TITUS
Codex: Cod.Satb.
Textus
homiletici
et
exegetici
e
Codice
Satberdiensi
(S-1141
)
On
the
basis
of
the
edition
Šaṭberdis
ḳrebuli
X
sauḳunisa
,
gamosacemad
moamzades
B
.
Gigineišvilma
da
El
.
Giunašvilma
/
Šatberdskij
sbornik
X
veka
,
podgotovili
k
izdaniju
B.K
.
Gigineišvili
i
E.A
.
Giunašvili
,
Tbilisi
1979
electronically
prepared
by
J
.
Gippert
,
Berlin
/
Bamberg
/
Frankfurt
a/M
, 1986-1998;
TITUS
version
by
Jost
Gippert
,
Frankfurt
a/M
, 28.2.1998 / 14.7.1998 / 31.8.1999 / 27.12.1999 / 1.6.2000 / 27.12.2002 / 21.3.2007
Manuscripts
:
S
-
S
1141
J
-
Jer
. 44
C
-
H
600
A
-
Ath
. 11
Text: Greg.Nyss._Hom.Op.
Gregorius
Nyssenus
De
hominis
opificio
For
the
sake
of
easy
collation
,
page
numbers
were
added
in
accordance
with
the
edition
Uʒvelesi
redakciebi
Basili
Ḳesarielis
"Ekusta
dġetaysa
"
da
Grigol
Noselis
targmanebisa
"Ḳacisa
agebulebisatws
",
X-XIII
ss-is
xelnac̣erta
mixedvit
gamosca
,
gamoḳvleva
da
leksiḳoni
daurto
Ilia
Abulaʒem
/
Drevnejšie
redakcii
"Šestodneva
"
Vasilija
Kesarijskogo
i
tolkovanija
"Ob
ustroenii
čeloveka
"
Grigorija
Nisskogo
,
po
rukopisjam
X-XIII
vv
.
izdal
,
issledovaniem
i
slovarem
snabdil
I.V
.
Abuladze
,
Tbilisi
1964,
pp
. 137-230.
Page of ed.: 67
Page of sec. ed.: 139
Line of ed.: 1
თქუმული
წმიდისა
და
ნეტარისა
მამისა
[!]
ჩუენისა
გრიგოლი
Line of ed.: 2
ნოსელ
ებისკოპოსისაჲ
კაცისა
შესაქმისათჳს
,
რომელი
Line of ed.: 3
მიუწერა
ძმასა
თჳსსა
პეტრეს
ებისკოპოსსა
საბასტიელსა*
Chapter: Intr.
Page of ed.: 67
Line of ed.: 4
Ms. page: 1v
უკუეთუ-მცა
ჯერ-იყო
დიდებაჲ
სათნოვების-მომგებელთაჲ
პატივითა
Line of ed.: 5
მონაგებთაჲთა
,
იპოვნეს-მცა
ყოველნი
სიქადულნი
საფასეთანი
უნდო
,
რაჟამს-მცა
Line of ed.: 6
შევატყუთ
სათნოვებათა
შენთა
თქუმულისა
მისებრ
სოლომონ
Line of ed.: 7
ბრძნისა
,
რამეთუ
უზეშთაეს
პატივისა
მის
საფასეთაჲსა
არს
მადლი
იგი
ღირსი
,
Line of ed.: 8
შენდა
.
და
აწ
მაწუვეს
ჩუენ
დღესასწაული
.
წმიდისა
და
დიდებულისა
აღვსებისაჲ
Line of ed.: 9
ჩუეულებისაებრ
პირველისა
მოწყალებასა
მეგობრებაჲ
შენი
და
ჩუენ
Line of ed.: 10
წინა-უყოფთ
დიდებულებასა
შენსა
.
ჵ
კაცო
ღმრთისაო
,
ძღუენსა
კნინსა
და
Line of ed.: 11
ვითარ-იგი
შენდა
ღირს-არს
,
ხოლო
არა
თუ
უკნინესსა
ძალისა
ჩუენისა[სა]
.
