TITUS
Ioseb Tpileli, Didmouraviani
Part No. 13
Previous part

Chapter: 11  
Line of ed.: 1  კარი მეთერთმეტე






Strophe: 294  
Line of ed.: 2  Verse: a        294. თაო ჩემო, ვით გასრულო,   სევდიანო, როგორ წყლულო,
Line of ed.: 3  Verse: b        საქართველოს რჯულისათვის   ათას ფერად წამებულო,
Line of ed.: 4  Verse: c        მეფეთათვის რა ნასაჯო,   ნამსახურო, რა ერდგულო,
Line of ed.: 5  Verse: d     და   აღარ შეგრჩა ნოსტეს ლხინი,   ალაბ, სტამბოლს დაკარგულო!





Strophe: 295  
Line of ed.: 6  Verse: a        295. ვაი, დაგაგდებ სახლ სამყოფო,   სად კარგო და სად ავებო?
Line of ed.: 7  Verse: b        შორგვარ დავრჩი მეზობელთა,   ვისთანც ვიყავ სა დავებო:
Line of ed.: 8  Verse: c        ავჟანდათა სიმაგრენო,   მე სად გძრევდი სადავებო?
Line of ed.: 9  Verse: d     და   რამდენს მოვრჩი ძნელს ბადესა,   ახლა კიდევ სად ავებო?





Strophe: 296  
Line of ed.: 10  Verse: a        296. ვინ იცის, თუ შენ რამდენჯერ   მტერი შენი განაბია,
Line of ed.: 11  Verse: b        რომელიც რომ იწადინი,   აღარ მოჰკლი, გან აბია;
Line of ed.: 12  Verse: c        ლხინობდი და იხარებდი,   ხელთ გეჭირის განა ბია,
Line of ed.: 13  Verse: d     და   თუ გავარდი სამყოფთაგან,   ქვეყნის სიგრძეს განაბია!





Strophe: 297  
Line of ed.: 14  Verse: a        297. თაო ჩემო, სად მოჰკვდები,   ანუ ვისსა სამარებსა,
Line of ed.: 15  Verse: b        რას დალახავ ქვეყანასა,   იარები სამ არებსა;
Line of ed.: 16  Verse: c        მოშორდები მოყვარეთა;   შენ ხარ ვისსა სამარებსა? --
Line of ed.: 17  Verse: d     და   სამყოფთაგან გააბეზრდი,   კარსა გავლი გასარებსა!





Strophe: 298  
Line of ed.: 18  Verse: a        298. ეს სოფელი ასეთია,   არ დაინდობს კაცსა აროს,
Line of ed.: 19  Verse: b        ვინც იყვენით, ძნელი საქმე   მაშინ უყავ იცით აროს;
Line of ed.: 20  Verse: c        აწ მეფეთა გაწყრომილმან   თავმან ჩემმან სითკენ აროს?
Line of ed.: 21  Verse: d     და   მე წავიდე, დავიკარგო,   მტერმან ამით გაიხაროთ!





Strophe: 299  
Line of ed.: 22  Verse: a        299. ვინ მაბეზღებს ენა ყბედი,   მოაგონდა იმას ის რით,
Line of ed.: 23  Verse: b        რა მე მეფეს მომაშორვებს,   მას დაამცრობს იმას ის რით?
Line of ed.: 24  Verse: c        ჩემნო მტერნო, თქვენი გადის,   რაც რომ გინდა, იმას ისრით,
Line of ed.: 25  Verse: d     და   თუ ჩემიც რამ გავიდოდეს,   სცნობთ, რას უზამ იმას ისრით!





Strophe: 300  
Line of ed.: 26  Verse: a        300. ქართლს მოვავლე გალავანი,   აწ ვინ აქცევს ზღუდეებსა,
Line of ed.: 27  Verse: b        ჩემად ნაცვლად ჩემს სამკვიდროს   ვინ დაიდგამს ბუდეებსა;
Line of ed.: 28  Verse: c        ვერ მიფერებს ვერას საქმეს,   თავსა გაიცუდაებსა,
Line of ed.: 29  Verse: d     და   მეფეს ტყუილს მოახსენებს,   უმგზავსოს და მრუდაებსა'!

Page of ed.: 44  




Strophe: 301  
Line of ed.: 1  Verse: a        301. აქ სხვა სიტყვა შემოვიღო,   ნუ გამკიცხავთ, მიგდეთ ყური:
Line of ed.: 2  Verse: b        კაცობასა მოვდგომოდი,   გულში მქონდა არვის შური.
Line of ed.: 3  Verse: c        თუ ქორი ზედ აღარა ზის,   კაცს რას არგებს მარტო თური,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   ვერ დავსწყვიტე ცრემლთა მილი,   თვალთა ჩემთა მონაწური.





Strophe: 302  
Line of ed.: 5  Verse: a        302. რაც დავსწერე, მომიგონდეთ,   განა თუ ვსთქვი საკვეხნელად,
Line of ed.: 6  Verse: b        რად მოვიკლა ცუდათ თავი,   ანუ სისხლი იქცეს ველად,
Line of ed.: 7  Verse: c        რაღას მარგებს, მოყვარეთა   ღაწვი შექნან ცრემლით სველად,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   რა ღალატით სიკვდილს ვესწრა,   ვინ იქმნების ჩემად მშველად?





Strophe: 303  
Line of ed.: 9  Verse: a        303. ნაბოთე მოკლეს უბრალოდ,   ექმნეს სისხლისა მხვრეტადო,
Line of ed.: 10  Verse: b        იოსებ ძმათა გაყიდეს,   თორმეტ ჰქმენ მეთერთმეტადო.
Line of ed.: 11  Verse: c        რაქ[ა]ელ შვილსა სტიროდა,   რომ ვეღარ არის მჭვრეტადო, --
Line of ed.: 12  Verse: d     და   აგრევ დედა ჩემს მოუვა   ტირილი მეტის-მეტადო!





Strophe: 304  
Line of ed.: 13  Verse: a        304. ყოვლთ ხემწიფეთა უდიდე,   ვინ რომ არს კეისარადო,
Line of ed.: 14  Verse: b        მაკედონელის ტახტსა ზის,   ციხენი აქვან სარადო;
Line of ed.: 15  Verse: c        მებრძოლნი იცით, ვერ გავლის   ახლო ან იმის არადო,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   თუ წყენა ვინმე გაბედა,   იტყვიან -- იასარადო:





Strophe: 305  
Line of ed.: 17  Verse: a        305. ჯაზაირ, ვლახი, ბუღდანი,   -- უჭირავს -- იამანია,
Line of ed.: 18  Verse: b        ურუმელი და მისრეთი,   შავი და თეთრი ზღვანია,
Line of ed.: 19  Verse: c        ბასრა, ბაღდადი, მადინა,   მაქა, აზრუმ და ვანია,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   ვერ ავნებს, რომე დაცოცხლდენ   ამირან ძმობილ-ძმანია!





Strophe: 306  
Line of ed.: 21  Verse: a        306. დასავლეთი და სამხრეთი   არს სრულად იმის ხელადო;
Line of ed.: 22  Verse: b        ყაენიც. დიდი ხემწიფე,   მაგრამ ეს უფრო ძველადო, --
Line of ed.: 23  Verse: c        ინდთა საზღვრამდი ის იპყრობს,   სად მზეა ამომსვლელადო,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   მათი პატრონი, მეგონა,   არსო ბაქაჯარ ქველადო!





Strophe: 307  
Line of ed.: 25  Verse: a        307. სულთან მურად და შააბაზ   ერთჟამად იყვნეს მჯდომია,
Line of ed.: 26  Verse: b        ორთავ გიახელ, გარდამხდა   მათთან ლხინი და ომია,
Line of ed.: 27  Verse: c        მაპატივებდეს, მაძლევდეს,   რისაც რომ ვიყავ მდომია;
Line of ed.: 28  Verse: d     და   რიცხვს ვინ იქს, რაც რომ ომშია   მე კაცი შემომკდომია?!





Strophe: 308  
Line of ed.: 29  Verse: a        308. ესენი მისთვის ვახსენე,   გასინჯოთ ჩემი თქმულები,
Line of ed.: 30  Verse: b        სიტყვის მალამა მიძებნოთ   და გამიმთელოთ წყლულები;
Line of ed.: 31  Verse: c        კაცი ვინ იყოს, მიბძანეთ,   ორისავ შესწავლულები,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   ორთავ პატივმცეს უღირსად,   მათ გამიემრთეს გულები!





Strophe: 309  
Line of ed.: 33  Verse: a        309. ორთავ ახლდეს დიდი კაცნი:   კახები თუ ქართველები;
Line of ed.: 34  Verse: b        ვინ გამოჩნდეს ჩემად სწორად,   სიტყვით დამდვან იმათ ლები;
Line of ed.: 35  Verse: c        რა შააბაზს მე ვიახელ,   არ გამიყვის ნატალები,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   რა მობოძის, რა მიბძანოს   ტკბილის სიტყვის სათქმელები!

Page of ed.: 45  




Strophe: 310  
Line of ed.: 1  Verse: a        310. მათი დავსთმე სიტკბოება,   შენთვის დავსდევ თავი სულა,
Line of ed.: 2  Verse: b        შვილი პირმშო საყვარელი,   სიცოცხლე და ჩემი სულა;
Line of ed.: 3  Verse: c        ბედმან მიყო, რაღა გკადრო,   აწ თქმის ჟამი გარდასულა.
Line of ed.: 4  Verse: d     და   სადაური სად ძოჰვკვდები,   ეტლი ჩემი სად წასულა?





Strophe: 311  
Line of ed.: 5  Verse: a        311. რა უკუღმა ჩარხი გადრკა,   წაღმა აღარ დაბრუნდების,
Line of ed.: 6  Verse: b        რა დოვლათი კაცს მიადგა,   აღარსაით გაბრუნდების,
Line of ed.: 7  Verse: c        მე რომ მესმის, თქვენი გული   ჩემზე აღარ მობრუნდების,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   გზა კაპნად მაქვს, ჩემი ფეხი   დაღმა ვეღარ ჩაბრუნდების.





Strophe: 312  
Line of ed.: 9  Verse: a        312. უჩემობით მებრალები,   ვაიმე, ქართლო, სუსტობისთვის:
Line of ed.: 10  Verse: b        გალავანი დაგექცევა,   გადგებიან ზოგნი თვისთვის;
Line of ed.: 11  Verse: c        ეგზომ ჩემი ჭირნახული   აწ დავაგდო როგორ სხვისთვის?
Line of ed.: 12  Verse: d     და   ოდეს მტერი წამოგატყდეს,   მომიგონდეთ ამა თქმისთვის!





Strophe: 313  
Line of ed.: 13  Verse: a        313. ბრძოლა, ომი, ჯაჭვი, ზუჩი,   შუბი, ლახტი, ხმალი, მკვეთი,
Line of ed.: 14  Verse: b        მით მიყვარდა, ბევრჯელ შევჰქმენ   მტერი შუა განაკვეთი,
Line of ed.: 15  Verse: c        ამხანაგს და მიღმა მბრძოლსა   ბევრჯელ სადმე მე ვეკვეთი,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   გავამდიდრე სულა ქართლი,   უღონო ვჰქმენ განაკეთი!





Strophe: 314  
Line of ed.: 17  Verse: a        314. სად მიუხდი, სად ვებრძოდი,   რას მთებს ვიქმნი გარდასული,
Line of ed.: 18  Verse: b        გაცემა და ლხინთა ნახვა   აწ რა იქმნა გარდასული;
Line of ed.: 19  Verse: c        არ მინდოდა წასახდენად   ხორცსა კიდევ გარდა სული;
Line of ed.: 20  Verse: d     და   სისხლს დავღვრიდი, ანგელოზნი   რომ მომრტყმოდა გარ დასული!





Strophe: 315  
Line of ed.: 21  Verse: a        315. თავს ვეტყოდი ქართლისათვის   მოკვდი, წინ გიც ა, წამება,
Line of ed.: 22  Verse: b        ვინ სჯულს რყვნიდენ, გვისუსტებდენ,   მათთვის მშვილდი ა წამება,
Line of ed.: 23  Verse: c        მათგან ბევრი დავასუსტე,   ავხსნი ზოგი აწ ამება, --
Line of ed.: 24  Verse: d     და   ბოლოს ნახეთ ჩემი ბედი,   თუ რა მამხვდა აწ ამება?!





