TITUS
Johannes Chrysostomus, Commentary on St. Matthew
Part No. 6
Previous part

Chapter: 5  
Part: T  
Line: 11       სიტყუაჲ ესე: "ესე ყოველი იქმნა, რაჲთა აღესრულოს თქუ\მული
Line: 12    
იგი უფლისა მიერ წინაწარმეტყუელისაგან: აჰა, ქალწული მი\უდგეს
Line: 13    
და შვეს ძე და უწოდიან სახელი მისი ემმანუელ, რომელ არს
Line: 14    
თარგმანებით: ჩუენ თანა ღმერთი" (1,22-23 Link to adisnt Link to cinant Link to giornt).

Line: 15       
გესმა, ვითარმედ მრავალნი თქუეს შორის იტყჳან, თუ ვითარ იქმნე\ბის
Line: 16    
ესე, რომელ გუესმოდის რაჲ სწავლაჲ ესე სულიერი ეკლესიასა
Line: 17    
შინა, ლმობიერ ვიქმნებით და გან-რაჲ-ვიდით ამიერ, ლმობიერებაჲ იგი
Line: 18    
წარჴდის და უხუად შევიცვალნით. ისმინეთ უკუე, თუ ვინაჲ იქმნების
Line: 19    
საქმე ესე: ამისთჳს, რამეთუ განხჳდეთ რაჲ ამიერ, მეყსეულად კაცთა
Line: 20    
თანა უწესოთა აღერევით და საქმეთა ცუდთა და მავნებელთა შეექცე\ვით.
Line: 21    
არამედ არა ჯერ არს, მი-რაჲ-ხჳდეთ ეკლესიით სახიდ თქუენდა,
Line: 22    
მეყსეულად უწესოებისა ჴელყოფაჲ, არამედ მი-რაჲ-ხჳდეთ კაცად-კაცა\დი
Line: 23    
სახლად, პირველად ლოცვისა შეწირვაჲ ჯერ არის და მერმე წიგნისა
Line: 24    
ჴელად აღებაჲ და მცირედ აღმოკითხვაჲ და ესრეთ საქმეთა ჴორციელ\თა
Line: 25    
ჴელყოფაჲ. აწ უკუე გნებავს თუ სმენილთაცა სიტყუათა არა და\ვიწყებად
Line: 26    
და ლმობიერებისა მის კეთილისა დამარხვად, განაჩინეთ
Line: 27    
მსგეფსსა შინა ერთი დღე სულიერისა საქმისა შესაქცეველად და დღესა
Line: 28    
მას ერთსა შჳდეულისასა შემოკრბებოდეთ აქა და ისმენდით სიტყუათა
Line: 29    
ამათ სულიერთა და მას დღესა ყოვლითურთ სიტყუათა მათ იწურთი\დით
Line: 30    
და სახლეულთა თქუენთა მიუთხრობდით, რაჲთა შეექუსოს ჴსე\ნებაჲ
Line: 31    
თქუმულთა ამათ გონებასა თქუენსა და დაუვიწყებელ იქმნას. და
Page: I-86   Line: 1    
არა ძნელ არს ესე, არამედ ფრიად სუბუქ. რამეთუ დასასჯელ ვართ,
Line: 2    
უკოეთუ ექუსი დღე იყოს ჴორცთა და სოფლისა ზრუნვათათჳს განჩე\მებულად
Line: 3    
და სულიერისათჳს არცათუ ერთი დღე თავსვიდვათ წარგებად.
Line: 4    
არა ჰხედავთა შვილთა თქუენთა, რამეთუ რაი-იგი ისწავლონ სასწავლო\სა
Line: 5    
შინა, მო-რაჲ-ვიდენ სახლად, დღე ყოველ იწურთიან მას. უკუეთუ
Line: 6    
ჩუენცა არა ესრეთ ვქმნათ, არაჲ სარგებელი ვპოოთ შთასხმითა წყლი\საჲთა
Line: 7    
ჭურსა შინა განჴურეტილსა, რომელნი-ესე არა ვაჩუენებთ ესევი\თარსა
Line: 8    
მოღუაწებასა საღმრთოთა საქმეთა შინა, ვითარ-იგი გუაქუს
Line: 9    
ოქროჲსათჳს და ვეცხლისა. რამეთუ მცირედი თუ ვინმე ოქროჲ პოის
Line: 10    
საუნჯეთა შინა და ვაშკარანთა, დამალის და ბეჭდითა დაჰკრძალის;
Line: 11    
ხოლო ჩუენ ვჰპოებთ სიტყუათა უპატიოსნესთა ოქროჲსა და მარგა\ლიტისა
Line: 12    
და ქვათა პატიოსანთა, სიტყუათა სულისა მიერ წმიდისა თქუ\მულთა,
Line: 13    
განა არა შევიღებთ კრძალულებით საუნჯეთა შინა გონებისა
Line: 14    
ჩუენისათა, არამედ უდებებით გუაქუს იგი წარსაპარველად მტერისა
Line: 15    
მიერ. ვინ უკუე შემიწყალნეს ჩუენ, რომელნი-ესე მბრძოლნი ვართ
Line: 16    
თავთა ჩუენთანი, არამედ აწ ვიწყოთ მოსწრაფებით დამარხვად სული\ერისა
Line: 17    
მის საფასისა. რამეთუ არა შესაძლებელ არს ერთსა შინა დღესა
Line: 18    
ყოველივე წარმოთქუმად ჩუენ მიერ, არამედ რათ-იგი მრავალთა შინა
Line: 19    
დღეთა მიგითხრათ, ვითარცა ჯაჭჳ ოქროჲსათ შეათხზენით ურთიერთას
Line: 20    
და გაქუნდეს ყოველივე იგი გუამი წერილთაჲ სრული გონებათა შინა
Line: 21    
თქუენთა. ისმინეთ უკუე, რაჲ-ესე აწ წარვიკითხეთ:

Part: s  
Line: 22       
სახარებაჲ: ესე ყოველი იქმნა, რაჲთა აღესრულოს თქუმული
Line: 23    
იგი უფლისა მიერ წინაწარმეტყუელისაგან: აჰა ქალწული მიუდგეს და
Line: 24    
შვეს ძჱ და უწოდიან სახელი მისი ემმანუელ" (1,22-23 Link to adisnt Link to cinant Link to giornt).

Part: t  
Line: 25       
თარგმანი: პირველად თქუა მიდგომილებაჲ იგი სულისა მიერ
Line: 26    
წმიდისა და შობაჲ იგი უხრწნელი. მერმე მიხედნა უფსკრულსა მას
Line: 27    
კაცთმოყუარებისა ღმრთისასა, თუ ვითარ მოულოდებელი იგი და მო\უგონებელი
Line: 28    
საქმე იქმნა, ვითარ რჩულნი იგი ბუნებისანი დაიჴსნეს,
Line: 29    
ვითარ განდგომილთა მათ და რისხვეულთა დაგებათ იქმნა და უზეშთა\ესი
Line: 30    
იგი ყოველთაჲ უმდაბლესისა და უდარესისა ყოველთაჲსა მოვიდა,
Line: 31    
შუა კედელნი დაიჴსნეს და წყალობაჲ ღმრთისაჲ სოფელსა მოეფინა.
Line: 32    
ღირსად საკჳრველებისა მის ღაღატ-ყო, ვითარმედ: "ესე ყოველი იქმნა,
Line: 33    
რაჲთა აღესრულოს თქუმული იგი უფლისა მიერ", ვითარმცა იტყოდა,
Line: 34    
ვითარმედ: "ნუ ჰგონებ, თუ ახალი არს განზრახვაჲ ესე, არამედ პირ\ველითგანვე
Line: 35    
განგებულ იყო, ვითარცა გუესმის, ვითარ იტყჳს პირითა
Line: 36    
ესაიაჲსითა". ხოლო ამას ანგელოზი ეტყჳს იოსებს ჩუენებასა შინა,
Page: I-87   Line: 1    
რაჲთა განეღჳძოს რაჲ და მოიჴსენოს სიტყუაჲ წინაწარმეტყუელისაჲ,
Line: 2    
გულისჴმაყოს ჭეშმარიტებაჲ თქუმულთაჲ მათ და ცნას, ვითარმედ ესე
Line: 3    
არს ქრისტე, ძე ღმრთისაჲ, რომელსა ქადაგებდეს წინაწარმეტყუელნი, და
Line: 4    
ჰრწმენეს ჭეშმარიტებაჲ სიტყუათა მათ ანგელოზისათაჲ.

