TITUS
Batsbi-Georgian-Russian Dictionary
Part No. 5588
Previous part

Lemma: h:al 
Number: 5563 
ჰ̡ალ : ჰ̡ალაბარ ḥal : ḥalabar

გრდმ.


იხ. * აბარ abar


Example: 1    სამუჴლ (შარვალ) ჰ̡ალ აბი სო ნანას, კობლეს ჴეჩოგო̆ აბითიჲენე̆, შაქროს მა ჰ̡ალაბინო̆ ეცი
   
შარვალი შემიკერა მე დედამ, კობალემ სხვას შეაკერინა, შაქრომ კი შეკერილი იყიდა



Number: 5563a 
ჰალაბინო̆ halabinŏ

მიმღ.
იხ. * აბინო̆ abinŏ


Example: 1    
ჰ̡ალაბინო̆ კაბ იცნას
   
შეკეტილი კაბა ვიყიდე



Number: 5563b 
ჰ̡ალ-დ-აბწარ ḥal-d-abc̣ar

გრდმ.
იხ. * დ-აბწარ d-abc̣ar


Example: 1    
კნათ დაჰ̡ ვერ სო ვიცვაჲლნოე, ინც ჰ̡ალოჸ ვაჲბვნას
   
ეს ბიჭი დავიწყებული მყავდა და ახლა ისევ გავიცანი

Example: 2    
ვუნახ ამბუჲ ჲა ისიჰ̡ე, ის ამბუჲ ჰ̡ალ ჲაბწარ ცჰ̡აჲნი̆ სტემე მახ ბა
   
რაღაცა ამბავი არის მანდ და მაგ ამბის გაგება ერთ რამედ ღირს



Number: 5563c 
ჰ̡ალ-დ-აგარ ḥal-d-agar

გრდმ.

იხ. * დ-აგარ d-agar


Example: 1    
ვუ სე კაძიკ მოსოლ ჰ̡ალჲაგინე, ღაზოლმა ცო
   
რატომ ჩემი მცირე სიცუდე დაინახეს და სიკარგე კი არა!



Number: 5563d 
ჰ̡ალ-დ-ავ-დ-არ ḥal-d-av-d-ar

გრდმ.
იხ. * დ-ავ-დ-არ3 d-av-d-ar3


Example: 1    
ბადრევ ნანენ დარდ ჰ̡ალბავობო̆
   
ბავშვი დედას დარდს უმსუბუქებს, უქარწყლებს



Number: 5563e 
ჰ̡ალ-დ-ათˁარ ḥal-d-atˁar

გრდმ.
იხ. * დ-ათˁარ d-atˁar


Example: 1    
მაჴუჲ მაცხეჸ ჰ̡ალჲათˁი
   
პურები რამდენი ხანია გამოცხვა

Example: 2    
დითხ ჰ̡ალდათˁირ
   
ხორცი შეწვეს, მოხრაკეს

Example: 3    
ჲაჰ̡ოვ ქოთამ ჰ̡ალო̆ დათˁი
   
ქალმა ქათამი შეწვა



Number: 5563f 
ჰ̡ალ-დ-ათხარ ḥal-d-atxar

გრდუვ.

იხ. * დ-ათხარ d-atxar


Example: 1    
მამინივსებ დაკვეჸენე̆, შინეჸ ბωარკევ ჰ̡ალჲეთხი
   
მამიდას იოსები მოაგონდა და ორივე თვალით ატირდა



Number: 5563g 
ჰ̡ალაკ-დ-არ ḥalaḳ-d-ar

გრდმ.
იხ. * აკ-დ-არ3 aḳ-d-ar3


Example: 1    
ჰ̡ალუჲ აკოჲო წე აგას
   
ანთებს ცეცხლს ბებია?



Number: 5563h 
ჰ̡ალ-დ-აკარ ḥal-d-aḳar

გრდუვ.
იხ. * დ-აკარ d-aḳar


Example: 1    
ლიბენ ხი ჩუ ლაფსინე̆ ჰ̡ალო ბაკი
   
ლობიოს წყალი ამოშრა და დაიწვა


გადატ.


Example: 2    
შურ ჰ̡ალჲაკი, კარაქ ცო დაჴმაკინგე̆ სო ვωალაჸ
   
რძე დაიწვა, კარაქი ვერ ამოვიღე სრულებით



Number: 5563i 
ჰ̡ალ-დ-აკ-დ-არ ḥal-d-aḳ-d-ar

გრდმ.
იხ. * დ-აკ-დ-არ d-aḳ-d-ar


Example: 1    
იფღარი იკოე̆, შავხელღარი ბიჭკოე̆ თრილთი[ჰ̡] ალღო[ჰ̡] ყაჩხუჲვ ჰ̡ალბაკბიჲე
   
ეფიანთ იკო და შავხელიანთ ბიჭიკო თრიალეთში ყაჩაღებმა თივაში დაწვეს

Example: 2    
შაკას შურევ ქოკ ჰ̡ალბაკბიჲერ
   
შაკამ რძით ფეხი დაიწვა



Number: 5563j 
ჰ̡ალდალარ-დ-არ ḥaldalar-d-ar

გრდმ.

იხ. * დაკარ-დ-არ daḳar-d-ar


Example: 1    
შირქილე ლო̆უმგუჲჰ̡ი̆ ჰ̡ებიშ, ვუმაჸ ჟე. დოჲ წინიშ ჰ̡ალდაკარდიჲე
   
შირაქიდან მთისკენ დაძვრისას ყოველივე - ცხვარი, ცხენები ხელახლა დათვალეს



Number: 5563k 
ჰ̡ალაკლებად-დ-არ ḥalaḳlebad-d-ar

გრდმ.
იხ. * აკლებად-დ-არ aḳlebad-d-ar


Example: 1    
მასთხოვას ფჰ̡ი̄ში̆ ჰ̡ალაკლებადიჲე
   
მტერმა სოფლები აიკლო



Number: 5563l 
ჰ̡ალალʻარ ḥalal̒ar

გრდმ.
იხ. * ალʻარ al̒ar


Example: 1    
ნიფსხოლენმაქ ქორთო̆ ბებლოჩო̆ სტაკოვ ჰ̡ალალʻა დეწინი̆ ჰ̡ამიგოჸ ჲუჰ̡ დეწე̆ ალʻა
   
კაცმა, რომელიც სამართლიანობაზე თავს სდებ, სათქმელი ყველას პირში უნდა უთხრას

Example: 2    
ცოკლევ ჰ̡ალაჲლʻნორ მე წყეწყ მაცდაჲლჩე[ჰ̡] ქოთმი აჰ̡რალო̆
   
მელიას უთქვამს .ი. მელია გამოტეხილია, რომ ხანდახან, როცა მოშივდებოდა, ქათმებს იპარავდა

Example: 3    
ფოცხრეს ნანეგო̆ ფანცალ ვალარ ჰ̡ალო̆ ცო ალʻი
   
ფოცხვერამ დედას ფანცალას სიკვდილი არ უთხრა, არ გაუმხილა

Example: 4    
ას გაბოხ თეშდიჲენო̆ დოშ, გაბოს კოტეგო̆ ჰ̡ალალʻი
   
მე რომ გაბოს სიტყვა გავანდე, გაბომ კოტეს უთხრა, გაუმხილა



Number: 5563m 
ჰ̡ალ-დ-ალʻ-დ-ალარ ḥal-d-al̒-d-alar


გრდუვ.
ავარდნა, ზევით ასვლა (სწრაფად)
подняться быстро


Example: 1    
დუჲ დიკენაჲნო̆ ხაჲჸჩე[ჰ̡ე̆] საქისტუჲ ჰალვალʻვაჲლნას, მა ჰ̡იდნო დაგერ
   
ცხენები წაიყვანესო რომ გავიგე, საქისტოში ავვარდი, მაგრამ უკვე გვიანი იყო



Number: 5563n 
ჰ̡ალ-დ-ალʻარ ḥal-d-al̒ar

გრდუვ.

იხ. * დ-ალʻარ d-al̒ar


Example: 1    
ლოუ̆მ წωვერმაქ ჰ̡ალბალʻე
   
მთის წვერზე ავიდნენ

Example: 2    
მათხ დუჲთხეჸ სპერუჲზ კუჭ ტყუჲჰ̡რენაჰ̡ო̆ ჰ̡ალბალʻერ
   
მზე წეღანვე სპეროზის წვერის უკნიდან ამოვიდა

Example: 3    
ბωარკი ჰ̡ალჲაჲლʻტალო̆ ჰ̡ე შურ ცუჲ გურ ჰ̡ო ესე[ჰ̡] ლათˁინი̆
   
თვალები ამოგვარდეს შენ, რძეს ვერ ხედავდი აქ მდგარს? (ვერ ხედავდი, რძე რომ იდგა აქ?)



Number: 5563o 
ჰ̡ალ-დ-ალʻითარ ḥal-d-al̒itar


გრდმ.
აშვება (აუშვებს)
пустить (наверx) выпустить

იხ. * დ-ალʻითარ d-al̒itar


Example: 1    
საქანელმალʻ ჰ̡ალ მამენა (მე) დალʻითოთ!
   
საქანელაზე არავი (არ) აუშვათ!

Example: 2    
მოჴ ბოშ იშ ჰ̡ალ ჲეწე̆ ჲალʻითა
   
როცა მღერიან, ხმა უნდა ამოუშვან, სრული ხმით უნდა იმღერონ



Number: 5563p 
ჰ̡ალ დ-ალʻუჲლა ḥal d-al̒uyla


დდ
ასასვლელი, ასვლის შესაძლებლობა
подъем, место для восxождения, возможность восxождения


Example: 1    
ომლუჲ ღაზე ჰ̡ალდალʻუჲლა და
   
ომალოში კარგი ასასვლელია

Example: 2    
სოგო[ჰ̡] ბარე[ჰ̡] დუჴ საქმუჲ ჲაჲე, ლოუ̆მუ̆ ჰ̡ალვალʻუჲლა ცო და
   
მე ბარში ბევრი საქმეები მაქვს და მთაში ასვლის შესაძლებლობა არ არის



Number: 5563q 
ჰ̡ალ-დ-აჟ-დ-არ ḥal-d-až-d-ar

გრდმ.


იხ. * დ-აჟ-დ-არ d-až-d-ar


Example: 1    
ჩოთქმართას ჟე ჩულახკინე̆ დინი̆ ნაკ ჰ̡ალბაჟბიჲე თხოგო[ჰ̡]
   
"ჩოთქმართამ" (ქალის ზედმეტი სახელია) ცხვარი შერეკა და მთელი ჩვენი ბაკი მოაძოვინა



Number: 5563r 
ჰ̡ალ-დ-არ ḥal-d-ar

იხ. * დ-არ d-ar


Example: 1    
სო ჲაჴˁო ჲაგე̆, ჩხინდურაე̆ ჰ̡ალდოს, ბაკე[ჰ̡] ჲოლაე̆ ჰ̡ალ ჲინას
   
მე უკვე დიდი ვარ, წინდასაცა ვქსოვ, ბაკში თივაც ზვინებად ავაგე

Example: 2    
სე ვაჴˁხუჲჩო̆ ვაშას სარნ ჯანი ჰალდიჲენე̆, ჟეგოე̆ ვუჲტუ̆
   
ჩემმა უფროსმა ძმამ თავისთვის ქალამნები ამოისხა და ცხვარშიც მიდის



Number: 5563s 
ჰ̡ალ-დ-არლარ ḥal-d-arlar

გრდმ.


იხ. * დ-არლარ d-arlar


Example: 1    
ფიცარ ოჴუს ჰ̡ალკაჸ დარლი
   
ფიცარი მან ცოტათი ათალა



Number: 5563t 
ჰ̡ალ-დ-არსტ-დ-არ ḥal-d-arsṭ-d-ar

გრდმ.
იხ. * დ-არსტ-დ-არ d-arsṭ-d-ar


Example: 1    
ელოს ჴა ჰ̡ალბარსტბიჲე
   
ელომ ღორი გაასუქა

Example: 2    
ახრი ჰ̡ალდარსტდიჲენე̆, ჴენვეჸ დაჰ̡ადოხკი
   
თოხლები გაასუქეს და ბეღურა გაყიდეს



Number: 5563u 
ჰ̡ალ-დ-ას-დ-არ ḥal-d-as-d-ar

გრდმ.


იხ. * დ-ას-დ-არ d-as-d-ar


Example: 1    
ხიხ უჲწინო̆ ყალყალაჸო̆ ჰ̡ალჲასჲიე
   
წყლით სავსე ყარყარა დაცალა

Example: 2    
ვენე ჯამ ჯაბოს ჰ̡ალდასდიჲე
   
ღვინიანი ჯამი ჯაბომ დაცალა



Number: 5563v 
ჰ̡ალ-დ-ასტარ ḥal-d-asṭar

გრდმ.

იხ. * დ-ასტარ d-asṭar


Example: 1    
ფიცხო̆ ჰ̡ალბასტათ მაცლომცი ბიწი̆ ჴაწა ბოღურმაქ
   
ფიცხო (ცხენის სახელია) ახსენით როდემდის უნდა ეკიდოს პალოზე!

Example: 2    
ბაწრა შატნუჲ (შატი) ჰალდასტი
   
ბაწრების კვანძები დახსნეს

Example: 3    
ზორანი დაჰ̡იშუ̆ დეჲმწრიკ ჰ̡ალდასტათ
   
თუ ყოჩაღები ხართ ეს გამოცანა ამოხსენით, გამოიცანით

Example: 4    
ამოცა ჰ̡ალდაჲსტნათხ
   
ამოცანა გადაწყვიტეთ



Number: 5563w 
ჰ̡ალ-დ-ასტითარ ḥal-d-asṭitar

გრდმ.


იხ. დ-ასტითარ d-asṭitar [??]



Number: 5563x 
ჰ̡ალ-დ-ატარ1 ḥal-d-aṭar1

გრდუვ.

იხ. * დ-ატარ d-aṭar


Example: 1    
მე ჟე ჰ̡ალდატი, მე მა აჰ̡დატი
   
ზოგი ცხვარი ზევით გაიქცა, ზოგ კი თავქვე დაეშვა



Number: 5563y 
ჰ̡ალ-დ-ატარ2 ḥal-d-aṭar2

გრდუვ.
იხ. * დ-ატარ2 d-aṭar2


Example: 1    
კმატუხ ფშელი ხი ჰ̡ალდატე
   
კლდეში ცივმა წყალმა ამოხეთქა

Example: 2    
ზირზიტაჸო̆ ჰ̡ალდატენე̆, ნოტყ ნωაჲჸაე̆ ჲალʻე
   
დაჩირქებული მუწუკი გასკდა და ჩირქი გარეთ გამოვიდა



Number: 5563z 
ჰ̡ალ-დ-ატ-დ-არ ḥal-d-aṭ-d-ar

გრდმ.

იხ. * დ-ატ-დ-არ2 d-aṭ-d-ar2


Example: 1    
ის ნაფოტ ჰ̡ალბატბებ, სტამი გეჸ ბა
   
ეგ ნაფოტი გახეთქე, გააპე, ნამეტანი სქელი არი

Example: 2    
ქაღალდ რვივლერე ჰ̡ალდატდიჲე
   
ქაღალდი რვეულიდან ამოხია



Number: 5563aa 
ჰ̡ალატˁითარ ḥalaṭˁitar


გრდმ.
ამოღებინება (ამოაღებინეს)
вырвать (при тошноте)


Example: 1    
ჰ̡ალატˁითაე̆ დოკ ჩუ ხაუ̆ჸუ̆ ჰ̡ე
   
აღებინე და გული დაგიმშვიდდება


გადატ.


Example: 2    
სე ტათებ ჴალˁარ დაჲთკჲტგო̆ ჰ̡ალატˁითოს
   
ჩემი ფულის შეჭმას დათიკოს ამოვაღებინებ, არ შევარჩენ



Number: 5563ab 
ჰ̡ალაფ-დ-ალარ ḥalap-d-alar

გრდუვ.

