TITUS
Mahabharata
Part No. 1522
Chapter: 194
Adhyāya
194
Verse: 1
{Yudʰiṣṭʰira
uvāca}
Halfverse: a
kiṃ
pʰalaṃ
jñānayogasya
vedānāṃ
niyamasya
ca
kiṃ
pʰalaṃ
jñāna-yogasya
vedānāṃ
niyamasya
ca
/
Halfverse: c
bʰūtātmā
vā
katʰaṃ
jñeyas
tan
me
brūhi
pitāmaha
bʰūta
_ātmā
vā
katʰaṃ
jñeyas
tan
me
brūhi
pitāmaha
/1/
Verse: 2
{Bʰīṣma
uvāca}
Halfverse: a
atrāpy
udāharantīmam
itihāsaṃ
purātanam
atra
_apy
udāharanti
_imam
itihāsaṃ
purātanam
/
Halfverse: c
manoḥ
prajāpater
vādaṃ
maharṣeś
ca
br̥haspateḥ
manoḥ
prajāpater
vādaṃ
maharṣeś
ca
br̥haspateḥ
/2/
Verse: 3
Halfverse: a
prajāpatiṃ
śreṣṭʰatamaṃ
pr̥tʰivyāṃ
;
devarṣisaṃgʰapravaro
maharṣiḥ
prajāpatiṃ
śreṣṭʰatamaṃ
pr̥tʰivyāṃ
deva-r̥ṣi-saṃgʰa-pravaro
maha-r̥ṣiḥ
/
Halfverse: c
br̥haspatiḥ
praśnam
imaṃ
purāṇaṃ
;
papraccʰa
śiṣyo
'tʰa
guruṃ
pranamya
br̥haspatiḥ
praśnam
imaṃ
purāṇaṃ
papraccʰa
śiṣyo
_atʰa
guruṃ
pranamya
/3/
Verse: 4
Halfverse: a
yat
kāraṇaṃ
mantravidʰiḥ
pravr̥tto
;
jñāne
pʰalaṃ
yat
pravadanti
viprāḥ
yat
kāraṇaṃ
mantra-vidʰiḥ
pravr̥tto
jñāne
pʰalaṃ
yat
pravadanti
viprāḥ
/
Halfverse: c
yan
mantraśabdair
akr̥taprakāśaṃ
;
tad
ucyatāṃ
me
bʰagavan
yatʰāvat
yat
mantra-śabdair
akr̥ta-prakāśaṃ
tad
ucyatāṃ
me
bʰagavan
yatʰāvat
/4/
Verse: 5
Halfverse: a
yadartʰaśāstrāgama
mantravidbʰir
;
yajñair
anekair
varagopradānaiḥ
yad-artʰa-śāstra
_āgama
mantravidbʰir
yajñair
anekair
vara-go-pradānaiḥ
/
Halfverse: c
pʰalaṃ
mahadbʰir
yad
upāsyate
ca
;
tat
kiṃ
katʰaṃ
vā
bʰavitā
kva
vā
ta
pʰalaṃ
mahadbʰir
yad
upāsyate
ca
tat
kiṃ
katʰaṃ
vā
bʰavitā
kva
vā
ta
/5/
Verse: 6
Halfverse: a
mahī
mahījāḥ
pavano
'ntarikṣaṃ
;
jalaukasaś
caiva
jalaṃ
divaṃ
ca
mahī
mahījāḥ
pavano
_antarikṣaṃ
jala
_okasaś
caiva
jalaṃ
divaṃ
ca
/
Halfverse: c
divaukasaś
caiva
yataḥ
prasūtās
;
tad
ucyatāṃ
me
bʰagavan
purāṇam
diva
_okasaś
caiva
yataḥ
prasūtās
tad
ucyatāṃ
me
bʰagavan
purāṇam
/6/
Verse: 7
Halfverse: a
jñānaṃ
yataḥ
prārtʰayate
naro
vai
;
tatas
tadartʰā
bʰavati
pravr̥ttiḥ
jñānaṃ
yataḥ
prārtʰayate
naro
vai
tatas
tad-artʰā
bʰavati
pravr̥ttiḥ
/
Halfverse: c