Line: 5       
ესე პირველითგან არა მიუთხრა ქალწულსა, ახარებდა რაჲ. ხოლო
Line: 6    
იოსებს, ვითარცა მეცნიერსა წიგნებისა მის წინაწარმეტყუელთაჲსა,
Line: 7    
სამართლად აღუჴსენა სიტყუაჲ ესაიაჲსი და პირველ ამისა ეტყოდა,
Line: 8    
ვითარმედ: "მარიამ, ცოლი შენი". ხოლო აწ, ვინაჲთგან წინაწარმეტ\ყუელი
Line: 9    
მოწამედ მოიყვანა ჟამსა თჳსსა, სახელსდვა მას ქალწულად,
Line: 10    
რაჲთა ასმინოს სიტყუაჲ, რომელი წურთილ იყო მის მიერ სიყრმითგან
Line: 11    
და არღარა შეორგულდეს საკჳრველსა მას ზედა. ამისთჳს მოწამედ ჭეშ\მარიტებისა
Line: 12    
სიტყუათა თჳსთაჲსა მოიყვანა ანგელოზმან წინაწარ\მეტყუელი
Line: 13    
და არა მისა ოდენ კმა იყო, არამედ ღმრთისაცა აღიყვანა
Line: 14    
სიტყუაჲ და ჰრქუა: "ესე არს, რომელსა იტყჳს უფალი პირითა ესაიაჲ\სითა:
Line: 15    
აჰა, ქალწული მიუდგეს და შვეს ძე და უწოდიან სახელი მისი
Line: 16    
ემმანუელ". ვითარ უკუე არა ეწოდა ემმანუელ, არამედ იესუ ქრისტე?
Line: 17    
რამეთუ არა თქუა, თუ უწოდო, ანუ თუ უწოდოს, არამედ უწოდიანო,
Line: 18    
უწოდიან ერთაო და ჭეშმარნტებამან საქმისამან. რამეთუ არს ესე
Line: 19    
ჩუეულებაჲ წერილისაჲ, რაჲთა წესი იგი, რომელი საქმეთა მიერ დამ\ტკიცნებინ,
Line: 20    
სახელად უწოდის, ვითარცა აწ ესე არს, რამეთუ სიტყუაჲ
Line: 21    
იგი, ვითარმედ "უწოდიან სახელი მისი ემმანუელ", ამას მოასწავებს,
Line: 22    
ვითარმცა იტყოდა, ვითარმედ: იხილონ ღმერთი კაცთა თანა. რამეთუ
Line: 23    
მარადიოს იყო იგი კოცთა თანა და "სავსე არს ცაჲ და ქუეყანაჲ დიდები\თა
Line: 24    
მისითა"; არამედ ესრეთ, ვითარ აწ იქმნა, არღასადა ყოფილ იყო,
Line: 25    
რაჲთამცა მიიხუნა ჴორცნი კაცობრივნი და იქცეოდა ქუეყანასა ზედა.
Line: 26    
ამისთჳს თქუა: "უწოდიან სახელი მისი", ესე იგი არს, ხედვიდენ ყო\ველნი
Line: 27    
ღმერთსა კაცთა თანა. ამას ზედა, უკუეთუ ჯერეთ მედგრობდენ
Line: 28    
ჰურიანი და არა შერწყნარებდენ სიტყუასა ამას, ვჰკითხოთ მათ, ვითარ
Line: 29    
იტყჳს იგივე წინაწარმეტყუელი: "და მრქუა მე უფალმან: "უწოდი სახე\ლი:
Line: 30    
ადრე წარმოტყუენე და მსწრაფლ წარმოიღე". ოდეს ეწოდა მას
Line: 31    
ესე სახელი? ნუ იყოფინ! არამედ ვინაჲთგან იშვა რაჲ უფალი ქალწუ\ლისაგან,
Line: 32    
წარმოიტყუენა ძალი მტერისაჲ და გამოიჴსნეს, რომელნი შე\ეწყუდინეს
Line: 33    
ჯოჯოხეთს, ამისთჳს თქუა, ვითარმედ: "უწოდი სახელი: ადრე
Line: 34    
წარმოტყუენე და მსწრაფლ წარმოიღე". წესი იგი საქმისაჲ სახელად
Line: 35    
აღწერა და კუალად იტყჳს ქალაქისა მისთჳს, ვითარმედ: "გეწოდოს
Page: I-88   Line: 1    
შენ ქალაქი სიმართლისაჲ, დედაქალაქი სარწმუნოჲ, სიონ" . და არა\სადა
Line: 2    
იპოების ვითარმედ ეწოდა სახელი ქალაქსა მას სიმართლედ, არა\მედ
Line: 3    
მარადის იერუსალჱმ იყო სახელი მისი, გარნა უმჯობესისა მიმართ
Line: 4    
შეცვალებასა მისსა მოასწავებდა და წესი იგი საქმისაჲ სახელად განა\ჩინა.
Line: 5    
რამეთუ ჭეშმარიტად საქმეთამიერი სიმტკიცე უძლიერეს არს მა\რადის
Line: 6    
სახელისა და უჭეშმარიტეს. ხოლო კუალად სხუასაცა წინამიყო\ფენ
Line: 7    
სიტყუასა უგუნურნი იგი და თუალდობრმობილნი ჰურიანი, ვითარ\მედ
Line: 8    
თქუმულ არს სხუათა; მიერ თარგმანთა, რომელთა ებრაულისაგან
Line: 9    
ბერძულად თარგმანეს, ვითარ აკჳლა და სჳნმახოს., ვითარმედ: "ესერა
Line: 10    
ქალი მიუდგეს" და არა თქუეს ქალწული, დაღაცათუ სამეოცდაათთა
Line: 11    
მათ თარგმანთა ქალწული თქუეს. პირველად ამას ვიტყჳთ ჩუენ, ვითარ\მედ
Line: 12    
ყოველივე, რავდეი სამეოცდაათთა მათ თარგმნეს, იგი არს ჭეშმა\რიტი
Line: 13    
და სარწმუნოჲ თარგმანებათ, რამეთუ იგი უწინარეს ქრისტეს
Line: 14    
მოსლვისა მრავლითა წლითა იყვნეს და ორ-ორი შეყენებულ იყო პტო\ლემეოს
Line: 15    
მეფისა მიერ და ყოველნი ერთსა წიგნსა თარგმნიდეს. რამეთუ
Line: 16    
ოცდაათხთმეტგზის ითარგმანა თითოეული წიგნი, ვითარცა იყვნეს სა\მეოცდაათნი,
Line: 17    
ორ-ორი სენაკსა ერთსა შეყენებულ; და მერმე მოიღის
Line: 18    
მეფემან ყოველთა აღწერილი და არა იპოის ყოვლადვე მათ შორის
Line: 19    
განწვალებაჲ, არამედ ყოველივე სწორად აღწერილ არნ, რამეთუ მად\ლი
Line: 20    
ღმრთისაჲ განაგებდა ამას. ამისთჳსცა უეჭუელ არს მათ მიერ თარ\გმანებული,
Line: 21    
ხოლო აკჳლა და სჳნმახოს და თეოდოტიონ შემდგომად
Line: 22    
მრავლისა ჟამისა ქრისტეს მოსლვისა გამოჩნდეს და თარგმნეს წიგნები
Line: 23    
იგი ებრაული ბერძულებრ, არა თუ ერთსა ჟამსა იყვნეს, არამედ აკჳლა
Line: 24    
ადრიანოს მეფისა ძე იყო, რომელი ქრისტეანე იქმნა წარმართთაგან და
Line: 25    
კუალად დაუტევა ქრისტეაინობაჲ და ჰურია იქმნა და წინადაიცჳთა; და
Line: 26    
სჳნმახოს პერტინაქს მეფისა ზე სამარიტელი იყო, ხოლო თეოდოტიონ
Line: 27    
კომოდ მეფისა ზე, წვალებისაგან მარკიანელთაჲსა. ესე სამნივე წინა\აღმდგომ
Line: 28    
ქრისტეანთა სარწმუნოებასა იყვნეს და არარაჲ ჭეშმარიტი და
Line: 29    
უცთომელი თარგმნეს, არამედ, რავდენიცა შეუძლეს წინააღმდგომად
Line: 30    
ჩუენისა ამის სარწმუნოებისა, გარდააქცინეს წერილნი. ხოლო სამე\ოცდაათთა
Line: 31    
შორის არცა ამისი არს იჭჳ, თუ შემწე ჩუენდა იყვნეს, არცა
Line: 32    
თუ მბრძოლ, ამისთჳსცა უეჭუელ და ჭეშმარიტ არს თარგმანებაჲ მათი
Line: 33    
და მადლითა მით სულისა წმიდისაჲთა აღსრულებულ. ხოლო დაღაცა\თუმცა
Line: 34    
ესრეთ წერილ იყო, არავე დამაყენებელ არს სიტყუაჲ ეგე, არცა
