TITUS
Author: Blanch. 
Franciscus Blanchus
Text: Dict. 
Dictionarium Latino-Epiroticum


On the basis of the original edition
Dictionarium Latino Epiroticum,
per R.D. Franciscum Blanchum,
Romae: Typis Sac.Congr.de Propag. Fide. 1635
entered by Michiel de Vaan,
Leiden 2004;
TITUS version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 30.4.2006 / 17.1.2010



The original page numbers are indicated between square brackets.
   Special signs:
      ξ = Albanian /th/, /dh/
      ɛ = /z/
      ɣ = vertical ou-ligature
   I leave all word spacing as in the original edition.
   I replace <y> by <ij>.
   I replace <v> by <u> where this is certain. [MdV]

[A preliminary division into paragraphs was added for the sake of easy referencing. JG.]




Chapter: (Intr.) 
Paragraph: Tit. 


DICTIONARIVM
LATINO EPIROTICVM

Una
Cum nonnullis usitatioribus loquendi formulis

Per

R. D. FRANCISCVM BLANCHVM
Epirotam Coll. de Propag. Fide Alumnum



Romae, Typis Sac.Congr.de Propag. Fide. 1635

SVPERIORVM PERMISSV.



MIS
EMIN. PRINCIPIBVS

CARDINALIBVS
SACRAE
Congreg. de Propag. Fide.

FRANCISCVS BLANCVS FEL.


Vestro debetur nomini, quod Vestris sub auspiciius prodit in lucem qualecunque hoc opus; qualecunque opus dixi? Erraui. Eximium debueram appellare. Neque uno tantum nomine splendidam hanc promeretur appellationem. Eius namq; primum, qui Vobis à Secretis est, Viri Integerrimi pietas, et authoritas persuasit, Catholicae deinde religionis amor perfecit. Quotquot sunt in Epirotica regione Ecclesiae ministri, mirùm quot in errores sint delapsi, linguae





quàm sint latinae omninò imperiti. Iam in dies, quod omnium pessimarum institutionem ingenium est, serpunt in Sacramentis administrandis improbandae consuetudines, sacerdotumq. vitio Christianae religionis optimi ritus, atque Sanctissimi exolescunt. Integrae nationi consultum satis existimaui, si cum latino sermone formulas Epiroticae linguae componerem, si nominum, atque verborum seriem complurium exponerem ratus, faciliorem in regiones illas aditum Sacri Euangelii propagatoribus redditurum. Vos Principes Eminentissimi qui totum terrarum orbem eximiae charitatis fouvetis amplexu, Vestra beneficentia, et Epirum subleuate, ut caetri omnes intelligant Vobis non minus regionem illam, quam Prouincias alias, et Regna integra Cordi esse. Valete.



Paragraph: Praef. 


GIξξE ATÜNE TARBENESCEVE GHI

Ta marrene mee zghieξune,
e mee zane.

Hoc est ad Epirotas, seù Albaneses Lectores.


Tue passune dite, e perdite (te dascunitee mij mbassi hina nde College) cuituem me ghisc zoppe Libre chesce me ndimuem mbe gnaane ghiuhene tane, ghi po bdarete, e po bastastarξohete saa maa parete vè; e maa fort me ndimuem giξξe atɣne ghi iane ndurξenite tine ɛot, e te Scintesse Kisce Cattoliche, es dijne ghiuhene Latine, paa tessijet as cusc smune scerbegne si duhete, paa te maξ error, e sai, hesaapete, ɛakonete, e Ceremoniatee Scintesse Kiscesse Romesse. Me ndɣ io pach mire me marre, e me ncheξɣem nghiuhet ze Letine mbe ghiuhet Tarbenesce gna Ditionaar, ghi tietre sascte vecesse gna Libre, ghi kaa ndeuetehe saa fiale, e saa emena iane, e gindene nde chete piesse Seculi: possi cuur me ξane, te Nieneɛet, ete Stasseuet, & Vienauet, ete Maleuet, ete Fuscauet, ete saa tiera cafsceue, ghi gindene ndene kielt, ende mbe kielt, possi cuur te tine ɛot, te Engiet, ete Scintenet &c. Isilli Libre me pelghiei, e mu duch se





