TITUS
Movses Xorenaci, Patmowtiwn Hayoc
Part No. 194
Previous part

Chapter: 68  
Կ՜Ը
Line: 8 
Sentence: 1   Ողբք վասն բառնալոյ թագաւորութեանն Հայոց յազգէն Արշակունեաց, եւ
Line: 9 
եպիսկոպոսապետութիւնն յազգէն սրբոյն Գրիգորի։


Line: 10    Sentence: 2   Ողբամ զքեզ, Հայոց աշխարհ, ողբամ զքեզ, հանուրց հիւսիսականաց
Line: 11    վեհագոյն. Sentence: 3      զի բարձաւ թագաւոր եւ քահանայ, խորհրդական եւ
Line: 12    ուսուցող. Sentence: 4      վրդովեցաւ խաղաղութիւն, արմատացաւ անկարգութիւն.

Line: 13    Sentence: 5   դրդուեցաւ ուղղափառութիւն, կայկայեցաւ տգիտութեամբ չարափառութիւն։

Line: 14    Sentence: 6   Ողորմիմ քեզ, եկեղեցի Հայաստանեայց, խրթնացեալ ի բարեզարդութենէ
Line: 15    բերմին, ի քաջէն զրկեալ ի հովուէ եւ ի հովուակցէ։ Sentence: 7   Ոչ եւս
Page: 359   Line: 1    Տեսանեմ զբանաւոր քո հօտ ի վայրի դալարւոջ եւ ոչ ի ջուրս
Line: 2    հանգստեան սնեալ, եւ ոչ ի փարախ հաւաքեալ՝ զգուշանալով ի գայլոց,
Line: 3    այլ ցրուեալ անապատաց եւ գահավիժութեանց։

Line: 4    Sentence: 8   Երանի առաջնոյ եւ երկրորդի փոփոխմանն. Sentence: 9   զի էր ինչ ժամանակ
Line: 5    հեռանայլոյ փեսային եւ փեսաւիրին, եւ հարսնդ համբերեցեր՝
Line: 6    ողջախոհութեամբ զամուսնութիւն պահելո, որպէս ոմն նախ քան զմեզ
Line: 7    իմաստասիրեաց։ Sentence: 10   Դարձեալ մինչ երբեմն ոմն սեղեխաբար յանդգնեալ
Line: 8    յարձակեցաւ յանարատ առագաստդ՝ եւ հարսնդ ոչ աղդեղացար. Sentence: 11   թէպէտ
Line: 9    եւ բ-նութիւնն զփեսայն ի բաց վարեաց, որդւոցն բարձրացելոց
Line: 10    անարգելով զծնողն, համայն եւ խորթոցն ըստ արժանեացն զօտար
Line: 11    հայրն եւ զեկամուտ յօրայն. Sentence: 12      սակայն դու եւ ոչ յայնմ զքեզ ամայի
Line: 12    բոլորիցն ցուցեր. Sentence: 13      զանդրէն քոյոյն յուսալով դարձ հովուակցաւն, ոչ
Line: 13    որպէս տայգերբ, այլ որպէս նոյնազաւակ զուգահարբ, զմանկունսն
Line: 14    փայփայեցեր։ Sentence: 14   Իսկ յերրորդ հեռանալս ոչ է ակնկալութիւն դարձի,
Line: 15    լուծեալ ի մարմնոյս ընկերաւն եւ գործակցաւն։