იხ. * აფ-დ-ალარ ap-d-alar


Example: 1    
გოგიხ სტემივაჸ ჰ̡ალაფდალი
   
ირგვლივ ყველაფერს მწვანე დაედო, გამწვანდა



Number: 5563ac 
ჰ̡ალაფშარ ḥalapšar

გრდმ.
იხ. * აფშარ apšar


Example: 1    
ფაფენ ჰ̡ალაფშარ ცო დეწე̆
   
ფაფას დაღეჭვა არ უნდა

Example: 2    
ყაღ ჰ̡ალაფშინე̆ ჴე ჩუჲობტი
   
ყაღი დაღეჭა და მერე ჩაყლაპა



Number: 5563ad 
ჰ̡ალაფხეკად-დ-არ ḥalapxeḳad-d-ar

გრდმ.

იხ. * აფხეკად-დ-არ apxeḳad-d-ar


Example: 1    
ერკვერცხ ჩამლი ხილʻრეხ ტაფაჸოე̆ ჰ̡ალაფხეკადბიჲე
   
ერბოკვერცხი ისეთი გემრიელი იყო, რომ ტაფაც აფხიკეს



Number: 5563ae 
ჰ̡ალაქლიბად-დ-არ ḥalaklibad-d-ar

გრდმ.
იხ. * აქლიბად-დ-არ aklibad-d-ar


Example: 1    
ჲოლ ჲაცოშ ცელენ ჰ̡ალაქლიბადბარ დეწე̆
   
თივის თიბვისას ცელს აქლიბვა უნდა



Number: 5563af 
ჰ̡ალ-დ-აყარ ḥal-d-aq̇ar

გრდმ.
იხ. * დ-აყარ1 d-aq̇ar1


Example: 1    
კატუ დეჰ̡დალინე̆ ქოთმი ჰ̡ალო დაყი
   
გარეული კატა მიეპარა და ქათმები შეჭამა

Example: 2    
შიოს თეშდიჲენო̆ ტათბი, აჲლკოს ჰ̡ალდაყი
   
შიოს მიერ მინდობილი ფულები ალიკომ შეჭამა



Number: 5563ag 
ჰ̡ალ-დ-აყ-დ-არ ḥal-d-aq̇-d-ar

გრდმ.


იხ. * დ-აყ-დ-არ d-aq̇-d-ar


Example: 1    
ქოჩორ ჰ̡ალბაყბებათ, ჺალიხ ქოჩრე ჩაჲ მელʻოთ ვაჲ, თიგი̆ სტომგენ
   
დეკა გაახმეთ, ზამთარში დეკის ჩაი ვსვათ, უხდება კუჭს (სტომაქს)



Number: 5563ah 
ჰ̡ალაყრად-დ-არ ḥalaq̇rad-d-ar

გრდმ.
იხ. * აყრად-დ-არ aq̇rad-d-ar


Example: 1    
შუჲ დადა ქაზდარმაქ ჺებახკინი̆ ჩერქეზი ჰ̡ალაყრადნიჲერ
   
თავიანთ მამაპაპათა მიწაზე მცხოვრები ჩერქეზები აყარეს



Number: 5563ai 
ჰ̡ალ-დ-აწ-დ-არ ḥal-d-ac̣-d-ar

გრდმ.
იხ. * დ-აწ-დ-არ d-ac̣-d-ar


Example: 1    
ნაჩხოვ თაჲლზი ჰ̡ალდაწდიჲე
   
ყველამ ხურჯინი დაამძიმა



Number: 5563aj 
ჰ̡ალაწერად-დ-არ ḥalac̣erad-d-ar

გრდმ.
იხ. * აწერად-დ-არ ac̣erad-d-ar


Example: 1    
ვუნე ვუმ დარ ბათუჲგო[ჰ̡], ვალუხ ჰ̡ალაწერადიჲე
   
რაც რამ ჰქონდა ბათოს, ვალში აუწერეს



Number: 5563ak 
ჰ̡ალ-დ-აჭარ ḥal-d-ač̣ar

გრდმ.
იხ. * დ-აჭარ d-ač̣ar


Example: 1    
ბωარწავ ჟელრეჩო ძოლ ჰ̡ალჲაჭორ
   
მგელი ცხვრის ძვალი ხრავდა



Number: 5563al 
ჰ̡ალახარ ḥalaxar

გრდმ.
იხ. * ახარ1 axar1


Example: 1    
სიმინდ დივა სანგო́ ჰ̡ალახოს
   
სიმინდის დასათესად ეზოს ვხნავ



Number: 5563am 
ჰ̡ალ-დ-ახარ1 ḥal-d-axar1


გრდუვ.
ზევით წასვლა (წავა)
уйти (новерx), взойти (на гору)
იხ. * დ-ახარ1 d-axar1


Example: 1    
დუდახ რეზო̆ ჰ̡ალვახე
   
წეღან რეზო წავიდა (ზევით)

Example: 2    
ჰ̡ალდახრე ჰ̡ათხე̆ ცომ ლათˁე̆
   
ზევით წასვლას (ე.ი. მთაში გამგზავრებას) წინ არაფერი უდგას,ხელს არაფერი უშლის



Number: 5563an 
ჰ̡ალ-დ-ახარ2 ḥal-d-axar2

იხ. * დ-ა̄ხარ2 d-āxar2


Example: 1    
ივსების არაყ ჰ̡ალდახინე̆, ქოცოხ ჩუდოთˁითიჲე
   
იოსებმა არაყი გამოხადა და ქოცოებში ჩაასხმევინა

Example: 2    
ას ნასტ ხილრე ჰ̡ალდახი ტათებ
   
მე წყლიდან ძლივს ამოვიღე ფული

Example: 3    
კრუხევ წეგეშკაპრაშ წიწლი ჰ̡ალდახი
   
კრუხმა წითელ-ყვითელი წიწილები გამოჩეკა (მრ.)

Example: 4    
ყალჩღერე ცუ-კალტაე̆ ჰ̡ალდახაე̆, ჩამლიშ ჰ̡ალო დაყვაჲ
   
გუდიდან ქუმელ-ხაჭო ამოიღე (მრ.) და გემრიელად შევჭამოთ კიდეც

Example: 5    
ჟიშ ჺაუმბარჩე̆ ჰ̡ალდახი
   
ცხვრები ალაზნისთავში აიყვანეს



Number: 5563ao 
ჰ̡ალ-დ-ახარ3 ḥal-d-axar3

გრდმ.


იხ. * დ-ა̄ხარ3 d-āxar3 [!!]


Example: 1    
ელნეს ტირნენ კაბ ჰ̡ალჲახი, მა ჰ̡ალბარ ჰ̡ედოდო̆
   
ელენემ ტირინეს კაბა გამოუჭრა, მაგრამ შეკერვას აგვიანებს



Number: 5563ap 
ჰ̡ალ-დ-ახარ4 ḥal-d-axar4

იხ. * დ-ა̄ხარ1 d-āxar1


Example: 1    
ნუს-მარნანას ბჲჰ̡ი დორ მა ცჰ̡ანღ ჰ̡ალდახერ
   
რძალ-დედამთილი ჩხუბობდნენ, მაგრამ ერთად ცხოვრობდნენ



Number: 5563aq 
ჰ̡ალახ-დ-არ ḥalax-d-ar


გრდმ.
ატყუებს (აიტყუებს), ამოტყუება
заманить (на верx)
იხ. * ახ-დ-არ3 ax-d-ar3


Example: 1    
ქიქოჸ ქისტივ მილიცა შუჲ ფჰ̡ე ჰ̡ალახჲიჲენე̆, ოსი თაფაჲრა ჲეთˁი
   
წინათ ქისტებმა მილიცია თავის სოფელში აიტყუეს და იქ თოფები დაუშინეს



Number: 5563ar 
ჰ̡ალ-დ-ახითარ ḥal-d-axitar


გრდმ.
გაშვება (გაუშვებს ზევით), ასროლა, ატყორცნა
пускать вверx, взметнуть
იხ. * დ-ახითარ d-axitar


Example: 1    
არსე ლაწიში̆ ვარე ომლუჲ ჰ̡ალცოვახითნას
   
არსენა ავად იყო და ომალოში არ გავუშვი

Example: 2    
ძროლაჸო̆ ოლˁინო̆ წაქ ჰ̡ალდახითინას
   
რკინის წვერჩამოცმული ისარი ავტყორცნე



Number: 5563as 
ჰ̡ალახკარ ḥalaxḳar


გრდმ.
ამოთხრა
выкопать


იხ. * ახკარ3 axḳar3


Example: 1    
დასანაჲნო̆ კωოკ ჰ̡ალახკათკორ ბაკოთვაჲ
   
შეშისათვის ორმო ამოთხარეთ ნახშირი გამოვწვათ

Example: 2    
ადმეს ნაფოტ ჰ̡ალახკო̆ ჺაბიკ თაგბა
   
ადამი ნაფოტსა ხვეწს (თხრის) კოვზის გასაკეთებლად

Example: 3    
გუთნევ ახოშ საკვეთლევ ჲობსტ ჰ̡ალახკო́
   
როდესაც გუთანი ხნავს. საკვეთელი მიწას თხრის

Example: 4    
გონე[ჰ̡] მეყ ცოჰ̡ე[კაჸ] ბωარკი ჰ̡ალახკოს ჰ̡ე
   
ჭკუით იყავი თორებ თვალებს ამოგთხრი!



Number: 5563at 
ჰ̡ალ-დ-აჴარ ḥal-d-aqar


გრდმ.
ამოღება (ამოიღებს), მაღლა ატანა, აყვანა
достать, вынуть, наверx отнести, повести, поднять

იხ. * დ-აჴარ1 d-aqar1


Example: 1    
ბωაკნერე ნაჩხ ჰ̡ალჲაჴი
   
გუდიდან ყველი ამოიღეს

Example: 2    
კალათ ხენმაქ ჰ̡ალბაჴი
   
კალათი ხეზე აიტანეს

Example: 3    
ბათრე თურ ჰ̡ალდაჴ
   
ქარქაშიდან ხმალი ამოიღე!

Example: 4    
ხი ლაჴიშ ჰ̡ალდაჴი
   
წყალი მაღლა ამოიყვანეს

Example: 5    
დაჲმწრიკ ჰ̡ალცოდაჴი
   
გამოცანა ვერ ამოხსნა, ვერ გამოიცნო

Example: 6    
კωავე ასე̆ ნასტ ლოუ̆მუ̆ ჰ̡ალდაჲჴნას
   
კოჭლი ხბო მთაში ძლივს ავიყვანე



Number: 5563au 
ჰ̡ალ-დ-აჴარ2 ḥal-d-aqar2

გრდმ.


იხ. * დ-აჴარ2 d-aqar2


Example: 1    
ასე̆ ათˁახ ჰ̡ალდჴი, თხა შურ ცო ხილʻუგე̆
   
ხბომ ძროხა გამოწოვა, დღეს რძე აღარ იქნება



Number: 5563av 
ჰ̡ალ-დ-აჴ-დ-არ ḥal-d-aq-d-ar

გრდმ.
იხ. * დ-აჴ-დ-არ1 d-aq-d-ar1


Example: 1    
ჟერ ფსტუჲნჩოვ ჴო ბადერ ჰ̡ალდაჴდიჲე
   
ქვრივმა დედაკაცმა სამი ბავშვი გამოზარდა

Example: 2    
ყაროვ ალზა ჰ̡ალჲაჴოჲო̆
   
წვიმა ალაზანს ადიდიებს



Number: 5563aw 
ჰ̡ალ-დ-აჴარ-დ-არ ḥal-d-aqar-d-ar


გრდმ.
გაზვიადება (გააზვიადებს)
преувиличивать


Example: 1    
ბაჲსკუჲნ ამბუჲ ჰ̡ალჲაჴარჲარ ხეჸე̆
   
ბასიკომ ამბების გადიდება, გაზვიადება იცის



Number: 5563ax 
ჰ̡ალ-დ-აჴ-დ-იჲენო̆ ḥal-d-aq-d-iyenŏ

მიმღ.

იხ. * დ-აჴ-დ-იჲენო̆ d-aq-d-iyenŏ


Example: 1    
ჲოჰ̡ მიტროს ჲა ჰ̡ალჲაჴჲიჲენო̆
   
ეს ქალი მიტროს გაზრდილია

Example: 2    
წყე ჰ̡ალვაჴვიჲენჩო̆ ვაჰ̡ოვ შარი ნიყ შარო ლახო̆
   
ერთხელ გაზრდილი ვაჟიშვილი თავის გზას თვითონ იპოვის



Number: 5563ay 
ჰ̡ალაჰ̡არ ḥalaḥar

გრდმ.


იხ. * აჰ̡არ2 aḥar2


Example: 1    
ჰ̡არე[ჰ̡] მაჲჴი̆ ჰ̡ალაჰ̡ი
   
წისქვილში პური დაფქვეს



Number: 5563az 
ჰ̡ალ-დ-აჰ̡არ ḥal-d-aḥar


გრდმ.
ზევით ატანა
понести наверx, взять наверx
იხ. * აჰ̡არ aḥar


Example: 1    
ჰ̡არნინ ჰ̡არე̆ ჰ̡ალდაჰ̡არ დეწე̆
   
ამ ფქვილს წისქვილში ატანა უნდა



Number: 5563ba 
ჰ̡ალ-დ-აჸარ ḥal-d-a՚ar


გრდუვ.
ასვლა, ამოსვლა, მოსვლა (ზევითა მხარეს)
подняться, пойти (наверx)
იხ. * დ-აჸარ d-a՚ar


Example: 1    
თხე ბიძი̆ თხა ჰ̡ალო̆ ვეჸე თხეჩუ[ჰ̡]
   
ჩვენი ბიძა დღეს ამოვიდა (ზევით) ჩვენსას



Number: 5563bb 
ჰ̡ალ-დ-აჸარ2 ḥal-d-a՚ar2


გრდმ.
ა[მო]ტანა (ა[მო]უტანს)
принести наверx
იხ. * დ-აჸარ d-a՚ar


Example: 1    
ჯარიწი ვასოე, ალნორე ჴაჲი ჴაჴა ჰ̡ალბაჸლე[ჰ̡] სო
   
უქალამბებოდა ვა მე და ალვანიდან ერთი ღორის ტყავი ამომიტანე



Number: 5563bc 
ჰ̡ალგოგარ-დ-არ ḥalgogar-d-ar

გრდმ.
იხ. * გოგარ-დ-არ gogar-d-ar


Example: 1    
ურმე ბორბლი ჰ̡ალგოგარდო
   
ურმის თვალებს ამრგვალებენ



Number: 5563bd 
ჰ̡ალგუ-დ-ახარ ḥalgu-d-axar

გრდმ.
იხ. * გუ-დ-ახარ gu-d-axar


Example: 1    
ოჴუს ყაჩხუჲ ჰ̡ალგუბახი
   
მან ყაჩაღები გაამჟღავნა



Number: 5563be 
ჰ̡ალგუ-დ-აჴარ ḥalgu-d-aqar

გრდმ.
იხ. * გუ-დ-აჴარ gu-d-aqar


Example: 1    
აჲნკუჲ აფუშ ჰ̡ალგუჲბაჲჴნას
   
ანიკოს ტყუილი გამოვააშკარავე (გავამჟღავნე)



Number: 5563bf 
ჰ̡ალგუჲნი̆ ḥalguynĭ


მიმღ.
გამოჩენილი, შესამჩნევი, ნათელი
ясно видимый, заметный, яркий


Example: 1    
ქისტა მახკარნ ჰ̡ალგუჲნი̆ ბასმი დეწე̆: წეგე, კაპრაშ, აფე
   
ქისტის ქალებს შესამნევი ფერები უყვართ: წითელი, ყვითელი, მწვანე

Example: 2    
ფჰ̡ეხკე[ჰ̡] ჰ̡ალგუჲნი̆ სტაკ ვა
   
სოფელ-ხევში გამოჩენილი კაცია



Number: 5563bg 
ჰ̡ალდაკარ-დ-არ ḥaldaḳar-d-ar

გრდმ.


