TITUS
Teimuraz, Timsariani
Part No. 5
Previous part

Chapter: 5 
კარი V
Line: 1    
*წამოვიდა სუმბატ აქიმი და ასწავლა ძესა მეფისასა


Line: 2       დარჩა ხელმწიფე ამ იმედისაგან გულ დადებული და რა მოვიდა
Line: 3    სუმბატ სახლსა თვისსა, შვიდი ყურე სახლი აღაშენა ხელმწიფისა შვილისათვის.

Line: 4       ერთსა ყურესა დაუხატა ცისა ბრუნვა და ვარსკვლავთა, რომელიც
Line: 5    რომ მუნაჯიბთ იციან მნათობნი - ვარსკვლავთა, მზისა და მთოვარისა სიარული უკლებლად.

Line: 6       მეორესა ყურესა - ქვეყნისა მზომელობა, სრულიად ყოველი
Line: 7    ქვეყანა, ყოველი სჯული და თავ-თავისი წესი.

Line: 8       მესამესა ყურესა - ხმელეთის ომი, რაზმის გარიგება, ბრძოლა
Line: 9    და საქმე და ზღვისა საკვირველობა.

Line: 10       მეოთხესა ყურსა - ხელმწიფეთა საქმე და გარიგება.

Line: 11       მეხუთესა ყურესა - ყაზაბი, ზავთი და ხელმწიფეთა რიგი.

Line: 12       მეექვსესა ყურესა - სმა, გაცემა,მეჯლიში და სამართლის
Line: 13    ბრჭობა

Line: 14       მეშვიდესა ყურესა - ნადირობა,მშვილდოსნობა, ბურთაობა,
Line: 15    ყაბახის სრო ლა და ცხენოსნობა, ქორითა, შავარდნითა და ავაზითა შექცევა.
Line: 16    რა ესეები გაარიგა და შეამკო, მოიყვანა და დასო სახლსა მას შინა, თვით
Line: 17    გვერდით დაუჯდა და ეგრე უთხრა:

Line: 18       "ხელმწიფის შვილო, დიდმა ხელმწიფემან მეფემ ინდოეთისამან,
Line: 19    თავისი მონაგარი და განძი, გლახაკთა, უღონოთა ზედან საღმთოდ გასცა,
Line: 20    მდუდრითა ცრემლითა და ვედრებითა ღვთისაგან მოგითხოვა:ქვეყნის
Line: 21    მესამედად სრულიად ინდოეთისა სასელმწიფოდ ნათქვამსა
Line: 22    სახელმწიფოდ გამოსადეგად უნდოდი. აწე თუ სიბრძნესა და სახელმწიფოდ
Line: 23    გამოსადეგსა საქმესა არ ისწავლი, მაშ რა სახმარი იქნები? მამამან
Line: 24    შენმან ექვსი თვე ბორჯალი დამიდვა: "ან მოკალ შვილი ჩემი და ან
Line: 25    სახელმწიფო საქმე ასწავლე, თორემ შენც მასთანვე მოგკლავ: ჩემი გვარი
Line: 26    და ნაყოფი ჩამომავლობით უფერი არ მინდა და არც თემთა და ქვეყანათა
Line: 27    შინა ხელსა და უბადოსა შვილსა ვარონინებო".

Line: 28       რა ესე ხელმწიფის შვილს ესმა, გულის ზრახვაში ჩავარდა ყრმა იგი და ასე
Line: 29    თქვა:

Line: 30       "თუ არ ვისწავლი, და მამისა ჩემისა და ამ ჩემის ოსტატისა
Line: 31    ბრძანებასა გარდავხდები, უთუოდ მამასა ჩემსა მოვძულდები და
Line: 32    სახელმწიფოდ აღარასვე ვარგებ მაშ რიღას ხელის უფალი ვიქნები?"

Line: 33       ესე განიზრახა, და იწყო სწავლად და კითხუად, რომელ სხუათა
Line: 34    მოსწავლეთა არავის ძალ ედუა ეგე ვითარცა სწავლა და სიბრძნისა და
Line: 35    მეცნიერებისა გუართა გამოჩინება. ექვსსა თვესა შინა ესრეთ
Line: 36    გასრულებით შეიკრიბა ყოველივე მისი სახამსო სწავლა, რომ დრამისა
Line: 37    შესაწონელი აღარა უკლდა რა.

Line: 38       სუმბატ აქიმმან რა ესე ესრეთ ნახა, თვალ-პირი, ხელი და ფერხი
Line: 39    დაუკოცნა,და მერმე თვალ-მარგალიტთა სავსე ჯამი თავს გარდააყარა.
Line: 40    მასუკან შეიყვანა თავის სახლში, რაც მოეწონა ან მოიპრიანა, ყველა
Line: 41    მიართვა რა დრო და ჟამი მოვიდა მეფისაგან ხმობისა, მოკაზმა ვაჟი
Line: 42    სახელმწიფიოთა შესამოსელითა, და მერმე მოიღო სტროლაბი, ეტლთა
Line: 43    საკითხავად განემზადა, თუ როგორის თვალზედ ნახავს მეფე ძესა თვისსაო,
Line: 44    ან თუ როგორ გვარად მოიწონოს სწავლა და საქმე ყრმისა ამისიო.

