TITUS Iranica: Ossetic (Digor) Sample Text: The Poor Boy

Mægur læqwæn

raǵi-ma raǵi ew læg æma ew osæ adtæj, onæn adtæj ew furt, sæ card funukæj.
waldængi oci læqwænæn æ madæ bærgæ zæǧuj: "aci læqwæn max cardi ævǧaw æj!"
wæd læqwæn bærgæ fæzzæǧuj æ fidæn: "æz aci cardi neci bakænʒænæn."
bærgæ sunaffæ kænuj balci cæunmæ. wæd æ madæn bærgæ fæʒʒoruj: "nana, mæ nadmæ min gubærtæ skænæ!"
bærgæ rarastæj balci cæunmæ.

waldængi baqærttæj ew k՚æsibadæg osæmæ. baqærttæj 'ma bærgæ 'j bafærsuj: "kumæ cæwis?"
waldængi ku zæǧuj: "kumæ cæun?! mænæn mæ card funukæj; mæ madæ min tæreǧæd ko̬dta, 'ma mæ rarvista: ‘kæd dæxecæn card isserisæ.’
otemæj racudtæn mæ madæ 'ma mæ fidæj. ‘xwærzæ bon rawotæ, mæ madæ 'ma mæ fidæ, mænæj win aǧaz næ jes.’"
k՚æsibadæg osæ jin zæǧuj: "mæ furt, du dæ ræsuǧd læqwæn, kumædær bacæwaj, dæxecæn card isserʒænæ".
læqwæn in zaxta: "dæ salan beræ wæt!" rarastæj balcimæ.

baqærttæi̯ gorætmæ, goræti ixwærsti nillawudæj (?).
ka jæj bajxwærstæi̯, omæn ærtæ kizgi adtæj; æ xestær kizgi osæn ærxassta.
wæd cærun ku bajdættoncæ, waldængi ku sfændæ ko̬dta æ madæ 'ma æ fidi, wæd in æ osæ bærgæ zæǧuj: "dæu ci fændæj, obæl æz arazi dæn."
waldængi æ xæʒaræmæ ku baqærttoncæ, wæd zaxta: "dæ bon xwarz, mæ madæ, agajtima, ægas ajtæ, kæ ma wæ fæwidton ʒæbæxæj; nur nin tas næbal æj".
nur dær ma cæruncæ ʒæbæxæj. ændær nez næmæ ma 'rcæwæt!

Satz / Sentence 1

ra·ǵi ͡ ma ra·ǵi a·tt-äi̯ läg ämä u̯ō·sä,

Раги-ма раги адтæй лæг æма уосæ.

rā·ǯ́ə ͡ ma rā·ǯ́ə o̭d-ī· läg ämä ūs.

Раджы-ма раджы уыди лæг æмæ ус.

A long, long time ago, there was a man and (his) wife.

raǵi-ma raǵi ew læg æma ew osæ adtæj,

A long, long time ago, there was a man and (his) wife.

Satz / Sentence 2

^uo·nän a·tt-äi̯ i̯eu ͡ fu·rt,

уонæн адтæй йеу фурт,

u^ə·donän o̭d-i·s i̯u ͡ fə·rt,

уыдонæн уыдис иу фырт,

They had one son,

onæn adtæj ew furt,

They had one son,

Satz / Sentence 3

sä ͡ ca·rt funu·käi̯.

сæ цард фуникæй.

sä ͡ cā·rd fänə·käi̯.

сæ цард фæныкæй.

his life (was) like ashes.

sæ card funukæj.

their life (was) like ashes.

Satz / Sentence 4

u̯a·ldäŋǵi ^uo·č́i läqu̯ä·nän ä ͡ mā·dä bärgä· zäγu·i̯:

Уалдæнги уоци лæхъуæнæн æ мадæ бæргæ зæгъуй:

u̯ā·lənǯə ū^ə·-cə läppu·i̯än i̯ä ͡ mā·d bärgä· fäz-zä·γə:

Уалынджы уыцы лæппуйæн йæ мад бæргæ фæззæгъы:

One day, his mother speaks to her son:

waldængi oci læqwænæn æ madæ bærgæ zæǧuj:

One day, his mother speaks to her son:

Satz / Sentence 5

"ā·-č́i läqu̯ä·n maχ ͡ ca·rdi ävγa·u̯ ͡ äi̯!"

"Аци лæхъуæн мах царди æвгъау æй!"

"ā·-cə läppu· maχ ͡ cā·rdə ävγa·u ͡ u̯u."