Strophe: 316  
Line of ed.: 25  Verse: a        316. მე არ მაკლდა ორღანონი,   ბობღანი და წინწილები;
Line of ed.: 26  Verse: b        ახლა მაბამს ეს სოფელი,   უწინ დამდვა წინ წილები,
Line of ed.: 27  Verse: c        კაცობის და სახელისა   კარგად მამხვდა წინ წილები,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   აწ აეშვით, ჩემნო მტერნო,   ვინ რომ ჩემგან წინ წილ ები!





Strophe: 317  
Line of ed.: 29  Verse: a        317. რაც რომ მრუდი ვსთქვა სიტყვანი,   გამკიცხეთ, ნურვინ მაქებსა.
Line of ed.: 30  Verse: b        მწადდა წამება, სისხლთა ღვრა,   არ თაყვანება მაქებსა;
Line of ed.: 31  Verse: c        ბატონს რა ვჰკადრო, თვარ მტერთა   ადრე მოუშლი მაქებსა!
Line of ed.: 32  Verse: d     და   გამოვსცდი მათსა ძალ გულსა   და თავსა კარგად საქებსა!





Strophe: 318  
Line of ed.: 33  Verse: a        318. ვის რას ვაბრალებ. ეს ყველა   ჩემი წერა და ბედია;
Line of ed.: 34  Verse: b        უღთოთ არავის არ ძალუც   გასწყვიტოს სუსტი მკედია,
Line of ed.: 35  Verse: c        დავსცადო, კიდევ გამაგრდეს   ჩემი ავჟანდის ღვედია, --
Line of ed.: 36  Verse: d     და   პატრონზედ ხმალი არ გაჰკვეთს,   ამით ვარ უიმედია!

Page of ed.: 46  




Strophe: 319  
Line of ed.: 1  Verse: a        319. როდეს გასჭირდეს, საქმისა   კაცი ხამს გამაბედავად,
Line of ed.: 2  Verse: b        საქმეს მოახდენს კეთილად,   თუ სულ არ არის ბედ ავად;
Line of ed.: 3  Verse: c        არც ნამეტნავად ის ვარგა,   მირბოდეს დაუხედავად,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   ლაღობით წახდეს ბოლო ჟამ,   მტერს ვეღარ ექმნას მედავად.





Strophe: 320  
Line of ed.: 5  Verse: a        320. კაცი რომ იყოს სიმაღლით   გოლიათ, დიდად გორებით,
Line of ed.: 6  Verse: b        მრავალთ მებრძოლთა თავები   მას ექმნას განაგორებით;
Line of ed.: 7  Verse: c        კიდევ მაშინც სჯობს საქმენი   ჭკუით და მოსაგონებით,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   თქმულა: მოცდა ხამს ჟამისა,   არა თუ განაგორებით.





Strophe: 321  
Line of ed.: 9  Verse: a        321. თუ კაცი იტყვის გულშია:   "მტერს რომ შევება ომებად,
Line of ed.: 10  Verse: b        ვაი თუ იმან მაჯობოს,   მე ვიყო ცუდათ მშრომებად,
Line of ed.: 11  Verse: c        ის არის სპითა მრავლითა,   მე ცოტა გვარ და ტომებად," --
Line of ed.: 12  Verse: d     და   ვერ ვემოწმები, იცოდეთ,   არ არის ომის მდომებად!





Strophe: 322  
Line of ed.: 13  Verse: a        322. მას ვემოწმები, რომელიც   იტყვის: "გავსწირო თავი და!
Line of ed.: 14  Verse: b        დღეს უომარი არ დავდგე,   კარგი მოჰხდეს თუ ავი და;
Line of ed.: 15  Verse: c        ანუ მტერს ვსძლიო, შევმუსრო,   ან ვიქმნე გასათავი და!
Line of ed.: 16  Verse: d     და   კარგს კაცს ვეძებდე საომრად,   რომელმაც მთხოოს დავი და!"





Strophe: 323  
Line of ed.: 17  Verse: a        323. კაცობა გწადს, მზასა გქონდეს   მიწყივ შენი საომარი,
Line of ed.: 18  Verse: b        რა ხმა გესმას რაზმთ წყობისა,   მით არ იქმნა შესაზარი!
Line of ed.: 19  Verse: c        სიკვდილს ვერვინ ასცილდების,   რომ არ ექმნას მოთქმა, ზარი,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   ავს სიცოცხლეს სახელი სჯობს,   გინდა ეპყრას რომ ხაზარი!





Strophe: 324  
Line of ed.: 21  Verse: a        324. ზოგი კაცი დაღონდების,   ვერ გაბედავს ვერას ვერა;
Line of ed.: 22  Verse: b        ვირემ მტერი არ წაახდენს,   კაცთა რჩევას არას ჯერა.
Line of ed.: 23  Verse: c        რა რომ მტერი კარს მოგადგეს,   ნუღარა გაქვს გულის ძგერა,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   მას კაცობა ხელთ შერჩების,   ვის აქვს მტრისა მალ შეძგერა!





Strophe: 325  
Line of ed.: 25  Verse: a        325. გული ჩემი სევდით სავსე   შეჭირვებას გავს ებასა,
Line of ed.: 26  Verse: b        მთვარე ბადრად აღარა ზის,   აღარც ელის გავსებასა,
Line of ed.: 27  Verse: c        დაშრტა სანთელთ სინათლენი,   მიეწურა გავს ებასა,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   ქართლის ბაღი მოიკრიფა,   აღარ ვეჭობ გავს, ებასა!





Strophe: 326  
Line of ed.: 29  Verse: a        326. უჩემობა დააჩნდების,   ბაღი იქმნას აბაღება,
Line of ed.: 30  Verse: b        ცრემლმან ჩემმან ღაწვი ჩემი   ჩამოღარა, აბა, ღება;
Line of ed.: 31  Verse: c        მძლავრს მტერზედა გაგიჩნდების,   ვის გაქვს ხმლისა აბა, ღება;
Line of ed.: 32  Verse: d     და   მარხვა მწადდა ვედრებითა,   ლხინით მექმნა აბაღება!





Strophe: 327  
Line of ed.: 33  Verse: a        327. მე მეფეთა გაწყრომამან,   ნეტარ ვით არ დამასულა,
Line of ed.: 34  Verse: b        ბედმა მიყო უკუღმართმა,   მერმე ჩემა დამა სულა;
Line of ed.: 35  Verse: c        ეტლი წაღმა აღარ წადგა,   დახვანჯულა, დამასულა;
Line of ed.: 36  Verse: d     და   ქართლს შენახვა როგორც უნდა,   გაგიჩნდებისთ დამა სულა!

Page of ed.: 47  




Strophe: 328  
Line of ed.: 1  Verse: a        328. აქანამდი სად მკვიდრობდი,   თაო, აწ სად ილალები,
Line of ed.: 2  Verse: b        გახსონს, თავზედ ჯიღა გქონდის,   ალმასი და ი ლალები,
Line of ed.: 3  Verse: c        შენ და შენი ამხანაგნი,   ზოგ-ზოგები ილალები,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   დაიჩაგვრი დანასული,   დაილევი, ილალები!





Strophe: 329  
Line of ed.: 5  Verse: a        329. სულ ქართველთა კარგად იცით,   ქვეყნისათვის რა მიქნია:
Line of ed.: 6  Verse: b        ოთხგნით მტერი შევაშინე,   ზოგი ფეხით გამიქნია;
Line of ed.: 7  Verse: c        დუშმანთ გული გაუტეხე,   ხლმის ქნევითა ამიქნია,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   ვერ დაუდეგ მეფის წყრომას,   რადგან თავი დამიქნია!





Strophe: 330  
Line of ed.: 9  Verse: a        330. აქამდის მტერთა ვერ მჯაბნეს,   იგინი ჩემგან სულ ება;
Line of ed.: 10  Verse: b        ზოგთ გაქცეულთა მივსდევდი,   ზოგთ ამოვართვი სულება,
Line of ed.: 11  Verse: c        მტერს როდეს რიხით შევსძახი,   მან მე ვერ მითხრის ნულება,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   პატრონსა ვსჭვრეტდი ერდგულად,   მაზედა მქონდის სულება!





Strophe: 331  
Line of ed.: 13  Verse: a        331. გული არ მაძლევს უთქმელად,   თვარ მწადს დუმილი ბაგისა,
Line of ed.: 14  Verse: b        მუდამ სახმილი მედების,   ალი მეხვევის დაგისა,
Line of ed.: 15  Verse: c        მას უხარიან, რომელმაც   ჩემი დაკარგვა აგისა,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   წავალ, მივმართო სადგურად,   სად თემი ათაბაგისა!





Strophe: 332  
Line of ed.: 17  Verse: a        332. მას უნდა დიდად გარდაჰხდეს,   ვინც ჩემი თავი წაგყარა,
Line of ed.: 18  Verse: b        არ მოაგონეს გარჯანი,   მე მემსახურა რა გვარა,
Line of ed.: 19  Verse: c        ვეჭობ, დავაკლდე ბოლოჟამ,   ვინ მე ჯარიდამ გამგვარა,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   რადგან მათ დამთმეს, მოყვასნო,   თქვენ ჩემი ნურა გაგვა რა!





Strophe: 333  
Line of ed.: 21  Verse: a        333. მშვიდობით, თვისნო, მოყვრებო,   გამოვესალმო სალამით,
Line of ed.: 22  Verse: b        მეგობარნო და შემცნენო,   ცრემლი დავსთხიოთ სალამით,
Line of ed.: 23  Verse: c        თქვენ ნუ დაიჩნევთ გაყრასა,   გული შემქნია სალა მით,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   ვინ გაირჯების სიმხნითა,   მან შეიდაროს სალა მით.





Strophe: 334  
Line of ed.: 25  Verse: a        334. ყველას რამ გარგე, თქვენც იცით,   ვირ ვიყავ თქვენი მჭვრეტია,
Line of ed.: 26  Verse: b        კარ კაცობა და ნამუსი,   ვისაც გიქნიათ მეტია,
Line of ed.: 27  Verse: c        იგი შემოგზღავს, ვინ მოსეს   უძღვანა ნათლის სვეტია,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   გული მწვე ღონობს გაყრასა   და თვალნი განარეტია!





Strophe: 335  
Line of ed.: 29  Verse: a        335. თქვენსა ვერ ვიტყვი, მოყვასნო,   ძვირსა და ძრახვას ამ ენით,
Line of ed.: 30  Verse: b        რადგან მე დავრჩი შორ გვარად   თქვენ ხემწიფესა ამენით,
Line of ed.: 31  Verse: c        თუ ჩემთვის კარგი ვინმე თქვას,   თქვენცა იყვენით ამ ენით,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   ლხინსა ნახევდით, ღვინოსა,   თქვენ მიიღებდით ა მენით.





Strophe: 336  
Line of ed.: 33  Verse: a        336. გაგიჩნდებისთ ქვეყანისა   გაწყობა და გარიგება,
Line of ed.: 34  Verse: b        თქვენცა იცით, ჩემის გარჯის   ანგარიში არ იგება,
Line of ed.: 35  Verse: c        რაცა დამრჩა უშენონი,   ჩემგან ახლა არ იგება,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   თუ კაცი კაცს აღარა სჭვრეტს,   მტრისგან იში არ იგება!

Page of ed.: 48  




Strophe: 337  
Line of ed.: 1  Verse: a        337. რად, სოფელო, სამუდამოთ   ჩემზედა იქ ას ავსავით?
Line of ed.: 2  Verse: b        არ დააცხრო ცთომის გველმან,   კიდევ ენა ასავსავით,
Line of ed.: 3  Verse: c        ჭირნი ჭირსა დამისართა   კვლავ ამიწყო, ასავსა ვით.
Line of ed.: 4  Verse: d     და   დამიშრიტა ბრწყინვალება   და ნათელი ა სავსავით!





Strophe: 338  
Line of ed.: 5  Verse: a        338. დამემოწმე, თუ მართლა ვჰთქვა,   თქვენცა ბძანე,-ეგ არია,
Line of ed.: 6  Verse: b        შინ რომ კაცი გამოარჩევს,   არ მოჰხდების, ე გარია,
Line of ed.: 7  Verse: c        რადგან უკვდად არვის გინდი,   დაუტეო ეგ არია!
Line of ed.: 8  Verse: d     და   ვარდი დაჭკნეს, ჩამოცვივდეს,   რაც დაგრჩების -- ეგ არია!





