TITUS
Mahabharata
Part No. 1522
Previous part

Chapter: 194 
Adhyāya 194


Verse: 1  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    
kiṃ pʰalaṃ jñānayogasya   vedānāṃ niyamasya ca
   
kiṃ pʰalaṃ jñāna-yogasya   vedānāṃ niyamasya ca /
Halfverse: c    
bʰūtātmā katʰaṃ jñeyas   tan me brūhi pitāmaha
   
bʰūta_ātmā katʰaṃ jñeyas   tan me brūhi pitāmaha /1/

Verse: 2 
{Bʰīṣma uvāca}
Halfverse: a    
atrāpy udāharantīmam   itihāsaṃ purātanam
   
atra_apy udāharanti_imam   itihāsaṃ purātanam /
Halfverse: c    
manoḥ prajāpater vādaṃ   maharṣeś ca br̥haspateḥ
   
manoḥ prajāpater vādaṃ   maharṣeś ca br̥haspateḥ /2/


Verse: 3 
Halfverse: a    
prajāpatiṃ śreṣṭʰatamaṃ pr̥tʰivyāṃ; devarṣisaṃgʰapravaro maharṣiḥ
   
prajāpatiṃ śreṣṭʰatamaṃ pr̥tʰivyāṃ   deva-r̥ṣi-saṃgʰa-pravaro maha-r̥ṣiḥ /
Halfverse: c    
br̥haspatiḥ praśnam imaṃ purāṇaṃ; papraccʰa śiṣyo 'tʰa guruṃ pranamya
   
br̥haspatiḥ praśnam imaṃ purāṇaṃ   papraccʰa śiṣyo_atʰa guruṃ pranamya /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    
yat kāraṇaṃ mantravidʰiḥ pravr̥tto; jñāne pʰalaṃ yat pravadanti viprāḥ
   
yat kāraṇaṃ mantra-vidʰiḥ pravr̥tto   jñāne pʰalaṃ yat pravadanti viprāḥ /
Halfverse: c    
yan mantraśabdair akr̥taprakāśaṃ; tad ucyatāṃ me bʰagavan yatʰāvat
   
yat mantra-śabdair akr̥ta-prakāśaṃ   tad ucyatāṃ me bʰagavan yatʰāvat /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    
yadartʰaśāstrāgama mantravidbʰir; yajñair anekair varagopradānaiḥ
   
yad-artʰa-śāstra_āgama mantravidbʰir   yajñair anekair vara-go-pradānaiḥ /
Halfverse: c    
pʰalaṃ mahadbʰir yad upāsyate ca; tat kiṃ katʰaṃ bʰavitā kva ta
   
pʰalaṃ mahadbʰir yad upāsyate ca   tat kiṃ katʰaṃ bʰavitā kva ta /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    
mahī mahījāḥ pavano 'ntarikṣaṃ; jalaukasaś caiva jalaṃ divaṃ ca
   
mahī mahījāḥ pavano_antarikṣaṃ   jala_okasaś caiva jalaṃ divaṃ ca /
Halfverse: c    
divaukasaś caiva yataḥ prasūtās; tad ucyatāṃ me bʰagavan purāṇam
   
diva_okasaś caiva yataḥ prasūtās   tad ucyatāṃ me bʰagavan purāṇam /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    
jñānaṃ yataḥ prārtʰayate naro vai; tatas tadartʰā bʰavati pravr̥ttiḥ
   
jñānaṃ yataḥ prārtʰayate naro vai   tatas tad-artʰā bʰavati pravr̥ttiḥ /
Halfverse: c    
na cāpy ahaṃ veda paraṃ purāṇaṃ; mitʰyā pravr̥ttiṃ ca katʰaṃ nu kuryām
   
na ca_apy ahaṃ veda paraṃ purāṇaṃ   mitʰyā pravr̥ttiṃ ca katʰaṃ nu kuryām /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    
r̥k sāma saṃgʰāṃś ca yajūṃsi cāhaṃ; cʰandāṃsi nakṣatragatiṃ niruktam {!}
   
r̥k sāma saṃgʰāṃś ca yajūṃsi ca_ahaṃ   cʰandāṃsi nakṣatra-gatiṃ niruktam / {!}
Halfverse: c    
adʰītya ca vyākaraṇaṃ sakalpaṃ; śikṣāṃ ca bʰūtaprakr̥tiṃ na vedmi
   
adʰītya ca vyākaraṇaṃ sakalpaṃ   śikṣāṃ ca bʰūta-prakr̥tiṃ na vedmi /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    
sa me bʰavāñ śaṃsatu sarvam etaj; jñāne pʰalaṃ karmaṇi yad asti
   
