Strophe: S120/K121 | ||
Verse: a | ავთანდილ ჯდა მარტო საწოლს, | ეცვა ოდენ მართ პერანგი, |
Verse: b | იმღერდა და იხარებდა, | წინა ედგა ერთი ჩანგი. |
Verse: c | შემოვიდა მას წინაშე | თინათინის მონა ზანგი, |
Verse: d და | მოახსენა: "გიბრძანებსო | ტანი ალვა, პირი მანგი". |
Strophe: S121/K122 | ||
Verse: a | ავთანდილს მიჰხვდა მოსმენა | საქმისა სანატრელისა, |
Verse: b | ადგა და კაბა ჩაიცვა, | მჯობი ყოვლისა ჭრელისა; |
Verse: c | უხარის ნახვა ვარდისა, | არ ერთგან შეუყრელისა. |
Verse: d და | ამოა ჭვრეტა ტურფისა, | სიახლე საყვარელისა! |
Strophe: S122/K123 | ||
Verse: a | ავთანდილ ლაღი, უკადრი | მივა, არვისგან ჰრცხვენოდა, |
Verse: b | მას ნახავს, ვისთა ვამთაგან | ცრემლი მრავალჯერ სდენოდა; |
Verse: c | იგი უებრო ქუშად ჯდა, | ელვისა მსგავსად შვენოდა, |
Verse: d და | მთვარესა მისთა შუქთაგან | უკუნი გარდაჰფენოდა. |
Strophe: S123/K124 | ||
Verse: a | გაძრცვილსა ტანსა ემოსნეს | ყარყუმნი უსაპირონი, |
Verse: b | ებურნეს მოშლით რიდენი, | ფასისა თქმად საჭირონი, |
Verse: c | ჰშვენოდეს შავნი წამწამნი, | გულისა გასაგმირონი, |
Verse: d და | მას თეთრსა ყელსა ეხვივნეს | გრძლად თმანი არ-უხშირონი. |
Strophe: S124/K125 | ||
Verse: a | დაღრეჯით იყო მჯდომარე | ძოწეულითა რიდითა, |
Verse: b | ავთანდილს უთხრა დაჯდომა | წყნარად, ცნობითა მშვიდითა. |
Verse: c | მონამან სელნი დაუდგნა, | დაჯდა კრძალვით და რიდითა. |
Verse: d და | პირის-პირ პირსა უჭვრეტდა, | სავსე ლხინითა დიდითა. |
Strophe: S125/K126 | ||
Verse: a | ქალმან უბრძანა: "ზარი მლევს | მე ამისისა თხრობისა; |
Verse: b | მწადდა არა-თქმა, რომლისა | ღონე არა მაქვს თმობისა, |
Verse: c | მაგრა იცია მიზეზი | შენისა აქა ხმობისა, |
Verse: d | და | რად ვზი ქუშად და დაღრეჯით ასრე მიხდილი ცნობისა?" |
Strophe: S126/K127 | ||
Verse: a | ყმამან ჰკადრა: "საზაროსა | ჩემგან თქმაღა ვით იქმნების? |
Verse: b | მზესა მთვარე შეეყაროს, | დაილევის, და-ცა-ჭნების; |
Verse: c | აზრად არად აღარა მცალს, | თავი ჩემი მეგონების, |
Verse: d და | თქვენვე ბრძანეთ, რაცა გიმძიმს, | ანუ რაცა გეკურნების". |
Strophe: S127/K128 | ||
Verse: a | ქალმან უთხრა საუბარი | კეკლუც-სიტყვად, არ დუხჭირად, |
Verse: b | იტყვის: "თუცა აქანამდის | ჩემგან შორს ხარ დანამჭირად, |
Verse: c | მიკვირს, მოგხვდა წამის ყოფად | საქმე შენგან საეჭვი რად, |
Verse: d და | მაგრა გითხრა პირველ ხვალმე, | სენი მე მჭირს რაცა ჭირად. |
Strophe: S128/K129 | ||
Verse: a | გახსოვს, ოდეს შენ და როსტანს | მინდორს მხეცი დაგეხოცა, |
Verse: b | ყმა გენახა უცხო ვინმე, | რომე ცრემლი მოეხოცა? |
Verse: c | მას უკანით გონებამან | მისმან ასრე დამამხო-ცა, |
Verse: d და | შენ გენუკევ მონახვასა, | კიდით კიდე მოჰლახო ცა. |
