TITUS
Rusudaniani
Part No. 5
Previous part

Paragraph: 5  
Line of edition: 24    აქა მოემატა სევდა სევდასა ზედა რუსუდანს: მისი პირმშო
Line of edition: 25    
სასურველი და საყვარელი შვილი ფრიდონ წავიდა * მამასთან *


Line of edition: 26       რა ნახა შვილი იგი მისი პირმშო და სასურველი, ყოვლისა
Line of edition: 27    
ზნით სრული და სარწმუნოვებითა აღზდილი, მას ურწმუნოსთან
Line of edition: 28    
წარმავალი, ადუღდა მწარედ, დაერთო მწარესა სევდასა
Line of edition: 29    
უანგარიშო ნაღველი უშრეტი. იტყოდა მწარითა სიტყვითა და
Line of edition: 30    
იღვარებოდა სისხლისა ცრემლითა. არა ისმენდა ტკბილსა და
Line of edition: 31    
არც მწარეს, არც ნახევდა ნათელსა დღისასა * და არც განისვენებდა
Line of edition: 32    
წუთსა ერთს მოთქმისა და ტირილისაგან. არც სვემდა,
Line of edition: 33    
არც სჭამდა, არა დაიგებდა, არც დაიბურებდა. იყო დიდსა
Line of edition: 34    
შეჭირვებას შინა და უჭვრეტდენ საწყალნი მშობელნი ამ ყოფითა
Line of edition: 35    
ასულსა მათსა, რას პირობითა და ხელმწიფურის წესითა
Page of edition: 16   Line of edition: 1    
ნაზარდსა და აწე * ნაცარსა და მტვერსა შიგან მორეულს. * მწარისა
Line of edition: 2    
გულისა ტკივილისაგან ვერ მოითმენდენ მისსა ისრე. ყოფასა.
Line of edition: 3    
ეტყოდენ: რად იქ, შვილო საყვარელო, ბერთა მშობელთა
Line of edition: 4    
სიცოცხლეო და თვალთა ჩენაო! * რად აჭკნობ ვარდს
Line of edition: 5    
უფრჭვნელსა * და ბნელ ჰყოფ ბრწყინვალებას მას უღრუბლოსა? *
Line of edition: 6    
რად დაყრი მშობელთა შენთა დაუმარხავად და ძმათა შენთა
Line of edition: 7    
გულ-მოკლულთა, რომე არც ერთი გეგულვება სახლსა და სამკვიდრებელსა
Line of edition: 8    
თვისსა? არა ჩვენცა * (!) მშობელნი ვართ თორმეტთა
Line of edition: 9    
ძეთანი და ერთიცა არა არის ჩვენს გვერდით? რომელიმე უფრო
Line of edition: 10    
შორიელთა ქვეყანათა გვეგულვებიან და რომელიმე დევთა
Line of edition: 11    
და ვეშაპთა პირთა * შინა და არა თავნი დაგვიხოცია * და მოწყალებითა
Line of edition: 12    
ღმთისათა მხიარულთა და გამარჯვებულთა დღე ყოველ
Line of edition: 13    
მოველით. შენ რად არა მოისვენებ წამსა ერთსა, რომე
Line of edition: 14    
სული გვამს მოგიბრუნდეს? მრავალი გვინახავს და გვასმია
Line of edition: 15    
ჭირსა შინა, მაგრამ არავის უქნია მგზავსი შენი. ნუ იქ, * რომელი
Line of edition: 16    
არვის უქნია არც ბერთა და არც ჭაბუკთა, არც წარმართთა,
Line of edition: 17    
თვარამ ქრისტიანისაგან ვით იქნების, რასაც შენ იქ. ანუ ისმინე
Line of edition: 18    
სიტყვათა ჩვენთა, ანუ დაგვხოცე ხელითა შენითა, ნუღარ გვაჩვენებ
Line of edition: 19    
შენსა შეჭირვებასა და ნაცართა და მტვერთა შინა * რევასა.

Line of edition: 20       
იგი უმწარესად ატირდის, ამას მოახსენებდის: რად მიბძანებთ,
Line of edition: 21    
მშობელნო ჩემნო, აქამდის ხელმწიფეთაცა უპატიოს
Line of edition: 22    
ნესნო, აწ ჩემის უბედობითა გაბედითებულნო, ოთხას ოთხმოცსა *
Line of edition: 23    
წელსა ჭირ-უნახავნო, ლხინითა და განსვენებითა მყოფელნო,
Line of edition: 24    
აწ ჩემის უღურ-სიძეობითა * მწარესა ყოფასა შთაცვინულნო!
Line of edition: 25    
თქვენ დღეთა თქვენთა ნაღველი არ გინახავ და, ნუ
Line of edition: 26    
ყოს ღმერთმან, არცა * შვილის სიმწარე გამოგიცდია და ჩემისა
Line of edition: 27    
სიბრალულითა ეგზომსა შეჭირვებასა შინა ხართ და ეზდენსა
Line of edition: 28    
ხანსა ჩემთანა სტირით და ვერ მოგითმენიათ გაყრა ჩემი. მე
Line of edition: 29    
ვით მოვითმინო მათ სასურველთა და საყვარელთა ძეთა და
Line of edition: 30    
ასულთა ჩემთა მოშორვება და ვეშაპთა ხელთა ჩავარდნა? ნე
Line of edition: 31    
ტარძი იქნებოდა, თუმცა მასვე სახიერსა და ტკბილსა მეუფესა
Line of edition: 32    
შევებრალებინე * და არ განყენებულიყვნენ * მცნებათაგან * მისთა
Line of edition: 33    
და არცა გავარდნილიყვნენ ხელთაგან ღმთისა ცხოველისათა.
Line of edition: 34    
ვაი საწყალობელსა და უბადრუკსა თავსა ჩემსა, რომელ ჩემი
Line of edition: 35    
ჭირი და რუდუნებანი ეშმაკის მუშა იქმნა და ეშმაკისათვის
Line of edition: 36    
დავშვერი. ჩემთა ცოდვათა მგზავსი ამავე სოფელსა მომეგო,
Line of edition: 37    
რომე შვილნი ჩემნი ეშმაკთა მსახურებენ, წასულნი ნახა თვალმა
Line of edition: 38    
ჩემმან და აღარა ელის გული ჩემი მოსვლასა და მოქცევასა *
Line of edition: 39    
მათსა. მერმე სიტყვა-სრულისა და უკლებისა, თავ-ამაღლებულისა
Page of edition: 17   Line of edition: 1    
სახელ-განთქმულისა, ახალ-მოწიფულისა, ფალავნობით უსწოროსი,
Line of edition: 2    
არამ თუ მშობელთა მისთვის, არამედ ყოველთა მნახავთა
Line of edition: 3    
და ამბის მსმენელთა მისთვის, მოხუცებულთა და სიბერისა
Line of edition: 4    
მათისა კვერთხისა და სულისა ნუგეშინისმცემლად * სახედველისა,
Line of edition: 5    
ყრმათათვის ლხინ-მოუკლებელად შემაქცევარისა და
Line of edition: 6    
ჩუქება-მოუწყენელისა, ჩემისა სულისა და სიცოცხლისა, მშვენიერისა
Line of edition: 7    
ფრიდონისა სიტყვა მიდებს ცეცხლსა უშრეტსა, რომე მისსა
Line of edition: 8    
წასვლასა ამას მეტყოდა, ვითა: ნუ სწუხო! მე მისითა გაყრითა
Line of edition: 9    
მიდებდა გულსა, თვით თავსა თავისისა მამისა სახსრად მიქადებდა.
Line of edition: 10    
და ანუ ესე ერთი მისი სიტყვა ვითა * მოვითმინო,
Line of edition: 11    
არამ თუ მათი სულით ხორცამდინ დაკარგვა * და მეუსამართლოეთა
Line of edition: 12    
მათ მტანჯველთა ეშმაკთა ხელთა ჩავარდნა.

