TITUS
Megrelian Texts ed. Qipshidze
Part No. 29
Previous part

Text: XXVII  
Page: 82  
XXVII
Line: 1 
ხრისტაგანი დო ბელთაგანი ტარიელეფიში არიკი
Part: 1  
1


Line: 2    ქოჸოფე ართი ხენწიფე. ნოჸვე ართი ცირასქუა. თიში უჯგუში ცა
Line: 3    
დო დიხა შქას მუთა დჱბადებუდუ. ათე ხენწიფეს ქიგიანთხჷ სერით
Line: 4    
მუდგარენქჷ დო მიდუუღუ მუში ცირასქუა. გიათხოზეს ბრელი, მარა
Line: 5    
მუთუნი ვა ძირესჷ.

Line: 6    
ათე დროს ნოცხოვრებუე ართი ტყაშიკოჩი; ღორონთიშა ჸოოფუ
Line: 7    
პიჯალა მეჩამილი, დღასჷ კოჩიშა ვე გშართუკო ნი, ირო ტყას
Line: 8    
დოდირთუკო ნი. დიხა-არდგილი აფუდუ მერჩქინელი მუში დუდიშო,
Line: 9    
თიშენი ნამუდა მუკი-მუკი მოსანძღვრეეფი ნდემეფი ჸუნდუ, ჯალემცჷ ვა
Line: 10    
არზენდუ ოკვათალო. თიცალი შელებუანი კოჩი რდჷ, არძა ნდემემც
Line: 11    
ოშქურუდჷ.

Line: 12    
ართიშა თე ტყაშიკოჩქ მიდართჷ მუში არდგილი გეშეელუკო ნი,
Line: 13    
მუთუნი ვა დააოხრესჷკო ნი ნდემემქ. ართი განიშე წყარიპიჯი რდჷ.
Line: 14    
ათე წყარსჷ ქალაჸუნუ. ბჟაქჷთი ალულას ქიმიოდირთჷ. გიოჯინჷ წყარსჷ
Line: 15    
ნი, ზისხირიში წიკვილო ქოძირჷ. გუუკვირდჷ: "თე წყარი ჩე რდუა,
Line: 16    
ასე მუ ორე ჭითა რენია, თენა ოკო ქობძირევე!" მიდართჷ ეკი-ეკი
Line: 17    
წყარიპიჯითჷ დო დიისერჷ. ართი დიხაშა მიანჭჷ, ქოძირჷ
Line: 18    
მუდგარენი წყარსჷ ქინიისოფუ ნი. ქიმერთჷ ხოლოშა ნი, ქოძირჷ ნდემეფი,
Line: 19    
ჟირი, ართიანცჷ ქაარკინჷნა ნი. ათენეფიში ზისხჷრითი ჸოფე წყარი
Line: 20    
წიკვილი. მელე მიკააჯინჷ ნი, ქეკორე, ბჟაცალო ეკორწკინჷნცჷ ნი,
Line: 21    
ეფერი. ქიმერთჷ ტყაშიკოჩქჷ ნდემეფიშა, გელეენწყჷ ლეკური, მოურქუ
Line: 22    
დო ჟირიხოლო ნდემეფი დოჭკირჷ, წყარსჷ ქომეჩჷ ოღალარო. თე
Line: 23    
დროს მელეშე დუუძახჷ, ბჟაცალო ეკორწკინჷნდჷ ნი, თიქჷ:

Line: 24    
-- ქრისტიანე ხოლო ვა რექია?

Line: 25    
-- ვა გაშქურინას, -- უწუუ ტყაშიკოჩქჷ, -- მა ქრისტიანე ვორექჷ
Line: 26    
დო სი მინ ორექჷ ნი, ქომიწიი!

Line: 27    
-- მა ვორექ ხენწიფეში სქუა; სი ჸვილი ნი, ეთი ნდემქჷ
Line: 28    
ქომიხვამილუუ, მოლამიჸონუ აშო. ათე წყარიწკჷმა მაჟირა ნდემქ
Line: 29    
ქჷდოხვადჷ დო ჩქიმი მიდაღალა მუუნდომუ. ეთი დროს რდჷ, სი მააჭიშე
Line: 30    
ნი, ჩხუპენდესჷ ნი დო დოჸვილი ნი.
Page: 83  
Line: 1    
ტყაშიკოჩქ უწუუ ხენწიფწში სქუა-ძღაბის:

Line: 2    
-- მა ღორონთიშა მაფუ პიჯალა მეჩამილი, ტყაშე დღას ვე
Line: 3    
კლაფრთე ნი. სი მინდოროშა გეგჷშაიჸუნა დო უკული სქანი ჸუდეშა
Line: 4    
მიდართი.

Line: 5    
მარა ძღაბიქ უწუუ:

Line: 6    
-- მა სქანი დათხია ვე შემილებუ მუთუნინერო.

Line: 7    
ტყაშიკოჩქჷ მიდეჸუნუ მუში ორენჯი არდგილიშა. რენა თექჷ
Line: 8    
ჟირხოლო. მუკიილჷ გვერდი წანაქ, ძღაბიქ დემონკათჷ, დროქჷ ქომორთუ
Line: 9    
ბაღანაში დაბადებაში. ტყაშიკოჩქ უწუუ ძღაბის:

Line: 10    
-- მა ხვალე ვორექ ათე ტყას,. სი ქჷდიინჯირუქჷ ნი, კოჩი გოკო
Line: 11    
ხეში მანწყუუ. მა მუთუნი ვე შემილებუ.

Line: 12    
-- მა სქანიწკჷმა ოკო დობღურეე, შხვადო სოთინი ვა მალინე, --
Line: 13    
უწუუ ძღაბიქ, მარა ტყაშიკოჩქჷ ვა დუუჯერჷ:

Line: 14    
-- სი ოკო სქანი ჸუდეშა მიდართე ნი. მა ტყაშე გეგშაიჸონა
Line: 15    
სერით, სქანი ჸუდეში ხოლოშა ქიმეგიჸონა.

Line: 16    
ძღაბიქ მუ ქიმინჷკო? -- "ჯგირია", -- უწუუ. მიდეჸონუ ტყაშიკოჩქჷ
Line: 17    
სერით, მუში ჸუდეში ხოლოს ქჷდაახუნუუ. გელეეღჷ ართი
Line: 18    
მარწკინდი ჯიბეშე, ქიმეჩჷ ძღაბისჷ დო უწუუ: "სი დეგებადებუნია
Line: 19    
ბოში, სახელი ქიგიოდვია "ხრისტაგანი". ათე მარწკინდი ხეთე
Line: 20    
მარძგვანი ხეში კითის ქჷმააგია, დღასჷ ვა მიინწყასჷ, ირო კითის
Line: 21    
უღუდასია".

Line: 22    
ტყაშიკოჩქჷ მოლართჷ მუში არდგილიშა, ძღაბიქ მინიილჷ მუში
Line: 23    
ჸუდეშა. ქოძირჷ დიდა დო მუმაქჷ, ახიოლეს: "ჩქინი სქუაქჷ
Line: 24    
ქომორთუა".

Line: 25    
მაჟირა დღას ქიმინეს დიდი კამპანია, ბრელი კოჩი ჸუნდეს
Line: 26    
დაპეჯებული. შქადღას ძღაბის ქვარაში ჭუა ქუდუუჭყუ. ქჷდაანჯირეს
Line: 27    
ლოგინო დო ქჷდეებად ბოშიქჷ. დიდაქჷ თქუუ: "სახელი თეში
Line: 28    
ხრისტაგანი ორდასია, მუში მუმაქჷ თეში მოჩინუა".

Line: 29    
არძაქ თანახმათ გინირთეს, მუში მარწკინდი მარძგვანი ხეში
Line: 30    
კითის ქჷმააგეს. მუკიილჷ სუმი თუთაქჷ, ბაღანა ჯგირი ღონიერო
Line: 31    
ქოძირეს. ხენწიფეს ახიოლჷ: "ენა მიდჷგარენი ურიგო კოჩიში სქუა
Line: 32    
ვა რენია".

Line: 33    
ესხი მუ გუვაგრძელა, ბაღანაქ მინდორცჷ ლაჸაფი ქჷდიიჭყჷ შხვა
Line: 34    
ბაღანეფიწკჷმა. ართი დღასჷ მუში ბაბუ-ხენწიფეს უწუუ:
Page: 84   Line: 1    
-- გამიკეთებაფეე ქაშვილი დო ქასაგანი, ჟირხოლო
Line: 2    
ფულანდიში; წონათჷ ჟიროში ფუთიქ იჸუასჷ ნი, ეფერი.

Line: 3    
-- ძალამი ჯგირია, -- უწუუ ბაბუქ.

Line: 4    
ვე ეხერხჷ , მარა მიდააჩქუ კოჩი ჭკადჷშა. დააჭკადაფუ შქვილი დო
Line: 5    
საგანი, მარა მოღალაქჷ ძნელქ აჸიის. მიდააჩქუ ხენწიფექ კამბეშეფი
Line: 6    
ურემამო დო ქიმიიღეს ძალამი ცადაში თუდო. ოზეს მუნილესჷ ნი,
Line: 7    
ბაღანაქჷ ქოძირჷ, ირულუ, ქიმიაზადჷ ურემცჷ, ქიმეკინდჷ ხე შქვილი
Line: 8    
დო საგანცჷ, უცბაშე გეეჭოფჷ. ირკოცჷ გუუკვირდჷ: "ენა ფარსაგი
Line: 9    
კოჩი ვე ეჸინია!"

Line: 10    
ქჷდეეკინჷ ხესჷ ხრისტაგანქ, ქა̄ჸოთჷ საგანი ეშე. უჯინეს შხვა
Line: 11    
კათაქ, მარა თოლც ქაწაადინჷ, თიცალი მანგარაშე უჸოთამუ. ბრელი
Line: 12    
ხანიში უკული საგანქჷ დიხას ქიგიაჩანჷ. ქიმერთეს საგანიშა. სუმენეჩი
Line: 13    
კოჩქჷ, მარა საგანქჷ დიხაშე ვე გჷშაანწყესჷ. ესხი ხანც ირულუ
Line: 14    
ხრისტაგანქჷ, ქიმერთჷ დო მუში საგანი უცბაშე ქიხვამილუ. თეცალი ამბე
Line: 15    
ძირესჷ ნი, ირკოჩი რაგადაანდჷ: "ათექ ოკო იჸუასიე ტარიელეფიში
Line: 16    
პატონქჷ".

Line: 17    
ხრისტაგანქჷ ქიდიიჭყჷ ონადირუშა გილუულა. ეფერი ონჯუა
Line: 18    
ვე ეჸუაფუდუ, ნადირეფი შხვა დო შხვა ვა მიიღჷკო ნი. ანწი გვალე
Line: 19    
დეეკაბეტჷ ხრისტაგანქჷ. ეშა ირკოც ოშქურუ, თიშენი ნამუდა თეში
Line: 20    
მანგარა ბოში დიორდე მითინსჷ ვო უძირჷ.

Line: 21    
ართიშა ხრისტსგანქჷ მიდართჷ ონადირუშა. გილართჷ ბრელი,
Line: 22    
მარა მუთუნქჷ ვა აჸვილჷ. ონჯუას დიირთჷ მუში ჸუდეშა. შარას
Line: 23    
მუურცუ შეწუხებულო ნი, მიოჯინჷ ართი მინდორიშე, ქოძირჷ, ოსურცჷ
Line: 24    
ხუცჷ ფოხალი წყარიში ეფშა ქიკლაადგჷ ნი. იფირქჷ ხრისტსგანქჷ:
Line: 25    
"დაბა ეთი ფოხალი ხუჯიშა ქიგლჷმატახენია და". ქა̄ჸოთჷ საგანი,
Line: 26    
ქჷმაახვამილუუ ფოხალსჷ დო გოტახჷ. წყარქ ოსურცჷ ვიშო ქიგნაწუუ
Line: 27    
ტანსჷ. მუკაართჷ ოსურქჷ დო უწუუ ხრისტაგანი-ტარიელცჷ:

Line: 28    
-- ნანა-სქუა, ჩქიმი ფოხალი ვა ტახიკო ნი, შხვაქ ვა გაშუო
Line: 29    
ოჸოთამალქჷ? ასეიანი ბოშემცჷ გიჩქჷნა ხეში მარწკინდიში მოგაფა, ენა
Line: 30    
ჯვეში ტარიელემცჷ ვო უჩქჷდჷ.

