TITUS
Rg-Veda: Aitareya-Aranyaka
Part No. 8
Adhyaya: 3
Line of ed.: 12
Adhyāya
3.
Paragraph: 1
Sentence: a
Line of ed.: 13
yo
ha
vā
ātmānaṃ
pañcavidʰam
uktʰaṃ
veda
,
yasmād
idaṃ
sarvam
u/ttiṣṭʰati
,
Line of ed.: 14
sa
saṃprativit
\
Sentence: b
pr̥tʰivī
vāyur
ākāśa
āpo
jyotīṃ/ṣīty
Line of ed.: 15
eṣa
vā
ātmoktʰaṃ
pañcavidʰam
.
Sentence: c
etasmād
dʰīdaṃ
sarvam
uttiṣṭʰaty
.
Sentence: d
etam
e/vāpyeti
Line of ed.: 16
\
Sentence: e
ayanaṃ
ha
vai
samānānāṃ
bʰavati
ya
evaṃ
veda
\
Page of ed.: 112
Sentence: f
Line of ed.: 1
tasmin
yo
'nnaṃ
cānnādaṃ
ca
vedāhāsminn
annādo
jāyate
,
bʰavaty
asyā/nnam
Line of ed.: 2
\
Sentence: g
āpaś
ca
pr̥tʰivī
cānnam
.
Sentence: h
etanmayāni
hy
annāni
bʰavanti
.
Sentence: i
jyotiś
ca
Line of ed.: 3
vāyuś
cānnādam
.
Sentence: j
etābʰyāṃ
hīdaṃ
sarvam
annam
atty
.
Sentence: k
āvapanam
ākāśa
.
Sentence: l
ākāśe
Line of ed.: 4
hīdaṃ
sarvaṃ
samopyate
\
Sentence: m
āvapanaṃ
ha
vai
samānānāṃ
bʰavati
ya
evaṃ
Line of ed.: 5
veda
\
Sentence: n
tasmin
yo
'nnaṃ
cānnādaṃ
ca
vedāhāsminn
annādo
jāyate
,
bʰavaty
a/syānnam
Line of ed.: 6
\
Sentence: o
oṣadʰivanaspatayo
'nnaṃ
.
Sentence: p
prāṇabʰr̥to
'nnādam
.
Sentence: q
oṣadʰivana/spatīn
Line of ed.: 7
hi
prāṇabʰr̥to
'danti
\
Sentence: r
teṣāṃ
ya
ubʰayatodantāḥ
puruṣasyānu
Line of ed.: 8
vidʰāṃ
vihitās
,
te
'nnādā
.
Sentence: s
annam
itare
paśavas
.
Sentence: t
tasmāt
ta
itarān
paśū/n
Line of ed.: 9
adʰīva
caranty
.
Sentence: u
adʰīva
hy
anne
'nnādo
bʰavati
\
Sentence: v
adʰīva
ha
samānānāṃ
Line of ed.: 10
jāyate
ya
evaṃ
veda
\\ 1 \\
Paragraph: 2
Sentence: a
Line of ed.: 11
tasya
ya
ātmānam
āvistarāṃ
vedāśnute
hāvir
bʰūyaḥ
\
Sentence: b
oṣadʰivana/spatayo
,
Line of ed.: 12
yac
ca
kiñ
ca
prāṇabʰr̥t
,
sa
ātmānam
āvistarāṃ
veda
\
Sentence: c
oṣadʰi/vanaspatiṣu
Line of ed.: 13
hi
raso
dr̥śyate
,
cittaṃ
prāṇabʰr̥tsu
\
Sentence: d
prāṇabʰr̥tsu
tv
evāvi/starām
Line of ed.: 14
ātmā
.
Sentence: e
teṣu
hi
raso
'pi
dr̥śyate
,
na
cittam
itareṣu
\
Sentence: f
puruṣe
Line of ed.: 15
tv
evāvistarām
ātmā
.
Sentence: g
sa
hi
prajñānena
saṃpannatamo
.
Sentence: h
vijñātaṃ
vadati
,
Line of ed.: 16
vijñātaṃ
paśyati
,
veda
śvastanaṃ
,
veda
lokālokau
.
