ARMAZI
Ammonius, In Aristotelem commentaria
Part No. 2
Previous part

Chapter: 1  
Line: 5  ნათესავისათჳს



Subchapter: 1  
Line: 6 
ხოლო ჰგავს არცა ნათესავისა, არცა სახისა


Paragraph: 1     
Line: 7       მეტყუელმან განისა და ჴმარებისამან და რაჲ არს შეყვანებ/ითი გუარი,
Line: 8    
ვითარმედ1 უღრმესთა განყენებაჲ საძიებელთაჲ, ხოლო უმარტივესთა მოწონაჲ,
Line: 9    
და რანი არიან უღრმესნი და რანი უმარტივისნი -- შემდგომობით თითოეულადსა
Line: 10    
მასწავლელობასა შინა შეჰზავნა. და პირველად ნათესავისათჳს
Line: 11    
მოიჴსენებს, რამეთუ პირველი წესი აქუს ნათესავსა აღრიცხულთა ამათ შორის
Line: 12    
და რამეთუ მრავალთაჲ არს გარეშემცველობითი სახეთაჲ.
Line: 13    
ხოლო პირველი არს ნათესავი სახეთაჲ და მიზეზი, დაღათუ რაჲსამიმართთაგანი2
Line: 14    
არიან ნათესავი და სახე. არამედ არიან რაჲმე რაჲსამიმართთაგანნი,
Line: 15    
რომელთა შორის სხუათა უმოხუცებულესად და უპატიოსნესად ვიტყჳთ
Line: 16    
სხუათასა, ვითარ-იგი მამასა ძისად, ვითარ კაც არიან, მიზეზად ვიტყჳთ და პირეელად*.
Line: 17    
და ამათ თანად ცნობილთა და ურთიერთას შემამტკიცებელქმნილთა
Line: 18    
რაჲსამიმართობათასა, რომლითა რაჲსამიმართებ არიან, რამეთუ რაჲსამიმარ/თთაჲ
Line: 19    
საჭირო არს პირველად არსება-ყოფაჲ. განმხილველნი უკუე პირველმყოფსა
Line: 20    
მიზეზსა რაჲსამიმართთასა, რომელიცა პირველ შემტკიცებულად ვპოოთ
Line: 21    
ანუ ჟამითა, ანუ ბუნებითა, მას უმოხუცებულესად ვიტყჳთ მიზეზითა. ვინაჲცა
Line: 22    
შორის მამისა და ძისა უმოხუცებულეს არს მამაჲ ჟამითა, ვითარ კაც არს,
Line: 23    
რომელ არს არსებაჲ მისი, რომელი შემამტკიცებელ იქმნების ძისა არსებისა.
Line: 24    
ამისთჳს სადმე მამასა უხუცესად ვიტყჳთ ძისად და ამათ ურთიერთას მიმართ
Line: 25    
თქუმულთა.

Paragraph: 2     
Line: 26    
ხოლო მთავარი სამთავროჲსა და მოძღუარი მოწაფისა3 მხოლოჲთა მიზეზითა
Line: 27    
უხუცეს არიან, არა ჟამითა, რამეთუ ჟამითა იყვის ოდესმე, რომელ უმრწემესცა
Line: 28    
იყვნიან, ვითარცა კაცნი, მთავარი მთავრებულისა და მოძღუარი4
Line: 29    
მოწაფისა5.

Paragraph: 3     
Line: 30    
ესრეთვე უკუე ნათესავისაცა ზედა და სახისა, რამეთუ ნათესავი და სახე
Line: 31    
რაჲსამიმართთაგანნი /არიან. ხოლო რაჲსამიმართთაჲსა საჭირო არს პირველად
Line: 32    
არსება-ყოფაჲ. ხოლო ნათესავი არსებისაებრ ბუნებითა პირველ შემტკიცდა,
Line: 33    
არა ჟამითა და შემამტკიცებელ იქმნა არსებასა სახისასა, რამეთუ ნათესავი განიკუეთების
Line: 34    
სახედმი, ხოლო ყოველი განკუეთილი ბუნებით პირველ არს ნაკუეთისა
Line: 35    
და შემამტკიცებელ. აწ უკუე უკუეთუ უპირველეს არს არსებისაებრ
Line: 36    
ნათესავი სახისა, ხოლო არსებისაებრ უპირველესნი რაჲსამიმართთაგანნი მიზეზისაებრ
Line: 37    
უპირველეს არიან, უხუცეს სადმე არს ნათესავი სახისა6 და სამართლად
Line: 38    
წინადააწესებს მას სხუათასა.

Paragraph: 4     
Line: 39    
ამასვე წესსა ბუნებაჲცა იჴუმევს ქმნასა შორის, რამეთუ მიმღებელი თესლისაჲ
Line: 40    
პირველად7 უკუე ცხოველ-ჰყოფს მას და სულავს, მერმე შემდგომადრე
Page: 40  
Line: 1    
გრძნობისა მიმცემელი შეიქმს ცხოველსა, მერმე გულისწყრომასა და გუ/ლისთქუმასა
Line: 2    
და შეიქმს უსიტყუსა ცხოველსა. ამის შემდგომად სიტყჳს მიმნიჭებელ
Line: 3    
შეიქმს კაცსა.

Paragraph: 5     
Line: 4       
ვინაჲ ვითარცა არსებაჲ ვიდრემე, პირველ არიან ნათესავნი სახეთასა,
Line: 5    
ხოლო ვითარ-იგი ნათესავი და სახე, თანშედგეს ურთიერთას და თანმოისპობვიან,
Line: 6    
რამეთუ ურთიერთარსისა1 სქესისა მათისა სახელნი არიან ნათესავი და
Line: 7    
სახე.

Paragraph: 6     
Line: 8       
ხოლო ძიების ღირს არს, თუ რად ნათესავისათჳს მასწავლელმან სახისაჲცა
Line: 9    
მოიჴსენა და არა განყოფილებისა ანუ სხუათაჲ? ვიტყჳთ უკუე, ვითარმედ:
Line: 10    
ნათესავი და სახე რაჲსამიმართნი არიან, ვითარცა ვთქუთ, (და რამეთუ სახე
Line: 11    
ნათესავისა არს სახე და ნათესავ.ი სახისა არს ნათვსავ) და ამისთჳს სამართლად
Line: 12    
მოიჴსენა სახისაჲ ნათესავისა თანა. რამეთუ მასწავლელობასა შინა რაჲსამიმართთასა2 ყოვლადსაჭირო არს ერთკერძოჲსა მათისათჳს მასწავლელისად, ვითარ-იგი
Line: 13    
რაჲსამიმართ არს, და სხჳსათჳსცა მოჴს/ენებაჲ.

Paragraph: 7     
Line: 14       
ხოლო არისტოტელებრი კანონი იჴუმია აქა პორფირი. ხოლო არს კანონი
Line: 15    
ესრეთ: უღირს, რომელსა ეგულებოდის ქმნაჲ მასწავლელობისაჲ რომლისამე
Line: 16    
თანმოსახელისათჳს*1, ესე იგი არს, უკუეთუ მის სახელისა მიერ მრავალნი
Line: 17    
დაინიშნვიან3, ცხად-ყოფაჲ პირველად ვიდრემე სახელისა მის მიერ დანიშნულთა
Line: 18    
მრავალთაჲ4 და ეგრეთღა თქუმაჲ, რომლისა დანიშნულისათჳს ჰყოფს
Line: 19    
მასწავლელობასა. რამეთუ თანმოსახელეობაჲ ჩუეულ არს უცხადოობისა და
Line: 20    
ცთომილებისა შობასა მასწავლელისაგან სადმე სხუასა დანიშნულსა ზედამოღებითა
Line: 21    
მის სახელისაჲთა5, ხოლო მოსწავლისაგან სხუასა ზედა, ვითარ-იგი
Line: 22    
უკუეთუ ვინ ვარსკულავისა ძაღლისათჳს*2 სწავლაღ მნებავმან თქუას: "ძაღლი
Line: 23    
სიცხეთა ჰყოფს", არა პირველად მეტყუელმან, რომლისა ძაღლისათჳს ჰყოფს
Line: 24    
სიტ/ყუასა, ცთომასა შეუქმს მსმენელსა. უჴმდა უკუე პირველად აღმრიცხუველსა6
Line: 25    
დანიშნულთასა, ვითარმედ ძაღლისაჲ რომელიმე ვარსკულავი არს,
Line: 26    
რომელიმე კუალად ჴმელისაჲ და რომელიმე ზღჳსაჲ, თქუმაჲ, ვითარმედ: "ვარსკულავისათჳს
Line: 27    
ვჰყოფ სიტყუასა". მისი უკუე მოქმედი ფილოსოფოსი პორფირი
Line: 28    
აღჰრიცხუავს დანიშნვათა ნათესავისათა და ცხად-ჰყოფს, რომლისათჳს არს
Line: 29    
სიტყუაჲ7 მისი.



Subchapter: 2  
Line: 30  ჰგავს ხოლო არცა ნათესავისა, არცა სახისა
Line: 31 
მარტივად თქუმაჲ*3 განმარტებაჲ


Paragraph: 1     
Line: 32       
"გვანებასა" არა ვითარცა იჭუნეული იტყჳს, არამედ ვითარცა8 ჩანს, ნაცვალად
Line: 33    
ჩენისა. ხოლო "მარტივი" ოთხგუარად ითქუმის: რამეთუ: ცხად-ჰყოფს
Page: 41  
Line: 1    
ყოვლითურთსა, ვითარცა იტყჳან რიტორნი: "მარტივად სათქუმელ არს" ნაცვალად
Line: 2    
"ყოვლითურთ სათქუმელობისა"1, -- და საკუთარსა, ვითარ ოდეს იტყოდის
Line: 3    
არისტოტელი: "მარტივი ქმნაჲ", რომელ არს საკუთარი, -- და ცუდსა და
Line: 4    
თჳნიერ სიტყჳსა რომლისავე/, ვითარმედ "მარტივად სცემს მას"; დაჰნიშნავს2
Line: 5    
მარტოობასა3, ვითარ ოდეს ვიტყოდით: "მარტივად ზღაპარმან თქუა ჭეშმარიტებისაჲ".
Line: 6    
ხოლო აწ ნაცვალად მარტოობისა4 ძეს, რამეთუ იტყჳს, ვითარმედ:
Line: 7    
"ჩანს არცა ნათესავისა, არცა სახისა მარტოდ თქუმაჲ"*1.



