TITUS
Movses Kalankatowaci, Patmowtiwn Alowanic Asxarhi
Part No. 63
Previous part

Chapter: 33  
Page: 245  
Line: 9 
ԳԼՈՒԽ Լ՜Գ.

Line: 10  Յաղագս սրբական առն Իսրայէլի քահանայանալոյն, եւ
Line: 11  գիւտ սրբոյ խաչին վիպասանումն զրուցատրաբար։


Line: 12       Այլ քանզի աղբիւր ուղփիաճեմ իջիւք էր
Line: 13    այրն երջանիկ, եւ ՛ի յորդահոս քաղցր վտակաց
Line: 14    իւրոց յոգունց արբուցանէր, սաստկացեալ ունելով
Line: 15    միշտ պատերազմ ընդդէմ խաբեբայ թըշնամւոյն,
Line: 16    որով սովոր իսկ են առաքինազունքն
Line: 17    ախոյեան քաջ եւ ընտիր ընդդէմ նորա գտանիլ.
Line: 18    նոյն օրինակ եւ սա գեղեցկազարդ արդարութեամբ
Line: 19    էր վայելչացեալ եւ անուանեալ յաշխարհիս. բըղխեաց
Line: 20    արձակեաց յեղակարծ ՛ի յոլովից ճաշակելիս
Line: 21    զհոտ անուշից սրբութեանց սրբոց։ Յետուստ
Line: 22    ուրեմն ՛ի յակնարկել Հոգւոյն սրբոյ ՛ի
Line: 23    սիրտ վերադիտողին Դաւթի՝ տուելովն նմա զմեծն
Line: 24    քահանայապետութիւն, ձեռնադրէ զնա զի կալցի
Page: 246   Line: 1    իշխանութիւն շահելոյ զոգիս կորուսելոցն՝ որպէս
Line: 2    մեծն Պետրոս, եւ զանարատն մատուցանելոյ պատարագ՝
Line: 3    որպէս զԱհարօն։ Եւ մերձաւորք եւ հեռաւորք
Line: 4    խրախճանակիցք լինելով ՛ի սրբական
Line: 5    աջոյ նորա առցեն զօրհնութիւն։ Բայց ահա մեծ
Line: 6    զարմանք այն էին սքանչելեաց, զի որ յոլովից
Line: 7    անհաւատ իրն թուէր՝ այն ըստ կարգի կատարէր
Line: 8    առ նա օր ըստ օրէ ըստ առաջին խրհրդոյ
Line: 9    վերին ցուցականութեանն. սակս որոյ ՛ի դէպ
Line: 10    էր առ նա առաքելական ձայնն. "Թէ զնախահրաւէր
Line: 11    կոչեցեալսն արդարացոյց Աստուած, եւ
Line: 12    զարդարսն փառաւորս արար"։ Արդ յետ անցանելոյ
Line: 13    ամ մի ՛ի վերայ այնորիկ, սակս նախագուշակ
Line: 14    հրամանին, որ ՛ի վերուստ եղեւ նմա՝
Line: 15    զազդումն ցանկութեան յոյժ ունէր սուրբ երէցն
Line: 16    խնդրել զփափագելի խաչն՝ զծածկեալն սրբոյն
Line: 17    Մաշտոցի ՛ի Գիս անուանեալ գիւղն, որ յՈւտի
Line: 18    գաւառի։ Եւ վասն զի ինքն առաջին ՛ի բարի
Line: 19    եղբարց զսիրոյն ունէր զպատուիրան խորհելով
Line: 20    առ ամենեսեան եւ զգեցեալ զճշմարտութիւն Աստուծոյ
Line: 21    ՛ի ծածուկ, վասն այն բարեխնամաբար
