TITUS
Author: Vagbh.
Vāgbhaṭa
Text: AHS
Aṣṭāṅgahr̥dayasaṃhitā
On
the
basis
of
several
printed
editions
of
the
Aṣṭāṅgahr̥dayasaṃhitā
transcribed
and
entered
by
R.E
.
Emmerick
and
R
.
P
.
Das
(das@indologie.uni-halle.de)
and
first
published
electronically
on
the
INDOLOGY
file
server
,
ftp.bcc.ac.uk
:/pub/users/ucgadkw/indology/texts
London
1997;
TITUS
version
by
Jost
Gippert
,
Frankfurt
a/M
, 28.2.1998 / 21.6.1998 / 15.3.2000 / 1.6.2000 / 3.12.2008
***
Copyright
1997
R.P
.
Das
and
R.E
.
Emmerick
***
The
copyright
holders
give
permission
for
this
file
to
be
distributed
freely
for
academic
,
non-commercial
purposes
.
This
file
may
not
be
sold
or
distributed
in
any
manner
requiring
payment
,
either
alone
,
or
with
other
texts
.
And
it
must
not
be
used
as
part
of
any
software
system
which
is
sold
or
distributed
other
than
freely
.
If
you
desire
to
make
such
use
of
this
file
,
you
must
contact
the
copyright
holders
for
permission
to
do
so
.
Any
(free)
software
system
that
makes
use
of
this
file
must
include
a
clear
acknowledgement
of
the
copyright
holders
'
copyright
which
should
display
each
time
the
program
runs
.
The
copyright
holders
would
be
grateful
to
be
informed
of
any
substantial
uses
made
of
this
file
.
[The
sign
ū (wͦ170)
marking
extra
verses
has
been
replaced
by
x
:
JG]
[The
sign
Î (wͦ167)
marking
extra
verses
has
been
replaced
by
=
:
JG]
[N.B
.:
The
anunāsika
symbol
(
m̐
)
is
not
represented
by
a
seven
bit
substitution
but
by
wͦ192
in
the
original
file
.
JG]
Sūtrastʰāna
1
Sutra: 1
Adhyaya: 1
Verse: 1
Halfverse: ab
rāgādi
-rogān
satatānuṣaktān
a
-śeṣa
-kāya
-prasr̥tān
a
-śeṣān
\
Halfverse: cd
autsukya
-mohā
-rati
-dāñ
jagʰāna
yo
'
-pūrva
-vaidyāya
namo
'stu
tasmai
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
āyuḥ
-kāmayamānena
dʰarmārtʰa
-sukʰa
-sādʰanam
\
Halfverse: cd
āyur
-vedopadeśeṣu
vidʰeyaḥ
param
ādaraḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
brahmā
smr̥tvāyuṣo
vedaṃ
prajāpatim
ajigrahat
\
Halfverse: cd
so
'śvinau
tau
sahasrākṣaṃ
so
'tri
-putrādikān
munīn
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
te
'gniveśādikāṃs
te
tu
pr̥tʰak
tantrāṇi
tenire
\
Halfverse: cd
tebʰyo
'ti
-viprakīrṇebʰyaḥ
prāyaḥ
sāra
-taroccayaḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
kriyate
'ṣṭāṅga
-hr̥dayaṃ
nāti
-saṃkṣepa
-vistaram
\
Halfverse: cd
kāya
-bāla
-grahordʰvāṅga
-śalya
-daṃṣṭrā
-jarā
-vr̥ṣān
\\ 5 \\
Halfverse: bV
nāti
-saṃkṣipta
-vistr̥tam
Verse: 6
Halfverse: ab
aṣṭāv
aṅgāni
tasyāhuś
cikitsā
yeṣu
saṃśritā
\
Halfverse: cd
vāyuḥ
pittaṃ
kapʰaś
ceti
trayo
doṣāḥ
samāsataḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
vikr̥tā
-vikr̥tā
dehaṃ
gʰnanti
te
vartayanti
ca
\
Halfverse: cd
te
vyāpino
'pi
hr̥n
-nābʰyor
adʰo
-madʰyordʰva
-saṃśrayāḥ
\\ 7 \\
Halfverse: bV
gʰnanti
te
vardʰayanti
ca
Verse: 8
Halfverse: ab
vayo
-'ho
-rātri
-bʰuktānāṃ
te
'nta
-madʰyādi
-gāḥ
kramāt
\
Halfverse: cd
tair
bʰaved
viṣamas
tīkṣṇo
mandaś
cāgniḥ
samaiḥ
samaḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
koṣṭʰaḥ
krūro
mr̥dur
madʰyo
madʰyaḥ
syāt
taiḥ
samair
api
\
Halfverse: cd
śukrārtava
-stʰair
janmādau
viṣeṇeva
viṣa
-krimeḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
taiś
ca
tisraḥ
prakr̥tayo
hīna
-madʰyottamāḥ
pr̥tʰak
\
Halfverse: cd
sama
-dʰātuḥ
samastāsu
śreṣṭʰā
nindyā
dvi
-doṣa
-jāḥ
\\ 10 \\
Halfverse: cV
sama
-dʰātuḥ
samais
tāsu
Verse: 11
Halfverse: ab
tatra
rūkṣo
lagʰuḥ
śītaḥ
kʰaraḥ
sūkṣmaś
calo
'nilaḥ
\
Halfverse: cd
pittaṃ
sa
-sneha
-tīkṣṇoṣṇaṃ
lagʰu
visraṃ
saraṃ
dravam
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
snigdʰaḥ
śīto
gurur
mandaḥ
ślakṣṇo
mr̥tsnaḥ
stʰiraḥ
kapʰaḥ
\
Halfverse: cd
saṃsargaḥ
saṃnipātaś
ca
tad
-dvi
-tri
-kṣaya
-kopataḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
rasāsr̥ṅ
-māṃsa
-medo
-'stʰi
-majja
-śukrāṇi
dʰātavaḥ
\
Halfverse: cd
sapta
dūṣyā
malā
mūtra
-śakr̥t
-svedādayo
'pi
ca
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
vr̥ddʰiḥ
samānaiḥ
sarveṣāṃ
viparītair
viparyayaḥ
\
Halfverse: cd
rasāḥ
svādv
-amla
-lavaṇa
-tiktoṣaṇa
-kaṣāyakāḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
ṣaḍ
dravyam
āśritās
te
ca
yatʰā
-pūrvaṃ
balāvahāḥ
\
Halfverse: cd
tatrādyā
mārutaṃ
gʰnanti
trayas
tiktādayaḥ
kapʰam
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
kaṣāya
-tikta
-madʰurāḥ
pittam
anye
tu
kurvate
\
Halfverse: cd
śamanaṃ
kopanaṃ
svastʰa
-hitaṃ
dravyam
iti
tri
-dʰā
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
uṣṇa
-śīta
-guṇotkarṣāt
tatra
vīryaṃ
dvi
-dʰā
smr̥tam
\
Halfverse: cd
tri
-dʰā
vipāko
dravyasya
svādv
-amla
-kaṭukātmakaḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
guru
-manda
-hima
-snigdʰa
-ślakṣṇa
-sāndra
-mr̥du
-stʰirāḥ
\
Halfverse: cd
guṇāḥ
sa
-sūkṣma
-viśadā
viṃśatiḥ
sa
-viparyayāḥ
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
kālārtʰa
-karmaṇāṃ
yogo
hīna
-mitʰyāti
-mātrakaḥ
\
Halfverse: cd
samyag
-yogaś
ca
vijñeyo
rogārogyaika
-kāraṇam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
rogas
tu
doṣa
-vaiṣamyaṃ
doṣa
-sāmyam
a
-roga
-tā
\
Halfverse: cd
nijāgantu
-vibʰāgena
tatra
rogā
dvi
-dʰā
smr̥tāḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
teṣāṃ
kāya
-mano
-bʰedād
adʰiṣṭʰānam
api
dvi
-dʰā
\
Halfverse: cd
rajas
tamaś
ca
manaso
dvau
ca
doṣāv
udāhr̥tau
\\ 21 \\
Halfverse: dV
'tra
dvau
doṣāv
udāhr̥tau
Verse: 22
Halfverse: ab
darśana
-sparśana
-praśnaiḥ
parīkṣeta
ca
rogiṇam
\
Halfverse: cd
rogaṃ
nidāna
-prāg
-rūpa
-lakṣaṇopaśayāptibʰiḥ
\\ 22 \\
Halfverse: bV
saṃparīkṣeta
rogiṇam
Halfverse: bV2
parīkṣetātʰa
rogiṇam
Verse: 23
Halfverse: ab
bʰūmi
-deha
-prabʰedena
deśam
āhur
iha
dvi
-dʰā
\
Halfverse: cd
jāṅgalaṃ
vāta
-bʰūyiṣṭʰam
anūpaṃ
tu
kapʰolbaṇam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
sādʰāraṇaṃ
sama
-malaṃ
tri
-dʰā
bʰū
-deśam
ādiśet
\
Halfverse: cd
kṣaṇādir
vyādʰy
-avastʰā
ca
kālo
bʰeṣaja
-yoga
-kr̥t
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
śodʰanaṃ
śamanaṃ
ceti
samāsād
auṣadʰaṃ
dvi
-dʰā
\
Halfverse: cd
śarīra
-jānāṃ
doṣāṇāṃ
krameṇa
paramauṣadʰam
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
vastir
vireko
vamanaṃ
tatʰā
tailaṃ
gʰr̥taṃ
madʰu
\
Halfverse: cd
dʰī
-dʰairyātmādi
-vijñānaṃ
mano
-doṣauṣadʰaṃ
param
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
bʰiṣag
dravyāṇy
upastʰātā
rogī
pāda
-catuṣṭayam
\
Halfverse: cd
cikitsitasya
nirdiṣṭaṃ
praty
-ekaṃ
tac
catur
-guṇam
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
dakṣas
tīrtʰātta
-śāstrārtʰo
dr̥ṣṭa
-karmā
śucir
bʰiṣak
\
Halfverse: cd
bahu
-kalpaṃ
bahu
-guṇaṃ
saṃpannaṃ
yogyam
auṣadʰam
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
anuraktaḥ
śucir
dakṣo
buddʰi
-mān
paricārakaḥ
\
Halfverse: cd
āḍʰyo
rogī
bʰiṣag
-vaśyo
jñāpakaḥ
sat
-tva
-vān
api
\\ 29 \\
Verse: 29+(1)
Halfverse: ab
sādʰyo
'
-sādʰya
iti
vyādʰir
dvi
-dʰā
tau
tu
punar
dvi
-dʰā
\
Halfverse: cd
su
-sādʰyaḥ
kr̥ccʰra
-sādʰyaś
ca
yāpyo
yaś
cān
-upakramaḥ
\\ 29+(1) \\
Verse: 30
Halfverse: ab
sarvauṣadʰa
-kṣame
dehe
yūnaḥ
puṃso
jitātmanaḥ
\
Halfverse: cd
a
-marma
-go
'lpa
-hetv
-agra
-rūpa
-rūpo
'n
-upadravaḥ
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
a
-tulya
-dūṣya
-deśartu
-prakr̥tiḥ
pāda
-saṃpadi
\
Halfverse: cd
graheṣv
anu
-guṇeṣv
eka
-doṣa
-mārgo
navaḥ
sukʰaḥ
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
śastrādi
-sādʰanaḥ
kr̥ccʰraḥ
saṃkare
ca
tato
gadaḥ
\
Halfverse: cd
śeṣa
-tvād
āyuṣo
yāpyaḥ
patʰyābʰyāsād
viparyaye
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
an
-upakrama
eva
syāt
stʰito
'ty
-anta
-viparyaye
\
Halfverse: cd
autsukya
-mohā
-rati
-kr̥d
dr̥ṣṭa
-riṣṭo
'kṣa
-nāśanaḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
tyajed
ārtaṃ
bʰiṣag
-bʰūpair
dviṣṭaṃ
teṣāṃ
dviṣaṃ
dviṣam
\
Halfverse: cd
hīnopakaraṇaṃ
vyagram
a
-vidʰeyaṃ
gatāyuṣam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
caṇḍaṃ
śokāturaṃ
bʰīruṃ
kr̥ta
-gʰnaṃ
vaidya
-māninam
\
Halfverse: cd
tantrasyāsya
paraṃ
cāto
vakṣyate
'dʰyāya
-saṃgrahaḥ
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
āyuṣ
-kāma
-dinartv
-īhā
-rogān
-utpādana
-dravāḥ
\
Halfverse: cd
anna
-jñānānna
-saṃrakṣā
-mātrā
-dravya
-rasāśrayāḥ
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
doṣādi
-jñāna
-tad
-bʰeda
-tac
-cikitsā
-dvy
-upakramāḥ
\
Halfverse: cd
śuddʰy
-ādi
-snehana
-sveda
-rekāstʰāpana
-nāvanam
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
dʰūma
-gaṇḍūṣa
-dr̥k
-seka
-tr̥pti
-yantraka
-śastrakam
\
Halfverse: cd
sirā
-vidʰiḥ
śalya
-vidʰiḥ
śastra
-kṣārāgni
-karmikau
\\ 38 \\
Halfverse: cV
sirā
-vyadʰaḥ
śalya
-vidʰiḥ
Verse: 39
Halfverse: ab
sūtra
-stʰānam
ime
'dʰyāyās
triṃśac
cʰārīram
ucyate
\
Halfverse: cd
garbʰāvakrānti
-tad
-vyāpad
-aṅga
-marma
-vibʰāgikam
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
vikr̥tir
dūta
-jaṃ
ṣaṣṭʰaṃ
nidānaṃ
sārvarogikam
\
Halfverse: cd
jvarāsr̥k
-śvāsa
-yakṣmādi
-madādy
-arśo
-'tisāriṇām
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
mūtrāgʰāta
-pramehāṇāṃ
vidradʰy
-ādy
-udarasya
ca
\
Halfverse: cd
pāṇḍu
-kuṣṭʰānilārtānāṃ
vātāsrasya
ca
ṣo
-ḍaśa
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
cikitsitaṃ
jvare
rakte
kāse
śvāse
ca
yakṣmaṇi
\
Halfverse: cd
vamau
madātyaye
'rśaḥsu
viṣi
dvau
dvau
ca
mūtrite
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
vidradʰau
gulma
-jaṭʰara
-pāṇḍu
-śopʰa
-visarpiṣu
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰa
-śvitrānila
-vyādʰi
-vātāsreṣu
cikitsitam
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
dvā
-viṃśatir
ime
'dʰyāyāḥ
kalpa
-siddʰir
ataḥ
param
\
Halfverse: cd
kalpo
vamer
virekasya
tat
-siddʰir
vasti
-kalpanā
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
siddʰir
vasty
-āpadāṃ
ṣaṣṭʰo
dravya
-kalpo
'ta
uttaram
\
Halfverse: cd
bālopacāre
tad
-vyādʰau
tad
-grahe
dvau
ca
bʰūta
-ge
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
unmāde
'tʰa
smr̥ti
-bʰraṃśe
dvau
dvau
vartmasu
saṃdʰiṣu
\
Halfverse: cd
dr̥k
-tamo
-liṅga
-nāśeṣu
trayo
dvau
dvau
ca
sarva
-ge
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
karṇa
-nāsā
-mukʰa
-śiro
-vraṇe
bʰaṅge
bʰagandare
\
Halfverse: cd
grantʰy
-ādau
kṣudra
-rogeṣu
guhya
-roge
pr̥tʰag
dvayam
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
viṣe
bʰujaṅge
kīṭeṣu
mūṣakeṣu
rasāyane
\
Halfverse: cd
catvāriṃśo
'n
-apatyānām
adʰyāyo
bīja
-poṣaṇaḥ
\\ 48 \\
Halfverse: dV
adʰyāyo
bīja
-poṣaṇe
Halfverse: x
ity
adʰyāya
-śataṃ
viṃśaṃ
ṣaḍbʰiḥ
stʰānair
udīritam
\\
48x
\\
Adhyaya: 2
Sūtrastʰāna
2
Verse: 1
Halfverse: ab
brāhme
muhūrta
uttiṣṭʰet
svastʰo
rakṣārtʰam
āyuṣaḥ
\
Halfverse: cd
śarīra
-cintāṃ
nirvartya
kr̥ta
-śauca
-vidʰis
tataḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
arka
-nyagrodʰa
-kʰadira
-karañja
-kakubʰādi
-jam
\
Halfverse: cd
prātar
bʰuktvā
ca
mr̥dv
-agraṃ
kaṣāya
-kaṭu
-tiktakam
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
kanīny
-agra
-sama
-stʰaulyaṃ
praguṇaṃ
dvā
-daśāṅgulam
\
Halfverse: cd
bʰakṣayed
danta
-pavanaṃ
danta
-māṃsāny
a
-bādʰayan
\\ 3 \\
Halfverse: cV
bʰakṣayed
danta
-dʰavanaṃ
Verse: 4
Halfverse: ab
nādyād
a
-jīrṇa
-vamatʰu
-śvāsa
-kāsa
-jvarārditī
\
Halfverse: cd
tr̥ṣṇāsya
-pāka
-hr̥n
-netra
-śiraḥ
-karṇāmayī
ca
tat
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
sauvīram
añjanaṃ
nityaṃ
hitam
akṣṇos
tato
bʰajet
\
Halfverse: cd
cakṣus
tejo
-mayaṃ
tasya
viśeṣāc
cʰleṣmato
bʰayam
\\ 5 \\
Halfverse: dV
viśeṣāc
cʰleṣmaṇo
bʰayam
Verse: 5.1+1
Halfverse: ab
bʰukta
-vāṃś
ca
śiraḥ
-snātaḥ
śrāntaḥ
cʰardana
-nāvanaiḥ
\
Halfverse: cd
rātrau
jāgaritaś
cāpi
nāñjyāj
jvarita
eva
ca
\\ 5.1+1 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
yojayet
sapta
-rātre
'smāt
srāvaṇārtʰaṃ
rasāñjanam
\
Halfverse: cd
tato
nāvana
-gaṇḍūṣa
-dʰūma
-tāmbūla
-bʰāg
bʰavet
\\ 6 \\
Halfverse: bV
srāvaṇārtʰe
rasāñjanam
Verse: 7
Halfverse: ab
tāmbūlaṃ
kṣata
-pittāsra
-rūkṣotkupita
-cakṣuṣām
\
Halfverse: cd
viṣa
-mūrcʰā
-madārtānām
a
-patʰyaṃ
śoṣiṇām
api
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
abʰyaṅgam
ācaren
nityaṃ
sa
jarā
-śrama
-vāta
-hā
\
Halfverse: cd
dr̥ṣṭi
-prasāda
-puṣṭy
-āyuḥ
-svapna
-su
-tvak
-tva
-dārḍʰya
-kr̥t
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
śiraḥ
-śravaṇa
-pādeṣu
taṃ
viśeṣeṇa
śīlayet
\
Halfverse: cd
varjyo
'bʰyaṅgaḥ
kapʰa
-grasta
-kr̥ta
-saṃśuddʰy
-a
-jīrṇibʰiḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
lāgʰavaṃ
karma
-sāmartʰyaṃ
dīpto
'gnir
medasaḥ
kṣayaḥ
\
Halfverse: cd
vibʰakta
-gʰana
-gātra
-tvaṃ
vyāyāmād
upajāyate
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
vāta
-pittāmayī
bālo
vr̥ddʰo
'
-jīrṇo
ca
taṃ
tyajet
\
Halfverse: cd
ardʰa
-śaktyā
niṣevyas
tu
balibʰiḥ
snigdʰa
-bʰojibʰiḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
śīta
-kāle
vasante
ca
mandam
eva
tato
'nya
-dā
\
Halfverse: cd
taṃ
kr̥tvānu
-sukʰaṃ
dehaṃ
mardayec
ca
samantataḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
tr̥ṣṇā
kṣayaḥ
pratamako
rakta
-pittaṃ
śramaḥ
klamaḥ
\
Halfverse: cd
ati
-vyāyāmataḥ
kāso
jvaraś
cʰardiś
ca
jāyate
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
vyāyāma
-jāgarādʰva
-strī
-hāsya
-bʰāṣyādi
-sāhasam
\
Halfverse: cd
gajaṃ
siṃha
ivākarṣan
bʰajann
ati
vinaśyati
\\ 14 \\
Halfverse: dV
bʰajan
yato
'ti
naśyati
Verse: 15
Halfverse: ab
udvartanaṃ
kapʰa
-haraṃ
medasaḥ
pravilāyanam
\
Halfverse: cd
stʰirī
-karaṇam
aṅgānāṃ
tvak
-prasāda
-karaṃ
param
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
dīpanaṃ
vr̥ṣyam
āyuṣyaṃ
snānam
ūrjā
-bala
-pradam
\
Halfverse: cd
kaṇḍū
-mala
-śrama
-sveda
-tandrā
-tr̥ḍ
-dāha
-pāpma
-jit
\\ 16 \\
Halfverse: bV
snānam
ojo
-bala
-pradam
Verse: 17
Halfverse: ab
uṣṇāmbunādʰaḥ