Line of edition: 13       
ამისთანათა სიტყვითა მათაც ცეცხლსა უდებდა, არა თუ
Line of edition: 14    
იგი დადუმდებოდა. რა მით ვეღარ დაადუმიან, მერმე ამას
Line of edition: 15    
ეტყოდიან: თუ მათისა წაწყმედისათვის სწუხ და წამსაცა ერთსა
Line of edition: 16    
ვერ მოითმენ, რომელნი არა თვისისა ნებითა განეშორნეს
Line of edition: 17    
სურვილსა სასოებასა უფლისასა, არამედ ძალითა და უწყალოებითა
Line of edition: 18    
წაგისხნეს, უბოროტესი არა არის, რომე შენითა ნებითა
Line of edition: 19    
უპირობ წაწყმედასა თავსაცა, ხუთასსა წელ მიწევნილთა მშობელთაცა?
Line of edition: 20    
რად მიყოლიხარ ნებასა ეშმაკისასა და არ გეწყალვიან
Line of edition: 21    
ძმანი * შენი უცხოსა ქვეყანასა შენისა მწუხარებისა სმენისათვის
Line of edition: 22    
და არცა მონანი და მხევალნი შენისა ხედვისათვის?
Line of edition: 23    
მაგრამ მტერთაგანცა შესაწყალებელნი არიან შვილნი შენნი
Line of edition: 24    
უგუნურნი ესეოდენისა ტირილისა და სიმწუხარისათვის. არამცა
Line of edition: 25    
იქმნას ესე, რომელ ვერა გასძლონ * სევდა, შვილთა შენთა
Line of edition: 26    
მკვლელად შეიქნა. მაშინ უფრო გეენიასა * შთაცვივით არა
Line of edition: 27    
მარტო შენ, არამედ ყოველნი ნათესავნი და მახლობელნი შენნი.
Line of edition: 28    
რად არ მოელი * ბძანებასა ღმთისასა? ვინ იცის, რა გაუგია
Line of edition: 29    
განგებასა შენთვის! რად არ მოიხსენებ მოთმინებასა იობისასა,
Line of edition: 30    
თუ რად რიგად გამოსცადა ღმერთმან, რას მამულისა და დიდებისაგან
Line of edition: 31    
განდევნა, შვილთა და მონაგებთა მისთაგან დაცალიერდა.
Line of edition: 32    
შვილთა სიმწუხარე და * სიმდიდრისა მისისა წარტყვენა,
Line of edition: 33    
მატლსა და წუთხსა შინა ყოფა, მყრალობითა ცათა
Line of edition: 34    
ქვეშე ყოფა და ჯდომა თავსა დაიდვა და არ თქვა რა დასაგმობელი
Line of edition: 35    
უფლისა მიმართ, არამედ დაუღამებელად ღმერთსა
Line of edition: 36    
ადიდებდა და ამას იტყოდა: უფალმაც მომცა და უფალმანც
Line of edition: 37    
მიმიღო, იყავნ სახელი უფლისა კურთხეულ ამიერითგან უკუნისამდეო.
Line of edition: 38    
თუ ლხინი მინდოდაო, ჭირიმცა შევიწყნარეო ხელთაგან
Line of edition: 39    
მისთაო. ამისათვის მიაგო ღმერთმან ათასეულად და ნაყოფიერ
Page of edition: 18   Line of edition: 1    
ყო იგი ყოვლითა კეთილითა. არა აღმოგიკითხავსო მხნისა
Line of edition: 2    
მის და * ახოვანისა მთავარმოწამისა ესტატესი, თუ რაგვარად
Line of edition: 3    
ექსორია იქმნა მამულისა და დიდებისაგან და უცხო იქმნა სახლისა
Line of edition: 4    
და სამყოფთაგან, არც რომე მგელთაგანც დაძაბუნდა და
Line of edition: 5    
შვილნი საყვარელნი კბილთა * შიგან მისთა ნახა და მეუღლე
Line of edition: 6    
მშვიდი ბარბაროზთაგან წარეტაცა. დარჩა მარტო და ღარიბად
Line of edition: 7    
და ყოველივე კეთილად დაითმინა სიყვარულითა ღმთისათა.
Line of edition: 8    
ამისათვის ღირს-ყო ღმერთმან, გულით მეცნიარმა, დიდებასავე
Line of edition: 9    
თვისსა და უმჯობესიცა განიგულა მისთვის ამად, რომე სასურველიც
Line of edition: 10    
ცათაცა დაუმკვიდრა მათ. აწ შენ რად აჩემებ
Line of edition: 11    
განსაცდელსა ამას ეშმაკს და არა მადლობ ღმერთსა, ყოველთათვის
Line of edition: 12    
ტკბილად მხედველსა, რათა შენც ღირს-გყოს საწადელისა
Line of edition: 13    
შენისა და გაღირსოს ხილვა მათ უსწოროთა საყვარელთა
Line of edition: 14    
შენთა და შენი ჭირნი და მწუხარებანი ლხინად გარდაგექცეს?