Line: 31    
ხრისტსგანქ მუთუნი ვო უწუუ, გამიინწყჷ ხეთე მარწკინდი დო
Line: 32    
ჯიბეშა ქალეედუ. მოლართჷ მუში ჸუდეშა. იმჷ სერც ქჷდიინჯირჷ გური
Line: 33    
შეწუხებულო. მაჟირა ოჭუმარეს გეედირთჷ, ოჭკუმალი ოჭკუმუ,
Line: 34    
დიდასჷ დუუძახჷ:
Page: 85   Line: 1    
-- მორთია აშო!

Line: 2    
დიდაქჷ ქიმერთჷ.

Line: 3    
-- ართის გიწიინქჷ დო თინა ვა მიფულა: ჩქიმი მუმა მინ ორე
Line: 4    
ნი, თინა ოკო ქომიწუე.

Line: 5    
დიდაქ შიიწუხჷ, მარა მუ ქიმინჷკო? ქუწუუ:

Line: 6    
-- სქანი მუმა ტყაშიკოჩი რე. ინა ირო ტყასჷ მითორე.
Line: 7    
ღორონთიშა პიჯალა აფუ მეჩამილი, კოჩიშა ვე ეგშართასჷ.

Line: 8    
-- სოლე რენია? -- კითხჷ ხრისტსგანქ. დიდაქ უწუუ;

Line: 9    
-- ათე დო ათე მუხურცია, -- კითითჷ ქააწურუ.

Line: 10    
მიიგორუ ხრისტაგანქ მუში რაში, ნამუთჷ გინახუნა ვა რე შურო
Line: 11    
დაბადებაშე ნი, ეფერი. გეგმი̄ჸონეს რაში ჯაჭვეფითჷ. ხრისტაგანქჷ
Line: 12    
ქიმერთჷ, გოფუჩონჷ დო ონანგერი უცბაშე ქომჷნოდგჷ. გეეჭოფუ
Line: 13    
მუში შქვილი დო საგანი, ჸუდეს დიიჩინჷ; "მა ჩქიმი მუმაში ოგორჷშა
Line: 14    
ვურქია".

Line: 15    
ქიგედოხოდჷ რაშის, ოკურქუ დო მიდართჷ ჟი დო ჟი ჰაერით. თი
Line: 16    
ტყაში ხოლოსჷ ქჷდაასხაპუ. მიშეელჷ ტყაშა, გორჷ მუში მუმა, მარა ვა
Line: 17    
ძირჷ. ეში მუმა გამოთხოზაფუ ნდემემცჷ, ჯალეფი დუუოხრებუნა დო
Line: 18    
თიშენი. აშო დიირთჷ ტყაშიკოჩქჷ დო მუურცჷ ნი ქოძირჷ, რაში
Line: 19    
ტყასჷ ქაშედიარცჷ ნი დო ბოში მუში დუდიშო ქიგლუურცჷ ნი.

Line: 20    
-- ეი! მუ კოჩი რექია? -- დუუძახჷ ტყაშიკოჩქ. -- მიქჷ რე ჩქიმი
Line: 21    
ტყაშა მუთულა გაბედიე?

Line: 22    
-- მა ვორექ, მუ გოკო? მოზოჯი, მუთუნი ქჷგაქიმინე და! --
Line: 23    
დუუძახჷ ხრისტაგანქჷ.

Line: 24    
-- ჩქიმი წიმოძახება ხრისტაგანი-ტარიელიში მეტი შხვაქ ოკო
Line: 25    
ვა გაბედჷკო, -- დუუძახჷ ტყაშიკოჩქჷ.

Line: 26    
მარა ხრისტაგანქ ვე ეშქიდუ სახელიში რაგადი, გეეჭოფჷ მუში
Line: 27    
საგანი დო ქაჸოთჷ ტყაშიკოცჷ. ტყაშიკოჩქჷ ხეთ ოჭოფუ საგანი.
Line: 28    
უჯინჷ ხრისტაგანიშ ხესჷ, მარა მარწკინდი ვა მაახვილუ: "ენა ჩქიმი
Line: 29    
სქუა ოკო ვა რდასჷ ნი, ვარა ხესჷ მარწკინდი აღვენუაფუდუ". ეუკინჷ
Line: 30    
ტყაშიკოჩქჷ შქვილი დო საგანსჷ დო ქააჸოთჷ, ქომოხვადჷ
Line: 31    
ხრისტაგანცჷ, ეკირთჷ დო ქჷდაანთხჷ. მოლართჷ ტყაშიკოჩქჷ, ქომორთჷ დო
Line: 32    
გააჯინჷ თე ღურელცჷ, ხელეფი ქუუძირუ, მარა მარწკინდი ვა მააგჷ. --
Line: 33    
"დაბა ეგებჷ ჯიბეშა მუთუნი ალუძუდასია", იფირქჷ თიქჷ. ჯიბეშა
Line: 34    
გალეეღჷ ხე, გელეეღ ბუმაშნიკი; გაანჯჷ ნი, გელეერჷ ქაღარდიში
Page: 86   Line: 1    
მეკირილი ჭიჭე საქონელი; გონწყჷ ქაღარდი, ქოძირჷ მუში მინაჩემი
Line: 2    
მარწკინდი. ქიმიოღვარუუ ართი, ქოზეპუ ჯასჷ დუდი, ეკირთჷ ჯაქ, მაჟირა
Line: 3    
ჯასჷ ქიმნაანთხჷ, მაჟირაქ ეკირთჷ დო მასუმასჷ ქიმნაანთხჷ.
Line: 4    
ათაში-ათაში ქიმნაანწყუ ვიშო-ვიშო ქეჸანა. ქომორთ ხოლო ხრისტაგანიშ
Line: 5    
ხოლოშა, ქიმიიგჷ დუდიშა ხე, ქიმიოღვარუუ ხოლო. ქოზეპჷ ჯას
Line: 6    
დუდი, ჯალეფი ართიანცჷ მიოტერხჷ ვიშო-ვიშო. ირიართო ღვარანცჷ
Line: 7    
ტყაშიკოჩი, ნდემემც აშქურინესჷ: "ენა მუდგარენი ჯგირი ოკო ვა
Line: 8    
რდასჷ ნი", -- თქვიის დო არძოქ გეგნოციისჷ შხვა არდგილეფიშა.

Line: 9    
ტყაშიკოჩი ხოლო დო ხოლო უმოსის ღვარანცჷ, თაში ნამუდა
Line: 10    
ღორონთქჷ ქჷგეეგონჷ ათე ტყაშიკოჩიში ღვარაფი. ტორონც დუუძახჷ
Line: 11    
დო უზოჯჷ: "მიდართი სი, ქოძირი, მუ ორე, თი კოც უჭირცჷ ნი".

Line: 12    
მოლართჷ ტორონჯქჷ, ქოძირუ: ღურელი მინდორც ქიმჷწოძჷ;
Line: 13    
ართი კოჩი ქიმუურცჷ ხოლოშა, მიინჭანც დუდიშა, ქიგიიჭყანცჷ
Line: 14    
ღვარაფის, ქიმიოგანცჷ ჯასჷ დუდსჷ, ეკირთუ ჯა დო ვიშო-ვიშო ჯალემცჷ
Line: 15    
მენწყუნცჷ. ქჷგოლიებუ ხოლო-ხოლოს დუდიშ მიოგამალი ჯალეფი.
Line: 16    
ქოძირჷ ათენა არძა ამბე, მუს ორთჷდჷ ნი ათე კოჩი. თიცალს
Line: 17    
თხილაანდჷ, ღურელცჷ ჭანდის ვე გიოფურინუანდჷ. მიდართჷ ტორონჯქჷ,
Line: 18    
ათე ამბე ირიფელი ქუუწუუ ღორონცჷ. ღორონთქჷ ქიმეჩჷ ართი
Line: 19    
პლატოკი ტორონცჷ დო უწუუ: "სი ათენა მიდეეღი ნიძგვითი, ქიმერთი
Line: 20    
ღურელიში ხოლოშა; მოუთხილეე თი კოცჷ; ჯაში დუდიში მიოგამუშა
Line: 21    
მიდართასჷ ნი, თიმწკჷმა ათე პლატოკი ჟი ქჷმნააჸოთი ღურელცჷ
Line: 22    
ჩხვინდი დო პიცჷ. სი სქანი დუცჷ მეეხვარი".

Line: 23    
მიდეეღჷ ტორონჯქჷ პლატოკი, ქიიშუ დრო, გეგნოფურინჷ
Line: 24    
ღურელცჷ დო პლატოკი ქიგიოჸოთჷ ჩხვინდი დო პიცჷ. მუქჷ ვიშო
Line: 25    
ქოფურინჷ. ტყაშიკოჩი მოღვარაანცჷ დო მუურცჷ ნი, ქოძირჷ, ღურელი
Line: 26    
ბოში ჟი ქიგერე ნი. ირულუ, ქაატაკჷ, გააჯუნჷ დო უწუუ:

Line: 27    
-- სახელი მუ რჯოხონია?

Line: 28    
-- მა ბჯოხონია ხრისტაგანი, -- უწუუ თიქჷ.

Line: 29    
ანწი ირიფელი ქიშიიტყვეს ართი-მაჟირაში ამბე, მუჭოთი მუმა
Line: 30    
დო სქუა რენა ნი. ხრისტაგანი ქალუურდჷ მუში მუმას ბრელი ხანცჷ.
Line: 31    
ბოლოს ტყაშიკოჩქ უწუუ მუში სქუასჷ:

Line: 32    
-- სი მეუ ანწი სქანი ჸუდეშა დო გიჩქჷდას, სი ამხანაგო დეეკინი
Line: 33    
"ბელთაგანი-ტარიელი" რუფი ტარი-ელიში სქუა.

Line: 34    
გეგმეეთხიის ართიანცჷ. მიდართჷ ხრისტაგანქ მუში შარაშა.





Page: 87  
Part: 2  
2.


Line: 1    
მეურცჷ ხრისტაგანი მუში შარასჷ დო ფირქენს: "მა ოკო დობგორე
Line: 2    
ბელთაგანი-ტარიელია". ოკურქუ რაშის, ქალაასხაპუ ართი ზღვაპიცჷ.
Line: 3    
ქიგიაჸუნუ შარას, იდჷ, იდჷ ამჷსერი, ჭუმე დო ქიშეხვადჷ ორთუშარასჷ.
Line: 4    
ართი შარაშე მიოჯინჷ ნი, ქომორჩქჷ კვარიაში დუდიში
Line: 5    
მაშხვა მუდგარენი. იფირქჷ: "ნანდულო კოჩი ოკო ორდასჷ ნი".
Line: 6    
გოურქუ რაშის, მიანჭეს ართიანიშა. ჰავაქ ქჷმაანჯირჷ ხრისტაგანი-
Line: 7    
ტარიელცჷ, თეში ნამუდა ულას აწუხენდჷ, მარა ხრისტაგანიში ჰავათჷ
Line: 8    
ვიშო მიოჯანჷდჷ თეურენი მუმაულარი კოცჷ. ხრისტაგანქ ქიიჩინჷ:
Line: 9    
"ნანდულო თენა ოკო ორდასიე ბელთაგანი-ტარიელი". ბელთაგანქჷთი
Line: 10    
გური ქუუჩჷ: "ნანდულო ხრისტაგანი-ტარიელი ოკო ორდას, თეურე
Line: 11    
მუურცჷ ნი, თინავა". მიანჭეს ხოლოშა, მარა წოხოლე გამარჯება
Line: 12    
ვართჷ იქჷ უწუუ დო ვართჷ იქჷ. მიკულეეს ართიანცჷ. დიირთჷ
Line: 13    
ხრისტაგანქჷ დო დუუძახჷ:

Line: 14    
-- გამარჯება, ჯიმა, ბელთაგანი-ტარიელიშია!

Line: 15    
დიირთჷ ბელთაგანქჷ დო უწუუ:

Line: 16    
-- გოგიმორძგუ, ჯიმა, ღორონთქჷ ხრისტაგანი-ტარიელცია!

