TITUS
Basilius Magnus, Hexaemeron
Part No. 2
Previous part

Chapter: 2  
Page: 30  
Line: 1   Page of ms. A: 4R  თქუმული მისივე
Line: 2   თავი მეორე


Line: 3        მცირედ რაჲმე გუშინ შევემთხჳენით სიტყუათა დ[ა ვპო]ვეთ
Line: 4     სიღრმე გულისჴმის-ყოფისაჲ, დაფარულ[ებაჲ], ვიდრე წარვიკუეთეთ
Line: 5     სასოებაჲ დაშთომილისაჲ მისთ[ჳს. უკუეთუ] სტოვაჲ სიწმიდისაჲ
Line: 6     ესრეთ არს და წინაშე კართა [სიწმიდისათა] ესრეთ შუენიერ და
Line: 7     მარილოვან, და ფრიად შუენი[ერებითა] თჳსითა განანათლებს
Line: 8     თუალთა გონებისა ჩუენისათა, [ვითარ-მე უ]კუე წმიდაჲ იგი წმიდათაჲ?
Line: 9     და ვინ შემძლებელ არს შე[კადრებად] შეუვალსა მას? და
Line: 10     ვინ მიჰხედოს დაფარულ[თა მათ? რამეთუ] პირი იგი მისი საშინელ
Line: 11     აარს მიხედვად და სიტყუაჲ -- [ძნიად] გულისჴმის-საყოფელ,
Line: 12     ძნიად სათარგმანებელ.

Line: 13        [ხოლო ვინაჲთგან მართლ-]მსაჯულისა მის მოსაგებელი განმზადებულ
Line: 14     არ[ს], რომელთა-იგი ჰნებავნ ყოფად, რაჲ-იგი არს ს[აწუნელ],
Line: 15     და ნუმცა გცონის გამოძიებად. რამეთუ, დაღაცათუ ნაკ[ლულევან]
Line: 16     ვართ ღირსისა მისგან, არამედ რაჟამს არა განვი[ზრახავთ
Line: 17     წერ]ილთა გონებისაგან შეწევნითა სულისა წმიდისაჲთა,
Line: 18     [შე]ურაცხ ვიქმნნეთ და არცა დავისაჯნეთ [და შეწევ]ნითა მადლისაჲთა
Line: 19     მო-რაჲმე-ვიპოოთ მცირედი.

Line: 20        `და ქუეყანაჲ იყო უხილავ და განუმზადებელ'. ვითარ ო[რნივე]
Line: 21     სწორ არიან დაბადებულობით, ესე იგი არს, ცაჲ და [ქუეყანაჲ,
Line: 22     ცაჲ]იგი სრულ იქმნა, ხოლო ქუეყანაჲ არღა განმზადებ[ულ]?
Line: 23     რაჲ-მე არს განუმზადებელობაჲ იგი მისი და რაჲ სი[......]?

Line: 24        რამეთუ განმზადებულობაჲ ქუეყანისაჲ არს აღშენებაჲ, რომელნ[ი
Line: 25     ა]რიან: აღმოცენებაჲ მცენარეთა მრავალთაჲ, [წარმოჩი]ნებაჲ
Line: 26     ხეთა მაღალთაჲ, ნაყოფიერთაჲ და უნაყო[ფოთაჲ, მრა]ვალფერობაჲ
Line: 27     ყუავილთაჲ და სულნელებაჲ სულ[......] სხუათაჲცა, რომელნი
Line: 28     აღმოსლვად არიან ნებითა [ღმრთისაჲთა, რაჲთა შე]ამკონ მათ ქუეყანაჲ
Line: 29     იგი მშობელი მათი, და ვ[ინაჲთგან ...] მათა, ეწოდა
Line: 30     მას `განუმზადებელ'.

Line: 31        და ესრეთ ვიტყოდით ცისათჳს, ვითარმედ განუმზადებ[ელ
Line: 32     იყო] ..........................................................................................................................................
Line: 33     .........................................................................................................................................................
Line: 34     Page of ms. A: 5R  ნებამან და შეამკო იგი საზომად საჴმარისა, და შექმნა
Line: 35     ნიჩაბი მენავეთათჳს და ქუეყანის-მოქმედთათჳს, და ლახურისა
Line: 36     ტარი -- მჴედართათჳს.

