TITUS
Mahabharata
Part No. 1528
Previous part

Chapter: 200 
Adhyāya 200


Verse: 1  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    pitāmaha mahāprājña   pundarīkākṣam acyutam
   pitāmaha mahā-prājña   pundarīkākṣam acyutam /
Halfverse: c    kartāram akr̥taṃ viṣṇuṃ   bʰūtānāṃ prabʰavāpyayam
   kartāram akr̥taṃ viṣṇuṃ   bʰūtānāṃ prabʰava_apyayam /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    nārāyaṇaṃ hr̥ṣīkeśaṃ   govindam aparājitam
   nārāyaṇaṃ hr̥ṣīkeśaṃ   govindam aparājitam /
Halfverse: c    tattvena bʰarataśreṣṭʰa   śrotum iccʰāmi keśavam
   tattvena bʰarata-śreṣṭʰa   śrotum iccʰāmi keśavam /2/

Verse: 3  {Bʰīṣma uvāca}
Halfverse: a    śruto 'yam artʰo rāmasya   jāmadagnyasya jalpataḥ
   śruto_ayam artʰo rāmasya   jāmadagnyasya jalpataḥ /
Halfverse: c    nāradasya ca devarṣeḥ   kr̥ṣṇadvaipāyanasya ca
   nāradasya ca deva-r̥ṣeḥ   kr̥ṣṇa-dvaipāyanasya ca /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    asito devalas tāta   vālmīkiś ca mahātapāḥ
   asito devalas tāta   vālmīkiś ca mahā-tapāḥ /
Halfverse: c    mārkandeyaś ca govinde   katʰayaty adbʰutaṃ mahat
   mārkandeyaś ca govinde   katʰayaty adbʰutaṃ mahat /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    keśavo bʰarataśreṣṭʰa   bʰagavān īśvaraḥ prabʰuḥ
   keśavo bʰarata-śreṣṭʰa   bʰagavān īśvaraḥ prabʰuḥ /
Halfverse: c    puruṣaḥ sarvam ity eva   śrūyate bahudʰā vibʰuḥ
   puruṣaḥ sarvam ity eva   śrūyate bahudʰā vibʰuḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    kiṃ tu yāni vidur loke   brāhmaṇāḥ śārṅgadʰanvanaḥ
   kiṃ tu yāni vidur loke   brāhmaṇāḥ śārṅga-dʰanvanaḥ /
Halfverse: c    māhātmyāni mahābāho   śr̥ṇu tāni yudʰiṣṭʰira
   māhātmyāni mahā-bāho   śr̥ṇu tāni yudʰiṣṭʰira /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    yāni cāhur manuṣyendra   ye purāṇavido janāḥ
   yāni ca_āhur manuṣya_indra   ye purāṇavido janāḥ /
Halfverse: c    aśeṣeṇa hi govinde   kīrtayiṣyāmi tāny aham
   aśeṣeṇa hi govinde   kīrtayiṣyāmi tāny aham /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    mahābʰūtāni bʰūtātmā   mahātmā puruṣottamaḥ
   mahā-bʰūtāni bʰūta_ātmā   mahā_ātmā puruṣa_uttamaḥ /
Halfverse: c    vāyur jyotis tatʰā cāpaḥ   kʰaṃ gāṃ caivānvakalpayat
   vāyur jyotis tatʰā ca_āpaḥ   kʰaṃ gāṃ ca_eva_anvakalpayat /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    sa dr̥ṣṭvā pr̥tʰivīṃ caiva   sarvabʰūteśvaraḥ prabʰuḥ
   sa dr̥ṣṭvā pr̥tʰivīṃ caiva   sarva-bʰūta_īśvaraḥ prabʰuḥ /
Halfverse: c    apsv eva śayanaṃ cakre   mahātmā puruṣottamaḥ
   apsv eva śayanaṃ cakre   mahā_ātmā puruṣa_uttamaḥ /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    sarvatejomayas tasmiñ   śayānaḥ śayane śubʰe
   sarva-tejo-mayas tasmin   śayānaḥ śayane śubʰe /
Halfverse: c    so 'grajaṃ sarvabʰūtānāṃ   saṃkarṣaṇam acintayat
   so_agrajaṃ sarva-bʰūtānāṃ   saṃkarṣaṇam acintayat /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    āśrayaṃ sarvabʰūtānāṃ   manaseti viśuśruma
   āśrayaṃ sarva-bʰūtānāṃ   manasā_iti viśuśruma /
Halfverse: c    sa dʰārayati bʰūtātmā   ubʰe bʰūtabʰaviṣyatī
   sa dʰārayati bʰūta_ātmā ubʰe bʰūta-bʰaviṣyatī /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    tatas tasmin mahābāho   prādurbʰūte mahātmani
   tatas tasmin mahā-bāho   prādurbʰūte mahā_ātmani /
Halfverse: c    bʰāskarapratimaṃ divyaṃ   nābʰyāṃ padmam ajāyata
   bʰāskara-pratimaṃ divyaṃ   nābʰyāṃ padmam ajāyata /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    sa tatra bʰagavān devaḥ   puṣkare bʰāsayan diśaḥ {!}
   sa tatra bʰagavān devaḥ   puṣkare bʰāsayan diśaḥ / {!}
Halfverse: c    brahmā samabʰavat tāta   sarbva bʰūtapitāmahaḥ
   brahmā samabʰavat tāta   sarbva bʰūta-pitāmahaḥ /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    tasminn api mahābāho   prādurbʰūte mahātmani
   tasminn api mahā-bāho   prādurbʰūte mahā_ātmani /
Halfverse: c    tamasaḥ pūrvajo jajñe   madʰur nāma mahāsuraḥ
   tamasaḥ pūrvajo jajñe   madʰur nāma mahā_asuraḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    tam ugram ugrakarmāṇam   ugrāṃ buddʰiṃ samāstʰitam
   tam ugram ugra-karmāṇam   ugrāṃ buddʰiṃ samāstʰitam /
Halfverse: c    brahmaṇopacitiṃ kurvañ   jagʰāna puruṣottamaḥ
   brahmaṇā_upacitiṃ kurvan   jagʰāna puruṣa_uttamaḥ /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    tasya tāta vadʰāt sarve   devadānava mānavāḥ
   tasya tāta vadʰāt sarve   deva-dānava mānavāḥ /
Halfverse: c    madʰusūdanam ity āhur   vr̥ṣabʰaṃ sarvasātvatām
   madʰusūdanam ity āhur   vr̥ṣabʰaṃ sarva-sātvatām /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    brahmā tu sasr̥je putrān   mānasān dakṣa saptamān
   brahmā tu sasr̥je putrān   mānasān dakṣa saptamān /
Halfverse: c    marīcim atryaṅgirasau   pulastyaṃ pulahaṃ kratum
   marīcim atry-aṅgirasau   pulastyaṃ pulahaṃ kratum /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    marīciḥ kaśyapaṃ tāta   putraṃ cāsr̥jad agrajam
   marīciḥ kaśyapaṃ tāta   putraṃ ca_asr̥jad agrajam /
Halfverse: c    mānasaṃ janayām āsa   taijasaṃ brahmasattamam
   mānasaṃ janayām āsa   taijasaṃ brahma-sattamam /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    aṅguṣṭʰād asr̥jad brahmā   marīcer api pūrvajam
   aṅguṣṭʰād asr̥jad brahmā   marīcer api pūrvajam /
Halfverse: c    so 'bʰavad bʰarataśreṣṭʰa   dakṣo nāma prajāpatiḥ
   so_abʰavad bʰarata-śreṣṭʰa   dakṣo nāma prajāpatiḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    tasya pūrvam ajāyanta   daśa tisraś ca bʰārata
   tasya pūrvam ajāyanta   daśa tisraś ca bʰārata /
Halfverse: c    prajāpater duhitaras   tāsāṃ jyeṣṭʰābʰavad ditiḥ {!}
   prajāpater duhitaras   tāsāṃ jyeṣṭʰā_abʰavad ditiḥ /20/ {!}