იხ. * დაკარ-დ-არ daḳar-d-ar


Example: 1    
გარი,ჰ̡ალდაკარდებლე[ჰ̡], მელʻ ტათებ ტყოჸ და ვაჲგო[ჰ̡]
   
აბა ერთი დათვალე კიდევ რამდენი ფული გვაქვს ჩვენ!



Number: 5563bh 
ჰ̡ალდაკეცად-დ-არ ḥaldaḳecad-d-ar

გრდმ.
იხ. * დაკეცად-დ-არ daḳecad-d-ar


Example: 1    
მოთˁ მეჴმაქ ჰ̡ალდაკეცადბიჲე
   
ლოგინი ტახტზე დაკეცეს



Number: 5563bi 
ჰ̡ალდაკ-დ-ოჸ-დ-არ ḥaldaḳ-d-o՚-d-ar

გრდმ.
იხ. * დაკ-დ-ოჸ-დ-არ daḳ-d-o՚-d-ar


Example: 1    
იცხ სტაკი წე დაჰ̡ჲიცჲალი სონე, ინცაჸ ჰ̡ალდაკჲოჸჲოს
   
მაგ კაცის სახელი დამავიწყდა მე და ახლავე გავიხსენებ!



Number: 5563bj 
ჰ̡ალდაფხეკად-დ-არ ḥaldapxeḳad-d-ar

გრდმ.
იხ. * დაფხეკად-დ-არ dapxeḳad-d-ar


Example: 1    
მაცი ხილʻრეხ ჰერწო̆ ჰ̡ალდაფხეკადიჲე, ბუხეხ ღრუტ ჲაჴგერ
   
შიმშილისაგან ქვები ამოფხიკა, კინაღამ ძირი გამოუხვრიტა



Number: 5563bk 
ჰ̡ალდაწერად-დ-არ ḥaldac̣erad-d-ar

გრდმ.
იხ. * დაწერად-დ-არ dac̣erad-d-ar


Example: 1    
მოჴ ნასტ ჰ̡ალდაწერადბიჲე
   
ლექსი ძლივს დაწერა



Number: 5563bl 
ჰ̡ალდაწრედად-დ-არ ḥaldac̣redad-d-ar


გრდმ.
გამოცლა (გამოცლის)
опороченить


Example: 1    
უჲში̆ ხაუ̆კჴორასო̆, მე დი̄ნი̆ ჩარქაჸო̆ ჴენე ბუხვომცი ჰ̡ალდაწრედადუინას
   
ისე მწყუროდა, რომ მთელი ჩარექა ღვინო ძირამდე ამოვწრიტე



Number: 5563bm 
ჰ̡ალდაჭყლეტად-დ-არ ḥaldač̣q̇leṭad-d-ar

გრდმ.
იხ. * დაჭყლეტად-დ-არ dač̣q̇leṭad-d-ar


Example: 1    
ნიკოსე̆, ნატოს ქანიზ ჰ̡ალდაჭყლეტადჲიჲენე, ვენა ჰ̡აჭყი
   
ნიკომ და ნატომ ყურძენი დაჭყლიტეს და ღვინო გამოწურეს



Number: 5563bn 
ჰ̡ალებწ-დ-არ (ჰ̡ალეპწ-დ-არ) ḥalebc̣-d-ar (ḥaleṗc̣-d-ar)


გრდმ.
აწევა (ზევით სწევს)
тянуть вверx
იხ. * ებწ-დ-არ ebc̣-d-ar


Example: 1    
ის ქაჩ ჰ̡ალბეწბებ, ცოჰ̡ეკაჸ ფშელ ჲაჲე დაჰ̡ ფშელვოჰ̡ო̆
   
ეგ საყელო აიწიე ხოლმე, თორემ ცივა და გაცივდები


ღებინება (აღებინებს)
рвать (его рвет)


Example: 2    
ჭამახ ვახინო̆ შალო̆ ჩუჰ̡ ჰ̡ალეპწვიჲე
   
ქელეხში დამთვრალ შალოს შინ აღებინა



Number: 5563bo 
ჰ̡ალდენ-დ-ალარ ḥalden-d-alar

გრდმ.
იხ. * დენ-დ-ალარ den-d-alar


Example: 1    
თამრო̆ ჲაწიშ ცო ჲა ლაწიშ, ჴა - ლამოხ ჰ̡ალდენლა
   
თამრო მძიმედ არ არის ვად, ხვალ-ზეგ მორჩება



Number: 5563bp 
ჰ̡ალევ-დ-არ ḥalev-d-ar

გრდმ.
იხ. * ევ-დ-არ ev-d-ar


Example: 1    
ვუხ ევდო[ჰ̡] ისირე ჰ̡ალო̆
   
რას იღებ მანდედან?

Example: 2    
ბადრივ დაჴჴაჩუჲშვ ალʻინო̆ დოშ ჰ̡ათეჸ ჰ̡ალევოდო̆
   
ბავშვი დიდების მიერ ნათქვამ სიტყვას მაშინვე ითვისებს, იღებს



Number: 5563bq 
ჰ̡ალ-დ-ეთხარ ḥal-d-etxar

გრდმ.


იხ. * დ-ეთხარ d-etxar


Example: 1    
ნან ლაჴიში̆ ჰ̡ალჲეთხი, მაცმე ჟეგო შარი კნათ ვალრე ამბუჲ ხაჸი
   
დედა ხმამაღლა ატირდა, როდესაც ცხვარში თავისი ვაჟის სიკვდილის ამბავი გაიგო

Example: 2    
მამინ იბნე ბადო̆ ბადრი დაგარ ცო ჲახმაკერ, ჰ̡ალჲათხალათერ
   
მამიდა ივანეს ობოლი შვილების ნახვას ვერ იტანდა -ატირდებოდა ხოლმე

Example: 3    
შაჲრი̆ ვაშახ ლაჴიში̆ ჰ̡ალეთხი
   
თავისი ძმა ხმამაღლა დაატირა



Number: 5563br 
ჰ̡ალ-დ-ეკ-დ-არ ḥal-d-eḳ-d-ar

გრდმ.


იხ. * დ-ეკ-დ-არ2 d-eḳ-d-ar2


Example: 1    
დოკიხრეხ ჰ̡ალვეკვიჲე
   
გულის მოსვლისათვის, სიბრაზისაგან ათრთოლდა, გულის მოსვლამ აათრთოლა

Example: 2    
ფშელგორებდა[ჰ̡] დინჩო̆ დეღე[ჰ̡], მოჰ̡ე ჴელ ბა, ჰ̡ალვეკვირასო̆
   
სიცივისაგან მთელ ტანში ძალიან ამაკანკალა



Number: 5563bs 
ჰ̡ალდენ-დ-არ ḥalden-d-ar

გრდმ.

იხ. * დენ-დ-არ den-d-ar


Example: 1    
ევ ჟინა ლაწრეხ ჲარ ლაწიშე, დუჲხტრეს ჰ̡ალდენჲიჲე
   
ევა თირკმელების ავადმყოფობით იყო ავად და ექიმმა მოარჩინა



Number: 5563bt 
ჰ̡ალ-დ-ერწ-დ-არ ḥal-d-erc̣-d-ar


გრდმ.
ამოტრიალება, ატრიალებს
перевернуть
იხ. * დ-ერწ-დ-არ d-erc̣-d-ar


Example: 1    
დუჴ ხა ჲა მაჴუჲ ჴეჰ̡ ჲახკუჲნი̆, ჰ̡ალჲერწჲარ დეწე̆
   
დიდი ხანია პურები კერაში ალაგია, ამობრუნება უნდა

Example: 2    
გარი, კნათი, ნაყმაქ ეთˁეშ ცჰ̡აც-შიშ ყაჰ̡ე ჰ̡ალო̆ დეწე̆ დერწდა
   
გადატ.
აბა, ბიჭებო, გამგზავრებისას თითო-ორ-ორი მწარე (ე.ი. არაყი) უნდა დაიწალოს (ერთი-ორი მწარე უნდა ავატრიალოთ)
а ну, ребята перед отправлением надо опракинуть по стакану водочки!



Number: 5563bu 
ჰ̡ალ-დ-ესტარ ḥal-d-esṭar

გრდუვ.

იხ. * დ-ესტარ d-esṭar


Example: 1    
ლაჰ̡ევ ცარკჲალʻინჩო[ჰ̡] დონენ ქოკ დენიჸ ჰ̡ალბესტე
   
გველის ნაკბენზე ცხენს ფეხი მთლიანად დაუსივდა

Example: 2    
მიჩჰ̡ე ნოტყ ჲო, ოსი ჰ̡ალდესტარ ხეჸე̆სადაც დაჩირქდება, იქ დასივება იცის



Number: 5563bv 
ჰ̡ალ-დ-ეფხ-დ-არ ḥal-d-epx-d-ar

გრდმ.


იხ. * დ-ე̄ფხ-დ-არ d-ēpx-d-ar


Example: 1    
ჺურდ-ჺურდე ნანას შარი ძუძაკ ჰ̡ალჲეფხჲალათე̆
   
დილ-დილაობით დედა თავის პატარა გოგონას აცმევდა ხოლმე



Number: 5563bw 
ჰ̡ალ-დ-ექარ ḥal-d-ekar


გრდუვ.
აძახება, დაძახება
крикнуть, позвать (наверx)
იხ. * დ-ექარ d-ekar


Example: 1    
თხა მატრენ ილუჲგო̆ ჰ̡ალდექლიში̆
   
დღეს სადილად ერთი ილოსაც დაუძახეთ



Number: 5563bx 
ჰ̡ალ-დ-ექ-დ-არ ḥal-d-ek-d-ar

გრდმ.
იხ. * დ-ექ-დ-არ d-ek-d-ar


გამოაშკარავება
выявить


Example: 1    
სტაკოვ ყოლი დაჰ̡ლეჭყდორ, მა ნახვ ჰ̡ალვექვიჲენე̆ ციხიჲა ხაჸვიჲე
   
ის კაცი ქურდობას მალავდა, მაგრამ ხალხმა გამოააშკარავა და ციხეშიაც ჩასვეს



Number: 5563by 
ჰ̡ალეც-დ-ალარ ḥalec-d-alar


გრდუვ.
აფრენა
взлететь
იხ. * ეც-დ-ალარ ec-d-alar


Example: 1    
ჴერ ჴაჸენო̆ ჰ̡აწუკ ჴერნმაქრე ჰ̡ალეცდალი
   
ჩიტი, რომელსაც ქვა მოხვდა, ქვიდან აფრინდა


აღება (ნისლისა)
рассеяться (отумане)


Example: 2    
ჲეყმათˁდინლუჲნი̆ კურ ჰ̡ალეცბალი
   
შუადღისთვის ნისლი გაიფანტა



Number: 5563bz 
ჰ̡ალეცარ ḥalecar

გრდმ.
იხ. * ეცარ ecar


Example: 1    
მაჲჴი̆ ჰ̡ალეცინეს, ჟაბიგო́ ვახნას
   
პური ავიღე და ძროხაში წავედი

Example: 2    
ნანას შარი მაქდაჴინი̆ ბადერ ჰ̡ალეცინე̆, ნωაჲჸა დიკე
   
დედამ თავის ძუძუმწოვარა ბავშვი აიყვანა და გარეთ წაიყვანა

Example: 3    
საჲ ბათხი ტათებ ჰ̡ალიცნას
   
ჩემი სამუშაოს ფული, გასამრძელო ავიღე

Example: 4    
ქოც ჰ̡ალეცინეს, წინი̆ ვენა დაჲჴნას
   
ქვევრს მოვხადე და ახალი ღვინო ამოვიღე



Number: 5563ca 
ჰ̡ალეცითარ ḥalecitar

გრდმ.


იხ. * ეცითარ ecitar


Example: 1    
დაჲრკუჲგო̆ ბატანმაქ ლეფჩინი̆ გუგაჸო ჰ̡ალეცითოს
   
დარიკოს იატაკზე დაგდებულ ტიკინას ავაღებინებ

Example: 2    
დალქეგო̆ ბეჯ დენიჸ ჰ̡ალეცითნას
   
დალაქს თმა სულ ავაღებინე, გადავაღებინე



Number: 5563cb 
ჰ̡ალ-დ-ეჭარ ḥal-d-eč̣ar

გრდმ.

იხ. * დ-ეჭარ d-eč̣ar


Example: 1    
თხე ჰ̡ალდეჭინეთხ, გრიგლენ დაჰ̡ადუჲხკნათხ
   
მატყლი დავჩეჩეთ და გრიგოლს მივყიდეთ



Number: 5563cc 
ჰ̡ალ-დ-ეჭინო̆ ḥal-d-eč̣inŏ

მიმღ.
იხ. * დ-ეჭინო̆ d-eč̣inŏ


Example: 1    
ჰ̡ალდეჭინჩო̆ კრავლე ქადბი თეგდიჲე
   
დაჩეჩილი კრაველის ქუდები გააკეთეს



Number: 5563cd 
ჰ̡ალ-დ-ეხარ ḥal-d-exar


გრდმ.
მოწვევა ამოპატიჟება
приглашать (сназу вверx)
იხ. * დ-ეხარ1 d-exar1


Example: 1    
ქუჲრწლეხ კიკალდა[ჰ̡] დახინი̆ ნახ ჰ̡ალდეხათ
   
ქორწილში ქვივით მცხოვრები ხალხი ამოიპატიჟეთ!



Number: 5563ce 
ჰ̡ალ-დ-ეხკარ ḥal-d-exḳar

გრდმ.
იხ. * დ-ეხკარ1 d-exḳar1


Example: 1    
ტირინე̆ ის დუხკა ლახუშ თეჴიცი̆ ჰ̡ოგო[ჰ̡], ღაზიშ ჰ̡ალდეხკალე̆
   
ტირინე, ეგ სარტყელი ძირს დაგთრევს, კარგად შემორტყი!



Number: 5563cf 
ჰ̡ალეჴˁარ ḥaleqˁar


გრდუვ.
ახტომა, შეხტომა, ავარდნა
вспыгнуть, вскочить
იხ. * ეჴˁარ eqˁar


Example: 1    
გაზა კმაჲტმაქ ჰ̡ალეჴˁი
   
თხა კლდეზე ახტა


Example: 2    ის სტაკონ დოკიხრეხ წიგი̆ ქუჲრთ ჰ̡ალეჴˁირ
   
გადატ.
მაგ კაცს გულისმოსვლისაგან სისხლი თავში აუვარდა
გადატ.
წამოცდომა (სიტყვისა)
проговориться, начаянно сказать


Example: 3    
დუჴიჩო̆ ხანე[ჰ̡] დაჰ̡ ლეჭყდორ, მა ტყუჲჰსინე[ჰ̡] ჰ̡ალ ეჴˁი მე თხე ახრუბ ოჴარ ჟელო[ჰ̡] ბაგურ
   
დიდხანს მალავდა, მაგრამ ბოლოს წამოსცდა, რომ ჩვენი თოხლი იმათ ცხვარში ერია



Number: 5563cg 
ჰ̡ალ-დ-ეჰ̡-დ-არ ḥal-d-eḥ-d-ar


გრდმ.
აპარება
украдкой отнести (наверx)

იხ. * დ-ეჰ̡-დ-არ d-eḥ-d-ar


Example: 1    
ნიყ ბეხკინო̆ ბარ თხოგო[ჰ̡], მა ცჰ̡ა დო ტყოჸ ჰ̡ალბეჰ̡ბიჲე ყუჲივ
   
გზა შეკრული გვქონდა, მაგრამ ერთი წხენი კიდევ ააპარეს (ზევით) ქურდებმა



Number: 5563ch 
ჰ̡ალთაგ-დ-ალარ ḥaltag-d-alar

გრდუვ.
იხ. * თაგ-დ-ალარ tag-d-alar


Example: 1    
შინეჴ შარე[ჰ̡] წა ჰ̡ალთაგდალი
   
ორიოდე წელში სახლი გაკეთდა (აშენდა)

Example: 2    
ოსი[ჰ̡] ნახ ჰ̡ალთაგლა
   
გადატ.
იქ ხალხი გაკეთდება (ე.ი. გამდიდრდება)
там люди разбогатеют



Number: 5563ci 
ჰ̡ალთაგ-დ-არ ḥaltag-d-ar

გრდმ.

