ARMAZI
Text collection: SM 
Megrelian Texts
Volume: 10/2 
published in

Sbornik Materialov dlya opisaniya mestnostey i plemen Kavkaza

(Vols. X and XVIII)


On the basis of the editions published in
СБОРНИКЪ МАТЕРИАЛОВЪ ДЛЯ ОПИСАНIЯ МѢСТНОСТЕЙ И ПЛЕМЕНЪ КАВКАЗА.
Изданiе Управленiя Кавказскаго Учебнаго Округа,
выпуcкъ десятый / восемнадцатый / тридцать первый,
Тифлисъ: Типографiя канцелярiи Главноначальствующаго гражданскою частiю на Кавказѣ
1890 / 1894
entered by Malxaz Doġrašvili and Eḳa Dadiani
under the supervision of Ṭariel Puṭḳaraʒe,
Dialectological Research Institute,
Aḳaḳi C̣ereteli University,
Kutaisi, 2002;
ARMAZI version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 22.9.2002


ტექსტის საინტერნეტო გამოცემა მომზადებულია
ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის დიალექტოლოგიის სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში
პროფ. ტარიელ ფუტკარაძის ხელმძღვანელობით;
კომპიუტერში შეიყვანეს მალხაზ დოგრაშვილმა და ეკა დადიანმა.
ელექტრონული ვერსია პროფ. იოსტ გიპერტისა



[All Megrelian texts were retranscribed from the Russian transcription systems used in the Sbornik. Russian orthography was adapted to modern usage. J.G.]



Page: 312 
Мингрельския сказки

(მარგალური არიკეფი)

Записанныя и переведенныя на русский язык учителями начальных училищ



Text: 1 
Page: 313 
პაპა დო დიაკონი

Священник и причестник



Line: 1    ქოჸოფე ართი ღალიერი კოჩი, ნამუსით ნოღვე * სუმი
   Жил один богатый человек,у которого было три

Line: 2    საკიში ეფშა ფარა. თის ჸუნდუ სუმი სქუა; ათე სუმი
   мешка полных денег. У него было три сына; это три

Line: 3    სქუალეფიშე ქაღარდი ნამუთინს ვა უჩქდ. ართიშახ მუმაქ აკოკათუ
   сыновей грамоты никто не знал. Однажды отец собрал

Line: 4    სქუალეფი დო უწუ თინეფს: სქუალეფი, მა ღალიერი კოჩი
   сыновей и сказал им; сыновья, я состоятельный человек

Line: 5    ვორექჷ დო შხვათ თენერო მიჯინე; ჩქიმო ონჯღორელე,
   есм и другой так смотрит; мне стыдно,

Line: 6    ართის ვარა ვა გიჩქდას ჭარუა დო კითხირინი; ართი დო
   одному хоть не знать писать и читать; один и

Line: 7    ართიქ გინოდვი დუდი დო ქიდიგურე ქაღარდი. მუჭოთი ქიგეგონეს
   один отложи голову и выучи грамоту. * Как услышали

Line: 8    თენა სქუალენქნი, სუმიხოლოქ მინდომეს ოგურაფუშა ულა. მარა
   это сыновья, все трое вознамерились учиться итти. Но

Line: 9    მუმაქ ვაგუტუ სუმიხოლო სქუა ართო. თიმიწკმა უნჩაში სქუაქ
   отец не пустил трое сын вместе. Тогда старший сын

Line: 10    გეიწუღუ მუმას ართი საკი ფარა დო მიდართ ოგურაფუშა. შარას
   взял у отца один мешок денег и ушол учиться. На дороге

Line: 11    ქაუხვად პაპაქ. გამარჯება, სქუა, სქანი! სოშარე მეურქუნი?
   встретился попю Победа, сын, тебе! куда идешь

Line: 12    კითხ პაპაქ. "მა მეურქ ქაღარდიში ოგურაფუშა დო მით
   спросил поп. "Я иду книге учиться и кто

Page: 314 
Line: 13    დ(ჷ)მოგურუანსნი, ათე საკი ფარას ქუვაჩუქენქ", უწუ ღალიერიში
   изучил этот мешок денег подарю", сказал богача

Line: 14    სქუაქ. პაპაქ უწუ: "მა ქომუჩი თე ფარეფი დო ქაღარდის მა
   сын. Поп сказал: "мне отдай эти деньги и грамоте я выучу".

