TITUS
Gregory of Nyssa, Works
Part No. 2
Previous part

Text type: Dial.  
Text: Anim.Resurr.  
Page of edition: 166  
Line of edition: 1   წმიდისა მამისა ჩუენისა
Line of edition: 2   გრიგოლი ნოსელისაჲ

Line of edition: 3   ძიებაჲ სულისათჳს

Line of edition: 4   თჳსისა დისა მაკრინაჲს თანა


Line of edition: 5        ვინაჲთგან უკუე კაცობრივისა ცხორებისაგან ღმრთისა მიმართ
Line of edition: 6     მიიცვალა დიდი წმიდათა შორის ბასილი, და ექმნა ყოველთა ეკლესიათა
Line of edition: 7     მიზეზ გლოვისა, და წუთღა საწუთროსა ამას შინა იყო დაჲ ჩუენი
Line of edition: 8     და მოძღუარი მაკრინა, მე უკუე მოსწრაფე ვიყავ, რაჲთა ვეზიარო
Line of edition: 9     მას განსაცდელისათჳს ძმისა მისისა. და ელმოდა სულსა ჩემსა და
Line of edition: 10     ტკივნეულ იყო ესევითარისა მისთჳს დაჭირვებისა, და ვეძიებდ ვისმე
Line of edition: 11     ზიარსა ცრემლთა ჩემთასა, Page of ms.: B17v  რომელსამცა აქუნდა სწორი ჭუვილი
Line of edition: 12     მწუხარებისაჲ.

Line of edition: 13        და ვითარცა მივედ დისა ჩემისა და ვიხილენით Page of ms.: D90r 
Line of edition: 14     ურთიერთას, ვითარცა ვთქუ, და რამეთუ იგიცა სასიკუდინოჲთა
Line of edition: 15     სენითა შეპყრობილ იყო, აღვიძარ მწუხარებითა, თუალთა წინაშე
Line of edition: 16     მოძღურისათა, და ვილტობვოდე ცრემლითა.

Line of edition: 17        ხოლო მან, ჴელოვანთა მათებრ კიცუთა მწურთელთა, მცირედ
Line of edition: 18     მიმიშუა მიყოლად სიმძაფრესა მას ვნებისასა, და ამისსა შემდგომად
Line of edition: 19     იწყო სიტყუათა მიერ თჳსთა, ვითარცა აღჳრთა, აღჳრ-სხმად ჩემდა
Line of edition: 20     და განმართებად უწესოებისა სულისასა, და სიტყუათა მათ სამოციქულოთა
Line of edition: 21     წარმოაჩინებდა, ვითარმედ არა ჯერ-არს გლოვაჲ და წუხილი
Page of edition: 167   Line of edition: 1     შესუენებულთათჳს, და ვითარმედ ესე ვნებაჲ მათი ოდენ არს, რომელთა
Line of edition: 2     არა აქუნდეს სასოებაჲ აღდგომისაჲ.

Line of edition: 3        ხოლო მე ვარქუ მას, რამეთუ წუთღა ეტყინებოდა გული ჩემი
Line of edition: 4     მწუხარებითა, ვითარმედ: და ვითარ ეგების კაცთა შორის ამისი
Line of edition: 5     წარმართებაჲ ვინაჲთგან თითოეულსა ბუნებით აქუს სიკუდილისა
Line of edition: 6     ძაგებაჲ და სიძულილი, და ვერცა ვინ ადვილად ხილვასა თავს-იდებს
Line of edition: 7     მკუდართასა, Page of ms.: D90v  და რომელთა მიჰმართოს სიკუდილმან, რაოდენცა
Line of edition: 8     ძალ-ედვას, ივლტიან მისგან. და შჯულთა შინა უკუანაჲსკნელად
Line of edition: 9     უსამართლობად და უკუანაჲსკნელად სატანჯველად ესე განწესებულ
Line of edition: 10     არს. და რაჲმცა იყო ღონე, რაჲთამცა დაკლებაჲ ცხორებისაგან
Line of edition: 11     არარადმცა ვის შეერაცხა, არა ხოლო თუ თჳსთა და საყუარელთაჲ
Line of edition: 12     ოდენ, არამედ უცხოთაჲცა. და აჰა ესერა ვხედავთ, რამეთუ ყოველივე
Line of edition: 13     Page of ms.: A32r  მოსწრაფებაჲ კაცთაჲ ესე არს, რაჲთა ცხო\რებასა Page of ms.: C61r 
Line of edition: 14     ამას შინა ვეგნეთ. ამისთჳსცა სახლნი მოპოვნებულ არიან, რაჲთა
Line of edition: 15     სიცხისაგან და სიცივისა სცვიდენ ჴორცთა ჩუენთა და იპყრობდენ.
Line of edition: 16     და ქუეყანისმოქმედებაჲ და მუშაკობაჲ სხუასა რას მოასწავებენ,
Line of edition: 17     გარნა ცხორებისა ჩუენისა განმზადებასა? და ზრუნვაჲ ცხორებისათჳს
Line of edition: 18     უეჭუელად შიშისათჳს Page of ms.: D91r  სიკუდილისა იქმნების. და სამკურნალოჲ
Line of edition: 19     ჴელოვნებაჲ სხჳსა რაჲსათჳს პატივცემულ არს კაცთა შორის; ანუ
Line of edition: 20     არა ამისთჳსა, რამეთუ რეცა ებრძვის და წინა-აღუდგების სიკუდილსა?
Line of edition: 21     და ჯაჭუნი და თორნენი და პირად-პირადნი იგი საჭურველნი და
Line of edition: 22     ზღუდენი და ბჭენი რკინისანი და საყოფელთა შეკრძალვანი რაჲსათჳს
Line of edition: 23     იქმნებიან სხჳსა, გარნა შიშისათჳს სი კუდილისა? და ვინაჲთგან ბუნებით
Line of edition: 24     ესრეთ საშიშ არს სიკუდილი, ვითარ ვინ თავს-იდვას შეუწუხებელად
Line of edition: 25     სიკუდილი საყუარელისა თჳსისაჲ, და აღასრულოს მცნებაჲ
Line of edition: 26     მოციქულისაჲ!

Line of edition: 27        და მოძღუარმან მომიგო, ვითარმედ: და რომელი საქმე გიჩნს
Line of edition: 28     სიკუდილისაჲ შემაწუხებელად? რამეთუ არა კმა არს შემასმენელად
Line of edition: 29     გარეშეთა ჩუეულებაჲ.

Page of edition: 168  
Line of edition: 1        და მე ვარქუ მას, ვითარმედ: და რომელი საქმე არს მის თანა
Line of edition: 2     არა-შემაწუხებელი; რაჟამს ვიხილოთ კაცი, ცხოველი და მეტყუელი,
Line of edition: 3     მყისსა შინა უჴმოდ და უსულოდ და უძრავად და ყოველთა ბუნებითთა
Line of edition: 4     საცნობელთაგან დაშრეტილად: სახედველთა და Page of ms.: B18r  სასმენელთა
Line of edition: 5     და სხუათა ყოველთავე, რომელთაგან გრძნობაჲ იქმნების, რომელსა,
Line of edition: 6     გინა თუ ცეცხლი ვინ მიაახლოს გინა მახჳლი, ანუ თუ განჭრნეს
Line of edition: 7     ჴორცნი მისნი, ანუ თუ მჴეცთა საჭმლად მისცნეს, ანუ თუ მიწასა
Line of edition: 8     შინა დაფაროს -- ყოველივე სწორებით შეურაცხიეს. და ესე რაჲ
Line of edition: 9     ესრეთ იხილვებოდის, ხოლო ცხოველობისა მიზეზი რაჲცა-იგი არს,
Line of edition: 10     მყისსა შინა წარვიდის და უჩინო-იქმნის და ვითარცა სანთელი დაშრტის
Line of edition: 11     და სრულიად განქარდის, ესევითარისა ამის შეცვალებისა შეუწუხებელად
Line of edition: 12     ვითარ ეგების თავს-დებაჲ, რაჟამს განცხადებული რაჲმე სახე არა
Line of edition: 13     განამტკიცებდეს გონებასა? რამეთუ, განსლვაჲ რაჲ სულისაჲ Page of ms.: C61v 
Line of edition: 14     გუესმას, უსულოსა მას გუამსა ვხედავთ, ხოლო განსრულსა მას
Line of edition: 15     სულსა უმეცარ ვართ, თჳთ მას და ბუნებასა მისსა, და თუ ვიდრევიდა,
Line of edition: 16     გინა რაჲ იქმნა. და არცა ქუეყანასა შინა იხილვების ძალი იგი
Line of edition: 17     ჴორცთაგან განსრული, არცა ჰაერსა, არცა წყალსა, არცა სხუასა
Line of edition: 18     რასმე შინა ნივთთაგანსა. ხოლო იგი რაჲ განვიდის, დაშთომილი იგი
Line of edition: 19     მკუდარ არნ უსულო, და განსახრწნელად განმზადებულ.

Line of edition: 20        და ესე რაჲ წარმოვთქუ, დამადუმა მოძღუარმან ჴელითა და
Line of edition: 21     მრქუა, ვითარმედ: ესევითარი შიში ნურარაჲ შეაშფოთებ გონებასა
Line of edition: 22     შენსა, ნუცა შეაურვებნ, ვითარმცა არა მარადის იყო სული, არამედ
Line of edition: 23     ჴორცთა განყოფასამცა თანა დადუმნებოდა.

Line of edition: 24        ხოლო მე ვინაჲთგან წუთღა ვნებისა მისგან არღა მოგებულ ვიყავ
Line of edition: 25     თავსა თჳსსა, ურიდად-რე მიუგებდ და არა განკრძალულად, რამეთუ
Line of edition: 26     ვარქუ, ვითარმედ: მძლავრთა ბრძანებათა ჰგვანან საღმრთონი ჴმანი,
Line of edition: 27     რომელთა მიერ უნებლიეთ ვიიძულებით რწმუნებად, ვითარმედ
Line of edition: 28     სამარადისოდ ჰგიეს სული, ხოლო ბრძანებულსა მას გამოცხადებით
Line of edition: 29     არა გუაუწყებენ, და სული ჩუენი, მსგავსად მონისა, ბრძანებულისა
Line of edition: 30     მის შინაგანითა შიშითა თანა-წამებად მიიზიდ\ვის Page of ms.: A32v  თქუმულთა ამათ
Line of edition: 31     არა ნებსით, ვინაჲცა უმძიმესი წუხილი შემოვალს ჩუენდა
Line of edition: 32     მიცვალებულთათჳს, ვინაჲთგან გამოწულილვით არა უწყით, გინა თუ
Line of edition: 33     ჰგიეს თავით თჳსით ცხოველობისა იგი მიზეზი, გინა თუ არა.
Line of edition: 34     რამეთუ ორკერძოვე სწორსა იჭუსა მოგუცემს ჩუენ ჭეშმარიტისა
Page of edition: 169   Line of edition: 1     უცნაურებაჲ, და მრავალთა ჰგონიეს ესე, და მრავალთა -- იგი. და
Line of edition: 2     წარმართთა შორის უმრავლესთა ფილოსოფოსთა ესე განაჩინეს და
Line of edition: 3     დაამტკიცეს.

Line of edition: 4        და მოძღუარმან მრქუა მე: მიუშუ მეზღაპრეთა მათ და ცოფთა,
Line of edition: 5     რომელთა შორის მომპოვნებელმან მან ტყუილისამან სავნებელად
Line of edition: 6     ჭეშმარიტებისა სივერაგით ცთომილნი გულისსიტყუანი დასთესნა. ხოლო
Line of edition: 7     შენ ესე განიცადე, რამეთუ ესევითართა იჭუთა ქონებაჲ სულისათჳს
Line of edition: 8     სხუაჲ არარაჲ არს, არამედ სათნოებათა სიძულილი და საწუთროთა
Line of edition: 9     გემოთა სიყუარული და საუკუნოჲსა ცხორებისა უსასოებაჲ, რომლისათჳს-იგი
Line of edition: 10     სათნოებანი იქმნებიან. Page of ms.: mvB]  Page of ms.: C62r 

Line of edition: 11        და მე ვარქუ, ვითარმედ: და ვითარ იქმნას ჩუენ შორის მტკიცე
Line of edition: 12     რაჲმე და უცვალებელი სიმტკიცე საქმისაჲ ამის, ვითარმედ ჰგიეს
Line of edition: 13     სული? რამეთუ ვხედავ კაცთა ცხორებასა და კნინღა და უაღრესი იგი
Line of edition: 14     ყოველთა კეთილთაჲ, რომელ არს სათნოებაჲ, წარუწყმედიეს, უკუეთუ
Line of edition: 15     უცილობელითა რაჲთმე დარწმუნებითა არა სარწმუნო იქმნეს საქმე
Line of edition: 16     ესე. რამეთუ, ვითარ წარემართოს სათნოებაჲ საქმისათჳს, რომელი
Line of edition: 17     საწუთროსა ამას ცხორებასა თანა დასრულდებოდის, და უმეტესი
Line of edition: 18     რაჲმე სასოებაჲ შემდგომად ამისსა არა დაშთებოდის?

Line of edition: 19        და მოძღუარმან მრქუა მე, ვითარმედ: ძიებაჲ ჯერ-არს ამის
Line of edition: 20     პირისათჳს, და რაჲთა სიტყუაჲ ჯეროვანი ვყოთ დასაბამად ძიებისა
Line of edition: 21     ამის. და უკუეთუ გნებავს, შენ წინა-გჳყოფდი საძიებელსა სიტყუასა,
Line of edition: 22     რამეთუ, ვითარ ვხედავ, შენ მიერ იქმნა დაწყებაჲ ამათ ძიებათაჲ. და
Line of edition: 23     ესრეთ, შემდგომად კითხვისა და მიგებისა გამოცხადნეს ჭეშმარიტებაჲ.

Line of edition: 24        და ვინაჲთგან ესე გჳბრძანა, ჯმნულ-ყო თავი თჳსი, რაჲთა არა
Line of edition: 25     საგონებელ იქმნეს, ვითარმედ ჭეშმარიტებით ვიცილობვით, არამედ
Line of edition: 26     რაჲთა დამტკიცნეს სიტყუაჲ სულისაჲ ურთიერთას წინა-აღდგომითა,
Line of edition: 27     უკუდავებისათჳს სულისა.

Line of edition: 28        და მე ვთქუ, ვითარმედ: ესრეთ იტყჳს წინააღმდგომთა სიტყუაჲ,
Line of edition: 29     ვითარმედ: ვინაჲთგან ჴორცნი აგებულნია, უეჭუელად რომელთა მიერ
Line of edition: 30     აღეგნეს, მათდავე მიმართ განიბნევიან, და-რაჲ-იჴსნენ, რაჟამს-იგი
Line of edition: 31     ბუნებამან ნივთთამან თითოეული ნივთი თავისა მიმართ თჳსისა მიიზიდის:
Line of edition: 32     მჴურვალემან მჴურვალე და მიწამან მიწაჲ, და სხუათა მათ ნივთთა _
Line of edition: 33     თჳსნი იგი და მიმსგავსებულნი მათნი ნივთნი. აწ უკუე, ესე რაჲ
Line of edition: 34     ესრეთ იქმნეს, სადა დავაწესოთ სული? რამეთუ, უკუეთუ -- ნივთთა
Page of edition: 170   Line of edition: 1     თანა, ვინ თქუას ყოფაჲ მისი, თჳსებასა მისცემს მათ თანა, რამეთუ
Line of edition: 2     უცხოჲ უცხოსა არა შეეზავების. და უკუეთუ ესე ესრეთ იქმნეს
Line of edition: 3     იძულებით, მრავალსახედ საგონებელ იქმნეს იგი და შეზავებულ
Line of edition: 4     წინააღმდგომთა ნივთთაგან. და მრავალსახე მარტივ არა არს, არამედ
Line of edition: 5     აგებულ. და ყოველივე აგებული დაჴსნადი არს, ხოლო დაჴსნაჲ _
Line of edition: 6     ხრწნილებაჲ არს აგებულისაჲ, და განხრწნადი უკუდავ არა არს. თუ
Line of edition: 7     არა, ჴორცნიცა სამე უკუდავ იწოდნენ, ვინაჲთგან, რომელთაგან აგებულ
Line of edition: 8     Page of ms.: C62v  არს, და მათვე ნივთთა მიმართ განიბნევიან. ხოლო უკუეთუ
Line of edition: 9     სხუაგან სამე არს და არა ამათ შინა, სადა უკუე არს? ვინაჲთგან
Line of edition: 10     ნივ\თთა Page of ms.: A33r  თანა შეუმსგავსებელ არს ყოფაჲ მისი, არა მათგან
Line of edition: 11     შემზადებისათჳს, და სხუაჲ არარაჲ არს სოფელსა შინა ბუნებითა
Line of edition: 12     მისითა, რაჲთამცა მას შეეყო ზიარებისათჳს ბუნებისა მისისა. ხოლო
Line of edition: 13     რომელი არასადა არს, განაღა არცა იყოს ყოვლადვე.

