TITUS
Kartlis Cxovreba II
Part No. 6
Previous part

Text: Zhamtaaghmc.  
Part: I  
Page of ed.: 151  
ჟამთააღმწერელი
King: 60 
Line of ed.: 1  
მესამეოცე მეფე ლაშა-გიორგი


Line of ed.: 2        ამას სანატრელსა სიცოცხლესა შინა თჳსსა დაედგა გჳრგჳნი ძისა მისისა გიორგისდა
Line of ed.: 3     რომელსა ლაშობითცა უწოდა იყო წლისა \ ათცამეტისა რაჟამს დაიდგა გჳრგჳნი
Line of ed.: 4     მეფობისა და მეფემან თამარ მიულოცა მეფობა. ხოლო რაჟამს მიიცვალა თამარ,
Line of ed.: 5     იყო ლაშა ათრვამეტისა \ წლისა. დაუტევა მეფობა ძესა თჳსსა, ხოლო ნათესავსა ქართველთასა
Line of ed.: 6     ცემა, მწუხარება, ვაება და გლოვა, რამეთუ ცხოველნიცა ჩასრულ იყვნეს
Line of ed.: 7     ჯოჯოხეთს მკჳდრნი სამეფოსა მისისანი, და ეგრეთცა ჯერ იყო.

Line of ed.: 8        შემდგომად მისსა დაიპყრა მეფობა ძემან თამარისმან ლაშა-გიორგი. რამეთუ იყო
Line of ed.: 9     ტანითა ძლიერი, მჴნედ მოისარი, ნადიმობათა შინა მოსწრაფე, ლაღი და თჳთბუნება;
Line of ed.: 10     და უმეტეს ამისთჳს განლაღებულ იქმნა, რამეთუ დაემორჩილნეს ყოველნი წინააღმდგომნი
Line of ed.: 11     მისნი კეთილად მოჴსენებულსა და ღმრთის-მოყუარესა დედასა მისსა, და
Line of ed.: 12     უშფოთველად და წყნარობით დაეტევა სამეფო თჳსი, და ყოველნი მახლობელნი მათნი
Line of ed.: 13     მოხარჯე შეექმნნეს, ვითარ განძელნი და მიმდგომნი ნახჭევნელნი და კარნუქალაქელნი,
Line of ed.: 14     და სხუანი მრავალნი ძღუნითა და ხარკითა მოვიდოდიან მისა. მას ჟამსა
Line of ed.: 15     იშუებდა, იხარებდა, და ყოველგნით იყო შუება და მხიარულება.

Page of ed.: 152  
Line of ed.: 1        მაშინ იწყეს განძით განდგომა და არღარა მოსცეს მეფესა ხარკი, ხოლო ამისმან
Line of ed.: 2     მცნობელმან მეფემან ლაშა მოუწოდა ყოველთა სპათა საქართველოსათა, იმერთა და
Line of ed.: 3     ამერთა, მჴარგრძელსა ივანეს, რომელსა მაშინ პატივი ათაბაგობისა მინებებოდა დედისა
Line of ed.: 4     მათისა თამარისგან, რამეთუ იყო ათაბაგობა ისრე განდიდებუ\ლი, [რომელ] იყო უმეტეს
Line of ed.: 5     სხუათა ერისთავთასა: ესე იყო ვაზირი კარსა მეფისასა. მაშინ თქუა მეფემან,
Line of ed.: 6     ვითარმედ: "ვინათგან მეფეთა შორის ბრწყინვალემან და სანატრელმან დედამან ჩემმან
Line of ed.: 7     დამიტევა მეფობა, ყოველნი წინააღმდგომნი პაპათა და მამათა ჩემთანი მოხარაჯედ
Line of ed.: 8     შექმნა და დღეისმომდე მორჩილნი ბრძანებისა ჩემისანი არიან. აწ განძისა ათაბაგსა
Line of ed.: 9     საწუნელ უქმნიე. და ხარკისა არღარა ნებავს მოცემა; მე ესრეთ განმიზრახავს, რათა
Line of ed.: 10     შური ვიგო განძასა ზედა და თქუენ შრომასა შეგამთხჳო. რამეთუ ძალითა და თანადგომითა
Line of ed.: 11     თქუენითა დაუცემია სანატრელთა პაპათა და მამათა ჩუენთა დიდთა სულტანთა
Line of ed.: 12     ძლიერებანი, და აწ მიიღეთ ჩემგან პატივი და ნიჭი და აღვიმჴედროთ განძასა
Line of ed.: 13     ზედა, რათა სხუათა მტერთაგან არღარა საწუნელ ვიქმნნეთ. შეწევნითა ღმრთისათა და
Line of ed.: 14     წარძღუანებითა პატიოსნისა ჯუარისათა \ და სიქველითა თქუენითა ვსძლოთ მტერთა
Line of ed.: 15     და წინააღმდგომთა ჩუენთა".

