TITUS
Klaret, Grammar and Glossary
Part No. 2
Previous part

Part: A 


Line: 9    Inprimis artes tribuam [tibi] tres [triviales],
Line: 10    
Postea tunc tales quatuor sunt quadriviales.
Line: 11    
Collaterales quinque tribuam tibi, quales
Line: 12    
Sunt michi difficiles - prius accipe grammaticales


Chapter: I 
De grammatica


Line: 13    
GRammaticam modicam volo tradere speculativam.
Line: 14    
Fertur grammatica slowocztena, litera cztena,
Line: 15    
Vocalis hlasa, liquida rozmek, muta nyemka,
Line: 16    
Consona zwuczna, sit polhlasa semivocalis,
Line: 17    
Sillaba srzyek geritur [que] posicio wlozenye [fertur].
Line: 18    
Composicio [das] slozenye, dyptongus est dwoyhlas,
Line: 19    
Exemplum nalez, accentus prospyewa [fiet],
Line: 20    
Regula sit po[t]wrd [que] trocheus sit [tibi] przyewrat.
Line: 21    
Dactillus est prstak, spondeus dicito dluhak,
Line: 22    
Est iambus nawrat, anapestus [sit tibi] rozraz;
Line: 23    
Sed tribrachus troyan, pes zamyera chwile que tempus.
Line: 24    
Ast proceleumaticus cztwernoch, przietwora figura,
Line: 25    
Post declinacio sit promyena, diccio slowo;
Line: 26    
Est qualitas kakost, substancia podstata fiet.
Line: 27    
Appellativa fit obeczna, propria zwlastnye,
Line: 28    
Sinonimum mnohohlas, rownohlass post omonimum das,
Line: 29    
Substantivum podstale, post adiectivum przychylne.
Line: 30    
Ast comparacio przyrownanye, sed gradus est wzchod,
Line: 31    
Polozenye positivus, srownanye comparativus,
Line: 32    
Superlativus nadzdwyzenye, sed genus vrod,
Line: 33    
Masculinum muzsky femininum [quo]que zensky.
Line: 34    
Vroda sit sexus, nykterake<ho> quoque neutrum,
Line: 35    
Commune spolugye, sed wsselyke dicitur omne.
Line: 36    
Sit mylne dubium, nadobeczne sit <hoc> epic<h>enum,
Line: 37    
Smyessene promiscu[u]m, sed gednaky singularis.
Line: 38    
Est numerus czyslo, mnozsky pluralis habeto,
Line: 39    
Simplex nespogena, sed spossoba dicta figura,
Line: 40    
Composita spogena, decomposita przyespogena.
Line: 41    
Padenye sit casus, gmenowanecz nominativus,
Line: 42    
Ast vocativus wolanek danekque dativus,
Line: 43    
Accusativus wynowanek primaque prwa.
Line: 44    
Est ablativus odanek, [ro]dlyk genitivus,
Line: 45    
Appositum slowosad, sed suppositum prwogme [dat].
Line: 46    
Est species wlastnost, nayprwnye sit primitiva,
Line: 47    
Est derivativa wynata, nadgme que pronomen,
Line: 48    
Cognomen przygmye, sed agnomen tibi zaymye,
Line: 49    
Est proprium wlastnye, gentile lydowe gmeno.
Line: 50    
Verbale slowne, przyslow[ne] adverbiale sit,
Line: 51    
Poczytawe numerale, sed opaczywe relativum,
Line: 52    
Patronomica sint oczogmenowana tum.
Line: 53    
Denominativum sgmenowane tibi dictum,
Line: 54    
Ordinale rzadne, sed vczastne participiale,
Line: 55    
Est collectivum shromazdyene formaque twarnost.
Line: 56    
Dic individuum nerozdyelene, negativum
Line: 57    
Odpowyedalywe, rozdalywe distributivum,
Line: 58    
Ast absolutum wymozene tibi dictum.
Line: 59    
Post inflexio [sit] menoslowna, fictivum
Line: 60    
Sit zamyslowan<y>e, sit onomatopoycum [dictum]
Line: 61    
Hinc pohlasowane, speciale zwlasstye vocatur,
Line: 62    
Obeczne generale, producta prodluzena sit.
Line: 63    
[Est otazatelne quesitivum, rogativum prossyene,]
Line: 64    
Demonstrativum sit vkazowatedl[n]e bene dictum,
Line: 65    
Odpowyedalywe responsivum tibi fiet.
Line: 66    
Est eteroclisis hic rozpromyena, mocio hnutye,
Line: 67    
Est eteroclita rozpromyenawaque notanda.
Line: 68    
[Gednopad est monoptota, dic diptota dwugpad,]
Line: 69    
Aptota bezpadenye, correptaque vkraczena.
Line: 70    
Est monosillaba gednosrzek, dissillaba dwoysrzek,
Line: 71    
Pronomen zaymye, persona sit osoba dicta.
Line: 72    
Finitivum skonane, przedlozenye prepositivum,
Line: 73    
Articula[re] ro<z>dyznawe, sed podgednane fertur
Line: 74    
Hinc subiunctivum, possessivum gmyetyna[ue] <dicta>.
Line: 75    
[Articulus rodyzna, gmyetina possessio dicta, ]
Line: 76    
Significativa znamenytywa, discrecio fit .
Line: 77    
Postque rozeznanye, sed terminacio skonanye [fit.]
Line: 78    
Masculus est samecz terminalisque koneczny.
Line: 79    
VErbum sit slowo, coniugacio smyenyewanye,
Line: 80    
[Fiat oracio tunc propowyedyenije, rzijecz sermo,]
