TITUS
Georgius Monachus, Chronicon
Part No. 6
Previous part

Chapter: 6  
Page: 129  
Line: 9  [წიგნი მეექუსე.]

Line: 10 
ნაბუქოდონოსორის-თჳს.



Line: 11       ხოლო შემდგომად ზემოთქმულთა მათ მეფეთა ასურასტანისათა მეფე იქმნა
Line: 12    
ნაბუქოდონოსორ ოც და ოთხ წელ, ვითარცა ითქუა, რომელმან იერუსალჱმიცა
Line: 13    
დაიპყრა შჳდ წელ და ქალაქი დიდი ბაბილონი აღაშენა ალიზითა მცხვრითა
Line: 14    
და თლილითა ქვითა, რომელთა სივრცე აქუნდის წყრთაჲ სამი. ხოლო სიგძე
Line: 15    
წყრთაჲ ექუსი. და გარემოჲს ვიდრე-მე ქალაქისა სიდიდე საზომისაჲ ყო
Line: 16    
სტადიონი ორმეოცი, რომელი შეიქმნების მილიონი ექუსი და ნახევარი, ხოლო
Line: 17    
სიმაღლე ზღუდისაჲ წყრთაჲ ოთხმეოცი და სივრცე წყრთაჲ ოცდაათი.
Page: 130   Line: 1    
და გოდოლნი აღჰმართნა ბჭეთა-თანა მისთა, რომელთა სიმაღლე თითოეულისა
Line: 2    
მათისაჲ იყო წყრთაჲ ასი და სივრცე სამეოცი, და შექმნა ბჭენი მისნი რვალისანი
Line: 3    
ორმეოცდაათისა წყრთისა სიგრძისა და ოცისა წყრთისა მქონებელნი სიმაღლისანი
Line: 4    
შესავალად და განსავალად ერისა თჳსისა. ხოლო მახლობელად ქალაქისა
Line: 5    
აღმოჰკუეთა მთხრებლი და შექმნა იგი ფლისკინად და აღაშენა და გარეშეზღუდა
Line: 6    
ყოვლად საკჳრველებით. რომლისა გარემოჲსი საზომი იყო სტადიონი
Line: 7    
ორმეოცი და სიღრმე მისი მჴარი ორმეოცივე.

Line: 8       
ამას თანა შეჰმზადა სხუაჲცა საქმე განსაკჳრვებელი. რამეთუ აღჰმართნა ნაშენებნი
Line: 9    
ქვათანი მაღალნი ფრიად და თითოსახენი ნაყოფიერნი ხენი დაჰნერგნა
Line: 10    
ზედა კერძო მათსა ვიდრემდის მაღნაროანთა მთათა ემსგავსებოდეს იგინი,
Line: 11    
და დაკიდებულად სამოთხედ სახელ სდვა მას, რომელსა ზედა ვიდოდის ცოლი
Line: 12    
მისი და ყოველსა მას გარეშემოსა ქუეყანასა ჰხედვიდის და განსცხრებოდის არცა
Line: 13    
ერთისა ვისგან ხილული თჳთ ესე არს ქალაქი იგი, რომელსა ზღუდეთა ზედა
Line: 14    
მავალმან ფრიადითა რაჲთმე ზუაობითა და სილაღითა თქუა ესრეთ: "არა ესე
Line: 15    
არსა ბაბილონი დიდი რომელი მე სახლად მეფობისა სიმტკიცითა ძალისა ჩემისაჲთა
Line: 16    
პატივად დიდებისა ჩემისა აღვაშენე? და ვიდრეღა სიტყუაჲ ესე იყო
Line: 17    
პირსა მისსა, ხმაჲ ისმა ზეცით-გარდამო: "შენ გეტყჳ, ნაბუქოდონოსორ: მეფობაჲ
Line: 18    
შენი წარვიდა შენგან, და კაცთაგან განგდევნონ შენ, და მჴეცთა-თანა იყოს
Line: 19    
მკჳდრობაჲ შენი და თივასა, ვითარცა ზროხასა, გაჭამებდენ შენ, და შჳდნი ჟამნი
Line: 20    
იცვალნენ შენ ზედა, ვიდრემდის სცნა, ვითარმედ უფლებს მაღალი მეფობასა
Line: 21    
ზედა კაცთასა და, ვისიცა ენებოს, მისცემს მას" და მასვე ჟამსა სრულ იქმნა სიტყუაჲ
Line: 22    
იგი ნაბუქოდონოსორის ზედა: და კაცთაგან განიდევნა იგი და თივასა ვითარცა
Line: 23    
ზროხაჲ ჭამდა და ცუარისაგან ცისა შეიღება გუამი მისი, ვიდრემდის
Line: 24    
განდიდნეს თმანი მისნი, ვითარცა ლომისანი, და ფრჩხილნი მისნი, ვითარცა
Line: 25    
მფრინველთანი.

Line: 26       
ამის შემდგომად თჳთ იგი იტყჳს კუალად გებისა-თჳს თავისა თჳსისა ვითარმედ
Line: 27    
"მას ჟამსა შინა საცნობელნი ჩემნი მოიქცეს ჩემდა და პატივსა მეფობისა
Line: 28    
ჩემისასა მოვეგე; და სახე ჩემი მოიქცა ჩემდავე, და მძლავრნი ჩემნი და
Line: 29    
დიდდიდნი ჩემნი მეძიებდეს მე, და მეფობასავე ზედა განვმტკიცენ, და უმეტესი
Line: 30    
დიდებაჲ შემემატა მე. აწ უკუე მე, ნაბუქოდონოსორ, ვაქებ და უფროჲსად
Line: 31    
ავამაღლებ და ვადიდებ მეუფესა ცათასა, რამეთუ ყოველნი საქმენი მისნი ჭეშმარიტ
Line: 32    
და ალაგნი მისნი მსჯავრით არიან, და ყოველთა ამპარტავანებით მავალთა
Line: 33    
დამდაბლებაჲ ძალ უც". ვინაჲცა ღმრთისა მიერ მიცემულსა მისდა სიმდიდრესა
Page: 131   Line: 1    
და ძალსა და საჩინოებასა იერემიაჲს მიერ წარმომაჩინებელი საღმრთოჲ სიტყუაჲ
Line: 2    
იტყჳს: "ამას იტყჳს უფალი: აჰა მივეც ყოველი ქუეყანაჲ ნაბუქოდონოსორს, მეფესა
Line: 3    
ბაბილოვნისასა, მონებად მისსა, და მჴეცნი ველისანი სამუშაკოდ მისსა",
Line: 4    
და "ნათესავმან და მეფობამან რომელთა არა მიუპყრან ქედი თჳსი უღელსა მისსა,
Line: 5    
მახჳლითა და სიყმილითა მივიხილო მათ ზედა, ვიდრემდის მოაკლდენ ჴელითა
Line: 6    
მისითა". და "მძჳნვარე არს და არა შეიწყალნეს ხმაჲ მისი, ვითარცა ზღუაჲ მღელვარე,
Line: 7    
ცხენებითა მრავლითა და მჴედრებითა განეწყოს, ვითარცა ცეცხლი, ბრძოლად
Line: 8    
შენდა, ასულო სიონისაო". და "ხმისაგან მიმართებისა მისისა და საჭურველთაგან
Line: 9    
ფერჴთა მისთაჲსა და ძრვისაგან ჯაჭუჭურთა მისთაჲსა და ხმობისაგან ეტლის-თუალთა
Line: 10    
მისთაჲსა არა მიიქცენ მამანი ძეთა მიმართ მათთა გამოჴსნად ჴელისაგან
Line: 11    
მათისა" და შემდგომი.

Line: 12       
და კუალად ეგრეთვე ეზეკიელის მიერ ხმობს ესრეთ ვითარმედ "აჰა მე მოვავლინო
Line: 13    
შენ ზედა ნაბუქოდონოსორ, მეფე ბაბილოვნისაჲ. რომელ არს მეფე
Line: 14    
მეფეთაჲ, ცხენებითა და ეტლებითა და შესაკრებელითა ერთა მრავალთაჲთა
Line: 15    
ფრიად და გარემოგადგას შენ პატნეზი" და შემდგომნი. და კუალად ამას იტყჳს
Line: 16    
ადონა უფალი: "აჰა მივსცემ ნაბუქოდონოსორს ქუეყანასა ეგჳპტისასა, და
Line: 17    
წარასხას სიმრავლე მისი და წარტყუენოს ტყუჱ მისი და წარაღოს სიმდიდრე
Line: 18    
მისი. მსახურებისა წილ, რომლისა მსახურ იქმნა ტჳროსს ზედა, მივეც მას ქუეყანჲ
Line: 19    
ეგჳპტისაჲ". და წარვწყმიდო სიმრავლე "ეგჳპტისაჲ ჴელითა ნაბუქოდონოსორისითა",
Line: 20    
და "მახჳლითა გმირთა მისთაჲთა დავამჴუა ძალი მათი. და ამის შემდგომად
Line: 21    
გამოვიდენ მკჳდრნი ქალაქისანი და შეუდვან და აღატყინნენ საჭურველნი და ფარნი
Line: 22    
და ხეშტნი და შუბნი და მშჳლდნი და ისარნი და კუერთხნი ჴელთანი და ლახუარნი,
Line: 23    
დაწუვიდენ მათ ცეცხლითა შჳდ წელ, და არა მოიღებდენ შეშასა ველით,
Line: 24    
არცა მოჰკაფდენ ხეთაგან, არამედ საჭურველთა წუვიდენ.