Page: 31  

Line: 1        ხოლო ღმერთმან პირველად ყოვლისა ხილულისაჲ რაჟამს
Line: 2     ინება და იზრახა, რაჲთამცა ქმნნა არაარსნი და ვითარ იყოს სოფელი
Line: 3     ესე, ზრახვასავე შინა თჳსსა შექმნა სიჴშოჲ იგი სამკაულითა
Line: 4     თჳსითა. და განუჩინა ცასა ბუნებაჲ, რომელი მას შეეტყუებოდა,
Line: 5     და ხატსა ქუეყანისასა -- ნივთი, რომელი შეჰგავდა. და ცეცხლი და
Line: 6     წყალი და ჰაერი დაჰბადა, ვითარცა უნდა; და ყვნა იგინი თავსა
Line: 7     შინა თჳსსა, ვითარცა შეეტყუების თითოეულსა მათსა საზღვარსა
Line: 8     შინა თჳსსა. და ყოველი სოფელი, რომელი არს ნაწილთაგან შეუმსგავსებელთა,
Line: 9     შეყო და შეამტკიცა იგი ერთითა ზიარებითა, საზღვრითა
Line: 10     შეზავებისაჲთა მიუთხრობელითა, ვიდრემდის თჳს-თჳს
Line: 11     საჩინონიცა იგი ადგილითა ერთმანერთისაგან იქმნნეს შეზავებულ
Line: 12     სიყუარულითა. და აწ დადუმენინ სიტყუათაგან ცუდთა და ნუ ასწორებენ
Line: 13     უძლურებასა განზრახვათა მათთასა ძალსა მას მიუწდომელსა
Line: 14     გონებათა მიერ კაცთაჲსა და ვერ სათქუმელ სიტყუათა
Line: 15     მათთა!

Line: 16        `დაჰბადა ღმერთმან ცაჲ და ქუეყანაჲ', არა თუ ზოგი #### ლი
Line: 17     თითოეულისა მათისაჲ, არამედ ცაჲ სრულიად და ქუეყანაჲ სრულიად,
Line: 18     ###### მსგავსებასა თანა შექმნული, და არა თუ მომღებელი
Line: 19     ოდენ ხატთაჲ არს იგი, არამედ თჳთ მის ბუნებისა დამბადებელი.
Line: 20     უკუეთუ არა, მოგჳგედ ჩუენ მათ, თუ ვითარ შეეზავა ძალი ღმრთისაჲ
Line: 21     ###### ა ბუნებასა თანა სიჴშოჲსასა ვნებიერსა, ხოლო ერთი
Line: 22     ამათგანი მომღებელ არს თჳსისა მის თჳნიერ ხატისა, [ხოლო] მეორესა
Line: 23     მას აქუს მეცნიერებაჲ ხატთაჲ თჳნიერ სიჴშოჲსა, რაჲთა
Line: 24     აღავსოს თითოეულმან მათმან ნაკლულევანებაჲ მოყუსისა თჳსისაჲ;
Line: 25     რამეთუ დამბადებელისაჲ არს, რაჲთა გამოუცხადოს სიბრძნე თჳსი,
Line: 26     და სიჴშოჲსაჲ არს, რაჲთა განაგდოს უშუერებაჲ თჳსი და არაშუენიერებაჲ
Line: 27     თჳსი? და კმა არს ჩუენდა სიტყჳსა ამისთჳს, და მოვიდეთ
Line: 28     დაშთომილსა.

Line: 29        `და ქუეყანაჲ იყო უხილავ და Page of ms. A: 5V  განუმზადებელ'. ოდეს-იგი
Line: 30     თქუა, ვითარმედ `[დასაბამად ქმნა ღმერთმან ცაჲ და] ქუეყანაჲ',
Line: 31     დადუმნა მრავლისათჳს -- წყლისა, ჰაერისა და ცეცხლისა, და სხუანი,
Line: 32     რომელნი იშვებიან მათგან ვნებანი, რომელ არიან განმამზადებელნი
Line: 33     სოფლისანი; არამედ წიგნმან დაუტევნა იგინი გამოსაძიებელად გონებათა
Line: 34     ჩუენთა, და მივსწუთეთ მცირედითა ამით მიზეზითა განზრახვად
Line: 35     დაშთომილსა მას. და ვინაჲთგან არა ითქუა წყლისათჳს,
Line: 36     ვითარმედ: ღმერთმან დაჰბადა იგი, და ქუეყანისათჳს ითქუა, ვითარმედ:
Line: 37     იყო იგი უხილავ; მიჰხედე შენ თავით თჳსით, თუ რომლითა
Line: 38     საბურველითა დაბურვილ იყო იგი, ოდეს-იგი არღა ჩნდა?
Page: 32   Line: 1     ცეცხლითა ვერ ეგებოდა დაბურვაჲ მისი, რამეთუ ცეცხლი ყოველსავე
Line: 2     განმანათლებელ არს და არა დამაბნელებელ. და ჰაერი
Line: 3     ვერ შესაძლებელ იყო საბურველ ყოფად მისსა მაშინ, რამეთუ ბუნებაჲ
Line: 4     ჰაერისაჲ თხელ არს და წმიდაჲ და შემწყნარებელი ყოვლისავე
Line: 5     ხილულისაჲ და მიმცემელი სხუათაჲ სახილველად. აწ უკუე
Line: 6     საცნაურ არს გონებათა, ვითარმედ წყალი იყო, რომელი ჰფარვიდა
Line: 7     პირსა ქუეყანისასა; და ვინაჲთგან არა იყო ბუნებაჲ იგი ნოტიაჲ
Line: 8     შეკრებულ ადგილსა თჳსსა. და არა თუ ამით ოდენ იყო უხილავ
Line: 9     ქუეყანაჲ, არამედ განუმზადებელცა იყო იგი, რამეთუ ფრიადი
Line: 10     სინოტიე მაშინ და აწცა მაყენებელ არს ქუეყანისა აღმოცენებად
Line: 11     მდელოჲსა. და ესე არს მიზეზი განუმზადებლობისა და უხილაობისა
Line: 12     მისისაჲ. ვინაჲთგან იყო ბუნებით შუენიერებაჲ ქუეყანისაჲ
Line: 13     განმზადებულებაჲ მისი; ველნი მღელვარენი ყანებითა, და მწუანენი
Line: 14     სამოთხეთანი აღმოაცენებენ ფერად-ფერადთა ყუავილთა, ღელენი
Line: 15     [...]განი და თავნი მთათანი, ხეებითა დაბურვილნი, რომლისაგან
Line: 16     არარაჲ იყო მაშინ ესევითარი მას ზედა. და ელმოდა მას შობად
Line: 17     ამის ყოვლისა ძალისაგან დამბადებელისა, რომელი იყო მას
Line: 18     შინა, არამედ ელოდა იგი ჟამთა მარჯუეთა, რაჲთა გამოიხუნეს
Line: 19     ნაშობნი თჳსნი ბრძანებითა ღმრთისაჲთა.

