Achtung!
Dies ist eine Internet-Sonderausgabe des Buches
"Iranica Armeno-Iberica.
Studien zu den iranischen Lehnwörtern im Armenischen und Georgischen"
von Jost Gippert (1990).
Sie sollte nicht zitiert werden. Zitate sind der Originalausgabe, veröffentlicht als
"Österreichische Akademie der Wissenschaften,
philosophisch-historische Klasse,
Sitzungsbericht, 606. Band" /
"Veröffentlichungen der Kommission für Iranistik, Nr. 26",
Wien 1993,
zu entnehmen.

Attention!
This is a special internet edition of the book
"Iranica Armeno-Iberica.
Studien zu den iranischen Lehnwörtern im Armenischen und Georgischen [Bd. 1]"
by Jost Gippert (1990).
It should not be quoted as such. For quotations, please refer to the original edition, published as
"Österreichische Akademie der Wissenschaften,
philosophisch-historische Klasse,
Sitzungsbericht, 606. Band" /
"Veröffentlichungen der Kommission für Iranistik, Nr. 26",
Wien 1993.



Alle Rechte vorbehalten / All rights reserved:
Jost Gippert, Frankfurt 2002.

ṗeṭ-:
      -ta:


1. Jud. 5,2 M:
da ganrisxna holompore gulisc̣q̇romit priad da mouc̣oda q̇ovelta mtavarta moabisata da eristavta amonista da q̇ovelta ṗeṭta zġwsḳidisata. ( — O [Ab.Wb.]):
mouc̣oda .. eristavta .. q̇ovelta naxṗeṭta zġws-ḳidisata.
ϰαὶ ὠργίσϑη ϑυμῷ σϕόδρα ϰαὶ ἐϰάλεσεν πάντας τοὺς ἄρχοντας Μωαβ ϰαὶ τοὺς στρατηγοὺς Αμμων ϰαὶ πάντας σατράπας τῆς παραλίας.
Ew barkacՙaw yoyž hołopՙer̄nēs barkowtՙ(eam)b mecaw. ew kočՙeacՙ na za(menay)n išxans movabay, ew zzōraglowxsn amovnay, ew za(menay)n naxarars covezereays.


ṗeṭ-ob-a- -y:

2. Agath. Glauben 293, 39-42 (IV,2: 131,4-7):
.. romel ars erti uplebay, erti ʒali, erti plobilebay, erti qelmc̣ipebay, erti ṗeṭobay,
erti simdidre, erti mecnierebay, erti dausabamoy ʒlierebay, erti samebay sruli ..
".. der bildet Eine Herrschaft, Eine Allmacht, Eine Gewalt, Ein Gebieter, Ein Regiment, Ein Reichtum, Eine Allwissenheit, Eine anfanglose Macht, eine vollkommene Dreieinigkeit .." (15, 29-16,1).
Or ē mi tērowtՙiwn, mi zōrowtՙiwn, mi išxanowtՙiwn, mi mecowtՙiwn, mi gitowtՙiwn, mi xorhowrd, mi petowtՙiwn, mi anskzbnakan zōrowtՙiwn. erekՙ katareal anjinkՙ .. (362: 181,10-12).
"qui est una dominatio, una potentia, una potestas, una magnitudo, una scientia, unum consilium, unus principatus, una sine-initio potentia, tres perfectae personae .." (IV, 2: 166 M.).

3. Agath. Glauben 295, 5-8 (VII:135,1-4):
da suli c̣miday gamomaval, samaradiso, sauḳuno mamisagan, amieritgan suli c̣miday, suli ṗirisa ġmrtisay, suli c̣rpeli, suli ṗeṭobisay, suli saxierebisay, suli aznaurebisay, suli sibrʒnisay ..
"Und der heilige Geist, der ausgeht von dem ewig seienden Vater, von da an ist er heiliger Geist. Er ist der Geist des Mundes Gottes, ursprünglichster Geist, Geist des Regiments, Geist der Gnade, Geist der Befreiung (Freiheit), Geist der Weisheit .." (18, 1-4).
Aysowheti hogi petowtՙean, hogi azatowtՙean, hogi beranoy Astowcoy, norown ēowtՙean hōr ew Ordwoy .. (18: 474,3-4)
"Igitur (litt. deinceps) Spiritum principatus, Spiritum libertatis, Spiritum oris dei, eiusdem essentiae Patris et Filii .." (VII: 167 M.)