Line: 25       
ამის-თჳს სამართლად სადმე იტყოდა მისსა მიმართ დანიელ: "შენ მეფე, მეფე
Line: 26    
მეფეთა, რომელსა ღმერთმან ცათამან მეფობაჲ ძლიერი და მტკიცე და პატივცემული
Line: 27    
მოგცა ყოველსა ადგილსა, სადაცა მკჳდრ არიან ძენი კაცთანი, მჴეცნი ველისანი
Line: 28    
და მფრინველნი ცისანი მოგცნა ჴელსა შენსა. და დაგადგინა შენ უფლად
Line: 29    
ყოველთა. და შენ ხარ თავი ოქროჲსა ხატისაჲ მის". და "ხე, რომელი იხილე
Line: 30    
განდიდებულად, რომლისა სიმაღლე მიიწეოდა ცად და სივრცე მისი ყოველსა
Line: 31    
ქუეყანასა, და ფურცელნი მისნი შუენიერ და ნაყოფი მისი მრავალ, და საზრდელი
Line: 32    
ყოველთაჲ მის შორის და ქუეშე კერძო მისსა მკჳდრ იყვნეს მჴეცნი. და
Line: 33    
რტოთა მისთა შორის განისუენებდეს, შენ ხარ მეფე, რამეთუ განსდიდენ და
Line: 34    
უფროჲს განსძლიერდი. და სიმაღლე შენი მისწუთა ცადმდე და უფლებაჲ შენი
Line: 35    
კიდეთა ქუეყანისათა".




Page: 132  
Line: 1  ულემაროდაქის-თჳს.


Line: 2       
ხოლო შემდგომად ნაბუქოდონოსორისსა მეფე იქმნა ულემაროდაქ, ძე მისი,
Line: 3    
რომელსა ევილადცა ეწოდებოდა, ხუთ წელ. რომელმან იექონია განჴსნა საკრველთაგან
Line: 4    
და ყო თანა-მსერებელ თჳსსა. რომლისა-თჳს მატიანე მეფეთაჲ და
Line: 5    
საღმრთოჲ იერემია მოიჴსენებენ, რამეთუ ესრეთ იტყჳს საკჳრველი იერემია
Line: 6    
ვითარმედ "იყო ოცდამეათშჳდმეტესა წელსა ტყუეობისა იოაკიმ, მეფისა იუდაჲსსა,
Line: 7    
მეათესა თთუესა ოცდამეოთხისა თთჳსასა. მიიღო ევილად ულემაროდაქ,
Line: 8    
მეფემან ბაბილოვნისამან, წელიწადსა რომელსა განმეფნა თავი იოაკიმ მეფისა
Line: 9    
იუდაჲსი, და გამოიყვანა იგი სახლით, რომელსა შინა დაცვულ იყო; და
Line: 10    
ეზრახა მას სიტკბოებით, და მისცა მას საჯდომი ზემო კერძო საყდრებისა მისთანათა
Line: 11    
მეფეთაჲსა ბაბილონს შინა, და შეუცვალა მას სამოსელი პყრობილებისა
Line: 12    
მისისაჲ; და ჭამდა მარადის პურსა წინაშე მისსა ყოველთა დღეთა, რომელთა
Line: 13    
ცხონდა". ხოლო ესე იოაკიმ არს იექონია რამეთუ იოვაკიმ მამაჲ მისი, რომლისა-ზე
Line: 14    
საღმრთოჲ დანიელ ტყუე იქმნა, ნაბუქოდონოსორის მიერ, მოიკლა
Line: 15    
იერუსალჱმს, შთამოიგდო რაჲ ზღუდით.



Line: 16  ბალტასარის-თჳს.


Line: 17       
შემდგომად უკუე ულემაროდაქისსა მეფე იქმნა ბილტასარ, ძმაჲ მისი, სამ
Line: 18    
წელ. რომელმან შეაგინნა სამღდელონი ჭურჭელნი ღმრთისანი თანა-მოსუმურობასა
Line: 19    
შინა, რომელნი შთაიხუნა მამამან ნაბუქოდონოსორ იერუსალჱმით. ამის-თჳს
Line: 20    
მოიკლა საღმრთოჲთა რისხვითა, რამეთუ თქუა მაშინ მისსა მიმართ დანიელ
Line: 21    
ვითარმედ "ღმერთმან მაღალმან მეფობაჲ და სიდიდე და დიდებაჲ მისცა ნაბუქოდონოსორს,
Line: 22    
მამასა შენსა და სიდიდისაგან მისისა ყოველნი ერნი, ტომნი, და
Line: 23    
ენანი ძრწოდეს და ეშინოდა პირისაგან მისისა. და რომელთაჲ ენება, მოსწყუედდა;
Line: 24    
და რომელთაჲ ენება, აცოცხლებდა. და რაჟამს ამაღლდა გული მისი და სული
Line: 25    
მისი განზრქნა ამპარტავანებად, დამჴობილ იქმნა საყდრით მეფობისა მისისაჲთ
Line: 26    
და პატივი მისი მიეღო მისგან და განიდევნა კაცთაგან და მჴეცთა-თანა მიეცა
Line: 27    
და ველურთა ვირთა-თანა სადგურიანობდა. და თივასა, ვითარცა ზროხასა, აჭამებდეს
Line: 28    
მას. და ცუარისაგან ცისა გუამი მისი შეიღება, ვიდრემდის ცან ვითარმედ მეუფებს
Line: 29    
მაღალი მეფობასა ზედა კაცთასა. და ვისიცა, ენებოს, მისცემს მას. და შენ უკუე,
Line: 30    
ძემან მისმან ბალტასარ, არა დაიმდაბლე გული შენი; არამედ დიდებულნი შენნი
Line: 31    
და ცოლნი შენნი და ხარჭნი შენნი ღჳნოსა ჰსუემდით ჭურჭლებითა წმიდითა.
Line: 32    
ამის-თჳს მოივლინა უსაქციელოჲ ჴელი პირისაგან მისისა, და წერილი ესე დაწერა
Line: 33    
ესრეთ: "მანი, თეკილ, ფარეს", ესე იგი არს: "მანი", ვითარმედ განზომა
Line: 34    
ღმერთმან მეფობაჲ შენი და დაასრულა იგი, "თეკელ", აღიწონა სასწორითა და
Page: 133   Line: 1    
იპოვა ნაკლულად; "ფარეს", განიყო მეფობაჲ შენი და მიეცა მიდთა და სპარსთა.
Line: 2    
და მასვე ღამესა მოიკლა ბალტასარ ქალდეველი". და დარიოს მიიღო მეფობაჲ
Line: 3    
და "ნუ ჰგონებო" ეტყჳს, ვითარმედ "თჳსისა ძალისა ჴუმევითა დაიმორჩილა მამამან
Line: 4    
შენმან ყოველი სოფელი, არამედ ორღანოდ რადმე საღმრთოჲსა რისხვისა
Line: 5    
ცოდვილთა კაცთა ზედა მოსაწევნლად ჴუმეულ იქმნა იგი". ამის-თჳს იტყჳს
Line: 6    
ესაჲს მიერ. "ნუ იდიდოსა ცული თჳნიერ მკუეთელისა მის მიერ ანუ ამაღლდეს
Line: 7    
ხერხი თჳნიერ მზიდველისა მისისა?" ეგრეთვე, უკუეთუ ვინმე აღიღოს კუერთხი
Line: 8    
ანუ შეშაჲ, რამეთუ ვითარ იგი შეუძლებელ არსო, ხმობს, თავით თჳსით ცულისა
Line: 9    
ანუ ხერხისა ანუ კუერთხისაგან ძრვაჲ? რამეთუ მაშინ მოქმედებს თითოეული
Line: 10    
მათი, რაჟამს ვინმე ჴუმევით, ჴელთაჲთა ინებოს ძრვაჲ მათი ესრეთ უკუე
Line: 11    
მეცა ბოროტთა კაცთა ზედა ვიჴუმევ უბოროტესთა მათთა.

Line: 12       
ესე ვითარსავე რას იტყჳს იერემიაცა: "ესრეთ იტყჳს უფალი ღმერთი
Line: 13    
ისრაჱლისაჲ: მე შევქმენ ქუეყანაჲ დიდითა ძალითა ჩემითა და მკლავითა მაღლითა
Line: 14    
ჩემითა და მივსცე იგი, ვისიცა სთნდეს თუალთა ჩემთა. და აჰა მივეც
Line: 15    
ყოველი ქუეყანაჲ ნაბუქოდოსოსორს, მეფესა ბაბილოვნელთასა, მონასა ჩემსა, რათა
Line: 16    
ჰმონებდენ მას ყოველნი წარმართნი" და შემდგომნი. რომელი ამის მიერ რაჲ
Line: 17    
უაღრესობასა კაცთასა მგოსებელ იქმნა და საღმრთონი მსჯავრნი და გამოუთქუმელი
Line: 18    
მართლმსაჯულობაჲ და სულგრძელებაჲ შეურაცხ ყვნა, განიცადა მიერითგან და სახედ
Line: 19    
დაიდვა საღმრთოჲსა რისხვისა თანა წარუვალობისა და თუალუხუაობისა.
Line: 20    
დარიოსის-თჳს მიდისა.