Subchapter: 3  
Line: 8  რამეთუ ნათესავად ითქუმის მქონებელთა
Line: 9 
ვიეთგანიმე ერთისა რაჲსმე მიმართ ვითამე.
Line: 10 
განმარტებაჲ


Paragraph: 1     
Line: 11       
პირველსა დანიშნვასა იტყჳს ნათესავისასა. ხოლო ესე იგი არს, რომლისაებრ
Line: 12    
მრჩობლნი სქესნი ჰქონან: სიმრავლესა სიმრავლისა მიმართ და სიმრავლესა
Line: 13    
ერთისა მიმართ, ვითარ-იგი ირაკლიდთაჲ ირაკლის მიმართ, ვითარ-იგი
Line: 14    
მისგან ითქუმიან მქონებელად ნათესავისა; და თჳთ მათი ურთიერთასმიმართი,
Line: 15    
ვითარ-იგი ურთიერთას ითქუმიან ბიძაებად და დისწულ-ძმისწულებად, ანუ
Line: 16    
ვითარ სახედცა ურთიერთას. ხოლო "ვითამეობაჲ" კეთილად დაჰრთო, რამეთუ
Line: 17    
სხუაჲ სხუათაჲ ყოფად არს სქესი მისვე ნათესავისა ქუეშე /მყოფთაჲ. და რამეთუ
Line: 18    
ბიძანი არიან სხუანი სხუათანი ანუ შვილნი, ანუ ძმანი, ანუ სხუანი რაჲმე
Line: 19    
ეგევითარისა მის ნათესავისა სრულმყოფელთაგანნი.




Subchapter: 4  
Line: 20  ვითარ-იგი დანიშნული ირაკლიდთაჲ ითქუმის
Line: 21 
ნათესავი*2


Paragraph: 1     
Line: 22       
თქუმითა "ირაკლიდობისაჲთა" განაშორებს მათ სხუათა ნათესავთაგან, ვითარ-იგი
Line: 23    
ტანტალიდთა ანუ სხუათაგან.



Subchapter: 5  
Line: 24  ერთისაგან სქესისა, ვიტყჳ უკუე, ირაკლისსა


Line: 25    
კეთილად მოიღებვის კუალად ორი სქესი: ერთისაჲ5 ერთისა მიმართ, მიზეზისა
Line: 26    
და მიზეზისგანისა, ვითარ-იგი ირაკლისი ირაკლიდთაგანისა ვისმე მიმართ
Line: 27    
(მიზეზ-ყოფასა ვიდრემე ირაკლისისა6, ხოლო მიზეზისგანობასა -- მისგანისა
Line: 28    
მისსა), ანუ მამულისა და მის შორის აღზრდილსა, ვითარ-იგი ვიტყოდით პლატონს
Line: 29    
ნათესავით ათინელად, ხოლო პინდაროს -- თივოელად. ხოლო სათანადო
Line: 30    
არს ცნობად, ვითარმედ სქესი ითქუმის: ანუ ჴელოვნებისა /მიერი (ვითარ-იგი
Page: 42  
Line: 1    
მოძღურისაჲ მოწაფისა1 მიმართ), ანუ ბედისამიერი (ვითარ-იგი მეფისაჲ
Line: 2    
მონისა მიმართ), ანუ წინააღრჩევისამიერი (ვითარ-იგი მოყუსისაჲ
Line: 3    
მოყურისა მიმართ), ანუ ბუნებითი (ვითარ-იგი მამისაჲ ძისა მიმართ).
Line: 4    
ხოლო აწ თქუმულთა ამათ სქესი ბუნებაჲ არს.



Subchapter: 6  
Line: 5  გამომამოკუეუკუეთისაებრ სხუათა ნათესავთაგან


Paragraph: 1     
Line: 6    
რამეთუ საჴმარ არს უწყებად, ვითარმედ დამნიშნველობითნი ჴმანი და სახელნი
Line: 7    
ჩუეულ არიან განყოფად საქმეთა ერთმანერთისაგან. და რამეთუ ბუნებამან
Line: 8    
მოიპოვა ამის რაჲსმე კაცად წოდებაჲ, ანუ ძაღლად, ანუ სხუად რადმე, რაჲთა
Line: 9    
ამის მიერ განაშორნეს თითოეულისაგან ერთმანერთი. და თითოეული ჴელოვნებათაგანი,
Line: 10    
ვითარცა მგულებელი უახლესსა რასმე და უახალშუენიერესსა, უფროჲს
Line: 11    
სხუათა ჴელოვნებ/ათაჲსა სწავლად თჳსთა ორღანოთა სახელებსა დასდებს,
Line: 12    
რაჲთა აქუნდენ3 ვითამე იგინი განმაცხადებელად. რამეთუ ქუეყანისმზომელნიცა
Line: 13    
მომპოვნელნი მრავალსა თითოფერობასა სამყურთასა, ვითარ რომლისამე
Line: 14    
სამთავე გუერდთა სისწორესა მქონებელისა, ხოლო რომლისამე ორთა მხოლოდ,
Line: 15    
ხოლო რომლისამე სამთა უსწოროთა, თჳსთა სახელთა იჴუმევენ. და რომელსა
Line: 16    
სამნივე გუერდნი სწორნი აქუნდენ, უწოდეს სწორგუერდად, ხოლო რომელსა
Line: 17    
ორნი მხოლოდ -- სწორწჳვებად, ხოლო რომელსა სამნი უსწორონი --
Line: 18    
კიბისგუარად, მნებებელნი სახელთა მიერ ცხად-ყოფასა თითოეულისა ამათგანისასა.



Subchapter: 7  
Line: 19  ხოლო ამისი ჰგავს ჴელთაშინა-ყოფაჲ
Line: 20 
დანიშნულისაჲ


Paragraph: 1     
Line: 21       
უცხადოობაჲ რაჲმე ქმნა ფილოსოფოსმან უპირველესად დანიშნულისა ნათესა/ვისა
Line: 22    
მიმართ მისლვითა4 და არა დანიშნვითა5 მებრ მისითა, რამეთუ უჴმდა
Line: 23    
განსაზღვრებაჲ6, თუ რომლისა დანიშნულისა ნათესავისათჳს იტყჳს. და რამეთუ
Line: 24    
უპირველესისათჳს ჰყოფს სიტყუასა და არა უმახლობელესად ჩუენდა თქუმულისათჳს,
Line: 25    
ცხად-ჰყოფენ მაგალითნი, რომელთა დასხამს, რამეთუ იტყჳს, ვითარმედ:
Line: 26    
ამას დანიშნვასა ნათესავისასა ჰგავს ჴელთშინა-ყოფაჲ ჩუენი ჩუეულებისა
Line: 27    
მიერ და უშესწავებულესობაჲ. ხოლო ჴელთშინად ჩუეულებასა იტყჳს დანიშნულისასა
Line: 28    
ერთისაგან მრავალთასა ანუ მრავალთა მიმართსა სქესსა.
Line: 29    
ხოლო უღონოებისა*1 ღირს არს7, თუ რაჲსათჳს ამისი თქუა ჴელთშინაობაჲ8
Line: 30    
და არა ერთისაგან ერთისამიმართისა სქესისაჲ. იცის ბუნებამან, რამეთუ
Line: 31    
ერთსა9 ერთისაგან ჰყოფს უპირატეს/და ესე უპირატეს უმეცნიეს ბუნებასა და
Line: 32    
ეგრეთღა მრავალთა მრავალთაგან...*2
Line: 33    
ვითარმედ*3 მეორე ვიდრემე დანიშნვაჲ ნათესავისაჲ, რომელი ჩუენდა
Line: 34    
მომართ არს ვითარცა მეორე, ბუნებით უპირველეს არს (რამეთუ ირაკლისგან
Line: 35    
ერთი იქმნების და ეგრეთ მრავალნი). ხოლო პირველი დანიშნული ბუნებით
Line: 36    
არს მეორე და ბუნებით მეორე -- ჩუენდა პირველ. და საყოველთაოდ ბუნებით
Page: 43  
Line: 1    
პირველნი საჩუენოდ უკუანაჲსკნელებ არიან, ხოლო ბუნებით მეორენი -- საჩუენოდ
Line: 2    
პირველებ. ვითარ-იგი ბუნებით უპირველეს არს ნივთი და სახე, მერმეღა
Line: 3    
ოთხნი ასონი, მერმე ჴორცნი და ძუალნი და სხუანი მსგავსკერძოთაგანნი,
Line: 4    
ამის შემდგომად კაცი. და ბუნებაჲ უკუე ესრეთ უზენაესთაგან მეორეთა მომართ
Line: 5    
მოიღებვის, ხოლო ჩუენ, ვითარცა აღცვალებით მოგზაურნი და დამართ
Line: 6    
მიმხედველნი და უმახლობ/ელესთაგან უშორესთა მიმართ და უნივთიერესთაგან
Line: 7    
უნივთოთა მიმართ მნებებელნი აღსლვისანი, პირველად კაცსა შევისწავებთ,