-kāyasya
pariṣeko
balāvahaḥ
\
Halfverse: cd
tenaiva
tūttamāṅgasya
bala
-hr̥t
-keśa
-cakṣuṣām
\\ 17 \\
Halfverse: cV
tenaiva
cottamāṅgasya
Halfverse: cV2
sa
eva
cottamāṅgasya
Halfverse: cV3
sa
eva
tūttamāṅgasya
Verse: 18
Halfverse: ab
snānam
ardita
-netrāsya
-karṇa
-rogātisāriṣu
\
Halfverse: cd
ādʰmāna
-pīnasā
-jīrṇa
-bʰukta
-vatsu
ca
garhitam
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
jīrṇe
hitaṃ
mitaṃ
cādyān
na
vegān
īrayed
balāt
\
Halfverse: cd
na
vegito
'nya
-kāryaḥ
syān
nā
-jitvā
sādʰyam
āmayam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
sukʰārtʰāḥ
sarva
-bʰūtānāṃ
matāḥ
sarvāḥ
pravr̥ttayaḥ
\
Halfverse: cd
sukʰaṃ
ca
na
vinā
dʰarmāt
tasmād
dʰarma
-paro
bʰavet
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
bʰaktyā
kalyāṇa
-mitrāṇi
sevetetara
-dūra
-gaḥ
\
Halfverse: cd
hiṃsā
-steyān
yatʰā
-kāmaṃ
paiśunyaṃ
paruṣān
-r̥te
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
saṃbʰinnālāpaṃ
vyāpādam
abʰidʰyāṃ
dr̥g
-viparyayam
\
Halfverse: cd
pāpaṃ
karmeti
daśa
-dʰā
kāya
-vāṅ
-mānasais
tyajet
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
a
-vr̥tti
-vyādʰi
-śokārtān
anuvarteta
śaktitaḥ
\
Halfverse: cd
ātma
-vat
satataṃ
paśyed
api
kīṭa
-pipīlikam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
arcayed
deva
-go
-vipra
-vr̥ddʰa
-vaidya
-nr̥pātitʰīn
\
Halfverse: cd
vi
-mukʰān
nārtʰinaḥ
kuryān
nāvamanyeta
nākṣipet
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
upakāra
-pradʰānaḥ
syād
apakāra
-pare
'py
arau
\
Halfverse: cd
saṃpad
-vipatsv
eka
-manā
hetāv
īrṣyet
pʰale
na
tu
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
kāle
hitaṃ
mitaṃ
brūyād
a
-visaṃvādi
peśalam
\
Halfverse: cd
pūrvābʰibʰāṣī
su
-mukʰaḥ
su
-śīlaḥ
karuṇā
-mr̥duḥ
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
naikaḥ
sukʰī
na
sarva
-tra
viśrabdʰo
na
ca
śaṅkitaḥ
\
Halfverse: cd
na
kañ
-cid
ātmanaḥ
śatruṃ
nātmānaṃ
kasya
-cid
ripum
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
prakāśayen
nāpamānaṃ
na
ca
niḥ
-sneha
-tāṃ
prabʰoḥ
\
Halfverse: cd
janasyāśayam
ālakṣya
yo
yatʰā
parituṣyati
\\ 28 \\
Halfverse: aV
prakāśayen
nāvamānaṃ
Verse: 29
Halfverse: ab
taṃ
tatʰaivānuvarteta
parārādʰana
-paṇḍitaḥ
\
Halfverse: cd
na
pīḍayed
indriyāṇi
na
caitāny
ati
lālayet
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
tri
-varga
-śūnyaṃ
nārambʰaṃ
bʰajet
taṃ
cā
-virodʰayan
\
Halfverse: cd
anuyāyāt
prati
-padaṃ
sarva
-dʰarmeṣu
madʰyamām
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
nīca
-roma
-nakʰa
-śmaśrur
nir
-malāṅgʰri
-malāyanaḥ
\
Halfverse: cd
snāna
-śīlaḥ
su
-surabʰiḥ
su
-veṣo
'n
-ulbaṇojjvalaḥ
\\ 31 \\
Halfverse: cV
snāna
-śīlaḥ
sa
-surabʰiḥ
Verse: 32
Halfverse: ab
dʰārayet
satataṃ
ratna
-siddʰa
-mantra
-mahauṣadʰīḥ
\
Halfverse: cd
sātapa
-tra
-pada
-trāṇo
vicared
yuga
-mātra
-dr̥k
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
niśi
cātyayike
kārye
daṇḍī
maulī
sahāya
-vān
\
Halfverse: cd
caitya
-pūjya
-dʰvajā
-śasta
-ccʰāyā
-bʰasma
-tuṣā
-śucīn
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
nākrāmec
cʰarkarā
-loṣṭa
-bali
-snāna
-bʰuvo
na
ca
\
Halfverse: cd
nadīṃ
taren
na
bāhubʰyāṃ
nāgni
-skandʰam
abʰivrajet
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
saṃdigdʰa
-nāvaṃ
vr̥kṣaṃ
ca
nārohed
duṣṭa
-yāna
-vat
\
Halfverse: cd
nā
-saṃvr̥ta
-mukʰaḥ
kuryāt
kṣuti
-hāsya
-vijr̥mbʰaṇam
\\ 35 \\
Halfverse: dV
kṣutiṃ
hāsyaṃ
vijr̥mbʰaṇam
Halfverse: dV2
kṣut
-hāsyaṃ
ca
vijr̥mbʰaṇam
Verse: 36
Halfverse: ab
nāsikāṃ
na
vikuṣṇīyān
nā
-kasmād
vilikʰed
bʰuvam
\
Halfverse: cd
nāṅgaiś
ceṣṭeta
vi
-guṇaṃ
nāsītotkaṭakaś
ciram
\\ 36 \\
Halfverse: bV
nā
-kasmād
vilikʰen
mahīm
Halfverse: dV2
nāsītotkaṭaka
-stʰitaḥ
Verse: 37
Halfverse: ab
deha
-vāk
-cetasāṃ
ceṣṭāḥ
prāk
śramād
vinivartayet
\
Halfverse: cd
nordʰva
-jānuś
ciraṃ
tiṣṭʰen
naktaṃ
seveta
na
drumam
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
tatʰā
catvara
-caityāntaś
-catuṣ
-patʰa
-surālayān
\
Halfverse: cd
sūnāṭavī
-śūnya
-gr̥ha
-śmaśānāni
divāpi
na
\\ 38 \\
Verse: 38+1
Halfverse: ab
a
-saṃmārjitam
ādarśam
an
-upaskr̥ta
-kāminīm
\
Halfverse: cd
rajasvalāṃ
ca
nekṣeta
sadā
prātar
a
-maṅgalam
\\ 38+1 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
sarva
-tʰekṣeta
nādityaṃ
na
bʰāraṃ
śirasā
vahet
\
Halfverse: cd
nekṣeta
pratataṃ
sūkṣmaṃ
dīptā
-medʰyā
-priyāṇi
ca
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
madya
-vikraya
-saṃdʰāna
-dānādānāni
nācaret
\
Halfverse: cd
puro
-vātātapa
-rajas
-tuṣāra
-paruṣānilān
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
an
-r̥juḥ
kṣavatʰūdgāra
-kāsa
-svapnānna
-maitʰunam
\
Halfverse: cd
kūla
-ccʰāyāṃ
nr̥pa
-dviṣṭaṃ
vyāla
-daṃṣṭri
-viṣāṇinaḥ
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
hīnān
-āryāti
-nipuṇa
-sevāṃ
vigraham
uttamaiḥ
\
Halfverse: cd
saṃdʰyāsv
abʰyavahāra
-strī
-svapnādʰyayana
-cintanam
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
śatru
-sattra
-gaṇākīrṇa
-gaṇikā
-paṇikāśanam
\
Halfverse: cd
gātra
-vaktra
-nakʰair
vādyaṃ
hasta
-keśāvadʰūnanam
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
toyāgni
-pūjya
-madʰyena
yānaṃ
dʰūmaṃ
śavāśrayam
\
Halfverse: cd
madyāti
-saktiṃ
viśrambʰa
-svātantrye
strīṣu
ca
tyajet
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
ācāryaḥ
sarva
-ceṣṭāsu
loka
eva
hi
dʰī
-mataḥ
\
Halfverse: cd
anukuryāt
tam
evāto
laukike
'rtʰe
parīkṣakaḥ
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
ārdra
-saṃtāna
-tā
tyāgaḥ
kāya
-vāk
-cetasāṃ
damaḥ
\
Halfverse: cd
svārtʰa
-buddʰiḥ
parārtʰeṣu
paryāptam
iti
sad
-vratam
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
naktan
-dināni
me
yānti
katʰam
-bʰūtasya
saṃprati
\
Halfverse: cd
duḥkʰa
-bʰāṅ
na
bʰavaty
evaṃ
nityaṃ
saṃnihita
-smr̥tiḥ
\\ 47 \\
Verse: 47+1
Halfverse: ab
evaṃ
kr̥tsna
-dinaṃ
nītvā
rātrau
yāme
gr̥he
gate
\
Halfverse: cd
devān
r̥ṣīn
gurūn
smr̥tvā
tataḥ
śayanam
ācaret
\\ 47+1 \\
Halfverse: bV
rātrer
yāme
gate
sati
Verse: 48
Halfverse: ab
ity
ācāraḥ
samāsena
yaṃ
prāpnoti
samācaran
\
Halfverse: cd
āyur
ārogyam
aiśvaryaṃ
yaśo
lokāṃś
ca
śāśvatān
\\ 48 \\
Adhyaya: 3
Sūtrastʰāna
3
Verse: 1
Halfverse: ab
māsair
dvi
-saṃkʰyair
māgʰādyaiḥ
kramāt
ṣaḍ
r̥tavaḥ
smr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
śiśiro
'tʰa
vasantaś
ca
grīṣmo
varṣā
-śarad
-dʰimāḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
śiśirādyās
tribʰis
tais
tu
vidyād
ayanam
uttaram
\
Halfverse: cd
ādānaṃ
ca
tad
ādatte
nr̥ṇāṃ
prati
-dinaṃ
balam
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
tasmin
hy
aty
-artʰa
-tīkṣṇoṣṇa
-rūkṣā
mārga
-sva
-bʰāvataḥ
\
Halfverse: cd
āditya
-pavanāḥ
saumyān
kṣapayanti
guṇān
bʰuvaḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
tiktaḥ
kaṣāyaḥ
kaṭuko
balino
'tra
rasāḥ
kramāt
\
Halfverse: cd
tasmād
ādānam
āgneyam
r̥tavo
dakṣiṇāyanam
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
varṣādayo
visargaś
ca
yad
balaṃ
visr̥jaty
ayam
\
Halfverse: cd
saumya
-tvād
atra
somo
hi
bala
-vān
hīyate
raviḥ
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
megʰa
-vr̥ṣṭy
-anilaiḥ
śītaiḥ
śānta
-tāpe
mahī
-tale
\
Halfverse: cd
snigdʰāś
cehāmla
-lavaṇa
-madʰurā
balino
rasāḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
śīte
'gryaṃ
vr̥ṣṭi
-gʰarme
'lpaṃ
balaṃ
madʰyaṃ
tu
śeṣayoḥ
\
Halfverse: cd
balinaḥ
śīta
-saṃrodʰād
dʰemante
prabalo
'nalaḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
bʰavaty
alpendʰano
dʰātūn
sa
paced
vāyuneritaḥ
\
Halfverse: cd
ato
hime
'smin
seveta
svādv
-amla
-lavaṇān
rasān
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
dairgʰyān
niśānām
etarhi
prātar
eva
bubʰukṣitaḥ
\
Halfverse: cd
avaśya
-kāryaṃ
saṃbʰāvya
yatʰoktaṃ
śīlayed
anu
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
vāta
-gʰna
-tailair
abʰyaṅgaṃ
mūrdʰni
tailaṃ
vimardanam
\
Halfverse: cd
niyuddʰaṃ
kuśalaiḥ
sārdʰaṃ
pādāgʰātaṃ
ca
yuktitaḥ
\\ 10 \\
Halfverse: bV
mūrdʰa
-tailaṃ
vimardanam
Verse: 11
Halfverse: ab
kaṣāyāpahr̥ta
-snehas
tataḥ
snāto
yatʰā
-vidʰi
\
Halfverse: cd
kuṅkumena
sa
-darpeṇa
pradigdʰo
'guru
-dʰūpitaḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
rasān
snigdʰān
palaṃ
puṣṭaṃ
gauḍam
accʰa
-surāṃ
surām
\
Halfverse: cd
godʰūma
-piṣṭa
-māṣekṣu
-kṣīrottʰa
-vikr̥tīḥ
śubʰāḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
navam
annaṃ
vasāṃ
tailaṃ
śauca
-kārye
sukʰodakam
\
Halfverse: cd
prāvārājina
-kauśeya
-praveṇī
-kaucavāstr̥tam
\\ 13 \\
Halfverse: dV
-praveṇī
-kutʰakāstr̥tam
Verse: 14
Halfverse: ab
uṣṇa
-sva
-bʰāvair
lagʰubʰiḥ
prāvr̥taḥ
śayanaṃ
bʰajet
\
Halfverse: cd
yuktyārka
-kiraṇān
svedaṃ
pāda
-trāṇaṃ
ca
sarva
-dā
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
pīvaroru
-stana
-śroṇyaḥ
sa
-madāḥ
pramadāḥ
priyāḥ
\
Halfverse: cd
haranti
śītam
uṣṇāṅgyo
dʰūpa
-kuṅkuma
-yauvanaiḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
aṅgāra
-tāpa
-saṃtapta
-garbʰa
-bʰū
-veśma
-cāriṇaḥ
\
Halfverse: cd
śīta
-pāruṣya
-janito
na
doṣo
jātu
jāyate
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
ayam
eva
vidʰiḥ
kāryaḥ
śiśire
'pi
viśeṣataḥ
\
Halfverse: cd
tadā
hi
śītam
adʰikaṃ
raukṣyaṃ
cādāna
-kāla
-jam
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
kapʰaś
cito
hi
śiśire
vasante
'rkāṃśu
-tāpitaḥ
\
Halfverse: cd
hatvāgniṃ
kurute
rogān
atas
taṃ
tvarayā
tyajet
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
tīkṣṇair
vamana
-nasyādyair
lagʰu
-rūkṣaiś
ca
bʰojanaiḥ
\
Halfverse: cd
vyāyāmodvartanāgʰātair
jitvā
śleṣmāṇam
ulbaṇam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
snāto
'nuliptaḥ
karpūra
-candanāguru
-kuṅkumaiḥ
\
Halfverse: cd
purāṇa
-yava
-godʰūma
-kṣaudra
-jāṅgala
-śūlya
-bʰuk
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
sahakāra
-rasonmiśrān
āsvādya
priyayārpitān
\
Halfverse: cd
priyāsya
-saṅga
-surabʰīn
priyā
-netrotpalāṅkitān
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
saumanasya
-kr̥to
hr̥dyān
vayasyaiḥ
sahitaḥ
pibet
\
Halfverse: cd
nirgadān
āsavāriṣṭa
-sīdʰu
-mārdvīka
-mādʰavān
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
śr̥ṅgaverāmbu
sārāmbu
madʰv
-ambu
jaladāmbu
ca
\
Halfverse: cd
dakṣiṇānila
-śīteṣu
parito
jala
-vāhiṣu
\\ 23 \\
Halfverse: bV
madʰv
-ambu
jaladāmbu
vā
Verse: 24
Halfverse: ab
a
-dr̥ṣṭa
-naṣṭa
-sūryeṣu
maṇi
-kuṭṭima
-kāntiṣu
\
Halfverse: cd
parapuṣṭa
-vigʰuṣṭeṣu
kāma
-karmānta
-bʰūmiṣu
\\ 24 \\
Halfverse: aV
a
-dr̥ṣṭā
-naṣṭa
-sūryeṣu
Verse: 25
Halfverse: ab
vicitra
-puṣpa
-vr̥kṣeṣu
kānaneṣu
su
-gandʰiṣu
\
Halfverse: cd
goṣṭʰī
-katʰābʰiś
citrābʰir
madʰyāhnaṃ
gamayet
sukʰī
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
guru
-śīta
-divā
-svapna
-snigdʰāmla
-madʰurāṃs
tyajet
\
Halfverse: cd
tīkṣṇāṃśur
ati
-tīkṣṇāṃśur
grīṣme
saṃkṣipatīva
yat
\\ 26 \\
Halfverse: cV
sneham
arko
'ti
-tīkṣṇāṃśur
Verse: 27
Halfverse: ab
praty
-ahaṃ
kṣīyate
śleṣmā
tena
vāyuś
ca
vardʰate
\
Halfverse: cd
ato
'smin
paṭu
-kaṭv
-amla
-vyāyāmārka
-karāṃs
tyajet
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
bʰajen
madʰuram
evānnaṃ
lagʰu
snigdʰaṃ
himaṃ
dravam
\
Halfverse: cd
su
-śīta
-toya
-siktāṅgo
lihyāt
saktūn
sa
-śarkarān
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
madyaṃ
na
peyaṃ
peyaṃ
vā
sv
-alpaṃ
su
-bahu
-vāri
vā
\
Halfverse: cd
anya
-tʰā
śoṣa
-śaitʰilya
-dāha
-mohān
karoti
tat
\\ 29 \\
Halfverse: cV
anya
-tʰā
śopʰa
-śaitʰilya
-
Verse: 30
Halfverse: ab
kundendu
-dʰavalaṃ
śālim
aśnīyāj
jāṅgalaiḥ
palaiḥ
\
Halfverse: cd
pibed
rasaṃ
nāti
-gʰanaṃ
rasālāṃ
rāga
-kʰāṇḍavau
\\ 30 \\
Halfverse: aV
kundendu
-dʰavalāñ
cʰālīn
Halfverse: dV2
rasālāṃ
rāga
-kʰāḍavau
Halfverse: dV3
rasālāṃ
rāga
-ṣāḍavau
Verse: 31
Halfverse: ab
pānakaṃ
pañca
-sāraṃ
vā
nava
-mr̥d
-bʰājane
stʰitam
\
Halfverse: cd
moca
-coca
-dalair
yuktaṃ
sāmlaṃ
mr̥n
-maya
-śuktibʰiḥ
\\ 31 \\
Halfverse: bV
nava
-mr̥d
-bʰājana
-stʰitam
Verse: 32
Halfverse: ab
pāṭalā
-vāsitaṃ
cāmbʰaḥ
sa
-karpūraṃ
su
-śītalam
\
Halfverse: cd
śaśāṅka
-kiraṇān
bʰakṣyān
rajanyāṃ
bʰakṣayan
pibet
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
sa
-sitaṃ
māhiṣaṃ
kṣīraṃ
candra
-nakṣatra
-śītalam
\
Halfverse: cd
abʰraṅ
-kaṣa
-mahā
-śāla
-tāla
-ruddʰoṣṇa
-raśmiṣu
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
vaneṣu
mādʰavī
-śliṣṭa
-drākṣā
-stabaka
-śāliṣu
\
Halfverse: cd
su
-gandʰi
-hima
-pānīya
-sicyamāna
-paṭālike
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
kāyamāne
cite
cūta
-pravāla
-pʰala
-lumbibʰiḥ
\
Halfverse: cd
kadalī
-dala
-kalhāra
-mr̥ṇāla
-kamalotpalaiḥ
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
komalaiḥ
kalpite
talpe
hasat
-kusuma
-pallave
\
Halfverse: cd
madʰyan
-dine
'rka
-tāpārtaḥ
svapyād
dʰārā
-gr̥he
'tʰa
-vā
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
pusta
-strī
-stana
-hastāsya
-pravr̥ttośīra
-vāriṇi
\
Halfverse: cd
niśā
-kara
-karākīrṇe
saudʰa
-pr̥ṣṭʰe
niśāsu
ca
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
āsanā
svastʰa
-cittasya
candanārdrasya
mālinaḥ
\
Halfverse: cd
nivr̥tta
-kāma
-tantrasya
su
-sūkṣma
-tanu
-vāsasaḥ
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
jalārdrās
tāla
-vr̥ntāni
vistr̥tāḥ
padminī
-puṭāḥ
\
Halfverse: cd
utkṣepāś
ca
mr̥dūtkṣepā
jala
-varṣi
-himānilāḥ
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
karpūra
-mallikā
-mālā
hārāḥ
sa
-hari
-candanāḥ
\
Halfverse: cd
mano
-hara
-kalālāpāḥ
śiśavaḥ
sārikāḥ
śukāḥ
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
mr̥ṇāla
-valayāḥ
kāntāḥ
protpʰulla
-kamalojjvalāḥ
\
Halfverse: cd
jaṅgamā
iva
padminyo
haranti
dayitāḥ
klamam
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
ādāna
-glāna
-vapuṣām
agniḥ
sanno
'pi
sīdati
\
Halfverse: cd
varṣāsu
doṣair
duṣyanti
te
'mbu
-lambāmbu
-de
'mbare
\\ 42 \\
Halfverse: aV