Line: 20        და იტყჳს, ვითარმედ: `ბნელ იყო ზედა უფსკრულთა'. კუალად
Line: 21     ესე არიან მიზეზნი სიტყუათა Page of ms. A: 6R  ამაოთანი და წარ#####ებაჲ
Line: 22     უღმრთოებისაჲ, რომელნი-იგი გარდააქცევენ სიტყუასა წერილთასა
Line: 23     გონებისაებრ მათისა. რამეთუ თარგმანებენ იგინი ბნელსა
Line: 24     არა * ვითარ იგი არს: ჰაერი -- ბნელი, ანუ თუ ადგილი დაბურვილი
Line: 25     აჩრდილისაგან გუამისა რაჲსმე, ანუ თუ ადგილი უნათლოჲ
Line: 26     მიზეზისაგან რაჲსმე, არამედ იტყჳან იგინი, ვითარმედ ძალი
Line: 27     არს ბოროტისაგანი, ვითარმედ თჳთ იგი არს ბოროტი, თავით
Line: 28     თჳსით დაწყებული, და წინააღმდგომ არს იგი სახიერებასა ღმრთისასაო.
Line: 29     რამეთუ თქუეს: უკუეთუ `ღმერთი ნათელ არს'*, უკუე
Line: 30     ძალი იგი, რომელი წინაღუდგების მას, ბნელ არს იგი განზრახულისაებრ
Line: 31     გონებისა; და ბნელი, რომლისა არავინაჲ არს დამტკიცებაჲ
Line: 32     მისი სხჳთ კერძო, არამედ მშობელი თავისა თჳსისაჲ,
Line: 33     ბნელი -- ბრძოლაჲ სულთაჲ და მოქმედი სიკუდილისაჲ და წინააღმდგომი
Line: 34     სათნოებისაჲ, რომელი იპოვების დაუბადებელი ღმრთისაგანო.
Line: 35     და შეაცთუნნეს თავნი თჳსნი სიტყჳთა წინაწარეტყუელისაჲთა.
Line: 36     და ესევითარითა სიტყჳთა რაჲ-მე არა დაჰბადეს მათ სიტყუათაგანი
Page: 33   Line: 1     ბოროტთაჲ და განშორებულთაჲ ღმრთისაგან? `ვითარნი
Line: 2     მგელნი მძიმენი'*, განმაბნეველნი სამწყსოთა
Line: 3     ღმრთისათანი, ამით მცირითა სიტყჳთა წარწყმიდნეს სულნი მრავალნი!
Line: 4     მარკიანნი იგი და ვალენტიანნი არა აქაჲთ აღდგესა? ანუ
Line: 5     თუ წვალებაჲ იგი საძაგელი მანიქეველთაჲ არა აქაჲთ იყოა, რომელსა
Line: 6     უწოდა ვინმე განრყუნილებაჲ ეკლესიათაჲ და არა შესცთა?

Line: 7        რაჲსათჳს ივლტი შორად ჭეშმარიტებისაგან, ჵ კაცო, წარსაწყმედელად
Line: 8     თავისა თჳსისა? სიტყუაჲ, განმარტებული და საცნაური
Line: 9     ყოველთაგან, იტყჳს: `ქუეყანაჲ იგი იყო უხილაო'. და
Line: 10     რაჲ არს მიზეზი ამისი? -- რამეთუ უფსკრული იყო ზედა ქუეყანასა.
Line: 11     და რაჲ არს უფსკრული? -- სიმრავლე წყალთაჲ და ძნიად მისაწდომელი
Line: 12     სიღრმე მისი. და შე-მე ვინ-მძლებელ არსა თქუმად,
Line: 13     ვითარმედ: ოდესმე ვიხილენით მრავალნი გუამთაგანნი და არნ მათ
Line: 14     Page of ms. A: 6V  ზედა წყალი წმიდაჲ და მარ###### , [და რ]აჲსათჳს არა ჩნდა
Line: 15     წყალთა მათ შინა ნაწილი ერთი ქუეყანისაჲ? რამეთუ ჰაერი იგი,
Line: 16     რომელ იყო ზედა კერძო მისსა მდებარე, იყო იგი ბნელ და უხილავ.
Line: 17     რამეთუ რაჟამს ბრწყინვალებაჲ მზისაჲ დაადგრის წყალსა
Line: 18     ზედა, ჩანნ ღჳნჭაჲ მისი. ხოლო ღამესა შინა ბნელსა ვერარაჲ ეგების
Line: 19     ხილვად წყალთა შინა. და რომელ-იგი არა უფლებდა ხილვად
Line: 20     ქუეყანასა უფსკრული იგი, რომელ იყო ზედა კერძო მისსა ბნელი.