Line: 15    ქიდჷგოგურუანქ". ქიდაჸუნ მეშარექ პაპას, ქიმეჩჷ ფარეფი დო
   Согласился путник с попом, отдал деньги и пошол

Line: 16    მიდაჸუნუ მუში თიშა. პაპაქ ქიგეუჭყ მეშარეს ქაღარდიში
   с ним в его дом. Поп начал путника грамоте

Line: 17    გურაფა, მარა ქააჩინ მუჭოთი ის ქაღარდი ვადაგურედნი დო
   учить но заметил как он книгу не мог выучить и маленького

Line: 18    ჭიჭე ხანიში უკული მუში თიშა გუუტუ. უკულინეშე მიდართ
   времени после его домой отпустил. После пошол

Line: 19    ოგურაფუშა ოშქარი ჯიმაქ. შარას ქაუხვად კინი თი პაპაქ.
   учиться средний братб. Дорогою встретился опять тот поп.

Line: 20    "გამარჯება, სოიშახ სქანი შარა?" კითხჷ პაპაქ. -- "მა მოკო
   Победа до какого места твоя дорога? спросил поп. Я хочу

Line: 21    ქაღარდიში გურაფა დო მემიღუ ართი საკი ფარა, მით
   книги учиться и незу один мешок деньги кто выучит

Line: 22    ქდმოგურუანსნი, ათე ფარენს ქიმებჩანქ", უწუ მეშარექ. -- "ქომუჩი მა
   эти деньги отдам сказал путник. Отдай мне

Line: 23    ფარეფი, მოლა ჩქიმიწკმა დო ქაღარდის მა ქდგოგურუანქ",
   деньги, пойдем со мной и книге я выучу сказал

Line: 24    უწუ პაპაქ დო მიდეჯუმუ ჸუდეშა. პაპაქ ქიგეუჭყჷ გურაფა, ოგურუ
   поп и взял с собою домой. Поп начал грамоту учил

Line: 25    ართი ხანს, მარა ვართი თე ჯიმასჷ დააგურუ ქაღარდიქ.
   одно время но ни этот брат не мог научится грамоте.

Line: 26    ჭიჭე ხანიში უკული ფარა ქიდატებაფუ დო გუუტუ
   Маленького времени после деньги заставил оставить и отпустил

Line: 27    ჸუდეშა. დაბოლოს უკულაში ჯიმაქ გეგიწუღუ მუმას მასუმა საკი
   домой. Наконец младший брать взял у отца третий мещок

Line: 28    ფარა, "ეგებ ჩქიმი ბედი ორდას ჭარუა დო კითხირიში დოგურაფა", თქუუ
   денег авось мое счастие есть писать и читать выучиться" сказал

Page: 315 
Line: 29    დო გინილჷ ჸუდეშე. შარას თესით ქაუხვად კინ თი
   и ушел из дома. Дорогой и с этим встретился тот же

Line: 30    პაპაქ. პაპაქ ქოძირ საკამი კოჩინი, ახიოლ, "ფარამი
   поп. Поп увидел с мешком человека обрадовался с деньгами

Line: 31    ოკო ორდას თე საკი", იფირქ. საკიში ხიოლით პაპას
   должно быть этот мешок подумал. Мешка от радости попу с

Line: 32    გამარჯებაში რაგადიქ ქაშაჭყორდ დო კითხ მეშარეს: "მუორე საკით
   победой сказал забыл и спросил путника что мешком

Line: 33    მეგიღუნი?" -- "ფარა"! უწუ მეშარექ. "ფარა! მიშა?" "თიშა, მით
   несешь? "деньги" сказал путник. Деньги кому? Тому, кто

Line: 34    ქაღარდის დმოგურუანსნი", უწუ მეშარექ. "ძალამი ჯგირი, ქომუჩი
   грамоте научит сказал путник. Очень хорошо, давай

Line: 35    ფარა მა დო ქაღარდიში გურაფა ჩქიმი საქმერე", უწუ პაპაქ.
   деньги мне и грамоте мое дело" сказал поп.

Line: 36    მეშარექ დუუჯერ, ქიმეჩ ფარა დო ჟირიხოლოქ მიდართეს პაპაში
   Путник поверил, отдал деньги и оба пошли в попа

Line: 37    თიშა. პაპაქ ქდაგურუ ეს ქაღარდი დო ქიდეკინ დიაკონო. ართიშახ
   дом. Поп выучил этого грамоте и взял причегником. Однажды

Line: 38    ნოწირენს პაპაქ მოლააშქვუ ოხვამეშე დიაკონი ჸუდეშა
   после обедни поп послал из церкви причетника домой

Line: 39    დო უწუ: "დაჩხრი აკომირზი ფერი, ნამდა თაქი მატბანდასნი".
   и сказал огонь разведи такой чтобы здесь пригрело мне. Причетник

Line: 40    დიაკონქ მოლართ ჸუდეშა, დააჭყ ფირქი მუნერო ოკო ორზკო თიქ
   пошел домой начале думать как должен развести он

Line: 41    თინერი დაჩხირი, ნამდა პაპას ოხვამეს ქჷმუტუბუკონი. მოლართ დო
   такой чтобы попу в церкви стало тепло. Пошел и

Line: 42    პაპას მუთი ნადგმობა ქუუღუდუნი, არძას ართო დაჩხრი ქმუუნტუ.
   у попа какия строения имел всех вместе огнь зажег.

