TITUS
Megrelian Texts (from Sbornik Materialov)
Part No. 30
Previous part

Text: IP2 
Page: 64 
არიკი ვითოჟირი ჯიმალეფიში

Сказка двенадцать братьев


Line: 1    ქოჸოფენა ვითოჟირი ჯიმა კათა; უკულაში ჯიმასჷ ნოჯოხობუე
   Были (оказыв.) двенадцать брат люди; меньшой брату назывался

Line: 3    დათა. დათა ჸოფე ძალამი კოჩი; ათე ვითოჟირი ჯიმა
   Датаю Дата был (оказ.) очень хороший человек этот двенадцат брат

Line: 5    კათასჷ ნოკობუენა ვითოჟირი და ოსურეფიში თხუალა ჩილო. ართიშახჷ,
   людям хотели (оказ.) двенадцать сестра жен женою.

Line: 7    ათე კათაქჷ მიდართესჷ ოგორჷშა; ათე ბორჯისჷ ქოძირესჷ
   Однажды, этот люди (и. п.) пощли исканя этот времени увидели

Line: 9    ჯაში ჯინცჷ ართი კოჩი ქიგითორე თუდო დო ჟი ცასჷ ქუუჯინე;
   дерева корню один человек (под) стоит под и вверх небу

Line: 11    დათაქჷ უწუუ: "გამარჯება, ჯგჷრი სქანი," თი კოჩქჷ
   смотрит; Дата сказал: "здравстуйб хороший твой," тот человек

Page: 65 
Line: 13    უწუუ: "გომორძგუა, ჯგირი სქანი." -- "მუსჷ უჯინექჷ ჟი ცასჷ?"
   сказал: хороший твой. "Чему смотришь вверх неву?"

Line: 15    -- "მუჭო მუსჷ უჯინექჷ? გოწოსჷ ქასაგანი ვოჸოთი ჟი ჟასჷ
   "Как чему смотрю? прошлому году вросил вверх небу

Line: 17    დო დიო ხოლო ვეგჷმალაფე." დათაქჷ უწუუ: "კოჩი სი ჸოფერექი,
   и еще не упал." Дата сказал: "человек ты

Line: 19    გოწოსჷ ქასაგანი ოჸოთი დო წჷ თისჷ უჯინექჷნი." თი წკჷმა
   прошлому году рог-стрела бросил и теперь ему смотришь". Тот

Line: 21    თიქჷ უწუუ: "მა ვარი, კოჩი თინა რე, ნამუსუთი დათა ჯოხო,
   сказал: "я нет человек тот, которому Дата называется,

Line: 23    ვითოჟირი ჯიმაში უკულაში რენი." "მა ვორექჷ დათა"
   двенадцат брата меньшой что есть". Дата сказал: я ест Дата"

Line: 25    დო მოლართი ჩქიმი წყალა. ათე კოჩქჷ ქეკააჸუნუ დათასჷ. იდესჷ,
   и пойди мой вместе. Этот человек пошел Дате. Щли,

Line: 27    იდესჷ დო დჷკიილესჷ ართი წყარი პიცჷ დო ქოძირესჷ ართი კოჩი
   шли и зашли один вода берегу и увидели один человек

Line: 29    მიგიდენი წყარცჷ არიწორო ქოშუნცუ დო ქიიძახჷ: "ვაი, დიდა, დობღური,
   кто-то воде совсем нет и кричит: мат умер

Line: 31    პუმენცჷ" დათაქჷ უწუუ: "კოჩი სი ჸოფერექჷ ჯიმა
   Жажду Дата сказал: " человек ты брат

Line: 33    წყარცჷ ართო ქაასქჷრუანდო, იძახჷქჷ ბჸუმენსჷ". კოჩქჷ, ნამუთი
   воду совсем высушиваешь, кричишь жажду". Человек, которий

