TITUS Texts: Basilius Magnus, Hexaemeron

TITUS
Basilius Magnus, Hexaemeron
Part No. 7

Previous part

Chapter: 7
Page: 95
Line: 23   თქუმული მისივე
Line: 24   [თავი] მეშჳდე

Line: 25        "და თქუა ღმერთმან: გამოიღედ წყალთა ქუეწარმავალი
Line: 26     ცხოველი თესლად-თესლადი, და მფრინველი
Line: 27     ფრთოვანი სამყაროსა ცისასა თესლად-თესლადი"^*.
Line: 28     შემდგომად მნათობთა დაბადებისა აღივსნეს წყალნი
Line: 29     ცხოველითა ქუეწარმავალითა, რაჲთა კუალად ესენიცა შეიმკვნენ.
Line: 30     რამეთუ ქუეყანაჲ შემკობილი იყო მცენარეთაგან, და მიეღო ცასა
Line: 31     ყუავილი ვარსკულავთაჲ. და შემკობილ იყო ორითა მით მნათობითა
Line: 32     დიდ-დიდითა, ვითარცა სახედ თუალითა; წყალთაჲ ხოლო
Line: 33     დაშთომილ იყო, რაჲთა მისცეს შუენიერებაჲ მათი, Page of ms. B: 53V მოვიდა
Line: 34     ბრძანებაჲ, და იქმნნეს მდინარენი მფლობელ და ტბანი მშობელ,
Page: 96   Line: 1     [თი]თოეული მათი თესლთა მათ, რომელნი არიან ბუნებასა შინა
Line: 2     მათსა: და ზღუასა ელმოდა ყოველთათჳს ქუეწარმავალთა წყლისათა.
Line: 3     და არარაჲ დაშთა მას შინა ცუდად, რომელი იყო ტბათა
Line: 4     შინა და უყთა უსრული დაბადებითა. არამედ, მყუარნი და მუმლნი
Line: 5     მათგან გამოვიდოდეს, რამეთუ აწ რომელი-ესე სახილველ არს,
Line: 6     მოჲსწავებს მაშინდელსა მას. ესრეთ ყოველნი ისწრაფდეს მსახურებად
Line: 7     დამბადებელისა თჳსისა, და რომელთა-იგი ვერვინ შემძლებელ
Line: 8     არს მითხრობად სიმრავლესა თესლთასა, მყის აჩუენა ცხოველობაჲ
Line: 9     მათი მყოფელი და იძრვისი ძალმან მან დიდმან ღმრთისამან,
Line: 10     მოუთხრობელმან ბრძანებითა მისითა, იქმნა წყალთა შინა
Line: 11     ძალი ცხოვრებისაჲ.

Line: 12        გამოიღედ წყალთა ქუეწარმავალი ცხოველი. აწ
Line: 13     დაებადა პირველი ცხოველი სულიერი, რომელსა აქუს გრძნობაჲ.
Line: 14     დაღაცათუ ითქუმის მცენარეთათჳს და ხეთა, ვითარმედ აქუს მათ
Line: 15     ძალი Page of ms. B: 54R აღმაორძინებელი და მზრდელი, არამედ არა არიან
Line: 16     იგინი ცხოველ და არცა სულიერ. ამისათჳს გამოაქუს წყალთა
Line: 17     ქუეწარმავალი. ყოველო მცურვალი, რომელი ცურავს ზურგსა
Line: 18     ზედა წყლისასა და განაღებნ სიღრმეთა, არს იგი ბუნებისაგან
Line: 19     ქუეწარმავალთაჲსა, და უკუეთუ არიან რაჲმე წყლისათაგანნი მრავალნი,
Line: 20     უმრავლესნი მათნი არიან ორცხოველებითა, ვითარცა სახედ
Line: 21     კუვი და ბჳთქი, და ცხენი მდინარისაჲ და მყუარნი, და კირჩხიბნი.
Line: 22     რაჲ ესენო არიან პირველითგან მცურვალე. ამისთჳს გამოაქუს
Line: 23     წყალთა ქუეწარმავალი. ამით სიტყჳთა მცირითა,
Line: 24     რაჲ არა იქმნა დაბადებულთაგანი მშობელი ცხოველთაჲ, ვითარცა
Line: 25     ფუკინნი და დელფინნი და ნარკი და მსგავსნი ამათნი, რომელსა
Line: 26     ჰრქჳან სალაბია? და თესლნი მეკუერცხენი, რომელ არიან
Line: 27     უმრავლესნი თევზთაგანნი, ქეცეანნი და უქეცონი, ფრთოვანნი და
Line: 28     უფრთონი? ჴმაჲ ბრძანებისაჲ მცირე არს, და Page of ms. B: 54V უფროჲს-ღა
Line: 29     არა არს იგი ჴმაჲ, არამედ წამი ოდენ და სიორძილი ნებისაჲ,
Line: 30     ხოლო ნაყოფოერებაჲ ბრძანებისაჲ არს რიცხუად თევზთა შეზავებისაჲ
Line: 31     და განყოფისა მათისაჲ, რომელთა აღრიცხუვაჲ ღელვათაჲ
Line: 32     და აღრიცხუვაჲ წყალთა ზღჳსათაჲ ჭიქითა უადვილეს არს აღრიცხუვისა
Line: 33     მათისა.