ādāna
-mlāna
-vapuṣām
Verse: 43
Halfverse: ab
sa
-tuṣāreṇa
marutā
sahasā
śītalena
ca
\
Halfverse: cd
bʰū
-bāṣpeṇāmla
-pākena
malinena
ca
vāriṇā
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
vahninaiva
ca
mandena
teṣv
ity
anyo
-'nya
-dūṣiṣu
\
Halfverse: cd
bʰajet
sādʰāraṇaṃ
sarvam
ūṣmaṇas
tejanaṃ
ca
yat
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
āstʰāpanaṃ
śuddʰa
-tanur
jīrṇaṃ
dʰānyaṃ
rasān
kr̥tān
\
Halfverse: cd
jāṅgalaṃ
piśitaṃ
yūṣān
madʰv
-ariṣṭaṃ
ciran
-tanam
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
mastu
sauvarcalāḍʰyaṃ
vā
pañca
-kolāvacūrṇitam
\
Halfverse: cd
divyaṃ
kaupaṃ
śr̥taṃ
cāmbʰo
bʰojanaṃ
tv
ati
-dur
-dine
\\ 46 \\
Halfverse: aV
mastu
sauvarcalāḍʰyaṃ
ca
Verse: 47
Halfverse: ab
vyaktāmla
-lavaṇa
-snehaṃ
saṃśuṣkaṃ
kṣaudra
-val
lagʰu
\
Halfverse: cd
a
-pāda
-cārī
surabʰiḥ
satataṃ
dʰūpitāmbaraḥ
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
harmya
-pr̥ṣṭʰe
vased
bāṣpa
-śīta
-sīkara
-varjite
\
Halfverse: cd
nadī
-jaloda
-mantʰāhaḥ
-svapnāyāsātapāṃś
tyajet
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
varṣā
-śītocitāṅgānāṃ
sahasaivārka
-raśmibʰiḥ
\
Halfverse: cd
taptānāṃ
saṃcitaṃ
vr̥ṣṭau
pittaṃ
śaradi
kupyati
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
taj
-jayāya
gʰr̥taṃ
tiktaṃ
vireko
rakta
-mokṣaṇam
\
Halfverse: cd
tiktaṃ
svādu
kaṣāyaṃ
ca
kṣudʰito
'nnaṃ
bʰajel
lagʰu
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
śāli
-mudga
-sitā
-dʰātrī
-paṭola
-madʰu
-jāṅgalam
\
Halfverse: cd
taptaṃ
taptāṃśu
-kiraṇaiḥ
śītaṃ
śītāṃśu
-raśmibʰiḥ
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
samantād
apy
aho
-rātram
agastyodaya
-nir
-viṣam
\
Halfverse: cd
śuci
haṃsodakaṃ
nāma
nir
-malaṃ
mala
-jij
jalam
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
nābʰiṣyandi
na
vā
rūkṣaṃ
pānādiṣv
amr̥topamam
\
Halfverse: cd
candanośīra
-karpūra
-muktā
-srag
-vasanojjvalaḥ
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
saudʰeṣu
saudʰa
-dʰavalāṃ
candrikāṃ
rajanī
-mukʰe
\
Halfverse: cd
tuṣāra
-kṣāra
-sauhitya
-dadʰi
-taila
-vasātapān
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
tīkṣṇa
-madya
-divā
-svapna
-puro
-vātān
parityajet
\
Halfverse: cd
śīte
varṣāsu
cādyāṃs
trīn
vasante
'ntyān
rasān
bʰajet
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
svāduṃ
nidāgʰe
śaradi
svādu
-tikta
-kaṣāyakān
\
Halfverse: cd
śarad
-vasantayo
rūkṣaṃ
śītaṃ
gʰarma
-gʰanāntayoḥ
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
anna
-pānaṃ
samāsena
viparītam
ato
'nya
-dā
\
Halfverse: cd
nityaṃ
sarva
-rasābʰyāsaḥ
sva
-svādʰikyam
r̥tāv
r̥tau
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
r̥tvor
antyādi
-saptāhāv
r̥tu
-saṃdʰir
iti
smr̥taḥ
\
Halfverse: cd
tatra
pūrvo
vidʰis
tyājyaḥ
sevanīyo
'paraḥ
kramāt
\\ 58 \\
Halfverse: aV
r̥tvor
antyādi
-saptāhād
Halfverse: x
a
-sātmya
-jā
hi
rogāḥ
syuḥ
sahasā
tyāga
-śīlanāt
\\
58x
\\
Adhyaya: 4
Sūtrastʰāna
4
Verse: 1
Halfverse: ab
vegān
na
dʰārayed
vāta
-viṇ
-mūtra
-kṣava
-tr̥ṭ
-kṣudʰām
\
Halfverse: cd
nidrā
-kāsa
-śrama
-śvāsa
-jr̥mbʰāśru
-ccʰardi
-retasām
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
adʰo
-vātasya
rodʰena
gulmodāvarta
-ruk
-klamāḥ
\
Halfverse: cd
vāta
-mūtra
-śakr̥t
-saṅga
-dr̥ṣṭy
-agni
-vadʰa
-hr̥d
-gadāḥ
\\ 2 \\
Verse: 2+1
Halfverse: ab
sneha
-sveda
-vidʰis
tatra
vartayo
bʰojanāni
ca
\
Halfverse: cd
pānāni
vastayaś
caiva
śastaṃ
vātānulomanam
\\ 2+1 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
śakr̥taḥ
piṇḍikodveṣṭa
-pratiśyāya
-śiro
-rujaḥ
\
Halfverse: cd
ūrdʰva
-vāyuḥ
parīkarto
hr̥dayasyoparodʰanam
\\ 3 \\
Halfverse: cV2
ūrdʰvaṃ
vāyuḥ
parīkarto
Verse: 4
Halfverse: ab
mukʰena
viṭ
-pravr̥ttiś
ca
pūrvoktāś
cāmayāḥ
smr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
aṅga
-bʰaṅgāśmarī
-vasti
-meḍʰra
-vaṅkṣaṇa
-vedanāḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
mūtrasya
rodʰāt
pūrve
ca
prāyo
rogās
tad
-auṣadʰam
\
Halfverse: cd
varty
-abʰyaṅgāvagāhāś
ca
svedanaṃ
vasti
-karma
ca
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
anna
-pānaṃ
ca
viḍ
-bʰedi
viḍ
-rodʰottʰeṣu
yakṣmasu
\
Halfverse: cd
mūtra
-jeṣu
tu
pāne
ca
prāg
-bʰaktaṃ
śasyate
gʰr̥tam
\\ 6 \\
Halfverse: cV
mūtra
-jeṣu
ca
pānaṃ
tu
Halfverse: cV2
mūtra
-jeṣu
prayuñjīta
Halfverse: dV3
sarpiṣaś
cāvapīḍakam
Verse: 7
Halfverse: ab
jīrṇāntikaṃ
cottamayā
mātrayā
yojanā
-dvayam
\
Halfverse: cd
avapīḍakam
etac
ca
saṃjñitaṃ
dʰāraṇāt
punaḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
udgārasyā
-ruciḥ
kampo
vibandʰo
hr̥dayorasoḥ
\
Halfverse: cd
ādʰmāna
-kāsa
-hidʰmāś
ca
hidʰmā
-vat
tatra
bʰeṣajam
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
śiro
-'rtīndriya
-daurbalya
-manyā
-stambʰārditaṃ
kṣuteḥ
\
Halfverse: cd
tīkṣṇa
-dʰūmāñjanāgʰrāṇa
-nāvanārka
-vilokanaiḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
pravartayet
kṣutiṃ
saktāṃ
sneha
-svedau
ca
śīlayet
\
Halfverse: cd
śoṣāṅga
-sāda
-bādʰirya
-saṃmoha
-bʰrama
-hr̥d
-gadāḥ
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
tr̥ṣṇāyā
nigrahāt
tatra
śītaḥ
sarvo
vidʰir
hitaḥ
\
Halfverse: cd
aṅga
-bʰaṅgā
-ruci
-glāni
-kārśya
-śūla
-bʰramāḥ
kṣudʰaḥ
\\ 11 \\
Halfverse: dV
-kārśya
-śūla
-śrama
-bʰramāḥ
Verse: 12
Halfverse: ab
tatra
yojyaṃ
lagʰu
snigdʰam
uṣṇam
alpaṃ
ca
bʰojanam
\
Halfverse: cd
nidrāyā
moha
-mūrdʰākṣi
-gauravālasya
-jr̥mbʰikāḥ
\\ 12 \\
Halfverse: aV
vaivarṇyaṃ
ca
kṣudʰas
tatra
Halfverse: bV2
snigdʰoṣṇaṃ
lagʰu
bʰojanam
Verse: 13
Halfverse: ab
aṅga
-mardaś
ca
tatreṣṭaḥ
svapnaḥ
saṃvāhanāni
ca
\
Halfverse: cd
kāsasya
rodʰāt
tad
-vr̥ddʰiḥ
śvāsā
-ruci
-hr̥d
-āmayāḥ
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
śoṣo
hidʰmā
ca
kāryo
'tra
kāsa
-hā
su
-tarāṃ
vidʰiḥ
\
Halfverse: cd
gulma
-hr̥d
-roga
-saṃmohāḥ
śrama
-śvāsād
vidʰāritāt
\\ 14 \\
Halfverse: dV
śrama
-śvāsā
-vidʰāraṇāt
Verse: 15
Halfverse: ab
hitaṃ
viśramaṇaṃ
tatra
vāta
-gʰnaś
ca
kriyā
-kramaḥ
\
Halfverse: cd
jr̥mbʰāyāḥ
kṣava
-vad
rogāḥ
sarvaś
cānila
-jid
vidʰiḥ
\\ 15 \\
Halfverse: cC
jr̥mbʰāyāḥ
kṣuti
-vad
rogāḥ
Verse: 16
Halfverse: ab
pīnasākṣi
-śiro
-hr̥d
-ruṅ
-manyā
-stambʰā
-ruci
-bʰramāḥ
\
Halfverse: cd
sa
-gulmā
bāṣpatas
tatra
svapno
madyaṃ
priyāḥ
katʰāḥ
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
visarpa
-koṭʰa
-kuṣṭʰākṣi
-kaṇḍū
-pāṇḍv
-āmaya
-jvarāḥ
\
Halfverse: cd
sa
-kāsa
-śvāsa
-hr̥l
-lāsa
-vyaṅga
-śvayatʰavo
vameḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
gaṇḍūṣa
-dʰūmān
-āhārā
rūkṣaṃ
bʰuktvā
tad
-udvamaḥ
\
Halfverse: cd
vyāyāmaḥ
srutir
asrasya
śastaṃ
cātra
virecanam
\\ 18 \\
Halfverse: aV
gaṇḍūṣa
-dʰūmān
-āhāraṃ
Halfverse: aV2
gaṇḍūṣa
-dʰūmān
-āhārān
Halfverse: bV3
rūkṣaṃ
bʰuktvā
tad
udvamet
Halfverse: bV
rūkṣān
bʰuktvā
tad
udvamet
Verse: 19
Halfverse: ab
sa
-kṣāra
-lavaṇaṃ
tailam
abʰyaṅgārtʰaṃ
ca
śasyate
\
Halfverse: cd
śukrāt
tat
-sravaṇaṃ
guhya
-vedanā
-śvayatʰu
-jvarāḥ
\\ 19 \\
Halfverse: bV
abʰyaṅgārtʰe
ca
śasyate
Verse: 20
Halfverse: ab
hr̥d
-vyatʰā
-mūtra
-saṅgāṅga
-bʰaṅga
-vr̥ddʰy
-aśma
-ṣaṇḍʰa
-tāḥ
\
Halfverse: cd
tāmra
-cūḍa
-surā
-śāli
-vasty
-abʰyaṅgāvagāhanam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
vasti
-śuddʰi
-karaiḥ
siddʰaṃ
bʰajet
kṣīraṃ
priyāḥ
striyaḥ
\
Halfverse: cd
tr̥ṭ
-śūlārtaṃ
tyajet
kṣīṇaṃ
viḍ
-vamaṃ
vega
-rodʰinam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
rogāḥ
sarve
'pi
jāyante
vegodīraṇa
-dʰāraṇaiḥ
\
Halfverse: cd
nirdiṣṭaṃ
sādʰanaṃ
tatra
bʰūyiṣṭʰaṃ
ye
tu
tān
prati
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
tataś
cāneka
-dʰā
prāyaḥ
pavano
yat
prakupyati
\
Halfverse: cd
anna
-pānauṣadʰaṃ
tasya
yuñjītāto
'nulomanam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
dʰārayet
tu
sadā
vegān
hitaiṣī
pretya
ceha
ca
\
Halfverse: cd
lobʰerṣyā
-dveṣa
-mātsarya
-rāgādīnāṃ
jitendriyaḥ
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
yateta
ca
yatʰā
-kālaṃ
malānāṃ
śodʰanaṃ
prati
\
Halfverse: cd
aty
-artʰa
-saṃcitās
te
hi
kruddʰāḥ
syur
jīvita
-ccʰidaḥ
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
doṣāḥ
kadā
-cit
kupyanti
jitā
laṅgʰana
-pācanaiḥ
\
Halfverse: cd
ye
tu
saṃśodʰanaiḥ
śuddʰā
na
teṣāṃ
punar
-udbʰavaḥ
\\ 26 \\
Halfverse: cV
ye
tu
saṃśodʰanaiḥ
śuddʰās
Halfverse: dV2
teṣāṃ
na
punar
-udbʰavaḥca
Verse: 27
Halfverse: ab
yatʰā
-kramaṃ
yatʰā
-yogam
ata
ūrdʰvaṃ
prayojayet
\
Halfverse: cd
rasāyanāni
siddʰāni
vr̥ṣya
-yogāṃś
ca
kāla
-vit
\\ 27 \\
Halfverse: aV
yatʰā
-kramaṃ
yatʰā
-yogyam
Verse: 28
Halfverse: ab
bʰeṣaja
-kṣapite
patʰyam
āhārair
br̥ṃhaṇaṃ
kramāt
\
Halfverse: cd
śāli
-ṣaṣṭika
-godʰūma
-mudga
-māṃsa
-gʰr̥tādibʰiḥ
\\ 28 \\
Halfverse: dV
-mudga
-māṃsa
-rasādibʰiḥ
Verse: 29
Halfverse: ab
hr̥dya
-dīpana
-bʰaiṣajya
-saṃyogād
ruci
-pakti
-daiḥ
\
Halfverse: cd
sābʰyaṅgodvartana
-snāna
-nirūha
-sneha
-vastibʰiḥ
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
tatʰā
sa
labʰate
śarma
sarva
-pāvaka
-pāṭavam
\
Halfverse: cd
dʰī
-varṇendriya
-vaimalyaṃ
vr̥ṣa
-tāṃ
dairgʰyam
āyuṣaḥ
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
ye
bʰūta
-viṣa
-vāyv
-agni
-kṣata
-bʰaṅgādi
-saṃbʰavāḥ
\
Halfverse: cd
rāga
-dveṣa
-bʰayādyāś
ca
te
syur
āgantavo
gadāḥ
\\ 31 \\
Halfverse: cV
kāma
-krodʰa
-bʰāyādyāś
Verse: 32
Halfverse: ab
tyāgaḥ
prajñāparādʰānām
indriyopaśamaḥ
smr̥tiḥ
\
Halfverse: cd
deśa
-kālātma
-vijñānaṃ
sad
-vr̥ttasyānuvartanam
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
atʰarva
-vihitā
śāntiḥ
pratikūla
-grahārcanam
\
Halfverse: cd
bʰūtādya
-sparśanopāyo
nirdiṣṭaś
ca
pr̥tʰak
pr̥tʰak
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
an
-utpattyai
samāsena
vidʰir
eṣa
pradarśitaḥ
\
Halfverse: cd
nijāgantu
-vikārāṇām
utpannānāṃ
ca
śāntaye
\\ 34 \\
Halfverse: aV
an
-utpattau
samāsena
Verse: 35
Halfverse: ab
śītodbʰavaṃ
doṣa
-cayaṃ
vasante
viśodʰayan
grīṣma
-jam
abʰra
-kāle
\
Halfverse: cd
gʰanātyaye
vārṣikam
āśu
samyak
prāpnoti
rogān
r̥tu
-jān
na
jātu
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
nityaṃ
hitāhāra
-vihāra
-sevī
samīkṣya
-kārī
viṣayeṣv
a
-saktaḥ
\
Halfverse: cd
dātā
samaḥ
satya
-paraḥ
kṣamā
-vān
āptopasevī
ca
bʰavaty
a
-rogaḥ
\\ 36 \\
Adhyaya: 5
Sūtrastʰāna
5
Verse: 1
Halfverse: ab
jīvanaṃ
tarpaṇaṃ
hr̥dyaṃ
hlādi
buddʰi
-prabodʰanam
\
Halfverse: cd
tanv
a
-vyakta
-rasaṃ
mr̥ṣṭaṃ
śītaṃ
lagʰv
amr̥topamam
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
gaṅgāmbu
nabʰaso
bʰraṣṭaṃ
spr̥ṣṭaṃ
tv
arkendu
-mārutaiḥ
\
Halfverse: cd
hitā
-hita
-tve
tad
bʰūyo
deśa
-kālāv
apekṣate
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
yenābʰivr̥ṣṭam
a
-malaṃ
śāly
-annaṃ
rājate
stʰitam
\
Halfverse: cd
a
-klinnam
a
-vi
-varṇaṃ
ca
tat
peyaṃ
gāṅgam
anya
-tʰā
\\ 3 \\
Halfverse: bV
śāly
-annaṃ
rājata
-stʰitam
Halfverse: cV2
a
-klinnam
a
-vi
-varṇaṃ
syāt
Halfverse: cV3
a
-klinnam
a
-vivarṇaṃ
vā
Halfverse: dV
tat
toyaṃ
gāṅgam
anya
-tʰā
Verse: 4
Halfverse: ab
sāmudraṃ
tan
na
pātavyaṃ
māsād
āśvayujād
vinā
\
Halfverse: cd
aindram
ambu
su
-pātra
-stʰam
a
-vipannaṃ
sadā
pibet
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
tad
-a
-bʰāve
ca
bʰūmi
-ṣṭʰam
āntarikṣānukāri
yat
\
Halfverse: cd
śuci
-pr̥tʰv
-asita
-śvete
deśe
'rka
-pavanāhatam
\\ 5 \\
Halfverse: aV
tad
-a
-bʰāve
ca
bʰūyiṣṭʰam
Halfverse: aV2
tad
-a
-bʰāve
pibed
bʰaumam
Verse: 6
Halfverse: ab
na
pibet
paṅka
-śaivāla
-tr̥ṇa
-parṇāvilāstr̥tam
\
Halfverse: cd
sūryendu
-pavanā
-dr̥ṣṭam
abʰivr̥ṣṭaṃ
gʰanaṃ
guru
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
pʰenilaṃ
jantu
-mat
taptaṃ
danta
-grāhy
ati
-śaityataḥ
\
Halfverse: cd
an
-ārtavaṃ
ca
yad
divyam
ārtavaṃ
pratʰamaṃ
ca
yat
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
lūtādi
-tantu
-viṇ
-mūtra
-viṣa
-saṃśleṣa
-dūṣitam
\
Halfverse: cd
paścimoda
-dʰi
-gāḥ
śīgʰra
-vahā
yāś
cā
-malodakāḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
patʰyāḥ
samāsāt
tā
nadyo
viparītās
tv
ato
'nya
-tʰā
\
Halfverse: cd
upalāspʰālanākṣepa
-viccʰedaiḥ
kʰeditodakāḥ
\\ 9 \\
Halfverse: aV
patʰyāḥ
samāsato
nadyo
Verse: 10
Halfverse: ab
himavan
-malayodbʰūtāḥ
patʰyās
tā
eva
ca
stʰirāḥ
\
Halfverse: cd
kr̥mi
-ślīpada
-hr̥t
-kaṇtʰa
-śiro
-rogān
prakurvate
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
prācyāvanty
-aparāntottʰā
dur
-nāmāni
mahendra
-jāḥ
\
Halfverse: cd
udara
-ślīpadātaṅkān
sahya
-vindʰyodbʰavāḥ
punaḥ
\\ 11 \\
Halfverse: bV
sahya
-vindʰya
-bʰavāḥ
punaḥ
Verse: 12
Halfverse: ab
kuṣṭʰa
-pāṇḍu
-śiro
-rogān
doṣa
-gʰnyaḥ
pāriyātra
-jāḥ
\
Halfverse: cd
bala
-pauruṣa
-kāriṇyaḥ
sāgarāmbʰas
tri
-doṣa
-kr̥t
\\ 12 \\
Halfverse: dV
sāgarāmbu
tri
-doṣa
-kr̥t
Verse: 12+1
Halfverse: ab
āvilaṃ
sa
-malaṃ
nīlaṃ
gʰanaṃ
pītam
atʰāpi
ca
\
Halfverse: cd
sa
-kṣāraṃ
piccʰilaṃ
caiva
sāmudraṃ
tan
nigadyate
\\ 12+1 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
vidyāt
kūpa
-taḍāgādīn
jāṅgalānūpa
-śailataḥ
\
Halfverse: cd
nāmbu
peyam
a
-śaktyā
vā
sv
-alpam
alpāgni
-gulmibʰiḥ
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
pāṇḍūdarātisārārśo
-grahaṇī
-śoṣa
-śotʰibʰiḥ
\
Halfverse: cd
r̥te
śaran
-nidāgʰābʰyāṃ
pibet
svastʰo
'pi
cālpa
-śaḥ
\\ 14 \\
Halfverse: bV
-grahaṇī
-doṣa
-śotʰibʰiḥ
Verse: 15
Halfverse: ab
sama
-stʰūla
-kr̥śā
bʰukta
-madʰyānta
-pratʰamāmbu
-pāḥ
\
Halfverse: cd
śītaṃ
madātyaya
-glāni
-mūrcʰā
-cʰardi
-śrama
-bʰramān
\\ 15 \\
Halfverse: aV
sama
-stʰūla
-kr̥śā
bʰakta
-
Verse: 16
Halfverse: ab
tr̥ṣṇoṣṇa
-dāha
-pittāsra
-viṣāṇy
ambu
niyaccʰati
\
Halfverse: cd
dīpanaṃ
pācanaṃ
kaṇṭʰyaṃ
lagʰūṣṇaṃ
vasti
-śodʰanam
\\ 16 \\
Halfverse: aV
tr̥ṣṇoṣma
-dāha
-pittāsra
-
Verse: 17
Halfverse: ab
hidʰmādʰmānānila
-śleṣma
-sadyaḥ
-śuddʰi
-nava
-jvare
\
Halfverse: cd
kāsāma
-pīnasa
-śvāsa
-pārśva
-rukṣu
ca
śasyate
\\ 17 \\
Halfverse: bV
-sadyaḥ
-śuddʰe
nava
-jvare
Verse: 18
Halfverse: ab
an