Line: 21        არა თუ უფსკრული იგი იყო სიმრავლე ძალთა წინააღმდგომთაჲ,
Line: 22     და არცა იყო ძალი ბოროტისა ჴელმწიფებისაჲ წინააღმდგომ
Line: 23     კეთილისა. რამეთუ ოდეს ორნი რაჲმე სწორ იყვნიან
Line: 24     ურთიერთას წინააღდგომითა, უკუე განმრყუნელ არიედ იგინი
Line: 25     ერთიერთისა და მარადის არიედ იგინი შფოთსა შინა დაუსრულებელსა.
Line: 26     და უკუეთუ სძლოს ერთმან მათგანმან ძალითა თჳსითა
Line: 27     მოყუასსა თჳსსა, წარმწყმედელ არს იგი მისი. და უკუეთუ თქუან,
Line: 28     ბოროტი ესწორების წინააღდგომითაო, უკუე შემოიღონ მათ
Line: 29     ბრძოლაჲ დაუცადებელი და რყუნილებაჲ დაუცხრომელი, რამეთუ
Line: 30     ოდესმე სძლეედეს იგი და ოდესმე იგი. და უკუეთუ ძალი კეთილ[ი]საჲ
Line: 31     მარადის სძლევს, რაჲსათჳს არა განქარდა სრულიად ძალი
Line: 32     იგი ბოროტისაჲ? ანუ თუ წინააღმდგომად ამისა, რომელი არა
Line: 33     ჯერ-არს სიტყუად, მიკჳრს მე, თუ ვითარ არა ივლტიედ იგინი
Line: 34     თავით თჳსით, რაჟამს მიიწინიან ესევითარსა უღმრთოებასა და
Line: 35     გმობასა!?

Page: 34  

Line: 1        და ყოლადვე არა ჯერ-არს მორწმუნისა კაცისა თქუმად,
Line: 2     ვითარმედ: არსობაჲ ბოროტისაჲ ღმრთისაგანვე არსო, რამეთუ
Line: 3     ყოველივე ურთიერთას წინააღმდგომი ვერ დამამტკიცებელ არს
Line: 4     ერთმანერთისა. და არცა ცხოვრებამან შვის სიკუდილი და არცა ბნელი
Line: 5     [არს] დაწყებაჲ ნათლისაჲ, და არცა სენი მოქმედ არს სიმრთელისა.
Line: 6     ხოლო შეცვალებასა განგებულებათასა წინააღმდგომმან განდევნის
Line: 7     წინააღმდგომი თჳსი, არამედ თქჳს, ვითარმედ: რომელნიიგი
Line: 8     სწორ არიან მისა ტომებითა, ერთბამად გამოვლენ იგინი. და
Line: 9     კუალად თქუეს, Page of ms. A: 7R  ვითარმედ: უკუეთუ ბოროტი დაუ[ბადებელ
Line: 10     არს]? #######, არცა ღმრთისაგან შექმნილ არს იგი, ვინაჲ უ[კუე] ა[რ]ს
Line: 11     ბუნებაჲ მისი? რამეთუ ვერვინ სოფელსა ამას მყოფი უარ-ჰყოფს
Line: 12     ბოროტსაო.

Line: 13        რაჲ-მე უკუე ვთქუათ ამისთჳს? რამეთუ ბოროტი არა არს
Line: 14     ბუნებაჲ ცხოველი და სულიერი, არამედ აღძრვაჲ სულსა შინა,
Line: 15     წინააღმდგომი სათნოვებისაჲ, და არნ იგი უდებთა შორის მოკლებისაგან
Line: 16     კეთილისა. და ნუ ჰგონებ, ვითარმედ ბოროტი გარეშეთ
Line: 17     არს; და ნუცა ჰგონებ, ვითარმედ პირველითგანვე არს ბუნებაჲ
Line: 18     ბოროტისაჲ, არამედ თითოეული დასაბამი არს ბოროტისა
Line: 19     თჳსისა.