Line: 34        გამოიღედ წყალთა ქუეწარმავალი სულიერთა
Line: 35     ცხოველთაჲ. ამათ შინა იშვნეს თევზნი უფსკრულისანი და
Line: 36     ზღჳს-პირისანი, და სიღრმეთანი, და ლოდოვანთანი, და კოლტისა,
Line: 37     და მარტონი და კისტოსთანი, და დიდ-დიდნი და წულილნი თევზნი.
Line: 38     მით ბრძანებითა და მით ძალითა იქმნნეს მცირედნი და დიდნი.
Page: 97   Line: 1     გამოიღეთ წყალთა. გოჩუენა შენ ნათესავობაჲ მცურვალთაჲ
Line: 2     წყალთა მიმართ; ამისთჳს რაჟაშს გამოვიდის თევზი წყლისაგან,
Line: 3     მოკუდის ^*. რამეთუ არა აქუს მათ შუმინვაჲ, რომლითამცა იყნოსეს
Line: 4     ჰაერი ესე. და ვითარცა-ი\გი Page of ms. B: 55R ცხორებაჲ ჴმელისათაჲ ჰაერისაგან
Line: 5     არს. ეგრეთვე ცხორებაჲ მცურვალთაჲ წყალთაგან. და მიზეზი ამას
Line: 6     შინა ცხად არს, რამეთუ ფირტჳ ჩუენი ასოჲ არს თხელი, და ყნოსითა
Line: 7     ყიისაჲთა მიიღებს ჰაერსა და აგრილებს მჴურვალებასა, რომელ
Line: 8     არს ჩუენ შორის, ხოლო თევზნი განხუმითა ქიმთაჲთა და შეყოფითა
Line: 9     მიიღებენ წყალსა და განუტევებენ; და ესე არს საყნოსელი
Line: 10     მათი. და თევზთა აქუს ნაწილი განკუთნვილი, და ბუნებაჲ განკუ[თ]ნვილი,
Line: 11     და საზრდელი განკუთნვილი. ამისთჳს ვერ იყოფის
Line: 12     კაცთა თანა, და არცა თავს-იდებს შეხებად ჴელისა კაცობრივისა.

Line: 13        გამოიღენ წყალთა ქუეწარმავალი ცხოველი
Line: 14     თესლად-თესლადი. დაწყებაჲ ყოვლისა თესლისაჲ ბრძანა, რაჲთა
Line: 15     იყოს ბუნებასა შინა მსგავსი თესლისაჲ, ხოლო განმრავლებაჲ
Line: 16     მათი დაუტევა, რაჲთა იყოს შობითა, რაჟამს განეგოს მათთჳს
Line: 17     აღორძინებაჲ და განმრავლებაჲ. სხჳსა Page of ms. B: 55V თესლისაჲ არს ქეცეანი
Line: 18     იგი, ვითარცა, ლოფოთქინი. და სავარცხალი, და კოვზი ზღჳსაჲ,
Line: 19     და მრავალფერი ესევითარი სხუაჲ. და სხჳსა თესლისაგან კუალად,
Line: 20     რომელსა-იგი ჰრქჳან კეც-ლბილ, ვითარცა სახედ, კირჩხიბნი და
Line: 21     კარაბიდაჲ ^* და მსგავსნი ამათნი. და სხუაჲ თესლი არს კუალად,
Line: 22     რომელსა ჰრქჳან ლბილ, რომელთა ჴორცი ლბილ არს და
Line: 23     მოშუე, ვითარცა, სიპეაჲ, და მრავალ-ფერჴი და მსგავსნი ამათნი.
Line: 24     და კუალად ამათ შინა არიან მრავალნი განყოფანი, ვითარცა
Line: 25     სახედ; გუელ-თევზი და ვეშაპნი და სმორენე ^* და რომელნი არიან
Line: 26     მდინარეთა შინა და უყეანთა და ტბათა შინა, რომელნი ჰგვანან
Line: 27     ბუნებით მკბენართა მათ უფროჲს, ვიდრე არა თევზთა. ხხჳსა თესლისაგან
Line: 28     არს კუალად, რომელ-იგი კუერცხსა დაასხამს და სხჳსაგან
Line: 29     -- მშობელნი იგი. და მშობელნი იგი არიან, რომელსა ჰრქჳან
Line: 30     სალაბია, ვითარცა სახედ: ძაღლნი ზღჳსანი და დელფინნი და ფუკინნი,
Line: 31     რომელთაჲ-იგი ითქუმის, ვითარმედ შთანთქ\ნიან Page of ms. B: 56R ლეკუნი
Line: 32     იგი თჳსნი, რაჟამს შეეშინის მათ სხჳსაგან ცხოველისა; და
Line: 33     რაჟამს უშიშ იქმნის იგი, წარმოჲგდის.

