TITUS
Mahabharata
Part No. 1525
Previous part

Chapter: 197 
Adhyāya 197


Verse: 1  {Manur uvāca}
Halfverse: a    
yatʰā vyaktam idaṃ śete   svapne carati cetanam
   
yatʰā vyaktam idaṃ śete   svapne carati cetanam /
Halfverse: c    
jñānam indriyasaṃyuktaṃ   tadvat pretya bʰavābʰavau
   
jñānam indriya-saṃyuktaṃ   tadvat pretya bʰava_abʰavau /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    
yatʰāmbʰasi prasanne tu   rūpaṃ paśyati cakṣuṣā {!}
   
yatʰā_ambʰasi prasanne tu   rūpaṃ paśyati cakṣuṣā / {!}
Halfverse: c    
tadvat prasannendriyavāñ   jñeyaṃ jñānena paśyati
   
tadvat prasanna_indriyavān   jñeyaṃ jñānena paśyati /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    
sa eva lulite tasmin   yatʰā rūpaṃ na paśyati
   
sa\ eva lulite tasmin   yatʰā rūpaṃ na paśyati /
Halfverse: c    
tatʰendriyākulī bʰāve   jñeyaṃ jñāne na paśyati
   
tatʰā_indriya_ākulī bʰāve   jñeyaṃ jñāne na paśyati /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    
abuddʰir ajñānakr̥tā   abuddʰyā duṣyate manaḥ {!}
   
abuddʰir ajñāna-kr̥tā abuddʰyā duṣyate manaḥ / {!}
Halfverse: c    
duṣṭasya manasaḥ pañca   saṃpraduṣyanti mānasāḥ {!}
   
duṣṭasya manasaḥ pañca   saṃpraduṣyanti mānasāḥ /4/ {!}

Verse: 5 
Halfverse: a    
ajñānatr̥pto viṣayeṣv   avagādʰo na dr̥śyate
   
ajñāna-tr̥pto viṣayeṣv   avagādʰo na dr̥śyate /
Halfverse: c    
adr̥ṣṭvaiva tu pūtātmā   viṣayebʰyo nivartate
   
adr̥ṣṭvā_eva tu pūta_ātmā   viṣayebʰyo nivartate /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    
tarṣa cʰedo na bʰavati   puruṣasyeha kalmasāt
   
tarṣa cʰedo na bʰavati   puruṣasya_iha kalmasāt /
Halfverse: c    
nivartate tatʰā tarṣaḥ   pāpam antaṃ gataṃ yatʰā
   
nivartate tatʰā tarṣaḥ   pāpam antaṃ gataṃ yatʰā /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    
viṣayeṣu ca saṃsargāc   cʰāśvatasya nasaṃśrayāt
   
viṣayeṣu ca saṃsargāt   śāśvatasya nasaṃśrayāt /
Halfverse: c    
manasā cānyad ākāṅkṣan   paraṃ na pratipadyate
   
manasā ca_anyad ākāṅkṣan   paraṃ na pratipadyate /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    
jñānam utpadyate puṃsāṃ   kṣayāt pāpasya karmaṇaḥ
   
jñānam utpadyate puṃsāṃ   kṣayāt pāpasya karmaṇaḥ /
Halfverse: c    
atʰādarśa talaprakʰye   paśyaty ātmānam ātmani
   
atʰa_ādarśa tala-prakʰye   paśyaty ātmānam ātmani /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    
prasr̥tair indriyair duḥkʰī   tair eva niyataiḥ sukʰī
   
prasr̥tair indriyair duḥkʰī   tair eva niyataiḥ sukʰī /
Halfverse: c    
tasmād indriyarūpebʰyo   yaccʰed ātmānam ātmanā
   
tasmād indriya-rūpebʰyo   yaccʰed ātmānam ātmanā /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    
indriyebʰyo manaḥ pūrvaṃ   buddʰiḥ paratarā tataḥ
   
indriyebʰyo manaḥ pūrvaṃ   buddʰiḥ paratarā tataḥ /
Halfverse: c    
buddʰeḥ parataraṃ jñānaṃ   jñānāt parataraṃ param
   