Line: 20        რამეთუ რომელი-იგი არნ ჩუენ თანა, რომელიმე ბუნებისაგან
Line: 21     არს, ვითარცა სახედ -- სიბერე და უძლურებაჲ; და რომელიმე მეყსეულად
Line: 22     [არნ] მიზეზთაგან გარეშეთა, შემაწუხებელნი, გინა თუ
Line: 23     განმახარებელნი, ვითარცა ვინ პოვის საფასე თხრასა ჯურღმულისასა,
Line: 24     გინა თუ უკბინის ძაღლმან ცოფმან განსლვასა მისსა სავაჭროდ;
Line: 25     და რომელიმე [ჩუენგან] არნ, ვითარცა სახედ -- დაყენებაჲ
Line: 26     სულისაჲ გულის-თქუმისაგან. გინა თუ მიტევებაჲ მისი, ანუ თუ
Line: 27     დაყენებაჲ გულისწყრომისაგან, გინა თუ განმტკიცებაჲ ჴელისაჲ
Line: 28     განმარისხებელისა მიმართ, გინა თუ ჭეშმარიტებაჲ, გინა თუ ტყუვილი,
Line: 29     ანუ სიმდაბლე ანუ ამპარტავანებაჲ.

Line: 30        არამედ რომელსა ზედა შენ ჴელმწიფე ხარ, ნუ ეძიებ მიზეზთა
Line: 31     მისთა გარეშეთ, არამედ უწყოდე, ვითარმედ ბოროტი ჭეშმარიტი
Line: 32     ნებისა მიდრეკილობისაგან არს. და უკუეთუმცა არა ჩუენგან იყო
Line: 33     და არცა ნებისა ჩუენისაგან, არამცა თანა-ედვა პატიჟი შჯულისაგან
Line: 34     ძჳრის-მოქმედსა მათ მსგავსად საქმეთა მათთაებრ. და სიტყუაჲ
Line: 35     ესე ჩემი არს ბოროტისათჳს, რომელ არს ჭეშმარიტად ბოროტი.
Line: 36     ხოლო სალობაჲ და სიმკოდვე და შეურაცხებაჲ, და სხუანიცა
Line: 37     საქმენი შემაწუხებელნი კაცთანი. არა ჯერ-არიან შერაცხად
Line: 38     ნაწილსა თანა ბოროტისასა, ხოლო სხუაჲ იგი, წინააღმდგომი
Page: 35   Line: 1     ამათი, არარაჲ დიდად კეთილად შესარაცხელ არს ჩუენ შორის,
Line: 2     რომლისაჲ-იგი რომელიმე არს ბუნებით და რომელიმე შეგუემთხუევის
Line: 3     უმჯობესისათჳს.

Line: 4        არამედ და\ვდუმნეთ Page of ms. A: 7V  ჟამსა ამას თარგმანებისათჳს ბნელისა
Line: 5     ძრახვითა და შევიწყნაროთ თარგმანებაჲ მისი მარტივად შედგომითა
Line: 6     ზრახვასა წიგნისასა. და ვიტყოდით ჩუენ გამოძიებისათჳს
Line: 7     ბნელისა, უკუეთუ დაებადა იგი სოფლისავე თანა, გინა თუ უწინარეს
Line: 8     არს იგი ნათლისა, და რაჲსათჳს უდარესი იგი იყო უწინარეს?
Line: 9     და ვთქუთ, ვითარმედ: ბნელი ესე არა თუ ბუნებით დგას, არამედ
Line: 10     ვნებაჲ არს იგი ჰაერთა შინა, და არნ იგი მოკლებისაგან ნათლისა.
Line: 11     და რომელი-მე ნათელი მოაკლდა სოფელსა მყის, და ამის გამო
Line: 12     იქმნა ბნელი ზედა წყალთა?

Line: 13        რამეთუ უწყით ჩუენ, ვინაჲთგან იყო რაჲმე უწინარეს დაბადებისა
Line: 14     ამის სოფლისა განქარვებადისა ნათელსა შინა, ვიდრე იყო
Line: 15     იგი უცილობელად. და ჴელმწიფენი იგი ანგელოზთანი და გუნდნი
Line: 16     ზეცისანი, რომელთა სახელ-ედების და რომელთა ვერ სახელ-ედების,
Line: 17     მეტყუელთა ბუნებათაგანნი და სულნი მსახურთანი, არა იყვნეს
Line: 18     ესე ყოველნი ბნელსა შინა, არამედ ნათელსა შინა და სიხარულსა
Line: 19     სულიერსა და რომელი-იგი მათ შუენოდა განმზადებულებაჲ.
Line: 20     და არავინ უარ-ჰყოფს ამას. და იგი არს ნათელი მოსალოდებელი,
Line: 21     აღთქუმული კეთილთა შინა მომავალთაჲ, რომლისათჳს თქუა
Line: 22     სოლომონ: `ნათელი მართალთაჲ უკუნისამდე*'; და კუალად მოციქულიცა
Line: 23     იტყჳს: `ჰმადლობდეთ მამასა, რომელმან ღირს მყვნა
Line: 24     ჩუენ ნაწილსა მას მკჳდრობისა წმიდათაჲსა ნათლთა მით'*. რამეთუ
Line: 25     უკუეთუ დაშჯილნი იგი წარივლინნენ ბნელსა მას გარესკნელსა,
Line: 26     უფროჲსღა კეთილის-მოქმედთაჲ მათ იყოს განსუენებაჲ ნათელსა
Line: 27     მას შინა, რომელი უფროჲს არს სოფლისა ამის.