Strophe: 339  
Line of ed.: 9  Verse: a        339. ერთს ალაგს, რომ ერთი კაცი   გამოვიდეს ჭირთა მხდელი,
Line of ed.: 10  Verse: b        რა გაგვათ, რომ მტერს შეაკლათ,   ან ჰყოთ მისი სულთა მხდელი?
Line of ed.: 11  Verse: c        ინაპიროს, გარ გიაროს,   ველთა იყოს ჩამომხდელი,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   თავს ეხუროს მუზარადი,   ძვირად იყოს პირ ამხდელი.





Strophe: 340  
Line of ed.: 13  Verse: a        340. უმტრო კაცი არ იქნების,   რომ არ ჰყვანდეს არა სითმე,
Line of ed.: 14  Verse: b        მემუქარეს ხამფოლადად   მიპყრა ხამს და არა სითმე,
Line of ed.: 15  Verse: c        ჯაბანს კაცსა გულოვანი   გაჰხდის, გვანდეს არა სითმე!
Line of ed.: 16  Verse: d     და   გულსა სევდით შეპყრობილსა   აწ დამიჭრის დანა სითმე!





Strophe: 341  
Line of ed.: 17  Verse: a        341. არ მომიგონებთ, რას იტყვით,   როს მუზარადი ელევდეს,
Line of ed.: 18  Verse: b        რაზმი გასწორდეს დროშებით,   ორგნითვე ჯარი ღელევდეს,
Line of ed.: 19  Verse: c        ცემა და საყვირთ ხმა იყოს,   ცხენნი კაცთ ფეხით ქელევდეს,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   მაშინ რას აქნევთ გიორგის,   თუ მისებრ მოგეშველევდეს?





Strophe: 342  
Line of ed.: 21  Verse: a        342. ჩემს ჭირნახულსა ქართლზედა   მიკვირს, ვერავინ ხედავსა,
Line of ed.: 22  Verse: b        რაც საქმე შევსძელ ქვეყნისთვის,   თქვით, თუ ვის გაუბედავსა?
Line of ed.: 23  Verse: c        ქართველნი დავხსენ მოსპოლვას,   მით მიზმენ ზედიზედ ავსა,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   რაგინდ რომ თავი ვაწამო,   მეტყვიან კიდევ ბედ ავსა!





Strophe: 343  
Line of ed.: 25  Verse: a        343. გული მქონდა მტერთ უშიში,   გეგონა თუ მიდგა ისო,
Line of ed.: 26  Verse: b        სამსალასა, საწდეველსა,   პირი ჩემი მიდ გაისო,
Line of ed.: 27  Verse: c        გულმან ხელმან, სევდიანმან,   აწ ლახვარი მიდგა ისო,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   თქვენ უჩემოდ რასაც შესძლებთ,   მეცა ვნახავ მიდ გაისო!





Strophe: 344  
Line of ed.: 29  Verse: a        344. ლხინი, ზმა, სიტყვის გაგონა,   მქონდა მუდამად პურობა,
Line of ed.: 30  Verse: b        ამხანაგთ კარგ მეგობრობა,   მიცემა, დაუშურობა;
Line of ed.: 31  Verse: c        კარგ კაცთა წყობა, ალერსი,   მდიდართა მე უშურობა,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   ვეჭვ, ზოგს თავადსაც მოსწადდეს   ჩემებრივ აზნაურობა!





Strophe: 345  
Line of ed.: 33  Verse: a        345. რა ცისკრის ლოცვა გარდასწყდის,   ვნახი მფრინველი ცხენია,
Line of ed.: 34  Verse: b        შევჯდი, მფრინვლით და ძაღლითა   შევექცი, ვირ სიცხენია;
Line of ed.: 35  Verse: c        მოვიდი, წირვა ვისმინო,   ან ლოცვით ცრემლთა მრცხენია,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   დავჯდი და ლხინსა ვემოყვსი,   არ მქონდა სიმარცხენია!

Page of ed.: 49  




Strophe: 346  
Line of ed.: 1  Verse: a        346. როს მოვიცალო მტერთაგან   მიყვარდა ნადირობანი.
Line of ed.: 2  Verse: b        ვის სამართალს ქვეშ დაუჯდი,   მჭირს უთვალღებო ბჭობანი,
Line of ed.: 3  Verse: c        ადრე ვიცოდი შეტყობა,   კარგის კაცისა ცნობანი;
Line of ed.: 4  Verse: d     და   დაბალს კაცს ბევრი შევმატო,   არ უყვი დიაღ მცრობანი;





Strophe: 347  
Line of ed.: 5  Verse: a        347. ვის რომ რამ კარგი შევატყვი,   კაცობის ჰქონდის ხალისი,
Line of ed.: 6  Verse: b        ცხენ იარაღით შევამკვი,   ძველი ქნის მან ახალ ისი,
Line of ed.: 7  Verse: c        დღეს ერთი გამოვაჩინი,   მოვჰკაზმი, მერმე ხვალ ისი,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   კაცობის სწავლას ევლტოდეს,   ვით ოქრო დავახალისი!





Strophe: 348  
Line of ed.: 9  Verse: a        348. ვისაც სიჯაბნე შევატყვი,   მასცა შევმატი გულია,
Line of ed.: 10  Verse: b        მემკვიდრე მკვიდრზედ მოვიდეს,   ვინ იყვნეს დაკარგულია,
Line of ed.: 11  Verse: c        სიხარულისა დღე გვქონდის,   ვით წყლისპირს ალვა რგულია,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   ამ დღეებისა შემსწრობი   სევდით ვარ დადაგულია!





Strophe: 349  
Line of ed.: 13  Verse: a        349. ჩემს სახლში იყვის მუდამად:   წირვა, ლოცვა და გალობა,
Line of ed.: 14  Verse: b        უღონოთ ღონე, იმედი,   გლახაკთ მიცემა, წყალობა,
Line of ed.: 15  Verse: c        ყმის სამსახური სამართლით,   არავის სჭირდა ძალობა,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   აწყა დამიგზო სახმილი,   სოფელმან შექნა ალობა!





Strophe: 350  
Line of ed.: 17  Verse: a        350. სტუმართა სუფრა წინ ედგის,   მის მის დროს აუღებელი,
Line of ed.: 18  Verse: b        ვინ დამეთხოვის, წავიდის,   არ დარჩის წაუღებელი,
Line of ed.: 19  Verse: c        მომღერალთ ლხინი, თამაში   იყვის სულ დაალებული, --
Line of ed.: 20  Verse: d     და   აწ რასთვის ვჰკვდები, ამისი   მე ვარ კვალ გაუღებელი!





Strophe: 351  
Line of ed.: 21  Verse: a        351. ქართლში უფროსნი ვინც იყვნეს,   ითქმევდეს თავადობასა,
Line of ed.: 22  Verse: b        ყველა მოყვრად მყვის ბძანებდეს   ჩემს მეგობრობა-ცნობასა,
Line of ed.: 23  Verse: c        მეცა მივდევდი, მომდევდეს,   ვიქმოდით კარგსა ძმობასა,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   ბედსა ვემდურვი და მერმე,   ვაი, ჩემის დისა შობასა!





Strophe: 352  
Line of ed.: 25  Verse: a        352. ყველამ იცით რომე ქართლი   ჩემის ხლმითა დახსნილია,
Line of ed.: 26  Verse: b        თვარ შეიტყობთ ამას უკან,   მტერი ისევ ახსნილია,
Line of ed.: 27  Verse: c        ჩემის ხლმისას ნაშოვრისას   გუდის პირი წახსნილია;
Line of ed.: 28  Verse: d     და   ქვეყნის გზას ხომ ვერ შემიკრავთ,   ჩემთვის მაშინც გახსნილია!





Strophe: 353  
Line of ed.: 29  Verse: a        353. ერთი სიტყვა მამაგონდა,   -- არ ვსთქვამ ამას საკვეხელად;
Line of ed.: 30  Verse: b        სად რომ საქმე გაგვიჭირდის,   ამხანაგთა ვიყვი მშველად;
Line of ed.: 31  Verse: c        მე იმათ თან ვერ მივიწევ,   რომ მასმია კაცნი ძველად,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   ერთის კაცის მემუქარის   თავს სისხლის ვარ გარდამსხმელად!





Strophe: 354  
Line of ed.: 33  Verse: a        354. ბაზალეთის ომსა შიგან   მე მამეპყრა ედიშ ავით,
Line of ed.: 34  Verse: b        ამაყობდა იგ თამამად,   შემომძახა: "მოდი, შავით!"
Line of ed.: 35  Verse: c        მას გაუპე თავი შუა,   გინებით არს დამნაშავით,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   მის ცოლს უთხრას დედამთილმან:   "აწ მიბძანდი, შედი შავით!"

Page of ed.: 50  




Strophe: 355  
Line of ed.: 1  Verse: a        355. სხვაგან წერა დამწერელმან   ხვანთქართანა წასვლა მისი,
Line of ed.: 2  Verse: b        სოხტაების ამწყვეტა, სისხლთა   დენა, ყათლა ვისი,
Line of ed.: 3  Verse: c        ბევრი ბრძოლა, ციხის რთმევა,   ნებად, არა წართმევისი,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   ან მოყვრების გამოჩენა,   შესწავლილი ზოგან თვისი;





Strophe: 356  
Line of ed.: 5  Verse: a        356. ხვანთქრისაგან როგორ ცნობა,   ანუ დიდად პატივცემა,
Line of ed.: 6  Verse: b        მტერთ გავლენის დამადლება,   წყალობა და კვლავ მიცემა,
Line of ed.: 7  Verse: c        მის დუშმანთა ამოწყვეტა,   მისხის მისხალ, რა მიცემა,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   იტყოდა თუ: "სად მოჰვკვდები,   ლახვრისა მაქვს სად მიცემა?"





Strophe: 357  
Line of ed.: 9  Verse: a        357. ვით გაუძლებ კაეშანსა,   გულო, ლახვრის აბა სმითა,
Line of ed.: 10  Verse: b        ყოფა ჩემი ჩრდილად იქცა,   იგ შეიქნა აბასმითა,
Line of ed.: 11  Verse: c        გახსონს, ოდეს ნოსტეს იყავ,   ცაცხვს ქვეშ იჯდი აბა სმითა!
Line of ed.: 12  Verse: d     და   უხვად გასცი საბოძვარი,   წაიღებდენ აბაზს მითა!





Strophe: 358  
Line of ed.: 13  Verse: a        358. ვინ იცის, თუ სოფლისაგან   რა ლახვარი დამეშენა:
Line of ed.: 14  Verse: b        მიჯობდა, თუ სულისათვის   გლახ სამყოფი დამეშენა,
Line of ed.: 15  Verse: c        ვინ მიმადლის ქვეყნისათვის,   თუ რა მტერნი დამეშენა,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   ვინ რომ ჩემთან ვერ შეიბა,   ნურას მეტყვი და მე შენა!





Strophe: 359  
Line of ed.: 17  Verse: a        359. თუ რამდენნი ჭირი შევსძლო,   სოფლის მახე ამედგა რით,
Line of ed.: 18  Verse: b        სახლ-სამყოფნი სავანენი   ჩემნი იყვნეს ამედგა რით.
Line of ed.: 19  Verse: c        ლხინში, გულო, მეფეთ მონე   და მსახურე, ამედგარით,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   კიდევ ხმალი მოიგონე,   უშიშ, გულ-სრულ ა მედგარით!





Strophe: 360  
Line of ed.: 21  Verse: a        360. ოდეს ლხინსა დავემოყვსი,   აწ ეს სევდა მას არევდა,
Line of ed.: 22  Verse: b        ჭმუნვა მრჯის და სევდა მაწვევს,   მუშაკობს და მასარევდა,
Line of ed.: 23  Verse: c        ბოროტი და ავი ენა   წყალს მღვრევს წმინდას, მას არევდა,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   რაც სოფელმან ეტლად მამცა,   ჩემთვის კიდევ მას არევდა!





Strophe: 361  
Line of ed.: 25  Verse: a        361. უბრალოდ ჭირსა არ მიმცეს,   მე ეტლსა ამას ველია,
Line of ed.: 26  Verse: b        თვალთა ნაკადი მომადლოს,   ღაწვნი მით ამასველია,
Line of ed.: 27  Verse: c        მკლავნი რომ ცუდათ არ დაშვრეს,   ფეხს ჰქონდეს ამასველია,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   მართალი ვიყო, ნუ დამსჯის,   მუხლს არ ხვდეს, ამას ველია!





