TITUS
Old Georgian Hagiographical Texts, vol. VI
Part No. 6
Previous part

Text: 4_Shush.  
Page of ed.: 85  
Line of ed.: 1   [ Page of ms.: 66r  ] შესხმა და მოთხრობა ღუაწლთა და ვნებათა წმიდისა დიდისა
Line of ed.: 2  
მოწამისა რანთა დედოფლისა სუსანაჲსა, ზედწოდებით
Line of ed.: 3  
შუშანიკისა, ქმნილი ანტონისგან არხიეპისკოპოსისა ყოვლისა
Line of ed.: 4  
ზემოჲსა საქართუელოჲსა, დავითიან-ბაგრატოვანისა.


Line of ed.: 5   ღუარის სადენით სადა შევიდა სიძე
Line of ed.: 6  
მტილსა, რათამცა განიხილნეს ხილნარნი,
Line of ed.: 7  
მიეცი მუნ შენ ეტლად ამინადაბის
Line of ed.: 8  
დასაჯდომელად ღმერთ-მთავრობითისა ღმრთის,
Line of ed.: 9  
შუშანიკ, სძალო სიძისა საყუარელო.


Line of ed.: 10   სიტყუა მეოთხე


Line of ed.: 11        ჭეშმარიტისა წინადადებისა ეკკლესიასტეს შინა დამდები სო\ლომონ
Line of ed.: 12     
შესაბამ მოცემულისა ზეგარდმო მისდა სიბრძნისა უკუ\ჰსთქუამს,
Line of ed.: 13     
რომლისა დარღუევად ვერვინ შემძლებელ არს: "არა
Line of ed.: 14     
აღივსოსო სასმენელი სმენითა" ამისთჳს კეთილწესიერ სიტყუა\ობისათჳს
Line of ed.: 15     
არავინ იბრალოს, ვითარმედ: "იტყოდეო, გაქუს თუ
Line of ed.: 16     
რაჲმე უმჯობესი დუმილისასა, რამეთუ ესეცა საქებელად უწყი
Line of ed.: 17     
წესიერ აღხმაჲ ბაგეთა", იტყჳს ღმრთისმეტყუელი (კეთილწესიერ
Line of ed.: 18     
სიტყუაობითსა შინა). ხოლო აქა ჩუენდა უმჯობესი დუმილისასა,
Line of ed.: 19     
რამეთუ ვინაჲთგან ბრწყინუალისა მიმართ მოქმედებისა მოგვიყუ\ანნა
Line of ed.: 20     
საქმემან, ესე იგი გალობად და ქებად სამღუდელოთა ღუაწლ\თა
Line of ed.: 21     
მოწამეთასა და ერთისა მიმართ გალობად ჴელმყოფელნი მეო\რისა
Line of ed.: 22     
მიმართ განვიღჳძენით და მეორისაგან მესამისად და ნივთნი
Line of ed.: 23     
საგალობონი იყუნეს მეფენი პორფირითა სისხლთა თჳსთათა
Line of ed.: 24     
და დიადიმითა მარტჳლმეფობითითა სარკესა შინა გონებისასა წარმო\დგომილნი,
Line of ed.: 25     
რომლისათჳს კეთილწესიერ იქმნა სისტემა სიტყუათა
Line of ed.: 26     
ჩუენთა მით, რომელ პირუელად ბუნებისა პატივისცემითა [ Page of ms.: 66v  ] ძლე\ულნი
Line of ed.: 27     
და ჰსჯულისა ბუნებითისად შედგომილნი მივედით არა ბუ\ნებისაგან
Line of ed.: 28     
თანტომობითისა უცხოჲსად. და ორნივე ესე სიტყუანი
Line of ed.: 29     
იყუნეს მეფეთათჳს და მერმეღა ვინაჲთგან მამულიცა ადგილობითი
Line of ed.: 30     
ზედწოდებულ ნათესავად, ვინა მმეფობიცა მამულსა ზედა ჩუენსა
Line of ed.: 31     
ამაღლებული ბუნებასა ზედა ჴორცთასა ვნებითა ქრისტეს ზიარი\თა
Line of ed.: 32     
წარმოგჳდგა ჩუენ შესხმად და გალობად.

Line of ed.: 33        
ვინა განღჳძებულსა ეოცნა გონებასა სხუაჲცა მმეფობი ნა\წილსა
Page of ed.: 86   Line of ed.: 1     
ზედა მამულისა ჩუენისასა, რომელსამე დაზევებული ჴორც\თა,
Line of ed.: 2     
აღცილებული ბუნებისაგან ჴორციელისა, ამაღლებული ქუეშე\ურთა
Line of ed.: 3     
ხრწნადთა თჳსებათა ზედა, მძლე ტკივილთა ვნებათა და დი\ნებათა
Line of ed.: 4     
ნივთთასა, გულისხმის-ყოფისა გნომისა და გონებისა გან\მაბრწყინი
Line of ed.: 5     
ერთობითითა ნათლითა მამისა და ძისა და სულისა ყოვ\ლად
Line of ed.: 6     
წმიდისათა.

Line of ed.: 7        
ვინა სიმრთელისა და მეფობისა და სიმდიდრისა ბედნიერობა\თა
Line of ed.: 8     
დამტევი, ვითარცა მკუდართა საქმეთა და სიცოცხლისა მოძღუ\რებისად
Line of ed.: 9     
დამოწაფებული, მისრული ნებსით ტკივილისად და სიკუ\დილისა
Line of ed.: 10     
პყრობილებისად და დაგლახაკებისად ქრისტესთჳს, შესა\ბამ
Line of ed.: 11     
არს გალობად და ქებად და მოთხრობად ყოვლად წმიდანი ვნე\ბანი
Line of ed.: 12     
მისნი და სიტყუანი ესე მოკიდებად სხუათა თანა, რათა კე\თილწესიერ
Line of ed.: 13     
იქმნეს სიტყუაჲ ჩუენი და მჰსმენელთა კეთილმსახურ\თად
Line of ed.: 14     
სათნო იქმნეს, რამეთუ "არა აღივსების სასმენელი სმენითა".

Line of ed.: 15        
[ Page of ms.: 67r  ] აეკკლესიებს სოლომონ სხუასაცა წინადადებასა ჭეშმარიტსა
Line of ed.: 16     
უკუთქმით: "არა აღივსოსო თუალი ხედჳთა". ხოლო ყოველი ხე\დუაჲ
Line of ed.: 17     
იქმნების ნათლისაგან, რომლისათჳს "ტკბილ არს ნათელი".
Line of ed.: 18     
ხოლო ნათელსა მას მივჰსწუთებით ცნობად, ვითარცა არსებასა
Line of ed.: 19     
მარტივსა, წულილსა და ბრწყინუალესა, რომლისა უსახარულევა\ნესი
Line of ed.: 20     
საშუებელად არარა შესაძლებელ არს მოგონებად კაცობრივ\თა
Line of ed.: 21     
მიერ გულისსიტყუათა სიტყჳსაებრ ვასილი დიდისა (შესაქმის
Line of ed.: 22     
განმარტებასა შინა მეტყუელისა).

Line of ed.: 23        
დაგუეკუეთა ჩუენ არათუ ხედუა იგი საგრძნოჲ, რათა შარავან\დედნი
Line of ed.: 24     
ნათლისანი ნივთისაგან გუგათა ძლით თუალსა შინა გან\სრულნი
Line of ed.: 25     
შეიმუსრნესმცა გარემოთა შინა გუგათასა და შეიერთნეს
Line of ed.: 26     
ცხრილისა გარსსა შინა და ცხოვლად გამოჰხატონ ნივთი მყოფი მარ\თებითად,
Line of ed.: 27     
არამედ ხედუაჲ სულისა, რომელ არს ხილუა და იგიცა
Line of ed.: 28     
ზესთაბუნებითი, რომელიცა ბუნებისა ძლით გამოხატჳსა განმარ\ტებად
Line of ed.: 29     
შეუძლებელ არს.

Line of ed.: 30        
თანსახელნი ესე მოქმედებანი სულისანი ანუ ხედუაჲ, რომელ
Line of ed.: 31     
არს წუალებაჲ ქმნილი თუალსა შინა სხეულსა და ანუ ხედუა, რო\მელ
Line of ed.: 32     
არს ხილუა ორნივე შარავანდედითა ნათელთა თანსახელთათა.
Line of ed.: 33     
იქმნებიან პირუელი იგი ნათლისაგან შარავანდედისა მზიურისა
Line of ed.: 34     
ანუ განათლებულთა მისგან ნივთთა და ანუ ცეცხლისა, ხოლო მე\ორე
Line of ed.: 35     
იგი ნათლისაგან მზიურისა ღმერთთმთავრობითისა, რამეთუ
Page of ed.: 87   Line of ed.: 1     
ოდეს-იგი მზე-ღმერთი გამობრწყინდეს სულსა შინა და მისდამი [ Page of ms.: 67v  ]
Line of ed.: 2     
იყოს ხედუაჲ სულისა, უგრძნობელობდეს მის მიერ ქმნილთა არს\თაგანთა
Line of ed.: 3     
რაჲმეთა, რომლისათჳს დაამტკიცა სოლომონ წინადადე\ბით
Line of ed.: 4     
"კეთილ თუალთა ხედუად მზისა". და ოდეს აღმობრწყინ\დეს
Line of ed.: 5     
მზე სხეულსა თუალსა შინა, უგრძნობელ იქმნენ თუალისაგან
Line of ed.: 6     
ვარსკულვანი.

Line of ed.: 7        
ოდეს ღმერთთმთავრობითისაგან მზიურისა ნათლისა განათ\ლებულნი
Line of ed.: 8     
ნივთნი შექმნილნი ზედ დაჰსჭურიტნის სულმან და გან\მანათლებელი
Line of ed.: 9     
იგი მათი ნათელი განიცადის ყოველსა შინა თითო\ეულსა
Line of ed.: 10     
მათგანსა, იხილავს ვითარცა ნათელთა მზისათა, სიტყჳსაებრ
Line of ed.: 11     
საღმრთოჲსა ოქროპირისა (ებრაელთა ეპისტოლისა განმარტებასა
Line of ed.: 12     
შინა მეტყუელისა). და უფალიცა იტყჳს: "მართალნი გამობრწყინ\დენ,
Line of ed.: 13     
ვითარცა მზე სასუფეველსა მამისა მათისასა", რომლისათჳს
Line of ed.: 14     
დაამტკიცებს სოლომონ წინადამდები: "ტკბილ არს ნათელი".

Line of ed.: 15        
წარმოდგეს გონებასა შინა ნათელნი იგი თქმულნი სამნი და აწ
Line of ed.: 16     
მეოთხე ესე თქმადი, ესე იგი ქმნილნი არსთაგანნი ნათლითა მზისა
Line of ed.: 17     
ღმრთისათა განათლებულნი, ესე იგი თჳთოეულნი დამხატუელნი
Line of ed.: 18     
თავსა შორის თჳსსა საღმრთოჲსა რიცხჳსა, და ამით მზიარებელნი
Line of ed.: 19     
თჳთ ერთისადმი ერთისა გონებისა მიერ ღმრთის-ხატისა. ხოლო
Line of ed.: 20     
კუალად დამხატუელნი თჳს შორის კეთილობისა და, აქა ვჰსთქუა
Line of ed.: 21     
მე არა სხოლასტიკოსთა ძუელთაებრ, არამედ ღმრთისმეტყუელ\თა
Line of ed.: 22     
ყოფაქცევითთა შინა თეოლოღიათა ღმრთისმეტყუელთა, რამე\თუ
Line of ed.: 23     
ხატებაჲ ღმრთისა პირუელთაგან და შემდგომთა ცოდუათა სის\ხლითა
Line of ed.: 24     
განჰსწმიდეს. რამეთუ შეუძლებელ [ Page of ms.: 68r  ] არს, რაჲთამცა იპოვა
Line of ed.: 25     
კაცი წმიდა ბიწისაგან, არათუ ერთი დღეს იყოს ცხოვრება მისი
Line of ed.: 26     
სიტყჳსაებრ საღმრთოჲსა ვასილისა (ლბ ფსალმუნის განმარტებასა
Line of ed.: 27     
შინა), ხოლო მჰსგავსებაჲ ღმრთისა სათნოებათა სიმდიდრეთა კე\თილ
Line of ed.: 28     
ჰყუეს. და ესენი არიან პირუელ თქმულნი იგი ჩუენგან სამნი
Line of ed.: 29     
მოწამენი ქრისტესნი მეფენი. და მეოთხე ესე საღმრთოჲ მოწამე
Line of ed.: 30     
ქრისტესი სუსანნა, წინამდებარე ჩუენდა შესხმად და გალობად. და
Line of ed.: 31     
აქა წინადადებანი იგი სოლომონისნი დაიმტკიცებიან ჩუენდამი და
Line of ed.: 32     
თქუენდა სურვილით მეტყუელთად და მჰსმენელთად წმიდათა მო\წამეთათჳს,
Line of ed.: 33     
ვითარმედ: "არა აღივსოს თუალი ხედჳთა და არცაღა
Line of ed.: 34     
სასმენელი სმენითა".