Line: 35    
წინააღმდგომ ჩუენდა. რამეთუ რაჲ წინააღმდგომ არს, ანუ რაჲ განყო\ფლებაჲ,
Page: I-89   Line: 1    
გინათუ ესრეთ თქუას, ვითარმედ: "ესერა ქალი მიუდგეს
Line: 2    
უთესლოდ", გინათუ: "ესერა ქალწული მოუდგეს". არამედ ჩუენ სიტყუასა
Line: 3    
მას დაწესებულსა და სამეოცდაათთა მიერ გამოთარგმანებულსა შევი\წყნარებთ,
Line: 4    
ვითარმედ: "ესერა ქალწული მიუდგეს და შვეს ძე და უწო\დიან
Line: 5    
სახელი მისი ემმანუელ". არამედ კუალად სხჳთაცა სიტყჳთა წინა\აღგჳდგებიან
Line: 6    
შვილნიო ჰურიათანი, გუელნი იგი ნაშობნი იქედნეთანი და
Line: 7    
იტყჳან ვითარმედ: იყავნ სიტყუაჲ იგი ეგრეთ. ვითარმედ, "აჰა, ესერა,
Line: 8    
ქალწული მიუდგეს და შვეს ძე; ვინაჲ ჩანს ამის სიტყჳსაგან, თუ
Line: 9    
უქორწინებელად და უთესლოდ მიუდგა? რამეთუ ყოველი დედაკაცი
Line: 10    
პირველად ქალწულ არნ და მერმე შეერთებითა მამაკაცისაჲთა მიუდგეს
Line: 11    
და აქაცა წინაწარმეტყუელი იტყჳს: "აჰა, ქალწული მიუდგეს"; ხოლო
Line: 12    
ამას არღარა შესძინებს, ცრუ უქორწინებელად და უთესლოდ. ამის ესე\ვითარისა
Line: 13    
გესლოანისა სიტყჳსა მათისა მიმართ პირველად ესე ვთქუათ,
Line: 14    
ვითარმედ: ნეტარ არიან ყურნი, რომელთა არა ასმიეს ჴმაჲ საეშმაკო\თა
Line: 15    
სიტყუათა თქუენთაჲ, და თუალნი, რომელთა არა უხილავს დაბნე\ლებული
Line: 16    
პირი თქუენი და გულნი, რომელნი არა მოწყლულ არიან გეს\ლიანითა
Line: 17    
მით ნაკბენითა თქუენითა; მერმე ესე მიუგოთ: ურჩულონო
Line: 18    
და მედგარნო, რომელთათჳს იტყჳს ესაია: "მოედით აქა, ძენო ურჩუ\ლოთანო
Line: 19    
და ნათესავნო მემრუშეთანო, ვის ზედა აღაღეთ პირი თქუენი,
Line: 20    
ანუ ვის ზედა განსძართ ენაჲ თქუენი, ანუ არა თქუენ ხართა შვილნი
Line: 21    
წარწყმედისანი, ნათესავნი უშჯულონი, რომელნი ევედრებოდეთ კერ\პთა
Line: 22    
ხეთა ქუეშე სერტყოვანთა. დაუკლევდით შვილთა თქუენთა ჴევთა
Line: 23    
შინა და შორის კლდეთა და ადგილთა ღელეთა? მუნ არს ნაწილი თქუ\ენი
Line: 24    
და ესე არს სამკჳდრებელი თქუენ მათდა შესწირენ შესაწირავნი.
Line: 25    
ვაჲ სულსა თქუენსა, რამეთუ ბოროტო იზრახეთ". ესევითარსა მრა\ვალსა
Line: 26    
შემსგავსებულად ურჩულოებისა თქუენისა გეტყჳს ესაია და სხუ\ანი
Line: 27    
იგი წინაწარმეტყუელნი; "გულფიცხელნო და ქედფიცხელნო და
Line: 28    
წინადაუცუეთელნო გულითა, თქუენ მარადის სულსა წმიდასა ანტაკ\რად
Line: 29    
წანიააღუდგებით; ვითარცა მამანი თქუენნი, ეგრეცა თქუენ. რო\მელნი
Line: 30    
წინაწარმეტყუელთაგანნი არა დევნეს მამათა თქუენთა და მოს\წყჳდნეს,
Line: 31    
რომელნი წინაჲსწარ უთხრობდეს მოსლვასა მას წმიდისა და
Line: 32    
მართლისასა, რომლისა თქუენ შინაგანმცემელ და მკლველ იქმნე\ნით.
Line: 33    
და აწ სიტყუათა მათ საწინაწარმეტყუელოთა ბირებითა მამისა
Line: 34    
თქუენისა ეშმაკისაჲთა გარდააქცევთ და ალაგთა უფლისათა წრფელთა
Line: 35    
გულარძნილებითა თქუენითა ღრღჳან-ჰყოფთ; აღმოიკითხეთ, უკეთურ\ნო,
Page: I-90   Line: 1    
ზემოჲთრე სიტყუაჲ წინაწარმეტყუელისაჲ და აღიხილენით, ბრმა\ნო,
Line: 2    
თუალნი თქუენნი, რასა იტყჳს ესაია: "და შესძინა უფალმან სი\ტყუად
Line: 3    
აქაზისა და ჰრქუა: ითხოე თავისა შენისა სასწაული უფლისა
Line: 4    
მიერ ღმრთისა სიღრმედ მიმართ, გინა სიმაღლედ" . და მერმე იტყჳს.
Line: 5    
"თქუა ესაია: ისმინეთ აწ, სახლო დავითისო, ნუ მცირე არსა თქუენდა
Line: 6    
ღუაწლისა შემთხუევად კაცთა და ვითარ ღუაწლსა შეამთხუევთ უფალ\სა?
Line: 7    
ამისთჳს მოგცეს თქუენ თავადმან უფალმან სასწაული: აჰა, ესერა,
Line: 8    
ქალწული მიუდგეს და შვეს ძე და უწოდიან სახელი მისი ემმანუელ".
Line: 9    
აწ უკუე ვინაჲთგან საქმე ესე, ვითარცა დიდი სასწაული და უცხოჲ,
Line: 10    
აღუთქუა ჩუენებად, უკუეთუ არა ქალწულისა უქორწინებელისა მოას\წავებს
Line: 11    
უთესლოდ მუცლადღებასა და უხრწნელად შობასა, ვითარ-ეგე
Line: 12    
თქუენ წაჰრევთ, რაჲ სასწაული არს, ანუ რაჲ საკჳრველი ქალწულისა
Line: 13    
ქორწინებაჲ და შეერთებითა მამაკაცისაჲთა მიდგომილებაჲ, რაჲთამცა
Line: 14    
ესე სასწაულად უცხოდ და განსაკჳრვებელად შემოიღო წინაწარმეტყუ\ელმან?
Line: 15    
არამედ წინაწარმეტყუელმან ესრეთ თქუა: "უგუნურნო და
Line: 16    
ცოფნო, ვინაჲთგან სასწაულთა ეძიებთ, სახლო დავითისო -- რამეთუ
Line: 17    
აქაზ მეფისა მიმართ იტყოდა -- და ღუაწლსა შეამთხუევათ უფალსა,
Line: 18    
გიჩუენოს სასწაული რომელი დასაბამითგან არასადა ხილულ არს, არცა
Line: 19    
სმენილ კაცთა შორის". რაჲ არს უცხოჲ იგი სასწაული? "აჰა ესერა,
Line: 20    
ქალწული მიუდგეს და შვეს ძე და უწოდიან სახელი მისი ემმანუელ,
Line: 21    
რომელ არს "ჩუენ თანა ღმერთი". ესერა სახელიცა მისი თქუა, ვი\თარმედ:
Line: 22    
"ღმერთი მოსრული ჩუენდა მომართ", ვითარცა მცირედ
Line: 23    
ქუემორე იტყჳს განცხადებულადრე, და ვითარმცა მუნ მდგომარე იყო
Line: 24    
სულითა მით წინაწარმეტყუელებისაჲთა: "ყრმაჲ იშვა ჩუენდა და ძე
Line: 25    
მოგუეცა ჩუენ, რომლისა მთავრობაჲ ზედა მჴართა მისთა და ჰრქჳან
Line: 26    
მას სახელი დიდისა ზრახვისა ანგელოზ, საკჳრველი თანამზრახვალი,
Line: 27    
ღმერთი ძლიერი, ჴელმწიფე, მთავარი მშჳდობისაჲ, მამაჲ მერმეთა მათ
Line: 28    
საუკუნეთაჲ". ვისნი არიან სახელნი ესე, ურჩულონო, თჳნიერ უფლი\სა
Line: 29    
ჩუენისა იესუ ქრისტესნი, რომელი გჳშვა ქალწულმან სულისაგან
Line: 30    
წმიდისა.