Line of edition: 14        ხოლო მოძღუარმან სიტყუათა ამათ ზედა ნელიად სულთ-ითქუნა
Line of edition: 15     და თქუა, ვითარმედ: ნუუკუე ამათ და ესევითართა სიტყუათა ეტყოდეს
Line of edition: 16     მოციქულსა ეპიკურელნი იგი და სტოჲსა ფილოსოფოსნი, რომელნი
Line of edition: 17     ათინას შინა გარე-მოადგეს მას. და რამეთუ მესმის, ვითარმედ
Line of edition: 18     უფროჲს სხუათაჲსა ესე ცთომაჲ ეპიკურო შეიწყნარა, და არსთა
Line of edition: 19     ბუნებასა Page of ms.: B19r  და აგებულებასა თავით თჳსით აგებულად იტყოდა
Line of edition: 20     და არცა ერთსა განგებულებასა გინა ძალსა, მპყრობელსა არსთასა,
Line of edition: 21     გულისჴმა-ჰყოფდა. ვინაჲცა კაცობრივსა ცხორებასა წყალთა პერულსა
Line of edition: 22     ამსგავსებდა და ჴორცთა ჩუენთა გებასა ესრეთ იტყოდა, ვითარცა
Line of edition: 23     იქმნებიან ბუშტნი იგი წუეთთა და წჳმათანი, ქარითა რაჲთმე აღბერით,
Line of edition: 24     და მეყსეულად დაშრტებიან და უჩინო იქმნებიან. ეგრეთვე
Line of edition: 25     იგი სულსა და ჴორცთა ზოგადსა დაშრეტასა მიაჩემებდა, რამეთუ
Line of edition: 26     არსთა ბუნებისა საზღვარად ხილვაჲ მათი შეერაცხა და საზომად
Line of edition: 27     ყოველთა მიწთომისა საცნობელნი თჳსნი განეწესნეს, რამეთუ თუალნი
Line of edition: 28     სულისანი სრულიად დაიწუხნა, და უხილავთა და უჴორცოთაგანსა
Line of edition: 29     ვერარას შემძლებელ იყო განცდად ყოვლადვე, ვითარცა სახლსა შინა
Line of edition: 30     შეწყუდეული ზეცისა საკჳრველებათა ხილვისაგან უცხო არს, ვინაჲთგან
Line of edition: 31     კედელნი და სართული გარე-შეიცვენ მას და ზეცად ახილვად არა
Line of edition: 32     შეუნდობენ. და რამეთუ ჭეშმარიტად ხილულნი ყოველნი კედელ და
Page of edition: 171   Line of edition: 1     სართულ ექმნებიან უგუნურთა, რომელნი თჳსისა სულმოკლებისაგან
Line of edition: 2     მათ შინა შეიწყუდევიან და უხილავთა ხილვისაგან თავთა თჳსთა
Line of edition: 3     გამოაჴუებენ. და ესევითარი იგი სხუასა ვერარას განიცდის, გარნა
Line of edition: 4     ქუეყანასა და წყალსა და ჰაერსა და ცეცხლსა. ხოლო თუ სადაჲთ
Line of edition: 5     არს თითოეული ამათი, ანუ ვის მიერ დაბადებულ და განგე\ბულ, Page of ms.: C63r 
Line of edition: 6     უგუნურებით ვერ აგრძნობს. და უკუეთუ სამოსელი ვინმე იხილოს,
Line of edition: 7     მქსოველსა მისსა მოიგონებს, და ნავისა მიერ ნავისმოქმედსა
Line of edition: 8     გულისჴმა-ჰყოფს, და ნაშენებისა მიერ მაშენებელსა მისსა გამოჰსახავს.
Line of edition: 9     ხოლო რომელნი სოფელსა ამას განიცდიდენ სიბრმისათჳს გულისა
Line of edition: 10     მათისა, სოფლისა დამბადებელსა და შემოქმედსა ყოველთასა
Line of edition: 11     ვერ მიხედვენ. ვინაჲცა ესევითართა სიბრძნისა სიტყუათა სიცოფითა
Line of edition: 12     სავსეთა წარჰრევენ და სულისა განქარვებასა დაამტკიცებენ და იტყჳან,
Line of edition: 13     ვითარმედ -- გუამი ნივთთაგან და ნივთნი ჴორცთაგან, ხოლო სული
Line of edition: 14     არცა თავით თჳსით რაჲ არსო, არცა ნივთთაგან, არცა ნივთთა შინა.
Line of edition: 15     რამეთუ, ვინაჲთგან არა ნივთთა თანა აგებულ არს სული, და ამისთჳს
Line of edition: 16     ჰგონებენ მაცილობელნი იგი არა-არსებასა სულისასა. ეგევითართა
Line of edition: 17     მათ ჴორცთაცა ცხორებასა უსულოდ სამე სახელ-სდვან, რამეთუ
Line of edition: 18     ჴორცნი სხუაჲ არაჲ არიან, არამედ შეზავებაჲ ნივთთაჲ!

Line of edition: 19        აწ უკუე ნუცა მათ შორის იტყჳან სულსა, რომელი-იგი თავით
Line of edition: 20     თჳსით ცხოველ-ჰყოფს ჴორცთა. და უკუეთუ ესე ესრეთ არს, უსულოდ
Line of edition: 21     სამე შეურაცხია მათ ცხორებაჲ ჩუენი. ხოლო უკუეთუ აწ
Line of edition: 22     ჴორცთა შინა ყოფასა სულისასა არა უვარ-ჰყოფენ, ვითარ ნივთთა
Line of edition: 23     რაჲ მიმართ განეთესოს გუამი, უჩინო-ყოფასა მისსა ჰგმობენ? და
Line of edition: 24     მერმე კუალად თავა\დისა Page of ms.: A33v  მისცა საღმრთოჲსა ბუნებისათჳს სამე
Line of edition: 25     იკადრონ ესევითართავე სიტყუათა თქუმად, რამეთუ თქუან სამე
Line of edition: 26     უხილავისა მისთჳს და საცნაურისა და სამარადისოჲსა ბუნებისა,
Line of edition: 27     ვითარმედ: და ვითარ ეგების წყალსა და ჰაერსა და მჴურვალესა და
Line of edition: 28     მტკიცესა ნივთთა თანა შეყოფილი მპყრობელად გინა
Line of edition: 29     განმგებელად არსთა, რომელსა-იგი არცა თჳსებაჲ აქუს მათი,
Line of edition: 30     რომელთა-იგი შინა იხილვების. არცა რამეთუ სხუაჲ არს ბუნებითა,
Line of edition: 31     შეუძლებელ არს მათ შორისცა ყოფად. აწ უკუე, გმობისაებრ მათისა,
Line of edition: 32     სრულიად სამე უვარ-ყონ ღმერთი, რომლისა მიერ ჰგიეს არსებაჲ
Line of edition: 33     დაბადებულთაჲ, და ყოველთა შინა იხილვების და ყოველნივე მის
Line of edition: 34     მიერ განეგებიან!

Page of edition: 172  
Line of edition: 1        ხოლო მე ვარქუ მას, ვითარმედ: და ვითარ ვინ არწმუნოს და
Line of edition: 2     დააჯეროს წინააღმდგომთა, ვითარმედ ღმრთისა მიერ არს ყოველივე,
Line of edition: 3     და იგი იპყრობს Page of ms.: C63v  არსთა? გინათუ, რამეთუ არსთა ბუნებისა უზეშთაეს
Line of edition: 4     აღმატებულ არს ღმრთეებაჲ?

Line of edition: 5        და მან თქუა, ვითარმედ: დუმილი ჯერ-იყო ესევითართა სიტყუათათჳს
Line of edition: 6     და ცოფთა და უღმრთოთა ცილობათა არცა თუ პასუხისა ჯერიყო
Line of edition: 7     განცემაჲ, ვინაჲთგან საღმრთოჲცა სიტყუაჲ გუეწამების ამის
Line of edition: 8     პირისათჳს და იტყჳს ვითარმედ: "ნუ მიუგებ უგუნურსა უგუნურებისაებრ
Line of edition: 9     მისისა", და რამეთუ ჭეშმარიტად უგუნურ არს და ცოფ,
Line of edition: 10     სიტყჳსაებრ წინაჲსწარმეტყუელისა, რომელმან თქუას, ვითარმედ: "არა
Line of edition: 11     არს ღმერთი". ხოლო ვინაჲთგან ჯერ-არს ამისიცა თქუმაჲ, გრქუა
Line of edition: 12     შენ: არცა ჩემი სიტყუაჲ, არცა სხჳსა კაცისაჲ, რამეთუ რაოდენცა
Line of edition: 13     ვრცელ იყვნენ, მცირე არიან ესე და უნდო. არამედ, რომელსა-იგი
Line of edition: 14     არსებაჲ დაბადებულთაჲ საკჳრველებათა მათთა მიერ ღაღადებს,
Line of edition: 15     რომელთა მსმენელ სახედველნი იქმნებიან და სიტყჳსა მის
Line of edition: 16     ყოვლადძლიერისა სიბრძნესა საცნაურ ჰყოფენ. და რამეთუ ჭეშმარიტად
Line of edition: 17     ღაღადებენ დაბადებულნი დიდებასა დამბადებელისასა დუმილით,
Line of edition: 18     უმაღლეს ყოვლისა საყჳრისა, ვითარცა იტყჳს წინაჲსწარმეტყუელი,
Line of edition: 19     ვითარმედ: "ცანი უთხრობენ დიდებასა ღმრთისასა". რამეთუ, ვინმცა
Line of edition: 20     ხედვიდა ცისა და ქუეყანისა საკჳრველებათა შეწყობილებასა, და
Line of edition: 21     თუ ვითარ ნივთნი იგი, ბუნებით წინააღმდგომნი, გამოუთქუმელითა
Line of edition: 22     რაჲთმე შეზავებითა და შეერთებითა საღმრთოჲსა ძალისა მიერ იპყრობენ
Line of edition: 23     სოფლისა ამის აგებულებასა, და არცა შეურევნელნი იგი და
Line of edition: 24     შეუზავებელნი განთჳსებითა აგებულებისაჲთა განიყოფვიან ურთიერთას,
Line of edition: 25     და არცა, შეიზავნენ რაჲ, ურთიერთას წინა-აღდგომითა
Line of edition: 26     აგებულებისა და სიპოხისაჲთა განიხრწნებიან. არამედ, რომელთა-იგი
Line of edition: 27     ბუნებაჲ ზე-აღმავალ არს, ქუეყანად გარდამოვლენ [მზი]სა მიერ და
Line of edition: 28     ეთერისა ცეცხლისა, და კუალად, მძიმენი იგი ნივთნი, რომელ არს
Line of edition: 29     წყალი და ქვეყანაჲ, ორთქლად დაწულილებულნი, ზე-აღმავალ იქმნებიან
Line of edition: 30     ჰაერთა მიერ, ქართა ზედა აღმჴედრებულნი. და არცა ქუეყანაჲ
Line of edition: 31     ზეცისათაგან უცხო არს და არცა ზესკნელნი ქუეყანისათაგან. ეგრეთვე,
Line of edition: 32     რაჟამს წჳმანი ქუეყანად გარდამოჴდენ, რომელთა-იგი ბუნებაჲ ერთ
Line of edition: 33     არს, ბევრეულსა Page of ms.: C64r  შობენ მცენარეთა განყოფილებასა, და თითოეულსა
Page of edition: 173   Line of edition: 1     თჳსისაებრ წესისა აღჰზრდიან, და მსწრაფლი ესე მოქცევაჲ
Line of edition: 2     ცისაჲ და მის თანა მოქცევაჲ სამკაულთა. მათ თჳსთაჲ, და შინაგან
Line of edition: 3     სამყაროჲსა, წინაუკუმოჲ ესე სლვაჲ მნათობთაჲ და წესიერი ესე
Line of edition: 4     დგომაჲ და მიმოქცევაჲ ვარსკულავთაჲ. აწ უკუე, რომელი ამას
Line of edition: 5     ყოველსა განიცდიდეს, და სხუათა მათ საკვრველებათა ღმრთისათა,
Line of edition: 6     რომელთა სიმრავლე გამოუთქუმელ არს, გონიერითა თუალითა Page of ms.: A34r 
Line of edition: 7     სულისაჲთა მიხედვიდეს, ეჴმარაღა-მცა ეგევითარსა მას სხუაჲ რაჲმე
Line of edition: 8     სახე სწავლისაჲ, მაუწყებელად საღმრთოჲსა ძლიერებისა, რომელიიგი
Line of edition: 9     სიბრძნით და ჴელოვნებით გამოჩნდების არსთა შინა, და მისწუთების
Line of edition: 10     ყოველსავე, და კერძოსა შეერთებს ყოველსა და ყოველსა სრულჰყოფს
Line of edition: 11     კერძოჲთა, და ყოველსავე იპყრობს თჳსითა ძლიერებითა, რაჲთა
Line of edition: 12     თითოეული თჳსსა წესიერებასა შინა ეგოს, და თავსა შორის თჳსსა
Line of edition: 13     იძრვოდის, და არცა ოდეს ძრვისაგან დასცხრებოდის, და არცა თჳსისა
Line of edition: 14     ადგილისაგან სხუად კერძო სამე მიიცვალებოდის?

Line of edition: 15        ხოლო მე მიუგე, ვითარმედ: და ვითარ ეგების ესე, რაჲთამცა,
Line of edition: 16     ირწმუნა რაჲ, ვითარმედ არს ღმერთი, სულისათჳსმცა ირწმუნა,
Line of edition: 17     ვითარმედ არს სული კაცობრივი? რამეთუ არა თუ ერთი არს
Line of edition: 18     სული და ღმერთი, რაჲთამცა, ერთი რაჲ აღიარა, ვითარმედ არს, _
Line of edition: 19     მეორეცამცა აღიარა.

Line of edition: 20        ხოლო მან მრქუა, ვითარმედ: კაცი ბრძენთა მიერ მეორედ
Line of edition: 21     სოფლად წოდებულ არს, და იგივე ნივთნი იხილვებიან მის შორის,
Line of edition: 22     რომლითა ყოველი სოფელი სრულ-იქმნების და ვინაჲთგან ესე ესრეთ
Line of edition: 23     არს, არღარა გუეჴმარების ჩუენ სხუაჲ შემწე სიტყჳსა ჩუენისაჲ.
Line of edition: 24     გჳსწავიეს უკუე სულისათჳს, ვითარმედ არს იგი განთჳსებული ბუნებაჲ,
Line of edition: 25     შეცვალებული ჴორცთა სიზრქისაგან და სიმძიმისა, და ვითარცა-იგი
Line of edition: 26     მის მიერ საცნობელთა ჩუენთა გონიერ-ვჰყოფთ, და ყოვლისა სოფლისა
Line of edition: 27     აგებულებასა განვიცდით. და კუალად, უვაღრეს ხილულთა საქმეთა
Line of edition: 28     და გულისჴმის-ყოფათა გულისჴმის-ყოფად წარვემართებით, და
Line of edition: 29     გუექმნების ჩუენ იგი თუალ და მასწავლელ და თარ\გმან, Page of ms.: C64v 
Line of edition: 30     ყოვლადძლიერისა მის სიბრძნისა, რომელი ყოველთა შორის იხილვების,
Line of edition: 31     და ესრეთ თავით თჳსით ყოვლისა-მპყრობელსა მას ბუნებასა გუაუწყებს,
Line of edition: 32     ეგრეთვე ჩუენიცა ესე სოფელი რაჲ განვიცადოთ, არა მცირეთა
Line of edition: 33     მიზეზთა მოვიპოვებთ ხილულთა მათგან უხილავისა მის გულისჴმისყოფისათჳს,
Line of edition: 34     რამეთუ დაფარულ არს იგი თავით თჳსით, ვითარცა
Page of edition: 174   Line of edition: 1     უცნაური და უხილავი, და ივლტის ხილულისა განცდისაგან.

Line of edition: 2        და მე ვთქუ, ვითარმედ: ყოველთა აღმატებული იგი სიბრძნე
Line of edition: 3     ბუნებასა შინა არსთასა ბრძენთა ამათ და მრავალჴელოვანთა საქმეთა
Line of edition: 4     შეწყობილებისაგან და შემკობისა, შესაძლებელ არს გულისჴმის-ყოფად,
Line of edition: 5     ხოლო სულისა ცნობაჲ ჴორცთა შინა ხილულთა საქმეთაგან და
Line of edition: 6     საჩინოთაგან დაფარულისა გამოკულევად ვერვინ უძლოს.

Line of edition: 7        და ქალწულმან მომიგო, ვითარმედ: სიტყჳსა მისებრ ბრძენთაჲსა
Line of edition: 8     და ფრიადცა კეთილი სახე არს ესე და ქადაგი საქმეთა სულისათაჲ,
Line of edition: 9     რომელთა სწადის ცნობაჲ მისი, რამეთუ არს სული უნივთო და
Line of edition: 10     უჴორცო, და შემსაგავსებულად ბუნებისა თჳსისა იძრვის და იქმს, და
Line of edition: 11     ორღანოჲსა მიერ ჴორცთაჲსა თჳსსა მოძრავობასა წარმოაჩინებს, რამეთუ
Line of edition: 12     ორღანოსჲსა მსგავსი ესე აგებულებაჲ ჴორცთაჲ არარაჲთ
Line of edition: 13     უნაკლულეს არს სიკუდილისა მიერ მომკუდართაჲსა, არამედ უძრავ
Line of edition: 14     და უქმ არს, უკუეთუ ძალი სულისაჲ არა იყოს მის შორის. ხოლო
Line of edition: 15     იძრვის, რაჟამს აქუნდეს გრძნობაჲ საცნობელთა შინა, გინა თუ
Line of edition: 16     გრძნობისა მიერ უხილავი იგი ძალი სულისაჲ თჳსითა მოძრავობითა
Line of edition: 17     აღსძრვიდეს თჳსისაებრ ნებისა ორღანოჲსა მსგავსთა მათ
Line of edition: 18     საცნობელთა.

