TITUS
Mahabharata
Part No. 922
Previous part

Chapter: 62 
Adhyāya 62


Verse: 1  {Bʰīṣma uvāca}
Halfverse: a    tataḥ sa bʰagavān devo   lokānāṃ parameśvaraḥ
   tataḥ sa bʰagavān devo   lokānāṃ parama_īśvaraḥ /
Halfverse: c    brahmāṇaṃ pratyuvācedaṃ   snigdʰagambʰīrayā girā
   brahmāṇaṃ pratyuvāca_idaṃ   snigdʰa-gambʰīrayā girā /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    viditaṃ tāta yogān me   sarvam etat tavepsitam
   viditaṃ tāta yogān me   sarvam etat tava_īpsitam /
Halfverse: c    tatʰā tad bʰavitety uktvā   tatraivāntaradʰīyata
   tatʰā tad bʰavitā_ity uktvā   tatra_eva_antar-adʰīyata /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    tato devarṣigandʰarvā   vismayaṃ paramaṃ gatāḥ
   tato deva-r̥ṣi-gandʰarvā   vismayaṃ paramaṃ gatāḥ /
Halfverse: c    kautūhalaparāḥ sarve   pitāmaham atʰābruvan
   kautūhala-parāḥ sarve   pitāmaham atʰa_abruvan /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    ko nv ayaṃ yo bʰagavatā   praṇamya vinayād vibʰo
   ko nv ayaṃ yo bʰagavatā   praṇamya vinayād vibʰo /
Halfverse: c    vāgbʰiḥ stuto variṣṭʰābʰiḥ   śrotum iccʰāma taṃ vayam
   vāgbʰiḥ stuto variṣṭʰābʰiḥ   śrotum iccʰāma taṃ vayam /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    evam uktas tu bʰagavān   pratyuvāca pitāmahaḥ
   evam uktas tu bʰagavān   pratyuvāca pitāmahaḥ /
Halfverse: c    devabrahmarṣigandʰarvān   sarvān madʰurayā girā
   deva-brahma-r̥ṣi-gandʰarvān   sarvān madʰurayā girā /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    yat tatparaṃ bʰaviṣyaṃ ca   bʰavitavyaṃ ca yat param
   yat tat-paraṃ bʰaviṣyaṃ ca   bʰavitavyaṃ ca yat param /
Halfverse: c    bʰūtātmā yaḥ prabʰuś caiva   brahma yac ca paraṃ padam
   bʰūta_ātmā yaḥ prabʰuś caiva   brahma yac ca paraṃ padam /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    tenāsmi kr̥tasaṃvādaḥ   prasannena surarṣabʰāḥ
   tena_asmi kr̥ta-saṃvādaḥ   prasannena sura-r̥ṣabʰāḥ /
Halfverse: c    jagato 'nugrahārtʰāya   yācito me jagatpatiḥ
   jagato_anugraha_artʰāya   yācito me jagat-patiḥ /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    mānuṣaṃ lokam ātiṣṭʰa   vāsudeva iti śrutaḥ
   mānuṣaṃ lokam ātiṣṭʰa   vāsudeva\ iti śrutaḥ / ՙ
Halfverse: c    asurāṇāṃ vadʰārtʰāya   saṃbʰavasva mahītale
   asurāṇāṃ vadʰa_artʰāya   saṃbʰavasva mahī-tale /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    saṃgrāme nihatā ye te   daityadānavarākṣasāḥ
   saṃgrāme nihatā ye te   daitya-dānava-rākṣasāḥ /
Halfverse: c    ta ime nr̥ṣu saṃbʰūtā   gʰorarūpā mahābalāḥ
   ta\ ime nr̥ṣu saṃbʰūtā   gʰora-rūpā mahā-balāḥ /9/ ՙ

Verse: 10 
Halfverse: a    teṣāṃ vadʰārtʰaṃ bʰagavān   nareṇa sahito vaśī
   teṣāṃ vadʰa_artʰaṃ bʰagavān   nareṇa sahito vaśī /
Halfverse: c    mānuṣīṃ yonim āstʰāya   cariṣyati mahītale
   mānuṣīṃ yonim āstʰāya   cariṣyati mahī-tale /10/ 10