na
cāpy
ahaṃ
veda
paraṃ
purāṇaṃ
;
mitʰyā
pravr̥ttiṃ
ca
katʰaṃ
nu
kuryām
na
ca
_apy
ahaṃ
veda
paraṃ
purāṇaṃ
mitʰyā
pravr̥ttiṃ
ca
katʰaṃ
nu
kuryām
/7/
Verse: 8
Halfverse: a
r̥k
sāma
saṃgʰāṃś
ca
yajūṃsi
cāhaṃ
;
cʰandāṃsi
nakṣatragatiṃ
niruktam
{!}
r̥k
sāma
saṃgʰāṃś
ca
yajūṃsi
ca
_ahaṃ
cʰandāṃsi
nakṣatra-gatiṃ
niruktam
/
{!}
Halfverse: c
adʰītya
ca
vyākaraṇaṃ
sakalpaṃ
;
śikṣāṃ
ca
bʰūtaprakr̥tiṃ
na
vedmi
adʰītya
ca
vyākaraṇaṃ
sakalpaṃ
śikṣāṃ
ca
bʰūta-prakr̥tiṃ
na
vedmi
/8/
Verse: 9
Halfverse: a
sa
me
bʰavāñ
śaṃsatu
sarvam
etaj
;
jñāne
pʰalaṃ
karmaṇi
vā
yad
asti
sa
me
bʰavān
śaṃsatu
sarvam
etat
jñāne
pʰalaṃ
karmaṇi
vā
yad
asti
/
Halfverse: c
yatʰā
ca
dehāc
cyavate
śarīrī
;
punaḥ
śarīraṃ
ca
yatʰābʰyupaiti
yatʰā
ca
dehāc
cyavate
śarīrī
punaḥ
śarīraṃ
ca
yatʰā
_abʰyupaiti
/9/
Verse: 10
{Manur
uvāca}
Halfverse: a
yad
yat
priyaṃ
yasya
sukʰaṃ
tad
āhus
;
tad
eva
duḥkʰaṃ
pravadanty
aniṣṭam
yad
yat
priyaṃ
yasya
sukʰaṃ
tad
āhus
tad
eva
duḥkʰaṃ
pravadanty
aniṣṭam
/
Halfverse: c
iṣṭaṃ
ca
me
syād
itarac
ca
na
syād
;
etat
kr̥te
karma
vidʰiḥ
pravr̥ttaḥ
iṣṭaṃ
ca
me
syād
itarat
ca
na
syād
etat
kr̥te
karma
vidʰiḥ
pravr̥ttaḥ
/
Halfverse: e
iṣṭaṃ
tv
aniṣṭaṃ
ca
na
māṃ
bʰajetety
;
etat
kr̥te
jñānavidʰiḥ
pravr̥ttaḥ
iṣṭaṃ
tv
aniṣṭaṃ
ca
na
māṃ
bʰajeta
_ity
etat
kr̥te
jñāna-vidʰiḥ
pravr̥ttaḥ
/10/
Verse: 11
Halfverse: a
kāmātmakāś
cʰandasi
karmayogā
;
ebʰir
vimuktaḥ
param
aśnuvīta
kāma
_ātmakāś
cʰandasi
karma-yogā
ebʰir
vimuktaḥ
param
aśnuvīta
/
Halfverse: c
nānāvidʰe
karma
patʰe
sukʰārtʰī
;
naraḥ
pravr̥tto
na
paraṃ
prayāti
nānā-vidʰe
karma
patʰe
sukʰa
_artʰī
naraḥ
pravr̥tto
na
paraṃ
prayāti
/
Halfverse: e
paraṃ
hi
tat
karma
patʰād
apetaṃ
;
nirāśiṣaṃ
brahma
paraṃ
hy
avaśyam
{!}
paraṃ
hi
tat
karma
patʰād
apetaṃ
nirāśiṣaṃ
brahma
paraṃ
hy
avaśyam
/11/
{!}
Verse: 12
Halfverse: a
prajāḥ
sr̥ṣṭā
manasā
karmaṇā
ca
;
dvāv
apy
etau
satpatʰau
lokajuṣṭau
prajāḥ
sr̥ṣṭā
manasā
karmaṇā
ca
dvāv
apy
etau
sat-patʰau
loka-juṣṭau
/
Halfverse: c
dr̥ṣṭvā
karma
śāśvataṃ
cāntavac
ca
;
manas
tyāgaḥ