Line of edition: 19        რაჲ არს უკუე სული? გინა შესაძლებელ არსა ბუნებისა მისისა
Line of edition: 20     სიტყჳთ გამოსახვაჲ, რაჲთა გუექმნეს ჩუენ გამოსახვისა მის მიერ
Line of edition: 21     საძიებელისა ჩუენისა გულისჴმის-ყოფაჲ?

Line of edition: 22        და მოძღუარმან მომიგო, ვითარმედ: სხუათა სხუებრ განაჩინეს
Line of edition: 23     მისთჳს, და სხუათა -- სხუებრ, თითოეულსა ვითარცა ენება. Page of ms.: A34v 
Line of edition: 24     ხოლო ჩუენ ესრეთ ვიტყჳთ მისთჳს, ვითარმედ: სული არს არსებაჲ
Line of edition: 25     დაბადებული, არსებაჲ ცხოველი, უხილავი და გონიერი; ჴორცთა
Line of edition: 26     აგე\ბულებისა Page of ms.: C65r  და ორღანოჲსა საცნობელთა მიერ გრძნობისა და
Line of edition: 27     სიცხოველისა მიმცემელი, ვიდრემდის სოფელსა ამას შინა
Line of edition: 28     ვცხოვნდებოდით.

Line of edition: 29        და ესე რაჲ თქუა, მიჩუენა ჴელითა მკურნალი, რომელი-იგი კურნებად
Line of edition: 30     მისსა მოსრულ იყო, და თქუა, ვითარმედ: მახლობელ არს ჩუენდა
Line of edition: 31     თქუმულთა ამათ მოწამე. და იტყოდა, ვითარმედ: ვითარ სცნობს
Line of edition: 32     ესე ძარღუთა მიერ საცნობელითა მით შეხებისაჲთა და თითთა დასხმითა
Line of edition: 33     სენთა და სიმრთელისა სასწაულთა, ვითარმცა ჴმობდა მისსა მიმართ
Line of edition: 34     ბუნებაჲ და თჳსთა ვნებათა მიუთხრობდა, ვითარმედ ჭირსა შინა არს,
Page of edition: 175   Line of edition: 1     და ვითარმედ ამის რაჲსმე ნაწლევისაგან და შინაგანთა გუამისათა
Line of edition: 2     მიუღია სენსა მას დასაბამი სალმობისაჲ, და ვითარმედ ესეოდენსა
Line of edition: 3     ჟამსა იქმნების განგრძობაჲ ჴურვებისაჲ? და კუალად, თუალთა მიერ
Line of edition: 4     ისწავების, დადნობისაგან და განლევისა გუამისა და სახისაგან და
Line of edition: 5     ხატისა შინაგანისა სალმობისა სიმძაფრესა, და ეგრეთვე სიყჳთლე და
Line of edition: 6     უფერულებაჲ ჴორცთაჲ და გუარი და წესი თუალთაჲ სხუასა სახესა
Line of edition: 7     სენისასა აუწყებს. და კუალად, სასმენელნი კუნესისა მიერ და განჭრისა
Line of edition: 8     და სულთქუმისა და აღმოფშჳნვისა სხუასა გულისჴმის-ყოფასა
Line of edition: 9     ასწავებენ. და არცა თუ ყნოსაჲ არს ჴელოვნისა უქმ, არამედ სულისაგან
Line of edition: 10     და ორთქლისა აგრძნობს ნაწლევთა შინა დაფარულსა სალმობასა.
Line of edition: 11     აწ უკუე, უკუეთუმცა არა იყო თითოეულსა საცნობელთა ამათგანსა
Line of edition: 12     შინა ძალი რაჲმე გონიერი, რაჲმცა გუასწავეს ჩუენ თავით
Line of edition: 13     თჳსით ჴელმან გინა თუალმან გინა სასმენელმან გინა საყნოსელმან
Line of edition: 14     ანუ თუ სხუამან რომელმანცა საცნობელთაგანმან, რომელთა-იგი თავით
Line of edition: 15     თჳსით არარაჲ უწყიან? და ვითარცა-იგი ვინმე გარეშეთა სწავლათა
Line of edition: 16     სწავლულმან თქუა -- ჭეშმარიტ არს და უცთომელ, რამეთუ იტყოდა,
Line of edition: 17     ვითარმედ: გონებაჲ არს, რომელი ხედავს, და გონებაჲ არს,
Line of edition: 18     რომელსა ესმის, და უკუეთუმცა ესე არა ესრეთ იყო, შენ ვითარ იტყჳ
Line of edition: 19     მზისათჳს, ვითარცა ისწავე მოძღურისაგან, ვითარმედ არა ესეოდენ
Line of edition: 20     არს, ვითარცა ჩანს მრავალთა წინაშე, არამედ ფრიად უდიდეს ყოვლისა
Line of edition: 21     ქუეყანისა. და კუალად, მოკლებისათჳს და სავსებისა მთოვარისა
Line of edition: 22     და სრულიად დაბნელებისა და უჩინო-ყოფისა. და კუალად, მზისა
Line of edition: 23     მიერ განათ\ლებისა Page of ms.: C65v  მისისათჳს, რომელსა-იგი განუცდელად მხედველნი
Line of edition: 24     ჰგონებენ, ვითარმედ მთოვარისაგან არს ნათელი იგი. და
Line of edition: 25     რამეთუ უმაღლესსა გზასა ვალს მზე და უმდაბლესსა -- მთოვარე, და
Line of edition: 26     რამეთუ ერთი იგი წელიწადსა შინა ერთგზის წარჰვლის ყოველთა
Line of edition: 27     მათ ეტლთა და ნაწილთა ცისათა, ხოლო მეორე იგი -- ყოველთა
Line of edition: 28     თუეთა. და რადღა საჴმარ არს შეძინებად ქუეყანისზომისა ჴელოვნებათა,
Line of edition: 29     რომელი-იგი საცნობელთა მიერ და საზომისა უვაღრეს
Line of edition: 30     საცნობელთაჲსა გუყოფს ჩუენ; და სხუანი ბევრეულნი სახენი
Line of edition: 31     ესევითარნი, რომელნი თუალთა მიერ და საცნობელთა მიიღებენ ჩუენ
Line of edition: 32     შორის სრულებასა უხილავისა მის და გონიერისა არსებისა შეზავებითა,
Line of edition: 33     რომელ არს სული. და უკუეთუმცა იგი არა იყო, ესე ყოველიმცა
Line of edition: 34     უქმ იყო და ურგებ.

Page of edition: 176  
Line of edition: 1        ხოლო მე ვარქუ, ვითარმედ: და რაი, ნუუკუე ვითარცა ხილულთა
Line of edition: 2     ამათ ნივთთა ბუნებისა ზოგადი არს ნივთიერობაჲ, ხოლო
Line of edition: 3     განთჳსებული განყოფილებაჲ თითოეულისა ნივთისაჲ -- მრავალი და
Line of edition: 4     თითოსახე (და ეგრეთვე ძრავაჲ მათი წინააღმდგომ არს: რომელიმე
Line of edition: 5     აღმართ აღვალს და სუბუქ არს, ხოლო რომელიმე -- დამართ შთავალს
Line of edition: 6     და მძი\მე Page of ms.: A35r  არს. და სახე მათი არა ერთი არს, და აგებულებაჲ
Line of edition: 7     -- თითოსახე), და ეგრეთვე, სხუად ეგების სულისათჳს თქუმად,
Line of edition: 8     ვითარმედ ძალი რაჲმე არს (ჴორცთა შინა არს-ქმნილი, უხილავთა
Line of edition: 9     ამათ ხილვათა და აღძრვათა, ბუნებითისა თჳსებისა და ძალისა მიერ
Line of edition: 10     მოქმედი? და ვითარცა იხილვების ესევითარი მრავალი, ხუროთა
Line of edition: 11     მიერ და მჭედელთა აღსრულებული, რომელთა ჴელოვნებითა შეიცვალების
Line of edition: 12     ნივთი, და მსგავსებასა მიიღებს, არა სახითა ხოლო მსგავსებისაჲთა,
Line of edition: 13     არამედ ძრვითაცა და ჴმითა, რომელთა შორის გონიერი რაჲმე
Line of edition: 14     ძალი არცა არს, არცა იხილვების, არცა ძრვაჲ, არცა სახე, არცა
Line of edition: 15     ჴმაჲ განჭეშმარიტებული, არამედ შემზადებული ხუროებით და მიჩემებული.
Line of edition: 16     აწ უკუე ორღანოჲცა ესე ბუნებისა ჩუენისაჲ ამასვე სახესა
Line of edition: 17     მივამსგავსოთა? რაჲთამცა არცა ერთი რაჲ აქუნდა განთჳსებული
Line of edition: 18     ნებაჲ გონიერი, თავსა შორის თჳსსა შეზავებული, არამედ ძალი
Line of edition: 19     რაჲმე Page of ms.: C66r  იყო ბუნებისა ჩუენისა ნივთთა აღმძრველი ესევითართა
Line of edition: 20     ხედვათა მიმართ, ვითარნი-იგი ზემო წარმოსთქუენ, და ესე არარაჲ
Line of edition: 21     არს სხუაჲ, არამედ მიმართებული რაჲმე და უსულოჲ საქმეთა ცნობისა
Line of edition: 22     მოსწრაფებაჲ. და უკუეთუ ესე ესრეთ არს, არარაჲ გამოჩნდების
Line of edition: 23     ამის მიერ უხილავისა მის და უჴორცოჲსა სულისა ბუნებაჲ, არს თუ
Line of edition: 24     გინათუ ყოვლადვე არაარს არს?

Line of edition: 25        ხოლო მან მომიგო, ვითარმედ: ესე ყოველი, რომელი წინა-გჳყავ,
Line of edition: 26     არა მცირედი ძალი აქუს სიტყუათა ჩუენთა შეწევნისაჲ. და სახისა
Line of edition: 27     ამის მიერ და იგავისა თქუმულთა ჩუენთა დაამტკიცებს.

Line of edition: 28        და მე ვთქუ, ვითარმედ: ვითარ იტყჳ ამას?

Line of edition: 29        და მან მომიგო, ვითარმედ: უსულოჲსა ნივთისა ხუროებითა ესრეთ
Line of edition: 30     შეცვალებაჲ ვიდრეღა საგონებელ იქმნას, თუ სულიცა რაჲმე
Line of edition: 31     შთაბერილ არს მის შორის, რომლისა მიერ იძრვის და ჴმობს, და
Line of edition: 32     სახესა იჩემებს ესევითართა საქმეთასა. ესე ყოველი გამომაჩინებელი
Line of edition: 33     არს, ვითარმედ კაცისაცა შორის არს რაიმე ესევითარი, და ვითარმედ
Line of edition: 34     მხედველითა მით და მომპოვნებელითა ძალითა პირველ განიცდის
Page of edition: 177   Line of edition: 1     თავსა შორის თჳსსა, და გამოსახავს გონებითა ორღანოსა მას. და
Line of edition: 2     მერმე ჴელითა და ჴელოვნებითა შეჰმზადებს და ნივთისა მიერ სრულჰყოფს
Line of edition: 3     საქმით, მოგონებულსა მას, ვინაჲცა პირველად უკუე განიცადა,
Line of edition: 4     ვითარმედ გამომცემელად ჴმისა -- სული საჴმარ არს. და მერმე, თუ
Line of edition: 5     ვითარ მისცეს სული მანქანასა მას, განიზრახა, და ბუნებაჲ ნივთთაჲ
Line of edition: 6     განიხილა. რამეთუ არარაჲ არს არსთა შორის ცალიერ, არამედ
Line of edition: 7     მძიმესა თანა-შესწორებითა სუბუქსა ეწოდების ცალიერ, და თჳთ
Line of edition: 8     მებრ ჰაერიცა თჳსითა გუამოვნებითა სავსე არს და არა ცალიერ;
Line of edition: 9     რამეთუ ჭურჭელსა ცალიერ ჴუმევისაგან ეწოდების, რაჟამს
Line of edition: 10     წყლისაგან ცალიერ იყოს, ხოლო რომელმან უწყოდის ძალი საქმისაჲ,
Line of edition: 11     არა ცალიერ, არამედ სავსედ ჰაერითა უწოდოს; და ესე გაუწყოს
Line of edition: 12     სარწყულმან წყლად გინა ტბად მიღებულმან, რამეთუ არა მყის
Line of edition: 13     აღივსების წყლითა, არამედ იძულებით, ჰაერისა მისთჳს, რომელი ზეიმჭირავნ
Line of edition: 14     მას, და შინაგან სარწყულისა მის დგან, და აიძულის რაჲ
Line of edition: 15     ჴელმან აღვსებაჲ, რეცა ბრძოლაჲ რაიმე იქმნის ორთა მათ ნივთთაჲ
Line of edition: 16     ყელსა შინა სარწყულისასა, რაჟამს Page of ms.: C66v  წყალი სიმძიმისაგან აიძულებნ
Line of edition: 17     და შთადინ, ხოლო შინაგან მყოფი იგი ჰაერი შეიწრებული
Line of edition: 18     მიერვე პირით განვალნ, ვიდრეღა ჴმაჲ რაჲმე და ოხრაჲ იქმნის
Line of edition: 19     ორთავე მათ მიერ ყელსა შინა სარწყულისასა. ესე უკუე განიცადა და
Line of edition: 20     გულისჴმა-ყო ნივთთა ბუნებისა მიერ, თუ ვითარ მისცეს სული
Line of edition: 21     ორღანოსა მას, და შემზა\დებულსა Page of ms.: A35v  მის მიერ მანქანასა. რამეთუ
Line of edition: 22     მტკიცისა რაჲსმე ნივთისაგან აღბერილად შექმნის იგი და შესავალი
Line of edition: 23     და განსავალი ჰაერისაჲ ყოვლით კერძო მოკრძალვითა დააყენის, და
Line of edition: 24     მერმე, რაჲზომი საჴმარ არნ, წყალი შთაასხის პირით მუცელსა მას
Line of edition: 25     ჭურჭლისასა ცალიერსა. და მერმე დაყენებულსა მას ჰაერსა გზაუყვის
Line of edition: 26     განსავალად, და იგი, შეიწრებული, იძულებითა წყლისაჲთა და
Line of edition: 27     სიმძაფრითა სულ-იქმნის; და სული იგი, შე-რაჲ-ვიდის ნესტუსა შინა
Line of edition: 28     გინა ებანსა, ჴმა-იქმნის და ოხრინ. ვინაჲცა ამის მიერ ცხად არს,
Line of edition: 29     ვითარმედ არს რაჲმე გონებაჲ კაცსა შორის დაფარული, რომლისა
Line of edition: 30     მიერ ესევითართა ღონეთა მოიპოვებს. და მერმე ნივთისა მიერ მოგონებულსა
Line of edition: 31     მას ცხადად წარმოაჩინებს, რამეთუ, უკუეთუმცა შენ მიერ
Line of edition: 32     კითხულისა სიტყჳსაებრ, ეგებოდა-მცა ბუნებისაებრ, ნივთთაჲსა,
Line of edition: 33     ესევითართა საქმეთა გულისჴმის-ყოფაჲ და წარმოჩინებაჲ, თჳთ თავით
Line of edition: 34     თჳსითმცა შეგუემზადებოდეს ჩუენ ორღანონი მანქანათანი, და არცამცა
Page of edition: 178   Line of edition: 1     რვალი ჰგებდა ჴელოვანსა შემზადებად ხატისა, არამედ მეყსეულად
Line of edition: 2     ეგევითარიმცა წარმოდგა; და არცამცა ნესტჳ მოქენე იქმნა ჰაერსა
Line of edition: 3     ჴმისათჳს, არამედ სამარადისოდმცა თავით თჳსით ჴმობდა; და არცამცა
Line of edition: 4     წყალსა ეჴმარებოდა სოლინართა შეიწრებისა მიერ, გარეშე ბუნებისა,
Line of edition: 5     ჴელოვნებითა ხუროთაჲთა აღმართ აღყვანებაჲ იძულებით, არამედ
Line of edition: 6     თჳთმცა თავით თჳსით აღვიდოდა თჳნიერ ღონისძიების. ხოლო უკუეთუ
Line of edition: 7     ნივთთა მიერ ქმნილნი საქმენი არა თავით თჳსით იქმნებიან და არცა
Line of edition: 8     ბუნებისაგან მათისა, არამედ ჴელოვნებისა მიერ შეიცვალებიან, ვითარცა
Line of edition: 9     ვინ Page of ms.: C67r  ინებოს. ხოლო ჴელოვნებაჲ გონებაჲ რაჲმე არს მტკიცე,
Line of edition: 10     ნივთისა მიერ მოქმედი საქმეთაჲ, ვინაჲცა მიჰმართოს. ხოლო გონებაჲ
Line of edition: 11     გულისჴმის-ყოფაჲ რაჲმე არს სულისაჲ, და აღძრვაჲ და საქმე,
Line of edition: 12     ვინაჲცა სიტყუათა ამათ ძალმან გამოაჩინა, ვითარმედ სხუაჲ არს
Line of edition: 13     სული და არა აგებულებაჲ ესე ჴორცთაჲ ვითარ-იგი შენ წინა-მიყავ
Line of edition: 14     ჩუენ.

