TITUS
Eznik of Kolb, De Deo
Part No. 3
Previous part

Chapter: 3  
Line of edition: 5     Եւ որ առողջ միտս ունին, ոչ զշարժունսն՝ այլ զշարժիչն պարտին փառաւորել.
Line of edition: 6     եւ ոչ ընդ արբանեակսն, այլ ընդ վարիչն պարտին զարմանալ. եւ ոչ ընդ
Line of edition: 7     գնայունսն3, այլ ընդ գնացուցիչն. քանզի եւ նոքին իսկ իւրաքանչիւր փոփոխմամբք4
Line of edition: 8     յայտ առնեն, եթե ե5 ոմն՝ որ փոփոխէ զնոսա. արեգակն՝ ծագելովն
Line of edition: 9     եւ վերանալով եւ ի մուտս դառնալով. եւ լուսին՝ աճմամբ լնլով եւ նուազելով.
Line of edition: 10     եւ այլք եւս յարարածոցն ըստ իւրաքանչիւր բնութեանց շարժելովն եւ դադարելով6։
Line of edition: 11     Եւ արդ չէ առողջ մտաց զշարժիչն եւ զփոփոխիչն թողուլ, եւ շարժնոցն
Line of edition: 12     եւ փոփոխելեաց պաշտաւն տանել եւ երկրպագութիւն մատուցանել. Manuscript Page: 191r   զի
Line of edition: 13     որ շարժին եւ փոփոխի՝ չէ էական. [ Page of ed. 1826: 12   ] այլ կամ լեալ յումեքէ եւ յիմեքէ, եւ
Line of edition: 14     կամ հաստեալ ի չգոյէ։ Եւ որ էն եւ շարժէ զամենայն, ինքն ոչ շարժի եւ
Line of edition: 15     ոչ փոփոխի, քանզի էական է եւ անշարժական է։
Line of edition: 16     [ Chapter of ed. 1826: G   ] Եւ զի մի էութիւն մշտնջենաւորական է եւ պատճառ ամենեցուն
Line of edition: 17     լինելոյ7, այնմ՝ եւ որ զբազմաստուածեան պաշտամունսն մուծին՝ վկայեն8,
Line of edition: 18     եւ պատճառեն այսպէս։ Մեք, ասեն, քանզի չեմք բաւական մերձենալ յամենեցունց
Line of edition: 19     պատճառն, յէն ի գոյն ի մշտնջենաւորն յանմատոյցն, վասն այնորիկ
Line of edition: 20     այլովքն խոնարհագունաւք9 նմա պաշտաւն մատուցանեմք, եւ որովք նմա
Line of edition: 21     զպաշտաւնն մատուցանեմք, հարկ է եւ զնոսա ողոքել զոհիւք եւ նուիրաւք։
Line of edition: 22     Եթե որպէս վկայենն10 ՝ մի է պատճառ ամենեցուն, եւ նոյն էական եւ
Line of edition: 23     մշտնջենաւոր, յայտ է թե այլքն ոչ էականք են եւ ոչ մշտնջենաւորք. եւ զիա՞րդ
Line of edition: 24     չէականքն եւ չմշտնջենաւորք11 ընդ էականին Manuscript Page: 191v   եւ ընդ մշտնջենաւորին երկրպագութիւն
Line of edition: 25     առնու/ցուն12։ [ Page of ed. 1826: 13   ] Եւ մանաւանդ մարմնաւորք եւ երեւելիք, որպէս
Line of edition: 26     արեգակնդ եւ լուսինդ եւ աստեղք եւ հուր եւ ջուր եւ երկիր, որ ի մոգուց եւ ի
Line of edition: 27     հեթանոսաց պաշտին։
Line of edition: 28     Ապա13 եթե ասիցէ ոք յայնպիսեացն. բարիոք է, զի մի էութիւն պատճառ
Line of edition: 29     ամենայնի ասէք. արդ եթե մի էութիւն է՝ որ զամենայն յամենայնի ազդեցուցանէ
Line of edition: 30     եւ չիք ինչ նմա հակառակ, մեզ զերախտաւորսն եւ զբարերարսն՝ որ ի նմանէ
Line of edition: 31     կարգեալ են՝ զիա՞րդ հրամայէք14 անարգել. ասասցուք, եթե զերախտաւորսն եւ
Line of edition: 32     զբարերարս՝ որ ի նմանէ կարգեցան՝ մեք ոչ հրամայեմք15 անարգել. բայց
Line of edition: 33     դարձեալ եւ ոչ զպաշտաւն արարչին՝ արարածոցն մատուցանել. զի չիք ոք բարերար
Page of edition: 420   Line of edition: 1     եւ երախտաւոր, բայց միայն որ արար եւ ոչ խնայեաց1 եւ պահէ կենդանի
Line of edition: 2     զբանաւորսն աներեւոյթս, <եւ զանբանաւորսն երեւոյթս>2 եւ ոչ նախանձի.