Line: 35    წყარცჷ ოსქჷრუანდჷ, თიქ უწუუ: "კოჩი მა ვარი, თინა რე,
   воду высушивал, он сказал: "человек я нет тот есть,

Line: 37    ნამუსუთი დათა ჯოხო"დათაქქჷ უწუუ: "აბა, მა ვორექჷ დათა დო
   которому Дата называется" Дата сказал: "ну, я ест Дата и

Line: 39    უკა ქეკმაჸუნი." ქიგიაჸუნუ თი კოჩქჷ. იდესჷ დო იდესჷ, წოხოლე
   сзади последуй". Последовал тот человек. Шли и шли предь

Line: 41    ქაწოხვადესჷ ართი კოცჷ -- ვითოჟირი უღუ კამეჩი ქუუბუდუ დო
   встретились один человеку -- двенадцать ярмо буйвол звпряжен и

Line: 43    ხონჷნდჷ დიხასჷ; ნახონა დიხასჷ ყიტჷნდჷ დო იძახჷდჷ: "ვაი! დედა,
   нахал землю; вспашенный земле проглотал и кричал: "ой! мать

Line: 45    დობღურ შქირენცჷ." დათაქჷ უწუუ: კოჩი სი ჸოფერექჷ; ნამუ
   умер голоду". Дата сказал: человек ты ест; что

Page: 66 
Line: 47    დიხა ითიქოცენცჷ ნი, არძოსჷ სი ყინტჷნქჷ დო იძახჷქჷ: "ფშქჷრენცჷ".
   земля высыпается, все ты глотаешь и кричишь: "голодаю".

Line: 49    დიხაყინტუუ კოჩქჷ უწუუ: "კოჩი მა ვარი თინა რე, ნამუსჷთი
   Землеглотатель человек сказал: " человек я нет тот ест, которому

Line: 51    დათა ჯოხო." -- "აბა მა ვორექჷ დათა, მოლართი ჩქიმიწყალა."
   Дата зовутЭ. -- "Ну, я есм Дата, -- пойди со мною".

Line: 53    ათე კოჩქჷ ქეკაჸუნუ. იდესჷ, იდესჷ, ათე ბორჯისჷ ქაწოხვადესჷ
   Этот человек пошел. Щли, шли, этот времени встретили

Line: 55    ართი კოჩქჷ, ნამუსუთი მეუღუდუ ცა, დიხა, ქუა, ჯა დო ხოლო
   один человек, который нес небо, земли, камень, дерево и еще

Line: 57    ქიმეღვარანდჷ: "ვეებხარგია". დათაქჷ უწუუ: "კოჩი სი ჸოფერექჷ,
   кричал: "не нагрузился". Дата сказал: человек ты еси,

Line: 59    ირიფელი ართო ქიმეგიღუნ დო იძახჷქჷ: "მუთუნი ვემემიღუ" --
   исе вместе несешь и кричишь: "ничего не несу". " Человек

Line: 61    "კოჩი მა ვარი თინა რე, ნამუსუთი დათა ჯოხო." -- "აბა დათა მა
   век я нет тот ест, которому Дата зовут". "Ну, Дата я

Line: 63    ვორექჷ, -- მოლართი ჩქიმიწყალა." ათე კოჩქჷ დესთანახმუ. იდესჷ
   есм, -- иди со мною". Этот человек согласился. Щли

Line: 65    იდესჷ დო შარა პიცჷ ქოძირესჷ ჸუჯიცალი ჭიჭე კოჩი. დათაქჷ
   шли и дорога лицу увидали как ухо маленький человек. Дата

Line: 67    უწუუ: "გამარჯება, ჯგირი სქანი; აქჷ მუსჷ ორთჷქჷ?" -- ათე
   сказал: хороший твой; здусь чему делаешь. Этот

Line: 69    კოჩქჷ მააშინჷ: "ჯგჷჯგჷტიენცჷ ბჭყიშჷნდი დო, ოხერი ჟირი ვარა
   человек доложил: "муравьев нас и два

Line: 71    ვამირე, სოგიდა იდესჷნი". -- "კოჩი სი ჸოფერექჷ, ჯიმა, ჯგჷჯგჷტიენცჷ
   нет куда ушли". " Человек ты еси, брат, муравьев

Line: 73    ჭყიშჷნქი." -- "მა ვარი, კოჩი თინა რე -- დათასი
   насешьЭ. "Я нет, человек тот ест, Дате зовут".

