TITUS
Biblia gothica
Part No. 14
Chapter: 8
Verse: 12
𐌰
𐍆𐍄𐍂𐌰 𐌳𐌿 𐌹𐌼
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃 𐍂𐍉𐌳𐌹𐌳𐌰 𐌵𐌰𐌸𐌿𐌷: 𐌹𐌺 𐌹𐌼 𐌻𐌹𐌿𐌷𐌰𐌸 𐌼𐌰𐌽𐌰𐍃𐌴𐌳𐌰𐌹𐍃; 𐍃𐌰𐌴𐌹 𐌻𐌰𐌹𐍃𐍄𐌴𐌹𐌸 𐌼𐌹𐌺 𐌽𐌹 𐌲𐌰𐌲𐌲𐌹𐌸 𐌹𐌽 𐍂𐌹𐌵𐌹𐌶𐌰, 𐌰𐌺 𐌷𐌰𐌱𐌰𐌹𐌸 𐌻𐌹𐌿𐌷𐌰𐌸 𐌻𐌹𐌱𐌰𐌹𐌽𐌰𐌹𐍃.
Aftra
du
im
Iesus
rodida
qaþuh
:
ik
im
liuhaþ
manasedais
;
saei
laisteiþ
mik
ni
gaggiþ
in
riqiza
,
ak
habaiþ
liuhaþ
libainais
.
iterum
ergo
locutus
est
eis
Iesus
dicens
ego
sum
lux
mundi
qui
sequitur
me
non
ambulabit
in
tenebris
sed
habebit
lucem
vitae
Πάλιν
οὖν
αὐτοῖς
ἐλάλησεν
ὁ
᾽Ιησοῦς
λέγων
,
᾽Εγώ
εἰμι
τὸ
ϕῶς
τοῦ
κόσμου
·
ὁ
ἀκολουϑῶν
ἐμοὶ
οὐ
μὴ
περιπατήσῃ
ἐν
τῇ
σκοτίᾳ
,
ἀλλ
'
ἕξει
τὸ
ϕῶς
τῆς
ζωῆς
.
Verse: 13
𐌸𐌰𐌽𐌿𐌷 𐌵𐌴𐌸𐌿𐌽 𐌳𐌿 𐌹𐌼𐌼𐌰 𐌸𐌰𐌹
𐍆
𐌰𐍂𐌴𐌹𐍃𐌰𐌹𐌴𐌹𐍃: 𐌸𐌿 𐌱𐌹 𐌸𐌿𐌺 𐍃𐌹𐌻𐌱𐌰𐌽 𐍅𐌴𐌹𐍄𐍅𐍉𐌳𐌴𐌹𐍃; 𐍃𐍉 𐍅𐌴𐌹𐍄𐍅𐍉𐌳𐌹𐌸𐌰 𐌸𐌴𐌹𐌽𐌰 𐌽𐌹𐍃𐍄 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌴𐌹𐌽𐌰.
þanuh
qeþun
du
imma
þai
Fareisaieis
:
þu
bi
þuk
silban
weitwodeis
;
so
weitwodiþa
þeina
nist
sunjeina
.
dixerunt
ergo
ei
Pharisaei
tu
de
te
ipso
testimonium
perhibes
testimonium
tuum
non
est
verum
εἶπον
οὖν
αὐτῷ
οἱ
Φαρισαῖοι
,
Σὺ
περὶ
σεαυτοῦ
μαρτυρεῖς
·
ἡ
μαρτυρία
σου
οὐκ
ἔστιν
ἀληϑής
.
Verse: 14
𐌰𐌽𐌳𐌷𐍉𐍆
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃 𐌾𐌰𐌷 𐌵𐌰𐌸 𐌳𐌿 𐌹𐌼: 𐌾𐌰𐌷 𐌾𐌰𐌱𐌰𐌹 𐌹𐌺 𐍅𐌴𐌹𐍄𐍅𐍉𐌳𐌾𐌰 𐌱𐌹 𐌼𐌹𐌺 𐍃𐌹𐌻𐌱𐌰𐌽, 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰 𐌹𐍃𐍄 𐍃𐍉 𐍅𐌴𐌹𐍄𐍅𐍉𐌳𐌹𐌸𐌰 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰, 𐌿𐌽𐍄𐌴 𐍅𐌰𐌹𐍄 𐍈𐌰𐌸𐍂𐍉 𐌵𐌰𐌼 𐌾𐌰𐌷 𐍈𐌰𐌸 𐌲𐌰𐌻𐌴𐌹𐌸𐌰, 𐌹𐌸 𐌾𐌿𐍃 𐌽𐌹 𐍅𐌹𐍄𐌿𐌸 𐍈𐌰𐌸𐍂𐍉 𐌵𐌹𐌼𐌰, 𐌰𐌹𐌸𐌸𐌰𐌿 𐍈𐌰𐌸 𐌲𐌰𐌻𐌴𐌹𐌸𐌰.
andhof
Iesus
jah
qaþ
du
im
:
jah
jabai
ik
weitwodja
bi
mik
silban
,
sunja
ist
so
weitwodiþa
meina
,
unte
wait
ƕaþro
qam
jah
ƕaþ
galeiþa
,
iþ
jus
ni
wituþ
ƕaþro
qima
,
aiþþau
ƕaþ
galeiþa
.
respondit
Iesus
et
dixit
eis
et
si
ego
testimonium
perhibeo
de
me
ipso
verum
est
testimonium
meum
quia
scio
unde
veni
et
quo
vado
vos
autem
nescitis
unde
venio
aut
quo
vado
ἀπεκρίϑη
᾽Ιησοῦς
καὶ
εἶπεν
αὐτοῖς
,
Κἂν
ἐγὼ
μαρτυρῶ
περὶ
ἐμαυτοῦ
,
ἀληϑής
ἐστιν
ἡ
μαρτυρία
μου
,
ὅτι
οἶδα
πόϑεν
ἦλϑον
καὶ
ποῦ
ὑπάγω
·
ὑμεῖς
δὲ
οὐκ
οἴδατε
πόϑεν
ἔρχομαι
ἢ
ποῦ
ὑπάγω
.
Verse: 15
𐌾𐌿𐍃 𐌱𐌹 𐌻𐌴𐌹𐌺𐌰 𐍃𐍄𐍉𐌾𐌹𐌸, 𐌹𐌸 𐌹𐌺 𐌽𐌹 𐍃𐍄𐍉𐌾𐌰 𐌰𐌹𐌽𐌽𐍉𐌷𐌿𐌽.
jus
bi
leika
stojiþ
,
iþ
ik
ni
stoja
ainnohun
.
vos
secundum
carnem
iudicatis
ego
non
iudico
quemquam
ὑμεῖς
κατὰ
τὴν
σάρκα
κρίνετε
,
ἐγὼ
οὐ
κρίνω
οὐδένα
.
Verse: 16
𐌾𐌰𐌸𐌸𐌰𐌽 𐌾𐌰𐌱𐌰𐌹 𐍃𐍄𐍉𐌾𐌰 𐌹𐌺, 𐍃𐍄𐌰𐌿𐌰 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌴𐌹𐌽𐌰 𐌹𐍃𐍄, 𐌿𐌽𐍄𐌴 𐌰𐌹𐌽𐍃 𐌽𐌹 𐌹𐌼, 𐌰𐌺 𐌹𐌺 𐌾𐌰𐌷 𐍃𐌰𐌴𐌹 𐍃𐌰𐌽𐌳𐌹𐌳𐌰 𐌼𐌹𐌺 𐌰𐍄𐍄𐌰.
jaþ-þan
jabai
stoja
ik
,
staua
meina
sunjeina
ist
,
unte
ains
ni
im
,
ak
ik
jah
saei
sandida
mik
atta
.
et
si
iudico
ego
iudicium
meum
verum
est
quia
solus
non
sum
sed
ego
et
qui
me
misit
Pater
καὶ
ἐὰν
κρίνω
δὲ
ἐγώ
,
ἡ
κρίσις
ἡ
ἐμὴ
ἀληϑινή
ἐστιν
,
ὅτι
μόνος
οὐκ
εἰμί
,
ἀλλ
'
ἐγὼ
καὶ
ὁ
πέμψας
με
πατήρ
.
Verse: 17
𐌾𐌰𐌷 𐌸𐌰𐌽
𐌹𐌽 𐍅𐌹𐍄𐍉𐌳𐌰 𐌹𐌶𐍅𐌰𐍂𐌰𐌼𐌼𐌰 𐌲𐌰𐌼𐌴𐌻𐌹𐌸 𐌹𐍃𐍄 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐍄𐍅𐌰𐌳𐌳𐌾𐌴 𐌼𐌰𐌽𐌽𐌴 𐍅𐌴𐌹𐍄𐍅𐍉𐌳𐌹𐌸𐌰 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰 𐌹𐍃𐍄.
jah
þan
in
witoda
izwaramma
gameliþ
ist
þatei
twaddje
manne
weitwodiþa
sunja
ist
.
et
in
lege
vestra
scriptum
est
quia
duorum
hominum
testimonium
verum
est
καὶ
ἐν
τῷ
νόμῳ
δὲ
τῷ
ὑμετέρῳ
γέγραπται
ὅτι
δύο
ἀνϑρώπων
ἡ
μαρτυρία
ἀληϑής
ἐστιν
.