chiste meu chiene per ndoogna ndime, ndoonesse te pache, ete moritune prastu mbassi vdaasse Collegiet ze ɛognesse nde Lurijt, e ersce mb Rome prurξenit te Cuuendit Scint, ete Ndricimit Nduerscimit ɛot Upeschepit Sadrimesse tim Vunghie, pre emene Gieci i Barξξe, fissit sine, e ndoret sone scume iurte eiueiɣescim; izilli prei se dascunit se tine ɛot, e se Scintit A te Pape Urbanit VIII, ascte tasc crijuem e baam Argiupeschepi i Tiuarit, e hina nde Collegie te iane Scholarete, oò ata ghi zaane me vote mbasandai nder te paa feet me ctuem scintene ete vertetene feene tane, ɛuna fiil tue cheξɣem chete Ditionaar mbe ghiuhet tane, e cheξeua nssi giξξe ghisc muita, e mbassi essossa mu duch ipache, ei voghele; prasctu hina tue cuituem, e scroua mbe ghiuhet tane maa pare do te fallunaɛe, ghi kane ɛacon e bagnene Tarbenescete cuur se largu, oò stechetie mbuξ e mpichiene, tue vuum per nghiat tɣne ende mbe ghiuhet te Latignet: asctu ende do Prouerbia, oò te ξana, nze sijascit dissa kane ɛacon ei ξone Latignte, e dissa Tagliante: Do Aduerbia ende, e giξξe saa caffsceɛe iane nde chete zoppeɛe Libre iuuna fialle per fialle, e maa pare mbe dissa visse vuna Latinist, ani pernghiat, oò perfundit vuna Arbenist, e mbe te tiera vuuna maa par fiallene, e riestne Arbenist, ani perfundit Latinist, astu ghi, ata ghi te fedighene, ete duene





me zane ghiuhene Latine maa mire e maa udob tu vigne. Persse vece dɣɣ caffsce (te dascunitee mij) me stɣne, eme nzitne meu fedigune eme ncheξɣem chete Libreɛe: epara chie me stijm bellegh giξξe atɣne ghi mundgnene me ncheξɣem ndoogna zoppe Libre per ndimete feesse, e te doresse sane: e dɣɣta, e mae ɛeelscime chie te paa dijtunitee giξξe atɣne (possi preca nde te ɛanet fijl te chesaai lettere) ghi scerbegnene kiscesse Scinte, Populit, e Famublijsse, e ξone scintene Mesce, e chendognene scintete Officia, mbe ghiuhet, embe hesaapit te Latignet, ete scintesse Ame Kiscesse Romesse, es nuche ndeghiognene, as nuche marrene vesct ghisc ξone, e ghisc zghieξene, ezia ascte te paa ditune, possi ξote Catoni, legere, et non intelligere negligere est, si cuur meξane zghiξ, e mos ndegò, oò mos meruesct ghisc zghieξ te paa ditune ascte. Prastu vlùs te dascunite ete vertɣtscimitee mij, per te miret taai, ghi ti vini crɣɣete, e mentte me giξξe ɛemere, e fighij chetij Ditionari, e te mos elessoni ndoret e mendiet che tue ta merni vesct, ete zini ghisc ξote, e ghisc mbson; e une upermetoign ghi per te vertete nde dasci pacheɛe meu fedigune chini me zane chessi Libri, nde mos tiet[r]e, me ndeghiuem ghisc urξenon Kalandari, [.]ò Ordinari, e giξξe Rubrichene. Rubriche [..]o meξane tietre vecesse ato fialletee cuchighie,