Verse: 11 
Halfverse: a    naranārāyaṇau yau tau   purāṇāv r̥ṣisattamau
   nara-nārāyaṇau yau tau   purāṇāv r̥ṣi-sattamau /
Halfverse: c    sahitau mānuṣe loke   saṃbʰūtāv amitadyutī
   sahitau mānuṣe loke   saṃbʰūtāv amita-dyutī /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    ajeyau samare yattau   sahitāv amarair api
   ajeyau samare yattau   sahitāv amarair api /
Halfverse: c    mūḍʰās tv etau na jānanti   naranārāyaṇāv r̥ṣī
   mūḍʰās tv etau na jānanti   nara-nārāyaṇāv r̥ṣī /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    tasyāham ātmajo brahmā   sarvasya jagataḥ patiḥ
   tasya_aham ātmajo brahmā   sarvasya jagataḥ patiḥ /
Halfverse: c    vāsudevo 'rcanīyo vaḥ   sarvalokamaheśvaraḥ
   vāsudevo_arcanīyo vaḥ   sarva-loka-mahā_īśvaraḥ /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    tatʰā manuṣyo 'yam iti   kadā cit surasattamāḥ
   tatʰā manuṣyo_ayam iti   kadācit sura-sattamāḥ /
Halfverse: c    nāvajñeyo mahāvīryaḥ   śaṅkʰacakragadādʰaraḥ
   na_avajñeyo mahā-vīryaḥ   śaṅkʰa-cakra-gadā-dʰaraḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    etat paramakaṃ guhyam   etat paramakaṃ yaśaḥ
   etat paramakaṃ guhyam   etat paramakaṃ yaśaḥ /15/<Txt et>
Halfverse: c    etat paramakaṃ brahma   etat paramakaṃ yaśaḥ
   etat paramakaṃ brahma etat paramakaṃ yaśaḥ /15/ ՙ

Verse: 16 
Halfverse: a    etad akṣaram avyaktam   etat tac cʰāśvataṃ mahat
   etad akṣaram avyaktam   etat tat śāśvataṃ mahat /
Halfverse: c    etat puruṣasaṃjñaṃ vai   gīyate jñāyate na ca
   etat puruṣa-saṃjñaṃ vai   gīyate jñāyate na ca /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    etat paramakaṃ teja   etat paramakaṃ sukʰam
   etat paramakaṃ teja etat paramakaṃ sukʰam / ՙ
Halfverse: c    etat paramakaṃ satyaṃ   kīrtitaṃ viśvakarmaṇā
   etat paramakaṃ satyaṃ   kīrtitaṃ viśva-karmaṇā /17/ ՙ

Verse: 18 
Halfverse: a    tasmāt sarvaiḥ suraiḥ sendrair   lokaiś cāmitavikramaḥ
   tasmāt sarvaiḥ suraiḥ sa_indrair   lokaiś ca_amita-vikramaḥ /
Halfverse: c    nāvajñeyo vāsudevo   mānuṣo 'yam iti prabʰuḥ
   na_avajñeyo vāsudevo   mānuṣo_ayam iti prabʰuḥ /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    yaś ca mānuṣamātro 'yam   iti brūyāt sumandadʰīḥ
   yaś ca mānuṣa-mātro_ayam   iti brūyāt sumanda-dʰīḥ /
Halfverse: c    hr̥ṣīkeśam avajñānāt   tam āhuḥ puruṣādʰamam
   hr̥ṣīkeśam avajñānāt   tam āhuḥ puruṣa_adʰamam /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    yoginaṃ taṃ mahātmānaṃ   praviṣṭaṃ mānuṣīṃ tanum
   yoginaṃ taṃ mahātmānaṃ   praviṣṭaṃ mānuṣīṃ tanum /
Halfverse: c    avamanyed vāsudevaṃ   tam āhus tāmasaṃ janāḥ
   avamanyed vāsudevaṃ   tam āhus tāmasaṃ janāḥ /20/ 20