იხ. * თაგ-დ-არ tag-d-ar


Example: 1    
მატრ ჰ̡ალთაგდებალე̆
   
სადილი გააკეთე რა!



Number: 5563cj 
ჰ̡ალთაგ-დ-ითარ ḥaltag-d-itar


გრდმ.
გაკეთებინება (გააკეთებინებს)
заставить сделать


Example: 1    
ნიწყოჸ ჰ̡ალთაგდითიჲე ყωეგდაჲლნო̆ სანი
   
ძალით გააკეთებინა გატეხილი კარი



Number: 5563ck 
ჰ̡ალთაჴ-დ-არ ḥaltaq-d-ar

გრდმ.
იხ. * თაჴ-დ-არ taq-d-ar


Example: 1    
ჰულნრე სათრი ჰ̡ალთაჴჲებათ, ცოჰ̡[ეკაჸ] დოს ცო დაგე̆
   
ტყიდან სათრევები (მორები) ამოათრიეთ (მოათრიეთ) თორემ შეშა აღარ არის



Number: 5563cl 
ჰ̡ალთაჴინო̆ ḥaltaqinŏ

მიმღ.
იხ. * თაჴინო̆ taqinŏ


Example: 1    
ჰ̡ალთაჴინჩო̆ შურე ნაჩხ მოსˁი იხო̆
   
მოხდილი რძის ყველი ცუდი გამოდის



Number: 5563cm 
ჰ̡ალთეგ-დ-არ ḥalteg-d-ar

გრდმ.
იხ. * თეგ-დ-არ1 teg-d-ar1


Example: 1    
ჺუივ ჺალუ ნაჟტრი შირვანე[ჰ̡] ჰ̡ალთეგჲიჲე (მრ.)
   
მწყემსებმა საზამთრო ბინები შირვანში გააკეთეს

Example: 2    
შიოს გაკვეთილი ჰ̡ალთეგჲიჲე (მრ.)
   
შიომ გაკვეთილები უკვე გააკეთა



Number: 5563cn 
ჰ̡ალთეტ-დ-ალარ ḥalteṭ-d-alar

გრდუვ.


იხ. * თეტ-დ-ალარ teṭ-d-alar


Example: 1    
სიცხოხ შურ ჰ̡ალთეტჲალალათე̆
   
სიცხეში რძე აიჭრება ხოლმე



Number: 5563co 
ჰ̡ალთეტარ ḥalteṭar


გრდმ.
ამოჭრა, ჭრა
вырезывать, резать
იხ. * თეტარ teṭar


Example: 1    
ხე გამევ ჰ̡ალთეტო̆, მე ჺაბიკ თაგბოლო̆
   
ხეს ხვეწით ამოჭრიან, რომ კოვზი გააკეთონ



Number: 5563cp 
ჰ̡ალთეტითარ ḥalteṭitar

გრდმ.
იხ. * თეტითარ teṭitar


Example: 1    
ფუში ჰ̡ალო̆ თეტითინას ფერშლეგო̆
   
კოპები (ბუშტუკები) ამოვაყრებინე ფერშალს



Number: 5563cq 
ჰ̡ალთილʻ-დ-არ ḥaltil̒-d-ar

გრდმ.
იხ. * თილʻ-დ-არ til̒-d-ar


Example: 1    
თინ თხეჩუ შაბთინე[ჰ̡] ოთˁა ჲეჸენე̆, ცჰ̡ანე ას შუჲჩე ჰ̡ალთილʻჲინას
   
თინა ჩვენსა შაბათს ღამის სათევად მოვიდა და ორშაბათს მე შინ გავაცილე (ზევით)



Number: 5563cr 
ჰ̡ალთიტითარ ḥaltiṭitar


გრდმ.
ამოჭრევინება
заставить вырезать
იხ. * თიტითარ tiṭitar


Example: 1    
მიტრუჲნ ბωარწე აჲჰ̡ი̆ ლაწირე, სტოუ̆ხკუ̆ ჰ̡ალთიტითიჲე
   
მიტროს ბრმანაწლავი სტკიოდა და შარშან ამოაჭრევინა

Example: 2    
დონენ ხავნიხ ნატყერე ვუშ ჲალʻენე̆, საბეგო̆ ჰ̡ალ მოჸ თიტითოს
   
ცხენს ბარძაყზე ჩირქიანი ბუშტუკი ამოუვიდა და ერთი საბას მაინც ამოვაჭრევინებ



Number: 5563cs 
ჰ̡ალთოხითარ ḥaltoxitar

გრდმ.

იხ. * თოხითარ toxitar


Example: 1    
ლამფეგო[ჰ̡] ლუსმარ ღელბალინე̆, ბუხაჸ ჭωაღოშ კვერევ ჰ̡ალთოხითნას
   
ლამფას ლურსმანი შეუსუსტდა და ისევ ჩაქუჩით მაგრად ჩავაჭედვინე



Number: 5563ct 
ჰ̡ალ-დ-იკარ ḥal-d-iḳar


გრდმ.
აყვანა
взять, посевти наверx
იხ. * დ-იკარ d-iḳar


Example: 1    
ტოტეხ ლაცვიჲენო̆ მათიკო̆ თელვი ჰ̡ალგიკორ
   
მათიკო ხელჩაკიდებული თელავში მიჰყავდათ

Example: 2    
მეურმევ ურუმ ჰ̡ალბიკე
   
მეურმემ ურემი წაიყვანა



Number: 5563cu 
ჰ̡ალიხარ ḥalixar


გრდუვ.
ასვლა
xодить вверx

იხ. * იხარ ixar


Example: 1    
ას წინმაქ ჰ̡ალიხოს
   
მე სახლზე ავდივარ



Number: 5563cv 
ჰ̡ალიხუჲლა ḥalixuyla

დდ.
იხ. * იხუჲლა ixuyla


Example: 1    
კმატგო[ჰ̡] ცომიჩჰ̡ე ცო და ჰ̡ალიხუჲლა
   
ამ კლდეს არსად არა აქვს ასასვლელი

Example: 2    
სოგო ბωა და ჰ̡ოცი ჰ̡ალიხუჲლა
   
მე ყოველთვის მაქვს შენთან მოსასვლელი, ყოველთვის შემიძლია შენთან მოვიდე



Number: 5563cw 
ჰ̡ალკარჩ-დ-არ ḥalḳarč-d-ar


გრდმ.
აგორება (აგორდება)
кататься снизу вверx

იხ. * კარჩარ ḳarčar


Example: 1    
აჰ̡კარჩდარ ატˁა დაე, ჰ̡ალკარჩდარ ჭირვე
   
ჩამოგორება ადვილია, აგორება ძნელია



Number: 5563cx 
ჰ̡ალკენკად-დ-არ ḥalḳenḳad-d-ar


გრდმ.
აკენკვა ([ა]კენკავს)
клевить


Example: 1    
წიწლივ ოჸ ჰ̡ალკენკადბო
   
წიწილები მარცვალს კენკავენ



Number: 5563cy 
ჰ̡ალკωოკარ-დ-არ ḥalḳωoḳar-d-ar

გრდმ.
იხ. * კωოკარ-დ-არ ḳωoḳar-d-ar


Example: 1    
კωოკნი ჰ̡ალ დეწე̆ კωოკარდა, მე ჩუ ხენბი ხაბჟდოლოთვაჲ
   
ორმოები უნდა ამოვაღრმავოთ, რომ ხეები ჩავრგოთ



Number: 5563cz 
ჰ̡ალლაბჟარ ḥallabžar


გრდუვ.
აცურება (აცურდება)
сколзунуть ввеx
იხ. * ლაბჟარ labžar


Example: 1    
ბუჲსუ̆ თათა ხაწე მათე, ჰ̡ათეჸ თოფგუჲ[ჰ̡] ჰ̡ალლაბჟი
   
ღამე ხმაური გაიგონა მათემ, მაშინვე თოფისაკენ აცოცდა



Number: 5563da 
ჰ̡ალლავარ ḥallavar


გრდუვ.
დაძახება, მოწოდება
позвать, призвать, крикнуть (снизу, наверx)
იხ. * ლავარ1 lavar1


Example: 1    
პეტუჲგო̆ ჰ̡ალლავა ლეჸერ ილკუჲნ მა ჩუახ ცო თურ ვარ, ცომენა დალʻე ნωაჲჸ
   
პეტროსთვისაც დაძახება უნდოდა ილიკოს, მაგრამ ალბათ შინ თა არ იყო, არავინ გამოვიდა გარეთ


ხმის გაცემა, შერიგება
заговорить, помириться


Example: 2    
ობი ვაშბაცი უნძრახ ბარე, ინც ვაშბიცი ჰ̡ალლავი
   
ისინი ერთმანეთთან უნძრახად იყვნენ, ახლა ერთმანეთს ხმა გასცეს



Number: 5563db 
ჰ̡ალლათ-დ-არ1 ḥallat-d-ar1

გრდმ.
იხ. * ლათ-დ-არ3 lat-d-ar3


Example: 1    
სურათ კედლეხ ჰ̡ალლათჲიჲე
   
სურათი კედელზე ააკრა



Number: 5563dc 
ჰ̡ალლათ-დ-არ2 ḥallat-d-ar2

გრდმ.
იხ. * ლათ-დ-არ lat-d-ar


Example: 1    
დასახ წე ჰ̡ალლათი
   
შეშას ცეცხლი მოკიდა

Example: 2    
დაყიჩო̆ დაჟრეხ წე ჰ̡ალლათჲიჲერ
   
გამხმარ ბალახს ცეცხლი წაუკიდეს



Number: 5563dd 
ჰ̡ალლარლʻარ ḥallarl̒ar

გრდმ.


იხ. * ლარლʻარ larl̒ar


Example: 1    
წკიპუჲძევო̆ ბუჰ̡ა ამბუჲ ჰ̡ალლაჲრლʻჩეჰ̡ას, ქუჲრთმაქ ბეჯ ჰ̡ალ უჲთˁო̆ შუგო[ჰ̡]
   
წკიპოშვილის ომების ამბები რომ ჩამოვთვალო, თმები ყალყზე აგიდგებათ (თქვენ)



Number: 5563de 
ჰ̡ალლასარ ḥallasar

გრდმ.
იხ. * ლასარ lasar


Example: 1    
დისენო̆ ჰ̡აჲრი̆ ჰ̡ალლასუთვაჲ, ცოჰ̡ე̆, ჺერდაუ̆ვუ̆ ვაჲგო[ჰ̡]
   
ნარჩენი ფქვილი გავცრათ, თორემ გაგვიფუჭდება



Number: 5563df 
ჰ̡ალლატარ ḥallaṭar

გრდუვ.
იხ. * ლატარ laṭar


Example: 1    
ფეშკრეგო[ჰ̡] დუჴ ჟაბო̆ ბა საქისტუჲ ბიკუჲნე, ჰ̡ალლატარ დეწე̆
   
ამ ბიჭუნას ბევრი ძროხა ჰყავს საქისტოში წასაყვანად და წაშველება (დახმარება) უნდა



Number: 5563dg 
ჰ̡ალლაფსარ ḥallapsar

გრდუვ.
იხ. * ლაფსარ lapsar


Example: 1    
მათხოხ ტატე ქაჲრცხი̆ ჰ̡ალლაფსი
   
მზეში სველი ტანსაცმელი გაშრა



Number: 5563dh 
ჰ̡ალლაფს-დ-არ ḥallaps-d-ar

გრდმ.
იხ. * ლაფს-დ-არ laps-d-ar


Example: 1    
მათხოვ ქაჲრცხი̆ ჰ̡ალლაფსდიჲე
   
მზემ სარეცხი გააშრო



Number: 5563di 
ჰ̡ალლაფს-დ-ითარ ḥallaps-d-itar

გრდმ.
იხ. * ლაფს-დ-ითარ laps-d-itar


Example: 1    
ქასტჲალრეხ უთუჲგო̆ ლაფსდითნას ჰ̡ალო̆ მანდილ
   
სიჩქარის გამო უთოს გავაშრობინე მანდილი



Number: 5563dj 
ჰ̡ალლაქ-დ-არ ḥallak-d-ar


გრდმ.
აგდება, წამოგდება
подбросить, вспугнуть, застваить вскочить
იხ. * ლაქ-დ-არ lak-d-ar


Example: 1    
ჴორ ზღვენი ჰ̡ალლაქბირას
   
ვაშლი სხვენზე ავაგდე

Example: 2    
ჟელო̆ ბωორწ ბალʻბალინე̆, თოჰ̡უჲნი̆ დად ჰ̡ალლაქვირას
   
ცხვარს მგელი დაეცა და მძინარე მამა წამოვაგდე, გავაღვიძე

Example: 3    
კოტივ ბენმაქ ჺებაღინი̆ ჴაუჴუ̆ ჰ̡ალლაქბინოერ, ჴენი ჴაჴაჲრჩაე̆ ჰ̡ალჴასდაულნორ
   
კატას ბუდეზე მჯდომი მტრედი აეგდო, აეფრინა თურმე და სხვა მტრედებიც წამომხტარიყვნენ აფრენილიყვნენ



Number: 5563dk 
ჰ̡ალლახარ ḥallaxar

გრდმ.


იხ. * ლახარ laxar


Example: 1    
დავინჩო̆ ჟელრეჩონ ჰ̡ალლახარ დეწე̆, დახმე შარო ჩუ ცო დაღო̆
   
დაკარგულ ცხვარს მოძებნა უნდა, თორემ თვითონ შინ არ მოვა



Number: 5563dl 
ჰ̡ალლახკარ ḥallaxḳar


გრდმ.
არეკვა
იხ. * ლახკარ1 laxḳar1


Example: 1    
საკლუჲ დაჟა ბაკე̆ ჰ̡ალ დეწეთ ვაჲ ლახკა ცოჰ̡ე̆ ყიოლ დალʻენთ ვაჲგო[ჰ̡]
   
საკლავები საძოვრად ბარში უნდა ავრეკოთ, თორემ დაგვილუბდა



Number: 5563dm 
ჰ̡ალლაჴ-დ-არ ḥallaq-d-ar


გრდმ.
ამაღლება, აწევა, აშვერა, აბზეკა
повысить, вытянуть вверx
იხ. * ლაჴ-დ-არ laq-d-ar


Example: 1    
ჰ̡ანნა ჴეთე̆, ატˁი ტოტ ჰ̡ალლაჴდებალ
   
ვინც იცის, მარჯვენახელი აიწიოს

Example: 2    
აჰ̡ წუღა კωაკი ჰ̡ალაჸ დეწე̆ ლაჴდა
   
შენ წაღების ქუსლები ცოტა უნდა აამაღლო



Number: 5563dn 
ჰ̡ალლაჰ̡-დ-არ ḥallaḥ-d-ar

გრდმ.

იხ. * ლაჰ̡-დ-არ laḥ-d-ar


Example: 1    
ჺალუჲნაჲნო̆ კვინჩხ ჰ̡ალ ბეწეთხ ლაჰ̡ბა
   
ზამთრისთვის კვრინჩხი უნდა დავკრიფოთ



Number: 5563do 
ჰ̡ალლევარ ḥallevar

გრდმ.
იხ. * ლევარ levar



Number: 5563dp 
ჰ̡ალლევ-დ-არ ḥallev-d-ar

გრდმ.