და
Line of ed.: 12
ესე
ძღუენი
თქუმულ
არს
ვითარცა
სამოსელი
შეურაცხი
მოქსოვილი
გონებისაგან
Line of ed.: 13
გლახაკისა
შრომითა
.
და
მიზეზსა
ამის
თქუმულისასა
ვჰგონებ
თუ
Line of ed.: 14
მრავალთა
აგონონ
,
ვითარმედ
სილაღით
იქმნა
ჩუენი
ესე
დაწყებაჲ
,
რომლისა-იგი
Line of ed.: 15
არა
ღირს-ვიყვენით
და
თანა-მდებ
.
ხოლო
არა-ვე
შორს
არს
თანა-მდებებისაგან
Line of ed.: 16
სამართლისა
წმიდაჲ
ბასილი
--
მამაჲ
და
მოძღუარი
ყოველთაჲ
--
იგი
Line of ed.: 17
ხოლო
მარტოჲ
გამოიკულევს
დაბადებულთა
შინა
ღმრთისათა
მართლად
Line of ed.: 18
დაბადებული
მსგავსად
ღმრთისა
ჭეშმარიტად
,
რომლისაჲ-იგი
სული
არს
ვითარცა
Line of ed.: 19
ხატი
დამბადებელისა
თჳსისაჲ
.
გამოაცხადა
მცნებაჲ
დაბადებულთა
Line of ed.: 20
ღმრთისათაჲ
დაფარულთაჲ
და
ყვნა
იგინი
გამოჩინებულ
და
გულისხმის-საყოფელ
Line of ed.: 21
მათთჳს
,
რომელნი
ეძიებდენ
მას
.
Page of sec. ed.: 140
ხოლო
ჩუენ
დავაკლებთ
საკჳრველებათა
Line of ed.: 22
Ms. page: 2r
მისა
მიმართ
,
რომელი
ზედა
გუედების
დიდებულებათაგან
და
Line of ed.: 23
საშინელებათა
მისთა
.
Line of ed.: 24
და
ჯერ-გჳჩნდა
თანა-მდებისაგან
სამართლისა
,
რაჲთა
განვასრულოთ
Line of ed.: 25
ნეშტი
იგი
პირველისა
მის
გამოცხადებულისაჲ
მოძღურისა
მის
ბრძნისაჲ
შესაქმისათჳს
Line of ed.: 26
კაცისა
.
Line of ed.: 27
არა
თუ
დაკლებულად
ვხედავთ
თქუმულსა
ამას
მისსა
,
რომლითა-ესე
მონაწილე
Line of ed.: 28
ვექმნენით
თქუმულითა
ამით
ჩუენითა
.
ნუ
იყოფვინ
ესე
დიდებულისა
Line of ed.: 29
მისთჳს
პირისა
,
ვითარ-მცა
შეურაცხ-იქმნა
გინა
ნაკლულევან
თქუმულითა
ამით
Line of ed.: 30
ჩუენითა
.
ხოლო
რაჲთა
არა
ეგონოს
ვის-მე
,
ვითარმედ
დიდებაჲ
მოძღურისაჲ
Line of ed.: 31
დაკლებულ
არს
მოწაფეთა
შორის
მისთა
,
და
უკუეთუ-მცა
ნანდჳლ
თქუმული
Line of ed.: 32
მისი
ნაკლულევან
იყო
,
რომელი-იგი
თქუა
შესაქმისათჳს
ექუსთა
მათ
დღეთაჲსა
Line of ed.: 33
და
არავინ-მცა
მოწაფეთა
მისთაგანმან
იღუაწა
განსრულებაჲ
ნეშტისაჲ
Line of ed.: 34
მის
,
დაშთა
გამოუჩინებელად
მის
მიერ
,
იყო-მცა
ღონჱ
და
მიზეზი
მოძღუარსა
Line of ed.: 35
ზედა
,
ოდეს
არა
ყო
მოწაფეთა
შორის
მისთა
ძალი
გულისხმის-ყოფად
Line of ed.: 36
და
გამოთქუმად
.