Verse: 18
𐌹𐌺 𐌹𐌼 𐍃𐌰𐌴𐌹 𐍅𐌴𐌹𐍄𐍅𐍉𐌳𐌾𐌰 𐌱𐌹 𐌼𐌹𐌺 𐍃𐌹𐌻𐌱𐌰𐌽, 𐌾𐌰𐌷 𐍅𐌴𐌹𐍄𐍅𐍉𐌳𐌴𐌹𐌸 𐌱𐌹 𐌼𐌹𐌺 𐍃𐌰𐌴𐌹 𐍃𐌰𐌽𐌳𐌹𐌳𐌰 𐌼𐌹𐌺 𐌰𐍄𐍄𐌰.
ik
im
saei
weitwodja
bi
mik
silban
,
jah
weitwodeiþ
bi
mik
saei
sandida
mik
atta
.
ego
sum
qui
testimonium
perhibeo
de
me
ipso
et
testimonium
perhibet
de
me
qui
misit
me
Pater
ἐγώ
εἰμι
ὁ
μαρτυρῶν
περὶ
ἐμαυτοῦ
καὶ
μαρτυρεῖ
περὶ
ἐμοῦ
ὁ
πέμψας
με
πατήρ
.
Verse: 19
𐌵𐌴𐌸𐌿𐌽 𐌸𐌰𐌽 𐌳𐌿 𐌹𐌼𐌼𐌰: 𐍈𐌰𐍂 𐌹𐍃𐍄 𐍃𐌰 𐌰𐍄𐍄𐌰 𐌸𐌴𐌹𐌽𐍃? 𐌰𐌽𐌳𐌷𐍉𐍆
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌽𐌹 𐌼𐌹𐌺 𐌺𐌿𐌽𐌽𐌿𐌸 𐌽𐌹𐌷 𐌰𐍄𐍄𐌰𐌽 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰𐌽𐌰; 𐌹𐌸 𐌼𐌹𐌺 𐌺𐌿𐌽𐌸𐌴𐌳𐌴𐌹𐌸, 𐌾𐌰𐌷 𐌸𐌰𐌿 𐌰𐍄𐍄𐌰𐌽 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰𐌽𐌰 𐌺𐌿𐌽𐌸𐌴𐌳𐌴𐌹𐌸.
qeþun
þan
du
imma
:
ƕar
ist
sa
atta
þeins
?
andhof
Iesus
:
ni
mik
kunnuþ
nih
attan
meinana
;
iþ
mik
kunþedeiþ
,
jah
þau
attan
meinana
kunþedeiþ
.
dicebant
ergo
ei
ubi
est
Pater
tuus
respondit
Iesus
neque
me
scitis
neque
Patrem
meum
si
me
sciretis
forsitan
et
Patrem
meum
sciretis
ἔλεγον
οὖν
αὐτῷ
,
Ποῦ
ἐστιν
ὁ
πατήρ
σου
;
ἀπεκρίϑη
᾽Ιησοῦς
,
Οὔτε
ἐμὲ
οἴδατε
οὔτε
τὸν
πατέρα
μου
·
εἰ
ἐμὲ
ᾔδειτε
,
καὶ
τὸν
πατέρα
μου
ἂν
ᾔδειτε
.
Verse: 20
𐌸𐍉 𐍅𐌰𐌿𐍂𐌳𐌰 𐍂𐍉𐌳𐌹𐌳𐌰 𐌹𐌽 𐌲𐌰𐌶𐌰𐌿𐍆𐍅𐌻𐌰𐌺𐌹𐍉, 𐌻𐌰𐌹𐍃𐌾𐌰𐌽𐌳𐍃 𐌹𐌽 𐌰𐌻𐌷; 𐌾𐌰𐌷 𐌰𐌹𐌽𐍃𐌷𐌿𐌽 𐌽𐌹 𐍆𐌰𐌹𐍆𐌰𐌷 𐌹𐌽𐌰, 𐌿𐌽𐍄𐌴 𐌽𐌰𐌿𐌷𐌸𐌰𐌽𐌿𐌷 𐌽𐌹 𐌵𐌰𐌼 𐍈𐌴𐌹𐌻𐌰 𐌹𐍃.
þo
waurda
rodida
in
gazaufwlakio
,
laisjands
in
alh
;
jah
ainshun
ni
faifah
ina
,
unte
nauhþanuh
ni
qam
ƕeila
is
.
haec
verba
locutus
est
in
gazofilacio
docens
in
templo
et
nemo
adprehendit
eum
quia
necdum
venerat
hora
eius
Ταῦτα
τὰ
ῥήματα
ἐλάλησεν
ἐν
τῷ
γαζοϕυλακίῳ
διδάσκων
ἐν
τῷ
ἱερῷ
·
καὶ
οὐδεὶς
ἐπίασεν
αὐτόν
,
ὅτι
οὔπω
ἐληλύϑει
ἡ
ὥρα
αὐτοῦ
.
Verse: 21
𐌸𐌰𐌽𐌿𐌷 𐌵𐌰𐌸 𐌰𐍆𐍄𐍂𐌰 𐌳𐌿 𐌹𐌼
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌹𐌺 𐌲𐌰𐌻𐌴𐌹𐌸𐌰, 𐌾𐌰𐌷 𐍃𐍉𐌺𐌴𐌹𐌸 𐌼𐌹𐌺, 𐌾𐌰𐌷 𐌹𐌽 𐍆𐍂𐌰𐍅𐌰𐌿𐍂𐌷𐍄𐌰𐌹 𐌹𐌶𐍅𐌰𐍂𐌰𐌹 𐌲𐌰𐌳𐌰𐌿𐌸𐌽𐌹𐌸. 𐌸𐌰𐌳𐌴𐌹 𐌹𐌺 𐌲𐌰𐌲𐌲𐌰, 𐌾𐌿𐍃 𐌽𐌹 𐌼𐌰𐌲𐌿𐌸 𐌵𐌹𐌼𐌰𐌽.
þanuh
qaþ
aftra
du
im
Iesus
:
ik
galeiþa
,
jah
sokeiþ
mik
,
jah
in
frawaurhtai
izwarai
gadauþniþ
.
þadei
ik
gagga
,
jus
ni
maguþ
qiman
.
dixit
ergo
iterum
eis
Iesus
ego
vado
et
quaeretis
me
et
in
peccato
vestro
moriemini
quo
ego
vado
vos
non
potestis
venire
Εἶπεν
οὖν
πάλιν
αὐτοῖς
,
᾽Εγὼ
ὑπάγω
καὶ
ζητήσετέ
με
,
καὶ
ἐν
τῇ
ἁμαρτίᾳ
ὑμῶν
ἀποϑανεῖσϑε
·
ὅπου
ἐγὼ
ὑπάγω
ὑμεῖς
οὐ
δύνασϑε
ἐλϑεῖν
.
Verse: 22
𐌵𐌴𐌸𐌿𐌽 𐌸𐌰𐌽
𐌹
𐌿𐌳𐌰𐌹𐌴𐌹𐍃: 𐌽𐌹𐌱𐌰𐌹 𐌿𐍃𐌵𐌹𐌼𐌰𐌹 𐍃𐌹𐍃 𐍃𐌹𐌻𐌱𐌹𐌽,
𐌴𐌹 𐌵𐌹𐌸𐌹𐌸: 𐌸𐌰𐌳𐌴𐌹 𐌹𐌺 𐌲𐌰𐌲𐌲𐌰, 𐌾𐌿𐍃 𐌽𐌹 𐌼𐌰𐌲𐌿𐌸 𐌵𐌹𐌼𐌰𐌽?
qeþun
þan
Iudaieis
:
nibai
usqimai
sis
silbin
,
ei
qiþiþ
:
þadei
ik
gagga
,
jus
ni
maguþ
qiman
?
dicebant
ergo
Iudaei
numquid
interficiet
semet
ipsum
quia
dicit
quo
ego
vado
vos
non
potestis
venire
ἔλεγον
οὖν
οἱ
᾽Ιουδαῖοι
,
Μήτι
ἀποκτενεῖ
ἑαυτόν
,
ὅτι
λέγει
,
῞Οπου
ἐγὼ
ὑπάγω
ὑμεῖς
οὐ
δύνασϑε
ἐλϑεῖν
;
Verse: 23
𐌾𐌰𐌷 𐌵𐌰𐌸 𐌳𐌿 𐌹𐌼
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌾𐌿𐍃 𐌿𐍃 𐌸𐌰𐌹𐌼 𐌳𐌰𐌻𐌰𐌸𐍂𐍉 𐍃𐌹𐌾𐌿𐌸, 𐌹𐌸 𐌹𐌺 𐌿𐍃 𐌸𐌰𐌹𐌼 𐌹𐌿𐍀𐌰𐌸𐍂𐍉 𐌹𐌼; 𐌾𐌿𐍃 𐌿𐍃 𐌸𐌰𐌼𐌼𐌰 𐍆𐌰𐌹𐍂𐍈𐌰𐌿 𐍃𐌹𐌾𐌿𐌸, 𐌹𐌸 𐌹𐌺 𐌽𐌹 𐌹𐌼 𐌿𐍃 𐌸𐌰𐌼𐌼𐌰 𐍆𐌰𐌹𐍂𐍈𐌰𐌿.