"Ацы лæппу мах царды æвгъау æй!"

"It is a pity (that) this boy (has to participate) in our life!"

"aci læqwæn max cardi ævǧaw æj!"

"It is a pity (that) this boy (has to participate) in our life!"

Satz / Sentence 6

u̯ät läqu̯ä·n bärgä· fäz-zä·γui̯ ä ͡ fi·dän:

Уæд лæхъуæн бæргæ фæззæгъуй æ фидæн:

u̯äd läppu· bärgä· fäz-zä·γə i̯ä ͡ fə·dän:

Уæд лæппу бæргæ фæззæгъы йæ фыдæн:

Then the boy answers his mother:

wæd læqwæn bærgæ fæzzæǧuj æ fidæn:

Then the boy says to his father:

Satz / Sentence 7

"äz ā·-č́i ca·rdi ńⁱe·-č́i bā·-känʒänän."

"Æз аци царди неци бакæндзæнæн."

"äz ā·-cə cā·rdə nī·cə bā·-känʒəmän."

"Æз ацы царды ницы бакæндзынæн."

"I cannot do anything in this life."

"æz aci cardi neci bakænʒænæn."

"I cannot do anything in this life."

Satz / Sentence 8

bärgä· s-unā·-fä ͡ känui̯ läqu̯ä·n bā·lč́i cäu·nmä.

Бæргæ сунаффæ кæнуй лæхъуæн балци цæунмæ.

u̯äd s-u^əna·ffä ͡ känə läppu· bā·lcə cäu·mmä.

Уæд суынаффæ кæны лæппу балцы цæунмæ.

Then he makes up his mind to go on a journey.

bærgæ sunaffæ kænuj balci cæunmæ.

Then he makes up his mind to go on a journey.

Satz / Sentence 9

u̯äd ä ͡ mā·dän bärgä· fäc-cū·rui̯:

Уæд æ мадæн бæргæ фæдздзоруй:

u̯äd i̯ä ͡ mā·dän fäʒ-ʒū·rə:

Уæд йæ мадæн фæдздзуры:

Then he answers his mother:

wæd æ madæn bærgæ fæʒʒoruj:

Then he answers his mother:

Satz / Sentence 10

"na·na, mä ͡ nā·tmä ͡ min gubärtä skä·nä!"

"Нана, мæ натмæ мин губæртæ скæнæ!"

"mä ͡ mā·d, fända·gmä ͡ mən kärʒə·n əs-kä·n!"

"Мæ мад, фæндагмæ мын кæрдзын скæн!"

"My mother, prepare me (some) bread for the journey!"

"nana, mæ nadmæ min gubærtæ skænæ!"

"My mother, prepare me (some) bread for the journey!"

Satz / Sentence 11

bärgä· rā·>rast-äi̯ bā·lč́i cäu·nmä.

Бæргæ рарастæй балци цæунмæ.

u̯äd ͡ u·i̯ rā·>rast=i bā·lcə cäu·mmä.

Уæд уый рарасти балцы цæунмæ.

Then he went off to go on (his) journey.

bærgæ rarastæj balci cæunmæ.

Then he went off to go on (his) journey.

Satz / Sentence 12

u̯ā·ldäŋǵi bā·-qärtt=äi̯ i̯eu ͡ k̥äśi-bā·däg u̯ō·säma.

Уалдæнги бахъæрттæй йеу къæсибадæг уосæмæ.

u̯ā·länǯə bā·-cəd=is i̯u ͡ χī·n-gänäg (k̥ū·l-bādäg) ū·smä.

Уалæнджы бацыдис хингæнæг (къулбадæг) усмæ.

Meanwhile he came to an old hag.

waldængi baqærttæj ew k՚æsibadæg osæmæ.

Meanwhile he came to an old hag.

Satz / Sentence 13

bā·-qärtt=äi̯ bärgä·i̯ bā·-färsui̯:

Бахъæрттæй бæрг-æй бафæрсуй:

bā·-cəd=is ämä ͡ i̯ä bā·-farsta:

Бацыдис æмæ йæ бафарста:

He came there, and (she) asks him:

baqærttæj 'ma bærgæ 'j bafærsuj:

He came there, and (she) asks him:

Satz / Sentence 14

"kumä· cä·u̯is?"

"Кумæ цæуис?"

"kädä·m cä·u̯əs?"

"Кæдæм цæуыс?"

"Where are you going?"

"kumæ cæwis?"

"Where are you going?"