Line: 17    
გეგწუუღეს ხე ართიანსჷ დო გააჯუნესჷ. ქოდოდოხოდეს ართი
Line: 18    
ჯაში ოროსჷ, ქიმიისვანჯეს, ქჷდიიჭყეს ჩიება. ბელთაგანქჷ თქუუ:

Line: 19    
-- ართი დიხას ნდემეფი ოხორანა, მუკი-მუკი გალავანი გოუჸუნა,
Line: 20    
რკინაში კარეფი ოზეშა მინალჷშა გილუბუნა. ოზეს გალე მუკი-მუკი
Line: 21    
ჩხე წყარი გოჸუნს თიცალი, ნამუდა მუსჷთჷ მიკაწენსჷ ნი, ირიფელსჷ
Line: 22    
დოჭუნსჷ. ეთი ნდემემცჷ ჸუნს ართი და თიცალი, ნამუდა ბჟა დო
Line: 23    
თუთაცალო რწკინჷნცჷ. მარა მუს აკეთენცჷ? წყარიშა ვე მჷნიირთე; წყარსჷ
Line: 24    
მინორთე ნი, გალავანიშა ვე მჷნიირთე; ოზეში კარეფიშა ვე მჷნიირთე,
Line: 25    
თიშენი ნამუდა თითო ჭიშკარი ანთასი ფუთიანი რე.

Line: 26    
-- აბა, ჯიმა, ბელთაგანი-ტარიელი, მიიფშათჷ თი არდგილიშა.
Line: 27    
მუთჷ მაღოლენა ნი, ღორონთი ძირჷნც, -- უწუუ ხრისტაგანი-
Line: 28    
ტარიელქჷ.

Line: 29    
გედირთეს ტარიელემქჷ, ქიგედოხოდეს მუშუში რაშემცჷ, გოურქიისჷ
Line: 30    
დო ქიმერთეს ნდემეფიში ჸუდეშ ხოლოშა, სოდეთჷ ჩხე წყარი
Line: 31    
მუკი-მუკი გოჸუნსჷ ნი, თექჷ. ბელთაგანი-ტარიელქ უწუუ:

Line: 32    
-- , ჯიმა, ათენა რე ეთი წყარი. მუთჷ მინირთე თაქჷნეშე?

Line: 33    
-- ჰე, ჯიმა, ბელთაგანი, -- უწუუ ხრისტაგანქჷ, -- ქიგედოხოდი
Page: 88   Line: 1    
სქანი რაშის; მა გიწუე "ჰე"-მაქჷ ნი, თინწკჷმა რაშისჷ მართახი ქიგიაშქვი,
Line: 2    
უნწარაში ვე ეჸიდასჷ ნი, ეფერი.

Line: 3    
ხრისტაგანქჷ ქიმეკინდჷ ხე ბელთაგანიში რაშიში კუდელიში ჯინცჷ
Line: 4    
დო დუუძახჷ: "ჰე, ბოშიაა!"

Line: 5    
ქიგიაშქუ ბელთაგანქჷ მართახი რაშისჷ. ათე დროს გეეჭოფჷ რაში
Line: 6    
ხრისტაგანქჷ კუდელითჷ დო ქა̄ჸოთჷ მელე. ბელთაგანქჷ ქეკაასხაპუ მელენი
Line: 7    
ძგასჷ. ხრისტაგანქ ეშეელჷ მუში რაშიშა, ქიგიაშქუ მართახი
Line: 8    
დო ქეკაასხაპუ მელენი ძგასჷ. თე დროს დიისერჷ. ქიმერთეს გალავანიში
Line: 9    
ძგაშა, იმჷ სერც მიისვანჯეს თექჷ. ოჭუმარეს ბჟაში სინთექჷ
Line: 10    
ქიიჸუ ნი, გედირთეს ჟირხოლო ტარიელემქჷ. ბელთაგანქ უწუუ
Line: 11    
ხრისტაგანცჷ:

Line: 12    
-- ასე მუჭო ოკო ფქიმინათ?

Line: 13    
-- მოლართი, ჯიმა, აშო! -- უწუუ ხრისტაგანქჷ.

Line: 14    
მიდართეს რკინაშ კარიშა. ქიმეკინდჷ ხე ხრისტაგანქჷ, ჟირხოლო
Line: 15    
კარეფი გოსოფუ, მარა დროს დემეფი ვა ჸოფენა გოკურცხინაფილი.
Line: 16    
ქიმერთეს შქაოზეშა ნი, ქიიგინესჷ დემემქჷ, გეგმოციის გალე, მარა
Line: 17    
ხრისტაგანი-ტარიელქ მიდართჷ წოხოლე, გელეენწყჷ ლეკური, ქაშააკათჷ
Line: 18    
ნდემემცჷ. მოუსვესჷ დო ჭკირეს, თაში ნამუდა ჟირხოლო
Line: 19    
ტარიელეფი ონჯუაშა ქოჸვილჷნდესჷ ნდემემცჷ. გაათეს არძა დო ბოლოს
Line: 20    
ჸუდეშა მინიილესჷ. ქოძირეს, კოჩიში თოლი უჯგუშის ვა ძირენდჷ ნი,
Line: 21    
ეფერი ცირა. მარა ცირაქ დოშქურონდჷ.

Line: 22    
-- ვა გაშქურინასია! -- უწიის ცირას ტარიელენქჷ.

Line: 23    
იმენდი მეჩესჷ. ქელენჯირეს ლოგინცჷ, ქიმიისვანჯეს ნაშულედი
Line: 24    
კათემქჷ. მაჟირა დღას ოჭუმარეს გედირთეს ტარიელენქჷ, ოჭკუმალი
Line: 25    
ოჭკუმეს, გიილეს, მიილესჷ, მარა ბელთაგანი-ტარიელც ირფელი
Line: 26    
შხამი აფუდუ, მუშენიდა ეთი ძღაბიქჷ ქეჸოროფუ, მარა ხრისტაგანიშა
Line: 27    
ოშქურუდჷ: "ეგებჷ მუს უჸორდასჷ დო მუს ოკოდას ჩილოვა".

Line: 28    
შქადღას ჸუდეშა მინილესჷ ჟირხოლო ტარიელენქჷ დო თე ძღაბიქჷ.
Line: 29    
ქოდოდოხოდეს წორო. ხრისტაგანქ უწუუ:

Line: 30    
-- ჯიმა, ბელთაგანი-ტარიელი, თენა ორდასჷ სქანი ოსური დო
Line: 31    
ჩქიმი ნოსა.

Line: 32    
ბელთაგანც ახიოლჷ, მარა ძღაბის ჭექჷ ქეეწყინჷ, მუშენიდა ხრისტაგანი-
Line: 33    
ტარიელი უჯგუში რდჷ. ჟირი თუთასჷ ქორდეს წორო. გეეთუ
Line: 34    
ჟირი თუთაქჷ ნი, ხრისტაგანქ უწუუ ბელთაგანი-ტარიელცჷ:

Page: 89  
Line: 1    
-- მა, ჯიმა, ასე ოკო იბდე. თქვა გიჩქჷნა, მუჭომი ჭკვერაშე
Line: 2    
იჸიითჷ ნი.

Line: 3    
გეგჷმუჸუნეს რაში ხრისტაგანი-ტარიელცჷ. ბელთაგანიში ჩილქჷ
Line: 4    
გეგმიიღჷ აბჷგათჷ მუდგარენი საქონელი, ქიმეჩჷ ხრისტაგანცჷ ხესჷ
Line: 5    
დო უწუუ:

Line: 6    
-- ათეს ინოძჷ სუმინერი მუკოქუნალი: ართი ორქოში, მაჟირა
Line: 7    
ირფელი ვარჩხილიში, მასუმა ირფელი ლინჯიში.

Line: 8    
გეგწუუღჷ ხრისტაგანქჷ აბჷგა, ქჷმჷკააკირჷ რაშის; გელეეღჷ
Line: 9    
ჯაყვა, ქიმეჩჷ ბელთაგანცჷ დო უწუუ:

Line: 10    
-- მა, ჯიმა, გაჭირებული იპიიქ, ათე ჯაყვაში პიჯი მუჟამც
Line: 11    
ეზისხირებუ ნი.

Line: 12    
გეგმეთხიის ართიანცჷ. მიდართჷ ხრისტაგანქ მუში შარაშა.



Part: 3  
3.


Line: 13    
ხრისტაგანქ ოკურქუ რაშის, ქალასხაპჷ ზღვაპიცჷ. მეურცჷ შარასჷ
Line: 14    
ნი, ქოძირჷ ართი დედიბი. დედიბის კითხჷ:

Line: 15    
-- სონი სახენწიფო რენია თენა?

Line: 16    
-- ენა რენია უჩა ხენწიფეში სახენწიფო, -- უწუუ დედიბიქჷ.

Line: 17    
-- თე ზღვას მელე მუ ორენია?

Line: 18    
-- ნანა-სქუა, -- უწუუ დედიბიქ, -- მელე რე ჩე ხენწიფე. ექიანი
Line: 19    
სახენწიფო კათა არძა გახარებული რე. თი ხენწიფეს ჸუნცჷ სუმი ცირა-
Line: 20    
სქუა. თინეფიში მეტი მუთუნი ვა აპალუ.

Line: 21    
ათენა ქჷგეგონჷ ხრისტაგანქჷ ნი, -- "შვიდებითია, დიდა!" -- უწუუ
Line: 22    
დედიბისჷ.

Line: 23    
წიმიიკინჷ ჭე, ხრისტაგანქჷ გიმეელჷ რაშის, გელეეღჷ აბგაშე
Line: 24    
ლინჯიში მუკოქუნალი. მუშ მუკოქუნალი ქჷდააჸოთჷ, ქიმკიიქუნუ
Line: 25    
ლინჯიში მუკოქუნალი. ქინაასხაპჷ ზღვას რაშით, გოურქუ დო ეკიილჷ
Line: 26    
მელენი ძგასჷ. მიდართჷ ხრისტაგანქ ართი დღაში შარა, გიმეელჷ
Line: 27    
რაშის, გამაანწყჷ ონანგერი. გელეეღჷ აბგაშე ორქოში მუკოქუნალი
Line: 28    
დო ვარჩხილიში. ათენეფი რაშიში ჸუცჷ ქალადუ. უწუ რაშისჷ:

Line: 29    
-- მეუ სი, იდიარი; მა დოგიძახე ნი, თიწკჷმა ქომორთი.

Line: 30    
რაშიქ მიდართჷ ოდიარეშა. დააჭყჷ ულა ხრისტაგანქჷ მინდორცჷ,
Line: 31    
მიეხოლჷ ხენწიფეში დოხორესჷ. ათე დროს მეღეჯესჷ მუში ღეჯეფი
Line: 32    
ქუმურაჸჷ. ხრისტაგანქ უწუუ მეღეჯესჷ:

Page: 90  
Line: 1    
-- სქანი მუკოქუნალი მა ქომუჩი დო ჩქიმი სი ქოგიღუდასია.
Line: 2    
მეღეჯექ ჭა ხანც გეორჩანჷ დო უკული უწუუ ხრისტაგანცჷ:

Line: 3    
-- ჩქიმი მუკოქუნალი ხარცქილი რე დო სქანი ლინჯიში რე.

Line: 4    
-- სი მუსჷ გორჷ -- უწუუ ხრისგაგანქჷ.

Line: 5    
გამკაანწყჷ მეღეჯეს მუში მუკოქუნალი დო მუში ლინჯიში მუკოქუნალი
Line: 6    
მეღეჯესჷ ქიმეჩჷ. მეღეჯექჷ ქიმკიქუნუ დო მიდართჷ. ხრისტაგანქჷ
Line: 7    
მეღეჯეში მუკოქუნალი ქიმკიქუნუ. მუში შარას მეურცუ მეღეჯე
Line: 8    
დო კინი იჯინე: "ვარი თე ლინჯიში მუკოქუნალი ვე მჷდამღასია".

Line: 9    
ოშქურუ ნი თეში მეღეჯექჷ, მუდგა ღორონთი ნი, მუში ჸუდეშა
Line: 10    
ქიმერთჷ. ანწი ესხი მუ მუგოწყინუათჷ, ხრისტაგანქჷთი ხენწიფეში
Line: 11    
ჭიშკარიშა ქიმერთჷ. კარი ფართაშე ქოძირჷ. ვიშო მინიილჷ. ხენწიფეში
Line: 12    
მოინალე ბოშემქჷ ქოძირესჷ ნი, ართიანსჷ დუუძახესჷ: "ჩიჩიე
Line: 13    
მუურცია". ართიქჷ თქუ:

Line: 14    
-- ენა მა მოკო ჩქიმი მოხვარეთ, ოცხენეში გიმოწიმინდუას
Line: 15    
მიიფხვარუა.

Line: 16    
-- მუსჷ რე სი იჩიებუქჷ ნი? -- თქუუ მაჟირაქ. -- ინა მა მოკო
Line: 17    
ოზეში მაქოსალო.