Verse: 21 
Halfverse: a    devaṃ carācarātmānaṃ   śrīvatsāṅkaṃ suvarcasam
   devaṃ cara_acara_ātmānaṃ   śrīvatsa_aṅkaṃ suvarcasam /
Halfverse: c    padmanābʰaṃ na jānāti   tam āhus tāmasaṃ janāḥ
   padma-nābʰaṃ na jānāti   tam āhus tāmasaṃ janāḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    kirīṭakaustubʰa dʰaraṃ   mitrāṇām abʰayaṃkaram
   kirīṭa-kaustubʰa dʰaraṃ   mitrāṇām abʰayaṃ-karam /
Halfverse: c    avajānan mahātmānaṃ   gʰore tamasi majjati
   avajānan mahātmānaṃ   gʰore tamasi majjati /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    evaṃ viditvā tattvārtʰaṃ   lokānām īśvareśvaraḥ
   evaṃ viditvā tattva_artʰaṃ   lokānām īśvara_īśvaraḥ /
Halfverse: c    vāsudevo namaḥ kāryaḥ   sarvalokaiḥ surottamāḥ
   vāsudevo namaḥ kāryaḥ   sarva-lokaiḥ sura_uttamāḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    evam uktvā sa bʰagavān   sarvān devagaṇān purā
   evam uktvā sa bʰagavān   sarvān deva-gaṇān purā /
Halfverse: c    visr̥jya sarvalokātmā   jagāma bʰavanaṃ svakam
   visr̥jya sarva-loka_ātmā   jagāma bʰavanaṃ svakam /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    tato devāḥ sa gandʰarvā   munayo 'psaraso 'pi ca
   tato devāḥ sa gandʰarvā   munayo_apsaraso_api ca /
Halfverse: c    katʰāṃ tāṃ brahmaṇā gītāṃ   śrutvā prītā divaṃ yayuḥ
   katʰāṃ tāṃ brahmaṇā gītāṃ   śrutvā prītā divaṃ yayuḥ /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    etac cʰrutaṃ mayā tāta   r̥ṣīṇāṃ bʰāvitātmanā
   etat śrutaṃ mayā tāta r̥ṣīṇāṃ bʰāvita_ātmanā / ՙ
Halfverse: c    vāsudevaṃ katʰayatāṃ   samavāye purātanam
   vāsudevaṃ katʰayatāṃ   samavāye purātanam /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    jāmadagnyasya rāmasya   mārkaṇḍeyasya dʰīmataḥ
   jāmadagnyasya rāmasya   mārkaṇḍeyasya dʰīmataḥ /
Halfverse: c    vyāsa nāradayoś cāpi   śrutaṃ śrutaviśārada
   vyāsa nāradayoś ca_api   śrutaṃ śruta-viśārada /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    etam artʰaṃ ca vijñāya   śrutvā ca prabʰum avyayam
   etam artʰaṃ ca vijñāya   śrutvā ca prabʰum avyayam /
Halfverse: c    vāsudevaṃ mahātmānaṃ   lokānām īśvareśvaram
   vāsudevaṃ mahātmānaṃ   lokānām īśvara_īśvaram /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    yasyāsāv ātmajo brahmā   sarvasya jagataḥ pitā
   yasya_asāv ātmajo brahmā   sarvasya jagataḥ pitā /
Halfverse: c    katʰaṃ na vāsudevo 'yam   arcyaś cejyaś ca mānavaiḥ
   katʰaṃ na vāsudevo_ayam   arcyaś ca_ijyaś ca mānavaiḥ /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    vārito 'si purā tāta   munibʰir vedapāragaiḥ
   vārito_asi purā tāta   munibʰir veda-pāragaiḥ /
Halfverse: c    mā gaccʰa saṃyugaṃ tena   vāsudevena dʰīmatā
   mā gaccʰa saṃyugaṃ tena   vāsudevena dʰīmatā /
Halfverse: e    mā pāṇḍavaiḥ sārtʰam iti   tac ca mohān na budʰyase
   mā pāṇḍavaiḥ sārtʰam iti   tac ca mohān na budʰyase /30/ 30

