TITUS
Megrelian Texts (from Sbornik Materialov)
Part No. 32
Text: IP4
Page: 73
სუმი
ჯიმაში
არიკი
Три
брата
сказка
Line: 1
ქოჸოფენია
ქოჸოფენია
სუმი
ჯიმა
კოჩი
;
ჟირი
უნჩაში
ჯიმალეფი
Были
были
три
брать
человек
;
два
старший
братья
Line: 3
დინდარი
ჸოფენა
დო
ართი
უკულაში
ჯიმა
ღარიბი
.
ათე
უკულაში
богатый
были
и
один
меньшой
брат
бедный
.
Этот
меньшой
Line: 5
ჯიმაქჷ
იფირქჷ
: ,
,მუშენი
მა
თესხიცჷ
ქომუბშეენქჷ
დო
ხოლო
брат
(пов
.
п.
)
подумал
:
"почему
я
столько
работаю
и
еще
Line: 7
ღარიბი
ვორექიე
დო
ჩქიმი
ჯიმალეფი
ესხილცჷ
ვამუშენა
,
დინდარი
бедный
есм
(гов.
)
и
мой
братья
столтко
не
работают
,
богатый
Line: 9
ორენანიე
,
მიდურქჷ
დო
ქობთხიინქჷ
ღორონცჷ
".
გედჷრთჷ
დო
მიდართჷ
;
суть
(гов.
),
пойду
и
попрошу
Богу
".
Встал
и
пошел
;
Line: 11
იდჷ
,
იდჷ
დო
ქეშეხვადჷ
ართი
გერქჷ
.
"გამარჯება
სქანი
,
шел
.
шел
и
встретился
один
волк
(пов
.
п.
).
твой
Line: 13
ჯგირი
კოჩი
!" --
უწუუ
გერქჷ
.
"გოგიმორძგუ
ღორონთქჷ
,"
უწუუ
хороший
человек
!"
сказал
волк
(п
.
п.
).
Бог
(пов
.
п.
),
сказал
Line: 15
მანგიორი
კოჩქჷ
.
"სოქიშახჷ
მეურქუ
ჯგირი
კოჩი
?"
взамен
человек
(пов
.
п.
).
"До
куда
идешь
хороший
человек
?"
Line: 17
კითხჷ
ნგერქჷ
.
"ღორონთიშა
"
უწუუ
კოჩქჷ
.
გერქჷ
კითხჷ
:
"მუ
спросил
волк
.
"Бога
"
сказал
человек
.
Волк
спросил
:
"что
Line: 19
საქჷმე
გიღუ
ღორონთიწკჷმა
?"
"ბკითხე
მოკო
,
дело
имеешь
Бог
вместе
?"
Человек
сказал
:
"спрошу
хочу
,
Line: 21
მუშენი
თესხისჷ
ქომუბშენქჷ
დო
ხოლო
ღარიბი
ვორექჷნი
."
გერქჷ
почему
столько
работаю
и
еще
бедный
есм
(гов.
)".
Волк
Page: 74
Line: 23
უწუუ
:
"ჯგირი
კოჩი
!
ღორონთიგე
,
აკა
ჩქიმიშენი
ხოლო
ქოკითხი
сказал
:
"хороший
человек
!
о
мне
еще
спроси
Line: 25
ღორონცჷ
,
მუშენიე
ირო
ქოპჭკუმუ
,
მარა
ჩქიმი
რძღაფაქჷ
დღასჷ
Богу
,
почему
всегда
кушаю
,
но
мой
насыщение
(пов.п.
)
Line: 27
ვე
ეჸუუ
დო
ირო
ფშქირენციე
."
უკული
გაგჷმეთხუუ
კოჩქჷ
дню
не
был
и
всегда
голодаюсь
".
потом
простился
человек
воды
Line: 29
გერცჷ
დო
მიდართჷ
იშო
.