Satz / Sentence 15

u̯a·ldäŋǵi ko̭ ͡ zäγui̯:

Уалдæнги ку зæгуй:

u̯ā·länǯə ko̭^ə ͡ zäγə·:

Уалæнджы куы зæгъы:

Then he answers:

waldængi ku zæǧuj:

Then he answers:

Satz / Sentence 16

"kumä· cä·un?! mänä·n mä ͡ ca·rt funu·käi̯;

"Кумæ цæун?! Мæнæн мæ цард фунукæй;

"kädä·m cä·un?! mänä·n mä ͡ card fänə·käi;

"Кæдæм цæуын?! Мæнæн мæ цард фæныкæй;

"Where I am going?! My life is like ashes;

"kumæ cæun?! mænæn mæ card funukæj;

"Where I am going?! My life is like ashes;

Satz / Sentence 17

mä ͡ mā·dä ͡ min tärⁱe·γät ͡ ko̭tta, ma ͡ mä· rā·>rvista:

мæ мадæ мин тæрегъæд кодта, 'ма мæ рарвиста:

mä ͡ mā·d ͡ mən tärī·γäd ͡ ko̭tta, ämä ͡ mä· rā·>rvəsta:

мæ мад мын тæригъæд кодта, æмæ мæ рарвыста:

my mother felt sorry for me and sent me off:

mæ madæ min tæreǧæd kodta, 'ma mæ rarvista:

my mother felt sorry for me and sent me off:

Satz / Sentence 18

‘käd dä-χⁱe·cän card iš́š́-i̯ⁱe·risä.

‘Кæд дæхецæн цард иссерисæ.’

‘käd dä-χī·cän cārd əss-āris’.

‘Кæд дæхицæн цард ссарис.’

‘(I hope) you may find your own life!’

‘kæd dæxecæn card isserisæ.’

‘(I hope) you may find your own life!’

Satz / Sentence 19

^uotˈⁱe·-mäi̯ rā·-cut=tän, mä ͡ mā·dä ͡ ma mä ͡ fi·dän:

Уотемæй рацудтæн, мæ мадæ 'ма мæ фидæн:

u̯äd rā·-cət=tän, mä ͡ mā·d ämä mä ͡ fə·dän:

Уæд рацыдтæн, мæ мад æмæ мæ фыдæн:

Thus I went off, (saying) to my mother and my father:

otemæj racudtæn mæ madæ 'ma mæ fidæj.

Thus I went away, (saying) to my mother and my father:

Satz / Sentence 20

‘χu̯ärzä ͡ bō ͡ n rā·-^u̯otä!

‘Хуæрзæ бон рауотæ!

‘χärz bōn rā·-ūt!

‘Хорз бон раут!

‘Have a good day!

xwærzæ bon rawotæ,

‘Have a good day,

Satz / Sentence 21

mä ͡ na·na ͡ ma mä ͡ ba·ba, mänä·i̯ u̯in pä·i̯dä nä ͡ i̯ⁱe·s."

Мæ нана 'ма мæ баба, мæнæн мин пæйдæ нæ йес.’"

mä ͡ mā·d ämä mä ͡ fə·d, mänä·i ͡ u̯ən pa·i̯da n‘-äi̯ (nä ͡ ī·s)."

Мæ мад æмæ мæ фыд, мæнæй уын пайда н' æй (нæ ис).’"

My mother and my father, I am of no use for you.’"

mæ madæ 'ma mæ fidæ, mænæj win aǧaz næ jes."

my mother and my father, I am of no use for you.’"

Satz / Sentence 22

k̥äśi-bā·däg u̯ō·sä ͡ i̯in zäγui̯:

Къæсибадæг уосæ йин зæгъуй:

χī·n-gänäg ū·s ͡ ən zäγə·:

Хингæнæг ус ын зæгъы:

The old hag says to him:

k՚æsibadæg osæ jin zæǧuj:

The old hag says to him:

Satz / Sentence 23

"mä ͡ fu·rt, du ͡ dä· räsū·χt läqu̯ä·n,

"Мæ фурт, ду дæ рæсугъд лæхъуæн,

"mä ͡ fə·rt, də ͡ dä· räsū·γd läppu·,

"Мæ фырт, ды дæ рæсугъд лæппу,

My son, you are (such) a beautiful boy,

"mæ furt, du dæ ræsuǧd læqwæn,

My son, you are (such) a beautiful boy,

Satz / Sentence 24

kumä·-där bā·cäu̯ai̯, dä-χⁱe·cän card iš́š́-i̯ⁱe·rʒänä".