იხ. * ლევ-დ-არ lev-d-ar


Example: 1    
შაქრუჲგო[ჰ̡] ბახˁე მოტˁ ბალˁო̆, ვუმაჸ ჰ̡ალლევდარ ხეჸე̆
   
შაქროს გრძელი ენა აქვს (უძევს), ყველაფრის [ამო]თქმა იცის



Number: 5563dq 
ჰ̡ალლეთხარ ḥalletxar


გრდუვ.
შეხტომა
вспрыгнуть
იხ. * ლეთხარ letxar


Example: 1    
მელʻე ოჴუჲნი̆ წიკახ შვეტ ჰ̡არჩჲიჲე, ოჴუმფლე ჰ̡ალლეთხირ
   
რამდენსაც იმას წვივებზე შოლტს გადაუჭერდა, იმდენს შეხტებოდა



Number: 5563dr 
ჰ̡ალლეთხ-დ-არ ḥalletx-d-ar

გრდმ.
იხ. * ლეთხ-დ-არ letx-d-ar


Example: 1    
ტარკეხ ყალენო̆ ეკლი ჰ̡ალლეთხოდო̆ ნანას
   
თითში შერჭობილ ეკლებს აძრობს დედა

Example: 2    
ჲეთˁ მელʻე აჰ̡ბეჸე, ოჴუმფლე ჰ̡ელნო̆ ჰ̡ალლეთხბებათ
   
ეს ფური რამდენიც ჩამოვიდა, იმდენი ტყეში გააგდეთ



Number: 5563ds 
ჰ̡ალლესტ-დ-არ ḥallesṭ-d-ar

გრდმ.


იხ. * ლესტ-დ-არ lesṭ-d-ar


Example: 1    
დონევ მუღ ჰ̡ალლესტჲოშ სუკახი ტუტი შარნ ლეხკო̆
   
ცხენი კუდი ზემოთ ქნევით ბუზებს იგერიებს



Number: 5563dt 
ჰ̡ალლეფსარ1 ḥallepsar1

გრდუვ.
იხ. * ლეფსარ1 lepsar1


Example: 1    
სიცხოხ ხი ჰ̡ალლეფსე̆
   
სიცხეში წყალი შრება



Number: 5563du 
ჰ̡ალლეფსარ2 ḥallepsar2

გრდმ.
იხ. * ლეფსარ2 lepsar2


Example: 1    
შურენ ჰ̡ალლეფსარ დეწე̆, ცოჰ̡ე̆ ჰ̡ალჲაკუთ ვაუგო[ჰ̡]
   
ამ რძეს შედღვება უნდა, თორემ დაგვეწვება (ე.ი. კარაქი არ შეიდღვიბება)



Number: 5563dv 
ჰ̡ალლეჰ̡-დ-არ ḥalleḥ-d-ar

გრდმ.
იხ. * ლეჰ̡-დ-არ1 leḥ-d-ar1


Example: 1    
ვუნე ქაზდრევ თელʻო̆, საბლეხი სტაბო[ჰ̡] ჰ̡ალლეჰ̡ოდო̆
   
რასაც მიწა იძლევა, მეტწილად შემოდგომაზე კრეფენ

Example: 2    
ქოთმივ, ინდრივ, ბატივ, იხვივ, ჰ̡აჲწკივ ჴავ დაჲცჩეჰ̡დოლი ბისენო̆ ოჸ ჰ̡ალლეჰ̡ობო̆
   
ქათმები, ინდაურები, ბატები, იხვები, ჩიტები ყანის მომკის შემდეგ დარჩენილ მარცვალს კრეფენ

Example: 3    
ფჰ̡ე[ჰ̡] კურეხ ტათებ ჰ̡ალლეჰ̡ოდო̆ მე ალუჲნი̆ ფშელი წყარო̆ ჲოჸჲოლე̆
   
სოფელში კომლზე ფულს კრეფენ, რომ ალვანში ცივი წყარო მოიყვანონ



Number: 5563dw 
ჰ̡ალმათხარ-დ-ალარ ḥalmatxar-d-alar

იხ. * მათხარ-დ-ალარ matxar-d-alar


Example: 1    
ხოწოლეხ წონილ ჰ̡ალმათხარდალი
   
უწყლობით მწვანილი დაჭკნა



Number: 5563dx 
ჰ̡ალმალ-დ-არ ḥalmal-d-ar

იხ. * მალ-დ-არ mal-d-ar


Example: 1    
ხი ჰ̡ალმალდებლეჲში̆, ქორთო̆ დაჰ̡ ბა სოგო[ჰ̡] ბილუჲნე, დაჰ̡ა ვეწეს მაჴნივ ვაშვალა
   
წყალი გაათბეთ, თავიც დასაბანი მაქვს და უნდა სამართებლით გავიპარსო კიდეც



Number: 5563dy 
ჰ̡ალმალʻარ ḥalmal̒ar

გრდმ.

იხ. * მალʻარ mal̒ar


Example: 1    
ოჴუს წომალ ჰ̡ალ ცო მალʻენ
   
მან წამალი არ დალია

Example: 2    
ოჴუს დი̄ნ შარი დახარ ჰ̡ალმალʻე
   
გადატ.
მან მთელი თავისი ქონება დალია (გაფლანგა)
он промотал все свое состояние



Number: 5563dz 
ჰ̡ალმატ-დ-ალარ ḥalmaṭ-d-alar

გრდმ.


იხ. * მატ-დ-ალარ maṭ-d-alar


Example: 1    
ხილ ჰ̡ალმატჲალი
   
ხილი დამწიფდა

Example: 2    
ხილენ (ხილუნ) ჰ̡ალმატჲალარ ეჲშუ̆ (ი̄შუ̆)
   
ხილს დამწიფება აკლია

Example: 3    
ზირზიტაჸო̆ ჰ̡ალმატდაჲლჩე[ჰ̡], დაჰ̡დატუ, ჩურე ნოტყაე̆ ხეცო̆
   
ძირძიტა როდესაც მომწიფდა, გასკდება და შიგნიდან ჩირქს გაუშვებს



Number: 5563ea 
ჰ̡ალმატ-დ-არ ḥalmaṭ-d-ar

გრდმ.


იხ. * მატ-დ-არ maṭ-d-ar


Example: 1    
სიმაჲრტყლ ლაჰ̡დოეთხ, ჴე ზღენე ჰ̡ალო მატდოთხ
   
ზღმარტლს მოვკრეფთ და მერე სხვენში დავამწიფებთ



Number: 5563eb 
ჰ̡ალმახკ-დ-ალარ ḥalmaxḳ-d-alar


გრდუვ.
გადმოღვრა, გადმოფანტვა, გადმოცვენა
вымиться, выспаться


Example: 1    
შალთ ბათˁრე ჰ̡ალმახკჲალი
   
ხანჯალი ქარქაშიდან ამოვარდა

Example: 2    
ბωარკი ჰ̡ალმახკლაჲალო̆ ჰ̡ოგო[ჰ̡] ვუჲი ჩუ ცოთივუჲნი̆ ვაჰ̡ო̆
   
თვალები ამოგივარდეს (ამოგიცვივდეს) რატომ ხარ ასეთი მოუსვენარი?



Number: 5563ec 
ჰ̡ალმახკ-დ-არ ḥalmaxḳ-d-ar


გრდმ.
გადმოღვრა, გადმოფანტვა
вымить, высипать


Example: 1    
კωოუ̆კრე ხი ჰ̡ალმახკდებაეთ, ჩუ ბორცა ბოხკათ
   
ორმოდან წყალი ამოღვარეთ და შიგ ფეტვი ჩაყარეთ



Number: 5563ed 
ჰ̡ალმურჯ-დ-არ ḥalmurǯ-d-ar

გრდმ.

იხ. * მურჯ-დ-არ murǯ-d-ar


Example: 1    
ქოჩადლე ქორთო̆ ჩუბოხენე̆ ხი დენიჸ ჰ̡ალმურჯდიჲე
   
ქოჩადალას თავი (ხეობის სახელია) ჩამოინგრა და წყალი სულ აამღვრია



Number: 5563ee 
ჰ̡ალმუსტ-დ-არ ḥalmusṭ-d-ar

გრდმ.
იხ. * მუსტ-დ-არ musṭ-d-ar


Example: 1    
ვωევინო̆ სტაკ ჩაჲივ აფსტარლო ჰ̡ალმუსტვოე̆, ჴე ჰ̡ალვაჴინო̆ ჰ̡ალოჴალˁო̆
   
მოკლულ კაცს დათვი მიწაში დაამჟავებს, მერე ამოიღებს და შეჭამს



Number: 5563ef 
ჰ̡ალნეთხ-დ-არ ḥalnetx-d-ar

გრდმ.
იხ. * ნეთხ-დ-არ netx-d-ar


Example: 1    
ხინკლა ქერქი სტამი ჲა, ჰ̡ალნეთხჲებათ
   
ხინკლების ქერქები სქელია, გაათხელეთ!



Number: 5563eg 
ჰ̡ალნიფს-დ-არ ḥalnips-d-ar

გრდმ.
იხ. * ნიფს-დ-არ nips-d-ar


Example: 1    
შვინდე წაქ გამუ დარე ჰ̡ალნიფსდიჩედოლი ზორაჲში̆ ჩაჴ იხო̆
   
შინდის ისარი მრუდე იყო და გასწორების შემდეგ ძალიან შორს მიდის

Example: 2    
კოტეხ სე ტათებ დალირე, ინც ანგრიშ ჰ̡ალნიფსჲინათხ
   
კოტეს ჩემი ფული ემართა და ახლა ანგარიში გავასწორეთ



Number: 5563eh 
ჰ̡ალნიფს-დ-ითარ ḥalnips-d-itar

გრდმ.

იხ. * ნიფს-დ-ითარ nips-d-itar


Example: 1    
ბეჯ ჰ̡ალნიფსჲითნას
   
თმა გავასწორებინე, შევაკრეჭინე



Number: 5563ei 
ჰ̡ალოთˁარ ḥalotˁar


გრდუვ.
დადგომა
стать (на что нибудь)
იხ. * ოთˁარ otˁar


Example: 1    
ზედგანმაქ ჰ̡ალოთˁაჲე̆, ყაღ აჰ̡ოჲωოფ
   
ამ ზედადგარზე შედექი და ის ყაღი ჩამოიღე!

Example: 2    
სიფსრე კაწკო ბადერ შარო ჰ̡ალოთˁერ
   
გუშინწინ პატარა ბავშვი თვითონ დადგა



Number: 5563ej 
ჰ̡ალოთˁ-დ-არ ḥalotˁ-d-ar

გრდმ.

იხ. * ოთˁ-დ-არ otˁ-d-ar


Example: 1    
იბოს შინეჴ ბათˁა[ჰ̡] წა ჰ̡ალოთˁდიჲე
   
იბომ ორიოდე თვეში სახლი დადგა



Number: 5563ek 
ჰ̡ალ-დ-ოლ-დ-არ ḥal-d-ol-d-ar

გრდმ.
იხ. * დ-ოლ-დ-არ d-ol-d-ar


Example: 1    
მალოს ტყალღე ჩხინდრი დოლდიჲე ჰ̡ალო̆
   
მალომ მეოცე (წყვილი) წინდა დაიწყო

Example: 2    
გაბო̆ ნაჩხუჲ თეჲა ჰ̡ალვოლვალი
   
გაბო ყველების კეთებას შეუდგა

Example: 3    
ცომ ჰ̡ალბოლბებათ, წე ჩუ ხაჲლუ̆ შუგო[ჰ̡]
   
ცომი დაიწყეთ, ცეცხლი ჩავიქრებათ



Number: 5563el 
ჰ̡ალოლˁარ ḥalolˁar

გრდმ.


იხ. * ოლˁარ2 olˁar2


Example: 1    
კოჩხოვ ხი ჰ̡ალოლˁინე̆, მაჲჴი̆ ჲაყანა ვალʻე
   
კათხით წყალი ამოიღო და პურის ჭამა დაიწყო



Number: 5563em 
ჰ̡ალოლˁ-დ-არ ḥalolˁ-d-ar

გრდმ.
იხ. * ოლˁ-დ-არ olˁ-d-ar


Example: 1    
დატენჩონ მა̄ხ ჰ̡ალოლˁბებალე̆, მაცლომცი ლელეს იშტ
   
ამ დახეულს ნემსი ამოსდე, როდემდე უნდა ვიარო ასე!



Number: 5563en 
ჰ̡ალ-დ-ოლʻარ ḥal-d-ol̒ar


გრდუვ.
აძრომა, ამოძრომა
влезть (наверx)
იხ. * დ-ოლʻარ d-ol̒ar


Example: 1    
კიკლიჰ̡ალო̆, გვირაბეღალო̆ ნასტ ჰ̡ალვუჲლʻნას
   
ქვევიდან გვირაბში ძლივს ავძვერი



Number: 5563eo 
ჰ̡ალ-დ-ოფცარ ḥal-d-opcar

გრდმ.
იხ. * დ-ოფცარ d-opcar


Example: 1    
პეტოს თელ ხალვრე შვეტ ჰ̡ალ ჲოფცი
   
პეტომ თელის კანის შოლტი დაწნა

Example: 2    
ვაჲ ღობენ ჰ̡ალჲოფცარ დეწე̆
   
ჩვენს ღობეს დაწვნა უნდა



Number: 5563ep 
ჰ̡ალ-დ-ოფხ-დ-ალარ ḥal-d-opx-d-alar

გრდუვ.


იხ. * დ-ოფხ-დ-ალარ d-opx-d-alar


Example: 1    
თეკო̆ ჰ̡ალჲოფხაჲლინე̆, ჰ̡აშეღა ჲახე
   
თეკომ ჩაიცვა და სტუმრად წავიდა



Number: 5563eq 
ჰ̡ალ-დ-ოფხ-დ-არ1 ḥal-d-opx-d-ar1

გრდმ.
იხ. * დ-ოფხ-დ-არ1 d-opx-d-ar1


Example: 1    
მაჲკოს ხი ჰ̡ალდოფხდიჲე
   
მაიკომ წყალი გააცხელა

Example: 2    
მათხოვ ინდრე გაგა წესა ჰ̡ალჲოფხჲიჲე
   
მზემ ინდაურის კვერცხი ცეცხლივით გაახურა



Number: 5563er 
ჰ̡ალ-დ-ოფხ-დ-არ2 ḥal-d-opx-d-ar2


გრდმ.
ჩაცმა, მორთვა, შეკაზმვა, მოკაზმვა
оседлать, убрать, украсить


იხ. * დ-ოფხ-დ-არ2 d-opx-d-ar2


Example: 1    
ის კნათ ჰ̡ალვოფხვებათ, ცოჰ̡ე̆ დაჰ̡ფშელოვო̆
   
მაგ ბიჭს ჩააცვით, თორემ შესცივა

Example: 2    
სახილʻუშ დუჲ ჰ̡ალდოფხდიჲენეთხ, ნაყმაქაე̆ უჲთˁნათხ
   
გათენებისას ცხენები შევკაზმეთ და გზას დავადექით

Example: 3    
შალთე ბოთˁ ტათბუვ ჰ̡ალბოფხბიჲერ
   
ხანჯლის ქარქაში ვერცხლით მორთეს



Number: 5563es 
ჰ̡ალოწ-დ-ალარ ḥaloc̣-d-alar


გრდუვ.
აწევა
потянуться (наверx)


ტანის აყრა
вытянуться


იხ. * ოწ-დ-ალარ oc̣-d-alar


Example: 1    
ვუნე მაკერ ჰ̡ალოწბალი მე ღაზიში̆ გურალო̆
   
რაც ძალი ჰქონდათ (მაღლა) აიწიეს, რომ კარგად დაენახათ

Example: 2    
ასაე̆, აბრამე ჰ̡ალოწბალინეთხ, აბრამ ჴა კილუჲვ სოხ ვაწივხ გუვალʻენ
   
მე და აბრამი ავიწონეთ და აბრამი სამი კილოთი ჩემზე მძიმე აღმოჩნდა

Example: 3    
იჲასე̆ დეღე[ჰ̡] ჰ̡ალოწვალი, დეღ დეჸე
   
იასემ აიყარა ტანი, გაიზარდა



Number: 5563et 
ჰ̡ალ-დ-ოწ-დ-ალარ ḥal-d-oc̣-d-alar

გრდუვ.