Line: 81    
Locucio mluwenye, pars czastka, naklon fore modus,
Line: 82    
Indicativus vkazowatedlne [vocitatur],
Line: 83    
Imperativus erit przykazowatedlny, zadawny
Line: 84    
Est optativus coniunctivusque hromazdny,
Line: 85    
Infinitivus neskonawany vocitatus.
Line: 86    
Forma perfecta swrchowana, meditativa
Line: 87    
Mysslena, tibi poczynana [fit] inchoativa,
Line: 88    
Frequentativa czastowana, diminutiva
Line: 89    
Sit pomenssowana, dicas desiderativa
Line: 90    
Zadostna, fore dic imitativa <que> nasledna.
Line: 91    
Fertur anormala <tunc> neporzadna, dicitur esse
Line: 92    
Inconsequentis nepostyhaweho zmyenyenye;
Line: 93    
Rozplozenye genus est, activum czynowe, passivum
Line: 94    
Trpelywe, neutrum nykake, commune obeczne.
Line: 95    
Deponens dic odlozene netrpelyweque
Line: 96    
Neutropassivum, subiectivum tibi gyste,
Line: 97    
Atque vocativum wolane, neosobne tum
Line: 98    
Impersonale, sit adiectivum przylehawe
Line: 99    
Atque prohereticum sit powol[n]e [tibi] dictum.
Line: 100    
Tempus czas, presens nyneyssy przyssczyque futurum;
Line: 101    
Preteritum dicas odessle, nastawne dicas instans
Line: 102    
Atque gerundivum dwonessene, tibi supinum
Line: 103    
W<y>znakowane, defectivum nedostawne fit.
Line: 104    
[ASt adverbia] dic [tibi] przyslowna, significativum
Line: 105    
Sit znamenawane quoque, locale myestne, czasne
Line: 106    
Fit temporale, podobne simile, potwrdne
Line: 107    
Atfirmativum, personalia sint osobna,
Line: 108    
Dubitabilia mylna, sed otpowyedna
Line: 109    
Sunt responsiva, separativa dic otdyelna.
Line: 110    
Sunt iurativa przysezna, <sed> electiva wy[b]o[r]na,
Line: 111    
Congregativa shromazdyena, prohibitiva
Line: 112    
Zaprzeczena dicas, eventus przyhodywa [sunt].
Line: 113    
Sunt comparativa przyrownatedlna tibi, sit
Line: 114    
Post participium vczastenstwie tibi dictum.
Line: 115    
Significacio znamenanye sit, spogene<ho> tunc
Line: 116    
Est <de>composita, simplex nespogena dicta. -
Line: 117    
Est coniunccio sgednanye mocznost sitque potestas,
Line: 118    
Sed copulativa zdawatedlna, rozdawatedlna sit
Line: 119    
[Disiunctiva, superexpletiva doplnyena;
Line: 120    
Causalis czynowat[e]dlna, tibi racionalis]
Line: 121    
Rozumatedlna, porzad ordo, tibi prepositivus
Line: 122    
Przedlozeny, subiunctivus sit podlozeny [tunc].
Line: 123    
Communis obeczny, encletice naklonyene [sunt]
Line: 124    
Postque preposicio przedlozenye, casuale
Line: 125    
Napadnye, dic tunc przyedlozena prepositiva,
Line: 126    
[Compositiva spogena, retorsio nutka,]
Line: 127    
Interieccio wrazenye, leticia wesele [sit],
Line: 128    
Dolor sit bolest, spes nadyege, gaudia radost.
Line: 129    
Est construccio skladenye, nechodytedlna
Line: 130    
Intransitiva, post motiva chodytedlna,
Line: 131    
Constructibilia skladoslowna, post unio sit
Line: 132    
Sgednanye, sed modus obyczyey sit significandi.
Line: 133    
Accidencia [sit] przyslussenstwye tibi dicta,
Line: 134    
Concretum wydozne, dic abstractum wynyate, [sit]
Line: 135    
Proprietas swlastnost, przyslusnost <dic> passio [fiet].
Line: 136    
Grammaticalis slowocztenowany, poczata mysl
Line: 137    
Conceptus, actus czynate, sed zachodytedlna
Line: 138    
Retransitiva, zprwczyla reciproca fiet.
Line: 139    
Congruitas porzadenstwye, perfeccio dicas
Line: 140    
Doplnyenye, sed commoditas vzytek [sit];
Line: 141    
Post regimen dictum zprawowanye, vis [quo]que mocz [sit]
Line: 142    
Ast intransicio newychodyenye tibi dico;
Line: 143    
Est apposicio przylozenye, wywolawanye sit
Line: 144    
Tunc evocacio, poczate concepcio, zeuma
Line: 145    
[Swarzenye, popadenye prolempsis, sed positiva
Line: 146    
Zgyednana, ssmy[ss]lowana speculativa.
Line: 147    
Versificator[ia] verssowanye, sed prosodia
Line: 148    
Sit spyewohlas, prawyepyss orthografia.
Line: 149    
Est diasintetica sswazorzyecz, sed etymologya
Line: 150    
Pohlassorzyecz ydemptitasque gednota fertur.]
Line: 151    
Explicitum propowyedyenye, sed implicitum sit
Line: 152    
Wdawenye, sposob[en]ye conformitas tibi dabit.
Line: 153    
Atque diversitas rozlicznost, mutua spolu. -
Line: 154    
Sed modo non curas tibi scribere mille figuras,
Line: 155    
Sed[de] grammatica tibi trado vocabula pauca. -