Line: 34        გამოიღედ წყალთა ქუეწარმავალი თესლადთესლადი.
Line: 35     სხჳსა თესლისაგან არიან ვეშაპნი და სხჳსა თესლისაგან
Page: 98   Line: 1     თევზნი იგი ჩჩჳლნი, და კუალად თევზთაცა შორის მრავალი
Line: 2     განყოფაჲ არს თესლად-თესლად განყოფილი და სახელითაცა, და ^*
Line: 3     Page of ms. A: 37R   საზრდელითაცა. და ხატითაცა, და სიდიდითა და ვითარებითა
Line: 4     ჴორცთა მათთაჲთა და ^* განშორებითა ^* მრავლითა განყოფილებითა
Line: 5     ერთმანერთისაგან. და არიან იგინი სხუად და სხუად ფერად. რომელნი
Line: 6     გამომეძიებელნი არსთანი ^* შემძლებელ არიან აღრიცხუვად თესლთა
Line: 7     მათთა და განყოფათა მათთა? რამეთუ იტყჳან, ვითარმედ არიან იგინი
Line: 8     კოლტებსა შინა მრავალსა და მიუთხრობენ რიცხუსა მათსა; ვინმე ^*
Line: 9     დაბერებულმან ზღჳს-კიდესა ^* და ლოდთა ზედა ზღჳსათა შეუძლოს
Line: 10     თხრობად მათთჳს ჭეშმაროტებით? მონადირენი იგი ჰინდოეთისა
Line: 11     ზღჳსანი Page of ms. B: 56V გჳთხრობენ სხუათათჳს, და რომელნი-იგი ინადირობენ
Line: 12     ზღუასა ეგჳპტისასა -- სხუათათჳს, და მოჭალაკენი იგი --
Line: 13     სხუათათჳს. და ყოველნი მათგანნი -- მცირენი და დიდნი ^* -- პირველმან
Line: 14     მან ბრძანებამან წარმოიხუნა და ძალმან მან გამოუთქუმელმან.
Line: 15     რავდენ ^* მრავალ არს თითოსახეობაჲ ^* იგი სიცოცხლისა
Line: 16     მათისაჲ და რავდენ ^* მრავალ არს განყოფაჲ შობისა ნათესავთა
Line: 17     მათთაჲსაჲ! მრავალნი თესლთაგანნი არა დასხმენ კუერცხსა ^* ვითარცა
Line: 18     ქათამნი, და არცა დაიდგმენ ბუდესა, და არცა ზრდიან
Line: 19     მართუეთა თჳსთა შრომით, არამედ ოდეს დასხის კუერცხისა მისგანი,
Line: 20     შთავარდის კუერცხი იგი წყალსა და იქმნის ცხოველ. და
Line: 21     შობაჲ ყოვლისა ნათესავისა მისგანისაჲ შეურევნელ არს სხჳსა
Line: 22     ბუნებისა და ^* არა ვითარ-იგი ჴმელსა ზედა ჯორთაჲ. და რომელიმე
Line: 23     მფრინველთაგანნი ^* განჰრყუნიან სხუათა თესლთა. და არარაჲ
Line: 24     არს თევზთა სორის, რომელმანმცა მოიგო საჴმარი თჳსი კბილთა
Line: 25     შინა თჳსთა უსრულად, ვითარცა სახედ, ჴარმან და საც\ხოვარმან. Page of ms. B: 57R
Line: 26     და არარაჲ არს მათ სორის, რომელიმცა აღმოიცოხნიდა,
Line: 27     გარნა სკაროსი ხოლო მარტოდ, ვითარცა-იგი იტყჳან ვიეთნიმე.
Line: 28     და ყოველთა თევზთა ასხენ კბილები მახჳლები ^* და მტკიცეები, რაჲთა
Line: 29     არა გამოსცჳოდის საჭმელი მარადის ცოხნასა მას შინა, და
Line: 30     უკუეთუმცა არა ადრე დასცოხნიდა და შთაიღებდა მუცლად,
Line: 31     წყალმანმცა განაბნია იგი და წარიღო საჭმელი იგი.

Page: 99

Line: 1        და საზრდელი სხუათა თევზთაჲ სხუაჲ არს და სხუათაჲ სხუაჲ
Line: 2     არს ^*. და რომელომე- მათგანი ძოვს Page of ms. A: 37V   უყასა, და რომელიმე ^* თივასა,
Line: 3     რომელ არს ^* წყალთა შინა, უმრავლესნი ^* მათგანნი ^* ჭამენ ^* ერთმანერთსა,
Line: 4     დიდი იგი ჭამს მცირესა. და ოდესმე შთანთქის თევზი
Line: 5     უმცროჲსი მისსა ^*, და მოვიდის სხუაჲ თევზი უფროჲსი მოსსა ^* და
Line: 6     შთანთქის იგი, და იყვნიან ორნივე ^* მუცელსა უკუანაჲსკნელისა მის[ისა]სა.
Line: 7     და ესრეთვე ჩუენ კაცნი უყოფდით დევნითა ჩუენითა უუსუსურესთა
Line: 8     ჩუენთა. რაჲ განყოფაჲ არს უკუანაჲსკნელისა მის თევზისაჲ
Line: 9     და სიმდიდრისა მოყუარისაჲ, რომელმან-იგი სიხარბითა თჳსითა
Line: 10     Page of ms. B: 57V დაფარის უბეთა შინა ანგაჰრებისა თჳსისათა ^* უსუსური? მან
Line: 11     მიიღო ჭურჭერი ^* გლახაკისაჲ და შენ შეიპყარ იგი და ჰყავ ჭურჭერად ^*
Line: 12     შენდა. და იქმენ უუსამართლოეს ^* უსამართლოჲსა და უანგაჰრეს
Line: 13     ანგაჰრისა. იხილე, რაჲთა არა იყოს უკუანაჲსკნელი შენი
Line: 14     ვითარცა თევზისაჲ მის, და მოგემთხჳს შენ სამჭედური ანუ ბადე.
Line: 15     რამეთუ ჩუენცა არა განვერებით პატიჟისაგან საუკუნოჲსა ^*, რაჟამს
Line: 16     მივერჩდეთ უმსჯავროებასა ^*.