Verse: 21 
Halfverse: a    sarvadʰarmaviśeṣajñaḥ   puṇyakīrtir mahāyaśāḥ
   sarva-dʰarma-viśeṣajñaḥ   puṇya-kīrtir mahā-yaśāḥ /
Halfverse: c    mārīcaḥ kaśyapas tāta   sarvāsām abʰavat patiḥ
   mārīcaḥ kaśyapas tāta   sarvāsām abʰavat patiḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    utpādya tu mahābʰāgas   tāsām avarajā daśa
   utpādya tu mahā-bʰāgas   tāsām avarajā daśa /
Halfverse: c    dadau dʰarmāya dʰarmajño   dakṣa eva prajāpatiḥ
   dadau dʰarmāya dʰarmajño   dakṣa\ eva prajāpatiḥ /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    dʰarmasya vasavaḥ putrā   rudrāś cāmitatejasaḥ
   dʰarmasya vasavaḥ putrā   rudrāś ca_amita-tejasaḥ /
Halfverse: c    viśvedevāś ca sādʰyāś ca   marutvantaś ca bʰārata
   viśvedevāś ca sādʰyāś ca   marutvantaś ca bʰārata /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    aparās tu yavīyasyas   tābʰyo 'nyāḥ sapta viṃśatiḥ
   aparās tu yavīyasyas   tābʰyo_anyāḥ sapta viṃśatiḥ /
Halfverse: c    somas tāsāṃ mahābʰāgaḥ   sarvāsām abʰavat patiḥ
   somas tāsāṃ mahā-bʰāgaḥ   sarvāsām abʰavat patiḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    itarās tu vyajāyanta   gandʰarvāṃs turagān dvijān
   itarās tu vyajāyanta   gandʰarvāṃs turagān dvijān /
Halfverse: c    gāś ca kiṃpuruṣān matsyān   audbʰidāṃś ca vanaspatīn
   gāś ca kiṃpuruṣān matsyān   audbʰidāṃś ca vanaspatīn /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    ādityān aditir jajñe   deva śreṣṭʰān mahābalān
   ādityān aditir jajñe   deva śreṣṭʰān mahā-balān /
Halfverse: c    teṣāṃ viṣṇur vāmano 'bʰūd   govindaś cābʰavat prabʰuḥ
   teṣāṃ viṣṇur vāmano_abʰūd   govindaś ca_abʰavat prabʰuḥ /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    tasya vikramaṇād eva   devānāṃ śrīr vyavardʰata
   tasya vikramaṇād eva   devānāṃ śrīr vyavardʰata /
Halfverse: c    dānavāś ca parābʰūtā   daiteyī cāsurī prajā
   dānavāś ca parābʰūtā   daiteyī ca_āsurī prajā /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    vipracitti pradʰānāṃśc ca   dānavān asr̥jad danuḥ
   vipracitti pradʰānāṃśc ca   dānavān asr̥jad danuḥ /
Halfverse: c    ditis tu sarvān asurān   mahāsattvān vyajāyata
   ditis tu sarvān asurān   mahā-sattvān vyajāyata /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    ahorātraṃ ca kālaṃ ca   yatʰartu madʰusūdanaḥ
   ahorātraṃ ca kālaṃ ca   yatʰā-r̥tu madʰusūdanaḥ /
Halfverse: c    pūrvāhnaṃ cāparāhnaṃ ca   sarvam evānvakalpayat
   pūrva_ahnaṃ ca_apara_ahnaṃ ca   sarvam eva_anvakalpayat /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    buddyāpaḥ so 'sr̥jan megʰāṃs   tatʰā stʰāvarajaṅgamān
   buddyā_āpaḥ so_asr̥jat megʰāṃs   tatʰā stʰāvara-jaṅgamān /
Halfverse: c    pr̥tʰivīṃ so 'sr̥jad viśvāṃ   sahitāṃ bʰūri tejasā
   pr̥tʰivīṃ so_asr̥jad viśvāṃ   sahitāṃ bʰūri tejasā /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    tataḥ kr̥ṣṇo mahābāhuḥ   punar eva yudʰiṣṭʰira
   tataḥ kr̥ṣṇo mahā-bāhuḥ   punar eva yudʰiṣṭʰira /
Halfverse: c    brāhmaṇānāṃ śataṃ śreṣṭʰaṃ   mukʰād asr̥jata prabʰuḥ