Chapter: II 
De rethorica


Line: 156    
REthorice flores nunc exponam meliores
Line: 157    
Eth[or]ica post mluwokrasa, sit okrasa color,
Line: 158    
Dictamen slozenye, domyslenyk dico poeta,
Line: 159    
Ricmus rykm, metrum zmyerzenye, versus werss,
Line: 160    
Metricus est zwerssow, sit prosaicus zdluhopysa,
Line: 161    
Pozdrawenye salutacio, sed comparacio fiet
Line: 162    
Namluwenye, dic poczatek exordia, fertur
Line: 163    
Peticio prossenye, narracio rozprawenye,
Line: 164    
Zatwora conclusio, post lystek litera fiet.
Line: 165    
Poselstwye sit epistola, sint privilegia hanfest,
Line: 166    
Czeske liconicum ius, emphimasis tibi purchrecht,
Line: 167    
Cirographus hamperk, formata swatolist,
Line: 168    
Nawraczenye repeticio, conversio przy[e]wrat.
Line: 169    
Est complexio spletenye, post traduccio fiet
Line: 170    
Poyatye, tunc swarzenye contencio, sed zawolanye sit
Line: 171    
Hinc exclamacio, fertur sentencia suzenye, sit
Line: 172    
Contrarium protywnost, ast articulus zrownanye dictus.
Line: 173    
Agnominacio pogmenowanye, zdrawye salus,
Line: 174    
Transicio dokladanye, post correccio fiet
Line: 175    
Poprawenye, sed occupacio namluwanye.
Line: 176    
Est distinccio rozdyelenye, coniunccio fertur
Line: 177    
Zwazanye, post adiunccio przywr[ac]zenye sit;
Line: 178    
Conduplacio [sit] podwogenye, [post ?] promyenyenye
Line: 179    
Hinc commutacio, dubitacio mytenye dico.
Line: 180    
Obrzezanye sit precisio, przylozenye vere
Line: 181    
Est transsumpcio stemmaque est okraslenye tum. -
Line: 182    
Ast modo non cures colores noscere plures.
Line: 183    
Hec de rethorica nunc nomina tradidi tanta. -


Chapter: III 
De loyca


Line: 184    
LOqui perfectum loyca tribuit tibi sensum.
Line: 185    
Est loyca rzeczena, dyaletica dworzeczena
Line: 186    
Atque preposicio przye[d]lozenye, predicatum
Line: 187    
Est druhohlas dictum, sed subiectum prwohlas.
Line: 188    
Sit cathecorica mluwotedlna, particularis
Line: 189    
Est czestydyelna, gednostayna singularis.
Line: 190    
Sit universalis wsselika, sit indefinita
Line: 191    
Nedokonawana, dic affi[rma]tiva potwrdna


..................................