Line: 17        და რაჟამს სცნა შენ ცხოველთა შინა უსუსურთა ზაკულებაჲ.
Line: 18     და მაცთურებაჲ, მნებავს, რაჲთა, რაჟამს მოგეჴსენნენ შენ იგინი,
Line: 19     განეშორო ^* მსგავსებისაგან მათისა. კირჩხიბსა უნებნ ჴორცი, რომელ
Line: 20     არს ბუდესა შინა, და ძნელ არნ მის ზედა მონადირებაჲ მისი
Line: 21     ბუდეთა მათგან. რამეთუ ბუნებამან ^* ცხოველისამან ^* ყო თავისა
Line: 22     თჳსისათჳს საფარველი ფიცხელი სიჩჩოჲსა მისთჳს ჴორცისა მისისა.
Line: 23     ამისთჳს ეწოდების მას ტყავ-კეცი. და რავდენ ^* ორკე\რძონივე Page of ms. B: 58R
Line: 24     იგი ბუდენი შეიყოფვიან მაგრიად, ჴელნი იგი კირჩხიბისანი ცუდა
Line: 25     დარჩიან ^*. და რაჲ ყვის? დაჰფლის თავი თჳსი ქჳსასა შინა,
Line: 26     და რაჟამს იხილის ცხოველი იგი განმარტებულად, ტფებინ რაჲ
Line: 27     იგი მცხინვარებასა ქუეშე მზისასა ^*, მაშინ ფარულად მივიდის და
Line: 28     შთაჲგდის ბუდესა მას შინა ღჳნჭაჲ ერთი მცირე, რაჲთა ვერღარა
Line: 29     შეყვნეს ბუდენი იგი მისნი ^* ერთგან, და რომელ-იგი აკლნ ძალსა
Line: 30     კირჩხიბისასა, განასრულის იგი ღონის-ძიებითა თჳსითა ^*. და ესე
Line: 31     არს მანქანებაჲ, რომელთა-იგი არა აქუს ჴმაჲ, არცა სიტყუაჲ! და
Line: 32     მნებავს შენ\გან, Page of ms. A: 38R   რაჲთა ^* ემსგავსო ღონის-ძიებითა კირჩხიბსა
Page: 100   Line: 1     მას მოგებისათჳს, და დააცადო ბოროტი მოყუსისა შენისათჳს. და
Line: 2     ესრეთ არს, რომელი ვიდოდის მოყუსისა თჳსისა თანა ზაკუვით,
Line: 3     და ეძიებნ ჟამსა მარჯუესა ^* მარტოდ მის ზედა და იშუებნ შეხუდომასა
Line: 4     სხჳსასა. და ივლტოდე შენ მსგავსებისაგან ბოროტთაჲსა
Line: 5     და კმა-გეყავნ თჳსი მონაგები. რამეთუ სიმართლით სიმკოდვე
Line: 6     უაღრეს არს გო\ნიერთა Page of ms. B: 58V თანა.

Line: 7        არა დავივიწყო მზაკუვ[ა]რებაჲ და არცა პარვაჲ მრავალფერჴისაჲ,
Line: 8     რომელმან-იგი მიიღოს ფერი ყოვლისავე ლოდისაჲ, რომელსაცა
Line: 9     შეეკრის. რამეთუ რაჟამს ცურვიდეს თევზი გარემო ლოდსა
Line: 10     მას, მიეტევის იგი უგრძნულად და იქმნის თევზი იგი ნადირ განმზადებულ
Line: 11     მზაკუვარისა მისთჳს ^*. ესრეთ არიან იგინი, რომელნი
Line: 12     შეუდგან მთავართა. რომელნი არაოდეს დაადგრებიან ერთსა რასმე
Line: 13     ზედა, არამედ შეიცვალებიედ ^* იგინი წუს-წუთ ყოველთა თანა, და
Line: 14     პატივ-სცემენ იგინი სიწმიდესა წმიდათა თანა და მრუშებედ ^* იგინი
Line: 15     მემრუშეთა თანა, და შეიცვალნიან იგინი მსგავსად ნებისა ყოველთაჲსა.
Line: 16     რომელთაგან განშორებაჲ ძნელ არს და დაცვაჲ ვნებისა
Line: 17     მათისაგან. რამეთუ ბოროტი იგი მათი ღრმა არს და დაფარულ
Line: 18     სიყუარულითა მათითა. და მსგავსთა ამათთა უწოდა უფალმან მგელ
Line: 19     მტაცებელ, რომელნი ჩნდიან სამოსლითა ცხოვართაჲთა ^*^*:. და ივლტოდე
Line: 20     ბოროტისა მისგან მრავალფერჴთაჲსა, და შეუდეგ სიმართლესა
Line: 21     და უმანკოებასა და Page of ms. B: 59R სიმარტივესა. გუელი მზაკუვარ
Line: 22     არს ^* ამისთჳს დაესაჯა მას, რაჲთა ცურვიდეს მკრდითა თჳსითა.
Line: 23     და მართალი მარტივ, ვითარცა იაკობი ^*, ამისთჳს უფალმან
Line: 24     დაჲმკჳდრნის ერთსახენი სახლსა^*.

