TITUS
Hendrik van Veldeke, St. Servaes Legende
Part No. 2
Previous part

Book: 2  
Tweede boek



Verse: 1     Hebdi nu wale vernomen
Verse: 2     Wie der heer is triecht comen,

Verse: 3     Die heilige sinte Seruaes,
Verse: 4     Ende wie gedaen sijn leuen was

Verse: 5     Ende wie dat hi eyn eynde nam,
Verse: 6     Nu verneemt wiet daer nae quam.

Verse: 7     Doen dat gheschiet was altehant,
Verse: 8     Die hunen voeren doer die lant Manuscript page: 57r  [57r]

Verse: 9     Mit heercracht alsoe beraden
Verse: 10     Dat sij groten scade daden.

Verse: 11     Attila ende die sijne
Verse: 12     Sij besatten agrippijne

Verse: 13     Dat Collen sent ghenant waert.
Verse: 14     Doen quamen daer ane der vaert

Verse: 15     Die Elfdusent meechde
Verse: 16     Die god daer gheweechde.

Verse: 17     Die versloeghense alle ghemeyne,
Verse: 18     Sij en spaerdenter egheyne,

Verse: 19     Allen dat sij daer vonden.
Verse: 20     Sij te stoerden ouch nae dien stonden

Verse: 21     Tongheren, die meere.
Verse: 22     Wie rijck dat sij weere,

Verse: 23     Sij moeste ommer verstuert wesen.
Verse: 24     Sij en lieten nyemant ghenesen

Verse: 25     Der keersten die sy vynghen;
Verse: 26     Groot jamer sij beghinghen

Verse: 27     Ane wijue ende ane manne.
Verse: 28     Te metze voeren sij van danne

Verse: 29     Soe sijs best consten gheramen.
Verse: 30     Te metze sij doen quamen

Verse: 31     Die coninck mit sijnen knechten
Verse: 32     Opten paeschauont rechte.

Verse: 33     Metze dat sij doen besaten.
Verse: 34     Des ontsaghen sij sich vtermaten

Verse: 35     Die daer waren bynnen.
Verse: 36     Sij en mochtens doch nijet ghewynnen,

Verse: 37     Des heydenen Conincks holden
Verse: 38     Wie gherne dat sij wolden.

Verse: 39     Wennen die heerlike veste. Manuscript page: 57v  [57v]
Verse: 40     Doen bedachten sij sich int leste,

Verse: 41     Doen hon des leghers verdroet:
Verse: 42     Des was haer torne voele groot

Verse: 43     Beide vroech ende spade
Verse: 44     Sij woerden des te rade

Verse: 45     Dat sij rumen wolden.
Verse: 46     Doen sij danne varen solden

Verse: 47     Die ouele nae ghebeuren
Verse: 48     Doen vielen der stat mueren,

Verse: 49     Poerten ende toerne.
Verse: 50     Dat saghen die hunen gherne.



Verse: 51     Doen die muere laghen ter neder
Verse: 52     Doe en sat sich daer nyement weder,

Verse: 53     Egheyn keersten, ter weere.
Verse: 54     Doen voer dat heyden heere

Verse: 55     In die stat balde
Verse: 56     Ende sloeghen jonghe ende alde.

Verse: 57     Doen sij ghewonnen die ouerhant
Verse: 58     Daer en bleyff nyet onuerbrant

Verse: 59     Sonder sinte steffens huys:
Verse: 60     Dat behoede seluer jhesus

Verse: 61     Want sinte stephanus bloet
Verse: 62     Was daer bynnen behoet

Verse: 63     Ter eeren sinte Steffaen.
Verse: 64     Men sachen opten choer staen

Verse: 65     Daer hi tfuyr werde
Verse: 66     Ende den choer daer mit gheneerde.



Verse: 67     Doen metze dus verstoert waert
Verse: 68     Te riemes namen sij haer vaert.

Verse: 69     Sij woesten dat hon was gheleghen; Manuscript page: 58r  [58r]
Verse: 70     Wat sijs vonden onderweghen

Verse: 71     Dat roufden sij ende namen.
Verse: 72     Doen sij te riemes quamen

Verse: 73     Toe den seluen stonden
Verse: 74     Den duuel sij daer vonden

Verse: 75     Die ghenant is sathan.
Verse: 76     Dien saghen sij op die porte staen.

Verse: 77     Der hunen hij daer beyde,
Verse: 78     In die stat hijse leyde

Verse: 79     Te dien seluen stonden.
Verse: 80     Sij versloeghent all dat sij daer vonden

Verse: 81     Man, wijff ende kint,
Verse: 82     Sij en spaerden nyemant sent

Verse: 83     Want haer wille voert ghinck.
Verse: 84     Die martilie van hon ontfinck

Verse: 85     Die heilighe Sinte Nychaes
Verse: 86     Die doen daer busscop was

Verse: 87     Ende eyne maghet, hiet entropia,
Verse: 88     Die waert mit hoem verslaghen dae.



Verse: 89     Doen sij dae den seghe namen
Verse: 90     Te troys sij daer nae quamen.

Verse: 91     Doen sij daer quamen voren
Verse: 92     Doen stont daer bouen den mueren

Verse: 93     Die busscop sinte lupus,
Verse: 94     Bouen die porte in eyn waeckhuys.

Verse: 95     Doen Attila daer toe reyt
Verse: 96     Ghewapent mit scaren breyt,

Verse: 97     Mit scaren ongherechten,
Verse: 98     Die den gods knechten Manuscript page: 58v  [58v]

Verse: 99     Daden mennich onghemach -
Verse: 100     Lupus den coninck toe sprach

Verse: 101     Den ouelen manne toe:
Verse: 102     Heer wat koninck bistu

Verse: 103     Dattu die keerstene vaes
Verse: 104     Ende vanghes ende slaes

Verse: 105     Ende soe te woestes onse lant?
Verse: 106     Doen antwoerde die coninck te hant:

Verse: 107     "Ich ben attila, gods vleghel,
Verse: 108     Ende sijn gheysel end sleghel.

Verse: 109     Wie bistu? Waer toe vraechs duys?"
Verse: 110     Doen antworde hem sinte lupus,

Verse: 111     Eyn heylich busscop ende gherecht,
Verse: 112     Hij sprack: "ich ben eyn gods knecht

Verse: 113     Ende ben ihesum onderdaen."
Verse: 114     "Soe mocht dich wale mijne gheysel slaen,"

Verse: 115     Sprack attila die bodelinghes son;
Verse: 116     "Doen mich de porten op doen

Verse: 117     Soe laet ich dich huden syen,
Verse: 118     Wiltu der waerheit ghien,

Verse: 119     Wie der gods vleghel kan
Verse: 120     Derschen wijff ende man."



Verse: 121     Der busscop leystede sijne bede:
Verse: 122     Die poerte men hem op dede

Verse: 123     Hi liet den Coninck in riden.
Verse: 124     Doen waert daer te dien tijden

Verse: 125     Soe duyster ouer alle die stat
Verse: 126     In allen eynden - voerwaer wet dat -

Verse: 127     Dat men daer bynnen nyet en sach. Manuscript page: 59r  [59r]
Verse: 128     Daer buten waest scoen dach,

Verse: 129     Daer bynnen doncker als die nacht.
Verse: 130     Dat dede god mit sijnre cracht

Verse: 131     Diet herde wael doen mocht.
Verse: 132     Den hunen, hon docht

Verse: 133     In beiden siden der straten
Verse: 134     Soe duyster vtermaten

Verse: 135     Vanden groten duysternisse
Verse: 136     Dat sij waenden - des sijt ghewisse -

Verse: 137     Dattet waren hoghe mueren.
Verse: 138     Vuter stadt sij voeren

Verse: 139     Als sy daer in quamen
Verse: 140     Dat sij daer nyet en namen

Verse: 141     Noch daer nyet en mochten ghescaden:
Verse: 142     God en wouds nyet ghestaden;

Verse: 143     Het behuede der gods soen
Verse: 144     Doer eer sinte lupoen

Verse: 145     Ende doer des heilighen mans bede
Verse: 146     Die hij decke tot gode dede.



Verse: 147     Attila voer van danne
Verse: 148     Toe hant mit sijnen mannen.

Verse: 149     Die stadt lieten sij staen
Verse: 150     Der god ghenade hadde ghedaen

Verse: 151     Voer den Coninck heiden.
Verse: 152     Doen waert dat heer gesceyden

Verse: 153     In voele menghen synnen
Verse: 154     Daer sij yet moechten ghewynnen

Verse: 155     Daer sij sich mit generden.
Verse: 156     Sij branden ende sij heerden,

Verse: 157     Nyemant sij en verdroeghen,
Verse: 158     Sij quelden ende sij sloeghen Manuscript page: 59v  [59v]

Verse: 159     Beide man ende wijff,
Verse: 160     Seer quelden sij hon den lijff,

Verse: 161     Die gods vermalendiede;
Verse: 162     Heilighe lude ende ghewijede

Verse: 163     Die hadden sij alsoe onmeere
Verse: 164     Alse oft beesten weeren;

Verse: 165     Sij sloeghense ende worpen
Verse: 166     Inden ghore achter dorpen;

Verse: 167     Sij verwoesten alt lant,
Verse: 168     Sij en lieten nyet ongebrant

Verse: 169     Sonder triecht daer sinte Seruaes
Verse: 170     Die helighe man begrauen was:

Verse: 171     Dat bescheermde onse heer ihesus;
Verse: 172     Ende te metze dat gods huys

Verse: 173     Dat sij onuerbrant lieten staen:
Verse: 174     Dat bescheermde sinte steffaen;

Verse: 175     Ende troys die stat
Verse: 176     Die sinte lupus gode verbat:

Verse: 177     Des moesten sij ghenyeten
Verse: 178     Dat sijt mit vreden lieten;

Verse: 179     Dat was ane haren danck
Verse: 180     Went sij god daer toe dwanck.



Verse: 181     Die hunen waren doe balt
Verse: 182     Want sij hadden die ghewalt

Verse: 183     Dat sij voele quaets daden.
Verse: 184     Sij waren alsoe beraden

Verse: 185     Dat gheweldelijck sij mit scharen
Verse: 186     Ouer alle die werelt wolden varen

Verse: 187     Ende alle die werelt woude dwinghen.
Verse: 188     Des en woude god nyet ghehenghen

Verse: 189     Diet wale weren mochte. Manuscript page: 60r  [60r]
Verse: 190     Doent heme tijt dochte

Verse: 191     Doen hadde hijs schier wandel ghedoen
Verse: 192     Als ghi hier nae sult verstoen

Verse: 193     Ende als ich uch wale ghesegghen can:
Verse: 194     Het hadde der Coninck karleman

Verse: 195     Ghesament volcks ende coninck puppijn
Verse: 196     Daer was mit hoem, der sone sijn,

Verse: 197     Ende voert alle gemeynlijck
Verse: 198     Die voersten van vrancrike

Verse: 199     Die sich satten ter were
Verse: 200     Mitten alre meysten heere

Verse: 201     Dat sij doen gheleysten mochten.
Verse: 202     Weder die hunen sij vochten

Verse: 203     Daer mennich man den lijff verloes.
Verse: 204     Die hunen bleuen segheloes.



Verse: 205     Der hunen was doe eyn grot ghetall
Verse: 206     Die doe verslaghen woerden all

Verse: 207     Ende ter doot ghebracht mit slaghen:
Verse: 208     Des en hoerde ich nye gheclagen.

Verse: 209     God dien gaff men die eer.
Verse: 210     Doen waert daer vernedert seer

Verse: 211     Attelens ouermoet.
Verse: 212     Het en was nye doer sijn goet

Verse: 213     Dat hij ye soe hoghe gheclam
Verse: 214     Want hijs eyn quaet eynde nam;

Verse: 215     Want edt compt decke alsoe:
Verse: 216     Die sich verheffet alte hoe

Verse: 217     Hij valt decke onsachte neder.
Verse: 218     Nu neemen wij onse reden weder

Verse: 219     Ende segghen die waerheit.
Verse: 220     Doen was die heilighe keerstenheit Manuscript page: 60v  [60v]

Verse: 221     Ghecrenct ouer alle gallia.
Verse: 222     Voele langhe duerde dit daer na,

Verse: 223     Nae der hunnen heer vaert,
Verse: 224     Dat nye te Tongheren en waert

Verse: 225     Eynich busscop ghecoren
Verse: 226     Sent dat der gods toren

Verse: 227     Soe haert ouer hon gheganghen was.
Verse: 228     Dat selue datter doe ghenas

Verse: 229     Achter den lande wijde
Verse: 230     Die waren in denen tijde -

Verse: 231     Busscoppen ende gheleerde,
Verse: 232     Gheordende ende bekeerde,

Verse: 233     Keersten priesters ende leeraer -
Verse: 234     En doersten openbaer

Verse: 235     In die werelt nyet wesen;
Verse: 236     Want sij en mochten nyet ghenesen

Verse: 237     Doer die ongherechte diet:
Verse: 238     Sij en lietense mit vreden nyet

Verse: 239     Ende sloeghense ende woesten
Verse: 240     Dat sij sich berghen moesten

Verse: 241     In dat eynode ende in die holen;
Verse: 242     Sij moesten armoede dolen

Verse: 243     Mit dage ende mit nachte -
Verse: 244     Want dat god bedachte

Verse: 245     Dat hem begonde te erbermen
Verse: 246     Dat yamer vanden armen.



Verse: 247     Doen des gode dochte tijt,
Verse: 248     Die ommer sij gebenedijt,

Verse: 249     Te troest hij doen sande
Verse: 250     Den luden vanden lande

Verse: 251     In dat busdom van Tongheren Manuscript page: 61r  [61r]
Verse: 252     Den meysterloesen jongheren.

Verse: 253     Die thouft waren der kerken
Verse: 254     Sij begonsten doen te merken

Verse: 255     Dat die goede sinte Seruaes
Verse: 256     In groter werdicheiden was

Verse: 257     Ende sterckte die keerstenheit
Verse: 258     Ende dat hem god sijnen arbeit

Verse: 259     Te romen soe wale vergalt
Verse: 260     Doen hem sinte peter die ghewalt

Verse: 261     Mitten slotel doen gaff.
Verse: 262     Sij begonsten te versoeken sijn graff,

Verse: 263     Sijn gods huys sij eerden,
Verse: 264     Haren vlijt sij daer toe keerden:

Verse: 265     Mit trouwen sij dat daden.
Verse: 266     Sinte Seruaes dat sij baden,

Verse: 267     Den heilighen voersprekere,
Verse: 268     Dat hij haer bode were

Verse: 269     Te gode van hiemelrike
Verse: 270     Dat hij ghenadelike

Verse: 271     Haer noet bekende
Verse: 272     Ende vrede onder hon sende

Verse: 273     Want hijt wale vermochte te doen.
Verse: 274     Sij baden sinte Seruacium

Verse: 275     Dat hijs bode weer
Verse: 276     Tot gode onsen lieuen heer

Verse: 277     Dat hij doer gods ontfermicheit
Verse: 278     Stillen woude haer grote leyt.



Verse: 279     Doen sij des begonden
Verse: 280     Doen was te dien stonden

Verse: 281     Groet volck te triecht comen Manuscript page: 61v  [61v]
Verse: 282     Want sij hadden vernomen

Verse: 283     Sinte Seruaes hoechtijde.
Verse: 284     Doen quamen sij verre ende wijde

Verse: 285     Ouer verre ende ouer nae.
Verse: 286     Sij dienden sinte Seruaes al dae

Verse: 287     Mit groten oetmoede,
Verse: 288     Mit alrehande goede,

Verse: 289     Mit menghen goeden ghewerke
Verse: 290     Mede te zieren sijne kerke,

Verse: 291     Mit waken ende mit ghebede.
Verse: 292     Eyn schoon teyken doen god dede

Verse: 293     Diet wale vermochte te doen,
Verse: 294     Hij eerde sinte Seruacium;

Verse: 295     Doen waert verhoecht sinte Seruaes:
Verse: 296     Des auonts doent bedemet was

Verse: 297     Ende verganghen was der dach
Verse: 298     Gods ghewalt men doe sach:

Verse: 299     In die kerke te Triecht
Verse: 300     Daer scheyn eyn scoen hiemels liecht

Verse: 301     Vreyselijck ende claer
Verse: 302     Meerre dan die sonne waer

Verse: 303     Den blixeme ghelijck.
Verse: 304     Doen woude god sekerlike

Verse: 305     Sinte Seruaese gesterken.
Verse: 306     Doer dat daeck vander kerken

Verse: 307     Scheynt oft waer doer tghelas.
Verse: 308     Eynre suylen edt ghelijck was

Verse: 309     Gloyende van viere.
Verse: 310     Dat liecht was herde diere.

Verse: 311     Daer scheyn die grote gods macht:
Verse: 312     Dat liecht duerde alle die nacht Manuscript page: 62r  [62r]

Verse: 313     Dat men wale daer af ghesach
Verse: 314     Went des morghens op den dach

Verse: 315     Vroech te mettentijde
Verse: 316     Doen die ghebenedijde

Verse: 317     God van hiemel wolde
Verse: 318     Eren sijnen holde

Verse: 319     Seruacium den werden.
Verse: 320     Dat liecht scheyn van der eerde

Verse: 321     Op totten hiemel hoe.
Verse: 322     Des waren alle te samen vroe

Verse: 323     Die keerstene die dat saghen
Verse: 324     Die in haren ghebede dae laghen

Verse: 325     Off stonden off saten;
Verse: 326     Haers rouwen sij vergaten,

Verse: 327     Gheystelike sij sich ghetroesten,
Verse: 328     Sij loefden gode den hoechsten

Verse: 329     Mit ymmen ende mit sanghe
Verse: 330     Allen die nacht langhe

Verse: 331     Dat sij nyet en sliepen.
Verse: 332     Gode sij aen riepen,

Verse: 333     Sij baden sinte Seruacium
Verse: 334     Dat hij haer boetscap woude doen

Verse: 335     Ende voer gode brynghen
Verse: 336     Ende hij hon woude verdynghen,

Verse: 337     Die ghenadighe sinte Seruaes,
Verse: 338     Die des voer gode werdich was

Verse: 339     Dat hijne alsoe eerde
Verse: 340     Ende sijnen loff ermeerde,

Verse: 341     Alsullick teyken doer hem dede.
Verse: 342     Doen verhoerde god haer bede Manuscript page: 62v  [62v]

Verse: 343     Voele ghenadelike:
Verse: 344     Hij sande in eertrike

Verse: 345     Vroude ghenade ende vrede.
Verse: 346     Doen ghinck die nyemaer ende die rede

Verse: 347     Achter lande wijde
Verse: 348     Dat god in dien tijde

Verse: 349     Sinte seruaes dus grotelijk eerde.
Verse: 350     Mennich mensche sich doe bekeerde.



Verse: 351     Dat die goede sinte Seruaes
Verse: 352     Alsud seer gheeert was,

Verse: 353     Dat benijde der boese gheyst
Verse: 354     Die des quaets sich vrouwet meyst,

Verse: 355     Die den heiligen man Job bekoerde
Verse: 356     Doe hij heme te stoerde

Verse: 357     Sijn ghesonde ende sijn goet;
Verse: 358     Maer sijnen stadighen moet

Verse: 359     En mochte hij nyet vererren
Verse: 360     Noch ter zielen ghewerren.

Verse: 361     Hij woude ouch sinte Seruaese schaden.
Verse: 362     Des en woude god nyet gestaden

Verse: 363     Anders dan hij dat dack
Verse: 364     Van sinte Seruaes monster brack,

Verse: 365     Vander holtenre kerken,
Verse: 366     Die hoem daden werken

Verse: 367     Die burgher ende die dyenstman.
Verse: 368     Die ontdecte Sathan.

Verse: 369     Dat daeck werp hij ter neder.
Verse: 370     Eert ghedeckt waert weder

Verse: 371     Soe was leden mennich dach.
Verse: 372     Scone teyken men dae sach Manuscript page: 63r  [63r]

Verse: 373     Op sinte seruaes graff:
Verse: 374     Als was dat daeck gheuallen aff

Verse: 375     God bescermet daer bouen.
Verse: 376     Des is hij wale te louen

Verse: 377     Dat hijs soe goede waer nam
Verse: 378     Dat daer ynne nyet en quam

Verse: 379     Des reghens ennich traen.
Verse: 380     Des liet ment onghedeckt staen.