Line: 18    
მარა ქუჩერქჷ ქჷმააჭიშუუ თენეფიში რაგადისჷ დო თიქჷ მიდეჸუნუ
Line: 19    
ცხენეფიში მაწიმინდალო. ათე ხრისტაგანს თუმა გოჩანს
Line: 20    
ქუჩუჩია დო ათეშ გურიშენი მოინალემქჷ ქიგიოდვეს თის სახელი
Line: 21    
"ქოჩორა". რე ქოჩორა თაქჷ დო წიმინდანცჷ ცხენემცჷ. თიცალი
Line: 22    
წიმინდუა უჩქუ, უჯგუში კოჩიში ხესჷ ვა აწიმინდე. ართი დღას ხენწიფექ
Line: 23    
ოგულებუშა მიდართჷ კარეტათჷ. დეეკვირჷ ცხენემცჷ, კითხჷ
Line: 24    
ქუჩერცჷ:

Line: 25    
-- თე ცხენეფი მიქჷ წიმინდუა?

Line: 26    
-- ართი ჩიჩიექ მორთჷ, ქოჩორას უძახჷთ, ეთინა პუნცჷ
Line: 27    
ცხენეფიში მაწიმინდალო, -- მააშინჷ ქუჩერქჷ.

Line: 28    
ხენწიფექ ონჯუას დიირთჷ დოხორეშა. ქომორთჷ ნი, ქოძირჷ
Line: 29    
ქოჩორა. ახიოლჷ ხენწიფესჷ დო ქიმიაბარჷ ქოჩორა პოვარცჷ დო
Line: 30    
უწუუ: "ათეშა ოჭკუმალიში კეთება ქოდომიგურევა".

Line: 31    
ქოჩორა ქოჸუნდუ პოვარც ართი თუთასჷ დო ირფელიში კეთება
Line: 32    
ქიდიიგურუ. ართიშა პოვარი ვა რდჷ, ქოჩორა ხვალე აკეთენდჷ ოჭკუმალცჷ.
Line: 33    
სადილობაში დროს გეგმიღესჷ სადილი, ხენწიფექ ქუმკუდოხოდჷ
Line: 34    
სტოლცჷ. ათე ოჭკუმალემქ არძოქჷ ართიანიში უჯგუშიქ იჸუ.
Page: 91   Line: 1    
ხენწიფექჷ ქიიჭანუ ქოჩორა დო უწუუ: "ამუდღარი დღაში წიმიი სი
Line: 2    
იჸუაფუქჷ ჩქიმი ბაღჷში მუშეფიში უნჩაში. სი ოკო ქიმეჩე პილანი,
Line: 3    
მუჭო ოკო ბაღჷსჷ კეთება".

Line: 4    
მარდი გინააგჷ ქოჩორაქ ხენწიფესჷ. მაჟირა დღას ქიგიორინეს
Line: 5    
მებაღეთჷ. ქოჩორაქჷ თიცალი ხე გიმიიღჷ, გვერდი წანაშა თექიანი
Line: 6    
მინულას მუთუნი ვა ღირსენდჷ. ბოჭკეფი აშადგჷდჷ ბაღჷსჷ წყარიში
Line: 7    
ჭკუდეფო. ათეშა მუშეფი ქიმიიშესჷ. ბოჭკეფც ეჭოფუნდუ ეჩი კოჩი,
Line: 8    
მარა ართი ბოჭკა ეფერი ოხოლჷდჷ, ოში კოც ვე იაჭოფედჷ, ართიშა
Line: 9    
ქოჩორაქ მოონჯუეთ მინიილუ ბაღჷშა. გიიჯინჷ ვიშო-აშო, ქომოკინდჷ
Line: 10    
ათე დიდი ბოჭკასჷ ხე, გეეჭოფჷ დო მაჟირა დიხას ქჷდოდგჷ.
Line: 11    
ათე დროს ჟინი ატაჟაშე ხენწიფეში უკულაში ძღაბისქუაქ ქოძირჷ,
Line: 12    
ქოჩორაქ ქიმინჷ ნი, თინა.

Line: 13    
ჭა ხანიში უკული გიმელესჷ ხენწიფეში ცირასქუალემქჷ, მიდართეს
Line: 14    
ბაღჷშა ოგულებჷშა. გულეენა ბააღჷსჷ ნი, თე დროს ქოჩორას
Line: 15    
ქჷდორულაფუ ჯაში ჯინცჷ. წოხოლე მეურცჷ უნჩაში ძღაბი, უკახალე
Line: 16    
გეჸუნცჷ გეჸვენჯი, თიში უკული უკულაში. ათე უკულაში ძღაბიქ
Line: 17    
მიკააჯინჷ ქოჩორას, კიდირი გონწყომილო ნორულუე. ძღაბიქ დეეკვირჷ
Line: 18    
ნი, ქიიჩინჷ, მუჭო ურიგო კოჩიში სქუა ვა რდჷ ნი დო ღონე
Line: 19    
მუჭომი უღუდუ ნი, ინა იშენი უჩქჷდჷ. მიდართესჷ ძღაბემქ ეშე
Line: 20    
ატაჟაშა. ათე უკულაში ძღაბის ირო ქოჩორაში არზი უღუ.

Line: 21    
მუკიილჷ სუმი დღაქჷ. ხენწიფექჷ მუში ვეზირეფი დოშაყარუუ დო
Line: 22    
უწუუ:

Line: 23    
-- ათე ჩქიმი ძღაბეფი ოკო ართი დღასჷ გუვათხუე.

Line: 24    
-- ძალამი ჯგირია, პატონი, -- უწიისჷ ვეზირემქჷ, -- მარა სინჯალემქჷ
Line: 25    
სოლე ოკო მორთასია?

Line: 26    
-- ირი სახენწიფოშე ოკო დობშაყარუათჷ ბოში კათეფი, -- უწუუ
Line: 27    
ხენწიფექჷ. -- თიმჷ დღასჷ დიარა ოკო გეგჷმუვონწყუათჷ, არძა
Line: 28    
სუმარეფი შეფას ოკო ქჷდუვოხუნუათჷ. მუჟამსჷთი შქა ჭკუმუა-შუმა იჸიი
Line: 29    
ნი, თინწკჷმა უნჩაში ძღაბიქ ოკო მინილასჷ შეფაშა. ართი უშქური
Line: 30    
ხეს ოკო ქიმებჩათჷ. თი ძღაბიქ ოკო ქიმკაჸუნას მიკი-მიკი შეფასჷ
Line: 31    
ხენა ნი თექჷ დო მიდგასჷ გიშაგორონცჷ საქომონჯოთჷ ნი, თისჷ
Line: 32    
ქიმეჩას უშქური მუში, -- ათაში ოშქარქჷ დო ათაში უკულაშიქჷთი.

Line: 33    
ვეზირემქჷ თანახმათ გინირთესჷ. მაჟირა დღასჷ გეჷნააჯღონეს
Line: 34    
ირი სახენწიფოშა ქარღადეფი, საქმე მუშა რდჷ ნი, თიში დანიშნესჷ
Page: 92   Line: 1    
დრო, გეგჷმაანწყიის დიარა. ქომორთჷ სუმარემქჷ, ხენწიფეეფიში
Line: 2    
სქუალეფითჷ რენა შხვა დო შხვა სახენწიფოშე. ირი ირგჷ ნი, ეფერი
Line: 3    
ბოშეფი ვა რე დოსქილადირი. ქჷდაახუნეს არძო. ქორე ანწი შქა შუმა-
Line: 4    
ჭკუმუა. ათე დროს გეგჷმიჸონეს უნჩაში ძღაბი. ქალააჸუნუ მელე-მოლე
Line: 5    
ჟირი კოჩქჷ. ქიმიიჸუნეს შეფაში კარიშა, ქიმეჩესჷ ხეს უშქური დო
Line: 6    
უწუუ ხუნწიფექჷ:

Line: 7    
-- სქუა, მიდგა სი გოკო საქომონჯოთჷ ნი, თის ათე უშქური
Line: 8    
ხესჷ ქჷდააკინე.

Line: 9    
ააჸარეს ძღაბი, ქიმკუჸუნეს შეფაში სტოლცჷ. ათე დროსჷ ბოშემქ
Line: 10    
არძოქ ოშჷმეშიში წკუმონტუა ქჷდიიჭყესჷ, ნამთინექჷ დუდიშა
Line: 11    
ხეში გინოსუმალა, ნამთინექჷ გოხვალჷ მანგარაშე, ითამჷ მა ქინმოჯინენია,
Line: 12    
მარა ძღაბი ირო ვიშო-ვიშო ქიმეურცუ. დოსქილადირი ბოშემქჷ
Line: 13    
ღურა გაათესჷ. იდჷ, იდჷ, ხოლო იდჷ თე ძღაბიქჷ დო ართი ბოშის
Line: 14    
ხესჷ ქჷდააკინუ უშქური. ირკოჩქჷ ართო "ურა!" ქჷდიძახესჷ.
Line: 15    
გეიოდგინესჷ სასინჯო ბოში, ძღაბი დო თინა ჟირხოლო მიდეჸუნეს
Line: 16    
ეშე ატაჟაშა. თე ბოში ჸოფე გალენი ხენწიფეში სქუა.

Line: 17    
ასე მოლეჸონეს ოშქარი და, მელე-მოლე თესჷ ხოლო კოჩი
Line: 18    
ქალუუჸუნესჷ. შეფაშ კარიშა ქიმერთჷ ნი, ხენწიფექჷ ხეს უშქური ქჷდააკინუ
Line: 19    
დო უწუუ:

Line: 20    
-- ჰე, სქუა, ქიმკაჸუნი დო მიდგა სი საქომონჯოთ გოკოდასჷ ნი,
Line: 21    
თისჷ ხეს ქიმეჩი.

Line: 22    
ეეჸარჷ ძღაბიქჷ. ბოშემქჷ ხეთეხოლო ქჷდიიჭყეს ოშჷმეშიში წკუმონტუა, მინჷქჷ
Line: 23    
ხვალუა, მინჷქჷ პლატოკიში ელაღალა, ჩხვინდიში მოქოსუა,
Line: 24    
მუშენიდა თი პლატოკეფი არძა ძვირიფასიანი რდჷ. იდჷ ძღაბიქჷ,
Line: 25    
დოსქილადირი ბოშემც გურქუ დუუღურჷ, მარა მუ ქიმინესჷკო?
Line: 26    
იდჷ, იდჷ ძღაბიქჷ დო შქა შეფაშა ქიმერთჷ. ათაქჷ ართი ბოშიქჷ ქჷმეეწონჷ,
Line: 27    
ეუკუნჷ ხესჷ დო უშქური ხეს ქჷდააკინუ. ირკოჩქ ართო "ურა!"
Line: 28    
ქჷდუუძახჷ. თე ბოში ხოლო გარეშე ხენწიფეში სქუა ჸოფე. ძღაბი დო
Line: 29    
ბოში ჟირხოლო ატაჟაშა ეშე მიდეჸონესჷ.

Line: 30    
ასე მასუმა ძღაბი, უკულაში, მოლეჸუნესჷ. ქიმერთეს შეფაშ კარიშა,
Line: 31    
მელე-მოლე კოჩი მეჸუნცჷ ნი, თეში. მუ საკითხი ორე, ხენწიფექ
Line: 32    
კარცჷ ქიგეხვადჷ.

Line: 33    
-- , სქუა, უშქური! -- უწუუ ხენწიფექ. -- ათენა თისჷ ქიმეჩი,
Line: 34    
მითჷ სი საქომონჯოთ გეხერხასჷ ნი.

Page: 93  
Line: 1    
ეიჸარჷ ძღაბიქჷ, ქიმკააჸუნუ შეფაში სტოლცჷ. ქიდიიჭყესჷ ბოშემქ
Line: 2    
ინოჯინა, "ვარი მა მუჩანცია, ვარი მავა", მარა ძღაბი ირო
Line: 3    
ვიშო-ვიშო ქიმეურცჷ. ტყურათ ბოშეფი ქოღურუნა ეკოყიყინცჷ. ძღაბიქჷ
Line: 4    
გაათუ სტოლიში გოლება, მარა მითინცჷ ვე მეჩჷ უშქური. ხენწიფექ
Line: 5    
კითხჷ მუში სქუა-ძღაბის:

Line: 6    
-- მუ ორე, ბაბა, კოჩქჷ ვა მჷგეწონუო?

Line: 7    
-- არძო ვა ნოხვენა შეფას, -- უწუუ ძღაბიქჷ.

Line: 8    
-- ქჷდაახუნეთია ირკოჩი, -- ზოჯჷ ხენწიფექჷ.

Line: 9    
ქჷდაახუნეს ირკოჩი, ხენწიფეში მოინალეფიში მეტი.