Line: 22    հոգացեալ զբոլորիցն օգուտ ոչ հռչակէր զծածուկ
Line: 23    խորհուրդն ՛ի հանդէս ամբոխից եւ խուսափել
Line: 24    ջանայր ՛ի մարդկան գովեստից՝ փախչելով ՛ի
Line: 25    փառամոլ եւ ՛ի սնապարծիկ ախտից։ Վասն այնորիկ
Line: 26    զմի ոմն ՛ի սրբասսելոցն քահանայից ՛ի
Line: 27    մախամեծար պատուաւորաց հետեւող իւրումն գիւտին
Page: 247   Line: 1    առնէ. եւ ոչ ժողովով կամէր զերթն, այլ
Line: 2    նովաւ հանդերձ հասանէր ՛ի նախասացեալ վայրսըն՝
Line: 3    ՛ի Հին եկեղեցին։ Եւ ոչ գիտելով ստուգել
Line: 4    եւ նշմարել զտեղին՝ նոյնժամայն նշան զարմանալի
Line: 5    լինէր ՛ի վերայ սաղարթապատ ծառոցն նոճից,
Line: 6    որք երկաքանչիւր աստի եւ անտի միջաւորեալ
Line: 7    ունէին յինքեան զկոչարանն սուրբ, յոր
Line: 8    իբր թէ ծագումն ինչ լուսոյ երեւեալ բոցաճաճանչ
Line: 9    կամարաձեւ միացեալ ընդ գմբեթին եւ բովանդակ
Line: 10    սահեալ ճառագայթէր ՛ի ծայրս ծառոց
Line: 11    նոճից եւ նման աղեղանդ, որ յամբս երեւի՝ փայլակնաբար
Line: 12    ցայտէր ՛ի ստորադրեալ քարատող եւ
Line: 13    աղիւսաշար պուրակն, ուր կայր դադարեալ խաչն
Line: 14    Քրիստոսի։ Գիտացեալ այնուհետեւ սրբոյ առն,
Line: 15    եթէ յայնմ տեղւոջ է գանձն անկապուտ, առնոյր
Line: 16    ՛ի ձեռն բրիչ՝ պարեգօտեալ իբրեւ զարին
Line: 17    Աբրահամ, սկսանէր բրել զնկատեալ տեղին իւրով
Line: 18    համահաւանեալ արամբն։ Եւ իբրեւ վայրափոսէր
Line: 19    հինգ քիլ կամ թէ աւելի ինչ՝ յանկարծակի
Line: 20    երեւէր տապան մի արծաթի ժանգառագոյն հնացեալ,
Line: 21    որ ունէր առհասարակ հայ, հոռոմ եւ ասորի
Line: 22    գիր եւ ցուցանէր ՛ի նմա գոլ զմասն կենդանարմատ
Line: 23    փայտին. եւ կայր անդ նշանն Քրիստոսի
Line: 24    արծաթաձոյլ գեղազանեալ ոսկիաղօտ տեսակաւ,
Line: 25    որ յաւէտ է ՛ի խաչէն Քրիստոսի։ Ապա
Line: 26    այնուհետեւ հրճուալից եղեւ յոլովակի խնկարկութեամբ
Line: 27    այրն Աստուծոյ եւ զուարթանայր հոգեծաղիկ
Page: 248   Line: 1    պայծառութեամբ, եւ յարակից լեալ մարմնաքար
Line: 2    Դաւթի երգոյն, յօրինէր նուագս երաժըշտականս.
Line: 3    "Օրհնեցից զՏէր յամենայն ժամ" եւ
Line: 4    որ ՛ի կարգին է՝ վասն շնորհելոյ երկիւղածաց
Line: 5    իւրոց զնշանն, որ միշտ ապրեցուցանէ ՛ի թըշնամւոյն.