Line of ed.: 16        ვითარცა ესმა ყოველთა წარჩინებულთა სამეფოსათა, განიხარეს და დაუმტკიცეს.
Line of ed.: 17     და რქუეს, ვითარმედ: "დიდი ნუგეშინისემა მოგუემატა ღმრთისა მიერ რამეთუ გპოვეთ
Line of ed.: 18     ახოვანი და გოლიათი, გორგასლიანი და დავითიანი, მსგავსი მათი. მინდობითა
Line of ed.: 19     ღმრთისათა და ძალითა თქუენითა დავიმორჩილნეთ ურჩნი მეფობისა თქუენისანი, და
Line of ed.: 20     შევანანოთ ყოველთა ურჩება თქუენი".

Line of ed.: 21        მაშინ დაამტკიცეს ლაშქრობა, და განძის დარბევასა წარემართნეს თჳთ მეფე
Line of ed.: 22     სპითა დიდითა. ვერ წინააღუდგეს განძელნი, და მოაოჴრეს ქუეყანა განძისა: აღიღეს
Page of ed.: 153   Line of ed.: 1     ტყუე და ნატყუენავი ურიცხჳ, \ და მოადგეს ქალაქსა განძისასა, და მრავალ დღე
Line of ed.: 2     ებრძოდეს, და ყოველთა დღეთა გამოვიდიან ქალაქისა კარსა ბრძოლად ჩალიბად,
Line of ed.: 3     აქათცა და მუნითცა ურჩეულესნი ებრძოდიან. მაშინ ინება მეფემან გარეშემოვლად
Line of ed.: 4     ქალაქისა მცირედითა ლაშქრითა, და ვითარ \ მოვლიდა მტკურისაკენ ქუემოთ, ცნეს ესე
Line of ed.: 5     განძის მყოფთა, ყოველნივე აღიჭურნეს, კაცი ჭურვილი ვითარ ათი ათასი.

Line of ed.: 6        ხოლო მეფესა ჰყვა ოთხი ათასი კაცი ოდენ, ამათ შინა უმეტეს მესხნი იყვნეს;
Line of ed.: 7     რამეთუ ერთ-კერძო მჴარგრძელნი დგეს, და ერთ-კერძო ჰერ-კახნი და სომხითარნი,
Line of ed.: 8     ქართველნი და თორელნი, ერთ-კერძო აფხაზნი, დადიან-ბედიანნი და ლიხთ-იქითნი
Line of ed.: 9     ზედმოკიდებით ურთიერთას. ხოლო მაშინ ვითარ მოვლიდა მეფე, იცნეს იგი, და
Line of ed.: 10     მსწრაფლ განახუნეს კარნი ქალაქისანი, და ვითარ მჴეცნი ზედა მიუჴდეს. და იხილა
Line of ed.: 11     მეფემან ლაშა სიმრავლე მათი უშიშითა გულითა, განმჴნობითა სპათა მათთათა,
Line of ed.: 12     ეგრეთვე სპანი მეფისანი, სიკუდილად განმწირველნი თავთა მათთანი, ეტყოდეს:
Line of ed.: 13     "სიკუდილამდის ვიღუაწოთ, და დავდვათ თავი სასიკუდილოდ, და არა ვარცხჳნოთ
Line of ed.: 14     პირველსა ომსა მეფობისა შენისასა" და მყის მიეტევნეს ურთიერთას, და იქმნა
Line of ed.: 15     ბრძოლა ძლიერი და დიდად სასტიკი. და მიეცნეს პირსა მახჳლისასა უმრავლესნი
Line of ed.: 16     რჩეულნი განძისანი. თჳთ მეფე ლაშა წინა მიეტევა მჴნედ და ძლიერად, თჳთ გოლიათი
Line of ed.: 17     მკლავითა სჳანითა და ჴელითა გოლიათითა, რომლისა თანა წინამბრძოლობდეს
Line of ed.: 18     ძლიერად ყუარყუარე \ ჯაყელისა შვილი პირმშო, ბიბილა გურკელი, ბოცო ბოცოს ძე,
Line of ed.: 19     მემნას ძმა, რამეთუ ესენი წინა განეწესნეს.