Line: 25        ესე ზღუაჲ ^* დიდი და ვრცელი: მას შინა არიან
Line: 26     ყოველნი ქუეწარმავალნი, რომელთაჲ არა არს
Line: 27     რიცხჳ, ცხოველნი წულილნი დიდთა თანა^*. არამედ
Line: 28     დაბადებაჲ იგი მათი არს სიბრძნით და განმზადებულებით. და
Line: 29     არა თუ არა ვჰგონებთ ოდენ თევზთა, არამედ არს რაჲმე მათ
Line: 30     შორის, რომელთაჲ მიმსგავსებაჲცა ჯერ-არს. ვითარმედ: თევზთა
Line: 31     მათ თესლებისათა განიყვნეს საყოფელნი მათნი ^* და არა შეუვლენ
Line: 32     Page of ms. A: 38V   ერთმანერთსა, არამედ დაადგრიან იგინი საზღვართა თჳსთა.
Line: 33     და არა არს მათ შორის განმზომელი, რომელმანმცა განუზომა
Line: 34     სამკჳდრებელი მათი. და არცა განიყვნეს იგინი საზღვრითა და
Page: 101   Line: 1     ზღუდითა, არამედ მეყს განეწესა თითოეულისა მათგანისაჲ ^* სარგებელი
Line: 2     თჳსი. ამას უბესა ძოვენ სხუანი თევზნი და Page of ms. B: 59V სხუათა
Line: 3     უბეთა ძოვენ ^* სხუანი; და რომელ-იგი აქა დიდ არს, სხუასა ^* მოკლებულად
Line: 4     არს. და არა თუ სიმაღლე მთათაჲ აყენებს მათ მისლვად
Line: 5     ერთმანერთისა თანა ^*, და არცა მდინარე განჰკუეთს განსავალსა
Line: 6     მათსა, არამედ შჯული ბუნებითი განუყოფს თითოეულსა მათსა
Line: 7     სარგებელსა სწორად და სამართლით. ხოლო ჩუენ არა ეგრეთ,
Line: 8     არამედ გარდავჰვალთ საზღვარსა ^*, რომელი პირველ ^*
Line: 9     განაჩინეს მამათა ჩუენთა ^*, და მოუღებთ ქუეყანასა და
Line: 10     შევჰყოფთ სახლთა სახლსა თანა ჩუენსა ^* და ყანასა --
Line: 11     ყანათა თანა ჩუენთა, და ^* რაჲთა მიგიტაცოთ მოყუასთა
Line: 12     ჩუენთაჲ^* ^*. ვეშაპნი თჳსით ბუნებით სცნობენ ადგილთა
Line: 13     თჳსთა ^* განსაზღვრებულთა მათთჳს; ამისთჳს იყოფვიან ^*
Line: 14     იგინი ზღუასა, რომელ არს გარეშე სამკჳდრებელთა ადგილთა,
Line: 15     რომელთა შინა არა არიან ჭალაკებ, რომელთა არა აქუს ქუეყანაჲ
Line: 16     წიაღ-განსავალი, არამედ არს იგი შედგმულ, და ვერ ვლენან მას შინა
Line: 17     მენავენი საჴმა\რებისათჳს Page of ms. B: 60R და არცა ხილვისათჳს. მუნ არიან ვეშაპნი
Line: 18     დიდ-დიდნი, რომელნი ჰგვანან მთათა დიდ-დიდთა, დადგრომილნი
Line: 19     საზღვართა მათ ^* შინა თჳსთა, და არა შევლენ იგინი ქალაქთა
Line: 20     და არცა ჭალაკთა. და ესრეთ ყოველი თესლი თევზთა
Line: 21     იყოფვის ზღჳთ-კერძოსა სიღრმესა ^* , ადგილსა ^* განჩინებულსა
Line: 22     მათთჳს, ვითარცა სახედ, ქალაქნი და სოფელნი, ანუ ქუეყანანი
Line: 23     ადრინდელნი.

Line: 24        და რომელნომე თევზნი არიან მიმომავალ. რეცა თუ ერთითა
Line: 25     განზრახვითა მიიცვალნიან ყოველთა ერთსახედ სხუად საზღვრად
Line: 26     რაჟამს-იგი მოიწიოს ჟამი შობისა მათისაჲ, რომელიმე წარვიდის სხჳთ
Line: 27     კერძოთა ზღჳსათა და რომელიმე სხუად კერძოთა ^* შჯულითა მით ბუ ნებისაჲთა,
Line: 28     და მიიწინიან იგინი ^* ზღუასა მას ჩრდილოჲსასა. და ოდესმე
Line: 29     იხილნე ^* თევზნი ჟამსა ^* Page of ms. A: 39R   აღმოსლვისა მათისასა, ვითარცა
Line: 30     სახედ, ღელვანი შემდგომითი-შემდგომად, და მიდინ იგი ^* პონტოჲსა
Line: 31     ზღჳსაგან ზღუად ევქსინოჲსა ^*. ვინ არს აღმძრველი იგი? ანუ
Page: 102   Line: 1     რომლისა Page of ms. B: 60V მეფისა ბრძანებითა, ანუ რომელი წიგნი წარიკითხა
Line: 2     ერსა ზედა, რომელმანმცა განუჩინა მათ ჟამი იგი ^* ? გინა ვინ ისტუმრებს
Line: 3     მათ?! აჰა ესერა ჰხედავ შენ ბრძანებასა საღრმთოსა აღმავსებელად ^*
Line: 4     [ყოვლისა], და მისწუდების დიდითგან ^* მცირეთაცა!

Line: 5        თევზი არა გარდაჰვალს სჯულსა ბუნებისასა, და ჩუენ კაცნი
Line: 6     არა თავს-ვიდებთ სწავლასა მაცხოვნებელისა ჩუენისასა ^*. ნუ შეურაცხ-ჰყოფ
Line: 7     შენ თევზსა ^*, რამითუ ყოლადვე არა აქუს მას ჴმა,
Line: 8     არცა სიტყუა, არამედ გეშინოდენ. რაჲთა არა იყო უპირუტყუჱს
Line: 9     მისსა ^* გარდასლვითა შენითა ბრძანებასა დამბადებელისასა. ესე ^*
Line: 10     ისმინე ოდენ თევზისაგან, არა თუ ჴმასა გამოსცემს საქმითა თჳსითა,
Line: 11     რაჟამს წარვალს იგი გზასა შორსა დაცვისათჳს ნათესავთა თჳსთაჲსა.
Line: 12     არა აქუს მათ სიტყჳერებაჲ, არამედ აქუს ^* მათ რჩული ბუნებითი ^*, დამამტკიცებელად
Line: 13     მათდა ^* და წინამძღურად საქმისა მათისა. და თქჳან
Line: 14     მათ: "წარვიდეთ ზღუასა მას ჩრდილოჲსასა". რამეთუ წყალი იგი
Line: 15     სიღრმისაჲ Page of ms. B: 61R მის უტკბილეს არს სხუათა ზღუათასა ^*, რამეთუ
Line: 16     მზე მცირედ ჰყოვნის მას ზედა და არა დიდად ^* მიეღის სიტკბოებაჲ
Line: 17     წყლისაჲ ^* მისგან, რამეთუ ყლ~თავე ცხოველთა ^* ზღჳსათა
Line: 18     აშუს სიტკბოებაჲ წყლისაჲ. და ამისთჳს ოდესმე ცურვიდიან იგინი
Line: 19     მდინარეთა შინა გარეშე ზღჳსა ^*. და მისთჳს ^* ზღუაჲ იგი პონტოჲსაჲ
Line: 20     უმარჯუე ^* არს მათდა ჟამსა შობისა მათისასა ^* და მართუეთა ^*
Line: 21     ზრდისასა. და რაჟამს აღესრულოს, რაჲ-იგი ეგულვბინ მათ,
Line: 22     მოიქციან ერთობოთ სადგურადვე თჳსად ^*. და ვისმინოთ, რასა-იგი
Line: 23     იტყჳან. სულის-ღებით იტყჳან, ვითარმედ ზღუაჲ იგი ჩრდილოჲსაჲ
Line: 24     განფენილ არს წინაშე პირსა ^* ფიცხელთა ქართასა. და
Line: 25     მცირედ არიან მას შინა ქუაბოვანნი ^* და ლოდოვანნი. ამისთჳსცა
Line: 26     ძირითგან აღამრღჳიან იგი ქართა, ვიდრემდოს აღერიის ქჳსაჲ იგი
Line: 27     ქუესკნელისაჲ ღელვათა. და კუალად ცივი არს იგი ჟამსა ზამთრისასა,
Line: 28     რამეთუ მრავალნი და დიდ-დიდნი მდინარენი შთა\ერთვიან Page of ms. B: 61V
Line: 29     მას. და ვინაჲთგან ვიხარეთ Page of ms. A: 39V   მას შინა ჟამსა ზაფხულისასა,
Line: 30     რაოდენ-იგი ეგებოდა კუალად ზამთრის? მივიდეთ სიტფოსა სიღრმისასა
Line: 31     და ადგილთა მათ მზოვარეთაო ^*, და მეოტ იქმნიან იგინი
Page: 103   Line: 1     ადგილთაგან ^* ქარ-ფიცხელთა და დაადგრიან ადგილთა ^* შინა
Line: 2     მყუდროთა.

