TITUS
Epistulae Pauli georgice (AB)
Part No. 84
Chapter: 11
Section: 3
Part: 16
Verse: h1
თავი
ი̂ვ
.
საკითხავი
გ̂
11
Verse: 1
არს
სარწმუნოებაჲ
მოსავთა
მათ
ძალ
,
საქმეთა
მამხილებელ
არა-ხილულთა
.
Verse: 1V
მოსავთაჲ
G
.
Verse: 2
რამეთუ
ამას
შინა
იწამნეს
მოხუცებულნი
.
Verse: 2V
რამეთუ]
რაჲთა
D
,
ამას]
მას
D
.
Verse: 3
სარწმუნოებითა
გჳცნობიეს
დამყარებად
საუკუნენი
სიტყჳთა
ღმრთისაჲთა
,
არა-საჩინოჲსაგან
ხილულად
შექმნულისა
.
Verse: 3V
სარწმუნოებით
G
,
შექმნულისა
D
,
შექმნულს
E
.
Verse: 4
ამის
ყოფასა
სარწმუნოებითა
უმრავლჱსი
მსხუერპლები
შეწირა
ღმრთისა
აბელმან
კაენისა
,
რომლისაგან
იწამა
,
ვითარმედ
მართალ
არს
წამებითა
ღმრთისაჲთა
მსხუერპლთა
მათ
მისთათჳს
;
და
ამისთჳს
მო-ღათუ-კუდა
,
მერმე
იტყჳსვე
.
Verse: 4V
ამის]
მის
GD
,
ამის
ყოფასა]
--
E
,
უმრავლესი
BGE
,
მსხუერპლი
D
,
აბელმა
B
,
კაინისა
AB
,
მათ]
--
G
,
და
ამისთჳს]
--
DE
.
Verse: 5
სარწმუნოებით
ენუქი
გარდაიცვალა
,
რაჲთა
არა
იხილოს
სიკუდილი
;
და
არა
იპოვა
,
რამეთუ
გარდაცვალა
იგი
ღმერთმან
;
და
პირველად
ცვალებისა
მისისა
Ms. page: A159R
წამებულ
არს
,
ვითარმედ
სათნო-ეყო
იგი
ღმერთსა
.
Verse: 5V
ენუქ
D
,
გარდაცვალა]
გარდაიცვალა
G
,
სათნო-იყო
DE
,
ღმერთსა]
ღმრთისა
D
,
ღმერთმან
E
.
Verse: 6
ხოლო
თჳნიერ
სარწმუნოებისა
ვერ
შესაძლებელ
არს
სათნო-ყოფაჲ
;
რამეთუ
სარწმუნოებაჲ
უღირს
რომელი
მოუვალს
ღმერთსა
,
რამეთუ
არს
,
და
მეძიებელთა
მისთა
სასყიდლის
მიმცემელ
ეყვის
.
Verse: 6V
სათნო-ყოფად
G
,
და]
--
D
,
მეძიებლთა
B
,
მომცემელ
BGDE
.
Verse: 7
სარწმუნოებით
ბრძანებაჲ
მოიღო
ნოე
არღასადა
ხილულთა
მათთჳს
,
შეეშინა
და
ქმნა
კიდობანი
საცხოვრებელად
სახლისა
თჳსისა
,
რომლითა
დასაჯა
სოფელი
,
და
სარწმუნოებითა
მით
სიმართლისაჲთა
იქმნა
იგი
მკჳდრ
(1)
.
Verse: 7-1Q
Gen
. 6,8
Verse: 7V
ნოვე
BDE
,
არღასადა]
არღარა
G
,
ხილულ
G
,
მათთჳს]
მათგან
D
,
კიდობანი]
+
იგი
G
,
საცხორებელად
BGDE
,
თჳსისა]
მისისა
G
,
სიმართლისაჲთა
AE
.
Verse: 8
სარწმუნოებით
აბრაჰამსა
უწოდა
რაჲ
,
იგი
ერჩდა
გამოსლვად
ადგილსა
მას
,
რომელი
დაპყრობად
იყო
მისა
სამკჳდრებელად
;
და
გამო-რაჲ-ვიდოდა
მიერ
,
და
არა
უწყოდა
,
ვიდრე
ვიდოდა
.