Part: s  
Line: 31       
სახარებაჲ: განიღჳძა იოსებ ძილისაგან და ყო ეგრე, ვითარცა
Line: 32    
უბრძანა მას ანგელოზმან მან უფლისამან და წარიყვანა ცოლი თჳსი"
Line: 33    
(1,24 Link to adisnt Link to cinant Link to giornt).

Part: t  
Line: 34       
თარგმანი: იხილეა გონებაჲ მორწმუნე და წრფელი, რომელმან
Page: I-91   Line: 1    
ოდეს-იგი იჭჳ ცოდვისაჲ მოიგონა, განტევებაჲ იზრახა, რაჲთა არა
Line: 2    
იყოს სახლსა მისსა წინააღმდგომი რჩულისაჲ; და კუალად, რაჟამს ესმა
Line: 3    
სიტყუაჲ ანგელოზისაჲ და იჭჳ იგი ბოროტი განქარდა, მეყსეულად
Line: 4    
ყოველივე ორგულებისა გულისსიტყუაჲ აღმოიგდო გულისაგან თჳსისა
Line: 5    
და წარიყვანაო, ესე იგი არს, თუ მიითუალა გონებითა ყოფად ქალწუ\ლისა
Line: 6    
სახლსა შინა მისსა. რამეთუ არათუ სხუაგან სადმე იყო, ანუ გან\სრულ
Line: 7    
იყო სახლით, რომელ იტყჳს, თუ წარიყვანა, არამედ გონებისა
Line: 8    
მისისა იტყჳს ზრახვასა. რამეთუ პირველ ჩუენებისაგან ეზრახა განტე\ვებაჲ
Line: 9    
მისი და განვლინებაჲ სახლისაგან მისისა, ხოლო ესმა რაჲ სიტყუაჲ
Line: 10    
ანგელოზისაჲ და გულსავსე იქმნა, დაამტკიცა გონებასა თჳსსა მსახუ\რებად
Line: 11    
ესრეთ საკჳრველისა მის ქალწულისა. რამეთუ ცნა, ვითარმედ
Line: 12    
ესე არს ქალწული იგი, რომლისათჳს მარადის აღმოიკითხვიდა წინაწარ\მეტყუელთა
Line: 13    
მიერ ქადაგებულსა, ვითარმედ: "აჰა, ქალწული მიუდგეს
Line: 14    
და შვეს ძე და უწოდიან სახელი მისი ემმანუელ"; და კუალად იტყჳს:
Line: 15    
"აღმოვიდეს კუერთხი ძირისაგან იჱსესისა და ყუავილი ძირისაგან მი\სისა
Line: 16    
აღმოსცენდეს". გულისჴმაყო, ვითარმედ ესე არს ბჭე იგი, რო\მელსა
Line: 17    
მოასწავებდა ეზეკიელ და იტყოდა: "ვიხილე ბჭე იგი, რომელი
Line: 18    
იყო აღმოსავალით, და იგი იყო დაჴშულ და მრქუა მე უფალმან: ბჭე
Line: 19    
ესე დაჴშულ იყოს და არა განეღოს და არცა განვიდეს ვინ მიერ, რა\მეთუ
Line: 20    
უფალი ღმერთი ისრაჱლისაჲ შევიდეს მიერ და იყოს დაჴშულ".
Line: 21    
გულისჴმაყო, ვითარმედ ესე არს, რომლისათჳს იტყოდა დავით: "წმიდა\ყო
Line: 22    
საყოფელი თჳსი მაღალმან, ღმერთი მის შორის და იგი არა იძრას
Line: 23    
უკუნისამდე"; ესე არს, რომელსა მანვე "კიდობნად სიწმიდისა" სა\ხელსდვა.
Line: 24    
გულისჴმაყო, ვითარმედ ესე არს, რომელი იაკობ კიბედ
Line: 25    
იხილა ზეცად აღწევნულად და თქუა, ვითარმედ: "საშინელ არს ადგი\ლი
Line: 26    
ესე". გულისჴმაყო, ვითარმედ ესე არს, რომელი მოსე მაყულად
Line: 27    
შეუწუელად იხილა, რომელსა შორის ცეცხლი ეგზებოდა და მაყუალი
Line: 28    
იგი არა შეიწუვოდა: ესე არს, რომელსა სოლომონ ცხედრად მეუფისა
Line: 29    
და წყაროდ დაბეჭდულად სახელსდვა. გულისჴმაყო იოსებ ყოველი
Line: 30    
იგი ქადაგებული წინაწარმეტყუელთა, რამეთუ განიღჳძა ძილისა მისგან
Line: 31    
უმეცრებისა და განაგდო საბურველი იგი, რომელი ძეს გულსა ზედა
Line: 32    
ჰურიათასა და მიითუალა გონებითა მსახურებაჲ ქალწულისაჲ მის და
Line: 33    
წარიყვანა ცოლი თჳსი. იხილეა ესეცა, ვითარ პირველ შობისა ზედაჲს\ზედა
Line: 34    
ცოლად მისა სახელსდებს? რამეთუ ვითარცა-იგი მაშინ განგებუ\ლებით
Page: I-92   Line: 1    
ცოლად მისა საგონებელ იყო ზემოთქუმულთა მათ მიზეზთათჳს
Line: 2    
ეგრეთვე მახარებელი სიტყუასა თჳსსა შეჰმზადებს, სიტყჳთ იტყჳს სა\ხელსა
Line: 3    
ცოლებისასა, ვთარცა მაშინ საგონებელ იყო და საქმით გამო\აჩინებს
Line: 4    
ჭეშმარიტებასა მას საქმისასა და ღაღადებს:

Part: s  
Line: 5       
სახარებაჲ: და არა იცოდა იგი, ვიდრემდე შვა ძე თჳსი პირ\მშოჲ
Line: 6    
და უწოდა საჴელი მისი იესუ" (1,25 Link to adisnt Link to cinant Link to giornt).

Part: t  
Line: 7       
თარგმანი: კუალად ამათ სიტყუათათჳს ბრძოლად აღმიდგებიან
Line: 8    
ურჩულონი ჰურიანი და მათისა მის სიბოროტისა მიმსგავსებულნი მწვა\ლებელნი
Line: 9    
ვინმე. უცხონი შვილთაგან ეკლესიისათა და ცუდად მეტყუე\ლებენ
Line: 10    
და ამას ზრახვენ, ცრუ შემდგომად საკჳრველისა ამის შობისა
Line: 11    
კუალად მოასწავებსო სახარებაჲ შობასა ქალწულისასა რჩულითა მით
Line: 12    
ქორწინებისაჲთა და ამას სიტყუასა შემწედ თჳსისა უგუნურებისა მო\იღებენ,
Line: 13    
ვითარმედ: "არა იცოდა იგი, ვიდრემდე შვა ძე თჳსი პირმშოჲ".

Line: 14       
ხოლო ჩუენდა ფრიადი შრომაჲ არად საჴმარ იყო ამისთჳს, რამეთუ
Line: 15    
ესე ოდენ იყო საძიებელი, რომელ მახარებელმანცა გამოაჩინა, ვითარ\მედ
Line: 16    
უთესლოდ შვა და ქალწულადვე ეგო და შემდგომი ამისი. ცხად
Line: 17    
არს ყოვლისავე კაცისა მიერ გულისჴმისსაყოფელად, ვითარმედ შე\უძლებელ
Line: 18    
იყო ქალწული იგი, ესევითარისა მის უცხოჲსა მიდგომილე\ბისა
Line: 19    
და საკჳრველისა შობისა ღირსქმნული, შემდგომად შობისა მის
Line: 20    
წესსა მას ქორწინებისასა მონებად, ანუ იოსებისა კადრებად შეხებად
Line: 21    
მისა, არამედ რაჲთა განჩინებულადცა პირო დაუყოთ პირთა მათ უღო\ბავთა
Line: 22    
და გულთა მწჳრის სახეთა, ესრეთ ვიტყჳთ: ნუ იყოფინ ესე
Line: 23    
ურჩულონო, ნუ იყოფინ! უბიწოდ ეგო მარადის და შეუხებელად სა\უნჯე
Line: 24    
იგი ქოლწულებისაჲ; არა განეღო ყოვლადვე ტაძარი იგი ღმრთი\საჲ,
Line: 25    
რომლისათჳს ჰრქუა უფალმან ეზეკიელს: "ბჭე ესე დაჴშულ იყოს
Line: 26    
და არა განეღოს და არცა განვიდეს ვინ მიერ, რამეთუ უფალი ღმერთი
Line: 27    
ისრაჱლისაჲ შევიდეს მიერ და იყოს დაჴშულ".

Line: 28       
ხოლო მრქუან თუ, ვითარმედ: რაჲსათჳს თქუა მახარებელმან, თუ
Line: 29    
"არა იცოდა იგი, ვიდრემდე შვა ძე თჳსი პირმშოჲ"? ვჰრქუათ ჩუენ
Line: 30    
ჰინდოთა მათ გონებთა და სულითა: უწყითმეა რასა-ეგე იკითხავთ?
Line: 31    
ჰე, უგუნურ ხართ და უსწავლელ, უგულისჴმო და ბრმა, არამედ ჩუენ\გან
Line: 32    
ისწავეთ სიტყუაჲ ესე, თუ: ვიდრემდე და ვიდრემდის -- მუნ ჟამად\მდე,
Line: 33    
სადა-იგი იყოს სიტყუაჲ მეტყუელისაჲ, მოასწავებს; ხოლო წაღ\მართ
Line: 34    
მისა არას გამოაჩინებს, არცა აღსასრულსა რას მის საქმისასა და\ამტკიცებს,
Line: 35    
უკუეთუ სხუაჲ არარაჲ შესძინოს. და მრავალი მაქუს ამის
Page: I-93   Line: 1    
სიტყჳსა სახე წმიდათა წერილთაგან, რომელთაგან მცირედი ვთქუა
Line: 2    
გულისჴმისსაყოფელად სახეთა მათ სიტყუათასა. ჰრქუა უფალმან მო\ციქულთა
Line: 3    
შემდგომად მკუდრეთით აღდგომისა: "აჰა ესერა, მე თქუენ
Line: 4    
თანა ვარ ყოველთა დღეთა და ვიდრე აღსასრულადმდე სოფლისა".
Line: 5    
რაჲ არს ესე? ნუუკუე შემდგომად სოფლისა აღსრულებისა განეშორო\სა
Line: 6    
უფალი მათგან და ვითარ ეგების ესე მოგონებადცა. და კუალად
Line: 7    
იტყჳს დავით წინაწარმეტყუელი: ჰრქუა უფალმან უფალსა ჩემსა, და\ჯედ
Line: 8    
მარჯუენით ჩემსა, ვიდრემდის დავსხნე მტერნი შენნი ქუეშე ფერ\ჴთა
Line: 9    
შენთა". ეწამების მას მოციქული პავლე და იტყჳს: "რამეთუ
Line: 10    
ჯერ არს მისა სუფევაჲ, ვიდრემდე დაისხნეს მტერნი მისნი ქუეშე
Line: 11    
ფერჴთა მისთა". რასა იტყჳთ ამისთჳს? ნუუკუე სთქუათა, ვითარმედ
Line: 12    
ჯდეს იგი მარჯუენით მამისა და სუფევდეს, ვიდრემდე დაემორჩილნენ
Line: 13    
მტერნი მისნი და მერმე აღდგეს მარჯუენით ჯდომისაგან, ანუ არღარა
Line: 14    
სუფევდესა? რომელმანმცა ეშმაკმან მოიგონა ესე, ნუ იკადრამცა
Line: 15    
თქუმად. , თქუენ ეშმაკთა უურცხჳნესნო!