იხ. * დ-ოწ-დ-ალარ d-oc̣-d-alar


Example: 1    
სონა, აჲნკოე̆ ღაჭბი ლაცჲიჲენო̆ ჟაბოხ ჰ̡ალდოწდალი
   
სონა და ანიკო ჯოხებით ხელში ძროხას გაჰყვნენ (ზევით)



Number: 5563eu 
ჰ̡ალოწარ ḥaloc̣ar

გრდმ.
იხ. * ოწარ oc̣ar


Example: 1    
აბოს ჩჰ̡ოგ ჰ̡ალოწირ სო
   
აბომ მოთალი ა[მი]წონა



Number: 5563ev 
ჰ̡ალოწ-დ-არ ḥaloc̣-d-ar


გრდმ.
ა[მო]წევა
потянуть, поднять (вверx)
იხ. * ოწ-დ-არ oc̣-d-ar


Example: 1    
გარი, ცალი ჰ̡ალოწდებათ, დონენ ჴოხკოთვაჲ
   
აბა სავალოები აწიეთ, ცხენს ავკიდოთ

Example: 2    
ის ქარსა ლაჴიშ ჰ̡ალოწჲტბათ, მაცლომცი ჲეწე̆ ტωაუ̆კლო[ჰ̡] თეჴა
   
ეს საბელი მაღლა ასწიეთ, როდემდის უნდა ეთრიოს ტალახში



Number: 5563ew 
ჰ̡ალოხკარ ḥaloxḳar

გრდმ. მრ.

იხ. * ოხკარ oxḳar


Example: 1    
დωეჸ-ფჰ̡ათუჲ შაუ̆მფრეხ (შოუ̆მფრეხ) ჰ̡ალოხკათ ჰ̡ალდათˁოთ ვაჲ
   
ღვიძლ-ფილტვი შამფურზე ააგეთ, შევწვათ

Example: 2    
დონენ აუ̆ღვრი ჰ̡ალოხკ
   
ცხენს აღვირი ამოსდე



Number: 5563ex 
ჰ̡ალ-დ-ოჸ-დ-არ ḥal-d-o՚-d-ar


გრდმ.
ამოყვანა
привести (наверx); возвести (смену)


იხ. * დ-ოჸ-დ-არ d-o՚-d-ar


Example: 1    
ლაწიშ ვაჲნო̆, ამ ჟეგრე ჰ̡ალვო̆ვიჲე
   
ავადმყოფიაო, ამა ცხვრიდან ამოიყვანეს

Example: 2    
მაქდარე კედელ ჴერევ ჰ̡ალჲოჸჲიჲე
   
ზევითა კედელი ქვით ამოიყვანა



Number: 5563ey 
ჰ̡ალსაფსარ ḥalsapsar

გრდუვ.

იხ. * საფსარ sapsar


Example: 1    
ხაშ დიჲენო̆ მაჲჴი̆ ჰ̡ალსაფსე
   
ხაშიანი პური აფუვდა

Example: 2    
ბოტ ჰ̡ალსაფსე
   
ცომი აფუვდა



Number: 5563ez 
ჰ̡ალსენ-დ-არ ḥalsen-d-ar

გრდმ.


იხ. * სენ-დ-არ sen-d-ar


Example: 1    
ყაროვ ლამნი ჰ̡ალსენდიჲე
   
წვიმამ მთები აამწვანა (გაალურჯა)



Number: 5563fa 
ჰ̡ალსვლეპად-დ-არ ḥalsvleṗad-d-ar


გრდმ.
ასვლეპა (ასვლეპს), ამოსვლეპა
вылакать



Number: 5563fb 
ჰ̡ალსტამ-დ-არ ḥalsṭam-d-ar

გრდმ.


იხ. * სტამ-დ-არ sṭam-d-ar


Example: 1    
ლეკვილნო[ჰ̡] ღაზე დაჟარ და, ფსტარჩან საკრი ჰ̡ალსტამოჲო̆
   
ლეკოვანაში კარგი ბალახია, ხარებს კისერს უსქელებს



Number: 5563fc 
ჰ̡ალ-დ-უსტ-დ-ალარ ḥal-d-usṭ-d-alar

გრდუვ.
იხ. * დ-უსტ-დ-ალარ d-usṭ-d-alar


Example: 1    
ბაკ ჰ̡ალბუსტბალინე̆, შუჩოხ ეშუშხკაჸ ბალʻე
   
ბაკი გაიზომა და თქვენსაზე ცოტა ნაკლები გამოვიდა



Number: 5563fd 
ჰ̡ალ-დ-უსტარ ḥal-d-usṭar

გრდმ.
იხ. * დ-უსტარ d-usṭar



Number: 5563fe 
ჰ̡ალ-დ-უყარ ḥal-d-uq̇ar


გრდმ.
აჩურთვა, აჩრა
подоткнуть, воткнуть

იხ. * დ-უყარ d-uq̇ar


Example: 1    
ჩოჴე კალთი ქამრეხ ჰ̡ალჲუყინე̆, უჲშტი̆ ვაღორ ნაყმაქა[ჰ̡ო̆]
   
ჩოხის კალთები ქამარში ამოიჩარა და ისე მოდიოდა გზაზე



Number: 5563ff 
ჰ̡ალ-დ-უწარ ḥal-d-uc̣ar

გრდუვ.
იხ. * დ-უწარ d-uc̣ar



Number: 5563fg 
ჰ̡ალ-დ-უწ-დ-არ ḥal-d-uc̣-d-ar

გრდმ.

იხ. * დ-უწ-დ-არ d-uc̣-d-ar


Example: 1    
ხი დაჰ̡ლაყე̆, ბუნგი ხიხ ჰ̡ალდუწდებათ
   
წყალი შეწყდება, ჭურჭლები წყლით აავსეთ



Number: 5563fh 
ჰ̡ალდუჴარ-დ-არ ḥalduqar-d-ar

გრდმ.
იხ. * დუჴარ-დ-არ duqar-d-ar


Example: 1    
ყაჲნჩო̆ ფსტეჲინ ხეჸერ ალʻარ და̄ლ ჰ̡ალდუჴარდებალაჲშუჲნო̆
   
მოხუცმა დედაკაცმა იცოდნენ თქმა - ღმერთმა გაგამრავლოთ თქვენო



Number: 5563fi 
ჰ̡ალფუალʻარ ḥalpual̒ar

გრდმ.
იხ. * ფუალʻარ pual̒ar


Example: 1    
წარან ჰ̡ალფუალʻ, დაჰ̡ხელიგე̆
   
ცეცხლს შეუბერე, ლამის არის ქრება



Number: 5563fj 
ჰ̡ალქაკ-დ-არ ḥalkaḳ-d-ar

გრდმ.
იხ. * ქაკ-დ-არ kaḳ-d-ar


Example: 1    
ცუ ჰ̡ალქაკბოს
   
ქუმელს ავზელ

Example: 2    
შაქარ ჩუდაშლომცი ჰ̡ალქაკდიჲერ
   
შაქარი დადნობამდე აურია



Number: 5563fk 
ჰ̡ალქასტ-დ-არ ḥalkasṭ-d-ar

გრდმ.

იხ. * ქასტ-დ-არ kasṭ-d-ar


Example: 1    
თაჲლზი ჰ̡ალქასტდებგეთ, ნაყბისტ შუჲნ ბუჲტუ̆, ტყუჲჰ̡ ცო ჴაჸმაკეგე̆ სო
   
ხურჯინები დააჩქარეთ (ე.ი. ჩაალაგეთ), ამხანაგები მიდიან (უკან) ვეღარ დავეწევი



Number: 5563fl 
ჰ̡ალქეკ-დ-არ ḥalkeḳ-d-ar

გრდმ.
იხ. * ქეკ-დ-არ1 keḳ-d-ar1


Example: 1    
შარახ ყაჩხუჲვ გიუჲრგი̆ ვωივნოერ, დენიჸ ჰ̡ალქეკვინორ შალთივ
   
წინა წლებში ყაჩაღებს გიორგი მოუკლავთ და სულ წვრილად დაუკუწიათ ხანჯლებით



Number: 5563fm 
ჰ̡ალქჰ̡ექ-დ-არ ḥalkḥek-d-ar

გრდმ.
იხ. * ქჰ̡ექ-დ-არ kḥek-d-ar


Example: 1    
ჺაუ̆მბარჩ დახა ვუმაჸ ჰ̡ალოჭქჰ̡ექდიჲენეთხ, ოშტუ ლავ ვუნც დეჸე, მე ჴა დენი ტყოჸ მათˁეხ დისენთხო̆
   
ალაზნისთავში წასასვლელად სრულიად ყველაფერი მოვამზადეთ, ისეთი თოვლი რატომაც არ მოვიდა, რომ სამი დღე კიდევ ადგილზე დავრჩით



Number: 5563fn 
ჰ̡ალღაზარ-დ-არ ḥalġazar-d-ar

გრდმ.
იხ. * ღაზარ-დ-არ ġazar-d-ar


Example: 1    
კიკალდარეჩო̆ ლამუვ ლაწმარ ფსტუჲნო̆ ჰ̡ალღაზარჲიჲერ
   
ქვემო მთამ (ლეკის მთამ) ავამდყოფი ქალი გამოაკეთა



Number: 5563fo 
ჰ̡ალყარწ-დ-არ ḥalq̇arc̣-d-ar

გრდმ.
იხ. * ყარწ-დ-არ q̇arc̣-d-ar


Example: 1    
მათˁ-მათˁე[ჰ̡] დაშინჩო̆ ლავევ (ლავას) ლამნი ჰ̡ალყარწდიჲე
   
ადგილ-ადგილ გამდნარმა თოვლმა მთები ააჭრელა

Example: 2    
ყარწეჩო̆ პეპლივ ბუც ჰ̡ალყარწჲინორ
   
ჭრელ პეპლებს ბალახი აუჭრელებიათ



Number: 5563fp 
ჰ̡ალყატ-ჲ-არ ḥalq̇aṭ-y-ar

გრდმ.


იხ. * ყატ-ჲ-არ q̇aṭ-y-ar


Example: 1    
ას ბωარკი ჰ̡ალყატჲიჩე[ჰ̡], მათხ ლაჴიში̆ ლათˁბანორ
   
მე რომ თვალები გავახილე, მზე მაღლა მდგარა



Number: 5563fq 
ჰ̡ალყატˁ-დ-არ ḥalq̇aṭˁ-d-ar

გრდმ.
იხ. * ყატˁ-დ-არ q̇aṭˁ-d-ar


Example: 1    
ყუთე ფხუ ჰ̡ალყატˁჲიჲენეს, ჩურე ტათება დაჲხნას
   
ყუთის სახურავი ავხსენი და შიგნიდან ფული ამოვიღე

Example: 2    
დაჩხარ დარლა ნეკ ღალყატˁდიჲე
   
ჩხირის გასათლელად დანა გახსნა



Number: 5563fr 
ჰ̡ალყებზ-დ-არ ḥalq̇ebz-d-ar

გრდმ.


იხ. * ყებზ-დ-არ q̇ebz-d-ar


Example: 1    
მხავ წე ჰ̡ალყებზოჲო̆
   
ქარი ცეცხლს აღვივებს



Number: 5563fs 
ჰ̡ალშარ-დ-არ ḥalšar-d-ar

გრდმ.
იხ. * შარ-დ-არ šar-d-ar


Example: 1    
შაჲლშნევ ფიცარ მიჭრიტასა ჰ̡ალსარდალათე̆
   
შალაშინი ფიცარს სარკესავით ასწორებს ხოლმე

Example: 2    
ფსტეივ ნაჲბდრი ჰ̡ალშარდორ
   
დიაცები ქეჩებს ასწორებდნენ



Number: 5563ft 
ჰ̡ალშეგლბად-დ-არ ḥalšeglbad-d-ar

გრდმ.


იხ. * შეგლბად-დ-არ šeglbad-d-ar


Example: 1    
წა მელʻ დე დაღო̆ ჰ̡ალ დეწე̆ შეგლბადა
   
სახლი ყოველდღე უნდა დალაგდეს

Example: 2    
აჲნკოს მოთˁ ჰ̡ალშეგლბადბიჲე
   
ანიკომ ლოგინი აალაგა



Number: 5563fu 
ჰალჩავარ-დ-არ halčavar-d-ar

იხ. * ჩავარ-დ-არ čavar-d-ar


Example: 1    
ჟელო[ჰ̡] მენხულეჸ თოუ̆ბუ̆ ჰ̡ალჩავარდებაე̆ ჰ̡აჲ კნათ ქუჲრწლეხ დაჰ̡ა დωევ
   
ამ ცხვარში რომელიც გინდა ჭედილა აარჩიე და შენი ვაჟის ქორწილში დაკალი



Number: 5563fv 
ჰ̡ალცოდალʻლაჲნი̆ ḥalcodal̒laynĭ


მიმღ.
აუსვლელი (რაზედაც არ აისვლება)
недоступное месть (наверxу), куда нельзя подняться


Example: 1    
დახნონაჲნო̆ ჰ̡ალცოდალʻლაჲნი̆ ლამნი დუჴ და
   
საქონლისათვის აუსვლელი მთები ბევრია



Number: 5563fw 
ჰ̡ალცოლეფსინი̆ ḥalcolepsinĭ

მიმღ.

იხ. * ცოლეფსინი̆ colepsinĭ


Example: 1    
მათხ ცო ეთˁეჩო̆ ხკეხ ჰ̡ალცოლეფსინი̆ აჲდგლი ჲატე̆
   
მზე რომ არ უდგება იმ ხევებში, აუშრობელი ადგილები არის (ყრია)



Number: 5563fx 
ჰ̡ალცოოწლაჲნი̆ ḥalcooc̣laynĭ


მიმღ.
აუწონავი, ვერ ასაწონი
то, что нельзя взвесить


Example: 1    
ჰ̡ალ ცოოწლაჲნი̆ ლე თხე ცო და, ლე ნაჩხ
   
აუწონავი არც მატყლია, არც ყველა



Number: 5563fy 
ჰ̡ალცოხნად-დ-არ ḥalcoxnad-d-ar

გრდმ.
იხ. * ცოხნად-დ-არ coxnad-d-ar


Example: 1    
ჰ̡ალცოხნადარ ოჴუხ დო, მაცნე დახნოვ წყე აფშინო̆ დუხაჸ დერწდოე̆, შაწლოღეშაე̆ აფშო̆
   
ცოხნას ეძახიან, როდესაც საქონელი ერთხელ დაღეჭილს უკან აბრუნებს და მეორედ ღეჭავს



Number: 5563fz 
ჰ̡ალძუნად-დ-ალარ ḥalʒunad-d-alar


გრდუვ.
ამძუვნება
иметь течку
იხ. * ძუნად-დ-ალარ ʒunad-d-alar


Example: 1    
ჰ̡ალძუნადბაჲლჩე[ჰ̡]დოლი გიშრევ ჴო თაგუჲნი̆ ჺარჭი კაწე̆ დილˁე თხო
   
ამძუვნების შემდეგ გიშერამ სამი კოხტა შავი ლეკვი დაგვისვა (ე.ი. გააჩინა)



Number: 5563ga 
ჰ̡ალწამ-დ-არ ḥalc̣am-d-ar

გრდმ.
იხ. * წამ-დ-არ c̣am-d-ar


Example: 1    
თეგდუჲნი̆ ცომ დაჰ̡ე̆ შუგო[ჰ̡], მაჲჴი̆ ჰ̡ალწამჲებათ, ჩუჰ̡ დუჴ ჲოფსტ ჲაუ̆გუ̆
   
თუ გასაკეთებელი არაფერი გაქვთ, პური გაწმინდეთ (გაარჩიეთ) შიგ ბევრი მიწა ურევია



Number: 5563gb 
ჰ̡ალწანარ-დ-არ ḥalc̣anar-d-ar

გრდმ.
იხ. * წანარ-დ-არ c̣anar-d-ar


Example: 1    
მუტორე ნეკ-ჺაჲბკი აპყარ ჰ̡ალწანარდინას
   
ჭუჭყიანი დანა-კოვზები ნაცრით გავწმინდე



Number: 5563gc 
ჰ̡ალწეგ-დ-ალარ ḥalc̣eg-d-alar

გრდმ.
იხ. * წეგ-დ-ალარ c̣eg-d-alar


Example: 1    
ჺაფუხ ლარკიგომცი ჰ̡ალწეგჲალი ჲოჰ̡
   
სირცხვილისაგან ყურებამდე გაწითლდა ის ქალი



Number: 5563gd 
ჰ̡ალწეგ-დ-არ ḥalc̣eg-d-ar

გრდმ.
იხ. * წეგ-დ-არ c̣eg-d-ar


Example: 1    
ბახტრინლუჲ ციხ ჰ̡ალევჲოშ, ბაცბივ ბავბიჲენჩო̆ თათრა წეგოვ ალზა დენიჸ ჰ̡ალწეგჲინორ
   