Line: 21       
მერმე შემდგომად ბალტასარისა მეფე იქმნა დარიოს მიდი, რომელსა იგი
Line: 22    
ასტჳაგიცა და არტაქსერქსი ეწოდებოდა, ათშჳდმეტ წელ. რომელსა ესუა ცოლად
Line: 23    
ესთერ მარდუქე გამორჩეულქმნულ კეთილობისა-თჳს მწყობრისაგან ქალთა ქალწულთა
Line: 24    
ებრაელთაჲსა. რომელმან თჳსი ერისა ჰურიათაჲსა მოწყუედაჲ ძმაცულებითა
Line: 25    
მჴედართ-მთავრისა ამანისითა შემზადებული დაჰჴსნა, და ძელი, რომელი
Line: 26    
მარდუქჱს-თჳს განემზადა მას, მას ზედა დამოკიდებაჲ დაასაჯა. რომლითაცა
Line: 27    
სრულ იქმნების ესრეთ მეტყუელი იგი წერილი ვითარმედ "ვინცა ვინ აღტყინოს
Line: 28    
უკეთურებაჲ, წარწყმდეს იგი მის მიერ" და "ვინცა დაურწყუას მახე წინაშე
Line: 29    
პირსა მოყუსისა, გარემოიბლარდნოს იგი ფერჴთა თჳსთა". და რომელმან
Line: 30    
ქმნას ბოროტი, წარიგრაგნოს იგი მას შინა და ვერ აგრძნას, თუ ვინაჲ მოვიდა იგი"
Line: 31    
და "რომელმან უთხაროს ჴნარცჳ მოყუასსა, თჳთ შთავარდეს მას". და რომელთა მიერ
Line: 32    
ცოდვიდეს ვინმე, მათ მიერვე იტანჯოს", რამეთე თქუა ვინმე მაშინ წარჩინებულთაგანმან
Line: 33    
ვითარმედ "აჰა ძელი აღჰმართა ამან მარდუქჱს-თჳს ერგასისი წყრთაჲ და თქუა
Line: 34    
მეფემან: ჯუარს ეცჳნ ამან მუნ" და იქმნა ეგრეთ ბრძანებისა-ებრ არტაქსექსი მეფისა.
Page: 134   Line: 1    
რომლისა-ზე დანიელცა იხილნა მთავარ ანგელოზისა გაბრიელის მიერ ხილვანი
Line: 2    
და ჟამი ქრისტჱს მოსლვისაჲ გამოეცხადა. რომელსა, ვითარცა დიდსა და
Line: 3    
პიტივცემულსა მეფისა მიერ შურად აღუდგეს სხუანი მთავარნი და მღჳმესა ლომთასა
Line: 4    
შთაგდებულ იქმნა.



Line: 5  კჳროს-თჳს სპარსისა.


Line: 6       
და კუალად შემდგომად დარიოსისა მეფე იქმნა კჳროს სპარსი ოც და ათორმეტ
Line: 7    
წელ. რომელმან, მოკლა რაჲ დარიოს, დაიპყრა მეფობაჲ ყოვლისა ქუეყანისა
Line: 8    
ქალდეველთა და ასურასტანელთა და სპარსთაჲსაჲ, პალესტინე და ყოველი
Line: 9    
ასიაჲ და სამეფოჲ ლჳდთაჲ, მომკლველმან კრისსონისმან, ვითარცა ითქუა. რომლისა-ზე
Line: 10    
მერმეცა უფროჲსად წარჩინებულ ყო დიდი დანიელ, რომელმან შემუსრა
Line: 11    
რაჲ ბელ და ვეშაპი მოკლა, სამსახურებელნი იგი სპარსთანი, კუალად შთაგდებულ
Line: 12    
იქმნა მღჳმესა ლომთასა და იყო მას შინა ექუს დღესა, და იგი იყვნეს
Line: 13    
ლომნი შჳდნი და მიეცემოდეს, მათ დღითი დღე გუამნი ორნი და ცხოვარნი ორნი.
Line: 14    
ხოლო მაშინ არა მიეცა არა რაჲ, რათა შეჭამონ დანიელ და იყო ამბაკუმ წინაჲსწარმეტყუელი
Line: 15    
ჰურიასტანს, შეაგბო გბილვილი და დანეცუა პური ვარცლსა
Line: 16    
შინა და მივიდოდა ველად მირთუმად მომკალთა. და თქუა ანგელოზმან უფლისამან
Line: 17    
მისდა მიმართ: "მიართუ სამხარი ეგე დანიელს ბაბილონს მღჳმესა შინა ლომთასა".
Line: 18    
ხოლო მან ჰრქუა: "უფალო, ბაბილონი არა მიხილავს და მღჳმე არა უწყი, თუ სადა
Line: 19    
არს" მაშინ უპყრა ანგელოზმან თხემსა მისსა და აღიღო და დაადგინა იგი ბაბილონს
Line: 20    
მღჳმესა ზედა და ხმა უყო ამბაკუმ და თქუა: "დანიელ, დანიელ, მიიღე
Line: 21    
სამხარი რომელი მოგიძღუანა შენ უფალმან" და თქუა დანიელ: "მომიჴსენე მე,
Line: 22    
ღმერთო, და არა დაუტევენ მეძიებელნი შენნი, უფალო", და აღდგა დანიელ და ჭამა.
Line: 23    
ხოლო ანგელოზმან უფლისამან მყის კუალად აგო ამბაკუმ ადგილსავე თჳსსა.

Line: 24       
ხოლო მეფე მეშჳდესა დღესა მო-რაჲ-ვიდა კარსა ზედა მღჳმისასა და ყოვლით-ურთ
Line: 25    
უვნებლად ლომთაგან დაწვულებაჲ დანიელისი იხილა, ცხოვნებისა მისისა
Line: 26    
მიზეზი ღმერთი ადიდა და დანიელ უკუე მეყსეულად მღჳმისაგან აღმოიყვანა
Line: 27    
ხოლო წარწყმედისა მისისა მიზეზნი მუნქუესვე შთასთხინა მას შინა და მყის
Line: 28    
შეიჭამნეს ლომთაგან მაშინვე წინაშე მისსა. რომლისა-ზე პირველსა წელსა მეფობისა
Line: 29    
მისისა განტევებულ იქმნეს ჰურიანი, რამეთუ განტევებისა და იერუსალჱმად
Line: 30    
მიქცევისა მათისა მის მიერ ქადაგებასა მათდა სრულ იქმნა სამეოც და ათი წელი
Line: 31    
ტყუეობისა მათისაჲ საზღვრისა მის-ებრ საღმრთოჲსა. ხოლო ზორობაბელ
Line: 32    
სალათიელისა და ისო, ძისა სედეკისა, იერუსალჱმად მოსლვასა და ბრძანებითა
Line: 33    
და შემწეობითა კჳროსისითა ტაძრისა შენებისა დაწყებასა დაიყენებოდეს გარემოჲს
Line: 34    
დამკჳდრებულთა მათ ნათესავთაგან, რომელნი შეისმენდეს მათ მეფისა მიმართ.




Page: 135  
Line: 1  კამვისოჲის-თჳს.


Line: 2       
მერმე შემდგომად კჳროსისა მეფე იქმნა ძე მისი კამვისოს. რომელსა ნაბუქოდონოსორცა
Line: 3    
სახელ სდებდეს, ათრვამეტ წელ ამას ვინაჲთგან ბრძოლაჲ
Line: 4    
აქუ და არფაქსადის მიმართ, მეფისა მიდთაჲსა, თანა-მბრძოლებაჲ ითხოვა ყოველთა
Line: 5    
ნათესავთაგან ვიდრე ეგჳპტედმდე ხოლო მათ რამეთუ არა მისცეს შეწევნაჲ,
Line: 6    
არამედ უფროჲსღა წინააღმდგომობით სიტყუა უგეს, ბრძოლაჲ დადვა მათდა
Line: 7    
მიმართ შემდგომად ძლევისა და დამდაბლებისა არფაქსადისსა და, ვითარცა
Line: 8    
იქცა ძლევაშემოსილი წარავლინა მჴედართ-მთავარი თჳსი ოლოფერნი ძალითა
Line: 9    
დიდითა მათ ზედა. და ყოველთა მათ ნათესავთა ეუფლა ოლოფერნი და კერპნი
Line: 10    
მათნი დამუსრნა, და ესრეთ მოიწია ქალაქად ჰურიათად, რომელსა იგი ვეტჳლუანი
Line: 11    
ეწოდებოდა, ასოცი ათასითა ჭურვილითა და ოლოფერნი ვიდრე-მე ბრძოლისა
Line: 12    
მიმართ აღიჭურვოდა შინაგან ქალაქისა განმაგრებულებასა ძეთა ისრაჱლისათასა.
Line: 13    
ხოლო სპასალარმან მისმან აქიორ განაზრახა მას, რათა არა ჰბრძოდის
Line: 14    
ნათესავსა ებრაელთასა, ვინაჲთგან ღმერთი შემწე არს მათდა. ამას ზედა განრისხებულმან
Line: 15    
ოლოფერნი წარავლინა იგი ქალაქად სიკუდილსა და აქადებდა მას უკუეთუ
Line: 16    
მძლე ექმნას და გამოიღოს ქალაქი იგი და აქიორ უკუე იყო ქალაქსა შინა
Line: 17    
ვეტჳლუსსა, ხოლო ოლოფერნი გარემოადგა ქალაქსა მას და დაიპყრნა და
Line: 18    
მოუხუნა ყოველნივე წყალნი. და ვითარ დაიჴსნა წყურილითა ერი და გამოცემაჲ
Line: 19    
ქალაქისაჲ ეგულებოდა, განიძარცუა იუდით სამოსელი ქურიობისაჲ, რამეთუ
Line: 20    
მგლოვარე იყო ქმრისა-თჳს, და მარხვით გარდაიჴდიდა ყოველთა დღეთა, და
Line: 21    
შეიმკო თავი თჳსი, ვითარცა სძალმან, და ფრიად მამხილებელი მთავართაჲ სულმოკლებისა-თჳს
Line: 22    
მათისა და მამცნებელი მათი, რათა არა განსცენ ქალაქი ვიდრე
Line: 23    
ხუთ დღედმდე, განვიდა ოლოფერნისსა; და შეწევნითა ღმრთისაჲთა და სიბრძნითა
Line: 24    
თავისა თჳსისაჲთა შეაცთუნა იგი და წარჰკუეთა თავი მისი მესამესა დღესა
Line: 25    
და ქალაქადვე მიიქცა ღამით და უჩუენა თავი ოლოფერნისი; და ჰურიათა ვიდრე-მე
Line: 26    
დაუკჳრდა ფრიად და მადლობაჲ შეწირეს თანაშემწისა და განმაბრძნობელისა
Line: 27    
მისისა ღმრთისა და გულს-მოდგინებაჲ მრავალი მიიღეს ხოლო სპასალარმან
Line: 28    
აქიორ უფროჲსღა უმეტეს განცჳბრებულმან დიდსა მას ზედა ძლიერსა და მტკიცესა
Line: 29    
შეწევნასა ღმრთისასა მეყსეულად წინა-დაცუეთითა ჰრწმენა უფალი ღმერთი
Line: 30    
ისრაეჱლისაჲ.