Line of ed.: 35        
უწყებულ ვართ ისტორიკოსთაგან სომეხთასა და სათთუეოჲ\საგან
Line of ed.: 36     
მეტაფრასისა მათისა თქმულისათჳს წმიდისა სუსანნაჲსა, ვი\თარმედ
Line of ed.: 37     
სპასპეტი ვინმე იყო ნათესავსა შორის სომეხთასა ვარდან
Page of ed.: 88   Line of ed.: 1     
სახელითა, რომლისათჳს სახელსა ზედშესრულსა, ესე იგი წმიდა
Line of ed.: 2     
განმათჳსებელად ვარდან სახელისა ზედა დაჰსდებენ და ნათესავთა\გან
Line of ed.: 3     
პართთა მომზრახობენ, რეცა ასულისაგან ისააკ დიდისა, სო\მეხთა
Line of ed.: 4     
მამათმთავრისა. ხოლო ესე ვარდან იყო უწინარეს სომეხთა\გან
Line of ed.: 5     
განყოფისა წმიდისაგან კრებისა ხალკიდონისა.

Line of ed.: 6        
ამის უკუე ვარდანის კეთილძირისაგან, ანუ წმიდისა შთამოე\ბისა
Line of ed.: 7     
გამომკრთოლუარედ, ანუ აღმონამორჩად იტყჳან წმიდასა
Line of ed.: 8     
სუსანნას, რომელსაცა ენისაებრ მათისა სახელ-ჰსდებენ [ Page of ms.: 68v  ] შუშანნა,
Line of ed.: 9     
რომელიცა მამამან რეცა სიყუარულით ზედწოდებულ ჰყო შუშა\ნიკ,
Line of ed.: 10     
ხოლო ვარდანაცა ეწოდებოდა წმიდასა მას, რეცა სახელი მა\მისა
Line of ed.: 11     
თჳსისა.

Line of ed.: 12        
იშუა უკუე მეუღლეთაგან კეთილშობილთა და წესითა ქრის\ტეანეთათა
Line of ed.: 13     
შეერთებულთა "პატიოსნითა ქორწინებითა და საწო\ლითა
Line of ed.: 14     
შეუგინებელითა შენაერთთა". ხოლო სხუამან "ქელკეა"
Line of ed.: 15     
(წმიდამან ვარდან) და მეუღლემან მისმან, მშობელთა მართალთა,
Line of ed.: 16     
ასწავეს საღმრთოჲ ჰსჯული და განგებულებანი საცხოვრებელნი და
Line of ed.: 17     
შესაბამ ჩინებულებისა მათისა ზრდიდეს მდიდართა მიერ ნივთთა
Line of ed.: 18     
სამოსელთა და საგებელთა და სამკაულთა ძჳრფასთა.

Line of ed.: 19        
იზრდებოდა ასული ესე წმიდა და დროდ სძლობისა მოიწეოდა
Line of ed.: 20     
ქალი ნარნარი, შუენიერებითა მორფნაკუეთობითითა და შესაბამ
Line of ed.: 21     
შეწყობილებითა კავშირთათა თანხმობითა ყოვლადთა ყოვლი\თურთთათა
Line of ed.: 22     
და წევრთა მათთა ურთიერთას მოკიდებითა, "თმათა
Line of ed.: 23     
სამკაულთა მდედრობითთა კეთილწესიერ და შუენიერ
Line of ed.: 24     
გარდატე/ვებითა".

Line of ed.: 25        
ქალწული მორცხჳ, ყრმაა მიმადლებული, ჭაბუკა სათნოებათა
Line of ed.: 26     
სიმდიდრითა და სიბრძნითა, რომელიცა კეთილმსახურებითა გან\კარგა
Line of ed.: 27     
მან შემკული.

Line of ed.: 28        
სძალი სიბრძნისა მჴმეველი, კეთილგონიერებათა და მცნებათა
Line of ed.: 29     
ქრისტესთა თავსა შორის თჳსსა დამცუელი, მიეთხოვა განზრახჳთა
Line of ed.: 30     
მშობელთათა ვასქენს ვისმე მთავარსა რანისა და ჰე\\რეთისასა, [ Page of ms.: 69r  ]
Line of ed.: 31     
რომელი არს ნაწილი მამულისა ჩუენისა, და დედა შვილთა იქმნა.

Line of ed.: 32        
ამან იყოვლისფერა ყოველთა სათნოებათა მიმართ, რამეთუ
Line of ed.: 33     
"შეიკრიბა მან თავისა თჳსისად სიმდიდრეჲ აღდგომილმან ღამით
Line of ed.: 34     
და მიმცემელმან საზრდელი სახლეულთა თჳსთად".

Line of ed.: 35        
შეიკრიბა უკუე სიმდიდრეჲ ანუ ხუავი სათნოებათა, ესე იგი
Line of ed.: 36     
1. ღმრთის მსახურებაჲ, რომელა სარწმუნოება საქმეთა
Page of ed.: 89   Line of ed.: 1     
მიერ ცხოველი და საქმენი სარწმუნოებისა მიერ განათლებულნი;
Line of ed.: 2     
2. განგებაჲ სახლისა თჳსისა, რამეთუ პირველითა მეორესა
Line of ed.: 3     
განკარგვიდის და მეორითა პირუელსა განამართლებდის, ვინაჲცა
Line of ed.: 4     
ხუავი ესე სათნოებათა განუყო სახლეულთა თჳსთა საზრდელად,
Line of ed.: 5     
ესე იგი კეთილმსახურება, რომელ არს სარწმუნოებაჲ ქრისტეს
Line of ed.: 6     
მიმართ, ასწავა მათ და საქმეთა კეთილთა მჩუენებელმან ბაძუად
Line of ed.: 7     
თჳსად განაღჳძნა იგინი.

Line of ed.: 8        
ჴელნი მისნი განახუნა გლახაკთად და ნაყოფი მიუპყრა დავრ\დომილთა",
Line of ed.: 9     
"პირი თჳსი აღაღო კრძალულებით და წესი განუჩინა
Line of ed.: 10     
ენასა თჳსსა", ესე იგი რაულადმე იტყოდის საჭიროისათჳს ანუ
Line of ed.: 11     
საჴმარისა ღმრთისმსახურებისა და განგებისათჳს სახლისა, ხოლო
Line of ed.: 12     
წესი განუჩინა ენასა თჳსსა, ესე იგი არაოდეს მიდრკა უქმთა მი\მართ
Line of ed.: 13     
უბნობად.

Line of ed.: 14        
"მართალ არიედ ალაგნი სახლისა მისისანი", ესე იგი არარაჲ\მე
Line of ed.: 15     
ჰქმნა "შეახლებაჲ სახლისა სახლსა ზედა და არარაჲმე აგარაკისა
Line of ed.: 16     
აგარაკსა ზედა".

Line of ed.: 17        
"არა ჰყო ვეცხლი გამოუცდელ", ხოლო მმთაერებმან [ Page of ms.: 69v  ] არა
Line of ed.: 18     
იურწმუნოვა ზიარებითა მპარავთათა, არა მოყუარე ძღუენთა იქმ\ნა
Line of ed.: 19     
და არა მდევარ მოსაგებელთა და "არა თუ არა ჰსჯიდა მჰსჯავრ\სა
Line of ed.: 20     
ობლისასა და მჰსჯავრსა ქურივისასა" და "არა თუ უკეთუ\რებისათჳს
Line of ed.: 21     
ძმათა თჳსთასა ძჳრსა იჴსენებდა" და "არათუ გუ\ლი
Line of ed.: 22     
თჳსი დააწესა ურჩებად, არა შესმენად ჰსჯულისა" უფ\ლისა
Line of ed.: 23     
და ამისთჳს მართალ არიედ ალაგნი სახლისა მისისანი.

Line of ed.: 24        
ხოლო "საზრდელი სიცონილისა არა ჰსჭამა", ესე იგი
Line of ed.: 25     
არა დაჰჴსნდა ოდესმე სიცონილისაგან ღმრთისმსახურებისა მიმართ,
Line of ed.: 26     
და განგებად სახლისა თჳსისა, რამეთუ მჴნე იპოვა, რომლითა იგავ\მან
Line of ed.: 27     
სულითა წმიდითა უპატიოსნეს ანთრაკთა მრავალსასყიდლისა\თა
Line of ed.: 28     
აქო იგი, "პირი მისი აღაღო" მეცნიერებითა და წესიე\რებითა
Line of ed.: 29     
მეცნიერებითა, რამეთუ უვნებობითა განათლებულმან მო\იგო
Line of ed.: 30     
ცხოვრებაჲ გონებისა, რომლითა სარკესა შინა სულისასა გამო\უჩნდა
Line of ed.: 31     
"ღმერთი აბრაჰამისი, ღმერთი ისააკისი და ღმერთი იაკო\ბისი",
Line of ed.: 32     
რომელთა ღმერთთმთავრობითი სამობაჲ ერთობასა
Page of ed.: 90   Line of ed.: 1     
შინა და ერთობაჲ სამობასა შინა, და მორწმუნექმნილი იტყოდა
Line of ed.: 2     
სხუათადმიცა: ხოლო მათდამი, რომელთა მიმართცა საჭირო იყო
Line of ed.: 3     
თქმად წესიერებითა, არა ჰმოძღურიდა ესევითარითა მოძღურები\თა,
Line of ed.: 4     
რომელთადმი "დედანი დაიყენნეს საღმრთოჲსა პავლესგან".

Line of ed.: 5        
შემდგომად აღსრულებისა ვარდან, სიმამრისა მისისა, წარვიდა
Line of ed.: 6     
მთავარი იგი რანისა ვასქენ მიზეზითა მისდა მიწოდებისათა სპარს\თა
Line of ed.: 7     
მეფისად. ხოლო ვასქენ მისრულმან მეფისადმი სპარსთასა უარ\\\-ჰყო
Line of ed.: 8     
[ Page of ms.: 70r  ] თჳნიერ ყოვლისა მისდა სიტყჳსა უფალი ჩუენი იესუ ქრის\ტეჲ
Line of ed.: 9     
მომადლებისათჳს მეფისა და თაყუანი-ჰსცა ცეცხლსა, რომლი\სათჳს
Line of ed.: 10     
იტყჳს ხუცესი ვინმე აღმწერელი ღუაწლთა წმიდისათა:
Line of ed.: 11     
"ძღუნად თავსა თჳსსა შესწირვიდაო სპარსთა მეფისად, არათუ
Line of ed.: 12     
მოღებისათჳს პატივისა თაყუანის-ცემდა ცეცხლსა, არამედ რაჲთა
Line of ed.: 13     
ყოვლითურთ თავი თჳსი განაგდოს ქრისტესგან. ხოლო ითხოვდაო
Line of ed.: 14     
მეფისაგან სპარსთასა ცოლსა (ურწმუნოსა), რაჲთამცა ამით სათნო
Line of ed.: 15     
იქმნას მეფისა, "ხოლო რომელიცა საკუთარ არიედ ცოლნი და
Line of ed.: 16     
შჳლნი, იგინიცა შენსავე მსახურებასა მოვაქცივნე". და ამას უკუე
Line of ed.: 17     
უქადებდა, რომლისაცა ნება არა ჴელთა შინა მისთა იყო.