Page: 360   Line: 1    Ընդ Քրիստոսի լաւ է նոցա բնակել, եւ յԱբրահամեանն հանգչել
Line: 2    ի գոգս, եւ զհրեշտակացն տեսանել զպարաւորութիւնս։ Sentence: 15   Բայց անհոգող
Line: 3    դու այրութեամբդ, եւ եղկելիք մեք՝ որ զրկեալք եմք ի հայրենի
Line: 4    վերակացութենէն։ Sentence: 16   Զի ոչ որպէս ի հնումն ժողովուրդն այն, այլ առաւել
Line: 5    մերս է թշուառութիւն։ Sentence: 17   Վասն զի Մովսէս բարձեալ լինի, եւ Յեսու ոչ
Line: 6    յաջորդէ՝ առաջնորդել յերկիրն Աւետեաց։ Sentence: 18   Ռոբովամ մերժեցաւ յիւրմէ
Line: 7    ժողովրդենէն, եւ փոխանորդեաց որդին Նաբատայ. Sentence: 19   եւ զայրն Աստուծոյ
Line: 8    ծախեաց ոչ առիւծ, այլ կատարումն ժամանակի։ Sentence: 20      Եղեա համբարձաւ, եւ
Line: 9    Եղիսէէ ոչ մնաց կրկին ոգւով օծանել զՅէու. Sentence: 21      այլ Ազայէլ հրաւիրեցաւ
Line: 10    ի կոտորել զԻսրայէլ։ Sentence: 22   Ի Գերութիւն վարեցաւ Սեդեկիայ եւ Զօրաբաբէլ
Line: 11    ոչ ուրեք է, որ նորոգէ զպետութիւնն։ Sentence: 23   Անտիոքոս բռնադատէ թողուլ
Line: 12    զօրէնս Հայրենիս, եւ Մատաթիայ ոչ ընդդիմակայէ. Sentence: 24   պատերազմ զմեզ
Line: 13    շուրջ պաշարէ, եւ Մակաբէ ոչ փրկէ։ Sentence: 25      Այժմ մարտք ի ներքուստ
Line: 14    եւ արհաւիրք արտաքուստ. Sentence: 26   արհաւիրք ի հեթանոսաց եւ մարտք ի հերձուածողաց,
Line: 15    եւ խորհրդականն չէ ի միջի, որ խրատէր եւ յարմարէր ի
Line: 16    պատերազմ։

Line: 17    Sentence: 27   Աւաղ զրկանացս, աւաղ թշուառական պատմութեանս. Sentence: 28   որպէս
Line: 18    զախտս հանդուրժեցից բերել. Sentence: 29      զիարդ զմիտս իմ եւ զլեզուս պնդեցից, եւ
Page: 361   Line: 1    հատուցից զբանս հարցն՝ փոխանակ ծննդեանն եւ սննդեանն։ Sentence: 30   Քանզի
Line: 2    ծնան զիս իւրեանց վարդապետութեամբն եւ սնուցին, առ այլս առաքելով
Line: 3    աճեցուցանել։ Sentence: 31   Եւ մինչ նոքա զմերն յուսային զդարձ, եւ պատուասիրել
Line: 4    իմով ամենիմաստ արուեստիւս եւ կատարելագոյն յարմարութեամբս,
Line: 5    համայն եւ մեք փութապէս դիմեալք ի Բիւզանդիոյ, յուսայաք հարսանեաց
Line: 6    պարել, անվեհեր երագութեամբ կրթեալք, եւ առագաստի ասել
Line: 7    երգս, - արդ փոխանակ խրախճանութեանն ի վերայ գերեզմանի ողբս
Line: 8    ասելով ողորմելի հառաչեմ. Sentence: 32      ուր եւ ոչ տեսութեանն ժամանեցի աչաց
Line: 9    նոցա կափուցման, եւ լսելի զվերջին բարբառն եւ զօրհնութիւն։

Line: 10    Sentence: 33   Այսպիսեաւ անձկաւ հեղձամղձուկ եղեալ՝ վտանգիմ կարօտութեամբ
Line: 11    մերոյ հօրն։ Sentence: 34   Ուր է քաղցր աչացն հանդարտութիւն առ ուղիղս
Line: 12    եւ ահաւորութիւն առ թիւրս. Sentence: 35      ուր զուարթ շրթանցն ժպտումն առ բարի
Line: 13    աշակերտացն հանդիպումն. Sentence: 36   ուր խնդամիտ սիրտն ընդունող արբանեկաց.

Line: 14    Sentence: 37   ուր երկայն ճանապարհաց յոյսն հեղտացուցիչ, աշխատութեանցն
Line: 15    հանգուցանող։ Sentence: 38   Կորեաւ ժողովողն, թագեաւ նաւահանգիստն, ելիք
Line: 16    օգնականն, լռեաց ձայնն յորդորեցուցիչ։

Page: 362   Line: 1    Ով այսուհետեւ զմերս յարգեսցէ զուսումն. Sentence: 39   ով ուրախասցի ընդ
Line: 2    յառաջադիմութիւն աշակերտիս. Sentence: 40   ով զհայրականն բարբառեսցի զուարճութիւն,
Line: 3    մասամբ ինչ յաղթահարեալ յորդւոյս։ Sentence: 41      Ով կարկեսցէ
Line: 4    զյանդգնութիւն ընդդէմ առողջ վարդապետութեան հակառակ յարուցելոցն,
Line: 5    որք ամենայն բանիւ քակտեալք եւ քայքայեալք՝ յոլովս փոփոխեն
Line: 6    վարդապետս եւ բազում գիրս, որպէս ասաց ոմն ի հարցն առ ամենայն
Line: 7    բան նմանապէս դժուարին, եւ չար օրինակ անձանց գրեն զայն՝
Line: 8    զծիծաղելն զմեօք եւ զարհամարհելն իբրեւ զանհաստատնովք, եւ որ ինչ
Line: 9    պիտանացու ունիցի արուեստ։ Sentence: 42      Ով զնոսա ըմբերանեսցէ սաստելով, եւ
Line: 10    զմեզ սփոփեսցէ գովելով, եւ չափ դնիցէ բանի եւ լռութեան։