Line: 31       
და ესრეთ მიერიდგან ასურასტანელთა უკუე ცისკარს იხილეს რაჲ თავი
Line: 32    
ოლოფერნისი მოკუეთილად მძჳნვარედ სირცხჳლეულქმნილნი ივლტოდეს; ხოლო
Line: 33    
ძენი ისრაჱლისანი ყოვლით-კერძო სდევდეს და მეოტთა ეწეოდეს და მბრძოლთა
Line: 34    
მუსრვიდეს და ტყუედ მოიყვანებდეს. და ყოველნივე ოლოფერნისნი მიანიჭნეს
Line: 35    
იუდითს. ხოლო მან წარსრულმან იერუსალჱმდ ყოველნივე იგი შეწირნა უფლისა
Line: 36    
ესრეთ სახიდ თჳსსა უკმოქცეული, და მისვე სათნოებისა მოღუაწებისა
Page: 136   Line: 1    
შემტკბობელი აღესრულა ქურივი წელიწადთა ასოცდახუთთა. ხოლო პირველისა
Line: 2    
ნაბუქოდონოსორის-ზე ვიეთმე ჰგონეს ქმნილობაჲ ამის საქმისაჲ, ვითარცა თანამოსახელეობისა
Line: 3    
მიერ შეცთომილთა და ვერ გულის-ხმის-მყოფელთა ამისთა, ვითარმედ
Line: 4    
შემდგომად ტყუეობისა იქმნა ესე, რამეთუ პირველი ნაბუქოდონოსორ
Line: 5    
მათვე სადმე ტყუეობისა ჟამთა შინა აღესრულა.



Line: 6  სპერდიოჲს-თჳს.


Line: 7       
და კუალად შემდგომად კამვისოჲსა მეფე იქმნა სპერდიოს მოგჳ ორმეოც
Line: 8    
და შჳდ წელ.



Line: 9  დარიოსის-თჳს ჳსტასპისა.


Line: 10       
ხოლო შემდგომად სპერდიოჲსა მეფე იქმნა დარიოს ჳსტასპი ოც წელ,
Line: 11    
რომლისა-ზე ზორობაბელ და ისოსედეკისმან ბრძანებითა მისითა განასრულეს
Line: 12    
შენებაჲ ტაძრისაჲ პირველ უდებქმნილთა, ორმეოც წელ. ვინაჲცა ამის-თჳს იტყოდეს
Line: 13    
ჰურიანი უფლისა მიმართ ვითარმედ "ორმეოცდაექუსსა წელსა აღეშენა ტაძარი
Line: 14    
ესე, და შენ სამთა დღეთა აღადგინოა იგი?" რამეთუ კჳროს უკუე თავის-უფლებაჲ
Line: 15    
მისცა ურიათა და შეუნდო აღშენებად ქალაქისა და ტაძრისა, ვითარცა
Line: 16    
ითქუა. ხოლო სამარიტელთა მიერ დაყენებულ იქმნნეს ოც და ათ წელ,
Line: 17    
და კუალად ცხრა წელ, და მეექუსესაღა წელსა დარიოზის მეფობისა განასრულეს
Line: 18    
იგი. აწ უკუე სპარსეთით იერუსალჱმად აღმოსლვაჲ ძეთა ისრაჱლისათაჲ იქმნა
Line: 19    
პირველად ბრძანებითა კჳრო სისითა, ხოლო ამის შემდგომად კუალად ბრძანებითა
Line: 20    
დარიოზისითა და ჴელითა იოსედეკისითა და ზორობაბელისითა და ნემესი საჭურისისა
Line: 21    
ჰურიისაჲთა. ხოლო მიზეზი აღმოსლვისაჲ ესე იყო.

Line: 22       
სტრატიოტთა სამთა მცველთა მეფისათა, რომელთა შორის იყო ზორობაბელ,
Line: 23    
ნაძლეობით აღთქუმა ყვეს, რათა რომელმანცა მათგანმან უმეტესისა
Line: 24    
მძლეობისა მქონებელი სახე მოიპოვოს, ითხოვოს მეფისაგან, რაჲცა ენებოს;
Line: 25    
და ვითარ იგი ერთისაგან მეფე ითქუა უმძლესად და სხჳსაგან ღჳნოჲ. ზორობაბელ
Line: 26    
დედანი თქუნა მძლედ. რომელი ესე უჭეშმარიტეს იყო ორთასავე და, ვითარცა
Line: 27    
ესე თქუა, და სძლო მონაძლეველთა მათ თჳსთა და ბრძანებაჲ მიიღო,
Line: 28    
რათა ითხოვოს, რომელიცა ენებოს, ტყუეობისაგან განტევებაჲ თანა-მონათესავეთა
Line: 29    
თჳსთაჲ; და აღშენებაჲ იერუსალჱმისაჲ ითხოვა, რომელი ესე იქმნაცა და მაშინ
Line: 30    
განსრულდეს სრულიად ტყუეობისა და რისხვისა იგი სამეოცდაათნი წელიწადნი.
Line: 31    
ხოლო მღდელთ-მთავარ და მწიგნობარ და მასწავლელ ერისა სჯულსა იყო ეზრა.
Line: 32    
ვითარცა უგელისა-ხმიერესი ყოველთაჲ, რომელმან სამღდელოსიცა წიგნნი
Line: 33    
განრყუნილნი მბრძოლთა მიერ კუალად განაახლნა. რამეთუ ვინაჲთგან ქალდეველთა
Line: 34    
შემდგომად წარტყუენვისა იერუსალჱმისა დაწუნეს ყოველნივე იგი, მოჰბერა
Line: 35    
ღმერთმან ამას და კუალად აღწერნა იგინი.

Page: 137  
Line: 1       
შეიქმნებიან უკუე პირველით შენებითგან ტაძრისაჲთ ვიდრე მეორედმდე
Line: 2    
წელიწადნი ხუთას და ათერთმეტნი.

Line: 3       
ხოლო გუარი და სახე მეორისა შენებისა ტაძრისა და ქალაქისაჲ იყო ესე
Line: 4    
ვითარი: რამეთუ ქალაქი სამითა ზღუდითა მომტკიცებულ და ძნიად საბრძოლველ
Line: 5    
იყო, ხოლო კოშკნი ზღუდისანი ოთხკედელნი მქონებელ იყვნეს სიგრძესა
Line: 6    
და სივრცესა ორმეოცდაათისა წყრთისასა, და თითოეული ქვაჲ ნაშენებისა მათისაჲ
Line: 7    
იყო ოც წყრთა, რომელთა ზედა იყუნეს სახლებნი და ქორებნი უფროჲსად
Line: 8    
საჩინოებნი და შემწყნარებელნი წყალსა წჳმათასა ხოლო აქუნდეს სხუანიცა
Line: 9    
კოშკნი რვაკედელნი ყოვლად განსაკჳრვებელნი სიდიდითა, რომელთა სიმაღლე
Line: 10    
აქუნდა ორასი წყრთაჲ. საჩინოდ იხილვებოდა მუნით არაბიაჲ ჟამსა მზისა აღმოსლვისასა.
Line: 11    
და საზომი ვიდრე-მე ქალაქისაჲ და გარემოვლილი მოზომაჲ მისი
Line: 12    
კიდით-კიდედმდე იყო სტადიონი ერგასისი და სიმაღლე ზღუდეთაჲ წყრთაჲ
Line: 13    
ორმეოცი, ხოლო ქვათა შენებულებისა მისისათა აქუნდა თითოეულსა ოცი წყრთაჲ
Line: 14    
სიგრძე. და ათი ბრჭალი სივრცე; ეგრეთვე და სიზრქე და ესრეთ მოზავებულ
Line: 15    
იყვნეს ქვანი ნაშენებისა მისისანი ურთი-ერთას, ვიდრეღა ერთსა კლდესა
Line: 16    
ჰგვანდა იგი რაჲთ-ურთით არა სადა ჩენითა შენადგამისა რაჲსმე ნაწევრისაჲთა.