Line of edition: 15       
მრავალსა ამისთანასა სიტყვას ეტყოდიან და მოთმინებასა
Line of edition: 16    
ასწავლიდიან. თვითაც ეტყოდა გულსა თვისსა: ნუ ქმნილხარ
Line of edition: 17    
ქვისაგანცა უმაგრე. არ ისმენ ღმთისასა და არც კაცთასა. არც
Line of edition: 18    
გრცხვენიან მშობელთაგან, არც გებრალებიან შვილნი, რომე *
Line of edition: 19    
არც გაქვს სათნო ძმათა შენთა. რაც * თვისთა დღეთა შინა
Line of edition: 20    
ლხინი უნახავს, ყველა დააშხამე, * ყმაწვილნი უდროდ დააბერენ, *
Line of edition: 21    
ბერნი მედგრად შეამჭიდროე. ესე ვითა მოხდების * შენგან, რომე
Line of edition: 22    
ესენი ამ ყოფით არიან და შენ სიტყვასაც ერთსა არ მოუსმენდიო,
Line of edition: 23    
ამისთანითა სიტყვითა თვითცა გულსა იმაგრებდა
Line of edition: 24    
და ეცდებოდა ჭირთა თმენასა, მაგრამ, რაზომცა ეცდებოდა,
Line of edition: 25    
ვერ ძალ-ედვა დაფარვა მწარისა მის ცეცხლისა. დედა-მამათა
Line of edition: 26    
სიბრალულითა ცხადად ეცდებოდა სულის დაღებასა, მაგრამ
Line of edition: 27    
გული მისი აღგზებულისა სახმილისაგანცა უფრო იწოდა.

Line of edition: 28       
გამოვიდა მრავალი ხანი ამ ყოფას შიგან. დასნეულდა მწარედ,
Line of edition: 29    
არ იყო სენისა მისისა მეცნიარება და არცა წამლისაგან
Line of edition: 30    
რგება. ეღონებოდეს მისისა ისრე ყოფისათვის მშობელნი მისნი
Line of edition: 31    
და ვერა ღონე ექმნათ. გაისმა ამბავი მისი ყოველსა ქვეყანასა
Line of edition: 32    
და მრავალნი უცხონი იმტკივნებდეს გულსა. გაიგონეს
Line of edition: 33    
ძმათაცა მისთა მისი ეგზომი შეჭირვება და წამოვიდა ჩინეთით
Line of edition: 34    
ძმა მისი ხუცესი. დღე და ღამე სწორად იარა, სანამდინ იამანს
Line of edition: 35    
მოვიდოდა. რა შევიდა ქალაქსა შიგან, ყოველნი მისთვის
Line of edition: 36    
ჩიოდეს და მისსა ამბავსა ამბობდეს. მივიდა და ნახა მწარისა
Line of edition: 37    
სენისა და სევდისაგან უღონოდ გამხდარი და იგი საყვარელი
Line of edition: 38    
მისი და მშობელნი უღონოდ გამხდარნი. მასაც გული დაეწვა
Line of edition: 39    
და შევიდა დიდითა ტირილითა და ყოფითა და მოეხვია დასა და
Page of edition: 19   Line of edition: 1    
ეგრე უთხრა: დაო, თვალთა ჩემთა ნათელო და სიცოცხლისა
Line of edition: 2    
ჩემისა სიხარულო! რა მზადა ჩემთვის, რომლის ღრუბლისაგან
Line of edition: 3    
ხმობდა ქარი მწარე და აღიტაცა უღრუბლო მზე ჩვენი
Line of edition: 4    
როდენ ქალი და, რომელსა დევნი და ვეშაპნი ვერ ერეოდიან,
Line of edition: 5    
ვითა შეძლო მან აღტაცება ჭაბუკისა მის შვენიარისა * და
Line of edition: 6    
სიმხნითა სრულისა, მშობელთა ჩემთა სიბერის კვერთხისა, სულისა
Line of edition: 7    
ჩემსა განმნათლებელისა ძმათა ჩემთა სიხარულისა, უსწოროსა
Line of edition: 8    
მას ჭაბუკისა ფრიდონისა ჩვენგან წარტაცება? *