Page of ed.: 68
Line of ed.: 1
და
ამისთჳს
თავს-ვიდვათ
კადნიერად
,
რაჲთა
განვასრულოთ
დაშთომილი
Line of ed.: 2
პირველისაჲ
მის
.
და
უკუეთუ
იპოვოს
რაჲმე
თქუმულსა
ამას
ჩუენსა
შინა
,
რომელი
Line of ed.: 3
ღირდეს
თქუმად
,
ვითარმედ
ესე
სწავლისაგან
მისისა
არს
,
უკუე
არს
იგი
Line of ed.: 4
მტკიცჱ
მისა
.
და
უკუეთუ
არს
თქუმული
ესე
ჩუენი
განზრახვათა
მისთა
წულილადთა
,
Line of ed.: 5
უკუე
არს
იგი
უბრალო
,
რაჟამს
არა
იპოვა
მოწაფეთა
მისთა
შორის
Line of ed.: 6
ძალი
მიწდომად
.
და
(ჩუენ)
ვიყვნეთ
ბრალეულ
Ms. page: 2v
და
აღუვაროთ
ნაკლულევანებაჲ
Line of ed.: 7
ჩუენი
მაბრალებელთა
ჩუენთა
,
რაჟამს
არა
დაიტია
გულმან
Line of ed.: 8
ჩუენმან
სიბრძნჱ
იგი
მოძღურისაჲ
.
და
ჯერ-მიჩნდა
,
რომელი-ესე
ვაზმენით
Line of ed.: 9
თქუმულისა
ამის
ჩუენისაჲ
არა
თუ
უნაკლულეს
საკჳრველებათა
მათ
,
რომელ
Line of ed.: 10
არიან
დაბადებულთა
შორის
,
არამედ
უზეშთაეს
და
უაღრეს
ყოველთა
მათ
Line of ed.: 11
გულისხმის-საყოფელთა
,
რამეთუ
არარაჲ
არს
არსთა
შორის
მსგავს
ღმრთისა
,
Line of ed.: 12
ვითარ
შესაქმჱ
კაცისაჲ
,
და
ამისთჳს
უფროჲ[ს]
ვიყვნეთ
შენდობილ
სიწმიდის
Line of ed.: 13
მომპოვნებელთაგან
,
ვიდრე-ღა
არა
მსმენელთაგან
.
და
უკუეთუ
იპოვოს
Line of ed.: 14
თქუმული
ჩუენი
დაკლებულ
უფროჲს
ჯერისა
მის
,
Page of sec. ed.: 141
რომელი
თანა-გუაც
,
რამეთუ
Line of ed.: 15
ჯერ-არს
გამოძიებაჲ
პირველისაჲ
მის
გარდასრულისაჲ
და
რომელი-ესე
Line of ed.: 16
აწ
ჰგიეს
და
რომელი-იგი
მერმე
ყოფად
არს
,
რაჲთა
არარაჲ
დაშთეს
Line of ed.: 17
გამოუძიებელად
არსთა
შორის
,
რომელსა
ვაზმენით
გამოკულევად
(!)
და
მითხრობად
Line of ed.: 18
საქმენი
დამტკიცებულნი
კაცთა
შორის
,
არამედ
რომელი
საგონებელ
Line of ed.: 19
არს
,
ვითარმედ
გარეშე
არს
თქუმულსა
ამას
წიგნთასა
,
რომელსა-იგი
Line of ed.: 20
ზედა
დაებადა
კაცი
დასებასა
,
რომელ-ესე
არა
ჩანს
მას
შინა
აწ
.