Strophe: 362  
Line of ed.: 29  Verse: a        362. ჩემთა სასჯელთა აღრიცხვა   ენას ვით ძალუც აგება,
Line of ed.: 30  Verse: b        ცუდათ შვრებიან მშენენი,   ხელოვანთ ვისრ აქვს აგება,
Line of ed.: 31  Verse: c        მარტო რას ვმდურობ სოფლისგან,   ვეჭვ სხვანიც ვინმე აგება,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   რამდენს კაცს მიხვდა, ვერ ვრიცხავ,   ჩემის შუბისა აგება?!"

Page of ed.: 51  




Strophe: 363  
Line of ed.: 1  Verse: a        363. ვინც მიცნობთ, ბძანეთ, თუ ვიყავ   ერთის კაცისა დარული?
Line of ed.: 2  Verse: b        ლხინი და შვება უღრუბლო   მქონდა, მის შუქი დარული,
Line of ed.: 3  Verse: c        განსვენება და სიამე,   სმა, ჭამა, ძილი და რული,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   აწ ცრემლთა რად მდის ნაკადი,   ღვარნი არ გასწყდა დარული.





Strophe: 364  
Line of ed.: 5  Verse: a        364. ბრწყინვალება და ნათელი,   თვალნო, სევდითა დაგევსა,
Line of ed.: 6  Verse: b        შენთვის სახმილი აღტყინდა,   გულსა სამუდმოდ დაგევსა;
Line of ed.: 7  Verse: c        სიტკბო გამწარდა სოფლისა,   სამსალა სასმლად დაგევსა,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   გულო, ვით გასძლებ სევდასა,   ან პირსა ნიადაგევსა?!





Strophe: 365  
Line of ed.: 9  Verse: a        365. თავსა ვეტყოდი, სამუდმოდ   ვის გვერც ახლავხარ, მას ამე!
Line of ed.: 10  Verse: b        ერთი არ მამეც, სოფელო,   ჭირნი, მიორე, მასამე,
Line of ed.: 11  Verse: c        სევდა მიმატე წყენისა,   აღარ მალხინე, მას ამე,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   ვერსით გაგისწარ, დამაბი,   გარ შემომხვიე მასა მე!





Strophe: 366  
Line of ed.: 13  Verse: a        366. ხანდახან მამცა სოფელმან,   საწუთრო მიქმნა დარადა,
Line of ed.: 14  Verse: b        ზოგჯერ მიმუხთლა, მიხვია,   იქით და აქათ დარადა,
Line of ed.: 15  Verse: c        ზოგნი მე მჯობდეს, ზოგზოგნი   იტყოდეს: "ვექმნათ დარადა,"
Line of ed.: 16  Verse: d     და   ბედსა ვეტყოდი: "სოფელმან   ნეტარ შენ მოგცა და რადა?!"





Strophe: 367  
Line of ed.: 17  Verse: a        367. ეტლმა მამცა ბედკრულობა,   ნეტარ ყურსა ესმას ვისა,
Line of ed.: 18  Verse: b        ლხინი დამრჩეს განშორებით,   აწ უყურებ ესმას ვისა? --
Line of ed.: 19  Verse: c        არა მქონდა გარიდება   მე ლახვრისა, ესმას ვისა,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   რამინისებრ შევებრალდე,   ჭირნი ჩემნი ესმას ვისა!





Strophe: 368  
Line of ed.: 21  Verse: a        368. თუ გსმენოდესთ, მე ლახვარი   თუ რამდენი დამეცა რა!
Line of ed.: 22  Verse: b        ბედი წაღმა წაგრეხილი   აწ უკუღმა დამეცარა,
Line of ed.: 23  Verse: c        ვაი, სოფელო, უხანოო,   დრონი აღარ დამეც, არა,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   ჩემთვის იქმენ გამომცდელი,   ვით ბელიარ დამეცა რა!





Strophe: 369  
Line of ed.: 25  Verse: a        369. ამდენს ხანს ხომ ვეღარ გავსძლებ,   რაც ხანი მაქვს განასული,
Line of ed.: 26  Verse: b        არ დავზოგე ქართლისათვის   ძმა, ძენი და გან ასული,
Line of ed.: 27  Verse: c        თავი დავდევ საწამებლად,   ხორცი საკვდად, გან ასული?
Line of ed.: 28  Verse: d     და   
თუ უბრალოდ სისხლს დამიღვრით,   ვიქმნა ზეცად გან ასული!





Strophe: 370  
Line of ed.: 29  Verse: a        370. თუ ამ სასჯლებს მოველოდი,   მიმძიმს ჩემი დაბადება,
Line of ed.: 30  Verse: b        გლახ უბრალოდ განსაცდელი,   სოფლისაგან ცეცხლთა დება,
Line of ed.: 31  Verse: c        რაები ვჰქენ ქვეყნისათვის,   საკვდად თავის გარდადება;
Line of ed.: 32  Verse: d     და   თავი არვის მოვაკვლიო,   არც ვჰქნა ხმლისა ჯერ დადება!





Strophe: 371  
Line of ed.: 32  Verse: a        371. მეფეთ წინა სამსახური   მე მინდოდის ყოვლთვის დიდად,
Line of ed.: 33  Verse: b        ამხანაგთა ვსათნოობდი,   ვიყვი კრძალვით, მომარიდად;
Line of ed.: 34  Verse: c        მიღმა წყენა არვის ვჰკადრი,   ვმთავდადლობდი მყუდროდ,მშვიდად,
Line of ed.: 35  Verse: d     და   მე ეს მიყო ამ სოფელმან,   თქვენცა გექმნას ბარგის მზიდად!

Page of ed.: 52  




Strophe: 373  
Line of ed.: 1  Verse: a        373. წახდა ჩემი კარკაცობა,   დაისწავლა არვინ არა,
Line of ed.: 2  Verse: b        როგორ დავგმო ამასწინათ   მეფეთათვის ვინც მამკვდარა,
Line of ed.: 3  Verse: c        მოწმად მყვანან ბევრი სული,   ჩენს თავს თუ რა გარდამხდარა,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   წაღმა სხენან ჟამნი დღეთა,   მზე ჯერ სრულად არ დამხდარა!





Strophe: 374  
Line of ed.: 5  Verse: a        374. ვერსით მოვრჩები სიკვდილსა,   დღეს მოვა ხვალე ისევ და;
Line of ed.: 6  Verse: b        უბრალოდ უნდა გარდაჰვხდე,   ამით მაწუხებს ი სევდა,
Line of ed.: 7  Verse: c        თაო, ღალატად ვინ მოგკლავს,   ცუდს კაცებს რასთვის ისევდა!
Line of ed.: 8  Verse: d     და   მან წამახდინა თავიდგან,   აწ მომაგონდა ისევ და!





Strophe: 375  
Line of ed.: 9  Verse: a        375. სოფელს სჭირს პირველ სიამე,   საწუთროს პყრობა, შვებანი,
Line of ed.: 10  Verse: b        რასაც ინებებ, განებებს,   იტყვი თუ: "მიყო ნებანი,"
Line of ed.: 11  Verse: c        მაგრა არა ქნეს მიყოლა,   ვის ჰქონდა ჭკვა და ცნებანი!
Line of ed.: 12  Verse: d     და   მივჰყევ სოფელს და სახელსა,   კარგთ კაცთა მქონდა ხლებანი.





Strophe: 376  
Line of ed.: 13  Verse: a        376. ხედავთ კაცთა დაბადებულს,   არვისა აქვს ერთი სახე,
Line of ed.: 14  Verse: b        მე სოფელმან ოთხის კუთხით   დამაბა და მიდგა მახე,
Line of ed.: 15  Verse: c        არ გავიდა სამსახური,   რაგინდ ბევრი ჭირი ვნახე,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   ცუდად წახდა გარჯილობა,   ბედი ამად გავიჩმახე!





Strophe: 377  
Line of ed.: 17  Verse: a        377. მეც შემეძლო ამხანაგთა   მაბეზღართა მტერობანი,
Line of ed.: 18  Verse: b        მაგრამ დავსთმი, ყველას უყვი   მიცემა და ფერობანი,
Line of ed.: 19  Verse: c        ამისთვის ვჰქენ, მე მინდოდა   აოხრებულთ შენობანი,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   მაგრა ყველამ მოიჭირვა   ჩემი გაჭრა, ხელობანი!





Strophe: 378  
Line of ed.: 21  Verse: a        378. ერდგულობა -- ეს მგონია   პატრონზედა სამსახური,
Line of ed.: 22  Verse: b        რომ ინდომო ამხანაგი,   არა გქონდეს კარგთ კაცთ შური,
Line of ed.: 23  Verse: c        არ დაჰკარგო მეგობარი,   არ ჰყო მეფის მოსამდური,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   ჩემი იცით, ყველას გახსონსთ,   რას ოფლთა ვარ მონაწური!





Strophe: 379  
Line of ed.: 25  Verse: a        379. თუ გინდოდეს თავი შენი,   შენც ინდომე ამხანაგი,
Line of ed.: 26  Verse: b        ცეცხლი მისთვის მოდებული   აგრევ იყოს შენთვის დაგი,
Line of ed.: 27  Verse: c        ამოსწოდო მისთვის ხმალი,   არ თუ ქარქაშს ადრე აგი,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   თუ გაიჭრას სამყოფთაგან,   თავი მისთვის გარდააგი!





Strophe: 380  
Line of ed.: 29  Verse: a        380. რაც თვისთვის სწადდეს, მოყვსისთვის   კვლავე მას აჯობინევდეს,
Line of ed.: 30  Verse: b        ცრემლთანა ცრემლი დაღვაროს,   მოხარულთანა ლხინევდეს,
Line of ed.: 31  Verse: c        სწყუროდეს მანცა იწყუროს,   თუ დათვრეს -- ისიც ღვინევდეს,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   ჭირთანა ჭირნი იტვირთოს,   სევდასთან მოიწყინევდეს!





Strophe: 381  
Line of ed.: 33  Verse: a        381. კაცმა კაცს გული მიანდოს   ერთ პირად დასანდობელად,
Line of ed.: 34  Verse: b        მას მისთვის ცრემლი სდიოდეს   უწყვეტლად, გაუშრობელად,
Line of ed.: 35  Verse: c        მისთვის ხმალს ხელი ანებოს   მტერზედა დასაშრობელად,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   თავი გასწიროს საკვდავად,   სანთლურებ დასადნობელად!

Page of ed.: 53  




Strophe: 382  
Line of ed.: 1  Verse: a        382. ჩემნი ჭირნი სხვათა საქმეს,   არ ვეჭვ, ვისმეს გან არევდეს,
Line of ed.: 2  Verse: b        სად დავჰთესე კარ კაცობა,   ახლა ისიც განარევდეს,
Line of ed.: 3  Verse: c        ვიცი, რომე სხვათა ძალი   დღეს ჩემს მკლავსა განა რევდეს,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   გახსონსთ, ოდეს ჩემნი ხმანი,   თუ ჯარს როგორ განარევდეს?





Strophe: 383  
Line of ed.: 5  Verse: a        383. მე ქვეყნისათვის რამდენჯერ   ვჰქენ თავის გაწირვანია,
Line of ed.: 6  Verse: b        მოწამედ მყვანან მრავალნი,   არა თუ შვიდი, რვანია,
Line of ed.: 7  Verse: c        არა მაქვს ჟამი სიტყვისა,   საჩივრის ცუდი თქმანია,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   მაგრა მართლისა სიტყვის თქმა   ჩემგან რა უკუთქმანია?





Strophe: 384  
Line of ed.: 9  Verse: a        384. ბატონს ჰყვანდეს ერთგული ყმა,   სიამოვნით თავს უდებდეს,
Line of ed.: 10  Verse: b        მტერს ებრძოდეს, დავსებულსა   ცეცხლსა კიდევ აუნთებდეს,
Line of ed.: 11  Verse: c        რაც უჯობდეს იმას ბჭობდეს,   მებრძოლს მიღმა გაუგდებდეს,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   საჭურჭელსა წარმოცლილსა   სალაროსა დაუდებდეს!





Strophe: 385  
Line of ed.: 13  Verse: a        385. რაცა სწადდეს, ის აამოს,   დაერიდოს საწყინარსა.
Line of ed.: 14  Verse: b        ძმას და შვილსა თვით ხედვიდეს,   მისთვის სთმობდეს ორსავ \ მკვდარსა,
Line of ed.: 15  Verse: c        მებრძოლს მიღმა მიეგებოს,   იგ ჰხმარობდეს ხმალს და ფარსა,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   დაფანტულსა წინ უძღოდეს,   უგროებდეს კარგსა ჯარსა;





Strophe: 385  
Line of ed.: 17  Verse: a        385. პატრონის წყენა წყენად სჩნდეს,   ლხინისთვის გაიხარევდეს;
Line of ed.: 18  Verse: b        სახელსა გამოაჩენდეს,   უკადრის საქმეს ჰფარევდეს,
Line of ed.: 19  Verse: c        საკვდავად თავი გარდადვას,   როდეს რაზმშიგან გარევდეს,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   რაგინდ სხვა რამ თქვან, მაშინცა   მისსა ქებასა წარევდეს!