sa me bʰavān śaṃsatu sarvam etat   jñāne pʰalaṃ karmaṇi yad asti /
Halfverse: c    
yatʰā ca dehāc cyavate śarīrī; punaḥ śarīraṃ ca yatʰābʰyupaiti
   
yatʰā ca dehāc cyavate śarīrī   punaḥ śarīraṃ ca yatʰā_abʰyupaiti /9/

Verse: 10 
{Manur uvāca}
Halfverse: a    
yad yat priyaṃ yasya sukʰaṃ tad āhus; tad eva duḥkʰaṃ pravadanty aniṣṭam
   
yad yat priyaṃ yasya sukʰaṃ tad āhus   tad eva duḥkʰaṃ pravadanty aniṣṭam /
Halfverse: c    
iṣṭaṃ ca me syād itarac ca na syād; etat kr̥te karma vidʰiḥ pravr̥ttaḥ
   
iṣṭaṃ ca me syād itarat ca na syād   etat kr̥te karma vidʰiḥ pravr̥ttaḥ /
Halfverse: e    
iṣṭaṃ tv aniṣṭaṃ ca na māṃ bʰajetety; etat kr̥te jñānavidʰiḥ pravr̥ttaḥ
   
iṣṭaṃ tv aniṣṭaṃ ca na māṃ bʰajeta_ity   etat kr̥te jñāna-vidʰiḥ pravr̥ttaḥ /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    
kāmātmakāś cʰandasi karmayogā; ebʰir vimuktaḥ param aśnuvīta
   
kāma_ātmakāś cʰandasi karma-yogā   ebʰir vimuktaḥ param aśnuvīta /
Halfverse: c    
nānāvidʰe karma patʰe sukʰārtʰī; naraḥ pravr̥tto na paraṃ prayāti
   
nānā-vidʰe karma patʰe sukʰa_artʰī   naraḥ pravr̥tto na paraṃ prayāti /
Halfverse: e    
paraṃ hi tat karma patʰād apetaṃ; nirāśiṣaṃ brahma paraṃ hy avaśyam {!}
   
paraṃ hi tat karma patʰād apetaṃ   nirāśiṣaṃ brahma paraṃ hy avaśyam /11/ {!}

Verse: 12 
Halfverse: a    
prajāḥ sr̥ṣṭā manasā karmaṇā ca; dvāv apy etau satpatʰau lokajuṣṭau
   
prajāḥ sr̥ṣṭā manasā karmaṇā ca   dvāv apy etau sat-patʰau loka-juṣṭau /
Halfverse: c    
dr̥ṣṭvā karma śāśvataṃ cāntavac ca; manas tyāgaḥ kāraṇaṃ nānyad asti
   
dr̥ṣṭvā karma śāśvataṃ ca_antavac ca   manas tyāgaḥ kāraṇaṃ na_anyad asti /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    
svenātmanā cakṣur iva praṇetā; niśātyaye tamasā saṃvr̥tātmā
   
svena_ātmanā cakṣur iva praṇetā   niśā_atyaye tamasā saṃvr̥ta_ātmā /
Halfverse: c    
jñānaṃ tu vijñānaguṇena yuktaṃ; karmāśubʰaṃ paśyati varjanīyam
   
jñānaṃ tu vijñāna-guṇena yuktaṃ   karma_aśubʰaṃ paśyati varjanīyam /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    
sarpān kuśāgrāṇi tatʰodapānaṃ; jñātvā manuṣyāḥ parivarjayanti
   
sarpān kuśa_agrāṇi tatʰā_uda-pānaṃ   jñātvā manuṣyāḥ parivarjayanti /
Halfverse: c    
ajñānatas tatra patanti mūḍʰā; jñāne pʰalaṃ paśya yatʰā viśiṣṭam
   
ajñānatas tatra patanti mūḍʰā   jñāne pʰalaṃ paśya yatʰā viśiṣṭam /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    
kr̥tsnas tu mantro vidʰivat prayukto; yajñā yatʰoktās tv atʰa dakṣiṇāś ca
   
kr̥tsnas tu mantro vidʰivat prayukto   yajñā yatʰā_uktās tv atʰa dakṣiṇāś ca /
Halfverse: c    
annapradānaṃ manasaḥ samādʰiḥ; pañcātmakaṃ karmapʰalaṃ vadanti
   
anna-pradānaṃ manasaḥ samādʰiḥ   pañca_ātmakaṃ karma-pʰalaṃ vadanti /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    
guṇātmakaṃ karma vadanti vedās; tasmān mantrā mantramūlaṃ hi karma
   
guṇa_ātmakaṃ karma vadanti vedās   tasmāt mantrā mantra-mūlaṃ hi karma /
Halfverse: c    
vidʰir vidʰeyaṃ manasopapattiḥ; pʰalasya bʰoktā tu yatʰā śarīrī
   
vidʰir vidʰeyaṃ manasā_upapattiḥ   pʰalasya bʰoktā tu yatʰā śarīrī /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    
śabdāś ca rūpāṇi rasāś ca puṇyāḥ; sparśāś ca gandʰāś ca śubʰās tatʰaiva
   