jah
qaþ
du
im
Iesus
:
jus
us
þaim
dalaþro
sijuþ
,
iþ
ik
us
þaim
iupaþro
im
;
jus
us
þamma
fairƕau
sijuþ
,
iþ
ik
ni
im
us
þamma
fairƕau
.
et
dicebat
eis
vos
de
deorsum
estis
ego
de
supernis
sum
vos
de
mundo
hoc
estis
ego
non
sum
de
hoc
mundo
καὶ
ἔλεγεν
αὐτοῖς
,
῾Υμεῖς
ἐκ
τῶν
κάτω
ἐστέ
,
ἐγὼ
ἐκ
τῶν
ἄνω
εἰμί
·
ὑμεῖς
ἐκ
τούτου
τοῦ
κόσμου
ἐστέ
,
ἐγὼ
οὐκ
εἰμὶ
ἐκ
τοῦ
κόσμου
τούτου
.
Verse: 24
𐌵𐌰𐌸 𐌽𐌿 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌲𐌰𐌳𐌰𐌿𐌸𐌽𐌹𐌸 𐌹𐌽 𐍆𐍂𐌰𐍅𐌰𐌿𐍂𐌷𐍄𐌹𐌼 𐌹𐌶𐍅𐌰𐍂𐌰𐌹𐌼; 𐌾𐌰𐌱𐌰𐌹 𐌰𐌿𐌺 𐌽𐌹 𐌲𐌰𐌻𐌰𐌿𐌱𐌴𐌹𐌸 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌹𐌺 𐌹𐌼, 𐌲𐌰𐌳𐌰𐌿𐌸𐌽𐌹𐌸 𐌹𐌽 𐍆𐍂𐌰𐍅𐌰𐌿𐍂𐌷𐍄𐌹𐌼 𐌹𐌶𐍅𐌰𐍂𐌰𐌹𐌼.
qaþ
nu
izwis
þatei
gadauþniþ
in
frawaurhtim
izwaraim
;
jabai
auk
ni
galaubeiþ
þatei
ik
im
,
gadauþniþ
in
frawaurhtim
izwaraim
.
dixi
ergo
vobis
quia
moriemini
in
peccatis
vestris
si
enim
non
credideritis
quia
ego
sum
moriemini
in
peccato
vestro
εἶπον
οὖν
ὑμῖν
ὅτι
ἀποϑανεῖσϑε
ἐν
ταῖς
ἁμαρτίαις
ὑμῶν
·
ἐὰν
γὰρ
μὴ
πιστεύσητε
ὅτι
ἐγώ
εἰμι
,
ἀποϑανεῖσϑε
ἐν
ταῖς
ἁμαρτίαις
ὑμῶν
.
Verse: 25
𐌸𐌰𐍂𐌿𐌷 𐌵𐌴𐌸𐌿𐌽 𐌳𐌿 𐌹𐌼𐌼𐌰: 𐌸𐌿 𐍈𐌰𐍃 𐌹𐍃? 𐌾𐌰𐌷 𐌵𐌰𐌸 𐌳𐌿 𐌹𐌼
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌰𐌽𐌰𐍃𐍄𐍉𐌳𐌴𐌹𐌽𐍃, 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌾𐌰𐌷 𐍂𐍉𐌳𐌾𐌰 𐌳𐌿 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃.
þaruh
qeþun
du
imma
:
þu
ƕas
is
?
jah
qaþ
du
im
Iesus
:
anastodeins
,
þatei
jah
rodja
du
izwis
.
dicebant
ergo
ei
tu
quis
es
dixit
eis
Iesus
principium
quia
et
loquor
vobis
ἔλεγον
οὖν
αὐτῷ
,
Σὺ
τίς
εἶ
;
εἶπεν
αὐτοῖς
ὁ
᾽Ιησοῦς
,
Τὴν
ἀρχὴν
ὅ
τι
καὶ
λαλῶ
ὑμῖν
;
Verse: 26
𐌼𐌰𐌽𐌰𐌲 𐍃𐌺𐌰𐌻 𐌱𐌹 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃 𐍂𐍉𐌳𐌾𐌰𐌽 𐌾𐌰𐌷 𐍃𐍄𐍉𐌾𐌰𐌽; 𐌰𐌺𐌴𐌹 𐍃𐌰𐌴𐌹 𐍃𐌰𐌽𐌳𐌹𐌳𐌰 𐌼𐌹𐌺 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌴𐌹𐌽𐍃 𐌹𐍃𐍄; 𐌾𐌰𐌷 𐌹𐌺 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌷𐌰𐌿𐍃𐌹𐌳𐌰 𐌰𐍄 𐌹𐌼𐌼𐌰 𐌸𐌰𐍄𐌰 𐍂𐍉𐌳𐌾𐌰 𐌹𐌽 𐌸𐌰𐌼𐌼𐌰 𐍆𐌰𐌹𐍂𐍈𐌰𐌿.
manag
skal
bi
izwis
rodjan
jah
stojan
;
akei
saei
sandida
mik
sunjeins
ist
;
jah
ik
þatei
hausida
at
imma
þata
rodja
in
þamma
fairƕau
.
multa
habeo
de
vobis
loqui
et
iudicare
sed
qui
misit
me
verax
est
et
ego
quae
audivi
ab
eo
haec
loquor
in
mundo
πολλὰ
ἔχω
περὶ
ὑμῶν
λαλεῖν
καὶ
κρίνειν
·
ἀλλ
'
ὁ
πέμψας
με
ἀληϑής
ἐστιν
,
κἀγὼ
ἃ
ἤκουσα
παρ
'
αὐτοῦ
ταῦτα
λαλῶ
εἰς
τὸν
κόσμον
.
Verse: 27
𐌽𐌹 𐍆𐍂𐍉𐌸𐌿𐌽 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌰𐍄𐍄𐌰𐌽 𐌹𐌼 𐌵𐌰𐌸.
ni
froþun
þatei
attan
im
qaþ
.
et
non
cognoverunt
quia
Patrem
eis
dicebat
οὐκ
ἔγνωσαν
ὅτι
τὸν
πατέρα
αὐτοῖς
ἔλεγεν
.
Verse: 28
𐌵𐌰𐌸𐌿𐌷 𐌸𐌰𐌽 𐌳𐌿 𐌹𐌼
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌸𐌰𐌽 𐌿𐍃𐌷𐌰𐌿𐌷𐌴𐌹𐌸
𐌸𐌰𐌽𐌰 𐍃𐌿𐌽𐌿 𐌼𐌰𐌽𐍃, 𐌸𐌰𐌽𐌿𐌷 𐌿𐍆𐌺𐌿𐌽𐌽𐌰𐌹𐌸 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌹𐌺 𐌹𐌼, 𐌾𐌰𐌷 𐌰𐍆 𐌼𐌹𐍃 𐍃𐌹𐌻𐌱𐌹𐌽 𐍄𐌰𐌿𐌾𐌰 𐌽𐌹 𐍅𐌰𐌹𐌷𐍄, 𐌰𐌺 𐍃𐍅𐌰𐍃𐍅𐌴 𐌻𐌰𐌹𐍃𐌹𐌳𐌰 𐌼𐌹𐌺 𐌰𐍄𐍄𐌰 𐌼𐌴𐌹𐌽𐍃, 𐌸𐌰𐍄𐌰 𐍂𐍉𐌳𐌾𐌰.
qaþuh
þan
du
im
Iesus
:
þan
ushauheiþ
þana
sunu
mans
,
þanuh
ufkunnaiþ
þatei
ik
im
,
jah
af
mis
silbin
tauja
ni
waiht
,
ak
swaswe
laisida
mik
atta
meins
,
þata
rodja
.
dixit
ergo
eis
Iesus
cum
exaltaveritis
Filium
hominis
tunc
cognoscetis
quia
ego
sum
et
a
me
ipso
facio
nihil
sed
sicut
docuit
me
Pater
haec
loquor
εἶπεν
οὖν
[αὐτοῖς]
ὁ
᾽Ιησοῦς
,
῞Οταν
ὑψώσητε
τὸν
υἱὸν
τοῦ
ἀνϑρώπου
,
τότε
γνώσεσϑε
ὅτι
ἐγώ
εἰμι
,
καὶ
ἀπ
'
ἐμαυτοῦ
ποιῶ
οὐδέν
,
ἀλλὰ
καϑὼς
ἐδίδαξέν
με
ὁ
πατὴρ
ταῦτα
λαλῶ
.