Line of edition: 15        და მე ვთქუ, ვითარმედ: ეგრეთ არს ჭეშმარიტად. და არა ერთ
Line of edition: 16     არიან ხილული და უხილავი, გარნა საძიებელი იგი არღა აჴსნილ
Line of edition: 17     არს, რამეთუ არღა საცნაურ-ქმნილ არს ჩემდა, თუ რაჲ ჯერ-არს
Line of edition: 18     უხილავისა მისთჳს სულისა მოგონებად. ესე მისწავიეს სიტყუათაგან
Line of edition: 19     შენთა, ვითარმედ არა ნივთიერ არს, ხოლო წუთღა ესე არა უწყი, თუ
Line of edition: 20     რაჲ ჯერ-არს მისთჳს თქუმად. და მე ამისთჳს გევედრები, რაჲთა
Line of edition: 21     მასწავო, არა თუ რაჲ-იგი არა არს, არამედ რაჲ-იგი არს.

Line of edition: 22        ხოლო მან მომიგო, ვითარმედ: მრავალთა პირთა მიერ ვისწავებთ
Line of edition: 23     ამას საქმესა, და რაჟამს ვეძიებდით საძიებელსა რასმე არა-საჩინოჲთა
Line of edition: 24     მით საძიებელი იგი გამოვაცხადით, და უბოროტოჲ რაჲ ვთქუთ,
Line of edition: 25     სახიერი და კეთილი წარმოვაჩინოთ, და ჯაბნად რაჲ სახელვსდვით,
Line of edition: 26     მოშიში საცნაურ-ვყვით; და ესევითარი მრავალი არს, რომელთა
Line of edition: 27     მიერ კეთილთა გულისჴმა-ვჰყოფთ სიბოროტისაგან განშორებითა. და
Line of edition: 28     ეგრეთვე, კეთილთაგან რაჲ განვაშოროთ, ბოროტებაჲ საცნაურ-ვყვით.
Line of edition: 29     ეგრეთვე უკუე ამისცა სიტყჳსათჳს გულისჴმა-ყავ, და არა შორს
Line of edition: 30     იპოვო ჯეროვნისა გულისჴმის-ყოფისაგან. ხოლო ვეძიებთ თუ რაჲ
Line of edition: 31     Page of ms.: A36r  არს არსებაჲ სულისაჲ. აწ უკუე, ვითარმედ არს სული,
Line of edition: 32     საქმეთა მისთაგან, რომელთა იქმს ჩუენ შორის, სარწმუნო არს და
Line of edition: 33     უეჭუელ. ხოლო რომელი ეძიებდეს ცნობად, თუ რაჲ არს, ესე კმა
Line of edition: 34     იყავნ მისსა, რამეთუ საცნობელთა მიერ არა იხილვების იგი და არცა
Page of edition: 179   Line of edition: 1     განიცდების, არცა ფერსა შინა, არცა სახესა, არცა სიზრქესა, არცა
Line of edition: 2     სიმძიმესა, არცა სიდიდესა, არცა სამ-კერძო განყოფილებასა, არცა
Line of edition: 3     ერთად შეწყუდევასა, არცა ნივთთა აგებულებასა, რამეთუ არარაჲ არს
Line of edition: 4     ამათგანი ყოვლადვე. Page of ms.: C67v 

Line of edition: 5        და ვიდრეღა იტყოდა იგი, ვთქუ მე ესრეთ, ვითარმედ: არა უწყი,
Line of edition: 6     უკუეთუმცა ამათ ყოველთა, რომელნი სიტყუამან წარმოთქუნა, მისგან
Line of edition: 7     მიხუმასა თანა, და არამცა იგიცა წარწყმდა, რომლისათჳს ვეძიებთ,
Line of edition: 8     რამეთუ სხუასა რასაღა ამსგავსოს იგი გამომეძიებელმან გონებამან,
Line of edition: 9     არა ვიცი; რამეთუ ყოველთავე არსთა ძიებასა შინა გულისჴმის-ყოფისა
Line of edition: 10     და გამოძიებისა მიერ, ვითარცა ბრმანი კედლისა მიერ კარად, ესრეთ
Line of edition: 11     მივიწევით, ზემო თქუმულთა მათ ერთისა რომლისაგანმე, რომელნი
Line of edition: 12     შენ აღჰრაცხენ. რამეთუ ანუ ფერსა ვჰპოვებთ, ანუ სახესა, ანუ
Line of edition: 13     ვითარებასა, ანუ სხუასა რასმე ზემოჴსენებულთაგანსა. ხოლო ოდეს
Line of edition: 14     ამათგანი არცა ერთი რაჲ იყოს, სულმოკლებისაგან საგონებელ იქმნების,
Line of edition: 15     ვითარმედ ყოვლადვე არა არს.

Line of edition: 16        და ვიდრეღა-იგი ვიტყოდე, სულთ-ითქუნა და თქუა, ვითარმედ:
Line of edition: 17     ეჰა უწესოებაჲ ესე! ვითარსაღა ცთომასა მიდრკების უგუნური ესე და
Line of edition: 18     უგულისჴმოჲ არსთა ძიებისა გულისჴმის-ყოფაჲ! რამეთუ უკუეთუ
Line of edition: 19     ყოველი რომელი საცნობელთა მიერ არა განიცდების და არსებისაგან
Line of edition: 20     გამოჴუებულ არს, მაშა, რომელი ამას იტყოდის, მან უეჭუელად
Line of edition: 21     არცაღა ყოვლისა-მპყრობელი იგი და ყოვლისა-განმგებელი ძლიერებაჲ
Line of edition: 22     აღიაროს. არამედ, ისწავოს რაჲ საღმრთოჲსა მის ბუნებისათჳს,
Line of edition: 23     ვითარმედ უსხეულო არს და უხილავ, ესევითარისა ამის უწესოებისაგან
Line of edition: 24     მისთჳსცა მოიგონოს, ვითარმედ ყოვლადვე არა არს. ხოლო უკუეთუ
Line of edition: 25     მუნ ესე არა მოიგონების, ვითარ ურწმუნო არს კაცობრივისა სულისა
Line of edition: 26     არსებასა, ამისთჳს, რამეთუ ნივთთა შინა არა იხილვების იგი?

Line of edition: 27        ხოლო მე ვთქუ, ვითარმედ: უჯეროჲსაგან სხუასა უძჳრესსა
Line of edition: 28     უჯეროებასა შთავვარდებით ამათ სიტყუათა მიერ, რამეთუ ვიტყჳთ,
Line of edition: 29     ვითარმედ: ერთ არს საღმრთოჲ ბუნებაჲ და კაცობრივი სული, ვინაჲთგან
Line of edition: 30     ორივე ესე უვაღრეს საცნობელთა განცდისა იპოვების.

Line of edition: 31        ხოლო მოძღუარმან თქუა, ვითარმედ: ნუ ერთად იტყჳ, რამეთუ
Line of edition: 32     უღმრთოება არს ამისი მოგონებაჲ; არამედ, ვითარცა ისწავე საღმრთოჲსა
Line of edition: 33     ჴმისაგან, მსგავსად მისსა სახელ-სდევ მას, რამეთუ ხატად მისსა
Line of edition: 34     დაბადებულსა უეჭუელად ყოვლით კერძო აქუს პირმშოჲსა მის სახისა
Page of edition: 180   Line of edition: 1     მსგავსებაჲ: გონიერსა -- გონიერისაჲ, და უჴორცოსა -- უკორცოჲსაჲ;
Line of edition: 2     და უცხოდ ყოვლისა\ვე Page of ms.: C68r  სიზრქისაგან ჰგონე იგი მსგავსად მისა
Line of edition: 3     და ლტოლვილად ყოვლისავე განზომისაგან და აღრიცხუვისა, მსგავსად
Line of edition: 4     მისსა. რამეთუ უკუეთუ ხატი თჳთ იგი იყოს ყოვლითურთ, მიერითგან
Line of edition: 5     არღარა მსგავსი არს მისი, არამედ იგი! არამედ, რომელთა შინა
Line of edition: 6     დაუბადებელი იგი ბუნებაჲ იხილვების, მათვე შინა დაბადებული ესე
Line of edition: 7     ბუნებაჲ გამოისახვის. და ვითარცა-იგი მცირე სარკე პირისპირ რაჲ
Line of edition: 8     მზისა დაიდვის, ყოველივე იგი სიმრგულე მზისაჲ თავსა შორის თჳსსა
Line of edition: 9     გამოსახის; არა თუ სივრცე იგი მზისაჲ სრულებით შემოიკრიბის,
Line of edition: 10     არამედ -- რაოდენსა დაიტევნ სიმცირე იგი სარკისაჲ მის. ეგრეთვე
Line of edition: 11     სიმცირესა შინა ბუნებისა ჩუენისასა გამოუთქუმელთა მათ ღმრთეებისა
Line of edition: 12     დიდებათა მსგავსებანი და ხატებანი ბრწყინვენ. ვინაჲცა ამით Page of ms.: A36v 
Line of edition: 13     სახითა თანა-აც გონებასა გულისჴმის-ყოფაჲ არსებისათჳს და სიწმიდისა
Line of edition: 14     სულისა, რაჲთა არცა ჴორციელებაჲ და სიზრქე მისი მოიგონოს,
Line of edition: 15     არცა კუალად სწორებად აღიყვანოს მცირე იგი და უნდოჲ -- უხილავისა
Line of edition: 16     მის და მაღლისა და უხრწნელისა ბუნებისა. არამედ უხილავად
Line of edition: 17     შეჰრაცხოს ბუნებაჲ მისი, ვინაჲთგან ხატი არს უხილავისა მის
Line of edition: 18     არსებისაჲ, ხოლო პირმშოდ ხატად წოდებასა მისსა ნუმცა
Line of edition: 19     იკადრებს. რამეთუ, ვითარცა-იგი გამოუთქუმელისა მის ღმრთისა
Line of edition: 20     სიბრძნისა მიერ, საღმრთოჲსა ბუნებისა და ძლიერებისა, ყოველთა
Line of edition: 21     არსთა შორის ყოფასა და განგებასა არა იჭუეულ ვართ, რაჲთა
Line of edition: 22     არსებასა შინა ეგნენ ყოველნი. დაღათუ უკუეთუ ვინ ბუნებისა მისთჳს
Line of edition: 23     საღმრთოჲსა სიტყუასა ეძიებდეს, უსაზღვროდ და ფრიად განშორებულ
Line of edition: 24     არს თითოეულისა არსთაგანისაგან. არამედ ვითარცა-იგი არსთა შორის
Line of edition: 25     თჳნიერ ბუნებისა იხილვების, ეგრეთვე არარაჲ არს ურწმუნოებაჲ,
Line of edition: 26     უკუეთუ არსებაჲცა სულისაჲ სხუაჲ რაჲმე არს თჳსითა არსებითა.
Line of edition: 27     და რაჲცა-იგი არს, შესაძლებელ არს ნივთთა მიმართ სოფლისათა და
Line of edition: 28     ხილულთა მიმართ და უხილავთა განფენად, თჳნიერ ბუნებით მათ
Line of edition: 29     თანა შეზავებისა. რამეთუ არცა ჴორციელთა გუამთა, რომელთა-იგი
Line of edition: 30     აგებულებაჲ ნივთთაგან არს, აქუს რაჲმე ზიარებაჲ ბუნებისა მისისა
Line of edition: 31     თანა, რომლისა-იგი არსებაჲ მარტივ არს და Page of ms.: C68v  უხილავ. გარნა, დაღაცათუ
Line of edition: 32     სიზრქისაგან ჴორცთაჲსა განშორებულ არს სული, არამედ
Line of edition: 33     ცხოვლობისა მისისა მათ შინა ყოფად, რომელი-იგი უვაღრეს არს
Page of edition: 181   Line of edition: 1     კაცობრივისა მიწთომისა. და საღმრთოჲთა ძალითა სრულ ქმნილ
Line of edition: 2     არა იჭუეულ ვართ; ეგრეთვე, განიყვნენ რაჲ ნივთნი ჴორცთანი,
Line of edition: 3     ცხოველსმყოფელი იგი მათი და შემაერთებელი არა განეშორების
Line of edition: 4     მათგან, რომელ არს სული. რამეთუ, რომელთა-იგი ერთგზის შეეყო
Line of edition: 5     გამოუთქუმელითა რაჲთმე შეერთებითა, შეერთებასა მას არღარა
Line of edition: 6     დაჰჴსნის, ვითარცა ღმრთისა მიერ განწესებულსა.

Line of edition: 7        ხოლო მე ვთქუ, ვითარმედ: ნივთნი ურთიერთას შეიერთებიან-ცა
Line of edition: 8     და განიყოფვიან-ცა. და ესე არს ჴორცთა აგებულებაჲ და დაჴსნაჲ. და
Line of edition: 9     ესრეთ ფრიადი განყოფილებაჲ იხილვების ნივთთა შორის, ადგილითა
Line of edition: 10     და აგებულებითა. ვინაჲთგან განიყვნენ გუამისაგან და თითოეული
Line of edition: 11     თჳსსა ბუნებასა შეეყოს. ხოლო სული რაჲ გუამისაგან განვიდის,
Line of edition: 12     ვითარცა მენავესა ვისმე, რომელსა დაენთქის ნავი, ვინაჲთგან ესე
Line of edition: 13     შეუძლებელ არს, რაჲთამცა ყოველთა მათ ჭურჭელთა ნავისათა შეეყო,
Line of edition: 14     ერთსა რასმე მოეკიდის და სხუანი იგი ზღუასა და ღელვასა მიუტევნის.
Line of edition: 15     ეგრეთვე სულსა, ვინაჲთგან ნივთთა განბნევასა თანა განბნევად ბუნებაჲ
Line of edition: 16     არა აქუს, და ამისთჳსცა ჴორცთაგან განსლვაჲ. საძნაურ უჩნს, ერთსა
Line of edition: 17     რასმე ნივთთაგანსა შეეყოს, ნუუკუე და სხუათაგან განეშოროს. და
Line of edition: 18     ამით სახითა არცა რაჲ უკუდავებასა მისსა ევნების, რამეთუ დაღაცათუ
Line of edition: 19     უმრავლესთა განეყო, არამედ ერთისა თანა ცხოველ არს.

Line of edition: 20        და მან მომიგო, ვითარმედ: არცა შეიწრდების, არცა განეფინების
Line of edition: 21     უხილავი იგი და განუყოფელი სული, რამეთუ განყოფაჲ და
Line of edition: 22     შეიწრებაჲ ჴორცთა აგებულებისაჲ არს; ხოლო უხილავი იგი და
Line of edition: 23     უჴორცოჲ თჳსისაებრ ბუნებისა განყოფასაცა ნივთთასა გუამისაგან და
Line of edition: 24     შეკრებასაცა სწორებით იხილვების მათ თანა, და არცა გუამთა თანა
Line of edition: 25     Page of ms.: A37r  შეკრებასა ნივთთასა შეიწრდების და არცა განშორებასა მათსა
Line of edition: 26     განეშორების მათგან, დაღაცათუ ფრიადი განყოფი\ლებაჲ Page of ms.: C69r 
Line of edition: 27     იხილვების სუბუქისაჲ მძიმისაგან და მჴურვალისაჲ გრილისაგან და
Line of edition: 28     ნოტიისაჴ ჴმელისაგან. გარნა უხილავსა მას ბუნებასა სულისასა
Line of edition: 29     არარაჲ შეემთხუევის შრომაჲ, განუყოფელად თითოეულსა მათსა თანა
Line of edition: 30     ყოფისათჳს, რომელთა-იგი ერთგზის შეეზავა. ვითარცა-ესე აწცა
Line of edition: 31     იხილვების კაცთა შორის, რამეთუ გონებითა ერთბამად ხედავს კაცსაცა,
Line of edition: 32     გინა სხუასა ნივთსა რომელსაცა. და გონებითავე განვალს კიდეთა
Line of edition: 33     ქუეყანისათა, და ესეოდენითა სიშორითა, არა განიკუეთების ძალი იგი
Line of edition: 34     და გონებითი მხედველობაჲ სულისაჲ.

Page of edition: 182  
Line of edition: 1        აწ უკუე, რაჲ შესაწუხებელი არს ამას შინა, უკუეთუ ხილულთა
Line of edition: 2     წილ უხილავთა კეთილთა მიიცვალების სული, და რაჲსათჳს უჩნს
Line of edition: 3     ესრეთ საძნაურ სიკუდილი გონებასა შენსა?