Line: 10    
-- ჰე, ბაბა, მეუ ასე! უწუუ ხენწიფექ ძღაბისჷ.

Line: 11    
ძღაბიქ ეეჸარჷ, ქიმკააჸუნუ სტოლცჷ. ბოშეფი ქიმკიხიშტუუნა,
Line: 12    
მარა ძღაბი ნამჷთინც ვა არზენსჷ მუში უშქურცჷ. იდჷ, იდჷ ძღაბიქჷ,
Line: 13    
მარა მუთუნინერო უშქური მითინცჷ ვე მეჩჷ, ხენწიფექ უწუუ:

Line: 14    
-- მუ ორე, ბაბა, კოჩი ხოლო ორკუნო?

Line: 15    
-- ხოლო სრულაშე ვა ხე კოჩეფი, -- უწუუ ძღაბიქჷ.

Line: 16    
-- მითინი ვა დიტუათჷ, ოშჷმეში მიკოჩანცჷ ნი, ეფერი, -- ზოჯჷ
Line: 17    
ხენწიფექჷ.

Line: 18    
ქჷმიჸუნეს ირკოჩი დო ქჷდაახუნესჷ. ქიმკააჸუნუ ძღაბიქჷ. ბოშემქ
Line: 19    
ჸუჯი გააცქვირინესჷ, მარა ძღაბიში საშველქ ვე ეჸუ. იდჷ, იდჷ,
Line: 20    
იდჷ, მიანჭჷ ქოჩორაში ხოლოშა. ეუკინჷ ხესჷ ნი, ირკოცჷ გუუკვირდჷ,
Line: 21    
მარა უშქური ხეს ქჷდააკინუ ქოჩორასჷ. ვართჷ "ურა!" დიძახესჷ დო
Line: 22    
ვართჷ მუთუნი. ირკოჩი ართიანცჷ ქინააჯინე: "მუ ქიმინჷ, ჯიმა-ღურელი,
Line: 23    
თე ძღაბიქჷ? გვალო ღურელი ჸოფენო?

Line: 24    
გეიოდგინეს ქოჩორა დო მუში ოსური ქალუუჸუნესჷ დო
Line: 25    
ოცხენე ფაცხა წიმოდგჷდჷ ნი, -- "თექ მეუა", უწუუ ხენწიფექჷ: "თეში
Line: 26    
ბედი ნორღვენია, ირო ღურელი რდი დო ამჷდღა გვალე
Line: 27    
დომიღურია".

Line: 28    
მიდართეს ქოჩორა დო მუში ჩილქჷ ფაცხაშა, თექჷ ქუმლადოხოდესჷ.
Line: 29    
გინასქილედი ოჭკუმალეფი მოინალე ბოშიქჷ ნისორითჷ ქიმუუღუ.
Line: 30    
ინგარცჷ ძღაბი, მარა მუ ქიმინასჷ? ქოჩორაქ მიიმოსჷ დო
Line: 31    
ყებურცჷ ქომშადოხოდჷ. ჟირი სინჯა დო მუში ოსურეფი ატაჟასჷ
Line: 32    
ქიგჷმელაჸაფუნა.

Line: 33    
მუკიილჷ დრო დო ხანქჷ. ხენწიფექ დეელახჷ დო მუთუნი
Line: 34    
დოხტურობაქ ვა გორთჷ. ქოდოდოხოდესჷ ვეზირემქჷ, განაარჩის საქმე, მუჭო
Page: 94   Line: 1    
უჯგუ თე ჩქინი ხენწიფეში ლახალასია. ბრელი იჩიისჷ შხვა დო შხვა,
Line: 2    
მარა ართიქჷ თქუ:

Line: 3    
-- ათე დო ათე გვალას ხენია ტყარი ღეჯი. ეთიში გური დო
Line: 4    
ჩხონჩხის მი მიღანსჷ, ვარა ქჷმაალე ნანდულო ხენწიფესჷ.

Line: 5    
-- მი მიღანცია-და სინჯალეფია, -- თქვიის შხვა ვეზირენქჷ.

Line: 6    
ქოუწიის თენა სინჯალემცჷ. გეგმინწყიის ჟირხოლოქჷ დო მიდართეს
Line: 7    
თიში ოშიბუშა. ქოჩორაქჷ თენა ქჷგეეგონჷ ნი, ხენწიფეში
Line: 8    
ჩილცჷ კოჩი ქიმუუჩქუ: "მახოლო ვურქია, ცხენი ქომუჩასია".

Line: 9    
ხენწიფეში ჩილქჷ თქუუ: "ქიმეჩითჷ საქვირო ცხენი, ეგებჷ
Line: 10    
სოთინი ქიმკიიქოსასჷ ნი".

Line: 11    
ქჷმუუჸონესჷ ქოჩორას ართი გოძირგონილი ცხენი. ქომნოდგეს
Line: 12    
ოკოხარცქილი ონანგერი. ეშეელჷ ქოჩორაქჷ დო ქჷდიჭყჷ ულა. ბოშემქჷ
Line: 13    
რშვინი ქჷდუუჭყეს: "ქოჩორა მესოფუნცჷ, ქოჩორა
Line: 14    
მეჯირქჷნცჷ".

Line: 15    
ქოჩორაში ცხენი ეშა-გჷმა ქიმიიძვაძუ ურიაში ცხენიცალო. იდჷ
Line: 16    
ქოჩორაქჷ დო ქიმერთჷ, სოდეთჷ რაში გოუტუუ ნი, თექჷ. დუუძახჷ
Line: 17    
რაშისჷ. რაშიქჷ ქომორთჷ. მუში ცხენი თაქჷ მინდორცჷ ქჷდიიტუ.
Line: 18    
ხარცქილი ონანგერი ტყასჷ ქიშიინახჷ. გელეეღჷ რაშიში ჸუჯიშე ონანგერითჷ,
Line: 19    
მუკოქუნალითჷ, ქომკიიქუნუ ვარჩხილიში მუკოქუნალი.
Line: 20    
ქიგიაშქუ რაშისჷ მართახი დო რაშიქ ოკიინჭირჷ დო ქჷმკაასხაპუ, თი
Line: 21    
ტყარი ღეჯი ხედჷ ნი, თი გვალასჷ. გიმეელჷ რაშისჷ, დაასადუ. მუქჷ
Line: 22    
ოროს ქიდიინჯირჷ. გიშეელჷ ჭა ხანქჷ დო ჟირხოლო სინჯალენქჷ
Line: 23    
დუდი გეკაჭოფეესჷ. ქოძირესჷ, რაში ოროს გითორე ნი დო ართი
Line: 24    
კოჩი ოროს გითოჯანჷ ნი. დეეკვირეს ჯგირო ნი, თქვიისჷ: "ნანდულო
Line: 25    
წმინდა გიორგი ოკო რდასიე". გიმელეს ცხენემცჷ, ქჷდიიჭყესჷ
Line: 26    
პიჯვარიში წერა. მიაკინესჷ ხოლოშა დო ქჷდიჩოქესჷ. ქოჩორაქ
Line: 27    
უწუუ:

Line: 28    
-- მუ გოკონა, მუ გიჭირა?

Line: 29    
-- ჩქი მუურთ ათე დო ათე საქმეშენია, -- ირფელი ქუუწის
Line: 30    
სინჯალემქჷ.

Line: 31    
-- თი ღეჯი სოდე მუკორენია; მეურთია, ვარა დოჸვილითია,
Line: 32    
ვარა აშო გამკორაჸითია, -- უწუუ თინენსჷ ქოჩორაქჷ.

Line: 33    
მიდართესჷ, მარა ვართჷ აჸვილესჷ, ვართჷ მუკარაჸესჷ. გეედირთჷ
Line: 34    
ქოჩორაქჷ, მიდართჷ. დოჸვილჷ ღეჯი დო უწუუ სინჯალემცჷ:

Page: 95  
Line: 1    
-- გოკვათით ანწი, გეგჷმიიღით გური დო ჩხონჩხი.

Line: 2    
ქიმერთესჷ, გოკვათესჷ, მითილესჷ ღეჯიში ქვარაშა, ძივუ დო ღურათ
Line: 3    
გექთიიღესჷ ჩხონჩხი დო გური.

Line: 4    
-- მორთია აშო, -- უწუუ ქოჩორაქ უნჩაში სინჯასჷ, ჩანკითი
Line: 5    
მოძირია!

Line: 6    
ქიმეკინდჷ ქოჩორაქჷ ხე დო ბირცხა გეკონწყჷ.

Line: 7    
-- ანწი მეურთია! -- უწუუ ქოჩორაქჷ.

Line: 8    
დიდი მადლობა უწიის სინჯალემქჷ თე ღორონთიცალი კოცჷ დო
Line: 9    
მოლართესჷ. მაანჭეს შქა შარაშა, ძალამი ხათრიანო ქჷმუულა. მუნილეს
Line: 10    
ხენწიფეში ოზეშა, ქალაჸაფინესჷ ცხენეფი დო გიმელესჷ. ქჷმა̄ზადესჷ
Line: 11    
მუნეფიში დიანთილი დო ოსურემქჷ.

Line: 12    
-- ქიმიბღითია, -- უწიის სინჯალემქჷ.

Line: 13    
არძოს ახიოლჷ, დოხაშესჷ დო ქოჩეს ხენწიფესჷ. დოსქიდჷ
Line: 14    
ხენწიფექჷ. იჸუუ ხარებაქ: "ჩქინი სინჯალეფი ტარიელეფი
Line: 15    
რენია".

Line: 16    
ქოჩორა გვალას მუკორდჷ ნი, ქიგედოხოდჷ რაშისჷ. გიაშქუ მართახი
Line: 17    
დო, სოდე მუში ცხენი რდჷ ნი, თექჷ ქჷდაასხაპჷ. მუკოქუნალი
Line: 18    
გამკიინწყჷ, კინი რაშიში ჸუსჷ ქიშიინახჷ. რაშის უწუუ: "მეუ სი,
Line: 19    
იდიარია". ოჭოფუ მუში ცხენი, ქჷმჷნოდგჷ მუში ხარცქილი ონანგერი,
Line: 20    
მოლართჷ ხენწიფეში ჸუდეშა. მუნიილჷ ჭიშკარცჷ ნი, ქოძირეს
Line: 21    
ბოშემქჷ, დიიჭყესჷ რშვინვა: "ქოჩორა მოურცჷ, მოსოფუნცჷ, ჩხონჩხი
Line: 22    
დო გური მუუღჷ".

Line: 23    
თე დროს კილეჯინჷ ქოჩორაში ოსურქჷ ფაცხაშე. გურქჷ
Line: 24    
დუუღურჷ: ქიმიიფაფუ ქოჩორა მუში ცხენითჷ. ქოძირეს სინჯალემქჷ ნი,
Line: 25    
ძიცა ქჷდუუჭყესჷ. ხენწიფეში ჩილქჷ თქუუ: "თექჷ ხოლო ვე
Line: 26    
მკიქოსუო?

Line: 27    
გიმეელჷ ქოჩორაქ მუში ცხენცჷ, მინიილჷ ფაცხაშა. ოსურცჷ
Line: 28    
უწუუ:

Line: 29    
-- ოჭკუმალი ვა გიღუნიაო?

Line: 30    
-- თექჷ ჩუვანცჷ ეგებუ ფუჩხა ინოძჷდასჷ ნი, -- უწუუ ოსურქჷ.

Line: 31    
გეედირთჷ ქოჩორაქჷ, გამკიიღჷ ჩუვანი, ოჭკუმუ ოჭკუმალი.
Line: 32    
ქელეენჯირჷ ლოგინცჷ.

Line: 33    
გიშეელჷ ართი თუთაქჷ. ხენწიფექ კინი დეელახჷ, თოლიში სინათექ
Line: 34    
მიდუურჷ. კინი იჸუუ ვეზირობაქჷ. ბოლოსჷ თქვიის: "ათე დო
Page: 96   Line: 1    
ათე გვალას ირემი ხენია. ეთიში ბჟასჷ მიდგა მიიღანციე, ეთინა
Line: 2    
ოხვარჷნია".

Line: 3    
-- ეს მი მიღანცია? -- თქვიისჷ.

Line: 4    
-- მი მიღანცია-და ხოლო სინჯალეფია, -- თქუ ართიქჷ.

Line: 5    
ქუუწიისჷ სინჯალემცჷ,: -- "ქოვა", -- თქვიის თინენქჷ.