Line: 75    უძახჷნანი." -- "აბა, დათა მა ვორექჷ, -- მოლართი ჩქიმიწკალა." თე
   "Ну, Дата я есм, -- пойди со мною". Этот

Line: 77    კოჩქჷ დათასჷ უკახალე ქეკაჸუნუ დო იდესჷ, იდესჷ, ფერი ბორჯისჷ
   человек Дате позади последовал и щли, шли, такой времени

Line: 79    ქოძირესჷ ბირგულიში მაგჷნძა კოჩი, ნამუთი ჸურდგელეფცჷ
   увидели колена длины человек, который зайцев нас,

Page: 67 
Line: 81    ჭყიშჷნდჷ, დათაქჷ უწუუ: "კოჩი სი ჸოფერექჷ, ჸურდღელეფცჷ ჭყიშჷნქჷ."
   Дата сказал: " человек ты зайцев

Line: 83    -- "ვაი! მა ვარი, კოჩი დათა რე." -- "აბა, მა ვორექჷ
   насешь". Я нет -- человек Дата ест. "Ну, я есм

Line: 85    დათა, მოლართი აშო." თე კოჩქჷ დეეთანახმჷ. იდესჷ დო იდესჷ
   Дата, пойди сюда". Этот человек согласился. Шли и шли

Line: 87    ქოძირესჷ ნდიი. "გამარჯება" -- "გოგიმორძგვასჷ" უწუუ ნდიიქჷ.
   увидали великан. сказал великан

Line: 89    "სო მეურთჷ?" -- "სო მეურთჷდა ვითოჟირი ჯიმა კათა ვორეთჷ დო
   "куда идете"? "Куда идем да двенадцать брать люди есм и

Line: 91    მოკონა ოსურო იბთხუათი ვითოჟირი და ოსურეფი." ნდიიქჷ უწუუ:
   хотим женою двенадцать сестра женщины". Великан сказал:

Line: 93    "ამშვი ოსური სქუა ქოპუნცუ დო შხვასჷ ანწი გავაკეთე, მომიცადითჷ
   "шесть женщина имею и другим сделаю

Line: 95    იზჷმა ხანცჷ." დათაქჷ -- ვარია -- მააშინჷ. იდესჷ, იდესჷ,
   подождите столко времени". Дата -- нет -- доложил. Шди, шли,

Line: 97    ქიმერთესჷ მაჟირა ნდიიშა; იქჷთი, მუჭოთჷ წოხოლენი ნდიიქჷ თეში
   пришли другой великана; и он как прежний великан так

Line: 99    უწუუ: "ჩხორო ქოპუნცუ მომიცადითჷ ვითოჟირიში მეთებაშა." დათაქჷ
   сказал: "девят имею постойте двенадцати докончания". Дата

Line: 101    ვამუუცადჷ. იდესჷ, იდესჷ, ფერი ბორჯისჷ, ქაწოხვადესჷ მასუმა
   не подождал. Шли, шли такой времени, встретили третий

Line: 103    ნდიიქჷ დათაქჷ კითხჷ ნდიისჷ: "მუდა ცირა-სქუა რჸუნცია".
   Великан Дата спросил великану: "сколько девица имеешь (гов.)".