4. Nino, Über die Taufe (A 95, 142r-145v) (in: M.G. Ǯanašvili, Istorija gruzinskoj cerkvi, Tiflis 1898, 87-93: n.v.) 89,7 (so nach Esbroeck, Nouv.Dict. 107; Text nach Ḳeḳeliʒe, Liṭ.isṭ. 1, 482, 6-9):

ġmertebay erts (sic Ḳeḳeliʒe; lege ert ?) ars, bunebay igive ars da ʒlierebay dausrulebeli. qelmc̣ipebita twt upal arian: ṗeṭobay ert ars, meupebay erti da gwrgwni dausruli ..
"Die Göttlichkeit ist eins, ebenso die Natur und die unvergängliche Stärke. Durch die Macht sind sie jeder für sich Herr: die Herrschaft ist eins, das eine Herrschertum und die unvergängliche Krone .."


ṗeṭ-: Addenda

Arm. pet für griech. ἡγούμενος, georg. šeracxil- / c̣inamʒġuar-:

5. Dan. 3,2-3 I:
da c̣aravlina šeḳrebad marzaṗnebisa eris-tavta da soplisa mtavarta šer<a>cxilta da ʒlierta da qelmc̣ipeta da q̇ovelta mtavarta soplebisata moslvad saṭpurebasa mis ḳerṗisasa, romeli a<ġ>hmarta nabukodonosor mepeman.
da šeḳrbes marzaṗnebi da eris-tavebi šeracxilni
da ʒlierni da diddidni igi qelmc̣ipebisani, da q̇ovelni mtavarni saṭpurebasa mas ḳerṗisasa, romel a<ġ>hmarta nabukodonosor mepeman, da dges c̣inaše mis ḳerṗisa. ( — M:)
da nabukodonosor mepeman c̣aravlina šeḳrebad q̇ovelta mis kuešeta, da saṭraṗezta, da adgilismtavarta, c̣inamʒġvarta mʒlavrta, da qelmc̣ipebatzedata da q̇ovelta mtavarta sopeltasa moslvad enḳeniata xaṭisata, romeli aġdga nabukodonosor mepeman.
da šeḳrbes adgilismtavarni, wṗaṭosni, sṗasṗeṭni, c̣inamʒġuarni
didni, qelmc̣ipebatzedani, q̇ovelni mtavarni sopeltani moslvad enḳeniobasa xaṭisasa, romeli aġdga nabukodonosor mepeman, da dges c̣inaše xaṭisa, romeli aġdga nabukodonosor.
ϰαὶ ἀπέστειλεν συναγαγεῖν τοὺς ὑπάτους ϰαὶ τοὺς στρατηγοὺς ϰαὶ τοὺς τοπάρχας, ἡγουμένους ϰαὶ τυράννους ϰαὶ τοὺς ἐπ' ἐξουσιῶν ϰαὶ πάντας τοὺς ἄρχοντας τῶν χωρῶν ἐλϑεῖν εἰς τὰ ἐγϰαίνια τῆς εἰϰόνος, ἧς ἔστησεν Ναβουχοδονοσορ ὁ βασιλεύς·
ϰαὶ συνήχϑησαν οἱ τοπάρχαι, ὕπατοι, στρατηγοὶ, ἡγούμενοι, τύραννοι μεγάλοι, οἱ ἐπ' ἐξουσιῶν ϰαὶ πάντες οἱ ἄρχοντες τῶν χωρῶν εἰς τὸν ἐγϰαινισμὸν τῆς εἰϰόνος, ἧς ἔστησεν Ναβουχοδονοσορ ὁ βασιλεύς, ϰαὶ εἱστήϰεισαν ἐνώπιον τῆς εἰϰόνος, ἧς ἔστησεν Ναβουχοδονοσορ. (Dan.-Θ; vgl. Dan.:)
ϰαὶ Ναβουχοδονοσορ βασιλεὺς βασιλέων ϰαὶ ϰυριεύων τῆς οἰϰουμένης ὅλης ἀπέστειλεν ἐπισυναγαγεῖν πάντα τὰ ἔϑνη ϰαὶ ϕυλὰς ϰαὶ γλώσσας, σατράπας, στρατηγούς, τοπάρχας ϰα ὑπάτους, διοιϰητὰς ϰαὶ τοὺς ἐπ' ἐξουσιῶν ϰατὰ χώραν ϰαὶ πάντας τοὺς ϰατὰ τὴν οἰϰουμένην ἐλϑεῖν εἰς τὸν ἐγϰαινισμὸν τῆς εἰϰόνος τῆς χρυσῆς, ἣν ἔστησε Ναβουχοδονοσορ ὁ βασιλεύς·
ϰαὶ ἔστησαν οἱ προγεγραμμένοι ϰατέναντι τῆς εἰϰόνος.
Ew arjakeacՙ žołovel zzōrawars, ew zzōraglowxs, ew zkowsakals, zpets ew zbr̄nawors ew zgorcakals, ew za(menay)n išxans ašxarhacՙ gal 'i nawakatis patkerin, zor kangneacՙ arkՙayn nabowkՙodonosor.
Ew žołovecՙan kowsakalkՙ, zōrawarkՙ ew zōraglowxkՙ, petkՙ ew br̄naworkՙ. mecameckՙ, gorcakalkՙ, ew a(menay)n išxankՙ ašxarhacՙ, gal 'i nawakatis patkerin, zor kangneacՙ arkՙayn nabowkՙodonosor: ew kayin ar̄aǰi patkerin zor kangneacՙ arkՙayn nabowkՙodonosor.