Verse: 381     Dat god daer mede wolde
Verse: 382     Sterken sijnen holde

Verse: 383     Dat was al openbaer.
Verse: 384     Des ghinck die nyemaer

Verse: 385     Achter lande verre ende wijde
Verse: 386     Doen viel inden seluen tijde

Verse: 387     Eyn znee eyselijck ende groot
Verse: 388     Des menghen armen man verdroet:

Verse: 389     Hi lach meer dan knyes hoe.
Verse: 390     Doen bescheermde god alsoe

Verse: 391     Sinte seruaes sijn graff
Verse: 392     Daer hij dat liecht ouer gaff:

Verse: 393     Daer op en viell des snees nyet.
Verse: 394     Dat woude god diet beriet

Verse: 395     Dat men des morghens wale sach
Verse: 396     Wie hoghe dat der snee lach

Verse: 397     Inden lande ouer all
Verse: 398     Ouer berch ende ouer dall

Verse: 399     Sonder ane die stat alleyne
Verse: 400     Daer der busscop reyne

Verse: 401     Ter eerden bestaet was,
Verse: 402     Die salighe sinte Seruaes, Manuscript page: 63v  [63v]

Verse: 403     Doer den welken dat god dede
Verse: 404     Dat teyken ane der seluer stede

Verse: 405     Ende ander te mengher tijt.
Verse: 406     Des moet god sijn ghebenedijt.



Verse: 407     Het en is mich nyet wale cont
Verse: 408     Hoe langhe dat dit lant sto(nt)

Verse: 409     In dolinghen, des neempt goem,
Verse: 410     Ende dat tot denen busdome

Verse: 411     Egheyn busscop en waert vercoren
Verse: 412     Dat sinte Seruaes hadde daer te voren.

Verse: 413     Het was gheuorstet ende ghespaert
Verse: 414     Soe langhe dat eyne consilie waert

Verse: 415     Te orliens, dat wolde god;
Verse: 416     Dat was sijn wille ende sijn gebot

Verse: 417     Dat ment beriet ende began.
Verse: 418     Daer quam mennich heilich man

Verse: 419     Doer trouwe ende doer gherechticheit.
Verse: 420     Des die heilighe keerstenheit

Verse: 421     Soe seer was verstoert
Verse: 422     Als ghij hier voer hebt ghehoert.

Verse: 423     Sij woerden des te rade
Verse: 424     Wat men best daer mit dade

Verse: 425     Nae soe ghedanen dinghen;
Verse: 426     Sy spraken sonderlynghen,

Verse: 427     Die meystere mitten jongheren,
Verse: 428     Om dat busdome van tongheren

Verse: 429     Dat langhe sonder busscop was
Verse: 430     Dae der goede sinte Seruaes

Verse: 431     Voertijts danne was verdreuen.
Verse: 432     Des waest onberaden bleuen. Manuscript page: 64r  [64r]

Verse: 433     Dat was eyn alte boesen raet
Verse: 434     Ende eyne grote disdaet

Verse: 435     Die ane hem was ghedaen.
Verse: 436     Soe en doerstes nyemant daer bestaen

Verse: 437     Die daer busscop wolde sijn,
Verse: 438     Dat daer langhe was anschijn.



Verse: 439     Doen sij god woude vereynen
Verse: 440     Doen sande hon god alle gemeyne,

Verse: 441     Den heiligen luden in haren moet,
Verse: 442     Dat hon allen dochte goet,

Verse: 443     Te triecht, daer sinte Seruaes
Verse: 444     Ter eerden bestaet was,

Verse: 445     Dat al daer dat busdom weer;
Verse: 446     Want heme die tongherere

Verse: 447     Doer haer boesheit verdreuen
Verse: 448     Dien hon god hadde ghegheuen

Verse: 449     Ende hon te trooste was ghegheuen
Verse: 450     Ende die hon te troost was comen;

Verse: 451     Dat sij sich seluen hadden benomen
Verse: 452     Die busscoplike heerlijcheit,

Verse: 453     Ende triecht hadde die werdicheit
Verse: 454     Daer sinte Seruaes gebeynte lach

Verse: 455     Ende daer men gods teyken sach.
Verse: 456     Dat dae der stoele waer

Verse: 457     Dat waert openbaer
Verse: 458     Ghekondicht ouer alle den hoff.

Verse: 459     Doen koes men eynen busscoff
Verse: 460     Daer ney egheyn en was te voren. Manuscript page: 64v  [64v]

Verse: 461     Daer waert teynen busscop ghecoren
Verse: 462     Agricolus, eyn heylich man,

Verse: 463     Dies daer alre eerst began.


Verse: 464     Doen dat busdom waert beuolen

Verse: 465     Den heilighen man agricolen
Verse: 466     Dient god woude gheuen

Verse: 467     Doen berichte hijt alle sijn leuen.
Verse: 468     Die keerken dat hij stichtede;

Verse: 469     Dat busdom hij berichtede
Verse: 470     Mit keersteliken werken;

Verse: 471     Inden dienst der heiliger kerken
Verse: 472     Leyt hij gherne den arbeit.

Verse: 473     Hi was inder werdicheit
Verse: 474     Dat hij dat monster deckede weder

Verse: 475     Daert dake aff was gheuallen neder
Verse: 476     Ende vervuylt ende verloren,

Verse: 477     Dat nyemant daer te voeren
Verse: 478     Nyemant en deckte voer hij daer quam

Verse: 479     Want hoem die eer wale betam.


Verse: 480     Noe agricolum ghewan

Verse: 481     Dat busdom eyn heilich man
Verse: 482     Die was gheheiten maximijn;

Verse: 483     Des mochte god gheloeft sijn.
Verse: 484     Nae hem was desumatus

Verse: 485     Ende nae heme resumatus
Verse: 486     Ende daer nae eyn, hiet supplicijn

Verse: 487     Ende eyn, quyrillus, die naecome sijn
Verse: 488     Die busscop was ten gods huys, Manuscript page: 65r  [65r]

Verse: 489     Nae hem quam Eutherius
Verse: 490     Ende falco daer nae.

Verse: 491     Sent waren busscoppen dae
Verse: 492     Eucharius ende domiciane

Verse: 493     Die gode waren onderdane;
Verse: 494     Daer nae quam sinte monulf

Verse: 495     Ende nae hem sinte Gondulff,
Verse: 496     Die heilighe ende die meere,

Verse: 497     Dat lanck te segghen weere
Verse: 498     Van hare werdicheide

Verse: 499     Ende all mitter waerheide,
Verse: 500     Als men in hare legenden siet.

Verse: 501     Wij en moghens alle gheseggen nyet.
Verse: 502     Ouch en sal ment all nyet laten:

Verse: 503     Wij soelen nae der maten
Verse: 504     Der reden rueren eyn deel:

Verse: 505     Sinte monulff hadde gheheel
Verse: 506     Tot gheisteliken werken;

Verse: 507     Hi stichtede die eerste kerke
Verse: 508     Die te ludick ye gemaect waert;

Verse: 509     Want hij decke voer die vaert
Verse: 510     Tusschen triecht ende dynant.

Verse: 511     Daer was sijne erue ende sijn lant.
Verse: 512     Heerscap ende rijckdom,

Verse: 513     Dat gaff hi al sinte Seruacium
Verse: 514     Dien hij wale gonde.

Verse: 515     Doen hij mochte ende conde
Verse: 516     Soe vermeerde hij heme sijne rijcheit. Manuscript page: 65v  [65v]

Verse: 517     Eyns daechs doen hij daer leyt
Verse: 518     Tusschen triecht ende dynant,

Verse: 519     Onderweghen hij daer vant
Verse: 520     Eyn cleyne ghehochte

Verse: 521     Dat heme scone dochte,
Verse: 522     Dat ghehochte hiet legia.

Verse: 523     Die heer dede maken da
Verse: 524     Eyne kerke ende vryen,

Verse: 525     Beureden ende wijen
Verse: 526     Den gods onderdanen

Verse: 527     Sinte Cosme ende damianen,
Verse: 528     Dat beriet monulf die gods knecht.

Verse: 529     Seder waert sinte lambrecht
Verse: 530     Ghemartelt ane der seluer stede.

Verse: 531     Daer waert die stat geheylicht mede
Verse: 532     Mit sijnen heilighen bloede.

Verse: 533     Dat vergalt hem god der goede.
Verse: 534     Die heilighe sinte monulphus

Verse: 535     Berichtede wale sijn gods huys.
Verse: 536     Des heeft hij loen ende danck.

Verse: 537     Het waer te segghen alte lanck
Verse: 538     Die goede werck die hij beghinck

Verse: 539     Des hij van gode den loen ontfinck.
Verse: 540     Dat wij hebben wael vernomen -

Verse: 541     Ende sijne heilighe nae comen
Verse: 542     Perpetuuus ende Euergijs

Verse: 543     Heilighe busscopen ende wijs
Verse: 544     Sinte amant ende sinte Johan Manuscript page: 66r  [66r]

Verse: 545     Ende sinte Remakele, eyn heilich man,
Verse: 546     Ende die heilighe sinte theodart

Verse: 547     Die ouch ghemartielijt waert,
Verse: 548     Die heilighe ende die meere,

Verse: 549     Ende ouch die mertelere,
Verse: 550     Die werdighe sinte lambrecht

Verse: 551     Ende nae hoem sinte hubrecht
Verse: 552     Die dat busdom von triecht nam.

Verse: 553     Dat was der leste die daer quam.


Verse: 554     Daer nae ouer mennich iaer

Verse: 555     Ich en weyt wie lange, dats waer,
Verse: 556     Dat sinte Seruaes waert erhauen

Verse: 557     Te triecht daer hi was begrauen
Verse: 558     Als ich die waerheit vernam.

Verse: 559     Nu hoert wie dat daer toe quam
Verse: 560     Dat hij doen erhauen waert:

Verse: 561     Karle hadde eyn heer vaert
Verse: 562     Ghemaect mit goeden staden

Verse: 563     Op die heyden die heme daden
Verse: 564     Wedermoet ende onghemack,

Verse: 565     Des hij sich deckwijle op hon wrack
Verse: 566     Dattet hem dede stade,

Verse: 567     Dat sij namen groten schade
Verse: 568     In storme ende in strijde.

Verse: 569     Des quam hij teynen tijde
Verse: 570     In eyne verueerlike noet

Verse: 571     Ende in groter vreysen vander doot,
Verse: 572     Want hij was in eyn lant

Verse: 573     Daer hi der heydene voele vant Manuscript page: 66v  [66v]
Verse: 574     Soe onghetallijck bouen maten.

Verse: 575     Hij en mochtes doch nyet laten,
Verse: 576     Hij en settede sich ter weere.

Verse: 577     Ende dat heydensche heere
Verse: 578     Des was vtermaten vele

Verse: 579     Dat mit hon ghinck vuten spele
Verse: 580     Ende dat hij sorghe ende anxte ghewan:

Verse: 581     Die heyden hadden wale .XX. man
Verse: 582     Altoes teghen eynen den sijnen.

Verse: 583     Doen wolde god laten schijnen
Verse: 584     Sijne godlijke macht:

Verse: 585     Karle daer den seghe vacht
Verse: 586     Soe datten god verloeste

Verse: 587     Ende die keersten vertroeste.
Verse: 588     Daer toe halp hem sinte Seruaes

Verse: 589     Des hoechijt dat des daechs was.


Verse: 590     Doen karle die coninck rijck

Verse: 591     Herde oetmoedelike
Verse: 592     Des daichs in gods dienste dede

Verse: 593     Sijne offerande ende sijne ghebede
Verse: 594     Ter eeren gods ende sijnen druyt,

Verse: 595     Soe gheboet hij ouerluyt
Verse: 596     Den kerstenen alle ghemeyne

Verse: 597     Dat sij den busscop reyne
Verse: 598     Loefden ende eerden

Verse: 599     Ende haren vlijte daer toe keerden
Verse: 600     Dat sij heme eer daden,

Verse: 601     Des waren sij saen beraden Manuscript page: 67r  [67r]
Verse: 602     Want hon des noet was.

Verse: 603     Ende die goede sinte Seruaes
Verse: 604     Van gode hadde die ghewalt

Verse: 605     Dat hijt hon wale vergalt
Verse: 606     Want sij den seghe namen

Verse: 607     Ende mit eeren danne quamen.


Verse: 608     Doen coninck karle ende sijne man

Verse: 609     Den seghe dae alsoe ghewan
Verse: 610     Daer hem god dede ghenade

Verse: 611     Doen waert hij des te rade
Verse: 612     Dat hij sijne boden sande

Verse: 613     In vranckrijcke tot sijnen lande.
Verse: 614     Doe hem god loeste vuter noet

Verse: 615     Den busscoppen hijt ontboet
Verse: 616     Clercken ende gheleerden,

Verse: 617     Abden ende bekeerden.
Verse: 618     Mit goeden trouwen hij dat dede

Verse: 619     Ende bat hon mit soeter bede,
Verse: 620     Den heren van vranckrike,

Verse: 621     Ende ontboet hon vriendelike
Verse: 622     Wie dat heme erganghen was,

Verse: 623     Datten god ende sinte seruaes
Verse: 624     Vuter sorghen verloeste

Verse: 625     Ende ghenadeliken trooste.
Verse: 626     Hij ontboet hon sijne holde

Verse: 627     Op dat hon god gheuen wolde
Verse: 628     Ter zielen dat ewich liecht,

Verse: 629     Dat sij voeren te triecht
Verse: 630     Ende sinte Seruaes den werden

Verse: 631     Verhieuen vuter eerden Manuscript page: 67v  [67v]
Verse: 632     Ende hoechden ende eerden

Verse: 633     Ende sijnen loff vermeerden
Verse: 634     Want hoem die eer wale betam

Verse: 635     Ende hij heme te hulpen quam
Verse: 636     Doen hoem des noet was;

Verse: 637     Want hem der goede sinte seruaes
Verse: 638     Vuter sorghen verloeste

Verse: 639     Wijseliken hijt bedachte.
Verse: 640     Dat karle gheboden hadde soe

Verse: 641     Des waren die keersten voele vroe.


Verse: 642     Doen ghinck die nyemaer

Verse: 643     Achter lande openbaer
Verse: 644     In menegher stat, daer ment vernam.

Verse: 645     Doen die meer volquam
Verse: 646     In vranckrijke tot parijs

Verse: 647     Doen voer eyn busscop, hiet willegijs,
Verse: 648     Willich tot allen goede:

Verse: 649     Hij was des te moede
Verse: 650     Dat hij wolde varen daer

Verse: 651     Te triecht ende neemen waer
Verse: 652     Die gheystelike voerste

Verse: 653     Off yet daer gheborste
Verse: 654     Dat der kerken messtonde,

Verse: 655     Dat hijs sich onderwonde
Verse: 656     Ende hijt beteren dede.

Verse: 657     Doen voer die busscop ter stede
Verse: 658     Te sinte seruaes mitter vaert

Verse: 659     Ende erwerff dat dae gemaect waert Manuscript page: 68r  [68r]
Verse: 660     Eyn kostelike Cyborye

Verse: 661     Doer die ewighe glorie.
Verse: 662     Dat chierde die gods holde

Verse: 663     Mit syluer ende mit golde;
Verse: 664     Daer aen was mennich edel steyn;

Verse: 665     Dat werck luchde ende scheyn
Verse: 666     Alsoe liecht ende alsoe claer

Verse: 667     Als oft eyn spieghel waer
Verse: 668     Bouen sinte Seruaes graff,

Verse: 669     Dies hoem goeden raet gaff.
Verse: 670     Dat wolde god ende sinte Seruaes.

Verse: 671     Doen die busscop willigis dae was
Verse: 672     Gods wille hij vernam:

Verse: 673     Eyn alt man tot hem quam
Verse: 674     In sijnen vysione

Verse: 675     Tot hem sprack hij scone:
Verse: 676     "Verneeme mich", sprack hij, "gods knecht,

Verse: 677     Het sall dich duncken onrecht
Verse: 678     Dat sinte Seruaes die werde

Verse: 679     Ligghet onder die eerde
Verse: 680     Aldus langhe hij te triecht,

Verse: 681     Die soe claer is ende soe liecht
Verse: 682     Voer gode in hiemelrike.

Verse: 683     Dat segghe ich dy ghewaerlike."


Verse: 684     Willigis die gherechte

Verse: 685     Ende sinte hubrechte
Verse: 686     Die busscop was inder stat

Verse: 687     Raet ende hulpe hij hem bat. Manuscript page: 68v  [68v]
Verse: 688     Des was sinte hubrecht vroe

Verse: 689     Wanttet hem ouch alsoe
Verse: 690     Teynen tijde voer quam.

Verse: 691     Doen hijt ouch van hoem vernam
Verse: 692     Doen beuyelt hem des te bat.

Verse: 693     Den luden gheboet hij dat,
Verse: 694     Dat zij sich reynichden daer teghen,

Verse: 695     Dat sij godt moeste gheweghen
Verse: 696     Ende daer toe wolde gheraden.

Verse: 697     Sijn ghebod sij doen daden.


Verse: 698     Doen men die meer vernam

Verse: 699     Groot volck te triecht quam
Verse: 700     Beide wijff ende man.

Verse: 701     Gheystelijck mens began
Verse: 702     Soe men godlijckste mochte.

Verse: 703     Sinte Seruaes men doe sochte
Verse: 704     Mit groter oetmoede

Verse: 705     Ende mit groten goede.
Verse: 706     Sij deden mit deuocien ende mit ynnichheiden

Verse: 707     Tot gode waert haer ghebede;
Verse: 708     Sij loefden gode langhe

Verse: 709     Mit ymnen ende mit sanghe
Verse: 710     Die sij vroliken aen hoeuen.

Verse: 711     Syn graff sij ontgroeuen
Verse: 712     Daer sinte Seruaes eerst was begrauen,

Verse: 713     Daer en sinte monulf hadde erhauen.
Verse: 714     Des en wisten sij nyet doch,

Verse: 715     Sij waenden dat hij daer laghe noch, Manuscript page: 69r  [69r]
Verse: 716     Die grote heer sinte Seruaes.

Verse: 717     Voele scone die stat was:
Verse: 718     Sij was ghestuelt bynnen

Verse: 719     Voele scoen in vier synnen,
Verse: 720     Als men wale doe ghesach,

Verse: 721     Daer dat heilichdom op lach
Verse: 722     Dat van tongheren was comen,

Verse: 723     Dat sinte Seruaes hadde ghenomen,
Verse: 724     Die ghewaer gods holde,

Verse: 725     Cassen mitten golde
Verse: 726     Ende mit siluer beslaghen

Verse: 727     Die hi danne dede draghen.


Verse: 728     Inden midden saghen sij staen

Verse: 729     Eynen sarck wael ghedaen
Verse: 730     Van marberen steyne.

Verse: 731     Sij waenden dat die reyne
Verse: 732     Seruacius laghe daer ynne.

Verse: 733     Mit gheysteliken synne
Verse: 734     Sij vroudens sich alle te samen.

Verse: 735     Sij droeghenten danne in gods namen,
Verse: 736     Sij sattenten all openbaer

Verse: 737     Bij den hoghen altaer,
Verse: 738     Die ghetrouwe gods dienst man.

Verse: 739     Sij en besaghens nyet nochtan
Verse: 740     Noch en sattens opten altaer nyet

Verse: 741     Des hon die vrese nyet en ryet;
Verse: 742     Sij waren alsoe beraden

Verse: 743     Dat sij gods dienste eer daden,
Verse: 744     Alre ambachte gheheerste: Manuscript page: 69v  [69v]

Verse: 745     Sij offerden talre eerste
Verse: 746     Ons heeren vleysche ende sijn bloet.

Verse: 747     Haer gheloue was soe goet
Verse: 748     Dat sijt alsoe aen vynghen.

Verse: 749     Doen sij daer toe ghynghen
Verse: 750     Ende ontdeckten dien sarcke

Verse: 751     Sij vleeden gode starke
Verse: 752     Te dien seluen stonden.

Verse: 753     Doen sij daer nyet en vonden
Verse: 754     Seruacium den reynen

Verse: 755     Doen was daer groot weynen
Verse: 756     Ende yamer vtermaten.

Verse: 757     Dat en consten sij nyet ghelaten.
Verse: 758     Seer sij sich mestroosten,

Verse: 759     Sij claechdent gode den hoechsten
Verse: 760     Arme ende rijke.

Verse: 761     Sij waenden sekerlijke
Verse: 762     Dat sinte Seruaes die meere

Verse: 763     Hon dae ghestolen weere.


Verse: 764     Die rouwe ghinck hon voele na.

Verse: 765     Doen was groten yamer da.
Verse: 766     Beyde man ende wijff

Verse: 767     Mit rouwen quelden sij haer lijff,
Verse: 768     Des men waele gheloeuen mach.