Sentence: i
martyenāmr̥tam
ī/psaty
Line of ed.: 17
evaṃ
saṃpannaḥ
\
Sentence: j
atʰetareṣāṃ
paśūnām
aśanāpipāse
evābʰivijñānaṃ
.
Sentence: k
Line of ed.: 18
na
vijñātaṃ
vadanti
,
na
vijñātaṃ
paśyanti
,
na
viduḥ
śvastanaṃ
,
na
Line of ed.: 19
lokālokau
.
Sentence: l
ta
etāvanto
bʰavanti
.
Sentence: m
yatʰāprajñaṃ
hi
saṃbʰavāḥ
\\ 2 \\
Page of ed.: 113
Paragraph: 3
Sentence: a
Line of ed.: 1
sa
eṣa
puruṣaḥ
samudraḥ
sarvaṃ
lokam
iti
\
Sentence: b
yad
dʰa
kiñ
cāśnute
,
'ty
enaṃ
Line of ed.: 2
manyate
.
Sentence: c
yady
antarikṣalokam
aśnute
,
'ty
enaṃ
manyate
.
Sentence: d
yady
amuṃ
lokam
aśnuvī/tāty
Line of ed.: 3
evainaṃ
manyeta
\
Sentence: e
sa
eṣa
puruṣaḥ
pañcavidʰas
.
Sentence: f
tasya
yad
uṣṇaṃ
,
taj
jyo/tir
.
Line of ed.: 4
Sentence: g
yāni
kʰāni
,
sa
ākāśo
.
Sentence: h
'tʰa
yal
lohitaṃ
śleṣmā
retas
,
tā
Line of ed.: 5
āpo
.
Sentence: i
yac
cʰarīraṃ
,
sā
pr̥tʰivī
.
Sentence: j
yaḥ
prāṇaḥ
,
sa
vāyuḥ
\
Sentence: k
sa
eṣa
Line of ed.: 6
vāyuḥ
pañcavidʰaḥ
,
prāṇo
'pāno
vyāna
udānaḥ
samānaḥ
\
Sentence: l
tā
Line of ed.: 7
etā
devatāḥ
prāṇāpānayor
eva
niviṣṭāś
,
cakṣuḥ
śrotraṃ
mano
vā/g
Line of ed.: 8
iti
.
Sentence: m
prāṇasya
hy
anv
apāyam
etā
apiyanti
\
Sentence: n
sa
eṣa
vācaś
ci/ttasyottarottarikramo
,
Line of ed.: 9
yad
yajñaḥ
\
Sentence: o
sa
eṣa
yajñaḥ
pañcavidʰo
,
'gnihotraṃ
Line of ed.: 10
darśapūrṇamāsau
cāturmāsyāni
paśuḥ
somaḥ
\
Sentence: p
sa
eṣa
yajñānāṃ
Line of ed.: 11
saṃpannatamo
,
yat
soma
.
Sentence: q
etasmin
hy
etāḥ
pañcavidʰā
adʰigamyante
.
Sentence: r
yat
prā/k
Line of ed.: 12
savanebʰyaḥ
,
saikā
vidʰā
{Ed
.
Keith
saikāvidʰā}
.
Sentence: s
trīṇi
savanāni
.
Sentence: t
yad
ūrdʰvaṃ
,
sā
pañcamī
\\ 3 \\
Paragraph: 4
Sentence: a
Line of ed.: 13
yo
ha
vai
yajñe
yajñaṃ
vedāhany
ahar
deveṣu
devam
adʰyūl̥haṃ
,
sa
saṃprativit
\
Sentence: b
Line of ed.: 14
eṣa
vai
yajñe
yajño
'hany
ahar
deveṣu
devo
'dʰyūl̥ho
,
yad
etan
mahad
uktʰam
\
Sentence: c
Line of ed.: 15
tad
etat
pañcavidʰaṃ
.
Sentence: d
trivr̥t
pañcadaśaṃ
saptadaśam
ekaviṃśaṃ
pañcaviṃśam
iti
Line of ed.: 16
stomato
.
Sentence: e
gāyatraṃ
ratʰantaraṃ
br̥had
bʰadraṃ
rājanam
iti
sāmato
.
Sentence: f
gāyatry
u/ṣṇig
Line of ed.: 17
br̥hatī
triṣṭub
dvipadeti
cʰandastaḥ
.