Line: 192    
Terminus slowna est, signum znamenye dicta.
Line: 193    
Protywne contrarie sit subcontrarieque
Line: 194    
Neprotywne, contradictorie nayprotywnyessye;
Line: 195    
Sed subalterne gynake, sit materia rzecz.
Line: 196    
Est naturalis przyrozenaque przy<e>hodna
Line: 197    
Contingens est dalekaque remota lexque zakon.
Line: 198    
Ast conversio obraczenye, sed gednostayna
Line: 199    
Simplex est, zpromema per accidens tibi fiet.
Line: 200    
Post per composicionem przewraczenye dicas;
Line: 201    
Swrchowanye sit equipolencia dicta,
Line: 202    
Sposobenye modus, predicabile hlaho<h>lawe.
Line: 203    
Universalia sunt wsselika tibi dicta,
Line: 204    
Generali<si>ssima sunt nayplodnyessye, proprium wlastnye,
Line: 205    
Differencia sit rozdyel, sed przyhodawe sit
Line: 206    
Accidens, wyprawenye diffinicio fiet. -
Line: 207    
Sed prius est dictum qualitas, substancia, quantum;
Line: 208    
Situs polozenye (x/'xx/'xx/'x)


.......................................


Line: 209    
Equiparancia srownanye, disposicio sposoba
Line: 210    
Accio czynyenye, passio trpenye, protydrzenstwye
Line: 211    
Est opposicio, simul est spolu, prwnye prius sit;
Line: 212    
Post siloysmus sluczyrzecz, sed conclusio sit
Line: 213    
Zatworzenye, maior wyssye, nyssye minor.
Line: 214    
Est racio prorozum, disputacio hadanye sit;
Line: 215    
Argumentacio pokussenye, questio dices
Line: 216    
Potazanye, locus est potwrzenye maxima tum ...-


........................................


Line: 217    
Hec est ars ista loyca, chytromuzque zophista
Line: 218    
Explic[iu]nt tales iam tres artes terminales.


Chapter: IV 
De musica


Line: 219    
Materiam musice congnosca[s], artis amice
Line: 220    
Est autem musica [w]odohlasna, spyewanye [cantus?],
Line: 221    
Sed naturalis przyrozene sit, beduralis
Line: 222    
Dicitur otwrdny, bemollis dico myekotny
Line: 223    
Gamant est hlasohlaw, proporcio srownanye fiet;
Line: 224    
Semitonus polosnyek, gednosnyek unisonus,
Line: 225    
Ditonus dwolowsnyek, dyapente dwogepyet,
Line: 226    
Dyapason dwoysyek, sed dyateseron cztwerodwoget;
Line: 227    
Quinta dic pyetohlas, octava sit osmhlas;
Line: 228    
Clavis erit klyczehlas, nota sit znamohlas. -
Line: 229    
De musica plura non est mihi dicere cura. -


Chapter: V 
De arismetrica


Line: 230    
ARtem de numeris congnosces versibus istis
Line: 231    
Arismetrica sit poczetm[i]era, compotus vczet,
Line: 232    
Compotus swczetque hubenka cifra.
Line: 233    
Est subtraccio vgymanye divisicque
Line: 234    
Dyelenye, tum dimidiacio rozdyelenye;
Line: 235    
Duplacio dwogenye, rozmnozenye vocitabis
Line: 236    
Multiplicacio, [est] progressio wystyepanye.
Line: 237    
Dic extraccio post wytrhanye, dwogywa dupla,
Line: 238    
Se[s]quialtera spoludruha, sed se[s]quitercia dices
Line: 239    
Polutrzena poludezmaque se[s]quitercia dices;
Line: 240    
Dupla duarum terciarum dwogetrzena sit;
Line: 241    
Triplaque troyna nawaz tibi ['xx'xx] fiet. -
Line: 242    
Sed de ponderibus modo volo scribere versus. -


Chapter: VI 
De geometria


Line: 243    
Prestans mensuram geometria dat tibi puram
Line: 244    
Est geometria m[i]eroze[mn]a, zmyerzenye pandis
Line: 245    
Hinc mensuram tibi, pych punctus, linea sit czrch.
Line: 244    
Ast superficies hladptesk, kutek angulus exit,
Line: 245    
Gasius podstaw, okrokot dic erubaderus
Line: 246    
Pyramidus rochowyet, trigonus trogekurque
Line: 247    
Sit dluhostyen calatoydes tupastyenque
Line: 250    
Pendiculare conusque wrchwet bczokuk sit ...
Line: 251    
Non plus invenio tria, que nota sunt, tibi dico.