Line of ed.: 18        
მჰსმენელმან მეფემან მხიარულქმნილმან ვასქენ ბოროტმჰაზ\რუელისა
Line of ed.: 19     
თხოვათა და აღთქმათათჳს მიუბოძა ცოლად ასული ანუ
Line of ed.: 20     
თჳსი და, ანუ პირუელ მისა ყოფილისა ვისმე სპარსთა მეფისა.

Line of ed.: 21        
მომზრახობენ ვასქენისთჳს ძუელნი ისტორიკოსნი ჩუენნი, ვი\თარმედ
Line of ed.: 22     
უარის-ყოფადმდე ქრისტეს ღმრთისა უკეთურვე იყო გო\ნებითა
Line of ed.: 23     
უღმრთო ვასქენ. ხოლო ჰხედვიდა რა წმიდა იგი ცოლი მი\სი
Line of ed.: 24     
უკეთურსახესა მას ქმარსა თჳსსა, ილოცჳდაო თჳთცა და სხუა\თაცა
Line of ed.: 25     
ევედრებინ ლოცუად, რათა წყალობითა თჳსითა ჰსცუალოს
Line of ed.: 26     
ღმერთმან (ქმარი მისი) უგუნურებისა მისგან უღმრთოებითისა
Line of ed.: 27     
და ჰქმნას მის შორის გონიერებაჲ ქრისტეს მიმართ.

Line of ed.: 28        
წარმოსრულმან სპარსეთით საქართუელოდ [ Page of ms.: 70v  ] ვასქენ და მახლო\ბელქმნილმან
Line of ed.: 29     
სამთავროჲსა თჳსისად იზრახა, რათა წარჰგზავნოს
Line of ed.: 30     
ჰამბავი მოსლვისა თჳსისა სახლისა და სამთავროჲსა თჳსისად და
Line of ed.: 31     
წინა მიიგებნესმცა აზნაურნი ჴელისქუეშენი თჳსნი და ძენი და
Line of ed.: 32     
მსახურნი, რათა წარმართოს გული თჳსი სიხარულისა მი\მართ
Line of ed.: 33     
და დიდებისა მისრულმან დაბასა ცურტაეთ ზედწოდებულსა.

Line of ed.: 34        
შესრულმან წინაშე წმიდისა სუსანნაჲსა მოჰამბემან თაყუანის\ცა
Line of ed.: 35     
დედოფალსა თჳსსა და მოიკითხა. ხოლო ნეტარი იგი მიუგებდა
Line of ed.: 36     
სულითა წინამცნობელითა: "უკეთუ სულითა ცხოველ არს იგი,
Page of ed.: 91   Line of ed.: 1     
ცხოველმცა ხარ შენ და იგიცა, და უკეთუ სულითა მომკუდარ
Line of ed.: 2     
ხართ, მოკითხვა ეგე შენი მიიქეცინ შენდავე", რომლისა მჰსმენელ\მან
Line of ed.: 3     
კაცმან მან ვერარა იკადრა სიტყუად მისდა.

Line of ed.: 4        
აფუცებდა უკუე წმიდა იგი მოჰამბესა მას, რათა უთხრას
Line of ed.: 5     
მართალი, თუ სადამე უარ-ჰყო ვასქენ ჭეშმარიტი ღმერთი, და ეს\რეთ
Line of ed.: 6     
უწყებულ იქმნა კაცისა მისგან თქმითა მართლისა
Line of ed.: 7     
უწყები/სათა.

Line of ed.: 8        
მჰსმენელმან წმიდამან დააგდო თავი თჳსი ქუეყანად და თავსა
Line of ed.: 9     
თჳსსა ჰსცემდა ქუეყანად და ცრემლითა მწარითა გოდებდა უარ\ყოფისათჳს
Line of ed.: 10     
ქმრისაგან მისისა უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტეჲსა.
Line of ed.: 11     
და აჰა, დაუტევა პალატი თჳსი და გამოსრული პალატით წარვიდა
Line of ed.: 12     
ეკკლესიად და თანაწარმყუანმან სამთა ძეთა და ერთისა ასულისა\მან
Line of ed.: 13     
და წარმადგინებელმან მათმან წინაშე საღმრთოჲსა [ Page of ms.: 71r  ] საკურთხე\ველისა
Line of ed.: 14     
მოიდრიკნა მუჴლნი და იტყოდა ესრეთ: "უფალო ღმერთო,
Line of ed.: 15     
მოცემულთა ამათ შენგან შენვე უკუე ჰსცევდ განათლებულთა
Line of ed.: 16     
წმიდისაგან ემბაზისა მადლითა ყოვლად წმიდისა სულისათა ერთ\სამწყსო-ყოფად
Line of ed.: 17     
ერთისა მწყემსისა უფლისა ჩუენისა იესუ
Line of ed.: 18     
ქრის/ტეჲსა".

Line of ed.: 19        
იტყჳს ხუცესი იაკობ: "შემდგომად აღსრულებისა სამწუხროჲსა
Line of ed.: 20     
მის ლოცჳსა ჰპოვა წმიდამან სუსანნა მახლობელ ეკკლესიისა სახ\ლი
Line of ed.: 21     
მცირეჲ და შევიდა მას შინა, სავსე მწარითა მწუხარებითა, და
Line of ed.: 22     
მიეყრდნა ყურესა ერთსა მტირალი სიმწარით".

Line of ed.: 23        
ეურვინ სულსა ნეტარსა ზედმხედუელსა ბოროტთა საქმეთა
Line of ed.: 24     
სხუათასა, გარნა უფროსღა წევრისა თჳსისა, რომლისა თანა შეერ\თებულ
Line of ed.: 25     
არს საღმრთოჲსა გამო ქორწინებითისა საიდუმლოჲსა. ხო\ლო
Line of ed.: 26     
ნეტარი ესე, რომელიცა სიყრმითგან დაემოწაფა კეთილთა საქ\მეთა
Line of ed.: 27     
და თავ ყოვლისა კეთილისა არს სარწმუნოებაჲ ქრისტეს მი\მართ;
Line of ed.: 28     
და მხედუელი ქმრისა თჳსისაგან დატევებისა შემოქმედისა
Line of ed.: 29     
თჳსისა და საჴმარად ცხოვრებისა ჩუენისა დაბადებულთა ნივთთა
Line of ed.: 30     
თაყუანისცემისა, შეიწრდებოდა, გოდებდა მტყებარე თავისად და
Line of ed.: 31     
მომფხურელი თმათა და უზმობითა განლევდა ჴორცთა თჳსთა.

Line of ed.: 32        
შეწყუდეულ რა იყო ნებსით სანატრელი სუსანნა მახლობელ
Line of ed.: 33     
ეკკლესიისა სენაკსა შინა, მივიდა მისდა ხუცესი პალატისა მისისა,
Line of ed.: 34     
ზედწოდებით იაკობ, და ეტყოდა წმიდასა: "არა მცირესა ღუაწლსა
Line of ed.: 35     
შინა შესრულ ხარ, დედოფალო, ეკრძალე სარწმუნოებასა მას
Line of ed.: 36     
ქრისტესსა, ნუუკუე მტერმან უმე\\ტეს, [ Page of ms.: 71v  ] ვითარცა "სრსჳლმან, საძო\ვარი
Line of ed.: 37     
ჰპოვოს" შენ თანა. მიუგო წმიდამან: "განაღა მეცა დიდისა
Page of ed.: 92   Line of ed.: 1     
ღუაწლისა განმზადებულ ვარ". ჰრქუა იაკობ: "მჴნე იყავ, მოთმინე
Line of ed.: 2     
და სულგრძელ". მიუგო წმიდამან: "ჩემდა მარტოსა არიან, მღუ\დელო,
Line of ed.: 3     
ჭირნი ესე". ჰრქუა იაკობ: "ჭირი შენი ჭირი არს ჩუენი და
Line of ed.: 4     
სიხარული შენი სიხარული ჩუენი. ჩუენდა არა თუ იყავ ხოლო
Line of ed.: 5     
დედოფალ ოდენ, არამედ ვითარცა შვილთა გუწყალობდ და გუზრ\დიდ.
Line of ed.: 6     
გარნა მითხარ მე, რაჲ გეგულუების, რამეთუ მნებავს აღწე\რად
Line of ed.: 7     
ღუაწლნი შენნი". მიუგო წმიდამან: "ნუ იყოფინ ჩემდა, რა\თამცა
Line of ed.: 8     
ვეზიარე საქმეთა და ცოდუათა ვასქენისთა. უმჯობეს ჩემ\და
Line of ed.: 9     
ჴელთაგან მისთა სიკუდილი, ვიდრეღა შეერთებაჲ მის თანა".
Line of ed.: 10     
მაშინ განამტკიცებდა ხუცესი იგი ნეტარსა მას და სიტყჳთა საღ\მრთოჲთა
Line of ed.: 11     
განაძლიერებდა.

Line of ed.: 12        
ყოფასა მას წმიდისასა მცირესა მას სახლსა შინა აბირა ვინმე
Line of ed.: 13     
სპარსი, კაცი მზაკუარი, ვასქენ ცნობად განზრახულისა წმიდისა. და
Line of ed.: 14     
შესრული მის თანა ეტყოდა წმიდასა კაცი იგი სპარსი ტირილით:
Line of ed.: 15     
"ვაჲ, ვითარ გარდაიქცა სახლი მშჳდობისა სახლ საწყალობელ და
Line of ed.: 16     
სიხარული მისი მწუხარებად", რომლისათჳს წმიდამან არარა მიუ\გო.
Line of ed.: 17     
და ჰხედვიდა მას სპარსი იგი მწუხარედ და მგლოვარედ და
Line of ed.: 18     
ესრეთ კაცი იგი უკუნ-იქცა ცუდად.

Line of ed.: 19        
შემდგომად სამისა დღისა მოვიდა ვასქენცა მთავარი, რომლი\სად
Line of ed.: 20     
მისრულმან კაცმან მან სპარსმან ჰრქუა იდუმალ ვასქენს: "უწ\ყებულ
Line of ed.: 21     
ვარო, ვითარმედ განდგომილ არს შენგან ცოლი შენი, გარ\ნა
Line of ed.: 22     
შენ ნურარად ფიცხელ უბნობ მისდამი მით, რომელ ბუნებაჲ [ Page of ms.: 72r  ]
Line of ed.: 23     
დედათა არს სულმოკლე".

Line of ed.: 24        
მიხადა მისდა ვასქენ კაცთა სამღუდელოთა და შესთუალნა
Line of ed.: 25     
მათ მიერ სუსანნაჲსა მიმართ სანატრელისა: "რაჲმეჴელ-იწიფეო
Line of ed.: 26     
ესე ჩემდა, ვითარმედ დაამჴუ ხატი ჩემი და საგებელსა ჩემსა გარ\დაასხ
Line of ed.: 27     
ნაცარი. დაგიტევებიეს პალატი შენი და ლთოლვილი წარ\სულ
Line of ed.: 28     
ხარ სხუად ადგიდ". მიუგო მოციქულთა მათ წმიდამან: "ეს\რეთ
Line of ed.: 29     
არქუთ ვასქენს: მე უკუე აღუმართე ხატი შენი და მევე და\ვამჴუ
Line of ed.: 30     
ამად, რომელ მამამან შენმან აღადგინნა სამარტჳლენი წმი\დათანი
Line of ed.: 31     
და აღაშენნა წმიდანი ეკკლესიანი და შენ საქმენი მამისა
Line of ed.: 32     
შენისანი განხრწენ და გარდააქციენ კეთილნი მისნი. შემოიხუნა
Line of ed.: 33     
მამამან შენმან სიწმიდენი, ხოლო შენ განჰყარენ სიწმიდენი და მათ
Line of ed.: 34     
წილ შემოგყავნნ ეშმაკნი. მან უკუე აღიარა ღმერთი შემოქმედი
Line of ed.: 35     
ცათა და ქუეყანისა და ჰრწმენა მისა მიმართ, გარნა შენ უარ-ჰყავ
Line of ed.: 36     
ღმერთი ჭეშმარიტი და ცეცხლსა თაყუანის-ეც. და ვინაჲთგან უარ\ჰყავ
Page of ed.: 93   Line of ed.: 1     
შემოქმედი შენი, მეცა უარ-გყო შენ, ხოლო თუ სადამე მძლავ\რებითმცა
Line of ed.: 2     
მტანჯო მე, ვერსადა მიხილო ბოროტთა საქმეთა შენთა
Line of ed.: 3     
ზიარ".