Verse: 31 
Halfverse: a    manye tvāṃ rākṣasaṃ krūraṃ   tatʰā cāsi tamovr̥taḥ
   manye tvāṃ rākṣasaṃ krūraṃ   tatʰā ca_asi tamo-vr̥taḥ /
Halfverse: c    yasmād dviṣasi govindaṃ   pāṇḍavaṃ ca dʰanaṃjayam
   yasmād dviṣasi govindaṃ   pāṇḍavaṃ ca dʰanaṃjayam /
Halfverse: e    naranārāyaṇau devau   nānyo dviṣyād dʰi mānavaḥ
   nara-nārāyaṇau devau   na_anyo dviṣyādd^hi mānavaḥ /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    tasmād bravīmi te rājann   eṣa vai śāśvato 'vyayaḥ
   tasmād bravīmi te rājann   eṣa vai śāśvato_avyayaḥ /
Halfverse: c    sarvalokamayo nityaḥ   śāstā dʰātā dʰaro dʰruvaḥ
   sarva-lokamayo nityaḥ   śāstā dʰātā dʰaro dʰruvaḥ /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    lokān dʰārayate yas trīṃś   carācaraguruḥ prabʰuḥ
   lokān dʰārayate yas trīṃś   cara_acara-guruḥ prabʰuḥ /
Halfverse: c    yoddʰā jayaś ca jetā ca   sarvaprakr̥tir īśvaraḥ
   yoddʰā jayaś ca jetā ca   sarva-prakr̥tir īśvaraḥ /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    rājan sattvamayo hy eṣa   tamo rāgavivarjitaḥ
   rājan sattvamayo hy eṣa   tamo rāga-vivarjitaḥ /
Halfverse: c    yataḥ kr̥ṣṇas tato dʰarmo   yato dʰarmas tato jayaḥ
   yataḥ kr̥ṣṇas tato dʰarmo   yato dʰarmas tato jayaḥ /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    tasya māhātmya yogena   yogenātmana eva ca
   tasya māhātmya yogena   yogena_ātmana\ eva ca / ՙ
Halfverse: c    dʰr̥tāḥ pāṇḍusutā rājañ   jayaś caiṣāṃ bʰaviṣyati
   dʰr̥tāḥ pāṇḍu-sutā rājan   jayaś ca_eṣāṃ bʰaviṣyati /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    śreyo yuktāṃ sadā buddʰiṃ   pāṇḍavānāṃ dadʰāti yaḥ
   śreyo yuktāṃ sadā buddʰiṃ   pāṇḍavānāṃ dadʰāti yaḥ /
Halfverse: c    balaṃ caiva raṇe nityaṃ   bʰayebʰyaś caiva rakṣati
   balaṃ caiva raṇe nityaṃ   bʰayebʰyaś caiva rakṣati /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    sa eṣa śāśvato devaḥ   sarvaguhyamayaḥ śivaḥ
   sa\ eṣa śāśvato devaḥ   sarva-guhyamayaḥ śivaḥ / ՙ
Halfverse: c    vāsudeva iti jñeyo   yan māṃ pr̥ccʰasi bʰārata
   vāsudeva\ iti jñeyo   yan māṃ pr̥ccʰasi bʰārata /37/ ՙ

Verse: 38 
Halfverse: a    brāhmaṇaiḥ kṣatriyair vaiśyaiḥ   śūdraiś ca kr̥talakṣaṇaiḥ
   brāhmaṇaiḥ kṣatriyair vaiśyaiḥ   śūdraiś ca kr̥ta-lakṣaṇaiḥ /
Halfverse: c    sevyate 'bʰyarcyate caiva   nityayuktaiḥ svakarmabʰiḥ
   sevyate_abʰyarcyate caiva   nitya-yuktaiḥ sva-karmabʰiḥ /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    dvāparasya yugasyānte   ādau kaliyugasya ca
   dvāparasya yugasya_ante ādau kali-yugasya ca / ՙ
Halfverse: c    sātvataṃ vidʰim āstʰāya   gītaḥ saṃkarṣaṇena yaḥ
   sātvataṃ vidʰim āstʰāya   gītaḥ saṃkarṣaṇena yaḥ /


Verse: 40 
Halfverse: a    sa eṣa sarvāsuramartyalokaṃ; samudrakakṣyāntaritāḥ purīś ca
   sa\ eṣa sarva_asura-martya-lokaṃ   samudra-kakṣya_antaritāḥ purīś ca / ՙ
Halfverse: c    yuge yuge mānuṣaṃ caiva vāsaṃ; punaḥ punaḥ sr̥jate vāsudevaḥ
   yuge yuge mānuṣaṃ caiva vāsaṃ   punaḥ punaḥ sr̥jate vāsudevaḥ /40/ (E)40



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.