Line of edition: 9       
მოვიდეს ძმანი მისნი ყოველნივე უცხოთ და უცხოთ სხვათა
Line of edition: 10    
და სხვათა ქვეყანათაგან. შემოეხვივნეს დას გარე. ასეთი ყოფა
Line of edition: 11    
შეიქნა, მათისა ზრუნვისაგან მზესა ღრუბელი ეფაროდა, ქვეყანა
Line of edition: 12    
შეძრწუნებულიყო. რა ნახა ძმანი რუსუდან შესრულნი, შესტირა
Line of edition: 13    
მწარედ ყოველთა. ხან ერთსა * მოეხვია და ხან მეორეს,
Line of edition: 14    
ეხვეწებოდა და მუხლთა უყრიდა: ნუ გინდათ ჩემი სიცოცხლეო
Line of edition: 15    
და ნურც ეცდებით ჩემსა მორჩენასო. მე რომ მოვრჩე,
Line of edition: 16    
თვალით სანახავი მინახავსო, ყურითა სასმენელი მსმენიაო.
Line of edition: 17    
მისი მგონებელი ანუ თქვენ რას გაამებ, ანუ ჩემთა მშობელთა
Line of edition: 18    
რას მოვასვენებო. ისინი ამას ეტყოდიან: ნუ მოასმენ ყურთა
Line of edition: 19    
ჩვენთა სიტყვათა მაგათ და ნუმცა ცოცხალვართ წამსცა ერთსა
Line of edition: 20    
უშენოდ. ჩვენ გვამყოფე თქვენს სადაღად და ანუ დაგვხოცე
Line of edition: 21    
ხელითა შენითა და ანუ * გვაჩვენე პირი შენი ელვარედ, ღაწვიდაუხოკველად
Line of edition: 22    
და მელნისა თვალნი ცრემლ-შეშრობილი, ანუ
Line of edition: 23    
ერთხელ გვასმინე ხმა შენი ტკბილი, აუჩქარებელი და დაუღებელად
Line of edition: 24    
მხმობარე. რამ დაგავიწყა სიყვარული ჩვენი და პატივიმშობელთა
Line of edition: 25    
შენთა? რად არ გაუსვენებ მაგათ და ანუ მოსვლითა *
Line of edition: 26    
ჩვენითა არ გაიხარებ? ჩვენ არ უმფრო შორით ქვეყნითა
Line of edition: 27    
მოვსულვართ, მრავალი საჭირონი გზანი გამოგვივლია ზოგთა
Line of edition: 28    
ზღვათა შიგან და ზოგთა ხმელთა ზედან, მრავალსა ომსა
Line of edition: 29    
დამწყვთევივართ და მრავალთა მხეცთა შიგან შემწყვთევივართ,
Line of edition: 30    
მრავალნი მძლავრნი * და დიდნი ხელმწიფენი გვინახვან და ნებითა
Line of edition: 31    
ღმთისითა უვნებელად გამოვსულვართ. ფრიდონ უმხნეა
Line of edition: 32    
ჩვენსა, უფრო ახალი მოწიფული და ახალი ფალავანი არის.
Line of edition: 33    
თუმცა დევთა საომრად წასულიყოს და ანუ მხეცთა ამოსაწყვეტლად,
Line of edition: 34    
არც ეგრე მაშინ უნდა გამხდარიყავ, არა თუ ცოტას
Line of edition: 35    
გზას წასვლისათვისო. თუმც ცოტა შორი * იყოს, საჭირო და
Line of edition: 36    
სასიში მაშინც არა აქვს რა მეფეთა წინა მისვლის მეტი და
Line of edition: 37    
დიდის წყალობისა და პატივის მეტი. რად მოიკლავ თავსო?
Line of edition: 38    
იქნებისცა რომე ასეთს დროსა წამოგვადგეს ფრიდონ, რომ
Line of edition: 39    
ვერა შეიტყო რა. მე მოხუცებული კაცი ვარ და მრავალი გვასმია
Page of edition: 20   Line of edition: 1    
განსაცდელთა შინა ჩავარდნილი და თვით თვალითაც ჩემითა
Line of edition: 2    
მინახავს ძნელი განსაცდელი უფრო დიდთა ხელმწიფეთა.

Line of edition: 3       
ამისთანა სიტყვითა ხელი შეუწყვეს, მრავალი ჭირისა და
Line of edition: 4    
ლხინისა ამბავი უამბიან, მშობელნი სამღთოსა და სამეცნიაროსა
Line of edition: 5    
ანბავსა უანბობდიან, სათნოვებასა შეაგონებდენ, * მისთა
Line of edition: 6    
ნათა სიტყვითა დაამდოვრებდიან * და ნუგეშინის სცემდენ. ძმანი *
Line of edition: 7    
რომელიმე ნახულთა, რომელნიმე ნასმენთა, რომელიმე ძველთა
Line of edition: 8    
წიგნთაგან აღმოკითხულთა ამბავთა უანბობდიან. დიდთა ქვეყანათა
Line of edition: 9    
და დიდებულთა ხელმწიფისაც ჭირი და განსაცდელნი
Line of edition: 10    
ენახნეს და ბოლოს შვება და განსვენება ღმთისაგან. ამისთა
Line of edition: 11    
ნათა სიტყვითა შეაქცევდიან. რა მათაც მისჭირდის, შეებრალის
Line of edition: 12    
ძმანი. ამთონს ეცადის, რომე მაღლისა ხმითა * აღარ ამოტირდის.
Line of edition: 13    
ამბვით * ილხენსო, მაგრამც მას არ შეესმოდა, * ჭირთა
Line of edition: 14    
და სიმწარეთაგან გასტერებული * იყო.

Line of edition: 15       
რა ორი წელიწადი გამოვიდა, * მოვიდა ანბავი, ვითა: მიეგებნეს
Line of edition: 16    
კაცნი დიდებულნი ფრიდონსა, წაიყვანეს დიდებულთა, *
Line of edition: 17    
რომელ ვერ იტყვის კაცის ენა და ეტყოდეს, ვითა: სწადს გამეფება
Line of edition: 18    
შენიო ყოველსა ქვეყანასა ზედა და სურის ნახვა შენიო
Line of edition: 19    
დიდსა მაღალსა ხელმწიფესა, ვითა სასურველისა. ადრე წარგავლენს
Line of edition: 20    
ქვეყანასავე შენსაო.