Verse: 769     Sij vasten alle den dach
Verse: 770     Mit yamer ende mit rouwen,

Verse: 771     Mit onsteliker trouwen.
Verse: 772     Groten yamer sij maecten;

Verse: 773     Alle die nacht sij waecten Manuscript page: 70r  [70r]
Verse: 774     Doen ander lude sliepen.

Verse: 775     Gode sij decke aen riepen
Verse: 776     Die rouwighe van maestriecht.

Verse: 777     Sij hadden haers herten liecht
Verse: 778     Ende haer vroude verloren

Verse: 779     Die sij hadden daer te voren.
Verse: 780     Mit yamer waecten sij ouer macht

Verse: 781     Wale tot ouer myddernacht.
Verse: 782     Omtrent des eersten hanen crayt

Verse: 783     Doen vondense eynen goeden raet,
Verse: 784     Sinte Seruaes holden:

Verse: 785     Dat sijne soeken solden
Verse: 786     In eynre andere stede.

Verse: 787     God wolde dat men dat dede
Verse: 788     Inden seluen gods huys

Verse: 789     Daer hem sinte monulphus
Verse: 790     Gheleyt hadden ende beuolen.

Verse: 791     Dat was hone allen doen verholen.
Verse: 792     Eer sij dat vernamen

Verse: 793     Ten graue sij doen quamen.
Verse: 794     Haer gebet sij spraken.

Verse: 795     Doen sij dat graff op braken
Verse: 796     Doen quam eyn soe soeten gore

Verse: 797     Om dat graff ende daer voere,
Verse: 798     Die soeter was verre

Verse: 799     Dan wierouck ende myrre,
Verse: 800     Noch balsame noch aloe -

Verse: 801     Sullich roke en waert nye mee - Manuscript page: 70v  [70v]
Verse: 802     Noch muskus noch ander cruyt

Verse: 803     En gaff soe goeden roeck nye vut
Verse: 804     Als vut sijnen graue quam.

Verse: 805     Ende als dat volck dat vernam
Verse: 806     Desen roecke alsoe goet

Verse: 807     Des ghewonnen sij hoghen moet,
Verse: 808     Die reyne gods holden.

Verse: 809     Doen sij dae hoeghen solden,
Verse: 810     Seruacius den gods (bode),

Verse: 811     Haer hande hoeuen sij te gode
Verse: 812     Sij loefden heme ende eerden;

Verse: 813     Haer ghebet sij vermeerden
Verse: 814     Beide stille ende ouerluyt

Verse: 815     Doen sij den heiligen goits druyt
Verse: 816     Sinte Seruaes vonden

Verse: 817     In eyn pellen ghewonden
Verse: 818     Ende in lijnwade.

Verse: 819     Sij woerden des te rade
Verse: 820     Dat sij hem naerre quamen.

Verse: 821     Van sijnder boerst dat sij namen
Verse: 822     Eyn cruce van goeden golde

Verse: 823     Dat lach opten gods holde.


Verse: 824     Te dien seluen stonden

Verse: 825     Onder sijn houft sij vonden
Verse: 826     Eyn monstrancie, was roet gout.

Verse: 827     Die eerde hij doer die schout,
Verse: 828     Die heilighe busscop sinte Seruaes,

Verse: 829     Want des heilighen houts daer in was Manuscript page: 71r  [71r]
Verse: 830     Vanden cruce vrone.

Verse: 831     Hij lach voele scone
Verse: 832     Die gods gebenediede.

Verse: 833     Te sijnre rechter sijden
Verse: 834     Lach der busscop staff

Verse: 835     Ende ane dander sijde dat hoem gaff
Verse: 836     Sinte peter, doen hij te romen was,

Verse: 837     Den sloetel, dien hij gaff sinte Seruaes,
Verse: 838     Van hiemelschen ghewerke

Verse: 839     Die noch is in sijnre kerken,
Verse: 840     Des is geeert alle dit lant.

Verse: 841     Cassen men doe bi hem vant
Verse: 842     Daer in was kostelike heilichdome

Verse: 843     Daer mede gheziert waert sijn doeme.


Verse: 844     Eer sijne hoeuen vut den graue

Verse: 845     Soe namen sij den pellen aue
Verse: 846     Dien hem der warighe god gaff

Verse: 847     Doen hij ghelacht waert int graff -
Verse: 848     Dien sij doe wale erkanden -

Verse: 849     Die die enghele mit haren handen
Verse: 850     Ouer den lichame leyden

Verse: 851     Doen hij was verscheyden
Verse: 852     Van henen in eynre saligher vaert,

Verse: 853     Doe hij dae gheleecht waert.
Verse: 854     Dat saghen doen alle toe samen

Verse: 855     Die daer ghinghen ende quamen.
Verse: 856     Van gods ghenaden dattet quam.

Verse: 857     Doen men dat zudarium aff nam
Verse: 858     Dat op sijn ansicht lach,

Verse: 859     Sijn anschijn men doen sach Manuscript page: 71v  [71v]
Verse: 860     Der claere sonnen ghelijch

Verse: 861     Dat dochte hon wonderlijch
Verse: 862     Allen den gheenen diet saghen.

Verse: 863     Des en derff nyemant vragen
Verse: 864     Waeromme dattet waer.

Verse: 865     Sijn ansicht was soe ouer claer
Verse: 866     Als die sonne omtrent middach,

Verse: 867     Dat men nyet wale daer teghen en sach;
Verse: 868     Men en mochten nyet aen gesien.

Verse: 869     Sij vielen neder op haer knyen
Verse: 870     Die eerde dat sij kusten

Verse: 871     Mit gheisteliker lusten
Verse: 872     Die sij inden herten droeghen;

Verse: 873     Voer hard boerste sij doen sloeghen
Verse: 874     Die gods onderdane;

Verse: 875     Mit menghen heiten trane
Verse: 876     Soe netten sij haer ghewant.

Verse: 877     Sij spraken: "heer heylant,
Verse: 878     Die dich te rechte besiet,

Verse: 879     Du en schijnes doot nyet:
Verse: 880     Du bist nae den vleysche doot,

Verse: 881     Maer die god die dich geboet
Verse: 882     Die mochte dich wale gheuen

Verse: 883     Opuerstentenisse ende leuen.
Verse: 884     Saltu nu, heer, opuerstaen?

Verse: 885     Die ghelijck bistu wale ghedaen."


Verse: 886     Sij lietens gode gewalden

Verse: 887     Ende wouden op halden
Verse: 888     Den heilighen lichame

Verse: 889     In ons heren christus name Manuscript page: 72r  [72r]
Verse: 890     Ende in sijnen vrede.

Verse: 891     Doen woerden alle sijne lede
Verse: 892     Als eyn gloyende yser heyt -

Verse: 893     Des men die waerheit wale weyt -
Verse: 894     Dat welck dat ligt inden colen

Verse: 895     Dat en mochten sij nyet verdolen:
Verse: 896     Sy moesten den lichame laten staen

Verse: 897     Doen sijne vonden soe ghedaen.
Verse: 898     Des waert groot haer rouwe

Verse: 899     Ende haer yamer euen nouwe.
Verse: 900     Sij vreysden sich sonder mate

Verse: 901     Went datse die prelaten
Verse: 902     Gheysteliken troosten.

Verse: 903     Sij loefden gode den hoechsten
Verse: 904     Mit herten ende mit tonghen;

Verse: 905     Scone psalmen dat sij songhen
Verse: 906     Daer men gode mede vleet:

Verse: 907     Dat vers dat daer gheschreuen steet
Verse: 908     Dat spreect: "exurge domine".

Verse: 909     Hon was sachte ende wee,
Verse: 910     Sij waren rouwich ende vroe.

Verse: 911     Het spreect in dutschen alsoe
Verse: 912     "Stant op, heer,

Verse: 913     Ende en slape nyet meer."


Verse: 914     Schier nae den woerde,

Verse: 915     Doen sij god verhoerde -
Verse: 916     Die grote hytte die verghinck.

Verse: 917     Des ment gheistelike aen vynck
Verse: 918     Als men mit rechte solde doen.

Verse: 919     Doen leyde men sinte Seruacium
Verse: 920     Sijne heilige gebeyne Manuscript page: 72v  [72v]

Verse: 921     In eyn sylueren vat reyne
Verse: 922     Dat buten was van golde,

Verse: 923     Den waren gods holde
Verse: 924     Die alre eeren wert was.

Verse: 925     Doen waert ghehoget Sinte Seruaes.
Verse: 926     Soe heilich was der goede man:

Verse: 927     Doen men hem te roeren began
Verse: 928     Soe soeten gore van hem quam

Verse: 929     Dat nye man sullichs en vernam,
Verse: 930     Noch balsam noch cynamomijn.

Verse: 931     Des moet god gheloeft sijn
Verse: 932     Onser alre sceppare.

Verse: 933     Doen scheyn eyn liecht claer
Verse: 934     Ouer den monster bynnen

Verse: 935     Ende buten in allen synnen,
Verse: 936     Dat onghewoenliken dochte

Verse: 937     Den luden - alst wale mochte -
Verse: 938     Die daer omtrent waren.

Verse: 939     Sij loefden gode twaren,
Verse: 940     Alst gheyn wonder en was.

Verse: 941     Dus waert verhauen sinte Seruaes
Verse: 942     Inden sconen somertijde,

Verse: 943     Die gods ghebenediede,
Verse: 944     Septimo ydus junij.

Verse: 945     Wildi weten wanneer dat sy?
Verse: 946     In bramaent opten seuensten dach.

Verse: 947     Voele scoenre teyken men doe sach.


Verse: 948     Doen die goede sinte Seruaes

Verse: 949     Aldus doen verheuen was
Verse: 950     Mit eeren als hoem wale betam Manuscript page: 73r  [73r]

Verse: 951     Ende dat die teyken vernam
Verse: 952     Karole die coninck rike,

Verse: 953     Doen ontfinck hijt blidelike.
Verse: 954     Gode gaff hij den loff.

Verse: 955     Te triecht sprack hij eynen hoff
Verse: 956     Saen te paesschen daer na.

Verse: 957     Sinte Seruaes diende hij da
Verse: 958     Mit gheysteliken moede.

Verse: 959     Dae gheschieden teyken goede,
Verse: 960     Dat dede god mit synre macht:

Verse: 961     Inden seluen paeschnacht
Verse: 962     Die wijle dat men die lessen las

Verse: 963     Eyn seer sieck man die ghenas
Verse: 964     Die langhe was ghehaertscaert

Verse: 965     God halp haer dat sij gaende waert
Verse: 966     Ende eyne ander was houellecht

Verse: 967     Denen waert der rugghe recht
Verse: 968     Dat was goits gerichte

Verse: 969     Eyn man die sieck was vander ghichte
Verse: 970     Ende was verlaemt ende quall -

Verse: 971     Hi lach daer inden hospitaell -
Verse: 972     Die ghenas op die selue stonde;

Verse: 973     Ende eyne ander was ghebonden
Verse: 974     Mit tween kettenen, daer hij lach,

Verse: 975     Daer men groten yamer ane sach
Verse: 976     Beide spade ende vroe:

Verse: 977     Hij was beseeten daer toe
Verse: 978     Mitten ouelen gheyste;

Verse: 979     Dat was dat alre meyste.
Verse: 980     Dien verloeste god ende sinte Seruaes,

Verse: 981     Daer grote vroude aff was. Manuscript page: 73v  [73v]


Verse: 982     Kaerle die coninck goede

Verse: 983     Hi was in bliden moede
Verse: 984     Doen god die Teyken daer dede

Verse: 985     Daer die menschen ter seluer stede
Verse: 986     Mede waren gheneesen.

Verse: 987     Die vite deden hij sich leesen
Verse: 988     Van sinte Seruaes die dae was

Verse: 989     Hij hoerde sij gherne, dat mense las,
Verse: 990     Doer liefde ende doer myne;

Verse: 991     Hij mercte sij ane mit synne;
Verse: 992     Het was hem sachte ende ghemack

Verse: 993     Als hij hoerde dat men sprack
Verse: 994     Van sinte Seruaes leuen.

Verse: 995     Hij mercte voele euen
Verse: 996     Die goede werck die hij beghinck;

Verse: 997     Dien loen dien hij ontfinck
Verse: 998     Dat conde hi voele wael verstaen.

Verse: 999     Hi liet in sijn herte gaen
Verse: 1000     Ende was des voele vroe

Verse: 1001     Dat hij verhauen was alsoe.
Verse: 1002     Aen hoem hadde hi goeden troost,

Verse: 1003     Des hij heme voer tijts hadde verloost
Verse: 1004     Vanden heyden, doen hij vacht;

Verse: 1005     Des was hij heme dienstacht
Verse: 1006     Daer nae went in sijnen doot,

Verse: 1007     Went hij hem verloeste vuter noet.


Verse: 1008     Als kaerle doen verschiet

Verse: 1009     Daer nae quam dat deensche dyet
Verse: 1010     In dat lant mit ghewalt,

Verse: 1011     Des mennich herde seer ontgalt Manuscript page: 74r  [74r]
Verse: 1012     Daer in lutteringhen

Verse: 1013     Daer sijt mochten bedwynghen
Verse: 1014     Tusschen die mase ende den Rijn.

Verse: 1015     Des en mocht ander raet sijn
Verse: 1016     Dat lant hadden sij all veruochten.

Verse: 1017     Des sij ghenyeten mochten
Verse: 1018     Dat roefden sij ende namen,

Verse: 1019     Doen sij te triecht quamen
Verse: 1020     Daer die goede synte Seruaes

Verse: 1021     Verhauen ende gheeert was.
Verse: 1022     Ende dat werde heylichdome

Verse: 1023     Dat doen was in sijnen doeme
Verse: 1024     Dat wouden sij int vuyr verbernen,

Verse: 1025     Daer sinte Seruaes was bynnen
Verse: 1026     Die sich wale heerlijck wrack.

Verse: 1027     Mit ledderen clommen sij opt daeck,
Verse: 1028     Sij ontstaken die kerke

Verse: 1029     Mit vuyre ende mit werke
Verse: 1030     Mit droeghen houte ende mit stroe.

Verse: 1031     Des woerden sij voele onvroe
Verse: 1032     Want die somighe woerden verbrant,

Verse: 1033     Sij selue ende haer ghewant,
Verse: 1034     Van haers selfs vuyre.

Verse: 1035     Sij becochtent herde duyre
Verse: 1036     Dat sij die kerke ane staken.

Verse: 1037     Den hals die somighe braken
Verse: 1038     Die onsachte sneefden.

Verse: 1039     Aen den muer die somighe cleefden
Verse: 1040     Die men qualijck sach gebaren Manuscript page: 74v  [74v]

Verse: 1041     Als off sij onghehuer waren.
Verse: 1042     Dat dede god der leuende.

Verse: 1043     Die sobighe bleuen cleuende
Verse: 1044     Aen dat daeck mitten handen

Verse: 1045     Tot dat sij sich bekanden.
Verse: 1046     Die alsoe waren beraden

Verse: 1047     Dat sij god ghenade baden
Verse: 1048     Ende sanctus Seruacium

Verse: 1049     Dien hij ghenade wolde doen,
Verse: 1050     Denen vergaff hij sijnen toren.

Verse: 1051     Dander bleuen alle verloren.
Verse: 1052     Alsoe wrack sich sinte Seruaes.

Verse: 1053     Lodewijch die coninck was,
Verse: 1054     Hij was coninck karles sone.

Verse: 1055     Van hem willich uch cont doene
Verse: 1056     Eyne reden cortelike:

Verse: 1057     Hij hadde vranckrike
Verse: 1058     Dat hij mochte bedwinghen

Verse: 1059     Ende daer toe alle lutteringhen;
Verse: 1060     Sijn rijck ghinck bis aen den Rijn.

Verse: 1061     Ende lodewijch die sone sijn.
Verse: 1062     Die ghecroende ende ghewijede,

Verse: 1063     Hij hadde hoff in dien tijde
Verse: 1064     In dien keersdaghen te Coelen

Verse: 1065     Openbaer ende onuerhoelen;
Verse: 1066     Sijn hoechtide dat was heerlijch.

Verse: 1067     Doen quam daer hertoech heynrich
Verse: 1068     Van Sassen, des conincks maech,

Verse: 1069     Den hij gherne dae sach Manuscript page: 75r  [75r]
Verse: 1070     Want hij was rijck ende weert;

Verse: 1071     Hij droech den Coninck sijn sweert
Verse: 1072     Beide te monster ende te houe.

Verse: 1073     Die voerste was in groten loue;
Verse: 1074     Hij condt heerliken ende wael doen

Verse: 1075     Mit coninckliken loen
Verse: 1076     Ende mit heerliken dinghen:

Verse: 1077     Hij gaff hem lutteringhen
Verse: 1078     Te leen van sijnre hant,

Verse: 1079     Dat heerscap ende dat goede lant
Verse: 1080     Vander masen tot opden Rijn.

Verse: 1081     Hij hielt hem dat wale schijn
Verse: 1082     Dat hij was sijn lieue neue:

Verse: 1083     Herde heerlijck was die gaue.
Verse: 1084     Die ontfinck hij danckbaerlike.

Verse: 1085     Het was dien van vranckrike
Verse: 1086     Te groten danck ghedoen

Verse: 1087     Dat hijt van heme wolde ontfoen.


Verse: 1088     Dat leen dat was heerlijch.

Verse: 1089     Doen quam der hertoech heynrijch
Verse: 1090     Te triecht schier daer nae.

Verse: 1091     Hij hadde sijnen hoff al dae.
Verse: 1092     Sijne hertochdom hij dae besat,

Verse: 1093     Dat was des landes houft stat.
Verse: 1094     Die heeren hij doen besande

Verse: 1095     Ende die heeren vanden lande,
Verse: 1096     Die gherne tot hem quamen

Verse: 1097     Doen si die reden vernamen. Manuscript page: 75v  [75v]
Verse: 1098     Dat lant deder in sijnen eyt,

Verse: 1099     Al waest den somighen leyt
Verse: 1100     Het waert hem all gehoersam.

Verse: 1101     Ich en weyt wie dat sent quam
Verse: 1102     Dat die van vranckrijck

Verse: 1103     Daden alsoe boeslike
Verse: 1104     Dat sij in eyn ghedroeghen

Verse: 1105     Ende haren concinck versloeghen,
Verse: 1106     Lodewijch karles sone -

Verse: 1107     Wie mochten sij qualiker ghedoen -
Verse: 1108     Die haer heer was gheboren.

Verse: 1109     Dat was leyt ende toren
Verse: 1110     Den hertoghe heynrike.

Verse: 1111     Hij dede wael die ghelijke
Verse: 1112     Mit torentliken dinghen.

Verse: 1113     Hij ontfinck alle lutteringhen
Verse: 1114     Vander roemscher cronen

Verse: 1115     Vanden rijne totter sonen
Verse: 1116     Te toerne den karlinghen.

Verse: 1117     Sy moetens ghehinghen
Verse: 1118     Want sij en condens nyet ghekeren.

Verse: 1119     Nochtan en wolde hijs nyet ontberen.
Verse: 1120     Dat stont hon lasterlike

Verse: 1121     Want het tot honnen rike
Verse: 1122     Ghehoersam was daer beuoren;

Verse: 1123     Dat hadden sij doen verloren.


Verse: 1124     Die selue hertoch heynrike

Verse: 1125     Hij was vroet ende louelike.
Verse: 1126     Sent dat hij te triecht quam Manuscript page: 76r  [76r]

Verse: 1127     Ende die werdicheit vernam
Verse: 1128     Van sinte Seruaes, die daer lach,

Verse: 1129     Dat hijs hoerde ende sach,
Verse: 1130     Dat meercte hij in goede.

Verse: 1131     Heme waert des te moede
Verse: 1132     Ende vercoessen teynen patrone

Verse: 1133     Doer sijne teyke scone.
Verse: 1134     Die gheweldighe man

Verse: 1135     Hi dede den raet dat hij gewan
Verse: 1136     Sinte Seruaes stole ende sijnen staff.

Verse: 1137     Hij verwerff dat ment hem gaff.
Verse: 1138     Wijsseliken hijt bedachte.

Verse: 1139     Doen hijt in sassen brachte
Verse: 1140     Die hertoghe, der edel heer,

Verse: 1141     In sinte Seruaes eer
Verse: 1142     Stichte hij eyne abdye all dae

Verse: 1143     By der boden, als ich verstae, -
Verse: 1144     Soe heyt dat water dat dae gheyt

Verse: 1145     Daer dat cloester by steyt
Verse: 1146     Van edelen cloester vrouwen.