Sentence: g
śiro
dakṣiṇaḥ
pakṣa
uttaraḥ
Line of ed.: 18
pakṣaḥ
puccʰam
ātmety
ākʰyānam
\
Sentence: h
pañcakr̥tvaḥ
prastauti
.
Sentence: i
pañcakr̥tva
udgā/yati
.
Line of ed.: 19
Sentence: j
pañcakr̥tvaḥ
pratiharati
.
Sentence: k
pañcakr̥tva
upadravati
.
Sentence: l
pañcakr̥tvo
nidʰa/nam
Page of ed.: 114
Line of ed.: 1
upayanti
.
Sentence: m
tat
stobʰasahasraṃ
bʰavati
\
Sentence: n
evaṃ
hy
etāḥ
pañca
vidʰā
Line of ed.: 2
anuśasyante
.
Sentence: o
yat
prāk
tr̥cāśītibʰyaḥ
,
saukā
vidʰā
.
Sentence: p
tisras
tr̥cāśītayo
.
Sentence: q
Line of ed.: 3
yad
ūrdʰvaṃ
,
sā
pañcamī
\
Sentence: r
tad
etat
sahasraṃ
.
Sentence: s
tat
sarvaṃ
.
Sentence: t
tāni
daśa
daśeti
vai
Line of ed.: 4
sarvam
.
Sentence: u
etāvatī
hi
saṃkʰyā
.
Sentence: v
daśa
daśatas
,
tac
cʰataṃ
.
Sentence: w
daśaśatāni
,
tat
sahasraṃ
.
Sentence: x
Line of ed.: 5
tat
sarvam
\
Sentence: y
tāni
trīṇi
cʰandāṃsi
bʰavanti
.
Sentence: z
tredʰāvihitaṃ
{Ed
.
Keith
tredʰā
vihitaṃ}
vā
Line of ed.: 6
idam
annam
,
aśanaṃ
pānaṃ
kʰādas
.
Sentence: aa
tad
etair
āpnoti
\\ 4 \\
Paragraph: 5
Sentence: a
Line of ed.: 7
tad
vā
idaṃ
br̥hatīsahasraṃ
saṃpannam
\
Sentence: b
tad
dʰaitad
eke
nānācʰandasāṃ
sahasraṃ
Line of ed.: 8
pratijānate
,
kim
anyat
,
sad
anyad
brūyāmeti
\
Sentence: c
triṣṭupsahasram
eke
.
Sentence: d
jagatīsa/hasram
Line of ed.: 9
eke
.
Sentence: e
'nuṣṭupsahasram
eke
\
Sentence: f
tad
uktam
r̥ṣiṇā
\
Sentence: g
anuṣṭubʰam
anu
carcūryamā/ṇam
Line of ed.: 10
(RV
X
124
,9c)
,
indraṃ
ni
cikyuḥ
kavayo
manīṣā
-
(RV
X
124
,9d)
-iti
\\
Sentence: h
vāci
vai
tad
aindraṃ
prāṇaṃ
Line of ed.: 11
nyacāyann
ity
etat
tad
uktaṃ
bʰavati
\
Sentence: i
sa
heśvaro
yaśasvī
kalyāṇakīrti/r
Line of ed.: 12
bʰavator
.
Sentence: j
īśvaro
ha
tu
purāyuṣaḥ
praitor
iti
ha
smāha
-.
Sentence: k
-akr̥tsno
hy
eṣa
Line of ed.: 13
ātmā
,
yad
vāg
.
Sentence: l
abʰi
hi
prāṇena
manase
'syamāno
vācā
nānu/bʰavati
Line of ed.: 14
\
Sentence: m
br̥hatīm
abʰisaṃpādayed
.
Sentence: n
eṣa
vai
kr̥tsna
ātmā
,
yad
br̥hatī
\
Sentence: o
so
Line of ed.: 15
'yam
ātmā
sarvataḥ
śarīraiḥ
parivr̥tas
.
Sentence: p
tad
yatʰāyam
ātmā
sarvataḥ
śarīraiḥ
Line of ed.: 16
parivr̥ta
,
evam
eva
br̥hatī
sarvataś
cʰandobʰiḥ
parivr̥tā
\
Sentence: q
madʰyaṃ
hy
eṣā/m
Line of ed.: 17
aṅgānām
ātmā
,
madʰyaṃ
cʰandasāṃ
br̥hatī
\
Sentence: r
sa
heśvaro
yaśasvī
kalyā/ṇakīrtir
Line of ed.: 18
bʰavator
.