Line of edition: 4        ხოლო მე მიუგე, ვითარმედ: არა ხოლო თუ ჴელოვნებათა და
Line of edition: 5     გონებისა ხედვათა ოდენ სრულ-ჰყოფს სული ჩუენი, და არცა
Line of edition: 6     საცნობელთა ხოლო ბუნებითთა საქმეთა მიმართ წარჰმართებს, არამედ
Line of edition: 7     გულის-თქუმისა მიმართცა, და გულისწყრომისა ფრიადი აქუს აღძრვაჲ
Line of edition: 8     ბუნებასა ჩუენსა. და ამათგანი თითოეული მრავალფერთა საქმეთა
Line of edition: 9     იქმს ჩუენ შორის, და არცა ერთი არს ამათგანი ჴორციელ, არცა
Line of edition: 10     გულის-თქუმაჲ და არცა გულის-წყრომაჲ. და უჴორცოჲ უხილავ
Line of edition: 11     არს, და სულიცა ჩუენი უხილავ არს, ვითარცა სთქუ. ვინაჲცა ორთა
Line of edition: 12     უჯეროთაგან ერთი უეჭუელად წარმოიჩინების სიტყჳსა ამის მიერ.
Line of edition: 13     რამეთუ ანუ გულის-თქუმაჲ და გულის-წყრომაჲ სხუად სულად
Line of edition: 14     საგონებელ იქმნებიან ჩუენ შორის, და ესრეთ სიმრავლე სულთაჲ
Line of edition: 15     შემოვალს ერთისა წილ. ანუ თუ გონებისა სულად თქუმაჲ დაიჴსნების,
Line of edition: 16     რამეთუ ვინაჲთგან ესე ყოველნი უხილავ არიან, ანუ ყოველთა
Line of edition: 17     სულად ჯერ-არს სახელის-დებაჲ, ანუ სულისაგან განყოფაჲ.

Line of edition: 18        და მოძღუარმან მრქუა მე, ვითარმედ: უკუეთუმცა სხუათაცა არა
Line of edition: 19     გამოეძია ესე სიტყუაჲ, შენცამცა არა გამოიძიე, თუ რაჲ ჯერ-არს
Line of edition: 20     გულის-თქუმისა და გულის-წყრომისათჳს განჩინებად: გინა თუ პირველითგან
Line of edition: 21     დაბადებულ არიან სულსა თანა, ანუ თუ უკუანაჲსკნელ
Line of edition: 22     შემოსრულ, და Page of ms.: C69v  რამეთუ სულსა თანა იხილვებიან ესე, ყოველთა
Line of edition: 23     მიერ აღსაარებულ არს. ხოლო თუ ვითარ ჯერ-არს მათთჳს დამტკიცებაჲ,
Line of edition: 24     არღარა საცნაურ-ქმნილ არს გამოწულილვით, რამეთუ ჩუენ გარეშეთა
Line of edition: 25     ფილოსოფოსთა ზრახვასა გარე-მივაქცევთ, და არა ჴელ-გუეწიფების
Line of edition: 26     მსგავსად მათსა, რაჲცა მოვიგონოთ თქუმად, გარეშე საღმრთოთა
Line of edition: 27     წერილთაჲსა; ვინაჲცა სწორებით შეურაცხ-ვჰყოფთ ყოველთა მათ
Line of edition: 28     საწარმართოთა ზღაპართა, და რაოდენნიცა ცთომანი მათ შორის
Line of edition: 29     იხილვებიან, და პირად სიტყჳსა ჩუენისა ღმრთივსულიერთა წიგნთა
Line of edition: 30     წარმოვაჩინებთ, რომელნი-იგი დაამტკიცებენ, ვითარმედ, ყოველი რომელი
Line of edition: 31     საღმრთოსა ბუნებასა შინა არა იხილვების, იგი არცა სულსა აქუს.
Line of edition: 32     რამეთუ, რომელნი-იგი მსგავსად ღმრთისა უწოდა სულსა, ყოველივე
Line of edition: 33     რომელი უცხო არს ღმრთისაგან, იგი სულისაგანცა უცხო ყო, რამეთუ
Line of edition: 34     შეცვალებულთა შორის მსგავსებაჲ არა დამტკიცდების. და ვინაჲთგან
Line of edition: 35     საღმრთოსა ბუნებასა შინა ესევითარი არაჲ იხილვების, ვერცა სულისა
Line of edition: 36     ვინ არსებასა მიაჩემებს. რამეთუ ვინაჲთგან გულის-თქუმაჲ და გულისწყრომაჲ
Page of edition: 183   Line of edition: 1     პირუტყუთა და პირმეტყუელთა ბუნებასა შინა სწორებით
Line of edition: 2     იხილვების, ზოგადსა განთჳსებულად Page of ms.: A37v  ვერვინ უწოდს. და რომელი
Line of edition: 3     ბუნებისა ხატსა შინა ნამეტნავ არს და შეუწყნარებელ, მანმცა ვითარ
Line of edition: 4     დაჰჴსნა საზღვარი სულისაჲ?

Line of edition: 5        და მე ვარქუ მოძღუარსა, ვითარმედ: რაჲ ჯერ-არს ამისთჳს
Line of edition: 6     დამტკიცებად, რამეთუ ფრიად შემაურვებს მე საქმე ესე, რაჲთამცა
Line of edition: 7     სული, რომელი ჩუენ შორის მკჳდრ არს, შე-მცა-ვჰრაცხე იგი, ვითარცა
Line of edition: 8     უცხოჲ ბუნებისა ჩუენისაჲ. და ეგრეთვე გულის-თქუმაჲ და
Line of edition: 9     გულისწყრომაჲ.

Line of edition: 10        ხოლო მან მრქუა მე, ვითარმედ: ჰხედავა, ვითარ იბრძვის გულისსიტყუაჲ
Line of edition: 11     ამის პირისათჳს და ჰნებავს, რაჲთა თავისუფალ იქმნეს
Line of edition: 12     სული ამათ ვნებათაგან? და არიან-ცა ვიეთნიმე, რომელთა წარჰმართეს
Line of edition: 13     სათნოებაჲ ესე, ვითარცა გუესმის მოსესთჳს, ვითარმედ უაღრეს იყო
Line of edition: 14     იგი რისხვისა და გულის-თქუმისა. და ამას ორსავე წამებს მისთჳს
Line of edition: 15     საღმრთოჲ წერილი და იტყჳს, ვითარმედ: უმშჳდეს იყო უფროჲს
Line of edition: 16     ყოველთა კაცთა; და გამოაჩენდა სიმშჳდესა მისსა ურისხველობაჲ
Line of edition: 17     და გულის-წყრომისა მიმართ Page of ms.: C70r  უცხო-ყოფაჲ, და არა-გულის-თქუმასა
Line of edition: 18     მისსა, -- რამეთუ არცა რაჲ ვის მისტაცა მან გულის-თქუმით,
Line of edition: 19     რომლისათჳს ვხედავთ მრავალთა გულის-მთქუმელად, რომელი-ესე
Line of edition: 20     არა იქმნებოდა, უკუეთუმცა ბუნებითნი იყვნეს ვნებანი ესე და
Line of edition: 21     არსებასამცა სულისასა მიეჩემებოდეს. რამეთუ, რომელი გარეშე და
Line of edition: 22     ზეშთა ბუნებისა იქმნეს, იგი არსებასა შინა არა არს. ხოლო მოსე
Line of edition: 23     არსებასაცა შინა იყო, და ამათ შინა არა იყო. აწ უკუე სხუად რადმე
Line of edition: 24     ჯერ-არს ამათი გულისჴმის-ყოფაჲ, და არა ბუნებად, რამეთუ ბუნებითი
Line of edition: 25     იგი არს, რომელი არსებასა შინა ბუნებისასა იხილვებოდის. ხოლო
Line of edition: 26     ამათგან უცხო-ყოფაჲ ჩუენ ზედა არს, და არა თუ დაკლებად, არამედ
Line of edition: 27     შესაძინელადცა დიდად შერაცხილ არს ბუნებისაგან უჩინო-ყოფაჲ
Line of edition: 28     ამათი. და ამის ყოვლისაგან ცხად არს, ვითარმედ გარეშე არიან
Line of edition: 29     ბუნებისა და არა არსებასა.

Line of edition: 30        იტყჳან უკუე ვიეთნიმე, ვითარმედ: გულის-წყრომაჲ აღდუღებაჲ
Line of edition: 31     არს გულითადისა მის სისხლისაჲ; და სხუანი, -- ვითარმედ: გულისთქუმაჲ
Line of edition: 32     არს შეწუხებისაჲ მისი, რომელსა პირველ შეეწუხოს. ხოლო
Line of edition: 33     ჩუენ ესრეთ ვიტყჳთ, ვითარმედ გულის-წყრომაჲ არს ნებაჲ ბოროტისყოფისაჲ,
Line of edition: 34     განმარისხებელისა მიმართ აღძრული, რომლისაგან საზღვარსა
Line of edition: 35     სულისასა არაჲ შეეხების; და ეგრეთვე გულის-თქუმაჲ წადიერებაჲ
Page of edition: 184   Line of edition: 1     არს და სურვილი გულის-თქუმით ცხორებისაჲ, გინა თუ წუხილი,
Line of edition: 2     რაჟამს საწადელი რაჲმე არა არნ ჴელმწიფებასა მისსა ქუეშე, გინა
Line of edition: 3     თუ გემოვნებისა რაჲსმე სიყუარული, რომლისაგან განსუენებად ვერ
Line of edition: 4     ძალ-უცნ. ესე და სხუაჲ ესევითარი გულის-თქუმად იწოდებიან,
Line of edition: 5     გარნა საზღვარსა სულისასა ვერ შეეხებიან, და სხუაჲ ყოველივე,
Line of edition: 6     რომელი მახლობლად სულისა მჴდომებით იხილვების, ვითარ: შიში
Line of edition: 7     და უშიშოებაჲ, პატივი და შეურაცხებაჲ, მწუხარებაჲ და გულისთქუმაჲ,
Line of edition: 8     და სხუაჲ ესევითარი, რომელნი-ესე მახლობელ არიან გულისთქუმისა
Line of edition: 9     და გულის-წყრომისა, არამედ თითოეულსა მათსა თჳსი აქუს
Line of edition: 10     წესი და საზღვარი, რამეთუ კადნიერებაჲ და შეურაცხებაჲ გულისწყრომისა
Line of edition: 11     კერძსა გამოისახვიან, ხოლო მოკლებად და მოჴუებად მისსა
Line of edition: 12     მოშიშებისა მიმართ Page of ms.: C70v  და შიშისა ზიარებაჲ. ხოლო მწუხარებასა
Line of edition: 13     ორთაგანვე აქუს დასაბამი და ნივთი, რამეთუ გულისწყრომისა
Line of edition: 14     უძლურებაჲ ნაცვლისა მიგებად გინა შურისგებად შემაწუხებელთა
Line of edition: 15     მოუძლურებული მწუხარებად შეიცვალების და გულისსათქუმე\ლთა Page of ms.: A38r 
Line of edition: 16     უღონოებაჲ და სანებელთა მოკლებაჲ -- შეჭირვება და ჭუვილ
Line of edition: 17     გონებისა იქმნებიან, და გულის-თქუმაჲ და მწუხარებაჲ -- მრისხანებად
Line of edition: 18     და გემოთმოყუარებად განიყოფვიან, რამეთუ ამათ ორთავე ზედა გემოთმოყუარებაჲ
Line of edition: 19     მთავრობს, და ესე ყოველი მახლობელ არს სულისა,
Line of edition: 20     ხოლო სულ არა არიან, არამედ ვითარცა ნივთნი რაჲმე და სენნი,
Line of edition: 21     მახლობელ გონებისა არიან, არამედ რეცა კერძოდ და ნაწილად მისსა
Line of edition: 22     შერაცხილ არიან, [ხოლო არსება სულისა არა არიან].

Line of edition: 23        ხოლო მე მიუგე ქალწულსა და ვარქუ, ვითარმედ: არა მცირედი
Line of edition: 24     წარმატებაჲ მოეტყუა ამათ მიერ მუშაკთა სათნოებისათა, რამეთუ
Line of edition: 25     დანიელ იქების ვითარცა კაცი გულისსათქუმელი და ფინეზ
Line of edition: 26     მრისხანებითა ღმერთი მოწყალე ყო. და დასაბამად სიბრძნისა
Line of edition: 27     შიში გჳსწავიეს, და ღმრთისა მიერისა მწუხარებისა აღსასრული
Line of edition: 28     - ცხორებად პავლეს მიერ გუესმა, ხოლო ჭირთა მოთმინებასა და
Line of edition: 29     შეურაცხებასა სახარებაჲ გუმოძღურის და შეძრწუნებისაგან არაშეშინებასა
Line of edition: 30     ახოვნებად სახელ-სდებს სიბრძნე, ვინაჲცა გამოაჩინა
Line of edition: 31     სიტყუამან, ვითარმედ: არა ვნებანი არიან ესევითარნი ესე, რამეთუ,
Line of edition: 32     სათნოებისა მომატყუებელად ვითარმცა იწოდნეს ვნებანი?

Line of edition: 33        და მოძღუარმან მრქუა, ვითარმედ: ვითარ ვჰგონებ, ესევითართა
Page of edition: 185   Line of edition: 1     ამათ გულისსიტყუათა შერევნისა მე ვიქმენ მიზეზ, რამეთუ არა
Line of edition: 2     განვწვალე სახე და [სიტყუაჲ მათი და], რაჲთამცა წესი რაჲმე [შემსგა]ვსებული
Line of edition: 3     განმე[წესა ხე]დვისა ჩუენისაჲ. აწ უკუე, რაოდენცა
Line of edition: 4     შესაძლებელ იყოს, წესი განუჩინოთ გამოძიებასა ჩუენსა, რაჲთა
Line of edition: 5     ესევითართა საკითხავთა არღარა აქუნდეს ადგილი.

Line of edition: 6        ვიტყჳთ უკუე სულისათჳს, ვითარმედ ხედვაჲ და განკითხვაჲ და
Line of edition: 7     არსთა განცდისა ძალი თჳსნი არიან Page of ms.: C71r  მისნი და საკუთარნი, და
Line of edition: 8     საღმრთოჲსა მსგავსებისა და ხატებისა გამომხატველნი მის შორის,
Line of edition: 9     ვინაჲთგან ღმერთიცა, რაჲცა-იგი არს ბუნებით, ამათ შინა გულისჴმაიყოფების,
Line of edition: 10     რომელ არს ხედვაჲ ყოვლისაჲვე და განრჩევაჲ კეთილისა
Line of edition: 11     და ბოროტისაჲ, ხოლო რაოდენცა მახლობელ სულისა არს, და
Line of edition: 12     ორკერძო მიდრეკისა მიმართ აქუს ბუნებაჲ, რომელნი ჴუმევისაებრ და
Line of edition: 13     ქმნისა ანუ კეთილ იქმნებიან ანუ ბოროტ, ვითარ არს რისხვაჲ, გინა
Line of edition: 14     შიში ანუ თუ სხუაჲ რაჲმე ესევითარნი, რომელნი-ესე აღძრვანი
Line of edition: 15     არიან გონებისანი, რომელთა თჳნიერ არა იხილვების კაცობრივი ბუნებაჲ.
Line of edition: 16     ამათ გარეთ შემოსრულად უწესთ სულსა ზედა, ვინაჲთგან
Line of edition: 17     პირმშოსა მას სიკეთესა თანა ესევითარი არარაჲ იხილვების, და ამათ
Line of edition: 18     უკუე ესევითართათჳს სიტყუაჲ გამოსაძიებელად- შორის-შემოვიღოთ,
Line of edition: 19     რაჲთა განერეს ცილისმწამებელთა სიმედგრესა.