Verse: 29
𐌾𐌰𐌷 𐍃𐌰𐌴𐌹 𐍃𐌰𐌽𐌳𐌹𐌳𐌰 𐌼𐌹𐌺 𐌼𐌹𐌸 𐌼𐌹𐍃 𐌹𐍃𐍄; 𐌽𐌹 𐌱𐌹𐌻𐌰𐌹𐌸 𐌼𐌹𐍃 𐌰𐌹𐌽𐌰𐌼𐌼𐌰 𐌰𐍄𐍄𐌰, 𐌿𐌽𐍄𐌴 𐌹𐌺 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌻𐌴𐌹𐌺𐌰𐌹𐌸 𐌹𐌼𐌼𐌰 𐍄𐌰𐌿𐌾𐌰 𐍃𐌹𐌽𐍄𐌴𐌹𐌽𐍉.
jah
saei
sandida
mik
miþ
mis
ist
;
ni
bilaiþ
mis
ainamma
atta
,
unte
ik
þatei
leikaiþ
imma
tauja
sinteino
.
et
qui
me
misit
mecum
est
non
reliquit
me
solum
quia
ego
quae
placita
sunt
ei
facio
semper
καὶ
ὁ
πέμψας
με
μετ
'
ἐμοῦ
ἐστιν
·
οὐκ
ἀϕῆκέν
με
μόνον
,
ὅτι
ἐγὼ
τὰ
ἀρεστὰ
αὐτῷ
ποιῶ
πάντοτε
.
Verse: 30
𐌸𐌰𐍄𐌰 𐌹𐌼𐌼𐌰 𐍂𐍉𐌳𐌾𐌰𐌽𐌳𐌹𐌽 𐌼𐌰𐌽𐌰𐌲𐌰𐌹 𐌲𐌰𐌻𐌰𐌿𐌱𐌹𐌳𐌴𐌳𐌿𐌽 𐌹𐌼𐌼𐌰.
þata
imma
rodjandin
managai
galaubidedun
imma
.
haec
illo
loquente
multi
crediderunt
in
eum
Ταῦτα
αὐτοῦ
λαλοῦντος
πολλοὶ
ἐπίστευσαν
εἰς
αὐτόν
.
Verse: 31
𐌸𐌰𐌽𐌿𐌷 𐌵𐌰𐌸
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃 𐌳𐌿 𐌸𐌰𐌹𐌼 𐌲𐌰𐌻𐌰𐌿𐌱𐌾𐌰𐌽𐌳𐌰𐌼 𐍃𐌹𐍃
𐌹
𐌿𐌳𐌰𐌹𐌿𐌼: 𐌾𐌰𐌱𐌰𐌹 𐌾𐌿𐍃 𐌲𐌰𐍃𐍄𐌰𐌽𐌳𐌹𐌸 𐌹𐌽 𐍅𐌰𐌿𐍂𐌳𐌰 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰𐌼𐌼𐌰, 𐌱𐌹 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰𐌹 𐍃𐌹𐍀𐍉𐌽𐌾𐍉𐍃 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰𐌹 𐍃𐌹𐌾𐌿𐌸,
þanuh
qaþ
Iesus
du
þaim
galaubjandam
sis
Iudaium
:
jabai
jus
gastandiþ
in
waurda
meinamma
,
bi
sunjai
siponjos
meinai
sijuþ
,
dicebat
ergo
Iesus
ad
eos
qui
crediderunt
ei
Iudaeos
si
vos
manseritis
in
sermone
meo
vere
discipuli
mei
eritis
῎Ελεγεν
οὖν
ὁ
᾽Ιησοῦς
πρὸς
τοὺς
πεπιστευκότας
αὐτῷ
᾽Ιουδαίους
,
᾽Εὰν
ὑμεῖς
μείνητε
ἐν
τῷ
λόγῳ
τῷ
ἐμῷ
,
ἀληϑῶς
μαϑηταί
μού
ἐστε
,
Verse: 32
𐌾𐌰𐌷 𐌿𐍆𐌺𐌿𐌽𐌽𐌰𐌹𐌸 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰, 𐌾𐌰𐌷 𐍃𐍉 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰 𐍆𐍂𐌹𐌾𐌰𐌽𐍃 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃 𐌱𐍂𐌹𐌲𐌲𐌹𐌸.
jah
ufkunnaiþ
sunja
,
jah
so
sunja
frijans
izwis
briggiþ
.
et
cognoscetis
veritatem
et
veritas
liberabit
vos
καὶ
γνώσεσϑε
τὴν
ἀλήϑειαν
,
καὶ
ἡ
ἀλήϑεια
ἐλευϑερώσει
ὑμᾶς
.
Verse: 33
𐌰𐌽𐌳𐌷𐍉𐍆𐌿𐌽 𐌹𐌼𐌼𐌰: 𐍆𐍂𐌰𐌹𐍅
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼𐌹𐍃 𐍃𐌹𐌾𐌿𐌼 𐌾𐌰𐌷 𐌽𐌹 𐌼𐌰𐌽𐌽𐌷𐌿𐌽 𐍃𐌺𐌰𐌻𐌺𐌹𐌽𐍉𐌳𐌴𐌳𐌿𐌼 𐌰𐌹𐍅 𐍈𐌰𐌽𐌷𐌿𐌽; 𐍈𐌰𐌹𐍅𐌰 𐌸𐌿 𐌵𐌹𐌸𐌹𐍃 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐍆𐍂𐌹𐌾𐌰𐌹 𐍅𐌰𐌹𐍂𐌸𐌹𐌸?
andhofun
imma
:
fraiw
Abrahamis
sijum
jah
ni
mannhun
skalkinodedum
aiw
ƕanhun
;
ƕaiwa
þu
qiþis
þatei
frijai
wairþiþ
?
responderunt
ei
semen
Abrahae
sumus
et
nemini
servivimus
umquam
quomodo
tu
dicis
liberi
eritis
ἀπεκρίϑησαν
πρὸς
αὐτόν
,
Σπέρμα
᾽Αβραάμ
ἐσμεν
καὶ
οὐδενὶ
δεδουλεύκαμεν
πώποτε
·
πῶς
σὺ
λέγεις
ὅτι
᾽Ελεύϑεροι
γενήσεσϑε
;
Verse: 34
𐌰𐌽𐌳𐌷𐍉𐍆 𐌹𐌼
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌰𐌼𐌴𐌽 𐌰𐌼𐌴𐌽, 𐌵𐌹𐌸𐌰 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐍈𐌰𐌶𐌿𐌷 𐍃𐌰𐌴𐌹 𐍄𐌰𐌿𐌾𐌹𐌸 𐍆𐍂𐌰𐍅𐌰𐌿𐍂𐌷𐍄, 𐍃𐌺𐌰𐌻𐌺𐍃 𐌹𐍃𐍄 𐍆𐍂𐌰𐍅𐌰𐌿𐍂𐌷𐍄𐌰𐌹.
andhof
im
Iesus
:
amen
amen
,
qiþa
izwis
þatei
ƕazuh
saei
taujiþ
frawaurht
,
skalks
ist
frawaurhtai
.
respondit
eis
Iesus
amen
amen
dico
vobis
quia
omnis
qui
facit
peccatum
servus
est
peccati
ἀπεκρίϑη
αὐτοῖς
ὁ
᾽Ιησοῦς
,
᾽Αμὴν
ἀμὴν
λέγω
ὑμῖν
ὅτι
πᾶς
ὁ
ποιῶν
τὴν
ἁμαρτίαν
δοῦλός
ἐστιν
[τῆς
ἁμαρτίας]
.
Verse: 35
𐍃𐌰𐌷 𐌸𐌰𐌽 𐍃𐌺𐌰𐌻𐌺𐍃 𐌽𐌹 𐍅𐌹𐍃𐌹𐌸 𐌹𐌽 𐌲𐌰𐍂𐌳𐌰 𐌳𐌿 𐌰𐌹𐍅𐌰, 𐍃𐌿𐌽𐌿𐍃 𐍅𐌹𐍃𐌹𐌸 𐌳𐌿 𐌰𐌹𐍅𐌰.
sah
þan
skalks
ni
wisiþ
in
garda
du
aiwa
,
sunus
wisiþ
du
aiwa
.
servus
autem
non
manet
in
domo
in
aeternum
filius
manet
in
aeternum
ὁ
δὲ
δοῦλος
οὐ
μένει
ἐν
τῇ
οἰκίᾳ
εἰς
τὸν
αἰῶνα
·
ὁ
υἱὸς
μένει
εἰς
τὸν
αἰῶνα
.
Verse: 36
𐌾𐌰𐌱𐌰𐌹 𐌽𐌿 𐍃𐌿𐌽𐌿𐍃 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃 𐍆𐍂𐌹𐌾𐌰𐌽𐍃 𐌱𐍂𐌹𐌲𐌲𐌹𐌸, 𐌱𐌹 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰𐌹 𐍆𐍂𐌹𐌾𐌰𐌹 𐍃𐌹𐌾𐌿𐌸.
jabai
nu
sunus
izwis
frijans
briggiþ
,
bi
sunjai
frijai
sijuþ
.
si
ergo
Filius
vos
liberaverit
vere
liberi
eritis
ἐὰν
οὖν
ὁ
υἱὸς
ὑμᾶς
ἐλευϑερώσῃ
,
ὄντως
ἐλεύϑεροι
ἔσεσϑε
.