śabdāś ca rūpāṇi rasāś ca puṇyāḥ   sparśāś ca gandʰāś ca śubʰās tatʰā_eva /
Halfverse: c    
naro nasaṃstʰāna gataḥ prabʰuḥ syād; etat pʰalaṃ sidʰyati karma loke
   
naro nasaṃstʰāna gataḥ prabʰuḥ syāt   etat pʰalaṃ sidʰyati karma loke /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    
yad yac cʰarīreṇa karoti karma; śarīrayuktaḥ samupāśnute tat
   
yad yat śarīreṇa karoti karma   śarīra-yuktaḥ samupāśnute tat /
Halfverse: c    
śarīram evāyatanaṃ sukʰasya; duḥkʰasya cāpy āyatanaṃ śarīram
   
śarīram eva_āyatanaṃ sukʰasya   duḥkʰasya ca_apy āyatanaṃ śarīram /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    
vācā tu yat karma karoti kiṃ cid; vācaiva sarvaṃ samupāśnute tat
   
vācā tu yat karma karoti kiṃcid   vācā_eva sarvaṃ samupāśnute tat /
Halfverse: c    
manas tu yat karma karoti kiṃ cin; manaḥstʰa evāyam upāśnute tat
   
manas tu yat karma karoti kiṃcit   manaḥstʰa\ eva_ayam upāśnute tat /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    
yatʰā guṇaṃ karma gaṇaṃ pʰalārtʰī; karoty ayaṃ karmapʰale niviṣṭaḥ
   
yatʰā guṇaṃ karma gaṇaṃ pʰala_artʰī   karoty ayaṃ karma-pʰale niviṣṭaḥ /
Halfverse: c    
tatʰā tatʰāyaṃ guṇasaṃprayuktaḥ; śubʰāśubʰaṃ karmapʰalaṃ bʰunakti
   
tatʰā tatʰā_ayaṃ guṇa-saṃprayuktaḥ   śubʰa_aśubʰaṃ karma-pʰalaṃ bʰunakti /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    
matsyo yatʰā srota ivābʰipātī; tatʰā kr̥taṃ pūrvam upaiti karma
   
matsyo yatʰā srota\ iva_abʰipātī   tatʰā kr̥taṃ pūrvam upaiti karma /
Halfverse: c    
śubʰe tv asau tuṣyatu duṣkr̥te tu; na tuṣyate vai paramaśarīrī {!}
   
śubʰe tv asau tuṣyatu duṣkr̥te tu   na tuṣyate vai parama-śarīrī /21/ {!}

Verse: 22 
Halfverse: a    
yato jagat sarvam idaṃ prasūtaṃ; jñātvātmavanto vyatiyānti yat tat
   
yato jagat sarvam idaṃ prasūtaṃ   jñātvā_ātmavanto vyatiyānti yat tat /
Halfverse: c    
yan mantraśabdair akr̥taprakāśaṃ; tad ucyamānaṃ śr̥ṇu me paraṃ yat
   
yat mantra-śabdair akr̥ta-prakāśaṃ   tad ucyamānaṃ śr̥ṇu me paraṃ yat /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    
rasair viyuktaṃ vividʰairś ca gandʰair; aśabdam asparśam arūpavac ca
   
rasair viyuktaṃ vividʰairś ca gandʰair   aśabdam asparśam arūpavat ca /
Halfverse: c    
agrāhyam avyaktam avarṇam ekaṃ; pañca prakāraṃ sasr̥je prajānām
   
agrāhyam avyaktam avarṇam ekaṃ   pañca prakāraṃ sasr̥je prajānām /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    
na strī pumān vāpi napuṃsakaṃ ca; na san na cāsat sad asac ca tan na
   
na strī pumān _api napuṃsakaṃ ca   na san na ca_asat sat asat ca tat na /
Halfverse: c    
paśyanti yad brahmavido manuṣyās; tad akṣaraṃ na kṣaratīti viddʰi
   
paśyanti yad brahmavido manuṣyās   tad akṣaraṃ na kṣarati_iti viddʰi /24/ (E)24


Next part



This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.