kāraṇaṃ
nānyad
asti
dr̥ṣṭvā
karma
śāśvataṃ
ca
_antavac
ca
manas
tyāgaḥ
kāraṇaṃ
na
_anyad
asti
/12/
Verse: 13
Halfverse: a
svenātmanā
cakṣur
iva
praṇetā
;
niśātyaye
tamasā
saṃvr̥tātmā
svena
_ātmanā
cakṣur
iva
praṇetā
niśā
_atyaye
tamasā
saṃvr̥ta
_ātmā
/
Halfverse: c
jñānaṃ
tu
vijñānaguṇena
yuktaṃ
;
karmāśubʰaṃ
paśyati
varjanīyam
jñānaṃ
tu
vijñāna-guṇena
yuktaṃ
karma
_aśubʰaṃ
paśyati
varjanīyam
/13/
Verse: 14
Halfverse: a
sarpān
kuśāgrāṇi
tatʰodapānaṃ
;
jñātvā
manuṣyāḥ
parivarjayanti
sarpān
kuśa
_agrāṇi
tatʰā
_uda-pānaṃ
jñātvā
manuṣyāḥ
parivarjayanti
/
Halfverse: c
ajñānatas
tatra
patanti
mūḍʰā
;
jñāne
pʰalaṃ
paśya
yatʰā
viśiṣṭam
ajñānatas
tatra
patanti
mūḍʰā
jñāne
pʰalaṃ
paśya
yatʰā
viśiṣṭam
/14/
Verse: 15
Halfverse: a
kr̥tsnas
tu
mantro
vidʰivat
prayukto
;
yajñā
yatʰoktās
tv
atʰa
dakṣiṇāś
ca
kr̥tsnas
tu
mantro
vidʰivat
prayukto
yajñā
yatʰā
_uktās
tv
atʰa
dakṣiṇāś
ca
/
Halfverse: c
annapradānaṃ
manasaḥ
samādʰiḥ
;
pañcātmakaṃ
karmapʰalaṃ
vadanti
anna-pradānaṃ
manasaḥ
samādʰiḥ
pañca
_ātmakaṃ
karma-pʰalaṃ
vadanti
/15/
Verse: 16
Halfverse: a
guṇātmakaṃ
karma
vadanti
vedās
;
tasmān
mantrā
mantramūlaṃ
hi
karma
guṇa
_ātmakaṃ
karma
vadanti
vedās
tasmāt
mantrā
mantra-mūlaṃ
hi
karma
/
Halfverse: c
vidʰir
vidʰeyaṃ
manasopapattiḥ
;
pʰalasya
bʰoktā
tu
yatʰā
śarīrī
vidʰir
vidʰeyaṃ
manasā
_upapattiḥ
pʰalasya
bʰoktā
tu
yatʰā
śarīrī
/16/
Verse: 17
Halfverse: a
śabdāś
ca
rūpāṇi
rasāś
ca
puṇyāḥ
;
sparśāś
ca
gandʰāś
ca
śubʰās
tatʰaiva
śabdāś
ca
rūpāṇi
rasāś
ca
puṇyāḥ
sparśāś
ca
gandʰāś
ca
śubʰās
tatʰā
_eva
/
Halfverse: c
naro
nasaṃstʰāna
gataḥ
prabʰuḥ
syād
;
etat
pʰalaṃ
sidʰyati
karma
loke
naro
nasaṃstʰāna
gataḥ
prabʰuḥ
syāt
etat
pʰalaṃ
sidʰyati
karma
loke
/17/
Verse: 18
Halfverse: a
yad
yac
cʰarīreṇa
karoti
karma
;
śarīrayuktaḥ
samupāśnute
tat
yad
yat
śarīreṇa
karoti
karma
śarīra-yuktaḥ
samupāśnute
tat
/
Halfverse: c
śarīram
evāyatanaṃ
sukʰasya
;
duḥkʰasya
cāpy
āyatanaṃ
śarīram
śarīram
eva
_āyatanaṃ
sukʰasya
duḥkʰasya
ca
_apy
āyatanaṃ
śarīram
/18/
Verse: 19
Halfverse: a