Line: 6    եւ զանխլաբար ընկալեալ զայն նշան
Line: 7    փրկութեան՝ յիւրն բերէ յեկեղեցի։

Line: 8       Յաւուրսն յայնոսիկ յերեւիլ նշանին եւ ՛ի գալ
Line: 9    հասանիլ ՛ի հանգստարանն՝ մեծ եւ հրաշալի զարմացումն
Line: 10    լինէր, զի լռել անհնարին էր զահեղ մեծ
Line: 11    փառացն Աստուծոյ։ Զի որպէս Կիւրեղ, որ յԵրուսաղէմ
Line: 12    էր հայրապետ՝ գրութեամբ առ Կոստանդիանոս
Line: 13    վասն երեւման խաչին ասէր, թէ ցայտք
Line: 14    լուսոյ մինչեւ ՛ի Ձիթաստանեայց լեառնն ոչ միում
Line: 15    կամ երկրորդում երեւեալ, այլ ամենայն բազմութեան
Line: 16    քաղաքին ակնյայտնի ցուցեալ երեւէր՝
Line: 17    նոյնգունակ եղեւ արեւելից աշխարհիս լուսոյ խաչիս
Line: 18    երեւումն։ Զի հարթ հասարակ ամենեքին տեսանէին
Line: 19    զսաստկութիւն լուսոյն բոցաճաճանչ փայլմամբ
Line: 20    եկեալ ընդ ամպս երկնից՝ սլացեալ յայտ յանդիման
Line: 21    ամենեցուն ելեւէջք շնորհացն ՛ի վերայ ամենասուրբ
Line: 22    խաչին՝ երբեմն ՛ի նմանութիւն հրոյ,
Line: 23    երբեմն ՛ի նմանութիւն լուսոյ, եւ երբեմն ՛ի նմանութիւն
Line: 24    աստեղն, որ ծագէ յառաւօտուն, զոր ոչ
Line: 25    մեք, այլ աշխարհ ամենայն եղեն տեսողք մեծապայծառ
Line: 26    ճառագայթիցն։ Զի մինչ ընդ երկինս ցոլացեալ
Line: 27    էր մերձ առ տեղեաւն տաճարին Տեառն,
Page: 249   Line: 1    ոչ միայն բնակչաց քաղաքին, այլ եւ շրջակայ համասփիւռ
Line: 2    ամենայն գիւղից եւ քաղաքաց, արանց եւ
Line: 3    կանանց, հովուաց ՛ի լերինս եւ անդորդաց ՛ի փոսս
Line: 4    ճարակողաց եւ արդիւնաւորաց ՛ի դաշտս, որք աշխարհասէրք
Line: 5    զպտուղսն կապտէին, եւ բազում ճանապարհորդաց
Line: 6    բացօթէից, ՛ի հինգերորդում պահու
Line: 7    գիշերոյն այդոքիկ ամենեքեան տեսանէին զարփիահրաշ
Line: 8    սքանչելիսն։ Եւ եկեալ բազում ճեպով
Line: 9    ընդ այլ բազում տեսողսն՝ ահիւ քաջասլաց քայլարանց
Line: 10    խառնիխուռն խմբելոցն հոյլք հոյլք ՛ի
Line: 11    հանդիսի բացարձակ տեսարանին լնուին զցանկութիւն
Line: 12    փափագանացն, համբուրելով զսուրբ
Line: 13    խաչն Քրիստոսի։ Եւ ընկալեալ զշնորհս եւ զողորմութիւն
Line: 14    ՛ի նոյն ինքն ՛ի տենչալի զինէն՝ զհանդերձեալ
Line: 15    վայելուչ յաղթութեանն առեալ ընդունէին
Line: 16    զպարգեւս։ Եւ զի բազումք ՛ի գլխաւորաց
Line: 17    աշխարհիս ՛ի կողմանց կողմանց եկեալ էին ՛ի
Line: 18    տօնն տէրունական նշանին, վասն սաստիկ եւ
Line: 19    ահեղ նշանացն, որք երեւէին ՛ի վերայ խաչին, ոչ
Line: 20    իշխէին զգիշերն յարկսն յայն մտանել կամ ՛ի
Line: 21    գաւթին օթել. այլ ելանէին արտաքս ՛ի սարեւանդակ
Line: 22    վայրս եւ զգիշերն ամենայն անդ աղօթէին
Line: 23    մինչեւ ցառաւօտն։ Եւ ՛ի ծագել արեգական
Line: 24    մտանէին ՛ի գաւիթ եկեղեցւոյն առաջի խաչին