Line: 11    Sentence: 43   Զմտաւ զայսոսիկ ածելով՝ հառաչումն յիս ի ներքս ընթանայ եւ
Line: 12    արտօսր, եւ կամեցուցանէ բարբառել բան տխրական եւ սգաւոր։ Sentence: 44   Եւ ոչ
Line: 13    գիտեմ, եթէ զիարդ յարմարեցից զողբերգութիւնս, եւ կամ զով արտասուեցից.

Line: 14    Sentence: 45   զհէքն իմ մանուկ եւ թագաւոր, զխորհրդակցութեամբ վատթարն, զազգաւ ի բաց
Line: 15    ընկեցիկն, եւ նախ քան զմահուն մեռելութիւն՝
Line: 16    անփառութեամբ յաթոռոյն ի վայր կործանեալ, եթէ զիս ինքն, զի
Line: 17    վերացաւ ի գլխոյս փարթամացուցիչ պսակն գեղեցիկ եւ կենցաղօգուտ.

Page: 363   Line: 1    զհայրն իմ եւ զքահանայապետ, զմիտսն վսեմացեալս, որ երթայր տանէր
Line: 2    կատարեալ բան, որով վարէրն եւ յարմարէր, եւ զերասանակս ի բուռն
Line: 3    առեալ՝ ուղղէր զդէմսն եւ սանձահարէր զլեզուս օտարաձայնս, եթէ զիս,
Line: 4    թափուր ի Հոգւոյն մնացեալս խանդից եւ ցականեալ. Sentence: 46   զծնողն իմ, աղբիւր
Line: 5    վարդապետական, զարդարութեանն ոռոգող, եւ հեղեղաւ զամբարշտութիւն
Line: 6    արտաքս սահմանելով, եթէ զիս, երաշտացեալ եւ թարշամեալ
Line: 7    պասքութեամբ արբուցմանց խրատու. Sentence: 47   զաշխարհիս եկեալ աղէտս, եթէ
Line: 8    զապագայիցն ակնկալութիւն։

Line: 9    Sentence: 48   Ով մեզ յայսոսիկ ճառակցէ հաւասարելով տրտմութեանս, եւ
Line: 10    օգնեսցէ ախտակցելով ասիցս, կամ յարձանս փորագրել։ Sentence: 49   Զարթիր,
Line: 11    Երեմիաս, զարթիր եւ ողբա հանդերձ մարգարէանալով որ ինչ թշուառացաքս
Line: 12    եւ որ ինչ թշուառանալոցս եմք. Sentence: 50   գուշակեա զյառնել հովուաց
Line: 13    տգիտաց, որպէս երբեմն Զաքարիաս յԻսրայէլին։

Line: 14    Sentence: 51   Վարդապետք տխմարք եւ ինկնահաճք, անձամբ առեալ պատիւ եւ
Line: 15    ոչ յԱստուծոյ կոչեցեալ. Sentence: 52   արծաթով ընտրեալք եւ ոչ Հոգւով. Sentence: 53   ոսկեսէրք,
Page: 364   Line: 1    նախանձոտք, թողեալ զհեզութիւն, յորում Աստուած բնակէ, եւ գայլք
Line: 2    եղեալ՝ զիւրեանց հօտս գիշատելով։

Line: 3    Sentence: 54   Կրօնաւորք կեղծաւորք, անձնացոյցք սնափառք, պատուասէրք
Line: 4    քան թէ աստուածասէրք։

Line: 5    Sentence: 55   Վիճակաւորք հպարտք, դատարկակացք, զրաբանք, ծոյլք ատեցողք
Line: 6    արուեստից եւ վարդապետական բանից, սիրողք վաճառաց եւ կատակերգութեանց։

Line: 7    Sentence: 56   Աշակերտք հեղգք առ ուսումն եւ փոյթք առ ի վարդապետել, որք
Line: 8    նախ քան զտեսութիւնն աստուածաբանք։