Line: 8    
მერმე ვითარმედ თანადმდებარე არს ძუალთაგან და ჴორცთა, მერმე ვითარმედ
Line: 9    
ესენი ოთხთაგან ასოთა, მერმე ვითარმედ ესენი ნივთისაგან და სახისა. ვინაჲცა
Line: 10    
ბუნებით უპირველესნი მეცნიერებისა ჩუენისათჳს უუკუანაჲსკნელეს იქმნებიან
Line: 11    
და ბუნებით უუკუანაჲსკნელესნი მეცნიერებისა ჩუენისათჳს უპირველესად.
Line: 12    
და უცხადეს უკუე უპირველესი, ხოლო უცხადო არს მეორი.
Line: 13    
ამისთჳს მათძლითსა მასწავლელობასა ესრეთ ჴელ-ყო ფილოსოფოსმან. (რამეთუ
Line: 14    
უცხადოთაგან გჳღირს ჩუენ ქმნაჲ მასწავლელობისაჲ) და ვითარმედ ფილოსოფოსთამიერი
Line: 15    
ნათესავი, რომლისათჳს არს სიტყუაჲ, ჰგავს თქუმულთა
Line: 16    
ამათ ნათესავთა და მსგავსებაჲ რაჲმე აქუს ამათდა მიმართ.
Line: 17    
/ხოლო ძიების*1 ღირს არს, თუ რომლისა მიზეზისათჳს სხუათაცა დანიშნვათა
Line: 18    
ნათესავისათა ყოფასა შინა ესენი ოდენ აღრიცხუნა მან? ხოლო ვითარმედ
Line: 19    
არიან სხუანიცა დანიშნვანი, ცხად-არს ამიერ, რამეთუ პლატონ ნათესავად
Line: 20    
იტყოდა მყოფისა არსებასა, იგივეობასა, სხუაობასა, ძრვასა და დგომასა. ვინაჲცა
Line: 21    
ესენი*2 [არა]1 აღრიცხუნა, ვინაჲთგან წინა-ედვა მას, ვითარცა წინაჲსწარ
Line: 22    
დანიშნა, არისოტელის მიერ გონებულთათჳს აღმწერელობაჲ. ხოლო ჩანს თჳთ
Line: 23    
იგი არისტოტელიცა ნათესავად მწოდებელად "ბუნებითსა" შინა თითოეულისა
Line: 24    
ჴელოვნებისა წინამდებარისა ნივთისად, ვითარცა ხუროვნობითისა შორის ხეთად
Line: 25    
და მკურნალობითისა შორის კაცობრივთა სხეულთად და ბუნებითთა ყოველთა
Line: 26    
შორის პირველისა ნივთისად. გარნა არა წინა-უც პორფირის ბუნებითად
Line: 27    
განხილვაჲ ამათთჳს, არამედ შესამსგავსად სიტყჳერებითისა მოფარდულობისა.



Subchapter: 8  
Line: 28  /ხოლო კუალად სხუებრ ნათესავად ითქუმის,
Line: 29 
რომელსა შეუდგების სახე მსგავსებისაებრ
Line: 30 
ნუუკუე ამათ თქუმულთაჲსა


Paragraph: 1     
Line: 31    
მესამედ აღირიცხუვის დანიშნული ნათესავი, რომლისათჳს2 არს სიტყუაჲცა
Line: 32    
ფილოსოფოსთაჲ. ხოლო მსგავსებაჲ რაჲმე აქუს3 უპირველესთა მისთა მიმართ,
Line: 33    
რამეთუ ვითარცა პირველ დანიშნულსა ნათესავსა ორნი რაჲმე ჰქონან
Line: 34    
სქესნი: მრავალთაჲ ერთისამიმართი და მათი მათდამიმართი, ეგრეთვე სახეთაცა
Line: 35    
აქუს სქესი ნათესავისა მიმართცა და ურთიერთას მიმართ.
Line: 36    
კუალად ვითარცა მეორესა დანიშნულსა სქესი აქუს ერთისაჲ ერთისა მიმართ.
Line: 37    
და მიზეზისა და მიზეზისგანისაჲ, ეგრეთვე ამასცა სქესი აქუს: ერთისაჲ ერთისა
Line: 38    
მიმართ4, ვითარ-იგი ცხოველისაჲ კაცისა მიმართ, მიზეზისგანისაჲ მიზეზისა
Line: 39    
მიმართ ანუ უკუე სადმე პირველთა სახელისმდებელთა ტომობისა კაცთაჲსა განყოფილ/ებისა5
Line: 40    
განრჩევასა მნებებელთა, უწოდეს რომელსამე ირაკლიდთა ნათესავად,
Page: 44  
Line: 1    
ხოლო რომელსამე -- ეაკიდთად და რომელსამე -- პელოპიდთად. მერმე
Line: 2    
შემდგომად ფილოსოფოსთა მიმსგავსებულად ამათსა მათმიერთა სახელ-სდვეს
Line: 3    
ნათესავთა, რამეთუ ვითარცა ირაკლიდთა ნათესავი არს ირაკლისგან ქმნილნი,
Line: 4    
ეგრეთ ითქუმის ცხოველიცა ნათესავად, რამეთუ კერძოობითთა ცხოველთა --
Line: 5    
კაცისა, ცხენისა, ძაღლისა და სხუათა ნათესავად ითქუმის მარტივი ცხოველი.
Line: 6    
ხოლო ნუუკუე და ფილოსოფოსთა პირველად პოვნეს მათმიერნი ნათესავნი,
Line: 7    
მერმე უკუანაჲსკნელ გამოჩინებულთა სახელისმდებელთა მიმსგავსებითა მათითა
Line: 8    
ჩუეულებისა კაცთაჲსა შორისთა ნათესავებად სახელ-სდვეს, რამეთუ შესაძლებელ
Line: 9    
არს ორივე ესე გაგონებად. ხოლო ვინაჲთგან საეჭუელ არს ესე, გინათუ
Line: 10    
ფილოსო/ფოსთა პოეს დასაბამი ესევითარისა სახელის-დებისაჲ. გინა სახელისმდებელთა,
Line: 11    
ამისათჳს1 "ნუუკუეობაჲ" თქუა იჭუნეულმან თჳთცა.



Subchapter: 9  
Line: 12  სამგუარად უკუე თქუმულობასა ნათესავისასა
Line: 13 
მესამისათჳს არს ფილოსოფოსთამიერი სიტყუაჲ,
Line: 14 
რომლისაცა2 წარმწერელთა გარდმოსცეს3


Paragraph: 1     
Line: 15    
აღმრიცხუველი4 უკუე პორფირიოს დანიშნულთა ნათესავისათა მესამისათჳს
Line: 16    
იტყჳს ყოფასა ფილოსოფოსთა სიტყჳსასა, რომლისაცა წარმწერელთა გარდმოსცეს*1
Line: 17    
ხოლო გჳჴმს ჩუენ პირველად თქუმაჲ, თუ რაჲ არს წარწერაჲ და
Line: 18    
რაჲ საზღვარი და რაჲთა განეყოფვის განსაზღვრებაჲ წარწერასა. ამის შემდგომად
Line: 19    
მიზეზისა ძიებაჲ, თუ რაჲსათჳს წარწერისა მიერ ასწავებს მას და არა განსაზღვრებისა
Line: 20    
მიერ, ვინაჲთგან ჩუეულ არიან განსაზღვრებანი დანიშნვად არსებასა
Line: 21    
ქუემდება/რისა საქმისასა და გარშესაზღვრებად ვიდრემე თჳსთა, ხოლო
Line: 22    
არარას მოხუეჭად უცხოთასა.

Paragraph: 2     
Line: 23    
ითქუმოდედ5 სადმე ვითარმედ: თითოეული საქმეთაგანი ერთცა არს და
Line: 24    
მრავალ*2 და ამისთჳს დაინიშნვის6 თითოეული სახელისა მიერცა და სიტყჳსა
Line: 25    
მიერ. სახელისა მიერ ვიდრემე, ოდეს ერთისა რაჲსმე შორის იხილვებოდის, ხოლო
Line: 26    
სიტყჳსა მიერ, ოდეს ვითარცა მრავალკერძოდ, ვითარ-იგი კაცსა დავჰნიშნავთ7
Line: 27    
სახელითაცა "კაცისაჲთა" და სიტყჳთაცა მეტყუელითა: "ცხოველი სიტყჳერი,
Line: 28    
მოკუდავი". ხოლო ესე სიტყუაჲ დამნიშნველობითი ქუედმდებარეთა საქმეთაჲ
Line: 29    
ანუ მათგან მოღებული არს, რომელნი არსებითად ეთჳსებოდინ8 საქმეთა,
Line: 30    
ანუ შემთხუევითთაგან მათთა.

Paragraph: 3     
Line: 31    
აწ უკუე უკუეთუ არსებითად მყოფთაგან მათდად მოიღებვოდის, იწოდების
Line: 32    
განსაზღვრებად, ვითარ "ცხოველი სიტყჳერი, მოკუდავი" (რამეთუ შეასრულებენ
Line: 33    
/ესენი არსებასა კაცისასა), ხოლო უკუეთუ შემთხუევითთაგან მისთა
Line: 34    
მოღებულ იყოს, იწოდების წარწერად, ვითარ-იგი, ვითარმედ "კაცი არს აღმართებითმავალობითი,
Line: 35    
ბრჭალბრტყელი, მჴუმეველი ჴელთაჲ"*3. ესენი ზედშეემთხჳნეს
Line: 36    
არსებასა კაცისასა, რამეთუ არა შეასრულებენ ესენი არსებასა კაცისასა,
Line: 37    
არამედ ზედშემთხჳნეს მას. ამით სადმე განეყოფვის განსაზღვრებაჲ წარწერასა,
Line: 38    
რამეთუ განსაზღვრებაჲ არსებისაგან აჩუენებს საქმეთა, ხოლო წარწერაჲ --
Line: 39    
შემთხუევითთაგან.
Page: 45  

Paragraph: 4     
Line: 1       
ხოლო წარწერად ითქუმის, ვითარცა აჩრდილისწერად რადმე მყოფი, რამეთუ
Line: 2    
ვითარ-იგი მწერალთამიერი აჩრდილისწერაჲ ცხად-.ჰყოფს სადმე მსგავსებასა
Line: 3    
ხატისასა, გარნა არ1 დაჯოშებულსა, ეგრეთვე წარწერაჲცა აჩრდილსა
Line: 4    
რასმე საქმისასა წარმომიდგენს ჩუენ.