Strophe: S129/K130 | ||
Verse: a | აქანამდის ნაუბარსა | თუცა ვერას ვერ გეტყვია, |
Verse: b | მაგრა შორით სიყვარული | შენგან ჩემი შემიტყვია, |
Verse: c | ვიცი, რომე გაუწყვედლად | თვალთათ ცრემლი* გისეტყვია, |
Verse: d და | შეუპყრიხარ სიყვარულსა, | გული შენი დაუტყვია. |
Strophe: S130/K131 | ||
Verse: a | ასრე გითხრა, სამსახური | ჩემი გმართებს ამად ორად: |
Verse: b | პირველ, ყმა ხარ, ხორციელი | არავინ გვყავს შენად სწორად, |
Verse: c | მერმე, ჩემი მიჯნური ხარ, | დასტურია, არ ნაჭორად; |
Verse: d და | წა და იგი მოყმე ძებნე, | ახლოს იყოს, თუნდა შორად. |
Strophe: S131/K132 | ||
Verse: a | "შენგან ჩემი სიყვარული | ამით უფრო გაამყარე, |
Verse: b | რომე დამსხნა შეჭირვება, | ეშმა ბილწი ასაპყარე. |
Verse: c | გულსა გარე საიმედო | ია მორგე, ვარდი ყარე, |
Verse: d და | მერმე მოდი, ლომო, მზესა | შეგეყრები, შემეყარე. |
Strophe: S132/K133 | ||
Verse: a | სამსა ძებნე წელიწადსა | იგი შენი საძებნარი; |
Verse: b | ჰპოვო, მოდი გამარჯვებით, | მხიარულად მოუბნარი; |
Verse: c | ვერა ჰპოვებ, დავიჯერებ, | იყო თურე უჩინარი; |
Verse: d და | კოკობი და უფურჭვნელი | ვარდი დაგხვდე დაუმჭნარი. |
Strophe: S133/K134 | ||
Verse: a | "ფიცით გითხრობ: შენგან კიდე | თუ შევირთო რაცა ქმარი, |
Verse: b | მზეცა მომხვდეს ხორციელი, | ჩემთვის კაცად შენაქმარი, |
Verse: c | სრულად მოვსწყდე სამოთხესა, | ქვესკნელს ვიყო დასანთქმარი, |
Verse: d და | შენი მკლვიდეს სიყვარული, | გულსა დანა ასაქმარი". |
Strophe: S134/K135 | ||
Verse: a | მოახსენა ყმამან: "მზეო, | ვინ გიშერი აწამწამე, |
Verse: b | სხვა პასუხი რამცა გკადრე, | ანუ რამცა შევიწამე? |
Verse: c | მე სიკვდილსა მოველოდი, | შენ სიცოცხლე გამიწამე, |
Verse: d და | ვითა მონა, სამსახურად | გაღანამცა წავე, წა-, მე!" |
Strophe: S135/K136 | ||
Verse: a | კვლაცა ჰკადრა: "აჰა, მზეო, | რათგან ღმერთმან მზედ დაგბადა, |
Verse: b | მით გმორჩილობს, ზეციერი | მნათობია რაცა სადა; |
Verse: c | მე რომ თქვენგან მოვისმინენ | წყალობანი, მედიადა. |
Verse: d და | ვარდი ჩემი არ დაჭნების, | შუქი შენი იეფად ა" |
Strophe: S136/K137 | ||
Verse: a | კვლა შეჰფიცეს ერთმანერთსა, | დააპირეს ესე პირი, |
Verse: b | გასალდეს და გაამრავლეს | საუბარი სიტყვა-ხშირი. |
Verse: c | გაადვილდა, აქანამდის | გარდეხადა რაცა ჭირი; |
Verse: d და | თეთრთა კბილთათ* გამოჰკრთების | თეთრი ელვა ვითა ჭვირი. |
Strophe: S137/K138 | ||
Verse: a | ერთგან დასხდეს, ილაღობეს, | საუბარი ასად აგეს, |
Verse: b | ბროლ-ბადახში შეხვეული და | გიშერი ასადაგეს; |
Verse: c | ყმა ეტყვის, თუ: "შენთა მჭვრეტთა | თავი ხელი, ა, სად აგეს! |
Verse: d და | ცეცხლთა, შენგან მოდებულთა, | გული ჩემი ასადაგეს". |
Strophe: S138/K139 | ||
