TITUS
Movses Kalankatowaci, Patmowtiwn Alowanic Asxarhi
Part No. 83
Previous part

Book: III  
Page: 327  

Line: 1 
ՀԱՏՈՐ ԵՐՐՈՐԴ



Chapter: 1  
Page: 329  
Line: 1 
ԳԼՈՒԽ Ա.

Line: 2  Սակս Իսմայելական ազգին յարձակմանն ՛ի հարաւոյ
Line: 3  յունիլ զծագս տիեզերաց, որոյ սկիզբն ՛ի Մահմետէ
Line: 4  կարծեցեալ մարգարէէն եղեւ։


Line: 5       Զոր ընկալաք ՛ի հոգեզուարճ վարդապետաց
Line: 6    մակերեւումն ապառնեաց՝ արտածել ուսցուք, յիշելով
Line: 7    զնահապետական բանն առ Իսմայէլ մարգարէացեալ.
Line: 8    "Եթէ ձեռք դորա յամենեսին, եւ
Line: 9    եղիցի ազգ մեծ"։

Line: 10       Ընդ նուազիլն թագաւորութեանն Պարսից
Line: 11    Սասանական ազգին ՛ի վեր երեւեցաւ այր մի
Line: 12    Մահմէտ անուն, վայրագ աղեղնաւոր, որ յանապատս
Line: 13    կայր։ Եւ ՛ի միում աւուր դիպաւ նա Արիոսի
Line: 14    կեղծիւ միայնակեցի ումեմն՝ անուն Փախիրա,
Line: 15    առ որ լիալիճ աղեղն ՛ի Մահմետէ գեղապարէր։
Line: 16    Իսկ նորա սաստիկ ձայնեալ ասէ. "Մի́
Line: 17    մեղանչէր՝ որդեակ, զի իբրեւ զքեզ մարդ եմ".
Line: 18    ասէ առ նա Մահմէտն. -- "Զի մարդ ես, վասն է՞ր
Line: 19    կաս ՛ի քարանձաւդ"։ Յայնժամ կոչեցեալ առ
Line: 20    ինքն զնա՝ սկսաւ ուսուցանել ՛ի Հին եւ ՛ի նոր
Line: 21    Կտակարանաց ըստ Արիոսի, որ արարած զՈրդին
Line: 22    Աստուծոյ ասաց։ Եւ նա, զոր ինչ ՛ի նմանէ լինէր
Page: 330   Line: 1    ուսեալ՝ հրամայէր խուժադուժ Տաճկացն
Line: 2    պատմել. եւ բողոքէր առ նա զի մի́ ոք գիտասցէ
Line: 3    զնորա տեղին։ Իսկ անիմաստ ազգն այն՝ ՛ի զարմանս
Line: 4    եղեալ սակս հրաշաբանութեանն, ասեն
Line: 5    ցՄահմէտ. "Ուստի՞ է քեզ զայդ գիտել". եւ Մահմէտն
Line: 6    հայթայթեալ զանծանօթն իւր ազգ՝ ասէ.
Line: 7    -"Հրեշտակ խօսի ընդ իս՝ որպէս ընդ մի ոք
Line: 8    յաստուածախօս առաջին մարգարէիցն"։ -- Եւ նոցա
Line: 9    գաղտնի լրտեսս կացուցեալ առ ՛ի գիտել,
Line: 10    թէ ով պատմէ նմա զայն, կամ ուստի գիտէ նա
Line: 11    զայն ամենայն. իմացեալ Մահմետի զդաւաճանսըն,
Line: 12    ծածկաբար զվարդապետն իւր սպանեալ
Line: 13    ընդաւազեաց. եւ ՛ի նմին տեղւոջ նստեալ ինքն
Line: 14    ասէ ցլրտեսս. "Յայսմ տեղւոջ հրեշտակ ինձ երեւեալ՝
Line: 15    մեծամեծ սքանչելիս պատմէ"։ Եւ նոցա
Line: 16    տեսեալ զնա միայն՝ եկին պատմեցին վրիպական
Line: 17    ազգին Տաճկաց. եւ նոցա մեծախումբ արարեալ
Line: 18    ժողով՝ դիմեցին յանջրդի յանապատն եւ
Line: 19    մեծագոյն պատուով զՄահմէտն ածին յիւրեանց
Line: 20    մէջն, որ սկսաւ առնել մարգարէութիւն եւ ասէ.
Line: 21    "Եթէ դուք անսայք իմոյ մարգարէութեանս եւ
Line: 22    քարոզութեանս եւ առնէք զայնս՝ մեծ իշխանութիւն
Line: 23    ազգիս մերոյ հասանէ, որպէս Հոռոմոց
Line: 24    գիրն ասէ, թէ մեզ իշխանութիւն վասն հաւատոյս
Line: 25    մերոյ տուաւ յԱստուծոյ։ Եւ զոր իւրեան
Line: 26    ատրուշանաց եւ զոհից էին տեղիք՝ Գումբէթ Աբրահամու
Line: 27    անուանեաց եւ տեղի աստուածակոխ. եւ
Page: 331   Line: 1    անդ հրամայեաց կոտորած առնել, եւ զօրն զայն
Line: 2    Աբրահամու անուանեաց։ Հրաման ետ չորեքկուսի
Line: 3    ՛ի զոհանոցն աղօթել, քար արձան կանգնել
Line: 4    եւ համբուրել յանուն Աբրահամու։ Եւ առ նա
Line: 5    երանելի մարգարէն առնէր զմարգարէութիւն,
Line: 6    "Եթէ թողցէ այր զկին իւր, եւ լինիցի առն այլում,
Line: 7    եթէ դառնայցէ առ այր իւր, ոչ ապաքէն
Line: 8    պղծելով պղծեսցի կինն այն"։ Զայս իսկ կատարեաց
Line: 9    Մահմէտն, զի Տալբ ոմն Տաճիկ ունէր կին
Line: 10    գեղեցիկ. վասն որոյ յղեաց պատգամ առ նա,
Line: 11    եթէ Աստուած հրամայեաց թողուլ զկին քո։ Իսկ
Line: 12    Տալբն այն ածեալ զկինն իւր ՛ի մէջ հրապարակին՝
Line: 13    երդմամբ կացուցեալ վկայս, եհան արձակեաց
Line: 14    յիւրմէ. եւ Մահմէտ առ ինքն առեալ զկինն՝
Line: 15    ելից զբղջախոհ ախտին իւրոյ զտռփանս։ Եւ յետ
Line: 16    այնորիկ դարձեալ ասէ ցՏալբն. "Աստուած հրամայեաց
Line: 17    առնուլ զկին քո առ քեզ"։ Եւ այս օրէնք
Line: 18    տաղտկալի յազգ նոցա եմուտ. որ զկին
Line: 19    թողեալ ՛ի կնութենէ, ապա առ այլում եդեալ
Line: 20    ՛ի քուն, առ ինքն առնու։ Եւ այնպէս է անօրէն
Line: 21    նոցա օրէնսդրութիւն, որ մինչ յահեղ անունն
Line: 22    Աստուծոյ երդնուն՝ ստեն, եւ մինչ յառականս
Line: 23    կանանց երդնուն, անսուտ պահեն։ Եւ այլ ինչ բազում
Line: 24    աւանդեաց ազգին այնմիկ, որոց անմտութիւնն
Line: 25    յայտնի լիցի յաւուր մեծի դատաստանին։