Line of ed.: 4        
მივიდეს უკუე კაცნი იგი სამღუდელონი ვასქენის მი\მართ
Line of ed.: 5     
და უწყებულ ჰყუეს შეთულილებათა მიმართ ცოლისათა.

Line of ed.: 6        
მჰსმენელმან მათ ყოველთამან უკეთურმან ვასქენ მძჳნუარე\ქმნილმან
Line of ed.: 7     
ტარიგისა მიმართ ქრისტესისა, ვითარცა ლომმან და
Line of ed.: 8     
მძლავრ აღმზახებელმან მისდამი წარავლინა რისხჳთ ძმაჲ თჳსი,
Line of ed.: 9     
სახელით [ Page of ms.: 72v  ] ჯოჯიკ, და ცოლი ჯოჯიკისა და ეპისკოპოსიცა სახლისა
Line of ed.: 10     
თჳსისა და შესთუალნა: "ჰსდერკ გონებისა მაგისგან გულმწყრა\ლისა
Line of ed.: 11     
და მოვედ სახლსა შენსა. და თუ სადამე არა ერჩდე სიტყუათა
Line of ed.: 12     
ჩემთა, თრევით მოგითრიო უწყალოდ".

Line of ed.: 13        
მისრულნი დაბად, სადა იყოფოდა წმიდა იგი, შევიდეს წინაშე
Line of ed.: 14     
მისსა და უწყებულ ჰყუეს სიტყუათა მიმართ ვასქენისთა.

Line of ed.: 15        
მჰსმენელმან მათმან მჴევალმან ქრისტესმან მიუგო წყნარად:
Line of ed.: 16     
"ჵ, კაცნო ბრძენნო, ვჰგონებდ, ვითარმედ მოაქციოთ იგი ჩემდა
Line of ed.: 17     
აღსარებითა ჭეშმარიტისა ღმრთისათა, გარნა მაიძულებთ მე მიქ\ცევად
Line of ed.: 18     
მისდა და ზიარებად საქმეთა მისთა ბოროტთად. და შენ,
Line of ed.: 19     
ჯოჯიკ, არღარა ხარ მაზლ ჩემდა და არცაღა ცოლი შენი არს
Line of ed.: 20     
დად ჩემდა, ზიარქმნილნი ბოროტთა საქმეთა ვასქენისთა". მიუგო
Line of ed.: 21     
ჯოჯიკ: "უწყიო, ვითარმედ მოავლინნეს მსახურნი და წარგითრი\ოს
Line of ed.: 22     
მძლავრ". ჰრქუა წმიდამან: "თუ სადამე კრული წარმითრიოს
Line of ed.: 23     
მე, არარა მგამის, არამედ უფროსღა მიხარის, რამეთუ ვივნო მაგით
Line of ed.: 24     
ქრისტე ჩემისათჳს". და მჰსმენელნი ამათნი ჰსცრემლეოდეს მის\რულნი
Line of ed.: 25     
იგი.

Line of ed.: 26        
ჰრქუა წმიდამან სუსანნა ეპისკოპოსსა მას: "ვითარ-მე უკუე
Line of ed.: 27     
მაწუევ შეერთებად მის თანა, რომელმანცა უარჰყო ღმერთი ჭეშ\მარიტი?"
Line of ed.: 28     
რომლისა მჰსმენელი დუმნა ეპისკოპოსი იგი.

Line of ed.: 29        
ევედრებოდა უკუე ჯოჯიკ წმიდასა: "საყუარელო სძალო და
Line of ed.: 30     
დაო ჩემო, ნუ წარსწყმედ თავსა შენსა პალატისაგან [ Page of ms.: 73r  ] შენისა სამეუ\ფოჲსა".
Line of ed.: 31     
და ვითარ-იგი განმრავლდებოდეს იძულებანი მაიძულე\ბელთა
Line of ed.: 32     
მათ მისრულთანი, ერჩდა წმიდა იგი და თანა-წარჰყუა მათ
Line of ed.: 33     
და თანა წარიტანა წმიდაჲ სახარებაჲ და ნაწილნი წმიდათა მოწა\მეთანი
Line of ed.: 34     
და მტირალი იტყოდა: "უფალო ღმერთო ჩემო, შენ უკუე
Line of ed.: 35     
მეცნიერ ხარ, ვითარმედ მე ყოვლითა გულითა ჩემითა სიკუდიდ
Line of ed.: 36     
მივალ შენთჳს". ხოლო რაჟამს-იგი შევიდა პალატად, არათუ პორ\ფირ
Line of ed.: 37     
გარდაგებულსა მას ადგილსა დაჯდა საწოლსა შინა თჳსსა,
Line of ed.: 38     
არამედ მცირესა სენაკსა შინა და ღმრთისა მიმართ აღმპყრობელი
Line of ed.: 39     
ჴელთა იტყოდა: "მეუფეო, უფალო ღმერთო ჩემო, არცაღა მღუ\დელთაგანიღა
Page of ed.: 94   Line of ed.: 1     
ვინმე იპოვაო მწყალობელ ჩემდა და არცაღა ვინ
Line of ed.: 2     
ერისაგანი გამოჰსჩნდა შორის ერსა ამას, არამედ მიმცეს მე მტერ\სა
Line of ed.: 3     
შენსა სიკუდიდ. იყავნ ნებაჲ შენი ყოველსავე შინა და
Line of ed.: 4     
ყოველ/გან".

Line of ed.: 5        
მესამესა უკუე დღესა წმიდისა სუსანნაჲსა, მოსულისა პალა\ტად,
Line of ed.: 6     
მოვიდა ვასქენ უკეთური და შე-რა-მწუხრდა, ჰსთქუა, ვითარ\მედ:
Line of ed.: 7     
"მნებავს სერობად ჩემ თანა ჯოჯიკ და ცოლი მისი ოდენ".
Line of ed.: 8     
და ვითარცა შევიდეს მის თანა თანხადილნი მისგან, ინებეს მო\ყუანებაჲცა
Line of ed.: 9     
მათ თანა წმიდისა სუსანნაჲსა. და ჯოჯიკ და ცოლმან
Line of ed.: 10     
მისმან დიდითა იძულებითა მოიყუანეს, სადა მჯდომარე იყო ვას\ქენ,
Line of ed.: 11     
და მსხდომარეთა იწყეს სერობად. ჰსჭამდეს უკუე ვასქენ და
Line of ed.: 12     
ჯოჯიკ და ცოლი მისი, ხოლო წმიდა შუშანიკ, არარაჲმესა გემოსა
Line of ed.: 13     
მხილუელი მჯდომარე მათ თანა, ვედრებულ იქმნა ჯოჯიკისგან და
Line of ed.: 14     
ცოლისა მისისა ჭამად, გარნა მან არა ისმინა, რამეთუ ესოდენნი
Line of ed.: 15     
დღენი, ოდეს-იგი განვიდა პალატით თჳსით, განვლ\\ნა [ Page of ms.: 73v  ] უზმობით.

Line of ed.: 16        
მიართუა უკუე ცოლმან ჯოჯიკისმან ღვინოჲ წმიდასა სას\მელითა
Line of ed.: 17     
ჭიქისათა და ევედრებოდა სმად და უფროსღა აიძულებდა,
Line of ed.: 18     
რომლისათჳს მიუგო წმიდამან რისხჳთ: "არა არს ჩვეულებაჲ ჩუ\ენდა
Line of ed.: 19     
დედათა ჭამად მამათა თანა". და ვითარ-იგი განამრავლა მის\და
Line of ed.: 20     
იძულებაჲ იგი დედაკაცმან მან, მიუღო წმიდამან ხელთაგან ჭი\ქაჲ
Line of ed.: 21     
იგი და შემუსრა განსრევით. მაშინ ვასქენ აღდგა ტაბლისაგან
Line of ed.: 22     
და რისხჳთა ცეცხლისათა მგზებარემან იწყო გინებად წმიდისად
Line of ed.: 23     
და ფერჴითა ძლიერად განწიხნვიდა წმიდასა მას. და ჰპოვა ჭურჭე\ლი
Line of ed.: 24     
რაჲმე რკინისა ანუ რუალისა და ჰსცა თავსა წმიდისასა და
Line of ed.: 25     
განუპო და თუალი ერთი გუემითა მძჳნუარითა განუსივა და მჯი\ღითა
Line of ed.: 26     
ჰსცემდა უწყალოდ პირსა და თმითა განათრევდა, ყიოდა და
Line of ed.: 27     
იზახდა, ვითარცა ცოფი.

Line of ed.: 28        
აღდგა უკუე შუელად ჯოჯიკ და, მეცადინმან წაგურად ჴელ\თაგან
Line of ed.: 29     
მისთა წმიდისამან, შებმა უყო ვასქემს, მაგრა იგიცა ჰგუემა
Line of ed.: 30     
ვასქენ და განუტეხა თავი. გარნა მიჰსტაცა ჴელთაგან ჯოჯიკ წმი\დაჲ
Line of ed.: 31     
იგი, ვითარცა ტარიგი ცოფიერისა მგლისაგან.

Line of ed.: 32        
იდუა უკუე ქუეყანასა ზედა წმიდა იგი, ვითარცა მკუდარი,
Line of ed.: 33     
რომელიცა ბრძანა უკეთურმან მან შეკრულად და შესხმად ფერჴ\თა
Line of ed.: 34     
მისთა ბორკილნი, რომლისათჳს ევედრებოდა მას სპარსი იგი
Line of ed.: 35     
თქმული, რათა არა შეახოს ცოლსა თჳსსა კრულებაჲ და ბორკილ\ნი.
Line of ed.: 36     
ხოლო ისმინა ვასქენ და ბრძანა არა შეკრუად, მაგრა სახლსა
Page of ed.: 95   Line of ed.: 1     
შინა მცირესა შეყუანებად და სიმკაცრით და\\ცუად [ Page of ms.: 74r  ] და გარდა ერ\თისა
Line of ed.: 2     
მონისა არა ვინმე შესლუად.

Line of ed.: 3        
იყოფოდა წმიდა იგი საპყრობილესა შინა წყუდეული ქრის\ტესთჳს,
Line of ed.: 4     
რომლისად ცხოვრება იყო ქრისტე და სიკუდილი შესაძი\ნელ
Line of ed.: 5     
განშუენებული "ჴორცთა შინა ტჳრთჳთა საწერტელთა მათ უფ\ლისა
Line of ed.: 6     
იესუსთა", რამეთუ ყოვლად შუენიერი პირი მისი ყურიმ\ლის-ცემითა
Line of ed.: 7     
ვნებული და მჯიღთა მიერ ქურჯუნვილი ყურიმლის\ცემულთა
Line of ed.: 8     
მათ ღაწუთა იესუსთა ცხოვლად დაჰხატჳდა და სხეული
Line of ed.: 9     
მისი თრეული და გუემული თჳს შორის ცხოველსმყოფელთა მათ
Line of ed.: 10     
წყლულთა ასოთა ღმერთმამაკაცისა სიტყჳსათა წარმოადგენდა.