Line: 105    ნდიიქ უწუუ: "ვითოჟირი." დათაქჷ უწუუ ნდიისჷ: "ჩქჷ ვორეთჷ
   Великан сказал: "двенадцать". Дата сказал великану: "мы усм

Line: 107    ვითოჟირი ჯიმა კათა დო მოკონა იბთხუათი ოსურო ვითოჟირი დალეფი;
   двенадцать брать люди и хотим женою двенадцать сестры;

Line: 109    მა ვორექჷ დათა." ნდიიქჷ მიდეჸუნუ ათე ვითოჟირი ჯიმალეფი მუში
   я есм Дата". Великан взял этот двенадцат свой

Line: 111    ჸუდეშა დო გაანწყუუ კამპანია; ათე ბორჯისჷ, ქჷდიიჭყესჷ ნირზება.
   дома и устроил компания; этот времени, начали спорить

Line: 113    ნირზი შითიმედჷრთჷდჷ თიშა, ნამდა ნდიი ორჯგინანდჷდა, ცირა-სქუალეფცჷ
   спорь возникал того, что великан побеждал если девице

Page: 68 
Line: 115    ვემეჩანდჷ. დათა დო მუში ჯიმალეფი ორჯგინანდესჷდა, ცირა-
   не давал. Дата и свой братья побеждали если, девицы

Line: 117    სქუალეფი ოკო ქიმეჩჷკო. წჷმახჷ დეენირზესჷ მითჷ უმოსი ღვინცჷ
   должень дать. Сначала заспорили кто больше вина

Line: 119    შუნდჷ. ნდიიქჷ ქიმიიღჷ ართი დიდი უშველებერი გუდა ღვინი;
   пил. Великан принес один большой пребольшой бурдяк вино; с Датой

Line: 121    დათაწკალა ორდესჷ თი კათა, ნამუნეფქჷთი შარასჷ აუხვადესჷნი.
   были те люди, которые дороге встретили.

Line: 123    წყარჷ-ყინტუუ კოჩქჷ გეეჭოფუ გუდა ღვინი დო გეჸინდჷ არწორო.
   Водо-глотатель человек взял бурдюк вино и проглатил вместе,

Line: 125    ქჷდიიჭყჷ ღვარაფი: "მომიღითჷ ღვინი, ბჸუმენცჷ". ნდისჷ მუთუნქჷ
   начал кричать: "принесите вино, жажду". Великану ничего

Line: 127    ვაგუურთჷ. ათენერო ორჯგინჷ დათაქჷ ნდიისჷ. ნდიქჷ
   не. Таким образом победил Дата велиану. Великан

Line: 129    მაჟირაშა დეენირზჷ ღანკიში ჸოთამაშა. ქჷდადგინესჷ შორი
   другой раз заспорил стрельбы далекий стране

Line: 131    აკანცჷ ღანკი დო ქიდიიჭყესჷ ქასაგანიში ჸოთამა, მარა ნდიიში ჸურენცჷ
   и начали рог-стрелы стрелять, но великана

Line: 133    ვამაახვამილესჷ ქასაგანქჷ ღანკიშა მუ ეფერი ეცადესჷ. დათა
   не попали рог-стрела что как старались. Дата

Line: 135    ჸურენქჷ, ნამუქჷთი ქასაგანი ჟი ცაშა ოჸოთჷ დო ჯაში თუდო
   который рог-стрела вверх неба вросал и дерева под

Line: 137    გითორდჷნი, თიქჷ გეეჭოფუ ქაშქვილი დო ქასაგანი ოჸოთჷ ღანკისჷ
   стоял, тот взял рог-стрела и рог-стрела бросил

Line: 139    დო ქჷმახვამილუუ. ორჯგინესჷ ნდიისჷ დო მუში მაჸალეფცჷ.
   и попал. Победили великану и его товарищам. Третий

Line: 141    მასუმაშა დეენირზესჷ ხორციში ჭკუმუაშა. ნდიიქჷ დოჸვილჷ ღეჯეფი,
   раз заспорили мяса еды. Великан убил свиньи,