Line of ed.: 21
ხოლო
ჩუენ
გამოვაცხადოთ
წიგნთაგან
და
რომელი
მოვიღოთ
საუნჯისაგან
Line of ed.: 22
გონებისა
,
რაჲთა
შეერთოს
თქუმული
ესე
ჩუენი
ყოვლით
კერძო
შეწევნითა
Line of ed.: 23
საღმრთოჲსა
ძალისაჲთა
,
რომელმან-იგი
მოსცის
ძალი
ცნობად
და
Line of ed.: 24
სასოვებაჲ
მიწდომად
მიუწდომელთა
და
მიუძღჳს
მუნ
,
სადა
არა
არნ
ღონჱ
.
Line of ed.: 25
და
ჯერ-მიჩნდა
,
რაჲთა
დავდვა
თქუმულთა
ამათ
ჩუენთა
განყოფაჲ
სახეთაჲ
,
Line of ed.: 26
რაჲთა
იცნობოს
მათგან
ძალი
ყოველთა
მათ
დაწესებულთაჲ
Ms. page: 3r
თითოვეულად
,
Line of ed.: 27
მწრაფლ
.
Line of ed.: 28
ა̂
:
თავი
ა̂
:
ბუნებისათჳს
ქუეყანისა
ერთ
ნაწილად
და
გამოცხადებაჲ
Line of ed.: 29
წულილადი
,
რომელნი
დაებადნეს
უწინარჱს
კაცისა
.
Line of ed.: 30
ბ̂
:
თავი
ბ̂
:
რაჲსათჳს
დაებადა
კაცი
უკუანაჲსკნელ
ყოველთა
დაბადებულთა
.
Line of ed.: 31
გ̂
:
თავი
გ̂
:
რამეთუ
ბუნებაჲ
კაცისაჲ
უპატიოსნჱს
არს
ყოველთა
შორის
,
Line of ed.: 32
რომელნი
გამოჩნდეს
დაბადებულთაგანნი
.
Line of ed.: 33
დ̂
:
თავი
დ̂
:
რამეთუ
შემზადებაჲ
[კაცისაჲ]
მოასწავებს
მთავრობასა
Line of ed.: 34
ჴელმწიფებისასა
ყოვლით
კერძო-ვე
.
Line of ed.: 35
ე̂
:
თავი
ე̂
:
რამეთუ
კაცი
მსგავს
არს
მეუფებასა
ღმრთეებისასა
.
Line of ed.: 36
ვ̂
:
თავი
ვ̂
:
გამოძიებისათჳს
,
რომელნი
შეარწყუმენ
გონებასა
ბუნებასა
Line of ed.: 37
თანა
და
მას
შინა
არს
და[ჴსნაჲ]
თქუმათა
მწვალებელთაჲ
.
Line of ed.: 38
ზ̂
:
თავი
ზ̂
:
რაჲსათჳს
დაებადა
კაცი
შიშულად
საჭურველთაგან
მისთა
და
Line of ed.: 39
სამოსლისაგან
ბუნებითისა
.
Line of ed.: 40
ჱ̂
:
თავი
ჱ̂
:
რაჲსათჳს
შემზადებაჲ
კაცისაჲ
მართლ
არს
განმარტებულ
და
Line of ed.: 41
რამეთუ
ჴელნი
დაებადნეს
საზრახავისათჳს
და
გამოძიებაჲ
განყოფათათჳს
Line of ed.: 42
სულთაჲსა
.
Page of ed.: 69
Line of ed.: 1
თ̂
:
თავი
თ̂
:
რამეთუ
გუამი
კაცისაჲ
დაებადა
ჭურად
საზრახავისათჳს
.
Page of sec. ed.: 142
Line of ed.: 2
ი̂
:
თავი
ი̂
:
რამეთუ
გონებაჲ
იქმს
საქმეთა
თჳსთა
საგრძნობელთაგან
.
Line of ed.: 3
ი̂ა
:
თავი
ი̂ა
:
რამეთუ
ბუნებაჲ
გონებისაჲ
უხილავ
არს
.