Verse: a | ყმა წავიდა, სიშორესა | თუცა მისსა ვერ გასძლებდა, |
Verse: b | უკუღმავე იხედვიდა, | თვალთა რეტად აყოლებდა, |
Verse: c | ბროლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს, | ტანსა მჭევრსა ათრთოლებდა, |
Verse: d და | გული ჰქონდა გულისათვის, | სიყვარულსა ავალებდა. |
Strophe: S139/K140 | ||
Verse: a | თქვა: "მზეო, ვარდსა სიშორე | შენი დამაჩნდეს ეს ადრე, |
Verse: b | ბროლი და ლალი გასრულვარ | ქარვისა უყვითლესად-რე. |
Verse: c | მაშინ რაღა ვქმნა ვერ-ჭვრეტა | რა მომხვდეს კვლა უგრძესად-რე! |
Verse: d და | ხამს მოყვრისათვის სიკვდილი, | ესე მე დამიც წესად-რე". |
Strophe: S140/K141 | ||
Verse: a | საწოლს დაწვა, ტირს, მტირალსა | ცრემლი ძნელად ეხოცების, |
Verse: b | ვითა ვერხვი ქარისაგან, | ირხევის და იკეცების; |
Verse: c | რა მიჰლულნის, სიახლევე | საყვარლისა ეოცების, |
Verse: d და | შეკრთის, დიდნი დაიზახნის, | მით პატიჟი ეოცების. |
Strophe: S141/K142 | ||
Verse: a | მოშორვება საყვარლისა | მას შეჰქმნოდა მისად ღაზოდ, |
Verse: b | ცრემლსა ვითა მარალიტსა | სწვიმს ვარდისა დასანაზოდ. |
Verse: c | რა გათენდა, შეეკაზმა | მისთა მჭვრეტთა სალამაზოდ, |
Verse: d და | ცხენსა შეჯდა, გაემართა, | დარბაზს მივა სადარბაზოდ. |
Strophe: S142/K143 | ||
Verse: a | დარბაზს ეჯიბი შეგზავნა, | მართ მისგან შენარონია, |
Verse: b | შესთვალა: "გკადრებ, მეფეო, | მე ესე გამიგონია: |
Verse: c | ყოველი პირი მიწისა | თქვენ ხრმლითა დაგიმონია, |
Verse: d და | აწ თუ სჯობს, ესე ამბავი | ცნან, რაცა გარემონია. |
Strophe: S143/K144 | ||
Verse: a | მე წავიდე, მოვიარო, | ვილაშქრო და ვინაპირო, |
Verse: b | თინათინის ხელმწიფობა | მტერთა თქვენთა გულსა ვჰგმირო, |
Verse: c | მორჩილ-ქმნილთა გავახარო, | ურჩი ყოვლი ავატირო, |
Verse: d და | ძღვენნი გკადრნე ზედას-ზედა, | არ სალამი დავაძვირო". |
Strophe: S144/K145 | ||
Verse: a | მეფესა ეთქვა ამისი | დიადი მადრიელობა, |
Verse: b | ებრძანა: "ლომო, არა გჭირს | შენ ომთა გარდუხდელობა, |
Verse: c | აწ მაგა შენსა თათბირსა | ჰგავსო შენივე ქველობა. |
Verse: d და | წა, მაგრა მომხვდეს, რაღა ვქმნა, | თუ სიშორისა გრძელობა!" |
Strophe: S145/K146 | ||
Verse: a | ყმა შევიდა, თაყვანის-სცა, | მადლი რამე მოახსენა: |
Verse: b | "ხელმწიფეო, მიკვირს, ქება | რად იკადრეთ ჩემი თქვენა?! |
Verse: c | აწ ნუთუ კვლა იშორისა | ღმერთმან ბნელი გამითენა, |
Verse: d და | პირი თქვენი მხიარული | მხიარულსა კვლა მიჩვენა!" |
Strophe: S146/K147 | ||
Verse: a | მეფე ყელსა* მოეკიდა, | გარდაკოცნა ვითა შვილი. |
Verse: b | სხვა მათებრი არ ყოფილა | არ გამზრდელი, არ გაზრდილი! |
Verse: c | ყმა ადგა და წამოვიდა, | მას დღე მათი ჩანს გაყრილი; |
Verse: d და | როსტან მისთვის აატირა | გონიერი გული, ლბილი. |