Line: 3        მე ვიხილე ესე და დამიკჳრდა სიბრძნისაგან ღმრთისა ყოველსა
Line: 4     შინა. უკუეთუ პირუტყუნი იღუწიან ცხორებისათჳს თავთა
Line: 5     თჳსთაჲსა, და თევზთა იციან მარგებელი თჳსი და მავნებელი, რაჲ-მე
Line: 6     უკუე სთქუათ ჩუენ პატივცემულთა სიტყჳთა, და განსწავლულთა
Line: 7     შჯულთა, ბრძანებულთა აღთქუმითა, განბრძნობილთა სულითა,
Line: 8     რომელნი განაგებენ საქმეთა თჳსთა უძჳრეს თევზისა პირუტყჳსა?
Line: 9     ვინაჲთგან შემძლებელ არს იგი ^* ღუწოლად მომავალისათჳს ^* ჟამისა ^*.
Line: 10     და ჩუენ სასოწარკუეთილებითა მომავალისა მისთჳს წარვწყმიდით
Line: 11     ცხორებაჲ ჩუენი გემოთა შინა პორუტყჳს სახეთა.

Line: 12        თევზმან ერთმან ^* განვლნის ესევითარნი სიღრმენი სასოებითა
Line: 13     სარგებელისაჲთა და შენ რასა იტყჳ, რომელი სცხონდები მოცალებასა
Line: 14     შინა? და მოცალებაჲ არს დასაბამი ვნებისაჲ. და ნუ ვინ მიზეზობნ
Line: 15     უმეცრობასა. რამეთუ დანერგულ არს ჩუენ შორის სიტყუაჲ
Line: 16     ბუნებითი, რომელი გჳჩუენებს განშორებასა მავნებელისასა
Line: 17     და მოგებასა სარგებელისასა.

Line: 18        არა განგეშორები სახეთაგან ზღჳსათა, რამეთუ წინაშე სხენან
Line: 19     ჩუენ ზედა გამოწულილვისათჳს. მესმა ვიეთგანმე ზღჳსა მავალთა,
Line: 20     ვითარმედ გრძღაბი ზღჳსაჲ; მცირე და შეურაცხი ცხოველი,
Line: 21     ოდესმე არნ მასწავლელ მენავეთა დაყუდებასა [და] აღძრვასა
Line: 22     ზღჳსასა. რამეთუ რაჟამს ცნის მან, ვითარმედ ზამთარი ყოფად
Line: 23     არს, შეოპყრის ქვაჲ მძიმე, დაეკრის მას ზედა და არა შეიძრის
Line: 24     იგი, და ვითარცა სახედ კავნი ნავისანი, რაჲთა არა წარიღონ იგი
Line: 25     ღელვათა. და რაჟამს იხილიან სასწაული ესე მენავეთა, ცნიან მომავალი
Line: 26     იგი სიფიცხლე ქარისაჲ. არავინ ვარსკულავთ-მრაცხველთაგანმან,
Line: 27     არცა ქალდეველთამან ა\სწავა ^* ესე გრძღაბსა, რომელნიიგი
Line: 28     სცნობენ სიორძილსა ჰაერისასა აღმოსლვითა ვარსკ\ულავთაჲთა Page of ms. A: 40R   ^*,
Line: 29     არამედ უფალმან ზღჳსამან და ქართამან ყო მცირესა
Line: 30     ამას შინა ცხოველსა სასწაული ცხადი სიბრძნიბა თჳსისაჲ. არარაჲ
Line: 31     არს ღმრთისა წინაშე შსეურაცხ და უღუაწ, ყოველსავე ჰხედავს
Line: 32     თუალი იგი დაუცინებელი და ყოველივე მის წინაშე არს.
Line: 33     რომელი ^* მომცემელი არს ^* ყოველთავე ^* ცხორებისაჲ. და უკუეთუ
Page: 104   Line: 1     ღმერთმან არა დაუტევა გრძღაბი იგი უგულებელს-ყოფად ^*, შენნი-მე
Line: 2     საქმენი უგულებელს-ყვნესა?