Line: 43    ოხვამე შორს ვარდ. მიოჯინ პაპაქნი, ქოძირ მუში მახორობას
   Церков далеко не была. Посмотрев поп, увидел его строения

Line: 44    ონტუდუნი. პაპაქ რულაიათ ქჷმორთ ჸუდეშა დო იკითხ მუნერო
   горели. Поп бегом пришол домой и спросил как

Page: 316 
Line: 45    გორჩქინდ დაჩხრქჷნი. დიაკონქ უწუ: მონძღვარი, გურს მუშენირე
   явился огонь. Причетник сказал духовник сердце почему

Line: 46    მიჸუნანთნი? თქვა მიწით დაჩხრი ოკომირზი ფერი, ნამდა
   приводите (сердитесь) вы сказали огонь разведи такой чтобы в

Line: 47    ოხვამეს მატბანდასიე. მა გაგიგონით დო დაჩხრი აკოგირზით".
   церкви стало мне тепло. Я вас послушался и огонь развел.

Line: 48    პაპაქ გეჸალ, გამათხოზ დიაკონს ოჸვილარო, მარა დიაკონქ
   Поп взбесился погнался за причетником, убит, но

Line: 49    ინტ. ჭიჭე ხანქ მუკილნი პაპაქ დო დიაკონქ კინი
   причетник убежал. Малое время прошло поп и причетник опять

Line: 50    შერიგეს დო ორდეს ართო. ართიშახ დიაკონს უწუ პაპაქ:
   помирились и были вместе. Однажды причетнику сказал поп:

Line: 51    "მიდარაჸი ხოჯეფი ღალშა დო წყარი ქოჩი, წოხოლენი კუჩხეფი
   гони волов к речке и папой водой передних ног не

Line: 52    ვადიშოლანი თეში". დიაკონქ მიდარაჸ ხოჯეფი ღალშა, წოხოლენი
   замочили так. Причетник угнал волов к речке, передния

Line: 53    კუჩხეფი ქათააკვათჷ, ხოჯეფს დუდი წყარიშა ქიდნუჩანუ დო დუუძახ
   ноги отрубил, у волов головы в воду сунул и звал

Line: 54    პაპას: "ხოჯეფქ წყარი ვაშვეს დო ქმორთი". პაპას ექ გუუკვირდ
   попа: волы не выпили и приходи. Поп этому удивился

Line: 55    დო რულა-რულათ ქიმერთ ხოჯეფიშა. მიოჯინნი ქოძირ
   и бегом подошол к волам. Посмотрев увидел

Line: 56    ხოჯეფი კუჩხეფი კვათილო ღალს ქიდჷნოძდეს. მურთ
   волы нога с отрубленными в речке лежали. Пришло

Line: 57    პაპას გურქ, მარა მუოკო ქიმინკო? გინოჭყვიდ პაპაქ დიაკონიში
   у попа сердце но сто нужно делать? Порешил поп причетника

Line: 58    ნოფულო ჸვილუა დო დუუჭყ დარაჯუა. დიაკონქ ქეშიტყუ, მუჭოთი
   скрытно убить и начал караулить. Причетник узнал, как

Line: 59    პაპა თის უდარაჯნი; მოლართ დო მუში ონჯირუს თხოლოთ
   поп его караулить пошол и на своей постели винной гущею

Line: 60    ეფშა გუდა ქიგილადვუ; მუქ გუდას უკახალე ქუმკააფულუ.
   польный бурдюк положил; сам за бурдюком спрятался.

Page: 317 
Line: 61    პაპაქ შქასერს ქიმერთ დიაკონიში ოჸვილშა. პაპას
   Поп в полноч подошел к причетнику убить. Поп

Line: 62    გუდა დიაკონი უჩქდ დო მუთ შეულებუდუნი არგუნი მირქუ
   бурдюк причетник знал и что было мочи топор замахнул

Line: 63    დო გუდას ქიგიაშქუ. გუდაქ გოხორცქ დო თხოლოქ
   и на бурдюк ударил. Бурдюк разорвался и гуша весь

Line: 64    ირიფელამო მოწიკუ პაპა. დიაკონს ძიცაქ ვამაკენინ;
   испачкала попа. Причетник смеха не мог удержат;

Line: 65    გაგიმირულუ დო ინტ მუში თიშა.
   выбежал и убежал свой дом.


Page: Fn. 
Line: 1    ნოღე -- когда говорится о предмете одушевленном; ნოღვე -- когда говорится о предмете неодушевленном ^
Line: 2    Пусть потрудится тот из вас, который надьется на свой способности. ^



Next part


This text is part of the TITUS edition of Megrelian Texts (from Sbornik Materialov).

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.