Line: 17       
ხოლო ტაძარსა ბორცუსა რასმე ზედა მტკიცედ დამყარებულსა და ოთხთა
Line: 18    
ეზოთა მიერ გარემოცვულსა აქუნდეს ქვანი შენებისა მისისანი თეთრნი დახუეწით
Line: 19    
გარდაწმედილნი, რომელთა სიდიდე თითოეულისა ქვისაჲ იყო ორმეოცი
Line: 20    
ბრჭალი. და საშუვალ ქალაქისა დამტკიცებულ იყო ტაძარი ათორმეტითა ხარისხითა
Line: 21    
აღმატებული ქალაქისაგან, და პირის-პირი უკუე სიმაღლე მისი იყო წყრთაჲ
Line: 22    
ასი, ხოლო უკუანა კერძოჲ ორმეოცი. რამეთუ შთამრეც იყო ერთი კერძი ქალაქისაჲ,
Line: 23    
ხოლო სხუაჲ იგი აღმართ, მთით-კერძოჲ მისი. და პირველსა ბჭესა
Line: 24    
ტაძრისასა სიმაღლე აქუნდა წყრთაჲ სამეოც და ათი და სივრე ოც და ექუსი
Line: 25    
და კორინთულითა რვალითა დაბურვილ იყო. ვიდრეღა სძლევდა სიკეთითა ოქროჲთ-ცურვებუთა
Line: 26    
და ვეცხლით-მოქნილთა ბჭეთა. და რამეთუ შინაგან აქუნდეს
Line: 27    
ბჭენი, რომელთა სიდიდე იყო წყრთაჲ ორმეოცი ზრქელად განრჩუნვილნი ოქროჲთა
Line: 28    
და ვეცხლითა, ვიდრემდის განაბრწყინვებდეს ყოველთავე გარემოჲსთა
Line: 29    
ნაშენებთა და ოქრობრწყინვალედ აჩუენებდეს ქმნულებასა მათ ყოველთასა; და
Line: 30    
პირველსა ვიდრე-მე სახლსა აქუნდა შინაგან თჳსსა ქორი მქონებელი სიმაღლესა
Line: 31    
წყრთასა ოთხმეოცდაათსა და სიგრძესა ორმეოცდაათსა, ხოლო ბჭე სახლისაჲ,
Line: 32    
ოქროჲთა მოქნილ და ზეშთა კერძო მისსა ვენაჴსა ოქროჲსასა მქონებელ იყო,
Line: 33    
რომლისა შორის დამოკიდებულად იხილვებოდეს ტევანნი ოქროჲსანივე კაცოდენნი.
Line: 34    
ხოლო შემდგომად შესლვისა ველსა შინა ტაძრისასა სხუაჲ იყო კუალად
Line: 35    
უშინაგანესი სახლი, რომლისა სიმაღლე იყო სამეოც წყრთაჲ, ხოლო სივრცე
Line: 36    
ოცი; რომელსა შინა სასანთლე და ტაბლაჲ და სასაკუმევლე მდგომარე იყვნეს.
Page: 138   Line: 1    
ხოლო უშინაგანესსა კერძოსა სახლისასა, რომელსა ოცისა წყრთისა საზომი აქუნდა,
Line: 2    
კრეტსაბმელისა მიერ განწვალებულ იყო გარეშისაგან სახლისა, მას შინა
Line: 3    
რაჲთ-ურთით არა რაჲ მდებარე იყო, არამედ შეუვალ იყო და უხრწნელ, რომელსა
Line: 4    
იგი წმიდა წმიდათა ეწოდებოდა. ხოლო ზედა კერძო და გარეგნით ტაძრისა
Line: 5    
მის დიდად რადმე და უცხოდ საკჳრველებად იხილვებოდა ქმნულებჲ მისი. რამეთუ
Line: 6    
ფიცარნი ოქროჲსანი ფრიად ზრქელნი და შუენიერად ფერცემულნი დამშჭუალულ
Line: 7    
იყვნეს მზისა აღმოსავალით კერძო და ცეცხლის სახესა რასმე ელვასა განუტევებდეს
Line: 8    
და სახედველებსა მხილველთასა გარეუკუნაქცევდეს, ვითარ იგი მცხინვარებაჲ
Line: 9    
მზისაჲ თუალებსა მიმხედველთა თჳსთასა. რომლისა-თჳსცა მუნ მიმავალთა
Line: 10    
უცხოთა, ვითარცა მთასა მაღალსა ზედა მდებარე თოვლი, აღუჩნდებოდა
Line: 11    
შორით ტაძარი იგი ყოვლად თეთრთა მარმარილოთა მიერ შენებულებისა და ბორცუსა
Line: 12    
ზედა მდგომარეობისა მისისა-თჳს ხოლო თხემსა ზედა თჳსსა აქუნდეს
Line: 13    
აღმართებულნი და სიმახჳლით აღლესულნი ისრის სახენი ოქროჲსანი, რომელთა
Line: 14    
სიგრძე თითოეულისაჲ იყო წყრთაჲ ორმეოცი და სივრცე ექუსი, რათა აყენებდენ
Line: 15    
დასხდომასა ანუ თუ მახლობელად გარდაფრინვებასა მფრინველთასა და სკინტლვისა
Line: 16    
მიერ შემწინკულებასა ტაძრისასა.

Line: 17       
ხოლო გარემოჲსნი იგი ოთხნი ეზონი ტაძრისანი თჳსსა წესსა მქონებელ
Line: 18    
იყო თითოეული განწესებათა-ებრ სჯულისათა. რამეთუ პირველსა უკუე და გარეგნითსა
Line: 19    
შინა ერთბამად ყოველთავე და უცხოთესლთაცა შეენდობვოდა შესლვად,
Line: 20    
და მეორესა შინა ჰურიანი ხოლო ფლობილ იქმნებოდეს შესლვად, და მესამესა
Line: 21    
შინა სამღდელოჲსა ტომისაგანთა მამათა ხოლო, რომელნიცა წმიდა და უბიწო
Line: 22    
იყვნიან და კუალად მეოთხესა შინა მხოლოდ მღდელთა ოდენ უბიწოთა. ხოლო
Line: 23    
თჳთ მას ტაძარსა შინა უბიწოთა ხოლო მღდელთა სამღდელოჲთა შესამოსლითა
Line: 24    
მოსილთა. ხოლო შეუვალთა შინა, სადა იგი იყო ბომონი და ტაბლაჲ და
Line: 25    
სასაკუმევლე და დაუვსებელი სასანთლე, მხოლოდ მღდელთ-მთავარსა ოდენ
Line: 26    
შეენდობვოდა შესლვად ერთგზის წელიწადსა შინა. ამის-თჳს სამართლად იტყოდა
Line: 27    
წინაჲსწარმეტყუელი ვითარმედ "იყოს დიდებაჲ სახლისაჲ ამას უკუანაჲსკნელი
Line: 28    
უაღრეს პირველისა იტყჳს უფალი". და რამეთუ მეორე ესე აღშენებაჲ ტაძრისაჲ
Line: 29    
უბრწყინვალეს იქმნა პირველისა მის სიკეთითა და სიდიდითა და სხჳთა ყოვლითა.
Line: 30    
და ესენი უკუე ესრეთ.