Strophe: 386  
Line of ed.: 21  Verse: a        386. ცოტა მიცემა დიდად სჩნდეს,   მწვედ იყოს მადრიელადო.
Line of ed.: 22  Verse: b        თუ საწყენი რამ შეატყოს   თვალნი ქნას ცრემლით სველადო,
Line of ed.: 23  Verse: c        გასჭირდეს -- ადრე ინაღვლოს,   მსწრაფლ იქმნას მისაშველადო, --
Line of ed.: 24  Verse: d     და   ასრე მასმია პატრონის   მე სამსახური ძველადო!





Strophe: 387  
Line of ed.: 25  Verse: a        387. არ დაიშურო რაც გქონდეს,   შენ იყო მის მიმრთმეველი,
Line of ed.: 26  Verse: b        ცოტაც გიბოძოს -- ხარობდი,   მით იყავ გამომრთმეველი,
Line of ed.: 27  Verse: c        უსამართლოთ და ურიგოთ   არვისი არ წამრთმეველი,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   საწყენის წყენის რიდება,   არრა ჰქნა უმართეველი!





Strophe: 388  
Line of ed.: 29  Verse: a        388. პატრონყმობა განა ჩვენგან,   იცით, ზეცით დასახულა,
Line of ed.: 30  Verse: b        სოლომონ და დავით -- ორნივ   თვალით მეფედ კვლავ ნახულა,
Line of ed.: 31  Verse: c        როგორც ყმისა სამსახურთ ყმა   პატრონთგან შენახულა,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   უბრალოს ყმის წახდენანი   პატრონზედაც მწვე ძრახულა! --


Page of ed.: 54  




Strophe: 389  
Line of ed.: 1  Verse: a        389. ეს ყველა მჭირდა, ისმინეთ,   მეფეთა ერდგულობანი,
Line of ed.: 2  Verse: b        დიდად შევმატი, ვარგებდი,   ვისიც რომ მქონდა ყმობანი,
Line of ed.: 3  Verse: c        ადრე მივმართი ბძანებას,   სადაც მიყვიან ხმობანი,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   ან მეფე ცუდათ გამიწყრა,   ან მე აღარ მაქვს ცნობანი!





Strophe: 390  
Line of ed.: 5  Verse: a        390. სად წავიდე, სად დავლახო   აწ ქვეყნისა კიდით კიდე,
Line of ed.: 6  Verse: b        დედა-წულნი, საუნჯენი   წავიღო და რას ავჰკიდე, --
Line of ed.: 7  Verse: c        მეფის მტერსა მე რამდენჯერ   გულ მესისხლედ წავეკიდე,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   ვადა რყეულს ხმალს ნუ აგდებ,   თაო, ხელი კიდევ ჰკიდე!





Strophe: 391  
Line of ed.: 9  Verse: a        391. რადგან წახდა გარჯილობა,   რადღა მმართებს თავის ტკენა,
Line of ed.: 10  Verse: b        რად ვიუბნა ძველი საქმე,   ვით დავაშრო თქმადღა ენა,
Line of ed.: 11  Verse: c        აღარ მმართებს საჩივარი,   ანუ ცუდად ცრემლთა დენა,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   ვით მიქნია ერდგულობით   მტერთა სისხლის გარდადენა!





Strophe: 392  
Line of ed.: 13  Verse: a        392. რომ წამიხდა სამსახური,   ცრემლი თვალთა მისთვის მდინდა,
Line of ed.: 14  Verse: b        ან სოფელმან ჩემი კერძი   შუქი რასთვის დააბინდა,
Line of ed.: 15  Verse: c        გახსონსთ, უწინ მტერნი თქვენნი   ჩემს ხმალს როგორ შეუშინდა?!
Line of ed.: 16  Verse: d     და   გაყრა მიმძიმს, თვარემ დავრჩე,   მე რომ ვიყო, სადაგინდა!





Strophe: 393  
Line of ed.: 17  Verse: a        393. არა მშურდა სასიკვდილოდ   მე გარდმედვა თქვენთვის თავი
Line of ed.: 18  Verse: b        აწ რად იქმენ ხემწიფეო,   დღეთა ჩემთა გასათავი;
Line of ed.: 19  Verse: c        რა გერგების, ეს არ ვიცი,   მომიშალოთ რომ სათავი?
Line of ed.: 20  Verse: d     და   ეტლმან ჩემმან მე მამგვარა   ბედკრულობა ასათავი!





Strophe: 394  
Line of ed.: 21  Verse: a        394. რომ მასმია, ასრე თქმულა   პატრონისა კვლავ სიამე,
Line of ed.: 22  Verse: b        რაც უბძანოს -- აღასრულოს,   არ იკვნესოს, არც თქვას: "ვამე"!
Line of ed.: 23  Verse: c        მოახსენოს: "ხემწიფეო,   შენთვის დღენი გამიწამე,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   რაც მიბძანო სამსახური,   წავაკვდე და წავე წამე!"





Strophe: 395  
Line of ed.: 25  Verse: a        395. გვმართებს, რომე მეფეთათვის   სიმხნითა ვჰქნათ კვერთხის რგვანი,
Line of ed.: 26  Verse: b        სად გვიბძანოს, მივესივნეთ,   სიგრძის გზა ვვლოთ, ანუ განი,
Line of ed.: 27  Verse: c        თავს საზღვარი ეს დაუდვა,   ვერვინ იყოს ჩემი მგვანი,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   არ ავმაღლდეთ თავმდაბალნი,   სიტყვა არ ვთქვათ შეუგვანი!





Strophe: 396  
Line of ed.: 29  Verse: a        396. რაც გვიბრძანოს, თავს შევიდვათ,   ადრე გვმართებს დაჯერება,
Line of ed.: 30  Verse: b        მას ვმონებდით, არ გარდვიგდოთ   პირიდამე მისი ქება,
Line of ed.: 31  Verse: c        წაუწყმედლად ყოვლის გზითა   გავათაოთ პატრონთ ნება,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   მეფის მტერთ რომ მე დავმართე,   ნეტამც თქვენგანც ისრე ება!

Page of ed.: 55  




Strophe: 397  
Line of ed.: 1  Verse: a        397. სოფლის ჩარხთ ბრუნვა, ეტლთ ქცევა   ხანდახან მოვა, ხან არა,
Line of ed.: 2  Verse: b        ხან ხელი ვარდით ავავსი   სოფელმან, ზოგჯერ ხან არა,
Line of ed.: 3  Verse: c        დაყმუნდა, აღარ მომართა,   ჩემზე განაგრძო, ხანა რა,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   მტერმან იშები მამიგეს   გულისა მოსაფხანარა!





Strophe: 398  
Line of ed.: 5  Verse: a        398. ახლა მარყევს ეს სოფელი,   უწინ მამცა, მაშინება,
Line of ed.: 6  Verse: b        მძლავრმან მტერმან ვერსად მიყო,   იცით, გსმია მა შინება?
Line of ed.: 7  Verse: c        მეფის, ქვეყნის უნებელნი   ავხსნი, ზოგი მაშინ ება,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   სჭვრეტდეს თვალნი უდუხჭიროდ,   კამკამებით მაშინ ება!





Strophe: 399  
Line of ed.: 9  Verse: a        399. მიმძიმს ამხანაგთ მოშორვა,   გულსა მაქვს მუდამ ზრუნვანი,
Line of ed.: 10  Verse: b        შეჭირვება და ოხრანი,   მწუხარება და ურვანი;
Line of ed.: 11  Verse: c        სამკვიდროს გაცლა ძნელია,   ვინც დადგეს შესაშურვანი,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   თუ რამდენრიგად მამიხდა   სისხლის ცრემლისა წურვანი!





Strophe: 400  
Line of ed.: 13  Verse: a        400. ვინ რომ ფეხსქვეშ მელახოდეს,   აწ მათ მე მქნეს დაცემული;
Line of ed.: 14  Verse: b        მაბეზღარნი უწინ მე მყვეს   დატუქსული, დაცემული,
Line of ed.: 15  Verse: c        ზოგნი იყვნეს განაკეთნი,   ზოგნი ბევრის მიცემული, --
Line of ed.: 16  Verse: d     და   შენვე მიგაქვს, ეტლო ჩემო,   რაც შენგნით მაქვს მოცემული!





Strophe: 401  
Line of ed.: 17  Verse: a        401. სად მეგონა დამკვიდრება,   აწ სადით ვარ განა ჭერით,
Line of ed.: 18  Verse: b        მეფეს ტკბილად ვეღარ ვნახავ,   თვარ არ ვრიდობ განაჭერით,
Line of ed.: 19  Verse: c        ვის მომწევენ, შეიქმნების   გაკვეთილ და განაჭერით,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   ბედო, კრულო, უკუღმართო,   თავი ჩემი განაჭერით!





Strophe: 402  
Line of ed.: 21  Verse: a        402. ზოგს კაცს რომე გაუჭირდეს,   უსუსურად დაღონდების,
Line of ed.: 22  Verse: b        ვინც რას ეტყვის, -- არას ჯერა,   კარგს რჩევასა გარდაჰხდების;
Line of ed.: 23  Verse: c        ვირემ კაცი ცოცხალიყოს,   ადვილ მტრისგან ნუ წახდების,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   ბედი, სვე და გამარჯვება   იქნას, კაცზე რაც მოჰხდების!





Strophe: 403  
Line of ed.: 25  Verse: a        403. გაჭირების დროს კაცს უნდა,   რომ შერჩეს ჭკვა და გონება,
Line of ed.: 26  Verse: b        ვისაც რომ ახლდეს უტყუვრად   სიამე, ტკბილად მონება,
Line of ed.: 27  Verse: c        რომ მოშლით იყოს, ცუდია,   რას არგებს მწვე დაღონება?
Line of ed.: 28  Verse: d     და   აღარ დაზოგოს მის დროსა   სალარო, ანუ ქონება!





Strophe: 404  
Line of ed.: 29  Verse: a        404. კაცი გაბედავს საქმესა,   თუ კარგს კაცთან აქვს ზრდილობა,
Line of ed.: 30  Verse: b        მეც მქონდა დარბაზს წინ დგომა   და ამხანაგთა წილობა,
Line of ed.: 31  Verse: c        მე არა მჭირდა ტყუილი,   არც ცუდი სიტყვის ცილობა;
Line of ed.: 32  Verse: d     და   აწყა სოფელმან ნაკადი   და მამცა ცრემლთა მილობა!





Strophe: 405  
Line of ed.: 33  Verse: a        405. ზოგჯერ მეც მითქვამს თავისა,   თუ რასთვის დავიბადეო,
Line of ed.: 34  Verse: b        ანუ მტერები გარშემო   ვიხვივე, რად ვიბადეო,
Line of ed.: 35  Verse: c        მაშ ხომე ცუდათ გაქრების,   მაქვს რამე ან ვიბადეო,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   გულმკრთალნი მტერნი, ჯაბანნი   რასათვის აიბადეო?

Page of ed.: 56  




Strophe: 406  
Line of ed.: 1  Verse: a        406. ყველამ გასინჯეთ შეტყობით,   თქვენ ჩემნი სამართლობანი,
Line of ed.: 2  Verse: b        როგორ ვჰქენ თავის დადება,   მეფის ტახტისა მკობანი,
Line of ed.: 3  Verse: c        აწ ვისღა უთხრა ლიქნითა,   ფერობით სიტყვის ლმობანი,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   ზოგნი შევფრფინავთ სოფელსა,   ზოგთა დავსწყივეთ შობანი!





Strophe: 407  
Line of ed.: 5  Verse: a        407. რომე კაცმა ბევრი რამ თქვას,   ხოტბა გრძელი, სიტყვის თხრობა,
Line of ed.: 6  Verse: b        თვისტომს თავსა მოაძაგებს   მას მიხვდების ცუდი შრობა,
Line of ed.: 7  Verse: c        არც ის ვარგა, არვინა თქვას   კარგის კაცის გარჯილობა,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   გოდოლშიგან დაფარულსა,   დაგულვას სჯობს გახსნილობა!