vācā
tu
yat
karma
karoti
kiṃ
cid
;
vācaiva
sarvaṃ
samupāśnute
tat
vācā
tu
yat
karma
karoti
kiṃcid
vācā
_eva
sarvaṃ
samupāśnute
tat
/
Halfverse: c
manas
tu
yat
karma
karoti
kiṃ
cin
;
manaḥstʰa
evāyam
upāśnute
tat
manas
tu
yat
karma
karoti
kiṃcit
manaḥstʰa\
eva
_ayam
upāśnute
tat
/19/
Verse: 20
Halfverse: a
yatʰā
guṇaṃ
karma
gaṇaṃ
pʰalārtʰī
;
karoty
ayaṃ
karmapʰale
niviṣṭaḥ
yatʰā
guṇaṃ
karma
gaṇaṃ
pʰala
_artʰī
karoty
ayaṃ
karma-pʰale
niviṣṭaḥ
/
Halfverse: c
tatʰā
tatʰāyaṃ
guṇasaṃprayuktaḥ
;
śubʰāśubʰaṃ
karmapʰalaṃ
bʰunakti
tatʰā
tatʰā
_ayaṃ
guṇa-saṃprayuktaḥ
śubʰa
_aśubʰaṃ
karma-pʰalaṃ
bʰunakti
/20/
Verse: 21
Halfverse: a
matsyo
yatʰā
srota
ivābʰipātī
;
tatʰā
kr̥taṃ
pūrvam
upaiti
karma
matsyo
yatʰā
srota\
iva
_abʰipātī
tatʰā
kr̥taṃ
pūrvam
upaiti
karma
/
Halfverse: c
śubʰe
tv
asau
tuṣyatu
duṣkr̥te
tu
;
na
tuṣyate
vai
paramaśarīrī
{!}
śubʰe
tv
asau
tuṣyatu
duṣkr̥te
tu
na
tuṣyate
vai
parama-śarīrī
/21/
{!}
Verse: 22
Halfverse: a
yato
jagat
sarvam
idaṃ
prasūtaṃ
;
jñātvātmavanto
vyatiyānti
yat
tat
yato
jagat
sarvam
idaṃ
prasūtaṃ
jñātvā
_ātmavanto
vyatiyānti
yat
tat
/
Halfverse: c
yan
mantraśabdair
akr̥taprakāśaṃ
;
tad
ucyamānaṃ
śr̥ṇu
me
paraṃ
yat
yat
mantra-śabdair
akr̥ta-prakāśaṃ
tad
ucyamānaṃ
śr̥ṇu
me
paraṃ
yat
/22/
Verse: 23
Halfverse: a
rasair
viyuktaṃ
vividʰairś
ca
gandʰair
;
aśabdam
asparśam
arūpavac
ca
rasair
viyuktaṃ
vividʰairś
ca
gandʰair
aśabdam
asparśam
arūpavat
ca
/
Halfverse: c
agrāhyam
avyaktam
avarṇam
ekaṃ
;
pañca
prakāraṃ
sasr̥je
prajānām
agrāhyam
avyaktam
avarṇam
ekaṃ
pañca
prakāraṃ
sasr̥je
prajānām
/23/
Verse: 24
Halfverse: a
na
strī
pumān
vāpi
napuṃsakaṃ
ca
;
na
san
na
cāsat
sad
asac
ca
tan
na
na
strī
pumān
vā
_api
napuṃsakaṃ
ca
na
san
na
ca
_asat
sat
asat
ca
tat
na
/
Halfverse: c
paśyanti
yad
brahmavido
manuṣyās
;
tad
akṣaraṃ
na
kṣaratīti
viddʰi
paśyanti
yad
brahmavido
manuṣyās
tad
akṣaraṃ
na
kṣarati
_iti
viddʰi
/24/
(E)24
This text is part of the
TITUS
edition of
Mahabharata
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.