TITUS
Bart-Cisinski, Nawozenja
Part No. 6
Previous part

Strophe: 6 
Šesty spěw


Verse: 1    Po schodźe přez nachěžu so sćicha włečeše Michał
Verse: 2    do komorki, zo by njewubudźił tola ze spanja staršej
Verse: 3    na najstwě. Hdyž bě do komorki nimo drjewjanej róle
Verse: 4    dóšol, sydźe so na konopej. Runjež zastajił njebě
Verse: 5    za cyły dźeń so, njepadaštej šće 'mu dźens tola woči.
Verse: 6    Z hrudźe ze spěšnišim jemu ćežke stawachu mysle,
Verse: 7    horja wubudźejo. Štož ze surowym bě 'mu nan dźens
Verse: 8    prajił pod lipu připołdnju, tomu młodźenc najlěpši
Verse: 9    z bolosćemi nětk spominaše. Wjelezrudnuški pozdych
Verse: 10    ze stonatej so 'mu wutroby do njebjes roješe styskny.
Verse: 11    Wot małosće bě měwał so po staršimaj. Dźě šće žiwy
Verse: 12    njepřerěčał bě so ze staršimaj, jej bjez zadźeranja
Verse: 13    posłuchajo; pak lubosće nětk, kiž młode najprěńše
Verse: 14    na Hańžu Róžanćikec so 'mu rozhorjachu z wjelemócnej
Verse: 15    mocu, po nanowej ani maćerinej jemu woli
Verse: 16    njeběchu. Z kubla po njewjesće no 'mu steještaj wobaj.
Verse: 17    Wšak nan wupokazał bě joh na wěk bjez pjenjez z chěžki.
Verse: 18    Z bolosćemi najstyskniwšimi so duž bědźeše wbohi
Verse: 19    we wutrobje. By staršimaj ze ženjenjom abo hrudźi
Verse: 20    po woli był, kiž po Hańži Róžanćikec jeno bě wša
Verse: 21    ze žadosću, njebě sebi w žiwej radźe, w najhóršim
Verse: 22    bědźenju bjez pomocy. Pak ze surowšim so mu mysle
Verse: 23    stajnje na njeho dobywachu, hrudź z ćěsnotu ćěsnu
Verse: 24    podušejo wšu pukotatu; jom puknyć so chcyše
Verse: 25    ze zrudobu. Tak spominajo swoje bolosće bólne,
Verse: 26    wojowaše. Nětk nadobo poskočiwši z konypeja,
Verse: 27    zebra so do wokna na zahrodu, zo by z wětřikom nócnym
Verse: 28    woložiło so 'mu wo wutrobu. Měr po wsy najwjetši --
Verse: 29    po njebjesach pak zeschadźałe běchu mróčele šěre
Verse: 30    hrimotate, tež towaršejo žno so z čornymi wšudźe
Verse: 31    bojaznje. Přez mróčele nož zmikota ze swětłom zrědka
Verse: 32    měsačk, po honach ćmu rozšěrjenu ze swětłom tołstu
Verse: 33    rozswětlejo. Tak hrudź bě tež Michałowa wjelewboha
Verse: 34    zamróčena wša, do zrudobow a bolow najćešich
Verse: 35    podnurjena; nož zrědka jom poskoči z hrožatoh čorna
Verse: 36    swětla myslička, do maćerje šće 'mu dowěru, nadźěj
Verse: 37    wubudźejo, kiž ze slubjenjom, jeho našedši, bě dźěn
Verse: 38    na zahrodźe, žel ze synom začuwajo 'mu štož maćer,
Verse: 39    tróšt zašćěpowała, zo chce do nanowej prawje hrudźe
Verse: 40    rěčeć za njeho. Wětr pak, pozebrawši so z najdźiwšim,
Verse: 41    mróčele před sobu wěžowaše juž do strašnych horow,
Verse: 42    do bojaznych. Błysk ze seklatym sebi sykaše swětłom
Verse: 43    přez mróčele puć po njebjesach. Runje jědnaće wotbi.
Verse: 44    W hrudźi Michałowej dale bóle ze strašnym styskom
Verse: 45    bubotaše; wšě z třepotanjom jemu počachu stawy
Verse: 46    hrać nětk po ćěle njezbožownom, doniž wo pomoc bohu
Verse: 47    k njebju z pukotatej jemu wutrobu njestupi paćer:
Verse: 48    "Knježe na njebjesach, kiž rosuješ ze smilnej ruku
Verse: 49    žohnowanje a wojowatym swoju poskićeš pomoc,
Verse: 50    duž tež z miłosćiwym tola na mnje pohladaj, božo!