Strophe: S147/K148 | ||
Verse: a | გამოემართა ავთანდილ, | მოყმე მხნე, ლაღად მავალი. |
Verse: b | ოც დღე იარა, ღამეცა | დღეს ზედა წაჰრთო მრავალი. |
Verse: c | იგია ლხინი სოფლისა, | იგია ნივთი და ვალი, |
Verse: d და | არ მისცილდების თინათინ | მისი მას, ვისგან სწვავ ალი. |
Strophe: S148/K149 | ||
Verse: a | რა მოვიდა, სიხარული | შიგან გახდა სამეფოსა. |
Verse: b | მოეგებნეს დიდებულნი, | ძღვენსა სძღვნიდეს იეფოსა. |
Verse: c | იგი პირ-მზე არ მოსცთების | სიარულსა სასწრაფოსა. |
Verse: d და | მიჰხვდეს მყოფნი მას წინაშე | სიხარულსა სადაფოსა. |
Strophe: S149/K150 | ||
Verse: a | ქალაქი ჰქონდა მაგარი | საზაროდ სანაპიროსა, |
Verse: b | გარე კლდე იყო, გიამბობ | ზღუდესა უქვიტკიროსა. |
Verse: c | ყმამან მუნ დაყო სამი დღე | ამოსა სანადიროსა, |
Verse: d და | გამზრდელი მისი შერმადინ | დაისვა სავაზიროსა. |
Strophe: S150/K151 | ||
Verse: a | ესეა მონა შერმადინ, | ზემოთცა სახელ-დებული, |
Verse: b | თანა-შეზრდილი, ერთგული | და მისთვის თავ-დადებული, |
Verse: c | მან არ იცოდა აქამდის | მის ყმისა ცეცხლი დებული, |
Verse: d და | აწ გაუცხადა სიტყვები | მის მზისა იმედებული. |
Strophe: S151/K152 | ||
Verse: a | უბრძანა: "აჰა, შერმადინ, | ამად მე შენგან მრცხვენიან, |
Verse: b | ჩემნი საქმენი ყოველნი | გცოდნიან, გაგივლენიან, |
Verse: c | მაგრა არ იცი აქამდის, | რანიცა ცრემლნი მდენიან! |
Verse: d და | მე ვისგან მქონდეს პატიჟნი, | აწ მასვე მოულხენიან. |
Strophe: S152/K153 | ||
Verse: a | მოუკლავარ თინათინის | სურვილსა და სიყვარულსა, |
Verse: b | ცრემლი ცხელი ასოვლებდის | ნარგისთაგან ვარდსა ზრულსა, |
Verse: c | ვერ ვაჩენდი აქანამდის | ჭირსა ჩემგან დაფარულსა, |
Verse: d და | აწ მიბრძანა საიმედო, | ამად მხედავ მხიარულსა. |
Strophe: S153/K154 | ||
Verse: a | მიბრძანა: "მიცან ამბავი | მის ყმისა დაკარგულისა, |
Verse: b | მოხვიდე, სრულ-ვქმნა მაშინღა | შენი წადილი გულისა, |
Verse: c | ქმარი არ მინდა უშენო, | მომხვდეს ხისაცა რგულისა!" |
Verse: d და | მომცა წამალი გულისა, | აქამდის დადაგულისა. |
Strophe: S154/K155 | ||
Verse: a | "პირველ, ყმა ვარ, წასლვა მინდა | პატრონისა სამსახურად, - |
Verse: b | ხამს მეფეთა ერთგულობა, | ყოფა გვმართებს ყმასა ყმურად, - |
Verse: c | მერმე, ცეცსლი დაუვსია, | აღარა მწვავს გულსა მურად. |
Verse: d და | ხამს, თუ კაცი არ შეუდრკეს, | ჭირს მიუხდეს მამაცურად. |
Strophe: S155/K156 | ||
Verse: a | ვართ უმოყვრესნი მე და შენ | ყოველთა პატრონ-ყმათასა, |
Verse: b | ამისთვის გნუკევ სმენასა | შენ ამა ჩემთა ხმათასა: |
Verse: c | ჩემ წილ დაგაგდებ პატრონად, | თავადად ჩემთა სპათასა, |
Verse: d და | ამა საქმესა ვერა ვიქმ | მე განდობასა სხვათასა. |
Strophe: S156/K157 | ||