Line of ed.: 20        ხოლო ვითარ იხილეს სიმჴნე \ მათი განძელთა, სწრაფით ივლტოდეს პირისაგან
Line of ed.: 21     მათისა, და სდევნეს ვიდრე კართამდე \ ქალაქისად, და მცირედნიღა შეესწრნეს ქალაქად,
Line of ed.: 22     და უმრავლესნი ტყუე ყვეს და ზოგნი მოსრნეს.

Page of ed.: 154  
Line of ed.: 1        ხოლო ამისნი მხილველნი დედანი ძლიერად იცემდეს მკერდსა მათსა და საყელოსა
Line of ed.: 2     თმითურთ იფხურიდეს, და განაძლიერეს ყივილი და ზრიალი ყოველგნით.
Line of ed.: 3     ესმა რა ესე ყოველგნით გარე მოდგომილთა ლაშქართა, მეფესა მომართეს მსწრაფლ.

Line of ed.: 4        ხოლო მეფე უვნებელად დაცული ღმრთისა მიერ, იგი და მისნი წინამბრძოლნი
Line of ed.: 5     თავადნი სახელოვანნი მოეგებნეს. რომლისათჳს დიდებულნი მებრძოლნი და ლაშქარნი
Line of ed.: 6     დაამტკიცებდეს არღარა ყოფად მოლაშქრედ და არცა ყოფად კარსა მეფისასა. ხოლო
Line of ed.: 7     მეფე იგი ჰუნისაგან ჩამოჴდა და ევედრა, უმეცრებით ქმნულისათჳს შენდობა ითხოვა.
Line of ed.: 8     და ესრეთ მივიდეს კარვად მეფისა სიხარულითა, და მსგეფსამდის მხიარულება და
Line of ed.: 9     გაცემა იყო ლაშქართა ზედა.

Line of ed.: 10        ესრეთ შემჭირდა ათაბაგი განძისა და ევედრა, რათა განუჩინონ ხარკი პირველი,
Line of ed.: 11     რომელი ისმინა მეფემან და უკუსცა ტყუენი, ფასითა და მრავლითა ძღუენითა, თუალითა
Line of ed.: 12     და მარგალიტითა, ოქროთა რა ვეცხლითა. მივიდა თჳთ მეფე ტფილისს, და
Line of ed.: 13     აღავსო საქართველო საბოძვრითა. რამეთუ იყო ყოველთა მეფეთა უმეტეს უხჳ და \ არავისთჳს
Line of ed.: 14     მოშურნე, მლოცველ, მმარხველ, და განმკითხველ და მოწყალე. არამედ უკანასკნელ
Line of ed.: 15     მიდრკა სიბოროტედ თანამიყოლითა უწესოთა კაცთათა; ვითარცა სოლომონისთჳს
Line of ed.: 16     წერილ არს, რომელი შეაცთუნეს დედათა, ეგრეთვე ესე უწესოთა კაცთა, ვითარცა
Line of ed.: 17     ქუემორე სიტყუამან საცნაურ ყოს. ვითარ განისუენებდა ნადირობითა, და მსმურთა
Line of ed.: 18     თანა მიდრკა სიბოროტედმი, ვითარცა წერილ არს ისრაილთათჳს: "დასხდა ერი იგი
Line of ed.: 19     ჭამად და სმად, და აღდგეს სიმღერად".