Paragraph: 5     
Line: 5    
ხოლო განსაზღვრებაჲ თჳთ მას საქმესა ცხ/ადად წინა დასდებს, ვინაჲცა
Line: 6    
აღიტყჳს უკუე განსაზღვრებაჲ ვიდრემე სრულსა დაწერასა, ხოლო წარწერაჲ --
Line: 7    
აჩრდილისწერასა, რომლისათჳსცა ქუეწარწერად2 ითქუმის. ვინაჲთგან უკუე
Line: 8    
განსაზღვრებანი მოიხუმიან ნათესავისაგან და შემამტკიცებელობითთა განყოფილებათა,
Line: 9    
ხოლო საყოველთაოჲსა ნათესავისაჲ არა არს ნათესავი, რაჲთა ნათესავისა
Line: 10    
და განყოფილებათაგან გარდასცეს საზღვარი, ხოლო საყოველთაოჲსა
Line: 11    
ნათესავისათჳს არს აწ სიტყუაჲ მისი. ამისთჳს ვერ შემძლებელმან საზღვარსა
Line: 12    
ნათესავისასა გარდაცემად, პორფირიოს ქუეწარწერისა მიერ დანიშნა იგი, რამეთუ
Line: 13    
რომელთა საქმეთა ზედა ვერ ძალ-გუედვას3 განსაზღვრებათა განჩენაჲ,
Line: 14    
ქუეწარწერისა მიერ გჳყუარს დანიშნვაჲ მათი. ხოლო უღონოებთ საზღვრისა
Line: 15    
განჩენად ნათესავისა ზედა პირველად უკუე, ვითარცა ვთქუთ, მით, რამეთუ
Line: 16    
მარტივ/ად ნათესავისათჳს ვჰყოფთ4 სიტყუასა, რომელი ყოვლისა ნათესავისა
Line: 17    
თანშეტყუებად შესაძლებელ იყოს. ხოლო არა არს საყოველთაოჲსა ნათესავისა
Line: 18    
პოვნაჲ ნათესავისაჲ, (რამეთუ ესრეთ არღა იყოს იგი საყოველთაო). ხოლო არა
Line: 19    
იყოს რაჲ ნათესავი, არცა შემამტკიცებელობითთა განყოფილებათაჲ ეგების ყოფაჲ,
Line: 20    
რამეთუ შემამტკიცებელობითნი5 განყოფილებანი სახეთანი იგინივე ნათესავთანი
Line: 21    
არიან განმყოფელნი, ვითარცა წამართ ვისწაოთ. და რომლისაჲ სადმე
Line: 22    
არა იყოს ნათესავი, მისი არცა შემამტკიცებელობითთა განყოფილებათაჲ, ეგების
Line: 23    
ყოფაჲ. და ესრეთ არცა ნათესავისა, არცა შემამტკიცებელობითთა განყოფილებათა
Line: 24    
ყოფასა საყოველთაოჲსა ნათესავისად, არცა განსაზღვრებისაჲ ეგების
Line: 25    
ყოფაჲ.

Paragraph: 6     
Line: 26    
და პირველ ვიდრემე ამისთჳს არა არს საზღვ/არსა ნათესავისასა განჩენაჲ,
Line: 27    
მერმე, რამეთუ სახელმოდგამცა არს ნათესავი (რამეთუ ათგუარად ითქუმის,
Line: 28    
ვითარ-იგი "კატიღორიათა" შინა სწავლად არს). ხოლო სახელმოდგამთაჲ არა
Line: 29    
არს საზღვრისა განჩენაჲ, ვინაჲთგან მხოლონი სახელნი ოდენ არიან ლიტონნი,
Line: 30    
მათ მიერ შესწავებულთა საქმეთა შემსგავსებულნი, ხოლო განსაზღვრებაჲ არსებასა
Line: 31    
დაჰნიშნავს. ხოლო რომელთა განსაზღვრებანი იგივე, მათნი საქმენიცა
Line: 32    
იგივე. არა სადმე შესაძლებელ არს სახელმოდგამთაჲ ერთსა ზიარსა განსაზღრებასა
Line: 33    
განჩენაჲ, რომლისათჳსცა ქუეწარწერისა მიერ დავჰნიშნავთ6 მათ. რამეთუ
Line: 34    
შესაძლებელ არს, რაჲთა არსებით განყოფილთანიცა იგინივე იყვნენ შემთხუევითნი,
Line: 35    
ვითარ სახედ აქაცა მრავალთა და არსებით განყოფილად მყოფთა
Line: 36    
ნათესავთა ერთი და იგივე სქესი შეემთხჳა მათ სახეთა მიმართ ქუეშეშემვრდომთა7
Line: 37    
მათთა, რომლისა/ებრ რომელთამე ნათესავ სახელ-ედების, ხოლო რომელთამე
Line: 38    
-- სახე.

Paragraph: 7     
Line: 39    
ამისთჳს უკუე პორფირიოს არა განსზღვრებაჲ, არამედ ქუეწარწერაჲ გარდმოსცა8
Line: 40    
მარტივისა ნათესავისაჲ, რაჲთა ათთავე ნათესავთათჳს შესაძლებელ
Line: 41    
იყოს თანაშეტყუებად.
Page: 46  

Paragraph: 8     
Line: 1       
ხოლო ნუუკუე და ვინმე ამათთჳსცა უღონოებდეს*1 ჩუენდამო, უკუეთუ
Line: 2    
სახელმოდგამთა არ1 განვასაზღვრებთ (რამეთუ განსაზღვრებაჲ არსებასა დაჰნიშნავს,
Line: 3    
ხოლო იგინი ლიტონნი არინ სახელნი), რაჲსათჳს ქუეწარწერათა განუჩენთ
Line: 4    
მათ? ვინაჲთგან ქუეწარწერაჲცა შემოკრებითა შემთხუევათაჲთა ქუედმდებარესა
Line: 5    
მათსა არსებასა დაჰნიშნავს, რამეთუ მოგონებად მომიყვანებს ჩუენ
Line: 6    
არსებისად, რომელსა შეემთხჳნეს იგინი.

Paragraph: 9     
Line: 7    
ვინაჲთგან უკუე ქუეწარწერანი სახელ-მოდგამთა განუჩინენით და ქუეწარწერისა
Line: 8    
მიერ მოგონებად ქუედმდებარისა არსებისად /მოვალთ, იპოვნენ არა
Line: 9    
სახელთად ხოლო ესენი, არამედ საქმეთადცა, რომელი უადგილო არს. და რამეთუ
Line: 10    
ესე არიან ათნი ნათესავნი: არსებაჲ, რაოდენობაჲ, ვითარებაჲ და სსუანი,
Line: 11    
რომელთა სახელმოდგამ არს ნათესავი და უღონოებაჲ უკუე ესევითარ2.
Line: 12    
ხოლო*2 ძალი მისი ეგერა წინააღვჰჴსენით, რომელთა შინა ვიტყოდეთ,
Line: 13    
ვითარმედ: ეგების, რაჲთა არსებით განყოფილთაცა იგინივე შეემთხუეოდინ,
Line: 14    
რომელთაებრ ქუეწარწერად იწოდებიან, ვითარცა ათთა კატიღორიათა იგივე
Line: 15    
შეემთხჳა: მათქუეშეთა მიმართ მითუალვაჲ სქესისაჲ, რამეთუ ვითარცა არსებაჲ
Line: 16    
გარეშემცველად მყოფი სხეულისა და უსხეულოჲსად, ნათესავი მათი არს
Line: 17    
მათითა სახე-ყოფითა; ეგრეთვე რაოდენობაჲცა, ორთა სახეთა -- შერწყუმულისა
Line: 18    
და განსაზღვრებულისა -- გარეშემცველად მყოფი, ნათესავ მათდა არს.
Line: 19    
და ვითარი /ეგრეთვე, მრავალთა სახეთა გარეშემცველი, ნათესავ მათდა არს. და
Line: 20    
სხუათა ზედა მსგავსადვე, ვინაჲცა იგივე სქესი ყოველთა კატიღორიათა შეემთხჳა
Line: 21    
და არა ჯერ-არს განკჳრვებაჲ, უკუეთუ არსებით განყოფილთაჲ ეგების
Line: 22    
ერთისა ქუეწარწერისა განჩენაჲ და არა იგივედ ქმნაჲ ქუეწარწერილთა
Line: 23    
საქმეთაჲ.

Paragraph: 10     
Line: 24    
აწ უკუე ათთა ნათესავთა შორის იგივე არს სამრავლოდ შესმენილობაჲ,
Line: 25    
არამედ3 არა მათვე ანუ ეგოდენთათჳს (რამეთუ რომელიმე უკუე და-თუ-ჰხუდეს4,
Line: 26    
შეისმინების ოთხთა სახეთათჳს, ხოლო რომელიმე ეგოდენთათჳს ანუ
Line: 27    
ესოდენთა). და ყოველნი სახელმოდგამ არიან და სამრავლოდ შეისმინებიან,
Line: 28    
გარნა არა მათთჳსვე, ანუ მსგავსად.