Line: 31       
ხოლო შემდგომად ამისსა მეფემან დარიოს განილაშქრა თჳთოსახეთა ნათესავთა
Line: 32    
ზედა და ასურეთი ყოველი და ფინიკე და ზღჳს კიდე წარტყუენა. ხოლო
Line: 33    
მი-რაჲ-ვიდა იერუსალჱმსა ზედა, ღმრთივ-მოვლენილითა წყლულებითა იგუემა
Line: 34    
იგი და ყოველი სიმრავლე მისთანათა ბევრეულთჲ; და ძლევაჲ დიდი მისცა ღმერთმან
Line: 35    
მაშინდელთა მათ მკჳდრთა იერუსალჱმისათა თჳნიერ ბრძოლისა და საჭურველთა,
Page: 139   Line: 1    
და სიმდიდრითა ნატყუენავთაჲთა აღავსნა მთავარნი ზორობაბელისნი,
Line: 2    
რომლისა შემდგომად არღარა ვინ სხუაჲ იუდაჲს ტომით აღდგომილი, არამედ
Line: 3    
მღდელთ-მთავარნი მთავრობდეს ერსაცა ზედა. რამეთუ შემდგომად ბაბილოვნით
Line: 4    
აღმოსლვისა არღარა იყო მეფობაჲ, არამედ მღდელთ-მთავარნი სჯიდეს და უძღოდეს
Line: 5    
და ჰმართებდეს და წინა-მბრძოლობდეს მათ-თჳს. რომლისა-თჳს იტყჳს
Line: 6    
დიდი ბასილი ვითარმედ დაიჴსნა რაჲ იერუსალიჱმი ნაბუქოდონოსორის მიერ,
Line: 7    
წარჴდა უკუე მეფობაჲ რამეთუ არღა იყუნეს მერმეცა მემამულეობითნი მონაცვალეობანი
Line: 8    
მთავრობისანი, ვითარ იგი პირველ, არამედ უწინარეს ვიდრე-მე
Line: 9    
ტყუეობისა შვილის-შვილნი დავითისნი მეფობდეს. ხოლო უკმოიქცეს რაჲ ტყუეობისაგან.
Line: 10    
ზორობაბელის მიერ სალათიელისა ძღუანებულ იქმნებოდეს იგინი
Line: 11    
მღდელობასა ზედა მიცვალებითა მიერითგან მთავრობისაჲთა აღრევისა-თჳს ურთი-ერთას
Line: 12    
სამღდელოჲსა და სამეფოჲსა ტომისა. ვინაჲცა უფალი მეფეცა არს
Line: 13    
და მღდელთ-მთავარი ღმრთისა-მიმართთა შინა. და არა მოაკლდა სამეფოჲ ტომი
Line: 14    
ვიდრე მოსლვადმდე ქრისტჱსსა. ხოლო არღა მერმეცა დაჯდა საყდარსა
Line: 15    
დავითისსა თესლი იექონიაჲსი. და რამეთუ საყდრად, ცხად არს, ვითარმედ
Line: 16    
სამეფოჲ პატივი სახელ იდების და კუალად გაჴსოვდეს სადმე წიგნისაგან მეფეთაჲსა,
Line: 17    
თუ ვითარ მოხარკე დავითისსა იყვნეს ყოველი ჰურიასტანი და სოფელი
Line: 18    
იდუმიისაჲ და მოაბელი და ასურეთისა გარემონი სოფელნი და უშორესნიცა
Line: 19    
ვიდრე შუვამდინარედმდე და მეორესა კერძსა ვიდრე მდინარედმდე ეგჳპტისა.
Line: 20    
აწ უკუე, უკუეთუ არა ვინ გამოჩნდა შემდგომად მისსა ესოდენისა პატივისა
Line: 21    
ღირსქმნულად, ვითარ არა ჭეშმარიტებდეს სიტყუაჲ იერემია წინაჲსწარმეტყუელისაჲ
Line: 22    
ვითარმედ "უპატივო იქმნა იექონია, ვითარცა ჭურჭელი, რომელი
Line: 23    
არა საჴმარ არნ. და ვითარმედ განგდებულ იქმნა იგი და თესლი მისი, და არღარა
Line: 24    
აღდგეს თესლისაგან მისისა მჯდომარე საყდარსა დავითისსა მთავარი იუდასა
Line: 25    
ზედა". რამეთუ არცა ერთი ვინ იხილვების მისგან შობილთაგანი პატივისა
Line: 26    
ამის და მთავრობისა წილხუდომილად. არა ვიდრე-მე მოაკლდა ტომი იუდაჲსი,
Line: 27    
ვიდრემდის მოვიდა რომლისადა იგი დამარხულ იყო. რომელი არცა იგი დაჯდა
Line: 28    
ჴორციელსა ზედა საყდარსა, ვინაჲთგან მეფობაჲ ჰურიათაჲ ასკალონელისა ანტიპატროჲს
Line: 29    
ჰეროდჱს და ძეთა მისთა მიმართ მიცვალებულ იყო, რომელთა იგი
Line: 30    
ოთხად სამთავროდ განეყო ჰურიასტანი მთავრობასა პილატჱსსა, ხოლო საყოველთაოჲსსა
Line: 31    
ფლობისა ჰრომთაჲსა მქონებელობასა ტიბერი კეისრისასა. არამედ
Line: 32    
საყდრად დავითისსა, რომელსა ზედა დაჯდა უფალი, დაუჴსნელსა და საუკუნესა
Line: 33    
მეფობასა იტყჳს, რამეთუ იგი არს მოლოდებაჲ წარმართთაჲ. და მეფე იქმნა
Line: 34    
არა უმცირესსა ზედა ნაწილსა სოფლისასა, რამეთუ "იყოსო, იტყჳს, ძირი იესჱსი,
Line: 35    
რომელი აღდგომად არს მთავრად წარმართთა და მისდამი წარმართნი ესვიდენ",
Line: 36    
და ვითარმედ დაგამტკიცე შენ აღთქუმად ნათესავთა და ნათლად წარმართთა", და
Page: 140   Line: 1    
დავდვა უკუნითი უკუნისამდე თესლი მისი და საყდარი მისი, ვითარცა დღენი
Line: 2    
ცისანი.

Line: 3       
ესრეთ უკუე მეფედ აღსარებულ იქმნა, დაღათუ არა მიიხუნა ჴორციელად
Line: 4    
სამთავროდ სკიპტრანი ჰურიათანი და მეფე ყოვლისა ქუეყანისაჲ არს, ვითარცა
Line: 5    
ღმერთი, და აზნაურებაჲ იაკობისა დამტკიცებულ არს, და თესლისა მისისა შორის
Line: 6    
იკურთხევიან ყოველნი ტომნი ქუეყანისანი. და ყოველნი წარმართნი ჰნატრინა
Line: 7    
ქრისტესა. ხოლო რათა უგანცხადებულესად-რე ითქუას, თუ ვითარ სამღდელოჲ
Line: 8    
ტომი შეეყო სამეფოსა ტომსა, მოვედ და მცირედ განვავრცოთ სიტყუაჲ ესრეთ
Line: 9    
იუდა უკუე შვნა ფარეზ და ზარა, და ფარეზ ესრომ, და ესრომ არამ,
Line: 10    
და არამ ამინადაბ, და ამინადაბ ნაასონ, და ნაასონ სალმონ, და სალმონ ბოოზ,
Line: 11    
და ბოოზ იობედ, და იობედ იესე, და იესე დავით მეფე. ვინაჲთგან უკუე ნაასონ
Line: 12    
ძე იყო ამინადაბისი, რომლისა დაჲ ელისაბედ ცოლად მიიყვანა დიდმან
Line: 13    
მღდელთ-მთავარმან აჰრონ, ძმამან მოსჱსმან, რომელი ლევიტელი იყო ნათესავით
Line: 14    
ვითარცა ყოველთა შორის ცხად არს. და კუალად საკჳრველმან მღდელთ-მთავარმან
Line: 15    
იუდა ელევიტელმან მიიყვანა ცოლად დაჲ ოქოზიაჲსი ტომისაგან
Line: 16    
იუდაჲსსა ამის-თჳს, ვინაჲთგან სამეფოჲ ტომი სამღდელოსა-თანა შეერთებულად
Line: 17    
იცნობების, ესრეთ სამართლად სადმე უფალი ჩუენი მარიამ ქალწულისა
Line: 18    
და ჴორციელად დედისა მისისაგან ნათესავით მეტყუელებელი მეფედ და მღდელად
Line: 19    
ღმრთისა-მიმართთა შინა, ვითარცა ვთქუთ, წარმოიჩინების კაცთა-თჳს და
Line: 20    
წინა-მოსწავებით მეუფედ საუკუნოდ იქადაგების და მღდელად ჭეშმარიტად უკუე
Line: 21    
წესსა ზედა მელქისედეკისსა აღიარების. რამეთუ მეფობაჲ მისი მეფობა საუკუნო
Line: 22    
და განუხრწნელ, და ნათესავი მისი, ცხად არს, ვითარმედ მიუწდომელისა
Line: 23    
და უსაზღვროჲსა და ზეშთა-არსებისა და დაუსაბამოჲსა ღმრთეებისა მისისაჲ,
Line: 24    
მითხრობად შეუძლებელ არს.



Line: 25  არტავანის-თჳს.


Line: 26    
და შემდგომად დარიოსისა მეფე იქმნა არტავან შჳდ თთუე.



Line: 27  არტაქსერქსის-თჳს ჴელგრძელისა.


Line: 28       
ხოლო შემდგომად არტავანისა მეფე იქმნა არტაქსერქსი ჴელგრძელი ორმეოც
Line: 29    
და ერთ წელ. რომლისა-ზე სოფოკლი და ირაკლიტოს და ანაქსაღორა და
Line: 30    
პითაღორა და თუკჳდიდი და ევრიპიდი და იროდოტოს და ემპედოკლი და დიოგენი
Line: 31    
და ზინონ და ფერეკჳდის და არისტარხოს და იპპოკრატის და პარმენის და
Line: 32    
პლატონ და არისტოტელი და დიმოსთენი იცნობებოდეს; და სოკრატ, ვითარცა
Page: 141   Line: 1    
ბიწიან მყოფელმან ელენურთა სჯულთამან, დაითმინა სიკკუდილი საპყრობილესა
Line: 2    
შინა შესუმითა კონიონისაჲთა.

Line: 3       
კუალად შემდგომად არტაქსერქსისა მეფე იქმნა არტაქსერქსი სხუაჲ და შემდგომითი-შემდგომნი
Line: 4    
მეფენი, ვიდრე დარიოს არსამოჲსამდე, რომელიცა მოკლა
Line: 5    
ალექსანდრე და მეფობაჲ სპარსთაჲ დაჰხსნა და ყოველი ქუეყანაჲ დაიპყრა
Line: 6    
და ბაბილონს შინა აღესრულა. და ყრმათა მისთა განიყვეს მეფობაჲ მისი, ვითა
Line: 7    
ვითარცა ზემო გჳთქუამს.

Line: 8       
აწ უკუე მეფენი სპარსთანი ნაბუქოდონოსორისითგან და ძეთა მისთაჲთ
Line: 9    
არიან ესე: დარიოს ასტჳაგის, რომელსა არტაქსერქსიცა ეწოდებოდა, იმეფა შჳდ
Line: 10    
წელ, კჳროს ოც და ათორმეტ წელ; კამვსის ათრვამეტ წელ, პერდიოს მოგუმან
Line: 11    
შჳდ თთუე; და ჳსტასპმან ოც წელ, ქსერქსი, ძემან მისმან, ოც და ხუთ
Line: 12    
წელ; არტავანი შჳდ თთუე; არტაქსერქსი ჴელგრძელმან ორმეოც და ერთ წელ;
Line: 13    
არტაქსერქსი მეორემან, ორ თთუე; სოღდოან შჳდ თთუე; დარიოს ტაცმან ათცხრამეტ
Line: 14    
წელ; არტაქსერქსი, ძემან მისმან, ორმეოც წელ; არტაქსერქსი, რომელსა
Line: 15    
ხოოსცა ეწოდებოდა, ოც წელ, არის, რომელსა ხუ სახელ ედებოდა,
Line: 16    
ოთხ წელ, დარიოს არსამო ექუს წელ, რომლისა მომკლველმან ალექსანდრე,
Line: 17    
ვითარცა ვთქუთ, დაჴსნა მეფობაჲ სპარსთაჲ მპყრობელქმნილი ყოვლით-ურთ
Line: 18    
ორას ორმეოც წელი. და ესენი უკუე ესოდენ. ხოლო ჩუენ პირველთავე კუალთა
Line: 19    
სიტყჳსათა აღთქუმისა-ებრ ჩუენისა შეუდგეთ.