Verse: 8V
სარწმუნოებითა
GD
,
აბრაჰამ
B
,
აბრაჰამი
E
,
უწოდა]
უწყოდა
L
,
რაჲ]
რამეთუ
E
,
გამო-რაჲ-ვიდოდა]
გამოვიდა
BDE
,
მიერ]
+
ქუეყანისა
მისგან
D
,
არაჲ
AG
,
ვიდოდა]
მოვიდოდა
BE
.
Verse: 9
სარწმუნოებით
1
მწირობდა
ქუეყანასა
აღთქუმისასა
ვითარცა
უცხოსა
,
კარავსა
შინა
მკჳდრობდა
ისააკის
და
იაკობის
თანა
,
თანა-მკჳდრთა
მათ
მისთა
თანა
მისვე
აღთქუმისათა
;
Verse: 9V
ქუეყანასა]
+
მას
D
,
ქუეყასა
E
,
ისაკისა
L
,
ისაკის
D
,
ისაკ
E
,
თანა
(1)]
--
DE
,
(2) --
ALG
.
Verse: 9-1N
G
-ს
აკლია
11,9-10.
Verse: 10
რამეთუ
მოელოდა
,
რომელსა-იგი
Ms. page: A159V
საფუძველ
უსხენ
ქალაქსა
,
რომლისა-იგი
ხუროთმოძღუარ
და
შემოქმედ
ღმერთი
არს
.
Verse: 10V
რამეთუ]
--
D
,
რომელსა-იგი
B
,
ხუროჲთ
E
.
Verse: 11
სარწმუნოებით
იგიცა
სარრა
,
ბერწ
ღათუ
იყო
,
ძალი
მოიღო
შესაწყნარებელად
თესლისა
და
გარდასრულმან
ჟამთა
შვა
,
რამეთუ
სარწმუნოდ
შეჰრაცხა
,
რომელმან-იგი
აღუთქუა
მას
(1)
.
Verse: 11-1Q
Gen
. 17,19
Verse: 11V
იგიცა]
--
D
,
სარა
BGDE
,
მიიღო
G
,
ჟამთა]
+
მან
G
,
ჟამთა]
დღეთა
მან
D
.
ჟამთა
გარდასრულმან
E
,
რამეთუ]
--
B
,
სარწმუნოდ]
სარწმუნოებით
E
,
შეერაცხა
L
,
რომელი-იგი
D
.
Verse: 12
ამისთჳსცა
ერთისაგან
იშვნეს
და
ესენი
მკუდრისა
1
მისგან
,
ვითარცა
ვარსკულავნი
სიმრავლითა
და
ვითარცა
მქჳშაჲ
2
ზღჳსაჲ
ურიცხჳ
.
Verse: 12V
მკჳდრისა
L
,
მკუდარისა
B
,
მკჳრისა
G
,
ვითარცა]
--
E
,
ქჳშაჲ
LGDE
,
ურიცხუ
D
.
Verse: 12-1N
A
-
ში
ყოფილა
"მკჳდრისა
",
მაგრამ
შემდეგ
ჩაუმატებიათ
ო
.
Verse: 12-2N
მ
ჩამატებულია
A
-
ში
.
Verse: 13
სარწმუნოებით
მოწყდეს
ესე
ყოველნი
,
და
არღა
მოეღო
მათ
აღნათქუემი
იგი
,
არამედ
შოვრით
იხილეს
იგი
და
მოიკითხეს
და
აღიარეს
,
რამეთუ
სტუმარ
და
წარმავალ
არიან
იგინი
ქუეყანა
(sic
!)
ზედა
.
Verse: 13V
ესე
ყოველნი
მოწყდეს
D
,
შორით
BGDE
,
იგი
(2)]
--
G
,
იგინი]
იგი
D
.
Verse: 14
რამეთუ
რომელნი
ამას
იტყჳან
,
გამოაჩინებენ
,
რამეთუ
სოფელსა
ეძიებენ
.
Verse: 14V
რომელნი]
+
იგი
B
,
იტყჳედ
BGDE
,
გამოაჩინებედ
+
თავთა
თჳსთა
D
,
ეძიებედ
DE
.