-abʰiṣyandi
lagʰu
ca
toyaṃ
kvatʰita
-śītalam
\
Halfverse: cd
pitta
-yukte
hitaṃ
doṣe
vyuṣitaṃ
tat
tri
-doṣa
-kr̥t
\\ 18 \\
Halfverse: aV
rūkṣam
an
-abʰiṣyandi
Halfverse: bV2
lagʰu
kvatʰita
-śītalam
Halfverse: cV3
'dʰyuṣitaṃ
tat
tri
-doṣa
-kr̥t
Verse: 19
Halfverse: ab
nārikelodakaṃ
snigdʰaṃ
svādu
vr̥ṣyaṃ
himaṃ
lagʰu
\
Halfverse: cd
tr̥ṣṇā
-pittānila
-haraṃ
dīpanaṃ
vasti
-śodʰanam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
varṣāsu
divya
-nādeye
paraṃ
toye
varāvare
\
Halfverse: cd
svādu
-pāka
-rasaṃ
snigdʰam
ojasyaṃ
dʰātu
-vardʰanam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
vāta
-pitta
-haraṃ
vr̥ṣyaṃ
śleṣmalaṃ
guru
śītalam
\
Halfverse: cd
prāyaḥ
payo
'tra
gavyaṃ
tu
jīvanīyaṃ
rasāyanam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
kṣata
-kṣīṇa
-hitaṃ
medʰyaṃ
balyaṃ
stanya
-karaṃ
saram
\
Halfverse: cd
śrama
-bʰrama
-madā
-lakṣmī
-śvāsa
-kāsāti
-tr̥ṭ
-kṣudʰaḥ
\\ 22 \\
Halfverse: dV
-śvāsa
-kāsārti
-tr̥ṭ
-kṣudʰaḥ
Halfverse: dV2
-śvāsa
-kāsādʰi
-tr̥ṭ
-kṣudʰaḥ
Verse: 23
Halfverse: ab
jīrṇa
-jvaraṃ
mūtra
-kr̥ccʰraṃ
rakta
-pittaṃ
ca
nāśayet
\
Halfverse: cd
hitam
aty
-agny
-a
-nidrebʰyo
garīyo
māhiṣaṃ
himam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
alpāmbu
-pāna
-vyāyāma
-kaṭu
-tiktāśanair
lagʰu
\
Halfverse: cd
ājaṃ
śoṣa
-jvara
-śvāsa
-rakta
-pittātisāra
-jit
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
īṣad
-rūkṣoṣṇa
-lavaṇam
auṣṭrākam
dīpanaṃ
lagʰu
\
Halfverse: cd
śastaṃ
vāta
-kapʰānāha
-kr̥mi
-śopʰodarārśasām
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
mānuṣaṃ
vāta
-pittāsr̥g
-abʰigʰātākṣi
-roga
-jit
\
Halfverse: cd
tarpaṇāścyotanair
nasyair
a
-hr̥dyaṃ
tūṣṇam
āvikam
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
vāta
-vyādʰi
-haraṃ
hidʰmā
-śvāsa
-pitta
-kapʰa
-pradam
\
Halfverse: cd
hastinyāḥ
stʰairya
-kr̥d
bāḍʰam
uṣṇaṃ
tv
aikaśapʰaṃ
lagʰu
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
śākʰā
-vāta
-haraṃ
sāmla
-lavaṇaṃ
jaḍa
-tā
-karam
\
Halfverse: cd
payo
'bʰiṣyandi
gurv
āmaṃ
yuktyā
śr̥tam
ato
'nya
-tʰā
\\ 28 \\
Verse: 28+1
Halfverse: ab
vinā
tu
vanitā
-stanyam
āmam
eva
hitaṃ
hi
tat
\\
28+1ab
\\
Verse: 29
Halfverse: ab
bʰaved
garīyo
'ti
-śr̥taṃ
dʰāroṣṇam
amr̥topamam
\
Halfverse: cd
amla
-pāka
-rasaṃ
grāhi
gurūṣṇaṃ
dadʰi
vāta
-jit
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
medaḥ
-śukra
-bala
-śleṣma
-pitta
-raktāgni
-śopʰa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
rociṣṇu
śastam
a
-rucau
śītake
viṣama
-jvare
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
pīnase
mūtra
-kr̥ccʰre
ca
rūkṣaṃ
tu
grahaṇī
-gade
\
Halfverse: cd
naivādyān
niśi
naivoṣṇaṃ
vasantoṣṇa
-śaratsu
na
\\ 31 \\
Halfverse: cV
śarad
-grīṣma
-vasanteṣu
Halfverse: dV2
nādyān
noṣṇaṃ
na
rātriṣu
Verse: 32
Halfverse: ab
nā
-mudga
-sūpaṃ
nā
-kṣaudraṃ
tan
nā
-gʰr̥ta
-sitopalam
\
Halfverse: cd
na
cān
-āmalakaṃ
nāpi
nityaṃ
no
mandam
anya
-tʰā
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
jvarāsr̥k
-pitta
-vīsarpa
-kuṣṭʰa
-pāṇḍu
-bʰrama
-pradam
\
Halfverse: cd
takraṃ
lagʰu
kaṣāyāmlaṃ
dīpanaṃ
kapʰa
-vāta
-jit
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
śopʰodarārśo
-grahaṇī
-doṣa
-mūtra
-grahā
-rucīḥ
\
Halfverse: cd
plīha
-gulma
-gʰr̥ta
-vyāpad
-gara
-pāṇḍv
-āmayāñ
jayet
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
tad
-van
mastu
saraṃ
srotaḥ
-śodʰi
viṣṭambʰa
-jil
lagʰu
\
Halfverse: cd
nava
-nītaṃ
navaṃ
vr̥ṣyaṃ
śītaṃ
varṇa
-balāgni
-kr̥t
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
saṃgrāhi
vāta
-pittāsr̥k
-kṣayārśo
-'rdita
-kāsa
-jit
\
Halfverse: cd
kṣīrodbʰavaṃ
tu
saṃgrāhi
rakta
-pittākṣi
-roga
-jit
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
śastaṃ
dʰī
-smr̥ti
-medʰāgni
-balāyuḥ
-śukra
-cakṣuṣām
\
Halfverse: cd
bāla
-vr̥ddʰa
-prajā
-kānti
-saukumārya
-svarārtʰinām
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
kṣata
-kṣīṇa
-parīsarpa
-śastrāgni
-glapitātmanām
\
Halfverse: cd
vāta
-pitta
-viṣonmāda
-śoṣā
-lakṣmī
-jvarāpaham
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
snehānām
uttamaṃ
śītaṃ
vayasaḥ
stʰāpanaṃ
param
\
Halfverse: cd
sahasra
-vīryaṃ
vidʰibʰir
gʰr̥taṃ
karma
-sahasra
-kr̥t
\\ 39 \\
Halfverse: cV
sahasra
-vīryaṃ
vidʰi
-vad
Verse: 40
Halfverse: ab
madāpasmāra
-mūrcʰāya
-śiraḥ
-karṇākṣi
-yoni
-jān
\
Halfverse: cd
purāṇaṃ
jayati
vyādʰīn
vraṇa
-śodʰana
-ropaṇam
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
balyāḥ
kilāṭa
-pīyūṣa
-kūrcikā
-moraṇādayaḥ
\
Halfverse: cd
śukra
-nidrā
-kapʰa
-karā
viṣṭambʰi
-guru
-doṣalāḥ
\\ 41 \\
Halfverse: bV
-kūcikā
-moraṇādayaḥ
Verse: 42
Halfverse: ab
gavye
kṣīra
-gʰr̥te
śreṣṭʰe
nindite
cāvi
-saṃbʰave
\
Halfverse: cd
ikṣoḥ
saro
guruḥ
snigdʰo
br̥ṃhaṇaḥ
kapʰa
-mūtra
-kr̥t
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
vr̥ṣyaḥ
śīto
'sra
-pitta
-gʰnaḥ
svādu
-pāka
-raso
rasaḥ
\
Halfverse: cd
so
'gre
sa
-lavaṇo
danta
-pīḍitaḥ
śarkarā
-samaḥ
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
mūlāgra
-jantu
-jagdʰādi
-pīḍanān
mala
-saṃkarāt
\
Halfverse: cd
kiñ
-cit
-kālaṃ
vidʰr̥tyā
ca
vikr̥tiṃ
yāti
yāntrikaḥ
\\ 44 \\
Halfverse: cV
kiñ
-cit
-kāla
-vidʰr̥tyā
ca
Verse: 45
Halfverse: ab
vidāhī
guru
-viṣṭambʰī
tenāsau
tatra
pauṇḍrakaḥ
\
Halfverse: cd
śaitya
-prasāda
-mādʰuryair
varas
tam
anu
vāṃśikaḥ
\\ 45 \\
Halfverse: aV
gurur
vidāhī
viṣṭambʰī
Verse: 46
Halfverse: ab
śataparvaka
-kāntāra
-naipālādyās
tataḥ
kramāt
\
Halfverse: cd
sa
-kṣārāḥ
sa
-kaṣāyāś
ca
soṣṇāḥ
kiñ
-cid
-vidāhinaḥ
\\ 46 \\
Halfverse: aV
śātaparvaka
-kāntāra
-
Halfverse: bV2
-nepālādyās
tataḥ
kramāt
Verse: 47
Halfverse: ab
pʰāṇitaṃ
gurv
abʰiṣyandi
caya
-kr̥n
mūtra
-śodʰanam
\
Halfverse: cd
nāti
-śleṣma
-karo
dʰautaḥ
sr̥ṣṭa
-mūtra
-śakr̥d
guḍaḥ
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
prabʰūta
-kr̥mi
-majjāsr̥ṅ
-medo
-māṃsa
-kapʰo
'paraḥ
\
Halfverse: cd
hr̥dyaḥ
purāṇaḥ
patʰyaś
ca
navaḥ
śleṣmāgni
-sāda
-kr̥t
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
vr̥ṣyāḥ
kṣīṇa
-kṣata
-hitā
rakta
-pittānilāpahāḥ
\
Halfverse: cd
matsyaṇḍikā
-kʰaṇḍa
-sitāḥ
krameṇa
guṇa
-vat
-tamāḥ
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
tad
-guṇā
tikta
-madʰurā
kaṣāyā
yāsa
-śarkarā
\
Halfverse: cd
dāha
-tr̥ṭ
-cʰardi
-mūrcʰāsr̥k
-pitta
-gʰnyaḥ
sarva
-śarkarāḥ
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
śarkarekṣu
-vikārāṇāṃ
pʰāṇitaṃ
ca
varāvare
\
Halfverse: cd
cakṣuṣyaṃ
cʰedi
tr̥ṭ
-śleṣma
-viṣa
-hidʰmāsra
-pitta
-nut
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
meha
-kuṣṭʰa
-kr̥mi
-ccʰardi
-śvāsa
-kāsātisāra
-jit
\
Halfverse: cd
vraṇa
-śodʰana
-saṃdʰāna
-ropaṇaṃ
vātalaṃ
madʰu
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
rūkṣaṃ
kaṣāya
-madʰuraṃ
tat
-tulyā
madʰu
-śarkarā
\
Halfverse: cd
uṣṇam
uṣṇārtam
uṣṇe
ca
yuktaṃ
coṣṇair
nihanti
tat
\\ 53 \\
Verse: 53.1+1
Halfverse: ab
yakṣmārśo
-'rdita
-pittāsr̥ṅ
-nāśanaṃ
grāhi
dīpanam
\\ 53.1+1 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
praccʰardane
nirūhe
ca
madʰūṣṇaṃ
na
nivāryate
\
Halfverse: cd
a
-labdʰa
-pākam
āśv
eva
tayor
yasmān
nivartate
\\ 54 \\
Halfverse: cV
a
-labdʰa
-pākam
evāśu
Verse: 55
Halfverse: ab
tailaṃ
sva
-yoni
-vat
tatra
mukʰyaṃ
tīkṣṇaṃ
vyavāyi
ca
\
Halfverse: cd
tvag
-doṣa
-kr̥d
a
-cakṣuṣyaṃ
sūkṣmoṣṇaṃ
kapʰa
-kr̥n
na
ca
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
kr̥śānāṃ
br̥ṃhaṇāyālaṃ
stʰūlānāṃ
karśanāya
ca
\
Halfverse: cd
baddʰa
-viṭkaṃ
kr̥mi
-gʰnaṃ
ca
saṃskārāt
sarva
-roga
-jit
\\ 56 \\
Halfverse: dV
saṃskārāt
sarva
-doṣa
-jit
Verse: 57
Halfverse: ab
sa
-tiktoṣaṇam
airaṇḍaṃ
tailaṃ
svādu
saraṃ
guru
\
Halfverse: cd
vardʰma
-gulmānila
-kapʰān
udaraṃ
viṣama
-jvaram
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
ruk
-śopʰau
ca
kaṭī
-guhya
-koṣṭʰa
-pr̥ṣṭʰāśrayau
jayet
\
Halfverse: cd
tīkṣṇoṣṇaṃ
piccʰilaṃ
visraṃ
raktairaṇḍodbʰavaṃ
tv
ati
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
kaṭūṣṇaṃ
sārṣapaṃ
tīkṣṇaṃ
kapʰa
-śukrānilāpaham
\
Halfverse: cd
lagʰu
pittāsra
-kr̥t
koṭʰa
-kuṣṭʰārśo
-vraṇa
-jantu
-jit
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
ākṣaṃ
svādu
himaṃ
keśyaṃ
guru
pittānilāpaham
\
Halfverse: cd
nāty
-uṣṇaṃ
nimba
-jaṃ
tiktaṃ
kr̥mi
-kuṣṭʰa
-kapʰa
-praṇut
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
umā
-kusumbʰa
-jaṃ
coṣṇaṃ
tvag
-doṣa
-kapʰa
-pitta
-kr̥t
\
Halfverse: cd
vasā
majjā
ca
vāta
-gʰnau
bala
-pitta
-kapʰa
-pradau
\\ 61 \\
Verse: 61.1+1
Halfverse: ab
kaṣāya
-tikta
-kaṭukaṃ
kārañjaṃ
vraṇa
-śodʰanam
\\ 61.1+1 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
māṃsānuga
-sva
-rūpau
ca
vidyān
medo
'pi
tāv
iva
\
Halfverse: cd
dīpanaṃ
rocanaṃ
madʰyaṃ
tīkṣṇoṣṇaṃ
tuṣṭi
-puṣṭi
-dam
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
sa
-svādu
-tikta
-kaṭukam
amla
-pāka
-rasaṃ
saram
\
Halfverse: cd
sa
-kaṣāyaṃ
svarārogya
-pratibʰā
-varṇa
-kr̥l
lagʰu
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
naṣṭa
-nidrāti
-nidrebʰyo
hitaṃ
pittāsra
-dūṣaṇam
\
Halfverse: cd
kr̥śa
-stʰūla
-hitaṃ
rūkṣaṃ
sūkṣmaṃ
sroto
-viśodʰanam
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
vāta
-śleṣma
-haraṃ
yuktyā
pītaṃ
viṣa
-vad
anya
-tʰā
\
Halfverse: cd
guru
tad
-doṣa
-jananaṃ
navaṃ
jīrṇam
ato
'nya
-tʰā
\\ 65 \\
Verse: 65.1+1
Halfverse: ab
drākṣekṣavaḥ
sa
-kʰarjūrāḥ
śāli
-piṣṭam
yavasya
ca
\
Halfverse: cd
pañca
madyākārāḥ
śreṣṭʰā
drākṣā
teṣāṃ
viśiṣyate
\\ 65.1+1 \\
Halfverse: bV
śāleḥ
piṣṭam
yavasya
ca
Verse: 66
Halfverse: ab
peyaṃ
noṣṇopacāreṇa
na
virikta
-kṣudʰāturaiḥ
\
Halfverse: cd
nāty
-artʰa
-tīkṣṇa
-mr̥dv
-alpa
-saṃbʰāraṃ
kaluṣaṃ
na
ca
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
gulmodarārśo
-grahaṇī
-śoṣa
-hr̥t
snehanī
guruḥ
\
Halfverse: cd
surānila
-gʰnī
medo
-'sr̥k
-stanya
-mūtra
-kapʰāvahā
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
tad
-guṇā
vāruṇī
hr̥dyā
lagʰus
tīkṣṇā
nihanti
ca
\
Halfverse: cd
śūla
-kāsa
-vami
-śvāsa
-vibandʰādʰmāna
-pīnasān
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
nāti
-tīvra
-madā
lagʰvī
patʰyā
vaibʰītakī
surā
\
Halfverse: cd
vraṇe
pāṇḍv
-āmaye
kuṣṭʰe
na
cāty
-artʰaṃ
virudʰyate
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
viṣṭambʰinī
yava
-surā
gurvī
rūkṣā
tri
-doṣalā
\
Halfverse: cd
yatʰā
-dravya
-guṇo
'riṣṭaḥ
sarva
-madya
-guṇādʰikaḥ
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
grahaṇī
-pāṇḍu
-kuṣṭʰārśaḥ
-śopʰa
-śoṣodara
-jvarān
\
Halfverse: cd
hanti
gulma
-kr̥mi
-plīhnaḥ
kaṣāya
-kaṭu
-vātalaḥ
\\ 71 \\
Halfverse: dV
kaṣāyaḥ
kaṭu
-vātalaḥ
Verse: 72
Halfverse: ab
mārdvīkaṃ
lekʰanaṃ
hr̥dyaṃ
nāty
-uṣṇaṃ
madʰuraṃ
saram
\
Halfverse: cd
alpa
-pittānilaṃ
pāṇḍu
-mehārśaḥ
-kr̥mi
-nāśanam
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
asmād
alpāntara
-guṇaṃ
kʰārjūraṃ
vātalaṃ
guru
\
Halfverse: cd
śārkaraḥ
surabʰiḥ
svādu
-hr̥dyo
nāti
-mado
lagʰuḥ
\\ 73 \\
Halfverse: cV
śārkaraṃ
surabʰi
svādu
Halfverse: dV2
hr̥dyaṃ
nāti
-madaṃ
lagʰu
Verse: 74
Halfverse: ab
sr̥ṣṭa
-mūtra
-śakr̥d
-vāto
gauḍas
tarpaṇa
-dīpanaḥ
\
Halfverse: cd
vāta
-pitta
-karaḥ
sīdʰuḥ
sneha
-śleṣma
-vikāra
-hā
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
medaḥ
-śopʰodarārśo
-gʰnas
tatra
pakva
-raso
varaḥ
\
Halfverse: cd
cʰedī
madʰv
-āsavas
tīkṣṇo
meha
-pīnasa
-kāsa
-jit
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
rakta
-pitta
-kapʰotkledi
śuktaṃ
vātānulomanam
\
Halfverse: cd
bʰr̥śoṣṇa
-tīkṣṇa
-rūkṣāmlaṃ
hr̥dyaṃ
ruci
-karaṃ
saram
\\ 76 \\
Halfverse: dV
hr̥dyaṃ
ruci
-karaṃ
param
Verse: 77
Halfverse: ab
dīpanaṃ
śiśira
-sparśaṃ
pāṇḍu
-dr̥k
-kr̥mi
-nāśanam
\
Halfverse: cd
guḍekṣu
-madya
-mārdvīka
-śuktaṃ
lagʰu
yatʰottaram
\\ 77 \\
Halfverse: bV
pāṇḍu
-hr̥t
kr̥mi
-nāśanam
Halfverse: cV2
guḍekṣu
-madya
-mādʰvīka
-
Verse: 78
Halfverse: ab
kanda
-mūla
-pʰalādyaṃ
ca
tad
-vad
vidyāt
tad
-āsutam
\
Halfverse: cd
śāṇḍākī
cāsutaṃ
cānyat
kālāmlaṃ
rocanaṃ
lagʰu
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
dʰānyāmlaṃ
bʰedi
tīkṣṇoṣṇaṃ
pitta
-kr̥t
sparśa
-śītalam
\
Halfverse: cd
śrama
-klama
-haraṃ
rucyaṃ
dīpanaṃ
vasti
-śūla
-nut
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
śastam
āstʰāpane
hr̥dyaṃ
lagʰu
vāta
-kapʰāpaham
\
Halfverse: cd
ebʰir
eva
guṇair
yukte
sauvīraka
-tuṣodake
\\ 80 \\
Verse: 80.1+1
Halfverse: ab
gaṇḍūṣa
-dʰāraṇād
vaktra
-mala
-daurgandʰya
-śoṣa
-jit
\\ 80.1+1 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
kr̥mi
-hr̥d
-roga
-gulmārśaḥ
-pāṇḍu
-roga
-nibarhaṇe
\
Halfverse: cd
te
kramād
vi
-tuṣair
vidyāt
sa
-tuṣaiś
ca
yavaiḥ
kr̥te
\\ 81 \\
Halfverse: aV
kr̥mi
-hr̥d
-roga
-gulmārśo
-
Halfverse: bV2
-grahaṇī
-pāṇḍu
-nāśane
Verse: 82
Halfverse: ab
mūtraṃ
go
-'jāvi
-mahiṣī
-gajāśvoṣṭra
-kʰarodbʰavam
\
Halfverse: cd
pittalaṃ
rūkṣa
-tīkṣṇoṣṇaṃ
lavaṇānu
-rasaṃ
kaṭu
\\ 82 \\
Verse: 83
Halfverse: ab
kr̥mi
-śopʰodarānāha
-śūla
-pāṇḍu
-kapʰānilān
\
Halfverse: cd
gulmā
-ruci
-viṣa
-śvitra
-kuṣṭʰārśāṃsi
jayel
lagʰu
\\ 83 \\
Halfverse: bV
-śūla
-pāṇḍu
-kapʰāmayān
Verse: 84
Halfverse: ab
toya
-kṣīrekṣu
-tailānāṃ
vargair
madyasya
ca
kramāt
\
Halfverse: cd
iti
dravaika
-deśo
'yaṃ
yatʰā
-stʰūlam
udāhr̥taḥ
\\ 84 \\
Adhyaya: 6
Sūtrastʰāna
6
Verse: 1
Halfverse: ab
rakto
mahān
sa
-kalamas
tūrṇakaḥ
śakunāhr̥taḥ
\
Halfverse: cd
sārā
-mukʰo
dīrgʰaśūko
lodʰraśūkaḥ
sugandʰikaḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
puṇḍraḥ
pāṇḍuḥ
puṇḍarīkaḥ
pramodo
gaura
-śārivau
\
Halfverse: cd
kāñcano
mahiṣaḥ
śūkaḥ
dūṣakaḥ
kusumāṇḍakaḥ
\\ 2 \\
Halfverse: aV
pāṇḍukaḥ
puṇḍarīkaś
ca
Halfverse: aV2
pauṇḍrakaḥ
puṇḍarīkaś
ca
Halfverse: bV3
pramodo
gaura
-śālikaḥ
Verse: 3
Halfverse: ab
lāṅgalā
lohavālākʰyāḥ
kardamāḥ
śītabʰīrukāḥ
\
Halfverse: cd
pataṅgās
tapanīyāś
ca
ye
cānye
śālayaḥ
śubʰāḥ
\\ 3 \\
Halfverse: aV
jāṅgalā
lohavālākʰyāḥ
Halfverse: aV2