Line: 16       
და კუალად წერილ არს დაბადებასა შინა: "არა მოიქცა ყორანი
Line: 17    
იგი ნოესა, ვიდრემდე განჴმა ქუეყანაჲ". არათუ ამას მოასწავებს, ვი\თარმედ
Line: 18    
შემდგომად განჴმობისა მოიქცა. და კუალად წერილ არს;
Line: 19    
"გამრობრწყინდეს მისთა სიმართლე და მრავალი მშჳდობაჲ,
Line: 20    
ვიდრემდე განკფდეს მთოვარე". არათუ ამას იტყჳს, თუ ამისა შემ\დგომად
Line: 21    
არღარა ბრწყინვიდეს სიმართლე და მშჳდობაჲ მისი. და სხუაჲ
Line: 22    
ესევითარი მრავალი არს გამოჩინებად, ვითარმედ სიტყუაჲ ესე: ვიდრე\მდე,
Line: 23    
ანუ ვიდრემდის -- სადამდის სიტყუაჲ იგი იყოს, მოასწავებს,
Line: 24    
ხოლო აღსასრულსა მის ;საქმისასა და ამისა შემდგომად არღარა ყოფასა
Line: 25    
არა გამოაჩინებს. ეგრეთვე აქა, არათუ ამისთჳს თქუა: "არა იცოდა იგი,
Line: 26    
ვიდრემდე შვა და თჳსი პირმშოჲ", რაჲთამცა მოიგონე, თუ მისა შემ\დგომად
Line: 27    
იცნა, არამედ "ვიდრემდე შვა ძე თჳსი" ამისთჳს თქუა, რაჲთა
Line: 28    
უცხოჲ იგი და საკჳრველი საქმე დაამტკიცოს, უთესლოდ და უხრწნე\ლად
Line: 29    
შობისაჲ. ხოლო შემდგომი ამისი დაიდუმა, რამეთუ საკჳრველი
Line: 30    
ესე იყო და ძნიად დასარწმუნებელი: უთესლოდ და უხრწნელად შობაჲ.
Line: 31    
აწ რომელი-ესე ძნელ იყო საცნობელად და უცხო მოგონებად, გუას\წავა
Line: 32    
მახარებელმან, ხოლო რომელი-იგი ადვილ იყო და ცხად, ჩუენ
Line: 33    
დაგჳტევა გულისჴმისსაყოფელად, რამეთუ რაჲმცა იყო ამისა უმეტეს
Line: 34    
ცხად და გულისჴმისსაყოფელად ადვილ, ვითარმედ შეუძლებელ იყო
Page: I-94   Line: 1    
გამოუთქუმელისა მის შობისა შემდგომად წესსა მას ქორწინებისასა
Line: 2    
შესლვაჲ წმიდისა მის ქალწულისაჲ, რომელი იგი შობამდე ქალწულ
Line: 3    
იყო და შობასა ქალწულ და შემდგომად შობისა ქალწულადვე ეგო და
Line: 4    
კურთხევაჲ იგი შვილიერებრ დაიმკჳდრა. ეჰა, საკჳრველი: ქალწული
Line: 5    
დედა იქმნა და ქალწულადვე ეგო. ჰხედავა განახლებასა მას გონებისა\სა?
Line: 6    
სხუათა დედათა ზე ვიდრემდის ქალწული იყოს, დედაჲ არა არს
Line: 7    
და რაჟამს-იგი დედა იქმნას, ქალწულებაჲ არა აქუს, ხოლო აქა ორივე
Line: 8    
ესე სახელი ერთად შემოკრბა. რამეთუ იგივე დედა არს და ქალწული
Line: 9    
და არცა ქალწულებამან შობად დააყენა, არცა შობამან ქალწულებაჲ
Line: 10    
დაჰჴსნა; და ნანდჳლვე ეგრეთ შუენოდა, რომელი-იგი უხრწნელ-ყოფად
Line: 11    
ბუნებისა ჩუენისა მოვიდა სოფლად, რაჲთა დაწყებაჲ უხრწნელებისაჲ
Line: 12    
დედისა თჳსისაგან ყოს, რომლისაგან თავს-იდვა განკაცებაჲ სულისა
Line: 13    
მიერ წმიდისა, ამას მოასწავებდა ხილვაჲ იგი, რომელი იხილა მოსე
Line: 14    
რჩულისმდებელმან. რაჟამს ცეცხლი ედებოდა მაყუალსა მას და არა
Line: 15    
შესწუვიდა; რამეთუ ეგრეთვე ქალწულმან გჳშვა ცეცხლი ღმრთეებისაჲ
Line: 16    
და არა განიხრწნა.

Line: 17       
ესე ყოველი ესრეთ გულლისჴმაყავთ, ვითარცა ვთქუთ ჭეშმარიტი
Line: 18    
განმარტებაჲ სიტყვისაჲ მის, ვითარმეად: "არა იცოდა იგი, ვიდრემდე
Line: 19    
შვა ძე თჳსი პირმშოჲ.

Line: 20       
პირმშოჲ ეწოდა უფალსა ჩუენსა ქალწულისაგან და კეთილად ეწო\და.
Line: 21    
არათუ რაჲთამცა მოასწავა, თუ სხუაჲცა იშვა შემდგომად მისა, ნუ
Line: 22    
იყოფინ! არამედ, რომელ-იგიარსადა იშვა სხუაჲ ესრეთ. რამეთუ ვის
Line: 23    
ესმა სადო შობაჲ უთესლოდ და მშობელისა მის უხრწნელად დამარხვაჲ?
Line: 24    
ამისთჳს, პირმშოდ ეწოდა. რამეთუ პირმშოჲსა სახელი არათუ სხუათა
Line: 25    
შემდგომად მისა შობასა გამოაჩინებს, არამედ რომელმან-იგი პირველ
Line: 26    
განაღოს საშოჲ, მას ეწოდების პირმშო, გინათუ შეუდგენ სხუანიცა
Line: 27    
ძმანი, გინათუ არა. ამით სახითა თქუა, ვითარმედ "ძე თჳსი პირ\მშოჲ,
Line: 28    
ვითარმცა იტყოდა თუ ძე, რომელი დასაბამითგან ესევითარი
Line: 29    
არა შობილ იყო ქვეყანასა ზედა, არამედ აწ იშვა პირმშოჲ და მხოლოდ
Line: 30    
შობილი.

Line: 31       
ეგრეთვე პავლეცა მოციქულმან სახელსდვა უფალსა პირმშოდ მა\მისაგან
Line: 32    
შობითა მით დაუსაბამოჲთა, რამეთუ იტყჳს: "რომელი-იგი არს
Line: 33    
ხატი ღმრთისა უხილავისაჲ -- პირმშოჲ ყოველთა დაბადებულთაჲ";
Line: 34    
არამედ არათუ ამით სიტყჳთა სხუასაცა ბუნებითსა ძმასა უფლისასა
Line: 35    
მოასწავებს. და კუალად პავლე იტყჳს უფლისათჳს: "რომელი-იგი
Page: I-95   Line: 1    
არსო დასაბამი პირმშოჲ მკუდრეთით"; არამედ, არათუ ეგრე გუასწა\ვებს,
Line: 2    
თუ სხუაჲცა ვინ იპოა მსგავსად უფლისა შემმუსრველი ჯოჯოხე\თისაჲ
Line: 3    
და მესამესა დღესა დიდებით აღდგომილი მკუდრეთით, ძალითა
Line: 4    
მით ღმრთეებისაჲთა. ამისთჳს უკუე ისმენდი მეცნიერებით და გრწმე\ნი
Line: 5    
ღმრთისმოყუარებით: პირმშო ეწოდა უფალსა მამისაგან, რამეთუ
Line: 6    
პირველ საუკუნეთა მხოლოჲ მხოლოდ მხოლოჲსაგან იშვა შობითა
Line: 7    
უცხოჲთა და მოუგლონებელითა. პირმშო ეწოდა ქალწულისაგან, რამეთუ
Line: 8    
არასადა შობოლ იყო კაცთა შორის დედაკაცისაგან უთესლოდ ყრმაჲ და
Line: 9    
შემდგომად შობისა დაეცვა დედაჲ ქალწულად. პირმშო ეწოდა მკუდ\რეთით,
Line: 10    
რამეთუ მან ყო შემუსრვაჲ ჯოჯოხეთისაჲ და დაჰჴსნა ძალი
Line: 11    
სიკუდილისაჲ, რომელი ადამისითგან ვიდრე მისდამდე სუფევდა კაცთა
Line: 12    
ზედა. სამკერძოვე პირმშო ეწოდა მეუფესა ჩუენსა ქრისტეს, რაჲთა
Line: 13    
იყოს იგი თავადი ყოველსა შინა მთავარ და განჩინებულ იყოს დიდებაჲ
Line: 14    
მისი ყოველთა შორის.