Line: 3        ქმართა გიყუარდედ ^* ცოლნი თქუენნი ^*^*. დაღაცათუ ^*
Line: 4     არს შეერთებაჲ თქუენი შორიელთაგან ადგილთა, არამედ
Line: 5     კრულებაჲ იგი ბუნებისაჲ და უღელი კურთხევისაჲ არს შემკრებელ
Line: 6     მშორებელთა შეერთებისა ^*. გუელი იგი ჯარბი, რომელ არს უძჳრეს
Line: 7     ყოველთა ქუემძრომელთა, შეემთხჳის გუელსა ზღჳსასა, რომელსა
Line: 8     ჰრქჳან სმორენა ^*, და სტჳნვითა ^* ამხილის ^* მოსლვაჲ იგი თჳსი, და
Line: 9     უწოდის მას სიღრმეთაგან შეერთებისათჳს მათისა. ხოლო იგი მოვიდის
Line: 10     და ეცოლის ^* Page of ms. B: 63R კბენარსა მას. და რაჲ-მე არ ამისთჳს სიტყუაჲ ^*
Line: 11     რამეთუ დაღაცათუ მქისე ხარ ^*, ჵ ქმარო. ვითარცა ჯარბი
Line: 12     იგი და ველურ გონებითა, ჯერ-არს ვიდრემე ცოლისა ^*, რაჲთა
Line: 13     თავს-გიდვას და არა განყოს შეკრებაჲ იგი მიზეზითა, ვითარმედ ^*:
Line: 14     მკბენარი არს ^* იგი ^*, არამედ ქმარი არს; მაგინებელი არს იგი,
Line: 15     არამედ ^* ერთ ხართ ბუნებითა; მქისე არს იგი და ძნელ დაჯერებისათჳს,
Line: 16     არამედ ასოჲ ^* არს იგი შენი და უპატიოსნესი ასოთაჲ.

Line: 17        ისმინენ ქმარმანცა სწავლაჲ ესე სიმართლისაჲ! უკუეთუ
Line: 18     ჯარბმან მან წარმოსთხიის გესლი თჳსი პატივისათჳს ქორწილისა,
Line: 19     შენ არა განაგდოა სიმწარე სულისა შენისაჲ პატივისათჳს შეერთებისა?
Line: 20     და ნუუკუე სარგებელ-ვიყოთ ჩუენ სახე იგი ჯარბისაჲ სხჳთ
Line: 21     კერძოცა, რამეთუ შეკრებაჲ იგი ჯარბისაჲ მის და სმორენესაჲ ^*
Line: 22     სიძვაჲ არს. და განისწავლნედ, რომელნი-იგი განჰრყუნიან სხჳსა
Line: 23     ქორწილსა, და უწყოდენ, თუ რომელსა ქუეწარმავალსა ემსგავსებიან
Line: 24     იგინი? ხოლო .ჩემდა სარგებელ ერთი ხოლო არს, რაჲთა ეკლესიათა ^*
Line: 25     სარგებელ ვეყო ყოვლით კერძოვე. Page of ms. B: 63V განიდევნენ ვნებაჲ
Line: 26     მემრუშეთაჲ ^*. და განისწავლენ სახეთაგან ქუეყანისათა და
Line: 27     ზღჳსათა!

Line: 28        Page of ms. A: 40V   და დაეყენენ სიტყუაჲ ესე აქამომდე იძულებითა უძლურებისათჳს
Line: 29     ჴორცთაჲსა მიმწუხრებითა ^* ჟამისაჲთა, და უკუეთუმცა
Line: 30     ესე არა ვიდრემე შე-მცა-ემატა ^* სმენის-მოყუარეთა მრავალი
Page: 105   Line: 1     საკჳრველებაჲ მცენარეთაგან ზღუასა შინა. და თჳთ ზღჳსაგანცა, ვითარ-იგი
Line: 2     განყინდების და იქმნების მარილ, და ვითარ-იგი კორალიონი,
Line: 3     ქვაჲ პატიოსანი, არს ზღუასა შინა თივა, და რაჟამს გამოიღის
Line: 4     იგი ჰაერსა, განყინის ვითარცა სიფიცხლე ქვისაჲ; ვინაჲ ცხოველსა
Line: 5     მას შინა ორ-ბუდესა უძლურსა შექმნა მას შინა ბუნებამან
Line: 6     ქვაჲ პატიოსანი, რომელ არს მარგალიტი მრავალ-სასყიდლისაჲ.
Line: 7     რომელი-იგი ჰნებავნ საგანძურსა მეფისასა ^*, მდებარე არს ზღჳ-კიდეთა
Line: 8     და ლოდოვანთა ფიცხელთა ბუდესა შინა თჳსსა, ვინაჲ
Line: 9     მატყლსა მას ოქროვეანსა ზრდის პინაჲ, რომელსა-იგი ვერვინ
Line: 10     მღებვართაგანმან შეუძლო ღებვად დღესამომდის ^*. Page of ms. B: 64R ვინაჲ ლოფოთქინმან,
Line: 11     რომელსა ჰრქჳან კოხლიოს ^*, მიანიჭის მეფეთა სამოსელი
Line: 12     მათი და ფერსა მისსა უძლევიეს ყუავილთა სამოთხისათა?

Line: 13        გამოიღედ წყალთა. და რაჲ არა იქმნა მყის ყოველივე
Line: 14     უნებლებითი საჴმარი? და რაჲ არა მოენიჭა ცხორებისათჳს კაცთაჲსა
Line: 15     ნაყოფიერებაჲ? რომელიმე სამსახურებელად კაცთა და რომელიმე
Line: 16     საცნობელად საკჳრველებათა დაბადებულთასა და სხუანი შესაძრწუნებელად
Line: 17     უდებებისა ჩუენისა.