Verse: 51    Budź mi po boku do bědźenja, zo bych, ze swětłom twojim
Verse: 52    rozswětleny a kitany ze škitom, dobědźił ćežki
Verse: 53    bój. Ach, porosuj do ćěsnišej mojej wutroby tróšta!"
Verse: 54    Ze zrudobu tak wo pomoc bohu so wolaše Michał.
Verse: 55    A bě njedowolał šće so, ze swětlišim so 'mu błyskom
Verse: 56    zaswěći po zahrodźe, hrom zawrjeskota prawje zbliska,
Verse: 57    bubot po honach roznošejo. Wětr wo domske, wo dwór
Verse: 58    bjez hłosa wšón zawu. Pak ze spěšnišim dele Michał
Verse: 59    bu žno po schodźe do dwora. Do kómorkow w runym měrje
Verse: 60    ćěrješe čeladźinych, zo by zestawala 'mu, wšak ćežke
Verse: 61    hrimotanje bě; do konjenca ducy doskoči z hródźi.
Verse: 62    Zwoblěkany žno 'mu do duri pohonč stupi, z najprěńšim
Verse: 63    zahrimanjom wocućiwši. Ke chěžinym šće bě durjam
Verse: 64    přez dwór njedoběžał, jemu nadobo z wětřikom wrota
Verse: 65    rozprasnychu. Pak do dwora na zbožo hišće najwjetše
Verse: 66    zwjertnychu wo kamjentnej so wuzběhnikaj, hewak było
Verse: 67    po nich być. Ze suwanjom bě je njepřetykał rjenje krasnje
Verse: 68    wotročk. Ze železnym je zas ryhelom ze srěnkom zawrě.
Verse: 69    Z błyskami seklatymi no so wšě tak njebjesa čorne
Verse: 70    wotamkachu, hrom na hrom dupotaše dale bóle.
Verse: 71    Wětr pak před dworom, z topołomaj a z lipami wujo,
Verse: 72    zachadźeše, woćepujo wo domske z halzami, wo hródź.
Verse: 73    Dešć poča žno tež dopadować k po nim žedźatej zemi.
Verse: 74    Krjepki prěnje so na kamjenjach rozpraskachu wjetše.
Verse: 75    Wukopawši šće hrjebički před posledńcu, wokoł domskoh
Verse: 76    Michał spěchaše do jstwy. Zhromadźeni žno so wšitcy
Verse: 77    modlachu z nutrnišim, zo by ćežke bjez škody přešło
Verse: 78    hrimotanje. "Ně, hrimotanja šće wam njepomnju skoro
Verse: 79    ćešeho. Ach, by přelutował tola před škodu bóh nas
Verse: 80    po ćopłoće!" Šće nan bě njedorěčał ani, znowa
Verse: 81    zawrjeskota, zo so dom wšón zatřase. Ze strachom wó jstwě
Verse: 82    na so pohladnychu. "Dale młyna, za to sym dobry,
Verse: 83    to być njemóžeše", jim wotročk dźeše najprěńši
Verse: 84    z mudrowatym. Woćichnył bě wětr, a po chwilce hnadny
Verse: 85    dešć juž na dworje pleskotaše. "Je ha wuhladko z wěšćom
Verse: 86    zatykane mi, dźowka, zo z hrimotanjom tola kruwy
Verse: 87    bychu nic njehrabnyle? Ducy to je hotowe w lěće."
Verse: 88    Ze rtom hospodarskim bě so nan tak woprašał dźowki
Verse: 89    za wuhladkom. Tola Michał ji dźeše: "Nó, daj temu być nož,
Verse: 90    by přemokla mi do nahoty, prjedy hač by so do jstwy
Verse: 91    nawróćiła. Sam do zahrody žno chcu pohladać skočić."
Verse: 92    Ze schodu kapu do dešćika na so wodźě so nětk a
Verse: 93    ćehnješe na lijeńcu. No so tak jom z kanami z njebjes
Verse: 94    kidaše. Z cyhelowych jemu zwotkapować ani třěchow
Verse: 95    njemóžeše. Połožiwši do wuhladka pola hródźe
Verse: 96    wěšć, a wodu, kiž před posledńcu zahaćila bě so,
Verse: 97    wothaćiwši, nutř ćěrješe; wšak poča žno 'ho huškać.