lāṅgalā
lohavālāś
ca
Halfverse: aV3
lāṅgalo
lohavālākʰyaḥ
Halfverse: bV
kardamaḥ
śītabʰīrukaḥ
Verse: 4
Halfverse: ab
svādu
-pāka
-rasāḥ
snigdʰā
vr̥ṣyā
baddʰālpa
-varcasaḥ
\
Halfverse: cd
kaṣāyānu
-rasāḥ
patʰyā
lagʰavo
mūtralā
himāḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
śūka
-jeṣu
varas
tatra
raktas
tr̥ṣṇā
-tri
-doṣa
-hā
\
Halfverse: cd
mahāṃs
tam
anu
kalamas
taṃ
cāpy
anu
tataḥ
pare
\\ 5 \\
Halfverse: cV
mahāṃs
tasyānu
kalamas
Verse: 6
Halfverse: ab
yavakā
hāyanāḥ
pāṃsu
-bāṣpa
-naiṣadʰakādayaḥ
\
Halfverse: cd
svādūṣṇā
guravaḥ
snigdʰāḥ
pāke
'mlāḥ
śleṣma
-pittalāḥ
\\ 6 \\
Halfverse: bV
-vāpya
-naiṣadʰakādayaḥ
Verse: 7
Halfverse: ab
sr̥ṣṭa
-mūtra
-purīṣāś
ca
pūrvaṃ
pūrvaṃ
ca
ninditāḥ
\
Halfverse: cd
snigdʰo
grāhī
lagʰuḥ
svādus
tri
-doṣa
-gʰnaḥ
stʰiro
himaḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
ṣaṣṭiko
vrīhiṣu
śreṣṭʰo
gauraś
cāsita
-gaurataḥ
\
Halfverse: cd
tataḥ
kramān
mahā
-vrīhi
-kr̥ṣṇa
-vrīhi
-jatūmukʰāḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
kukkuṭāṇḍaka
-lāvākʰya
-pārāvataka
-śūkarāḥ
\
Halfverse: cd
varakoddālakojjvāla
-cīna
-śārada
-dardurāḥ
\\ 9 \\
Halfverse: aV
kukkuṭāṇḍaka
-pālākṣa
-
Halfverse: aV2
kukkuṭāṇḍaka
-pālākʰya
-
Halfverse: aV3
kukkuṭāṇḍaka
-lāvākṣa
-
Halfverse: dV
-cīna
-śārada
-durdarāḥ
Verse: 10
Halfverse: ab
gandʰanāḥ
kuruvindāś
ca
guṇair
alpāntarāḥ
smr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
svādur
amla
-vipāko
'nyo
vrīhiḥ
pitta
-karo
guruḥ
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
bahu
-mūtra
-purīṣoṣmā
tri
-doṣas
tv
eva
pāṭalaḥ
\
Halfverse: cd
kaṅgu
-kodrava
-nīvāra
-śyāmākādi
himaṃ
lagʰu
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
tr̥ṇa
-dʰānyaṃ
pavana
-kr̥l
lekʰanaṃ
kapʰa
-pitta
-hr̥t
\
Halfverse: cd
bʰagna
-saṃdʰāna
-kr̥t
tatra
priyaṅgur
br̥ṃhaṇī
guruḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
koradūṣaḥ
paraṃ
grāhī
sparśo
śīto
viṣāpahaḥ
\
Halfverse: cd
rūkṣaḥ
śīto
guruḥ
svāduḥ
saro
viḍ
-vāta
-kr̥d
yavaḥ
\\ 13 \\
Halfverse: bV
sparśo
śīto
garāpahaḥ
Halfverse: bV2
sparśa
-śīto
viṣāpahaḥ
Verse: 14
Halfverse: ab
vr̥ṣyaḥ
stʰairya
-karo
mūtra
-medaḥ
-pitta
-kapʰāñ
jayet
\
Halfverse: cd
pīnasa
-śvāsa
-kāsoru
-stambʰa
-kaṇṭʰa
-tvag
-āmayān
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
nyūno
yavād
anu
-yavo
rūkṣoṣṇo
vaṃśa
-jo
yavaḥ
\
Halfverse: cd
vr̥ṣyaḥ
śīto
guruḥ
snigdʰo
jīvano
vāta
-pitta
-hā
\\ 15 \\
Halfverse: aV
nyūno
yāvad
anya
-yavo
Verse: 16
Halfverse: ab
saṃdʰāna
-kārī
madʰuro
godʰūmaḥ
stʰairya
-kr̥t
saraḥ
\
Halfverse: cd
patʰyā
nandīmukʰī
śītā
kaṣāya
-madʰurā
lagʰuḥ
\\ 16 \\
Verse: 16+1
Halfverse: ab
niḥ
-sārā
vātalā
rūkṣā
jūrṇādʰmāna
-karā
sarā
\\ 16+1 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
mudgāḍʰakī
-masūrādi
śimbī
-dʰānyaṃ
vibandʰa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
kaṣāyaṃ
svādu
saṃgrāhi
kaṭu
-pākaṃ
himaṃ
lagʰu
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
medaḥ
-śleṣmāsra
-pitteṣu
hitaṃ
lepopasekayoḥ
\
Halfverse: cd
varo
'tra
mudgo
'lpa
-calaḥ
kalāyas
tv
ati
-vātalaḥ
\\ 18 \\
Verse: 18.1+1
Halfverse: ab
asr̥k
-pitta
-haro
rūkṣo
vātalaś
caṇakaḥ
smr̥taḥ
\\ 18.1+1 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
rāja
-māṣo
'nila
-karo
rūkṣo
bahu
-śakr̥d
guruḥ
\
Halfverse: cd
uṣṇāḥ
kulattʰāḥ
pāke
'mlāḥ
śukrāśma
-śvāsa
-pīnasān
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
kāsārśaḥ
-kapʰa
-vātāṃś
ca
gʰnanti
pittāsra
-dāḥ
param
\
Halfverse: cd
niṣpāvo
vāta
-pittāsra
-stanya
-mūtra
-karo
guruḥ
\\ 20 \\
Halfverse: cV
niṣpāvo
vāta
-pittāsr̥k
-
Verse: 21
Halfverse: ab
saro
vidāhī
dr̥k
-śukra
-kapʰa
-śopʰa
-viṣāpahaḥ
\
Halfverse: cd
māṣaḥ
snigdʰo
bala
-śleṣma
-mala
-pitta
-karaḥ
saraḥ
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
gurūṣṇo
'nila
-hā
svāduḥ
śukra
-vr̥ddʰi
-vireka
-kr̥t
\
Halfverse: cd
pʰalāni
māṣa
-vad
vidyāt
kākāṇḍolātmaguptayoḥ
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
uṣṇas
tvacyo
himaḥ
sparśe
keśyo
balyas
tilo
guruḥ
\
Halfverse: cd
alpa
-mūtraḥ
kaṭuḥ
pāke
medʰāgni
-kapʰa
-pitta
-kr̥t
\\ 23 \\
Halfverse: aV
uṣṇas
tvacyo
hima
-sparśaḥ
Verse: 24
Halfverse: ab
snigdʰomā
svādu
-tiktoṣṇā
kapʰa
-pitta
-karī
guruḥ
\
Halfverse: cd
dr̥k
-śukra
-hr̥t
kaṭuḥ
pāke
tad
-vad
bījaṃ
kusumbʰa
-jam
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
māṣo
'tra
sarveṣv
avaro
yavakaḥ
śūka
-jeṣu
ca
\
Halfverse: cd
navaṃ
dʰānyam
abʰiṣyandi
lagʰu
saṃvatsaroṣitam
\\ 25 \\
Halfverse: bV
yavakaḥ
śūka
-jeṣv
api
Halfverse: dV2
lagʰu
varṣoṣitaṃ
ca
yat
Verse: 26
Halfverse: ab
śīgʰra
-janma
tatʰā
sūpyaṃ
nis
-tuṣaṃ
yukti
-bʰarjitam
\
Halfverse: cd
maṇḍa
-peyā
-vilepīnām
odanasya
ca
lāgʰavam
\\ 26 \\
Verse: 26.1+1
Halfverse: ab
yava
-godʰūma
-māṣāś
ca
tilāś
cābʰinavā
hitāḥ
\
Halfverse: cd
purāṇā
vi
-rasāḥ
sūkṣmā
na
tatʰārtʰa
-karā
matāḥ
\\ 26.1+1 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
yatʰā
-pūrvaṃ
śivas
tatra
maṇḍo
vātānulomanaḥ
\
Halfverse: cd
tr̥ḍ
-glāni
-doṣa
-śeṣa
-gʰnaḥ
pācano
dʰātu
-sāmya
-kr̥t
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
sroto
-mārdava
-kr̥t
svedī
saṃdʰukṣayati
cānalam
\
Halfverse: cd
kṣut
-tr̥ṣṇā
-glāni
-daurbalya
-kukṣi
-roga
-jvarāpahā
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
malānulomanī
patʰyā
peyā
dīpana
-pācanī
\
Halfverse: cd
vilepī
grāhiṇī
hr̥dyā
tr̥ṣṇā
-gʰnī
dīpanī
hitā
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
vraṇākṣi
-roga
-saṃśuddʰa
-dur
-bala
-sneha
-pāyinām
\
Halfverse: cd
su
-dʰautaḥ
prasrutaḥ
svinno
'
-tyaktoṣmā
caudano
lagʰuḥ
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
yaś
cāgneyauṣadʰa
-kvātʰa
-sādʰito
bʰr̥ṣṭa
-taṇḍulaḥ
\
Halfverse: cd
viparīto
guruḥ
kṣīra
-māṃsādyair
yaś
ca
sādʰitaḥ
\\ 31 \\
Halfverse: aV
yaś
cāgneyauṣadʰa
-kvātʰe
Halfverse: bV2
sādʰito
bʰr̥ṣṭa
-taṇḍulaiḥ
Verse: 32
Halfverse: ab
iti
dravya
-kriyā
-yoga
-mānādyaiḥ
sarvam
ādiśet
\
Halfverse: cd
br̥ṃhaṇaḥ
prīṇano
vr̥ṣyaś
cakṣuṣyo
vraṇa
-hā
rasaḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
maudgas
tu
patʰyaḥ
saṃśuddʰa
-vraṇa
-kaṇṭʰākṣi
-rogiṇām
\
Halfverse: cd
vātānulomī
kaulattʰo
gulma
-tūṇī
-pratūṇi
-jit
\\ 33 \\
Verse: 33+1
Halfverse: ab
a
-kr̥taṃ
kr̥ta
-yūṣaṃ
ca
tanu
saṃskāritaṃ
rasam
\
Halfverse: cd
sūpam
amlam
an
-amlaṃ
ca
guru
vidyād
yatʰottaram
\\ 33+1 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
tila
-piṇyāka
-vikr̥tiḥ
śuṣka
-śākaṃ
virūḍʰakam
\
Halfverse: cd
śāṇḍākī
-vaṭakaṃ
dr̥ṅ
-gʰnaṃ
doṣalaṃ
glapanaṃ
guru
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
rasālā
br̥ṃhaṇī
vr̥ṣyā
snigdʰā
balyā
ruci
-pradā
\
Halfverse: cd
śrama
-kṣut
-tr̥ṭ
-klama
-haraṃ
pānakaṃ
prīṇanaṃ
guru
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
viṣṭambʰi
mūtralaṃ
hr̥dyaṃ
yatʰā
-dravya
-guṇaṃ
ca
tat
\
Halfverse: cd
lājās
tr̥ṭ
-cʰardy
-atīsāra
-meha
-medaḥ
-kapʰa
-ccʰidaḥ
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
kāsa
-pittopaśamanā
dīpanā
lagʰavo
himāḥ
\
Halfverse: cd
pr̥tʰukā
guravo
balyāḥ
kapʰa
-viṣṭambʰa
-kāriṇaḥ
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
dʰānā
viṣṭambʰinī
rūkṣā
tarpaṇī
lekʰanī
guruḥ
\
Halfverse: cd
saktavo
lagʰavaḥ
kṣut
-tr̥ṭ
-śrama
-netrāmaya
-vraṇān
\\ 38 \\
Halfverse: dV
-śrama
-netra
-galāmayān
Verse: 39
Halfverse: ab
gʰnanti
saṃtarpaṇāḥ
pānāt
sadya
eva
bala
-pradāḥ
\
Halfverse: cd
nodakāntaritān
na
dvir
na
niśāyāṃ
na
kevalān
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
na
bʰuktvā
na
dvi
-jaiś
cʰittvā
saktūn
adyān
na
vā
bahūn
\
Halfverse: cd
piṇyāko
glapano
rūkṣo
viṣṭambʰī
dr̥ṣṭi
-dūṣaṇaḥ
\\ 40 \\
Verse: 40+1
Halfverse: ab
raukṣyād
viṣṭambʰate
koṣṭʰe
viṣṭambʰi
-tvād
vidahyate
\
Halfverse: cd
vidāhāt
kurute
glāniṃ
piṇyāko
niśi
sevitaḥ
\\ 40+1 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
vesavāro
guruḥ
snigdʰo
balopacaya
-vardʰanaḥ
\
Halfverse: cd
mudgādi
-jās
tu
guravo
yatʰā
-dravya
-guṇānugāḥ
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
kukūla
-karpara
-bʰrāṣṭra
-kandv
-aṅgāra
-vipācitān
\
Halfverse: cd
eka
-yonīm̐
lagʰūn
vidyād
apūpān
uttarottaram
\\ 42 \\
Halfverse: aV
kukūla
-kʰarpara
-bʰrāṣṭra
-
Halfverse: bV2
-kaṭv
-aṅgāra
-vipācitān
Halfverse: dV3
apūpāṃs
tu
yatʰottaram
Verse: 43
Halfverse: ab
hariṇaiṇa
-kuraṅgarkṣa
-gokarṇa
-mr̥gamātr̥kāḥ
\
Halfverse: cd
śaśa
-śambara
-cāruṣka
-śarabʰādyā
mr̥gāḥ
smr̥tāḥ
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
lāva
-vārtīka
-vartīra
-raktavartmaka
-kukkubʰāḥ
\
Halfverse: cd
kapiñjalopacakrākʰya
-cakora
-kurubāhavaḥ
\\ 44 \\
Halfverse: bV
-raktavartmaka
-kurkubʰāḥ
Verse: 45
Halfverse: ab
vartako
vartikā
caiva
tittiriḥ
krakaraḥ
śikʰī
\
Halfverse: cd
tāmra
-cūḍākʰya
-bakara
-gonarda
-giri
-vartikāḥ
\\ 45 \\
Halfverse: cV
kukkuṭo
bakaraḥ
kaṅka
-
Halfverse: cV2
tāmra
-cūḍākʰya
-varaka
-
Verse: 46
Halfverse: ab
tatʰā
śārapadendrābʰa
-varaṭādyāś
ca
viṣkirāḥ
\
Halfverse: cd
jīvañjīvaka
-dātyūha
-bʰr̥ṅgāhva
-śuka
-sārikāḥ
\\ 46 \\
Halfverse: bV
-vāraṭādyāś
ca
viṣkirāḥ
Halfverse: bV2
-vāraṭāś
ceti
viṣkirāḥ
Halfverse: bV3
-varaṭāś
ceti
viṣkirāḥ
Verse: 47
Halfverse: ab
laṭvā
-kokila
-hārīta
-kapota
-caṭakādayaḥ
\
Halfverse: cd
pratudā
bʰeka
-godʰāhi
-śvāvid
-ādyā
bile
-śayāḥ
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
go
-kʰarāśvataroṣṭrāśva
-dvīpi
-siṃharkṣa
-vānarāḥ
\
Halfverse: cd
mārjāra
-mūṣaka
-vyāgʰra
-vr̥ka
-babʰru
-tarakṣavaḥ
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
lopāka
-jambuka
-śyena
-cāṣa
-vāntāda
-vāyasāḥ
\
Halfverse: cd
śaśagʰnī
-bʰāsa
-kurara
-gr̥dʰrolūka
-kuliṅgakāḥ
\\ 49 \\
Halfverse: cV
śaśāri
-bʰāsa
-kurara
-
Verse: 50
Halfverse: ab
dʰūmikā
madʰuhā
ceti
prasahā
mr̥ga
-pakṣiṇaḥ
\
Halfverse: cd
varāha
-mahiṣa
-nyaṅku
-ruru
-rohita
-vāraṇāḥ
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
sr̥maraś
camaraḥ
kʰaḍgo
gavayaś
ca
mahā
-mr̥gāḥ
\
Halfverse: cd
haṃsa
-sārasa
-kādamba
-baka
-kāraṇḍava
-plavāḥ
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
balākotkrośa
-cakrāhva
-madgu
-krauñcādayo
'p
-carāḥ
\
Halfverse: cd
matsyā
rohita
-pāṭʰīna
-kūrma
-kumbʰīra
-karkaṭāḥ
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
śukti
-śaṅkʰodra
-śambūka
-śapʰarī
-varmi
-candrikāḥ
\
Halfverse: cd
culūkī
-nakra
-makara
-śiśumāra
-timiṅgilāḥ
\\ 53 \\
Halfverse: aV
śukti
-śaṅkʰodru
-śambūka
-
Halfverse: cV2
cullakī
-nakra
-makara
-
Verse: 54
Halfverse: ab
rājī
-cilicimādyāś
ca
māṃsam
ity
āhur
aṣṭa
-dʰā
\
Halfverse: cd
yoniṣv
ajāvī
vyāmiśra
-go
-cara
-tvād
a
-niścite
\\ 54 \\
Verse: 54.1+1
Halfverse: ab
mr̥gyaṃ
vaiṣkirikaṃ
kiṃ
ca
prātudaṃ
ca
bile
-śayam
\
Halfverse: cd
prāsahaṃ
ca
mahā
-mr̥gyam
ap
-caraṃ
mātsyam
aṣṭa
-dʰā
\\ 54.1+1 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
ādyāntyā
jāṅgalānūpā
madʰyau
sādʰāraṇau
smr̥tau
\
Halfverse: cd
tatra
baddʰa
-malāḥ
śītā
lagʰavo
jāṅgalā
hitāḥ
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
pittottare
vāta
-madʰye
saṃnipāte
kapʰānuge
\
Halfverse: cd
dīpanaḥ
kaṭukaḥ
pāke
grāhī
rūkṣo
himaḥ
śaśaḥ
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
īṣad
-uṣṇa
-guru
-snigdʰā
br̥ṃhaṇā
vartakādayaḥ
\
Halfverse: cd
tittiris
teṣv
api
varo
medʰāgni
-bala
-śukra
-kr̥t
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
grāhī
varṇyo
'nilodrikta
-saṃnipāta
-haraḥ
param
\
Halfverse: cd
nāti
-patʰyaḥ
śikʰī
patʰyaḥ
śrotra
-svara
-vayo
-dr̥śām
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
tad
-vac
ca
kukkuṭo
vr̥ṣyo
grāmyas
tu
śleṣmalo
guruḥ
\
Halfverse: cd
medʰānala
-karā
hr̥dyāḥ
krakarāḥ
sopacakrakāḥ
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
guruḥ
sa
-lavaṇaḥ
kāṇa
-kapotaḥ
sarva
-doṣa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
caṭakāḥ
śleṣmalāḥ
snigdʰā
vāta
-gʰnāḥ
śukralāḥ
param
\\ 60 \\
Halfverse: dV
vāta
-gʰnāḥ
śukralāḥ
bʰr̥śam
Verse: 61
Halfverse: ab
gurūṣṇa
-snigdʰa
-madʰurā
vargāś
cāto
yatʰottaram
\
Halfverse: cd
mūtra
-śukra
-kr̥to
balyā
vāta
-gʰnāḥ
kapʰa
-pittalāḥ
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
śītā
mahā
-mr̥gās
teṣu
kravyāda
-prasahāḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
lavaṇānu
-rasāḥ
pāke
kaṭukā
māṃsa
-vardʰanāḥ
\\ 62 \\
Halfverse: bV
kravyādāḥ
prasahāḥ
punaḥ
Verse: 63
Halfverse: ab
jīrṇārśo
-grahaṇī
-doṣa
-śoṣārtānāṃ
paraṃ
hitāḥ
\
Halfverse: cd
nāti
-śīta
-guru
-snigdʰaṃ
māṃsam
ājam
a
-doṣalam
\\ 63 \\
Halfverse: cV
nāti
-śītaṃ
guru
snigdʰaṃ
Verse: 64
Halfverse: ab
śarīra
-dʰātu
-sāmānyād
an
-abʰiṣyandi
br̥ṃhaṇam
\
Halfverse: cd
viparītam
ato
jñeyam
āvikaṃ
br̥ṃhaṇaṃ
tu
tat
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
śuṣka
-kāsa
-śramāty
-agni
-viṣama
-jvara
-pīnasān
\
Halfverse: cd
kārśyaṃ
kevala
-vātāṃś
ca
go
-māṃsaṃ
saṃniyaccʰati
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
uṣṇo
garīyān
mahiṣaḥ
svapna
-dārḍʰya
-br̥hat
-tva
-kr̥t
\
Halfverse: cd
tad
-vad
varāhaḥ
śrama
-hā
ruci
-śukra
-bala
-pradaḥ
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
matsyāḥ
paraṃ
kapʰa
-karāś
cilicīmas
tri
-doṣa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
lāva
-rohita
-godʰaiṇāḥ
sve
sve
varge
varāḥ
param
\\ 67 \\
Verse: 67.1+1
Halfverse: ab
matsyādi
-pakṣiṇāṃ
caiva
gurūṇy
aṇḍāni
cādiśet
\
Halfverse: cd
tāni
snigdʰāni
vr̥ṣyāṇi
svādu
-pāka
-rasāni
ca
\\ 67.1+1 \\
Halfverse: bV
gurūṇy
aṇḍāny
ato
diśet
Halfverse: bV2
gurūṇy
aṇḍāni
cānyato
Verse: 68
Halfverse: ab
māṃsaṃ
sadyo
-hataṃ
śuddʰaṃ
vayaḥ
-stʰaṃ
ca
bʰajet
tyajet
\
Halfverse: cd
mr̥taṃ
kr̥śaṃ
bʰr̥śaṃ
medyaṃ
vyādʰi
-vāri
-viṣair
hatam
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
puṃ
-striyoḥ
pūrva
-paścārdʰe
guruṇī
garbʰiṇī
guruḥ
\
Halfverse: cd
lagʰur
yoṣic
catuṣ
-pātsu
vihaṅgeṣu
punaḥ
pumān
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