Paragraph: 11     
Line: 29    
ვინაჲცა ქუეწარწერაჲ ვიდრემე მოიღებვის ანუ ეტჳმოლოგიაჲსაგან, ანუ
Line: 30    
შემოკრე/ბისა შემთხუევითთაჲსა, უკუეთუ საკუთრად ქუეწარწერად ითქუმის.
Line: 31    
ეტჳმოლოგიაჲსაგან ვიდრემე, ვითარ-იგი ვითსრმედ "კაცი არს შემძლებელი ხედვად
Line: 32    
ზე, რომელთა მიერ ზე იხედავს, ანუ ზენაჲთ მქონებელი სახედველთაჲ",
Line: 33    
ხოლო შემთხუევითთაგან, ვითარცა ვჩნდით ეგერა მეტყუელად.
Line: 34    
ხოლო განსაზღვრებაჲ ანუ ნივთისაგან მოიღებვის, ვითარ ოდეს განვასაზღვროთ
Line: 35    
გულისწყრომაჲ "მდუღარებად გულსაგარემოჲსისა სისხლისად", ხოლო
Line: 36    
სახისაგან, ვითარცა "წადიერებაჲ ნაცვლისმგებისაჲ", ანუ თანად ორთაგანვე,
Line: 37    
ვითარცა "დუღილი გულსაგარემოჲსისა სისხლისაჲ წადიერებითა ნაცვალშეწუხებისაჲთა".
Line: 38    
და ოდეს ნივთისაგან მხოლოჲსა, ანუ სახისაგან მარტოჲსა მოიღოს,
Line: 39    
უსრულ არს, ხოლო ოდეს თანად ორთაგანვე, მაშინ არს სრ/ული საზღვარი,
Line: 40    
ვინაჲთგან ორთავე დაჰნიშნავს. ხოლო არს სრული საზღვარი ნათესავისაგან
Line: 41    
და შემამტკიცებელობითთა განყოფილებათა, რამეთუ მოაქუს ნივთსა
Line: 42    
უკუე წესი ნათესავსა, ხოლო სახისაჲ -- განყოფილებათა, ვინაჲცა ამას
Page: 47  
Line: 1    
საზღვარსა საშუალნი საქმეთაგანნი შეიწყნარვბენ, რამეთუ არცა უპირველესთა,
Line: 2    
არცა უკუანაჲსკნელთა აქუს ნათესავი, არცა არსებითნი განყოფალებანი,
Line: 3    
არამედ სახენი, ვითარ-იგი განუკუეთელნი, რომლისათჳსცა წარწერასა და არა
Line: 4    
განსაზღვრებასა გარდავსცემთ მათ. ვითარ სოკრატი არს ძე სოფრონისკოჲსი,
Line: 5    
ათინელი ფილოსოფოსი მუცელწაზიდული, მტიერი, ცხჳრკავი და რაჲცა სხუაჲ
Line: 6    
შეჰმსთხუევია მას.

Paragraph: 12     
Line: 7       
ხოლო რაოდენნი იტყჳან შემამტკიცებელობი/თტაგანყოფილებათა ქონებათა
Line: 8    
ნათესავოანისასა, არა მართლიად იტყჳან, რამეთუ არა შემამტკიცებელობითნი
Line: 9    
განყოფილებანი ჰქონან, არამედ განმწვალებელობითნი, ვითარმედ ყოველი
Line: 10    
შემამტკიცებელობითი1 უხუცესი არს შემტკიცებულისაჲ, რამეთუ ვითარცა
Line: 11    
პირველ მცირედისა ვთქუ, შემამტკიცებელობითნი ვიეთნიმე განყოფილებანი
Line: 12    
ფრიად უპირატეს ნათესავოანისანი არიან განმწვალებელობითნი. ვინაჲცა
Line: 13    
სიტყჳერი და მოკუდავი, და უსიტყჳ და მოკუდავი შემამტკიცებელობითად
Line: 14    
კაცისად მყოფნი და ც/ხენისად, განმწვალებელობითნი არიან ნათესავისანი*1,
Line: 15    
ვიტყჳ ცხოველისანი, რამეთუ ესე განიწვალების სიტყჳერად და უსიტყუელად,
Line: 16    
მოკუდავად და უკუდავად, ვითარცა უკუე თქუმულ არს, ვითარმედ:
Line: 17    
შემამტკიცებელობითთა ვიეთთამე გნყოფილებათა უხუცეს ყოფაჲ მათი ჰნებავსყე2,
Line: 18    
ხოლო ნათესავისა3 უხუცეს არარაჲ არს.

Paragraph: 13     
Line: 19       
ამათსა სადმე ესრეთ ყოფასა სამართლად ყოვლითურთი მასწავლელობაჲ
Line: 20    
ნათესავისაჲ წარწერისა მიერ იქმნების, განსაზღვრებისა გარდაცემად არმქონებელი
Line: 21    
მისი.

Paragraph: 14     
Line: 22       
ხოლო რაჲთა ვისწაოთ, თუ რაჲ არს გარდაცემული იგი წარწერაჲ და ვინაჲ
Line: 23    
მოიღებვის, ითქუმოდედ4 ესრეთ (გარნა ვისწავოთ, ვითარმედ არა ვითარ
Line: 24    
დამთხუევით შემოიხუნა არისტოტელი ხუთნი ჴმანი, არამედ რამეთუ საჭირო
Line: 25    
არს /სახითა რაჲთმე ყოვლისავე ჴმისაჲ ერთისაჲ ჴმათა ამათგანისაჲ ქუეშე აღსლვაჲ),
Line: 26    
რამეთუ ჴმათაგანნი რომელნიმე არიან უნიშნონი, ვითარ კანაქსვლიტირი,
Line: 27    
ხოლო რომელნიმე -- ნიშნიანნი. და უნიშნოთათჳს ვიდრემე არცა ერთი
Line: 28    
სიტყუაჲ არს ფილოსოფოსთაჲ. ხოლო ნიშნიანთაგანნი რომელნიმე მხოლოჲსა
Line: 29    
რიცხჳთა ერთისად ითქუმიან, ვითარ სოკრატი, პლატონი და ესე ვითარი, რომელთათჳს ფილოსოფოსნი ურიცხუ-ყოფისა ძლით არა შთამოვლენ, ხოლო რომელნიმე
Line: 30    
-- მრავალთად, რომელნიცა ანუ სახითა განყოფილთად რასაშინაობით
Line: 31    
შესმენილთად და შეიქმან ნათესავსა, ანუ რიცხუთა განყოფილთა და რასაშინაობითად
Line: 32    
და შეიქმან სახესა, ანუ ერთისა მარტოჲსა სახისად და რომელი
Line: 33    
რაჲარსშინაობითად და შეიქმან განთჳსებულსა.

Paragraph: 15     
Line: 34    
ხოლო მრავალთა და სახითა განყოფილთა რომელი რაჲარსობისაშინა შესმენილთაგანნი
Line: 35    
რომელნიმე არსებითნი არიან და ჰყოფენ განყოფილებასა, ხოლო
Line: 36    
/რომელნიმე5 -- არსებისზედანი და შეიქმან შემთხუევითსა.
Page: 48  

Paragraph: 16     
Line: 1       
ამის განწვალებისაგან ჩანს, ვითარმედ ყოვლითურთ საჭირო არს ჴუმევაჲ
Line: 2    
ხუთთა ამათ მოჴსენებულთა ჴმათაჲ და არცა უმრავლესთა, არცა უკნინესთაჲ,
Line: 3    
რამეთუ ვთქუთ, ვითარმედ: ჴმათაგანნი რომელნიმე არიან უნიშნონი, ხოლო
Line: 4    
რომელნიმე -- დანიშნვითნი. და დანიშნვითთაგანნი რომელნიმე ერთისად შეისმინებიან,
Line: 5    
ხოლო რომელნიმე -- მრავალთად, ზოლო უმრავლესთაგანნი ნათესავი
Line: 6    
არს და სახე და განყოფილებაჲ.

Paragraph: 17     
Line: 7    
შჳდად ყოფასა უკუე ჴმათასა: უნიშნოთა და ერთისად სათქუმელთასა
Line: 8    
და მრავალთადთასა, ნათესავსა, ვიტყჳ, და განყოფილებასა და სახესა და განთჳსებულსა
Line: 9    
და შემთხუევითსა, ორნი რაჲ განეჴუნენ ჴმანი, ხუთნი დაშთებიან,
Line: 10    
რამეთუ განეჴუებიან ვიდრემე უნიშნონი, ვითარცა არარაჲთ შემწენი, არცა
Line: 11    
ღრამმატიკოათა1, /არცა რიტორთანი, ხოლო მრავლად უფროჲს ფილოსოფოსთანი.
Line: 12    
ხოლო განეჴუებიან საერთისონიცა, ვითარმედ განკერძოებითნი არიან.
Line: 13    
ხოლო განკერძოებითნი ურიცხუ და აღუჰამრავ. ხოლო ფილოსოფოსნი ზედმიწვვნულობით
Line: 14    
მიწდომასა ყოველთასა აღსთქუმენ, ვითარცა ეტყჳს პლატონი
Line: 15    
კრატჳლლოს2, ვითარმედ: "ზედმიწევნულობაჲ ითქუმის ზედმიწევისა რაჲსმე
Line: 16    
და3 საზღვრისა მიმართ ძიებათაჲსა მიყვანებისა ჩუენისათჳს"*. ვითარ
Line: 17    
განკერძოებითნი, მრავლად მყოფნი და აღურიცხუველად4, ზედმიწევნასა ვერ
Line: 18    
შეიქმან, ხოლო საერთოდ შესასძენელნი განკერძოებითთათჳსცა შეისმინებიან,
Line: 19    
სამართლად განიჴდებიან და მიერითგ.ან დაშთებიან ხუთნი ჴმანი: ნათესაეი, სახე
Line: 20    
და ამათი საშუალი განყოფილებაჲ და განთჳსებული და შემთხუევითი, რომელთა
Line: 21    
ჴ/მათა ქუეშე ჰპოვნე შემავალად ყოველნი და ყოველი სხუაჲ ჴმაჲ, დაღათუ
Line: 22    
ძრვაჲ სთქუა, დაღათუ უზომოჲ.

Paragraph: 18     
Line: 23       
და ესენი უკუე თქუმულ არიან აქა გათავებით განწვალებისა შორის, ხოლო
Line: 24    
განვრცელებითი განმარტებაჲ ამათი შემდგომად წარმოვაჩინოთ, რამეთუ
Line: 25    
ჴმათაგანნი რომელნიმე არიან უნიშნონი, ხოლო რომელნიმე დამნიშნველობითნი.
Line: 26    
და არცა ერთი სიტყუაჲ არს ჩუენი უნიშნოთათჳს. ითქუმიან უკუე უნიშნოდ
Line: 27    
შეუსმენელნი, ვითარცა არვისდად შესასმენელნი ანუ სათქუმელნი. ხოლო
Line: 28    
დამნიშნველობითთაგანნი რომელნიმე საერთისოდ ითქუმიან ყოფად, ვითარცა
Line: 29    
სოკრატი, პლატონი, ხოლო რომელნიმე სამრავლოდ, ვითარცა ნათესავნი და
Line: 30    
სახენი და განყოფილებანი და განთჳსებულნი და შემთხუევითნი. ხოლო თქუმულ
Line: 31    
არს, ვითარმედ: განკერძოებულთათჳს არცა ერთი არს სიტყუაჲ ფილოსოფოსთაჲ/.
Line: 32    
ხოლო სამრავლოდ სათქუმელნი რომელნიმე არსებითად შეისმინებიან,
Line: 33    
ვითარცა ნათესავნი და განყოფილებანი და სახენი (რამეთუ შემასრულებელობითნი
Line: 34    
არიან არსებისანი), ხოლო რომელნიმე არარსებითად, ვითარცა
Line: 35    
განთჳსებულნი და შემთხუევითნი, რამეთუ არა შეასრულებენ ესენი არსებასა
Line: 36    
ქუედმდებარესა.