Strophe: 408  
Line of ed.: 9  Verse: a        408. ვჰთქვა, არა ვჰთქვა ერთი საქმე,   ორსავ ვღონობ დიაღ ძნელად,
Line of ed.: 10  Verse: b        პატრონის ხამს გამარჯვება,   პირველვე ვჰთქვი სიტყვა ძველად;
Line of ed.: 11  Verse: c        ბევრი კაცი მოვიხმარე   მწედ, იმედად, ჩემად მშველად;
Line of ed.: 12  Verse: d     და   მაგრა მევე დამიმარცხდა,   მით შევიქმენ ცრემლით სველად!





Strophe: 409  
Line of ed.: 13  Verse: a        409. ლაშქრად მამყვეს იმერელნი,   მამეხმარნეს ზოგნი სამცხით,
Line of ed.: 14  Verse: b        ზოგს ქართველთაც გვერც ვიახელ   კაის ჯარის აღსარაცხით,
Line of ed.: 15  Verse: c        მაგრა ეტლმა6 არ გვიბედა,   მით ვიქმენით იმ დღეს მარცხით,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   გამარჯვება მეფეს მიხვდა,   ზოგი ჩვენც ვჰქნით მიწას ნარცხით!





Strophe: 410  
Line of ed.: 17  Verse: a        410. შეწეულთა ლაშქართ მიყვეს,   ვერ უჭერდი იმა თავსა,
Line of ed.: 18  Verse: b        სტუმართა და თვით მოსრულთა,   რას ვეტყოდი იმათ ავსა,
Line of ed.: 19  Verse: c        დგომასა და გაძლებასა   მე ვჰკადრებდი თუ მეთავსა,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   ზოგმა მეც მწვე დამიმარცხა,   მათი სახლი ავა თავსა!





Strophe: 411  
Line of ed.: 21  Verse: a        411. ეგრე მითხრეს: "ან შეგვაბი,   ან გაგვიშვი ჩვენსა, შინა!"
Line of ed.: 22  Verse: b        მე მათ დაბლა მოველოდი,   მას ვზრახვიდი გულსა შინა;
Line of ed.: 23  Verse: c        ვჰკადრე: "ომსა გაპოვნინებ,   თქვენთან არც მე შემეშინა,"
Line of ed.: 24  Verse: d     და   შუბი გატყდა, ედიშასა,   იცით, ხმალი ვით ეშინა?





Strophe: 412  
Line of ed.: 25  Verse: a        412. ბაზალეთის ომი მოჰხდა,   მეფეს მიხვდა გამარჯვება,
Line of ed.: 26  Verse: b        იმათ დიდი გახარება,   ჩვენ ჭმუნვა და ბევრი ვება;
Line of ed.: 27  Verse: c        ბატონიშვილს გვერც ვიახელ,   ერისთვისაც მქონდა ხლება,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   უღონობას ღონევე სჯობს,   ცდა საქმისა ბევრ შეძლება!





Strophe: 413  
Line of ed.: 29  Verse: a        413. რაცა მოჰხდა სრულ ვიცოდი,   არ მინდოდა ესე ომი,
Line of ed.: 30  Verse: b        ყმა არ უნდა პატრონისა   ბრძოლისა და შებმის მდომი!
Line of ed.: 31  Verse: c        თავს მოღალავს, ან მოკვდების,   ცუდათ არის მკლავის მშრომი;
Line of ed.: 32  Verse: d     და   ქვეითი ხომ მუხლს დადაღავს   ვერც იქნების ცხენს შემჯდომი!





Strophe: 414  
Line of ed.: 33  Verse: a        414. სამცხეს წაველ, წამოვიდნენ   ესე კარგნი დიდებულნი,
Line of ed.: 34  Verse: b        ყველაკასა მრავლად მივეც,   რაცა მქონდა მუნ დებულნი,
Line of ed.: 35  Verse: c        საქონელნი, ბარგნი ჩემნი,   არ დავჰკარგე6 კიდებულნი,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   გაეხარდათ მაბეზღართა,   ვინც მყვეს გარდაკიდებულნი!

Page of ed.: 57  




Strophe: 415  
Line of ed.: 1  Verse: a        415. ცოლშვილი სამცხეს დავაგდე,   მოყვრები მიიბარევდეს,
Line of ed.: 2  Verse: b        ბატონიშვილსა მე ვახლდი,   იესე ჩემი მარევდეს,
Line of ed.: 3  Verse: c        ხვანთქრის კარზედან წავედით,   გზად ჩვენთვის დარნი დარევდეს,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   ყაზახ მეკობრე, ჯალალი,   ჩვენს ვერას მოიპარევდეს!





Strophe: 416  
Line of ed.: 5  Verse: a        416. ადრევ ვაცნობეთ ვეზირსა   ხემწიფის ტახტს წინ რებანი,
Line of ed.: 6  Verse: b        ყაფუჩი ბაში ებოძა,   მით ექო ჩვენნი ცნებანი,
Line of ed.: 7  Verse: c        გვითხრა ხემწიფემ: "იცოდეთ,   თქვენ გიყოს გულის ნებანი;"
Line of ed.: 8  Verse: d     და   მე უთხარ: "მის ხმალს მოვენდევ,   მით ვჰქენ შორის გზით რებანი!"





Strophe: 417  
Line of ed.: 9  Verse: a        417. ჩვენ მიგვიყვანეს, ებძანათ:   "მოჰფინეთ კარგა სახლები;"
Line of ed.: 10  Verse: b        ასრე გვსმენია ეგენი,   არიან კარგნი სახლები!
Line of ed.: 11  Verse: c        ჩვენთან მოვიდეს ფაშები,   აქვსთ ფართოდ ტყავის სახლები,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   ძველით ვერავის ვნახევდით,   ტანს ეცვა ყველას ახლები!





Strophe: 418  
Line of ed.: 13  Verse: a        418. ულუფა მრავლად გვიბოძეს,   სიუხვე ჰქონდა ზღვებისა,
Line of ed.: 14  Verse: b        ურჩისგან ხმლით და ძალითა,   მას არა არ ეზღვებისა;
Line of ed.: 15  Verse: c        არვის არ ძალუც ძალითა   გარდავლა იმის მზღვრებისა,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   მასწინ არ ძალუც მთქმელებსა,   ამხანაგთ დაბეზღებისა.





Strophe: 419  
Line of ed.: 17  Verse: a        419. მეორეს დღესა მიგვასხეს,   შეგვავლეს კარნი სრისანი,
Line of ed.: 18  Verse: b        გავჰკვირდით მორთულობასა,   -- ნეტარ ქნილია რისანი?
Line of ed.: 19  Verse: c        ხელმწიფეს მუხლსა ვაკოცე,   სიტყვა მიბძანა თქმისანი, --
Line of ed.: 20  Verse: d     და   ვჰკადრე: "თქვენს ხმალსა მოვენდევ,   ყმობა ვერა ვჰქენ სხვისანი"!





Strophe: 420  
Line of ed.: 21  Verse: a        420. მიბძანა: "ჩემი წყალობა   შენზედა უშურველია,
Line of ed.: 22  Verse: b        სამცხეს რაც ციხე აიღე,   მთქმია, არც ხანი ძველია,
Line of ed.: 23  Verse: c        რაცა გწადს, იმას დაგმართებ,   მე ვით ვარ შენი მშველია,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   მოგცე ციხე და ქალაქნი,   ქვეყანა აზრუმელია!





Strophe: 421  
Line of ed.: 25  Verse: a        421. რაც ხანი დავჰყავ, მამაპყრა   პატივი დიდ საფერია,
Line of ed.: 26  Verse: b        ცხენსა შებძანდის, გვიბძანის,   შევსხდით, ჩვენც ვნახით ერია;
Line of ed.: 27  Verse: c        მიბრძანოს: "ნუ შეგწყინდებათ,   აქ არვინა გყავსთ მტერია,"
Line of ed.: 28  Verse: d     და   ვკადრი: "რომ გიჭვრეტთ, ის გვალხენს,   ვართ თქვენი ფეხთა \ მტვერია!"





Strophe: 422  
Line of ed.: 29  Verse: a        422. ენგიჩარ აღას უბძანა,   აჩვენე თოფხანანია, --
Line of ed.: 30  Verse: b        წაგვიძღვა, ყველა დაგვავლო,   რა უცხო, რა ხანანია!
Line of ed.: 31  Verse: c        გვითხრა: "ხემწიფე გაგიშვებს,   გამოვა რა ხანანია,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   აწ ვისღა ახსონს, რა ვნახეთ,   ბეგლარბეგ, რა ხანანია?

Page of ed.: 58  




Strophe: 423  
Line of ed.: 1  Verse: a        423. თიქმატაშ, აისოფიო,   გვიჩვენა ზღვისა ზღუდები,
Line of ed.: 2  Verse: b        ზღვის პირს ალაგი არსად ჩნდა   ზარბაზნებისგან უდები,
Line of ed.: 3  Verse: c        მათ კაცთ ყაუხი ეხურა   ბერძენთა, ჩვენებრ ქუდები,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   მისსა მებრძოლსა შიშითა,   როგორ არ ჰქონდეს რიდები?





Strophe: 424  
Line of ed.: 5  Verse: a        424. ბევრი რამ უცხო გვაჩვენეს,   -- ლომ-ვეფხთა სადგურიაო,
Line of ed.: 6  Verse: b        გასინჯეთ, ვისცა გენახოს,   სად ისი, სად გურიაო?
Line of ed.: 7  Verse: c        სრულ მარმარილოთ ნაშენი,   არსად ჩნდის აგურიაო,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   ზოგს კარგს სახლებსა მივადგით,   გვეტყოდეს აგურიაო!





Strophe: 425  
Line of ed.: 9  Verse: a        425. პატრიაქთანა მივიდით,   ვისმენდით წირვა ლოცვასა,
Line of ed.: 10  Verse: b        ერი მოვიდის ურიცხვი,   ალაგს ჰყოფდიან მოცვასა;
Line of ed.: 11  Verse: c        იქ ღირსნი კაცნი დაგვხედონ,   იქმოდენ ცრემლთა ხოცასა,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   ლიტრაპოლიტნი გვერც უდგნენ,   ხან უფრო, ხან ვჰთქვამ ოცასა.





Strophe: 426  
Line of ed.: 13  Verse: a        426. ხანი დავჰყავით ზამთრისა,   ზაფხული იქცა ჟამებად,
Line of ed.: 14  Verse: b        ხემწიფემ ბძანა: "თქვენ თავი   არა გშურსთ ჩემთვის წამებად,
Line of ed.: 15  Verse: c        ერთი ქვეყანა სოხტათა   აქვს, არ არიან ამებად,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   მაზედ გაგისევ, შარბათი   თქვენ შეუქმენით შხამებად!





Strophe: 427  
Line of ed.: 17  Verse: a        427. კარგად უნდა მოაგვაროთ,   ნურც ადვილ გჩანსთ მათი ბრძოლა;
Line of ed.: 18  Verse: b        ქვეყანა აქვთ მწვე მაგარი   და მეომართ კარგთა ყოლა;
Line of ed.: 19  Verse: c        მწვე ფთხილობენ ღამე თევით,   სრულ არა აქვთ მუდმად წოლა,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   გუშაგები იძახიან,   როგორც მწუხრს და ცისკარს მოლა!





Strophe: 428  
Line of ed.: 21  Verse: a        428. თემს თქვენ მოგცემ ოჯახობით,   გარეშემოც თქვენი იყოს,
Line of ed.: 22  Verse: b        მათი განძი, საქონელი,   არა მშურს რა ვინც გაიყოს;
Line of ed.: 23  Verse: c        ჩემი ყმა რომ გამიმაგრდეს,   ნეტარ რა ვჰქნა, ეს რა იყოს?"
Line of ed.: 24  Verse: d     და   აწ გიორგიმ ძველ ნაქნევსა   კიდევ ხმალსა ხელი მიჰყოს!





Strophe: 429  
Line of ed.: 25  Verse: a        429. სხვაც გვიბოძა მამულები,   სარჩო კარგი სანჯახები,
Line of ed.: 26  Verse: b        საქონელი აურაცხი,   ხმალ, ლახტ, აფთ და ნაჯახები,
Line of ed.: 27  Verse: c        მაგრა ვისაც მიგვისივა,   იგ არიან ანჯახები,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   მტრისა ადვილ წინ მიმგები,   შემძგერი და დამჯახები!