   brāhmaṇānāṃ śataṃ śreṣṭʰaṃ   mukʰād asr̥jata prabʰuḥ /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    bāhubʰyāṃ kṣatriya śataṃ   vaiśyānām ūrutaḥ śatam
   bāhubʰyāṃ kṣatriya śataṃ   vaiśyānām ūrutaḥ śatam /
Halfverse: c    padbʰyāṃ śūdra śataṃ caiva   keśavo bʰaratarśabʰa
   padbʰyāṃ śūdra śataṃ caiva   keśavo bʰarata-r̥śabʰa /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    sa evaṃ caturo varṇān   samutpādya mahāyaśāḥ
   sa\ evaṃ caturo varṇān   samutpādya mahā-yaśāḥ /
Halfverse: c    adʰyakṣaṃ sarvabʰūtānāṃ   dʰātāram akarot prabʰuḥ
   adʰyakṣaṃ sarva-bʰūtānāṃ   dʰātāram akarot prabʰuḥ /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    yāvad yāvad abʰūc cʰraddʰā   dehaṃ dʰārayituṃ nr̥ṇām
   yāvad yāvad abʰūt śraddʰā   dehaṃ dʰārayituṃ nr̥ṇām /
Halfverse: c    tāvat tāvad ajīvaṃs te   nāsīd yama kr̥taṃ bʰayam
   tāvat tāvat ajīvaṃs te   na_āsīd yama kr̥taṃ bʰayam /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    na caiṣāṃ maitʰuno dʰarmo   babʰūva bʰaratarṣabʰa
   na ca_eṣāṃ maitʰuno dʰarmo   babʰūva bʰarata-r̥ṣabʰa /
Halfverse: c    saṃkalpād eva caiteṣām   apatyam udapadyata
   saṃkalpād eva ca_eteṣām   apatyam udapadyata /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    tatra tretāyuge kāle   saṃkalpāj jāyate prajā
   tatra tretā-yuge kāle   saṃkalpāj jāyate prajā /
Halfverse: c    na hy abʰūn maitʰuno dʰarmas   teṣām api janādʰipa
   na hy abʰūt maitʰuno dʰarmas   teṣām api jana_adʰipa /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    dvāpare maitʰuno dʰarmaḥ   prajānām abʰavan nr̥pa
   dvāpare maitʰuno dʰarmaḥ   prajānām abʰavat nr̥pa /
Halfverse: c    tatʰā kaliyuge rājan   dvaṃdvam āpedire janāḥ
   tatʰā kali-yuge rājan   dvaṃdvam āpedire janāḥ /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    eṣa bʰūtapatis tāta   svadʰyakṣaś ca prakīrtitaḥ
   eṣa bʰūta-patis tāta   svadʰyakṣaś ca prakīrtitaḥ /
Halfverse: c    niradʰyakṣāṃs tu kauteya   kīrtayiṣyāmi tān api
   niradʰyakṣāṃs tu kauteya   kīrtayiṣyāmi tān api /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    dakṣiṇāpatʰa janmānaḥ   sarve talavarāndʰrikāḥ
   dakṣiṇā-patʰa janmānaḥ   sarve tala-vara_āndʰrikāḥ /
Halfverse: c    utsāḥ pulindāḥ śabarāś   cūcupā mandapaiḥ saha
   utsāḥ pulindāḥ śabarāś   cūcupā mandapaiḥ saha /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    uttarā patʰajanmānaḥ   kīrtayiṣyāmi tān api
   uttarā patʰa-janmānaḥ   kīrtayiṣyāmi tān api /
Halfverse: c    yauna kāmbojagāndʰārāḥ   kirātā barbaraiḥ saha
   yauna kāmboja-gāndʰārāḥ   kirātā barbaraiḥ saha /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    ete pāpakr̥tas tāta   caranti pr̥tʰivīm imām
   ete pāpa-kr̥tas tāta   caranti pr̥tʰivīm imām /
Halfverse: c    śvakālabalagr̥dʰrāṇāṃ   sadʰarmāṇo narādʰipa
   śva-kāla-bala-gr̥dʰrāṇāṃ   sadʰarmāṇo nara_adʰipa /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    naite kr̥tayuge tāta   caranti pr̥tʰivīm imām
   na_ete kr̥ta-yuge tāta   caranti pr̥tʰivīm imām /
Halfverse: c    tretā prabʰr̥ti vartante   te janā bʰaratarṣabʰa
   tretā prabʰr̥ti vartante   te janā bʰarata-r̥ṣabʰa /42/