Line of ed.: 11        
ხუცესი იგი, ჰჴსენებული იაკობ, მვედრებელი მესაპყრობილი\სად,
Line of ed.: 12     
რათა უტეოს შესულად, ძჳლღა უტევა მონამან მან. შევიდა
Line of ed.: 13     
უკუე წმიდისად და იხილა ყოვლად შუენიერი პირი მისი დაბძა\რული
Line of ed.: 14     
და განსივებული და მტირალი ვედრებით ეტყოდა წმიდასა:
Line of ed.: 15     
"მიბრძანე, დედოფალო ჩემო, რათა განუბანომცა პირი შენი, რო\მელი
Line of ed.: 16     
სისხლითა შესუარულ არს, და ნაცარი თუალთაგან, რომელი
Line of ed.: 17     
შთაგკრვიეს, და მოგართუა ემპლასტრი და წამალი წყლულთათჳს".
Line of ed.: 18     
მიუგო წმიდამან: , მღუდელო, ნუ მეტყჳო მაგას, რამეთუ სისხ\ლი
Line of ed.: 19     
ესე განმწმედელ არს ცოდუათა ჩემთა". ევედრებოდა წმიდასა
Line of ed.: 20     
ხუცესი იგი ცრემლით, რათა მიიღოს ჭამადი წარგზავნილი სამოელ
Line of ed.: 21     
და იოანე ეპისკოპოსთაგან, რომელნიცა ფარულადრე იღუწიდეს
Line of ed.: 22     
წმიდასა მას და ნუგეშინის-ჰსცემდეს. მიუგო წმიდამან მან: "ვერ
Line of ed.: 23     
შემძლებელ ვარ ჭამად, რამეთუ ღაწუნი და რომელნიმე კბილნი
Line of ed.: 24     
ჩემნი შემუსრვილ არიან".

Line of ed.: 25        
მოიღო ხუცესმან მან პური მცირეჲ და ღჳნოსა [ Page of ms.: 74v  ] შინა დაალბო
Line of ed.: 26     
იგი, და მიიღო წმიდამან მცირეჲ რაჲმე მათგან. და სიტყჳთა ნუგე\შინის-ჰსცემდა
Line of ed.: 27     
ხუცესი იგი და განაძლიერებდა და მერმეღა შიში\თა
Line of ed.: 28     
მძლავრისათა მცირედ-ჟამ მუნ დამზმელი გამოვიდა საპყრო\ბილისაგან
Line of ed.: 29     
წმიდისა.

Line of ed.: 30        
მიუღო წმიდასა უკეთურმან ვასქენ სამკაულნი სადედოფლო\ნი,
Line of ed.: 31     
გარნა წმიდასა მას პყრობილებანი და გუემანი და დაგლახაკე\ბანი
Line of ed.: 32     
ქრისტესთჳს ყოველნივე დიდებად და შესაძინელ თჳსა შე\ერაცხნეს,
Line of ed.: 33     
რომლისათჳს "მიიღო ამასვე სოფელსა ასი წილი",
Line of ed.: 34     
რამეთუ განისმა კიდეთა ღუაწლნი მისნი და უძლეველობაჲ მდედ\რისა
Line of ed.: 35     
მის გუამისა მძლავრთაგან და მძლავრი იგი მბრძოლი ძლეუ\ლი
Line of ed.: 36     
მისგან და მის თანა მტერნიცა უხილავნი, და "ცხოვრებისა სა\უკუნოჲსა
Line of ed.: 37     
დამკჳდრება", ესე იგი მოსაგებელისა და ჯილდოჲსა
Page of ed.: 96   Line of ed.: 1     
მიღებაჲ ცხოვრებასა შინა დაუბერებელსა და უკუდავსა, რომელ
Line of ed.: 2     
არს მოსაგებელი დიდება ანგელოსთა თანა, ხოლო ჯილდოჲ აღ\თქმულისა
Line of ed.: 3     
მის სრულჰყოფა: "რომელმან ჰძლიოს, მივსცე მას დაჯ\დომაჲ
Line of ed.: 4     
ჩემ თანა საყდარსა ჩემსა, ვითარცა-იგი მე ვჰსძლე და დავ\ჰსჯედ
Line of ed.: 5     
საყდარსა მამისა ჩემისასა მარჯუენით მისსა".

Line of ed.: 6        
ჰპოვა უკუე წმიდამან თავისუფლებაჲ საპყრობილისაგან, რამ\ეთუ
Line of ed.: 7     
მთავარმან მან ვასქენ უღმრთომან განიმჴედრა რომელსამე
Line of ed.: 8     
ნათესავსა ზედა და წმიდანიცა ორმეოცნი შემოსრულ იყუნეს. მის\რულმან
Line of ed.: 9     
წმიდამან სუსანნა მახლობელ ეკკლესიისა ჰპოვა სენაკი
Line of ed.: 10     
მცირეჲ და შევიდა და მჯდომარემან მას შინა [ Page of ms.: 75r  ] დაყუდებით, მარხჳთ
Line of ed.: 11     
და ლოცჳთ და ყოვლითა კრძალულებითა წარვლო ყოველნი დღენი
Line of ed.: 12     
წმიდათა მარხუათანი.

Line of ed.: 13        
ამათ შინა დაჰსცხრა მჴედრობაჲცა და ბრძოლაჲ და მთავარი
Line of ed.: 14     
ვასქენ სამთავროდ თჳსად უკმოიქცა, რომლისაცა გულსა ჰსთეს\ვიდა
Line of ed.: 15     
ეშმაკი ძჳრთა წმიდისა სუსანნაჲსთჳს. ვინაჲცა დღესა მეორე\სა
Line of ed.: 16     
დიდისა დღესასწაულისა ცხოველსმყოფელისა აღდგომისა უფ\ლისა
Line of ed.: 17     
ჩუენისა იესუ ქრისტეჲსსა, მივიდა ვასქენ ეკკლესიად და
Line of ed.: 18     
ეპისკოპოსსა მის ქალაქისა და სახლისა თჳსისა სახელით აფოტს
Line of ed.: 19     
(ესე იგი ფოტის), ეტყოდა: "რად სადამე განაშორებ ჩემგან ცოლსა
Line of ed.: 20     
ჩემსა და არა მომცემ?" და ამას თანა ჰბორგდა მძჳნუარედ უსჯუ\ლო
Line of ed.: 21     
იგი და ჰგმობდა სიტყჳთ საშინელსა სახელსა ღმრთისასა და
Line of ed.: 22     
აგინებდა ეპისკოპოსსა მას და ჰგუემაცა ვინმე ხუცესი
Line of ed.: 23     
ეკლესი/ისა.

Line of ed.: 24        
წარითრია უკუე მძლავრმან ვასქენ წმიდაჲ სუსანნა ეკკლესი\ით
Line of ed.: 25     
ვიდრე პალატად თჳსა, ეკალთა ზედა, რომელი მას დაეყარნეს
Line of ed.: 26     
გზასა ზედა. და წართრევასა მას შინა განწიხნვიდაცა ფერჴით,
Line of ed.: 27     
ხოლო ეკალთა მათ ზედა დაიბძარვოდეს სამოსელნი და კუბასტნი
Line of ed.: 28     
წმიდისანი და მუსკულნიცა ჴორცთანი წულილ-წულილად.

Line of ed.: 29        
განფიცხნებოდა უღმრთო იგი და ცეცხლი რისხჳსა მძჳნუარედ
Line of ed.: 30     
აღატყდებოდა მის შორის და იტყოდა: "არარა გარგო შენ ეკკლე\სიამან
Line of ed.: 31     
და არცაღა იმედთა შენთა ქრისტიანეთა". და აჰა, უბრძანა
Line of ed.: 32     
მტარუალთა შეკრუად [ Page of ms.: 75v  ] იგი და სამასგზის კუერთხითა ცემად. ხოლო
Line of ed.: 33     
ჰსცემდეს რა უწყალოდ წმიდასა მას, არა აღმოჴდა პირისაგან მი\სისა
Line of ed.: 34     
სულთქმაჲ რაჲმე, არცა კუნესაჲ მცირეჲ და ესრეთ ჴორცთა\გან
Line of ed.: 35     
მოწამისა ქრისტესთა გუემითა მძჳნუარედ დაპებულთა ჰსდიო\დეს
Line of ed.: 36     
სისხლთა ნაკადულნი. ხოლო არადაცხრომილმან უკეთურმან
Line of ed.: 37     
მან მძჳნუარებისაგან უბრძანა მტარუალთა დადებად ჯაჭჳ ქედსა
Line of ed.: 38     
ზედა წმიდისასა და წარყუანებად ციხედ და შეწყუდევად საპყრო\ბილესა
Page of ed.: 97   Line of ed.: 1     
ბნელსა და მოყმობად შიმშილითა, რათა მოკუდეს მას შინა
Line of ed.: 2     
ადრე.

Line of ed.: 3        
წარიყუანეს უკუე მტარუალთა წმიდა იგი და მიჰყუანდათ ში\შუელითა
Line of ed.: 4     
ფერჴითა და თმათა განშლილთა გარდატევებითა თავ\შიშუელი
Line of ed.: 5     
და ფრჴივ. უღმრთოჲცა იგი მძლავრი მისდევდა მას უკა\ნაგან
Line of ed.: 6     
მისა მრავალთა გინებათა და ყუედრებათა ზედადასხმითა.

Line of ed.: 7        
მხილუელთა კეთილმსახურთა უმჰსჯავროდ ვნებისა სახელი\სათჳს
Line of ed.: 8     
ქრისტესისა წმიდისათა ჰქმნეს შეკრებაჲ მრავალთა მამათა
Line of ed.: 9     
და დედათა და იცემდეს მკერდთა და აღმამაღლებელნი ჴმათანი
Line of ed.: 10     
ჰსტიროდეს მწარედ, რომელთად მიუგო წმიდამან: "ძმანო ჩემნო
Line of ed.: 11     
და დანო და შჳლნო, ნუ ჰსტირთ ჩემ ზედა, არამედ ამიერითგან
Line of ed.: 12     
ჯმნილ ვარ თქუენგან და ნუმცა დაგვიწყებიესყე ჰჴსენებაჲ ჩემი
Line of ed.: 13     
ლოცუათა შინა".

Line of ed.: 14        
ხოლო შე-რა-ვიდეს ციხედ და შეაყენეს წმიდაჲ იგი საპყრობი\ლესა
Line of ed.: 15     
შინა და დაჰსდუეს ჯაჭჳ ქედსა ზედა მისსა, რომელიცა დაჰ\ბეჭდა
Line of ed.: 16     
ბეჭდითა თჳსითა [ Page of ms.: 76r  ] უსჯულომან ვასქენ, მაშინ სანატრელი
Line of ed.: 17     
სძალი ქრისტესი, "რომლისა ღაწუნი ყურიმლის-ცემითა განშუენე\ბულ
Line of ed.: 18     
იყუნეს, ვითარცა გურიტისანი", და ქედი ჯაჭჳთა, ვითარცა
Line of ed.: 19     
ძჳრფასთა სპეკალთა მიერ მოოჭჳლითა ფარღულითა, "ქმნილებასა
Line of ed.: 20     
ოქროჲსასა ემჰსგავსებოდა და სხეული მისი წულილად დასხმულსა
Line of ed.: 21     
ვეცხლსა" ყოვლად წმიდათა ასოთა წყლულებითა. და ესრეთ
Line of ed.: 22     
ნეტარი იგი, სული მისი სძლი ქრისტესი, ეტყოდა თავსა თჳსსა და
Line of ed.: 23     
სიძესა: "ნარდიონმან ჩემმან გამოჰსცა სუნნელებაჲ" (ესე იგი
Line of ed.: 24     
ყუავილმან კეთილმსახურებისა ჩემისამან გამოჰსცა სურნელებაჲ
Line of ed.: 25     
უხრწნელი, ანუ სხეულმან ჩემმან ცხოველსმყოფელთა წყლულე\ბათა
Line of ed.: 26     
სიძისა ჩემისათა ზიარებულმან გუემისა მიერ შეწურვილმან
Line of ed.: 27     
გამოჰსცა სისხლი სუნნელებად წმიდისა ეკკლესიისა).

