TITUS
Avestan Corpus
Part No. 76
Previous part

Chapter: 3 


Paragraph: 0 
Verse: Ca    pa. nąm. i. yazdą::
Verse: Cb    
hōrmezd. i. xvadāe. i. aβazūnī. gurz. xvarahe. aβazāiiāt̰::
Verse: Cc    
ardabahišt. aməšāspəṇd. bə̄. rasāt̰::
Verse: Cd    
əž. hamā. gunāh.1 patit. pašə̄mąnōm::
Verse: Ce    
əž. haravistīn. dušmat. dužūxt. dužvarəšt. mən. pa. gəϑī. minīt̰. vaem. guft.
Verse: Cf       
vaem. kard.
Verse: Cg       
vaem. jast.
Verse: Ch       
vaem. bun. būt̰. əstət̰.
Verse: Ci          
əž. ą. gunāhihā.1 manišnī. gaβəšnī. kunišnī.
Verse: Cj             
tanī. ruuąnī. gəϑī. mainiiąnī.
Verse: Ck             
ōxš. aβāxš. pašə̄mą.
Verse: Cl             
pa. . gaβəšnī. pa. patit. hōm.::

Verse: a       
xṣ̌naoϑra. ahurahe. mazdā̊.2
Verse: b       
tarōidīti. aŋrahe. mainiiə̄uš.
Verse: c    
haiϑiiāuuarštąm.
Verse: d       
hiiat̰. vasnā. fəraṣ̌ōtəməm.:

Verse: Q1a    
fərastuiiē.4 humatōibiiascā. hūxtōibiiascā. huuarštōibiiascā.
Verse: Q1b       
mąϑβōibiiascā. vaxəδβōibiiascā. varštuuōibiiascā::
Verse: Q1c    
aibigairiiā. daiϑē. vīspā. humatācā. hūxtācā. huuarštācā::
Verse: Q1d    
paitiriciiā. daiϑē. vīspā. dušmatācā. dužūxtācā. dužuuarštācā.::

{= Y. 11,18 = Y. 0,5}
Verse: Q2a    
fərā. və̄. rāhī. aməṣ̌ā. spəṇtā. yasnəmcā. vahməmcā.
Verse: Q2b       
fərā. manaŋhā.
Verse: Q2c       
fərā. vacaŋhā.
Verse: Q2d       
fərā. š́iiaoϑanā.
Verse: Q2e       
fərā. aŋhuiiā.
Verse: Q2f       
fərā. tanuuascīt̰. xvax́iiā̊. uštanəm.::

{= Y. 11,19}
Verse: e    
staomī. aṣ̌əm::

Verse: Q3Aa    
aṣ̌əm. vohū. vahištəm. astī::
Verse: Q3Ab    
uštā. astī. uštā. ahmāi.
Verse: Q3Ac    
hiiat̰. aṣ̌āi. vahištāi. aṣ̌əm. (si. bār.)::

Verse: Q3Ba    
aṣ̌əm. vohū. vahištəm. astī::
Verse: Q3Bb    
uštā. astī. uštā. ahmāi.
Verse: Q3Bc    
hiiat̰. aṣ̌āi. vahištāi. aṣ̌əm.::

Verse: Q3Ca    
aṣ̌əm. vohū. vahištəm. astī::
Verse: Q3Cb    
uštā. astī. uštā. ahmāi.
Verse: Q3Cc    
hiiat̰. aṣ̌āi. vahištāi. aṣ̌əm.::

{= Y. 27,12}
Verse: Q4a    
frauuarāne.3 mazdaiiasnō. zaraϑuštriš. vīdaēuuō. ahura.t̰kaēṣ̌ō. (gāh. či. bə̄t̰.)
Verse: Q4b       
hāuuanə̄e. aṣ̌aone. aṣ̌ahe. raϑβe.
Verse: Q4c          
yasnāica. vahmāica. xṣ̌naoϑrāica. frasastaiiaēca::
Verse: Q4e       
sāuuaŋhə̄e. vīsiiāica. aṣ̌aone. aṣ̌ahe. raϑβe.
Verse: Q4f          
yasnāica. vahmāica. xṣ̌naoϑrāica. frasastaiiaēca::
Verse: Q4g       
raϑβąm. aiiaranąmca. asniianąmca. māhiianąmca. yāiriianąmca. sarəδanąmca.
Verse: Q4h          
yasnāica. vahmāica. xṣ̌naoϑrāica. frasastaiiaēca.::::