Line: 18        დაჰბადნა ღმერთმან, ვითარცა სახედ ვეშაპნი
Line: 19     დიდ-დიდნი^*. არა თუ რავდენ უფროჲს არიედ იგინი ^* კარიდასისა
Line: 20     და მენიდოსისა, ამიბთჳის ეწოდა მათ დიდ, არამედ უფროჲს-ღა,
Line: 21     რამეთუ მსგავს არიან იგინი მთათა დიდ-დიდთა, ვიდრემდის მიემსგავსნიას
Line: 22     ჭალაკთა დიდთა ^*, რაჟამს ზედა კერძო წყალთა ^* ცურვედ
Line: 23     იგინი. ესენი ^* არა იყოფვიან ქუაბოვანთა ^* და არცა ზღჳს-კიდეთა,
Line: 24     არამედ, სიღრმესა, რომელსა ჰრქჳან ატლანტოს. ესენი არიან,
Line: 25     რომელნი დაებადნეს შესაძრწუნებელად ჩუენდა და განსაკჳრვებელად.
Line: 26     და რაჟადს გესმეს მცი\რისათჳს Page of ms. B: 64V თევზისა, რომელსა ჰრქჳან
Line: 27     ებენის ^*, რომელ არს თარგმანებით "ნავისა დამაყენებელ", რამეთუ
Line: 28     დაჲყენის ნავები დიდ-დიდები, მავალები ქარსა Page of ms. A: 41R   მარჯუესა,
Line: 29     და ყოლადვე არა უტევნის იგინი შეძრვად, არამედ დგანედ ვითარცა
Line: 30     დასობილნი რაჲმე სიღრმეთა მათ შინა; და იყავნ იგი შენდა
Line: 31     მასწავლელ ^* ძალსა დამბადებელისასა! და არათუ ძაღლნი იგი
Line: 32     ზღჳსანი და დელფინნი და მსგავსნი ამათნი ოდენ არიან შემაძრწუნებელ,
Line: 33     არამედ ეკალიცა იგი ეგჳპტისა ზღჳსაჲ. რაჟამს მოკუდის
Line: 34     იგი. და კუალად ყურდგელი ^* ზღჳსაჲ, რაჟამს მოკუდის იგი,
Page: 106   Line: 1     არა თუ შემაძრწუნებელ ოდენ არიან იგინი. არამედ მსწრაფლ
Line: 2     მოიყვანიან განხრწნილებაჲ. და ესრეთ ჰნებავს შენი დამბადებელსა,
Line: 3     რაჲთა იყო მღჳძარე და სასოებითა მისითა ივლტოდი მავნებელთა
Line: 4     მათგან.

Line: 5        არამედ აღმოვიდეთ სიღრმეთაგან ქუეყანად. რამეთუ საკჳრველებანი
Line: 6     დაბადებულთანი დაგუესხნეს ^* ჩუენ ზედა, ვითარცა
Line: 7     ღელვანი, და გამოიხუნეს სიტყუანი ჩუენ\ნი Page of ms. B: 65R ვითარცა წყლულებანი ^*,
Line: 8     და არაჲ საკჳრველ არს, და რაჟამს იხილნენ გონებათა
Line: 9     ჩუენთა საკჳრველებანი ჴმელისანი მრავალნი, და კუალად ზღუადვე
Line: 10     მიივლტოდის იგი, ვითარცა იონა. და მგონიეს, ვითარმედ თქუმულსა
Line: 11     ამას ჩემსა დაჰვიწყებიეს საზომი სიმრავლითა საკჳრველებათაჲთა,
Line: 12     და შეემთხჳა მას, რაჲ-იგი შეემთხჳის ზღჳსა მავალთა, რომელთა-იგი
Line: 13     ვერ ცნიედ, ^*, რაჲზომი იგი უვლიედ. რამეთუ არა არნ
Line: 14     სლვაჲ იგი ^* მათი გაყინებულსა რასმე ზედა. და ესრეთვე ჩუენ შეგუემთხჳა
Line: 15     სრბითა თქუმულისაჲთა დაბადებულთათჳს და ვერ ვაგრძენით
Line: 16     სიგრძოჲ იგი თქუმულისაჲ მის ^*. დაღაცათუ თეატრონი ^* ესე
Line: 17     საწადელი სმენოს-მოყუარე არს, და ჴმაჲ უფლისაჲ ტკბილ არს
Line: 18     მითხრობითა საკჳრველებათა დიდთაჲთა მსმენელთა ^* მიმართ მონათაჲსა.
Line: 19     არამედ დავაყენოთ თქუმული ესე აქა ოდენ, და მოვე[ლო]დით
Line: 20     დღესა მოსაცემელად დაშთომილისა. და აღვდგეთ ყოველნი და
Line: 21     ვჰმადლობდეთ თქუმულთათჳს ^* და ვითხოოთ განსრ\ულებაჲ Page of ms. B: 65V დაშთომილისა
Line: 22     მის. და იყავნ ჩუენდა მოღებასა საზრდელისასა ტაბლათა ^*
Line: 23     ზედა, რაჲთა გუეჴსენნენ მითხრობილნი ^* ესე, რომელნი
Line: 24     ითქუნეს დილეულ და მწუხრი, რაჲთა გუეჴსენნენ იგინი ძილსაცა
Line: 25     შინა ^*, და ვიხარებდეთ ღამე და დღე ^* , და ^* რაჲთა იყოს თქუენდა
Line: 26     თქ\უმად, Page of ms. A: 41V   ვითარმედ: მე მძინავს და გული ჩემი მღჳძარე
Line: 27     არს^*, და ზრახავს შჯულსა უფლისასა დღე და ღამე, რომლისაჲ
Line: 28     არს დიდებაჲ და ძლიერებაჲ საუკუნეთა მიმართ საუკუნეთაჲსა,
Line: 29     ამენ.

Next part

This text is part of the TITUS edition of Basilius Magnus, Hexaemeron.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 28.10.2007. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.