ბახტრიონის ციხის აღებისას თუშების დახოცილი თათრების სისხლს ალაზანი სულ გაუწითლებია



Number: 5563ge 
ჰ̡ალწინარ-დ-არ ḥalc̣inar-d-ar

გრდმ.
იხ. * წინარ-დ-არ c̣inar-d-ar


Example: 1    
წელტინაჲნო̆ საჲი დუ̄ფხუ̆ ჰ̡ალწინარდირას
   
საახალწლოდ ჩემი ტანისამოსი გავაახლე



Number: 5563gf 
ჰ̡ალწიწკნად-დ-არ ḥalc̣ic̣ḳnad-d-ar

გრდმ.
იხ. * წიწკნად-დ-არ c̣ic̣ḳnad-d-ar


Example: 1    
ცჰ̡აჲნი̆ ღრატე[ჰ̡] ჲაჴˁა სოვი ჺეჲახკერ ჟე ლეშ ჰ̡ალწიწკნადჲოშ
   
ერთ ღრატეში დიდი სვავები ისხდნენ ცხვრების ლეშის წიწკნით



Number: 5563gg 
ჰ̡ალწუპალʻარ ḥalc̣uṗal̒ar

გრდმ.
იხ. * წუპალʻარ c̣uṗal̒ar


Example: 1    
ლაჰ̡ევ ცარკ ჲაჲლʻჩე, ჰ̡ათეჸ ცარკჲალʻინჩ[ჰ̡] ჰ̡ალ დეწე̆ წუპალʻა
   
თუ გველმა გიკბინა, მაშინვე ნაკბენი ადგილი უნდა ამოწოვო



Number: 5563gh 
ჰ̡ალწუპ-დ-არ ḥalc̣uṗ-d-ar

გრდმ.
იხ. * წუპ-დ-არ c̣uṗ-d-ar


Example: 1    
ჩუხოვ შაჲრი̆ ნანე შიმ ჰ̡ალწუპობო̆
   
ბატკანი თავის დედის ძუძუს წოვს



Number: 5563gi 
ჰ̡ალჭყლეტად-დ-არ ḥalč̣q̇leṭad-d-ar


გრდმ.
დაჭყლეტა (დაჭყლეტს)
давать


Example: 1    
სე ბაბოს ქანიზ ჰ̡ალდაჭყლეტადჲიჲენე̆ ვენა ჰ̡აჭყი
   
ჩემმა პაპამ ყურძენი დაჭყლიტა და ღვინო დაწურა



Number: 5563gj 
ჰ̡ალხაბჟარ ḥalxabžar


გრდუვ. მრ.
დასხდომა (მაღლა), შესხდომა, ამხედრება
сесть (навеxь), на лошадь...
იხ. * ხაბჟარ xabžar


Example: 1    
დოინმაქ ჰ̡ალხაბჟგეთ, იხოთ ვაჲ!
   
აბა, ცხენებზე შესხედით, ვიაროთ



Number: 5563gk 
ჰ̡ალხაბჟ-დ-არ ḥalxabž-d-ar

გრდმ.
იხ. * ხაბჟ-დ-არ xabž-d-ar


Example: 1    
ქოთმი ხენმაქ დეწე̆ ჰ̡ალხაბჟდა, ცომცგეჸ ტურევ დაყირ
   
ქათმები ხეზე უნდა დაისხას, ტურამ არ შეჭმოს!



Number: 5563gl 
ჰ̡ალხეთარ ḥalxetar

გრდუვ.
იხ. * ხეთარ xetar


Example: 1    
ჩაჲ თჰ̡აქუხ ვაჲწრასე ქოჩრილო[ჰ̡] მასტ ჰ̡ალხეთი სო
   
დათვის კვალს მივდევდი და დეკიანებში ძლივს ვიპივე



Number: 5563gm 
ჰ̡ალხაჸარ1 ḥalxa՚ar1


გრდუვ.
წამოჯდომა, დაჯდომა
присвстать, сесть (наверx)
იხ. * ხაჸარ1 xa՚ar1


Example: 1    
ინდურ ჰ̡ალხაჸე ხენმაქ
   
ინდაური შეჯდა ხეზე



Number: 5563gn 
ჰ̡ალხაჸარ2 ḥalxa՚ar2

გრდუვ.
იხ. * ხაჸარ2 xa՚ar2


Example: 1    
ჰ̡ალხაჸი სო ვუხ ლევდორა[ჰ̡] სოხ
   
გავიგე რას ლაპარაკობდი ჩემზე



Number: 5563go 
ჰ̡ალხეცარ ḥalxecar


გრდმ.
აშვება
отпустить
იხ. * ხეცარ xecar


Example: 1    
მაცლომცი ბეწე̆ ფიცხო̆ მაცი ბუღრეხ ჴაწა, ჰ̡ალხეცა, ბაჟბანა ბიკ
   
როდემდის ეკიდოს ეს ფიცხო (ცხენის სახელია) მშიერი პალოზე, აუშვი და საძოვრად წაიყვანე



Number: 5563gp 
ჰ̡ალხოპტარ ḥalxoṗṭar

გრდმ.
იხ. * ხოპტარ xoṗṭar


Example: 1    
ნაჩხოვ ბერლʻომ ჰ̡ალხოპტი
   
ყველამ წაქა შეისრუტა



Number: 5563gq 
ჰ̡ალხუპალʻარ ḥalxuṗal̒ar

გრდმ.
იხ. * ხუპალʻარ xuṗal̒ar


Example: 1    
მაცვალინჩო̆ ლახრეს ში ჯამ წევენე ხუპალʻი ჰ̡ალო̆
   
მოშიებულმა ლაზარემ ორი ჯამი წვენი შეხვრიპა



Number: 5563gr 
ჰ̡ალჴალˁარ ḥalqalˁar

გრდმ.
იხ. * ჴალˁარ1 qalˁar1


Example: 1    
ჰ̡ალჴალˁ, სო ცო დეწე̆
   
შეჭამე, მე არ მინდა



Number: 5563gs 
ჰ̡ალჴაპტარ ḥalqaṗṭar


გრდუვ.
აწვდომა, მიწვდომა
достать (наверx)
იხ. * ჴაპტარ qaṗṭar


Example: 1    
ჰ̡ალჴაპტა, ჟაგნო̆ აჰ̡ოდωოფალ სო
   
ასწვდი და წიგნი ჩამომიღე რა!



Number: 5563gt 
ჰ̡ალჴაპტ-დ-არ ḥalqaṗṭ-d-ar


გრდმ.
აწოდება
протянуть
იხ. * ჴაპტ-დ-არ qaṗṭ-d-ar


Example: 1    
ნანვაშენ ურემმაქ შატ ჰ̡ალჴაპტდინას
   
დედიძმას ურემზე ორთითი (ფიწალი) ავაწოდე



Number: 5563gu 
ჰ̡ალჴას-დ-ალარ ḥalqas-d-alar


გრდუვ. მრ.
ამოცვენა, წამოცვენა
вскочить (наверx)
იხ. * ჴას-დ-ალარ qas-d-alar


Example: 1    
ჴაჴაჲრჩნ აჰ̡ლარასე, ვაგინესო̆, ჰ̡ალჴასდალი
   
მტრედებს ვეპარებოდა, დამინახეს და წამოცვივდნენ



Number: 5563gv 
ჰ̡ალჴასარ ḥalqasar


გრდმ. მრ.
ამოყრა
высипать
იხ. * ჴასარ qasar


Example: 1    
ხაკი ჰ̡ალჴასი
   
ტომრები ამოყარა (რაც შიგ იყო, ან თვით ტომრები)

Example: 2    
ვაშე ჯავრ ჰ̡ალჴასი
   
ძმის ჯავრი ამოიყარა


ამოღებინება
вырвать


Example: 3    
ვუნე ვუმ ჴალˁირ, ვუმაჸ ჰ̡ალჴასი
   
რაც რამ შეჭამა, ყველაფერი ამოაღებინა



Number: 5563gw 
ჰ̡ალჴაჩ-დ-ალარ ḥalqač-d-alar

იხ. * ჴაჩ-დ-ალარ qač-d-alar


Example: 1    
ინდურთე[ჰ̡] დაჟრი ჰ̡ალჴაჩდალინე̆, ჟიშ საგირთგუჲჰ̡ი̆ დიკოთხ
   
ინდურთაში ბალახი გაოილია და საგირთასაკენ მიგვყავს ცხვარი



Number: 5563gx 
ჰ̡ალჴაჩარ ḥalqačar


გრდუვ.
აღწევა, აწვდომა
достать (наверx)


იხ. * ჴაჩარ2 qačar2


Example: 1    
ნაყა[ჰ̡] ცჰ̡ა მოსˁი ყარ მალʻჲიჲენე̆ თხო, ნასტ ლოუ̆მუ̆ ჰ̡ალჴაჲჩნათხ
   
გზაში ერთი ცუდი წვიმა წამოგვიშინა, მთაში ძლივს მივაღწიეთ

Example: 2    
მიჩე სო ჰ̡ალჴაჲჩუ̆, ჰ̡ო ცო ჴაჲჩუ̆, დახმე ჰ̡ო სოხ ლახუვხ ვა
   
სადაც მე მივწვდები, შენ ვერ მისვდები, რადგანაც შენ ჩემზე დაბალი ხარ



Number: 5563gy 
ჰ̡ალჴაჩ-დ-არ ḥalqač-d-ar

გრდმ.

იხ. * ჴაჩ-დ-არ3 qač-d-ar3


Example: 1    
ცუ ჰ̡ალჴაჩბიჲენეთხ, ინც მაჲჴი̆ ჲაყოთხ
   
ქუმელი გავათავეთ, ახლა პურსა ვჭამთ

Example: 2    
დათხურ ჰ̡ალ მა ჴაჩბოლეთ, კაძიკ სონაე̆ ბითლეთ
   
ხავიწს სულ ნუ გაათავენთ, ცოტა მეც დამიტოვეთ!

Example: 3    
ფსარე ჟაბო̆ საქისტუჲ ჰ̡ალჴაჩბა ბოლორ
   
გუშინ ძროხა (ძროხები) ალბათ აიყვანეს საქისტოში



Number: 5563gz 
ჰ̡ალჴაჸარ ḥalqa՚ar

გრდუვ.

იხ. * ჴაჸარ qa՚ar


Example: 1    
ჰ̡ედეშ ვაჲლʻნას ალნირე, მა ღაზე დო ბარე კაკლიგო თხე ნახახ ჰ̡ალჴაჸნას
   
გვიან გამოვედი ალვანიდან, მაგრამ კარგი ცხენი იყო და კაკლებთან ჩვენ ხალხს დავეწიე



Number: 5563ha 
ჰ̡ალჴეთˁარ ḥalqetˁar

გრდუვ.
იხ. * ჴეთˁარ qetˁar


Example: 1    
ჰ̡ალჴეთˁ (ან ჴეთˁ ჰ̡ალო̆)
   
ადექი! მათხ

Example: 2    
ბალʻუშ ჰ̡ალჴითˁრათხ
   
მზის ამოსვლისას ავექით

Example: 3    
ის სტაკ მასთხოვეღ ჴეთˁე სო
   
გადატ.
ეს კაცი მტრად დამიდგა, მტრად მომეკიდა
Этот человек стал моим врагом



Number: 5563hb 
ჰ̡ალჴეთˁ-დ-არ ḥalqetˁ-d-ar

გრდმ.


იხ. * ჴეთˁ-დ-არ qetˁ-d-ar


Example: 1    
დადას კნათი ჰ̡ალჴეთˁბიჲენე̆ ტოლუჲშა ბიკე დოს და
   
მამამ ბიჭები აიყვანა და ტოლოშაში წაიყვანა შეშის დასამზადებლად

Example: 2    
კნათ აჰ̡ ვოჟენე̆, ჰ̡ალჴეთˁვოს
   
ბიჭი წაიქცა და ვაყენებ



Number: 5563hc 
ჰ̡ალჴეფს-დ-ალარ ḥalqeps-d-alar

იხ. * ჴეფს-დ-ალარ qeps-d-alar


Example: 1    
ხილრე ჭარი ჰ̡ალჴეფსლარ
   
წყლიდან თევზები ზევით ხტოდნენ



Number: 5563hd 
ჰ̡ალჴეხკარ ḥalqexḳar

გრდუვ.


იხ. * ჴეხკარ qexḳar


Example: 1    
ლამუ[ჰ̡] ვუმაჸ ქასტივხ ჴეხკე̆ ჰ̡ალო̆
   
მთაში ყველაფერი უფრო ჩქარა იხარშება, დუღდება



Number: 5563he 
ჰ̡ალჴეხკ-დ-არ ḥalqexḳ-d-ar

გრდმ.
იხ. * * ჴეხკ-დ-არ1-2 qexḳ-d-ar1-2


Example: 1    
ცჰ̡აჲნი̆ჩონე[ჰ̡] ლაწიჩი̆ ჴაჲი დითხ ჰ̡ალჴეხკდოგრათხ
   
კინაღამ ავადმყოფი ღორის ხორცი მოვხარშეთ

Example: 2    
ტატეჩო̆ ქარცხონ ნωაჸი[ჰ̡] ჰ̡ალჴეხკდარ დეწე̆, მე მათხმაქ ჰ̡ალლეფსელო̆
   
სველ ტანისამოსს გარეთ დაკიდება უნდა, რომ მზეზე შრებოდეს



Number: 5563hf 
ჰ̡ალჴეჰ̡არ ḥalqeḥar


გრდმ.
ამოტანა, ამოზიდვა
принести (наверx)


იხ. * ჴაჰ̡არ qaḥar [!!]


Example: 1    
თუხუჲ ჰ̡ალჴეჰ̡გეთ, ცოჰ̡ე̆ ნაჩხუჲ თუხწი ჲისუთ ვაჲგო[ჰ̡]
   
მარილები ამოიტანეთ, თორემ ყველები უმარილო დაგვრჩება



Number: 5563hg 
ჰ̡ალჴოლˁარ ḥalqolˁar

გრდმ.
იხ. * ჴოლˁარ1 qolˁar1


Example: 1    
ბადრენ საბა ჰ̡ალჴოლˁ, ცომცგეჸ დაჰ̡ფშელდიჲერ
   
ბავშვს საბანი გადაახურა, არ შესცვდეს



Number: 5563hh 
ჰ̡ალჴოლˁ-დ-არ ḥalqolˁ-d-ar

გრდმ.
იხ. * ჴოლˁ-დ-არ qolˁ-d-ar


Example: 1    
ლაპ ზღვენეხ ჰ̡ალჴოლˁბიჲენე̆ ლაჴშირე ჴორია დωოფი
   
კიბე სხვენს მიადგა დამაღლიდან ვაშლები ჩამოიღო



Number: 5563hi 
ჰ̡ალჴოსარ ḥalqosar


გრდმ.
ასროლა
кинуть (вверx)
იხ. * ჴოსარ qosar


Example: 1    
გარი, ჴერ ჰალჴოსლე[ჰ] - მიჩემცინკ ბაჴლო[ჰ̡]
   
აბა ქვა აისროლე, ნეტავ სადამდე მიაწვდენ!