Verse: 15
და
თუმცა
მას
მოიჴსენებდეს
,
ვინაჲ-იგი
გამოვიდეს
,
აქუნდამცა
ჟამი
მუნვე
მიქცევისაჲ
.
Verse: 16
ხოლო
აწ
უმჯობჱსსა
მას
გული
ეტყჳს
,
ესე
იგი
არს
ზეცისასა
;
ამისთჳსცა
არარაჲ
სირცხჳლ\-უჩნდა
Ms. page: A160R
მათი
ღმერთსა
სახელის-დებად
მათა
ღმრთად
,
რამეთუ
განუმზადა
მათ
ქალაქი
.
Verse: 16V
უმჯობესსა
BE
,
ზეცისაჲ
ALBGD
,
არარაჲ]
არაჲ
BDE
,
რა
G
,
სირცხულ
E
,
მათი]
--
D
,
მათა]
მათდა
G
,
ღმრთად]
ღმერთ
B
,
განუმზადა
მათ]
+
საყოფლად
G
.
Verse: 17
სარწმუნოებით
შეწირა
ისაჰაკი
გამოცდასა
მას
და
მხოლოდშობილსა
მას
შესწირვიდა
,
რომელმან
აღთქუმაჲ
იგი
მოიღო
,
Verse: 17V
სარწმუნოებითა
G
,
ისაკი
LBGDE
.
Verse: 18
რომლისა
მიმართ
ითქუა
,
ვითარმედ
:
ისააკისგან
გეწოდოს
შენ
ნათესავად
(1)
.
Verse: 18-1Q
Gen
. 21,12
Verse: 18V
რომელთა
D
,
ისაკისგან
GDE
,
ნათესავა
G
.
Verse: 19
ესრე
შეჰრაცხა
,
ვითარმედ
მკუდრეთითცა
აღდგინებად
შემძლებელ
არს
ღმერთი
,
რომლისაგანცა
იგავით
მოიყვანა
იგი
.
Verse: 19V
ესრჱთ
GD
,
მკუდრეთით
G
,
აღადგინებად
B
,
არს]
იყო
B
,
შემძლებელ
არს]
ძალ-უც
D
,
ღმერთი]
--
D
,
რომლისათჳსცა
E
,
იგავად
D
.
Verse: 20
სარწმუნოებით
მერმეთა
მათთჳს
ისაჰაკმან
1
აკურთხა
იაკობი
.
Verse: 20V
ისაკმან
LGE
,
ისააკმან
BD
,
იაკობ
E
.
Verse: 20-2N
"ჰა
"
ჩამატებულია
იმავე
ხელით
A
-
ში
.
Verse: 21
სარწმუნოებით
იაკობმან
,
მო-რაჲ-კუდებოდა
,
თითოეულად
ძენი
იოსეფისნი
აკურთხნა
და
თავყუანის-სცა
წუერსა
ზედა
კუერთხისა
მისისასა
.
Verse: 21V
სარწმუნოებითა
G
,
იოსებისნი
DE
,
აკურთხა
G
,
თაყუანის-სცა
BDE
,
მისისასა]
თჳსისასა
G
.
Verse: 22
სარწმუნოებით
იოსეფ
,
აღ-რაჲ-ესრულებოდა
,
გამოსლვისათჳს
ძეთა
ისრაჱლისათა
მოიჴსენა
და
ძუალთა
თჳსთათჳს
ამცნო
.
Verse: 22V
იოსებ
LBDE
,
მოეჴსენა
E
.
Verse: 23
სარწმუნოებით
მოსე
,
იშვა
რაჲ
,
დამალეს
სამ
თთუე
მამა-დედათა
მისთა
,
რამეთუ
იხილეს
მკჳრცხე
ყრმაჲ
იგი
,
და
არა
შეიშინეს
Ms. page: A160V
ბრძანებისა
მისგან
მეფისა
.
Verse: 23V
რაჲ
იშვა
E
,
დამალჱს
G
,
დამალეს]
+
იგ
B
,
სამ
თთუე]
--
G
,
თჳე
E
,
ყრმაჲ
იგი
მკჳრცხჱ
G
,
მკჳრცხლ
E
,
არაჲ
E
,
შეშინდეს
G
,
მისგან]
მისთჳს
B
,
ბრძანებისაგან
მეფისა
GD
.