Verse: 43 
Halfverse: a    tatas tasmin mahāgʰore   saṃdʰyākāle yugāntake
   tatas tasmin mahā-gʰore   saṃdʰyā-kāle yuga_antake /
Halfverse: c    rājānaḥ samasajjanta   samāsādyetaretaram
   rājānaḥ samasajjanta   samāsādya_itara_itaram /43/

Verse: 44 
Halfverse: a    evam eṣa kuruśreṣṭʰa   prādurbʰāvo mahātmanaḥ
   evam eṣa kuru-śreṣṭʰa   prādurbʰāvo mahā_ātmanaḥ /
Halfverse: c    devadevarṣir ācasta   nāradaḥ sarvalokadr̥ś
   deva-deva-r̥ṣir ācasta   nāradaḥ sarva-lokadr̥ś /44/

Verse: 45 
Halfverse: a    nārado 'py atʰa kr̥ṣṇasya   paraṃ mene narādʰipa
   nārado_apy atʰa kr̥ṣṇasya   paraṃ mene nara_adʰipa /
Halfverse: c    śāśvatatvaṃ mahābāho   yatʰāva bʰaratarṣabʰa
   śāśvatatvaṃ mahā-bāho   yatʰāva bʰarata-r̥ṣabʰa /45/

Verse: 46 
Halfverse: a    evam eṣa mahābāhuḥ   keśavaḥ satyavikramaḥ
   evam eṣa mahā-bāhuḥ   keśavaḥ satya-vikramaḥ /
Halfverse: c    acintyaḥ pundarīkākṣo   naiṣa kevalamānuṣaḥ
   acintyaḥ pundarīka_akṣo   na_eṣa kevala-mānuṣaḥ /46/ (E)46


Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.