Strophe: 430  
Line of ed.: 29  Verse: a        430. წამოვედით, ყაფუჯები   ჩვენ თან მოგვდევს მთად და ბარათ;
Line of ed.: 30  Verse: b        სადაც მოგვცეს მამულები,   ჩვენად საყმოდ, მოსაბარათ,
Line of ed.: 31  Verse: c        რადგან კაცი თან გვიახლა,   შენ რას გაქნევ წიგნობარათ,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   ვის სამძღვარზედ ბრძოლა შევჰქენ,   გამისინჯეთ თქვენ აბა რათ?





Strophe: 431  
Line of ed.: 33  Verse: a        431. მოვედით სოხტას, გვითხრობდეს   თუ: "კვამლი შვიდ ათასია,
Line of ed.: 34  Verse: b        სახლი ასეთი არ არის,   არ ჰქონდეს სურა, თასია;
Line of ed.: 35  Verse: c        მათ ყარაულად გარ უვლის   სამუდმოდ კაცი ასია;
Line of ed.: 36  Verse: d     და   ზოგთ მითხრეს: "რომ დავიხოცნეთ,   რა ვჰპოოთ თავის ფასია?"

Page of ed.: 59  




Strophe: 432  
Line of ed.: 1  Verse: a        432. ვჰთქვი, ჭკუით საქმე მოგვარდეს,   სარდლობა ამას ჰქვიანო,
Line of ed.: 2  Verse: b        დავდგეთ აქ, ყური მიუგდოთ,   რაც რომ იმათა თქვიანო,
Line of ed.: 3  Verse: c        ფრთხილობას გარდაიგდებენ,   უფრო და უფრო გვიანო,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   თვარემ თუ ახლავ შეუტევთ,   მებრძოლნი დადაგვიანო!





Strophe: 433  
Line of ed.: 5  Verse: a        433. ბოლოს დავდექით, დავიწყეთ   ჩვენ მათში ვაჭრობანია,
Line of ed.: 6  Verse: b        ზოგნი მეგობრად ვიჩემეთ,   ზოგთ ძმობილ, ვითა ძმანია,
Line of ed.: 7  Verse: c        დაწყნარდეს, იარებოდეს   მათში სულ ჩვენი ყმანია,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   მიხდომის აზრი გარდაგდეს,   არ დავიყარეთ ხმანია;





Strophe: 434  
Line of ed.: 9  Verse: a        434. ხესა ფურცელი გასცვივდა,   მთაზე თოვლმან ქნა დებანი,
Line of ed.: 10  Verse: b        ხემწიფეს წიგნი ებოძა:   "მაქვს შენგან იმედებანი,
Line of ed.: 11  Verse: c        ნუღარა ჰყოვნი, მიუხე,   ქენ თავის გარდადებანი!
Line of ed.: 12  Verse: d     და   ჯავრს ნუ შემარჩენ მაგათსა,   ცეცხლურებ უყავ დებანი!"





Strophe: 435  
Line of ed.: 13  Verse: a        435. იგი კაცი გავისტუმრე,   მე ესენი დავამაშე,
Line of ed.: 14  Verse: b        პირველს ღამეს შევეკაზმე,   მშვილდს აუბი, თოფი ვმაშე.
Line of ed.: 15  Verse: c        დავის სიტყვა გაუთავე,   გულსა ჩვენსა "ვაშა, ვაშე"!
Line of ed.: 16  Verse: d     და   მე დავიპყარ, დავიმონე,   იქ აღარვინ გავაფაშე!





Strophe: 436  
Line of ed.: 17  Verse: a        436. შეუხედით დანდობილთა,   ოთხგნით გზანი შეუკარით,
Line of ed.: 18  Verse: b        გარდუედით სიმაგრესა   გალავნისა ციხის კარით,
Line of ed.: 19  Verse: c        მხრით თეძოსა ხმალი ვასვით,   ვინ ფეხ დადგმივ შემოვჰკარით,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   ვირემდისი არ გავსწყვიტეთ,   განძს არვინ ვჰყავ მინაკარით!





Strophe: 437  
Line of ed.: 21  Verse: a        437. შიგ დავდეგით, იქ ვიზამთრეთ,   საქონლითა ავივსენით.
Line of ed.: 22  Verse: b        ხემწიფესა მოვახსენეთ   წიგნითა და კაის ენით:
Line of ed.: 23  Verse: c        სიტყვა თქვენი გავათავეთ,   რაც გვიბძანეთ, ისე ვჰქენით,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   განდგომილნი ამოვსწყვიტეთ,   ჩვენ შევჰქენით სისხლთა დენით!





Strophe: 438  
Line of ed.: 25  Verse: a        438. ოცს არაბაზე დავაწყევ   იქ თოფი ნაშოვარია.
Line of ed.: 26  Verse: b        ხემწიფეს წინა გავგზავნე:   "ამათი მჭერი მკვდარია!
Line of ed.: 27  Verse: c        ქვეყანა გაუტიალე,   აღარ აქვთ მოსაფარია,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   დავჰხოცე, ზოგი დავჰფანტე,   ვეღარ შეგროვდენ ჯარია!"





Strophe: 439  
Line of ed.: 29  Verse: a        439. წყალობის წიგნი ებოძა   მწვე დიდად განათებისა:
Line of ed.: 30  Verse: b        არ გაგაკეთო დიდებით   -- ჩემგან ეგ არ იქნებისა!
Line of ed.: 31  Verse: c        ხალათი კარგი ებოძა,   ტკბილ სიტყვა, ენა ქებისა;
Line of ed.: 32  Verse: d     და   "ჩემნი მტერნი და ორგულნი   ყველანიმც აგრე კვდებისა!





Strophe: 440  
Line of ed.: 33  Verse: a        440. შენ ყოფილხარ მამაცურად,   მოგხდომია გამარჯვება,
Line of ed.: 34  Verse: b        ეგრე თქმულა, ზეცასა რბის,   მეფეთათვის ვინცა კვდება;
Line of ed.: 35  Verse: c        რასაც კაცი პატრონზედ იქს,   სადაც წავა, წინ დახვდება,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   კარგსა კარგი არ ასცილდეს,   ავსა ავად გარდაჰხდება!"

Page of ed.: 60  




Strophe: 441  
Line of ed.: 1  Verse: a        441. დავისადგურეთ იმ ზამთარ,   ჩვენ ლხინი გვქონდეს ამონი,
Line of ed.: 2  Verse: b        ვლხინობდით გამარჯვებულნი,   რომ გვეპყრა ალაბ შამონი:
Line of ed.: 3  Verse: c        მებრძოლთ გაუხდა შარბათი   სასმელად მწარე შხამონი,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   შეიტყვეს ჩვენთა მებრძოლთა,   არა ვართ უთამამონი?





Strophe: 442  
Line of ed.: 5  Verse: a        442. თქვენცა იცით სამუდამოდ,   არ მინდოდა აქა ყოფა,
Line of ed.: 6  Verse: b        მამული და სამყოფელი   რა კაცს შუა გაეყოფა, --
Line of ed.: 7  Verse: c        კაცის გული ვერ გაძღება,   ბევრი ვის აქვს, -- არ ეყოფა,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   ცოტას ქონა მწვე მერჩივნა,   რაც რომ მქონდა უწინ ყოფა!





Strophe: 443  
Line of ed.: 9  Verse: a        443. თუ კაცი დასჯერდებოდეს   იგ მისსა საყოფინარსა,
Line of ed.: 10  Verse: b        მას უმადლებდეს რაც მისცეს,   პირველ ქვეყანა ვინ არსა,
Line of ed.: 11  Verse: c        იგია მიმცემ წამრთმევი,   სხვა იმას გარე ვინ არსა,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   ვინ ცხოველად ჰყოფს მოკვდავსა,   ანუ ვინ შეიქს მძინარსა!?





Strophe: 444  
Line of ed.: 13  Verse: a        444. რანი მამიხდეს, ვინ იცის   სოფლისა საცთურებია,
Line of ed.: 14  Verse: b        რამდენჯერ გახდის დალებით   ჯაჭვისგან ბეჭი, მხრებია,
Line of ed.: 15  Verse: c        ხან მარტო დავრჩი სადაგინდ,   ხან მყვანდეს მე მომხრებია,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   სამყოფინარი გამიხდეს   ვერანად, ნაოხრებია!





Strophe: 445  
Line of ed.: 17  Verse: a        445. რაცა გარდამხდეს სოფლისგან,   ყველას ვერ ვიტყვი მა სულა!
Line of ed.: 18  Verse: b        მას ვმონებ, ვაქებ, ვადიდებ,   ვინ რომე მიწა შასულა,
Line of ed.: 19  Verse: c        სრულ განსაცდელმან შემიპყრა,   მახე მამხვია, მასულა,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   მიწითგან ცხოვლად შემზილა,   ისრევე იმან მა სულა!





Strophe: 446  
Line of ed.: 21  Verse: a        446. შურითა მოჰხდა, ცთომისთვის   სამოთხეს შევა გველია,
Line of ed.: 22  Verse: b        პირველმან მამამ უსმინა,   ჩვენ შვება ამად გველია,
Line of ed.: 23  Verse: c        მან ძველმა6 მტერმან მიუთხრა:   "არ მოგცე მე ეგ ველია!
Line of ed.: 24  Verse: d     და   ცეცხლი აანთო სასარჯლო   ხორცისა დამდაგველია!





Strophe: 447  
Line of ed.: 25  Verse: a        447. იმავ შურმა გამოჰხადა   სამოთხიდამ მამა ჩვენი,
Line of ed.: 26  Verse: b        სარჯლად მოგვცა ეს სოფელი,   სარკის მსგავსად მააჩვენი,
Line of ed.: 27  Verse: c        კაცთა ბოლოს არ გამთავი,   დასაგმობ და შესაჩვენი,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   სწრაფლ წაგვართვა ფეროვნება   და ნათელი თვალთა მჩენი!





Strophe: 448  
Line of ed.: 29  Verse: a        448. ეს სიტყვები რად მოვიღე,   გასინჯეთ და ყურად იღეთ,
Line of ed.: 30  Verse: b        კარგნო კაცნო, საანდაზოდ   ჩემი საქმე გარდაიღეთ!
Line of ed.: 31  Verse: c        ჩემგან ქნილი რაცა სჯობდეს,   ზოგნი დევით, ხან აიღეთ,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   ავი შორად განუტევეთ,   კარგი თქვენკენ წამოიღეთ!





Strophe: 449  
Line of ed.: 33  Verse: a        449. აწ გიამბო ჩემზე შურით,   თუ რა მოჰხდა გულის ზრახვა;
Line of ed.: 34  Verse: b        რაც სახელი მე სადმე ვჰქენ,   შექნეს კვნესა, ზოგთა ახვა:
Line of ed.: 35  Verse: c        ზოგთა კარგა შეიწყნარეს,   ზოგთა შექნეს ჩმახვით ძრახვა,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   ვჰთქვი, დავჰკარგე სამკვიდრონი,   აღარ მამხვდა თვისთა ნახვა!

Page of ed.: 61  




Strophe: 450  
Line of ed.: 1  Verse: a        450. ვეზირ ასიმი ხემწიფის   თავს დაიწერდის სიძობით,
Line of ed.: 2  Verse: b        სულთან მურადას და ედგა,   არ მეყვისობდა ბიძობით,
Line of ed.: 3  Verse: c        ქალთან ქებინის დალოცვით,   ართუ მრუშობა მსიძობით,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   ვეზირსა ცოლმან მოსწერა:   "მეფეთგან თქვენ გაიძობით!"





Strophe: 451  
Line of ed.: 5  Verse: a        451. ცოლს მოეწერა ვეზირთან:   "სად არის შენი სახელი?
Line of ed.: 6  Verse: b        აქ მოურავის ქება არს,   თქვენნი არიან მძრახველი!
Line of ed.: 7  Verse: c        ხემწიფე ბძანებს: "ყმა არ მყავს   უკეთეს, ან მის მსახველი,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   მაგას რამ საქმე უგვარე,   თუ თვალნი გქონდეს სახელი!"





Strophe: 452  
Line of ed.: 9  Verse: a        452. ის იაზაბელ შეექნა,   ნაბოთეს ბაღის წამღები,
Line of ed.: 10  Verse: b        ან იროდიას ემსგავსა,   სისხლთ ნათლის მცემლის დამღები,
Line of ed.: 11  Verse: c        ევდუქსიასა ტახტს იჯდა,   ეროდეს კარის გამღები,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   რჯულისა შემარყეველი,   მრავლის ცოდვისა წამღები!