Paragraph: 19     
Line: 37    
ხოლო არსებითად შესმენილთაგანნი რომელნიმე სახითა განყოფილთად5
Line: 38    
ითქუმიან, ვითარცა ნათესავნი და განყოფილებანი, ხოლო რომელნიმე რიცხჳთა
Line: 39    
განყოფილთად, ვითარცა განუკუეთელნი, რომელნი არ განიყოფვიან ურთიერთას
Line: 40    
სახითა, არამედ ნივთითა. ვითარ-იგი რახსი, ცხენსა ვიტყჳ, და ზერდაგი,
Line: 41    
რამეთუ ესენი არა სახითა განიყოფვიან ურთიერთას, არამედ ნივთითა. და კუალად
Line: 42    
რიცხჳ ათისაჲ თანმდებარე არს ათთა ერთთაგან არა თანშერწყუმულთა,
Page: 49  
Line: 1    
არამედ ურთიერ/თას განრჩეულთაგან, რამეთუ უკუეთუმცა თანშეირწყუმოდეს1
Line: 2    
ერთნი, არ გუაქუნდა ერთთაგან თქუმაჲ თანდადებასა2 რიცხუსა ათისასა.
Line: 3    
და ესრეთ ამისგან გუაქუს განყოფაჲ ნათესავისაცა და სახისა და განყოფილებისაჲ.
Line: 4    
რამეთუ განეყოფვიან ურთიერთას: სახე ვიდრემე რიცხჳთა განყოფილთად*1...
Line: 5    
ხოლო სახითა განყოფილთად შესმენილთაგანნი რომელნიმე რაჲარსობის
Line: 6    
შორის, ხოლო რომელნიმე რომელი რაჲარსობის შორის შეისმინებიან.
Line: 7    
ხოლო რაჲარსობის3 შორისად შესმენად ვიტყჳთ, ოდეს კითხულთა, თუ
Line: 8    
"რაჲ არს კაცი?" ნუუკუე ვთქჳთ: "ცხოველი", რომელ არს ნათესავი, (ვინაჲცა
Line: 9    
ნათესავი რაჲარსობის შორის ითქუმის შესმენილად). ხოლო რომელირაჲარსობისშორისი
Line: 10    
არს, ვითარ ოდეს მიუგოთ კითხულთა: ,.რომელი რაჲ ცხოველი არს
Line: 11    
კაცი?", ვითარმედ: ,სიტყჳერი", რომელი განყოფილებაჲ არს, ვინაჲცა რომელირაჲარსობის
Line: 12    
შორის განყოფილებაჲ შეი/სმინების. და ამათ შინა განმეცხადა
Line: 13    
ჩუენ განყოფაჲ ნათესავისა და განყოფილებისაჲ, რამეთუ ამას შინა განეყოფვიან
Line: 14    
ურთიერთას, ვითარ-იგი ნათესავი ვიდრემე რაჲარსობისა შორის შეისმინების*2,
Line: 15    
ხოლო განყოფილებაჲ -- რომელირაჲარსობისა შორის.
Line: 16    
ხოლო არარსებითად4 სათქუეელთაგანნი რომელნიმე ერთისა რაჲსმე სახისა
Line: 17    
შორის არიან, ვითარცა განთჳსებულნი, ხოლო რომელნიმე -- მრავალთა, ვითარცა
Line: 18    
შემთხუევითნი. ამის უკუე განწვალებისაგან აღმომიჩნდა ჩუენ განყოფილებაჲცა
Line: 19    
განთჳსებულისა და შემთხუევითისაჲ, რამეთუ ამისებრ განეყოფვის5, ვითარ
Line: 20    
განთჳსებული ვიდრემე ერთისა სახისაჲ არს, ხოლო შემთხუევითი -- მრავალთაჲ.
Line: 21    
აწ უკუე ცხად-არს ამის განყოფილებისაგან, ვითარმედ საჭირო არს ყოვლისა
Line: 22    
ჴმისად ერთისა ხუთთა ამათგანისა ქუეშე დაწესებაჲ და ერთბამად ცხად-არს,
Line: 23    
ვითარმედ შესაძლებელ არს წინამდებარისა განწ/ვალებისაგან თითოეულისა
Line: 24    
განსაზღვრებისა, ესე იგი არს, წარწერისა გარდაცემაჲ, რომელნი ითქუმიან
Line: 25    
საჴმარებად თითოეულისა გარდაცემისა მიმართ ვითარ-იგი ამანცა ქმნა,
Line: 26    
რამეთუ იტყჳს:



Subchapter: 10  
Line: 27  ნათესავი*3 არს მრავალთა და სახითა
Line: 28 
განყოფილთად რაჲარსობისა შორის შესმენილი


Paragraph: 1     
Line: 29    
რამეთუ "მრავალთაობაჲ" განარჩევს მას განუკუეთელთაგან (იგინი რაჲ
Line: 30    
ერთისად ითქუმოდინ)6, ხოლო "სახითა განყოფილთაობაჲ" განარჩევს მას სახისაგან
Line: 31    
და განთჳსებულისა, ხოლო7 "რაჲარსობის შორის შესმენილობაჲ" განარჩევს
Line: 32    
მას განყოფილებისაგან და შემთხუევითისა.

Paragraph: 2     
Line: 33    
და ჩუენ ვიდრემე ესრეთ განვრცელებით გარდავეცით განწვალებაჲ მნებებელთა
Line: 34    
სწავლებად განყოფილებასა ჴმათასა8 და ვითარმედ ყოვლითურთ საჭირო
Line: 35    
არს არისტოტელისდა ხუთთ/ა ამათ მხოლოთა ჴუმევაჲ ჴმათაჲ და არ უმრავლესთაჲ.
Line: 36    
და ვითარ ორნი რაჲ გამოეჴუნენ ჴმათაგან, ხუთნი დაშთებიან
Line: 37    
მხოლონი.
Page: 50  

Paragraph: 3     
Line: 1       
ხოლო ფილოსოფოსი პორფირიოს არმნებავი ამისდა აღმოჩენად აწ, თუ
Line: 2    
რაჲსათჳს მხოლონი ხუთნი ჴმანი იჴუმინა არისტოტელმან, არამედ განყოფილებასა
Line: 3    
მხოლოსა დანიშნულობითთა ჴმათასა უვიწრესობით მოქმედი, განწვალებასა
Line: 4    
იტყჳს ესრეთ:



Subchapter: 11  
Line: 5  დანიშნულობითთა ჴმათაგანნი რომელნიმე
Line: 6 
ერთისად ითქუმიან და რომელნიმე მრავალთად*1


Paragraph: 1     
Line: 7    
(რამეთუ დაუტევებს უზენაესსა კერძოსა განწვალებისასა) და ერთისად
Line: 8    
უკუე შეისმინების, ვითარცა განუკუეთელნი, ვითარ სოკრატ, პლატონ, ალკივიადი,
Line: 9    
ხოლო1 მრავალთადთაგანნი რომელნიმე -- სახითა განყოფილთად, ვითარცა
Line: 10    
ნათესავი და განყოფილებაჲ და შემთხუევითი. და რამეთუ ნათესავი, ვითარ-/იგი
Line: 11    
ცხოველი, შეისმინების მრავალთა სახეთად, ვითარ კაცისად და ცხენისა
Line: 12    
და ძაღლისად. და განყოფილებაჲ, ვითარ-იგი სიტყჳერი, შეისმინების ანგელოზთა
Line: 13    
და კაცთად. და მოკუდავი ცხენისა და სხუათა ცხოველთად. ხოლო შემთხუევითიცა
Line: 14    
მრავალთა სახეთად შეისმინების და რამეთუ სითეთრისა და სიშავისად
Line: 15    
და დგომისა და ჯდომისად.

Paragraph: 2     
Line: 16    
ხოლო რიცხჳთა2 განყოფილთადნი არიან სახე და განთჳსებული.
Line: 17    
ხოლო სახითა განყოფილთად შესმენილთაგანნი რომელნიმე რაჲარსობისა
Line: 18    
შორის შეისმინებიან, ხოლო რომელნიმე -- რომელრჲარსობისა შორის და
Line: 19    
ვითარ-ყოფისა. და რაჲარსობისა შორის*2 უკუე ნათესავი და რომელირაჲარსობისა
Line: 20    
-- განყოფილებაჲ, ხოლო ვითარ-ყოფისა შორის -- შემთხუევითი, რამეთუ
Line: 21    
კითხულნი: ვითარ არს პლატონი? ვიტყჳთ, ვითარმედ: მრთელოჲს ანუ სნეულებს,
Line: 22    
ანუ ზის, ანუ დგას და სხუათა ესვითართა. /ხოლო ღირს უღონოებად*3,
Line: 23    
უკუეთუ ჴმისა ქუეშე, ვითარცა ნათესავისა, აღვლენ ხუთნი ჴმანი, ხოლო ნათესავი
Line: 24    
ამათ ქუეშე აღიყვანების, იყოს ნათესავოანთა ნათესავთაგანნი, რომელი
Line: 25    
უადგილო არს. ვიტყჳთ*4 უკუე, ვითარმედ: არა ვითარცა საქმენი აღიყვანებიან
Line: 26    
ნათესავისანი ამის განწვალებისა ქუეშე, არამედ ვითარცა ჴმანი, ვინაჲ ნათესავოანნი,
Line: 27    
ვითარცა საქმენი, არღა მერმე უსაზოგადოესისა მიმართ აღიჳვანებიან.