Page of ed.: 155  
Line of ed.: 1        ხოლო სმამან მღერასა და სიღოდასა და ნაყროვნებამან სიბილწესა უმეტეს გარდარია.
Line of ed.: 2     განიშორნა ვაზირნი სანატრელისა დედოფლისა და \ დედის წესთა მასწავლელნი,
Line of ed.: 3     შეიყუარნა თანამოჰასაკენი მოსმურობათა და დედათა უწესოთა თანა აღრევითა, რომელ
Line of ed.: 4     ესეოდენ უსახურებად მიიწია, რომელ ოდესმე მსმელი ფრიადისა ღჳნისა თაფლუჭისა,
Line of ed.: 5     ტფილის[ს] მყოფი, წარიყვანეს რინდთა თანა, რათა მუნ განიძღონ სიბილწე თჳსი.
Line of ed.: 6     ხოლო რინდნი, მეფისა მისლვასა \ არ მგონებელნი და ღჳნით უცნობო-ქმნილნი, ზედა
Line of ed.: 7     მიეტევნეს მგუემელნი ძლიერად ვიდრემდე ერთიცა თუალი მარჯუენე ხედვისაგან
Line of ed.: 8     უხედვო ყვეს.

Line of ed.: 9        ამისნი მცნობელნი თავადნი საქართველოსანი, ფრიად მწუხარენი, და უმეტეს
Line of ed.: 10     ივანე ათაბაგი და ვარამ გაგელი ზაქარიას ძე განეყენებოდეს დარბაზს ყოფისაგან.
Line of ed.: 11     "არა თავს ვიდებთო, ეტყოდეს, შენსა მეფედ ყოფასა, უკეთუ არა განეყენო ბოროტთა
Line of ed.: 12     კაცთა სიახლესა და ავსა წესსა, რომელსა იქმ". ხოლო მეფემან შეინანა და აღუთქუა
Line of ed.: 13     სიმტკიცეთა მიერ არარასა ქმნა თჳნიერ მათისა განზრახვისა. დაღათუ აღასრულებდა,
Line of ed.: 14     არამედ ძლიერებდა მტერი უჩინო, ვერ არწმუნეს ცოლისა სმა, ვითარცა არს გულისთქმისა
Line of ed.: 15     მიერ შემწველობა დედათა მიმართ. მისრულმან კახეთს სოფელსა ერთსა,
Line of ed.: 16     ველისციხესა, იხილა ქალი ფრიად ქმნულ-კეთილი, და მყის აღტაცებულ იქმნა გულისთქმათა
Line of ed.: 17     მიერ და დამვიწყებელმან დავითის და ურიის ცოლისა მიმართისა საქმისამან
Line of ed.: 18     მსწრაფლ თჳსად მიიყვანა და შეიყუარა ფრიად. და მუცლად იღო დედაკაცმან მან და
Line of ed.: 19     შვა ყრმა, რომელსა \ უწოდეს სახელად დავით. ესე დავით იგი არს, რომელი შემდგომად \
Line of ed.: 20     დიდთა განსაცდელთა მეფე იქმნა, რომელი ქუემორე სიტყუამან საცნაურ ყოს.

Page of ed.: 156  
Line of ed.: 1        ესე ყრმა აღზრდად მისცა დასა თჳსსა რუსუდანს, რომელი იგიცა მხოლო ესუა
Line of ed.: 2     თამარსა, რომელთა ძმებრივისა და დებრივისა სიყვარულისა უმეტესობა აქუნდა
Line of ed.: 3     ურთიერთას.

Line of ed.: 4        ამათ წარმართებულობათა და დაწყნარებულობათა შინა იყო მეფე და ყოველგნით
Line of ed.: 5     ნიჭი და ძღუენი მოუვიდოდეს მოხარკეთა მიერ კარვად მეფისა. მხიარულითა პირითა
Line of ed.: 6     მოვლიდის სამეფოსა თჳსსა განსაგებელთა საქმეთათჳს. გარდავიდის ქუეითი აჯამეთს,
Line of ed.: 7     ნადირობდის ცხუმს და აფხაზეთს, და განაგნის საქმენი მანდაურნი. და სთუელთა
Line of ed.: 8     შთავიდის ტფილისს, ხოლო საზამთროდ დადგის დურს სომხითისასა, და მიერ ბრძოდის
Line of ed.: 9     განძელთა. ზაფხულის აღვიდის თავად მტკურისად და დადგის კოლას. და მოვიდოდიან
Line of ed.: 10     წინაშე მისა მოხარკენი ძღუნითა ხლათით და საბერძნეთით.