Line: 26       ՛Ի լնուլ վաթսուն եւ հինգ թուին Հայոց՝ երեւեցաւ
Line: 27    Մահմէտ ՛ի Մտին շահաստանի։ Եւ իբրեւ
Page: 332   Line: 1    եղեւ եօթանասուն թիւն՝ եկն ՛ի Գումբէթն Աբրահամու,
Line: 2    եւ անտի ել յայն շահաստան, որ այժմ
Line: 3    կոչի յիւր անուն՝ Մահմետայ, յամսեանն սաֆար։
Line: 4    Եղեւ անդ ամ մի, եւ զողջոյն ամն ՛ի շահաստանէն
Line: 5    ասպատակ արար. եւ յամսեանն շահր
Line: 6    ռաբիլ ավալ սկսեալ թափեաց զԳմբէթն Աբրահամու
Line: 7    ՛ի Ռամազան ամսոյ ժթ. այն ութերորդ
Line: 8    ամ էր նորա իշխանութեանն։ Շաւալ ամսոյ ժե.
Line: 9    կռուեցաւ ընդ Նեփ Պարսկի. յաղկաթ ամսոյն ՛ի
Line: 10    հասարակել տունջեան եւ գիշերոյ եկն ՛ի Մաքայ
Line: 11    եւ անտի դարձեալ յիւր շահաստանն, մինչդեռ
Line: 12    վեց օր կայր ՛ի փուղկաթայ ամսոյ ՛ի նմին ամի.
Line: 13    եթող ամիրայ ՛ի Մաքայ զՍէդ՝ Աբուսիդայ որդին։
Line: 14    Եւ դարձան նորա ընկերքն ՛ի Մաքայ. Աբուբէքր՝
Line: 15    Աբուհափայ որդին, աւագ էր յընկերացն.
Line: 16    եւ այն ինն տարի էր Մահմետայ իշխանութեանն։
Line: 17    ՛Ի տասներորդ ամին մեռաւ յաւուր
Line: 18    երկուշաբաթի յամսեանն շահռաբի՝ աղաւաղի
Line: 19    յերկուցն, կալեալ զիշխանութիւնն ամս տասն։
Line: 20    Եւ երեքտասան ամ զքարոզութիւն իւր հաստատեաց։
Line: 21    Քառասուն ամ ունէր, մինչ երեւեցաւն եւ
Line: 22    ՛ի վաթսուն եւ յերրորդ ամին մեռաւ։



Next part


This text is part of the TITUS edition of Movses Kalankatowaci, Patmowtiwn Alowanic Asxarhi.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 23.8.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.