Line: 143    დოხაშჷ დო ტაბაკისჷ ქიგლაანწკარჷ. დათაში მოჸვენჯი, ნამუთი
   сварил и столу положил. Дата проводник, который

Line: 145    დიხასჷ ხონჷნდჷ ვითოჟირი უღუ კამეჩეფითჷ დო ნახონა დიხასჷ
   земле пахал двенадцать ярмо быками и впашенный земле

Line: 147    ყინტჷდჷნი, თიქჷ არწორო ხორცი გეყინტჷ, ქჷდიიჭყჷ ღვარაფი: "დობღური
   глотал, тот совсем мясо проглотил, начал кричать: "умер

Page: 69 
Line: 149    შქჷრენითჷ". ნდიიქჷ მუუჭჷ ხორცეფი, მარა იშენი მუთაქჷ ეშველჷ.
   голодом". Великан принес мяса, но все ничего помог.

Line: 151    ნდიიქჷ ვაუყაბულუ დო ხოლო დეენირზჷ მაოთხაშა. მაანთხაშა
   Великан не согласился четвертый раз. Четвертый раз

Line: 153    რულაშა დეენირზესჷ დო მარულე გამკიიჸუნესჷ მუშუში განიშე.
   заспорили и стороны.

Line: 155    დათაქჷ ჸურდგელიში მაჭყიშალი დო ქაარულესჷ მარულე. ჸურდგელიში
   зайца пастух и Зайца

Line: 157    მაჭყიშალქჷ შქა შარასჷ ქიგლეეტუუ მუში თაბუნი მარულე.
   пастух среди дороге оставил свой

Line: 159    მახუთა, ქიმშააფაჩესჷ ართიანცჷ ქერი დო ქუმუში კაკალი. დეენირზესჷ
   смесили междусобою ячмень и зерно заспорили

Line: 161    კაკალიში გიშანწყუალაშა ქერიში კაკალი ზოხჷ დო ქუმუში
   зерна разбора ячменя зерно отдельно и

Line: 163    მელახჷ. ჯგჷჯგჷტიაში მაჭყიშალი კოჩქჷ ართი წუნცჷ გეგიშაანწყუუ
   отдельно муравья пастух человек один секунду разобрал

Line: 165    მელახჷ-მელახჷ. მეტი მუთაქჷ მაახერხინჷ ნდიისჷ, უკული ოღალჷში
   по отдельности. Больше ничего не ухитрить великану, потом

Line: 167    ეჭოფუაშა დეენირზჷ. დათაში განიშე გჷშეელჷ თი კოჩქჷ,
   воза взятия заспорил. Даты стороны вышел тот человек,

Line: 169    ნამუსუთი ცა, დიხა, ქუა დო ჯა მეუღუდუნი თიქჷ; გეეჭოფუ
   которому небо, земля, камень и дерево нес (кто) тот; поднял

Line: 171    ნდიიში ხორუა მახორობა დო ღალა ქუდუუჭყჷ. ნდიიქჷ უწუუ: --
   великана и начал.

Line: 173    ეგვარი საქჷმესჷ ნჷმჷ ბღოლა დო ჩქიმი ცირა-სქუალეფი მემიჩამუ
   таой делу не сделай и мой девицы даю

Line: 175    თქვანდა საჩილოთია. დათაქჷ დეეთანახმუ: თენა ოკოდჷ ისჷთი.
   вам женою (говор.) Дата согласился: этохотел и ему.

Line: 177    მოლეჸუნუ ვითოჟირი-ხოლო დალეფი დო თითო ქჷკჷნიხუნეესჷ თითო
   Взял двенадцать сестры и каждый каждый

Line: 179    ჯიმალეფქჷ.
   братья.


(Записана в с. Бандза Сенакского уезда со слов двор. Иосифа Габуния).



Next part


This text is part of the TITUS edition of Megrelian Texts (from Sbornik Materialov).

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.