Line of ed.: 11        ამით განსუენებასა შინა მყოფმან არა ინ\ება ქორწინება ცოლისა. ამისთჳს შეკრბეს
Line of ed.: 12     კათალიკოსნი, ეპის\კოპოსნი და ვაზირნი და მოაჴსენებდეს: "არა ჯერ არს, რათა
Line of ed.: 13     მჴევალი გესუას და არა ცოლი, ვითარცა დასწერს მოციქული პირი ქრისტესი პავლე:
Line of ed.: 14     "ქორწილი წმიდა არს და საწოლი შეუგინებელ. ხოლო მსიძავნი და მემრუშენი საჯნეს.
Line of ed.: 15     ღმერთმან". ხოლო მეფესა არა ენება, არცა უსმინა. ამისთჳს წარგუარეს ქალი იგი,
Line of ed.: 16     დედა დავითისი, და ქმარსავე მისსა მისცეს. ხოლო არცა მაშინ ექორწინა მეუღლესა,
Line of ed.: 17     არამედ ეგო უქორწინებელად.

Line of ed.: 18        რამეთუ იყო ესე ლაშა-გიორი მჴნე, ა\ხოვანი, ძლიერი, ლაღი, ამპარტავანი,
Line of ed.: 19     თავჴედი, თჳთბუნება, ვითარცა მითქუამს, უხჳ, სახიობის მოყუარე, ღჳნის მოყუარე
Page of ed.: 157   Line of ed.: 1     და გემოთ-მოყუარე. და მშჳდობა იყო სამეფოსა შინა მისსა, და შექცეულ იყო სმასა
Line of ed.: 2     და ჭამასა, რომლისათჳს დასწერენ მამანი, ვითარმედ: "სამნი არიან მიზეზნი ვნებათანი,
Line of ed.: 3     რომელთაგან იშვებიან ყოველნი ბოროტნი: გემოთ-მოყუარებანი, ვეცხლისმოყუარება
Line of ed.: 4     და დიდების-მოყუარება; ამათნი პირმშონი არიან: სიძვანი, მრუშებანი,
Line of ed.: 5     რისხვა, მწყნარობა, ამპარტავნება". ამათ ბოროტთაგან გამოვლენ ჴორცთმოყუარებანი,
Line of ed.: 6     უწესოდ \ ნებისა მიდევნებანი, რომლისა თჳთოეულად არა არს ჟამი აღწერად, ვითარცა
Line of ed.: 7     წინასწარმეტყუელიცა იტყჳს: ჭამა იაკობ, განძღა, განსხნა, განსუქნა, და დაუტევა
Line of ed.: 8     ღმერთი შემოქმედი თჳსი, და განუდგა ღმერთსა მაცხოვარსა თჳსსა".

Line of ed.: 9        ეგრეთვე იქმნა ნათესავსაცა ამას შინა ქართველთასა, რამეთუ განძღეს და იშუებდეს
Line of ed.: 10     და უწესოებად მიდრკეს სიძვათა შინა და მთრვალობათა უგუნურნი კაცნი მეფის
Line of ed.: 11     კარსა ზედა არა-ყოფისა-ღირსნი და აწ კარსა ზედა მყოფნი. დაღათუ კათალიკოსთა
Line of ed.: 12     ორთავე და თავადთა ამის სამეფოსათა. და უმეტს ივანე ათაბაგსა უმძიმდათ საქმე ესე,
Line of ed.: 13     არღარა ინებეს მას თანა სამარადისო ყოფა, არამედ განეშორეს და თჳს-თჳსად იყოფოდეს.
Line of ed.: 14     ამისთჳს აღმოსცენდეს მიზეზნი, ცოდვათა სიმრავლითა, საქართველოსა მოოჴრებისანი,
Line of ed.: 15     რომელი ქუემორე სიტყუამან ცხად ყოს.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Kartlis Cxovreba II.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.9.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.