Line: 28        და რაჟამს დაებადა ცაჲ ბრძანებითა ღმრთისაჲთა და მყის
Line: 29     გარდაერთხა ყოველსა ზედა, რომელი შეიცვა სიმრგულემან მისმან.
Line: 30     და აქუს მას გუამი ვრცელი, და შესაძლებელ არს მისა, რაჲთა
Line: 31     ყოს გარეშე იგი შინა კერძო; და განკუეთა უნებლიაჲთ ბრწყინვალებაჲ
Line: 32     ნათლისაჲ და იქმნა ადგილი იგი დაშთო\მილი Page of ms. A: 8R  თჳნიერ
Line: 33     ნათლისა. რამეთუ დამტკიცებასა შინა აჩრდილისასა სამნი ესე შეკრბებიან:
Line: 34     ნათელი, გუამი და ადგილი უნათლობელი. და სიბნელე
Line: 35     სოფლისაჲ იქმნა გუამისაგან ცისა. და გულისჴმა-ყავ ესე სახისაგან
Line: 36     საცნაურისა. აღუდგ თავს თჳსსა კარავი სიჴშოჲსაგან მტკიცე
Page: 36   Line: 1     შუადღეს ოდენ, რაჟამს წმიდა იყოს ჰაერი, და შეაყენე თავი შენი
Line: 2     სიბნელესა შინა მისსა. ეგრევე შეჰრაცხე ბნელი იგი, რამეთუ არა
Line: 3     პირველად აღემართა იგი, არამედ სხუასა შეუდგა იგი. ამის ბნელისათჳს
Line: 4     ითქუა, ვითარმედ: იყო იგი ზედა უფსკრულთა, რამეთუ
Line: 5     მწუერვალნი ჰაერისანი მისწუთებიან ყოველთა გუამთა სახილველთა;
Line: 6     და წყალი იყო ზედა ყოვლისა; ამისათჳს ითქუა იძულებით,
Line: 7     ვითარმედ: ბნელი იყო ზედა უფსკრულთა.

Line: 8        `და სული ღმრთისაჲ იქცეოდა ზედა წყალთა'.
Line: 9     უკუეთუ წინაწარმეტყუელი სულად სივრცესა ამის ჰაერისასა
Line: 10     იტყჳს, უკუე შეიწყნარე მისგან რაცხაჲ იგი ნაწილთა ამის სოფლისათაჲ,
Line: 11     რამეთუ ღმერთმან შექმნნა ცაჲ და ქუეყანაჲ, წყალი და
Line: 12     ჰაერი, მდინარე და დათხეული. და უკუეთუ სულსა წმიდასა იტყჳს
Line: 13     ღმრთისასა, რომელი უფროჲს-ღა ეგრეთ არს ჭეშმარიტად, ვითარცა
Line: 14     თქუეს უწინარესთა ჩუენსა, რამეთუ წიგნმან საკუთრად მოაჴსენა
Line: 15     მისთჳს და არარას სხუასა ეწოდების სულ ღმრთისა, გარნა
Line: 16     სულსა წმიდასა და სულსა ჭეშმარიტებისასა, განმასრულებელსა
Line: 17     ნეტარისა სამებისასა. და ოდეს ესრეთ შეიწყნარო ესე, ჰპოო მისგან,
Line: 18     სარგებელი დიდი.

Line: 19        და ვითარ იქცეოდა იგი ზედა წყალთა? მე გაუწყო
Line: 20     შენ, არა თუ თავით ჩემით ვიტყჳ, არამედ თქუმულისა მისგან კაცისა
Line: 21     ასურასტანელისა, განშორებულისა სიბრძნისაგან ამის სოფლისა
Line: 22     და მახლობელისა მეცნიერებისაგან ჭეშმარიტისა. რამეთუ
Line: 23     იტყოდა იგი, ვითარმედ: სიტყუაჲ ასურასტანელთაჲ უფროჲს გამოჩინებულ
Line: 24     არს თარგმანებისათჳს წიგნთაჲსა, რამეთუ მახლობელ
Line: 25     არს იგი ებრაელებისა. და თარგმანებაჲ, ძალი სიტყჳსაჲ ამის, არს
Line: 26     რომელი-იგი თქუა, ვითარმედ: იქცეოდა იგი, [ესე ი]გი Page of ms. A: 8V  არს,
Line: 27     ვითარმედ: იტ[ფობდა] და განაცხოველებდა ბუნებასა წყლისასა,
Line: 28     ვითარცა-იგი [ქმნის] ქათამმან მატფობარმან, რომელმან მისცის
Line: 29     ძალი განმაცხოველებელი მისგან დატფობილთა მათ. და ესრეთვე იგი
Line: 30     იტყოდა, ვითარმედ სიტყუაჲ იგი ამას ძალსა მოასწავებს, რაჲ-იგი
Line: 31     თქუა: [სუ]ლი ღმრთისაჲ იქცეოდა ზედა წყალთა. და ესე ფრიად გამოაცხადებს
Line: 32     [ძიებულსა] ვიეთსამე, რომელნი იტყჳან, ვითარმედ:
Line: 33     სულითა წმიდითა განსრულდებიან დაბადებულნი.