Line: 20       
ესრეთ უკუე ყრმათა და დიდებულთა ალექსანდრჱსთა განიყვეს რაჲ მეფობაჲ
Line: 21    
მისი, ეგჳპტეს ზედა ვიდრე-მე პტოლემეოს ლაღჳ მეფე იქმნა და შემდგომითი
Line: 22    
შემდგომად ათსამეტნი პტოლემეოსნი ვიდრე კლეოპატრამდე, ასულისა
Line: 23    
დიონჳსიოჲსა. და ასიაჲ ყოველი ანტიღონოს დაიპყრა, ხოლო ასურეთი და
Line: 24    
ბაბილონიაჲ და პალესტინე სელევკოს ნიკანორ. რომელმან ორნი ქალაქნი აღაშენნა:
Line: 25    
ერთი კერძოსა კილიკიისასა და სხუაჲ იგი ასურეთს შინა, და პირველსა
Line: 26    
მას სელევკიაჲ უწოდა და მეორესა ანტიოქიაჲ, ხოლო სხუასა მას მესამესა
Line: 27    
ლაოდიკიაჲ სახელად თჳსსა და ძესა თჳსისა და ასულისა თჳსისა ლაოდიკისსა.
Line: 28    
რომლისა-ზე როდელთა აღჰმართეს ჭალაკსა შინა მათსა ანდრიანტი რვალისაჲ
Line: 29    
სახელსა ზედა მზისასა, რომელსა სიდიდისა-თჳს მისისა სახელ სდვეს კოლოსო,
Line: 30    
რომლისა ძლით იგინიცა კოლასელად იწოდნეს.
Page: 142   Line: 1    
პტოლემეოსს, მეფესა ეგჳპტისასა, და სივლტოლად მიდრიკა იგი; და
Line: 2    
ქალაქნი ეგჳპტისანი და წარმოტყუევნა ყოველნივე. ხოლო წმიდისა
Line: 3    
ყოვლითა მშჳდობითა დაწყნარებულებასა მღდელთ-მთავრისა მათისა იეროტის
Line: 4    
მოძულებითა და კეთილად-მსახურებითა შემთხუევაჲ რაჲმე ეგე
Line: 5    
კნინღა და ყოვლისა ქალაქისა მიერ იხილვებოდა სიმრავლესა ორმეოცთა
Line: 6    
რამეთუ ჰაერსა შინა მორბედად ჩნდეს ცხენნი აღჭურვილნი, და ოქრითა
Line: 7    
შესამოსლითა მოსილნი ცხენოსანნი, და ურთი-ერთას კუეთა
Line: 8    
ბრძოლანი, და საჭურველთა ძრვანი, და ოქროჲსა სამკაულითა ბრწყვალებაჲ
Line: 9    
ყოვლითავე სახითა მოსილებისაჲთა შეჭურვილნი; რომლისა-თჳსცა ვედრებად
Line: 10    
ჰყოფდეს ყოველნი, რათა კეთილისა რაჲსმე ნიშ იყოს სახილავი იგი, რომელი მსახურსა
Line: 11    
მან ანტიოხოზის ზედა მოსლვასა ცხად ჰყოფდა. რამეთუ უკუმოვლეო
Line: 12    
მრავლითა და განმჴცებულითა სულითა გარდარეულებითა
Line: 13    
და ამპარტავანებისაჲთა, გამოიღო ქალაქი სატყუეოდ მერმე უბრძანა
Line: 14    
მონათა, რათა ურიდად ჭრიდენ ვიეთცა და ემთხუეოდის რომლისა-თჳსცა
Line: 15    
სიმრავლე ათრვამეტისა ბევრისაჲ. ამის შემდგომად შეჰკადრა შესლვა
Line: 16    
დედეთაცა შინა ფრიადითა ამპარტავნებისა მიერ განზრქომილითა სულითა და
Line: 17    
აღჰმართა მუნ ბომონი და კერპი საძაგელი მოოჴრებისაჲ. და არა წმიდათა
Line: 18    
მსხუერპლთა მიერ შეაგინა ტაძარი, და დიოს ოლჳმპიოჲსდად სახელ სდვა
Line: 19    
ესრეთ ადგილსა მაღალსა დაჯდა და გუნდი მჴედრობისაჲ აღჭურვილი
Line: 20    
დაადგინა და უბრძანა მტარვალთა, რათა თითოეულსა ებრაელთაგანსა ღორი
Line: 21    
და კერპთ-ნაზორევისა გემოჲს-ხილვასა აიძულებდენ. ხოლო უკუეთუ არცა
Line: 22    
ინებონ შეხებაჲ მისი, მძჳნვარედ მოესრულნენ იგინი.

Line: 23       
და ვითარ იგი მრავალნი თანა-წარიტაცებოდეს, ელიაზარ ვინმე
Line: 24    
მწიგნობართა დასისაჲ, კაცი მიმჴცოვნებული და ფრიად მოხუცებული
Line: 25    
ჰაკითა, იიძულებოდა ჭამად ნაზორევისა. ხოლო იგი ღმრთის-მსახურებისა
Line: 26    
წადილსა უფროჲს ვიდრეღა უღმრთოებით ცხორებასა აღირჩევდა, ამისთვის
Line: 27    
მოუჴდებოდა გუემათა და ესრეთ მრავალსახეთა ტანჯვათა მიერ გუემული
Line: 28    
ცხორებისაგან. და არა ხოლო ჭაბუკთა, არამედ მოხუცებულთაცა და
Line: 29    
ჰასაკითა სიმჴნისა და კეთილად სახედ სათნოებისა დაუტევა სიკუდილი
Line: 30    
რომლისა-თანა სხუანიცა ვინმე შჳდნი ძმანი დედისა-თანა მათისა
Line: 31    
სატანჯველთა მიერ გუემულნი, გჳრგვჳნსა წამებისასა მიმღებელ იქმნეს
Line: 32    
იტყჳს დიდი გრიგოლი ვითარმედ "ესრეთ სრულ ყო მღდელობაჲ
Line: 33    
საღმრთომან ელიაზარ განსწავლულმან და მასწავლელმან ზეცისათამან.
Page: 143   Line: 1    
გარეშეთა საპკურებელთა მიერ წმიდა ყო ისრაჱლი, არამედ თჳსთა მიერ სისხლთა;
Line: 2    
და დასასრულისა საიდუმლოდ სრულ ყო აღსრულებაჲ თჳსი. ესრეთ ყრმათა თანა ჭაბუკთა
Line: 3    
არა გემოვნებასა ჰმონეს, არამედ ვნებათა ეუფლნეს და ჴორცთაგან მწდელნი
Line: 4    
უვნებელად ცხორებად მიიცვალნეს. ესრეთ განიშუა შვილმრავლობითა დედამან.
Line: 5    
ესრეთ სიცოცხლესაცა შეიმკვებოდა, და წარსრული თანა-განისუენებდა და
Line: 6    
რომელნი იგი შვნა, სამკაულად წარუდგინნა ღმერთსა. ხოლო განცჳბრდა ანტიოხოზცა
Line: 7    
და განკჳრვებად შეცვალა ქადებაჲ რამეთუ მბრძოლთაცა განმკჳრვებელობაჲ
Line: 8    
უწყის სათნოებამან კაცისამან, რაჟამს გულის წყრომასა დაწყნარებითა
Line: 9    
თავით თჳსით განიცდებოდის საქმე, ვინაჲცა წარვიდა უქმად და უგულსავსებოდ.

Line: 10       
ესრეთ უკუე ამათ მიერ სირცხჳლეულქმნილმან და უფროჲსად აღბორგებულმან
Line: 11    
მძლავრმან ყოველნივე სამღდელონი ჭურჭელნი ოქროჲსა და ვეცხლისანი
Line: 12    
აღიხუნა. და ყოვლისავე ქალაქისა ტყუემყოფელი და ფრიადთა სისხლთა დამთხეველი
Line: 13    
და პირუტყუთა საცხოვართა საზრდელად ლაშქრისა მიმხუმელი და დიდად
Line: 14    
მოქადული კუალად იქცა ანტიოქიად. რომელმან მრავალი გლოვაჲ დაუტევა
Line: 15    
ძეთა ისრაჱლისათა.