Verse: 1147     Men maecht verre aenscouwen
Verse: 1148     Want het staet alsoe

Verse: 1149     Op eynen berch hoe
Verse: 1150     Ende is herde rijch

Verse: 1151     Schone ende heerlijch.
Verse: 1152     Quiddelinghen borch die vrye

Verse: 1153     Soe heytet die heerlyke abdye.
Verse: 1154     Sij heeft wale menghen heerliken man. Manuscript page: 76v  [76v]

Verse: 1155     Hij was salich diere ye began.


Verse: 1156     Der hertoech heynrijch

Verse: 1157     Sijn leuen was heerlijch.
Verse: 1158     Die heilighe sinte Seruaes

Verse: 1159     Die sijn patroen was,
Verse: 1160     Hij en liets hem ongheloent nyet.

Verse: 1161     Doen die heer verschiet
Verse: 1162     Mocht hem wel helpen sinte Seruaes

Verse: 1163     Van dies des hoem noet was.
Verse: 1164     Men bestade den werden

Verse: 1165     Mit eeren totter eerden
Verse: 1166     Als men van rechte solde.

Verse: 1167     God gheue heme sijne holde
Verse: 1168     Ende den ewighen lijff.

Verse: 1169     Noch doe leefde sijn edel wijff
Verse: 1170     Ende Otte sijn lieue kint:

Verse: 1171     Hij waert te Romen keyser sent.


Verse: 1172     Doen men sijnen vader begroeff

Verse: 1173     Gheweldichlijch hij sich erhoeff
Verse: 1174     Als die stoute lewe doet

Verse: 1175     Ende hadde manliken moet
Verse: 1176     Ende hadde daer toe goeden sen

Verse: 1177     Tallen tijden, ich seker ben,
Verse: 1178     Daer hijse wolde keeren.

Verse: 1179     Onder hem soet stont mit eeren
Verse: 1180     Gheystelike ghestichte

Verse: 1181     Ende werrentlijck gerichte.
Verse: 1182     Dat hielt hij eerlijcke Manuscript page: 77r  [77r]

Verse: 1183     Ende maecte inden rike
Verse: 1184     Den armen ghenade ende vrede

Verse: 1185     Ende gaff den riken wijse rede.
Verse: 1186     Te romen voer hij sijne vaert

Verse: 1187     Ende werff dat hij ghewijet waert
Verse: 1188     Heerliken all openbaer.

Verse: 1189     Doen spraken die romaer
Verse: 1190     Dat sijs waren vroe

Verse: 1191     Dat hem was comen alsoe,
Verse: 1192     Dat eyn soe wale volkomen man

Verse: 1193     Soe grote heerscap dae ghewan,
Verse: 1194     Dien god all daer sande

Verse: 1195     Van den dutschen lande.


Verse: 1196     Otte was eyn seghe salich man.

Verse: 1197     Doen hij dat rike ghewan
Verse: 1198     Mit groter eeren hijt behielt.

Verse: 1199     Bynnen sijnen tijden soe ghevielt
Verse: 1200     Dat hij bussscopdome stichtede

Verse: 1201     Ende dat rijke berichtede
Verse: 1202     In eyns keysers stat.

Verse: 1203     Sijn moeder hem deckwijle bat
Verse: 1204     In moederliker mynnen

Verse: 1205     Dat hi haer hulpe ghewynnen
Verse: 1206     Sinte Seruaes ghebeyne,

Verse: 1207     Dat heilighe ende dat reyne,
Verse: 1208     Want sy den godes holde

Verse: 1209     Gherne eer doen wolde;
Verse: 1210     Oft sijt mochte leuen

Verse: 1211     Dat sij hem haer eyghen wolde gheuen Manuscript page: 77v  [77v]
Verse: 1212     Ende cloestere ende kerken

Verse: 1213     In sijne eer solde laten werken.
Verse: 1214     Monstere wolde sij vryen

Verse: 1215     Ende in sijne eer ghebenedyen
Verse: 1216     Nae haers soens rade

Verse: 1217     Ende dat hij dan dade
Verse: 1218     Daer mede dat hij woude doen.

Verse: 1219     Soe langhe bat sij haren soen
Verse: 1220     Mit liste ende mit synne

Verse: 1221     Tot dat heme die mynne
Verse: 1222     Van sijnre moeder gheryet

Verse: 1223     Dat hijt en mochte laten nyet,
Verse: 1224     Dat hij haren wille dede

Verse: 1225     Ende leystede hare bede.


Verse: 1226     Der coninck otte die ghewerde

Verse: 1227     Sijnre moeder des sij begherde
Verse: 1228     Des hij wale gheweldich was.

Verse: 1229     Doen waert die goede sinte Seruaes
Verse: 1230     Van triecht gheuoert alsoe.

Verse: 1231     Die sassen waren voele vroe
Verse: 1232     Hi was haer salicheit ende haer heyll

Verse: 1233     Des sij ghenoten eyn groot deyll
Verse: 1234     Bennen drien Jaren.

Verse: 1235     Ende die van triecht waren
Verse: 1236     Mit yamer beuanghen

Verse: 1237     Doent hon soe was erganghen;
Verse: 1238     Dat was haer rouwe ende toren

Verse: 1239     Dat sij alsoe hadden verloren
Verse: 1240     Haren troost, den reynen:

Verse: 1241     Sy mochten byllich weynen. Manuscript page: 78r  [78r]
Verse: 1242     Yamerlijck was haer claghe

Verse: 1243     Beide mit nacht ende mit daghe
Verse: 1244     Dat hon des nyet en verdroet.

Verse: 1245     Maer der gheenre vroude was groot
Verse: 1246     Die sint Seruaes voerden.

Verse: 1247     Voele balde sij sich roerden
Verse: 1248     Mit vrouden ende mit sanghe

Verse: 1249     Allen die straten langhe
Verse: 1250     Westualen ende sassen dorch

Verse: 1251     All tot quiddelinghen borch.
Verse: 1252     Daer brachten sij den heylant.

Verse: 1253     All daer sij voeren doer die lant
Verse: 1254     Mennich teyken men daer sach

Verse: 1255     Beyde nacht ende dach,
Verse: 1256     Voele ende ontellike

Verse: 1257     Die god van hiemelrike
Verse: 1258     Sinte Seruaes ter eeren dede.

Verse: 1259     Des loefde men hem in mengher stede.


Verse: 1260     Die teyken waren louelijck

Verse: 1261     Ende der loff was heerlijck
Verse: 1262     Ende men gaf den waren gode

Verse: 1263     Ende sinte Seruaes sijnen bode
Verse: 1264     Wijde achter den lande

Verse: 1265     Menghe rijke offerande
Verse: 1266     Van ouden ende van jonghen.

Verse: 1267     Doghentlike sy songhen
Verse: 1268     Bouen inder lochten

Verse: 1269     Dat sijt horen mochten
Verse: 1270     Die keersten, als sij daden: Manuscript page: 78v  [78v]

Verse: 1271     Het quam bi gods ghenaden.


Verse: 1272     Doen der heer loefsam

Verse: 1273     Te quiddelinghen borch quam,
Verse: 1274     Die goede sinte seruaes,

Verse: 1275     Grote vroude doen daer was.
Verse: 1276     Heerlijck was der ontfanck

Verse: 1277     Ende heerlijck was doe haer ghesanck.
Verse: 1278     Die edele cloester vrouwen

Verse: 1279     Sy ontfinghen hem mit trouwen,
Verse: 1280     Die louelike gemmen,

Verse: 1281     Ende mit vroliken stemmen,
Verse: 1282     Die reyne gods brude,

Verse: 1283     Ende ander goede lude
Verse: 1284     Die langhe sijns hadden begheert.

Verse: 1285     Hij was der eeren wale weert
Verse: 1286     Die heilighe sinte Seruaes.

Verse: 1287     Groten yamer doen was
Verse: 1288     Te triecht alle die drie iaer.

Verse: 1289     Dat mach men weten wel voerwaer.
Verse: 1290     Alsoe voele als der Sassen

Verse: 1291     Haer vroude was ghewassen
Verse: 1292     Soe wies triecht die rouwe.

Verse: 1293     Die wijse ende die ghetrouwe
Verse: 1294     Sinte Seruase dienstman,

Verse: 1295     Dien soe leyde was ghedaen
Verse: 1296     Dat hon haer troost was ghenomen,

Verse: 1297     Sij waren des in ey comen
Verse: 1298     Verholen, nyet openbaer -

Verse: 1299     Ich en weyt wie mennich daer Manuscript page: 79r  [79r]
Verse: 1300     Die saken ouerdachten

Verse: 1301     Ende dat wolden achten
Verse: 1302     Off sijt mochten ghedoen -

Verse: 1303     Dat sij sanctus Seruacium
Verse: 1304     Weder mochten brenghen

Verse: 1305     Woldes hon god ghehenghen
Verse: 1306     Dats hon stade ghelaghe.

Verse: 1307     Sij satten in die waghe
Verse: 1308     Beide lijff ende goet:

Verse: 1309     Dat ryet hon haer manlike moet.


Verse: 1310     Te sassen voeren sij nae

Verse: 1311     Ende dienden soe langhe dae
Verse: 1312     Went sij woerden heymelijch.

Verse: 1313     Haer seden waren eerlijch
Verse: 1314     Ende haer werken der sij plaghen

Verse: 1315     Tot dat sij wale besaghen
Verse: 1316     Die seden ende die gheleghentheiden.

Verse: 1317     Dit quam van groter doghentheiden
Verse: 1318     Dat sij des begonden.

Verse: 1319     Doe sijt all ondervonden
Verse: 1320     Wie derre Costeryen plach

Verse: 1321     Ende waer sinte Seruaes lach,
Verse: 1322     Die gods ghebenediede,

Verse: 1323     Doen waert eyn hoechtijde
Verse: 1324     Daer arme ende rijke

Verse: 1325     Begonden werdelike,
Verse: 1326     Die lude vanden lande

Verse: 1327     Dient god te moede sande.
Verse: 1328     Inden cloester ende inder stat

Verse: 1329     Der eyn vrunt den anderen bat Manuscript page: 79v  [79v]
Verse: 1330     Als men ten hoechtijden doet.

Verse: 1331     Doen waert dat hoechtijde voele goet
Verse: 1332     Mit vieren ende mit waken

Verse: 1333     Mit vrouden in mengher saken
Verse: 1334     Mit drincken ende mit weertscapen

Verse: 1335     Mit mynnen ende mit vrientscapen.
Verse: 1336     Twee daghen ende eyne nacht

Verse: 1337     Dat sij waecten ouer macht.
Verse: 1338     Sij speelden ende sij riepen.

Verse: 1339     Ende doen si doen ontsliepen
Verse: 1340     Des anderen nachts daer nae

Verse: 1341     Doen waest voele stille dae
Verse: 1342     Want sij sliepen vaste;

Verse: 1343     Weerde ende ouch die gaste,
Verse: 1344     Die vrouwen inden cloester,

Verse: 1345     Dyenaer ende kuster,
Verse: 1346     Sij en condens nyet ghelaten

Verse: 1347     Haers selues sij vergaten;
Verse: 1348     Blusschen lieten sij dat liecht.

Verse: 1349     Die doen daer waren van triecht
Verse: 1350     Van sinte Seruaes lande geboren

Verse: 1351     Sij hadden langhe daer beuoren
Verse: 1352     Haer dinck daer toe beraden -

Verse: 1353     Alse die wijsliken daden -
Verse: 1354     Wie sij vuten lande queemen

Verse: 1355     Off sy sinte seruaes neemen.
Verse: 1356     Dat hadden sij te voren bedacht.

Verse: 1357     Het was inder middernacht
Verse: 1358     Doen hon gheluck gaff die stade.

Verse: 1359     Doen berouwede hon haren scade. Manuscript page: 80r  [80r]
Verse: 1360     Haer leuen setten sij aen eyn heyll:

Verse: 1361     Sij sneden aff die clocken seyll
Verse: 1362     Vanden clocken die daer hynghen.

Verse: 1363     Totter altaer sy ghinghen.
Verse: 1364     Doe sij daer toe quamen

Verse: 1365     Dat schrijn dat sij doen namen
Verse: 1366     Daer sinte Seruaes in lach,

Verse: 1367     Die haer herte verlichte als der dach.
Verse: 1368     Nae hon sloeten sij die doere

Verse: 1369     Doen sij quamen daer voere.
Verse: 1370     Mit anxte ende mit sorghen

Verse: 1371     Sij riepen: "god wille ons borghen."
Verse: 1372     Dat lant ruymden sij daer mede.

Verse: 1373     Sij wisten wael der lude sede
Verse: 1374     Ende hadden wale bekant

Verse: 1375     Die rechte weghe doer dat lant.


Verse: 1376     Dat lant sij doen ruymden,

Verse: 1377     Dat sij doe nyet en versuymden
Verse: 1378     Daer sy om quamen daer.

Verse: 1379     Doen mens int cloester waert gewaer,
Verse: 1380     Die des Cloesters plaghen,

Verse: 1381     Doen sij den scade besaghen
Verse: 1382     Dat ontfoert was sinte Seruaes,

Verse: 1383     Groten yamer doen daer was
Verse: 1384     Inden lande ouer all.

Verse: 1385     Als sij vernamen den vall
Verse: 1386     Ende die vreyselike mere,

Verse: 1387     Quiddelinghen burghere,
Verse: 1388     Doen was groot claghe dae. Manuscript page: 80v  [80v]

Verse: 1389     Ghewapent volchden sij hon nae.
Verse: 1390     Dat was doen al te spade:

Verse: 1391     Eer sijs woerden te rade
Verse: 1392     Dat sij te samen ghequamen

Verse: 1393     Ende haer wapen ghenamen,
Verse: 1394     Soe waren sij soe verre gheuaren

Verse: 1395     Dat sij vut haren oughen waren;
Verse: 1396     Sij en mochtense nyet eruolghen.

Verse: 1397     Des waren sij seer verbolghen.
Verse: 1398     Dat wolde die goede sinte Seruaes

Verse: 1399     Ende god des die ghewalt was.
Verse: 1400     Dat waert hon voele wale bekant:

Verse: 1401     Anders en mochten sij doer dlant
Verse: 1402     Noch van danne moghen comen;

Verse: 1403     God hadse in sijne hoede ghenomen
Verse: 1404     Ende in sijnen gheleyde.

Verse: 1405     Sij voeren mit arbeyde
Verse: 1406     Beide spade ende vroe.

Verse: 1407     Soe lange daden sij daer toe
Verse: 1408     Dat sij te lande quamen.

Verse: 1409     Ende doent die van triecht vernamen
Verse: 1410     Doen waren sijs blide ende vroe

Verse: 1411     Datse god wolde troesten soe.


Verse: 1412     Doen men dat te triecht vernam

Verse: 1413     Dat haer troost weder quam,
Verse: 1414     Die weerde heer sinte Seruaes,

Verse: 1415     Grote vroude doen daer was.
Verse: 1416     Als sij van recht souden sijn

Verse: 1417     Dat deden sij wale in schijn.
Verse: 1418     Daer toech groot volck teghen Manuscript page: 81r  [81r]

Verse: 1419     Beide in straten ende in weghen
Verse: 1420     Beide arme ende rike;

Verse: 1421     Sy ontfinghenten vrolike
Verse: 1422     Die Clercken mitten leken.

Verse: 1423     Daer dede god scone teeken
Verse: 1424     Doer sinte Seruaes sijnen knecht:

Verse: 1425     Daer worden cropele gaende recht
Verse: 1426     Ende recht gaen die Cromme

Verse: 1427     Daer woerden sprekende die stomme;
Verse: 1428     Mitten gods gheloeue

Verse: 1429     Woerden sprekende die doeue
Verse: 1430     Te dien seluen stonden.

Verse: 1431     Eyn die daer quam ghebonden
Verse: 1432     Mitten boesen gheyste,

Verse: 1433     Des dede hem god volleyste
Verse: 1434     Ende sinte Seruaes, dat hijne verloeste

Verse: 1435     Ende sijne vriende ghetrooste.
Verse: 1436     Dat was merkelijck ghenoech.

Verse: 1437     Eyn die water Calff droech,
Verse: 1438     Die ydropocus ghenant was,

Verse: 1439     Dien eerde god ende sinte Seruaes
Verse: 1440     Dat hem die water sucht verghinck.

Verse: 1441     Doen men den heilighen heer ontfinck
Verse: 1442     Sinte Seruaes in gods namen,

Verse: 1443     Die Clocken luyden altesamen
Verse: 1444     Alleyne mitter goids cracht.

Verse: 1445     Die teyken waren eeracht.


Verse: 1446     Die ghoids ghenade was daer groot

Verse: 1447     Des mennich menssche doen ghenoet. Manuscript page: 81v  [81v]
Verse: 1448     Alle die daer quamen

Verse: 1449     Die die teykenen vernamen,
Verse: 1450     Vroliken sij doen songhen;

Verse: 1451     Mit herten ende mit tonghen
Verse: 1452     Hoeuen sij ane den gods loff.

Verse: 1453     Doen sij quamen opten vrijthoff
Verse: 1454     Voer des monsters doere,

Verse: 1455     Doen was daer groot volck voere
Verse: 1456     Buten ende bynnen,

Verse: 1457     Diene ontfinghen mit mynnen
Verse: 1458     Mit loue ende mit sanghe

Verse: 1459     Mit gheysteliken ontfanghe
Verse: 1460     Alst den heer wale betam,

Verse: 1461     Doen hij in dat monster quam
Verse: 1462     In sijn eyghen huys te triecht,

Verse: 1463     Daer dat ghewarighe gods liecht
Verse: 1464     In eynen stillen ghedencken

Verse: 1465     Die kerssen dede ontfencken
Verse: 1466     Den luden inden handen,

Verse: 1467     Die vanden goids vuyr ontbranden
Verse: 1468     Liecht ende vtermaten scone,

Verse: 1469     Ane den muer ende ane die crone
Verse: 1470     Ende op die Candelaer

Verse: 1471     Soe dat ment openbaer
Verse: 1472     Die gods teyken daer sach.

Verse: 1473     Mit recht viert men den dach
Verse: 1474     Die ligt inden bramaende

Verse: 1475     Des Seuenden daechs aengoende
Verse: 1476     Als inden boeken daer steyt Manuscript page: 82r  [82r]

Verse: 1477     Als hier te voren is gheseyt.
Verse: 1478     Hets recht dat men sijne feeste begheyt

Verse: 1479     Gheystelike ende scone;
Verse: 1480     Ende vander translacione

Verse: 1481     Dat sinte Seruaes waert erhauen
Verse: 1482     Vuter eerden daer hij lach begrauen.

Verse: 1483     Dat quam beide op eynen dach
Verse: 1484     Dat woude god diet al vermach.



Verse: 1485     Sinte Seruaes dienstman
Verse: 1486     Die ich ghenoemen nyet en can

Verse: 1487     Diene weder hadden bracht
Verse: 1488     Van Sassen mitter gods cracht,

Verse: 1489     Sij ghinghen ten lecter staen
Verse: 1490     Want sij hadden daer om ghedaen

Verse: 1491     Alsoe ghedanen arbeyt.
Verse: 1492     Sij seiden alle die waerheit

Verse: 1493     Wie sij den heilighen heer
Verse: 1494     Haelden alsoe verre

Verse: 1495     Ende wie sij danne quamen
Verse: 1496     Doent die van Sassen vernamen

Verse: 1497     Die seer waren verbolghen,
Verse: 1498     Doen sij hon solden volghen

Verse: 1499     Ghewapent mit groten scaren;
Verse: 1500     Wie sij god wolde bewaren

Verse: 1501     Vanden groten volke;
Verse: 1502     Wie dat eyne neuel wolke

Verse: 1503     Ouer die Sassen quam
Verse: 1504     Die hon den rechten wech benam

Verse: 1505     Dat hon onkondich was der aert:
Verse: 1506     Want hon dat weder waert Manuscript page: 82v  [82v]

Verse: 1507     Soe duyster vtermaten
Verse: 1508     Dat sij mysden der straten

Verse: 1509     Dat sij te dien stonden
Verse: 1510     Des weechs nyet en vonden

Verse: 1511     Daer sij henen wolden;
Verse: 1512     Sij en wisten waer sij solden

Verse: 1513     Haere nyrghen gheyn twaren
Verse: 1514     Ende lieten sinte Seruase varen

Verse: 1515     Ende sijne man in gods vrede.
Verse: 1516     Den Sassen woerden haer lede

Verse: 1517     Alsoe swaer als eyn steyn.
Verse: 1518     Ende ouer sinte Seruaes scheyn

Verse: 1519     Dat heilighe hiemelsche liecht
Verse: 1520     Ende ouer sijne dienstman van triecht

Verse: 1521     Diene mit trouwen voerden.
Verse: 1522     Herde schier sij sich roerden

Verse: 1523     Sijne lieue vaert ghenote.
Verse: 1524     Sij hadden hulpe groot

Verse: 1525     Die hon der goede god beriet,
Verse: 1526     Die ouch dat ysrahelsche diet

Verse: 1527     Vut Egipten leyde
Verse: 1528     Ende hon wael bereide

Verse: 1529     Des weechs ende der snelden.
Verse: 1530     Dat seiden sij ende vertelden

Verse: 1531     Armen ende riken
Verse: 1532     Den luden alle ghelijken

Verse: 1533     Mit openbaren woerden.
Verse: 1534     Doe spraken sij diet hoerden:

Verse: 1535     "In nomine domini
Verse: 1536     Der gheware god geloeft sy." Manuscript page: 83r  [83r]



Verse: 1537     Doen die goede sinte Seruaes
Verse: 1538     Te triecht weder comen was

Verse: 1539     Daer en god ghesande,
Verse: 1540     Doen was daer inden lande

Verse: 1541     Mennich mensche herde vroe.
Verse: 1542     Daer nae schier quaemt alsoe

Verse: 1543     Dat dat rijck bleyff hereloes
Verse: 1544     Ende der Coninck sijn lijf verloes

Verse: 1545     Die des rijcks doen plach,
Verse: 1546     Den men mit eeren noemen mach,

Verse: 1547     Otte, des Conincks otten sone,
Verse: 1548     Dien god die eer wolde doen

Verse: 1549     Dat hij dat Coninckrijck
Verse: 1550     Besat herde eerlijck,

Verse: 1551     Behielt ende berichtede
Verse: 1552     Ende busscopdome stichtede,

Verse: 1553     Die weder die grieken vacht
Verse: 1554     In Calabren mit groter cracht.