Verse: f    
aṣ̌ahe. vahištahe. sraēštahe.
Verse: g    
airiiamanō. iš́iiehe. sūrahe. mazdaδātahe.
Verse: h    
saokaiiā̊. vaŋhuiiā̊. vouru.dōiϑraiiā̊. mazdaδātaiiā̊. aṣ̌aoniiā̊.
Verse: i          
xṣ̌naoϑra.4 yasnāica. vahmāica. xṣ̌naoϑrāica. frasastaiiaēca.

Verse: Q1a    
yaϑā. ahū. vairiiō.
Verse: Q1b       
zaotā. frā. . mrūtē::
Verse: Q1c    
aϑā. ratuš. aṣ̌āt̰cīt̰. haca.
Verse: Q1d       
frā. aṣ̌auua. vīδuuā̊. mraotū.::

Paragraph: 1 
Verse: a    
1mraot̰. ahurō. mazdā̊. spitamāi. zaraϑuštrāi:
Verse: b    
āat̰. yat̰. aṣ̌a. vahišta.2 fradaiϑīṣ̌a.3
Verse: c          
spitama. zaraϑuštra.
Verse: d          
staotarəca.4 zaotarəca.4
Verse: e          
zbātarəca.4 mąϑranaca.5
Verse: f          
yaštarəca.6 āfrītarəca.4
Verse: g          
aibijarətarəca.7 vaŋhāna.8 xṣ̌aēta. raocā̊.
Verse: h             
xvanuuaitīšca.9 vərəzō.10
Verse: i       
ahmākəm. yasnāica. vahmāica.
Verse: j          
yat̰. aməṣ̌anąm. spəṇtanąm.

Paragraph: 2 
Verse: a    
āat̰. aoxta. zaraϑuštrō:
Verse: b    
mrūiδi.1 . vacō. arš.vacō.2
Verse: c          
ahura. mazda:
Verse: d       
yaϑa.3 . aŋhən.
Verse: e          
yat̰.4 aṣ̌a. vahišta.5 frādāhīš.6
Verse: f             
*spitama. zaraϑuštra.7
Verse: g             
staotarəca.8 zaotarəca.8
Verse: h             
zbātarəca.8 mąϑranaca.
Verse: i             
yaštarəca.8 āfrītarəca.8
Verse: j             
aibijarətarəca.*8 vaŋhāna.9 xṣ̌aēta. raocā̊.
Verse: k                
xvanuuaitīšca. vərəzō.10
Verse: l          
yūṣ̌mākəm. yasnāica. vahmāica.
Verse: m             
yat̰. aməṣ̌anąm. spəṇtanąm.

Paragraph: 3 
Verse: a    
ādim.1 framraomi.
Verse: b       
aṣ̌əm. vahištəm:
Verse: c    
yezi.2 framraomi.
Verse: d       
aṣ̌əm. vahištəm.
Verse: e    
āat̰. aniiaēṣ̌ąm.
Verse: f       
yat̰.3 aməṣ̌anąm. spəṇtanąm. huuāiiaonəm.4
Verse: g          
yim. pāiti.5 mazdā̊.6 humatāiš.
Verse: h          
yim. pāiti. mazdā̊. hūxtāiš.
Verse: i          
yim. pāiti. mazdā̊. huuarštāiš:
Verse: j          
*garō.nmāne.7
Verse: k             
ahurahe. huuāiiaonəm.*

Paragraph: 4 
Verse: a    
garō. nmānəm. nərəiiō.1 asti. aṣ̌āuuaoiiō.2
Verse: b    
naēciš. druuatąm. aiiene.3
Verse: c       
paitiš.4 garō. nmānəm.
Verse: d          
rauuōhu. aṣ̌āiiaonəm.5
Verse: e          
ciϑrəm. ahurəm. mazdąm.