Verse: 37
𐍅𐌰𐌹𐍄 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐍆𐍂𐌰𐌹𐍅
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼𐌹𐍃 𐍃𐌹𐌾𐌿𐌸; 𐌰𐌺𐌴𐌹 𐍃𐍉𐌺𐌴𐌹𐌸 𐌼𐌹𐍃 𐌿𐍃𐌵𐌹𐌼𐌰𐌽, 𐌿𐌽𐍄𐌴 𐍅𐌰𐌿𐍂𐌳 𐌼𐌴𐌹𐌽 𐌽𐌹 𐌲𐌰𐌼𐍉𐍄 𐌹𐌽 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃.
wait
þatei
fraiw
Abrahamis
sijuþ
;
akei
sokeiþ
mis
usqiman
,
unte
waurd
mein
ni
gamot
in
izwis
.
scio
quia
filii
Abrahae
estis
sed
quaeritis
me
interficere
quia
sermo
meus
non
capit
in
vobis
οἶδα
ὅτι
σπέρμα
᾽Αβραάμ
ἐστε
·
ἀλλὰ
ζητεῖτέ
με
ἀποκτεῖναι
,
ὅτι
ὁ
λόγος
ὁ
ἐμὸς
οὐ
χωρεῖ
ἐν
ὑμῖν
.
Verse: 38
𐌹𐌺 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌲𐌰𐍃𐌰𐍈 𐌰𐍄 𐌰𐍄𐍄𐌹𐌽 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰𐌼𐌼𐌰 𐍂𐍉𐌳𐌾𐌰, 𐌾𐌰𐌷 𐌾𐌿𐍃 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌷𐌰𐌿𐍃𐌹𐌳𐌴𐌳𐌿𐌸 𐍆𐍂𐌰𐌼 𐌰𐍄𐍄𐌹𐌽 𐌹𐌶𐍅𐌰𐍂𐌰𐌼𐌼𐌰 𐍄𐌰𐌿𐌾𐌹𐌸.
ik
þatei
gasaƕ
at
attin
meinamma
rodja
,
jah
jus
þatei
hausideduþ
fram
attin
izwaramma
taujiþ
.
ego
quod
vidi
apud
Patrem
loquor
et
vos
quae
vidistis
apud
patrem
vestrum
facitis
ἃ
ἐγὼ
ἑώρακα
παρὰ
τῷ
πατρὶ
λαλῶ
·
καὶ
ὑμεῖς
οὖν
ἃ
ἠκούσατε
παρὰ
τοῦ
πατρὸς
ποιεῖτε
.
Verse: 39
𐌰𐌽𐌳𐌷𐍉𐍆𐌿𐌽 𐌾𐌰𐌷 𐌵𐌴𐌸𐌿𐌽 𐌳𐌿 𐌹𐌼𐌼𐌰: 𐌰𐍄𐍄𐌰 𐌿𐌽𐍃𐌰𐍂
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼 𐌹𐍃𐍄. 𐌵𐌰𐌸 𐌹𐌼
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌹𐌸 𐌱𐌰𐍂𐌽𐌰
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼𐌹𐍃 𐍅𐌴𐍃𐌴𐌹𐌸, 𐍅𐌰𐌿𐍂𐍃𐍄𐍅𐌰
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼𐌹𐍃 𐍄𐌰𐍅𐌹𐌳𐌴𐌳𐌴𐌹𐌸.
andhofun
jah
qeþun
du
imma
:
atta
unsar
Abraham
ist
.
qaþ
im
Iesus
:
iþ
barna
Abrahamis
weseiþ
,
waurstwa
Abrahamis
tawidedeiþ
.
responderunt
et
dixerunt
ei
pater
noster
Abraham
est
dicit
eis
Iesus
si
filii
Abrahae
estis
opera
Abrahae
facite
᾽Απεκρίϑησαν
καὶ
εἶπαν
αὐτῷ
,
῾Ο
πατὴρ
ἡμῶν
᾽Αβραάμ
ἐστιν
.
λέγει
αὐτοῖς
ὁ
᾽Ιησοῦς
,
Εἰ
τέκνα
τοῦ
᾽Αβραάμ
ἐστε
,
τὰ
ἔργα
τοῦ
᾽Αβραὰμ
ἐποιεῖτε
·
Verse: 40
𐌹𐌸 𐌽𐌿 𐍃𐍉𐌺𐌴𐌹𐌸 𐌼𐌹𐌺 𐌿𐍃𐌵𐌹𐌼𐌰𐌽, 𐌼𐌰𐌽𐌽𐌰𐌽 𐌹𐌶𐌴𐌹 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃 𐍂𐍉𐌳𐌹𐌳𐌰, 𐌸𐍉𐌴𐌹 𐌷𐌰𐌿𐍃𐌹𐌳𐌰
𐍆𐍂𐌰𐌼 𐌲𐌿𐌳𐌰; 𐌸𐌰𐍄𐌿𐌷
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼 𐌽𐌹 𐍄𐌰𐍅𐌹𐌳𐌰.
iþ
nu
sokeiþ
mik
usqiman
,
mannan
izei
sunja
izwis
rodida
,
þoei
hausida
fram
guda
;
þatuh
Abraham
ni
tawida
.
nunc
autem
quaeritis
me
interficere
hominem
qui
veritatem
vobis
locutus
sum
quam
audivi
a
Deo
hoc
Abraham
non
fecit
νῦν
δὲ
ζητεῖτέ
με
ἀποκτεῖναι
,
ἄνϑρωπον
ὃς
τὴν
ἀλήϑειαν
ὑμῖν
λελάληκα
ἣν
ἤκουσα
παρὰ
τοῦ
ϑεοῦ
·
τοῦτο
᾽Αβραὰμ
οὐκ
ἐποίησεν
.
Verse: 41
𐌾𐌿𐍃 𐍄𐌰𐌿𐌾𐌹𐌸 𐍄𐍉𐌾𐌰 𐌰𐍄𐍄𐌹𐌽𐍃 𐌹𐌶𐍅𐌰𐍂𐌹𐍃. 𐌸𐌰𐌽𐌿𐌷 𐌵𐌴𐌸𐌿𐌽 𐌹𐌼𐌼𐌰: 𐍅𐌴𐌹𐍃 𐌿𐍃 𐌷𐍉𐍂𐌹𐌽𐌰𐍃𐍃𐌰𐌿 𐌽𐌹 𐍃𐌹𐌾𐌿𐌼 𐌲𐌰𐌱𐌰𐌿𐍂𐌰𐌽𐌰𐌹; 𐌰𐌹𐌽𐌰𐌽𐌰 𐌰𐍄𐍄𐌰𐌽 𐌰𐌹𐌲𐌿𐌼, 𐌲𐌿𐌸.
jus
taujiþ
toja
attins
izwaris
.
þanuh
qeþun
imma
:
weis
us
horinassau
ni
sijum
gabauranai
;
ainana
attan
aigum
,
guþ
.
vos
facitis
opera
patris
vestri
dixerunt
itaque
ei
nos
ex
fornicatione
non
sumus
nati
unum
patrem
habemus
Deum
ὑμεῖς
ποιεῖτε
τὰ
ἔργα
τοῦ
πατρὸς
ὑμῶν
.
εἶπαν
[οὖν]
αὐτῷ
,
῾Ημεῖς
ἐκ
πορνείας
οὐ
γεγεννήμεϑα
·
ἕνα
πατέρα
ἔχομεν
τὸν
ϑεόν
.