Number: 5563hj 
ჰ̡ალჴოწარ ḥalqoc̣ar

გრდმ.
იხ. * ჴოწარ qoc̣ar


Example: 1    
დოინ ჰ̡ალჴოწაეთ, ნაყმაქა ოთˁათ, ჰ̡იდნო დაგე̆
   
ცხენებს აჰკიდეთ და გზას გაუდექით, დაგვიანებული არის თითქმის



Number: 5563hk 
ჰ̡ალჴოწ-დ-არ ḥalqoc̣-d-ar

გრდმ.
იხ. * ჴოწ-დ-არ qoc̣-d-ar


Example: 1    
ქათიბ კედლეხ ჰ̡ალჴოწჲიჲე
   
ქულაჯა კედელზე ჩამოკიდეს



Number: 5563hl 
ჰ̡ალჰ̡არჩ-დ-არ ḥalḥarč-d-ar

გრდმ.
იხ. * ჰ̡არჩ-დ-არ ḥarč-d-ar


Example: 1    
თიტენო̆ ტარკ, ჰ̡ალჰ̡არჩბიჲე
   
გაჭრილი თითი შეიხვია

Example: 2    
აჲხნი̆ უჲრკლეღ ჰ̡ალჰ̡არჩდებ
   
ნართი გორგლად ამოახვიე

Example: 3    
ლარკი ჰ̡ალჰ̡არჩჲებ, ფშელ ჲა
   
ყურები აიხვიე, ცივა



Number: 5563hm 
ჰ̡ალჰ̡არწარ ḥalḥarc̣ar

გრდმ.


იხ. * ჰ̡არწარ ḥarc̣ar


Example: 1    
ბაცბა ფსტეჲივ თხე ჺალიხ ჰ̡ალჰ̡არწი
   
თუშების ქალებმა მატყლი ზამთარში დაართეს

Example: 2    
ჰ̡ალ ჰ̡არწრეხ ცომ თელʻოს ნანეშენ
   
დართვაში არაფერს არ ვაძლევ დეიდას



Number: 5563hn 
ჰ̡ალჰ̡აფს-დ-არ ḥalḥaps-d-ar


გრდმ. მრ.
აგზავნა
послать (наверx)

იხ. * ჰ̡აფს-დ-არ ḥaps-d-ar



Number: 5563ho 
ჰ̡ალჰ̡აწამ-დ-ალარ ḥalḥac̣am-d-alar

გრდუვ.


იხ. * ჰ̡აწამ-დ-ალარ ḥac̣am-d-alar


Example: 1    
დუჲთხეჸ ჰ̡ალჰ̡აწამვალინე̆, ჟაგნო̆ ხეტˁანა ვოლვაი
   
წეღანვე გაიღვიძა და წიგნის კითხვა დაიწყო

Example: 2    
ჰ̡ალჰ̡აწამლიბ, ბადერ
   
გაიღვიძე, შვილო!



Number: 5563hp 
ჰ̡ალჰ̡აწამ-დ-არ ḥalḥac̣am-d-ar

გრდმ.

იხ. * ჰ̡აწამ-დ-არ ḥac̣am-d-ar


Example: 1    
ჺურდე ქიქოჸ სოა ჰ̡ალჰ̡აწამვებაე̆ ცჰ̡ანღ ღოვაჲ
   
დილით ადრე მეც გამაღვიძა და ერთად წავიდნენ

Example: 2    
ნინუჲნ ჰ̡ალწამჲარ დეწე, მაჲჴი̆ ჲათვაჲგო[ჰ̡] ჲათˁუჲნი̆
   
ნინოს გაღვიძება უნდა, პური გვაქვს გამოსაცხობი



Number: 5563hq 
ჰ̡ალაჰ̡აჭ-დ-ალარ ḥalaḥač̣-d-alar

გრდუვ.


იხ. * ჰ̡აჭ-დ-ალარ ḥač̣-d-alar


Example: 1    
დითხოხ ტუტ ბიჲენე̆, ჰ̡ალოჰ̡აჭდალი
   
ხორცს ბუზი გაუჩნდა და აყროლდა



Number: 5563hr 
ჰ̡ალჰ̡აჭარ ḥalḥač̣ar


გრდუვ.
ახედვა
посмотреть на верx
იხ. * ჰ̡აჭარ ḥač̣ar


Example: 1    
ჰ̡ალჰ̡აჭენეს, ლაჴიშ ში ღორდიჲენო̆ ჰ̡აწუკ ჺადაღდანორ
   
ავიხედე და მაღლა ორი გაყინული ჩიტი მჯდარიყო



Number: 5563hs 
ჰ̡ალჰ̡აჭ-დ-არ1 ḥalḥač̣-d-ar1


გრდმ.
ახედება
заставить посмотреть (на верx)


აგზავნა
посталь (на верx)
იხ. * ჰ̡აჭ-დ-არ2 ḥač̣-d-ar2


Example: 1    
ზურაბ კუპრა ბალინჩო̆ ჰ̡ალჰ̡აჭვირას, მა ოსი ოჴუჲნი̆ ჟე ცო დაგი
   
ზურაბი "კუპრა მომკვდარში" (ადგილის სახელია, სადაც კუპრა ცხენი მოკვდა) გავახედე, მაგრამ იქ მან ცხვარი ვერ დაინახა

Example: 2    
შაქრუჲგო̆ დექა ბადერ ჰ̡ალჰ̡აჭდინას
   
შაქროს დასაძახებლად ბავშვი გავგზავნე



Number: 5563ht 
ჰ̡ალჰ̡აჭ-დ-არ2 ḥalḥač̣-d-ar2

გრდმ.

იხ. * ჰ̡აჭ-დ-არ1 ḥač̣-d-ar1


Example: 1    
ბალინჩო̆ ათˁავ ესევა ჰ̡ალჰ̡აჭჲიჲე
   
მკვდარმა ფურმა აქაურობა ააყროლა



Number: 5563hu 
ჰ̡ალჰ̡აჭყარ ḥalḥač̣q̇ar

იხ. * ჰ̡აჭყარ ḥač̣q̇ar


Example: 1    
ტიკჭრე ტარკ ჰ̡ალ ჰ̡აჭყათ, ცოჰ̡ე̆ ვე აჰ̡დაჲლʻუ̆
   
ტიკჭორას თითი დაუჭირეთ, თურემ ღვინო გამოვა

Example: 2    
ბაყვი ჭωაღოშ ჰ̡ალ დეწე̆ ჰ̡აჭყა მე ცალი ფენიხ ცო დაღოლე̆
   
მოსართავები მაგრად მოუჭირეთ, რომ ცალები გვერდზე არ მოექცეს

Example: 3    
წინიში̆ თაგჲიჲენო̆ ნაჩხ ჩანთი ჲებლო̆ მე ღაზიში̆ ჰ̡ალჰ̡აჭყოლე̆
   
ახლად გაკეთებულ ყველს ჩანთაში დებენ, რომ კარგად გამოწურონ



Number: 5563hv 
ჰ̡ალჰ̡აჭყინო̆ ḥalḥač̣q̇inŏ

მიმღ.


იხ. * ჰ̡აჭყინო̆ ḥač̣q̇inŏ


Example: 1    
ჰ̡ალჰ̡აჭყინო̆ ქაჲნზე ჭωაღო არაყ დახო̆
   
გამოწურული ყურძნისას მაგარ არაყს ხდიან



Number: 5563hw 
ჰ̡ალჰ̡აჴარ ḥalḥaqar

იხ. * ჰ̡აჴარ ḥaqar


Example: 1    
კედლოხ ლახ ჰ̡ალჰ̡აჴაეთ, ყარ ჩუ ცო იხალათეგე̆ შუ
   
კედლებს ნეხვი აუსვით და წვიმა აღარ შემოვა ხოლმე თქვენთან

Example: 2    
ლათˁ სანიგუჲჰ̡ი̆ ჰ̡ალჰ̡აჴათ
   
ნაგავი კარებისაკენ გამოგავეთ


გადატ.
ამოჭრა, ამოწმენდა
выедать, вычастить, все сьесть


Example: 3    
ოჴარ დითხო̆ ჰ̡ალჰ̡აჲჴნორ
   
იმათ ხორცი, სულ ამოუჭამიათ



Number: 5563hx 
ჰ̡ალჰ̡აჴ-დ-არ1 ḥalḥaq-d-ar1


გრდმ.
აკვრა
подтолкнуть (снизу вверx)


იხ. * ჰ̡აჴ-დ-არ ḥaq-d-ar


Example: 1    
ტავენ ღოჭ ჰ̡ალჰ̡აჴჲებაე̆, ყარსა თუთ ჲეკე̆ აჰ̡ო̆
   
ტოტს ჯოხი აჰკარი (აუსვი) და თუთა წვიმასავით ჩამოცვივა



Number: 5563hy 
ჰალჰ̡აჴ-დ-არ2 halḥaq-d-ar2


ამოსრესა, ამოზელა
истереть, мять; выместь


Example: 1    
დათˁნე ცუ ჰ̡აჴბებლეთ ვაჲნი̆ ჰ̡ალო̆
   
ერბოიანი ქუმელი ამოგვიზელეთ რა



Number: 5563hz 
ჰ̡ალჰ̡ევარ ḥalḥevar

იხ. * ჰ̡ევარ ḥevar


Example: 1    
ქადბა ნაჲბდრენ დუჴ ჰ̡ალჰ̡ევარ დეწე̆ მე ქუდ ჩალმალი ბალʻულო̆
   
ქუდების ქეჩას ბევრი ზელა უნდა, რომ ქუდი რბილი გამოვიდეს


გადატ.


Example: 2    
ყოლ და ვახენჩო̆ სტაკონ პωენტერ ღაზეშიჭ ჰ̡ალჰ̡ივნორ
   
საქურდავად წასულ კაცს თურმე გვერდები (ნეკნები) კარგა მაგრად დაუზილეს



Number: 5563ia 
ჰალჰ̡ერწითარ halḥerc̣itar

იხ. * ჰ̡ერწითარ ḥerc̣itar


Example: 1    
ჩოჴენაჲნო̆ კრავალ ჰ̡ალჰ̡ერწითოს
   
საჩოხედ კრაველს ვართვევინებ



Number: 5563ib 
ჰ̡ალჰ̡ეტარ ḥalḥeṭar


ზევით არბენა
взбежать (наверx)
იხ. * ჰ̡ეტარ ḥeṭar


Example: 1    
ცოკალ ჰ̡ალჰ̡ეტა, მაცმე მაქრენა დაღუჲნი̆ ფხაკალ დაგი
   
მელიამ ზევით აირბინა, როდესაც ზევიდან მომავალი კურდღელი დაინახა



Number: 5563ic 
ჰ̡ალჰ̡ეტ-დ-არ ḥalḥeṭ-d-ar


გრდმ.
არბენინება
бегом отнести (вверx)
იხ. * ჰ̡ეტ-დ-არ ḥeṭ-d-ar


Example: 1    
ხო მაკღარნ ჰ̡ალჰ̡ეტჲებალე̆, ქორე[ჰ̡] ჲეწე̆
   
ხონჩა მაკაანთ აურბენინე (ხელში) სჭირდებათ


გადევნება (გაადევნებს)
напускать



Number: 5563id 
ჰალჰეჴარ halheqar


გრდმ.
ასმა, ამოსმა
вылызывать, мазать
იხ. * ჰ̡ეჴარ ḥeqar


Example: 1    
ფჰ̡არავ მოტˁ ჰ̡ალჰ̡ეჴო̆ ჯამეხ
   
ძაღლი ენას უსვამს ჯამს

Example: 2    
ათˁავ შარი ასე̆ კიკლიჰ̡ალო̆ მოტˁჰ̡აეჴოშ გოჩნადორ
   
ფური თავის ხბოს ლოკვით (ზევით ენის ამოსმით) ეალერსებოდა



Number: 5563ie 
ჰ̡ალჰ̡ოტˁ-დ-ლარ ḥalḥoṭˁ-d-lar

გრდუვ.


იხ. * ჰ̡ოტˁ-დ-ალარ ḥoṭˁ-d-alar


Example: 1    
ჲაჰ̡ონ ჲათხარ ჰ̡ოტˁდალინე̆ ცომ ალʻმაკინგე̆
   
გოგონას ტირილი მოაწვა და ვეღარაფერი თქვა

Example: 2    
ჰ̡ალჰ̡უჲნი̆
   
მიმღ.


წასაღები (ზევითკენ)
то, что надо отнести (наверx)


იხ. * ჰ̡უჲნი̆ ḥuynĭ


Example: 3    
ჰერწელჩ ჰ̡ალჰ̡უჲნი̆ და თხოგო[ჰ̡] მატინი̆ ჰ̡ალთაგდითა, მა ჰ̡ალჰ̡უჲნი̆ ცომენა და
   
ქვაბები წასაღები გვაქვს მატანში გასაკეთებლად, მაგრამ წამღები არავინაა



Number: 5563if 
ჰ̡ალდωაპ-დ-ალარ ḥaldωaṗ-d-alar

გრდუვ.
იხ. * დ-ωაპ-დ-ალარ d-ωaṗ-d-alar


Example: 1    
ღაზიში̆ დეჭინჩო̆ თხე აჲხნი̆ ღაზიშ ჰ̡ალდωაპალა
   
კარგად დაჩეჩილი მატყლის ძაფები კარგად იგრიხება



Number: 5563ig 
ჰ̡ალ-დ-ωოგარ ḥal-d-ωogar


გრდმ.
ამომტვრევა (ამოამტვრევს), ამოტეხა
იხ. * დ-ωოგარ d-ωogar


Example: 1    
კიდბა ჰ̡ალბωოგინე̆, ჩურე ვუნახ შუჲნა დაჰ̡ი
   
კიდობანო ამოამტვრიეს და შიგნიდან რაღაცეები წაიღეს


გადატ.
გამოტეხვა
заставить сознаться


Example: 2    
ნასტ ჰ̡ალვωოგი ივანე̆, მე დარჯა ბაყეჸ ჲეწერ
   
ძლივს გამოტეხეს ივანე, რომ დარეჯანი მართლა უყვარდა



Number: 5563ih 
ჰ̡ალჺამ-დ-ალარ ḥal͑am-d-alar

იხ. * ჺამ-დ-ალარ ͑am-d-alar


Example: 1    
ის ფჰ̡უ სოხ ჴერლʻირე, ინც ჰ̡ალჺამბალამბაჲლი̆
   
ამ ძაღლს ჩემი ეშინოდა და ახლა ლამის შემეჩვიოს

Example: 2    
ლეთხა იხა ჰ̡ალჺამლაჰ̡რა[ჰ̡], ღაზე ხილʻურ
   
ცეკვას რომ ისწავლიდე, კარგი იქნებოდა



Number: 5563ii 
ჰ̡ალჺამ-დ-არ ḥal͑am-d-ar

იხ. * ჺამ-დ-არ ͑am-d-ar


Example: 1    
ჟაგნო̆ ჰ̡ალჺამდორ
   
წიგნს ვისწავლიდი, მაგრამ დრო არ მქონდა



Number: 5563ij 
ჰ̡ალჺირ-დ-არ ḥal͑ir-d-ar

იხ. * ჺირ-დ-არ ͑ir-d-ar



Number: 5563ik 
ჰ̡ალჺირ-დ-ითარ ḥal͑ir-d-itar

იხ. * ჺირ-დ-ითარ ͑ir-d-itar


Example: 1    
ნეკევ ცო თეტოგე: ჰ̡ალ დეწეს ჺირდითა
   
დანა აღარ ჭრის და უნდა გავალესვინო



Number: 5563il 
ჰ̡ალჺოფარ ḥal͑opar

იხ. * ჺოფარ ͑opar


Example: 1    
სტაქა ცო დაჰ̡ე̆ ჰ̡ოგო[ჰ̡] წყარუჲნი̆ ქა ჰ̡ალჺოფაე̆ ხი უჲშტა მალʻ
   
თუ ჭიქა არა გაქვს, წყაროს მუჭა მიუშვირე და წყალი ისე დალიე!



Number: 5563im 
ჰ̡ალჺოფ-დ-არ ḥal͑op-d-ar

იხ. * ჺოფ-დ-არ ͑op-d-ar


Example: 1    
ქორახ ნაბდურ ჰ̡ალჺოფდებათ, წიწყაღდა[ჰ̡] მოხ ჰ̡ეჴო̆
   
ფანჯრებს ქეჩა ააფარეთ, ჭუჭრუტანებში ქარი უბერავს

Example: 2    
ილკო დო ჰ̡ალჺოფბიჲე
   
ილიკომ ცხენი თვალს მოაფარა



Next part



This text is part of the TITUS edition of Batsbi-Georgian-Russian Dictionary.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 24.1.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.