Verse: 1555     Doen die coninck doot was
Verse: 1556     Doen stont dat rijck, sijt seker das,

Verse: 1557     Menghen dach onberaden
Verse: 1558     Dat die menghe onrechte daden

Verse: 1559     Den goeden ende mennich onghemack,
Verse: 1560     Dat nyemant en richte noch en wrack

Verse: 1561     Alst herde wale bescheyn.
Verse: 1562     Eer die voersten des woerden eyn

Verse: 1563     Dat eyn ander coninck waert ghecoren
Verse: 1564     Soe hadde sinte Seruaes verloren

Verse: 1565     Eyn goet dat bij der moselen lach,
Verse: 1566     Dat sijn eyghen was menghen dach

Verse: 1567     Ende sijn is noch hude. Manuscript page: 83v  [83v]
Verse: 1568     Dat namen hem quade lude

Verse: 1569     Bij Couelense herde nae:
Verse: 1570     Onrechte heeren woenden dae

Verse: 1571     Dijt hoem namen mit ghewalt,
Verse: 1572     Des die somighe seer ontgalt.

Verse: 1573     Dus waert berouft sinte Seruaes
Verse: 1574     Dat doch groot onrecht was.

Verse: 1575     Dat hij sijn eyghen hadde verloren
Verse: 1576     Des hadden rouwe ende toren

Verse: 1577     Sijn vrunt goede.
Verse: 1578     Doen woerden sijs te moede

Verse: 1579     Dat men sijne kasse daer droech
Verse: 1580     Ende sijns heyldoms ghenoech

Verse: 1581     Dat goet was ende gheweere,
Verse: 1582     Des die quade roeuere

Verse: 1583     Herde seer ontgolden
Verse: 1584     Die sich nyet beteren en wolden.



Verse: 1585     Doen sinte Seruaes daer was comen.
Verse: 1586     Die hem sijn goet hadden benomen

Verse: 1587     Sij verloren voele meer:
Verse: 1588     Siele, lijff, goet end eer

Verse: 1589     All daer sij in goeden hoeghen saten,
Verse: 1590     Vroelijck droncken ende aten

Verse: 1591     Ende wale mit vreden waenden sijn.
Verse: 1592     Dat waert haren ongheluck schijn:

Verse: 1593     Die boese gheyst daer quam
Verse: 1594     Die sommighen mit lyue ende ziele nam

Verse: 1595     Ende voerdese inder hellen.
Verse: 1596     Die andere, haer ghesellen,

Verse: 1597     Dien god die ghenade wolde gheuen Manuscript page: 84r  [84r]
Verse: 1598     Dat sij behielden haer leuen,

Verse: 1599     Doen sij die waerheit vernamen
Verse: 1600     Tot sinte Seruaes dat sij quamen

Verse: 1601     Mit gheysteliken rade
Verse: 1602     Ende soechten sijne ghenade

Verse: 1603     Ende beterden haer schulde
Verse: 1604     Ende erworuen sijne hulde

Verse: 1605     Haer eyghen gauen sij heme om dat
Verse: 1606     Dat sij versoenden des te bat.



Verse: 1607     Doen die heilighe man
Verse: 1608     Sijn eyghen weder ghewan,

Verse: 1609     Die gheweldighe sinte Seruaes,
Verse: 1610     Ende dat wonder dat dae was

Verse: 1611     Gheschiet all openbaer,
Verse: 1612     Doen ghinck die nyemaer

Verse: 1613     Achter lande wijde.
Verse: 1614     Doen baden in dien tijde

Verse: 1615     Van Coulense die heerscap
Verse: 1616     Doer gheystelike broederscap

Verse: 1617     Dat ment hon ter eeren wolde doen
Verse: 1618     Ende men sanctus Seruacium

Verse: 1619     Hon daer naerre brechte.
Verse: 1620     Sijne priesteren ende dienst knechte

Verse: 1621     Waren alsoe beraden
Verse: 1622     Dat sijt gherne daden.

Verse: 1623     Doen men die meer vernam
Verse: 1624     Groot volck daer integhen quam

Verse: 1625     Dien ment gheboet ende bat
Verse: 1626     Van Couelentze vuter stat

Verse: 1627     Ende vanden lande alomme, Manuscript page: 84v  [84v]
Verse: 1628     Die wijse ende die domme.

Verse: 1629     Doen was daer te diere stont
Verse: 1630     Mensschen mennich dusent

Verse: 1631     Mitt heyldoems ghenoeghen.
Verse: 1632     Haer crucen die sij droeghen.

Verse: 1633     Synghende sy doen ghinghen,
Verse: 1634     Mit eeren sijne ontfinghen.

Verse: 1635     Aen eynen velde wijde,
Verse: 1636     Daer stont aender suden sijden

Verse: 1637     Eyn berch scone ende hoe.
Verse: 1638     God van hiemel wolde alsoe

Verse: 1639     Dat sulck heylichdom daer was
Verse: 1640     Dat eeren wolde sinte Seruaes

Verse: 1641     Die voele guets stichtede:
Verse: 1642     Die kasse sich op richtede

Verse: 1643     Ende neych daer henen .drie. stont
Verse: 1644     Alst oft woude segghen: "blijft gesont."

Verse: 1645     Sinte Seruaes die eerlike,
Verse: 1646     Hij dede al dies ghelike

Verse: 1647     Als off hij orloff nemen wolde
Verse: 1648     Doen dede der gods holde

Verse: 1649     Als die danne wolde keren.
Verse: 1650     Doen voer hij danne mit eren.



Verse: 1651     Dat scheiden dat was heerlijck.
Verse: 1652     Nu hoert wiet daer na quam waerlike

Verse: 1653     Te golse, dat daer bij was,
Verse: 1654     Daer eyghen hadde sinte Seruaes

Verse: 1655     Ende daer toe wijngarde:
Verse: 1656     Die woerden verwoest haerde;

Verse: 1657     Dat berichtede hij wale sent.
Verse: 1658     Doen ghingen der gebeuren kint Manuscript page: 85r  [85r]

Verse: 1659     Des nachts inden wijngaert -
Verse: 1660     Dat hon tonghemake waert -

Verse: 1661     Ende stalen die wijnbeeren.
Verse: 1662     Doent sinte Seruaes wilde weren

Verse: 1663     Doen hadde hij schier ghedaen.
Verse: 1664     Die wijnberen mocht men eten saen

Verse: 1665     Doen mense plucte ende las.
Verse: 1666     Inden herfst dattet was

Verse: 1667     Dat die kinder daer in waren comen
Verse: 1668     Ende hadden der wijnberen voele genomen

Verse: 1669     Dat sy doer nyemant en vermeden.
Verse: 1670     Die eyne droeghen, dander sneden,

Verse: 1671     Sij braken ende aten,
Verse: 1672     Sij woesteden vtermaten,

Verse: 1673     Daer hare egheyn aen en wan.
Verse: 1674     Tot hon quam eyn alt man

Verse: 1675     Scone ende heerlijch;
Verse: 1676     Sinte Seruaes was hij ghelijch

Verse: 1677     Des wijngarde dat men daer brack.
Verse: 1678     Totten kinderen hij sprack:

Verse: 1679     "Waeromme neemder mijn goet?
Verse: 1680     Het is quaet dat ghij doet.

Verse: 1681     Ondanck hebbe hij diet uch ryet.
Verse: 1682     En waerdy alsoe kint nyet

Verse: 1683     Het soude uch qualijck vergaen.
Verse: 1684     Doch soe wijt is gedaen,

Verse: 1685     Alsoe kint als ghij sijt,
Verse: 1686     Uch en sall te deser tijt

Verse: 1687     Nyemant henne gheleyden:
Verse: 1688     Ghij sult des daichs verbeiden Manuscript page: 85v  [85v]

Verse: 1689     Tot dat uch ur vrunde hij vynden."
Verse: 1690     Dit sprack hij totten kinden.



Verse: 1691     Als die reden eynde nam,
Verse: 1692     Sy en wisten wae der heer quam.

Verse: 1693     Saen te desen stonden
Verse: 1694     Soe stonden sij alle ghebonden

Verse: 1695     Beyde groot ende cleyne;
Verse: 1696     Sij bleuen alle ghemeyne

Verse: 1697     Ane den wijngaert cleuende
Verse: 1698     Ende dootliken leuende.

Verse: 1699     Sij begonden te mesbaren
Verse: 1700     Als off sij woedende waren;

Verse: 1701     Haer anschijn was eyselijck
Verse: 1702     Ende haer ghebeer vreyselijck;

Verse: 1703     Sij verloren sen ende macht.
Verse: 1704     Alsoe stonden sij alle die nacht

Verse: 1705     Ende des anderen daichs ouer middach.
Verse: 1706     Ende als sij eyn yeghelijck sach.

Verse: 1707     Die sijn kint hadde verloren,
Verse: 1708     Van dien sij waren geboren,

Verse: 1709     Die hare vriende roechten,
Verse: 1710     Langhe wijle dat sijse soechten

Verse: 1711     Tot dat noene leden was.
Verse: 1712     Alsoe woldet sinte Seruaes.

Verse: 1713     Teghen die auontstonden
Verse: 1714     Quamen sij daer sijse vonden

Verse: 1715     Clemmende aen die stucke
Verse: 1716     Te haren groten onghelucke.

Verse: 1717     Sij en hoerden noch sij en saghen.
Verse: 1718     Dit meshaechde haren maghen. Manuscript page: 86r  [86r]

Verse: 1719     Die oughen waren hon verkeert.
Verse: 1720     Des waert hon dat herte besweert

Verse: 1721     Den vaderen ende den moederen,
Verse: 1722     Den susteren ende den broederen.

Verse: 1723     Haert was hon allen der lijff:
Verse: 1724     Sij stonden als loths wijff

Verse: 1725     Die wijlen teynen steyne waert.
Verse: 1726     Doen mochte hon rouwen die vaert.



Verse: 1727     Die vrunt waren voele onvroe
Verse: 1728     Doen sijse vonden alsoe

Verse: 1729     Staende soe kommerlike;
Verse: 1730     Sy weynden yamerlike

Verse: 1731     Diese mit trouwen meynden.
Verse: 1732     Doen sij voele gheweynden

Verse: 1733     Doen woerden sij soe beraden
Verse: 1734     Dat sij ghenade baden

Verse: 1735     Gode ende sinte Seruacium,
Verse: 1736     Dat hon god genade wolde doen;

Verse: 1737     Ende doer dijns selues eere,
Verse: 1738     Die heilighe ende die meere,

Verse: 1739     Dat hijs sich onderwonde
Verse: 1740     Ende die kindere ontbonde

Verse: 1741     Ende aensaghe haer yoechde;
Verse: 1742     Doer sijnre groter doechde

Verse: 1743     Lyet ghenyeten den kinden
Verse: 1744     Ende hijse woude ontbinden

Verse: 1745     Haer lijff ende ouch haer lede.
Verse: 1746     Ende sij gheloefden heme mede

Verse: 1747     Dat ommermeer sijn goet
Verse: 1748     Voer hon soude sijn behoet, Manuscript page: 86v  [86v]

Verse: 1749     Off hijs wolde gheroeken
Verse: 1750     Dat sijne souden besoeken

Verse: 1751     Baruoet te sijnen graue.
Verse: 1752     Doen dede hij hon die bande aue

Verse: 1753     Die ghenadighe sinte Seruaes
Verse: 1754     Die des wale gheweldich was.

Verse: 1755     Die kinder hij verloeste,
Verse: 1756     Die alder hij ghetrooste.

Verse: 1757     Alsoe rychten sij sinte Seruaes
Verse: 1758     Vann dat daer misdaen was;

Verse: 1759     Ende hij behielt sijn recht.
Verse: 1760     Het was eyn hertoghe, hiet Ghijsebrecht,

Verse: 1761     Ende was heer in lutteringhen,
Verse: 1762     Ghepresen in menghen dinghen,

Verse: 1763     Eyn heelt van sijnen lyue.
Verse: 1764     Hij hadden ghenomen te wyue

Verse: 1765     Des conincks Otten dochter
Verse: 1766     Dien men wale louen mochte.

Verse: 1767     Hi was willich tallen goede.
Verse: 1768     Heme waert des te moede

Verse: 1769     Dat hij den keyser bat,
Verse: 1770     Te triecht in sijnre houft stat

Verse: 1771     Dat hij daer wonen wolde
Verse: 1772     By den gods holde,

Verse: 1773     Sinte Seruaes, by sijn graff.
Verse: 1774     Doesn hoem der coninck orloff gaff

Verse: 1775     Doen buwede hij ende stichtede;
Verse: 1776     Die lant hij berichtede

Verse: 1777     Vroech ende spade.
Verse: 1778     Doen waert hij des te rade Manuscript page: 87r  [87r]

Verse: 1779     Der hertoghe reyne
Verse: 1780     Dat hij van groten steyne

Verse: 1781     Eynen muer wolde doen wercken
Verse: 1782     Om sinte Seruaes kerken,

Verse: 1783     Vast werck ende hoghe daer toe.
Verse: 1784     Maer doch en quaemt nyet alsoe:

Verse: 1785     Doen hij des woerden was in eyn
Verse: 1786     Sinte Seruaes hem erscheyn

Verse: 1787     In sijnen slape daer hij lach,
Verse: 1788     Dat hem dochte dat hijne sach

Verse: 1789     In sijnen vysione
Verse: 1790     Mynnentlike ende schone

Verse: 1791     Ende dat hijne wale erkande,
Verse: 1792     Der hertoghe vanden lande.

Verse: 1793     Dat dochte den heelde
Verse: 1794     By eynen guldenen bielde

Verse: 1795     Dat nae hem ghewracht was.
Verse: 1796     Tot hem sprack doe sinte Seruaes:

Verse: 1797     "Vrunt hertoghe ghijsebrecht
Verse: 1798     Ich sall dich waernen, het is recht:

Verse: 1799     Du wolt eyn dinck bestaen
Verse: 1800     Dat dich nyet goet en is ghedaen,

Verse: 1801     Mit desen groten werke
Verse: 1802     Dattu om mijne kerke

Verse: 1803     Hier wilste nu beghynnen.
Verse: 1804     Des waernen ich dich mit mynnen.

Verse: 1805     Ich wille dattuyt laets
Verse: 1806     Ende dich daer ane ghemaets.

Verse: 1807     Die wijle dattu heues ghewalt. Manuscript page: 87v  [87v]
Verse: 1808     Proeue dattu ommer wesen salt

Verse: 1809     Ten ewighen lijue
Verse: 1810     Dat dich dat stade blyue.

Verse: 1811     Het heuet der warighe heylant
Verse: 1812     Mit sijnre almoeghender hant

Verse: 1813     Gheuestet ende gheuryet,
Verse: 1814     Gheuedemet ende gebenedyet."

Verse: 1815     Noch doen sprack der heilige man:
Verse: 1816     "Want ich dich wale goets gan

Verse: 1817     Daerome waerne ich dich des.
Verse: 1818     Ich segghe dich dat waer es:

Verse: 1819     God dien ich daer om bat,
Verse: 1820     Hij sall mijne houft stat

Verse: 1821     Beschermen ende beureden,
Verse: 1822     Die meyster is van alre reden,

Verse: 1823     Die sinte maria ghedroech.
Verse: 1824     Dese stat is ommer vast genoech

Verse: 1825     Went aen den doemels dach
Verse: 1826     Datse nyemant en mach

Verse: 1827     Te breken noch te storen,
Verse: 1828     Ende die daer toe behoren,

Verse: 1829     Off sijt mit reden merken
Verse: 1830     Dat sijt nyet en verwerken

Verse: 1831     Mit groten houftsonden.
Verse: 1832     Dat saltu hon orkonden."



Verse: 1833     Alse dat ghesproken was
Verse: 1834     Van hem schiet sinte Seruaes,

Verse: 1835     Vanden hertoghe daer hij lach,
Verse: 1836     Dat hij nyet meer sijns en sach

Verse: 1837     Ende lieten inden gots vrede Manuscript page: 88r  [88r]
Verse: 1838     Doen hij hem seide dese reden

Verse: 1839     Die hij voele gherne vernam
Verse: 1840     Want hoem goet daer aff quam.

Verse: 1841     Des was sijn herte voele vroe.
Verse: 1842     Teynen male quaemt soe

Verse: 1843     Dat des hertoghen wijff
Verse: 1844     Die hoem lieff was als sijn lijff

Verse: 1845     In sinte Seruaes monster quam
Verse: 1846     Daer sij onrecht goet nam

Verse: 1847     In die heilighe stat.
Verse: 1848     Den kuster sij des erbat

Verse: 1849     Dat hij die treeskamer ontsloet,
Verse: 1850     Des sij sent qualijck genoet.

Verse: 1851     Dat dede haer onrechte sen.
Verse: 1852     Die hertoghinne ghinck daer in

Verse: 1853     Dat ornament scouwen.
Verse: 1854     Doen vergat sij derre trouwen:

Verse: 1855     Doen sij sach die zierheit
Verse: 1856     Doen verwan sij die ghiericheit

Verse: 1857     Om eyn pellen dien sij sach
Verse: 1858     Dieinden tresoer daer lach

Verse: 1859     Duyr ende voele goet.
Verse: 1860     Daer toe stond haer der moet:

Verse: 1861     Van groten sonden dat quam
Verse: 1862     Dat sij den pellen doe nam.

Verse: 1863     Heymelijck sijne danne droech.
Verse: 1864     Dat was mesdaet meer dan ghenoech

Verse: 1865     Dat sijt yet ghedachte.
Verse: 1866     Doen sijt thuys brachte -

Verse: 1867     Als haer der viant gheriet - Manuscript page: 88v  [88v]
Verse: 1868     Eyn cleyt sij daer aff maken lyet,

Verse: 1869     Die hertoghinne rijke,
Verse: 1870     Sij deden herde zyerlike

Verse: 1871     Scheppen ende ghellen
Verse: 1872     Want het was eyn duere pellen;

Verse: 1873     Des deden sij die nade
Verse: 1874     Neyen mit goltdrade.

Verse: 1875     Des en dorste men haer nyet veronnen
Verse: 1876     Hadde sijt wale ghewonnen.



Verse: 1877     Nu hoert hier die waerheit:
Verse: 1878     Doen dese rock was bereyt

Verse: 1879     Schoen ende herde zierlike
Verse: 1880     Dien die hertoghinne rijke

Verse: 1881     Te hoechtijde soude draghen
Verse: 1882     Ende inden heilighen daghen,

Verse: 1883     Des en woude nyet sinte Seruaes.
Verse: 1884     Doent sinte Seruaes dach was

Verse: 1885     Ende sij ter kerken soude gaen,
Verse: 1886     Den rock hadde sij aen gedaen

Verse: 1887     Want hij was herde chiersam.
Verse: 1888     Doen sij inden monster quam,

Verse: 1889     Als men ten ambacht vynck,
Verse: 1890     Eyn ouel slaep haer ouer ghinck

Verse: 1891     Al daer alle tfolck toe sach.
Verse: 1892     In slape sij daer neder lach.