śiraḥ
-skandʰoru
-pr̥ṣṭʰasya
kaṭyāḥ
saktʰnoś
ca
gauravam
\
Halfverse: cd
tatʰāma
-pakvāśayayor
yatʰā
-pūrvaṃ
vinirdiśet
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
śoṇita
-prabʰr̥tīnāṃ
ca
dʰātūnām
uttarottaram
\
Halfverse: cd
māṃsād
garīyo
vr̥ṣaṇa
-meḍʰra
-vr̥kka
-yakr̥d
-gudam
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
śākaṃ
pāṭʰā
-śaṭʰī
-sūṣā
-suniṣaṇṇa
-satīna
-jam
\
Halfverse: cd
tri
-doṣa
-gʰnaṃ
lagʰu
grāhi
sa
-rāja
-kṣava
-vāstukam
\\ 72 \\
Halfverse: aV
śākaṃ
pāṭʰā
-śaṭʰī
-śūṣā
-
Verse: 73
Halfverse: ab
suniṣaṇṇo
'gni
-kr̥d
vr̥ṣyas
teṣu
rāja
-kṣavaḥ
param
\
Halfverse: cd
grahaṇy
-arśo
-vikāra
-gʰno
varco
-bʰedi
tu
vāstukam
\\ 73 \\
Verse: 74
Halfverse: ab
hanti
doṣa
-trayaṃ
kuṣṭʰaṃ
vr̥ṣyā
soṣṇā
rasāyanī
\
Halfverse: cd
kākamācī
sarā
svaryā
cāṅgery
amlāgni
-dīpanī
\\ 74 \\
Halfverse: bV
vr̥ṣyā
soṣṇā
rasāyanam
Verse: 75
Halfverse: ab
grahaṇy
-arśo
-'nila
-śleṣman
-hitoṣṇā
grāhiṇī
lagʰuḥ
\
Halfverse: cd
paṭola
-saptalāriṣṭa
-śārṅgaṣṭāvalgujāmr̥tāḥ
\\ 75 \\
Halfverse: cV
paṭolaṃ
saptalāriṣṭa
-
Verse: 76
Halfverse: ab
vetrāgra
-br̥hatī
-vāsā
-kutilī
-tilaparṇikāḥ
\
Halfverse: cd
maṇḍūkaparṇī
-karkoṭa
-kāravellaka
-parpaṭāḥ
\\ 76 \\
Halfverse: aV
vetrāgraṃ
br̥hatī
-vāsā
-
Halfverse: bV2
-kuntilī
-tilaparṇikāḥ
Halfverse: bV3
-kuntalī
-tilaparṇikāḥ
Verse: 77
Halfverse: ab
nāḍī
-kalāya
-gojihvā
-vārtākaṃ
vanatiktakam
\
Halfverse: cd
karīraṃ
kulakaṃ
nandī
kucailā
śakulādanī
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
kaṭʰillaṃ
kembukaṃ
śītaṃ
sa
-kośātaka
-karkaśam
\
Halfverse: cd
tiktaṃ
pāke
kaṭu
grāhi
vātalaṃ
kapʰa
-pitta
-jit
\\ 78 \\
Halfverse: aV
kaṭʰilla
-kembukaṃ
śītaṃ
Verse: 79
Halfverse: ab
hr̥dyaṃ
paṭolaṃ
kr̥mi
-nut
svādu
-pākaṃ
ruci
-pradam
\
Halfverse: cd
pittalaṃ
dīpanaṃ
bʰedi
vāta
-gʰnaṃ
br̥hatī
-dvayam
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
vr̥ṣaṃ
tu
vami
-kāsa
-gʰnaṃ
rakta
-pitta
-haraṃ
param
\
Halfverse: cd
kāravellaṃ
sa
-kaṭukaṃ
dīpanaṃ
kapʰa
-jit
param
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
vārtākaṃ
kaṭu
-tiktoṣṇaṃ
madʰuraṃ
kapʰa
-vāta
-jit
\
Halfverse: cd
sa
-kṣāram
agni
-jananaṃ
hr̥dyaṃ
rucyam
a
-pittalam
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
karīram
ādʰmāna
-karaṃ
kaṣāyaṃ
svādu
tiktakam
\
Halfverse: cd
kośātakāvalgujakau
bʰedināv
agni
-dīpanau
\\ 82 \\
Halfverse: dV
bʰedanāv
agni
-dīpanau
Verse: 83
Halfverse: ab
taṇḍulīyo
himo
rūkṣaḥ
svādu
-pāka
-raso
lagʰuḥ
\
Halfverse: cd
mada
-pitta
-viṣāsra
-gʰno
muñjātaṃ
vāta
-pitta
-jit
\\ 83 \\
Verse: 84
Halfverse: ab
snigdʰaṃ
śītaṃ
guru
svādu
br̥ṃhaṇaṃ
śukra
-kr̥t
param
\
Halfverse: cd
gurvī
sarā
tu
pālaṅkyā
mada
-gʰnī
cāpy
upodakā
\\ 84 \\
Verse: 85
Halfverse: ab
pālaṅkyā
-vat
smr̥taś
cañcuḥ
sa
tu
saṃgrahaṇātmakaḥ
\
Halfverse: cd
vidārī
vāta
-pitta
-gʰnī
mūtralā
svādu
-śītalā
\\ 85 \\
Halfverse: aV
pālaṅkyā
-vat
smr̥taś
cuccuḥ
Halfverse: aV2
pālaṅkyā
-vat
smr̥taś
cuñcuḥ
Verse: 86
Halfverse: ab
jīvanī
br̥ṃhaṇī
kaṇṭʰyā
gurvī
vr̥ṣyā
rasāyanam
\
Halfverse: cd
cakṣuṣyā
sarva
-doṣa
-gʰnī
jīvantī
madʰurā
himā
\\ 86 \\
Verse: 87
Halfverse: ab
kūṣmāṇḍa
-tumba
-kāliṅga
-karkārv
-ervāru
-tiṇḍiśam
\
Halfverse: cd
tatʰā
trapusa
-cīnāka
-cirbʰaṭaṃ
kapʰa
-vāta
-kr̥t
\\ 87 \\
Verse: 88
Halfverse: ab
bʰedi
viṣṭambʰy
abʰiṣyandi
svādu
-pāka
-rasaṃ
guru
\
Halfverse: cd
vallī
-pʰalānāṃ
pravaraṃ
kūṣmāṇḍaṃ
vāta
-pitta
-jit
\\ 88 \\
Verse: 89
Halfverse: ab
vasti
-śuddʰi
-karaṃ
vr̥ṣyaṃ
trapusaṃ
tv
ati
-mūtralam
\
Halfverse: cd
tumbaṃ
rūkṣa
-taraṃ
grāhi
kāliṅgairvāru
-cirbʰaṭam
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
bālaṃ
pitta
-haraṃ
śītaṃ
vidyāt
pakvam
ato
'nya
-tʰā
\
Halfverse: cd
śīrṇavr̥ntaṃ
tu
sa
-kṣāraṃ
pittalaṃ
kapʰa
-vāta
-jit
\\ 90 \\
Verse: 91
Halfverse: ab
rocanaṃ
dīpanaṃ
hr̥dyam
aṣṭʰīlānāha
-nul
lagʰu
\
Halfverse: cd
mr̥ṇāla
-bisa
-śālūka
-kumudotpala
-kandakam
\\ 91 \\
Verse: 92
Halfverse: ab
nandī
-māṣaka
-kelūṭa
-śr̥ṅgāṭaka
-kaserukam
\
Halfverse: cd
krauñcādanaṃ
kaloḍyaṃ
ca
rūkṣaṃ
grāhi
himaṃ
guru
\\ 92 \\
Verse: 93
Halfverse: ab
kadamba
-nālikā
-mārṣa
-kuṭiñjara
-kutumbakam
\
Halfverse: cd
cillī
-laṭvāka
-loṇīkā
-kurūṭaka
-gavedʰukam
\\ 93 \\
Halfverse: aV
kalambu
-nālikā
-mārṣa
-
Halfverse: bV2
-kuṭiñjara
-kurumbakam
Halfverse: bV3
-kuliñjara
-kurumbakam
Halfverse: dV
-kurūḍʰaka
-gavedʰukāḥ
Halfverse: dV2
-kuraṇṭaka
-gavedʰukāḥ
Halfverse: dV3
-kuraṇṭaka
-gavedʰukam
Verse: 94
Halfverse: ab
jīvanta
-jʰuñjʰv
-eḍagaja
-yava
-śāka
-suvarcalāḥ
\
Halfverse: cd
ālukāni
ca
sarvāṇi
tatʰā
sūpyāni
lakṣmaṇam
\\ 94 \\
Halfverse: bV
-yava
-śāka
-suvarcalam
Halfverse: dV2
tatʰā
sūpyāni
lākṣmaṇam
Halfverse: dV3
tatʰā
sūpyāni
lakṣmaṇā
Verse: 95
Halfverse: ab
svādu
rūkṣaṃ
sa
-lavaṇaṃ
vāta
-śleṣma
-karaṃ
guru
\
Halfverse: cd
śītalaṃ
sr̥ṣṭa
-viṇ
-mūtraṃ
prāyo
viṣṭabʰya
jīryati
\\ 95 \\
Verse: 96
Halfverse: ab
svinnaṃ
niṣpīḍita
-rasaṃ
snehāḍʰyaṃ
nāti
-doṣalam
\
Halfverse: cd
lagʰu
-pattrā
tu
yā
cillī
sā
vāstuka
-samā
matā
\\ 96 \\
Verse: 97
Halfverse: ab
tarkārī
-varuṇaṃ
svādu
sa
-tiktaṃ
kapʰa
-vāta
-jit
\
Halfverse: cd
varṣābʰvau
kāla
-śākaṃ
ca
sa
-kṣāraṃ
kaṭu
-tiktakam
\\ 97 \\
Halfverse: aV
tarkārī
-varaṇaṃ
svādu
Verse: 98
Halfverse: ab
dīpanaṃ
bʰedanaṃ
hanti
gara
-śopʰa
-kapʰānilān
\
Halfverse: cd
dīpanāḥ
kapʰa
-vāta
-gʰnāś
ciribilvāṅkurāḥ
sarāḥ
\\ 98 \\
Verse: 98.1+1
Halfverse: ab
saṃgrāhi
śālmalī
-puṣpaṃ
pittāsra
-gʰnaṃ
viśeṣataḥ
\\ 98.1+1 \\
Verse: 99
Halfverse: ab
śatāvary
-aṅkurās
tiktā
vr̥ṣyā
doṣa
-trayāpahāḥ
\
Halfverse: cd
rūkṣo
vaṃśa
-karīras
tu
vidāhī
vāta
-pittalaḥ
\\ 99 \\
Verse: 100
Halfverse: ab
pattūro
dīpanas
tiktaḥ
plīhārśaḥ
-kapʰa
-vāta
-jit
\
Halfverse: cd
kr̥mi
-kāsa
-kapʰotkledān
kāsamardo
jayet
saraḥ
\\ 100 \\
Verse: 101
Halfverse: ab
rūkṣoṣṇam
amlaṃ
kausumbʰaṃ
guru
pitta
-karaṃ
saram
\
Halfverse: cd
gurūṣṇaṃ
sārṣapaṃ
baddʰa
-viṇ
-mūtraṃ
sarva
-doṣa
-kr̥t
\\ 101 \\
Verse: 102
Halfverse: ab
yad
bālam
a
-vyakta
-rasaṃ
kiñ
-cit
-kṣāraṃ
sa
-tiktakam
\
Halfverse: cd
tan
mūlakaṃ
doṣa
-haraṃ
lagʰu
soṣṇaṃ
niyaccʰati
\\ 102 \\
Verse: 103
Halfverse: ab
gulma
-kāsa
-kṣaya
-śvāsa
-vraṇa
-netra
-galāmayān
\
Halfverse: cd
svarāgni
-sādodāvarta
-pīnasāṃś
ca
mahat
punaḥ
\\ 103 \\
Verse: 104
Halfverse: ab
rase
pāke
ca
kaṭukam
uṣṇa
-vīryaṃ
tri
-doṣa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
gurv
abʰiṣyandi
ca
snigdʰa
-siddʰaṃ
tad
api
vāta
-jit
\\ 104 \\
Halfverse: dV
-svinnaṃ
tad
api
vāta
-jit
Verse: 105
Halfverse: ab
vāta
-śleṣma
-haraṃ
śuṣkaṃ
sarvam
āmaṃ
tu
doṣalam
\
Halfverse: cd
kaṭūṣṇo
vāta
-kapʰa
-hā
piṇḍāluḥ
pitta
-vardʰanaḥ
\\ 105 \\
Verse: 106
Halfverse: ab
kuṭʰera
-śigru
-surasa
-sumukʰāsuri
-bʰūstr̥ṇam
\
Halfverse: cd
pʰaṇijjārjaka
-jambīra
-prabʰr̥ti
grāhi
śālanam
\\ 106 \\
Verse: 107
Halfverse: ab
vidāhi
kaṭu
rūkṣoṣṇaṃ
hr̥dyaṃ
dīpana
-rocanam
\
Halfverse: cd
dr̥k
-śukra
-kr̥mi
-hr̥t
tīkṣṇaṃ
doṣotkleśa
-karaṃ
lagʰu
\\ 107 \\
Verse: 108
Halfverse: ab
hidʰmā
-kāsa
-viṣa
-śvāsa
-pārśva
-ruk
-pūti
-gandʰa
-hā
\
Halfverse: cd
surasaḥ
sumukʰo
nāti
-vidāhī
gara
-śopʰa
-hā
\\ 108 \\
Halfverse: aV
hidʰmā
-kāsa
-vami
-śvāsa
-
Halfverse: aV2
hidʰmā
-kāsa
-śrama
-śvāsa
-
Verse: 109
Halfverse: ab
ārdrikā
tikta
-madʰurā
mūtralā
na
ca
pitta
-kr̥t
\
Halfverse: cd
laśuno
bʰr̥śa
-tīkṣṇoṣṇaḥ
kaṭu
-pāka
-rasaḥ
saraḥ
\\ 109 \\
Verse: 110
Halfverse: ab
hr̥dyaḥ
keśyo
gurur
vr̥ṣyaḥ
snigdʰo
rocana
-dīpanaḥ
\
Halfverse: cd
bʰagna
-saṃdʰāna
-kr̥d
balyo
rakta
-pitta
-pradūṣaṇaḥ
\\ 110 \\
Halfverse: bV
snigdʰo
dīpana
-pācanaḥ
Verse: 111
Halfverse: ab
kilāsa
-kuṣṭʰa
-gulmārśo
-meha
-kr̥mi
-kapʰānilān
\
Halfverse: cd
sa
-hidʰmā
-pīnasa
-śvāsa
-kāsān
hanti
rasāyanam
\\ 111 \\
Halfverse: dV
-kāsān
hanty
asra
-pitta
-kr̥t
Verse: 112
Halfverse: ab
palāṇḍus
tad
-guṇa
-nyūnaḥ
śleṣmalo
nāti
-pittalaḥ
\
Halfverse: cd
kapʰa
-vātārśasāṃ
patʰyaḥ
svede
'bʰyavahr̥tau
tatʰā
\\ 112 \\
Verse: 113
Halfverse: ab
tīkṣṇo
gr̥ñjanako
grāhī
pittināṃ
hita
-kr̥n
na
saḥ
\
Halfverse: cd
dīpanaḥ
sūraṇo
rucyaḥ
kapʰa
-gʰno
viśado
lagʰuḥ
\\ 113 \\
Verse: 114
Halfverse: ab
viśeṣād
arśasāṃ
patʰyo
bʰū
-kandas
tv
ati
-doṣalaḥ
\
Halfverse: cd
pattre
puṣpe
pʰale
nāle
kande
ca
guru
-tā
kramāt
\\ 114 \\
Halfverse: cV
puṣpe
pattre
pʰale
nāle
Verse: 115
Halfverse: ab
varā
śākeṣu
jīvantī
sārṣapaṃ
tv
avaraṃ
param
\
Halfverse: cd
drākṣā
pʰalottamā
vr̥ṣyā
cakṣuṣyā
sr̥ṣṭa
-mūtra
-viṭ
\\ 115 \\
Halfverse: bV
sārṣapas
tv
avaraḥ
param
Halfverse: bV2
sarṣapās
tv
avarāḥ
param
Verse: 116
Halfverse: ab
svādu
-pāka
-rasā
snigdʰā
sa
-kaṣāyā
himā
guruḥ
\
Halfverse: cd
nihanty
anila
-pittāsra
-tiktāsya
-tva
-madātyayān
\\ 116 \\
Halfverse: cV
nihanty
anila
-pittāsr̥k
-
Verse: 117
Halfverse: ab
tr̥ṣṇā
-kāsa
-śrama
-śvāsa
-svara
-bʰeda
-kṣata
-kṣayān
\
Halfverse: cd
udrikta
-pittāñ
jayati
trīn
doṣān
svādu
dāḍimam
\\ 117 \\
Verse: 118
Halfverse: ab
pittā
-virodʰi
nāty
-uṣṇam
amlaṃ
vāta
-kapʰāpaham
\
Halfverse: cd
sarvaṃ
hr̥dyaṃ
lagʰu
snigdʰaṃ
grāhi
rocana
-dīpanam
\\ 118 \\
Verse: 119
Halfverse: ab
moca
-kʰarjūra
-panasa
-nārikela
-parūṣakam
\
Halfverse: cd
āmrāta
-tāla
-kāśmarya
-rājādana
-madʰūka
-jam
\\ 119 \\
Verse: 120
Halfverse: ab
sauvīra
-badarāṅkolla
-pʰalgu
-śleṣmātakodbʰavam
\
Halfverse: cd
vātāmābʰiṣukākṣoṭa
-mukūlaka
-nikocakam
\\ 120 \\
Verse: 121
Halfverse: ab
urumāṇaṃ
priyālaṃ
ca
br̥ṃhaṇaṃ
guru
śītalam
\
Halfverse: cd
dāha
-kṣata
-kṣaya
-haraṃ
rakta
-pitta
-prasādanam
\\ 121 \\
Verse: 122
Halfverse: ab
svādu
-pāka
-rasaṃ
snigdʰaṃ
viṣṭambʰi
kapʰa
-śukra
-kr̥t
\
Halfverse: cd
pʰalaṃ
tu
pittalaṃ
tālaṃ
saraṃ
kāśmarya
-jaṃ
himam
\\ 122 \\
Halfverse: bV
śleṣmalaṃ
vāta
-pitta
-jit
Verse: 123
Halfverse: ab
śakr̥n
-mūtra
-vibandʰa
-gʰnaṃ
keśyaṃ
medʰyaṃ
rasāyanam
\
Halfverse: cd
vātāmādy
uṣṇa
-vīryaṃ
tu
kapʰa
-pitta
-karaṃ
saram
\\ 123 \\
Verse: 124
Halfverse: ab
paraṃ
vāta
-haraṃ
snigdʰam
an
-uṣṇaṃ
tu
priyāla
-jam
\
Halfverse: cd
priyāla
-majjā
madʰuro
vr̥ṣyaḥ
pittānilāpahaḥ
\\ 124 \\
Verse: 125
Halfverse: ab
kola
-majjā
guṇais
tad
-vat
tr̥ṭ
-cʰardiḥ
-kāsa
-jic
ca
saḥ
\
Halfverse: cd
pakvaṃ
su
-dur
-jaraṃ
bilvaṃ
doṣalaṃ
pūti
-mārutam
\\ 125 \\
Verse: 126
Halfverse: ab
dīpanaṃ
kapʰa
-vāta
-gʰnaṃ
bālaṃ
grāhy
ubʰayaṃ
ca
tat
\
Halfverse: cd
kapittʰam
āmaṃ
kaṇṭʰa
-gʰnaṃ
doṣalaṃ
doṣa
-gʰāti
tu
\\ 126 \\
Halfverse: bV
bālaṃ
grāhy
ubʰayaṃ
tu
tat
Verse: 127
Halfverse: ab
pakvaṃ
hidʰmā
-vamatʰu
-jit
sarvaṃ
grāhi
viṣāpaham
\
Halfverse: cd
jāmbavaṃ
guru
viṣṭambʰi
śītalaṃ
bʰr̥śa
-vātalam
\\ 127 \\
Verse: 128
Halfverse: ab
saṃgrāhi
mūtra
-śakr̥tor
a
-kaṇṭʰyaṃ
kapʰa
-pitta
-jit
\
Halfverse: cd
vāta
-pittāsra
-kr̥d
bālaṃ
baddʰāstʰi
kapʰa
-pitta
-kr̥t
\\ 128 \\
Halfverse: bV
a
-kaṇṭʰyaṃ
kapʰa
-pitta
-nut
Verse: 129
Halfverse: ab
gurv
āmraṃ
vāta
-jit
pakvaṃ
svādv
amlaṃ
kapʰa
-śukra
-kr̥t
\
Halfverse: cd
vr̥kṣāmlaṃ
grāhi
rūkṣoṣṇaṃ
vāta
-śleṣma
-haraṃ
lagʰu
\\ 129 \\
Verse: 129.1+1
Halfverse: ab
tr̥ṣṇā
-gʰnam
uṣṇam
amlāyāḥ
pʰalaṃ
pitta
-karaṃ
saram
\\ 129.1+1 \\
Verse: 130
Halfverse: ab
śamyā
gurūṣṇaṃ
keśa
-gʰnaṃ
rūkṣaṃ
pīlu
tu
pittalam
\
Halfverse: cd
kapʰa
-vāta
-haraṃ
bʰedi
plīhārśaḥ
-kr̥mi
-gulma
-nut
\\ 130 \\
Verse: 131
Halfverse: ab
sa
-tiktaṃ
svādu
yat
pīlu
nāty
-uṣṇaṃ
tat
tri
-doṣa
-jit
\
Halfverse: cd
tvak
tikta
-kaṭukā
snigdʰā
mātuluṅgasya
vāta
-jit
\\ 131 \\
Verse: 132
Halfverse: ab
br̥ṃhaṇaṃ
madʰuraṃ
māṃsaṃ
vāta
-pitta
-haraṃ
guru
\
Halfverse: cd
lagʰu
tat
-kesaraṃ
kāsa
-śvāsa
-hidʰmā
-madātyayān
\\ 132 \\
Verse: 133
Halfverse: ab
āsya
-śoṣānila
-śleṣma
-vibandʰa
-ccʰardy
-a
-rocakān
\
Halfverse: cd
gulmodarārśaḥ
-śūlāni
mandāgni
-tvaṃ
ca
nāśayet
\\ 133 \\
Verse: 133+1
Halfverse: ab
madʰuraṃ
kiñ
-cid
amlaṃ
ca
hr̥dyaṃ
bʰakta
-prarocakam
\
Halfverse: cd
guru
vāta
-praśamanaṃ
vidyān
nāraṅga
-jaṃ
pʰalam
\\ 133+1 \\
Verse: 134
Halfverse: ab
bʰallātakasya
tvaṅ
-māṃsaṃ
br̥ṃhaṇaṃ
svādu
śītalam
\
Halfverse: cd
tad
-astʰy
-agni
-samaṃ
medʰyaṃ
kapʰa
-vāta
-haraṃ
param
\\ 134 \\
Verse: 135
Halfverse: ab
svādv
amlaṃ
śītam
uṣṇaṃ
ca
dvi
-dʰā
pālevataṃ
guru
\
Halfverse: cd
rucyam
aty
-agni
-śamanaṃ
rucyaṃ
madʰuram
ārukam
\\ 135 \\
Halfverse: dV
hr̥dyaṃ
madʰuram
ārukam
Verse: 136
Halfverse: ab
pakvam
āśu
jarāṃ
yāti
nāty
-uṣṇa
-guru
-doṣalam
\
Halfverse: cd
drākṣā
-parūṣakaṃ
cārdram
amlaṃ
pitta
-kapʰa
-pradam
\\ 136 \\
Halfverse: bV
nāty
-uṣṇaṃ
guru
doṣalam
Verse: 137
Halfverse: ab
gurūṣṇa
-vīryaṃ
vāta
-gʰnaṃ
saraṃ
sa
-karamardakam
\
Halfverse: cd
tatʰāmlaṃ
kola
-karkandʰu
-likucāmrātakārukam
\\ 137 \\
Halfverse: cV
tad
-vac
ca
kola
-karkandʰu
-
Halfverse: dV2
-likucāmrātam
ārukam
Verse: 138
Halfverse: ab
airāvataṃ
dantaśaṭʰaṃ
sa
-tūdaṃ
mr̥galiṇḍikam
\
Halfverse: cd
nāti
-pitta
-karaṃ
pakvaṃ
śuṣkaṃ
ca
karamardakam
\\ 138 \\
Verse: 139
Halfverse: ab
dīpanaṃ
bʰedanaṃ
śuṣkam
amlīkā
-kolayoḥ
pʰalam
\
Halfverse: cd
tr̥ṣṇā
-śrama
-klama
-ccʰedi
lagʰv
iṣṭaṃ
kapʰa
-vātayoḥ
\\ 139 \\
Verse: 139.1+1
Halfverse: ab
svādv
amlaṃ
lagʰu
kolaṃ
tu
śuṣkaṃ
jīrṇaṃ
ca
dīpanam
\\ 139.1+1 \\
Verse: 140
Halfverse: ab
pʰalānām
avaraṃ
tatra
likucaṃ
sarva
-doṣa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
himānaloṣṇa
-dur
-vāta
-vyāla
-lālādi
-dūṣitam
\\ 140 \\
Halfverse: cV
himāniloṣṇa
-dur
-vāta
-
Verse: 140.1+1
Halfverse: ab
vāta
-gʰnaṃ
dur
-jaraṃ
proktaṃ
nāraṅgaṃ
kapʰa
-kr̥d
guru
\
Halfverse: cd
tr̥ṣṇā
-śūla
-kapʰotkleda
-ccʰardi
-śvāsa
-nivāraṇam
\\ 140.1+1 \\
Verse: 140.1+2
Halfverse: ab
nārikelaṃ
guru
snigdʰaṃ
pitta
-gʰnaṃ
svādu
śītalam
\
Halfverse: cd
bala
-māṃsa
-karaṃ
hr̥dyaṃ
br̥ṃhaṇaṃ
vasti
-śodʰanam
\\ 140.1+2 \\
Verse: 141
Halfverse: ab
jantu
-juṣṭaṃ
jale
magnam
a
-bʰūmi
-jam
an
-ārtavam
\
Halfverse: cd
anya
-dʰānya
-yutaṃ
hīna
-vīryaṃ
jīrṇa
-tayāti
ca
\\ 141 \\
Halfverse: dV
-vīryaṃ