Line of edition: 21       
ამა ამბავზედა ცოტა მოილხინა რუსუდან აზომ, რომე კაცის
Line of edition: 22    
სიტყვა მოესმოდა, * თვარამ მისსა ცეცხლსა რა დაშრეტდა!
Line of edition: 23    
რა მისი მოჯობება და სულის მოსვლა ნახეს, * გაიხარეს
Line of edition: 24    
სახარულითა დიდითა და ღმერთსა დიდი მადლობა შესწირეს,
Line of edition: 25    
რომე ამას სული შერჩაო, თვალ-ახმული ვნახეთო. მოვიდნეს და
Line of edition: 26    
თაყვანი სცეს და კადრეს: ვითა ხარ, მშობელთა სიხარულო
Line of edition: 27    
და ძმათა პატრონო! * აჰა, ნეტარძი თვალთა ჩვენთა, რომე მობრუნდა
Line of edition: 28    
მხიარულებასა, მოგვესმა ამბავი გულისა ჩვენისა გამამხიარულებელი.
Line of edition: 29    
მან მადლი უბძანა: ძმანო საყვარელნო და
Line of edition: 30    
მაცოცხლებელნო დამწვრისა დისაო! გაგსაჯე ჩემისა უბედურებით. *
Line of edition: 31    
ესე შვიდი წელიწადი არის, რომე მშობელთა ჩემთა
Line of edition: 32    
ერთი წამი არ განუსვენია და არცა უცრემლოდ * პური უჭამიათ.
Line of edition: 33    
თქვენ ერთი წელიწადია რაზომის ხანისა უნახავნი მოსულხართ
Line of edition: 34    
და ვერცა თქვენი მოსვლით გაუხარიათ და არცა
Line of edition: 35    
თქვენ ერთი დღე ლხინი გინახავთ. ნეტამც არ ვშობილიყავ
Line of edition: 36    
დედისაგან და არცა გავზდილიყავ თქვენი აგრე შეწუხებისა
Line of edition: 37    
თვის. ძმათა აგრე მოახსენეს: რად ბძანებ მაგასო ანუ რად
Line of edition: 38    
გვინდა ლხინი და მოსვენებაო, თუ შენ არა გიამება რაო.
Line of edition: 39    
მერმე უფროსმა * ძმამა გაიღიმა და აგრე მოახსენა: თუმცა ზავისა
Page of edition: 21   Line of edition: 1    
დედა ყოფილიყო, რომე მის მეტი არა ყვანდა რაო, ათხუთმეტისა *
Line of edition: 2    
წლისა დაკარგაო, უფრო ვერ გასძლებდაო. რუსუდან
Line of edition: 3    
ეგრე თქვა: იქნებისმცა ქვეყანათა ზედა, რომელსა ჩვენი
Line of edition: 4    
ჭირნი სჭირვებოდესო? თვარემ უსაზარლესი * მნახველნი და
Line of edition: 5    
ანუ მსმენელნი ნუ ყოს ღმერთმან ქვეყანათა ზედაო! კვლავე
Line of edition: 6    
მოახსენა ძმამან: მრავალი უცხო ქვეყანა მინახავს და მრავალ თა
Line of edition: 7    
ბრძენთაგან გამიკითხავს ძველი ამბავი და ლხინი. ზოგნი
Line of edition: 8    
მინახავს, ზოგნი მასმია, რომე დიდსა ჭირსა ყოფილიყვნეს
Line of edition: 9    
დიდებულნი და მცირებულნიც, რომე ბოლოს ისევ შვება და
Line of edition: 10    
ლხინი მიეცეს დამბადებელსა * ყოველთასა. უფროსი * ჭირი და
Line of edition: 11    
განსაცდელი ხელმწიფეთა ყოფილან და იქნებიან. უჭირო ლხინი
Line of edition: 12    
და გაურჯელი მეფობა არ მასმია არცა ძველთა მნახველთა *
Line of edition: 13    
ბრძენთაგან. აწე ისმინე * სიტყვათა ჩემთა და მოგახსენებ ამბავსა *
Line of edition: 14    
ერთსა ოდესმცა შეზავებულსა, როდესმე მოსალხენსა. *

Line of edition: 15       
მე ოდეს წაველ ქვეყნითა ჩემითა, ვლე მრავალი ხანი ზღვათა
Line of edition: 16    
შინა და ქვეყანასა ზედა და ვისაქმე ჩემი. რომელი
Line of edition: 17    
მიბძანა მამამან ჩემმან, აღვასრულე ყოველი ნებითა ღმთისითა
Line of edition: 18    
და დავაპირე წამოსვლა. ვიწვიე მას ქვეყანისა დიდებულნი.
Line of edition: 19    
მინდოდა, თუმცა მათშიგან ლხინი მენახა და ეგრეთ გამოვსალმებოდი.
Line of edition: 20    
დავსხედით, დავიდევით ნადიმი, შეგვექნა ლხინი და
Line of edition: 21    
განსვენება. ჩამოვარდა ამბავი. ზოგთა ვთქვით ამბავი დიდებულთა *
Line of edition: 22    
და ზოგმა * ზოგთა. * ერთი ვინმე * იყო ბერიკაცი ვაჭარი
Line of edition: 23    
და მან თქვა ეგრე: ნუ ყოს ღმერთმან ქვეყანათა ზედან ხელმწიფე
Line of edition: 24    
ჩინეთის ხელმწიფისაგან უკეთესი და ქვეყანა მას უმშვენიერესი,
Line of edition: 25    
ქალაქი მას უდიდესი. კითხეს დიდებულთ: ამბავი
Line of edition: 26    
მისი ყოველივე თქვიო. მან ეგრე თქვა: ამისგან კიდე არა
Line of edition: 27    
ვიციო, რომე * მამისა ჩემისაგან მასმიაო, არ არის პირსა ყოველისა
Line of edition: 28    
ქვეყანისასა ჭაბუკი ზავისა უშვენიერესი და ხელმწიფე
Line of edition: 29    
მას უმძლავრესიო. მე მეწყინა და ეგრე უთხარ: თვალთა უნახავად
Line of edition: 30    
ერთის ამბვისა სმენითა ყოველი ქვეყანა რად მოაყივნე-მეთქი? *
Line of edition: 31    
მერმე მათ დიდებულთა ეგრე თქვეს: თუმცა კაცი
Line of edition: 32    
იყოს ასეთი, რომე ჩინეთს წავიდოდეს და მათს ამბავს სცნობდეს,
Line of edition: 33    
მართლა მაგ კაცსა მოაყივნებსო. მე გულსა შინა დავიპირე
Line of edition: 34    
ჩინეთს წასვლა და მართ ზეპირად არა ვთქვი რა. შემექნა საგონებელი
Line of edition: 35    
ამ ამბავს ზედან. აიშალა სუფრასა მსხდომელნი ყველანი.