Line: 6    
გეგჷმინწყიისჷ, ქიგედოხოდეს მუნეფიში ცხენემცჷ, მიდართესჷ.
Line: 7    
ენა ქოჩორაქ ქიშიიტყჷ, ქიმუჩინჷ ხენწიფეში ჩილცჷ: "მახოლო ვურქია
Line: 8    
დო ცხენი მოკონია".

Line: 9    
-- ქიმეჩითჷ ხოლო თი ცხენი დო ონანგერი, -- თქუუ ხენწიფეში
Line: 10    
ჩილქჷ.

Line: 11    
ქუმუჸუნეს ქოჩორასჷ ცხენი. ეშეელჷ დთ მიდართჷ. ბოშემქჷ
Line: 12    
ეკაარშვინეს, ქოჩორა ქიმიიფაფუ მუში ცხენით. ქიმერთჷ, სოდე რაში
Line: 13    
ჸუნდუ ნი, თექჷ. გიმეელჷ ცხენსჷ, ონანგერი ტყას ქიშიინახჷ, დოუძახჷ
Line: 14    
რაშისჷ, რაშიქ ქჷმორთჷ. გელეეღჷ ჸუჯიშე ონანგერი დო ორქოში
Line: 15    
მოკოქუნალი. ქიმკიიქუნუ დო ეშეელჷ რაშიშა. ქიგიაშქუ მართახი,
Line: 16    
გოურქუ რაშიქ ჟი დო ჟი ჰავათ, ქჷდაასხაპუ თი გვალასჷ, სოდე
Line: 17    
ირემი ხედჷ ნი, თექჷ. ცხენი ოროს ქიგიორინუ, მუქჷ ჯაში ჯინცჷ
Line: 18    
ქიდიინჯირჷ. გიშეელჷ ჭიჭე ხანქჷ, ქომორთეს სინჯალემქჷ. ქოძირესჷ,
Line: 19    
თაქჷ რაში გერე ნი, კოჩი გითოჯანჷ ნი.

Line: 20    
-- ქაარწყექო, ბოში? -- უწიის ართიანსჷ: -- თინა ნანდულო
Line: 21    
ღორონთი ოკო რდასჷ. ჩქინი საქმე ჯგირო რე.

Line: 22    
მიაკინეს ხოლოშა, ქჷდიიჭყყს პიჯვარიში წერა. ხოლოშა ქიმერთესჷ
Line: 23    
ნი, ქჷდიჩოქესჷ. ქოჩორაქ უწუუ:

Line: 24    
-- მუ ამბე, მუ გოკონა?

Line: 25    
ინემქჷ ირიფელი ქუუწიის, მუ უჭირდესჷ ნი. გეედირთჷ ქოჩორაქჷ,
Line: 26    
მიდართჷ; ოჭოფუ ირემი დო გეჭვალუ, ბოთილცჷ ქინააბუ. ქიმეჩჷ
Line: 27    
სინჯალემცჷ დო უწუუ ოშქარი დაში ქომონცჷ:

Line: 28    
-- მორთია აშო!

Line: 29    
ქიმეკინდჷ ჸუცჷ ხე დო მარძგვანი ჸუჯი გელასოფუ.

Line: 30    
-- მეურთია ანწი!

Line: 31    
სინჯალემქჷ მოლართესჷ. ქომიიღესჷ ბჟა, ქალაბეესჷ თოლს
Line: 32    
ხენწიფესჷ. ხენწიფექჷ დოსქიდჷ. ქოჩორაქჷ ქიგედოხოდჷ მუში რაშის,
Line: 33    
ქიგიაშქუ მართახი. ოკინჭირჷ რაშიქჷ დო ქჷდაასხაპუ, სოდე ცხენი
Line: 34    
რდჷ ნი, თექჷ. გიმეელჷ რაშის, გოუტუუ ოდიარეშა, ორქოში
Page: 97   Line: 1    
მუკოქუნალი ჸუცჷ ქალადუ. ოჭოფუ მუში ცხენი, ქჷმნოდგჷ მუში
Line: 2    
ხარცქილი ონანგერი. ქიგედოხოდჷ დო მოლართჷ ხენწიფეში ჸუდეშა.
Line: 3    
მუნიილჷ ჭიშკარცჷ ნი, ქოძირეს ბოშემქჷ. ქჷდიიჭყესჷ რშვინვა: "ქოჩორა
Line: 4    
მოურცჷ, მოსოფუნცჷ", დო იჸუუ დიდი ხმაურობაქ. ქოჩორაში
Line: 5    
ოსურქჷ კილეჯინჷ ფაცხასჷ (ფაცხაშე), ქოძირჷ ქოჩორა. გურქჷ
Line: 6    
დუუღურჷ, მარა მუ ქიმინჷკო? გიმეელჷ ცხენცჷ ქოჩორაქჷ, მინიილჷ
Line: 7    
ფაცხაშა, ოჭკუმუ ღუმუ რგილი, ქოძჷდჷ და. ქელეენჯირჷ ლოგინცჷ.

Line: 8    
გიშეელჷ ბრელი ხანქჷ. ეფერი დროს ართი ხენწიფექ მუუჩინჷ თე
Line: 9    
ხენწიფესჷ: "ათე დო ათე დროს ოკო ქიიბჩხუპათია". თე ხენწიფექ
Line: 10    
"ჯგირია" მეუჩინჷ.

Line: 11    
ქომორთჷ დროქჷ, მიდართჷ ხენწიფექ მუში ჯარით. ქიმერთეს
Line: 12    
დანიშნული არდგილიშა. მუში სინჯალეფი ჟირხოლო, მუ სარაგადო
Line: 13    
რე, თექჷ მეჸუნცჷ. ქომორთჷ თეურე თი ხენწიფექ მუში ჯარით.
Line: 14    
ქიმიოდირთეს ართიანცჷ.

Line: 15    
ათე დროს ქოჩორაქ ხენწიფეში ჩილცჷ კოჩი ქიმეუჩქუ: ცხენი
Line: 16    
მოკონია, მახოლო ვურქია ოჩხუპუშა".

Line: 17    
-- ქიმეჩითია, ეგებჷ სოთინი ქიმკოდინასიე.

Line: 18    
ქოჩორაქ ქიგედოხოდჷ მუში ცხენცჷ. ქჷდიიჭყჷ ცხენქჷ ძვაძვაფი.
Line: 19    
ბოშემქჷ რშვინვა ქჷდუუჭყესჷ: "ეჰე, ინა ამჷდღა კოცჷ დოშირუნცია!"

Line: 20    
გინიილჷ ქოჩორაქჷ დთ ქიმერთჷ, სოდე რაში ჸუნდუ ნი, თექჷ.
Line: 21    
ცხენი მინდორიშა გუუტუ. დუუძახჷ რაშისჷ, ქომორთჷ რაშიქჷ. გელეეღჷ
Line: 22    
ონანგერი დო ვარჩხილიში მუკოქუნალი. ონანგერი ქჷგედგჷ
Line: 23    
რაშისჷ. მუკოქუნალი ქიმკიიქუნუ. ეშეელჷ რაშიშა, ქიგიაშქუ მართახი.
Line: 24    
მიდართჷ რაშიქ ჟი დო ჟი დო ქაშაასხაპუ, სოდე ხენწიფეფი ართიანცჷ
Line: 25    
მეურდესჷ ნი, თექჷ. აშქურინჷ ირკოცჷ: "ენა მუ ანბე რენია". სინჯალემქ
Line: 26    
ქიიჩინეს ბოში: "ჩქი გვალას ვორწყედითჷ ნი, თინა რე", თქვიის
Line: 27    
მუში დუდიშო.

Line: 28    
გელეენწყჷ ქოჩორაქ ლეკური, ქაშააკათჷ თი ხენწიფეში ჯარცჷ,
Line: 29    
დოჭკირჷ არძა ართო; მისჷთი ანტინჷ ნი, ინტჷ. ქიგიაშქუ ქოჩორაქ
Line: 30    
რაშის მართახი დო კინი ქჷდაასხაპუ, სოდე ცხენი ჸუნდუ ნი, თექჷ.
Line: 31    
ეურე მუში გომორძგვილი ხენწიფე მოურცჷ სინჯალამო დიდი ხარებათჷ.
Line: 32    
ქომორთესჷ ჸუდეშა. ხენწიფექჷ თქუუ: "ამჷდღა ღორონთქჷ
Line: 33    
ქიშმეწუ. ანგელოზი ქჷმომიჩქუ, ეურენი ჯარი არძო დოჭკირჷ. ჩქი
Line: 34    
თავისუფალო მოლაბრთითია".

Page: 98  
Line: 1    
გიშეელჷ დრო დო ხანქჷ. კინი მაჟირაშა ქუმუუჩინჷ თე ხენწიფესჷ
Line: 2    
თი ხენწიფექჷ: "ოკო ქიიფჩხუპათიე". ხენწიფექ "ჯგირია" მეუჩინჷ.

Line: 3    
დრო დანიშნულცჷ მიდართჷ ხენწიფექჷ ჯარამო დო მუში
Line: 4    
ჟირხოლო სინჯალამო. ეურე ქომორთჷ თი ხენწიფექჷ მუში ჯარამო. ათე
Line: 5    
დროს ქოჩორაქ კოჩი ქიმუუჩქუ ხენწიფეში ჩილცჷ: "მახოლო ვურქია
Line: 6    
დო ცხენი ქიმუჩასია".

Line: 7    
-- ქიმეჩითია, ეგებჷ სოთინი პაპანწყვირეს ქინიქოსასიე, -- თქუუ
Line: 8    
ხენწიფეში ჩილქჷ.

Line: 9    
ეშეელჷ ქოჩორაქჷ ცხენიშა დო მიდართჷ. შარას მეურცჷ ნი,
Line: 10    
ბოშემქ ეკორშვინუა ქჷდუუჭყესჷ: "ქოჩორა ამჷდღა თასი კვიკვილო
Line: 11    
გეშაჸოთანცია თეურენი ხენწიფეში ჯარემცია".

Line: 12    
ქოჩორაქჷ ქიმერთჷ, სოდეთჷ რაში ჸუნდუ ნი, თექჷ. გიმეელჷ
Line: 13    
მუში ცხენცჷ, დუუძახჷ რაშისჷ. რაშიქჷ ქჷმორთჷ. გელეეღჷ ჸუჯიშე
Line: 14    
ორქოში მუკოქუნალი დო ონანგერი. გეგჷმიინწყუუ. ეშეელჷ რაშიშა,
Line: 15    
ქიგიაშქუ მართახი. რაშიქ მიდართჷ ჟი დო ჟი ჰაერითჷ. თიცალი დროს
Line: 16    
ქიმერთჷ, ოკონთხაფა რე ხენწიფეეფიში. ქაშაასხაპჷ შქა არდგილსჷ,
Line: 17    
გელეენწყჷ მუში ლეკური დო ქჷდიიჭყჷ კოჩიში ჭკირუა. თი
Line: 18    
ხენწიფექ, მაჟირაქ, იფირქჷ: "ნანდულო ღორონთი მა ოკო მიჭყორუდასიე".
Line: 19    
ქაშააჸუნუ ქოჩორაქ ჯარცჷ, კოჩი ვე გიიტუ ცხორცხალო.
Line: 20    
გაათუ არძო ნი, ქოჩორაქ მუკიირთჷ მუში ხენწიფეურე. ხენწიფექჷ
Line: 21    
ქიმიაზადჷ, პატი̄ცჷ დოჩოქინელო, მუჭო ღორონთი ნი, თეში.
Line: 22    
ლეკურიში ალაგაფას ქოჩორაქჷ კვარჩხანი ხეში კითი ქიმკიიკვათჷ.
Line: 23    
ხენწიფექ კისერიში ბანტი გიინწყჷ დო თითჷ კითი გოუკირჷ. ქოჩორაქ
Line: 24    
ეშეელჷ რაშიშა. ქიგიაშქუ მართახი, მოლართჷ პირდაპირო
Line: 25    
ხენწიფეში ჸუდეშა. მუნიილჷ ოზეშა, ქალააჸაფინუ რაში. მუჟამსჷ ხენწეფეში
Line: 26    
ჩილი დო სქუალემქჷ დო მოინალემქ ქოძირეს თენა ნი, დიიტყობეს
Line: 27    
არძაქჷ, აშქურინესჷ. ქოჩორაქჷ მოურქჷ რაშის, თიცალი
Line: 28    
ქალააჸაფინუ, ნამუდა ხენწიფეში მახორობა იცანცალჷ. ათე რაშიში
Line: 29    
ნაფოლე დიხას გიოხე, ირდიხას, თეში ნამუდა თითო ნაფოლეს თითო
Line: 30    
კოჩი ინინტირე. ბოლოსჷ ქოჩორაქ გოურქუ მუში ფაცხაშე. გიმეელჷ
Line: 31    
რაშის, გაანჯჷ კარი, გემნიჸონუ მუში რაში, კუნთხუსჷ ქიკნარინუუ.
Line: 32    
ქოჩორაში ოსურქჷ შიშის დოღურუ: ვე ეჩინჷ მინ ორდჷ ნი. ქოჩორაქ
Line: 33    
უწუუ:

Line: 34    
-- ვა გაშქურინას, მა ვორექ სქანი ქოჩორა!