Paragraph: 5 
Verse: a    
janaiti.1 vīspaēṣ̌ąm.2 *aŋrō. mainiiuš.*3
Verse: b       
ahmāi. yāϑβąm. pairikanąmca.
Verse: c          
airiiamanəm.4
Verse: d          
mąϑranąm. mazištəm.5
Verse: e          
mąϑranąm.6 vahištəm.5
Verse: f          
mąϑranąm.7 sraēštəm.5
Verse: g          
mąϑranąm. sraēštōtəməm.8
Verse: h          
mąϑranąm. uγrəm.9
Verse: i          
mąϑranąm. uγrōtəməm.10
Verse: j          
mąϑranąm. dərəzrəm.11
Verse: k          
mąϑranąm. dərəzrōtəməm.12
Verse: l          
mąϑranąm. vārəϑraγni.13
Verse: m          
mąϑranąm. vārəϑraγniiōtəməm.14
Verse: n          
mąϑranąm. baēṣ̌azəm.15
Verse: o          
mąϑranąm. baēṣ̌aziiōtəməm.16

Paragraph: 6 
Verse: a       
mąϑranąm.
Verse: b          
aṣ̌ō.baēṣ̌azō. dātō.baēṣ̌azō.
Verse: c          
karətō.baēṣ̌azō.1 uruuarō.baēṣ̌azō.
Verse: d          
mąϑrō.baēṣ̌azō. baēṣ̌azanąm.2 baēṣ̌aziiōtəmō.3
Verse: e          
4yat̰. mąϑrəm. spəṇtəm. baēṣ̌aziiō:4
Verse: f       
5. narš. aṣ̌aonō. haca. uruϑβąn.6 baēṣ̌aziiāt̰:7
Verse: g    
aēṣ̌ō.zī.8 asti. baēṣ̌azanąm. baēṣ̌aziiōtəmō.9

Paragraph: 7 
Verse: a    
yaska. apa.duuarata.1
Verse: b    
mahrka. apa.duuarata.
Verse: c    
daēuua. apa.duuarata.
Verse: d    
paitiiāra. apa.duuarata:
Verse: e    
aṣ̌əmaoγō.2 anaṣ̌auua.3 apa.duuarata.
Verse: f    
maš́iiō. sāsta. apa.duuarata:

Paragraph: 8 
Verse: a    
ažiciϑra. apa.duuarata.
Verse: b    
vəhrkō.ciϑra. apa.duuarata.
Verse: c    
bizəṇgrō.ciϑra.1 apa.duuarata.
Verse: d    
tarō.mata.2 apa.duuarata.
Verse: e    
pairi.mata.2 apa.duuarata.
Verse: f    
tafnu.3 apa.duuarata.
Verse: g    
spazga.4 apa.duuarata.
Verse: h    
anāxšta.5 apa.duuarata.
Verse: i    
duždōiϑra.6 apa.duuarata:

Paragraph: 9 
Verse: a    
draoγō.1 vāxš. *draojišta.2 apa.duuarata:
Verse: b    
jahi.3 yātumaiti.4 apa.duuarata.
Verse: c    
jahi.5 kaxvarəδaine.6 apa.duuarata:
Verse: d    
vātō. paouruuō.apāxtara.7 apa.duuarata.
Verse: e    
vātō. paouruuō.apāxtara.7 apa.nasiiata.8
Verse: f       
yasca.mē. aētaēṣ̌ąm.
Verse: g          
yat̰. ažiciϑranąm.

Paragraph: 10 
Verse: a       
.1 janat̰.2 aēṣ̌ąm. daēuuanąm.
Verse: b          
hazaŋrāi. hazaŋrō. pairi.
Verse: c          
baēuuarāi.3 baēuuarō.4 paiti.5
Verse: d    
yaska. jaiṇti.6
Verse: e    
mahrka. jaiṇti.
Verse: f    
daēuua. jaiṇti.
Verse: g    
paitiiāra. jaiṇti.
Verse: h    
aṣ̌əmaoγō. anaṣ̌auua. jaiṇti.
Verse: i    
maš́iiō. sāsta. jaiṇti:

Paragraph: 11 
Verse: a    
ažiciϑra. jaiṇti.
Verse: b    
vəhrkō.ciϑra. jaiṇti.
Verse: c    
bizəṇgrō.ciϑra. tarō.mata.1 jaiṇti.
Verse: d    
pairi.mata.1 jaiṇti.
Verse: e    
tafnu.2 jaiṇti.
Verse: f    
spazga.3 jaiṇti.
Verse: g    
anāxšta.4 jaiṇti.
Verse: h    
duždōiϑra. jaiṇti:

Paragraph: 12 
Verse: a    
draoγō.1 vāxš. *draojišta.2 jainti.
Verse: b    
jahi.3 yātumaiti.4 jaiṇti.
Verse: c    
jahi.5 kaxvarəδaine.6 jaiṇti.
Verse: d    
vātō. paouruuō.apāxtara. jaiṇti.
Verse: e    
vātō. paouruuō.apāxtara.7 apa.nasiiata.
Verse: f       
yasca.mē. aētaēṣ̌ąm.
Verse: g          
yat̰. bizəṇgrō.ciϑranąm.

Paragraph: 13 
Verse: a       
.1 janat̰.2 aēṣ̌ąm. daēuuanąm.
Verse: b          
hazaŋrāi. hazaŋrō. pairi.3
Verse: c          
baēuuarāi.4 baēuuarō. pairi.5
Verse: d    
paouruua.naēmāt̰.6 patat̰.7 diiaoš.8
Verse: e       
daēuuanąm. draojištō.
Verse: f       
aŋrō.9 mainiiuš. pouru.mahrkō.

Paragraph: 14 
Verse: a    
adauuata.1 aŋrō. mainiiuš. pouru.mahrkō.:2
Verse: b       
āuuōiia.mē. bāuuōiia.3
Verse: c    
aṣ̌a. vahišta.4
Verse: d       
yaskanąm. yaskōtəməm.5 janāt̰.
Verse: e       
yaskanąm. yaskōtəməm. t̰baēṣ̌aiiāt̰:6
Verse: f       
mahrkanąm. mahrkōtəməm. janāt̰.
Verse: g       
mahrkanąm. mahrkōtəməm. t̰baēšaiiāt̰:
Verse: h       
daēuuanąm. daēuuōtəməm. janāt̰.
Verse: i       
daēuuanąm. daēuuōtəməm. t̰baēšaiiāt̰:
Verse: j       
paitiiāranąm. paitiiārōtəməm. janāt̰.
Verse: k       
paitiiāranąm. paitiiārōtəməm. t̰baēšaiiāt̰:
Verse: l       
aṣ̌əmaogō. anaṣ̌auua. janāt̰.
Verse: m       
aṣ̌əmaogō. anaṣ̌auua. t̰baēšaiiāt̰:
Verse: n       
maš́iiō.sāsta.sāstōtəməm.7 janāt̰.
Verse: o       
maš́iiō.sāsta.sāstōtəməm.7 t̰baēšaiiāt̰.:

Paragraph: 15 
Verse: a       
ažiciϑra.ažiciϑrōtəməm. janāt̰.
Verse: b       
ažiciϑra.ažiciϑrōtəməm. t̰baēṣ̌aiiāt̰.
Verse: c       
vəhrkō.ciϑra.vəhrkō.ciϑrōtəməm. janāt̰.
Verse: d       
vəhrkō.ciϑra.vəhrkō.ciϑrōtəməm. t̰baēṣ̌aiiāt̰.
Verse: e       
bizəṇgrō.ciϑra.bizəṇgrō.ciϑrōtəməm. janāt̰.
Verse: f       
bizəṇgrō.ciϑra.bizəṇgrō.ciϑrōtəməm. t̰baēṣ̌aiiāt̰.
Verse: g       
tarō.mata.1 janāt̰.
Verse: h       
tarō.mata.1 t̰baēṣ̌aiiāt̰.
Verse: i       
pairi.mata.2 janāt̰.
Verse: j       
pairi.mata.2 t̰baēṣ̌aiiāt̰.
Verse: k       
tafnu.tafnōtəməm.3 janāt̰.
Verse: l       
tafnu.tafnōtəməm. t̰baēṣ̌aiiāt̰.
Verse: m       
spazga.spazgōtəməm. janāt̰.
Verse: n       
spazga.spazgōtəməm. t̰baēṣ̌aiiāt̰.
Verse: o       
anāxšta.anāxštōtəməm. janāt̰.
Verse: p       
anāxšta.anāxštōtəməm. tbaēṣ̌aiiāt̰.
Verse: q       
duždōiϑra.duždōiϑrōtəməm. janāt̰.
Verse: r       
duždōiϑra.duždōiϑrōtəməm. t̰baēṣ̌aiiāt̰.