Line of edition: 36       
მას ღამესა ვერა მოვისმინე რა მისისა გონებისათვის. * რა
Line of edition: 37    
დილა გათენდა, შევეკაზმე * ჩინეთს წასასვლელად. * ბარგი და სამძიმარი *
Line of edition: 38    
და ჩემნი მონანი იქავე დავყარე, ერთსა ჯორსა საგებელი
Line of edition: 39    
ავკიდე, ერთი კაცი წავიტანე და წაველ. ვიარე დღენი
Page of edition: 22   Line of edition: 1    
მრავალნი, მივხვდი ჩინეთსა სამზღვარსა. ვნახე ქვეყანა დიდი,
Line of edition: 2    
შენობა-მრავალი, * ციხე-ქალაქნი მოწყობილნი. გამიკვირდა * მას
Line of edition: 3    
ქვეყნისა სიკეთე და სიდიდე. * შემებრალდა თავი მას ქვეყანათა
Line of edition: 4    
ღარიბად სიარულისათვის. სადაცა მივიდოდი სევდიანი, შემაქცევდიან.
Line of edition: 5    
ვინცა მნახის, დამიძახიან: ვინ ხარ უცხო ღარიბი?
Line of edition: 6    
მოვედ, პური ჭამეო ჩვენთან, ნუთუ გშიოდესო. * მე თავისა
Line of edition: 7    
ჩემისათვის ვწყრებოდი, არა მივიდოდი. იგინივე უფრო გამკიცხევდიან.
Line of edition: 8    
ეგრე უთხარ * თავსა ჩემსა: ვაი, შენ, თაო ჩემო!
Line of edition: 9    
ყმაწვილობასა შინა რასთვის გაგზარდა მამამან შენმან ბრძენთა
Line of edition: 10    
და მეცნიერთა კაცთა თანა? რასათვის გამყოფა ხელმწიფეთათვის
Line of edition: 11    
სახლებლად სანატრელი, ამხანაგთათვის სატრფიალო
Line of edition: 12    
და საქებელი? აქამდისინ ყოველნი ბრძენნი და მეცნიერნი გაქებდიან
Line of edition: 13    
და შენსა ზრდილობასა კვირობდიან. ყრმანი შენთანა
Line of edition: 14    
სროლასა და ასპარეზსა ერთმანეთს ეცილებოდიან. აწ სიბრძნისა *
Line of edition: 15    
ჟამსა უბადოთა კაცთაგან საკიცხელად შეიქენ. რა გრჯიდა
Line of edition: 16    
შენ ჩინეთისა ნახვისათვის? წამოხველ ხელურად, არა სახლსა
Line of edition: 17    
შენსა მშვიდობით წარხველ! ამისთანათა სიტყვითა თავსა
Line of edition: 18    
ჩემსა ვგმობდი, აგეთი გაჯავრებული * მას ქვეყანასა ვიარებოდი.

Line of edition: 19       
ვიარე ოცი დღე ეგეთი ყოფითა. სევდისაგან არ მოვისვენი.
Line of edition: 20    
ვერც ვნახე კაცი აგეთი, რომე ჩემის გულისაგან სევდა ამოეღო
Line of edition: 21    
და ანუ ჩემი ხვაშიადი მისთვის გამენდო. უფრო და უფრო
Line of edition: 22    
შემჭირდებოდა. დავაპირე გარე-შექცევა. შევხედე, ერთი ვინმე
Line of edition: 23    
კაცი მოვიდოდა, ჯორსა ზედან იჯდა ოქროთ აკაზმულობიანსა,
Line of edition: 24    
ორნი მონანი მოყვანდეს. * მე მათ კაცთაგან გამწყრალი ვიყავ.
Line of edition: 25    
მეგონა, ნუთუ ამანაც გამკიცხოს, და გზა აუქცივე. რა
Line of edition: 26    
მნახა მან კაცმან, ერთი მონა გამოგზავნა, * ვითა: უცხოსა კაცსა
Line of edition: 27    
გამგზავსეო და შენი შეყრა მწადიაო. მოვედ და აქა გარდავხდეთო
Line of edition: 28    
და ერთად ლხინი ვნახოთო. მე არა ყური მიუგდე
Line of edition: 29    
ხანამდისინ * მას კაცს, მერმე * ეგრე უთხარ: ეს რა ქაჯთა ქვეყანა
Line of edition: 30    
ყოფილა-მეთქი, რომე კაცსა ვერ იცნობენ? თქვენი არცა
Line of edition: 31    
ლხინი მინდა, არცა შექცევა.