Verse: 1893     Doen sij eyne wijle gesliep
Verse: 1894     Vreyseliken dat sij ryep

Verse: 1895     Want haer in droeme was.
Verse: 1896     "Ghenade, heer sinte Seruaes,"

Verse: 1897     Riep die vrouwe ouer luyt, Manuscript page: 89r  [89r]
Verse: 1898     "Helpt mich, heer, soete druyt",

Verse: 1899     Derdeweruen riep sij seer:
Verse: 1900     "Verloest mich, troest, soete heer."



Verse: 1901     Die lude die dit hoerden
Verse: 1902     Verveerden sich vanden woerden.

Verse: 1903     Doen des der hertoghe waert ghewaer
Verse: 1904     Doen ghinck hij haestelick all daer.

Verse: 1905     In sijnen armen dat hijse nam.
Verse: 1906     Doen sij tot haer seluer quam

Verse: 1907     Voele seer dat sij doen weynde.
Verse: 1908     Hij vraechde haer wat sij meynde

Verse: 1909     Der hertoghinnen rijke.
Verse: 1910     Hij bat haer goedertierlijck

Verse: 1911     Dat sij hoem wolde lyen
Verse: 1912     Wat sij daer hadde ghesyen,

Verse: 1913     Dat sij sich soe erueerde
Verse: 1914     Ende soe enxtelijken ghebeerde.

Verse: 1915     Des vraechde hij haer mit synne.
Verse: 1916     Doen sprack die hertoghinne:

Verse: 1917     "Heer doer dijne eer,
Verse: 1918     Ich scaems mich vtermaten seer

Verse: 1919     Maer doch moet icht uch konden.
Verse: 1920     Het quam van mijnen sonden;

Verse: 1921     Dat hebbe ich wale beuonden.
Verse: 1922     Ich was tot eynre stonden

Verse: 1923     In die Treeskamere:
Verse: 1924     Dat compt mich nu te yamere -

Verse: 1925     Voele hertze lieue gheselle,
Verse: 1926     Daer nam ich desen pelle Manuscript page: 89v  [89v]

Verse: 1927     Dien ich hij aen draghe;
Verse: 1928     Dat arne ich hude in desen daghe.

Verse: 1929     Nu doen ich her in quam
Verse: 1930     Ende mich der slaep die macht benam,

Verse: 1931     In mijnen droeme, daer ich lach,
Verse: 1932     Sinte Seruaes ich sitten sach

Verse: 1933     Voer den hoeghen altaer;
Verse: 1934     Schoen ende alsoe claer

Verse: 1935     Sat daer die gods holde
Verse: 1936     Op eynen stoele van golde,

Verse: 1937     Schoen ende wael ghedaen.
Verse: 1938     Om heme soe sach ich staen

Verse: 1939     Heiligher heere eyne scare.
Verse: 1940     Doen wolde ich mich ghenaken daere

Verse: 1941     Ende comen te sijnen voeten
Verse: 1942     Te ghenaden ende te boeten.

Verse: 1943     Doen ich hem te naken began
Verse: 1944     Doen quam daer eyn swart man

Verse: 1945     Grymmende end vreyseljck,
Verse: 1946     Onghehuyr ende eyselijck

Verse: 1947     Ane hude ende aen haer,
Verse: 1948     Ende gaff mich slaghe swaer

Verse: 1949     Ouer rughe ende ouer sijden.
Verse: 1950     Ich en mocht hem nyet ontstryden

Verse: 1951     Noch ich en mocht hem nyet ontflyen.
Verse: 1952     Mijn ghewant woude hij mich aue tyen

Verse: 1953     Dat ich bleue naect ende bloet;
Verse: 1954     Des was mijn anxte voele groot

Verse: 1955     Dat hij mich wolde ontcleyden. Manuscript page: 90r  [90r]
Verse: 1956     Doen was voele nae ghescheyden

Verse: 1957     Mijne ziele van mijnen lyue,
Verse: 1958     Mij armen sondighen wyue.

Verse: 1959     Ich waer sekerliken doot
Verse: 1960     Maer dat mich sijne hant boet

Verse: 1961     Die ghenadighe sinte Seruaes,
Verse: 1962     Des ich nye werdich en was.

Verse: 1963     Voerwaer, wet dat, lieue geselle.
Verse: 1964     Wee mich, dat ich desen pelle

Verse: 1965     Ye ghesach ofte ghenam
Verse: 1966     Daer mich dit ouel aue quam."



Verse: 1967     Der hertoghe Ghijsbrecht, die guede,
Verse: 1968     Was in droeuen moede

Verse: 1969     Doen hij vernam ende hoerde
Verse: 1970     Vander vrouwen dese woerde

Verse: 1971     Want hij wale bekande
Verse: 1972     Die sonde ende die scande;

Verse: 1973     Des hadde hij groten rouwe
Verse: 1974     Maer doch troeste hij die vrouwe.

Verse: 1975     Ghetruweliken hij haer ryet:
Verse: 1976     "Vrouwe, en mestroest uch nyet.

Verse: 1977     Dats nu der beste raet
Verse: 1978     Dat wij dese mesdaet

Verse: 1979     Mit goeden willen boeten."
Verse: 1980     "God onne ons dat wij moeten",

Verse: 1981     Sprack die hertoghinne.
Verse: 1982     "Mijne voele lieue mynne",

Verse: 1983     Sprack die hertoge Ghijsebrecht,
Verse: 1984     "Wij soelen bieden, dat is recht, Manuscript page: 90v  [90v]

Verse: 1985     Heerlike soene.
Verse: 1986     Dat rade ich uch te doene.

Verse: 1987     Eeren wij onsen lieuen heer ihesum
Verse: 1988     Ende den goedertieren Seruacium

Verse: 1989     Die uch huyden verloeste."
Verse: 1990     Die vrowe hij dus troeste

Verse: 1991     Als hijt in sijnen herten vant.
Verse: 1992     Sijn vrouwe nam hij mitter hant

Verse: 1993     Voer al dat volck openbaer
Verse: 1994     Ende ghinck totten altaer

Verse: 1995     Ende voer sinte Seruaes graff.
Verse: 1996     Groet goet hij hem gaff,

Verse: 1997     Eyghen ende dienst man,
Verse: 1998     Die sinte Seruaes doe ghewan,

Verse: 1999     Man wijff ende ouch kint;
Verse: 2000     Ende waren beide ommer sent

Verse: 2001     Sinte Seruaese dienstacht.
Verse: 2002     Soe groot is die gods cracht.



Verse: 2003     Heerlijck die gaue was
Verse: 2004     Die dae ontfinck sinte Seruaes

Verse: 2005     Die gods ghebenediede.
Verse: 2006     In eyns conincks tijde

Verse: 2007     Die was gheheyten coenraet,
Verse: 2008     Doen was te huys inder stat

Verse: 2009     Eyn sinte Seruaes eyghen man
Verse: 2010     Die doer stoutheit began

Verse: 2011     Dat hem ergherde sijn leuen.
Verse: 2012     Eyn heer hadde hem gegheuen

Verse: 2013     Eyn heerlijcheit die tzens galt
Verse: 2014     Sinte Seruaes ende mit gewalt Manuscript page: 91r  [91r]

Verse: 2015     Wolde hij dat breken aff
Verse: 2016     Alsoe dat hijs nyet en gaff.

Verse: 2017     Hij was gheheyten Cendebolt.
Verse: 2018     Hij was sculdich van rechter scholt

Verse: 2019     Cens van sijnen houfde.
Verse: 2020     Sinte Seruaes hij des roufde

Verse: 2021     Mit onrechter gewalt,
Verse: 2022     Des hij eyns deyls ontgalt.

Verse: 2023     Hij onthielden mit stryde.
Verse: 2024     Van sijns vaders sijde

Verse: 2025     Was hij van ridderscap geboren.
Verse: 2026     Daer om hadde hij groten toren

Verse: 2027     Als heme yemant des ghewoech
Verse: 2028     Dat was hoem onwert genoech.

Verse: 2029     Dat waert hem namaels seer suer.
Verse: 2030     Teynen tijde dat hij swoer:

Verse: 2031     Hij en betaeldes nommer pennynck
Verse: 2032     Doer egheynre hande dynck -

Verse: 2033     Des en dorst nyemant hebben waen -
Verse: 2034     Die wijle dat hij mochte ghestaen

Verse: 2035     Op sijne voete ende op sijne beyn;
Verse: 2036     Dat heme in corten tijden scheyn:

Verse: 2037     Want inder naester nacht
Verse: 2038     Velden eyn groot onghemach,

Verse: 2039     Dat quam van gods ghericht,
Verse: 2040     Doen hoem vander ghycht

Verse: 2041     Die beyn all mitten voeten.
Verse: 2042     Doen wolde hij gherne boeten

Verse: 2043     Mit goeder lude rade.
Verse: 2044     Doen waest all te spade:

Verse: 2045     Ane den lyue mochte hij nyet genesen.
Verse: 2046     Die ziele mocht wale behalden wesen Manuscript page: 91v  [91v]

Verse: 2047     Off hijt verduldeliken nam
Verse: 2048     Dat heme van sijnen sonden quam.



Verse: 2049     Van sinte seruaes is ons bleuen
Verse: 2050     Menghe goede dinck bescreuen.

Verse: 2051     Dat is ons wale kondich
Verse: 2052     Dat eyn goet keyser heynrijch

Verse: 2053     Sinte Seruaes seer eerde
Verse: 2054     Ende sijnen vlijt daer toe keerde

Verse: 2055     Tot sijnen dienst alle sijn leuen;
Verse: 2056     Want god hadde hem ghegheuen

Verse: 2057     Den sen ende den goeden wille
Verse: 2058     Openbaer ende stille

Verse: 2059     Dat hij hem was soe dienstacht.
Verse: 2060     Der wille meerde hoem die cracht

Verse: 2061     Beide stille ende ouerluyt.
Verse: 2062     Des loende hoem die gods druyt

Verse: 2063     Dat hijne hadde vuteruercoren
Verse: 2064     Allen heiligen busscopen te voren

Verse: 2065     Te heeren ende te patrone.
Verse: 2066     Des hadde hij dat te lone,

Verse: 2067     Dat hijne decke gheneerde
Verse: 2068     Die sijnre hulpen gheerde.

Verse: 2069     Dat hadder wale beuonden
Verse: 2070     Te voele menghen stonden

Verse: 2071     Daer hi in groter vreysen was,
Verse: 2072     Dae hoem verloeste sinte Seruaes.

Verse: 2073     Dat wiste der keyser wale voerwaer.
Verse: 2074     Doen stichtde hij te gozslaer,

Verse: 2075     Die selue keyser heynrijck,
Verse: 2076     Eyn goids huys herde eerlijck

Verse: 2077     Als men noch wale syet. Manuscript page: 92r  [92r]
Verse: 2078     Prouonden hij daer toe beriet.



Verse: 2079     Die stat die wolde hij vryen;
Verse: 2080     Dat goids huys dede hij wijen,

Verse: 2081     Der keyser voele gheheer,
Verse: 2082     In tweer apostelen eer,

Verse: 2083     Sinte Jude ende symoens,
Verse: 2084     Ende ouch sijns patroens

Verse: 2085     Sijns heeren, die der deerde was,
Verse: 2086     Die genadighe sinte Seruaes.

Verse: 2087     Den dryen dede hijt wijen te samen,
Verse: 2088     Dat gods huys, in haren namen.

Verse: 2089     Aen sint Seruaes stont sijn moet
Verse: 2090     Want hij dede hem mennich goet.

Verse: 2091     Aen heme hadde hij groten troost
Verse: 2092     Want hijne decke hadde verloest.

Verse: 2093     Hij was sijns herten liecht.
Verse: 2094     Sijne boden sande hij te Triecht,

Verse: 2095     Te sinte Seruaes houft stat.
Verse: 2096     Sijnen broederen hij des bat,

Verse: 2097     Den proeste vanden cloester,
Verse: 2098     Den deken ende den coster

Verse: 2099     Ende den broederen al te samen
Verse: 2100     Ter eeren sinte Seruaes namen

Verse: 2101     Ende allen sijnen holden,
Verse: 2102     Dat sij heme senden wolden

Verse: 2103     Van sinte Seruaes gebeyne,
Verse: 2104     Des confessoers ende busscop reyne,

Verse: 2105     Te sijnen nuwen werke,
Verse: 2106     Te verchieren sijne kerke:

Verse: 2107     Hij woldet gherne eeren Manuscript page: 92v  [92v]
Verse: 2108     Ende sijnen loff vermeeren

Verse: 2109     Den heilighen sinte Seruacium.
Verse: 2110     Dat woude hij ommer gherne doen

Verse: 2111     Die wijle dat hij mochte leuen.
Verse: 2112     Sij en dorstens hem doch nyet gheuen.

Verse: 2113     Dat was hem leyt doen hijt vernam.
Verse: 2114     Te triecht hij doen seluer quam

Verse: 2115     In corten tijden daer nae.
Verse: 2116     Hij werff aen die heeren dae

Verse: 2117     Dat sij ghedroeghen ouer eyn
Verse: 2118     Ende gauen heme dat kynne beyn

Verse: 2119     Van sinte Seruaes, sijns heren.
Verse: 2120     Der keyser dede hem ter eeren

Verse: 2121     Eyn gulden houft werken
Verse: 2122     Te troeste sijnre kerken.



Verse: 2123     Nu moechdi hoeren scone reden.
Verse: 2124     Der coninck dede hoem goltsmede

Verse: 2125     Herde goet ghewynnen.
Verse: 2126     Hij gruetese mit mynnen

Verse: 2127     Ende boet hon sijne hulde
Verse: 2128     Ende seide hon dat hij wolde

Verse: 2129     Doen wercken eyn gulden hoeft;
Verse: 2130     Ende sprack ouch, des gheloeft:

Verse: 2131     "Willes mich god ghehynghen!
Verse: 2132     Want ich tot gheynen dynghen

Verse: 2133     Nye meeren wille en ghewan."
Verse: 2134     Doen spraken die werck man:

Verse: 2135     Sij woldet gherne wale doen
Verse: 2136     Gondes hon der goids soen

Verse: 2137     Ende der goede sinte Seruaes; Manuscript page: 93r  [93r]
Verse: 2138     Sent dat den coninck lieff was

Verse: 2139     Sij wouden doen dat hij geboet.
Verse: 2140     Hij dede hon gheuen gout root.

Verse: 2141     Sij ontfinghent mitter woeghen.
Verse: 2142     Die des wercks plaghen,

Verse: 2143     Sij waren vlytich daer toe
Verse: 2144     Beide spade ende vroe.

Verse: 2145     Daer toe halp hon sinte Seruaes.
Verse: 2146     Doen dat houft all ghereyt was

Verse: 2147     Doen waest herde zierlijch,
Verse: 2148     Schone ende heerlijch,

Verse: 2149     Beide nase ende mont -
Verse: 2150     Dat doet ons die vite cont -

Verse: 2151     Beyde kynne ende keel;
Verse: 2152     Maer die oughen waren scheell.

Verse: 2153     Het waren twee edel steyne.
Verse: 2154     Doen dochte hon die eyne

Verse: 2155     Mender dan die andere.
Verse: 2156     Des hadden sij groot wondere:

Verse: 2157     Sij waren beide doch euen groot.
Verse: 2158     Den meysteren des nyet en verdroet

Verse: 2159     Dat sijse vut namen.
Verse: 2160     Sij mendens nu bat gheramen

Verse: 2161     Want sij den Coninck vruchten.
Verse: 2162     Doen sijt doen weder herwrochten

Verse: 2163     Doen stonden sij echt als ee -
Verse: 2164     Des was hon te moede wee -

Verse: 2165     Dat eyn neder, dander hoe.
Verse: 2166     Des woerden sij seer onvroe.

Verse: 2167     Des en mochte ander raet sijn:
Verse: 2168     Het waert daer aen wel schijn Manuscript page: 93v  [93v]

Verse: 2169     Dat der goede sinte seruaes
Verse: 2170     In desen lyue scheel was;

Verse: 2171     Daer om moest dat gheschien.
Verse: 2172     Doen wolde der coninck thouft sien.

Verse: 2173     Doen hij die oughen soe sach staen
Verse: 2174     Doe dede hij die goltsmede vaen

Verse: 2175     Ende dreychdese voele seer
Verse: 2176     Aen hon lijf ende aen honne eer.

Verse: 2177     In gheuenckenisse mense besloet.
Verse: 2178     Dat was onrecht herde groot.



Verse: 2179     Doen dit aldus was erganghen
Verse: 2180     Dat sij dus laghen gheuanghen,

Verse: 2181     Des nachts quam sinte Seruaes
Verse: 2182     Voer den coninck daer hij was

Verse: 2183     In eynre stat, daer hij lach,
Verse: 2184     Alsoe dat hijne wale besach.

Verse: 2185     Mynlike hij hoem toe sprak:
Verse: 2186     "Coninck, en doen gheyn onghemack

Verse: 2187     Den gheuangenen goltsmeden;
Verse: 2188     Laetse mit rasten ende mit vreden.

Verse: 2189     Du en dorfste hon nyet schelden.
Verse: 2190     Sy en soelen mijns nyet ontghelden.

Verse: 2191     Du heues voele goeden sen:
Verse: 2192     Beseech wie scheel dat ich ben.

Verse: 2193     Des moet dat houft scheel sijn.
Verse: 2194     Dat ghemaect is nae thouft mijn.

Verse: 2195     Daer omme hebbe goede ghedolt:
Verse: 2196     Die wercklude sijn sonder scholt.

Verse: 2197     Laetse mijns ghenyeten;
Verse: 2198     Des en laaet dich nyet verdrieten,"

Verse: 2199     Sprack der goede sinte Seruaes Manuscript page: 94r  [94r]
Verse: 2200     Der coninck des blide ende vroe was.



Verse: 2201     Doen der coninck dit vernam
Verse: 2202     Ende hij des morghens op quam,

Verse: 2203     Die goltsmede hij verloeste.
Verse: 2204     Seer wale dat hijse troeste

Verse: 2205     Mit heerliken lone.
Verse: 2206     Hij gaff hon gauen scone

Verse: 2207     Ende versoende sich mit hon alsoe,
Verse: 2208     Dat sij van hoem schieden daer toe

Verse: 2209     Mit blijtscapen ende mit mynnen.
Verse: 2210     Doen hiet hij hem ghewynnen

Verse: 2211     Sijne heymelike man.
Verse: 2212     Ende als hijse tot hem ghewan,

Verse: 2213     Priester ende ander luyde,
Verse: 2214     Doen seide hij hon wat bedude,

Verse: 2215     Wie hem vertoende sinte Seruaes,
Verse: 2216     Ende erscheyn sich dat hij scheel was,

Verse: 2217     Den guldenen houfde ghelijck.
Verse: 2218     Doen ghinck der keyser heynrijck

Verse: 2219     All daer hij dat houft vant
Verse: 2220     Ende droecht mit sijnre hant.

Verse: 2221     Hij hadde gode gheuleet ghenoech:
Verse: 2222     Seluer hijt doen danne droech,

Verse: 2223     Der edel Coninck rijck;
Verse: 2224     Herde oetmoedelijck

Verse: 2225     Ten monster hij daer mede ghinck
Verse: 2226     Daer men dat heyldom in ontfinck,

Verse: 2227     Heerlijch ende schone
Verse: 2228     Mit scoenre processione.

Verse: 2229     Der ontfanck was heerlijch
Verse: 2230     Selue der keyser heynrijch Manuscript page: 94v  [94v]

Verse: 2231     Droech dat heildom ouer hoff.
Verse: 2232     Gode gauen sij den loff

Verse: 2233     Daer waert gheeert sinte Seruaes
Verse: 2234     Als dat wale recht was.



Verse: 2235     Nu meerct dit voele euen:
Verse: 2236     In des seluen conyncks leuen

Verse: 2237     Soe dede euer sinte Seruaes
Verse: 2238     Eyne dinck die selsem was

Verse: 2239     Ende herde wonderlike.
Verse: 2240     In des keysers Coninckrike

Verse: 2241     Stont eyne arme kerke
Verse: 2242     Van ouden ghewerke

Verse: 2243     Die nyemant en bewaerde.
Verse: 2244     Sij was verganghen haerde

Verse: 2245     Soe dat men selden daer sanck.
Verse: 2246     Sij was ghewijet ouer lanck

Verse: 2247     In sinte Seruaes eer
Verse: 2248     Ende was verarmet seer,

Verse: 2249     Des luttel yemant waer nam
Verse: 2250     Want selden ymant daer quam.