Line of ed.: 28        
ხოლო იტყოდა ქალწულთაცა მიმართ, ესე იგი სულთა ნეტარ\თა,
Line of ed.: 29     
რომელთაცა უვნებობითა წმიდად დაუწინდნეს თავნი თჳსნი
Line of ed.: 30     
უკუდავსა სიძესა: "განაწესეთო ჩემ ზედა სიყუარული და დამამ\ტკიცეთ
Line of ed.: 31     
მე ნელსაცხებელთა მიერ (ესე იგი ცხოველსმყოფელთა
Line of ed.: 32     
სისხლთა მიერ სიძისა ჩემისათა, რათა სრბაჲ ესე ჩემი წარემარ\თოსმცა
Line of ed.: 33     
მიუდრეკელად). გარემომასხთ მე ვაშლი (ესე იგი ნაყოფი
Line of ed.: 34     
სუნნელი სათნოებათა წმიდათა), რამეთუ დაწყლულ ვარ მე სი\ყუარულითა
Page of ed.: 98   Line of ed.: 1     
მისითა. მარცხენე მისი თავსა ზედა ჩემსა და მარჯუ\ენემან
Line of ed.: 2     
მისმან შემიწყნაროს მე".

Line of ed.: 3        
იხარებდა სულითა "შემოსილი სამოსლითა მაცხოვარებისათა
Line of ed.: 4     
და კუართითა მხიარულებისათა (წმიდითა სისხლითა თჳსითა) და
Line of ed.: 5     
ვითარცა სიძეჲ მიტროგარემოდებული (ჯაჭვთა მძი\\მითა [ Page of ms.: 76v  ] სიძისა\თჳს)
Line of ed.: 6     
და ვითარცა სძალი სამკაულითა შემკული (თხემსა ზედა
Line of ed.: 7     
ტჳნადმდე განტეხითა ვნებული და ღაწუთა და ყურთა ყურიმლის\ცემითა),
Line of ed.: 8     
ვითარცა ქუეყანა აღმაორძინებელი ყუავილისა მისიისა
Line of ed.: 9     
(პირად-პირადთა ნაგუემთა წმიდათა) და ვითარცა მტილი, რომელი
Line of ed.: 10     
აღმოამორჩებნ თესლთა მისთა", (ესე იგი რომელნიცა თესლნი
Line of ed.: 11     
წმიდისა სახარებისანი შეიწყნარნა, აღმოამორჩნა იგინი) "და ვი\თარცა
Line of ed.: 12     
თერევინთმან განირთხნა რტონი თჳსნი", ესრეთ აღმო\აცენა
Line of ed.: 13     
უფალმან სიმართლეჲ და სიხარული წმიდისა თჳსისა შორის.

Line of ed.: 14        
წყუდეულმან წმიდამან საპყრობილესა შინა და ჯაჭჳთა და \ბორკილითა
Line of ed.: 15     
შეკრულმან მუნ მდგომარეობასა უღმრთოჲსა ვასქე\ნისსა
Line of ed.: 16     
ჰსთქუა: "სიხარულ ჩემდა ტანჯუაჲ აქა, რათა განვისუენო
Line of ed.: 17     
საუკუნოდ", რომლისათჳს მიუგო ვასქენ: "ჰე, ჰე, განისუენო" და
Line of ed.: 18     
დაადგინნა მცუელნი და ამცნო, რათა მოკლან სიყმილითა და არა
Line of ed.: 19     
ვინმე უტევონ მუნ შესულად.

Line of ed.: 20        
დაჰყო უკუე წმიდამან საპყრობილესა შინა მომყმარმან ყოვ\ლითურთ
Line of ed.: 21     
შჳდეული სამი, რომელიცა იკითხა ვასქენ მცუელთა
Line of ed.: 22     
მიმართ: "ცოცხალ არსღა?" მიუგეს: "უფალო ჩუენო, მკუდრად
Line of ed.: 23     
უფრორე საგონებელ არს, ვიდრე ცოცხალღა შიმშილისა ძლით
Line of ed.: 24     
ესოდენისა". უბრძანა უღმრთომან: "მოკუდესო, ნურარა გგამისთ".

Line of ed.: 25        
ჰჴსენებული იგი ხუცესი იაკობ, რომელსა დიდად შესჭირდა
Line of ed.: 26     
კეთილმსახურებისად, რამეთუ ექსორიობითა და პყრობილებითა
Line of ed.: 27     
და სიკუდილითა წმიდისა სუსანნაჲსთა დაჰსჭირდა ეკკლესიასა
Line of ed.: 28     
რანისასა, მივიდა ციხედ და მცუელსა საპყრობილისასა ევედრებო\და
Line of ed.: 29     
[ Page of ms.: 77r  ] და აღუთქუა ვეცხლი მიცემად, რათა უტევოს შესულად წმი\დისად.
Line of ed.: 30     
ხოლო მან უტევა ღამე შესულად, რომელსაცა იტყჳს ხუ\ცესი
Line of ed.: 31     
იგი: "ვითარ-იგი შემიყუანა მცუელმან მან და ვიხილე ტა\რიგი
Line of ed.: 32     
ქრისტესი შუენიერად, ვითარცა სძალი შემკული საკრუელ\თაგან.
Line of ed.: 33     
და მე, ვითარ ვერ დამითმო გულმან ჩემმან, ვჰსტიროდი
Line of ed.: 34     
ფრიად". ხოლო წმიდამან მრქუა შუშანიკ კეთილისა ამისთჳს:
Line of ed.: 35     
"ჰსტირა, ხუცეს?" ხოლო ხუცესმან მან ჰყო სიტყუად და განმტკი\ცებად
Line of ed.: 36     
წმიდისად და შიშითა მძლავრისათა ვერ დაადგრა მყოვარ.

Page of ed.: 99  
Line of ed.: 1        
ამათ შინა ვასქენ იზრახა და წარსლუა ჰყო სადამე. და ჯო\ჯიკ,
Line of ed.: 2     
ძმა მისი, არა იყო მუნ დროსა წარსლვისა ვასქენისსა. ხოლო
Line of ed.: 3     
მო-რა-ვიდა სახლად თჳსა, შეუდგა უკანაგან ვასქენს და საზღუარ\თა
Line of ed.: 4     
ჰერეთისათა მისრულსა წარეწია და ევედრა ფრიად, რათა
Line of ed.: 5     
ბრძანოსმცა განტევებაჲ წმიდისა სუსანნაჲსა საკრუელთაგან. და
Line of ed.: 6     
ვითარ-იგი განამრავლა ვედრებაჲ ჯოჯიკ და ფრიად შეჰსწყინდა
Line of ed.: 7     
უკეთური იგი, ბრძანა განტევებაჲ საკრუელთაგან ოდენ. და ესრეთ
Line of ed.: 8     
უკმოიქცა ჯოჯიკ და მოვიდა ციხესა მას, სადა პატიმარ იყო წმი\და
Line of ed.: 9     
სუსანნა, და აღიღო ჯაჭჳ იგი, რომელი ზედა ედუა წმიდასა
Line of ed.: 10     
ქედსა მისსა, გარნა ბორკილთაგან არა ინება განჴსნაჲ წმიდამან,
Line of ed.: 11     
არამედ სიკუდიდმდე დაადგრა ბორკილსა მას შინა.

Line of ed.: 12        
იტყჳს იაკობ ხუცესი წმიდისა სუსანნაჲსთჳს კრულებასა შინა
Line of ed.: 13     
პყრობილისა: "ყუავოდაო წესიერებითა საღმრთოჲთა მარხჳთა, მა\რადის
Line of ed.: 14     
მღჳძარებითა, ლოცჳთა და ვედრებითა, ზედგომითა, თაყუა\ნის-\\ცემითა
Line of ed.: 15     
[ Page of ms.: 77v  ] და ცრემლითა უწყინოდ და კითხჳთა წიგნთათა მოუ\წყინებელად.
Line of ed.: 16     
განაბრწყინუა ყოველი იგი ციხეჲ სულიერითა მით
Line of ed.: 17     
ქნარითა.

Line of ed.: 18        
მოჰმადლა უკუე ღმერთმან წმიდასა თჳსსა მადლიცა საკჳრუ\ელებათა:
Line of ed.: 19     
ბერწთა შვილიერ-ყოფად და ყოველთა სნეულთა კურ\ნებად
Line of ed.: 20     
და ბრმათა აღხილუად. და ესრეთ განითქუა ჰამბავი მისი
Line of ed.: 21     
ყოველსა შინა ქართლსა და მოვიდოდიან წმიდისად სიმრავლენი
Line of ed.: 22     
მამაკაცთა, დედაკაცთანი თხოვად მისგან განწმედილისა ლოცჳსა
Line of ed.: 23     
მისისა. და რა-იგი ვისმე უჴმნ, მიანიჭებდის ღმერთი ლოცჳთა წმი\დისა
Line of ed.: 24     
სუსანნაჲსათა.

Line of ed.: 25        
იყო ვინმე დედაკაცი მოგჳ, ნათესავით სპარსი, და აქუნდა შე\დებაჲ
Line of ed.: 26     
კეთროვნებისა, რომელიც ამოვიდა წმიდისად, ითხოვდა მის\გან
Line of ed.: 27     
განთავისუფლებასა სენისაგან. ხოლო წმიდა იგი ასწავებდა
Line of ed.: 28     
მოქცევასა ჭეშმარიტისა ქრისტეს ღმრთისად და მო-ცა-იყუანა
Line of ed.: 29     
ცნობად ჭეშმარიტებისა და იქმნა ქრისტეანე. ხოლო კურნებაჲ სე\ნისა
Line of ed.: 30     
უბრძანა ესრეთ: "წარვედ, დაო, წმიდად ქალაქად იეროსალი\მად
Line of ed.: 31     
და შეეხე წმიდათა ადგილთა და განთავისუფლდე სენისაგან
Line of ed.: 32     
შენისა". ხოლოდედაკაცი იგი ერჩდა წმიდასა და ესრეთ მისრული
Line of ed.: 33     
წმიდად ქალაქად მიემთხჳა კურნებასა და მოქცეული მშჳდობით
Line of ed.: 34     
მოვიდა წმიდისად მმადლობელი ღმრთისადმი და წმიდისა
Line of ed.: 35     
ლოცუ/ათად.

Line of ed.: 36        
არარაჲმესა იქმოდა სხუასა წმიდა იგი, რამეთუ ყოველთაგან
Line of ed.: 37     
საქმეთა მსოფლიოთა იყო მოცლილ, გარნა ფსალმუნთა შეჰსწირ\ვიდის
Line of ed.: 38     
ნიადაგ ღმრთისადმი, რამეთუ მცირედთა დღეთა შინა დაის\წავლნა
Line of ed.: 39     
ზეპირ და [ Page of ms.: 78r  ] იკითხჳდის საღმრთოთა წერილთა. ხოლო თუ სა\დამე
Page of ed.: 100   Line of ed.: 1     
მოვალნ ვინ და ფრიად იშჳთ ნუგეშინის-ცემად მისდა იუბნის
Line of ed.: 2     
მის თანა სულიერად.

Line of ed.: 3        
მისრულთა მისდა ოდესმე ნუგეშინის-ცემად უწყებულ ჰყუეს
Line of ed.: 4     
სუსანნაჲ სანატრელი, ვითარმედ შვილნი შენნი მამამან თჳსმან
Line of ed.: 5     
მოიყუანნაო ცეცხლისმსახურებად. მჰსმენელმან წმიდამან იწყო
Line of ed.: 6     
ტირილად და გოდებად და თავსა ჰსცემდა ქუეყანასა ზედა და
Line of ed.: 7     
მწარითა სულთქმითა იტყოდა: "გმადლობ შენ, უფალო იესუ ქრის\ტე,
Line of ed.: 8     
ღმერთო ჩემო, რამეთუ იყუნეს იგი ჩემდა მოცემულ შენგან,
Line of ed.: 9     
და აწ ჰყავ მათ ზედა ნებისმიერ შენისა და მე საქმეთაგან მტე\რისათა
Line of ed.: 10     
განმარინე".

Line of ed.: 11        
განდგომამდე ღმრთისაგან ჭეშმარიტისა მოვიდოდიან წმიდი\სად
Line of ed.: 12     
შვილნი თჳსნი, გარნა შემდგომად განდგომისა არღარა უტევნა
Line of ed.: 13     
იგინი მისულად თჳსდა, არამედ ჰსძაგნ სმენადცა სახელნი მათნი.