Line of edition: 3     զհրեշտակաց ասեմ եւ զհոգւ ոց3 մարդկան եւ զկայակա/նացն Manuscript Page: 192r   <եւ զգոյականացն>2
Line of edition: 4     անշնչոց յիւրաքանչիւր կայանի։
Line of edition: 5     [ Page of ed. 1826: 14   ] Արդ բարիոք4 է արեգակն եւ գեղեցիկ բնութեամբ, եւ մեզ եւ ամենայն
Line of edition: 6     արարածոց՝ որ ի ներքոյ5 երկնից՝ յաւգուտ եւ ի դարման, իբրեւ ճրագ մի ի մեծի
Line of edition: 7     տան ի մէջ ձեղուան եւ յատակի լուցեալ՝ առ ի ղխաւարն եւ զստուերն զերկուց6
Line of edition: 8     մեծացն անաւթոց ի բաց ի միջոյ7 փարատելոյ8. բայց ինքն եթե իցէ եւ եթե
Line of edition: 9     չիցէ՝ զայն ոչ գիտէ, զի չէ ի բանաւորաց եւ ի մտաւորաց. նոյնպէս եւ այլքն
Line of edition: 10     յանշնչոցն արարածոց. եւ թե ջուր թե հուր թե երկիր թե աւդ, թե իցեն եւ թե
Line of edition: 11     չիցեն՝ զայն ոչ գիտեն, եւ զսպասաւորութիւնն՝ յոր կարգեցան՝ անդադար մատուցանեն,
Line of edition: 12     վարելով այնր՝ որ կազմեացն զնոսա։ Եւ մեք ոչ անարգեմք զնոսա, եւ ոչ
Line of edition: 13     պաշտաւն մատուցանեմք նոցա. այլ հայեցեալ9 ընդ նոսա՝ փառաւորեմք
Line of edition: 14     զկարգիչն նոցա եւ զյաւրինիչ, զի մեզ ի պէտս են, եւ կարգչին իւրեանց ի
Line of edition: 15     փառս։
Line of edition: 16     Զիա՞րդ պաշտիցեմք զարեգակն, Manuscript Page: 192v   զի մերթ կոչի իբրեւ զծառայ10 առ
Line of edition: 17     [ Page of ed. 1826: 15   ] ի սպասն՝ յոր կարգեցաւ՝ հասանելոյ11, եւ մերթ երթայ12 ղաւղէ իբրեւ
Line of edition: 18     զարհուրեալ, եւ տայ13 տեղի խաւարին լնուլ զմիջոց ի մեծի տանս. եւ ընդ
Line of edition: 19     ժամանակս ժամանակս ի խաւար դառնայ14 առ ի յանդիմանութիւն եւ յամաւթ
Line of edition: 20     իւրոցն պաշտաւնէիցն, յայտ արարեալ՝ եթե չեմ ես արժանի պաշտաման, այլ
Line of edition: 21     այն՝ որ զիս եւ15 զամենայն տիւ16 լուսաւոր պահէ, եւ զցայգ ղաւղեցուցանէ, եւ
Line of edition: 22     երբեք երբեք խաւարեցուցանէ17. եւ իբրեւ խաւսուն բերանով անշշունջն
Line of edition: 23     բողոքէ՝ եթե չեմ արժանի պաշտաւն առնլոյ18 այլ պաշտաւն հարկանելոյ19։
Line of edition: 24     Կամ զլուսին՝ որ ՙամսոյ ամսոյ20 հիւծանի, գրեթե եւ մեռանի, եւ ապա
Line of edition: 25     սկիզբն առնու կենդանանալոյ21, զի քեզզ զյարութեան աւրինակ նկարիցէ։
Line of edition: 26     Կամ զաւդ՝ որ մերթ գոչիցէ վարազացեալ հրամանաւ, եւ մերթ սարսէ
Line of edition: 27     ի գոչելոյն՝ սաստիւ։
Line of edition: 28     Եւ կամ զհուր՝ որում եւ զքեզ իսկ երկրորդ արարիչ կազմեաց յաւրինիչն,
Line of edition: 29     զի յորժամ կամիցիս՝ վառից Manuscript Page: 193r   ես, եւ յորժամ կամիցիս՝
Line of edition: 30     խափու/ցանիցես։ [ Page of ed. 1826: 16   ]
Line of edition: 31     Կամ զերկիր՝ որ հանապազ բրեմք, եւ ցանկ կոխեմք, եւ զաղբ զմեր եւ
Line of edition: 32     զանասնոց մերոց ի նա հեղումք։
Line of edition: 33     Կամ զջուրս՝ զոր հանապազն ըմպեմք22, եւ զանուշութիւնն նոցա ի
Page of edition: 421   Line of edition: 1     ժանտահոտութիւն1 ի փորի մերում դարձուցանեմք, եւ զներքին եւ զարտաքին
Line of edition: 2     աղտեղութիւնս մեր նոքաւք սրբեմք։
Line of edition: 3     Եւ այսու ամենայնիւ յայտ է՝ թե զոր առ աստուածսն ունին, անարգեն