Verse: 42
𐌵𐌰𐌸 𐌳𐌿 𐌹𐌼
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌾𐌰𐌱𐌰𐌹 𐌲𐌿𐌸 𐌰𐍄𐍄𐌰 𐌹𐌶𐍅𐌰𐍂 𐍅𐌴𐍃𐌹, 𐍆𐍂𐌹𐍉𐌳𐌴𐌳𐌴𐌹𐌸 𐌸𐌰𐌿 𐌼𐌹𐌺, 𐌿𐌽𐍄𐌴 𐌹𐌺 𐍆𐍂𐌰𐌼 𐌲𐌿𐌳𐌰 𐌿𐍂𐍂𐌰𐌽𐌽 𐌾𐌰𐌷 𐌵𐌰𐌼; 𐌽𐌹𐌷 𐌸𐌰𐌽 𐌰𐌿𐌺 𐍆𐍂𐌰𐌼 𐌼𐌹𐍃 𐍃𐌹𐌻𐌱𐌹𐌽 𐌽𐌹 𐌵𐌰𐌼, 𐌰𐌺 𐌹𐍃 𐌼𐌹𐌺 𐌹𐌽𐍃𐌰𐌽𐌳𐌹𐌳𐌰.
qaþ
du
im
Iesus
:
jabai
guþ
atta
izwar
wesi
,
friodedeiþ
þau
mik
,
unte
ik
fram
guda
urrann
jah
qam
;
nih
þan
auk
fram
mis
silbin
ni
qam
,
ak
is
mik
insandida
.
dixit
ergo
eis
Iesus
si
Deus
pater
vester
esset
diligeretis
utique
me
ego
enim
ex
Deo
processi
et
veni
neque
enim
a
me
ipso
veni
sed
ille
me
misit
εἶπεν
αὐτοῖς
ὁ
᾽Ιησοῦς
,
Εἰ
ὁ
ϑεὸς
πατὴρ
ὑμῶν
ἦν
,
ἠγαπᾶτε
ἂν
ἐμέ
,
ἐγὼ
γὰρ
ἐκ
τοῦ
ϑεοῦ
ἐξῆλϑον
καὶ
ἥκω
·
οὐδὲ
γὰρ
ἀπ
'
ἐμαυτοῦ
ἐλήλυϑα
,
ἀλλ
'
ἐκεῖνός
με
ἀπέστειλεν
.
Verse: 43
𐌳𐌿𐍈𐌴 𐌼𐌰𐌸𐌻𐌴𐌹𐌽 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰 𐌽𐌹 𐌺𐌿𐌽𐌽𐌿𐌸? 𐌿𐌽𐍄𐌴 𐌽𐌹 𐌼𐌰𐌲𐌿𐌸 𐌷𐌰𐌿𐍃𐌾𐌰𐌽 𐍅𐌰𐌿𐍂𐌳 𐌼𐌴𐌹𐌽.
duƕe
maþlein
meina
ni
kunnuþ
?
unte
ni
maguþ
hausjan
waurd
mein
.
quare
loquellam
meam
non
cognoscitis
quia
non
potestis
audire
sermonem
meum
διὰ
τί
τὴν
λαλιὰν
τὴν
ἐμὴν
οὐ
γινώσκετε
;
ὅτι
οὐ
δύνασϑε
ἀκούειν
τὸν
λόγον
τὸν
ἐμόν
.
Verse: 44
𐌾𐌿𐍃 𐌿𐍃 𐌰𐍄𐍄𐌹𐌽 𐌳𐌹𐌰𐌱𐌰𐌿𐌻𐌰𐌿 𐍃𐌹𐌾𐌿𐌸 𐌾𐌰𐌷 𐌻𐌿𐍃𐍄𐌿𐌽𐍃 𐌸𐌹𐍃 𐌰𐍄𐍄𐌹𐌽𐍃 𐌹𐌶𐍅𐌰𐍂𐌹𐍃 𐍅𐌹𐌻𐌴𐌹𐌸 𐍄𐌰𐌿𐌾𐌰𐌽. 𐌾𐌰𐌹𐌽𐍃 𐌼𐌰𐌽𐌰𐌼𐌰𐌿𐍂𐌸𐍂𐌾𐌰 𐍅𐌰𐍃 𐍆𐍂𐌰𐌼 𐍆𐍂𐌿𐌼𐌹𐍃𐍄𐌾𐌰 𐌾𐌰𐌷 𐌹𐌽 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰𐌹 𐌽𐌹 𐌲𐌰𐍃𐍄𐍉𐌸; 𐌿𐌽𐍄𐌴 𐌽𐌹𐍃𐍄 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰 𐌹𐌽 𐌹𐌼𐌼𐌰. 𐌸𐌰𐌽 𐍂𐍉𐌳𐌴𐌹𐌸 𐌻𐌹𐌿𐌲𐌽, 𐌿𐍃 𐍃𐌴𐌹𐌽𐌰𐌹𐌼 𐍂𐍉𐌳𐌴𐌹𐌸, 𐌿𐌽𐍄𐌴 𐌻𐌹𐌿𐌲𐌽𐌾𐌰 𐌹𐍃𐍄 𐌾𐌰𐌷 𐌰𐍄𐍄𐌰 𐌹𐍃.
jus
us
attin
diabaulau
sijuþ
jah
lustuns
þis
attins
izwaris
wileiþ
taujan
.
jains
manamaurþrja
was
fram
frumistja
jah
in
sunjai
ni
gastoþ
;
unte
nist
sunja
in
imma
.
þan
rodeiþ
liugn
,
us
seinaim
rodeiþ
,
unte
liugnja
ist
jah
atta
is
.
vos
ex
patre
diabolo
estis
et
desideria
patris
vestri
vultis
facere
ille
homicida
erat
ab
initio
et
in
veritate
non
stetit
quia
non
est
veritas
in
eo
cum
loquitur
mendacium
ex
propriis
loquitur
quia
mendax
est
et
pater
eius
ὑμεῖς
ἐκ
τοῦ
πατρὸς
τοῦ
διαβόλου
ἐστὲ
καὶ
τὰς
ἐπιϑυμίας
τοῦ
πατρὸς
ὑμῶν
ϑέλετε
ποιεῖν
.
ἐκεῖνος
ἀνϑρωποκτόνος
ἦν
ἀπ
'
ἀρχῆς
,
καὶ
ἐν
τῇ
ἀληϑείᾳ
οὐκ
ἔστηκεν
,
ὅτι
οὐκ
ἔστιν
ἀλήϑεια
ἐν
αὐτῷ
.
ὅταν
λαλῇ
τὸ
ψεῦδος
,
ἐκ
τῶν
ἰδίων
λαλεῖ
,
ὅτι
ψεύστης
ἐστὶν
καὶ
ὁ
πατὴρ
αὐτοῦ
.
Verse: 45
𐌹𐌸 𐌹𐌺, 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰 𐍂𐍉𐌳𐌹𐌳𐌰, 𐌽𐌹 𐌲𐌰𐌻𐌰𐌿𐌱𐌴𐌹𐌸 𐌼𐌹𐍃.
iþ
ik
,
þatei
sunja
rodida
,
ni
galaubeiþ
mis
.
ego
autem
quia
veritatem
dico
non
creditis
mihi
ἐγὼ
δὲ
ὅτι
τὴν
ἀλήϑειαν
λέγω
,
οὐ
πιστεύετέ
μοι
.
Verse: 46
𐍈𐌰𐍃 𐌹𐌶𐍅𐌰𐍂𐌰 𐌲𐌰𐍃𐌰𐌺𐌹𐌸 𐌼𐌹𐌺 𐌱𐌹 𐍆𐍂𐌰𐍅𐌰𐌿𐍂𐌷𐍄? 𐌸𐌰𐌽𐌳𐌴 𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰 𐌵𐌹𐌸𐌰, 𐌳𐌿𐍈𐌴 𐌽𐌹 𐌲𐌰𐌻𐌰𐌿𐌱𐌴𐌹𐌸 𐌼𐌹𐍃?
ƕas
izwara
gasakiþ
mik
bi
frawaurht
?
þande
sunja
qiþa
,
duƕe
ni
galaubeiþ
mis
?
quis
ex
vobis
arguit
me
de
peccato
si
veritatem
dico
quare
vos
non
creditis
mihi
τίς
ἐξ
ὑμῶν
ἐλέγχει
με
περὶ
ἁμαρτίας
;
εἰ
ἀλήϑειαν
λέγω
,
διὰ
τί
ὑμεῖς
οὐ
πιστεύετέ
μοι
;
Verse: 47
𐍃𐌰 𐍅𐌹𐍃𐌰𐌽𐌳𐍃 𐌿𐍃 𐌲𐌿𐌳𐌰 𐍅𐌰𐌿𐍂𐌳𐌰 𐌲𐌿𐌳𐌹𐍃 𐌷𐌰𐌿𐍃𐌴𐌹𐌸; 𐌳𐌿𐌸𐌴 𐌾𐌿𐍃 𐌽𐌹 𐌷𐌰𐌿𐍃𐌴𐌹𐌸, 𐌿𐌽𐍄𐌴 𐌿𐍃 𐌲𐌿𐌳𐌰 𐌽𐌹 𐍃𐌹𐌾𐌿𐌸.
sa
wisands
us
guda
waurda
gudis
hauseiþ
;
duþe
jus
ni
hauseiþ
,
unte
us
guda
ni
sijuþ
.
qui
est
ex
Deo
verba
Dei
audit
propterea
vos
non
auditis
quia
ex
Deo
non
estis
ὁ
ὢν
ἐκ
τοῦ
ϑεοῦ
τὰ
ῥήματα
τοῦ
ϑεοῦ
ἀκούει
·
διὰ
τοῦτο
ὑμεῖς
οὐκ
ἀκούετε
,
ὅτι
ἐκ
τοῦ
ϑεοῦ
οὐκ
ἐστέ
.