Line: 34        `და თქუა ღმერთმან: იყავნ ნათელი'*. პირველმან ჴმამან
Line: 35     ღმრთისამან დაჰბადა შუენიერებაჲ ნათლისაჲ და ქმნა ნათელი, შემუსრა
Line: 36     მწუხრობაჲ და გამოაჩინა შუენიერებაჲ და შეამკო ყოველივე,
Page: 37   Line: 1     მყის მოიღო ხილვაჲ საწადელი და ცაჲ იგი, რომელი იყო დაფარულ
Line: 2     ბნელითა, გამოჩნდა. და წამებენ თუალნი, რომელნი ჰხედვენ შუენიერებასა.
Line: 3     აწ ვითარ-იგი გამოჩნდა მაშინ, და განმხიარულდა ჰაერი,
Line: 4     რამეთუ უფროჲსღა იყო მას შინა ნათელი განმზადებული
Line: 5     ყოვლითურთ ყოველსა შინა და გამოავლინებდა განყოფასა ნათლისასა
Line: 6     მსწრაფლ ყოველთა მიმართ საზღვართა თჳსთა; ხოლო ზე
Line: 7     [მ]იმართ ათერად და ცად მიმართ მისწუთებოდა, ხოლო სივრცით
Line: 8     ვიდრე ნაწილადმდე სოფლისა ნათობდა წამსა თუალისასა აღმოსავალად
Line: 9     და დადავალად, ჩრდილოდ და ბღუარად. რამეთუ ესრეთ
Line: 10     არს ბუნებაჲ მისი, მწულილ და ნათელ, ვითარმედ არა უჴმს მას
Line: 11     სივრცე ჟამიერი სლვასა თჳსსა. და ვითარცა-იგი მისწუდების ხილვაჲ
Line: 12     ჩუენი თჳნიერ ჟამისა, ეგრეთვე განუტევებს იგი ნათელსა
Line: 13     თჳსსა კიდეთა მიმართ თჳსთა. და შემდგომად ნათლისა ბუნებაჲ ცხელისაჲ
Line: 14     ათირი შუენიერ არს და წყალნი ბრწყინვალე, არა თუ რაოდენ
Line: 15     ბრწყინვალებასა ნათლისასა ოდენ შეიწყნარებენ იგინი, არამედ
Line: 16     მათითა მით განათლებითა სხუანიცა განანათლიან. და ჴმამან
Line: 17     ღმრთისამან [ყო] ყოველივე განმზადებაჲ პატიოსანი.

Line: 18        ვითარცა-იგი ვიეთმე შთაასხიან ზეთი სიღრმესა წყლისასა
Line: 19     და იქმნის ადგილი იგი ნათელ, ეგრეთვე დამბადებელმან ყოვლისამან
Line: 20     თქუა და მყი[ს] Page of ms. A: 9R  იქმნა სოფელსა შინა მდ#############.
Line: 21     იყავნ ნათელი. და იქმნა ბრძანებაჲ იგი [საქმე]დ; იქმნა ბუნებაჲ
Line: 22     იგი, რომელ არაჲ უშუენიერეს არს მისსა სასუებელად, რომელსა
Line: 23     ვერ მისწუთების ზრახვაჲ კაცობრივი.

Line: 24        და რაჟამს ვთქუთ, ვითარმედ ჴმაჲ უფლისაჲ, გინა სიტყუაჲ
Line: 25     ანუ ბრძანებაჲ, არა თუ ამას ვიტყჳთ, ვითარმედ ჴმაჲ რაჲმე გამოვალს
Line: 26     ჭურჭლისაგან მჴმობარისა, და არცა ესრეთ გულისჴმა-ვჰყოფთ,
Line: 27     ვითარმედ სიტყუაჲ ღმრთეებისაჲ არს ჰაერი, რომელ სცემს ენასა
Line: 28     შინა, არამედ მიდრეკასა ზრახვისა მისისასა ვიტყჳთ ჴმად, ვითარცა
Line: 29     საქმესა გულისჴმის-ყოფისათჳს მოსწავლეთაჲსა.