Line of edition: 32       
წავიდა კაცი იგი და თავისა ბატონსა მოახსენა. მერმე თვითან
Line of edition: 33    
მოვიდა ჩემთანა და მე აგრე მითხრა: ვინ ხარ, ძმაო, და
Line of edition: 34    
ანუ რად სწყრები, ნუთუ უბადოთა * კაცთა გაწყინეს რამეო?
Line of edition: 35    
რა ვნახე მისი იგეთი სიკეთე, ცოტათ გული დამიწყნარდა და
Line of edition: 36    
ეგრე ვარქვი: რეგვენთა ქვეყანასა ჩამოვარდი-მეთქი და მათისა
Line of edition: 37    
ჯავრისაგან მეც ცნობანი დამეფანტნეს და უსალამოდ
Line of edition: 38    
შემოგყარე. * მან ეგრე მითხრა: ნუ გაგვა, ძმაო! ვიცი რომე
Line of edition: 39    
დიდი და საბატიო ხარ ვინმე და არ გულისა შენის გასაწყო
Page of edition: 23   Line of edition: 1    
კაცნი გინახვან და ცუდთა კაცთ შინა სიარული მოგწყინვებია.
Line of edition: 2    
აწე ბძანე და გარდავხდეთ ჩრდილსა ქვეშე, მამშვრალი ხარო
Line of edition: 3    
და ცოტა შეისვენეო. მიამა მას კაცისა გარდაკიდება და წავყევ
Line of edition: 4    
თან. ამოსა * წყაროს ზედან მიმიყვანა. გარდავხედით, პური
Line of edition: 5    
ვსჭამეთ და განვისვენეთ. * * მერმე ვკითხე მას კაცსა: ვისი არის
Line of edition: 6    
ქვეყანა ესე ანუ ვინ არიან კაცნი ესენი? მან თქვა: რომელი
Line of edition: 7    
შენ გინახავს, მერემენი და მეკარვენი ვეზირისანი არიან. მათგან
Line of edition: 8    
კიდე აქ არა არის რამე. ვრქვი: არის აგეთი დიდი ვეზირი,
Line of edition: 9    
რომე ოცისა დღისა სავალსა მისნი მერემენი დგანან-მეთქი?
Line of edition: 10    
მან ეგრე მითხრა: ოცის დღის არა და ასის დღისა
Line of edition: 11    
არიო ამისთანა პირუტყვთა სამყოფი. მომეგონა * მას კაცისა
Line of edition: 12    
საქმე და ვთქვი გულსა შინა: არა ტყუოდა კაცი იგი, თურმე
Line of edition: 13    
დიდი ქვეყანა არის ჩინეთი. ეგრე უთხარ მას კაცსა: ძმაო,
Line of edition: 14    
შენ ვეზირისა რა ხარ-მეთქი? მან აგრე მითხრა: მერემეთა
Line of edition: 15    
უხუცესი ვარო. მე ეგრე უთხარ: პატრონისა შენის უნახავი
Line of edition: 16    
არსად * წავალ, ნახვა მწადს მე მისი-მეთქი. მან ეგრე მითხრა:
Line of edition: 17    
დია ღმერთო წინაშე ვარო.

Line of edition: 18       
ვიარეთ მრავალი ხანი. ვნახეთ ქალაქი ქალაქზედა, ციხე
Line of edition: 19    
ციხესა ზედა მოწყობით იყო. ვნახე, ყოვლისა ქვეყანისაგან უშვენიერესი
Line of edition: 20    
და უდიდესი იყო, რომე არა იყო პირს ქვეყანისას
Line of edition: 21    
ამისთანა ქალაქი და ქვეყანა. მიმიყვანა * * სახლსა ვეზირისასა.
Line of edition: 22    
მოახსენეს ვეზირსა მოსვლა ჩემი. მომაგება * ფიცხლავე კაცი,
Line of edition: 23    
მიმიყვანეს პატივითა დიდითა. მიალერსა და მომიკითხა მდაბლად,
Line of edition: 24    
მიბძანა: ვინ ხარ, შვილო, ანუ რომლის ქვეყნითა მოსულხარ?
Line of edition: 25    
მოვახსენე ყოველი თავისა ჩემისა გარდასავალი. გაუკვირდა
Line of edition: 26    
ჩემი აგრე ცუდად მისვლა და აგრე მიბძანა: მასმია
Line of edition: 27    
მამისა შენისა სიმდიდრე და სიკეთე. ვით გამოგიშვა აგრე
Line of edition: 28    
მარტო? მე ეგრე მოვახსენე: არა სახლით ჩემით წამოსული
Line of edition: 29    
ვარ-მეთქი. ხორასნის ქვეყანასა ლაშქრად ვიყავ და იქ ვაჭართაგან
Line of edition: 30    
მესმა თქვენის ქვეყნის ხელმწიფისა სიმძლავრე და სიკეთე,
Line of edition: 31    
რომე ყოვლისა ქვეყანისა უკეთესად თქვა. მე ჯავრითა
Line of edition: 32    
მისითა გამოვეპარე ყოველთა ყმათა ჩემთა და წამოველ მარტო.
Line of edition: 33    
მსურის ხილვა ამის ქვეყანისა და მეფეთა თქვენთა. მან
Line of edition: 34    
აგრე მიბძანა: შვილო, შორის გზით მოსულხარ, დიდი ჭირი
Line of edition: 35    
გინახავს. ჩინეთი დიდი ქვეყანა არის. * თუ გწადის ყოვლისა
Line of edition: 36    
ნახვა, ერთსა წელიწადს ვერა დაივლი. აწ თუ ინებოს გულმან
Line of edition: 37    
შენმან, მე გითხრა ყოველი ყოფილი მეფეთა ჩვენთაო. დაუმადლე, *
Line of edition: 38    
მწვე ქება შევასხი: ვით შვენის სიკეთეს თქვენსა,
Line of edition: 39    
ეგრეთვე ბრძანებთ. მითხრობდა იგი და ვისმენდი მე.