Line of edition: 20        უწყებასა შინა დაბადებისასა, შესაქმისათჳს კაცისა მოგჳთხრობს
Line of edition: 21     მოსე, ვითარმედ: პირველად დაჰბადნა ღმერთმან სხუანი იგი დაბადებულნი
Line of edition: 22     ქუეყანასა ზედა და პირუტყუნი, და პირველ მათსა -- მცენარენი, და
Line of edition: 23     მერმეღა კაცი. მცენარენი უკუე -- აღორძინებისაგან, და პირუტყუნი _
Line of edition: 24     მშჳნვიერობისაგან. ხოლო კაცი უკუდავისა სულისა მიერ ცხოველობასა
Line of edition: 25     შინა იხილვების. და ხილული ცხორებაჲ თჳნიერ ნივთისა არა აღეგების,
Line of edition: 26     არცა უხილავი ჴორცთა შინა დაემკჳდრების თჳნიერ საცნობელთაჲსა.
Line of edition: 27     და ამისთჳს დაიბადა უკუანაჲსკნელ კაცი, რაჲთა მცენარეთა და
Line of edition: 28     მშჳნვიერთა ცხოველობისა სახე ერთბამად აქუნდეს თავსა შორის
Line of edition: 29     თჳსსა. რამეთუ მცენარეთა ბუნებისაგან აქუს ზრდაჲ და აღორძინებაჲ,
Line of edition: 30     რამეთუ იგინიცა საზრდელსა მოიზიდვენ ძირთა მიერ და ნამეტნავსა
Line of edition: 31     განსთხევენ Page of ms.: A37v  ნაყოფთა მიერ და ფურცელთა. ხოლო საცნობელთა
Line of edition: 32     გრძნობითა განგებაჲ აქუს პირუტყუთა აგებულებისაგან. ხოლო გულისჴმის-ყოფაჲ
Line of edition: 33     და პირმეტყუელებაჲ საკუთარი არს და განთჳსებული
Line of edition: 34     კაცობრივისა ბუნებისაჲ. ხოლო რაოდენიცა ვნებაჲ ჩუენ შორის
Line of edition: 35     იხილვების, პირუტყუთა ბუნებისაჲ არს, და გარეთ შემოსრული ჩუენ
Line of edition: 36     ზედა. და არარაჲ არს ყოვლადვე ბუნებასა შინა ჩუენსა ბოროტი,
Page of edition: 186   Line of edition: 1     რომელსამცა ღმერთი აქუნდა მიზეზად დაბადებისა თჳსისა. უკუეთუ
Line of edition: 2     არა, მასმცა მიუჩემა იგი. და რომელნიცა-იგი საგონებელ არიან ვნებად,
Line of edition: 3     ნებისა ჩუენისა ნებასა დამოკიდებულ არიან. ხოლო იგი არიან ძალნი
Line of edition: 4     სულისანი, და ჴუმევისაებრ მათისა ანუ სათნოება იქმნებიან ანუ
Line of edition: 5     სიბოროტე, ვითარცა ზემო ვთქუთ. ვითარცა სახედ რკინაჲ, ვითარიცა
Line of edition: 6     ინებოს ნებამან ჴელოვნისამან, ეგევითარიცა განჭედის - ანუ მახჳლად
Line of edition: 7     ანუ ჭურჭლად სამუშაკოდ. ხოლო სიტყუაჲ, რომელი-იგი არს პატიოსან
Line of edition: 8     ბუნებასა შინა ჩუენსა, მთავრობს ყოველთა მათ გარეთ შემოსრულთა
Line of edition: 9     ჩუენ ზედა, ვითარცა-იგი მოასწავა წიგნმან, რამეთუ იტყჳს, ვითარმედ:
Line of edition: 10     "მიგეც თქუენ ჴელმწიფებაჲ ყოველთა ზედა პირუტყუთა. ვინაჲცა
Line of edition: 11     ესევითარნი-იგი აღძრვანი არა გუექმნებიან ჩუენ მიზეზ ბოროტისა,
Line of edition: 12     არამედ კეთილისა. რამეთუ შიში მორჩილებასა გუასწავებს, ხოლო
Line of edition: 13     მრისხანებაჲ - სიმჴნესა, ხოლო სირცხჳლი -- კრძალულებასა. ხოლო
Line of edition: 14     გულის-თქუმაჲ საღმრთოჲსა მის და უსაზღვროჲსა სიკეთისა სურვილსა
Line of edition: 15     მომატყუებს. ხოლო უკუეთუ სიტყუამან განყარნეს აღჳრნი კრძალულებისანი,
Line of edition: 16     და ვითარცა მეეტლე გარდავარდეს ეტლთაგან და დაეკიდოს
Line of edition: 17     უკუანა კერძო მათსა, მიერითგან მიითრევინ პირუტყუთა მათ მიერ,
Line of edition: 18     სადაცა-იგი ჰნებავნ უგულისჴმოსა მას ბუნებასა მათსა. მაშინ ძალნი
Line of edition: 19     იგი სათნოებისანი ვნებად შეიცვალნიან, და არარაჲთ უმჯობეს არნ
Line of edition: 20     პატივცემული იგი ბუნებაჲ კაცისაჲ პირუტყუთა მათ უგუნურთა,
Line of edition: 21     რომელთა-იგი, ვინაჲთგან არა აქუს ძალი გულისჴმის-ყოფისაჲ,
Line of edition: 22     მრისხანებისა მიერ ურთიერთას განიხრწნებიან. ხოლო ზრქელნი და
Line of edition: 23     ძლიერნი ვერარას მოატყუებენ თავსა თჳსსა კეთილსა, ძალისა მიერ
Line of edition: 24     და ჴორცმრავლობისა, ვინაჲთგან მონა პირმეტყველთა ქმნილ არიან,
Line of edition: 25     რომელთა-იგი გულისთქუმაჲცა და გემოთმოყუარებაჲ უნდო არს და
Line of edition: 26     ურგებ პირუტყუებისათჳს მათისა, და ეგრეთვე სხუაჲ ყოველივე საქმე
Line of edition: 27     მათი ვერარას მაღალსა მოიგონებს უგულისჴმოებისათჳს Page of ms.: C72r  მათისა.
Line of edition: 28     ამათ უკუე მსგავს ვიქმნებით ჩუენცა, არა თუ სიტყჳსა მიერ
Line of edition: 29     ვიმწყსებოდით და გონებისა მიერ კეთილისა ვიპყრობვოდით, არამედ
Line of edition: 30     ვნებანი გუმძლავრობდენ და ძალსა გონებისა ჩუენისასა დაიმონებდენ.
Line of edition: 31     რამეთუ ესევითარითა სახითა პირუტყუთა ბუნებასა მიემსგავსების
Line of edition: 32     კაცი, და ხატებისა წილ ღმრთისა -- მონა ვნებათა იქმნების, და
Line of edition: 33     გონებისა და გულისჴმის-ყოფისაგან უცხო-ქმნილი მკლველად სულისა
Line of edition: 34     თჳსისა გამოჩნდების.

Line of edition: 35        ხოლო მე სიტყუათა ამათთჳს ფრიად განვიხარე და გულსავე
Page of edition: 187   Line of edition: 1     ვიქმენ და ვთქუ, ვითარმედ: კმა არს ყოველთათჳს, რომელთა კნინოდენიცა
Line of edition: 2     გონებაჲ აქუნდეს გამოჩინებად ჭეშმარიტებისა ძალი
Line of edition: 3     თქუმულთაჲ ამათ. ხოლო ვინაჲთგან ამის სოფლისა ჴელოვნებათა
Line of edition: 4     წურთილნი დარწმუნებისა მათისა დამტკიცებად Page of ms.: A39r  სახისმეტყუელებასა
Line of edition: 5     რასმე ეძიებენ და მის მიერ გულსავსე იქმნებიან, და ჩუენდა
Line of edition: 6     ყოვლისავე ჴელოვნებისა და სახისმეტყუელებისა ღმრთივსულიერთა
Line of edition: 7     წიგნთა მოძღურებაჲ უსარწმუნოეს არს. ვითარ ვჰგონებ, ამის პირისათჳს
Line of edition: 8     ჯერ-არს ძიებაჲ, უკუეთუ საღმრთოჲ-ძი მოძღურებაჲ დაამტკიცებს
Line of edition: 9     თქუმულთა ამათ და თანა-ეწამების ანუ არა.

Line of edition: 10        და მოძღუარმან თქუა: და ვინმცა იკადრა თქუმად, ვითარმედ არა
Line of edition: 11     ესრეთ არს? რამეთუ ჭეშმარიტად საღმრთოთა წიგნთა წამებაჲ, ვითარცა
Line of edition: 12     ბეჭედი, ესრეთ დაჰბეჭდავს ყოველსავე ძალსა სიტყუათასა. ვინაჲცა
Line of edition: 13     თანაშემწედ თქუმულთა ამათ მოძღურებათაგან სახარებისათა იგავსა
Line of edition: 14     მას ღუარძლისასა წარმოთქუმაჲ არა შეუმსგავსებელ იყოს, რამეთუ
Line of edition: 15     მუნ თესლი კეთილი დასთესა სახლისა უფალმან, ხოლო სახლ
Line of edition: 16     უეჭუელად ჩუენ ვართ; ხოლო, ვითარცა დაიძინეს კაცთა, დასთესა
Line of edition: 17     მტერმანცა იფქლსა მას თანა წმიდასა ღუარძლი იგი ჯერკუალი,
Line of edition: 18     და ერთბამად აღმოსცენდეს თესლნი იგი, რამეთუ არა შესაძლებელ
Line of edition: 19     იყო, რაჲთამცა თესლი, რომელი ერთად დაითესა, და არამცა ერთად
Line of edition: 20     აღმოსცენდა. ხოლო აყენებს მსახურთა მფლობელი იგი ნამუშაკევისაჲ
Line of edition: 21     აღმოფხურად ღუარძლისა მის, რაჲთა, ნუუკუე აღმოფხ\ურასა Page of ms.: C72v 
Line of edition: 22     მისსა თანა აღმოჰფხურან იფქლიცა. რამეთუ ეგევითართა მათ
Line of edition: 23     აღძრვათა სულისათა -- თესლთა კეთილთა მიამსგავსებს სიტყუაჲ
Line of edition: 24     უფლისაჲ, რომელთა, უკუეთუმცა თითოეული ჩუენი კეთილისა მიმართ
Line of edition: 25     ხოლო იჴუმევდა, უეჭუელად სათნოებისამცა ოდენ ნაყოფნი აღმოეცენებოდეს
Line of edition: 26     ჩუენ შორის. ხოლო ვინაჲთგან დაეთესა მათ შორის კეთილად
Line of edition: 27     განბჭობისა და უმჯობესისა გამორჩევისა ცთომაჲ, და ბუნებითი იგი
Line of edition: 28     და ჭეშმარიტი კეთილი მის თანა აღმოცენებულისა მის საცთურისა
Line of edition: 29     მიერ დაბნელდა, მიერითგან გულის-თქუმისა იგი კერძოჲ არღარა
Line of edition: 30     ბუნებისაჲ კეთილად, რომლისათჳს დაეთესა ჩუენ შორის, აღმოსცენდა
Line of edition: 31     და აღორძნდა, არამედ კეთილთაგან უნახველობითა მჴეცთა და
Line of edition: 32     პირუტყუთა ვნებად შეიცვალა, და შეცვალა ჯეჯლიცა იგი კეთილთა
Line of edition: 33     გულის-თქუმისაჲ, ეგრეთვე თესლიცა გულის-წყრომისაჲ არა ახოვნებისა
Line of edition: 34     მიმართ აწდო, არამედ ზიართა მიმართ ბუნებისათა ბრძოლად აღჭურა
Page of edition: 188   Line of edition: 1     და ძალი სიყუარულისაჲ უხილავთა სიყუარულისაგან განაშორა და
Line of edition: 2     ხილულთა და ნივთიერთა სიყუარულსა, გარეშე საზომისა, უჯეროდ
Line of edition: 3     შეაყო, და ამითვე სახითა სხუანიცა იგი არაწმიდანი ჯეჯლნი კეთილთა
Line of edition: 4     მათ წილ აღაყუავილნა. ამისთჳს უკუე ბრძენმან მან მუშაკთმთავარმან
Line of edition: 5     უტევა თესლსა მას თანა კეთილსა აღმოცენებული იგი ჯეჯლი
Line of edition: 6     განგებულებით, რაჲთა არა განვშიშულდეთ ჩუენ უმჯობესისაგან, რაჟამს
Line of edition: 7     გულის-თქუმაჲ ყოვლითურთ უჴმარსა მას ჯეჯლსა თანა აღმოიფხურას.
Line of edition: 8     რამეთუ, უკუეთუ ესე შეემთხჳოს ბუნებასა, რაჲღა იყოს, რომელი
Line of edition: 9     აღმამაღლებდეს ჩუენ ზეცისათა შეერთებად! და უკუეთუ სიყუარული
Line of edition: 10     მიმეღოს, რომლითაღა სახითა შევესაკუთრნეთ ღმერთსა; და უკუეთუ
Line of edition: 11     მრისხანებაჲ დაშრტეს, რომელიღა საჭურველი ვიჴუმიოთ მბრძოლისა
Line of edition: 12     მიმართ?

Line of edition: 13        დაუტევნა უკუე ჯერკუალნი იგი თესლნი ჩუენ შორის უფალმან.
Line of edition: 14     არა თუ რაჲთა სამარადისოდ ეგნენ იგინი თესლთა მათ თანა
Line of edition: 15     პატიოსანთა, არამედ რაჲთა ურნატი იგი გულისა ჩუენისაჲ, რომელსა
Line of edition: 16     ესრეთ სახელ-ედების სახის\მეტყუელებით, Page of ms.: C73r  მის შორის მყოფისა
Line of edition: 17     მისთჳს ბუნებითისა ძალისა, რომელ არს გულისჴმის-ყოფაჲ, რაჲთა
Line of edition: 18     რომელნიმე ჯეჯლნი განაჴმნეს, ხოლო რომელნიმე მხიარულ და
Line of edition: 19     ნაყოფიერ ყვნეს. ხოლო Page of ms.: A39v  უკუეთუ ესე არა იქმნას, ნამუშაკევისა
Line of edition: 20     მის განწვალებაჲ ცეცხლსა დაეუნჯოს.

Line of edition: 21        აწ უკუე, უკუეთუ ვინმე ჯეროვნად იჴმარნეს ძალნი ესე, და არა
Line of edition: 22     მათ მიერჩდეს, არამედ თჳთ დაიმორჩილნეს, ემსგავსოს იგი მეფესა
Line of edition: 23     ვისმე გონიერსა, რომელმან მორჩილთა თჳსთა შეწევნითა დასცნის
Line of edition: 24     წინააღმდგომნი თჳსნი, ხოლო უკუეთუ მათ მიერჩდეს, ემსგავსოს იგი
Line of edition: 25     კაცსა ვისმე ცოფსა, რომელსა ზედა აღდგიან მონანი თჳსნი და დაიმონიან
Line of edition: 26     იგი, და ესრეთ მიერითგან იქმნის იგი საწყალობელ, და ბუნებით
Line of edition: 27     დამორჩილებულნი იგი მისნი ყვნის მფლობელ მისსა, და ნებისაებრ
Line of edition: 28     მათისა იმძლავრებინ და მიიზიდვინ, ვიდრეცა-იგი უწესოსა მას ნებასა
Line of edition: 29     მათსა ენების.

Line of edition: 30        და ვინაჲთგან ესე ესრეთ არს და სათნოებაჲცა და სიბოროტეცა
Line of edition: 31     და რაოდენნიცა აღძრვანი სულისანი არიან, თავით თჳსით არარას
Line of edition: 32     განვაჩინებთ მათთჳს, არამედ ჴელმწიფებასა ქუეშე მჴუმეველისა მათისასა
Line of edition: 33     შევაყენებთ კეთილსაცა მათსა და წინააღმდგომსაცა, გარნა რაჟამს
Line of edition: 34     კეთილისა მიმართ იქმნებოდის აღძრვაჲ მათი, ნივთ ქებისა ექმნების
Line of edition: 35     მოქმედთა მათ, ვითარცა დანიელს -- გულისსათქუმელობაჲ, და ფინეზს
Page of edition: 189   Line of edition: 1     - რისხვაჲ, და კუალად, მგლოვარესა -- მწუხარებაჲ. ხოლო უკუეთუ
Line of edition: 2     ბოროტისა მიმართ იქმნას მიდრეკაჲ მათი, მიერითგან ვნება იქმნებიან
Line of edition: 3     ძალნი ესე კეთილისანი, და ვნებად სახელ-ედების.

Line of edition: 4        * ვითარ გულისჴმა-ვყოთ სიტყუაჲ იგი უფლისაჲ მდიდრისათჳს
Line of edition: 5     და ლაზარე გლახაკისა, და ჯოჯოხეთისა და ცეცხლისა, და
Line of edition: 6     მამათმთავრისა აბრაჰამისთჳს იგავით თქუმული?

Line of edition: 7        დაღაცათუ ჴორციელად და ზრქელად წარმოჩენილ არს სიტყუაჲ
Line of edition: 8     იგი, არამედ მრავალნი მიზეზნი ჰქონან, წულილადთა სახეთა გამომსახველნი
Line of edition: 9     გულისჴმის-მყოფელთა შორის, რამეთუ მართალთა და
Line of edition: 10     ცოდვილთა განმყოფელი იგი დანახეთქი და ჭირვეულის მის თითითა
Line of edition: 11     მოღებულისა ნაწუეთისა მოქენე-ყოფაჲ განგრილებად სასისა, და პირველ
Line of edition: 12     ამათსა სიკუდილი და დაფლვაჲ მათი, სიტყუასა მას შინა მოჴსენებულნი,
Line of edition: 13     არა მცირედ განაშორებენ ჴორციელისა გონებისაგან, რომელი [არა]
Line of edition: 14     უგულისჴმოდ გულისჴმა-ჰყოფდეს. რამეთუ, რომელნი თუალნი
Line of edition: 15     აღიხილნა ჯოჯოხეთსა შინა მდიდარმან მან, ვინაჲთგან ჴორცთანი
Line of edition: 16     საფლავსა შინა წარჴდეს? ანუ ვითარ უჴორცოსა სულსა შესწუვიდა
Line of edition: 17     ალი იგი? ანუ თუ რომლისა ენისა განგრილებად წადიერ იყო, ვინაჲთგან
Line of edition: 18     ჴორციელი არა იყო მის თანა? ანუ თუ თითი იგი, Page of ms.: E159r  მომღებელი
Line of edition: 19     წყლისაჲ, ვითარ იყო? ანუ თუ წიაღნი იგი განმსუენებელნი, რომელთაგან
Line of edition: 20     აღდგებოდა ლაზარე, რაბამნი იყვნეს, ვინაჲთგან ჴორცნი მათნი
Line of edition: 21     საფლავსა შინა იყვნეს, ხოლო სული არა ჴორცთა შინა იყო, არცა
Line of edition: 22     ნივთიერ? ესე ყოველი უღონო-იქმს ჴორციულად გულისჴმის-ყოფისაგან,
Line of edition: 23     არა თუ ვინმე თითოეული ამათგანი სულიერად და გონიერად გულისჴმაყოს,
Line of edition: 24     რაჲთა დანახეთქი იგი, შეურევნელთა განმყოფელი, არა ჴნარცუად
Line of edition: 25     ქუეყანისა მოიგონოს; რამეთუ უხილავსა და უჴორცოსა რაჲ შრომაჲ
Line of edition: 26     შეემთხუეოდა დანახეთქისა განფრინვებად, დაღაცათუმცა ფრიადი აქუნდა
Line of edition: 27     სიშორე, რამეთუ უჴორცოსა ბუნებასა, სადაცა ენებოს, მეყსეულად
Line of edition: 28     მიიწევის.