Verse: 24
სარწმუნოებით
მოსე
,
გან-რაჲ-მწჳსნა
,
უარ-ყო
სახელის-დებად
შვილად
ასულისა
ფარაოჲსისა
,
1
Verse: 24V
განმწჳსნა
B
,
უვარ-ყო
BGD
,
სახელის-დებაჲ
B
,
ფარაოჲსა
BE
.
Verse: 24-1N
აშიაზე
სინგურით
განმარტებაა
:
მერმოთის
(თერმუთე
B)
ერქუა
ასულსა
ფარაოჲსსა
AB
,
რომელსა
სახელი
ერქუა
რმემოთის
G
.
Verse: 25
უფროჲსღა
გამოირჩია
თანა-ძჳრისხილვაჲ
ერსა
ღმრთისასა
,
ვიდრეღა
რაჲთა
აქუნდეს
საწუთროჲ
იგი
საშუებელი
ცოდვისაჲ
;
Verse: 25V
უფროჲსადღა
D
,
-ძურის
E
,
ერსა]
+
თანა
E
,
ვიდრეღა]
+
რა
ALDE
(სც
.
ვიდრეღარა=ვიდრეღა
არა)
,
არა
B
,
აქუნდეს]
+
მას
BDE
.
Verse: 26
უფროჲსად
სიმდიდრედ
შეჰრაცხა
ეგჳპტისა
საფასეთა
ყუედრებაჲ
იგი
ქრისტჱსი
,
რამეთუ
ჰხედვიდა
იგი
სასყიდლის
კუალად-გებასა
მას
.
Verse: 26V
ქრისტესი
B
,
ქრისტჱსთჳს
G
,
ხედვიდა
BD
,
სასყიდლისა
G
,
სასყიდელსა
D
,
მას]
--
GDE
.
Verse: 27
სარწმუნოებით
დაუტევა
ეგჳპტჱ
და
არა
შეიშინა
გულის
წყრომისა
მისგან
მეფისა
,
რამეთუ
უხილავი
იგი
ვითარცა
ხილული
შეჰრაცხა
.
Verse: 27V
გულის
წყრომისა
მისგან]
გულის
წყრომისაგან
GD
,
შეერაცხა
B
.
Verse: 28
სარწმუნოებით
ყო
ზატიკი
იგი
და
პკურებაჲ
იგი
სისხლისაჲ
,
რაჲთა
არა
მომსრველი
იგი
პირმშოთაჲ
შეეხოს
მათ
.
Verse: 28V
იგი
(1)]
--
G
,
(2) --
BGDE
,
მათ]
მას
BD
.
Verse: 29
სარწმუნოებით
წიაღ-ჴდეს
ზღუასა
მას
მეწამულსა
,
ვითარცა
ჴმელსა
ქუეყანასა
,
რომელსა-იგი
აზმნეს
მეგჳპტელთა
და
დაითქნეს
.
1
Verse: 29V
მას]
--
ALD
,
მეეგჳპტელთა
B
,
მეგჳპტელთა]
+
მათ
G
,
დაინთქნეს
LBE
.
Verse: 29-1N
A
-
შიც
"დაინთქნეს
"
ყოფილა
,
მაგრამ
პირველი
ნ
ამოუშლიათ
.
Verse: 30
სარწმუნოებით
ზღუდენი
იერიქოჲსანი
დაეცნეს
გარე-მოდგომითა
შჳდ
დღე
.
Verse: 30V
ზღუდენი]
+
იგი
G
,
იერიქესანი
G
,
დღჱ
GE
.
Verse: 31
Ms. page: A161R
სარწმუნოებითა
რაჰაბ
,
მეძავი
იგი
,
არა
წარწყმდა
ურჩთა
მათ
თანა
,
რამეთუ
შეიწყნარნა
მსტუარნი
იგი
მშჳდობით
.
Verse: 31V
სარწმუნოებით
DE
,
რააბ
BG
,
რაბ
E
,
მსტუვარნი
B
,
მსტოვარნი
G
.
Verse: 32
და
რაჲღა-მე
ვთქუა
?