Sentence: s
īśvaro
ha
tu
purāyuṣaḥ
praitor
iti
ha
smāha
.
Sentence: t
kr̥tsno
Line of ed.: 19
hy
eṣa
ātmā
,
yad
br̥hatī
.
Sentence: u
tasmād
br̥hatīm
evābʰisaṃpādayet
\\ 5 \\
Page of ed.: 115
Paragraph: 6
Sentence: a
Line of ed.: 1
tad
vā
idaṃ
br̥hatīsahasraṃ
saṃpannaṃ
.
Sentence: b
tasya
vā
etasya
br̥hatīsahasrasya
Line of ed.: 2
saṃpannasyaikādaśānuṣṭbʰāṃ
śatāni
bʰavanti
pañcaviṃśatiś
cānuṣṭubʰa
.
Sentence: c
Line of ed.: 3
āttaṃ
vai
bʰūyasā
kanīyaḥ
\
Sentence: d
tad
uktam
r̥ṣiṇā
\
Sentence: e
vācam
aṣṭāpadīm
aham
(RV
VIII
76
,12a)
i/ty
.
Line of ed.: 4
Sentence: f
aṣṭau
hi
caturakṣarāṇi
bʰavanti
\
Sentence: g
navasraktim
(RV
VIII
76
,12b-1
)
ity
.
Sentence: h
br̥hatī
saṃpadya/mānā
Line of ed.: 5
navasraktiḥ
{
"So
I
read
for
navasrakti
of
the
MSS
.
and
edd
."}
\
Sentence: i
r̥taspr̥śam
(RV
VIII
76
,12b-2
)
iti
.
Sentence: j
satyaṃ
vai
vāg
r̥cā
spr̥ṣṭā
\
Sentence: k
Line of ed.: 6
indrāt
pari
tanvaṃ
mama
(RV
VIII
76
,12c)
iti
.
Sentence: l
tad
yad
evaitad
br̥hatīsahasram
anuṣṭupsaṃpannaṃ
Line of ed.: 7
bʰavati
,
tasmāt
tad
aindrāt
prāṇād
br̥hatyai
vācam
anuṣṭubʰaṃ
tanvaṃ
saṃnirmimīte
\
Sentence: m
Line of ed.: 8
sa
vā
eṣa
vācaḥ
paramo
vikāro
,
yad
etan
mahad
uktʰaṃ
.
Sentence: n
tad
etat
pañcavidʰaṃ
,
Line of ed.: 9
mitam
amitaṃ
svaraḥ
satyānr̥te
iti
\
Sentence: o
r̥g
gātʰā
kumbyā
,
tan
mitaṃ
.
Sentence: p
Line of ed.: 10
yajur
nigado
vr̥tʰāvāk
,
tad
amitaṃ
.
Sentence: q
sāmātʰo
yaḥ
kaś
ca
geṣṇaḥ
,
saḥ
svara
.
Sentence: r
Line of ed.: 11
o3m
iti
saytaṃ
.
Sentence: s
nety
anr̥tam
\
Sentence: t
tad
etat
puṣpaṃ
pʰalaṃ
vāco
,
yat
satyaṃ
.
Sentence: u
sa
Line of ed.: 12
heśvaro
yaśasvī
kalyāṇakīrtir
bʰavitoḥ
.
Sentence: v
puṣpaṃ
hi
pʰalaṃ
vācaḥ
Line of ed.: 13
satyaṃ
vadati
\
Sentence: w
atʰaitan
mūlaṃ
vāco
,
yad
anr̥taṃ
.
Sentence: x
tad
yatʰā
vr̥kṣa
āvirmūlaḥ
Line of ed.: 14
śuṣyati
.
Sentence: y
sa
udvartata
.
Sentence: z
evam
evānr̥taṃ
vadann
āvirmūlam
ātmānaṃ
karoti
.
Sentence: aa
Line of ed.: 15
sa
śuṣyati
.
Sentence: ab
sa
udvartate
\
Sentence: ac
tasmād
anr̥taṃ
na
vaded
.