кумæдæр бацæуай, дæхецæн цард иссердзæнæ."

kädäm-däri·ttär nä ͡ bā·-cäu̯ai̯, ū^ə·m dä-χī·cän cārd əss-ā·rʒənä.

кæдæмдæриддæр нæ бацæуай, уым дæхицæн цард ссæрдзынæ."

wherever you go, you will find your own life."

kumædær bacæwaj, dæxecæn card isserʒænæ".

wherever you go, you will find your own life."

Satz / Sentence 25

läqu̯ä·n ͡ in zā·χta:

Лæхъуæн йин захта:

läppu· ͡ i̯ən zā·χta:

Лæппу йын захта:

The boy said to her:

læqwæn in zaxta:

The boy said to her:

Satz / Sentence 26

"dä salā·n bī·rä u̯ät!" rā·-rast=äi̯ bā·lč́i.

"Дæ салан берæ уæт!" рарастæй балци.

"bū·znəg ͡ dä dän!" rā>rast=i bā·lcə.

"Бузныг дæ дæн!" рарасти балцы.

"Many thanks to you!" (and) went off on (his) journey.

"dæ salan beræ wæt!" rarastæj balcimæ.

"Many thanks to you!" (and) went off on (his) journey.

Satz / Sentence 27

bā·-qärtt=äi̯ gō·retma,

Бахъæрттæй горæтмæ,

bā·cəd=i gō·rətmä

Бацыди горæтмæ,

He came to a town,

baqærttæi̯ gorætmæ,

He came to a town,

Satz / Sentence 28

gō·retˈi iχu̯ä·rsti ńil-la·u̯ud=äi̯.

горæти ихуæрсти ниллауудæй.

äm‘ äχχo̭·rstə nəl-lä·o̭di·.

æм' æххуырсты ныллæууыди.

(and) in the town, he became a labourer.

goræti ixwærsti nillawudæj (?).

(and) in the town, he became a labourer.

Satz / Sentence 29

ka i̯äi̯ bā·-i̯χu̯ärst=äi̯, ^uō·män a·ttäi̯ ärtä· ḱi·zǵi;

Ка йæй баихуæртæй, уомæн адтæй æртæ кизги;

ū^ə·m χī·cau-mä o̭d-ī·s ärtՙä· čə·žǯə,

Уым хицаумæ уыдис æртæ чызджы,

The one for whom he worked had three girls;

ka jæj bajxwærstæi̯, omæn ærtæ kizgi adtæj;

The one for whom he worked had three girls;

Satz / Sentence 30

ä ͡ χⁱe·stär ḱi·zǵi u̯ō·sän kur-χa·ssta.

æ хестæр кизги уосæн курхасста.

i̯ä ͡ χī·stär čə·zgäi̯ ͡ ən əs-ū·s əs-ko̭·tta.

йæ хистæр чызгæй ын сус кодта.

the oldest (of them) he took as (his) wife.

æ xestær kizgi osæn ærxassta.

the oldest (of them) he took as (his) wife.

Satz / Sentence 31

u̯ät cäru·n ko̭ ͡ bā·-i̯dättuncä, u̯a·ldäŋǵi ko̭ ͡ s-fä·ndä ͡ ko̭tta ä ͡ mā·dä ͡ ma ä ͡ fi·di,

Уæд цæрун ку байдæттунцæ, уалдæнги ку сфæндæ кодта æ мадæ 'ма æ фиди,

ūäd cärə·n ko̭^ə ͡ rā·-i̯dəttoi̯ u̯ā·länǯə ko^ə ͡ s-fä·nd ͡ ko̭tta i̯ä ͡ mā·d ämä i̯ä ͡ fə·də,

Уæд цæрын куы райдыдтой, уалæнджы куы сфæнд кодта йæ мад æмæ йæ фыды,

Then, when they started living (together), he longed for his mother and his father,

wæd cærun ku bajdættoncæ, waldængi ku sfændæ ko̬dta æ madæ 'ma æ fidi,

Then, when they started living (together), he longed for his mother and his father,

Satz / Sentence 32

u̯äd ͡ i·n ä ͡ u̯ō·sä bärgä· zäγu·i̯:

уæд ин æ уосæ бæргæ зæгъуй:

u̯äd ͡ ə·n i̯ä ͡ ū·s zäγə·:

уæд ын йæ ус зæгъы:

(and) his wife says to him:

wæd in æ osæ bærgæ zæǧuj:

(and) his wife says to him:

Satz / Sentence 33

"däu· č́i ͡ fä·nd ͡ äi̯, ^uo·bäl äz arā·zi dän."