1
რამეთუ
დამაკლებს
მე
მითხრობად
ჟამი
ესე
გედეონისთჳს
,
ბარაკისთჳს
,
სამფსონისთჳს
და
იეფთაჲსთჳს
,
დავითისთჳს
და
სამუელისთჳს
და
წინაჲსწარმეტყუელთა
,
Verse: 32V
ვთქუათ
B
,
ჟამი
ესე
მითხრობად
E
,
საფსონისთჳს
BG
,
სამსონისთჳს
.
DE
,
იფთაჱსთჳს
LG
,
სამუველისთჳს
L
,
სამოელისთჳს
BGE
,
და]
--
G
.
Verse: 32-1N
ამ
(
"და
რაჲღა-მე
ვთქუა
"
)
მუხლს
ორ
ხელნაწერში
კომენტარი
ახლავს
:
ესე
იგი
არს
,
განვაგრძვნე
(განვაგრძნვნე
K)
თუ
მერმეცა
სიტყუანი
სარწმუნოებისა
მოთხრობისანი
,
არა
შეეტყუების
ჟამსა
უმეტესად
განგრძობაჲ
ეპისტოლისაჲ
IK
.
ამას
გარდა
აღსანიშნავია
,
რომ
33-38
მუხლებში
მოთხრობილი
ამბების
დამაზუსტებელი
სიტყვები
D
რედაქციის
ნუსხებში
უფრო
გავრცობილია
,
რაც
გადმოსულია
ეფრემ
მცირის
მიერ
შედგენილი
სამოციქულოს
კომენტარებიდან
(
A
390,
იერ
. 9,
იერ
. 7).
მათ
აქ
შენიშვნებში
ვათავსებთ
.
საერთოდ
კი
ამ
მუხლების
ტექსტში
კავებში
ჩასმული
სიტყვები
ზოგ
ხელნაწერში
სინგურითაა
დაწერილი
ტექსტშივე
და
ამით
გამოყოფილა
ძირითადი
ტექსტისაგან
(
ALBG
),
ზოგში
კი
ცალკე
სვეტად
მიდის
(
VZF
),
ან
აშიაზეა
გამოტანილი
(
DE
,
TIK)
.
F
-
ში
ასეთი
სიტყვების
წინ
სათვალავზე
ასოებით
მითითება
არ
მეორდება
,
ხოლო
IK
-
ში
ასოების
მაგიერ
პირობითი
ნიშნებია
ნახმარი
.
Verse: 33
რომელნი
სარწმუნოებით
ერეოდეს
მეფეთა
[აბრაჰამ
და
მსაჯულნი]
;
იქმოდეს
სიმართლესა
[აბრაჰამ
,
მოსე
,
იესუ
და
ფინეეზ]
;
მიემთხჳნეს
აღთქუმასა
[აბრაჰამ
,
იესუ
და
ქალებ]
;
დაუყვნეს
პირნი
ლომთანი
[სამფსონ
,
დავით
და
დანიელ]
;
Verse: 33V
სარწმუნოებითა
L
,
ფინეზ
L
,
აბრაამი
E
,
იქცეოდეს
სიმართლით
D
,
ლოტ
,
მოსე
BD
,
ისუ
G
,
ფინეზ
G
,
და
ფინეეზ
...
აბრაჰამ
,
იესუ]
--
E
,
მოსე]
--
E
.
სამ̃სნ
B
,
სამსონ
LGDE
.
Verse: 34
დაშრიტეს
ძალი
ცეცხლისაჲ
[სამთა
ყრმათა
:
ანანია
,
აზარია
და
მისაელ]
;
განერნეს
პირსა
მახჳლისასა
[ურია
მღდელი
და
ელია
წინაჲსწარმეტყუელი]
;
განძლიერდეს
უძლურებისაგან
[ეზეკია
,
სამფსონ
,
ისუ]
;
იქმნნეს
ძლიერ
ბრძოლასა
შინა
[აბრაჰამ
,
ლოტ
,
მოსე
და
იესუ]
;
ბანაკები
აოტეს
უცხოთესლთაჲ
[გედეონ
,
ბარაკ
,
საფსონ
და
დავით]
;
Verse: 34V
ძალი]
ალი
DE
,
მახულისასა
E
,
ურია
მღდელი
...
უძლურებისაგან]
--
D
.