Line: 15       
და კუალად მეტყჳნ ჩუენ წინააღმდგომნი, ვითარმედ იყავნ, რაჲ-ეგე
Line: 16    
სთქუ ესრეთ. არამედ ესეცა გამგჳმარტე, ვითარმედ მისა ეწოდა
Line: 17    
იაკობს და ძმათა მისთა. ისმინეთ ამისთჳსცა: ვითარცა-იგი იოსებ
Line: 18    
არა ქმარი იყო მარიამისი, არამედ ესრეთ საგონებელ იყო და მამად
Line: 19    
იესუჲსაცა უწოდდეს, ეგრეთვე ძეთა მათ იოსებისთა ძმად ეწოდა მისა,
Line: 20    
რამეთუ ვითარცა ზემო ვთქუ, მრავალი იქმნა განგებულებით სიტყუაჲ
Line: 21    
დასაფარველად უთესლოჲსა მის და უხრწნელებით შობისაჲ. ამისთჳსცა
Line: 22    
იტყოდა მათთჳს იოვანე, ვითარმედ: "არცა ძმათა მისთა ჰრწმენა მი\სი".
Line: 23    
არამედ რონელნი-იგი პირველ ურწმუნოებით იყვნეს, იქმნეს
Line: 24    
უკუანაჲსკნელ დიდ და საკჳრველ და უფროჲსად ნეტარი იგი იოკობ,
Line: 25    
ვიდრეღა ოდეს-იგი აღვიდეს პავლე და მისთანანი იერუსალჱმდ, რჩუ\ლისათჳს
Line: 26    
კითხვად და წესთათჳს, მისა მოვიდეს. რამეთუ ესრეთ საკჳრვე\ლი
Line: 27    
კაცი იყო, ვიდრეღა პირველი ეპისკოპოსი იგი იქმნა ქრისრტეანეთაჲ
Line: 28    
და წერილ არს მისთჳს, ვითარმედ ესოდენ ფიცხელი მოღუაწებაჲ
Line: 29    
აქუნდა, რომელ სრულიად ასონი მისნი მკუდარ იყვნეს და მრავლისა
Line: 30    
ლოცვისა და მუჴლთდრეკისაგან და ზედაჲსზედა შუბლისა მისისა ქუე\ყანად
Line: 31    
დადებისაგან, ესრეთ იქმნა შუბლი მისი დაბებკულ და დაკანე\ბულ,
Line: 32    
რომელ არარაჲთა უმოლხინეს იყო მუჴლთა აქლემისაათა, ესო\დენ
Line: 33    
განზრქელებულ იყო ტყავი და განკაფებულ ჴორცნი მრავლითა
Line: 34    
მით მოღუაწებითა. ამან კუალად პაელეს, მისლვასა მას მისსა იერუსა\ლჱმს,
Line: 35    
ასწავა, ვითარცა წერილ არს, ვითარმედ: "შევიდა პავლე იაკობისა
Page: I-96   Line: 1    
და ყოველნივე მოვიდეს ხუცესნი და მოიკითხნა იგინი და ჰრქუა მას
Line: 2    
იაკობ: ჰხედავა, ძმაო, რავდენნი ბევრნი არიან ჰურიათა შორის მორ\წმუნენი!"
Line: 3    
რამეთუ მათ ყოველთა წინამძღუარი და მოძღუარი იაკობ
Line: 4    
იყო, ესოდენ აქუნდა ღმრთისა მიერ მადლი და შური საღმრთოჲ. ხოლო
Line: 5    
უკანაჲსკნელ მოიკლაცა ურჩულოთა ჰურიათა მიერ სახელისათჳს ქრის\ტესისა,
Line: 6    
რამეთუ წამა ჭეშმარიტებაჲ და ქადაგა ღმრთეებაჲ მისი კად\ნიერებით.

Line: 7       
ესრეთ მიუთხრობელმან ძალმან ქრისტესმან აღავსნა მადლითა და
Line: 8    
რომელნი-იგი პირველ ჯუარცუმისა ურწმუნო იქმნეს მისა მიმართ,
Line: 9    
შემდგომად აღდგომისა ესრეთ აღივსნეს სარწუნოებითა მისითა და
Line: 10    
სიყუარულითა, ვიდრეღა არა ჰრიდეს სისხლთა მათდა დათხევად და
Line: 11    
სულთა მათთა დადებად სახელისა მისისათჳს. რამეთუ ჭეშმარიტად
Line: 12    
მიუთხრობელ არს მადლი უფლისაჲ, რომელი აღდგომითა მისითა მოჰ\ფინა
Line: 13    
მოციქულთა ზედა და მათ მიერ ყოველთა მორწმუნეთა, და ამისთჳს
Line: 14    
უდიდებულესნი ძალნი შემდგომად აღდგომისა გამოჩნდეს, რაჲთა
Line: 15    
უეჭუელ იყოს ჭეშმარიტებაჲ ქადაგებისა მათისაჲ.

Line: 16       
რამეთუ ჩუეულებაჲ ბუნებისა ამის კაცობრივისაჲ ესე არს, რომელ
Line: 17    
მრავალნი იყვნიან სოფელსა შინა დიდებულ და ქებულ და ყოველთა
Line: 18    
მიერ საწადელ, ხოლო წარ-რაჲ-ვიდიან ამიერ სოფლით, მეყსეულად
Line: 19    
დაივიწყნიან, ვითარმცა ყოვლადვე არა ყოფილ იყვნეს. ხოლო ქრისტე
Line: 20    
იქცეოდა რაჲ ქუეყანასა ზედა, საეურაცხებით იქცეოდა, ვითარცა ერთი
Line: 21    
მდაბალთაგანი და არა მრავალთა ჰრწმენა მისი. ხოლო ჯუარს ეცუა რაჲ
Line: 22    
ცხორებისათჳს ჩუენისა და სიკუდილისა გემოჲ იხილა და აღდგა მკუდ\რეთით
Line: 23    
და ზეცად ამაღლდა, ესოდენ განეფინა მადლი მისის ქუეყანასა
Line: 24    
ზედა, ვიდრეღა ყოველნი მას შეეწყნარეს და მრავალთა სახელისა მი\სისათჳს
Line: 25    
სიკუდილი სიხარულით დაითმინეს და აღივსო სოფელი დიდე\ბითა
Line: 26    
მისითა.


Part: S  
Line: 27  სწავლაჲ


Line: 28    
ვითარმედ არა ჯერ არს სხუათა სათნოებასა მინდობაჲ, არამედ
Line: 29    
თავით თჳსით მოღუაწებაჲ, და მოვაჴშეთათჳს.

Line: 30       
ხოლო ამას ყოველსა არა ამისთჳს ვიტყჳთ, რაჲთა გესმოდის ხოლო,
Line: 31    
არამედ, რაჲთა ჰბაძვიდეთცა სიმჴნესა მას წმიდათასა, კადნიერებასა
Line: 32    
მათსა მძლავრთა მიმართ და ყოველსა მას სიწმიდესა, რაჲთა არავინ
Page: I-97   Line: 1    
წარიკუეთოს სასოებაჲ, დაღაცათუ პირველ ამისა უდებ იყო და ღაჴ\სნილ,
Line: 2    
რაჲთა არას ვინ ესვიდეს სხუასა, გარნა წყალობასა ღმრთისასა
Line: 3    
და ნაყოფსა თჳსისა მის სინანულისა და შრომისასა. რამეთუ უკუეთუ
Line: 4    
მათ არას სარგებელ ეყო თჳსებაჲ ქრისტესი, რამეთუ მისვე ტომისადა
Line: 5    
ნათესავისანი იყვნეს, ვინაჲცა ქრისტე გამოჩნდა, უკუეთუმცა არა ეჩუ\ენა
Line: 6    
წესი ესევითარისა ამის დიდისა სათნოებისაჲ, ვითარ ჩუენგანნი
Line: 7    
მრავალნი განსამართლებელად თავისა თჳსისა იტყჳან თჳსებასა და ძმო\ბასა,
Line: 8    
ანუ შვილებასა კაცთა მართალთასა? არამედ არარაჲ ამის ესევი\თარისა
Line: 9    
გულისსიტყჳსაგან გუერგების ჩუენ, უკუეთუ არა ვიღუაწოთ
Line: 10    
აღსრულებად მცნებათა. ამისთჳს იტყჳს წინაწარმეტყუელი. "ძმამან
Line: 11    
ვერ იჴსნას, იჴსნასა იგი კაცმან?" ვერვინ გჳჴსნის, უკუეთუ ჩუენცა
Line: 12    
არა გუაქუნდეს ნაყოფი სინანულისაჲ, არცა თუ მოსე იყოს, გინა სა\მოელ
Line: 13    
გინა იერემია. და ისმინე, რაჲ მიუგო უფალმან იერემიას: "ნუ
Line: 14    
ილოცავ ერისა ამისთჳს" , რამეთუ არა ვისმინო შენი, და რად გიკჳრს,
Line: 15    
უკუეთუ შენი არა მესმის? დაღაცათუ მოსე, ანუ სამოელ მევედრებო\დეს,
Line: 16    
არავემცა ვისმინე მისი; დაღაცათუ ეზეკიელ ევედრებოდის, არა
Line: 17    
ესმას მას, აღ-თუ-დგენ ნოე და იოსებ და დანიელ, ძენი და ასულნი
Line: 18    
მათ ვერ განარინნენ; დაღაცათუ აბრაჰამ მამათმთავარი ევედრებო\დის
Line: 19    
უკურნებელად ცოდვილთათჳს და არა მოქცეულთა სინანულად,
Line: 20    
არავე ისმინოს მისი; დაღაცათუ სამოელ იყოს, ჰრქუას მას: "ნუ იგლოვ
Line: 21    
საულისითჳს"; დაღაცათუ დისათჳს ვინ ევედრებოდის, ვითარცა მოსე
Line: 22    
მარიამისთჳს, უკუეთუ არა ჯერ იყოს, არა ისმინოს მისი.