jīrṇa
-tayāpi
ca
Verse: 142
Halfverse: ab
dʰānyaṃ
tyajet
tatʰā
śākaṃ
rūkṣa
-siddʰam
a
-komalam
\
Halfverse: cd
a
-saṃjāta
-rasaṃ
tad
-vac
cʰuṣkaṃ
cānya
-tra
mūlakāt
\\ 142 \\
Verse: 143
Halfverse: ab
prāyeṇa
pʰalam
apy
evaṃ
tatʰāmaṃ
bilva
-varjitam
\
Halfverse: cd
viṣyandi
lavaṇaṃ
sarvaṃ
sūkṣmaṃ
sr̥ṣṭa
-malaṃ
viduḥ
\\ 143 \\
Halfverse: dV
sūkṣmaṃ
sr̥ṣṭa
-malaṃ
mr̥du
Verse: 144
Halfverse: ab
vāta
-gʰnaṃ
pāki
tīkṣṇoṣṇaṃ
rocanaṃ
kapʰa
-pitta
-kr̥t
\
Halfverse: cd
saindʰavaṃ
tatra
sa
-svādu
vr̥ṣyaṃ
hr̥dyaṃ
tri
-doṣa
-nut
\\ 144 \\
Verse: 145
Halfverse: ab
lagʰv
an
-uṣṇaṃ
dr̥śaḥ
patʰyam
a
-vidāhy
agni
-dīpanam
\
Halfverse: cd
lagʰu
sauvarcalaṃ
hr̥dyaṃ
su
-gandʰy
udgāra
-śodʰanam
\\ 145 \\
Verse: 146
Halfverse: ab
kaṭu
-pākaṃ
vibandʰa
-gʰnaṃ
dīpanīyaṃ
ruci
-pradam
\
Halfverse: cd
ūrdʰvādʰaḥ
-kapʰa
-vātānulomanaṃ
dīpanaṃ
viḍam
\\ 146 \\
Halfverse: aV
kaṭu
pāke
vibandʰa
-gʰnaṃ
Verse: 147
Halfverse: ab
vibandʰānāha
-viṣṭambʰa
-śūla
-gaurava
-nāśanam
\
Halfverse: cd
vipāke
svādu
sāmudraṃ
guru
śleṣma
-vivardʰanam
\\ 147 \\
Verse: 148
Halfverse: ab
sa
-tikta
-kaṭuka
-kṣāraṃ
tīkṣṇam
utkledi
caudbʰidam
\
Halfverse: cd
kr̥ṣṇe
sauvarcala
-guṇā
lavaṇe
gandʰa
-varjitāḥ
\\ 148 \\
Verse: 149
Halfverse: ab
romakaṃ
lagʰu
pāṃsūttʰaṃ
sa
-kṣāraṃ
śleṣmalaṃ
guru
\
Halfverse: cd
lavaṇānāṃ
prayoge
tu
saindʰavādi
prayojayet
\\ 149 \\
Halfverse: dV
saindʰavādīn
prayojayet
Verse: 150
Halfverse: ab
gulma
-hr̥d
-grahaṇī
-pāṇḍu
-plīhānāha
-galāmayān
\
Halfverse: cd
śvāsārśaḥ
-kapʰa
-kāsāṃś
ca
śamayed
yava
-śūka
-jaḥ
\\ 150 \\
Halfverse: cV
śvāsārśaḥ
-kapʰa
-vātāṃś
ca
Halfverse: dV2
śamayed
yāva
-śūka
-jaḥ
Verse: 151
Halfverse: ab
kṣāraḥ
sarvaś
ca
paramaṃ
tīkṣṇoṣṇaḥ
kr̥mi
-jil
lagʰuḥ
\
Halfverse: cd
pittāsr̥g
-dūṣaṇaḥ
pākī
cʰedy
a
-hr̥dyo
vidāraṇaḥ
\\ 151 \\
Verse: 152
Halfverse: ab
a
-patʰyaḥ
kaṭu
-lāvaṇyāc
cʰukraujaḥ
-keśa
-cakṣuṣām
\
Halfverse: cd
hiṅgu
vāta
-kapʰānāha
-śūla
-gʰnaṃ
pitta
-kopanam
\\ 152 \\
Verse: 153
Halfverse: ab
kaṭu
-pāka
-rasaṃ
rucyaṃ
dīpanaṃ
pācanaṃ
lagʰu
\
Halfverse: cd
kaṣāyā
madʰurā
pāke
rūkṣā
vi
-lavaṇā
lagʰuḥ
\\ 153 \\
Verse: 154
Halfverse: ab
dīpanī
pācanī
medʰyā
vayasaḥ
stʰāpanī
param
\
Halfverse: cd
uṣṇa
-vīryā
sarāyuṣyā
buddʰīndriya
-bala
-pradā
\\ 154 \\
Verse: 155
Halfverse: ab
kuṣṭʰa
-vaivarṇya
-vaisvarya
-purāṇa
-viṣama
-jvarān
\
Halfverse: cd
śiro
-'kṣi
-pāṇḍu
-hr̥d
-roga
-kāmalā
-grahaṇī
-gadān
\\ 155 \\
Verse: 156
Halfverse: ab
sa
-śoṣa
-śopʰātīsāra
-meda
-moha
-vami
-kr̥mīn
\
Halfverse: cd
śvāsa
-kāsa
-prasekārśaḥ
-plīhānāha
-garodaram
\\ 156 \\
Halfverse: bV
-meha
-moha
-vami
-kr̥mīn
Verse: 157
Halfverse: ab
vibandʰaṃ
srotasāṃ
gulmam
ūru
-stambʰam
a
-rocakam
\
Halfverse: cd
harītakī
jayed
vyādʰīṃs
tāṃs
tāṃś
ca
kapʰa
-vāta
-jān
\\ 157 \\
Verse: 158
Halfverse: ab
tad
-vad
āmalakaṃ
śītam
amlaṃ
pitta
-kapʰāpaham
\
Halfverse: cd
kaṭu
pāke
himaṃ
keśyam
akṣam
īṣac
ca
tad
-guṇam
\\ 158 \\
Halfverse: cV
kaṭu
pāke
'
-himaṃ
keśyam
Verse: 159
Halfverse: ab
iyaṃ
rasāyana
-varā
tri
-pʰalākṣy
-āmayāpahā
\
Halfverse: cd
ropaṇī
tvag
gada
-kleda
-medo
-meha
-kapʰāsra
-jit
\\ 159 \\
Verse: 160
Halfverse: ab
sa
-kesaraṃ
catur
-jātaṃ
tvak
-pattrailaṃ
tri
-jātakam
\
Halfverse: cd
pitta
-prakopi
tīkṣṇoṣṇaṃ
rūkṣaṃ
rocana
-dīpanam
\\ 160 \\
Verse: 160.1+1
Halfverse: ab
su
-gandʰi
sarva
-peyānāṃ
vyañjanānāṃ
ca
vāsanam
\
Halfverse: cd
lehānāṃ
kʰādya
-pākānāṃ
cūrṇānāṃ
ca
prayojayet
\\ 160.1+1 \\
Verse: 161
Halfverse: ab
rase
pāke
ca
kaṭukaṃ
kapʰa
-gʰnaṃ
maricaṃ
lagʰu
\
Halfverse: cd
śleṣmalā
svādu
-śītārdrā
gurvī
snigdʰā
ca
pippalī
\\ 161 \\
Verse: 162
Halfverse: ab
sā
śuṣkā
viparītātaḥ
snigdʰā
vr̥ṣyā
rase
kaṭuḥ
\
Halfverse: cd
svādu
-pākānila
-śleṣma
-śvāsa
-kāsāpahā
sarā
\\ 162 \\
Verse: 163
Halfverse: ab
na
tām
aty
upayuñjīta
rasāyana
-vidʰiṃ
vinā
\
Halfverse: cd
nāgaraṃ
dīpanaṃ
vr̥ṣyaṃ
grāhi
hr̥dyaṃ
vibandʰa
-nut
\\ 163 \\
Verse: 164
Halfverse: ab
rucyaṃ
lagʰu
svādu
-pākaṃ
snigdʰoṣṇaṃ
kapʰa
-vāta
-jit
\
Halfverse: cd
tad
-vad
ārdrakam
etac
ca
trayaṃ
tri
-kaṭukaṃ
jayet
\\ 164 \\
Verse: 165
Halfverse: ab
stʰaulyāgni
-sadana
-śvāsa
-kāsa
-ślīpada
-pīnasān
\
Halfverse: cd
cavikā
-pippalī
-mūlaṃ
maricālpāntaraṃ
guṇaiḥ
\\ 165 \\
Verse: 166
Halfverse: ab
citrako
'gni
-samaḥ
pāke
śopʰārśaḥ
-kr̥mi
-kuṣṭʰa
-hā
\
Halfverse: cd
pañca
-kolakam
etac
ca
maricena
vinā
smr̥tam
\\ 166 \\
Halfverse: cV
pañca
-kolakam
etat
tu
Verse: 167
Halfverse: ab
gulma
-plīhodarānāha
-śūla
-gʰnaṃ
dīpanaṃ
param
\
Halfverse: cd
bilva
-kāśmarya
-tarkārī
-pāṭalā
-ṭuṇṭukair
mahat
\\ 167 \\
Halfverse: bV
-śūla
-gʰnaṃ
dīpanaṃ
lagʰu
Verse: 168
Halfverse: ab
jayet
kaṣāya
-tiktoṣṇaṃ
pañca
-mūlaṃ
kapʰānilau
\
Halfverse: cd
hrasvaṃ
br̥haty
-aṃśumatī
-dvaya
-gokṣurakaiḥ
smr̥tam
\\ 168 \\
Halfverse: aV
jayet
kaṣāya
-tīkṣṇoṣṇaṃ
Verse: 169
Halfverse: ab
svādu
-pāka
-rasaṃ
nāti
-śītoṣṇaṃ
sarva
-doṣa
-jit
\
Halfverse: cd
balā
-punarnavairaṇḍa
-śūrpaparṇī
-dvayena
tu
\\ 169 \\
Halfverse: cV
balā
-punarnavairaṇḍaiḥ
Halfverse: dV2
-śūrpaparṇī
-dvayena
ca
Halfverse: dV3
śūrpaparṇī
-dvayena
ca
Halfverse: dV
śūrpaparṇī
-dvayena
tu
Verse: 170
Halfverse: ab
madʰyamaṃ
kapʰa
-vāta
-gʰnaṃ
nāti
-pitta
-karaṃ
saram
\
Halfverse: cd
abʰīru
-vīrā
-jīvantī
-jīvakarṣabʰakaiḥ
smr̥tam
\\ 170 \\
Verse: 171
Halfverse: ab
jīvanākʰyaṃ
tu
cakṣuṣyaṃ
vr̥ṣyaṃ
pittānilāpaham
\
Halfverse: cd
tr̥ṇākʰyaṃ
pitta
-jid
darbʰa
-kāśekṣu
-śara
-śālibʰiḥ
\\ 171 \\
Halfverse: aV
jīvanākʰyaṃ
ca
cakṣuṣyaṃ
Verse: 172
Halfverse: ab
śūka
-śimbī
-ja
-pakvānna
-māṃsa
-śāka
-pʰalauṣadʰaiḥ
\
Halfverse: cd
vargitair
anna
-leśo
'yam
ukto
nityopayogikaḥ
\\ 172 \\
Halfverse: dV
ukto
nityaupayogikaḥ
Adhyaya: 7
Sūtrastʰāna
7
Verse: 1
Halfverse: ab
rājā
rāja
-gr̥hāsanne
prāṇācāryaṃ
niveśayet
\
Halfverse: cd
sarva
-dā
sa
bʰavaty
evaṃ
sarva
-tra
pratijāgr̥viḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
anna
-pānaṃ
viṣād
rakṣed
viśeṣeṇa
mahī
-pateḥ
\
Halfverse: cd
yoga
-kṣemau
tad
-āyattau
dʰarmādyā
yan
-nibandʰanāḥ
\\ 2 \\
Halfverse: dV
dʰarmādyās
tan
-nibandʰanāḥ
Verse: 3
Halfverse: ab
odano
viṣa
-vān
sāndro
yāty
a
-visrāvya
-tām
iva
\
Halfverse: cd
cireṇa
pacyate
pakvo
bʰavet
paryuṣitopamaḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
mayūra
-kaṇṭʰa
-tulyoṣmā
moha
-mūrcʰā
-praseka
-kr̥t
\
Halfverse: cd
hīyate
varṇa
-gandʰādyaiḥ
klidyate
candrikā
-citaḥ
\\ 4 \\
Halfverse: dV
klidyate
candrikānvitaḥ
Halfverse: dV2
klidyate
candrakācitaḥ
Halfverse: dV3
klidyate
candrakānvitaḥ
Verse: 5
Halfverse: ab
vyañjanāny
āśu
śuṣyanti
dʰyāma
-kvātʰāni
tatra
ca
\
Halfverse: cd
hīnātiriktā
vikr̥tā
cʰāyā
dr̥śyeta
naiva
vā
\\ 5 \\
Halfverse: dV
cʰāyā
dr̥śyeta
vā
na
vā
Verse: 6
Halfverse: ab
pʰenordʰva
-rāji
-sīmanta
-tantu
-budbuda
-saṃbʰavaḥ
\
Halfverse: cd
viccʰinna
-vi
-rasāḥ
rāgāḥ
kʰāṇḍavāḥ
śākam
āmiṣam
\\ 6 \\
Halfverse: cV
viccʰinna
-vi
-rasā
rāga
-
Halfverse: cV2
viccʰinnā
vi
-rasā
rāgāḥ
Halfverse: dV3
-kʰāṇḍavāḥ
śākam
āmiṣam
Verse: 7
Halfverse: ab
nīlā
rājī
rase
tāmrā
kṣīre
dadʰani
dr̥śyate
\
Halfverse: cd
śyāvā
-pītāsitā
takre
gʰr̥te
pānīya
-saṃnibʰā
\\ 7 \\
Halfverse: bV
kṣīre
dadʰni
ca
dr̥śyate
Verse: 8
Halfverse: ab
mastuni
syāt
kapotābʰā
rājī
kr̥ṣṇā
tuṣodake
\
Halfverse: cd
kālī
madyāmbʰasoḥ
kṣaudre
harit
taile
'ruṇopamā
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
pākaḥ
pʰalānām
āmānāṃ
pakvānāṃ
parikotʰanam
\
Halfverse: cd
dravyāṇām
ārdra
-śuṣkāṇāṃ
syātāṃ
mlāni
-vivarṇa
-te
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
mr̥dūnāṃ
kaṭʰinānāṃ
ca
bʰavet
sparśa
-viparyayaḥ
\
Halfverse: cd
mālyasya
spʰuṭitāgra
-tvaṃ
mlānir
gandʰāntarodbʰavaḥ
\\ 10 \\
Halfverse: cV
mālyānāṃ
spʰuṭitāgra
-tvaṃ
Halfverse: dV2
glānir
gandʰāntarodbʰavaḥ
Halfverse: dV3
mlāni
-gandʰāntarodbʰavaḥ
Verse: 11
Halfverse: ab
dʰyāma
-maṇḍala
-tā
vastre
śadanaṃ
tantu
-pakṣmaṇām
\
Halfverse: cd
dʰātu
-mauktika
-kāṣṭʰāśma
-ratnādiṣu
malākta
-tā
\\ 11 \\
Halfverse: bV
śātanaṃ
tantu
-pakṣmaṇām
Verse: 12
Halfverse: ab
sneha
-sparśa
-prabʰā
-hāniḥ
sa
-prabʰa
-tvaṃ
tu
mr̥n
-maye
\
Halfverse: cd
viṣa
-daḥ
śyāva
-śuṣkāsyo
vi
-lakṣo
vīkṣate
diśaḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
sveda
-vepatʰu
-māṃs
trasto
bʰītaḥ
skʰalati
jr̥mbʰate
\
Halfverse: cd
prāpyānnaṃ
sa
-viṣaṃ
tv
agnir
ekāvartaḥ
spʰuṭaty
ati
\\ 13 \\
Halfverse: dV
ekāvartaḥ
spʰuṭaty
api
Verse: 14
Halfverse: ab
śikʰi
-kaṇṭʰābʰa
-dʰūmārcir
an
-arcir
vogra
-gandʰa
-vān
\
Halfverse: cd
mriyante
makṣikāḥ
prāśya
kākaḥ
kṣāma
-svaro
bʰavet
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
utkrośanti
ca
dr̥ṣṭvaitac
cʰuka
-dātyūha
-sārikāḥ
\
Halfverse: cd
haṃsaḥ
praskʰalati
glānir
jīvañjīvasya
jāyate
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
cakorasyākṣi
-vairāgyaṃ
krauñcasya
syān
madodayaḥ
\
Halfverse: cd
kapota
-parabʰr̥d
-dakṣa
-cakravākā
jahaty
asūn
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
udvegaṃ
yāti
mārjāraḥ
śakr̥n
muñcati
vānaraḥ
\
Halfverse: cd
hr̥ṣyen
mayūras
tad
-dr̥ṣṭyā
manda
-tejo
bʰaved
viṣam
\\ 17 \\
Halfverse: aV
udvejayati
mārjāraḥ
Halfverse: cV2
hr̥ṣyen
mayūras
tad
dr̥ṣṭvā
Verse: 18
Halfverse: ab
ity
annaṃ
viṣa
-vaj
jñātvā
tyajed
evaṃ
prayatnataḥ
\
Halfverse: cd
yatʰā
tena
vipadyerann
api
na
kṣudra
-jantavaḥ
\\ 18 \\
Halfverse: aV
ity
annaṃ
sa
-viṣaṃ
jñātvā
Halfverse: bV2
tyajed
eva
prayatnataḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
spr̥ṣṭe
tu
kaṇḍū
-dāhoṣā
-jvarārti
-spʰoṭa
-suptayaḥ
\
Halfverse: cd
nakʰa
-roma
-cyutiḥ
śopʰaḥ
sekādyā
viṣa
-nāśanāḥ
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
śastās
tatra
pralepāś
ca
sevya
-candana
-padmakaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-somavalka
-tālīśa
-pattra
-kuṣṭʰāmr̥tā
-nataiḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
lālā
jihvauṣṭʰayor
jāḍyam
ūṣā
cimicimāyanam
\
Halfverse: cd
danta
-harṣo
rasā
-jña
-tvaṃ
hanu
-stambʰaś
ca
vaktra
-ge
\\ 21 \\
Halfverse: aV
lālā
jihvauṣṭʰayor
jāḍyaṃ
Halfverse: bV2
mukʰe
cimicimāyanam
Verse: 22
Halfverse: ab
sevyādyais
tatra
gaṇḍūṣāḥ
sarvaṃ
ca
viṣa
-jid
dʰitam
\
Halfverse: cd
āmāśaya
-gate
sveda
-mūrcʰādʰmāna
-mada
-bʰramāḥ
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
roma
-harṣo
vamir
dāhaś
cakṣur
-hr̥daya
-rodʰanam
\
Halfverse: cd
bindubʰiś
cācayo
'ṅgānāṃ
pakvāśaya
-gate
punaḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
aneka
-varṇaṃ
vamati
mūtrayaty
atisāryate
\
Halfverse: cd
tandrā
kr̥śa
-tvaṃ
pāṇḍu
-tvam
udaraṃ
bala
-saṃkṣayaḥ
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
tayor
vānta
-viriktasya
haridre
kaṭabʰīṃ
guḍam
\
Halfverse: cd
sindʰuvārita
-niṣpāva
-bāṣpikā
-śataparvikāḥ
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
taṇḍulīyaka
-mūlāni
kukkuṭāṇḍam
avalgujam
\
Halfverse: cd
nāvanāñjana
-pāneṣu
yojayed
viṣa
-śāntaye
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
viṣa
-bʰuktāya
dadyāc
ca
śuddʰāyordʰvam
adʰas
tatʰā
\
Halfverse: cd
sūkṣmaṃ
tāmra
-rajaḥ
kāle
sa
-kṣaudraṃ
hr̥d
-viśodʰanam
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
śuddʰe
hr̥di
tataḥ
śāṇaṃ
hema
-cūrṇasya
dāpayet
\
Halfverse: cd
na
sajjate
hema
-pāṅge
padma
-pattre
'mbu
-vad
viṣam
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
jāyate
vipulaṃ
cāyur
gare
'py
eṣa
vidʰiḥ
smr̥taḥ
\
Halfverse: cd
viruddʰam
api
cāhāraṃ
vidyād
viṣa
-garopamam
\\ 29 \\
Halfverse: dV
vidyād
gara
-viṣopamam
Verse: 30
Halfverse: ab
ānūpam
āmiṣaṃ
māṣa
-kṣaudra
-kṣīra
-virūḍʰakaiḥ
\
Halfverse: cd
virudʰyate
saha
bisair
mūlakena
guḍena
vā
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
viśeṣāt
payasā
matsyā
matsyeṣv
api
cilīcimaḥ
\
Halfverse: cd
viruddʰam
amlaṃ
payasā
saha
sarvaṃ
pʰalaṃ
tatʰā
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
tad
-vat
kulattʰa
-caṇaka
-kaṅgu
-valla
-makuṣṭakāḥ
\
Halfverse: cd
bʰakṣayitvā
haritakaṃ
mūlakādi
payas
tyajet
\\ 32 \\
Halfverse: aV
tad
-vat
kulattʰa
-varaka
-
Halfverse: cV2
bʰakṣayitvā
harit
-kanda
-
Halfverse: dV3
-mūlakādi
payas
tyajet
Verse: 33
Halfverse: ab
vārāhaṃ
śvāvidʰā
nādyād
dadʰnā
pr̥ṣata
-kukkuṭau
\
Halfverse: cd
āma
-māṃsāni
pittena
māṣa
-sūpena
mūlakam
\\ 33 \\
Halfverse: aV
varāhaṃ
śvāvidʰā
nādyād
Verse: 34
Halfverse: ab
aviṃ
kusumbʰa
-śākena
bisaiḥ
saha
virūḍʰakam
\
Halfverse: cd
māṣa
-sūpa
-guḍa
-kṣīra
-dadʰy
-ājyair
lākucaṃ
pʰalam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
pʰalaṃ
kadalyās
takreṇa
dadʰnā
tāla
-pʰalena
vā
\
Halfverse: cd
kaṇoṣaṇābʰyāṃ
madʰunā
kākamācīṃ
guḍena
vā
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
siddʰāṃ
vā
matsya
-pacane
pacane
nāgarasya
vā
\
Halfverse: cd
siddʰām
anya
-tra
vā
pātre
kāmāt
tām
uṣitāṃ
niśām
\\ 36 \\
Halfverse: bV
pacane
nāgarasya
ca
Halfverse: dV2
kāmāt
tām
uṣitāṃ
niśi
Halfverse: dV3
kapotām
uṣitāṃ
niśām
Halfverse: dV
nādyāt
tām
uṣitāṃ
niśām
Halfverse: dV2
kāmātām
uṣitāṃ
niśām
Halfverse: dV3
kāmācīm
uṣitāṃ
niśām
Verse: 37
Halfverse: ab
matsya
-nistalana
-snehe
sādʰitāḥ
pippalīs
tyajet
\
Halfverse: cd
kāṃsye
daśāham
uṣitaṃ
sarpir
uṣṇaṃ
tv
aruṣkare
\\ 37 \\
Halfverse: aV
matsya
-nistalana
-sneha
-
Halfverse: bV2
-sādʰitāḥ
pippalīs
tyajet
Halfverse: dV3
sarpir
uṣṇaṃ
tv
aruṣkaraiḥ
Verse: 38
Halfverse: ab
bʰāso
virudʰyate
śūlyaḥ
kampillas
takra
-sādʰitaḥ
\
Halfverse: cd
aikadʰyaṃ
pāyasa
-surā
-kr̥śarāḥ
parivarjayet
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
madʰu
-sarpir
-vasā
-taila
-pānīyāni
dvi
-śaś
tri
-śaḥ
\
Halfverse: cd
eka
-tra
vā
samāṃśāni
virudʰyante
paras
-param
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
bʰinnāṃśe
api
madʰv
-ājye
divya
-vāry
anu
-pānataḥ
\
Halfverse: cd
madʰu
-puṣkara
-bījaṃ
ca
madʰu
-maireya
-śārkaram
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
mantʰānu