Line of ed.: 14        
მიავლინნა ოდესმე ვასქენ მოციქულნი წმიდისად და შეჰს\თუალნა
Line of ed.: 15     
მისდა, ვითარმედ: "ჰყავ ნებაჲ ჩემი და მოვედ პალატად.
Line of ed.: 16     
და თუ სადამე არა მოხვიდე, უწყებულ იყავ, ვითარმედ წარგავ\ლინო
Line of ed.: 17     
კარაულითა ჩორს ანუ კარს", რამეთუ რომელნიმე ადგილნი
Line of ed.: 18     
დროსა მას სახელითა ამით იზედწოდებოდენ. მაგრა არა თავს\იდუა
Line of ed.: 19     
წმიდამან, ვითარცა ერთგულმან მჳევალმან ქრისტესმან, გა\მოსულაჲ
Line of ed.: 20     
სახელისათჳს ქრისტესისა პყრობილებისაგან და შეერთე\ბად
Line of ed.: 21     
მსახურისა თანა ეშმაკთასა.

Line of ed.: 22        
იზრახა კუალად ვასქენ მოგონებაჲ სხუაი, რათა მოიყუანოსმცა
Line of ed.: 23     
თჳსდა ნეტარი სუსანნაჲ, და წარჰგზავნა მისდა მეგობარი თჳსი,
Line of ed.: 24     
რომელი იყო ძუძუსმტეჲცა მისი, რათა მეცადინმან შეტყუილით
Line of ed.: 25     
მოი\\ყუანოსმცა [ Page of ms.: 78v  ] წმიდაჲ იგი პალატად. ხოლო შესრულმან წმიდი\სად
Line of ed.: 26     
კაცმან მან მრავალფერითა სიტყჳთა იუბნა მისდა, გარნა
Line of ed.: 27     
მცნობელმან წმიდამან ჴეხლოვნებისა მათისამან ჰსთქუა მისდამი
Line of ed.: 28     
ესრეთ: "არქუ უღმრთოსა უფალსა შენსა, ვითარმედ: შენ უკუე
Line of ed.: 29     
მომკალ მე და მკუდარსა ესრეთ მარქუ: ვერღარა გამოჴვდე ციხით
Line of ed.: 30     
ცოცხალი ფერჴითა. და აწ ვერ შემძლებელ ხარ აღდგინებად მკუ\დართა,
Line of ed.: 31     
განაღა თრევით განმათრიო". ხოლო ესმა რა სიტყუაჲ ესე
Line of ed.: 32     
წმიდისა უკეთურსა მას, ჰსთქუა, ვითარმედ: "მე ვარქუ მას ჭეშ\მარიტად
Line of ed.: 33     
ეგე". და გამოყუანებაჲ ციხით წმიდისა ამისთჳს ენება
Line of ed.: 34     
უკეთურსა მას, რათა სხუაჲ რაჲმე შეამთხჳვოს განსაცდელი, რო\მელიცა-ესე
Line of ed.: 35     
წმიდასა აუწყა ვინმე მისრულმან მისდა, ვითარმედ:
Line of ed.: 36     
"კეთილად ჰყავ არა განსულაჲ ციხით, რამეთუ სხუაი რაჲმე გან\ზრახუაჲ
Line of ed.: 37     
აქუნდა შენთჳს", რომელსაცა მიუგო წმიდამან: "ნუ გგო\ნიესო
Page of ed.: 101   Line of ed.: 1     
ღმერთი ძალთა მძინარედ, რომელმან მოჰსცნის სიტყუანი
Line of ed.: 2     
პირსა კაცისასა, რამეთუ იტყჳს უფალი, ვითარმედ:"სული მამისა
Line of ed.: 3     
თქუენისა იტყოდის თქუენ შორის".

Line of ed.: 4        
გამოუთქმელ უკუე არიან შრომანი წმიდისანი, რომელთაცა
Line of ed.: 5     
ჰშურებოდის პყრობილი, რამეთუ "არა ჰსცა ძილი თუალთა, არცა
Line of ed.: 6     
ჰრული წამთა და არცა განსუენებაჲ ჴორცთა, ვიდრემდის ჰპოვა ად\გილი
Line of ed.: 7     
უფლისა და საყოფელი ღმრთისა იაკობისი".

Line of ed.: 8        
ზედგომით ჰშურებოდის გალობათა და ფსალმუნთა შინა და
Line of ed.: 9     
ლოცუათა. და საზრდელად მისა იყო პური მცირე და წუენი მხლი\სა
Line of ed.: 10     
და წყალი სასმელად. ექუსთა წელთა შინა პატიმარმან არასადა
Line of ed.: 11     
დაჰსდუა თავი სასთულსა ზედა, რამეთუ ქუესაგებელ მისა იყო [ Page of ms.: 79r  ]
Line of ed.: 12     
ნივთი ფრიად უნდოჲ ძუელი რაჲმე, ხოლო სასთაულ ნატეხი ალი\ზისა.
Line of ed.: 13     
ხოლო მოდრესკისათჳს მუჴლთასა ეგდო ფიჩჳ ბალნისა. და
Line of ed.: 14     
ადგილი იგი იყო სავსე გრწყილთა და მატლთა მიერ.

Line of ed.: 15        
ჰსწერს ხუცესი იაკობ წმიდისა სუსანნაჲსთჳს, ვითარმედ:
Line of ed.: 16     
"დიდთა მარხვათა მათ შინა აღუსებისათა ერგასისთა მათ დღეთა
Line of ed.: 17     
ექუსთა წელიწადთა შინა არა დაჯდის დღისი და არცა ღამე, არ\ცა
Line of ed.: 18     
დაიძინის, არცა საჭმელი რაჲმე მიიღის. გარნა დღესა ხოლო
Line of ed.: 19     
კჳრიაკესა ეზიარის ჴორცსა და სისხლსა ქრისტეს ღმრთისა ჩუენი\სასა
Line of ed.: 20     
და ფრიად მცირედი ოდენ მიიღის წუენაკი მხლისა და პურისა
Line of ed.: 21     
გემოჲ არა იხილის ვიდრე აღუსებადმდე".

Line of ed.: 22        
ფიცხელ იყო ადგილი, სადა იყო წმიდა იგი პყრობილ, რამე\თუ
Line of ed.: 23     
ჟამსა ზაფხულისასა იყო ცეცხლებრ შემწუელი მჳურვალებაჲ
Line of ed.: 24     
მზისა და ქარნი ხორშაკნი და წყალნი მავნებელნი, რომლისა
Line of ed.: 25     
მკჳდრნი პირად-პირადთა მიერ სენთა იყუნეს გუემულ, რომლისა\თჳს
Line of ed.: 26     
ჰსწერს იაკობ ხუცესი: "მოხუცებული არავინ არს ქუეყანათა
Line of ed.: 27     
მათ" ხოლო ესეგუარსა შინა ადგილსა პყრობილმან წმიდამან სუ\სანნა
Line of ed.: 28     
დაჰყო წელიწადი ექუსი ფიცხელსა შინა პყრობილებასა და
Line of ed.: 29     
მიიწია წელიწადმდე მეშჳდედ.

Line of ed.: 30        
დაეკუეთა წმიდასა სუსანნას წყლულებაჲცა დიდი, რამეთუ
Line of ed.: 31     
ჰჴშირისა ზედგომისაგან დაუსივდეს ფერჴნი და დამქმნა წყლულე\ბაჲ
Line of ed.: 32     
დიდი და შალალნი აღმოჰსდიოდეს მათგან და მატლნი დასხ\მულ
Line of ed.: 33     
იყუნეს მათ ზედა. გარნა ყოველსავე დაითმენნ მადლობით [ Page of ms.: 79v  ] და
Line of ed.: 34     
სიხარულით.

Line of ed.: 35        
წინასწარ ჰსცნა სულითა წმიდამან სუსანნა განსულაჲ მაშუ\რალთა
Line of ed.: 36     
ჴორცთაგან და განსუენებაჲ ჴელთა შინა ღმრთისათა, რო\მელიცა
Line of ed.: 37     
ჰრქუა ხუცესსა იაკობს, მეგობარსა თჳსსა, მღუდელსა
Page of ed.: 102   Line of ed.: 1     
ქრისტესსა, აღმწერელსა წმიდისა ცხოვრებისა თჳსისასა, ვითარ\მედ:
Line of ed.: 2     
"ადრე ყოფად არსო დატევებაჲ უბადრუკთა ამათ ჴორცთა
Line of ed.: 3     
ჩემთა, და შენ ნუ ვისმე მიმართ იტყჳ დედოფლობასა შინა ჩემსა
Line of ed.: 4     
შინაგან მაძისა სამოსლისა მოსილყოფასა ჩემსა", რამეთუ იტყჳს
Line of ed.: 5     
ხუცესი იგი: "შინაგან ძაძაჲ ემოსა და არავინ იცოდა ჩემსა გარე\შე".
Line of ed.: 6     
ხოლო გარეგან კაცთა თუალისა ანტიოქიისა ემოსა
Line of ed.: 7     
პალეკარ/ტი.

Line of ed.: 8        
წინასწარმეტყუელებული იგი წმიდისაგან განსულაჲ ჴორც\თაგან
Line of ed.: 9     
ესმა რა ჯოჯიკს, წარვიდა წმიდისად და თანა წარიყუანნა
Line of ed.: 10     
ცოლი და შვილნი, მონანი და მჴევალნი თჳსნი და მისრული ციხედ
Line of ed.: 11     
შევიდა მძლავრ წშმიდისად, რამეთუ ვერავის ეძლო ცხადად შესუ\ლა
Line of ed.: 12     
მის თანა, და თაყუანი-სცა პატიოსანსა ჯუარსა და მოიკითხა
Line of ed.: 13     
წმიდაჲ იგი და გამოიკითხჳდა მისგან სალმობათა და წყლულებათა
Line of ed.: 14     
მისთა. მიუგო წმიდამან: "კეთილ ვარო, ვითარცა უნებს ღმერთსა,
Line of ed.: 15     
არამედ წარსლუად ვარ გზასა ყოველთა წარსავალსა".

Line of ed.: 16        
დავარდა უკუე ჯოჯიკ წინაშე წმიდისა და ვედრებით იტყოდა
Line of ed.: 17     
მისდა: "მომიტევენ მე ბრალნი იგი, რომელნიცა გცოდენ თჳნიერ
Line of ed.: 18     
ნებისა ჩემისა, სძალო და მჴევალო ქრისტესო, რამეთუ ფრიადცა
Line of ed.: 19     
დავჰშუერ დაღათუ ვასქენის მიმართ შეწევნად შენდა, მაგრა გა\ჩუენენ
Line of ed.: 20     
შენ უწესოებანი რეცა წინააღმდგომმან წმიდათა განზრა\ხუათა
Line of ed.: 21     
შენთამან და მაკურთხე [ Page of ms.: 80r  ] მე და ცოლი ჩემი და შვილნი და
Line of ed.: 22     
მონანი და მჴევალნი ჩემნი, ნუ მოიჴსენებ შეცოდებათა ჩუენთა".

Line of ed.: 23        
აღაღო ნეტარმან სუსანნა წმიდანი ბაგენი თჳსნი: "მოგიტევნეს
Line of ed.: 24     
ღმერთმან შენცა და ამათ შეცოდებანი იგი და შეჰსძინნეს დღეთა
Line of ed.: 25     
ცხოვრებისა თქუენისათა. გარნა ვასქენ და მე განვისაჯნეთ მჰსა\ჯულისა
Line of ed.: 26     
მისგან უთუალღებოჲსა, რომელი არს მჰსაჯული მჰსა\ჯულთა
Line of ed.: 27     
და მეფეჲ მეფეთა, რომლისა მიერ "არა არს ჰრჩევაჲ მა\მაკაცისა,
Line of ed.: 28     
არც დედაკაცისა". მიაგოს მას უფალმან ყოველთა მათ\თჳს,
Line of ed.: 29     
რომელნიცა შემაჩუენნა ძჳრნი, რომელნიცა იქმნნეს ჩემდა
Line of ed.: 30     
ცხოვრებად საუკუნოდ, ვითარ-იგი მან უჟამოდ დაჰშრიტა სანთე\ლი
Line of ed.: 31     
ჩემი და ყუავილი ჩემი დააჭნო და შუენიერებისა ჩემისა სიკე\თეჲ
Line of ed.: 32     
დააბნელა და დიდებაჲ ჩემი დაამდაბლა. გარნა მე აწ ამისთჳს
Line of ed.: 33     
ვჰმადლობ ღმერთსა, რამეთუ მჰრწამს ღმრთისა ჩემისად და ვესავ
Line of ed.: 34     
მას, რათა ტანჯუათა და გუემათა მათთჳს და პყრობილებათა და
Line of ed.: 35     
ვასქენის უგულისხმოებითისა ჩემდა უწყალოებისა განსუენებასა
Line of ed.: 36     
საუკუნესა მივემთხჳვო უფლისა ჩემისა მიერ იესუ ქრისტესა".