Arm. pet für griech. ηγούμενος, georg. c̣inamʒġuar-:

6. Gen. 49,10 O:
ara moaḳldes mtavari iudaysgan da c̣inamʒġuari c̣q̇viltagan mista, vidremde ..
οὐϰ ἐϰλείψει ἄρχων ἐξ Ιουδα ϰαὶ ἡγούμενος ἐϰ τῶν μηρῶν αὐτοῦ, ἕως ἂν ..
Mi pakasescՙē išxan yowday, ew mi pet yeranacՙ nora, minčՙew ..


Arm. pet / išxan für griech. ἄρχων, georg. mtavar-:

7. 2.Chr. 23,13 M:
da ixila da, aha, esera, mepe dga sadgomelsa twssa da šeslvasa mas dges mtavarni da nesṭuebi da mtavrebi garemo mepisa da q̇ovelsa ersa ..
ϰαὶ εἶδεν ϰαὶ ἰδοὺ ὁ βασιλεὺς ἐπὶ τῆς στάσεως αὐτοῦ, ϰαὶ ἐπὶ τῆς εἰσόδου οἱ ἄρχοντες ϰαὶ αἱ σάλπιγγες (+ [ϰαὶ οἱ] ἄρχοντες ΒΑ u.a.) περὶ τὸν βασιλέα, ϰαὶ πᾶς ὁ λαὸς ..
etes, ew aha tՙagaworn kayr 'i tełwoǰn iwrowm, ew 'i mowts čanaparhin, petkՙn, ew pՙołkՙn, ew išxankՙn šowrǰ zarkՙayiw. ew a(menay)n žołovowrdn .. ( — X:)
.. ew etes and zarkՙay, zi hasateal kayr ar̄ seann ew i mti drann, išxankՙ ew pՙołkՙn awrhnowtՙean ew išxankՙn šowrǰ zarkՙayiw, ew amenayn ..