Chapter: VII 
De astronomia


Line: 252    
Astrorum cursus post hoc volo tradere rursus
Line: 253    
Hinc astronomia hwy[e]zdy<g>ena [sit] tibi dicta,
Line: 254    
Post astrologia hwyezdarzstwie sit (xx'x).
Line: 255    
Obnesenye perifera, byehohwiezdque planeta,
Line: 256    
Est wrchohlaw cenit, eclipsis vgimana, nadir
Line: 257    
Sluneczsstrok, machina koloswiet, krokotuczque ciclus;
Line: 258    
Constellacio sit zbierohwiezd, polukrok epici[c]l<l>us.
Line: 259    
Est solaris sluneczny, dewatenadczte ( - - - )
Line: 260    
Deceonalis, lunoswiet incensio fertur;
Line: 261    
Menoydes gednoden, ast poluden tibi fiet
Line: 262    
Dyatomos, panxilenos koleden, okolozden
Line: 263    
Zamphitritos, ecliprica naymatroka sit.
Line: 264    
Est nonas nonowa, sit ydus rozdyelena, kalende
Line: 265    
Volanka, nedyele dominica, sobota sabbata,
Line: 266    
Bisextus dwoyssest, sit lunacio bohomyesiecz,
Line: 267    
Ast consecucio napostyha, przyhoda fiet
Line: 268    
Hinc peragracio, concurrens sbyehota, sedmost
Line: 269    
Fiet opacta, tercius Ötrzetyna, byssieque polena;
Line: 270    
Uncia dwana myera, malira tunc athonus extat;
Line: 271    
Minutum drobyna, punctum [punct? ] qucque momentum
Line: 272    
Okomze, byeloswiet galaxia, hwyezdopad asus.
Line: 273    
Est astrolabium hwyezdowid embo-quoque-lismus
Line: 274    
Nadrokona, promogenesis tysotrzydaleta sit.
Line: 275    
Cztwrtana sit quadrans, lunaris podnyenye ('x),
Line: 276    
Zpoddny tibi regularis, dnowy sit ferialis,
Line: 277    
Zodyacus znamodrot, signum swieroczet [xx'x],
Line: 288    
Meridionalis polednarz (xx'x) palellus
Line: 289    
Rownokrot, articus est wyessokrot, zassewrat
Line: 280    
Torpicus, antarticus est protynaw, colurus
Line: 281    
Sit protywrat, orison obessrot, solsticium
Line: 282    
Sluneczstaw, equinoccia sit nocirownost.
Line: 283    
Hinc equinoccialis rownoczena, torrita zona
Line: 284    
Horkozena, gradus est sed wzchod, usualis
Line: 285    
Est obykly, ze.modyelny notans artificialis.
Line: 286    
Co<n>smicus est swyeczky, cronicus czasny, skladatedlny
Line: 287    
Eleyacus, wysost arx, anguis cauda draconis
Line: 288    
Est byehoza, caputque draconis prziedbyehoza;
Line: 289    
Wybyehawy post hec ecentricus, odnosseny sit
Line: 290    
Hinc differencias, equales rownostnye, zasestup
Line: 291    
Retrogradacio, retrogradus zasestupny.
Line: 292    
Rem[i]ssio sit vtahowanye motus sit remissionis ...
Line: 293    
Saturnus hlodolet, sit Jupiter kralemocz, Mars
Line: 294    
Smrtonoss, est dobropan Mercurius, zstyele Venus.
Line: 295    
Est aries skopenecz, taurus bykowecz geminique
Line: 296    
Dwabliznecz, cancer rakonow, leo lew extat;
Line: 297    
Dyewkona virgo notat, libra wahana, styropen sit
Line: 298    
Scorpius, est strzyelobok sagittarius, capricornus
Line: 299    
Kozorozecz, wodnarz sit aquarius, hinc tibi rybnarz
Line: 300    
Piscis erit dictus et in astris est bene pictus. - -
Line: 301    
Quattuor hinc tales <tales> repetas.modo quadruviales. -