Line: 30        და იხილა ღმერთმან ნათელი იგი, რამეთუ კეთილ
Line: 31     არს*. რომელი ქებაჲ ვთქუათ ღირსი ნათლისაჲ მის უფროჲს
Line: 32     მისა, რომელი-იგი წინაჲსწარ ითქუა დამბადებელისაგან,
Line: 33     ვითარმედ კეთილ არს იგი? და სიტყუაჲ ესე უბრძანებს
Line: 34     თუალთა ჩუენთა განსაზღვრებად ამას, რამეთუ ვერ ეგებოდა თქუმად
Line: 35     უფროჲს წამებისა გრძნობისა. და უკუეთუ ჴორცთა შუენიერებისაჲ
Line: 36     მის არსებაჲ არს სისწორე ასოთაჲ და სიკეთე ფერისა
Page: 38   Line: 1     საჩინოჲსაჲ, და ვითარ ბუნებაჲ ნათლისაჲ განმარტებული და სწორი
Line: 2     ნაწილითა თჳსითა არა მისწუთს საზღვარსა შუენიერებისასა? რამეთუ
Line: 3     განსწორებაჲ ნათლისაჲ არა თუ ნაწილთა ოდენ შინა მისთა
Line: 4     არს, არამედ განსუენებითა მიხედვისაჲთა მისსა მიმართ. და ეგრეთვე
Line: 5     ოქროჲ არა თუ განსწორებითა ნაწილთავთა მიიტაცებს თუალთა
Line: 6     მისა მიმართ, არამედ სიკეთითა ოდენ ფერისა მისისაჲთა.
Line: 7     ეგრეთვე მთიები განთიადისაჲ უშუენიერეს არს ვარსკულავთა, არა
Line: 8     თუ რაოდენ ასონი იგი მისნი შეეტყუებიან ურთიერთას, არამედ
Line: 9     რაოდენ გამოავლინებს ბრწყინვალებასა თჳსსა თუალთა მომართ
Line: 10     ჩუენთა უშრომელად. და წამებაჲ იგი ღმრთისაჲ კეთილისათჳს არა
Line: 11     თუ თუალ[თა] მიხედვისა შენდომისათჳს ოდენ არს, არამედ სარგებელისათჳს,
Line: 12     რომელსა მიიწიო მისგან უკუანაჲსკნელ, რამეთუ ჯერეთ
Line: 13     არღა Page of ms. A: 9V  იყვნეს თუალნი ვრმ########### ნათლისასა.

Line: 14        `და განაშორა ღმერთმან შორის [ნათლისა მის
Line: 15     და შორის ბნელისა'*, ესე] იგი არს, ვითარმედ შექმნა ბუნებაჲ
Line: 16     მათი წინააღმდგომ ერთმანერთისა და შეურეველ, და განაშორა
Line: 17     შორის მათსა განშორებითა შორითა.

Line: 18        `და უწოდა ღმერთმან ნათელსა მას დღე, და
Line: 19     ბნელსა მას უწოდა ღამე'*. #############სგან, რაჟამს
Line: 20     არს ჰაერი ნათელ მზისაგან, ##### იგი ნახევარსა სიმგრგულესა
Line: 21     ზე[ცისასა] მა############## [მზე] აჩრდილითა ქუეყანისაჲთა
Line: 22     არნ ღამე. ხოლო მაშინ არა ძრვითა მზისაჲთა იყო დღე და ღამე,
Line: 23     არამედ წარმ###ენ###ა ნათლისა ##### დაბადებულისაჲთა.

Line: 24        `და იყო მწუხრი და იყო განთიადი დღე იგი
Line: 25     პირველი'. მწუხრი იგი საზღვარი არს ზიარი დღისა და ღამისაჲ,
Line: 26     და განთიადი კუალად მოძმეობაჲ არს ღამისაჲ დღესა თანა.
Line: 27     და რაჲთა მისცეს დღესა პირველი არსებაჲ, მოიპსენა დასასრული
Line: 28     დღისაჲ, და განთიადი არს დასასრული ღამისაჲ, რამეთუ ღამე
Line: 29     დღესა შეუთქს. ხოლო რომელ-იგი იყო უწინარეს სოფლის-დაბადებისა,
Line: 30     არა იყო ღამე, არამედ ბნელი. წინააღმდგომი ესე დღისაჲ
Line: 31     არს ღამე, რომელმან მოიღო ახალი სახელი შემდგომად დღისა.

Line: 32        `და იყო მწუხრი და იყო განთიად'. დღესა მას ერთსა
Line: 33     ღამითურთ მისით უწოდა დღე, და არა უწოდა დღე და ღამე,
Line: 34     არამედ მისცა სახელის-დებაჲ მძლესა მას. და ესე ჩუელებაჲ იპოვების
Line: 35     ყოველთა შინა წიგნთა რაცხვასა შინა ჟამთასა, რამეთუ აღირაცხვიან
Line: 36     დღენი და არა თუ ღამენი დღეთა თანა. ვითარცა იგი
Page: 39   Line: 1     იტყჳს ფსალმუნთა შინა, ვითარმედ: `დღეი წელიწადთა ჩუენთანი*'.
Line: 2     და კუალად იაკობ იტყჳს: `დღენი ცხორებისა ჩუენისანი
Line: 3     არიან მცირე და უნდო*'. და კუალად, ვითარმედ: `ყოველნი
Line: 4     დღენი ცხორებისა ჩუენისანი*'. და ყოველი რომელი მჴსენებულ
Line: 5     არს წიგნთა სიტყუასა შინა ამასვე სახესა ზედა.

Line: 6        `და იყო მწუხრი, და იყო განთიად, დღე იგი
Line: 7     ერთი'. რაჲსათჳს არა თქუა. `იყო დღე იგი პირველი', არამედ
Line: 8     თქუ: `იყო დღე იგი ერთი'? და შეჰგავს მისა, რომელი-იგი იტყოდის
Line: 9     ........................................................................................................................................
Line: 10     ................................................................................................................................................



Next part


This text is part of the TITUS edition of Basilius Magnus, Hexaemeron.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 28.10.2007. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.