Verse: 48
𐌰𐌽𐌳𐌷𐍉𐍆𐌿𐌽 𐌸𐌰𐌽 𐌸𐌰𐌹
𐌹
𐌿𐌳𐌰𐌹𐌴𐌹𐍃 𐌾𐌰𐌷 𐌵𐌴𐌸𐌿𐌽 𐌳𐌿 𐌹𐌼𐌼𐌰: 𐌽𐌹𐌿 𐍅𐌰𐌹𐌻𐌰 𐌵𐌹𐌸𐌰𐌼 𐍅𐌴𐌹𐍃 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹
𐍃
𐌰𐌼𐌰𐍂𐌴𐌹𐍄𐌴𐍃 𐌹𐍃 𐌸𐌿 𐌾𐌰𐌷 𐌿𐌽𐌷𐌿𐌻𐌸𐍉𐌽 𐌷𐌰𐌱𐌰𐌹𐍃?
andhofun
þan
þai
Iudaieis
jah
qeþun
du
imma
:
niu
waila
qiþam
weis
þatei
Samareites
is
þu
jah
unhulþon
habais
?
responderunt
igitur
Iudaei
et
dixerunt
ei
nonne
bene
dicimus
nos
quia
Samaritanus
es
tu
et
daemonium
habes
᾽Απεκρίϑησαν
οἱ
᾽Ιουδαῖοι
καὶ
εἶπαν
αὐτῷ
,
Οὐ
καλῶς
λέγομεν
ἡμεῖς
ὅτι
Σαμαρίτης
εἶ
σὺ
καὶ
δαιμόνιον
ἔχεις
;
Verse: 49
𐌰𐌽𐌳𐌷𐍉𐍆
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌹𐌺 𐌿𐌽𐌷𐌿𐌻𐌸𐍉𐌽 𐌽𐌹 𐌷𐌰𐌱𐌰, 𐌰𐌺 𐍃𐍅𐌴𐍂𐌰 𐌰𐍄𐍄𐌰𐌽 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰𐌽𐌰, 𐌾𐌰𐌷 𐌾𐌿𐍃 𐌿𐌽𐍃𐍅𐌴𐍂𐌰𐌹𐌸 𐌼𐌹𐌺.
andhof
Iesus
:
ik
unhulþon
ni
haba
,
ak
swera
attan
meinana
,
jah
jus
unsweraiþ
mik
.
respondit
Iesus
ego
daemonium
non
habeo
sed
honorifico
Patrem
meum
et
vos
inhonoratis
me
ἀπεκρίϑη
᾽Ιησοῦς
,
᾽Εγὼ
δαιμόνιον
οὐκ
ἔχω
,
ἀλλὰ
τιμῶ
τὸν
πατέρα
μου
,
καὶ
ὑμεῖς
ἀτιμάζετέ
με
.
Verse: 50
𐌹𐌺 𐌽𐌹 𐍃𐍉𐌺𐌾𐌰 𐌷𐌰𐌿𐌷𐌴𐌹𐌽 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰; 𐌹𐍃𐍄 𐍃𐌰𐌴𐌹 𐍃𐍉𐌺𐌴𐌹𐌸 𐌾𐌰𐌷 𐍃𐍄𐍉𐌾𐌹𐌸.
ik
ni
sokja
hauhein
meina
;
ist
saei
sokeiþ
jah
stojiþ
.
ego
autem
non
quaero
gloriam
meam
est
qui
quaerit
et
iudicat
ἐγὼ
δὲ
οὐ
ζητῶ
τὴν
δόξαν
μου
·
ἔστιν
ὁ
ζητῶν
καὶ
κρίνων
.
Verse: 51
𐌰𐌼𐌴𐌽 𐌰𐌼𐌴𐌽 𐌵𐌹𐌸𐌰 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃: 𐌾𐌰𐌱𐌰𐌹 𐍈𐌰𐍃 𐍅𐌰𐌿𐍂𐌳 𐌼𐌴𐌹𐌽 𐍆𐌰𐍃𐍄𐌰𐌹𐌸, 𐌳𐌰𐌿𐌸𐌿 𐌽𐌹 𐌲𐌰𐍃𐌰𐌹𐍈𐌹𐌸 𐌰𐌹𐍅𐌰 𐌳𐌰𐌲𐌴.
amen
amen
qiþa
izwis
:
jabai
ƕas
waurd
mein
fastaiþ
,
dauþu
ni
gasaiƕiþ
aiwa
dage
.
amen
amen
dico
vobis
si
quis
sermonem
meum
servaverit
mortem
non
videbit
in
aeternum
ἀμὴν
ἀμὴν
λέγω
ὑμῖν
,
ἐάν
τις
τὸν
ἐμὸν
λόγον
τηρήσῃ
,
ϑάνατον
οὐ
μὴ
ϑεωρήσῃ
εἰς
τὸν
αἰῶνα
.
Verse: 52
𐌸𐌰𐌽𐌿𐌷 𐌵𐌴𐌸𐌿𐌽 𐌳𐌿 𐌹𐌼𐌼𐌰 𐌸𐌰𐌹
𐌹
𐌿𐌳𐌰𐌹𐌴𐌹𐍃: 𐌽𐌿 𐌿𐍆𐌺𐌿𐌽𐌸𐌴𐌳𐌿𐌼 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌿𐌽𐌷𐌿𐌻𐌸𐍉𐌽
𐌷𐌰𐌱𐌰𐌹𐍃.
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼 𐌲𐌰𐌳𐌰𐌿𐌸𐌽𐍉𐌳𐌰 𐌾𐌰𐌷 𐍀𐍂𐌰𐌿𐍆𐌴𐍄𐌴𐌹𐍃, 𐌾𐌰𐌷 𐌸𐌿 𐌵𐌹𐌸𐌹𐍃: 𐌾𐌰𐌱𐌰𐌹 𐍈𐌰𐍃 𐌼𐌴𐌹𐌽 𐍅𐌰𐌿𐍂𐌳 𐍆𐌰𐍃𐍄𐌰𐌹, 𐌽𐌹 𐌺𐌰𐌿𐍃𐌾𐌰𐌹 𐌳𐌰𐌿𐌸𐌰𐌿 𐌰𐌹𐍅𐌰 𐌳𐌰𐌲𐌴.
þanuh
qeþun
du
imma
þai
Iudaieis
:
nu
ufkunþedum
þatei
unhulþon
habais
.
Abraham
gadauþnoda
jah
praufeteis
,
jah
þu
qiþis
:
jabai
ƕas
mein
waurd
fastai
,
ni
kausjai
dauþau
aiwa
dage
.
dixerunt
ergo
Iudaei
nunc
cognovimus
quia
daemonium
habes
Abraham
mortuus
est
et
prophetae
et
tu
dicis
si
quis
sermonem
meum
servaverit
non
gustabit
mortem
in
aeternum
εἶπον
[οὖν]
αὐτῷ
οἱ
᾽Ιουδαῖοι
,
Νῦν
ἐγνώκαμεν
ὅτι
δαιμόνιον
ἔχεις
.
᾽Αβραὰμ
ἀπέϑανεν
καὶ
οἱ
προϕῆται
,
καὶ
σὺ
λέγεις
,
᾽Εάν
τις
τὸν
λόγον
μου
τηρήσῃ
,
οὐ
μὴ
γεύσηται
ϑανάτου
εἰς
τὸν
αἰῶνα
.
Verse: 53
𐌹𐌱𐌰𐌹 𐌸𐌿 𐌼𐌰𐌹𐌶𐌰 𐌹𐍃 𐌰𐍄𐍄𐌹𐌽 𐌿𐌽𐍃𐌰𐍂𐌰𐌼𐌼𐌰
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼𐌰, 𐍃𐌰𐌴𐌹 𐌲𐌰𐌳𐌰𐌿𐌸𐌽𐍉𐌳𐌰? 𐌾𐌰𐌷 𐍀𐍂𐌰𐌿𐍆𐌴𐍄𐌴𐌹𐍃 𐌲𐌰𐌳𐌰𐌿𐌸𐌽𐍉𐌳𐌴𐌳𐌿𐌽. 𐍈𐌰𐌽𐌰 𐌸𐌿𐌺 𐍃𐌹𐌻𐌱𐌰𐌽 𐍄𐌰𐌿𐌾𐌹𐍃 𐌸𐌿?
ibai
þu
maiza
is
attin
unsaramma
Abrahama
,
saei
gadauþnoda
?
jah
praufeteis
gadauþnodedun
.