Verse: 98    "Ale na tónle wětr tola! Do žiweho by to boha
Verse: 99    čłowjek njewěrił, na hródźach woćepancy je mi wobej
Verse: 100    wottorhnyło!" Tak, ze zahrody so jim wróćiwši, praji.
Verse: 101    A nan nětk jemu z hospodarskim dźeše skřidlene słowa:
Verse: 102    "Na, pobył tež to w popach wětr rjenje, krasnje,
Verse: 103    šwarnje drjeje. Njej' na swěće zwostawalo nimoměry
Verse: 104    stejo. To po kemšach dopołdnišich b'dźeće dyrbjeć mi hólcy
Verse: 105    do wobjeda hić na stajenje, zo by woblysklo prjedy.
Verse: 106    Budź bohu dźakowano no, zo z Jarkow dom sebi suche
Verse: 107    dohrabachmy, doschnyteho by wšak škoda mi było."
Verse: 108    Dorěča. Mać nětk ze skřidlenym dźeše Michałej słowom:
Verse: 109    "Na, nětk zatorhnjene su mi do štwórtka žně pak znajmjeńša."
Verse: 110    Ji pak wotmołwjejo, dźeše Michał skřidlene słowa:
Verse: 111    "Nož so do časa njestarajmy; žno pak njebudźe telko
Verse: 112    rěkaći, kaž zahnalo so bě to. Zaso žno ćeńke
Verse: 113    čini a wućahuje so mi na Delany. Tehodla přec
Verse: 114    do hromadkow b'dźemy, daj temu bóh, móc wutoru walić,
Verse: 115    maći, so wěsće; na słóncu wobtysknjene je to ducy."
Verse: 116    Dowurěča. Pak nan jemu ze skřidlenym dźeše słowom:
Verse: 117    "Wohladać nož so do popow, do hromadkow. Tehodla wšak
Verse: 118    zornješka njewurosće šće mi. Dešć pak kolijam, rěpam
Verse: 119    je jara dobry. Ze zemje wutykować b'dźe mi rěpka
Verse: 120    wuši hladajcy, ze zelenym b'dźe so kolijom hordźić
Verse: 121    poło. Do popow na Kopačach wosyć šće móhł kol'ja,
Verse: 122    Michale; hotowanje nade wšo wšak na dejwo ćěri."
Verse: 123    Takle powědatym žno bě hrimotanje nimo zašło
Verse: 124    dodaloka. Leć wopřestato tehorunja žno bě so,
Verse: 125    a nož miholeše šće so hnadnje. Do łoža dźěchu
Verse: 126    nětk zaso, wšěm wšak na mikawčkach juž skakaše spar, a
Verse: 127    ze zywanjom ani dozačinjeć njemóžachu hubow,
Verse: 128    z hrimotanjom wubudźeni ze spara wbozy najlěpšoh.
Verse: 129    Chěžu zatykawši, nětk za staršimaj tehorunja
Verse: 130    do komorki tež Michał z najspesnisim chwataše lehnyć.
Verse: 131    Na dwanaće dźě žno kruće 'mu dźěše, a wóčka šće do poł
Verse: 132    nocy bě njezandźelił ani. Zo by pohladai raz šće,
Verse: 133    kajke na njebjesach drje so čini, wotewrě wokno
Verse: 134    na zahrodu; jom hraješe na delany z rjanym swětłom
Verse: 135    smilna. Wóń pak, rozlata po krajinje, bě najsłódša
Verse: 136    z dešćikom miholatym. Tola Michał ze spěchom nětko
Verse: 137    rozeslěka so, zo na njedźelu wuspai by so čiły
Verse: 138    a to donasmorčał zaso, štož bě přeželił do poł
Verse: 139    nocy na zrudobach. Ducy na wóčko wuskoči spar jom
Verse: 140    změrowanom; wšak do bědźatej bě 'mu wutroby tróšta
Verse: 141    porosował bóh, z miłosćiwym jeho styskniwy paćer
Verse: 142    wusłyšawši. Kaž po honach po wichoru, wjelewulkim
Verse: 143    hrimotanjom běše měr zaso nětk, tak woćichło bě tež
Verse: 144    w hrudźi Michałowej. Rjany són 'ho na ranje młode
Verse: 145    njeseše k lubej najlubšej. Do komorki jemu knježna
Verse: 146    přijědźe na wozu z hołbikomaj, dwěmaj kołpomaj krasna.