Arm. išxan ew pet für griech. ἄρχων, georg. mtavar-:

8. 1.Chr. 7,40 M:
ese q̇ovelni ʒeni aserisni: q̇ovelnive mtavarni ṭomtani rčeulni, ʒlierni ʒalita, mtavarni da c̣inamʒġuarni: ..
πάντες οὗτοι υἱοὶ Ασηρ, πάντες ἄρχοντες πατριῶν ἐϰλεϰτοὶ ἰσχυροὶ δυνάμει, ἄρχοντες ἡγούμενοι· ..
Amenekՙean ordikՙ aseray, amenekՙean išxankՙ ew petkՙ tohmicՙn, əntirkՙ zōraworkՙ owžov, išxankՙ ew ar̄aǰnordkՙ .. ( — X:)
Ew amenekՙin sokՙa ordikՙ i(sraē)li, išxankՙ tann azgatohmin, əntirkՙ, hzawrkՙ zawrowtՙeamb, ar̄aǰnordkՙ išxanacՙn or tohməntir ełen ..



Arm. pet / nahapet für griech. ἄρχων, georg. mtavar-:


9. 1.Chr. 9,9 M:
da ʒmani matni natesavad-natesavadi mati — cxraasergasisekusi, da q̇ovelni ḳacni mtavarni ṭomtani saxlad da saxlad mamata matta ..
ϰαὶ ἀδελϕοὶ αὐτῶν ϰατὰ γενέσεις αὐτῶν, ἐνναϰόσιοι πεντήϰοντα ἕξ, πάντες οἱ ἄνδρες ἄρχοντες πατριῶν ϰατ' οἴϰους πατριῶν αὐτῶν.
ew ełbarkՙ n(o)r(a) əst azgin iwreancՙ. innhariwr yisown ew vecՙ. amenekՙean arkՙ petkՙ tohmin iwreancՙ, əst tancՙ azgin iwreancՙ .. ( — X:)
ew ełbarkՙ nocՙown əst cnownds azgacՙ iwreancՙ J̌C ew Z [956]. Amenekՙin sokՙa nahapetkՙ azgacՙ iwrakՙančՙiwr tohmacՙn iwreancՙ ..



Arm. pet / hariwrapet für griech. πατριάρχης, georg. mamat-mtavar-:

10. 2.Chr. 23,20 M:
da moiq̇vanna mamatmtavarni igi da ʒlierni da mtavarni erisani da q̇oveli eri..
ϰαὶ ἔλαβεν τοὺς πατριάρχας ϰαὶ τοὺς δυνατοὺς ϰαὶ τοὺς ἄρχοντας τοῦ λαοῦ ..
Ew ar̄ zpets tohmicՙn, ew zzōraworsn, ew zišxans žołovrdeann, ew za(menayn) žołovowrd .. ( — X:)
Ew ar̄in zhariwrapetsn ew zišxansn ew zawraglowxs zawracՙn, zamenayn žołovs erkirn ..



Arm. pet für griech. τοπάρχης, georg. adgilis naxṗeṭ-:

11. Esth. 13,1 M:
mepe didi asvireos, romel ars arṭakseks, sṗarsta da užiḳta, romelni xart indoetitgan etioṗamde asocdašvidta sopelta, mtavarta da adgilis naxṗeṭta, morčilta čuenta, amas migic̣ert:
Βασιλεὺς μέγας ᾽Αρταξέρξης τοῖς ἀπὸ τῆς ᾽Ινδιϰῆς ἕως τῆς Αἰϑιοπίας ἑϰατὸν εἴϰοσι ἑπτὰ χωρῶν ἄρχουσι ϰαὶ τοπάρχαις ὑποτεταγμένοις τάδε γράϕει· (3,13a)
Arkՙay mec artašēs, jez or ēkՙ 'i kołmans hndkacՙ ew etՙiovpacՙwocՙ, išxanacՙ ew petacՙ, jez hnazandelocՙd, ew a(menay)n erkirs zays grem: (13,1-2)