Subchapter: 12  
Line: 28  რამეთუ შესმენილთაგანნი რომელნიმე უკუე
Line: 29 
ერთისა მხოლოჲსად ითქუმიან, ვითარცა
Line: 30 
განუკუეთელნი


Paragraph: 1     
Line: 31    
ამათ მიერ ცხად-ჰყოფს, ვითარ გარდაცემული წარწერაჲ ნათესავისაჲ განაშორებს
Line: 32    
მას სხუათა ყოველთაგან. და ვითარმედ ესრეთ და ვითარმედ ესე*5
Line: 33    
და რამეთუ ესენი კერძოობითად მყოფნი და რამეთუ ერთისა მხოლოჲსად ითქუმიან
Line: 34    
და რამეთუ მჩუენებელნი ვიტყჳთ3: ესე და იგი და სხუაჲ. და კეთილად
Line: 35    
შემოიღეს სიტყუაჲ ფილოსოფოსთა4 კერძოობითთათჳს, რამეთუ ესენი შე/ვლენ
Page: 51  
Line: 1    
ჩუენებისაცა ქუეშე და გრძნობისა. კეთილად სადმე თითოეულობითნი აღიყვანნეს
Line: 2    
ჩუენებისა ქუეშე, არა საყოველთაონი.

Paragraph: 2     
Line: 3    
ხოლო განუკუეთელად ითქუმიან ესენი, ვითარ არ განიკუეთვბიან არცა
Line: 4    
მსგავსისა სახისა მიმართ, არცა უმსგავსოჲსა სახისა, ვითარ-იგი სახენი და ნათესავნი,
Line: 5    
არამედ განკუეთასავე თანა განიხრწნებიან, რამეთუ ჩემშორისი ცხოველი
Line: 6    
არა არს საზოგადოჲ, არამედ ჩემ შორის გარეშეწერილ არს, ეგრეთვე
Line: 7    
სიტყჳერებითი და ყოველთაგან შეზავებული კაცი გარეშეისაზღვრების.



Subchapter: 13  
Line: 8  და შემთხუევითნი ზოგადად და არა განთჳსებით
Line: 9 
ვისნიმე*1


Paragraph: 1     
Line: 10    
ვითარ სითეთრე ანუ სიშავე, რამეთუ კერძოობითნი არა მრავალთად ითქუმიან,
Line: 11    
ვითარ მას რომელსამე სხეულსა შორის სითეთრე, ანუ ოდისსეოჲს შორის1
Line: 12    
ბრძჳლი, რომლისაგან იცნობებოდა იგი, რამეთუ მის მხო/ლოჲსაჲ იყო იგი,
Line: 13    
რამეთუ არა თუ იყო მის მხოლოჲსაჲ, ვითარ აქუნდა მას მის მიერ საცნობელობაჲ?
Line: 14    
ამისთჳს უკუე თქუნა ზოგადნი შემთხუევითნი და არა განთჳსებით ვისადმე
Line: 15    
მყოფნი ნაცვალად საყოველთაოთა, და არა კერძოობითნი.



Subchapter: 14  
Line: 16  ხოლო2 არს ნათესავი ვიდრემე, ვითარ ცხოველი,
Line: 17 
ხოლო სახე, ვითარ კაცი


Paragraph: 1     
Line: 18    
აჩრდილისმწერლობით, ვითარ მათძლითსა რასმე ჰყოფს მასწავლელობასა
Line: 19    
მაგალითისა მიერ მსწავლელი ჩუენი თითოეულისა ხუთთაგანისაჲ.



Subchapter: 15  
Line: 20  ერთისა ვიდრემე უკუე მხოლოჲსად შესმენილთა
Line: 21 
განეყოფვიან ნათესავნი მრავალთად
Line: 22 
სათქუმელობითა მათითა


Paragraph: 1     
Line: 23    
ამის მიერ აჩუენებს, ვითარ გარდაცემული საზღვარი, ესე იგი არს, წარწერაჲ
Line: 24    
განაშორებს მას სხუათა ყოველთაგან, რამეთუ შეისმინების ვიდრემე
Line: 25    
ნათესავი მრავალთა განყოფილთათ არა რიც/ხჳთა მხოლთჲთა, არამედ სახითაცა;
Line: 26    
ხოლო სახე -- განყოფილთად მხოლოჲთა რიცხჳთა, რომლისათჳს უკუე ჯერ-არს
Line: 27    
ქმნაჲ განსაზღერებასა, ესე იგი არს, წარწერასა თითოეულისა ჴმისასა ესრეთ,
Line: 28    
ვითარმედ: ნათესავი სადმე არს დანიშნვითი*2 ჴმაჲ მრავალთა და სახითა
Line: 29    
განყოფილთად რაჲარსობისა შორის შესმენილი, ხოლო განყოფილებაჲ -- დანიშნვითი
Line: 30    
ჴმაჲ მრავალთად და განყოფილთა სახითა რომელირაჲარსობის შორის
Line: 31    
შესმენილი, ხოლო სახე -- დანიშნვითი ჴმაჲ მრავალთა და რიცხჳთა განყოფილთად
Line: 32    
რაჲარსობისა შორის შესმენლი. ხოლო განთჳსებული არს დანიშნვითი ჴმაჲ
Line: 33    
არსებითი ერთისა სახისად შესმენილი, ხოლო შემთხუევითი არს8 ჴმაჲ დანიშნვითი
Line: 34    
მრავალთა და სახითა განყოფილთად ვითარ-ყოფისა შორის შესმენილი.
Page: 52  



Subchapter: 16  
Line: 1  ხოლო ცხოველნი, ნათესავად მყო/ფ, კაცისა და
Line: 2 
ცხენისა დაჴარისა შეისმინების, რომელნი განიყოფვიან
Line: 3 
სახითაცა და არა რიცხჳთა მხოლოჲთა


Paragraph: 1     
Line: 4       
შესწავებულ იყავნ, ვითარმედ სახითა განყოფილნი ურთიერთას რიცხჳთაცა
Line: 5    
განიყოფვიან, ხოლო რიცხჳთა განყოფილნი არღა მერმე სახითაცა, რამეთუ
Line: 6    
არ გარემოიქცევის სიტყუაჲ. ხოლო ცოდნაჲ საჴმარ-არს, ვითარმედ სამი არს
Line: 7    
იგივეობაჲ: რამეთუ ანუ ნათესავითა იგივე არს, ვითარცა კაცი, ცხენი, ძაღლი,
Line: 8    
ჴარი (რამეთუ ესენი ნათესავითა იგივე არიან, რამეთუ ყოველნი ცხოველნი
Line: 9    
არიან; ხოლო სახითა იგივე არიან, ვითარცა თეონ და პლატონ და ალკივიადი
Line: 10    
(რამეთუ ესენი იგივე და ერთ არიან სახითა); ხოლო რიცხჳთა იგივე არიან,
Line: 11    
ვითარცა კაცი, მარდი; მახჳლი, დანაჲ. ვინაჲ უკუეთუ იგივეობაჲ1 სამ არს, საჭიროდ
Line: 12    
სხუაობაჲცა სამვე არს; რამეთუ ანუ ნათესავითა რაჲთმე2 გა/ნიყოფვიან
Line: 13    
და სხუა ურთიერთას არიან, ანუ სახითა, ანუ რიცხჳთა. ვითარ ნათესავ[ი]თა3
Line: 14    
განიყოფვიან ურთიერთას, ვითარცა კაცი და თეთრი (რამეთუ კაცი
Line: 15    
ვიდრემე ცხოველი არს, ხოლო თეთრი -- ვითარი), არამედ სახითაცა, (რამეთუ
Line: 16    
სხუაჲ არს სახე კაცისაჲ და სხუაჲ -- თეთრისაჲ, რამეთუ კაცი არს სახე
Line: 17    
ცხოვლისა ნათესავად მყოფისაჲ, ხოლო თეთრი სახე არს ვითარებისა და ფერისაჲ),
Line: 18    
არამედ რიცხჳთაცა, რამეთუ გრძნობადი კაცი ვითარ სოკრატი სხუა
Line: 19    
არს პლატონისგან.

Paragraph: 2     
Line: 20    
ვინაჲ კეთილად სადმე ვთქუთ, ვითარმედ ნათესავითა განყოფილნი ურთიერთას
Line: 21    
სახითაცა განიყოფვიან და რიცხჳთა, რამეთუ სახითა განყოფილნი განიყოფვიან
Line: 22    
უეჭუელად რიცხჳთა, გარნა არ უეჭუელად ნათესავითაცა ვითარ იგი
Line: 23    
კაცი და ცხენი, რამეთუ ესენი განიყოფვიან ურთიერთას სახითა (რამეთუ სხუაჲ
Line: 24    
სახე არს კაცისაჲ /და სხუაჲ -- ცხენისაჲ), არამედ რიცხჳთაცა (რამეთუ სხუაჲ არს
Line: 25    
ნივთი კაცისაჲ და სხუაჲ -- ცხენისაჲ), ხოლო არ განიყოფვიან ნათესავითა, რამეთუ
Line: 26    
ორნივე ცხოველნი არიან. ხოლო რიცხჳთა განყოფილნი არცა უეჭუელად სახითა,
Line: 27    
არცა ნათესავითა განიყოფვიან*1. ამისთჳს უკუე თქუა: "რომელნი განიყოფვიან
Line: 28    
ურთიერთას სახითაცა და არა რიცხჳთა მხოლოჲთა", რაჲთა ცხად-იქმნეს, ვითარმედ4
Line: 29    
ურთიერთას სახითა განყოფილნი რიცხჳთაცა განიყოფვიან
Line: 30    
ურთიერთთას.