ghi iane scruem, e stampuem nde Missaalt, Breuiaalt, e Ritualt tezijate defftognene e mbsognene ghisc duhete meξane, e ghisc duhete me lane, e mbe caresɣe meξane Offitiate, e Mescete, chete dite, chete iaue, e chete muei &c. e iane possi cuur Kallauɛi ghi deffton uξene Lufftetareuet, oò Stechetareuet, e me goditune giuchata echegie etɣne ghi tu diste, oò tu vurit cusc Kallauɛine, paa rene terretit sdijne cuξe me marre, e direscine: mbe chete scemeltɣre iane giξξe ata ghi chendognene Offitiate, e Mescete, e minstrognene, oò scerbegnene Scintete Sacramente, es ndegognene, ndemosse Rubrichene, persse tue mos dijtune me marre uξenee dereite, e si duhete meu ξane sod, e si nessere, ξone gne caffsce, e gne fialle pergna tietere, e ngarcognene faie, emcate ebdarene ndet caffscete tine ɛot ete spijrtit tɣne, possi uξetarete paa Kallauɛ. Ndierim tas ini scuɛuem nder cheto caffscemete paa ditune te trasce, sespatme ndime, e spatme Libre cuezignimi; ma tasc echine perpara sɣɣuet, ndesse mundeni me zane, e me marre uesct nghiuhet ze Letine ghisc u ascte neuoie; prastu nde mos dasci meu ngiuem, e meu loξune pacheɛe, uξom te dini se chendɣɣ tutie, as nditet se gɣɣghit perpare fachiesse tine ɛot skane meu veiɣem mboffijte escuɛete: Possi ξote vete cperbleessi ɣne Chirsti imesceriescim nde Ungijl te Scen





Gionit 15. Nunc autem excusationem non habent de peccato suo. Sdesca melane paa ubaam me dijtune, sicundresse mbassi essossa, e pruξe euuna chete Ditionaarξ: e spuna Chescijltarit Cuuendit scint eiu lutsce ghite flite ɛoteniuet Cuuendit scint (te zitte iane Garξinai) me maa stampuem, izilli si epaa indɣ fort mire se echesce ncheξɣm nghiuhet ze Letine mbe Tarbenescet, e me permetoi me folle, e me ma raccomanduem ghite stampohete: asctu nder pach dit foli ɛoteniuet Garξinaiet, tezite mbassi endeghine tebaamene ederguene Miestrit Pellassit mee paam, e mee prouuem, e urξenuene mee stampuem: prastu une ubana eu Scroua chete lettere ghi ascte per para chesaai mbe ghiuhet Latine, me tezijet vdedicaua, eu falla chete Libreɛe possi ascte ɛaconi i Latignet, e mete peruute vporessita te neuoiscimine ξeene Arbenit, possi murden me paam cusc ndegon Latin. Ma tietre ciu ξom scam, vecesse vlùs giξξeve me te prugnete te me ndeieni ete me scuɛoni persse smuita maa mire mee ncheξɣem, mee mbuscune, e mee nderechiune; dissa tue chiene giξξe here nzane nde lettere, ende studie; e dissa tue mos passune scume mot me chà me raɛenuem, e me folle mbe ghiuhet tane, possi cuur harruem smerξne ndemend scume emena, e scume fialle mei vuum Arbenist: e ɛinima besse, se hina mee lane, e me mos vote





parete me tà; maa mbe tieteret ane cuitoua, e medɣ maa mire me ncheξɣem giaa caffsce, se as giaa, persse, ndemos nghegnehem, mendiete se nder terretit epache drite veien, e cuscton scume. Vuledetne, e cuidesne vece Krijuessi i Kielet madì Vellaɛenitee dascune si ekam passune, e si ekam nde me rante fugia me ξane dorene, e me ndimuem se paa fatesse doresse Arbenesce, prastu per ɛinima me chete fedigheɛe saa ascte, e si dò ascte possi cuur tisc caffsce emaξe euueiɣeitescime, e mos, u vigne festijr me vruem per mue. I teni Stendosc.


Prei Romæ, Dit nde Maai 30. nde vietete Chirstit 1635.

Scerbetori iɛotenijsse saai

Une D. Frangu Ibarξξe Scholaar nde
College te Scintesse Fee.



Paragraph: Impr. 



Imprimatur si videbitur Reuerendiss. P. Mag. Sac. Pal. Apost.

A. Torniellus Vicesg.


Nos Fr. Marcus Scura Episcopus Stephanensis, iussu Reuerendissimi P. F. Nicolai Riccardij Sac. Pal. Apost. Mag. legimus ac perpendimus librum hunc, qui inscribitur Dictionarium Latino Epiroticum, à Perillustri D. Francisco de Blancis Epirota, Collegij de Propaganda Fide Alumno professori Theologica, elaboratum, illudq. non solum Epirotis, sed etiam alijs externarum linguarum studiosis, iucundum æquè, atq; utile visum est. Romæ 30. Maii 1635.