იდჷ
,
იდჷ
დო
ქიმერთჷ
ართი
დიდი
волку
и
пошел
дальше
,
шел
,
шел
и
один
большой
Line: 31
წყარიშა
;
გიიჯინჷ
იშო
აშო
თე
წყარი
პიცჷ
,
ქოძირჷ
წყარცჷ
воды
;
разсмотрел
туда
сюда
этот
вода
лицу
,
увидели
воде
Line: 33
ქჷგოძჷ
ჩხომი
,
დუცჷ
ქუასჷ
უზეპუანდჷნი
.
"მუშენი
რე
დუცჷ
пролегает
рыбы
,
голове
камню
ударял
.
"почему
ест
голове
Line: 35
ქუასჷ
უზეპუანქჷნი
?"
კითხჷ
კოჩქჷ
ჩხომცჷ
.
ჩხომქჷ
უწუუ
:
камню
ударяешь
?
спросил
человек
рыбе
.
Рыба
(пов
.
п.
)
сказал
:
Line: 37
"დუცუ
მაჭუ
დო
თიშენი
რე
".
უკული
მუკაართჷ
ჩხომქჷ
კოცჷ
"голове
болит
и
потому
есть
".
Потом
обратился
рыба
(повю
пю)
человеку
Line: 39
დო
კითხჷ
:
"ჯგირი
კოჩი
,
სოქიშახჷ
ურქჷ
?"
კოჩქჷ
უწუუ
:
и
спросил
:
"хороший
человек
до
куда
идешь
?"
Человек
(п
.
п.
)
сказал
:
Line: 41
"ღორონთიშა
".
ჩხომქჷ
კითხჷ
:
"მუ
საქჷმე
გიღუ
ღორონთი
წკალა
?"
"Бога
"
Рыба
спросил
:
"что
дело
имеешь
Бог
вместе
?"
Line: 43
"ბკითხე
ღორონცჷ
",
უწუუ
ჩხომქჷ
კოცჷ
:
"მუშენი
ჩქიმი
"спрошу
Богу
",
сказал
"почему
мой
братья
Line: 45
ჯიმალეფი
ბრელცჷ
ვამუშენა
,
მარა
იშენი
დიმდარირენა
დო
მა
ირო
многому
не
работают
,
по
всеж
богаты
суть
и
я
всегда
Line: 47
მუბშექჷ
,
მარა
იშენი
ღარიბი
ვორექიე
".
ჩხომქჷ
უწუუ
:
"ქაარწყექჷ
работаю
,
по
всеже
бедный
есмь
".
Рыба
сказал
:
видишь
Line: 49
ჩქიმი
გაჭირებასჷ
დო
ღორონდიგე
ღორონცჷ
ქოკითხი
,
მუშენი
დუდიში
мой
несчастию
и
Богу
спроси
почему
головы
Line: 51
ჭუათჷ
თაში
იბწვალებუქიე
,
დო
მუ
წამალი
მულენი
".
"ჯგირი
",
болью
так
мучаюсь
(говор.
),
и
что
лекарство
"хорошо
",
Line: 53
უწუუ
კოჩქჷ
დო
მიდართჷ
იშო
.
იდჷ
,
იდჷ
დო
დაბოლოსჷ
сказал
человек
и
прошел
дальше
шел
,
шел
и
концу
проголодался
Line: 55
ქჷმაშქჷრენჷ
;
გიიჯინჷ
იშო
დო
აშო
,
ქოძირჷ
ხენწჷფეში
ბაღჩა
разсмотрел
туда
и
сюда
,
увидел
царя
сад
виноградом
Page: 75
Line: 57
ჸურძენითჷ
დო
შხვა
დო
შხვა
ხილეფითო
ეფშა
.
დააჭყჷ
ულა
დო
ქიმერთჷ
и
другой
и
другой
фруктами
полный
.