Sentence: ad
dayeta
tv
enena
\
Sentence: ae
parāg
vā
Line of ed.: 16
etad
riktam
akṣaraṃ
,
yad
etad
o3m
iti
.
Sentence: af
tad
yat
kiñcom
ity
āhātraivāsmai
tad
ri/cyate
.
Line of ed.: 17
Sentence: ag
sa
yat
sarvam
oṃ
kuryād
,
riñcyād
ātmānaṃ
.
Sentence: ah
sa
kāmebʰyo
nālaṃ
syāt
\
Sentence: ai
Line of ed.: 18
atʰaitat
pūrṇam
abʰyātmaṃ
,
yan
neti
\
Sentence: aj
sa
yat
sarvaṃ
neti
brūyāt
,
pāpikāsya
Line of ed.: 19
kīrtir
jāyeta
.
Sentence: ak
sainaṃ
tatraiva
hanyāt
\
Sentence: al
tasmāt
kāla
eva
dadyāt
,
kāle
na
Line of ed.: 20
dadyāt
.
Sentence: am
tat
satyānr̥te
mitʰunīkaroti
.
Sentence: an
tayor
mitʰunāt
prajāyate
,
bʰūyān
bʰa/vati
Line of ed.: 21
\
Sentence: ao
yo
vai
tāṃ
vācaṃ
veda
,
yasyā
eṣa
vikāraḥ
,
sa
saṃprativit
\
Page of ed.: 116
Sentence: ap
Line of ed.: 1
akāro
vai
sarvā
vāk
.
Sentence: aq
saiṣā
sparśoṣmabʰir
vyajyamānā
bahvī
nānā/rūpā
Line of ed.: 2
bʰavati
\
Sentence: ar
tasyai
yad
upāṃśu
,
sa
prāṇo
.
Sentence: as
'tʰa
yad
uccais
,
tac
cʰarīraṃ
.
Sentence: at
Line of ed.: 3
tasmāt
tat
tira
iva
.
Sentence: au
tira
iva
hy
aśarīram
.
Sentence: av
aśarīro
hi
prāṇo
.
Sentence: aw
'tʰa
Line of ed.: 4
yad
uccais
,
tac
cʰarīraṃ
.
Sentence: ax
tasmāt
tad
āvir
.
Sentence: ay
āvir
hi
śarīram
\\ 6 \\
Paragraph: 7
Sentence: a
Line of ed.: 5
tad
vā
idaṃ
br̥hatīsahasraṃ
saṃpannaṃ
.
Sentence: b
tad
yaśaḥ
.
Sentence: c
sa
indraḥ
.
Sentence: d
sa
bʰūtānām
a/dʰipatiḥ
Line of ed.: 6
\
Sentence: e
sa
ya
evam
etam
indraṃ
bʰūtānām
adʰipatiṃ
veda
,
visrasā
Line of ed.: 7
haivāsmāl
lokāt
praitīti
ha
smāha
mahidāsa
aitareyaḥ
.
Sentence: f
pretyendro
Line of ed.: 8
bʰūtvaiṣu
lokeṣu
rājati
\
Sentence: g
tad
āhur
.
Sentence: h
yad
anena
rūpeṇāmuṃ
lokam
abʰisaṃ/bʰavatī3ṁ
,
Line of ed.: 9
atʰa
kena
rūpeṇemaṃ
lokam
ābʰavatī3ṁ
\
Sentence: i
tad
yad
etat
striyāṃ
Line of ed.: 10
lohitaṃ
bʰavaty
,
agnes
tad
rūpaṃ
.
Sentence: j
tasmāt
tasmān
na
bībʰatseta
-
Sentence: k
-atʰa
yad
etat
puruṣe
Line of ed.: 11
reto
bʰavaty
,
ādityasya
tad
rūpaṃ
.
Sentence: l
tasmāt
tasmān
na
bībʰatseta
\
Sentence: m
so
'yam
ā/tmemam
Line of ed.: 12
ātmānam
amuṣmā
ātmane
saṃprayacʰaty
.
Sentence: n
asāv
ātmāmum
ātmānam
Line of ed.: 13
imasmā
ātmane
saṃprayacʰati
.
Sentence: o
tāv
anyonyam
abʰisaṃbʰavato
.