Verse: a | ლაშქართა და დიდებულთა | ალაშქრებდი, ჰპატრონობდი; |
Verse: b | დარბაზს კაცსა გაჰგზავნიდი | და ამბავსა მათსა სცნობდი, |
Verse: c | წიგნსა სწერდი ჩემ მაგიერ, | უფასოსა ძღვენსა სძღვნობდი, |
Verse: d და | აქა სადმე არ-ყოფასა | ჩემსა მათმცა რად აგრძნობდი! |
Strophe: S157/K158 | ||
Verse: a | ლაშქრობა და ნადირობა | შენი ჩემსა დაასასე, |
Verse: b | აქათ სამ წელ მომიცადე, | ხვაშიადი შემინახე, |
Verse: c | მე ნუთუმცა შემოვბრუნდი, | ალვა ჩემი არ დაჭნა ხე, |
Verse: d და | არ მოვბრუნდე, მომიგლოვე, | მიტირე და მივაგლახე. |
Strophe: S158/K159 | ||
Verse: a | მაშინღა ჰკადრე მეფესა | არ საქმე სასურვალია, |
Verse: b | აცნობე ჩემი სიკვდილი, - | იყავ მართ ვითა მთრვალია, - |
Verse: c | მიჰხვდა-თქო საქმე, რომელი | ყოვლთათვის გარდუვალია. |
Verse: d და | გლახაკთა მიეც საჭურჭლე, | ოქრო, ვერცხლი და თვალია*. |
Strophe: S159/K160 | ||
Verse: a | მაშინ უფრო მომეხმარე, | ამისგანცა უფრო მხნედ-რე, |
Verse: b | ნუ, თუ ადრე დამივიწყო, | მახსენებდი ზედას-ზედ-რე! |
Verse: c | მეტად კარგად დამიურვე, | სული ჩემი შეივედრე, |
Verse: d და | ზრდანი ჩემნი მოიგონენ, | გული შენი მოიმდედრე". |
Strophe: S160/K161 | ||
Verse: a | რა შერმადინ მოისმინა, | გაუკვირდა, შეეზარა, |
Verse: b | თვალთათ* ვითა მარგალიტი | ცხელი ცრემლი გარდმოღვარა, |
Verse: c | მოახსენა: "უშენომან | გულმან რამცა გაიხარა! |
Verse: d და | ვიცი, რომე არ დასდგები, | მაგრა გიშლი ამად არა. |
Strophe: S161/K162 | ||
Verse: a | "ჩემად ნაცვლად დაგაგდებო", | - ესე სიტყვა ვით მიბრძანე? |
Verse: b | რაგვარა ვქმნა პატრონობა? | რამც გიფერე, რამც გიგვანე? |
Verse: c | შენ მარტოსა გიგონებდე, | მემცა მიწა ვიაკვანე! |
Verse: d და | სჯობს ორნივე დავიკარგნეთ, | წამოგყვები, წამიტანე!" |
Strophe: S162/K163 | ||
Verse: a | ყმამან უთხრა: "მომისმინე, | მართლად გითხრობ, არა ჭრელად: |
Verse: b | რა მიჯნური ველთა რბოდეს, | მარტო უნდა გასაჭრელად. |
Verse: c | მარგალიტი არვის მიჰხვდეს | უსასყიდლოდ, უვაჭრელად. |
Verse: d და | კაცი ცრუ და მოღალატე | ხამს ლახვრითა* დასაჭრელად. |
Strophe: S163/K164 | ||
Verse: a | ვისმცა ვუთხარ ხვაშიადი? | შენგან კიდე არვინ ვარგ-ა, |
Verse: b | უშენოსა პატრონობა | ვის მივანდო, ვინ ქმნას კარგა? |
Verse: c | სანაპირო გაამაგრე, | მტერმან ახლოს ვერ იბარგა! |
Verse: d და | კვლა ნუთუმცა შემოვიქეც, | ღმერთმან სრულად არ დამკარგა. |
Strophe: S164/K165 | ||
Verse: a | ფათერაკი* სწორად მოჰკლავს, | ერთი იყოს, თუნდა ასი; |
Verse: b | მარტოება ვერას მიზამს, | მცავს თუ ცისა ძალთა დასი; |
Verse: c | აქათ სამ წელ არ მოვიდე, | მაშინ გმართებს გლოვა, ფლასი; |
Verse: d და | წიგნსა მოგცემ, გმორჩილობდეს, | ვინცა იყოს ჩემი ხასი". |