Verse: 2251     Dat wolde boeten sinte Seruaes
Verse: 2252     In dies eer dat sij ghewijet was.



Verse: 2253     Teynen tijde quam der dach
Verse: 2254     Dat die wydinghe dae ghelach,

Verse: 2255     Die men wale solde begaen
Verse: 2256     Off ment te rechte hadde ghedaen.

Verse: 2257     Men naems herde cleyn waer:
Verse: 2258     Des volcks quam herde luttel daer.

Verse: 2259     Die selue die daer quamen,
Verse: 2260     Sij saghen ende vernamen,

Verse: 2261     Beyde man ende wijff, Manuscript page: 95r  [95r]
Verse: 2262     Dat sij ommer daer nae alle haer lijff

Verse: 2263     Der winghen bat plaghen
Verse: 2264     Doer dat want sij daer saghen.

Verse: 2265     Daer en waren der liede nyet voele:
Verse: 2266     Some quamen sij daer te haren spele,

Verse: 2267     Die somighe ghinghen wercken
Verse: 2268     Lyeuer dan ter kerken.

Verse: 2269     Des was daer cleyn ghedranck.
Verse: 2270     Die wijle dat men die misse sanck

Verse: 2271     Soe quamen daer twee wijff.
Verse: 2272     Denen was alle haer lijff

Verse: 2273     Voele nat van bloede.
Verse: 2274     Hon was wee te moede,

Verse: 2275     Des men wael geloeuen mach,
Verse: 2276     Want men dat vreyselike bloet sach

Verse: 2277     Aen allen haren ghewande,
Verse: 2278     Aen houfde ende ane hande

Verse: 2279     Die sij alsoe bloedich saghen.
Verse: 2280     Sij begonden hon te vraghen

Verse: 2281     Wat hon gheschiet waer.
Verse: 2282     Doen spraken sij openbaer

Verse: 2283     Dat sij hadden vernomen:
Verse: 2284     "Van onsen sonden eest comen

Verse: 2285     Dat wij gods vergaten
Verse: 2286     Ende dae heyme saten.

Verse: 2287     Dat quam van ouelen dinghen:
Verse: 2288     Dat wij ter wijinghen

Verse: 2289     Egheyne waer en namen
Verse: 2290     Noch nyet her en quamen Manuscript page: 95v  [95v]

Verse: 2291     Ten heilighen goids werden
Verse: 2292     Ende nyet messe en hoerden

Verse: 2293     Noch almoessen en gheuen.
Verse: 2294     Wij saten ende weeffeden

Verse: 2295     Eyne webbe in eynen gademe.
Verse: 2296     Daer braken alle die vademe.

Verse: 2297     Dat was ons leyt ende onghemack.
Verse: 2298     Soe waer dat eyn vadem brack

Verse: 2299     Daer vut ran rode bloet
Verse: 2300     Alsoe alst ommer toe noch doet

Verse: 2301     Alsoe dicke als reghen.
Verse: 2302     Die gods ghenade en wille ons weghen

Verse: 2303     Soe waren wij te quader tijt geboren,
Verse: 2304     Off wij hebben beyde verloren

Verse: 2305     Beyde ziele ende lijff."
Verse: 2306     Dae en was noch man noch wijff

Verse: 2307     Het en dochte hem wonderlijck genoech.
Verse: 2308     Dat webbe men doen daer droech

Verse: 2309     Ende hinckt voer die kerke,
Verse: 2310     Dat selseme ghewercke,

Verse: 2311     Daer dat bloet aff vloet.
Verse: 2312     Dat was wonder herde groot

Verse: 2313     Dat ment alsoe drupen sach
Verse: 2314     Tot aenden anderen dach.

Verse: 2315     Daer quam mengher moeder kint
Verse: 2316     Die nye ter wijdinghen sent

Verse: 2317     Dae heyme en wolden blyuen.
Verse: 2318     Doen galt men den wijuen

Verse: 2319     Haer webbe, den ghenen dient was. Manuscript page: 96r  [96r]
Verse: 2320     Daer omme deedt sinte Seruaes,

Verse: 2321     Ende god woudes ghehenghen,
Verse: 2322     Dat men ter wijdinghen

Verse: 2323     Des te lieuer queme
Verse: 2324     Soe waer dat mense verneeme.



Verse: 2325     Die wondere die god dede
Verse: 2326     Doer sinte Seruaes te menger stede

Verse: 2327     Die sijn condich in mennich lant.
Verse: 2328     Eyn ridder was in brabant

Verse: 2329     Die was herde ongherekelike
Verse: 2330     Den armen onghemekelike;

Verse: 2331     Mit allen eyn onrechtuerdich man
Verse: 2332     Hem en roechte wie hij tguet gewan

Verse: 2333     In onrechte off mit rouve.
Verse: 2334     Hi en hadde egheynen ghelouue

Verse: 2335     Ane gode noch ane die keerstenheit.
Verse: 2336     Hi dede menghe scalcheit.

Verse: 2337     Weduwen ende weysen
Verse: 2338     Die bracht hi decke in vreysen,

Verse: 2339     End arme cloester lude
Verse: 2340     Ende reyne goids brude

Verse: 2341     Die errede hij decke sonder noet.
Verse: 2342     Ten lesten sloechen die ghedoet

Verse: 2343     Dat vreyselike gherichte:
Verse: 2344     Hij starf sonder biechte

Verse: 2345     Ende sonder gods lichame
Verse: 2346     Want hij en eerde nyet sijnen name,

Verse: 2347     Hij versmaden vtermaten.
Verse: 2348     Des viel hij aender straten Manuscript page: 96v  [96v]

Verse: 2349     Doot ter neder all daer hij ghinck
Verse: 2350     Daer hij den swaren loen ontfinck.



Verse: 2351     Die sijne vriende waren
Verse: 2352     Sij lachtenen in baren.

Verse: 2353     Doen sijne draghen solden
Verse: 2354     Daer sijne grauen wolden,

Verse: 2355     Dat was sekerlijch wonders genoech:
Verse: 2356     All dae menten heenen droech

Verse: 2357     Die ziele weder in hem quam,
Verse: 2358     Als men schier dae vernam

Verse: 2359     Dat hij sich selue erlichtede
Verse: 2360     Ende sich op richtede

Verse: 2361     Bouen upter baren.
Verse: 2362     Die daer by waren

Verse: 2363     Sij vluweden her ende daer
Verse: 2364     Doen sijs woerden ghewaer:

Verse: 2365     Sij waenden alle sijn erslagen.
Verse: 2366     Die die baren solden draghen

Verse: 2367     Sij lietense neder vallen.
Verse: 2368     Daer en was onder hon allen

Verse: 2369     Nyet voele yemant soe ghemoet,
Verse: 2370     Hem en verwandelde sijn bloet.



Verse: 2371     Doen der sondige man
Verse: 2372     Sijn leuen weder ghewan

Verse: 2373     Aen der nemeliker stat,
Verse: 2374     Gode hij genade bat.

Verse: 2375     Doen hij sich ghebaert vant
Verse: 2376     Soe hoeff hij op sijne hant:

Verse: 2377     Hij seghende sich in gods namen. Manuscript page: 97r  [97r]
Verse: 2378     Doen troesten sij sich alle te samen:

Verse: 2379     Die eer gheuluwen waren
Verse: 2380     Sij quamen weder totter baren

Verse: 2381     Ende vraechden wat hem waer.
Verse: 2382     Doe sprack die arme sondaer:

Verse: 2383     "Ich hebbe gheleden grote noet
Verse: 2384     Sent dat ghisteren die doet

Verse: 2385     Schiet mijn vleysch ende mijnen gheyst
Verse: 2386     Mit allen onghemake meyst:

Verse: 2387     Die arbeit was voele groot.
Verse: 2388     Doen bleyff ich naect ende bloet

Verse: 2389     Als ich van mijnre moeder quam.
Verse: 2390     Des was mijn anxte vreyssam.

Verse: 2391     Doe ich mijn ziele naect sach
Verse: 2392     Ende mijn vleysche doot lach

Verse: 2393     Ende ich mich seluen sach soe baer
Verse: 2394     Doen (waert ich) alre eerst ghewaer

Verse: 2395     Dat mich der duuel hadde bedroghen
Verse: 2396     Ende alte verre tot hem ghetogen

Verse: 2397     Mit sijnen scalken rade:
Verse: 2398     Doen berouweden ichs my te spade!

Verse: 2399     Ich sach die duuel mit groter scaren
Verse: 2400     Der voele ende ontellijch waren

Verse: 2401     Die om mich doe quamen.
Verse: 2402     Mijne ziele sij doen namen

Verse: 2403     Ende voerdense ter hellen.
Verse: 2404     Dat en mochten nyet ghetellen Manuscript page: 97v  [97v]

Verse: 2405     Alle vleyschelike tonghen
Verse: 2406     Die alden mitten ionghen

Verse: 2407     Tot aenden doemelsdach,
Verse: 2408     Dat wonder dat ich dae sach

Verse: 2409     Van stancke ende van vuyre,
Verse: 2410     Die duuele onghehuyre

Verse: 2411     Mit alre qualen meyste.
Verse: 2412     Ich sach die arme gheyste

Verse: 2413     Inden afgronde vallen
Verse: 2414     Ende bernen ende wallen

Verse: 2415     In solfer ende in peeck.
Verse: 2416     Daer was groot onghereeck:

Verse: 2417     Die rouck ende die stanck
Verse: 2418     Het waer te segghen alte lanck,

Verse: 2419     Den vleyschiliken lieden
Verse: 2420     En mocht ment nyet bedieden;

Verse: 2421     Alle menschilike diet
Verse: 2422     En mochtens verneemen nyet

Verse: 2423     Dat hondertdusentichste deyll -
Verse: 2424     Ich en sach daer nyet dan alle onheyll -

Verse: 2425     Der qualen die ich dae ghesach
Verse: 2426     Dat ich vertellen nyet en mach.

Verse: 2427     Doen was ich voele onvroe.
Verse: 2428     Doen voerde men mich voele hoe

Verse: 2429     In eyne stat dae ich te hant
Verse: 2430     All te puluer waert verbrant

Verse: 2431     Ende voer in die locht: Manuscript page: 98r  [98r]
Verse: 2432     Waert dat ich steruen mocht

Verse: 2433     Ich waer dusentweruen doot
Verse: 2434     Soe anxtelijck was mijne noot;

Verse: 2435     Des ghinghe mich grote vreyse ane.
Verse: 2436     Daer nae voerde men mich danne

Verse: 2437     In eyn calde soe groet
Verse: 2438     Daer mich mijne sonden verdroet

Verse: 2439     Dat ich soe bernde inden viere.
Verse: 2440     Ghenade was mich diere

Verse: 2441     Alle vrouwe was mich benomen
Verse: 2442     Nommer en moeten wij daer comen!



Verse: 2443     Doen ich alle dit onderuant
Verse: 2444     Doen voerde men mich altehant

Verse: 2445     Voer dat hoechste gherichte.
Verse: 2446     Dat en mochte nyet lichte

Verse: 2447     Nyemant ghesegghen noch verstaen
Verse: 2448     Wie dae die wonne was ghedaen,

Verse: 2449     Die vroude ende die zierheit,
Verse: 2450     Die ghenade ende die heerlijcheit.

Verse: 2451     Dat mach ich seggen wael voerwaer:
Verse: 2452     Het waer te lanck ende te swaer

Verse: 2453     Ende te segghen ontellijck,
Verse: 2454     Te verstaen onmoeghelijck.

Verse: 2455     Die vroude in hiemelrijck
Verse: 2456     Die en mocht men vleyschelijck

Verse: 2457     Nyemant volhoren nochte ghesien.
Verse: 2458     En al soude ouch dat geschien

Verse: 2459     Dat god eynghen manne des gonde
Verse: 2460     Dat hij ghesegghen conde, Manuscript page: 98v  [98v]

Verse: 2461     Egheyne menschelike oren
Verse: 2462     En mochte nyet ghehoren

Verse: 2463     Noch gheyn herte vernemen.
Verse: 2464     Die selighe die daer toe ghetemen

Verse: 2465     Ende daer toe sijn vercoren
Verse: 2466     Sij waren salich geboren.

Verse: 2467     Die vroude ende die wonne
Verse: 2468     Es dae soe mengher konne

Verse: 2469     Dat icht ghesegghen nyet en mach.
Verse: 2470     Doen ich, arme man, doen ghesach

Verse: 2471     Die onuerganckelike eer
Verse: 2472     Doen berouwede mich voele seer

Verse: 2473     Dat ich ye waert gheboren
Verse: 2474     Want ich dat hadde verloren

Verse: 2475     Doer mijne grote schulde
Verse: 2476     Dat ich verliesen sulde

Verse: 2477     Dat reyne ewighe leuen.
Verse: 2478     All daer moest ich reden gheuen

Verse: 2479     Van allen mijnen sonden.
Verse: 2480     Ich en dorster nyet orkonden:

Verse: 2481     Sij scheenen daer openbaer
Verse: 2482     Mich sondighen mensche te swaer

Verse: 2483     Beide groet ende cleyne;
Verse: 2484     Nyet doer die wercken alleyne

Verse: 2485     Maer die wille ende ouch die woert
Verse: 2486     All waest verradenisse off moert,

Verse: 2487     Ende alle ghedachten mede
Verse: 2488     Ende ouch alle ander ydelheide.

Verse: 2489     Ende waer sij ghescieden telker stede

Verse: 2490     Dat des nye deyll en ghebrack, Manuscript page: 99r  [99r]
Verse: 2491     Des ich quaets ye ghesprack

Verse: 2492     Off dompheit ye ghedachte
Verse: 2493     Mit daghe off mit nachte

Verse: 2494     Dat waert mich alle voer ghetelt.
Verse: 2495     Daer mede waert ich gequelt

Verse: 2496     Te mijnen groten onheyle,
Verse: 2497     Mit rechten ordeyle:

Verse: 2498     Mich waert daer sonder weder rede
Verse: 2499     Wedersacht der gods vrede.

Verse: 2500     Dat was mich eyn ouel raet!
Verse: 2501     Dit quam van mijnre misdaet

Verse: 2502     Die ich hadde misdaen.
Verse: 2503     Ich sach die duuelen staen

Verse: 2504     Voele eyselijck voer die doer,
Verse: 2505     Die mijns verbeiden daer voer

Verse: 2506     Als leewen ende als ghiere
Verse: 2507     Ende als draken onghehiere,

Verse: 2508     Die mich voeren souden
Verse: 2509     Daer sij mich quellen souden.

Verse: 2510     Des was mijn anxte vele groot.
Verse: 2511     Maer doch dat ich doe ghenoet

Verse: 2512     Eyns edelen heeren
Verse: 2513     Die wert is groter eeren,

Verse: 2514     Die ghenadighe Sinte Seruaes:
Verse: 2515     Die halp mich dat ich doe ghenas;

Verse: 2516     Die ghewarighe bode keerstes
Verse: 2517     Die halp mich eyns veerstes

Verse: 2518     Van hude ouer .VIJ. iaer.
Verse: 2519     Dat willich uch seggen ouer waer:

Verse: 2520     Da mich die veerst is ghegheuen, Manuscript page: 99v  [99v]
Verse: 2521     Dat mich verlenghet is mijn leuen,

Verse: 2522     Des halp mich sinte Seruaes
Verse: 2523     Die seer geweldich dae was;

Verse: 2524     Dat waert mich wael anschijn:
Verse: 2525     Doen ich ghevoert soude sijn

Verse: 2526     Inden vreyseliken afgronde
Verse: 2527     Doer mijne grote sonde

Verse: 2528     Doen verloesde mich die heilige man.
Verse: 2529     Nu willich, offs mich god gan,

Verse: 2530     Mijne sonden gherne boeten:
Verse: 2531     Mit mijnen bloeten voeten

Verse: 2532     Willich besoeke sijn graff
Verse: 2533     Die mich soe goeden veerst gaff.

Verse: 2534     Die hulpe was mich voele groet.
Verse: 2535     Der heer, des ich doe genoet

Verse: 2536     Inder groter sorghen mijn,
Verse: 2537     Die moet ommer geloeft sijn,

Verse: 2538     Sinte Seruaes, die mich loeste
Verse: 2539     Ende mich soe wale getroeste

Verse: 2540     In soe vreyseliker noet
Verse: 2541     Als vander ewigher doot

Verse: 2542     Ende mich dae alsoe beriet.
Verse: 2543     Dat en compt van mijnen herten nyet:

Verse: 2544     Die wijle ich hebbe mijnen sen
Verse: 2545     Ende ich in mijnen synnen ben

Verse: 2546     Soe en willichs nyet vergheeten,
Verse: 2547     Doer drincken noch doer eeten

Verse: 2548     Doer armoede noch doer rijcheit
Verse: 2549     Noch doer gheynre hande arbeyt

Verse: 2550     Noch doer gheynre hande noet Manuscript page: 100r  [100r]
Verse: 2551     Noch doer vreyse vander doot.

Verse: 2552     Op dat mich god gheeft die cracht
Verse: 2553     Ich salle hoem wesen dienstacht

Verse: 2554     Die wijle dat ich leuen moet.
Verse: 2555     Wollen ende baruoet

Verse: 2556     Willich sijn graff besoeken -
Verse: 2557     Ofs mich god wilt gherueken -

Verse: 2558     Mit gheisteliker mynnen.
Verse: 2559     Ich wils saen beghynnen

Verse: 2560     Altehant noch huyde."
Verse: 2561     Doen waren daer voele luyde

Verse: 2562     Ervrouwet vanden woerden
Verse: 2563     Die sij heme segghe hoerden

Verse: 2564     Als sij mit rechte solden sijn.
Verse: 2565     Dat deden sij wale schijn

Verse: 2566     Dat sijt guetlijck ontfinghen
Verse: 2567     Ende sij mit heme ghinghen

Verse: 2568     Te triecht te sinte Seruaes graue
Verse: 2569     Mit scerpe ende mit staue.

Verse: 2570     Der trouwen sij ghedachten,
Verse: 2571     Haer offer sij daer brachten

Verse: 2572     Seruacio den gheheren
Verse: 2573     Toe loue en de toe eeren,

Verse: 2574     Man ende wijff ende kint.
Verse: 2575     Die ridder diende ommer sent

Verse: 2576     Sinte Seruaes alle sijn leuen:
Verse: 2577     Te eyghen hadder sich ergheuen

Verse: 2578     Soe ons die vite seet voerwaer.
Verse: 2579     Sent leefde hij die .VIJ. iaer

Verse: 2580     Als hoem der veerst was ghegheuen
Verse: 2581     Ende beterde sijn leuen Manuscript page: 100v  [100v]

Verse: 2582     Ende buetede sijne schulde
Verse: 2583     Ende erwerf die gods hulde

Verse: 2584     Ende vervulde sijn ghebodt.
Verse: 2585     Des sy gheloeft der soete godt

Verse: 2586     Ende der goede sinte Seruaes
Verse: 2587     Die sijn voerspreke was.


Verse: 2588     God die dit woude doen
Verse: 2589     Ter eeren sinte Seruacium

Verse: 2590     Hij heuet voele doer hem gedaen.
Verse: 2591     Nu suldi weten ende verstaen

Verse: 2592     Eyn teyken voele heersam
Verse: 2593     Dat sinte Seruase ter eeren quam

Verse: 2594     Die gode decke genade bat.
Verse: 2595     Te nyeuele inder stat -

Verse: 2596     Al dae sinte Geertruyt
Verse: 2597     Gheeert is, die gods bruyt,

Verse: 2598     Der die stat is ghevryet
Verse: 2599     Ende dat gods huys ghewijet:

Verse: 2600     Want daer ligghet haer gebeyne
Verse: 2601     Dat suuer ende dat reyne;

Verse: 2602     Die dat in eertrijck erwerff
Verse: 2603     Doe sij vleyschelijck sterff

Verse: 2604     Dat haer ziele gheuoert waert
Verse: 2605     Ten hiemele die salige vaert;

Verse: 2606     Ende daer waert sij ghecroent:
Verse: 2607     Doen was haer wael gheloent

Verse: 2608     Hare reynicheiden
Verse: 2609     Mit der ewigher rijcheiden;

Verse: 2610     Soe groet was haer trouwe -
Verse: 2611     Het was eyne cloester vrouwe Manuscript page: 101r  [101r]

Verse: 2612     Te nyeuele ende hiet Ode,
Verse: 2613     Gherechte wijff ende goede

Verse: 2614     Ende was gode ghehoersam
Verse: 2615     Ende leefde als haer betam.