Sentence: p
'nenāha
rūpe/ṇāmuṃ
Line of ed.: 14
lokam
abʰisaṃbʰavaty
,
amuno
rūpeṇemaṃ
lokam
ābʰavati
\\ 7 \\
Sentence: q
Line of ed.: 15
tatraite
ślokāḥ
\
Sentence: r
Verse: 1
Line of ed.: 16
yad
akṣaraṃ
pañcavidʰaṃ
sameti
\
yujo
yuktā
abʰi
yat
saṃvahanti
\
Line of ed.: 17
satyasya
satyam
anu
yatra
yujyate
\
tatra
devāḥ
sarva
ekaṃ
bʰavanti
\\ 1 \\
Page of ed.: 117
Sentence: s
Verse: 2
Line of ed.: 1
yad
akṣarād
akṣaram
eti
yuktam
\
yujo
yuktā
abʰi
yat
saṃvahanti
\
Line of ed.: 2
satyasya
satyam
anu
yatra
yujyate
\
tatra
devāḥ
sarva
ekaṃ
bʰavanti
\\ 2 \\
Sentence: t
Verse: 3
Line of ed.: 3
yad
vāca
om
iti
yac
ca
neti
\
yac
cāsyāḥ
krūraṃ
yad
u
{
yadi
E}
colba/ṇiṣṇu
Line of ed.: 4
\
tad
viyūyā
kavayo
anvavindan
\
nāmāyattā
samatr̥pya/ñ
Line of ed.: 5
cʰrute
'dʰi
{
'ti
F
,
G}
\\ 3 \\
Sentence: u
Verse: 4
Line of ed.: 6
yasmin
nāmā
samatr̥pyañ
cʰrute
'dʰi
{
'ti
F
,
G}
\
tatra
devāḥ
sarvayujo
bʰavanti
\
Line of ed.: 7
tena
pāpmānam
apahatya
brahmaṇā
\
svargaṃ
lokam
apyeti
vidvān
\\ 4 \\
Sentence: v
Verse: 5
Line of ed.: 8
nainaṃ
vācā
striyaṃ
bruvan
\
nainam
astrīpumān
bruvan
\
pumāṃsaṃ
na
Line of ed.: 9
bruvann
enam
\
vadan
vadati
kaś
cana
\\ 5 \\
Paragraph: 8
Sentence: a
Line of ed.: 10
a
{
aha
D
,
F
,
G
;
aḥ
K
,
L
,
S}
iti
brahma
.
Sentence: b
tatrāgatam
aham
iti
\
Sentence: c
tad
vā
idaṃ
br̥hatīsahasraṃ
Line of ed.: 11
saṃpannaṃ
.
Sentence: d
tasya
vā
etasya
br̥hatīsahasrasya
saṃpannasya
ṣaṭtriṃśatam
akṣa/rāṇāṃ
Line of ed.: 12
sahasrāṇi
bʰavanti
.
Sentence: e
tāvanti
puruṣāyuṣo
'hnāṃ
sahasrāṇi
Line of ed.: 13
bʰavanti
\
Sentence: f
jīvākṣareṇaiva
jīvāhar
āpnoti
,
jīvāhnā
jīvākṣara/m
Line of ed.: 14
iti
\
Sentence: g
anakāmamāro
'tʰa
devaratʰas
.
Sentence: h
tasya
vāg
uddʰiḥ
,
śrotre
pakṣasī
,
Line of ed.: 15
cakṣuṣī
yukte
,
manaḥ
saṃgrahītā
.
Sentence: i
tad
ayaṃ
prāṇo
'dʰitiṣṭʰati
\
Sentence: j
tad
uktam
r̥/ṣiṇā
Line of ed.: 16
\
Sentence: k
ā
tena
yātaṃ
manaso
javīyasā
(RV
X
39
,12a)
,
nimiṣaś
cij
javīyasā
-
(RV
VIII
73
,2a)
-iti
,
Line of ed.: 17
javīyaseti
\\ 8 \\
Line of ed.: 18
\\
ity
aitareyadvitīyāraṇyake
tr̥tīyo
'dʰyāyaḥ
\\
Page of ed.: 118
This text is part of the
TITUS
edition of
Rg-Veda: Aitareya-Aranyaka
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 20.11.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.