начал
итти
и
пришел
Line: 59
ჸურძენიში
ოთხუუშა
მებაღჩეშა
დო
უწუუ
:
"შქჷრენცჷ
винограда
,
прошения
садовника
и
сказал
:
"голоду
Line: 61
ქობღურუქია
დო
აკა
ჸურძენი
ქოფჩია
".
მებაღჩექჷ
უწუუ
:
умираю
(гов.
)
и
виноград
дай
есть
(гов.
)".
садовник
сказал
:
Line: 63
"ჸურძენცჷ
მუჭო
ვარჩანქია
,
მარა
კოლო
რენ-დო
ვეეჭკომენია
;"
"винограду
как
не
дам
есть
,
но
горький
есть
и
нельзя
кушать
;"
Line: 65
უკული
მუკაართჷ
დო
კითხჷ
:
"სოიშახჷ
მეურქჷ
ჯგირი
კოჩი
".
потом
обратился
и
спросил
:
"до
куда
идешь
хороший
человек
".
Line: 67
კოჩქჷ
უწუუ
მანგიორი
მებაღესჷ
:
"ღორონთიშავა
."
"მუ
საქჷმე
Человек
сказал
взамен
садовнику
:
"Бога
(говор.
)"
"Что
дело
Line: 69
ნორღვე
ღორონთი
წკალა
?"
მებაღექჷ
კითხჷ
.
კოჩქჷ
უწუუ
:
имеешь
Бог
имест
?"
садовник
спросил
.
Человек
сказал
:
спрошу
Line: 71
"ბკითხე
ღორონცჷ
,
მუშენიე
მა
თაში
ღარიბი
ვორექიე
."
მებაღექჷ
Богу
,
почему
я
так
бедный
есмь
".
Садовник
(пов
.
п.
)
Line: 73
უწუუ
:
"ჯგირი
კოჩი
აკა
ღორონცჷ
ქოკითხი
,
მუშენიე
თე
сказал
:
"хороший
человек
Богу
спроси
,
почему
этот
Line: 75
ჸურძენი
კოლორენიე
."
კოჩქჷ
მიდართჷ
იშო
.
იდჷ
,
იდჷ
დო
ქიმერთჷ
виноград
горький
есть
".
Человек
пошел
дальше
шел
,
шел
и
пришел
Line: 77
ართი
დიდი
ტყაშა
დო
ქოძირჷ
ტყასჷ
ართი
სირმაში
გონწყიილი
один
большой
леса
и
увидел
лесу
один
позумента
обшитый
Line: 79
კოჩი
ქიმთორენი
.
"გამარჯება
სქანი
!"
უწუუ
სირმაში
გონწყიილი
человек
стоитю
твой
сказал
позумента
обшитый
Line: 81
კოჩქჷ
.
"გოგიმორძგუ
ღორონთქჷ
"
უწუუ
მანგიორი
ყაზახიქჷ
.
человек
.
Бог
сказал
взамен
крестьянин
.
"До
Line: 83
"სოქიშახჷ
მეურქჷ
ჯგირი
კოჩი
?"
კითხჷ
სირმაში
გონწყიილი
კოჩქჷ
.
куда
идешь
хороший
человек
",
спросил
позумента
обшитый
человек
.
Line: 85
"ღორონთიშა
უწუუ
ექჷ
მანგიორი
."
სირმაში
გონწყილი
კოჩქჷ
"Бога
сказал
этот
взамен
".
Позумента
обшитый
человек
Line: 87
უწუუ
:
"მა
ვორექჷ
ღორონთი
დო
მიწიი
,
მუ
საქჷმე
გიღუ
ჩქიმიწკალავა
.
сказал
:
"я
есмь
Бог
и
скажи
что
дело
имеешь
мой
Line: 89
კოჩქჷ
უწუუ
:
"მუშენიე
ირო
ქომუბშეენქჷ
დო
ღარიბი
вместе
".
Человек
скаэал
:
"почему
всегда
работаю
и
бедный
Page: 76
Line: 91
ვორექიე
?"