Page of ed.: 103  
Line of ed.: 1        
სიტყუათა ამათ ზედა წმიდისათა ჰსტიროდეს ფრიად ჯოჯიკ
Line of ed.: 2     
და ცოლი მისი და მის თანა მისრულნი. და კუალად ევედრებოდეს
Line of ed.: 3     
ცრემლით: "გუაკურთხენ, სძალო და მოწამეო ქრისტესო, და მოგჳ\ტევენ
Line of ed.: 4     
ბრალნი ჩუენნი". აკურთხნა წმიდამან ჯოჯიკ და ცოლი მი\სი
Line of ed.: 5     
და შვილნი, მონანი და მჴევალნი, ეზოჲ და პალატი მისი და სუ\ლად
Line of ed.: 6     
გზათა ღმრთისათა ამცნებდა მათ მეტყუელი: "ყოველი ჴორ\ცი
Line of ed.: 7     
თივა არს და [ Page of ms.: 80v  ] ყოველი დიდება კაცისა, ვითარცა ყუავილი თი\ვისა.
Line of ed.: 8     
განჴმა თივა და ყუავილი მისი დაჰსცჳვა", რამეთუ წარმა\ვალ
Line of ed.: 9     
არსო და დაუდგრომელ საწუთო ესე. და "რომელმან ჰსთესოს
Line of ed.: 10     
რიდობით, რიდობითცა მოიმკოს და რომელმან ჰსთესოს კურთხე\ვით,
Line of ed.: 11     
კურთხევითცა მოიმკოს" და რომელმან "განაბნია და მისცა
Line of ed.: 12     
გლახაკთა და სიმართლე მისი ეგოს უკუნითი უკუნისამდე" და
Line of ed.: 13     
რომელმან წარიწყმიდოს სული თჳსი ქრისტესთჳს, გინა სახარები\სათჳს,
Line of ed.: 14     
მან აცხოვნოს იგი".

Line of ed.: 15        
მიჰსცეს უკუე წმიდასა მას ჯოჯიკ და ცოლმან მისმან ამბო\რისყოფაჲ
Line of ed.: 16     
უკანასკნელი და ესრეთ წარმოვიდეს იგინი ციხით, რა\მეთუ
Line of ed.: 17     
ცოცხალვე იყო ჟამსა მას წმიდაჲ იგი.

Line of ed.: 18        
ამისა შემდგომად მოვიდეს მთავარეპისკოპოსი სამოილ და იო\ანე
Line of ed.: 19     
ეპისკოპოსი, რომელიცა განამტკიცებდეს მას წმიდისა მიმართ
Line of ed.: 20     
სრბისა მისისა, და იყუნეს ზიარ შრომათა მისთა. ხოლო მათ თანა
Line of ed.: 21     
ყოველნი კაცნი სამღუდელონი და მთავარნი და აზნაურნი, მამა\კაცნი
Line of ed.: 22     
და დედაკაცნი და სიმრავლე ერისა, რამეთუ არათუ რანით
Line of ed.: 23     
და ჰერეთით, არამედ ქართლისანიცა უაზნონი სოფლისანი მოვიდეს
Line of ed.: 24     
წმიდისად, რათა ზიარ იქმნენმცა ვნებათა მისთა მთხოველნი მისგან
Line of ed.: 25     
კურნებისა და შემვედრებელნი თავთა თჳსთანი კადნიერებისა მი\სისა
Line of ed.: 26     
მიმართ, რომელიცა მოიგო ქრისტეს მიმართ.

Line of ed.: 27        
ითხოვეს წმიდისაგან ეპისკოპოსთა და ყოველთა აზნაურთა,
Line of ed.: 28     
რათა ბორკილი იგი წმიდაჲ, რომელი იყო ფერჴთა მისთა, მიჰსცეს
Line of ed.: 29     
მათ მცუელად ქალაქისა მათისა. და ყოველთა მიუგო წმიდამან:
Line of ed.: 30     
"ღმრთისმსახურებისთჳს თქუენისა აღავსოს წადილი თქუენი ხუ\ცესმან
Line of ed.: 31     
[ Page of ms.: 81r  ] იაკობ, რამეთუ მიიღოთ ამისგან ბორკილი ესე ჩემი. ხოლო
Line of ed.: 32     
არარაჲმესა შემძლებელ ვარ მე, არამედ ზესთა სავსემან ქრისტე\მან
Line of ed.: 33     
ღმერთმან "აღგავსენინ თქუენ ყოვლითა კეთილითა", რომელ\ნიცა
Line of ed.: 34     
მოშუერით ჩემდა და ეზიარენით ვნებათა იმათ ჩემთა და ჭირთა.
Line of ed.: 35     
გარნა მე, საყუარელნო, წარუალ გზასა მას საუკუნესა და სატან\ჯუელთა
Line of ed.: 36     
და ჭირთა ამათ ჩემთათჳს ქრისტემან მომმადლოს მე
Page of ed.: 104   Line of ed.: 1     
განსუენებაჲ და გუემათა და თრევათა და შეურაცხებათა -- დიდებაჲ
Line of ed.: 2     
და პატივი წმიდათა თანა დაუსრულებელი".

Line of ed.: 3        
მისრულნი იგი მმადლობელნი ღმრთისადმი, რომელმანცა გა\ნაძლიერა
Line of ed.: 4     
მოწამეჲ თჳსი, წარმოვიდეს ციხით.

Line of ed.: 5        
ხოლო ოდეს მოიწია ჟამი უკუდავისა მიერ სიძისა მისდამი
Line of ed.: 6     
წოდებისა სძლისა თჳსისა, მოუწოდა სძალმან და მოწამემან ქრის\ტესმან
Line of ed.: 7     
ეპისკოპოსსა სახლისა თჳსისასა აფოტს და მადლობასა აღუ\არებდა
Line of ed.: 8     
მოწლეობისათჳს მისისა და სიყუარულისა, ვითარცა მამა\სა,
Line of ed.: 9     
და შევედრა მას ხუცესი იგი თჳსი იაკობ და სხეული თჳსი უბრ\ძანა
Line of ed.: 10     
დაფლუად ადგილსა მას, სადაჲთცა განითრია პირველად, და
Line of ed.: 11     
იტყოდა მათდამი: "უკეთუ ღირს ვიყომცა თქმად ამისა მეათერთ\მეტე
Line of ed.: 12     
ესე მუშაკი ვენაჴისა, იყუენით კურთხეულ მამისაგან და ძისა
Line of ed.: 13     
და სულისა ყოვლად წმიდისა". და ჰსთქუა კუალად: "კურთხეულ
Line of ed.: 14     
არს უფალი ღმერთი ჩუენი, რათა "მშჳდობით დავჰსწვე და დავი\ძინო".
Line of ed.: 15     
და ესრეთ ყოვლად უბიწოჲ სული თჳსი შეჰვედრა ჴელთა
Line of ed.: 16     
ღმრთისათა.

Line of ed.: 17        
მოვიდა უკუე ეპისკოპოსი იოანე მრავალვნებულსა მას სხე\ულსა
Line of ed.: 18     
ზედა, რომელიცა ეზიარა ჴორცითა მკუდარსა მას სხეულსა
Line of ed.: 19     
ღმერთმამაკაცისა [ Page of ms.: 81v  ] სიტყჳსასა, და მოიღო არმენაკი სუფთაჲ და ამით
Line of ed.: 20     
ეზიარა ნეტარსა იოსებს არიმათიელსა და განბანეს წმიდანი იგი
Line of ed.: 21     
ჴორცნი, დაწყლულებულნი და მატლთა მიერ აღუსებულნი, იოანე
Line of ed.: 22     
და აფოტ ეპისკოპოსთა და არმენაკითა მით სიდონითა შემოსეს
Line of ed.: 23     
იგი. ხოლო აღიღეს ორთავე ეპისკოპოსთა, რომელთა თანა იყო სიმ\რავლეჲ
Line of ed.: 24     
კრებულისა სამღუდელოჲსა, და ლამპრებითა და კმევითა
Line of ed.: 25     
საკმეველთათა წარმოიღეს ციხით და მიიღეს წმიდად ეკკლესიად,
Line of ed.: 26     
რომლისა ეზოჲსაგან განითრია პირველად, და დაჰკრძალნეს წმი\დანი
Line of ed.: 27     
იგი ნაწილნი მისნი წმიდასა მას ეკკლესიასა შინა პატივითა
Line of ed.: 28     
დიდითა და შე-რა-მწუხრდა, ღამეჲ იგი განათიეს ეპისკოპოსთა და
Line of ed.: 29     
ყოველმან კრებულმან სამღუდელომან ფსალმუნითა და გალობითა.

Line of ed.: 30        
აღესრულა უკუე მოწამე და სძალი ქრისტესი შუშანიკ თთუე\სა
Line of ed.: 31     
ოკდონბერსა, ათშჳდმეტსა ექუს წელ პყრობილი პატიმარი და
Line of ed.: 32     
შეურაცხქმნილი, თრეული და გუემული და შებორკილებული და
Line of ed.: 33     
წყლულებითა იობ სანატრელისა მიმჰსგავსებითა წყლულებათა
Line of ed.: 34     
განმაცხოველებელთა ჩუენთა თავსა შორის თჳსსა დამხატუელი.

Line of ed.: 35        
მჰსმენელმან ვნებათა და სიკუდილისა სანატრელისა სუსანნა\ჲსთა
Line of ed.: 36     
მეფემან აფხაზთა და ქართუელთამან ბაკურ შეჰკრიბნა ლაშ\ქარნი
Line of ed.: 37     
თჳსნი ფარულად და განიმჴედრა ვასქენს ზედა. ხოლო დრო\სა
Page of ed.: 105   Line of ed.: 1     
მას ვასქენ მდგომარე იყო კიდესა მტკურისასა, სადა-იგი შთა\ვარდების
Line of ed.: 2     
მტკუარსა შინა მდინარე ანაკერტისა, და ზედა დაესხა
Line of ed.: 3     
ვასქენს [ Page of ms.: 92r  ] და შეიპყრა იგი და მრავალდაწყლული მახჳლითა ვასქენ
Line of ed.: 4     
მოჰკიდა ძელსა ზედა.

Line of ed.: 5        
იტყჳს ძუელი უკუე მატიანე ჩუენი, ვითარმედ: "მეფემან ბა\კურ
Line of ed.: 6     
წარმოიხუნა ნაწილნი წმიდისა სუსანნაჲსნი დიდითა პატივითა
Line of ed.: 7     
ცორტავს". ხოლო მე ვჰგონებ, ვითარმედ ეკკლესია იგი, სადაცა
Line of ed.: 8     
იტყჳს ხუცესი იაკობ დაფლუასა წმიდისა სუსანნაჲსა, არს
Line of ed.: 9     
ცორ/ტავს.

Line of ed.: 10        
"მშჳდობა ძმათა და სიყუარული სარწმუნოებითურთ ღმრთისა
Line of ed.: 11     
მიერ მამისა და უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესი. მადლი ყოველ\თა
Line of ed.: 12     
თანა მოყუარეთა უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესთა, ამინ".



Next part



This text is part of the TITUS edition of Old Georgian Hagiographical Texts, vol. VI.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 18.8.2015. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.