Chapter: VIII 
De phisica


Line: 302    
Plura bona cupias, ut doctus grammate fias.
Line: 303    
Phisica przyrozena, mudromila philozophia;
Line: 304    
Est anima dusse, dimensio zmyer<o>zena, motus
Line: 305    
Hnutow, privacio zbawenye, generacio fiet
Line: 306    
Rozenye, post skazanye (xx'), przysparzenye
Line: 307    
Hinc augmentacio, conmixtio smyesenye fertur. .
Line: 308    
Sed diminucio pomenssenye, gynowanyeque
Line: 309    
Dic alteracio, sed przy[e]m[y]enyenye tibi loci
Line: 310    
Sit transmutacio, duchoczyn actus, mozobt que
Line: 311    
Sepe potencia, sit usio tyetesna, produch sit
Line: 312    
Fortuna, poczatek [ - - ] dic efficie[n]sque
Line: 313    
Vczynytedlny, formalis twarny, tyelesny
Line: 314    
Materialis erit, chwiegepotna vegetativa,
Line: 315    
Finalis konawa, rozplodna generativa.
Line: 316    
Sed sensitiva myslena, rozumatedtna
Line: 318    
Intellectiva, wyedowyek aquillo, polunocz
Line: 319    
Sit septembris, tunc boreas burzyczyn, nota auster poleden.
Line: 330    
Est subsolanus podslinkolek, okolek sit
Line: 320    
Circulus, et lahoduch sit favonius, denowietque [eous],


.................................................


Line: 321    
Zephyrus tychowiet, smysledawie sensibile sit.
Line: 322    
Sufficit ad presens, quod dat tibi grammata legens.
Line: 323    
Taliter hinc tradam modica via, sed bona quedam.


Chapter: IX 
De theologia


Line: 324    
Et theophilia sit bohumyla, sed theologia
Line: 325    
Est bohumluwna, me[ta]phisica nadprzyrozena;
Line: 326    
Est intelligencia rozumoduch, vocitatur
Line: 327    
Moter nebytocz, mod[l]itwa sit oracio [dicta ?].
Line: 328    
Est ewum wyecznost, eternitas wyekonost,
Line: 329    
Ydea sit wselytwar, sed yle tla, wydorzecz [sit]
Line: 330    
Hystoria, mluwonad allegoria, nebychlaw
Line: 331    
Anagoya, tropologia rzeczynraw sit.
Line: 332    
Prophecia dicas prorocztwye, prefacio sit
Line: 333    
Przedczyna, sit sahonow canon, complenda doplna;
Line: 334    
Collecta zbierna, dic alleluia bohuchwala,
Line: 335    
Interitus nachod, protyspyew antiphona fiet;
Line: 336    
Odpyewna responsivum, similitudo podobenstwie;
Line: 337    
Parabola powyest, evangelium dobrozwyestye,
Line: 338    
Signat epistola poselstwie, cena communioque
Line: 339    
Obczowanye, cherubyn spassodaw, seraphin bohonosse,
Line: 340    
Sunt throni scholeboh, dominacio panstwo, potestas
Line: 341    
Sit bohomocz, cznosty virtutes celique nubes. -
Line: 342    
Hec capias mente, que pectore disce repente.


Chapter: X 
De medicina


Line: 343    
Multa bona tribuam, presenti docmate scribam
Line: 344    
Est medicina lek, prospectiva vydopatrna;
Line: 345    
Dic obezroczyna post theorica, corzeniasta
Line: 344    
Fiet apoteca, pohad[k]a probleuma vocatur.
Line: 345    
Phizonomia sit przyropoczna, olologia
Line: 346    
Lekarstwo, pytow pulsus, flebotomia
Line: 347    
Pusczenana, lettora conplexio, sanguinea sit
Line: 350    
Krewna, fleumatica wodokrewna, coloricaque
Line: 351    
Sit pyenohorka, melancolica kalostudna,
Line: 352    
Maclusio chilus sit krmodenque dicta,
Line: 353    
Est pozytye digestas, compotus est tibi poczet,
Line: 354    
Ast computaria poczytawa tibi dicta;
Line: 355    
Notoria znamotna, mathematica mysloczara
Line: 356    
Magica czartdtna, nigromancia sit cuznoknyeha,
Line: 357    
Coniuracio sit zaklynanye, presagiumque
Line: 358    
Zcrztomysl, divinacio czarodyenstwie.
Line: 359    
Est cronographia kranycze, sed cosmographia
Line: 360    
Est swietopyss, topographia mestopyss extat.
Line: 361    
Est [p]sicomagia duchoswarna sic vocitata
Line: 362    
Ac sortilegium czarowanye tibi dictum,
Line: 363    
Auspicium ptakohled, ptakos[t]ek auguriumque,
Line: 364    
Sed geomancia zemyczar, wodaczar ydromancia,
Line: 365    
Zohnyczar piromancia, sed curoczar notat orno-.
Line: 366    
Ens byt, entitas est bytowanye, fiet
Line: 367    
Indivisibile nerozlozene, Musa wodna,
Line: 368    
Euterpe chochanye, Melpomene sladke spyewanye,
Line: 369    
Ter[p]sicore nauczenye, Caliope wymluw, vmysl Clio,
Line: 370    
Hinc Polim[n]ia domyslowna dico talis;
Line: 371    
Sit tibi swrchowanye znebes Urania tum.
Line: 372    
Hec tibi sunt dura, non possum ponere plura. -