Arm. petowtՙiwn für griech. ἐξουσία, georg. qelmc̣ipeba-:

12. Lk. 20,20 CDE:
.. rayta ṗovon rayme siṭq̇uay mis tana da mihscen igi mtavrobasa da qelmc̣ipebasa mtavrisasa.
.. ἵνα ἐπιλάβωνται αὐτοῦ λόγου, ὥστε παραδοῦναι αὐτὸν τῇ ἀρχῇ ϰαὶ τῇ ἐξουσίᾳ τοῦ ἡγεμόνος.
.. zi br̄nescՙen zna baniwkՙ. ar̄ i mtanel zna petowtՙean ew išxanowtՙean dataworin.

(Ähnlich 1.Kor. 15,24 (25); Eph. 1,21; 3,10; 6,12; Kol. 1,16; 2,10;15; Tit. 3,1.)

Arm. petowtՙiwn für griech. ἀρχή, georg. mtavar-:

13. Lk. 12,11 CDE:
da odes šegiq̇vannen tkuen šesaḳrebelta c̣inaše da mtavarta da qelmc̣ipeta, nu hzrunavt (zrunavt C) ..
ὅταν δὲ εἰσϕέρωσιν ὑμᾶς ἐπὶ τὰς συναγωγὰς ϰαὶ τὰς ἀρχὰς ϰαὶ τὰς ἐξουσίας, μὴ μεριμνήσητε ..
Aył yoržam tanicՙin zjez i žołovowrds. ew i petowtՙiwns ew yišxanowtՙiwns. mi hogaycՙēkՙ ..


Für griech. ἀρχή "Vorherrschaft" arm. išxanowtՙiwn, georg. mtavroba-:

14. Röm. 8,38 CD:
rametu mrc̣ams me, vitarmed arca siḳudilman, arca cxorebaman, arca angelozta, arca mtavrobata, arca ʒalta, arca aman sopelman, arca man sopelman ..
πέπεισμαι γὰρ ὅτι οὔτε ϑάνατος οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε δυνάμεις ..
kՙanzi hastateal em, etՙē očՙ mah, ew očՙ keankՙ, ew očՙ hreštakkՙ, ew očՙ išxanow(tՙ)i(wn)kՙ, ew očՙ or kans, ew očՙ handerjealkՙn ew očՙ zōrowtՙi(wn)kՙ ..


Für griech. ἐξουσία arm. išxanowtՙiwn, georg. qelmc̣ipebay:

15. Mt. 7,29 DE:
rametu iq̇o sc̣avlay igi misi mata mimart, vitarca-igi vis akus qelmc̣ipebay, da ara vitar-igi mc̣ignobarni matni da parisevelni. ( — C:)
rametu iq̇o sc̣avlad mata qelmc̣ipe da ara vita mc̣ignobarni matni.
ἦν γὰρ διδάσϰων αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων ϰαὶ οὐχ ὡς οἱ γραμματεῖς αὐτῶν.
zi ibrew išxanowtՙeamb owsowcՙanēr: ew očՙ orpēs dpirkՙn.




Achtung: Dieser Text ist mit Unicode / UTF8 kodiert. Um die in ihm erscheinenden Sonderzeichen auf Bildschirm und Drucker sichtbar zu machen, muß ein Font installiert sein, der Unicode abdeckt wie z.B. der TITUS-Font Titus Cyberbit Unicode. Attention: This text is encoded using Unicode / UTF8. The special characters as contained in it can only be displayed and printed by installing a font that covers Unicode such as the TITUS font Titus Cyberbit Unicode.



Copyright Jost Gippert, Frankfurt a/M 7. 1.2003. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.