Paragraph: 16 
Verse: a       
draoγō.1vāxš.draojištō. janāt̰.
Verse: b       
draoγō.1vāxš.draojištō.2 t̰baēṣ̌aiiāt̰.
Verse: c       
jahi.3 yātumaiti.4 janāt̰.
Verse: d       
jahi.3 yātumaiti.4 t̰baēṣ̌aiiāt̰.
Verse: e       
jahi.5 kaxvarəδaine.6 janāt̰.
Verse: f       
jahi. kaxvarəδaine. t̰baēṣ̌aiiāt̰.
Verse: g       
vātō. paouruuō.apāxtara. janāt̰.
Verse: h       
vātō. paouruuō.apāxtara. t̰baēṣ̌aiiāt̰.7

Paragraph: 17 
Verse: a    
apanasiiāt̰. druxš.
Verse: b    
nasiiāt̰. druxš.
Verse: c    
duuārāt̰.1 druxš. vīnasiiāt̰.
Verse: d    
apāxəδre.2 apa.nasiiehe.3
Verse: e    
. mərəṇjainīš.4 gaēϑā̊. astuuaitīš.5 aṣ̌ahe.6

Paragraph: 18 
{= Ny. 1,16}
Verse: a       
ahe. raiia. xvarənaŋhaca.
Verse: b    
təm. yazāi. surunuuata. yasna.
Verse: c       
aṣ̌əm. vahištəm. sraēštəm. aməṣ̌əm. spəṇtəm.
Verse: d          
zaoϑrābiiō:1
Verse: e    
aṣ̌əm. vahištəm. sraēštəm. aməṣ̌əm. spəṇtəm. yazamaide.
Verse: f    
haomaiiō.2 gauua.3 barəsmana.
Verse: g       
hizuuō. daŋhaŋha. mąϑraca. +vacaca. š́iiaoϑnaca.
Verse: h       
zaoϑrābiiasca. aršuxδaēibiiasca. vāγžibiiō.:


Verse: Q1a    
yeŋ́hē. hātąm.   āat̰. yesnē. paitī. vaŋhō.
Verse: Q1b    
mazdā̊. ahurō. vaēϑā.   aṣ̌āt̰. hacā. ̊ŋhąmcā.
Verse: Q1c    
tąscā. ̊scā. yazamaide.::::


Verse: Ca    
(vāž.::)
Verse: Cb    
hōrməzd. i. aβazūnī. mardum.
Verse: Cc       
mardum. sardagą. ham. . yašt. i. vahą.
Verse: Cd       
vaēm. vahə. dīn. i. mazdaiiasną. āgāhī. āstuuąnī. nə̄kī. rasąnāt̰.
Verse: Cd       
ə̄duṇ. bāt̰.::


Paragraph: 19 
Verse: Q1Aa    
yaϑā. ahū. vairiiō.   aϑā. ratuš. aṣ̌āt̰cīt̰. hacā.
Verse: Q1Ab    
vaŋhə̄uš. dazdā. manaŋhō.   š́iiaoϑananąm. aŋhə̄uš. mazdāi.
Verse: Q1Ac    
xṣ̌aϑrəmcā. ahurāi. ā.   yim. drigubiiō. dadat̰. vāstārəm.::(du. bār.)

Verse: Q1Ba    
yaϑā. ahū. vairiiō.   aϑā. ratuš. aṣ̌āt̰cīt̰. hacā.
Verse: Q1Bb    
vaŋhə̄uš. dazdā. manaŋhō.   š́iiaoϑananąm. aŋhə̄uš. mazdāi.
Verse: Q1Bc    
xṣ̌aϑrəmcā. ahurāi. ā.   yim. drigubiiō. dadat̰. vāstārəm.::

Verse: a    
yasnəmca.1 vahməmca. aojasca. zauuarəca. āfrīnāmi.
Verse: b       
aṣ̌ahe. vahištahe. sraēštahe.2
Verse: c       
airiiamanō. iš́iiehe. sūrahe. mazdaδātahe.
Verse: d       
saokaiiā̊. vaŋhuiiā̊. vouru.dōiϑraiiā̊. mazdaδātaiiā̊. aṣ̌aoniiā̊.