ღორონთქჷ
უწუუ
:
"მეუ
ჸუდეშა
დო
მა
ქიმერჩა
შარასჷ
есмь
(гов.
)?"
Бог
(пов
.
п.
)
сказал
:
"иди
дома
и
я
дам
дороге
Line: 93
სქანი
სარჩოსჷ
."
უკული
კოჩქჷ
მუკაართჷ
ღორონცჷ
დო
კითხჷ
:
твой
прокормлеие
".
Потом
человек
обратился
Богу
и
спросил
:
Line: 95
"მუშენიე
გერცჷ
ირო
შქირენციე
დო
მუ
ოსქილიდუანცჷ
თისჷ
"почему
волку
всегда
голодает
и
что
выздоровьет
ему
Line: 97
შქირენიშევა
?"
ღორონთქჷ
უწუუ
"ვირი
ჭკომასია
დო
უკული
დოსქიდჷნია
голода
от
?"
Бог
сказал
"осел
ест
пусть
и
потом
выздоровьет
Line: 99
შქირენიშევა
".
კოჩქჷ
კითხჷ
:
"მუშენიე
ჩხომცჷ
დუცჷ
აჭუნიე
?"
голода
от
".
Человек
спросил
:
"почему
рыбе
голове
болит
(гов.
)?"
Line: 101
ღორონთქჷ
უწუუ
:
"ისჷ
ქვარაშა
ალმასი
ალუძჷნია
,
ნამუთი
Бог
сказал
:
"ему
живота
алмазь
внутри
лежит
(гов.
),
который
Line: 103
ღირჷ
სუმი
სოფელიშავე
დო
თისჷ
გეკაჸოთანციე
--
დუდიში
ჭუაშე
стоит
три
село
(гов.
)
и
этому
выбпросить
(говор.
)
головы
боли
от
Line: 105
დოსქჷდჷნია
.
"კოჩქჷ
კითხჷ
ღორონცჷხოლო
:
მუშენი
რე
ხენწჷფეში
выэдоровьет
".
человек
спросил
Богу
еще
:
"почему
есть
царя
Line: 107
ბაღჩასჷ
ჸურძენი
ინოჩანცჷ
დო
კოლო
რენიე
?"
ღორონთქჷ
саду
виноград
растет
и
горкий
есть
(гов.
)?"
Бог
Line: 109
უწუუ
:
"ბაღჩასჷ
თუდო
ხაზჷნა
თხორჷნია
დო
მუჟანცჷ
თისჷ
сказал
:
"саду
под
казна
зарыт
и
когда
зтому
Line: 111
გეშარღვანანიე
,
ჸურძენი
დეგიმუანებუნია
."
უკული
ჩეერცხჷ
კოჩქჷ
выбросят
(говор.
)
виноград
сделается
сладким
".
Потом
разстался
человек
Line: 113
ღორონცჷ
დო
მოლართჷ
აშო
.
იდჷ
,
იდჷ
დო
ქჷმორთჷ
ხენწჷფეში
Богу
и
пошел
(сюда)
сюда
,
шел
,
шел
и
пришел
царя
Line: 115
ბაღჩაშა
;
ექჷ
კინი
მებაღჩე
ქოძირჷ
:
"გამარჯება
სქანი
ჯგირი
!"
сада
;
он
опять
садовник
увидел
:
твой
хороший
Line: 117
უწუუ
მებაღჩექჷ
.
გოგიმორძგუ
ღორონთქჷ
უწუუ
კოჩქჷ
:
"მუ
сказал
садовник
.
Бог
сказал
человек
:
"что
Line: 119
ამბეე
?
კითხჷ
მებაღჩექჷ
;
ე
კოჩქჷ
უწუუ
ბაღჩასჷ
ხაზჷნა
вест
спросил
садовник
;
этот
человек
сказал
саду
каэна
Line: 121
თხორჷნია
დო
მუჟანცჷთი
გეიორღვანანიე
,
ჸურძენი
დეეგიმუანებუნია
."