ƕana
þuk
silban
taujis
þu
?
numquid
tu
maior
es
patre
nostro
Abraham
qui
mortuus
est
et
prophetae
mortui
sunt
quem
te
ipsum
facis
μὴ
σὺ
μείζων
εἶ
τοῦ
πατρὸς
ἡμῶν
᾽Αβραάμ
,
ὅστις
ἀπέϑανεν
;
καὶ
οἱ
προϕῆται
ἀπέϑανον
·
τίνα
σεαυτὸν
ποιεῖς
;
Verse: 54
𐌰𐌽𐌳𐌷𐍉𐍆
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌾𐌰𐌱𐌰𐌹 𐌹𐌺 𐌷𐌰𐌿𐌷𐌾𐌰 𐌼𐌹𐌺 𐍃𐌹𐌻𐌱𐌰𐌽, 𐍃𐍉 𐌷𐌰𐌿𐌷𐌴𐌹𐌽𐍃 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰 𐌽𐌹 𐍅𐌰𐌹𐌷𐍄𐍃 𐌹𐍃𐍄; 𐌹𐍃𐍄 𐌰𐍄𐍄𐌰 𐌼𐌴𐌹𐌽𐍃 𐍃𐌰𐌴𐌹 𐌷𐌰𐌿𐌰𐌷𐌴𐌹𐌸 𐌼𐌹𐌺, 𐌸𐌰𐌽𐌴𐌹 𐌾𐌿𐍃 𐌵𐌹𐌸𐌹𐌸 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌲𐌿𐌸 𐌿𐌽𐍃𐌰𐍂 𐌹𐍃𐍄.
andhof
Iesus
:
jabai
ik
hauhja
mik
silban
,
so
hauheins
meina
ni
waihts
ist
;
ist
atta
meins
saei
hauaheiþ
mik
,
þanei
jus
qiþiþ
þatei
guþ
unsar
ist
.
respondit
Iesus
si
ego
glorifico
me
ipsum
gloria
mea
nihil
est
est
Pater
meus
qui
glorificat
me
quem
vos
dicitis
quia
Deus
noster
est
ἀπεκρίϑη
᾽Ιησοῦς
,
᾽Εὰν
ἐγὼ
δοξάσω
ἐμαυτόν
,
ἡ
δόξα
μου
οὐδέν
ἐστιν
·
ἔστιν
ὁ
πατήρ
μου
ὁ
δοξάζων
με
,
ὃν
ὑμεῖς
λέγετε
ὅτι
ϑεὸς
ἡμῶν
ἐστιν
·
Verse: 55
𐌾𐌰𐌷 𐌽𐌹 𐌺𐌿𐌽𐌽𐌿𐌸 𐌹𐌽𐌰; 𐌹𐌸 𐌹𐌺 𐌺𐌰𐌽𐌽 𐌹𐌽𐌰; 𐌾𐌰𐌷 𐌾𐌰𐌱𐌰𐌹 𐌵𐌴𐌸𐌾𐌰𐌿 𐌸𐌰𐍄𐌴𐌹 𐌽𐌹 𐌺𐌿𐌽𐌽𐌾𐌰𐌿 𐌹𐌽𐌰, 𐍃𐌹𐌾𐌰𐌿 𐌲𐌰𐌻𐌴𐌹𐌺𐍃 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃 𐌻𐌹𐌿𐌲𐌽𐌾𐌰; 𐌰𐌺 𐌺𐌰𐌽𐌽 𐌹𐌽𐌰 𐌾𐌰𐌷 𐍅𐌰𐌿𐍂𐌳 𐌹𐍃 𐍆𐌰𐍃𐍄𐌰.
jah
ni
kunnuþ
ina
;
iþ
ik
kann
ina
;
jah
jabai
qeþjau
þatei
ni
kunnjau
ina
,
sijau
galeiks
izwis
liugnja
;
ak
kann
ina
jah
waurd
is
fasta
.
et
non
cognovistis
eum
ego
autem
novi
eum
et
si
dixero
quia
non
scio
eum
ero
similis
vobis
mendax
sed
scio
eum
et
sermonem
eius
servo
καὶ
οὐκ
ἐγνώκατε
αὐτόν
,
ἐγὼ
δὲ
οἶδα
αὐτόν
.
κἂν
εἴπω
ὅτι
οὐκ
οἶδα
αὐτόν
,
ἔσομαι
ὅμοιος
ὑμῖν
ψεύστης
·
ἀλλὰ
οἶδα
αὐτὸν
καὶ
τὸν
λόγον
αὐτοῦ
τηρῶ
.
Verse: 56
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼 𐌰𐍄𐍄𐌰 𐌹𐌶𐍅𐌰𐍂 𐍃𐌹𐍆𐌰𐌹𐌳𐌰 𐌴𐌹 𐌲𐌰𐍃𐌴𐍈𐌹 𐌳𐌰𐌲 𐌼𐌴𐌹𐌽𐌰𐌽𐌰, 𐌾𐌰𐌷 𐌲𐌰𐍃𐌰𐍈 𐌾𐌰𐌷 𐍆𐌰𐌲𐌹𐌽𐍉𐌳𐌰.
Abraham
atta
izwar
sifaida
ei
gaseƕi
dag
meinana
,
jah
gasaƕ
jah
faginoda
.
Abraham
pater
vester
exultavit
ut
videret
diem
meum
et
vidit
et
gavisus
est
᾽Αβραὰμ
ὁ
πατὴρ
ὑμῶν
ἠγαλλιάσατο
ἵνα
ἴδῃ
τὴν
ἡμέραν
τὴν
ἐμήν
,
καὶ
εἶδεν
καὶ
ἐχάρη
.
Verse: 57
𐌸𐌰𐌽𐌿𐌷 𐌵𐌴𐌸𐌿𐌽
𐌸𐌰𐌹
𐌹
𐌿𐌳𐌰𐌹𐌴𐌹𐍃 𐌳𐌿 𐌹𐌼𐌼𐌰: 𐍆𐌹𐌼𐍆 𐍄𐌹𐌲𐌿𐌽𐍃 𐌾𐌴𐍂𐌴 𐌽𐌰𐌿𐌷 𐌽𐌹 𐌷𐌰𐌱𐌰𐌹𐍃 𐌾𐌰𐌷
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼 𐍃𐌰𐍈𐍄?
þanuh
qeþun
þai
Iudaieis
du
imma
:
fimf
tiguns
jere
nauh
ni
habais
jah
Abraham
saƕt
?
dixerunt
ergo
Iudaei
ad
eum
quinquaginta
annos
nondum
habes
et
Abraham
vidisti
εἶπον
οὖν
οἱ
᾽Ιουδαῖοι
πρὸς
αὐτόν
,
Πεντήκοντα
ἔτη
οὔπω
ἔχεις
καὶ
᾽Αβραὰμ
ἑώρακας
;
Verse: 58
𐌵𐌰𐌸 𐌹𐌼
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃: 𐌰𐌼𐌴𐌽 𐌰𐌼𐌴𐌽 𐌵𐌹𐌸𐌰 𐌹𐌶𐍅𐌹𐍃: 𐍆𐌰𐌿𐍂𐌸𐌹𐌶𐌴𐌹
𐌰
𐌱𐍂𐌰𐌷𐌰𐌼 𐍅𐌰𐌿𐍂𐌸𐌹, 𐌹𐌼 𐌹𐌺.
qaþ
im
Iesus
:
amen
amen
qiþa
izwis
:
faurþizei
Abraham
waurþi
,
im
ik
.
dixit
eis
Iesus
amen
amen
dico
vobis
antequam
Abraham
fieret
ego
sum
εἶπεν
αὐτοῖς
᾽Ιησοῦς
,
᾽Αμὴν
ἀμὴν
λέγω
ὑμῖν
,
πρὶν
᾽Αβραὰμ
γενέσϑαι
ἐγὼ
εἰμί
.
Verse: 59
𐌸𐌰𐌽𐌿𐌷 𐌽𐌴𐌼𐌿𐌽 𐍃𐍄𐌰𐌹𐌽𐌰𐌽𐍃, 𐌴𐌹 𐍅𐌰𐌿𐍂𐍀𐌴𐌹𐌽𐌰 𐌰𐌽𐌰 𐌹𐌽𐌰; 𐌹𐌸
𐌹
𐌴𐍃𐌿𐍃 𐌸𐌰𐌽 𐌲𐌰𐍆𐌰𐌻𐌷 𐍃𐌹𐌺 𐌾𐌰𐌷 𐌿𐍃𐌹𐌳𐌳𐌾𐌰 𐌿𐍃 𐌰𐌻𐌷 𐌿𐍃𐌻𐌴𐌹𐌸𐌰𐌽𐌳𐍃 𐌸𐌰𐌹𐍂𐌷 𐌼𐌹𐌳𐌾𐌰𐌽𐍃 𐌹𐌽𐍃, 𐌾𐌰𐌷 𐍈𐌰𐍂𐌱𐍉𐌳𐌰 𐍃𐍅𐌰.
þanuh
nemun
stainans
,
ei
waurpeina
ana
ina
;
iþ
Iesus
þan
gafalh
sik
jah
usiddja
us
alh
usleiþands
þairh
midjans
ins
,
jah
ƕarboda
swa
.
tulerunt
ergo
lapides
ut
iacerent
in
eum
Iesus
autem
abscondit
se
et
exivit
de
templo
ἦραν
οὖν
λίϑους
ἵνα
βάλωσιν
ἐπ
'
αὐτόν
·
᾽Ιησοῦς
δὲ
ἐκρύβη
καὶ
ἐξῆλϑεν
ἐκ
τοῦ
ἱεροῦ
.
This text is part of the
TITUS
edition of
Biblia gothica
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 17.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.