Verse: 147    Po wobliču wšěm ze swětlišim so ji swěćeše swětłom.
Verse: 148    A wěnčk na hiowu nawoženski jom ze serbskim bantom
Verse: 149    popušćejo, 'mu z najluboznišim dźeše powěstwo tole:
Verse: 150    "Michale, hładkuj ze šćětku somoćanej sebi swojej
Verse: 151    čornikaj; šat tež wěrowanski sej mi zarjaduj wšón přec:
Verse: 152    Wšak nimaš być z nježenjenym dlěje, Michale, mi juž.
Verse: 153    Pak njedaj tola po njewjestach so na cuzbu, na kraj,
Verse: 154    na daloke wsy: wuhladała žno ći, zhladała holčo
Verse: 155    serbowske wo wsy bjez pjenjez drje, pak z hrudźu naj lěpšej.
Verse: 156    Ze swěrnišej b'dźe ći mandźelskej, wo to staršimaj dźi mi.
Verse: 157    Hańžu Róžanćikec sebi woz, mi njehladaj druhej!
Verse: 158    Wóčka zezandźelal žno bě Wićazecom wjeleslódki
Verse: 159    spar, štož powědatej šće sej nic nož maćeri z nanom
Verse: 160    na najstwě. Nan pak maćeri ze skřidlenym dźeše słowom:
Verse: 161    "Nad Michała pak njej' nihdy na swěće hospodarja
Verse: 162    lěpšoh, po prěnim zahrimanjom žno mi ze wšěch najprěńši
Verse: 163    chodźeše po dworje. Přełamałe so zawěsće bychu
Verse: 164    wrota, rozprasnywši, by-li Michał je njezłójił spěšnje.
Verse: 165    A zo njemokało by 'mu do pincy, do sćěnow wody,
Verse: 166    na zahrodźe wuzběhowaše wokoł konjenca, domskoh
Verse: 167    hrjebički před posledńcu mi we wšěm dešću najwjetšim.
Verse: 168    A čeji na swěće kublerski za słužownu by mi dźowku
Verse: 169    hólc šoł do dešćika štož Michał z najrjeńšim dźens naš?"
Verse: 170    Z powědanja mać wotposl'chawši sebi nanowoh spózna,
Verse: 171    zo je na Michała nade popołdniše so ji wšitkón
Verse: 172    přeměnił. To pak njesmědźeše nimo hić sebi dać a
Verse: 173    z luboznišim tuž na nana dobra ze spěšnym słowom:
Verse: 174    "Nano, připołdnju sy so ze surowym nimoměry,
Verse: 175    ach, wutřasi tola na Michała bjeze wšeje mi winy.
Verse: 176    Hdyž běch, do zrudobow jeho podnurjeneho najćešich,
Verse: 177    pytajo pod dubom na zahrodźe našła, je so wšitkón
Verse: 178    ze sylzami wuznał mi, zo rěč 'ho připołdniša
Verse: 179    twoja zarudźiła nanajbóle, zo poroka tajkoh
Verse: 180    žiwy njezastužił sebi wot nana. Piakaše ptač, ach,
Verse: 181    žałosćiwy, zo ze ženjenjom namaj po woli žiwy
Verse: 182    njemóže być: Hrudź po kublerskich jemu njesteji hólcach.
Verse: 183    Žel zawěł bě mi do wutroby wjelezrudnuški syn, a
Verse: 184    sylzow dowobarać žno so njernóžach, z Michałom płakach.
Verse: 185    Wšo pak rozmysliła sym ze swědomjom sebi, nano,
Verse: 186    popołdnju dźens z podrobnišim: Runjež Michała brašćach
Verse: 187    z njewjestu zamóžitej, jeno z kubla wulkeho, štož wěš,
Verse: 188    nastajnosći a wo chěžkarskej 'mu nic wědźeći njechach,
Verse: 189    sym wša přemysliła žno so nětk -- čehodla by mi Michał
Verse: 190    Hańže Róžanćikec njesměł tola na kubło přiwjezć
Verse: 191    za mandźelsku, hdyž rozhorichu so 'mu lubosće na nju?
Verse: 192    Pjenjez wšak njej' z hromadami dźě 'mu žiwemu trjeba.