Line of edition: 4     շատք եւ2 անպատուեն3։ Նա եւ դողումն եւ սոսկումն ունի զարարածսն,
Line of edition: 5     յորժամ զպատիւ արարչին ոք նոցա մատուցանիցէ. եւ յայտ առնէ երկիր
Line of edition: 6     շարժելո3, եւ լուսաւորքն խաւարելո3, եւ աւդքն գժդմելո3 եւ քստմնելով,
Line of edition: 7     եւ ծով սաստկութեամբ ալեացն սպառնալեաւք։ Զի թե ոչ սաստ արարչին
Line of edition: 8     նահանջէր4 զնոսա, մի մի ի նոցանէն բաւտկան էր զամենեսեան սատակել՝
Line of edition: 9     առ ի խնդրելոյ5 զվրէժ անարգանացն հասարակաց արարչին. կամ ծով
Line of edition: 10     ծածկելով, որ տկար Manuscript Page: 193v   աւազովն պաշարեալ՝ չիշխէ [ Page of ed. 1826: 17   ] անցանել ըստ
Line of edition: 11     հրաման. կամ երկիր կլանելով, որ ի վերայ6 ոչնչի7 կայ8 հաստատեալ, եւ
Line of edition: 12     յոո̈նչ դառնալ եւ դարձուցանել չէ պատշաճ զիւր զբնակիչսն. կամ հողմ
Line of edition: 13     պարտասեցուցանելով, որ կենդանութիւնն է ամենայն շնչաւորաց, եւ չիշխէ
Line of edition: 14     արգելուլ զկենդանութիւն՝ արանց հրամանի կենդանապահին. կամ աւդք երբեմն
Line of edition: 15     զսառամանիսն շնչելով, եւ երբեմն զխորշակն9 բերելով, եւ լինէր ամենայն ինչ
Line of edition: 16     ոչինչ։
Line of edition: 17     Այլ նա աւասիկ իբրեւ զկառս իմն լծեալ ի չորից երիւարաց զաշխարհս
Line of edition: 18     տեսանեմք, ի ջերմութենէ ի ցրտութենէ ի ցամաքութենէ ի խոնաւութենէ. եւ
Line of edition: 19     զաւրութիւն10 իմն ծածուկ կառավար, որ զչորս կագեցողսն ընդ միմեանս ի
Line of edition: 20     հաշտութեան եւ ի հաւանութեան պահեալ նուաճէր։ Ամենայն կառք ի համազգեաց
Line of edition: 21     երիւարաց լծին, բայց միայն այսց կառաց՝ որ ի չհամազգեաց լծեալ են.
Line of edition: 22     եւ որ ի համազգեացն լծեա/լ Manuscript Page: 194r   են՝ <երիվարքն>11 երբեմն սայթաքեն,
Line of edition: 23     երբեմն աւձտեն եւ ի տագնա/պի [ Page of ed. 1826: 18   ] զկառավարն եւ զանձինս կացուցանեն, եւ
Line of edition: 24     երբեմն խորտակումն իսկ12 կառացն գործեն. եւ յորժամ ողջ կառքն իցեն, եւ
Line of edition: 25     ողջ կառավարն, եւ վարժ երիվարքն, ուշ եդեալ ի հանդէպ երեսացն եւեթ
Line of edition: 26     արշաւին. եւ այս կառք զարմանալիք ի հակառակ եւ յաննման երիվարաց լծեալ
Line of edition: 27     եւ ծածուկ ձեռամբ ուղղեալք, ոչ ի մի միայն կողմն ի13 հանդէպ երեսացն
Line of edition: 28     եւեթ արշաւին, այլ յամենայն կողմանս վարգին, եւ ընդ հանուր արշաւին, եւ
Line of edition: 29     ընդ բնաւս սլանան14, եւ ամենայնի բաւական են։ Յորժամ ընդ արեւելս ընթանան,
Line of edition: 30     չէ ինչ արգել՝ թե ընդ արեւմուտս ոչ արշաւիցին, եւ յորժամ ընդ հիւսւսի
Line of edition: 31     վարգին, չէ ինչ15 արգել՝ թե ընդ հարաւ ոչ սուրայցեն. զի ձեռն կառավարին
Line of edition: 32     բաւական է յամենայն կողմանս դիմեցուցանել, եւ ընդ չորս անկիւնս16 տիեզերաց
Line of edition: 33     արշաւեցուցանել։
Page of edition: 422     
Next part


This text is part of the TITUS edition of Eznik of Kolb, De Deo.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 4.2.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.