Line: 16       
და შემდგომად ორისა წლისა განილაშქრა რაჲ საპარსთა ზედა, წარავლინა
Line: 17    
მთავარი ვინმე თჳსი ხარკისა მოჴდად ქალაქთა იერუსალჱმისათა. რომელი მიიწია
Line: 18    
მუნ ძლიერებითა მრავლითა და სიტყუათა მიერ მშჳდობისათა ეზრახა ზაკუვით
Line: 19    
მკჳდრთა იერუსალჱმისათა და, ვითარცა შევიდა მას შინა, დასცა იგი
Line: 20    
წყლულებითა დიდითა ფრიად და დამარღუეველმან ზღუდეთა მისთამან ყოველივე
Line: 21    
მისი მოაოჴრა და დაწუა და დააქცია. და ტაძარი უკუე შეგინებულთა და ბილწთა
Line: 22    
მსხუერპლთა მიერ აღავსო, ხოლო წარმართად მიქცევისა და არა წმიდათა მსხუერპლთა
Line: 23    
გემოჲს-ხილვისა არ თავს-მდებელნი ჰურიანი უწყალოჲთა სიკუდილითა დასაჯნა
Line: 24    
და მრავალთა მამათა და დედათა და ყრმათა შემდგომად მრავალთა და
Line: 25    
მძჳნვარეთა სატანჯველთაჲსა მომკლველი და სხუათა ტყუედ მიმყვანებელი წარვიდა
Line: 26    
მიერ, და დაუტევა მუნ მთავარი ერთი, რაჲთა სტანჯვიდეს ჰურიათა.

Line: 27       
ხოლო მატთია ვინმე მღდელი მამაჲ ხუთთა ძეთაჲ, რომელთაგანი იყო
Line: 28    
იუდაცა მაკაბელი, შურითა კეთილითა აღივსო და მიიმართა მთავრისა მიმართ და
Line: 29    
მოკლა იგი. და შეკრიბნა ყოველნივე გარემოჲსნი თჳსნი, და მიუჴდა და დააქცინა
Line: 30    
არაწმიდანი ბომონნი და სამსახურებელნი ელენთანი და განდგომილნი და უვარისმყოფელნი
Line: 31    
სჯულისანი მოსწყჳდნა. ხოლო ანტიოხოზ ძლეულად და დამდალბებულად
Line: 32    
უკუმოქცეულმან სპარსეთით და ფრიადისა მწუხარებისა მიერ დასნეულებულმან,
Line: 33    
ესრეთ თქუა წარჩინებულთა მიმართ თჳსთა: განყენებულ არს ძილი
Line: 34    
თუალთა ჩემთაგან, და შეშფოთებულ ვარ ზრუნვასა მიერ, რამეთუ აწ მომეჴსენებიან
Line: 35    
მე ბოროტნი, რომელნი ვყვენ იერუსალჱმსა შინა და ვსცნობ, ვითარმედ
Page: 144   Line: 1    
მათ-თჳს მპოეს და მომიცეს მე ძჳრთა ამათ. და აჰა წარვწყმდები აწ ქუეყანასა
Line: 2    
შინა უცხოსა". და უბრძანა ეტლთა-მფლობელსა თჳსსა, რათა მოუწყინებელად ცემითა
Line: 3    
სრბად აიძულებდეს ეტლთა და მალიად ვიდოდის ანტიოქიად მიმყვანებელსა
Line: 4    
გზასა. რამეთუ განცხადებულად აგრძნობდა ზეგარდამოჲთა მსჯავრითა დასჯილებასა
Line: 5    
თჳსსა. ვინაჲთგან მოუთმენელი ტკივილი ნაწლევთაჲ და მწარე სალმობაჲ
Line: 6    
შინაგანთა თჳსთაჲ საწყალობელად განსჭრიდა. ხოლო შეემთხჳა მას გარდამოვრდომაჲცა
Line: 7    
ეტლთაგან და ძნიად სახილველითა დაკუეთებითა ვნებული ყოველთაგანვე
Line: 8    
ასოთა გუამისათა ზღვეულ იქმნა ხოლო სენი ესოდენ განძლიერდა
Line: 9    
მის შორის, ვიდრემდის მატლნი, ვითარცა მძორისა რაჲსაგანმე, აღმოფუოდეს,
Line: 10    
და მძჳნვარეთა ტკივილთა შინა შთავარდა ყოველი გუამი მისი. და
Line: 11    
სულ მყრალობისაგან უბადრუკთა მათ და საწყალობელთა ჴორცთა მისთაჲ დიდად
Line: 12    
შესწყინდა ყოველსა გუნდსა მჴედრობისასა, და დიდად მოქადული იგი და
Line: 13    
ყოველთავე ძჳრთა მოქმედი ესოდენ საძნაურითა ჭირითა უცხოსა შინა სოფელსა
Line: 14    
საწყალობელად განიჴსნა ცხორებისაგან და აქა ვიდრე-მე სამართლად განიპატიჟა
Line: 15    
უსამართლოჲ. ხოლო მო-რაჲ-კუდა საწყალობელად უფროჲსღა მუნ, იტანჯების
Line: 16    
საუკუნოდ.



Line: 17  [ანტიოხოზის-თჳს ევპატირისა.]


Line: 18       
მერმე შემდგომად ანტიოხოზისა მეფე იქმნა ანტიოხოზ, ძე მისი, რომელსა
Line: 19    
იგი ევპატირცა ეწოდებოდა, რომლისა-ზე იუდა მაკაბელმან, მძლე ექმნა
Line: 20    
რაჲ მთავართა ანტიოხოზისთა, განილაშქრა მის ზედა ანტიოხოზ ცხენოსნითა
Line: 21    
ოციათასითა და ქუეითა ასიათასითა და ეტლებითა სამასითა. და საბრძოლად მოკაზმულითა
Line: 22    
პილოჲთა ორმეოცდაათხუმეტითა და განმყოფელმან პილოთამან რაზმთა
Line: 23    
ზედა მიუდგინნა თითოეულსა პილოსა ათასნი კაცნი შეჭურვილნი ჯაჭჳთა
Line: 24    
და რვალისა ჩაბალახითა და ცხენოსანი ხუთასი შემდგომად თითოეულისა
Line: 25    
მჴეცისა და გოდლები შეშისაჲ თითოეულსა მჴეცსა ზედა და მოიჴელოვნა და თითოეული
Line: 26    
მათგანისა ზედა დააწესა ოცდაათორმეტი აღჭურვილი ძლიერთაგანი
Line: 27    
კაცი; ვიდრეღა მიეფინის რაჲ მათ ზედა შარავანდედი მზისაჲ და ოქროანნი
Line: 28    
საჭურველნი და ეტლნი მათნი ნათლის სახე ყვნის, განბრწყინდიან მათგან მთანი
Line: 29    
და, ვითარცა ლამპართა რათმე მიერ ცეცხლისათა, ჰაეროვნებით ელვარე იქმნიან.
Line: 30    
ვინაჲცა ამიერ შეირყეოდეს ყოველნი მხილველნი და მსმენელნი სიმრავლისა
Line: 31    
მის ხმათანი და საჭურველთა მათთა ტკეცებისანი. რამეთუ იყო ბანაკი დიდი
Line: 32    
და ძლიერი ფრიად და ერი ურიცხჳ შერეული და აღჭურვილი, და, ვითარცა
Line: 33    
შენივთდა ბრძოლაჲ, იხილნა ელეაზარ, ძმამან იუდაჲსმან, განძჳნებულად პილონი
Line: 34    
და მათ ზედა მდგომარედ მშჳლდოსანნი ხოლო ერთი უმაღლესად სხუათად
Line: 35    
და სამეფოჲთა საჭურველითა აღჭურვილად იხილა და მას ზედა მდგომარეობაჲ
Page: 145   Line: 1    
ჰგონა მეფისაჲ. ამის-თჳს მყის მიეტევა მისსა მიმართ. და მრავალთა გარემოჲს
Line: 2    
მისსა მდგომთა მომსრველი პილოსა ქუეშე შეიჭრა და ძლიერად უხეთქნა მუცელსა
Line: 3    
მისსა და დააკუეთა მჴეცი. და მეყსეულად იგი და მის ზედა სახილველქმნილნი
Line: 4    
ყოველნი დამუსრნა; რომლისა მხილველი იუდა და უძლიერესობასა ბრძოლისასა
Line: 5    
მგრძნობელი იერუსალჱმდ შეივლტოდა, რომელსაცა დევნა უყო ანტიოხოზ
Line: 6    
და გარემოიცვა ქალაქი. ამისსა შემდგომად მისცნა რაჲ ფიცით სიტყუანი მშჳდობისანი,
Line: 7    
შინაგან ქალაქისა შეიწყნარა იგი იუდა. ხოლო მეფემან ფიციცა თჳსი
Line: 8    
დათრგუნა და ზღუდე სრულიად მოარღჳა და მკჳდრნი მისნი ტყუეობას მისცნა,
Line: 9    
და ესრეთ მიიქცა ანტიოქიად. რომლისა შემდგომად სამითა წლითა იუდა მაკაბელმა
Line: 10    
მამულისა შჯულისა მიმართ სულმოკლებაჲ ვიეთიმე განამტკიცა. რომელსა,
Line: 11    
ვითარცა მრავალთა ბრძოლათა და ძლევათა წარმმართებელსა და ყოვლისა
Line: 12    
მის სოფლებისა მძლავრებისაგან ანტიოხოზისა გამომჴსნელსა და ტაძრისა ღმრთისა
Line: 13    
განწმედითგან მაახლებელსა ყოველმან ერმან ჰურიათამან ჴელთ უდვა პატივი
Line: 14    
მღდელთ-მთავრობისაჲ. რომლისა-ზე იისუ ზირაქისი ვითარცა ბრძენი და
Line: 15    
მრავალსწავლული და სიბრძნესა პანარეტოსისა აღმწერელი ებრაელთა-თჳს იცნობებოდა




Next part



This text is part of the TITUS edition of Georgius Monachus, Chronicon.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 19.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.