Line: 23       
არათუ ამას ვიტყჳ, თუ ლოცვასა წმიდათასა არა აქუს ძალი. ჰე,
Line: 24    
ჭეშმარიტად დიდი ძალი აქუს! არამედ მაშინ სარგებელ არიან ჩუენდა,
Line: 25    
ოდეს ჩუენცა სინანულად მოვიქცეთ და ცოდვისაგან განვეშორნეთ. და
Line: 26    
ესე საცნაურ არს, ვითარმედ დიდი კადნიერებაჲ აქუნდა მოსეს, ამის\თჳსცა
Line: 27    
იჴსნა ძმაჲ თჳსი და სამეოცი ბევრი ერისაჲ მის რისხვისაგან
Line: 28    
მოწევნულისა ღმრთისა მიერ; და დაჲ თჳსი ვერ იჴსნა. და არავე დიდი
Line: 29    
იყო მისი იგი ცთომაჲ, რამეთუ მან მოსესთჳს თქუა სიტყუაჲ შეურაცხი,
Line: 30    
ხოლო მათ ღმერთსა შესცოდეს. საძიებელ არს, თუ ვითარ იგინი მი\ანიჭნა
Line: 31    
მოსეს, ევედრებოდა რაჲ, და დისათჳს არა უსმინა? და რად
Line: 32    
ვიტყჳ დისათჳს? თავისა თჳსისათჳს ვერ ითხოა საქმე ერთი, არამედ
Line: 33    
ესოდენთა შრომათა შინა და ჭირთა, შემდგომად ორმეოცოსა წლისა
Line: 34    
ოფლთა და ღუაწლთა, დაყენებულ იქმნა შესლვად ქუეყანასა მას
Page: I-98   Line: 1    
აღთქუმიიასა. რაჲსათჳს უკუე იქმნა საქმე ესე? ისმინეთ, მოგითხრა:
Line: 2    
არა ჯერ იყო თხოისა მის მისისა აღსრულებაჲ და შესლვაჲ მისი ქუე\ყანასა
Line: 3    
მას, რამეთუ იცოდა ღმერთმან უგუნური და განდრეკილი გო\ნებაჲ
Line: 4    
ჰურიათაჲ, რომელნი-იგი გამოვიდეს რაჲ ეგჳპტით, მეყსეულად
Line: 5    
დაივიწყეს ღმერთი და მოსეს ეძოებდეს და ვითარცა მას დაეყოვნა,
Line: 6    
ჴბოჲ ქმნეს და თაყუანისსცეს. იცოდა ღმერთმან, ვითარმედ შეიყვან\ნეს
Line: 7    
თუ იგინი მოსე ქვეყანასა მას და მუნ აღესრულოს, ეგულებოდა
Line: 8    
მათ ღმრთად აღსარებაჲ მისი და ესრეთ დიდიმცა იქმნა სავნებელი.
Line: 9    
ხოლო ღმერთსა არა ენება, რაჲთამცა კაცი იგი წმიდაჲ და სათნოჲ
Line: 10    
ყვეს უგუნურთა მათ მიზეზად თჳსისა მის კერპთმსახურებისა. ამისთჳს
Line: 11    
არა შეუნდო შესლვად ქუეყაინასა მას, არცა საფლავი მისი საცნაურ
Line: 12    
იქმნა ამის მიზეზისათჳს. და სამოელცა საულ ვერ იჴსნა რისხვისაგან,
Line: 13    
ხოლო ისრაჱლნი მრავალგზის გამოიჴსნა; და იერემია ჰურიანი ვერ
Line: 14    
იჴსნნა, ხოლო სხუანი ვინმე იჴსნნა რისხვისაგან; და დანიელ ბარბა\როზნი
Line: 15    
იჴსნა სიკუდილისაგან, ხოლო ჰურიანი ვერ იჴსნნა ტყუეობისა\გან;
Line: 16    
და სახარებასა შინა ვიხილოთ ოროვე იგი ერთსა ზედა, რამეთუ
Line: 17    
თანამდებმან მან ბევრეულისა შანთისამან იჴსნა თავი თჳსი ვედრებითა
Line: 18    
და კუალად ვერ იჴსნა; და სხუამან კუალად წინა-უკმო, პირველად გან\სცა
Line: 19    
თავი თჳსი და უკუანაჲსკნელ დიდად სარგებელ ეყო. ვინ არს ესე?
Line: 20    
შვილი იგი უძღები, რომელმან წარაგო ყოველი მონაგები მამული და
Line: 21    
მერმე მოიქცა და ევედრა მამასა სახიერსა და შეწყნარებულ იქმნა.
Line: 22    
აწ ამის ყოვლისაგან გულისჴმავჰყოფთ, ვითარმედ უკუეთუ განვსცნეთ
Line: 23    
თავნი ჩუენნი ცოდვასა, ვერცა წმიდათა ვედრებითა შემძლებელ ვართ
Line: 24    
ცხორებისა პოვნად. უკუეთუ კულა მოვიქცეთ ბოროტისაგან და ვი\წყოთ
Line: 25    
ქმნად კეთილისა, მაშინ მეოხებაჲცა წმიდათაჲ დიდად სარგებელ
Line: 26    
გუეყოს და თჳთ ჩუენიცა ვედრებაჲ შეისმინოს ღმერთმან უმეტეს.
Line: 27    
რამეთუ ეგრეთ ჰნებავს ღმერთსა, რაჲთა ჩუენი უფროჲსად მომმადლოს
Line: 28    
თხოაჲ ცხორებისა ჩუენისაჲ, ვიდრე სხუათა -- ჩუენთჳს, რაჲთა ჩუენითა
Line: 29    
ვედრებითა დაჰჴსნას განმზადებული ჩუენთჳს რისხვაჲ. რაჲთა ჩუენ
Line: 30    
მოგუცეს კადნიერებაჲ შეწირვად ლოცვისა.

Line: 31       
ესრეთ შეიწყალა ქანანელი იგი, ესრეთ აცხოვნა მეძავიი და ავაზაკი,
Line: 32    
არა ვისითა მეოხებითა და შუამდგომელობითა, არამედ თჳთ მათითა
Line: 33    
ვედრებითა. და არათუ ეგრეთ ვიტყჳ, თუ ნუ ვევედრებით წმიდათა და
Line: 34    
მეოხად მივავლენთ ღმრთისა მიმართ; ჰე, ვევედრებოდით მათ და შე\უვრდებოდეთ,
Line: 35    
რაჲთა მეოხ გუეყვნენ წინაშე ღმრთისა; არამედ ამას
Line: 36    
ვიტყჳ, რაჲთა არა ვიყვნეთ უდებებასა შინა და ცოდვასა, შუებასა და
Line: 37    
ძილსა და ვჰგონებდეთ სხუათა ლოცვითა მიმთხუევად ცხორებასა.