Line: 9    Sentence: 57   Ժողովրդականք վէսք, ստահակք, մեծախօսք, անվաստակք, արբեցողք,
Line: 10    վնասակարք, փախչողք ի ժառանգութենէ։

Line: 11    Sentence: 58   Զօրականք անարիք, սնապարծք, զինատեացք, պղերգք, հեշտասէրք,
Line: 12    անժուժկալք, կողոպտիչք, գինարբուք, յուզարկուք, համաբարոյք
Line: 13    աւազակաց։

Line: 14    Sentence: 59   Իշխանք ապստամբք, գողակիցք գողոց, կծլիք, կծծիք, ժլատք,
Line: 15    ագահք, յափշտակողք, աշխարհաւերք, աղտեղասէրք, ծառայիցն համամիտք։

Line: 16    Sentence: 60   Դատաւորք տմարտիք, սուտք, խաբողք, կաշառառուք, անընտրողք
Line: 17    իրաւանց, անհաստատք, հակառակողք։ Sentence: 61   Եւ բարձումն առ հասարակ
Line: 18    յամենեցունց սիրոյ եւ ամօթոյ։

Line: 19    Sentence: 62   Եւ ապա յանդիմանութիւն այսոցիկ զինչ, եթէ ոչ անտես առնել
Line: 20    Աստուծոյ, եւ տարերց փոփոխել զբնութիւնս իւրեանց։ Sentence: 63   Գարուն
Page: 365   Line: 1    երաշտացեալ, ամառն անձրեւայոյզ, աշուն ձմեռացեալ, ձմեռն
Line: 2    սաստկասառոյց, մրրկալից, յերկարացեալ. Sentence: 64   հողմք բքաւորք, խորշակաբերք,
Line: 3    ախտահաւաքք. Sentence: 65   ամբք հրընկէցք, կարկտածուք. Sentence: 66      անձրեւք անժամանակք
Line: 4    եւ անպիտանք. Sentence: 67   օդք դառնաշունչք, եղեմնարկուք. Sentence: 68   ջրոց առաւելուլն
Line: 5    անօգուտ եւ նուազելն անհնարաւոր. Sentence: 69   երկրի անբերութիւնք պտղոց եւ
Line: 6    անաճելիութիւնք կենդանեաց, այլ եւ սասանմունք եւ դղրդմունք։ Sentence: 70      Եւ
Line: 7    իվերայ այսր ամենայնի խռովութիւնք յամենայն կողմանց, ըստ այնմ
Line: 8    եթէ չիք խաղաղութիւն ամբարշտաց։

Line: 9    Sentence: 71   Զի թագաւորք տիրեալք խիստք եւչարաչարք բեէինս բառնալով
Line: 10    ծանունս եւ դժուարակիրս, հրամանս տալով անտանելիս. Sentence: 72      վերակացուք
Line: 11    անհարթարարք, անողորմք. Sentence: 73   սիրելիք դաւաճանեալք, եւ թշնամիք զօրացեալք.

Line: 12    Sentence: 74   հաւատ վաճառեալ ընդ սնոտի կենցաղոյս։ Sentence: 75   Հէնք եկեալ անհատք
Line: 13    եւ յոլովից կողմանց. Sentence: 76   գերփումն տանց եւ յափշտակութիւն ստացուածոց.

Line: 14    Sentence: 77   կապումն գլխաւորաց եւ բանտք յայտնեաց. Sentence: 78   յօտարութիւն վտարումն
Line: 15    ազատաց եւ անթիւ նեղութիւնք ռամկաց. Sentence: 79   առումն քաղաքաց եւ քանդումն
Line: 16    ամրոցաց. Sentence: 80      աւերում աւանաց եւ հրդեհումն շինուածոց. Sentence: 81   սովք
Page: 366   Line: 1    անբաւք եւ հիւանդութիւնք եւ մահք բազմօրինակք. Sentence: 82   աստուածպաշտութիւն
Line: 2    մոռացեալ, եւ ակնկալութիւն գեհենի։

Line: 3    Sentence: 83   Յորմէ պահեսցէ զմեզ Քրիստոս Աստուած, եւ զամենեսեան՝ ոյք
Line: 4    երկրպագէն նմա ճշմարտութեամբ. Sentence: 84   եւ նմափառք յամենայն եղանակացս.

Line: 5    Sentence: 85   ամէն։

Line: 6    Sentence: 86   Աւարտեցան գիրք երրորդ, յանկ ելանելոյ Պատմութեան
Line: 7    Հայոց Մեծաց։

This text is part of the TITUS edition of Movses Xorenaci, Patmowtiwn Hayoc.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 9.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.