зарыта
и
когда
высыпят
виноград
сделает
сладким
".
Line: 123
მებაღჩექჷ
ენა
მუჭო
ქიგეგჷნი
,
ხათე
ხოლო
მიდერულუ
დო
ქეეჩუუ
Садовник
этот
как
услышал
тотчас
еще
побежал
и
разсказал
Page: 77
Line: 125
ხენწჷფესჷ
.
ხენწჷფექჷ
მუშეფი
მოლააჩქუ
.
მუშენქჷ
გეშანთხორესჷ
царю
.
Царь
рабочие
послал
.
Рабочие
(п
.
п.
)
вырыли
Line: 127
ულუუ
ორქო
დო
ვარჩხილი
;
ქიგიოდგინესჷ
ართი
დიდი
неисчепимый
золото
и
серебро
;
поставил
один
большой
Line: 129
კალო
დო
ხენწჷფესჷ
ქუუწიისჷ
.
ხენწჷფექჷ
მუში
კუჩხითჷ
მოლართჷ
гумно
и
царю
сказал
.
Царь
свой
погою
пошел
Line: 131
ხაზინაშა
.
მუჟანცჷ
ქოძირჷნი
,
გუუკვირდჷ
დო
უკული
მუკაართჷ
казны
.
Когда
увидел
,
удивился
и
потом
обратился
Line: 133
ღორონთიშა
იდჷნი
თი
კოცჷ
დო
უწუუ
:
"რადგანჷ
სი
თე
Бога
пошел
(кто)
тот
человеку
и
сказал
:
"так
как
ты
этот
Line: 135
ჯგურა
საქჷმე
ქოქიმინინი
,
ე
ხაზინა
სქანდა
მიჩუქებუ
დო
ქოორდა
такой
дело
сделал
,
этот
казна
тебе
дарую
и
будь
Line: 137
თაქჷ
."
კოჩქჷ
უწუუ
:
"მა
მუ
საჭირო
,
მაფუ
სქანი
ხაზინა
--
მა
эдесь
".
Человек
сказал
:
"я
что
твой
казна
--
мне
Line: 139
იშენი
ქომუჩანცია
ღორონთი
ჩქიმი
სარჩოსია
"
დო
მიდართჷ
ვიშო
.
всетаки
даст
(гов.
)
Бог
мой
пропитание
"
и
пошел
дальше
.
Line: 141
იდჷ
,
იდჷ
დო
ქიმერთჷ
დიდი
წყარიშა
,
ნამუსუთი
ჩხომი
გოძჷნი
.
Шел
,
шел
и
пришел
большой
воды
,
который
рыба
пролегат
.
Line: 143
წყარცჷ
ქჷგიოხვილუუ
ხოლო
ჩხომი
ქჷგოძჷნდო
დუცჷ
ქუასჷ
Воде
застал
еще
рыба
пролегает
и
голове
камню
ударяет
.
Line: 145
ქუურეფუანცჷნი
.
ქიმერთჷ
ხოლოშა
ჩხომიშა
დო
უწუუ
:
"გეკააჸოთი
Пришел
ближе
рыбы
и
скаэал
:
"выбрось
Line: 147
ალმასი
,
ნამუთი
ქვარაშა
ალაგიძჷნი
დო
დოსქიდჷქია
."
ჩხომქჷ
алмаз
,
который
живота
лежит
и
выздоровьешь
".
Рыба
Line: 149
გეკააჸოთჷ
ალმასი
დო
დუდიში
ჭუა
ქიმუტუუ
.
ჩხომქჷ
უწუუ
выбросил
алмаз
и
головы
боль
перестал
.
Рыба
(пов
.
п.