Page: 99  
Line: 1    
ძღაბის ახიოლჷ, გიჩქჷდასჷ. ქიმერთჷ, ქაახუტოლჷ კიდირცჷ,
Line: 2    
ქოთჷ ინგარდჷ დო ქოთჷ იძიცანდჷ. მუ ქიმინჷკო ნი, ვა უჩქჷდჷ.
Line: 3    
ქოჩორაქჷ ქელეენჯირჷ ლოგინცჷ, ძღაბის ბირგულიშა დუდი ქიგლუუდუ.
Line: 4    
გეეჭოფუ ძღაბიქჷ ჩონგური, ქჷდიიჭყჷ მეგამა დო გებირუა, გური
Line: 5    
თიცალი გაკეთებული აფუდუ.

Line: 6    
ხენწიფეში ჩილქჷ თქუუ: "მი ოკო რდას, ჯიმა-ღურელი, ღორონთიცალი
Line: 7    
კოჩქჷ ფაცხაშა მინორთჷ ნი დო თისჷ ჩქიმი დინაფილი ძღაბი
Line: 8    
ჩონგურცჷ მეუგანცჷ ნი?" მუში დიდაქჷ ძღაბის კოჩი ქუმუუჩქუ: "მინ
Line: 9    
ორენია თი კოჩი?"

Line: 10    
გაანჯჷ კარი მოჩქუმალირი კოჩქ; მინააჯინჷ ნი, ქოძირჷ, ღორონთიცალი
Line: 11    
კოჩი დო მუში რაში ქომჷლარე ნი.

Line: 12    
-- მუ გოკონია? -- უწუუ ძღაბიქჷ.

Line: 13    
-- პატონქჷ მოგიჩინჷ: "თე კოჩი მინ ორენია" -- უწუუ მოჩქუმალერი
Line: 14    
კოჩქჷ.

Line: 15    
-- ენა თქვანი საქმე ვა რენია, -- უწუუ ძღაბიქჷ.
Line: 16    
ესხი ხანცჷ მაანჭეს ხენწიფე დო მუში გამარჯებული სინჯალემქჷ.
Line: 17    
ქარულეეს ცხენეფი წოხოლე დუდი-კათაქჷ, მოლართეს ოხარებუშა
Line: 18    
ხენწიფეში ჩილიშა. ოზეშა მუნილესჷ ნი, ქინიქოსეს რაშიში ნაფოლესჷ,
Line: 19    
თაში ნამუდა ნამუ ჯარი ქორდჷ ნი, არძო ართო ართიანცჷ
Line: 20    
მუნანთხუდესჷ: რაშიში ნაფოლეეთჷ გოსოფილი რდჷ დიხაში გური.
Line: 21    
ხენწიფექ დიიძახჷ:

Line: 22    
-- მუ ანბე რე ენა? ღეჯეფი ხოლო ვე ენოირდეს ოზეშა?

Line: 23    
ხენწიფეში ჩილქჷ ჟიშე ატაჟაშე გიმიილჷ წყინარო, დუუვალჷ ხესჷ,
Line: 24    
ნიჩვიშა ხე ქიმიიფორჷ დო უწუუ:

Line: 25    
-- სუთჷ, სუთჷ, წყინარო! ღორონთი რე ფაცხასჷ!
Line: 26    
ირკოც აშქურინჷ. გიმეელჷ ხენწიფექჷ, ეშეელჷ ატაჟაშა, კითხჷ
Line: 27    
ამბე მუში ოსურსჷ. ოსურქ ირიფელი ქუუწუუ, მუჭო ძირესჷ ნი.
Line: 28    
ხენწიფექ თქუ: "ნანდულო მა მოხვარუდჷ ნი, თი ღორონთი ოკო რდას!"

Line: 29    
ქიმეუჩქუ ხენწიფექჷ კოჩი: "მოზოჯია", მარა ქოჩორაქ მეუჩინჷ:
Line: 30    
"აშო მორთასია".

Line: 31    
ხენწიფექჷ, მუში ჩილქჷ, მუში სქუალეფი დო მუში სინჯალემქჷ
Line: 32    
მოლართეს არძაქ ართო. მინი̄ლეს ფაცხაშა, ქოძირეს სასწაული,
Line: 33    
ქჷდიჩოქეს არძაქ ართო. ქოჩორაქ უწუუ:

Page: 100  
Line: 1    
-- გედირთითჷ ეშე! მა ქოჩორა ვორექ, ვარა ღორონთი ვა
Line: 2    
იჩქჷდათჷ.

Line: 3    
გედირთეს ეშე. ქოჩორაქ უწუუ უნჩაში სინჯას:

Line: 4    
-- სი მუ ღოლი სქანი კითიში ბირცხა?

Line: 5    
-- ათე დო ათე დროსია ქუასჷ ქიმკუვოსოფია, -- უწუუ იქჷ.

Line: 6    
გიძიცუ ქოჩორაქჷ, გელეეღჷ ჯიბეშე ბირცხა დო უწუუ:

Line: 7    
-- სქანი ბირცხა! ვარი ქუასჷ მიკასოფიო დო ვარი მა
Line: 8    
ეკოისოფიო?

Line: 9    
დოღურუ ონჯღორეს უნჩაში სინჯაქჷ, მარა მუ ქიმინჷკო? ქოჩორაშა
Line: 10    
მუთუნი ვა გაბედინედჷ. ასე დუუძახჷ მაჟირა სინჯასჷ:

Line: 11    
-- მუ ღოლი სი სქანი ჸუჯი?

Line: 12    
-- ათე დო ათე დროს გვალასჷ ქიმკუვოსოფი ქუასჷ, -- უწუუ
Line: 13    
იქჷთი.

Line: 14    
გიიძიცუ ქოჩორაქჷ დო უწუუ:

Line: 15    
-- აჰა, სქანი ჸუჯი! ვარი ქუასჷ მიკასოფიო დო ვარი მა
Line: 16    
ელარსოფიო?

Line: 17    
დოღურუ ონჯღორეს ბოშიქჷ, მარა მუ ქიმინჷკო?

Line: 18    
ასე მიკაართჷ ქოჩორაქ ხენწიფესჷ დო უწუუ:

Line: 19    
-- სი წოხოლე იდი ოჩხუპუშა ნი, თიწკჷმა მუჭომი კოჩი ძირი
Line: 20    
გოხვარჷდჷ ნი?

Line: 21    
-- ირიფელი ვარჩხილიში მუკოქუნალი მუკააქუნდუა, -- უწუუ
Line: 22    
ხენწიფექჷ.

Line: 23    
-- მაჟირაშა იდი ნი ოჩხუპუშა, თიწკჷმა მუჭომი მუკოქუნალი
Line: 24    
მუკააქუნდუ თი კოცჷ?

Line: 25    
-- პატონი, თქვანი მუკოქუნალიცალი მუკააქუნდუ.

Line: 26    
-- მუქ აღოლჷ ლეკურიში ალაგაფასჷ თი კოცჷ?

Line: 27    
-- ლეკურიში ალაგაფასჷ კითი ქიმკიიკვათჷ.

Line: 28    
-- უკული სი მუ ღოლი?

Line: 29    
-- მა, პატონი, ჩქიმი ბანტით კითი გოვუკირი.

Line: 30    
-- თენა ხოლო ვა რე? -- ქააძირჷ ქოჩორაქჷ გოკირილი კითი.

Line: 31    
ხენწიფეს ახიოლჷ, ქაატაკჷ, გააჯუნუ დო ქიიჩინეს ანწი საქმე
Line: 32    
მუშა რდჷ ნი. ხეთეხოლო მიდეჸონეს ეშე ატაჟაშა ქოჩორა მუში
Line: 33    
ოსურამო. შხვა სინჯალემქჷ გეგინოციის, კოჩიშა დუდი ვო უძირაფუნა
Page: 101   Line: 1    
ნი, თეში მუნეფიში ოსურამო. ხენწიფე დო მუში ჩილი გახარებულო
Line: 2    
რდესჷ, ათეცალი სინჯაში ბედიქ აშისჷ ნი, თიში გურიშენი.



Part: 4  
4.


Line: 4    
გიშეელჷ ანწი ბრელი დრო დო ხანქჷ. ქოჩორა ონადირუშა
Line: 5    
გილეეშჷ. ნადირეფი გილუუღუდუ იხერო. ართიშა მუში ოსურქჷ ზღვაშა
Line: 6    
მიდართჷ ტანიში ობონუშა. ათე ძღაბის გოჩაანდჷ თუმა ორქოში
Line: 7    
ძაფიცალი. ართი კაკალქჷ გეგშალჷ დო ზღვასჷ ქინოლჷ. ათე თუმასჷ
Line: 8    
წყარქ უფაფუ, უფაფუ დო მელენი სახენწიფოში ზღვაში ძგასჷ გეკა̄ჸოთჷ.
Line: 9    
ათენა ქოძირჷ თექიანი ხენწიფეში ქომოლისქუაქჷ. გეეჭოფჷ,
Line: 10    
გააჯინჷ დო თქუუ: "ათე თუმაში მინჯექჷ ჩქიმი ოსურქჷ ვე ეჸუ და,
Line: 11    
ჩქიმი რინა თე ქეჸანასჷ ღორონთქჷ ვა ჸუასჷ". მიდართჷ ჸუდეშა დო
Line: 12    
ათე ამბე ირიფელი მუში მუმა-ხენწიფეს ქუუწუუ. მუმაქჷ შიიწუხჷ,
Line: 13    
მარა მუ ქიმინჷკო? დოშაყარუუ ირკოჩი მუში სახენწიფოსჷ დო
Line: 14    
კითხჷ:

Line: 15    
-- ათეცალი საქმე მიჭირსია დო მისჷ მუგახვარებენია.

Line: 16    
-- მა ქიმჷგეხვარებუქია, -- უწუუ ართი დედიბიქჷ.

Line: 17    
თენა გემნიჸონჷ ხენწიფექ ჸუდეშა, კითხჷ:

Line: 18    
-- მუნეროვა?

Line: 19    
დედიბიქ უწუუ:

Line: 20    
-- ართი რომკა სასმელი ქომიშიი ეფერი, ნამუდა თისჷ კოჩი
Line: 21    
გეშუნსჷ ნი, ხეთე ქჷდალურასჷ ნი. მაჟირა, -- უწუუ დედიბიქჷ, -- ეფერი
Line: 22    
ნიში ქომიშიი, თოლიში გოვალაფას ოში ვერსისჷ მიიშასჷ ნი.

Line: 23    
-- ძალამი ჯგირია, -- უწუუ ხენწიფექჷ დო ქიმეჩჷ ირფელი
Line: 24    
გიმონწყილო.

Line: 25    
მოლართჷ დედიბიქჷ, ეკიილჷ ზღვას ქოჩორაში ჸუდეში ხოლოსჷ.
Line: 26    
ნიში ძგას ქიმკააკირჷ, კოჩი ვა ძირუნდჷ ნი, თეში. მოლართჷ
Line: 27    
ჸუდეშა. მინიილჷ ოზეშა, კეტი ქალეებიჯუუ, ითამჷ ჩიჩიე მათხუალი
Line: 28    
ორდუკო ნი, თეში. ქოძირჷ დედიბი ქოჩორაში ჩილქჷ დო უწუუ:

Line: 29    
-- მუ გოკო, ნანა, მუში მათხუალი რექ?

Line: 30    
-- მა, ნანა-სქუა, მოინალეთჷ ქჷდაპკინია, -- უწუუ დედიბიქჷ.

Line: 31    
-- ძალამი ჯგირია, -- უწუუ ქოჩორაში ოსურქჷ.