Line of edition: n.15/25    
ფრიდონ წავიდა მამასთან ] _ B. ^
Line of edition: n.15/25    
წავიდა იგიცა A. ^
Line of edition: n.15/31    
დღისასა ] დღესა B. ^
Line of edition: n.16/1    
და აწე ] ესე B. ^
Line of edition: n.16/1    
მორეულს ] მრეველსა B. ^
Line of edition: n.16/4    
ჩენაო ] ჩვენო A. ^
Line of edition: n.16/5    
უფარქჭუნელსა (sic) A. ^
Line of edition: n.16/5    
მას უღრუბლოსა ბრწყინვალებასა B, ბრწყინვალებას მას უღრუბლობას A. ^
Line of edition: n.16/8    
ჩვენცა ] _ B. ^
Line of edition: n.16/11    
პირთა ] _ B. ^
Line of edition: n.16/11    
და არა თავნი დაგვიხოცია ] რომე თავნი დაგვიხოცია არა A. ^
Line of edition: n.16/15    
იქ ] იქ მაგას B. ^
Line of edition: n.16/19    
შინა ] _ B. ^
Line of edition: n.16/22    
ოთხას ოთხმოცსა ] ოთხმოცისა B. ^
Line of edition: n.16/24    
უღურსუძობითა B. ^
Line of edition: n.16/26    
არცა ] რაცა B. ^
Line of edition: n.16/32    
შევებრალებინე ] შეებარებინა B. ^
Line of edition: n.16/32    
განყენებულიყვნენ ] გაყავნებულიყვნენ A. ^
Line of edition: n.16/32    
მცნებელთაგან B. ^
Line of edition: n.16/38    
და მოქცევასა ] _ B. ^
Line of edition: n.17/4    
ნუგეშინის საცემლად B. ^
Line of edition: n.17/10    
ვითა ] _ B. ^
Line of edition: n.17/11    
სულითა და ხორცამდინ დაკარგვად A. ^
Line of edition: n.17/21    
ძმანი ] მამანი B. ^
Line of edition: n.17/25    
რომელი ვერა გასძლო B. ^
Line of edition: n.17/26    
გენაის AB. ^
Line of edition: n.17/28    
მოელი ] მოუცდი B. ^
Line of edition: n.17/32    
სიმწუხარე და ] სიმწუხარეთა AB. ^
Line of edition: n.18/2    
მის და ] მისად AB. ^
Line of edition: n.18/5    
კბილთა ] + მისთა AB. ^
Line of edition: n.18/18    
რომე ] რამე AB. ^
Line of edition: n.18/19    
რაც ] არაც AB. ^
Line of edition: n.18/20    
დააშხამე ] დაამხე AB. ^
Line of edition: n.18/20    
დაბერნე AB. ^
Line of edition: n.18/21    
შემჭიდრე მოხდების ] მხვდების AB. ^
Line of edition: n.19/5    
შვენარისა A. ^
Line of edition: n.19/8    
წარ ტაცებული A. ^
Line of edition: n.19/13    
ერთსა ] + მხევალსა A. ^
Line of edition: n.19/21    
ანუ ] ნუ AB. ^
Line of edition: n.19/25    
მისვლითა A. ^
Line of edition: n.19/30    
მძლავრნი ] _ B. ^
Line of edition: n.19/35    
შორი ] შარი B. ^
Line of edition: n.20/5    
შეაგონებენ B. ^
Line of edition: n.20/6    
დამდორვებიან B. ^
Line of edition: n.20/6    
რომელივე B. ^
Line of edition: n.20/12    
ხმითა ] ხელითა A. ^
Line of edition: n.20/13    
ამბვით ] ამობით B. ^
Line of edition: n.20/13    
შეესმოდა რა B. ^
Line of edition: n.20/14    
გაშტერებულიყო B. ^
Line of edition: n.20/15    
მოვიდა ] _ A. ^
Line of edition: n.20/16    
დიდებულთა ] დიდებითა (??) დიდებულთა A. ^
Line of edition: n.20/22    
მოისმოდა B. ^
Line of edition: n.20/23    
ნახეს ] შეიტყო B. ^
Line of edition: n.20/27    
პატრონო ] პატიოსანო B. ^
Line of edition: n.20/30    
უბედობითა B. ^
Line of edition: n.20/32    
უცრემლონი B. ^
Line of edition: n.20/39    
უმფროსმა B. ^
Line of edition: n.21/1    
ათუთხმეტისა B. ^
Line of edition: n.21/4    
უსაზარლესი ] უსახარულესი B. ^
Line of edition: n.21/10    
დამბადებლისა A. ^
Line of edition: n.21/10    
უმფროსი B. ^
Line of edition: n.21/12    
მნახველთა ] მონაზულთა B. ^
Line of edition: n.21/13    
ისმინე ] ისმენ AB. ^
Line of edition: n.21/13    
ამბავსა ] _ B. ^
Line of edition: n.21/14    
მოსალხენსა ] მას ლხენას A. ^
Line of edition: n.21/21    
დიდებულთა ] თქვა დიდებულითა A. ^
Line of edition: n.21/22    
ზოგმა ] _ B. ^
Line of edition: n.21/22    
ზოგთა თქვეს B. ^
Line of edition: n.21/22    
ვინმე ] ვინცა A. ^
Line of edition: n.21/27    
რომე ] რამე (??) რომე A. ^
Line of edition: n.21/30    
რად მოაყივნე ] რა მოიყვანე A. ^
Line of edition: n.21/36    
განგებისათვის A. ^
Line of edition: n.21/37    
შევიკაზმე B. ^
Line of edition: n.21/37    
ჩინეთისა წასავალად B. ^
Line of edition: n.21/37    
სამძიმარი ] მძიმენი B. ^
Line of edition: n.22/2    
შვენებამრავალი AB. ^
Line of edition: n.22/2    
გაუკვირდა A. ^
Line of edition: n.22/3    
სიდიდე ] სიმდიდრე B. ^
Line of edition: n.22/6    
გშიოდესო ] გეშინოდესო AB. ^
Line of edition: n.22/8    
უთხრა A. ^
Line of edition: n.22/14    
სიბრძნისა ] სიბერისა A. ^
Line of edition: n.22/15    
უბედოთა A. ^
Line of edition: n.22/18    
გამჯავრებული B. ^
Line of edition: n.22/24    
მოჰყვებოდნენ B. ^
Line of edition: n.22/26    
გამოვგზავნეა (sic) A. ^
Line of edition: n.22/29    
ხანამდისინ ] სანამდისიან A, სანამდისი B. ^
Line of edition: n.22/29    
მერმე ] _ B. ^
Line of edition: n.22/34    
უბედოთ A. ^
Line of edition: n.22/38    
შამოგეყარე B. ^
Line of edition: n.23/4    
ამოსა ] ამას A. ^
Line of edition: n.23/5    
პური ვსჭამეთ და განვისვენეთ ] _ A. ^
Line of edition: n.23/11    
მომეგონა ] მათგან A. ^
Line of edition: n.23/16    
არსად ] არ დავდგები არც სადმე B. ^
Line of edition: n.23/21    
მიმიყვანა ] _ A. ^
Line of edition: n.23/22    
მამეგება A, მომეგება B. ^
Line of edition: n.23/35    
არის ] + გინახავს წინათი და დიდია AB. ^
Line of edition: n.23/37    
მე დაუმადლე B. ^


Next part



This text is part of the TITUS edition of Rusudaniani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 13.5.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.