Subchapter: 17  

Paragraph: 1     
Line: 31       
ხოლო კუალად განყოფილებასა და ზოგადთა
Line: 32    
შემთხუევითთა განეყოფვის ნათესავი მათისა
Line: 33       
უკუე ვითარირაჲარსობის შორის, ანუ
Line: 34    
ვითარარსობისა შესმენისათჳს ხოლო ნათესავისა
Line: 35    
რაჲარსობისა შორის*2

Paragraph: 2     
Line: 36    
ვინაჲცა მრავალთად ვიდრემე სათქუმელობაჲ ნათესავისაჲ განაკიდეებს
Line: 37    
მას მხოლოჲსა ერთისად შესმენილთაგან განკუე/თელთა*3, შემოკლებით აჩუენებს
Line: 38    
ვითარ თითოეულისა ნეშტთაგანისა საჭიროდ მოიღებვის წარწერაჲ ნათესავისა
Line: 39    
მიმართ. რომელნი არა რაჲარსობისა შორის, არამედ ვითარ-მქონებელარსობისა
Page: 53  
Line: 1    
შორის შეისმინებიან*1, განყოფილებაჲ და შემთხუევითნი, არა ვითარირაჲარსობისა
Line: 2    
შინა ხოლო შეისმინებიან, არამედ ვითარქონებისაცა შორის.
Line: 3    
რამეთუ გუეკითხვოდის1 რაჲ, ვითარ აქუს სოკრატსა2, მიუგებთ: მრთელოჲს,
Line: 4    
ანუ სნეულებს, რამეთუ სხუანი განყოფილებანი შემთხუევითთა თანა
Line: 5    
არიან, ვითარ-იგი ნიშნიანობაჲ*2, ცხჳრკავობაჲ, მტიერობაჲ.



Subchapter: 18  
Line: 6  ხოლო რასაშინაობით3 შესმენილობაჲ განაშორებს
Line: 7 
მას განყოფილებათაგან და საზოგადოთა შემთხუევითთა,
Line: 8 
რომელნი არა რაჲარსობის შორის, არამედ
Line: 9 
ვითარირაჲარსობის შორის, ანუ ვითარ მქონებელარსობის
Line: 10 
შორის შეისმინებიან


Paragraph: 1     
Line: 11    
ვითარირაჲარსობის შორის ვიდრემე -- განყოფილებაჲ/, ხოლო ვითარქონებისა
Line: 12    
შორის -- საზოგადონი შემთხუევითნი, ხოლო იტყჳან ვიეთნიმე, ვითარმედ,
Line: 13    
თქუა რაჲ: "ანუ ვითარქონებაჲ", გარეშეიცვნა განთჳსებულნიცა ვიეთნიმე შემთხუევითნი.
Line: 14    
ვიტყჳთ უკუე, ვითარმედ: დაღათუ ვითარქონებისა შორის შეისმინებიან
Line: 15    
იგინიცა, გარნა ეგრეთცა4 ერთისად შესმენილთაგანნი არიან. ხოლო იგინი
Line: 16    
ზემოგაყუნა ნათესავისაგან მეტყუელმან: მრავალთად უკუე თქუმასა ნათესავისასა
Line: 17    
განაკიდეა იგი მხოლოჲსა ერთისა განუკუეთელთაგანისად5
Line: 18    
შესმენილთაგან.



Subchapter: 19  
Line: 19  არა სადმე ნამეტავად, არცა ნაკლულად გარეშეუცავს
Line: 20 
თქუმულსა ამას წარწერასა გაგონებაჲ
Line: 21 
ნათესავისაჲ


Paragraph: 1     
Line: 22       
განსაზღვრებათა ჰნებავს მხოლოდ მოზავებულ-ყოფაჲ საქმისაჲ და სრულად
Line: 23    
გარეშეცვაჲ6 მისი. რამეთუ ამისთჳს განსაზღვრებადცა ითქუმიან, ვითარცა
Line: 24    
გარეშემცველნი საზღვრობით ყანობირთშორისთა /საზღვართაგან გარდმოღებულნი.
Line: 25    
ხოლო ორისა გუარისაებრ7 იცნობებიან განსაზღვრებანი: ანუ დამატებულნი
Line: 26    
ანუ დაკლებულნი8. კეთილად სადმე უთქუამს9 ფილოსოფოსთა, ვითარმედ:
Line: 27    
თითოეულსა ზომიერებასა, ერთად რადმე მყოფსა, ორნი ჰქონან გუერდით
Line: 28    
მდებარენი, რამეთუ ესრეთ სიმართლე ერთი რაჲმე არს -- სათნოებაჲ, ხოლო გუერდით
Line: 29    
უსხენ მას ნაკლულმონაგებობაჲ და მრავალმონაგებობაჲ10. და ნაკლულმონაგები
Line: 30    
ვიდრემე არს უკნინეს სათანადოჲსა მოურნე თავისა თჳსისაჲ. ხოლო
Line: 31    
მრავალმონაგები -- უფროჲს სათანადოჲსა. და კუალად მრთელცნობობაჲ სათნოებაჲ*3
Line: 32    
არს, ხოლო გუერდით უსხენ მას ქვებურობაჲ11 და ლირწებაჲ. და
Line: 33    
ქვებურ12 უკუე არს კლებით მოძრავი, ხოლო ლირწ -- უფროჲსობით და უწესოდ
Line: 34    
მოძრავი. ვითარცა უკუე ამათ ზედა არს, ეგრეთ განსაზღვრებასაცა ზედა. რამეთუ
Line: 35    
/იგი არს რჩეული საზღვარი, რომელი გარეშეჰსაზღვრებდეს ვიდრემე თჳსსა
Line: 36    
საქმესა და არარას გარეგნით მისსა დაუტეობდეს, ხოლო13 გუერდით მდებარეთა
Line: 37    
არას მოჰხუეჭდეს. ხოლო გუერდით უსხენ ამასცა, ვითარ-იგი სხუათა სათნოებათა,
Line: 38    
გარდარეულებაჲ და მოკლებაჲ, ვითარცა ეგერა თქუმულ არს.
Page: 54  

Paragraph: 2     
Line: 1       
დამეტებულნი უკუე ჰყოფენ საქმეთა მოკლებულ, ხოლო დაკლებულნი
Line: 2    
ჰყოფენ საქმეთა დამეტებულ. ვითარ-იგი კაცისა საზღვარი არს "ცხოველი
Line: 3    
სიტყჳერი, მოკუდავი" და ესე საზღვარი განაკიდეებს კაცსა სხუათა ყოველთაგან
Line: 4    
და გარეშესცავს ყოველთა კაცთა. ხოლო მოკლებული ჰყოფს დამეტებასა
Line: 5    
საქმისასა, ვითარ "ცხოველი მოკუდავი", რამეთუ არა კაცი ხოლო არს ცხოველი
Line: 6    
მოკუდავი1, არამედ ცხენიცა და ძაღლი და სხუანი მრავალნი. და კუალად
Line: 7    
და/მეტებული მოკლებულ-ჰყოფს საქმესა, ვითარ "სიტყჳერი, მოკუდავი, ღრამმატიკოსი",
Line: 8    
რამეთუ არა მერმე ყოველთა კაცთა გარეშესცავს, არამედ მხოლოთა
Line: 9    
ღრამმატიკოსთა. და ესე სამართლად! რამეთუ უთანდადებულეს ქმნილნი
Line: 10    
საქმენი უფროჲს შეიწრდებიან, ხოლო უმარტივესად მყოფნი უმეტესისა მიმართ
Line: 11    
განეფინებიან და უმეტესისა მიმართ განვლენ უმახლობელესად მყოფნი
Line: 12    
ჯერეთ პირველისა და ყოველთა საზოგადოჲსა დასაბამისანი. ვინაჲცა "ცხოველი"
Line: 13    
ვიდრემე თჳთ იგი თავით თჳსით უმეტესისა მიმართ განვალს, ხოლო თანდაედვას
Line: 14    
რაჲ "სიტყჳერი" -- უკნინესისა მიმართ, რამეთუ "სიტეჳერისა "ცხოველისა"
Line: 15    
"მოკუდავისადა" შეყოფილისა მერმეცა უმცირესნი შეუცვან, ხოლო
Line: 16    
უკუეთუ დაერთოს "ღრამმატიკოსიცა", მერმე უმცირესადრე ითქუმის, რომლისათჳს
Line: 17    
მოაკლდებოდინ რაჲ /განსაზღვრებანი, ჰყოფენ საქმისა დამეტებასა.
Line: 18    
ამათი უკუე დამნიშნველი პორფირიოს იტყჳს, ვითარმედ გარდაცემული
Line: 19    
ნათესავისად განსაზღვრებაჲ, რომელ არს წარწერაჲ, ორთაგანვე გამოჴსნილ
Line: 20    
არს, რომელნი უშუენიერო ჰყოფენ განსაზღვრებათა, რამეთუ არცა ჰმატს, არცა
Line: 21    
აკლს.

Paragraph: 3     
Line: 22    
თქუმულ არს, ვითარმედ სამნი არიან ნათესავნი: რომელნიმე უკუე პირველ
Line: 23    
მრავალთასა, ხოლო რომელნიმე მრავალთა შორის და რომელნიმე მრავალთა
Line: 24    
ზედა, რომელნი უკუანაჲსადცა ნათესავად იწოდებიან და გასაგონებლად2.
Line: 25    
არ წინაუც3 პორფირის სწავლაჲ ნათესავთათჳს პირველთა მრავალთასა, არცა
Line: 26    
მრავალთშორისთათჳს, არამედ მრავალთაზედათათჳს, ესე იგი არს, გასაგონებელთათჳს.
Line: 27    
ამისთჳს უკუე თქუა "წარერაჲ" საგულისზრახვოჲსა, ესე იგი
Line: 28    
/არს, მოსაგონებელისა ნათესავისაჲ, რომლისა გულისზრახვისაებრ4 მომღებელნი
Line: 29    
საქმეთანი მისსა მიმართ განვასაზღვრებთ, ვითარ-იგი მოვიღებთ გაგონებისაებრ
Line: 30    
მისისა კაცსა და მისსა მიმართ აღმგულისსიტყუავნი5 ვიტყჳთ, ვითარმედ:
Line: 31    
"კაცი არს ცხოველი სიტყჳერი, მოკუდავი". იტყჳს უკუე პორფირიოს, ვითარმედ:
Line: 32    
ამის გაგონებისასა არცა რაჲ დამეტებული, არცა დაკლებული აქუს წარწერასა
Line: 33    
ნათესავისასა.



Next part



This text is part of the ARMAZI edition of Ammonius, In Aristotelem commentaria.

Copyright ARMAZI Project, Frankfurt a/M, 22.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.