Line: 32    
გიჩქჷდასჷ, თე დროს ხენწიფე დო მუში ჩილი ღურელი რდჷ.
Line: 33    
ქოჩორაქ ონჯუასჷ ქომორთჷ სანადიროშე. ქოძირჷ დედიბი, ახიოლჷ:
Page: 102   Line: 1    
"ხვალე ვორდითია დო კოჩი ქიშებძინებუნანია". თი დედიბის
Line: 2    
გუუკვირდჷ ქოჩორაში ძალაქჷ, მუშენიდა თისხი ნადირეფიში ხარგელო
Line: 3    
მორთჷ. მაჟირა დღასჷ ქოჩორაქ კინი მიდართჷ ონადირუშა. დედიბიქჷ
Line: 4    
ქიმუდოხოდჷ თე ძღაბისჷ დო დოუჭყუ ჩიება:

Line: 5    
-- ნანა-სქუა, თე სქანი ქომონცჷ შური სოდე უდგჷ, ღონე სოდე
Line: 6    
უღუ?

Line: 7    
-- მა ვა მიჩქჷნია, -- უწუუ ძღაბიქჷ.

Line: 8    
-- ნანა-სქუა, სქანი ქომონჯი ართი შურო დო გურო ვა ჸოფე
Line: 9    
სქანიწკჷმა, -- უწუუ დედიბიქჷ.

Line: 10    
იმჷ სერცჷ ქომორთჷ ქოჩორაქჷ. ქჷდიინჯირესჷ ნი, ძღაბიქ უწუუ:

Line: 11    
-- სი, ქოჩორა, მა ვა გიჸორქია.

Line: 12    
-- მუშენია?

Line: 13    
მუშენია-და სი შური დო ღონე სოდე გიღუ ნი, მა ოკო ვა
Line: 14    
მიჩქჷდასო? -- უწუუ ძღაბიქჷ.

Line: 15    
-- მუშო გოკონია? -- უწუუ ქოჩორაქჷ დო მუში სანამუსო ჩილც
Line: 16    
ვო უწუუ. მარა ჩილქ საშველი ვე მეჩჷ, დო ბოლოს ქოჩორაქ ირფელი
Line: 17    
ქუუწუუ. იმჷ სერსჷ ოსურქჷ ქიმიახუტოლჷ დო ქიდიირულეესჷ.
Line: 18    
მაჟირა ოჭუმარეს გეედირთჷ ქოჩორაქჷ დო მიდართჷ ონადირუშა.
Line: 19    
დედიბიქ კითხჷ ძღაბის:

Line: 20    
-- მუ ორენია, ნანა, მუ გიწუუ?

Line: 21    
-- ჩქიმი ღონე დო შური, -- ართი კაკალი თუმა გებჩანცია შქა
Line: 22    
კოპეჭია დუცია, თი თუმა არძაში უშხუაში რენია, -- ეთის ობარჷნია.
Line: 23    
ეთინა მუჟამცჷ გეშალჷ ნი, მა ხეთე დობღურუქია, -- უწუუ დედიბისჷ
Line: 24    
ძღაბიქჷ ქოჩორაში ნარაგადი.

Line: 25    
დედიბის ახიოლჷ. ქომორთჷ თიმჷ ონჯუასჷ ქოჩორაქ ონადირუშე,
Line: 26    
ქელეენჯირჷ ლოგინცჷ დო ქიდირულუუ. დედიბიქჷ გემკიქვაქვალჷ
Line: 27    
შკაფიშა, გეითიიღჷ მუში სასმელი, ქიგიიბუ ართი რომკასჷ
Line: 28    
დო უწუუ ძღაბისჷ:

Line: 29    
-- აა, ნანა-სქუა, ათენა ჩქიმი ნახელე გეშვია!

Line: 30    
ძღაბიქჷ გეგწუუღუ დო გეშუ. ლურქჷ ქჷმაანდომინუ ძღაბისჷ. ქელეენჯირჷ
Line: 31    
დო ვიშო ქჷდაარულუ. ათე დროს დედიბიქჷ ქიმიოტყობუ
Line: 32    
ქოჩორას, ქიმეკინდჷ თი თუმასჷ ხე, გეგშასოფჷ უცბაშე. ქოჩორაქ
Line: 33    
ართი ქიდიისოფუუ დო ჭყორიცალო შური გოტუუ. დედიბიქჷ
Line: 34    
ქიიხვამილუუ ძღაბი, ლურცჷ ნი, თეში: მიდეეჸუნუ მუში ნიშიშა,
Page: 103   Line: 1    
ქინაახუნუუ დო ქათაადინჷ მუში სახენწიფოშა. ეთი ქოჩორაში ართი
Line: 2    
კაკალი თუმა მეუღუდუ ნი, შქა ზღვას ქინააჸოთჷ. დედიბიქჷ თე
Line: 3    
ძღაბი ხენწიფეს ქიმეუჸონჷ. ახიოლეს ძალამქჷ დო ბრელი საჩუქარი
Line: 4    
მეჩესჷ დედიბისჷ. ხენწიფექ უწუუ ძღაბისჷ.

Line: 5    
-- სი მა ნოსათჷ მოკოქ. გვირგვინი ოკო ქიგეიდგე ჩქიმი
Line: 6    
სქუაშა.

Line: 7    
-- მა ვე შემილებუ გვირგვინიში გედგჷმა, თიშენი ნამუდა მა ოკო
Line: 8    
დიიბრგუე ჩქიმი ქომონჯი სუმი წანა, სუმი თუთა, სუმი მარა, სუმი
Line: 9    
დღა, სუმი საათი დო სუმი მინუტის. უკული ქო, ასე ვარ, -- უწუუ
Line: 10    
ძღაბიქჷ.

Line: 11    
-- ჯგირია, -- ხენწიფექჷ.

Line: 12    
გეშეეჸუნესჷ თე ძღაბი დო ჟი ატაჟას ოთახსჷ ქჷმლარინეესჷ.
Line: 13    
ძღაბიქჷ კარი დინახალეშე დოკილჷ. აკოშკა გონჯამილჷ უღუ დღაშ-
Line: 14    
დღაშითჷ. უჯინე ზღვაპიჯიშე, ინგარცჷ ირო; მუქჷ აღოლუ ნი, ირფელი
Line: 15    
ქუუჩქჷ, მარა მუს უკეთენსჷ?

Line: 16    
გიშეელჷ სუმი წანა დო სუმი თუთაქჷ. ქომორთჷ დანიშნული
Line: 17    
დროქჷ, მარა თეთჷ გიჩქჷდანი, მუჟამცჷთი ქოჩორაქ დოღურუ ნი,
Line: 18    
ბელთაგანი-ტარიელიში ჯაყვაში პიჯქჷ ზისხირო გინიირთჷ. ქეგედოხოდჷ
Line: 19    
რაშისჷ, გოურქუ დო მოლართჷ ბელთაგანქჷ ხრისტაგანი-
Line: 20    
ტარიელიში იგორჷშა. ქუუჩქუ, მუჭო ნანდულო ღურელი რე ნი. ესხი
Line: 21    
მუ გუვაგინძორა, ქომორთჷ ხრისტაგანიში ჸუდეშა. ეშეელჷ ატაჟაშა,
Line: 22    
ქოძირჷ ხრისტაგანი ღურელო. დიინგარჷ. გედირთჷ, ოჭოფჷ ხრისტაგანიში
Line: 23    
რაში. ბელთაგანი-ტარიელი გულთააზრი რდჷ. ქუუჩუ გური,
Line: 24    
ხრისტაგანიში თუმა სო ინოძჷდჷ ნი. გოურქუ ზღვაშა, ქინაასხაპჷ
Line: 25    
წყარსჷ, მოუსჷ დო გორჷ. ქოგორჷნდჷ ვითოხუთისჷ, ქოძირჷ, ართი
Line: 26    
დიხას ზღვაში თუდო ქვიშას დუდი ქეგშუურჩქუ ნი. ქიინწყუუ დუდი,
Line: 27    
მიდართჷ გიმე, ქიმეკინდჷ თუმასჷ ხე, გეკონჩურჷ ძგაშა, ქჷმნაასხაპჷ
Line: 28    
რაშისჷ, გოურქუ დო ქიმერთჷ, ხრისტაგანი ღურელო სოდე
Line: 29    
გილაძჷდჷ ნი, თექჷ. ათე თუმა სოდე გეჩანდჷ ნი, თექჷ კინი ვიშო
Line: 30    
ქინაასხაპინუ. ხრისტაგანქ უცბაშე გიკურცხინუუ დო თქუუ: "ჰა, ჯიმა-
Line: 31    
ღურელი, მუჭომი დომჷრულუაფუ!" მარა ქუუჩქუდუ, მუ ოჭირჷდჷ ნი.
Line: 32    
ქეგედოხოდეს ჟირხოლო ტარიელემქჷ რაშემცჷ, ქიგიაშქვესჷ მართახი,
Line: 33    
ქეკაასხაპესჷ თექჷ, სოდე ძღაბი აკოშკას კილეეჯინე ნი ზღვაპიცჷ.
Line: 34    
გიჩქჷდასჷ, თე დრო რე, ჭუმე ითეებუ ძღაბიში დანიშნული ვადა.

Page: 104   Line: 1    
ძღაბიქჷ მიკიიჯინჷ ზღვაპიჯიშე, ქოძირჷ ჟირხოლო ტარიელეფი, გარა
Line: 2    
ქიმიოტუ. მოლართეს ტარიელენქჷ, მუნილესჷ ხენწიფეში ოზეშა. ხენწიფექ,
Line: 3    
ქოძირჷ ნი, თქუუ: "მინ ორენია, თაქჷ მულანიე?"

Line: 4    
ხრისტაგანი-ტარიელქჷ დუუძახჷ: "მა ვორექია დო ჩქიმი ჯიმა
Line: 5    
ბელთაგანი-ტარიელია".

Line: 6    
მინილეს ჸუდეშა, გოტახეს კარი, გეგმიჸუნეს ძღაბი მინდორიშა,
Line: 7    
დუუძახეს ხენწიფესჷ: "ქიმიჸონია ათეში მუმაჸუნაფალი დედიბია".

Line: 8    
ქიმიჸონეს უცბაშე. ხრისტაგანქჷ რაშიში კუდელცჷ ქეკაასქუუ თე
Line: 9    
დედიბი. ქიგედოხოდჷ რაშემცჷ. ხრისტაგანი-ტარიელქჷ მუში ოსური
Line: 10    
ხეთჷ ქიძღირკუ. ქეგიაშქვეს რაშემცჷ ჟირხოლო ტარიელემქჷ მართახი
Line: 11    
დო მოლართეს ჟი დო ჟი ჰავათჷ. ქჷდაასხაპეს ხრისტაგანიში ოზესჷ.
Line: 12    
ქიმიისვანჯეს ჟირი დღა დო ჟირი სერცჷ თაქი. მასუმა დღასჷ მიდართეს
Line: 13    
ედემჷშამო ბელთაგანი-ტარიელიში ჸუდეშა. ექჷ ქიმერთესჷ ნი,
Line: 14    
იჸუუ ხარებაქჷ; ბელთაგანიში ოსურქჷ ქიმიაზადჷ მუში ნოსასჷ,
Line: 15    
გაასხუპეს, გააჯუნეს ართიანცჷ დო ართი მარასჷ თექჷ ქორდესჷ. ართი
Line: 16    
მარაში უკული ხრისტაგანქ უწუუ ბელთაგანი-ტარიელცჷ:

Line: 17    
-- ჰე, ჯიმა, ასე მიდაბრთათჷ ჩქიმი დიდა დო ბაბუში ჸუდეშა!

Line: 18    
გედოხოდეს რაშემცჷ, მიდართეს დო ქიმერთეს ხრისტაგანიში
Line: 19    
ბაბუში ჸუდეშა. არძა ართო შურიდგიმილო ქოძირჷ. დიდაქჷ, ბაბუქჷ,
Line: 20    
დადიქჷ დო არძა მუშიანემქჷ ქჷმაზადეს, გააჯუნეს, გაასხუპესჷ. ხრისტაგანქ
Line: 21    
უწუ ბაბუსჷ:

Line: 22    
-- ათენა რე ჩქიმი ჯიმა, ბელთაგანი-ტარიელი, ათენა რე ჩქიმი
Line: 23    
ნოსა, ათენა რე ჩქიმი ოსური.

Line: 24    
იჸუუ ხარებაქჷ, დიდი დიარაქჷ, დიდი წვეულებაქჷ. თიცალი დიარა
Line: 25    
უღუდესჷ, ჩიტიში ჸვალითჷ ვა არკდესჷ.

Line: 26    
მათჷ თექჷ ვორდი დიარასჷ. თქვანი გურითჷ მოწამე რე, მუჭომი
Line: 27    
ამბე აღვენუდესჷ ნი.



Next part



This text is part of the TITUS edition of Megrelian Texts ed. Qipshidze.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.