{~ Ny. 1,18; Y. 72,9 / 68,11 / SrB 5}
Verse: Q1a    
aṣ̌əm. vohū. vahištəm. astī::
Verse: Q1b    
uštā. astī. uštā. ahmāi.
Verse: Q1c    
hiiat̰. aṣ̌āi. vahištāi. aṣ̌əm.

Verse: Q2a    
ahmāi. raēšca.3 xvarənasca.
Verse: Q2b       
ahmāi. tanuuō. druuatātəm.
Verse: Q2c       
ahmāi. tanuuō. vazduuarə.
Verse: Q2d       
ahmāi. tanuuō. vərəϑrəm.
Verse: Q2e       
ahmāi. īštīm. pouruš.xvāϑrąm.
Verse: Q2f       
ahmāi. āsnąmcit̰. frazaṇtīm.
Verse: Q2g       
ahmāi. darəγąm. darəγō.jītīm.
Verse: Q2h       
ahmāi. vahištəm. ahūm. aṣ̌aonąm. raocaŋhəm. vīspō.xvāϑrəm:

Verse: e    
aϑa. jamiiāt̰. yaϑa. āfrīnāmi.:

Verse: Q3a    
aṣ̌əm. vohū. vahištəm. astī::
Verse: Q3b    
uštā. astī. uštā. ahmāi.
Verse: Q3c    
hiiat̰. aṣ̌āi. vahištāi. aṣ̌əm.

Verse: Q4Aa       
hazaŋrəm.1 baēṣ̌azanąm.
Verse: Q4Ab       
baēuuarə. baēṣ̌azanąm.::
Verse: Q4Ba       
hazaŋrəm. baēṣ̌azanąm.
Verse: Q4Bb       
baēuuarə. baēṣ̌azanąm.::
Verse: Q4Ca       
hazaŋrəm. baēṣ̌azanąm.
Verse: Q4Cb       
baēuuarə. baēṣ̌azanąm.::

Verse: Q5a    
aṣ̌əm. vohū. vahištəm. astī::
Verse: Q5b    
uštā. astī. uštā. ahmāi.
Verse: Q5c    
hiiat̰. aṣ̌āi. vahištāi. aṣ̌əm.

Verse: Q6a    
jasa. . auuaŋhe.1 mazda.
Verse: Q6b    
jasa. . auuaŋhe. mazda.
Verse: Q6c    
jasa. . auuaŋhe. mazda.

Verse: Q7b       
amahe. hutāštahe. huraoδahe.
Verse: Q7c       
vərəϑraγnahe. ahuraδātahe.
Verse: Q7d       
vanaiṇtiiā̊sca. uparatātō.::

Verse: Q8a       
rāmanasca. xvāstrahe.
Verse: Q8b       
vaiiaoš. uparō.kairiiehe.
Verse: Q8c       
taraδātō. aniiāiš. dāmąn::
Verse: Q8d    
aētat̰. . vaiiō.
Verse: Q8e       
yat̰. . asti. spəṇtō.mainiiaom::
Verse: Q8f          
ϑβāṣ̌ahe. xvaδātahe.
Verse: Q8g          
zruuānahe. akaranahe.
Verse: Q8h          
zruuānahe. darəγō.xvaδātahe.:

Verse: Q9a    
aṣ̌əm. vohū. vahištəm. astī::
Verse: Q9b    
uštā. astī. uštā. ahmāi.
Verse: Q9c    
hiiat̰. aṣ̌āi. vahištāi. aṣ̌əm.

Verse: Ca    
kərba. mažd. gunāh. guzārašni. . kunōm. ašahī. ruuą.
Verse: Cb       
dušārm. . ham. kərbaī. i. hamā. vahą. i. haft. buṇdahihā. bə̄. rasāt̰::
Verse: Cc    
ašō. bə̄t̰. də̄r. .::

Verse: Q10a    
aϑa. jamiiāt̰. yaϑa. āfrīnāmi.:

Verse: Q11a    
aṣ̌əm. vohū. vahištəm. astī::
Verse: Q11b    
uštā. astī. uštā. ahmāi.
Verse: Q11c    
hiiat̰. aṣ̌āi. vahištāi. aṣ̌əm.




Aßərdād Yašt
Next part



This text is part of the TITUS edition of Avestan Corpus.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.9.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.