"Дæу ци фæнд æй, уобæл æз арази дæн."

"däu· cə ͡ fä·ndə, ūl äz ͡ dä·r rā·zə ͡ dän."

"Дæу цы фæнды, уыл æз дæр разы дæн."

"About what(ever) you want, I agree with you."

"dæu ci fændæj, obæl æz arazi dæn."

"About what(ever) you want, I agree with you."

Satz / Sentence 34

u̯a·ldäŋǵi ä ͡ xäʒa·räma ko̭ ͡ bā·-qärttuncä, u̯äd zā·χta:

Уалдæнги æ хæдзарæмæ ку бахъæрттунцæ, уæд захта:

ū^ə·-cə rästä·ǯə i̯ä ͡ χäʒa·rmä ko̭ ͡ ər-cə·d=əstə, u̯äd zā·χta:

Уыцы рæстæджы йæ хæдзармæ куы 'рцыдысты, уæд захта:

When they came to his home after a while, he said:

waldængi æ xæʒaræmæ ku baqærttoncæ, wæd zaxta:

When they came to his home after a while, he said:

Satz / Sentence 35

"dä ͡ bōn χu̯arz, na·na, aga·i̯tˈi ͡ ma äga·s a·i̯tä,

"Дæ бон хуарз, нана, агайтима æгас айтæ,

"dä ͡ bō·n χo̭rz mä ͡ mā·d, äga·i̯t ͡ ma

"Дæ бон хорз, мæ мад, æгайтма

"Good day, my mother, (I see) you are perfectly well,

"dæ bon xwarz, mæ madæ, agajtima, ægas ajtæ,

"Good day, my mother, (I see) you are perfectly well,

Satz / Sentence 36

ḱⁱä ͡ ma· ͡ u̯ä fä-u̯i̯·tton ʒäbä·χäi̯;

кæ ма уæ фæуидтон дзæбæхæй;

käi ͡ ma· ͡ u̯ä fḙ̄·>tton äga·stՙäi̯;

кæй ма уæ федтон æгастæй;

that I have seen you in good health;

kæ ma wæ fæwidton ʒæbæxæj;

that I have seen you in good health;

Satz / Sentence 37

nu·r ͡ ńin tas näbā·l äi̯".

нур нин тас нæбал æй."

nər ͡ nə·n tɑs n‘>а·l ͡ u."

ныр нын тас нал у."

now there is no more reason to be afraid."

nur nin tas næbal æj".

now there is no more reason to be afraid."

Satz / Sentence 38

nu·r-där ͡ ma cäru·ncä ʒäbä·χäi̯. ändä·r ńⁱez nä·mä mā·>r-cäu̯ät!"

Нур дæр ма цæрунцæ дзæбæхæй. Æндæр нез нæмæ ма 'рцæуæт!

nər ͡ dä·r ͡ ma cärə·nc ʒäbä·χäi̯. ändä·r nīz näm mā·>r-cäu̯ät!

Ныр дæр ма цæрунц дзæбæхæй. Æндæр низ нæм ма 'рцæуæт!

Even now they still live in good health. May no other illness fall upon us!

nur dær ma cæruncæ ʒæbæxæj. ændær nez næmæ ma 'rcæwæt!

Even now they still live in good health. May no other illness fall upon us!

Der arme Junge

Magur læqwæn

The Poor Boy

Aufnahme / Recording: Jost Gippert & Monika Höhlig, Berlin 1979

Gedruckter Text (digorische und ironische Fassung) nach / printed text after: Bernhard Munkácsi, Blüten der ossetischen Volksdichtung (Fortsetzung), in: Keleti Szemle 21, 1932, 68-75 (No. 13)

Adaptation *: Jost Gippert, 2001

Vollständiger Text / Complete Text

Mægur læqwæn

Thesaurus Indogermanischer Text- und Sprachmaterialien
TITUS	IRANICA

Der arme Junge

Magur læqwæn

The Poor Boy

Aufnahme / Recording: Jost Gippert & Monika Höhlig, Berlin 1979

Gedruckter Text (digorische und ironische Fassung) nach / printed text after: Bernhard Munkácsi, Blüten der ossetischen Volksdichtung (Fortsetzung), in: Keleti Szemle 21, 1932, 68-75 (No. 13)

Adaptation*: Jost Gippert, 2001

Vollständiger Text / Complete Text

Mægur læqwæn

Adaptation *: Jost Gippert, 2001