Line: 45       როდესაც ჩახედა სტროლაბსა და წააყარა რამლი და დანიშნა
Line: 46    ყოველივე საქმენი, მკვდრის ფერი დაედვა. ხელმწიფის შვილი უჭვრეტდა და
Line: 47    შეატყო ავის ნიშნის ნახვა, და ჰკითხა:

Line: 48       "უფალო ჩემო,რა ნახე, რომელ ეგრე შეჭივრებით შეიქენო?" მან
Line: 49    აგრე უპასუხა:

Line: 50       "ხელმწიფისა შვილო, ეშმაკისა საქმე ჩანს თავსა შენსა ესოდენი,
Line: 51    რომე შვიდსა დღესა შენსა თავზე ხმალი იქნების. ნუ შეიჭირვებ მაგაზე და
Line: 52    ნურც გეშინიან: ღვთით მშვიდობით მორჩები. ამა შვიდსა დღეს ჩემი მცნება
Line: 53    დაიმარხე: ხმას ნუ ამოიღებ, რაცა ვინმე გკითხოს, ყველა იცი და გისწავლია,
Line: 54    მაგრამ ნურას იტყვი, და თუ შენი საქმე ავად მოხდეს, საუკუნოდ მე
Line: 55    მწყევდე. აწე ხელმწიფე, მამა შენი, გიხმობს. მე თუ თან წამოგყვები,
Line: 56    შენის მუნჯობისათვის მკითხავს, და მე ვერას მოვახსენებ, და ფიცხლავ
Line: 57    მომკლავს: ჩემი შვილი რატომ გაგიმუნჯებიაო? აწე ესე სჯობს: მე ამ
Line: 58    შვიდსა დღესა დავიმალები, შენ ამ შვიდ დღეს იმ საქმეს გულიდამ ნუ
Line: 59    გარდაიგდებ".

Line: 60       ხელმწიფის შვილი დაჰპირდა ოსტატსა თვისსა მცნებისა დამარხვასა,
Line: 61    და სუმბატ აქიმი დაიმალა.

Line: 62       მხმობარი მოვიდა და ძე მეფისა მამასთან წაიყვანა. ოდეს
Line: 63    მოიყვანეს ხელმწიფის შვილი,მოახსენეს:

Line: 64       "ხელმწიფეო, სუმბატ აქიმი ესრეთ დაკარგულა, რომე მისი გზა და
Line: 65    კვალი ვერსად შეგვიგნია".

Line: 66       გაუკვირდა მეფესა და დიდათ დაუმძიმდა, შვილი მოიყვანა ტახტისა
Line: 67    პირსა, ვეზირნი და მოხელენი ყველანი გვერდსა იახლა, ჰკითხევდა და
Line: 68    ელაპარაკა მრავალსა რასმე და თვით სუმბატ აქიმიც ჰკითხა - რა იქნაო?
Line: 69    ყმაწვილმან, ვითა მუნჯმან, ხმა არ გასცა. დაჭმუნდა მეფე და ესრე
Line: 70    ბრძანა: "ეგების ჯარისაგან შერცხვა და მისთვის არა თქვა რაო".

Line: 71       ბრძანა:

Line: 72       "წაიყვანეთ ეს არამშიო!"

Line: 73       როდესაც დედას კეთილი შვილი ეშობა, მეორმოცესა დღესა ამ უხანოს
Line: 74    სოფლისაგან გარდაცვალებულიყო იგი პირ-მზე ქალი, და ხელმწიფის შვილი ობლად
Line: 75    დარჩომილიყო. მოეყვანათ ერთი თვალფერად მარჯვე ძიძა მისთვის,
Line: 76    მცოდინარობითა და სიბრძნითა სავსე. კაცთა თვალთა წინა ყოვლითურთ უკლები
Line: 77    იყო, ხოლო შინაგანი მისი შემდგომმან სიტყვამან გამოაცხადოს.
Line: 78    გაეზარდა მას ყრმა იგი თვისთა ძუძუთა. მაშინ მივიდა ჯადო იგი დიაცი წინაშე
Line: 79    მეფისა და თქვა:

Line: 80       "ხელმწიფეო, შვილი ესე შენი ძუძუთა ჩემითა მე გამიზრდია. აწე თუ
Line: 81    მიბრძანებ, წავიყვანო ყრმა ესე სამყოფსა ჩემსა და ვეცადო, რათა
Line: 82    ვათქმევინო, თუ რისვის უტყვი ქმნილარსო".

Line: 83       უბრძანა მეფემან და წაიყვანა სახლსა თვისსა.


Next part


This text is part of the TITUS edition of Teimuraz, Timsariani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 19.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.