Verse: 2616     Den gheist haer god ghegheuen
Verse: 2617     Dat sij mynde eyn reyne leuen.

Verse: 2618     Haer seden waren soe reyne
Verse: 2619     Dat sij dander alle ghemeyne

Verse: 2620     Hielde mit groten mynnen,
Verse: 2621     Ende te meysterynnen

Verse: 2622     Doer haer doecht hadden vercoren.
Verse: 2623     Sij was ouch selue wael geboren

Verse: 2624     Van vader ende van moeder
Verse: 2625     Ende sij hadde eynen broeder,

Verse: 2626     Eynen ridder, eynen ouelen man,
Verse: 2627     Dien ich ghenoemen nyet en can.

Verse: 2628     Maer als ich van hoem vernam
Verse: 2629     Soe was hij gode onghehoersam;

Verse: 2630     Als ich van hem hoerde ghewach
Verse: 2631     Dat hij alre boeser seden plach

Verse: 2632     Daer hij gode mit verwrachte
Verse: 2633     Want hijne nyet en vruchte.

Verse: 2634     Dat men hoem van gods haluen ryet
Verse: 2635     Daer toe en stont sijn sen nyet,

Verse: 2636     Hi dede dat hem hoem verboet.
Verse: 2637     Des bleiff hi in sijnen sonden doot

Verse: 2638     Daer sijn onrecht aen sceyn;
Verse: 2639     Want sijnre vriende egheyn

Verse: 2640     En haddens gheynen troost
Verse: 2641     Dat sijne ziele worde verloest Manuscript page: 101v  [101v]

Verse: 2642     Off datter woerde ommer raet,
Verse: 2643     Doer sijne grote mesdaet

Verse: 2644     Der hij openbaer plach
Verse: 2645     Als men hoerde ende sach

Verse: 2646     Van hem mit nacht ende mit daghen;
Verse: 2647     Want hij inden sonden waert erslagen

Verse: 2648     Inden vreyseliken valle.
Verse: 2649     Des vreesden die vrient alle

Verse: 2650     Datter ewelijck weer verloren
Verse: 2651     Ende arnen moeste gods toren.


Verse: 2652     Sijn suster, die ghetrouwe,
Verse: 2653     Sij hads groten rouwe

Verse: 2654     Dat sij wel betoende:
Verse: 2655     Si claechde ende sij weynde,

Verse: 2656     Dat heilighe deuote wijff;
Verse: 2657     Sij claechde luttel den lijff

Verse: 2658     Dien sij ouch nye en dorfte claghen
Verse: 2659     Maer sij vruchte seer der plaghen

Verse: 2660     Vander zielen ende der noet;
Verse: 2661     Des was haer anxte herde groot.

Verse: 2662     Mit daghe ende mit nachte
Verse: 2663     Der zielen sij gedachte

Verse: 2664     Mit almissen ende mit gebede
Verse: 2665     Mit menger venyen die sij dede,

Verse: 2666     Die gods onderdane,
Verse: 2667     Mit menghen heyten trane;

Verse: 2668     Menghen psalme dat sij las,
Verse: 2669     Want haer die ziele lieff was;

Verse: 2670     Haer almissen die sij daer om gaff.
Verse: 2671     Deckwijle soechte sij dat graff Manuscript page: 102r  [102r]

Verse: 2672     Sinte Geertruden haer vrouwen,
Verse: 2673     Dat sij hem hare trouwen

Verse: 2674     Eyns deyls liet ghenyeten.
Verse: 2675     Tranen lietse vlieten

Verse: 2676     Van haren oughen claer
Verse: 2677     Voer sinte Geertruden altaer.


Verse: 2678     Decke was sij onvroe.
Verse: 2679     Teynen tijde quaemt soe -

Verse: 2680     Ich en weyt ouer wie lanck -
Verse: 2681     Doen men die metten ghesanck

Verse: 2682     Inden monster, dat sij bleyff
Verse: 2683     Daer sy haren yamer dreyff

Verse: 2684     Als sij ghewoen was.
Verse: 2685     Sij bede ende sij las

Verse: 2686     Haer psalmen ende haren pselter
Verse: 2687     Voer sinte Geertruyden Elter

Verse: 2688     Ende haer gebede, der sij plach.
Verse: 2689     Doen sij in hare venyen lach

Verse: 2690     Haer broeder voer haer quam.
Verse: 2691     Doen sij sijne stemme vernam

Verse: 2692     Sij waert verschricket seer.
Verse: 2693     "Ghenade, god, lieue heer",

Verse: 2694     Sprack doen vrouwe Ode,
Verse: 2695     "Ghenade, vrouwe goede,

Verse: 2696     Sinte maria, gods moeder!
Verse: 2697     Bestu dat", seide sij, "broeder?"

Verse: 2698     "Ja ich", sprack hij, "suster mijn,
Verse: 2699     Ghij sult des ghewes sijn.

Verse: 2700     Hebt voele goeden troest:
Verse: 2701     Op gods ghenaden ben ich verloest; Manuscript page: 102v  [102v]

Verse: 2702     Mijne ziele die is ghenesen."
Verse: 2703     "Lieue broeder, wie mochte dat wesen?"

Verse: 2704     Sprack dat heilich wijff,
Verse: 2705     "Sent dattu alle dijn lijff

Verse: 2706     Der boesheiden pleghes
Verse: 2707     Ende inden sonden leghes

Verse: 2708     Boudelike ende openbaer.
Verse: 2709     Het was dich onmaer

Verse: 2710     Dat men dich straefde om dijn quaet
Verse: 2711     Ende voerleyde dijne mesdaet."

Verse: 2712     Die ziele antwoerde daer naer:
Verse: 2713     "Suster", seet hij, "dat is waer.

Verse: 2714     Ich dede luttel goets
Verse: 2715     Ende was soe haert mijns moets

Verse: 2716     Dat my des quaets nyet en verdroet.
Verse: 2717     Mijne mesdaet was soe groet

Verse: 2718     Dat ich doer mijne schulde
Verse: 2719     Verloren hadde gods hulde

Verse: 2720     Daer ich luttel om werff.
Verse: 2721     Doen ich die lichamelike doot sterff

Verse: 2722     Doen moest ich varen ter hellen
Verse: 2723     Mitten boesen ghesellen

Verse: 2724     Die mich hadden verraden:
Verse: 2725     Voele ouels sij mich daden.

Verse: 2726     Dat ich dae hoerde ende sach
Verse: 2727     Dat en willich seggen noch en mach.

Verse: 2728     Wie dat yamer was ghedaen
Verse: 2729     Dat en mochte gheyn mensche verstaen

Verse: 2730     Want en is nyet so lichte.
Verse: 2731     Doen quam ich voer dat gherichte

Verse: 2732     Daer ich verordelt waert Manuscript page: 103r  [103r]
Verse: 2733     Te derre onsaligher vaert

Verse: 2734     Daer ich varen solde weder
Verse: 2735     In dat affgronde hier neder.

Verse: 2736     Doent daer toe was comen
Verse: 2737     Ende mich hadden genomen

Verse: 2738     Die leyde helsche honde
Verse: 2739     Inder seluer stonde

Verse: 2740     Die mich onsachte ruerden.
Verse: 2741     Doe sij mich heenen voerden

Verse: 2742     Mit voele vreyseliken scaren
Verse: 2743     Doen quamen sij voer eyne borch ghevaren

Verse: 2744     Die scone was ende chierlijch,
Verse: 2745     Soe rijck ende soe heerlijch

Verse: 2746     Dat icht volsegghen nyet en can.
Verse: 2747     Daer stont eyn heerlijch man

Verse: 2748     Opten muer bouen
Verse: 2749     Die wert is ende seer te louen,

Verse: 2750     Eyn grauwe heer ende eyn alt.
Verse: 2751     Hij nam mich doe mit ghewalt

Verse: 2752     Den duuelen die mich dae brachten
Verse: 2753     Mit pijnen mengher slachten.

Verse: 2754     Dat was der goede sinte Seruaes
Verse: 2755     Die soe gheweldich dae was

Verse: 2756     Dat hij mich den duuelen dae nam.
Verse: 2757     Soe wale mich dat ich daer quam!"


Verse: 2758     Noch sprach die sondige jongelinck:
Verse: 2759     "Suster, om eyn cleyne dinck

Verse: 2760     Halp hij mich ende troeste,
Verse: 2761     Sinte Seruaes, die mich dae verloeste

Verse: 2762     Vut voele groeter qualen:
Verse: 2763     Ich versoechten te drie malen Manuscript page: 103v  [103v]

Verse: 2764     Wollen ende baruoet;
Verse: 2765     Des ich ommer vroe wesen moet

Verse: 2766     Dat ich daer quam te ghebede.
Verse: 2767     Dat was allet dat ich ye ghedede

Verse: 2768     Goets, des ich ghedencken can.
Verse: 2769     Des loue ich den heiligen man,

Verse: 2770     Seruacius den reynen.
Verse: 2771     Hi en verloeste mich nyet alleyne

Verse: 2772     Vanden vreyseliken valle
Verse: 2773     Maer sijne holden alle

Verse: 2774     Die yet doer hem hadden ghedaen;
Verse: 2775     Soe voele als hijre wolde ontfaen

Verse: 2776     Die verurouder ende ghetroester,
Verse: 2777     Van alre sorghen hijse verloeste,


Verse: 2778     Der warighe gods holde
Verse: 2779     Den hij doe helpen wolde,

Verse: 2780     Sinte Seruaes christus bode
Verse: 2781     Die die ghewalt heuet van gode

Verse: 2782     Die hem god te romen gaff
Verse: 2783     By sinte peters graff.

Verse: 2784     Doen hij daer ghenade bat
Verse: 2785     Voer tongheren sijne stat

Verse: 2786     Dat sij moeste gestaen,
Verse: 2787     Doen was die reden soe ghedaen

Verse: 2788     Dat des en mochte wesen nyet.
Verse: 2789     Sinte peter hoem riet

Verse: 2790     Dat hijs nyet meer en dede
Verse: 2791     Ende voer die zielen bede;

Verse: 2792     Sinte Seruaes, die gods holde,
Verse: 2793     Alle die hij verloessen wolde Manuscript page: 104r  [104r]

Verse: 2794     Ghetroesten ende ontbynden
Verse: 2795     Die souden ghenade vynden.

Verse: 2796     Sinte peter, die daer was ghesant,
Verse: 2797     Den slotel gaff hij hon in die hant

Verse: 2798     Dat nye man alsulken en sach
Verse: 2799     Noch mensche ghewercken en mach

Verse: 2800     Van soe ghedanen wercke.
Verse: 2801     Dien heuet noch sijne kercke

Verse: 2802     Te lyteiken ende te trooste.
Verse: 2803     Die heer, die mich verloeste

Verse: 2804     Doen ich alsoe verdeylt was,
Verse: 2805     Der noethulper sinte Servaes,

Verse: 2806     Hi heuet mengher moeder kint
Verse: 2807     Ghetroeset dar beuoren ende sent

Verse: 2808     Ende menghe ziele ontbonden,
Verse: 2809     Die ghenade aen hoem vonden,

Verse: 2810     Mennich hondert dusent;
Verse: 2811     Ende noch doet te menger stont

Verse: 2812     Alre tijde ghelijck.
Verse: 2813     Hij heuet in hiemelrike

Verse: 2814     Voele grote werdicheit.
Verse: 2815     Dat is die gods waerheit.

Verse: 2816     Hij en mochte ouch hij opter eerden
Verse: 2817     Nommermeer volloeft werden

Verse: 2818     Mit mensscheliken dinghen.
Verse: 2819     Hi is in lutteringhen

Verse: 2820     Nae die apostele voele gheheer.
Verse: 2821     Te triecht heeft hij huys ende eer;

Verse: 2822     Dat is den lande eyn groot troost.
Verse: 2823     Sijne werdicheit heeft mich vertroest

Verse: 2824     Vut alsoe vreyseliker noet Manuscript page: 104v  [104v]
Verse: 2825     Als is die ewelike doot.

Verse: 2826     Des moet hij ommermeer
Verse: 2827     Hebben loff ende eer.

Verse: 2828     In hiemel ende in eerden
Verse: 2829     Louet men den werden,

Verse: 2830     Den groten heer Seruacium;
Verse: 2831     Des gan hem der gods soen."


Verse: 2832     Doen sprack die vrouwe Ode:
Verse: 2833     "Gheloeft sij god der goede

Verse: 2834     Ende sinte Seruaes die gheheer
Verse: 2835     Moet hebben loef ende eer

Verse: 2836     Ende moet gebenedijt sijn.
Verse: 2837     Nu segghe, lieue broeder mijn,

Verse: 2838     Sent dattu soe best getroest
Verse: 2839     Dattu vut der hellen best verloest,

Verse: 2840     Waeromme queemstu her weder
Verse: 2841     In dit ellende hier neder

Verse: 2842     In deser groter ellenden ende armoeden?"
Verse: 2843     Hij antwerde: "lieue suster goede",

Verse: 2844     Sprack der verloeste gheyste,
Verse: 2845     "Doer dijnen wille alre meyste,

Verse: 2846     Namelijck doer dijne scholde:
Verse: 2847     Dat ich dich segghen wolde

Verse: 2848     Die goede nuwe meere
Verse: 2849     Dat ich verloest weer,

Verse: 2850     Des quam ich dich te trooste.
Verse: 2851     Der heer die mich verloeste

Verse: 2852     Doen ich verordelt was
Verse: 2853     Die ghenadighe sinte Seruaes,

Verse: 2854     Dat hi te bat gheloeft sij: Manuscript page: 105r  [105r]
Verse: 2855     In nomine domini

Verse: 2856     Soe beuele ich dich, suster, dat
Verse: 2857     Dattu hem dienes des te bat

Verse: 2858     Ende des te voerder eeres
Verse: 2859     Ende dijnen vlijt daer toe keres:

Verse: 2860     Dat is dijns selues salicheit
Verse: 2861     Ende segghe des waerheit

Verse: 2862     Die ich dich hebbe cont ghedaen
Verse: 2863     Den luden, dijt int goede verstaen,

Verse: 2864     Den mannen ende den wijuen.
Verse: 2865     Men sall die reden beschrijuen

Verse: 2866     Ter eeren sanctus Seruacium."
Verse: 2867     "Dat willich voele gherne doen,"

Verse: 2868     Sprack die cloester vrouwe
Verse: 2869     Doer genade ende doer trouwe,

Verse: 2870     "Want ich bens voele vroe."
Verse: 2871     Doen schiet hij van haer alsoe

Verse: 2872     Dat sij en wiste waer hij quam.
Verse: 2873     Doen sij die redene vernam

Verse: 2874     Sij en hoerdes nyet meer noch en sach.
Verse: 2875     Sent diende sij nacht ende dach

Verse: 2876     Gode als eyn salich wijff
Verse: 2877     Ende was voert alle haer lijff

Verse: 2878     Sinte Seruaes ghehoersam
Verse: 2879     Ende seide wat sij dae vernam:

Verse: 2880     Wie datse haer broeder hadde getroost
Verse: 2881     Dat hij vander hellen waer verloost

Verse: 2882     Ouermids die hulpe van sinte Seruaes;
Verse: 2883     Ende loefden alsoe alst recht was.


Verse: 2884     Als ment te recht can verstaen
Verse: 2885     God heuet menghen mensche ghedaen Manuscript page: 105v  [105v]

Verse: 2886     Doer sinte Seruaese groet goet,
Verse: 2887     Als hij noch minnichweruen doet

Verse: 2888     Stille ende openbaer;
Verse: 2889     Dat lanck te segghen waer

Verse: 2890     Dat goet dat all van hoem gheschiet;
Verse: 2891     Men mochtes all vertellen nyet.

Verse: 2892     Des es eyn deyl beschreuen
Verse: 2893     Ende is ouch voele verholen bleuen -

Verse: 2894     Dat men wale weyt, sonder waen -
Verse: 2895     Der teyken die hij heeft ghedaen

Verse: 2896     Beide stille ende ouer luyt.
Verse: 2897     Nu bidden wi den gods druyt

Verse: 2898     Doer sijne grote ghenade
Verse: 2899     Dat hij ons nyet en versmade

Verse: 2900     Doer egheyne onse crancheit
Verse: 2901     Ende ons sijns gherechticheit

Verse: 2902     Te gods ghenaden brenghe
Verse: 2903     Ende hij ons verdenghe

Verse: 2904     Aen onsen heer ihesum keerste:
Verse: 2905     Dat hij ons gheueerste

Verse: 2906     Dat wij gebeteren onse leuen,
Verse: 2907     Wantten god der werelt hadde gegeuen

Verse: 2908     Tot eynen predickare
Verse: 2909     Ende tot eynen noethulpare;

Verse: 2910     Dat hij onse bede alsoe ontfae
Verse: 2911     Dattet ons in staden stae

Verse: 2912     Ten eweliken lyue
Verse: 2913     Ende ons te troeste blyue.


Verse: 2914     Hier mach men doecht in mercken
Verse: 2915     Van sinte Seruaes werken Manuscript page: 106r  [106r]

Verse: 2916     Ende aen sijn leuen, des hij plach,
Verse: 2917     Dat men wel gherne horen mach.

Verse: 2918     Ende die teyken die god dede
Verse: 2919     Doer sijnen wille te mengher stede

Verse: 2920     Die sijn voele heerlijck.
Verse: 2921     In dutschen dichtede dit heynrijck

Verse: 2922     Die van veldeken was geboren.
Verse: 2923     Hij hadde sinte Seruaes verkoren

Verse: 2924     Te patrone ende te heren
Verse: 2925     Des maecte hij hem dit ter eeren

Verse: 2926     Doer genade ende doer mynne;
Verse: 2927     Des hoem ouch bat die Grauynne

Verse: 2928     Van loen, die edel agnes.
Verse: 2929     Te bat lustede hoem des

Verse: 2930     Dat hijt te dutschen keerde,
Verse: 2931     Alse hoem die vite leerde

Verse: 2932     Daer nae der waerheit in was ghescreuen
Verse: 2933     Des heilighen sinte seruaes leuen

Verse: 2934     Ende sijne myraculen scone
Verse: 2935     Na sijnre translacione

Verse: 2936     Die noch sijn voele heersam.
Verse: 2937     Als hij die waerheit dae vernam

Verse: 2938     Gherechte ende ontwyuelijck,
Verse: 2939     All daer nae dichtet heynrijck

Verse: 2940     Voele recht ende bescheydelijck,
Verse: 2941     Dat hij bedechtelijck

Verse: 2942     Nye daer aen en mysde noch en loech.
Verse: 2943     Des bat hem hessel oich

Verse: 2944     Des men doch wale vermanen mach
Verse: 2945     Die doen der Costerijen plach.

Verse: 2946     Heynrick, die dit berichtede, Manuscript page: 106v  [106v]
Verse: 2947     Ende in dutschen dichtede

Verse: 2948     Ende alle dies hoem baden
Verse: 2949     Ende hulpe daer toe daden

Verse: 2950     Ende allen dient lieff was,
Verse: 2951     Den moet god ende sinte Seruaes1

Verse: 2952     Verloessen ende ontbenden
Verse: 2953     Als sij dit leuen eynden;

Verse: 2954     Dat hon goet moet gheuen
Verse: 2955     Vroude ende ewich leuen

Verse: 2956     Ende wonne onuerganckelijck.
Verse: 2957     Amen - des bidt heynrijck

Verse: 2958     In des waren gods namen
Verse: 2959     Goede lude alle te samen

Verse: 2960     Die dit boeck hoeren leesen,
Verse: 2961     Dat hij in haer ghedynge moet wesen

Verse: 2962     Te gode van hiemelrike
Verse: 2963     Dat hij ghenadelike

Verse: 2964     Sijne ziele moete verloessen
Verse: 2965     Want hi decke hadde mesdaen

Verse: 2966     Ende eyn sondich mensche was -
Verse: 2967     Dat hem der goede sinte Seruaes

Verse: 2968     Sijne ziele moete verloessen
Verse: 2969     Vanden duulen den boesen,

Verse: 2970     Dat sij hem nyet en moeten scaden
Verse: 2971     Ende hij die ziele moete bestaden

Verse: 2972     In dat ewighe liecht,
Verse: 2973     Die grote heer van triecht,

Verse: 2974     Dat hij sijne ziele make vry
Verse: 2975     Inden name goids, Amen, dat sy.


AMEN

This text is part of the TITUS edition of Hendrik van Veldeke, St. Servaes Legende.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 10.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.