Fr. Marcus Scura Episc. Stephanen.


Imprimatur.

Fr. Nicolaus Riccardius Sacri Palatij Apostolici Mag.



Paragraph: Ann. 


Annotationes de lingua, & litteris Epirotarum, seù Albanesiorum.


Proprium Epiroticæ gentis idioma, seù Albanesia lingua à Græca, & Illyrica, seù Slauonica loquendi ratione planè diuersa est, licet inter utriusq; gentis confinia veluti media constituta conspicitur. In scribendo tamen ijsdem omnino litterarum caracteribus utuntur Epirotae, siuè Albanesij, quibus Latini; Imo ferè in omnibus conueniunt, nisi praeter Latinorum litteras, tres praecipuas ac singulares haberent Epirotae: quorum figurae, exempla modique pronunciandi in praesenti subiiciuntur:
   Figura ɛ ɣ & ξ. Exempla ɛot, hoc est Dominus. ɣɣl, hoc est Stella. ξee, hoc est Terra.

   Modus pronunciandi.
Prima pronuncianda est, ut Z. Secunda omnino, ut V more Gallorum. Tertia, ut Th.
   Ex qua peculiari litterarum forma, ac pronunciatione verborum, quia dubitare quis posset an Epirotae cum Turcico sermone aliquam





habeant affinitatem, quandoquidem Turcarum Imperio moderantur, ac legibus ideò sub finem operis habes praeter numerandi rationem nonnulla etiam vocabula Turcicè, atque Epiroticè expressa, ex quibus facilè erit inter utrumque sermonem diuersitatem colligere &c.



Paragraph: St.Gasp. 


STEPHANUS GASPARUS

Epirota Dyrrachiensis Collegij
de Propag. Fide Alumnus

AD AUTHOREM


   Ut nouus exortus Titan noua gaudia terris
      præbet; & aurato lumine pingit aquas
   Ingenium Francisce tuum fausta omina terris
      Præstat. & optatæ semina laudis habet.
   Scilicet æternas connectit gloria laudes
      Nomini inestincto, semper habenda tuo.


Idem ad eundem.

Dystichon.


   Augustum Naso, celebrauit Homerus Achyllem:
   At te qui possit scribere nullus erit.



Paragraph: Fr.Azz. 


FRANCISCVS AZZOPARDVS

Melitensis eiusdem Collegii
Alumnus

AD LECTOREM


   Scire per Epiri tractus, quæ lingua vagetur
      Qui cupit; intentis perlegat ille librum.
   Thesauros, peperit quos Epirotica Pallas,
      Inueniet, siquidem sunt monumenta sibi.
   Gaudeat Epirus, lætetur stemmate Blanco,
      Quod peperit Patriæ pignora digna suæ.



Paragraph: Mt.Dud. 
MATTHAEVS DVDESIVS

Dalmata Absorensis

AD LECTOREM


   Si cupis immensis Epiri cernere campis
      Urbes, quæ Argolico non procul Orbe iacent;
   Sæpè cruentatis Othomano ubi sanguine Lunis
      Disiecit Scythicos Mars Epirota duces,
   Hunc lege, hunc recole, ingenioq. reconde libellum
      Linguæ qui Patriæ dat documenta suæ.



Paragraph: Ind.Cap. 


INDEX CAPITVM

Quæ continentur in fine huius Opusculi


   Cap. I   De Nominibus Numeralibus   pag. 189 & 192
   Cap. II    De Nominibus Parentum   194. 195
   Cap. III   De Nominibus Urbium, & Castellorum   196
   Cap. IV   De Aduerbiis   199
   Cap. V   De Præpositionibus   204
   Cap. VI   De Interiectionibus   206
   Cap. VII   De Nonnullis Prouerbiis, Sententiis, & Salutationibus   207, 217



Page: 1 


Next part


This text is part of the TITUS edition of Blanchus, Dictionarium Latino-Epiroticum.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 16.6.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.