Line of edition: 29        და მე ვთქუ, ვითარმედ: და ვითარ ჯერ-არს ცეცხლისა მის და
Line of edition: 30     დანახეთქისა და ნეშტთა მათ საქმეთა გულისჴმის-ყოფაჲ?

Line of edition: 31        და მან მომიგო, ვითარმედ: თითოეული თქუმულთაჲ ამათ მოძღურებასა
Line of edition: 32     რასმე დიდსა, სულისათჳს გულისჴმისსაყოფელსა წარმოაჩინებს,
Page of edition: 190   Line of edition: 1     რამეთუ მდი\დრისა Page of ms.: A40r  მისთჳს იტყჳს მამათმთავარი, ვითარმედ:
Line of edition: 2     ცხორებასა თჳსსა მიიღო კეთილი; და ეგრეთვე გლახაკისათჳს, ვითარმედ:
Line of edition: 3     მიიღო ბოროტი. და მერმე თქუა დანახეთქისათჳს. ამათ უკუე
Line of edition: 4     სიტყუათა მიერ დიდსა მოძღურებისა სახესა გჳჩუენებს ჩუენ წმიდაჲ
Line of edition: 5     სახარებაჲ. და ვითარ ჩუენი სიტყუაჲ ჰგონებს, ესე არს ძალი მათი:

Line of edition: 6        ერთსახე იყო დასაბამსა კაცთა ცხორებაჲ; ხოლო ერთსახედ
Line of edition: 7     ამისთჳს ვიტყჳ, რამეთუ კეთილსა ხოლო შინა იხილვებოდა და
Line of edition: 8     ბოროტისაგან უცხო იყო, და ამას წამებს პირველი იგი საღმრთოჲ
Line of edition: 9     შჯული, რომელმან-იგი ყოველთა კეთილთა სამოთხისათა უშურველი
Line of edition: 10     შუებაჲ მისცა კაცსა და მისგან ხოლო დააყენა, რომლისა ბუნებაჲ
Line of edition: 11     წინააღმდგომთაგან შეზავებულ იყო, ესე იგი არს, კეთილისა და
Line of edition: 12     ბოროტისა. და უკუეთუ შჯულსა საღმრთოსა გარდაჰჴდენ, სიკუდილი
Line of edition: 13     დადვა პატიჟად, არამედ ნებსით თჳსით თჳთმფლობელითა ნებითა
Line of edition: 14     შეურევნელი იგი ბოროტისაჲ ნაწილი დაუტევა კაცმან და ბოროტითა
Line of edition: 15     და კეთილითა შერეული ცხორებაჲ მოიგო. გარნა ღმრთისა Page of ms.: E159v  კაცთმოყუარებამან
Line of edition: 16     არა დაუტევა ცთომილებაჲ ჩუენი შეუწევნელად. არამედ
Line of edition: 17     ვინაჲთგან შჯულისა საღმრთოჲსა გარდამავალთა მათ დაშჯილი იგი
Line of edition: 18     სიკუდილი უნებლიეთ შეუდგა, ორად განყო კაცობრივი ესე ცხორებაჲ
Line of edition: 19     - ჴორციელად, და შემდგომად მისსა -- უჴორცოდ და თჳნიერ
Line of edition: 20     ჴორცთა; არა სწორითა საზომითა სიგრძისაჲთა, არამედ ერთი იგი
Line of edition: 21     მცირედითა და ჟამიერითა საზღვრითა შემოწერა, ხოლო ერთი იგი
Line of edition: 22     განაგრძო დაუსრულებელად. და ჴელმწიფებაჲ მისცა წყალობით, რაჲთა,
Line of edition: 23     რომელიცა ვინ ინებოს, იგიცა დაიმკჳდროს, გინა თუ კეთილი, გინა
Line of edition: 24     თუ ბოროტი; ესე იგი არს, გინა თუ საწუთროჲ ესე და მსწრაფლწარმავალი
Line of edition: 25     ცხორებაჲ, გინა თუ დაუსრულებელნი იგი საუკუნენი, რომელთა
Line of edition: 26     დასასრული დაუსრულებელობაჲ არს. და კეთილად და ბოროტად
Line of edition: 27     წოდებაჲ მათი მრჩობლად გულისჴმისსაყოფელად განყო _
Line of edition: 28     უხილავად და ხილულად. აწ უკუე, რომელთა ხილული ესე
Line of edition: 29     და საცნობელთა დამატკბობელი ცხორებაჲ შეიყუარონ ცთომილითა
Line of edition: 30     ნებითა და კეთილისა დავიწყებითა, ეგევითარნი-იგი ნაყროვნებითა და
Line of edition: 31     გემოთმოყუარებითა საწუთროსა ამას ცხორებასა შინა მიიღებენ კეთილისა
Line of edition: 32     კერძოსა მას ნაწილსა, და არარას დაიუნჯებენ მერმისა მისთჳს
Line of edition: 33     საუკუნოჲსა და უოხჭნოჲსა ცხორებისა. ხოლო რომელთა უხილავი
Page of edition: 191   Line of edition: 1     იგი და გონებით სახილველი ცხორებაჲ შეჰრაცხონ კეთილად, და
Line of edition: 2     გონიერითა გულისჴმის-ყოფითა და საღმრთოჲთა გულისსიტყჳთა წუთსა
Line of edition: 3     ამას საწუთროსა, კეთილად და მოღუაწებით ცხოვნდებოდინ და
Line of edition: 4     საცნობელთა თჳსთა დამწარებითა და მარხვისა და სიწმიდისა მოქალაქობითა
Line of edition: 5     ჰმართებდინ ცხორებასა თჳსსა, მომავალსა მას და უკუდავსა
Line of edition: 6     ცხორებასა დაეუნჯების მათ წარუვალთა მათ კეთილთა განსუენებაჲ,
Line of edition: 7     და სიგრძესა თანა დაუსრულებელთა მათ საუკუნეთასა განგრძელდების
Line of edition: 8     ტკბილთა მათცა მოსაგებელთა მათთა სიხარული. და ვითარ
Line of edition: 9     ჩემი სიტყუაჲ ჰგონებს, ესე არს დანახეთქი იგი, რომელსა არა ქუეყანისა
Line of edition: 10     განპებაჲ იქმს, არამედ ცხორებისა ამის განყოფილებაც და წინა\აღმდგომისა Page of ms.: E160r 
Line of edition: 11     ნებისა მიმართ მიდრეკაჲ, რამეთუ, რომელმან სიტკბოებაჲ
Line of edition: 12     ამის საწუთროჲსა აღირჩიოს და ცთომილებაჲ თჳსი არა
Line of edition: 13     განკურნოს სინანულითა, შემდგომად ამიერ განსლვისა, ადგილსა მას
Line of edition: 14     კეთილთასა, უვალ-ჰყოფს თავისაგან თჳსისა, რამეთუ წუთი იგი და საწუთროჲ
Line of edition: 15     განსუენებაჲ დანახეთქ წიაღ-უვალ ექმნების ეგევითარსა მას.

Line of edition: 16        ხოლო კეთილსა მას ნაწილსა სულისასა, რომელსა შინა მუშაკსა
Line of edition: 17     მას სა\თნოებისასა Page of ms.: A40v  განუსუენებს სიტყუაჲ, წიაღად აბრაჰამისად
Line of edition: 18     სახელ-სდებს, რამეთუ პირველ ყოველთაჲსა, ამის მამათმთავრისათჳს
Line of edition: 19     გუაუწყებს წერილი, ვითარმედ სასოებითა მერმისა მის
Line of edition: 20     განსუენებისაჲთა საწუთროჲ ესე შეურაცხ-ყო და განშიშულდა
Line of edition: 21     ყოველთაგან, რომელთა შინა იყო პირველ ცხორებაჲ მისი, და უცხოგებასა
Line of edition: 22     მისცა თავი თჳსი და საწუთროჲთა ამით ჭირითა სასოებითი
Line of edition: 23     იგი და უცვალებელი განსუენებაჲ მოივაჭრა. და ვითარცა-იგი კაცთა
Line of edition: 24     წესისაებრ და ჩუეულებისა მას რომელსამე უფსკრულისა სივრცესა
Line of edition: 25     წიაღად უწესთ, ეგრეთვე განუზომელთა მათ კეთილთა სივრცესა
Line of edition: 26     წიაღისა სახელითა წარმოაჩინებს სიტყუაჲ, რომლისათჳსცა ყოველთა
Line of edition: 27     რომელთა სათნოებათა მოგებისათჳს საწუთროჲ ესე განსუენებაჲ
Line of edition: 28     შეურაცხ-ყონ, რაჟამს ამიერ განვიდენ, ვითარცა მყუდროსა ნავთსაყუდელსა,
Line of edition: 29     კეთილსა მას წიაღსა შინა შეიყვანებენ სულთა თჳსთა,
Line of edition: 30     ხოლო სხუათა მათ უოხჭნოთა მათ კეთილთა დაჭირვებაჲ საჴუმილ
Line of edition: 31     ექმნების და შესწუავს სულთა მათთა, და წუეთსა რასმე უფსკრულისა
Line of edition: 32     მისგან წმიდათა განმსუენებელისა და კეთილთა სივრცისა ნუგეშინისსაცემელად
Line of edition: 33     თჳსად მოქენე არიან და ვერ მიემთხუევიან. ხოლო ენად
Line of edition: 34     და თუალად და თითად უჴორცოჲსა სულისა -- ძალსა მას
Page of edition: 192   Line of edition: 1     საქმეთასა უწესს, და უხილავთა მათ საცნობელთა სულისათა
Line of edition: 2     გამოჰსახავს. ხოლო ჯოჯოხეთი არს ადგილი რაჲმე სატანჯველისაჲ,
Line of edition: 3     სულთა შემაწყუდეველი, მწარე და ულხინებელი, ვითარცა გუასწავებენ
Line of edition: 4     წმიდანი წერილნი, რომლისაგან-იგი გჳჴსნენინ ჩუენ უფალმან.

Line of edition: 5        თქუეს უკუე ეიეთემე სახედ ჴორცთმოყუარებისა და მოღუაწებისა,
Line of edition: 6     და არა თუ ამისთჳს, ვითარმედ უეჭუელად ესრეთ იქმნების, ნუ
Line of edition: 7     იყოფინ, ვითარმედ, Page of ms.: E160v  ვინაჲთგან ლაზარეს ჭირით და მოღუაწებით
Line of edition: 8     აღესრულა ცხორებაჲ ესე, ამისთჳს არცა სუროდა სულსა მისსა
Line of edition: 9     საქმეთა მიმართ სოფლისათა, ხოლო მდიდარი იგი, დაღაცათუ მომკუდარ
Line of edition: 10     იყო, არავე დაეტევა სულსა მისსა ჴორცთა და სისხლთა სიყუარული,
Line of edition: 11     არამედ ძმათათჳს ზრუნვიდა, და ვინაჲთგან თჳთ უღონო იყო სოფლად
Line of edition: 12     მიქცევასა, მათთჳს ევედრებოდა აბრაჰამს, რაჲთა აუწყოს და არა
Line of edition: 13     მივიდენ მუნ.

Line of edition: 14        ვინაჲცა მოღუაწებით ცხორებისა მიერ და სათნოებათა მოგებისა
Line of edition: 15     ჯერ-არს შემკობაჲ სულთა ჩუენთაჲ, რაჲთა არა დაკორდდეს გონებაჲ
Line of edition: 16     ჩუენი საწუთროთა განსუენებათა მიერ და შემდგომად სიკუდილისაცა
Line of edition: 17     ამაონი იგი საშუებელნი ეოცნებოდინ სულთა ჩუენთა, არამედ ვითარცა
Line of edition: 18     საკრველთაგან რაჲ განიჴსნას იგი ჴორცთა ამათგან, მეყსეულად ღმრთისა
Line of edition: 19     მიმართ ამაღლდეს და სურვილსა მისსა შეესაკუთროს. რამეთუ ვითარცა
Line of edition: 20     რომელნი-იგი სულმყრალთა ადგილთა შინა მრავალჟამ იქცეოდიან,
Line of edition: 21     ეგევითარნი იგი დაღაცათუ სულნელთა ადგილთა განვიდენ, არა მყის
Line of edition: 22     განწმდებიან სიმყრალისა მისგან, რომელი მრავალჟამ შეიკრიბეს, ეგრეთვე
Line of edition: 23     ჴორცთმოყუარენი სიმყრალისა მისგან, რომლითა შებღალულ იქმნეს
Line of edition: 24     ჴორცთა შინა, არა ადვილად განთავისუფლდებიან, ჴორცთაგანცა თუ
Line of edition: 25     განვიდენ, და ამის მიერ უფროჲსად აღორძნდების სალმობაჲ მათი,
Line of edition: 26     რაჟამს სული მათი ჴსენებითა მით უჯეროჲთა ჴორც იქმნას და
Line of edition: 27     საღმრთოჲ სურვილი დაივიწყოს. ვინაჲცა ესევითართა მათ ჴორცთმოყუარეთა
Line of edition: 28     სახესა შთაიცუმენ ეშმაკნი, და შემდგომად სიკუდილისა
Line of edition: 29     მათისა საფლავთა მათთა ზედა გამოჩნდე\ბიან Page of ms.: A41r  და ოცნებათა
Line of edition: 30     აღასრულებენ.

Line of edition: 31        ვითარ არს ძალი ამათ სიტყუათაჲ? რამეთუ ვინაჲთგან სიკუდილისა
Line of edition: 32     მიერ ყოველნი ვნებანი დაშრტებიან, განაღა არცაღა გულისთქუმითი
Line of edition: 33     კერძი დაშთომად არს, და ვინაჲთგან გულისთქუმითი კერძი არა იყოს,
Line of edition: 34     უეჭუელად არცაღა წადილი და სურვილი იყოს უმჯობესისაჲ,
Page of edition: 193   Line of edition: 1     რომელიმცა აღსძრვიდა სულსა გულის-თქუმისა მიმართ კეთილისა.

Line of edition: 2        Page of ms.: E161r  რომელი ღმერთსა შეეყოს, არღარა მოქენე არს გულისთქუმისა
Line of edition: 3     და წადილისა, რამეთუ რომელი ბნელსა შინა შეწყუდეულ
Line of edition: 4     იყოს, მას უთქუამს გული ნათლისათჳს. უკუეთუ ნათელსა შინა
Line of edition: 5     შევიდეს, გულის-თქუმასა მას დაშრეტს განსუენებაჲ იგი ნათელსა
Line of edition: 6     შინა ცხორებისაჲ. ხოლო შუებაჲ იგი და განსუენებაჲ უქმ იქმს
Line of edition: 7     წესსა გულის-თქუმისასა. ვინაჲცა არცა ერთი დაჭირვებაჲ შეემთხუევის
Line of edition: 8     სულსა, რაჟამს ესევითართა აღძრვათაგან განთავისუფლდეს, და თავსა
Line of edition: 9     მას საწადელთასა განცხადებულად და ჭეშმარიტებით შეეყოს. და
Line of edition: 10     არცაღა სასოებითი აღძრვაჲ საჴმარ არს მისსა, რამეთუ სასოებაჲ
Line of edition: 11     მოლოდებადთა ხოლო საქმეთათჳს მარჯუე არს. ხოლო რომელი ვის
Line of edition: 12     აქუნდეს, მისდა რადღა საჴმარ არს სასოებაჲ, სიტყჳსაებრ სამოციქულოჲსა!
Line of edition: 13     და ეგრეთვე, არცა ჴსენებითი აღძრვაჲ საჴმარ არს, რამეთუ
Line of edition: 14     ხილული ჴსენებისა არა მოქენე არს, გარნა ხოლო სიყუარული ბუნებითი
Line of edition: 15     დაშთების საყუარელისა მის და საწადელისა, საღმრთოჲსა ბუნებისა
Line of edition: 16     შემაერთებელი და შემზავებელი. და ამასვე წამებს მოციქული, რამეთუ
Line of edition: 17     ყოველთავე ჩუენ შორის მყოფთა წარმატებათა დაცხრომაჲ გუაუწყა,
Line of edition: 18     ხოლო სიყუარულისა ხოლო საზღვარი უსაზღვრო ყო. ამისთჳსცა
Line of edition: 19     ყოველთა სათნოებათა და შჯულისა მცნებათა უვაღრეს არს წმიდაჲ
Line of edition: 20     სიყუარული. და უკუეთუ სული ამისსა სიმაღლესა აღიწიოს, მას
Line of edition: 21     ყოველნივე სათნოებანი სრულ-უქმნიან. და ესე ხოლო მარტოჲ
Line of edition: 22     გამოაჩინებს მსგავსებისა ღმრთისა ჭეშმარიტსა ხატოვნებასა თავისა
Line of edition: 23     მიერ თჳსისა. და ზეცისა ცხორებაჲ სხუაჲმცა რაჲ იყო, არამედ
Line of edition: 24     სიყუარული, და კეთილისა უჴმარ-მქმნელი სიმაძღრე ვერ შეეხებისა
Line of edition: 25     მას. და ვინაჲთგან სიყუარული ღმრთისაჲ ბუნებით აქუს სულსა,
Line of edition: 26     უკუეთუ ოდენ ზრუნვათაგან სოფლისათა არა დამძიმდეს, ადვილად
Line of edition: 27     შეეყოფის ღმერთსა ხატებისათჳს და მსგავსებისა მისისა. ხოლო უკუეთუ
Line of edition: 28     გემოთა და გულის-თქუმათა სამშჭულებითა ნივთიერთა ამათ ამის
Line of edition: 29     სოფლისა საქმეთა სიყუარულსა შეემშჭუალოს, მიერითგან ძნელ იქმნების
Line of edition: 30     ღმრთისა მიმართ ამაღლებაჲ მისი და წმიდისა მის და უნივთოჲსა
Line of edition: 31     ბუნებისა შეყოფაჲ. Page of ms.: E161v 

Line of edition: 32        რასა მოასწავებს სიტყუაჲ იგი მოციქულისაჲ: "რაჲთა იყოს
Line of edition: 33     ღმერთი ყოვლად ყოველთა შინა"?