Line of ed.: 4
ი̂ბ
:
თავი
ი̂ბ
:
გამოძიებაჲ
საუნჯისათჳს
გონებისა
და
სიტყუაჲ
ბუნებითი
Line of ed.: 5
სიცილისათჳს
და
ტირილისა
.
Line of ed.: 6
ი̂გ
:
თავი
ი̂გ
:
ძილისათჳს
და
ფქნარებისა
და
სიზმართათჳს
.
Line of ed.: 7
ი̂დ
:
თავი
ი̂დ
:
რამეთუ
გონებაჲ
არა
ერთკერძოსა
გუამისასა
ჰგიეს
და
Line of ed.: 8
განყოფაჲ
აღძრვათაჲ
სულიერთა
და
ჴორციელთაჲ
.
Line of ed.: 9
ი̂ე
:
თავი
ი̂ე
:
სულისათჳს
ჭეშმარიტად
სახელ-ედების
სული
მეტყუელი
Line of ed.: 10
მართლად
,
ხოლო
სხუანი
იგი
სახელ-დებულ
არიან
სულად
ზიარებითა
Line of ed.: 11
ხოლო
სახელისაჲთა
და
რამეთუ
ყოველი
Ms. page: 3v
ძალი
გონებისაჲ
Line of ed.: 12
განფენილ
არს
ყოველსა
შინა
გუამსა
თითოვეულსა
ასოსა
Line of ed.: 13
მსგავსად
ძალისა
მათისა
.
Line of ed.: 14
ი̂ვ
:
თავი
ი̂ვ
:
გამოძიებისათჳს
,
რომელი
თქუა
ღმერთმან
:
"ვქმნეთ
კაცი
Line of ed.: 15
ხატად
და
მსგავსად
ჩუენდა
"*.
და
მას
შინა
არს
ძიებაჲ
იგი
მსგავსებისათჳს
Line of ed.: 16
გინა
ვითარ
ჰგავს
ვნებადი
იგი
,
რომელსა
არა
თანა-აც
Line of ed.: 17
ვნებაჲ
,
და
მოკუდავი
უკუდავსა
მას
,
გინა
ვითარ
ეგების
ყოფად
Line of ed.: 18
მსგავსთა
შორის
ღმრთისათა
მამალი
და
დედალი
.
Line of ed.: 19
ი̂ზ
:
თავი
ი̂ზ
:
რაჲ
მიუგოთ
,
რომელნი
იკითხვიდენ
განთესულობისათჳს
Line of ed.: 20
და
შობიერებისა
,
უკუეთუ
შემდგომად
ცოდვისა
იქმნა
და
უკუეთუ-მცა
Line of ed.: 21
კაცსა
არა
ეცოდა
,
ვინაჲ-მცა
იყვნეს
სულნი
?
Line of ed.: 22
ი̂ჱ
:
თავი
ი̂ჱ
:
რამეთუ
აღძრვაჲ
პირუტყუებრი
დამტკეცილი
ჩუენ
Line of ed.: 23
შორის
არს
მიზეზითა
მახლობელობისა
ჩუენისაჲთა
მათა
მიმართ
.
Line of ed.: 24
ი̂თ
:
თავი
ი̂თ
:
მათთჳს
,
რომელნი-იგი
იტყჳან
,
ვითარმედ
საშუებელნი
Line of ed.: 25
იგი
კეთილნი
მერმისანი
საჭმელთაგან
და
სასუმელთა
ყოფად
Line of ed.: 26
არიან
,
რამეთუ
კაცი
დასაბამსა
ბრძანებულ-იქმნა
,
რაჲთა
ცხოვნდებოდის
Line of ed.: 27
ამათ
ორთაგან
.
Line of ed.: 28
კ̂
:
თავი
კ̂
:
რაჲ
არს
ცხორებაჲ
იგი
,
რომელ
არს
სამოთხესა
შინა
.
და
Line of ed.: 29
რაჲ
არს
ხჱ
იგი
,
რომლისაგან
დაეყენნეს
.