Page: I-99  
Line: 1       
რამეთუ ისმინეთ, რასა მეტყჳს უფალი: "მოიგენით თავისა თჳსისა
Line: 2    
მეგობარნი!" ესე თქუა და არა დაიდუმა, არამედ შესძინა "მამონაჲსაგან
Line: 3    
სიცრუისა", რაჲთა შენცა ნაყოფი გაქუნდეს სათნოებისაჲ და არა
Line: 4    
ცუდად გინდეს მეგობართა მოგებაჲ. რამეთუ სახელითა მით მამონა\ჲსითა
Line: 5    
სიცრუით მოგებულისა მის სიმდიდრისაგან მოწყალებისა ქმნაჲ
Line: 6    
მოასწავა და საკჳრველი ესე არს, რომელ არცა გამოეძიებს მონაგებსა
Line: 7    
მას სიცრუისასა და გარემიაქცევს, ვითარმცა იტყოდა: მოგიგიეს ბორო\ტად,
Line: 8    
წარაგე აწ კეთილად, შეგიკრებიეს უჯეროდ, განაბნიე ჯეროვნად.
Line: 9    
და რაჲ სათნოებაჲ არს ესევითარისა მონაგებისაგან ქმნაჲ ქველისსაქ\მისაჲ?
Line: 10    
გარნა ღმერთი თჳსისა კაცთმოყუარებისათჳს ამასცა შეიწირავს.
Line: 11    
ხოლო ჩუენ ესოდენსა მოვიწიენით ულმობელობასა, რომელ არცათუ
Line: 12    
სიცრუით შეკრებულისა მისგან ვიქმთ ქველისსაქმესა, არამედ ბევრე\ული
Line: 13    
რაჲ მოვიტაცოთ, უკუეთუ მცირედი რაჲმე მივსცეთ, ვჰგონებთ
Line: 14    
თუ ყოველი მიგჳცემიეს. არა გესმისა, რასა იტყჳს პავლე: "რომელმან
Line: 15    
სთესოს რიდობით, რიდობითცა მოიმკოს". რაჲსათჳს უკუე ერიდები?
Line: 16    
არათუ წარსაგებელი არს საქმე ეგე, სარგებელი არს და შესაძინელი,
Line: 17    
ვაჭრობაჲ არს კეთილი, სათესავი არს ნაყოფიერი. არა უწყია, ვითარ\მედ,
Line: 18    
სადა თესლი იყოს, მუნ მკაჲცა იქმნების? ხოლო შენ უკუეთუ ყა\ნისა
Line: 19    
ნაყოფოერისა თესვაჲ გონების, არათუ შენი ოდენ სთესე, არამედ
Line: 20    
სხუათაგანცა ივასხი და ზღვევად გიჩნნ ესევითარისა ქუეყანისა თესვასა
Line: 21    
რიდობაჲ. ხოლო აწ წინამდებარე არს სათესავად ყანაჲ იგი ზეცისაჲ,
Line: 22    
რომელსა ვერ რომელი უწესობაჲ ჰაერთაჲ ავნებს, არამედ უეჭუელად
Line: 23    
ასეულად და ათასეულად მოგცემს ნაყოფსა. გცონის თესვად და ჰრი\დებ;
Line: 24    
არა უწყია, ვითარმედ მრავალგზის რიდობაჲ მიზეზ იქმნის ზღვე\ვისა
Line: 25    
და არარიდობაჲ მიზეზ შეძინებისა?

Line: 26       
აწ უკუე განაბნიე საფასე, რაჲთა მრავალწილად შეიკრიბო. ნუ
Line: 27    
ჰმარხავ, რაჲთა არა წარსწყმიდო: წარაგე, რაჲთა შეიძინო; და უკუეთუ
Line: 28    
დამარხვაჲ გნებაგს; ნუ დაჰმარხავ. რაჲთა არა ყოველივე წარსწყმიდო.
Line: 29    
მიანდვე ნამარხევი იგი ღმერთსა, რამეთუ არავინ წარიტაცოს მისგან;
Line: 30    
ნუ შენ ჰვაჭრობ. რამეთუ არა იცი ვაჭრობაჲ სარგებელისაჲ, არამედ
Line: 31    
ავასხე, რომელი-იგი უმრავლეს თავთასა მოგცემს აღნადგინებსა. ავასხე,
Line: 32    
სადა-იგი არა არს შური, სადა არა არს შესმენაჲ, არცა შიში; ავასხე,
Line: 33    
რომელსა არარაჲ ეჴმარების შენგან, არამედ შენი ოდენ ჰნებავს სარგე\ბელი,
Line: 34    
რომელი ყოველთა ზრდის. და შიან შენი ცხორებაჲ, მშიერისა მა\გის
Line: 35    
და წარწყმედილისა, რომელი მდიდარ არს და შენთჳს დაგლახაკნა,
Page: I-100   Line: 1    
რაჲთა განგამდიდროს; ავასხე, რომლისაგან აღნადგინებად მოგეცემის
Line: 2    
სასუფეველი ცათაჲ. ამის სოფლისა აღნადგინები გეჰენიისა მომატყუ\ებელნ
Line: 3    
არს და იგი -- სასუფეველისაჲ. რაჲ უკუე მიუგოთ, რომელ-ესე მცი\რედისა
Line: 4    
წილ ფრიადი მოგუეცემის და მოგუეცემის უეჭუელად; მოგუ\ეცემის
Line: 5    
ჟამსა, ოდეს ჩუენ დიდად გჳჴმდეს:. მოგუეცემის უჭირველად,
Line: 6    
უყუედრებელად, უშიშებით, და ჩუენ დაუტევებთ ესევითარსა მას სარ\გებელსა
Line: 7    
და ვეძიებთ სოფლიოსა ამას, უნდოსა, ამაოსა, სავსესა საც\თურითა
Line: 8    
და ჭირითა და მომატყუებელსა ჯოჯოხეთისასა. რამეთუ არარაჲ
Line: 9    
არს სოფლიოჲსა ამის აღნადგინებისა და ვახშისა უძჳრეს; არაჲ არს
Line: 10    
ამისა უბოროტეს, რომელ-ესე მოიყიდის სულთქუმასა და ჭირსა გლა\ხაკთასა
Line: 11    
და სარგებელად უჩნს სხუათა ზღვევაჲ და სასყიდელსა ეძიებს
Line: 12    
აქავე წყალობისასა, ვითარმცა ეშინოდა, ნუუკუე მოწყალეთა თანა აღი\წეროს.

Line: 13       
აღნადგინებისა მოყუარე სახითა მოწყალებისაჲთა უღრმესსა აღმო\ითხრის
Line: 14    
უწყალოებისა მთხრებლსა, სახითა შეწევნისაჲთა განუმრავლებს
Line: 15    
გლახაკსა ჭირთა და ზღვევათა, სახითა ჴელისაპყრობისაჲთა უღრმესსა
Line: 16    
კაპანსა შთააგდებს, შეიწყნარებს გლახაკსა, ვითარცა ნავთსაყუდელი და
Line: 17    
დაანთქამს მას, ვითარცა ნიავქარი გრიგალი, ვითარცა კლდე დაფლული
Line: 18    
ზღუასა შინა.

Line: 19       
არამედ მეტყჳან მე მოყუარენი იგი აღნადგინებისანი, მოვახშენი და
Line: 20    
უწყალონი: რაჲ არსო ესე, რომელსა მამცნებ? ოქროჲ იგი, რომელი
Line: 21    
შრომით შემიკრებიეს, მივსცე სხუასა სესხად, რაჲთა განამრავლოს მან
Line: 22    
და განმდიდრდეს და მე სასყიდელი არარაჲ მოვიღოა? ნუ იყოფინ!
Line: 23    
არა ესრეთ ვიტყჳ, რაჲთა უსასყიდლოდ განხჳდე, არამედ მნებავს სას\ყიდლის
Line: 24    
მიცემაჲ შენი არა უნდოჲსა და მცირისაჲ, არამედ დიდად შუ\ენიერისა
Line: 25    
და დიდებულისაჲ. რამეთუ ოქროჲსა წილ მნებავს, რაჲთა
Line: 26    
მიიღო აღნადგინებად სასუფეველი ცათაჲ. ხოლო შენ რაჲსათჳს სიგ\ლახაკესა
Line: 27    
შინა შეაწყუდევ თავსა შენსა და მიწათა შინა სძურები და
Line: 28    
დიდის წილ მცირესა ეძიებ და არარასა? ესე საქმე არს უგუნურთა ვა\ჭართაჲ.
Line: 29    
, საკჳრველი! ღმერთი აღგითქუამს მცირედისა წილ საფა\სისა
Line: 30    
კეთილთა მათ წარუვალთა და შენ ეტყჳ: ნუ მომცემ სასუფეველსა,
Line: 31    
არამედ მომეც ოქროჲ იგი წარწყმედადი. ესე გონებისა უფალმან
Line: 32    
თქჳსა? არა უწყითა, ვითარმედ, რომელსა სუროდის სიმდიდრისა ამის\თჳს,
Line: 33    
სოფლიოჲსა საქმისათჳს სურის, წარწყმედადისა და ამაოჲსა? აწ
Line: 34    
უკუე რომელსა სიმდიდრე უყუარს ჭეშმარიტი, გამოირჩიენ მან ფრი\ადი
Line: 35    
იგი მცირედისა წილ, წარუვალი წარმავალისა წილ, განუხრწნელი
Line: 36    
განხრწნადისა წილ, არსი იგი არაარსისა წილ და ესრეთ ორივე მიეცეს.
Page: I-101   Line: 1    
რამეთუ რომელმან შეიყუაროს ქუეყანისაჲ, ვიდრეღა ზეცისაჲ, უეჭ\უელად
Line: 2    
ორისაგანვე გამოეჴუას. ხოლო რომელმან ზეცისა კეთილთა
Line: 3    
პატივსცეს, ვიდრეღა ქუეყნისათა და იგინი აღირჩინეს, ორივე იგი
Line: 4    
მიეცეს მას. ამისთჳს ჩუენცა უგულებელსვყოთ ქუეყანისაჲ ესე ყოვე\ლივე
Line: 5    
ცუდი და ამაოჲ და აღვირჩინეთ ზეცისა კეთილნი, წარუვალნი
Line: 6    
იგი და დაუსრულებელნი, რაჲთა მივემთხჳნეთ მათ და ვსუფევდეთ
Line: 7    
ანგელოზთა თანა მადლითა და კაცთმოყუარებითა უფლისა ჩუენისა
Line: 8    
იესუ ქრისტესითა, რომლისაჲ არს დიდებაყ და სიმტკიცე თანა მამით და
Line: 9    
სულით წმიდითურთ, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე, ამენ.


Next part



This text is part of the TITUS edition of Johannes Chrysostomus, Commentary on St. Matthew.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 21.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.