Verse: 193    Hanu woženimoj tehodla šće tež na kublo rjane.
Verse: 194    Hańža Róžanćikec nade wšě je mi holiča wjesne
Verse: 195    pócćiwiša, najšwarniša do dźěła, do hospostwa.
Verse: 196    Hdyž pola nas je na dźěłe, dowuchwalić ani Hańže
Verse: 197    mi njejsy, kak ze spěšnišim dźe ji wot rukow dźěło
Verse: 198    bjez hóršenja. Haj, woženi-li so mi Michał naš z Hańžu
Verse: 199    Róžanćikec, b'dźe ze swojim žohnowanjom wjelewulkim
Verse: 200    bóh mi nad kublom mandźelskimaj. Bože žohnowanje pomoc
Verse: 201    pak je najwjetša, kiž nawoženi dóstać no so móže
Verse: 202    z fórotom njewjesćinym. Tehodla njech we božim mjenje
Verse: 203    Michał no wo Hańžu Róžanćikec sebi na statok swój dźe."
Verse: 204    Dowurěča. Nan maćerinym bě nasłuchai słowam
Verse: 205    z kedźbniwišim. Nětk wotmołwjejo dźeše skřidlene słowa:
Verse: 206    "Zo wutřasł sym so pod lipu na Michała nimoměry
Verse: 207    ze surowym, teho žel je mi tež. Pak Michała přimać
Verse: 208    njetrjebało nimoměry to tak, kiž tajkele časy
Verse: 209    juž mje znaje, zo rozhněwaći na najmjeńše so móžu,
Verse: 210    zo potom pak njeměnju ze ziym. Potłóčić hněw, kiž
Verse: 211    we wutrobje so mi zebra ze spěchom, njej' dźě mi date.
Verse: 212    Njerubaj na mnje! Ze Žeńtwu po Michale so mi bjerješ
Verse: 213    z horliwišim, zo wuhotował jemu po woli kwas bych
Verse: 214    z Hańžu Róžanćikec. Tola što b'dźe do powědanja
Verse: 215    po wšěch wokolnosćach, dale, hač nas po Serbach znaju!
Verse: 216    Pak tež we wutrobje su mi hinaše zběžale mysle.
Verse: 217    Hdyž zašoł běch před wječorom wčera do polow hladać
Verse: 218    na pšeńcu, wšón počach so, wuhladawši pola lěska
Verse: 219    Hańžu, wo žeńtwje Michałowej rozmysleć, kiž žiwy
Verse: 220    njedowolić jemu na swěće do chěžkarskej chcyše žeńtwy.
Verse: 221    Rozpominać počach sebi po spodźiwnym, by-li Hańže
Verse: 222    woprawdźe njehodźaio so mi na kubło. Słyš jeno, maći:
Verse: 223    Wosnje z nutrnišim bohu modlić so Michała widźach,
Verse: 224    do zrudobow podnurjeneho, zo by po boku był jom.
Verse: 225    Bóh knjez ze směwkom luboznišim so mi na njeho wusmja,
Verse: 226    mi pak hrožeše ze zběhnjenym swojim hrožatym porstom.
Verse: 227    We wutrobje zebra so hiós, zo po woli božej
Verse: 228    žeńtwa Michałowa. Són njedosonił šće běch wšitkón,
Verse: 229    wocućich z hrimotanjom a Michała na dworje słyšach
Verse: 230    powědaći. Hdyž do žeńtwy Michałowej žno sy ty tež
Verse: 231    přizwoliła mi wułušćejo, zo b'dźe rosować bóh knjez
Verse: 232    mandźelskimaj z njebjes žohnowanje, kiž po sebi staj wšej
Verse: 233    wutrobach, duž tež mojedla njech Michałej Hańža
Verse: 234    Róžanćikec je z njewjestu do statoka 'mu najrjeńšoh."
Verse: 235    Dorěča z luboznišim. Wjeleradostny poskoči z hrudźe
Verse: 236    maćerinej wysk. Po wobliču so ji swěćeše radosć.
Verse: 237    Na kwas Michałowy wuradźowaštaj sej najlěpšu
Verse: 238    radźičku z wjeselišim, doniž spar jej do sonow miłšich
Verse: 239    njeskoleba. Tak ženjenymaj derje žiwymaj bě šće
Verse: 240    njeležało so štož dźens. Měr po domje, po honach wšitkich.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Bart-Cisinski, Nawozenja.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 29.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.