Page of edition: 194  
Line of edition: 1        მრავალ და თითოსახე არიან საფელსაცა ამას შინა ღმრთისა
Line of edition: 2     მიერ ჩუენ ზედა ქმნილნი კეთილნი, რომელთა მიერ განვისუენებთ და
Line of edition: 3     ვიშუებთ, ესე იგი არს ჟამნი და წელნი, და ღამენი და დღენი, და
Line of edition: 4     ზამთარი და ზაფხული, და ჭამაჲ და სუმაჲ და მზჱ და მთოვარჱ, და
Line of edition: 5     ნათელი და ბნელი, და სხუანი ესევითარნი აურაცხელნი, გარნა ამათგანი
Line of edition: 6     არარაჲ არს ღმერთი. ხოლო საუკუნოჲ იგი ნეტარებაჲ ამათგანისა
Line of edition: 7     არცა ერთისა არს მოქენე, არამედ ამის ყოვლისა წილ საღმრთოჲ იგი
Line of edition: 8     ბუნებაჲ ექმნების თითოეულსა მართალთაგანსა, რამეთუ ადგილ და
Line of edition: 9     სახლ და სამოსელ და საზრდელ და სასუმელ და ნათელ და სიმდიდრე
Line of edition: 10     და საშუებელ და სასუფეველ, და რაოდენიცა რაჲ არს თქუმული და
Line of edition: 11     უთქუმელი განსასუენებელი დაუსრულებელთა Page of ms.: A41v  მათ კეთილთაჲ,
Line of edition: 12     ყოვლისა წილ ღმერთი ექმნების ღირს-ქმნულთა მათ ცხორებისათა.
Line of edition: 13     და ვინაჲთგან ყოველსა შინა ღმერთი იყოს, სიბოროტისა და
Line of edition: 14     უკეთურებისა სრულიადი განქარვებაჲ იქმნების, რამეთუ ესევითარი
Line of edition: 15     რაჲმე სრულიად უცხო არს ღმრთისაგან. და ესე არს სიტყუაჲ იგი
Line of edition: 16     მოციქულისაჲ: "რაჲთა იყოს ღმერთი ყოვლად ყოველსა შინა".

Line of edition: 17        რაჲ ჯერ-არს თქუმად სიკუდილისა განსაცდელსა ზედა სულმოკლეთა
Line of edition: 18     მიმართ?

Line of edition: 19        და მოძღუარმან თქუა: ვჰრქუათ მათ, ვითარმედ: ამაოდ განმწარებულ
Line of edition: 20     ხართ და ცუდად ჰფიცხოით, რომელნი-ეგე უგუნურებით წინააღუდგებით
Line of edition: 21     და აცილობთ განგებათა ღმრთისათა, რომელი-იგი ყოველსავე
Line of edition: 22     ჯეროვნად განაგებს გამოუთქუმელითა მით სიბრძნითა თჳსითა, და
Line of edition: 23     რომელთაჲ ჯერ-იყოს, უტევებს სოფელსა ამას შინა, და რომელთაჲ
Line of edition: 24     ჯერ-იყოს, წარიყვანებს. და არა უწყით, ვითარმედ წესისაებრ და
Line of edition: 25     განგებისა საღმრთოთა მათ საქმეთაჲსა ჯერ-არს რაჲთა საკუთარ
Line of edition: 26     იქმნეს ღმრთისა კაცობრივი ესე ბუნებაჲ, რომელი-იგი ამისთჳს დაიბადა,
Line of edition: 27     რაჲთა არა უქმად დაშთეს სიმდიდრე იგი საღმრთოთა მათ კეთილთაჲ,
Line of edition: 28     არამედ რაჲთა სოფელსაცა ამას შინა იშუებდეს კაცი ხილულთა ამათ
Line of edition: 29     საშუებელთა მიერ, და მერმე შემდგომად სიკუდი\ლისა Page of ms.: E162r  სრულიად
Line of edition: 30     შეესაკუთროს და შეეყოს ღმერთს, და მოუგონებელთა მათ და უოხჭნოთა
Line of edition: 31     კეთილთა მიერ სამარადისოდ იშუებდეს დაუსრულებელთა მათ
Line of edition: 32     საუკუნეთა, რამეთუ ესევითარი დაჰბადა ბუნებაჲ მისი, რაჲთა, რაოდენცა
Line of edition: 33     განმრავლდენ ნიჭნი საღმრთონი, უმეტესთა მიმართ სურვიელ იყოს.
Page of edition: 195   Line of edition: 1     რამეთუ ესევითარი არს საღმრთოჲ ზიარებაჲ, და რომლისა შორის
Line of edition: 2     შევიდეს, უმეტესისა შემწყნარებელ ჰყოფს. აწ უკუე ვინაჲთგან
Line of edition: 3     ესევითარი არს საიდუმლოჲ ჩუენი, და ბუნებაჲ თჳსსა წესსა და
Line of edition: 4     გზასა განსაზღვრებულსა წარმოაჩინებს, რაისათჳს იგლოვთ და
Line of edition: 5     განჰმწარდებით ამაოდ! რამეთუ სხჳთა სახითა შეუძლებელ არს
Line of edition: 6     უოხჭნოჲსა მის ცხორებისა მიმთხუევაჲ, არა თუ მძიმე ესე და
Line of edition: 7     ქუედამზიდავი ნივთი და მიწისაგანი ესე ტჳრთი, რომელ არიან ბრალთა
Line of edition: 8     თანამდებნი ესე ჴორცნი, განყარნეს თავისა თჳსისაგან სულმან. და
Line of edition: 9     სიყუარული იგი, რომელი მათდა მიმართ აქუნდა სოფელსა ამას შინა,
Line of edition: 10     საღმრთოჲსა სიყუარულისა და მოღუაწებისა მიერ დავიწყებად მოვიდეს.
Line of edition: 11     ხოლო უკუეთუ ჴორცთმოყუარე ვინმე ხარ, და შეგაწუხებს საყუარელისა
Line of edition: 12     შენისა სიკუდილი, ნუცა ესე მოგცემს მიზეზსა სასოწარკუეთილებისასა,
Line of edition: 13     რამეთუ იხილო იგი შემდგომად მცირედისა, არღარა ჴორცითა
Line of edition: 14     ამით მოკუდავითა, არამედ ჴორცითა მით უკუდავითა და სულნელითა,
Line of edition: 15     უცხო-ქმნილი ყოველთავე ვნებათაგან და უბრწყინვალესი მზისაჲ,
Line of edition: 16     უკუეთუ ოდენ სათნოდ ღმრთისა სრულ-ექმნას ცხორებაი მისი.

Line of edition: 17        ვინაჲთგან ჴსენებაჲ აღდგომისაჲ შემოვიდა, ნუცა ამას თანაწარჰხვალ
Line of edition: 18     გამოუძიებელად.

Line of edition: 19        და მოძღუარმან თქუა ამის პირისათჳს: არა ფრიად საძიებელ არს
Line of edition: 20     ჩუენ მიერ, ვინაჲთგან წმიდანი წერილნი ჴმამაღლად მოგჳთხრობენ
Line of edition: 21     და ჭეშმარიტებაჲ საქმეთაჲ უნათლეს მზისთუალისა ბრწყინავს. და
Line of edition: 22     საწარმართონი იგი ზღაპარნი უქმ და საბასრობელ არიან ჩუენდა,
Line of edition: 23     რომელნი-იგი სიბნელისათვს გონებისა მათისა მრავალსახედ შეჰრევენ
Line of edition: 24     საქმესა სულისასა და არარაჲ არს მათ შორის ღირსი ჴსენებისაჲ,
Line of edition: 25     არამედ ყოველივე Page of ms.: E162v  საბასრობელ და საკიცხელ, და ცუდ და ამაო.

Line of edition: 26        რომელთა შემოქმედი თჳსი ვერ იცნეს, მათმცა ვინაჲ ცნეს, ვითარმედ
Line of edition: 27     ნებაჲ დამბადებელისაჲ საქმე იქმნების, და განზრახვაჲ ხოლო და მოგონებაჲ
Line of edition: 28     არსება\სა Page of ms.: A42r  და გუამოვნებასა მისცემს არაარსთა.

Line of edition: 29        ხოლო რომელი-იგი ზემო დაგჳშთა, არა ჯერ-არს მისი თანაწარსლვაჲ,
Line of edition: 30     ესე იგი არს, ერთი უკუე იქმნების სულისა და ჴორცთა
Line of edition: 31     დასაბამი არსებისაჲ საშოსა შინა დედისასა, და აღორძინებისაებრ
Line of edition: 32     ჴორცთაჲსა სულისაცა ძალი გამოცხადნების; პირველად მუცელსა
Line of edition: 33     შინა დედისასა ზრდითა და აღორძინებითა, და მერმე, ნათლად რაჲ
Line of edition: 34     გამოვიდეს, საცნობელთა გრძნობისა მიცემითა, და მერმე სიტყჳერობისა
Page of edition: 196   Line of edition: 1     ძალისა წარმოჩენითა. და ესრეთ, აღორძინებისაებრ ჰასაკისა, აღაორძინებს
Line of edition: 2     სულიცა ღმრთისა მიერ მის შორის დამტკიცებულსა ძალსა.
Line of edition: 3     ხოლო რაჟამს აღვიდეს თჳსსა სისრულესა და სავსებასა კაცობრივი
Line of edition: 4     ბუნებაჲ, დასცხრეს ხრწნილებითი ესე შობაჲ და უხრწნელისა მის
Line of edition: 5     ცხორებისა ბრწყინვალებამან დასაბამი მიიღოს, რომელი-იგი არცა
Line of edition: 6     შობისა მოქენე არს, არცა ხრწნილებაჲ უფლებს მის ზედა.

Line of edition: 7        აღდგომისა უკუე ჭეშმარიტი და უცილობელი ძალი დაფარულთა
Line of edition: 8     შინა ღმრთისა სიბრძნისათა დაუნჯებულ არს, რომელი-იგი მაშინ
Line of edition: 9     ხოლო გამოცხადებად არს, რაჟამს საქმით ვისწავოთ საიდუმლოჲ იგი
Line of edition: 10     აღდგომისაჲ, და არღარა სიტყუათაჲ იყოს ძიებაჲ, არამედ საქმენი
Line of edition: 11     ღაღადებდენ ბრწყინვალებასა მისსა.

Line of edition: 12        ხოლო აღდგომაჲ არს ყოველსავე წესსა ბუნებისა ჩუენისასა
Line of edition: 13     კუალად-გებაჲ, რაჟამს-იგი არცა სიჩჩოებაჲ იყო, არცა სიბერე, არცა
Line of edition: 14     სხუაჲ რაჲმე ჴორციელთა უძლურებათაგანი, რომელნი-ესე მცნებათა
Line of edition: 15     ღმრთისათა გარდასლვამან მოგუატყუნა ჩუენ. ხოლო რაჟამს პირველსავე
Line of edition: 16     ნეტარებასა კუალად-ეგოს ბუნებაჲ ჩუენი, ამათ ყოველთაგან
Line of edition: 17     თავისუფალ იქმნების იგი, რამეთუ, რაოდენიცა რაჲ პირუტყუ\ლთა Page of ms.: E163r 
Line of edition: 18     ვნებათაგანი კაცთა ბუნებასა შემოერია, არა იყო მათგანი არცა
Line of edition: 19     ერთი ჩუენ შორის, ვიდრე მცნებისა გარდასლვამდე და ვნებათა მიმართ
Line of edition: 20     მიდრეკისა. და ვინაჲთგან ვნებათაგან წმიდა იქმნას ბუნებაჲ ჩუენი,
Line of edition: 21     უეჭუელად ყოველივე ვნებული საქმე მათ თანავე უჩინო იქმნას, რამეთუ
Line of edition: 22     არცაღა გულის-თქუმაჲ არს, არცა შეერთებაჲ, არცა მიდგომილებაჲ,
Line of edition: 23     არცა შობაჲ, არცა უშუერებაჲ, არცა დედაკაცობაჲ, არცა საზრდელი
Line of edition: 24     ხრწნილი, არცა ნამეტნავისა განთხევაჲ, ანუ თუ მცირედ-მცირედ
Line of edition: 25     წარმატებაჲ; გინა სიყრმე, გინა სიჭაბუკე, ანუ თუ სიბერე და ანუ თუ
Line of edition: 26     სხუაჲ რაჲმე ესევითარი, ყოვლადვე უვალ არს მის ცხორებისაგან და
Line of edition: 27     უქმ.

Line of edition: 28        ერთი არს შემდგომად აღდგომისა სამხილებელი და დამშჯელი
Line of edition: 29     და განმამართლებელი, თუ ვითარ ვინ აღასრულა ცხორებაჲ ესე,
Line of edition: 30     გულის-თქუმათა შინა და გემოთმოყუარებასა, სათნოებათა შინა ანუ
Line of edition: 31     სიბოროტესა, უბრალოდ ანუ ბრალეულად, საწყალობელად ანუ
Line of edition: 32     სანატრელად, რამეთუ ესე ყოველი ჟამსა საშჯელისასა გამოიძიების,
Line of edition: 33     და სიმრთელე და სიგონჯე, და სენი და სიბერე და სიყრმე და
Page of edition: 197   Line of edition: 1     სიჭაბუკე, და სიმდიდრე და სიგლახაკე, და თუ ვითარ ვინ წარვლნა
Line of edition: 2     ჴსენებულნი ესე ჰასაკნი, კეთილად ანუ ბოროტად, და გინა თუ
Line of edition: 3     სიგრძე ჟამთაჲ მიეცა, და არცა ესრეთ მოდრკა საქმედ კეთილისა,
Line of edition: 4     გინა თუ ყოველნი იგი ჟამნი კეთილად და სათნოდ აღასრულნა, და
Line of edition: 5     გინა თუ საჩჩოებასავე ჰასაკისასა განვიდა ამის ცხორებისაგან, და
Line of edition: 6     არცა კეთილისა ჴელ-ეწიფა ქმნად და არცა ბოროტისა; ხოლო შემდგომად
Line of edition: 7     განკითხვისა, რაჟამს პირველსა მას წესსა საწადელსა კუალად-ეგოს
Line of edition: 8     კაცთა ბუნებაჲ, ჰასაკთა და ცხორებათა ძიებაჲ Page of ms.: A42v  არღარა არს,
Line of edition: 9     ხოლო კეთილთა მათთჳს, ჩუენთჳს განმზადებულთა, რომელნი თუალმან
Line of edition: 10     არა იხილნა და ყურსა არა ესმა და გულსა კაცისასა არა აღვიდა,
Line of edition: 11     რომელმანმცა სიტყუამან გამოთქუნა იგი, გარნა, ვითარ ჩემი სიტყუაჲ
Line of edition: 12     ჰგონებს, სხუაჲ არარაჲ არს, არამედ სრულიადი ღმრთისა შეზავებაჲ
Line of edition: 13     და განღმრთობაჲ, რამეთუ კეთილი, ზეშთა სმენისა და ხილვისა და
Line of edition: 14     გულად მოსლვისაჲ, -- ღმერთი არს, უვაღრესი იგი და აღმატებული
Line of edition: 15     ყოველთა კეთილთაჲ, რომლისაჲ არს დიდებაჲ და სიმტკიცე, აწ და
Line of edition: 16     მარადის Page of ms.: E163v  და დაუსრულებელთა მათ საუკუნეთა, ამენ.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Gregory of Nyssa, Works.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 21.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.