Line: 25    ահիւ եւ երկիւղիւ, եւ իսկոյն յարեալ ՛ի հըսկումն
Line: 26    խաչապայծառ տօնին՝ կատարէին զգոհացողական
Line: 27    պատարագն ՛ի վերայ սեղանոյն։ Ապա
Page: 250   Line: 1    յետ երեւելոյ հրաշիցս այսոցիկ վերստին ընձիւղեալ
Line: 2    վերածաղկէր հզօրեղ աստուածընկալ խաչն
Line: 3    աշտարակին մեծի, յոր դաւանիլ հաւատալ արժանաւորեցաք
Line: 4    յԱստուծոյ, որ միշտ զմեօք պահպանութեամբ
Line: 5    պարունակեալ զիւրոյ արարչութեան
Line: 6    գործ խնամոց անվթար տայ մեզ նեցուկ
Line: 7    զփրկական կայմն, զպարզողն ՛ի մեզ զաստուածգիտութեան
Line: 8    առագաստ. ուր գիտութեանց դըպրացն
Line: 9    ջոկք եւ ուխտի մանկանց դասք արտաքս
Line: 10    մնային, զի ՛ի նոցանէ էր ծածկեալ խորհուրդն։
Line: 11    Ապա զգացեալ Աստուծոյ սպասաւորին այնորիկ,
Line: 12    որ էր ՛ի հին եկեղեցւոջն, զծագումն խաչին,
Line: 13    քաջայօժար կամաւ երթայր ՛ի Մեծկուենիցն գաւառն
Line: 14    ՛ի Գլխոյ վանաց եկեղեցին, եւ անդ զսուրբն
Line: 15    տեսեալ հեղինակ, Իսրայէլ անուն՝ անկեալ առ
Line: 16    ոտս նորա՝ պատմէր զտեսիլ իւր յանուրջս եւ
Line: 17    մաղթէր յայտնել նմա զիրացն հանգամանս։ Իսկ
Line: 18    նա ոչ առնոյր յանձն յայտնել նմա զխորհուրդն,
Line: 19    որով դառնայր նա ՛ի տեղի իւր։ Եւ ՛ի վաղիւն
Line: 20    առ նոյն այր երկրորդէր նոյն տեսիլն՝ ունելով
Line: 21    եւ ձեռագիր նշան, զոր բերեալ տայր առնն Աստուծոյ.
Line: 22    որոյ զայն տեսեալ եւ հմտաւորեալ, թէ
Line: 23    ՛ի վերուստ է ազդեցութիւնն, յայտնէր նմա
Line: 24    զխորհուրդն՝ զնոյն ինքն զկենսատու խաչն ցուցանէր,
Line: 25    եւ երդումնապատիժ սահմանադրութեամբ
Line: 26    պատուէր տայր նմա՝ մի́ ումեք պատմել։ Բայց
Line: 27    նա թէպէտ եւ բազմադաշն լեալ էր երդմամբ չպատմել
Page: 251   Line: 1    ումեք, սակայն յետ սակաւ աւուրց դրժողաբար
Line: 2    ուխտազանցեալ երթայր առաջի կաթուղիկոսին
Line: 3    եւ այլոց ամենեցուն հռչակէր զզրոյցն,
Line: 4    զի չէր պարտ պարածածկիլ ճշմարտութեանն.
Line: 5    ընդ որ հայրապետն Եղիազար հիանայր վասն
Line: 6    պարգեւական աւետեացն։ Եւ նոյնժամայն կամաւ
Line: 7    իշխանին Ջիւանշիրի գիր հրամանական առ Իսրայէլ
Line: 8    առաքէ՝ փութանակի զչքնաղագիւտ խաչն
Line: 9    Քրիստոսի առ նա հասուցանել։ Իսկ նորա հնազանդեալ
Line: 10    հայրապետական հրամանին՝ փութով
Line: 11    հասանէր ՛ի սուրբ եկեղեցին եւ ինքնին մեծ իշխանն՝
Line: 12    եւ սուրբ հայրապետն ամենայն մեծամեծօքն
Line: 13    անդ հասանէին, եւ ակն յայտնի զնորոգափայլ
Line: 14    խաչն Քրիստոսի տեսանէին, որ սրբոյ Մաշտոցի
Line: 15    իւր իսկ ձեռացն լեալ էր, որով դարձուցանէր
Line: 16    զաշխարհս Աղուանից ՛ի կռոցն մոլորութենէ
Line: 17    լուսածնութեամբ աւազանին շնորհաց։ Եւ
Line: 18    երկրպագեալք սրբոյ նշանին՝ դառնային յարազուարճ