Strophe: 453  
Line of ed.: 13  Verse: a        453. ვეზირმან თქვა: "სხვათ აქებდენ,   მე სახელი გამიქარდეს,
Line of ed.: 14  Verse: b        ჩემი საქმე არ გამოჩნდეს,   სხვის სახელზე მეფე ხარდეს!
Line of ed.: 15  Verse: c        სიკვდილი და ხმლის გაბედვა   მისი მეცა დიაღ მხარდეს,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   თუ ეს ბედი წაღმა მესხნეს,   ვჰთქვი: "მიწათა რად გამზარდეს?"





Strophe: 454  
Line of ed.: 17  Verse: a        454. კაცი ვნახე, რომ მოვიდა   ჩემთან წიგნით ვეზირისა,
Line of ed.: 18  Verse: b        ებრძანა თუ: "შეგვეყარე,   აქ ჰაერი კარგი ქრისა!
Line of ed.: 19  Verse: c        ტკბილად ვნახოთ ერთმანეთი,   არ სიტყვა ვჰთქვათ მუქარისა"!
Line of ed.: 20  Verse: d     და   ხმობა, შეყრა, ალერსობა,   ვერ შევიტყვე, იყო რისა?





Strophe: 455  
Line of ed.: 21  Verse: a        455. მე შევჰთვალე: "უხემწიფოდ   ვერა გნახავ, არ იქნება!
Line of ed.: 22  Verse: b        ხემწიფე თუ წიგნს მიბოძებს,   ძალია თუ ან იქ ნება,
Line of ed.: 23  Verse: c        მაშინ გვერცა გიახლები,   მტერი ფეხსქვეშ გაიქნება.
Line of ed.: 24  Verse: d     და   ხემწიფეზე დამნაშავე   ასო-ასოდ აიქნება!





Strophe: 456  
Line of ed.: 25  Verse: a        456. რა არ ვნახე, მწვე ეწყინა,   გულში იქნა ნაღვლიანად,
Line of ed.: 26  Verse: b        შემოსტუქსა მოციქული   პირქუშად და ჯავრიანად:
Line of ed.: 27  Verse: c        "ჩემს ხმას მონებს საკეისრო,   სიგრძე სად აქვს განიანად!
Line of ed.: 28  Verse: d     და   მე არ მნახა მოურავმა,   ესე იყოს, თქვა, ჯერხანად!"





Strophe: 457  
Line of ed.: 29  Verse: a        457. ხემწიფესთან ჩაფრად კაცი   მან გაგზავნა მეტად ჩქარად,
Line of ed.: 30  Verse: b        ცოლს მისწერა: "შენ მაცნობე   აწ ამბები დასაფარად;"
Line of ed.: 31  Verse: c        მან მოსწერა: "ეს ხემწიფე   შენზედ არის გულში მწარად,
Line of ed.: 32  Verse: d     და   მოურავის გამარჯვება   მწვედ იამა გასახარად!"





Strophe: 458  
Line of ed.: 33  Verse: a        458. მოსწერა თუ: "ორისაგან   ერთი წინ გიც, იყავ მქნელი!
Line of ed.: 34  Verse: b        მოურავის ხმლით სიკვდილი,   გვესმის, არის დიაღ ძნელი,
Line of ed.: 35  Verse: c        ან შეაკვდი, თავი დადევ,   შენს ლაშქართა იყავ მსვრელი,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   ან მოკალ და მოერიე,   მისის სისხლით იყავ მსვრელი!

Page of ed.: 62  




Strophe: 459  
Line of ed.: 1  Verse: a        459. შენს ხელთ იყოს მისრ ბაღდადი,   ალაბ-შამი ბასრამდისა,
Line of ed.: 2  Verse: b        ისპა ოღლანს, რაც უბძანო,   ენგინჩარნიც იქ მიდისა;
Line of ed.: 3  Verse: c        ნილოსს მყოფნი შენ გიძრწიან   ანუ შადი სადა დისა,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   შენს ხელთ არის ვეზირობა   და ქმარი ხარ მეფის დისა!





Strophe: 460  
Line of ed.: 5  Verse: a        460. ვეზირმა6 თქვა: "მოურავთან   მე არა მაქვს მტერობანი,
Line of ed.: 6  Verse: b        მაგრა რა ვჰქნა, ხემწიფის დის   მმართებს სიტყვის ჯერობანი,
Line of ed.: 7  Verse: c        რაცა ბძანოს, -- მე ისი ვჰქნა,   მას დაუწყო ფერობანი,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   მაგრა მიკვეთს ბორცვ გორათა,   შენ ქენიო ძგერობანი!"





Strophe: 451  
Line of ed.: 9  Verse: a        451. კიდევ წიგნი გაუგზავნა,   შიკრიკს მისცა, მალე ვლიდე!
Line of ed.: 10  Verse: b        მიეწერა: "ხემწიფისას   წყალობასა ვერ დავსთვლიდე,
Line of ed.: 11  Verse: c        მაგრა ძნელსა საქმეს მიკვეთ,   თავი ამად გავაფლიდე,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   რა ღონე მაქვს, ამა სოფლით   ან ის გავა, ან გავლიდე?





Strophe: 462  
Line of ed.: 13  Verse: a        462. ეს გასინჯე, ყური უბყარ,   იყავ კარგი მომსმენელი,
Line of ed.: 14  Verse: b        მტერნი მყვანან ხემწიფესთან,   იქნებიან დამსმენელი,
Line of ed.: 15  Verse: c        ხმა გამოვა მოურავის   სიკვდილისა გამსმენმლი,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   რა ხემწიფე გაიწყრომოს,   რაღა უთხრა მასმენელი?





Strophe: 463  
Line of ed.: 17  Verse: a        463. ხემწიფესა დიდადა სჩანს,   მისთვის არის დიდად კარგი,
Line of ed.: 18  Verse: b        ხაზინადარ სიძეთა ჰყავს,   ხემწიფისა დიდად მარგი,
Line of ed.: 19  Verse: c        რომ შევაკვდე, ანუ მოვჰკლა,   ვის მივართვა მისი ბარგი?
Line of ed.: 20  Verse: d     და   ბძანეთ, რომე ჩამომეხსნა,   მშვიდობისა ნორჩი დარგი!"





Strophe: 464  
Line of ed.: 21  Verse: a        464. მან მოსწერა: "სიჯაბნითა   ვერ აპირებ მორევასა,
Line of ed.: 22  Verse: b        მაგით უფრო ჩავარდები   სიღრმის უფსკრულს, მორევასა,
Line of ed.: 23  Verse: c        ერიდები ქვეყნისასა   აშლასა და მორევასა,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   მე გვერც აღარ მოგეწურვი,   მალმალ გეტყვი მორევასა!"





Strophe: 465  
Line of ed.: 25  Verse: a        465. ხემწიფის დობით თამამობს,   თვარ როგორ სტუქსოს ქმარია?
Line of ed.: 26  Verse: b        ცოლმა ქმარს: "მოკვდი!" -- ეს უთხრას,   იგ მიწას დასანთქმარია!
Line of ed.: 27  Verse: c        ვეჭობ, რომ სძულდეს ვეზირი,   ომარე ვჰთქვათ, რა საქმარია?
Line of ed.: 28  Verse: d     და   ამ რჩევა-ვეზირობისთვის   საკვდავი ასაქმარია!





Strophe: 466  
Line of ed.: 29  Verse: a        466. ცოლმან კვლავ კიდევ მოსწერა   სიტყვა ცხარი და მწარია:
Line of ed.: 30  Verse: b        "ერთის ქართველის კაცისა   სახელი დიდათ არია!
Line of ed.: 31  Verse: c        შენი ხსენება დადუმდა,   თქვეს: ,,ცოცხლივ ანუ მკვდარია?"
Line of ed.: 32  Verse: d     და   მწვე გაუჭირდა ვეზირსა,   საქმე აქვს შესაზარია!





Strophe: 467  
Line of ed.: 33  Verse: a        467. ვეზირის გულსა დამკვიდრდა   რჩევითა ღალატობანი,
Line of ed.: 34  Verse: b        თუ მათი საქმე სადმე სჯობს,   არა აქვს კაცთა ნდობანი,
Line of ed.: 35  Verse: c        ერთს კაცსა არვის შეეძლო   საქმენი ჩემოდნობანი,
Line of ed.: 36  Verse: d     და   მე უყვი მტერთა მრავალჯერ   დაწვა და ჩამოდნობანი!

Page of ed.: 63  




Strophe: 468  
Line of ed.: 1  Verse: a        468. რა მოვა კაცზედ განგება,   ეტლი არ ბრუნავს ბედადო,
Line of ed.: 2  Verse: b        შუქურ მასკვლავი დახვდების   პირდაპირ შემომხედადო!
Line of ed.: 3  Verse: c        ჩარხებსა ფრთანი დასცვივის,   ზე მყოფი იქმნას ქვედადო,
Line of ed.: 4  Verse: d     და   დღე მოეწურვის სმისაგან,   გახდების უიმედადო!





Strophe: 469  
Line of ed.: 5  Verse: a        469. ამა სოფელმან მაბრძოლა   აღმოსვლით დასავლეთამდი,
Line of ed.: 6  Verse: b        ბაბილოვანს და სამხრეთსა   ბრძოლილ მყო ხლმისა კვეთამდი;
Line of ed.: 7  Verse: c        ჩრდილოთ ლეკთა და ოსეთსა,   კიდით სრულ ჩერქეზეთამდი,
Line of ed.: 8  Verse: d     და   ლხინიც მამცა და წუხილი,   ურვა და სევდა კვნესამდი!





Strophe: 470  
Line of ed.: 9  Verse: a        470. კაცსა გასცდის და აღორებს   სოფლისა ნივთთა წესია:
Line of ed.: 10  Verse: b        ხან იშვებს, იტყვის, "რა მიშავს",   ხან ტირის ცრემლთა მოესია;
Line of ed.: 11  Verse: c        ხან ეს გონია "უკვდავ ვარ",   ხან სნეულ არს და მკვნესია,
Line of ed.: 12  Verse: d     და   თუ სულსა რამე უღვაწოთ,   ყველას ეს უკეთესია!





Strophe: 471  
Line of ed.: 13  Verse: a        471. რაც მე გარდამხდა სოფლისგან,   წერით ვინ გაათავებსა?
Line of ed.: 14  Verse: b        ანაზდათ კაცთა გვიმუხთლებს,   მოშლის კარგს ტანს და თავებსა,
Line of ed.: 15  Verse: c        არ შეგვიწყალებს სიკვდილი,   ძოწეულს შეიქს შავებსა,
Line of ed.: 16  Verse: d     და   არ მოგვცემს დროსა ჟამამდი,   არცა გვთხოვს დასაზავებსა.





Strophe: 472  
Line of ed.: 17  Verse: a        472. ბევრი მსაჯა, სად წამავლო,   მამიყვანა სადამდისა;
Line of ed.: 18  Verse: b        სად მმართებდა მე ტირილი,   აწყა ცრემლი სადა მდისა?
Line of ed.: 19  Verse: c        ცეცხლმან კვამლი შემომხვია,   აწ უყურეთ, სად ამდისა,
Line of ed.: 20  Verse: d     და   მეფემან და სიძემ მკარგა,   მდურვა მქონდეს სად ამ დისა?





Strophe: 473  
Line of ed.: 21  Verse: a        473. ყანდაარს ბრძოლა და ბაღდადს,   მე ვინ მიწურვა მოსრისა,
Line of ed.: 22  Verse: b        სტამბოლს ხანისა დაყოფა,   ნახვა, გასინჯვა მისრისა;
Line of ed.: 23  Verse: c        არაბისტნისა ჭაბუკნი   მაჯამან ჩემან მოსრისა,
Line of ed.: 24  Verse: d     და   აწყა სევდისა ლახვარი   გულსა მიწყლულებს, მისრისა!





Strophe: 474  
Line of ed.: 25  Verse: a        474. გავათავე ჩემი სიტყვა,   წავალ თქვენგან სალამითა,
Line of ed.: 26  Verse: b        ვისცა გესმას ჩემი გავლა,   ცრემლი ქენით, სალა მითა;
Line of ed.: 27  Verse: c        უკანასკნელს ანდერძს მოგცემ,   საქმე იმას ალამითა,
Line of ed.: 28  Verse: d     და   აწ საფლავად თან მამყევით,   მამაყარეთ სალა მითა!



Page of ed.: 64  
Next part


This text is part of the TITUS edition of Ioseb Tpileli, Didmouraviani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.8.2016. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.