buddʰeḥ parataraṃ jñānaṃ   jñānāt parataraṃ param /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    
avyaktāt prasr̥taṃ jñānaṃ   tato buddʰis tato manaḥ
   
avyaktāt prasr̥taṃ jñānaṃ   tato buddʰis tato manaḥ /
Halfverse: c    
manaḥ śrotrādibʰir yuktaṃ   śabdādīn sādʰu paśyati
   
manaḥ śrotra_ādibʰir yuktaṃ   śabda_ādīn sādʰu paśyati /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    
yas tāṃs tyajati śabdādīn   sarvāś ca vyaktayas tatʰā
   
yas tāṃs tyajati śabda_ādīn   sarvāś ca vyaktayas tatʰā /
Halfverse: c    
vimuñcaty ākr̥ti grāmāṃs   tān muktvāmr̥tam aśnute
   
vimuñcaty ākr̥ti grāmāṃs   tān muktvā_amr̥tam aśnute /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    
udyan hi savitā yadvaj   jr̥jate rasmi mandalam
   
udyan hi savitā yadvat   jr̥jate rasmi mandalam /
Halfverse: c    
sa evāstam upāgaccʰaṃs   tad evātmani yaccʰati
   
sa\ eva_astam upāgaccʰaṃs   tad eva_ātmani yaccʰati /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    
antarātmā tatʰā deham   āviśyendriya raśmibʰiḥ
   
antarātmā tatʰā deham   āviśya_indriya raśmibʰiḥ /
Halfverse: c    
prāpyendriya guṇān pañca   so 'stam āvr̥tya gaccʰati
   
prāpya_indriya guṇān pañca   so_astam āvr̥tya gaccʰati /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    
pranītaṃ karmaṇā mārgaṃ   nīyamānaḥ punaḥ punaḥ
   
pranītaṃ karmaṇā mārgaṃ   nīyamānaḥ punaḥ punaḥ /
Halfverse: c    
prāpnoty ayaṃ karmapʰalaṃ   pravr̥ddʰaṃ dʰarmam ātmavān
   
prāpnoty ayaṃ karma-pʰalaṃ   pravr̥ddʰaṃ dʰarmam ātmavān /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    
viṣayā vinivartante   nirāhārasya dehinaḥ
   
viṣayā vinivartante   nirāhārasya dehinaḥ /
Halfverse: c    
rasavarjaṃ saro 'py asya   paraṃ dr̥ṣṭvā nivartate
   
rasa-varjaṃ saro_apy asya   paraṃ dr̥ṣṭvā nivartate /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    
buddʰiḥ karma guṇair hīnā   yadā manasi vartate
   
buddʰiḥ karma guṇair hīnā   yadā manasi vartate /
Halfverse: c    
tadā saṃpadyate brahma   tatraiva pralayaṃ gatam
   
tadā saṃpadyate brahma   tatra_eva pralayaṃ gatam /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    
asparśanam aśr̥ṇvānam   anāsvādam adarśanam
   
asparśanam aśr̥ṇvānam   anāsvādam adarśanam /
Halfverse: c    
agʰrāṇam avitarkaṃ ca   sattvaṃ praviśate param
   
agʰrāṇam avitarkaṃ ca   sattvaṃ praviśate param /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    
manasy ākr̥tayo magnā   manas tv atigataṃ matim
   
manasy ākr̥tayo magnā   manas tv atigataṃ matim /
Halfverse: c    
matis tv atigatā jñānaṃ   jñānaṃ tv abʰigataṃ param
   
matis tv atigatā jñānaṃ   jñānaṃ tv abʰigataṃ param /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    
indriyair manasaḥ siddʰir   na buddʰiṃ budʰyate manaḥ
   
indriyair manasaḥ siddʰir   na buddʰiṃ budʰyate manaḥ /
Halfverse: c    
na buddʰir budʰyate 'vyaktaṃ   sūkṣmas tv etāni paśyati
   
na buddʰir budʰyate_avyaktaṃ   sūkṣmas tv etāni paśyati /20/ (E)20


Next part



This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.