Chapter: XI 
De ethica


Line: 373    
Est opus ut mores, iam ponuntur pociores
Line: 374    
Ethica sit nraworzekna, policita mestoprawna,
Line: 375    
Ecclesiastica sit [duchoprawna], poetica skladanye fiet,
Line: 376    
Yconomia czelodnawa, sed <duchoprawna> ...
Line: 377    
Censura sudnow, sed practica sit zwyckalena
Line: 388    
Elegiaque mylowna, satira tresktalywa,
Line: 389    
Tragedia nekazowna, pyesnotwora comodia sit,
Line: 380    
Est mitho[lo]gia prawopyesna victoriaque
Line: 381    
Wytyezstwo, trogepyesnque triumphus iusticiaque
Line: 382    
Sprawedlnost, virtus cznost, prudencia (x'),
Line: 383    
Perseverancia vstawnost, modestia skrownost,
Line: 384    
Obediencia poslussenstwye, sit dyewocztnost.
Line: 385    
Virginitas, pokora paciencia, castitasque czystost,
Line: 386    
Humilitas tychost, disciplina kazen, largitas styedrost,
Line: 387    
Mylost [-] pietas, caritas diligencia clemens.
Line: 388    
Miseri [cordi]a mylosrdenstwie bonitasque
Line: 389    
Dobrota, felicitas sczastenstwie, beatitudo
Line: 390    
Sit blahoslawenstwie, sed abstinencia vtrpenye.
Line: 391    
Sanctitas est swatost, vstawycznost fore constans, wyera
Line: 392    
Fides, devocio nabozenstwie, dluhowiecznost.
Line: 393    
Est longanimitas, dobrodrzstwie benignitas exit;
Line: 394    
Observancia sit poczestnost, fortitudo sylnost.
Line: 395    
Est intelligencia rozumnost, zdrzenye sit.
Line: 396    
Continencia, magnificencia sit welykostque
Line: 397    
Docilitas domyslowanye notat, utilitasque.
Line: 298    
Sit vzytek, verecundia stud, straze custodia,
Line: 299    
Contemplacio srdecznost, imitacio nasled,
Line: 400    
Wraczenye restriccio, frugalitas vzytecznost,
Line: 401    
Sobrietas strziezwost, moderacio sit tibi skrownost.
Line: 402    
Est sensualitas vmyslowna, potupa contemptus.
Line: 403    
Ast promptitudo hotownost, obezrzenye fiet
Line: 404    
Intuitus, odrzyeczenye renuncciacio sit,
Line: 405    
Paupertas chudoba, weselost hilaritas extat
Line: 406    
Solicitndo poczymysl, twrdost stabilitas;
Line: 407    
Est mansuetudo krotkost, conversacio post hoc
Line: 408    
Fiet obyeranye, bezpecznost securitas sit
Line: 409    
Ac levitas lehkost, taciturnitas mlczylost.
Line: 410    
Est pudicicia czystost, sed czystota mundicia,
Line: 411    
Smyerzenye sit relacio, post commendacio chwalnost,
Line: 412    
Slitowanye compassio, simplicitas quoque sprostnost,
Line: 413    
Razenye conciliacio, hlupost obtusitas,
Line: 414    
Atque pozorowanye consideracio tum.
Line: 415    
Est vicium mrzkost, transgressio przestupenye,
Line: 416    
Pycha superbia sit, avaricia quoque lakomstwie
Line: 417    
Obzerstwieque gula, smylstwo luxuria sit.
Line: 418    
Invidia zawyst, lenost accidia, post
Line: 419    
Fiet homicidium wrazda, pigricia lenost,
Line: 420    
Pusillanimitas mala mysl, sacrilegium
Line: 421    
Swatokradstwie, prchliuost supersticio,
Line: 422    
Iracundia sit dluhohnyew, odiumque nenawyst,
Line: 423    
Ast iuramentum przysahanye, lis tibi [sit] swar,
Line: 424    
Symonia duchoprod, sed rozkossnostque voluptas,
Line: 425    
Cupiditas skupost, adulacio pochlebnost sit,
Line: 426    
Przemluwenye multiloquium, zapytye notat ebrietas,
Line: 427    
Zrazenye prodicio, krzywoprzysah periurium sit,
Line: 428    
Tulanye sit vagacio, sed drzyemota torpor.
Line: 429    
Est contumelia protywenstwie, malicia zlost,
Line: 430    
Ypocrisis lyczomyerenstwye, sed lyczomyernyk ypocrita,
Line: 431    
Exaltacio [-] powyssenye tibi dicta.
Line: 432    
Murmuracio septanye, dic improperium lanye
Line: 433    
Atque detraccio vtrhanye (x'xx'x)
Line: 434    
('x) iactura, post vtoczysstyeque recursus.
Line: 435    
Stix nen[a]wa, Lethe zap[o]mna, Cochitus [- placz]
Line: 436    
Placipotech, Flegeton h[o]ruczy<l>ohen, sit Avernus
Line: 437    
Bezdrawona, [baratrum] obzerowana tibi dictum.
Line: 438    
Iam satis est dictum de moribus ac bene fictum. -