განძლიერდეს
უძლურებისაგან]
--
D
,
და
ასა
BGD
,
მეფჱ
B
,
და
ეზეკია
მეფჱ
D
,
და
ეზეკია
მეფჱ
და
ასა
მეფჱ
E
,
აბრაამ
E
,
ლოთ
GE
,
მოსჱ
B
,
და
(3)]
--
G
,
იესუ]
ისუ
LBG
,
ისჳ
E
,
სამსონ
BDE
,
და
(4) ]
--
BG
,
დავით]
--
G
.
Verse: 35
მოიყვანნეს
დედათა
აღდგომილნი
მკუდარნი
მათნი
[სომანიტელმან
და
სარეფთელმან]
ხოლო
სხუანი
იგი
ძჳრ-ძჳრად
ტანჯვითა
აღესრულნეს
და
არღა
მოეღო
მათ
გამოჴსნაჲ
,
რაჲთა
უმჯობჱსსა
აღდგომასა
ღირს
იქმნნენ
[მაკაბელნი
შჳდნი
ძმანი
და
დედაჲ
მათი
და
სხუანი
წინაჲსწარმეტყუელნი]
;
Verse: 35V
აღდგინებულნი
B
,
სამანიტელმან
+
მან
BDE
,
სუმანიტელმან
G
,
იგი]
--
BGDE
,
უმჯობესსა
აღდგომას
BE
,
იქმნენ
BGDE
.
Verse: 36
რომელნიმე
ტანჯვითა
და
გუემითა
განიცადნეს
[ელისე
,
იერემია
და
იობ]
;
მერმე
კუალად
ბორკილებითა
და
საპყრობილებითა
[იერემია
და
მიქეა]
;
Verse: 36V
სატანჯველითა
G
,
და]
--
D
,
გამოიცადნეს
D
,
ელისჱ
G
,
ელია
E
,
საპყრობილითა
BDE
,
საპყრობილებითა
G
,
მიქია
AG
.
Verse: 37
ქვითა
განიტჳნნეს
[იერემია
და
ნაბუთე]
;
განიხერხა
[ესაია]
;
განიცადნეს
[იობ
და
ზორობაბელ]
;
სიკუდილითა
მახჳლისაჲთა
მოწყდეს
[მიქეა
,
ამოს
,
ზაქარია
მღდელი]
;
იქცეოდეს
ხალენებითა
და
თხის
ტყავებითა
ნაკლულევანნი
,
ჭირვეულნი
,
ძჳრ-ხილულნი
[იოვანე
ნათლის-მცემელი
,
ელია
და
ელისე]
,
Verse: 37V
განიხერხეს
B
,
განიხერხნეს
D
,
ესაია]
+
და
ზაქარია
B
,
ესაჲა
E
,
მიქია
AG
,
ამოს]
+
და
GE
,
ელისჱ
B
,
თხისა
LBGE
,
ძჳრ-ხილულ
G
.
Verse: 38
რომელთა
ღირსვე
არა
იყო
სოფელი
ესე
,
უდაბნოსა
ზედა
შეცთომილნი
,
მთათა
,
ქუაბთა
და
ჴურელთა
ქუეყანისათა
[წინაჲსწარმეტყუელნი
,
რომელთა
ზრდიდა
აბდია
უდაბნოსა
ზედა]
.
Verse: 38V
რომელთა]
+
თჳს
D
,
უდაბნოთა
B
,
მთათა]
+
და
BGDE
,
რომელთა]
+
იგი
BG
,
ჰზრდიდა
B
,
ზედა
(2) ]
--
L
,
უდაბნოსა
ზედა
(2) ]
--
DE
.
Verse: 39
და
ესე
ყოველნი
იწამნეს
სარწმუნოებითა
და
არღა
მოიღეს
მათ
აღნათქუემი
იგი
,
Verse: 39V
სარწმუნოებით
E
,
მოიღო
D
,
მათ]
--
BDE
.
Verse: 40
რამეთუ
ღმერთმან
ჩუენთჳს
უმჯობჱსი
წინაჲსწარ
განიგულა
,
რაჲთა
არა
თჳნიერ
ჩუენსა
სრულ
იქმნენ
.
Verse: 40V
უმჯობესი
BE
,
იქმნნენ
E
.
This text is part of the
TITUS
edition of
Epistulae Pauli georgice (AB)
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 3.4.2021. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.