Line of ed.: 30
კ̂ა
:
თავი
კ̂ა
:
რამეთუ
დაჯერებაჲ
აღდგომისაჲ
მოსალოდებელ
არს
Line of ed.: 31
განმრავლებითა
სახეთაჲთა
შემდგომითი
შემდგომად
უფროჲს
თქუმულისა
Line of ed.: 32
მის
წიგნთაჲსა
.
Line of ed.: 33
კ̂ბ
:
თავი
კ̂ბ
:
მათთჳს
,
რომელნი
იკითხვიდენ
:
უკუეთუ
აღდგომაჲ
კეთილ
Line of ed.: 34
არს
და
ტკბილ
,
რაჲსათჳს
არა
აწ-ვე
იქმნა
,
არამედ
მოველით
Line of ed.: 35
მრავალთა
ჟამთა
შემდგომად
?
Page of sec. ed.: 143
Line of ed.: 36
კ̂გ
:
თავი
კ̂გ
:
მათთჳს
,
რომელნი
აღიარებენ
დაწყებასა
სოფლისასა
Line of ed.: 37
უნებლიაჲთ-ცა
,
თანა-აც
აღსაარებად
აღსასრული-ცა
მისი
.
Line of ed.: 38
კ̂დ
:
თავი
კ̂დ
:
სიტყჳს-გებაჲ
მათა
მიმართ
,
რომელნი
იტყჳან
,
ვითარმედ
:
Line of ed.: 39
ნივთი
Ms. page: 4r
დაუსაბამოჲ
არს
ღმრთისა
თანა
.
Line of ed.: 40
კ̂ე
:
თავი
კ̂ე
:
ვითარ
შეიწყნარონ
უვარის-მყოფელთა
შჯულისათჳს
Line of ed.: 41
თქუმული
წიგნთაჲ
აღდგომისათჳს
.
Line of ed.: 42
კ̂ვ
:
თავი
კ̂ვ
:
რამეთუ
აღდგომაჲ
არა
თუ
თანა-მდებ
არს
.
Page of ed.: 70
Line of ed.: 1
კ̂ზ
:
თავი
კ̂ზ
:
რამეთუ
ეგების
,
რაჲთა
კუალად
ეგნენ
გუამნი
კაცთანი
Line of ed.: 2
ოთხთა
მათგან
ნივთთა
ქუეყანისათა
შემდგომად
დაჴსნისა
მათისა
Line of ed.: 3
და
განიყვნენ
ერთ-სახენი
თითოვეულად
ნაწილად
ყოველთაგან
.
Line of ed.: 4
კ̂ჱ
:
თავი
კ̂ჱ
:
მათთჳს
,
რომელნი
იტყჳან
,
ვითარმედ
სულნი
დაებადნეს
Line of ed.: 5
უწინარჱს
ჴორცთა
,
გინა
თუ
ჴორცნი
უწინარჱს
სულთა
.
დაჴსნაჲ
Line of ed.: 6
სიტყჳსა
მათისაჲ
,
რომელნი
დაამტკიცებენ
,
ვითარმედ
სულნი
Line of ed.: 7
დაადგრენ
მრავალთა
შინა
გუამთა
.
Line of ed.: 8
კ̂თ
:
თავი
კ̂თ
:
გამოძიებაჲ
,
რომელი
მოასწავებს
,
ვითარმედ
სულისა
და
Line of ed.: 9
ჴორცთა
ა[რ]სებაჲ
შეერთებულ
არს
.
Line of ed.: 10
ლ̂
:
თავი
ლ̂
:
სიტყუაჲ
მკურნალთაგან
,
რომელი
მოასწავებს
ასოთა
გუამთა
Line of ed.: 11
კაცთასა
დაბადებასა
შინა
მათსა
და
არს
იგი
სიტყუაჲ
მწრაფლი
.
This text is part of the
TITUS
edition of
The Shatberd Codex
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 18.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.