Line: 19    բերկրանօք՝ զտենչալի պարգեւաց տուողն
Line: 20    բարեբանելով։

Line: 21       Յայնմ հետէ մեծարու եղեալ քահանայն
Line: 22    Աստուծոյ Իսրայէլ առաջի կաթուղիկոսին եւ իշխանին
Line: 23    եւ յաչս մեծամեծացն՝ առնոյր հրաման ՛ի
Line: 24    նոցանէ գործել զամենայն համարձակապէս. եւ
Line: 25    յետ սուղ ինչ աւուրց վասն առաւել հրաշիցն եւ
Line: 26    մեծամեծ սքանչելեացն, որ բազում անգամ եղեալ
Line: 27    էին ՛ի վերայ ծառոցն նոճից, կամեցաւ զի ՛ի
Page: 252   Line: 1    նուէր նշանի ձօնեսցէ զնոսա ՛ի պատկեր տեառնանման
Line: 2    խաչին։ Եւ առժամայն կոչեցեալ զվարձաւորս
Line: 3    արս ճարտարս հիւսանց պատշաճաբար յօրինել
Line: 4    տայր զնշան խաչի՝ քանդակակերպ զարդուք
Line: 5    դրուագելով, պատրաստութեամբ զամենայն
Line: 6    ըստ գործոյ Տեառն։ Զայնոսիկ լուեալ
Line: 7    եպիսկոպոսապետին եւ Ջուանշիրի՝ գրեն առ այրն
Line: 8    Աստուծոյ Իսրայէլ, զի եւ նոքա հաղորդեսցին
Line: 9    հասանել ՛ի ժամադրութիւն նաւակատեաց նշանին
Line: 10    եւ յօծումն սրբոյ խաչին, որում մեծաւ լըրջութեամբ
Line: 11    քաջահաւան եղեալ քահանային Տեառըն՝
Line: 12    պատրաստական յօրինէր զպէտս կազմութեան
Line: 13    նուիրական տանն ըստ օրինակի խաչազարդ
Line: 14    պայծառութեանն։ Այլ նոքա հեղգական
Line: 15    ծուլութեամբ չժամանէին հասանել յանբաւ գործոյն.
Line: 16    եւ յայնժամ տեսիլ Աստուծոյ երեւէր ՛ի
Line: 17    վերայ պատրիարգին Եղիազարու, զի մի́ պղերգասցի
Line: 18    երթալ օծանել զխաչն Քրիստոսի. որոյ
Line: 19    պարառաբար յարուցեալ յառաւօտուն փութապէս
Line: 20    հասանէր ՛ի կարգեալ եկեղեցին ՛ի վիճակն
Line: 21    Գիս անուամբ նահանգին։ Եւ յայնժամ իշխանն
Line: 22    մեծ չուեալ էր ՛ի կողմանս հարաւոյ ՛ի Սիսականացն
Line: 23    գաւառ։ Եւ վասն զի նմանակիր առաքելոցն
Line: 24    էր բանիւք եւ գործովք՝ զպատրանաց ցնորս
Line: 25    վրէժխնդրութեամբ վանէր, զորինչ զճշմարտութիւն
Line: 26    ծաղկէր՝ պսակ պարծանաց վարկանէր.
Line: 27    ծանուցանէր, թէ աստուածպաշտութեանն է խորհուրդ
Page: 253   Line: 1    զարմանագործ տեսլեանն, որ երբեմն առ
Line: 2    Իսրայէլ քահանայ, եւ ընդունէր զնա իբր զԱստուծոյ
Line: 3    սպասաւոր։ Եւ հանեալ մասն ՛ի սրբոյ
Line: 4    խաչէն Մաշտոցի դնէր ՛ի փայտակերտ նորոգաշէն
Line: 5    նշանն. օծանէր զնա իւղովն օրհնութեամբ եւ
Line: 6    կանգնեալ ՛ի մէջ եկեղեցւոյն՝ առնէր նաւակատիս
Line: 7    մեծապէս խնկովք, հռչակաւոր հանդիսիւք
Line: 8    եկեղեցական ուխտիւ եւ հաւատացելոց դասուք։



Next part


This text is part of the TITUS edition of Movses Kalankatowaci, Patmowtiwn Alowanic Asxarhi.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 23.8.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.