)
сказал
Line: 151
კოცჷ
:
"რადგანცჷ
ეჯგუა
ჯგირობუა
ქობღოლიე
მეტი
მუთა
მიღუ
человеку
:
"так
как
такой
добро
сделал
больше
ничего
не
Line: 153
სქანი
მიოჩამალი
დო
ქოვარა
თე
ალმასი
მიდეღია
".
კოჩქჷ
უწუუ
имею
что
дать
и
этот
алмаз
бели
(гов.
)".
Человек
сказал
Line: 155
ჩხომცჷ
:
"მუშო
მოკონია
მა
სქანი
ალმასი
--
იშენი
ქომუჩანცჷ
მა
рыбе
:
начто
хочу
(гов.
)
я
твой
алмаз
--
всеже
дасть
я
Line: 157
ღორონთი
სარჩოსია
;
ინა
თექჷ
ქიდიიტუუ
დო
მოლართჷ
აშო
.
იდჷ
,
Бог
прокормление
;
этот
там
оставил
и
пошел
сюда
.
Шел
,
Page: 78
Line: 159
იდჷ
დო
ქიმერთჷ
ნგერიშა
.
"მუ
ამბეე
ჯგირი
კოჩი
,
ღორონთქჷ
шел
и
пришел
волка
.
"Что
весть
хороший
человек
,
Бог
Line: 161
მუ
ამბეე
მომიჩინჷ
?"
კითხჷ
ნგერქჷ
.
კოჩქჷ
უწუუ
:
"ღორონთქჷ
что
весть
передал
?"
спросил
волк
.
Человек
сказал
:
Бог
Line: 163
მოგიჩინჷ
,
ვირი
ჭკომია
დო
დოსქჷდჷქია
".
უკული
მუკაართჷ
ნგერქჷ
осел
кушай
и
выздоровьешь
".
Потом
обратился
волк
Line: 165
კოცჷ
დო
უწუუ
:
"სი
მუ
გიწუუ
ღორონთქჷ
?"
კოჩქჷ
უწუუ
ნგერცჷ
человеку
и
сказал
:
"ты
что
сказал
Бог
?"
Человек
сказал
волку
Line: 167
მანგიორი
:
"შარასჷ
ქიმერჩანქია
სქანი
სარჩოსჷ
დო
უკული
მუკაართჷ
взамен
:
"дороге
дам
(говор.
)
твой
пропитание
и
потом
обратился
Line: 169
კოჩქჷ
დო
ირიფელი
ქეეჩუუ
ნგერცჷ
,
მუჭო
ორქო
დო
ვარჩხილი
человек
и
все
разсказал
волку
как
золото
и
серебро
не
Line: 171
ვაგიწუღჷ
ხენწჷფესჷნი
დო
ალმასი
ჩხომცჷნი
;
გერქჷ
კითხჷ
:
отнял
царю
что
и
алмаз
рыье
что
;
волк
спросил
:
Line: 173
"მუშენი
ვაგიწუუღია
?"
კოჩქჷ
უწუუ
:
მუშო
მოკოდჷ
მა
ინავა
:
почему
не
отнял
(говор.
)?"
Человек
сказал
:
на
что
хотел
я
этот
:
Line: 175
"ღორონთი
იშენი
ქომუჩანცია
სარჩოსჷ
".
გერქჷ
უწუუ
:
"სქანი
"Бог
всеже
даст
(гов.
)
пропитанию
".
Человек
сказал
:
"твой
Line: 177
უმოსი
ვირი
ქეჸანა
ოკილენი
ხოლო
ვამაშიინია
".
დაართჷ
;
დაარაგუ
больше
осел
свет
обойти
еще
не
достану
(гов.
)".
Обратился
;
повалил
Line: 179
ნგერქჷ
კოჩი
დო
ოჭკომუ
.
волк
Человек
и
скушал
.
(Записана
в
сел
.
Чоги
Зугдидского
уеэда
Ефимием
Карчава)
.
This text is part of the
TITUS
edition of
Megrelian Texts (from Sbornik Materialov)
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.