Chapter: XII 
De mechanica


Line: 439    
MIra que de tali cape docmate nunc manuali
Line: 440    
Mechanica chlapysturna, sit alchimia czystarstwo,
Line: 441    
Secretaria tagytedlna, legispericia [quo]que
Line: 442    
Est zakonoprawna <sit>, pysarzska scriptoria [sit],
Line: 443    
Versificatoria versewatnaque malerzska
Line: 444    
Pictoria, tyelorytna sculptoria tibi fiet.
Line: 445    
Est dictatoria skladopysna, warhanova[rna]
Line: 446    
Organatoria notatoriaque pysarstwo.
Line: 447    
Ast sagitatoria strzielecztwo, dimicatoria sit
Line: 448    
Sermerzstwo, lowstwo venatoria sit, oraczstwo
Line: 449    
Bucolica, post hoc mercatoria kupeczstwo,
Line: 450    
Honisatoria fregyerzstwo lusoriaque
Line: 451    
Poghrawa, fuloria walcharzstwo, cisoria.
Line: 452    
Est rze<c>zokrawstwo, zakowstwo clericia sit,
Line: 453    
Figellatoria hudeczstwo, fistula pystwo,
Line: 454    
Fabricatoria kowarzstwo sartoriaque
Line: 455    
Krayczye[rzstwo], sewczowstwo sutor ia campsoriaque
Line: 456    
Est myenyenye pomozno, sed carpentaria sit
Line: 457    
Tesarstwo, doleatoria bednarzstwo, scacoria
Line: 458    
Sachowstwo, vitellaria sklenarzstwo, pekarzstwo
Line: 459    
<Sit> Pistoria, braxatoria pywowarzstwo, <dic> kuchynstwo.
Line: 460    
Sit coquinaria, braseatoria sladownycztwo,
Line: 461    
Ast zahradnycztwo dic ortulatoria, [posthec]
Line: 462    
Dices senatoria conselstwoque rybarzstwo
Line: 463    
<Est> Piscatoria, [est campanaria zwonycztwo]que thaberna
Line: 464    
Senkerzstwo [dicasque] erifusoria [zwonarzstwo]
Line: 465    
Sed iudicatoria <que> rychtarzstwo [que dicas].
Line: 466    
Qualibet ex arte [poteris ea fingere parte],
Line: 467    
Valdeque prolixum foret ad connumerandum.


Chapter: XIII 
De artibus


Line: 468    
Dic trogeczestne triviale[s], quadruviales
Line: 469    
Sunt cztweroczestne, nabezestne collaterales;
Line: 470    
Sic cardinales dic poczynawe, mediales
Line: 471    
Strzedne, sed tales dobrowolne liberales
Line: 472    
Atque zophisticales chitromluwne, manuales
Line: 473    
Sunt rukowyetne, practicales zwi<c>kalywe.
Line: 474    
Suscipe corde tales iam quinque collaterales
Line: 475    
Ista modo di[s]cas, post solus talia fingas,
Line: 476    
Pluraque dixissem, si tedia non generassem
Line: 477    
Metra scribenti, non inutiliaque legenti.
Line: 478    
Non causa laudis scripsi, male, nec sine caudis.


Next part



This text is part of the TITUS edition of Klaret, Grammar and Glossary.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.