-pānaḥ
kṣaireyo
hāridraḥ
kaṭu
-taila
-vān
\
Halfverse: cd
upodakātisārāya
tila
-kalkena
sādʰitā
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
balākā
vāruṇī
-yuktā
kulmāṣaiś
ca
virudʰyate
\
Halfverse: cd
bʰr̥ṣṭā
varāha
-vasayā
saiva
sadyo
nihanty
asūn
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
tad
-vat
tittiri
-pattrāḍʰya
-godʰā
-lāva
-kapiñjalāḥ
\
Halfverse: cd
airaṇḍenāgninā
siddʰās
tat
-tailena
vimūrcʰitāḥ
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
hārīta
-māṃsaṃ
hāridra
-śūlaka
-prota
-pācitam
\
Halfverse: cd
haridrā
-vahninā
sadyo
vyāpādayati
jīvitam
\\ 44 \\
Halfverse: cV
hāridra
-vahninā
sadyo
Verse: 45
Halfverse: ab
bʰasma
-pāṃsu
-paridʰvastaṃ
tad
eva
ca
sa
-mākṣikam
\
Halfverse: cd
yat
kiñ
-cid
doṣam
utkleśya
na
haret
tat
samāsataḥ
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
viruddʰaṃ
śuddʰir
atreṣṭā
śamo
vā
tad
-virodʰibʰiḥ
\
Halfverse: cd
dravyais
tair
eva
vā
pūrvaṃ
śarīrasyābʰisaṃskr̥tiḥ
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
vyāyāma
-snigdʰa
-dīptāgni
-vayaḥ
-stʰa
-bala
-śālinām
\
Halfverse: cd
virodʰy
api
na
pīḍāyai
sātmyam
alpaṃ
ca
bʰojanam
\\ 47 \\
Halfverse: aV
vyāyāmi
-snigdʰa
-dīptāgni
-
Verse: 48
Halfverse: ab
pādenā
-patʰyam
abʰyastaṃ
pāda
-pādena
vā
tyajet
\
Halfverse: cd
niṣeveta
hitaṃ
tad
-vad
eka
-dvi
-try
-antarī
-kr̥tam
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
a
-patʰyam
api
hi
tyaktaṃ
śīlitaṃ
patʰyam
eva
vā
\
Halfverse: cd
sātmyā
-sātmya
-vikārāya
jāyate
sahasānya
-tʰā
\\ 49 \\
Halfverse: cV
sātmyā
-sātmyaṃ
vikārāya
Verse: 50
Halfverse: ab
krameṇāpacitā
doṣāḥ
krameṇopacitā
guṇāḥ
\
Halfverse: cd
santo
yānty
a
-punar
-bʰāvam
a
-prakampyā
bʰavanti
ca
\\ 50 \\
Halfverse: cV
nāpnuvanti
punar
-bʰāvam
Verse: 51
Halfverse: ab
aty
-anta
-saṃnidʰānānāṃ
doṣāṇāṃ
dūṣaṇātmanām
\
Halfverse: cd
a
-hitair
dūṣaṇaṃ
bʰūyo
na
vidvān
kartum
arhati
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
āhāra
-śayanā
-brahma
-caryair
yuktyā
prayojitaiḥ
\
Halfverse: cd
śarīraṃ
dʰāryate
nityam
āgāram
iva
dʰāraṇaiḥ
\\ 52 \\
Halfverse: bV
-caryair
yuktyā
niṣevitaiḥ
Verse: 53
Halfverse: ab
āhāro
varṇitas
tatra
tatra
tatra
ca
vakṣyate
\
Halfverse: cd
nidrāyattaṃ
sukʰaṃ
duḥkʰaṃ
puṣṭiḥ
kārśyaṃ
balā
-balam
\\ 53 \\
Halfverse: bV
tatra
tatra
ca
lakṣyate
Verse: 54
Halfverse: ab
vr̥ṣa
-tā
klība
-tā
jñānam
a
-jñānaṃ
jīvitaṃ
na
ca
\
Halfverse: cd
a
-kāle
'ti
-prasaṅgāc
ca
na
ca
nidrā
niṣevitā
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
sukʰāyuṣī
parākuryāt
kāla
-rātrir
ivāparā
\
Halfverse: cd
rātrau
jāgaraṇaṃ
rūkṣaṃ
snigdʰaṃ
prasvapanaṃ
divā
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
a
-rūkṣam
an
-abʰiṣyandi
tv
āsīna
-pracalāyitam
\
Halfverse: cd
grīṣme
vāyu
-cayādāna
-raukṣya
-rātry
-alpa
-bʰāvataḥ
\\ 56 \\
Halfverse: cV
grīṣme
vāta
-cayādāna
-
Verse: 57
Halfverse: ab
divā
-svapno
hito
'nyasmin
kapʰa
-pitta
-karo
hi
saḥ
\
Halfverse: cd
muktvā
tu
bʰāṣya
-yānādʰva
-madya
-strī
-bʰāra
-karmabʰiḥ
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
krodʰa
-śoka
-bʰayaiḥ
klāntān
śvāsa
-hidʰmātisāriṇaḥ
\
Halfverse: cd
vr̥ddʰa
-bālā
-bala
-kṣīṇa
-kṣata
-tr̥ṭ
-śūla
-pīḍitān
\\ 58 \\
Halfverse: dV
-kṣut
-tr̥ṭ
-śūla
-nipīḍitān
Verse: 59
Halfverse: ab
a
-jīrṇy
-abʰihatonmattān
divā
-svapnocitān
api
\
Halfverse: cd
dʰātu
-sāmyaṃ
tatʰā
hy
eṣāṃ
śleṣmā
cāṅgāni
puṣyati
\\ 59 \\
Halfverse: aV
a
-jīrṇābʰihatonmattān
Verse: 60
Halfverse: ab
bahu
-medaḥ
-kapʰāḥ
svapyuḥ
sneha
-nityāś
ca
nāhani
\
Halfverse: cd
viṣārtaḥ
kaṇṭʰa
-rogī
ca
naiva
jātu
niśāsv
api
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
a
-kāla
-śayanān
moha
-jvara
-staimitya
-pīnasāḥ
\
Halfverse: cd
śiro
-ruk
-śopʰa
-hr̥l
-lāsa
-sroto
-rodʰāgni
-manda
-tāḥ
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
tatropavāsa
-vamana
-sveda
-nāvanam
auṣadʰam
\
Halfverse: cd
yojayed
ati
-nidrāyāṃ
tīkṣṇaṃ
praccʰardanāñjanam
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
nāvanaṃ
laṅgʰanaṃ
cintāṃ
vyavāyaṃ
śoka
-bʰī
-krudʰaḥ
\
Halfverse: cd
ebʰir
eva
ca
nidrāyā
nāśaḥ
śleṣmāti
-saṃkṣayāt
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
nidrā
-nāśād
aṅga
-marda
-śiro
-gaurava
-jr̥mbʰikāḥ
\
Halfverse: cd
jāḍya
-glāni
-bʰramā
-pakti
-tandrā
rogāś
ca
vāta
-jāḥ
\\ 64 \\
Halfverse: cV
jāḍyaṃ
glāni
-bʰramā
-pakti
-
Verse: 64+1
Halfverse: ab
kapʰo
'lpo
vāyunoddʰūto
dʰamanīḥ
saṃnirudʰya
tu
\
Halfverse: cd
kuryāt
saṃjñāpahāṃ
tandrāṃ
dāruṇāṃ
moha
-kāriṇīm
\\ 64+1 \\
Verse: 64+2
Halfverse: ab
unmīlita
-vinirbʰugne
parivartita
-tārake
\
Halfverse: cd
bʰavatas
tatra
nayane
srute
lulita
-pakṣmaṇī
\\ 64+2 \\
Verse: 64+3
Halfverse: ab
ardʰa
-tri
-rātrāt
sā
sādʰyā
na
sā
sādʰyā
tataḥ
param
\\
64+3ab
\\
Verse: 65
Halfverse: ab
yatʰā
-kālam
ato
nidrāṃ
rātrau
seveta
sātmyataḥ
\
Halfverse: cd
a
-sātmyāj
jāgarād
ardʰaṃ
prātaḥ
svapyād
a
-bʰukta
-vān
\\ 65 \\
Halfverse: cV
a
-sātmya
-jāgarād
ardʰaṃ
Verse: 66
Halfverse: ab
śīlayen
manda
-nidras
tu
kṣīra
-madya
-rasān
dadʰi
\
Halfverse: cd
abʰyaṅgodvartana
-snāna
-mūrdʰa
-karṇākṣi
-tarpaṇam
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
kāntā
-bāhu
-latāśleṣo
nirvr̥tiḥ
kr̥ta
-kr̥tya
-tā
\
Halfverse: cd
mano
-'nukūlā
viṣayāḥ
kāmaṃ
nidrā
-sukʰa
-pradāḥ
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
brahma
-carya
-rater
grāmya
-sukʰa
-niḥ
-spr̥ha
-cetasaḥ
\
Halfverse: cd
nidrā
saṃtoṣa
-tr̥ptasya
svaṃ
kālaṃ
nātivartate
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
grāmya
-dʰarme
tyajen
nārīm
an
-uttānāṃ
rajasvalām
\
Halfverse: cd
a
-priyām
a
-priyācārāṃ
duṣṭa
-saṃkīrṇa
-mehanām
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
ati
-stʰūla
-kr̥śām
sūtāṃ
garbʰiṇīm
anya
-yoṣitam
\
Halfverse: cd
varṇinīm
anya
-yoniṃ
ca
guru
-deva
-nr̥pālayam
\\ 70 \\
Halfverse: bV
garbʰiṇīm
anya
-yoṣitām
Verse: 71
Halfverse: ab
caitya
-śmaśānāyatana
-catvarāmbu
-catuṣ
-patʰam
\
Halfverse: cd
parvāṇy
an
-aṅgaṃ
divasaṃ
śiro
-hr̥daya
-tāḍanam
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
aty
-āśito
'
-dʰr̥tiḥ
kṣud
-vān
duḥ
-stʰitāṅgaḥ
pipāsitaḥ
\
Halfverse: cd
bālo
vr̥ddʰo
'nya
-vegārtas
tyajed
rogī
ca
maitʰunam
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
seveta
kāmataḥ
kāmaṃ
tr̥pto
vājī
-kr̥tām
hime
\
Halfverse: cd
try
-ahād
vasanta
-śaradoḥ
pakṣād
varṣā
-nidāgʰayoḥ
\\ 73 \\
Halfverse: bV
tr̥pto
vājī
-karair
hime
Halfverse: bV2
tr̥pto
vājī
-kr̥tair
hime
Halfverse: cV3
dvy
-ahād
vasanta
-śaradoḥ
Halfverse: dV
pakṣād
vr̥ṣṭi
-nidāgʰayoḥ
Verse: 74
Halfverse: ab
bʰrama
-klamoru
-daurbalya
-bala
-dʰātv
-indriya
-kṣayāḥ
\
Halfverse: cd
a
-parva
-maraṇaṃ
ca
syād
anya
-tʰā
gaccʰataḥ
striyam
\\ 74 \\
Halfverse: aV
bʰrama
-klamoru
-daurbalyaṃ
Halfverse: bV2
bala
-dʰātv
-indriya
-kṣayaḥ
Verse: 75
Halfverse: ab
smr̥ti
-medʰāyur
-ārogya
-puṣṭīndriya
-yaśo
-balaiḥ
\
Halfverse: cd
adʰikā
manda
-jaraso
bʰavanti
strīṣu
saṃyatāḥ
\\ 75 \\
Halfverse: dV
bʰavanti
strīṣu
saṃyutāḥ
Verse: 76
Halfverse: ab
snānānulepana
-himānila
-kʰaṇḍa
-kʰādya
-śītāmbu
-dugdʰa
-rasa
-yūṣa
-surā
-prasannāḥ
\
Halfverse: cd
seveta
cānu
śayanaṃ
viratau
ratasya
tasyaivam
āśu
vapuṣaḥ
punar
eti
dʰāma
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
śruta
-carita
-samr̥ddʰe
karma
-dakṣe
dayālau
bʰiṣaji
nir
-anubandʰaṃ
deha
-rakṣāṃ
niveśya
\
Halfverse: cd
bʰavati
vipula
-tejaḥ
-svāstʰya
-kīrti
-prabʰāvaḥ
sva
-kuśala
-pʰala
-bʰogī
bʰūmi
-pālaś
cirāyuḥ
\\ 77 \\
Adhyaya: 8
Sūtrastʰāna
8
Verse: 1
Halfverse: ab
mātrāśī
sarva
-kālaṃ
syān
mātrā
hy
agneḥ
pravartikā
\
Halfverse: cd
mātrāṃ
dravyāṇy
apekṣante
gurūṇy
api
lagʰūny
api
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
gurūṇām
ardʰa
-sauhityaṃ
lagʰūnāṃ
nāti
-tr̥pta
-tā
\
Halfverse: cd
mātrā
-pramāṇaṃ
nirdiṣṭaṃ
sukʰaṃ
yāvad
vijīryati
\\ 2 \\
Halfverse: dV
sukʰaṃ
yāvad
dʰi
jīryate
Verse: 3
Halfverse: ab
bʰojanaṃ
hīna
-mātraṃ
tu
na
balopacayaujase
\
Halfverse: cd
sarveṣāṃ
vāta
-rogāṇāṃ
hetu
-tāṃ
ca
prapadyate
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
ati
-mātraṃ
punaḥ
sarvān
āśu
doṣān
prakopayet
\
Halfverse: cd
pīḍyamānā
hi
vātādyā
yuga
-pat
tena
kopitāḥ
\\ 4 \\
Halfverse: cV
saṃpīḍyamānā
vātādyā
Verse: 5
Halfverse: ab
āmenānnena
duṣṭena
tad
evāviśya
kurvate
\
Halfverse: cd
viṣṭambʰayanto
'lasakaṃ
cyāvayanto
viṣūcikām
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
adʰarottara
-mārgābʰyāṃ
sahasaivā
-jitātmanaḥ
\
Halfverse: cd
prayāti
nordʰvaṃ
nādʰas
-tād
āhāro
na
ca
pacyate
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
āmāśaye
'lasī
-bʰūtas
tena
so
'lasakaḥ
smr̥taḥ
\
Halfverse: cd
vividʰair
vedanodbʰedair
vāyv
-ādi
-bʰr̥śa
-kopataḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
sūcībʰir
iva
gātrāṇi
vidʰyatīti
viṣūcikā
\
Halfverse: cd
tatra
śūla
-bʰramānāha
-kampa
-stambʰādayo
'nilāt
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
pittāj
jvarātisārāntar
-dāha
-tr̥ṭ
-pralayādayaḥ
\
Halfverse: cd
kapʰāc
cʰardy
-aṅga
-guru
-tā
-vāk
-saṅga
-ṣṭʰīvanādayaḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
viśeṣād
dur
-balasyālpa
-vahner
vega
-vidʰāriṇaḥ
\
Halfverse: cd
pīḍitaṃ
mārutenānnaṃ
śleṣmaṇā
ruddʰam
antarā
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
alasaṃ
kṣobʰitaṃ
doṣaiḥ
śalya
-tvenaiva
saṃstʰitam
\
Halfverse: cd
śūlādīn
kurute
tīvrāṃś
cʰardy
-atīsāra
-varjitān
\\ 11 \\
Halfverse: bV
śalya
-tveneva
saṃstʰitam
Verse: 12
Halfverse: ab
so
'laso
'ty
-artʰa
-duṣṭās
tu
doṣā
duṣṭāma
-baddʰa
-kʰāḥ
\
Halfverse: cd
yāntas
tiryak
tanuṃ
sarvāṃ
daṇḍa
-vat
stambʰayanti
cet
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
daṇḍakālasakaṃ
nāma
taṃ
tyajed
āśu
-kāriṇam
\
Halfverse: cd
viruddʰādʰyaśanā
-jīrṇa
-śīlino
viṣa
-lakṣaṇam
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
āma
-doṣaṃ
mahā
-gʰoraṃ
varjayed
viṣa
-saṃjñakam
\
Halfverse: cd
viṣa
-rūpāśu
-kāri
-tvād
viruddʰopakrama
-tvataḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
atʰāmam
alasī
-bʰūtaṃ
sādʰyaṃ
tvaritam
ullikʰet
\
Halfverse: cd
pītvā
sogrā
-paṭu
-pʰalaṃ
vāry
uṣṇaṃ
yojayet
tataḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
svedanaṃ
pʰala
-vartiṃ
ca
mala
-vātānulomanīm
\
Halfverse: cd
nāmyamānāni
cāṅgāni
bʰr̥śaṃ
svinnāni
veṣṭayet
\\ 16 \\
Halfverse: bV
mala
-doṣānulomanīm
Verse: 16.1+1
Halfverse: ab
madanaṃ
pippalī
kuṣṭʰaṃ
vacā
gaurāś
ca
sarṣapāḥ
\
Halfverse: cd
guḍa
-kṣāra
-samāyuktā
pʰala
-vartiḥ
praśasyate
\\ 16.1+1 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
viṣūcyām
ati
-vr̥ddʰāyāṃ
pārṣṇyor
dāhaḥ
praśasyate
\
Halfverse: cd
tad
-ahaś
copavāsyainaṃ
virikta
-vad
upācaret
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
tīvrārtir
api
nā
-jīrṇī
pibec
cʰūla
-gʰnam
auṣadʰam
\
Halfverse: cd
āma
-sanno
'nalo
nālaṃ
paktuṃ
doṣauṣadʰāśanam
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
nihanyād
api
caiteṣāṃ
vibʰramaḥ
sahasāturam
\
Halfverse: cd
jīrṇāśane
tu
bʰaiṣajyaṃ
yuñjyāt
stabdʰa
-gurūdare
\\ 19 \\
Halfverse: bV
vyāpattiḥ
sahasāturam
Verse: 20
Halfverse: ab
doṣa
-śeṣasya
pākārtʰam
agneḥ
saṃdʰukṣaṇāya
ca
\
Halfverse: cd
śāntir
āma
-vikārāṇāṃ
bʰavati
tv
apatarpaṇāt
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
tri
-vidʰaṃ
tri
-vidʰe
doṣe
tat
samīkṣya
prayojayet
\
Halfverse: cd
tatrālpe
laṅgʰanaṃ
patʰyaṃ
madʰye
laṅgʰana
-pācanam
\\ 21 \\
Halfverse: bV
tat
samīkṣya
prakalpayet
Verse: 22
Halfverse: ab
prabʰūte
śodʰanaṃ
tad
dʰi
mūlād
unmūlayen
malān
\
Halfverse: cd
evam
anyān
api
vyādʰīn
sva
-nidāna
-viparyayāt
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
cikitsed
anubandʰe
tu
sati
hetu
-viparyayam
\
Halfverse: cd
tyaktvā
yatʰā
-yatʰaṃ
vaidyo
yuñjyād
vyādʰi
-viparyayam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
tad
-artʰa
-kāri
vā
pakve
doṣe
tv
iddʰe
ca
pāvake
\
Halfverse: cd
hitam
abʰyañjana
-sneha
-pāna
-vasty
-ādi
yuktitaḥ
\\ 24 \\
Halfverse: bV
doṣe
vr̥ddʰe
ca
pāvake
Halfverse: bV2
doṣe
tv
r̥ddʰe
tu
pāvake
Verse: 25
Halfverse: ab
a
-jīrṇaṃ
ca
kapʰād
āmaṃ
tatra
śopʰo
'kṣi
-gaṇḍayoḥ
\
Halfverse: cd
sadyo
-bʰukta
ivodgāraḥ
prasekotkleśa
-gauravam
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
viṣṭabdʰam
anilāc
cʰūla
-vibandʰādʰmāna
-sāda
-kr̥t
\
Halfverse: cd
pittād
vidagdʰaṃ
tr̥ṇ
-moha
-bʰramāmlodgāra
-dāha
-vat
\\ 26 \\
Halfverse: dV
-bʰramāmlodgāra
-dāha
-kr̥t
Verse: 27
Halfverse: ab
laṅgʰanaṃ
kāryam
āme
tu
viṣṭabdʰe
svedanaṃ
bʰr̥śam
\
Halfverse: cd
vidagdʰe
vamanaṃ
yad
vā
yatʰāvastʰaṃ
hitaṃ
bʰavet
\\ 27 \\
Halfverse: dV
yatʰāvastʰaṃ
hitaṃ
bʰajet
Verse: 28
Halfverse: ab
garīyaso
bʰavel
līnād
āmād
eva
vilambikā
\
Halfverse: cd
kapʰa
-vātānubaddʰāma
-liṅgā
tat
-sama
-sādʰanā
\\ 28 \\
Halfverse: cV
kapʰa
-vātānuviddʰāma
-
Verse: 29
Halfverse: ab
a
-śraddʰā
hr̥d
-vyatʰā
śuddʰe
'py
udgāre
rasa
-śeṣataḥ
\
Halfverse: cd
śayīta
kiñ
-cid
evātra
sarvaś
cān
-āśito
divā
\\ 29 \\
Halfverse: dV
sarvaś
cān
-aśito
divā
Verse: 30
Halfverse: ab
svapyād
a
-jīrṇī
saṃjāta
-bubʰukṣo
'dyān
mitaṃ
lagʰu
\
Halfverse: cd
vibandʰo
'ti
-pravr̥ttir
vā
glānir
māruta
-mūḍʰa
-tā
\\ 30 \\
Halfverse: dV
glānir
māruta
-śūla
-tā
Verse: 31
Halfverse: ab
a
-jīrṇa
-liṅgaṃ
sāmānyaṃ
viṣṭambʰo
gauravaṃ
bʰramaḥ
\
Halfverse: cd
na
cāti
-mātram
evānnam
āma
-doṣāya
kevalam
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
dviṣṭa
-viṣṭambʰi
-dagdʰāma
-guru
-rūkṣa
-himā
-śuci
\
Halfverse: cd
vidāhi
śuṣkam
aty
-ambu
-plutaṃ
cānnaṃ
na
jīryati
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
upataptena
bʰuktaṃ
ca
śoka
-krodʰa
-kṣud
-ādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
miśraṃ
patʰyam
a
-patʰyaṃ
ca
bʰuktaṃ
samaśanaṃ
matam
\\ 33 \\
Halfverse: bV
śoka
-krodʰa
-kṣudʰādibʰiḥ
Halfverse: bV2
krodʰa
-śoka
-bʰayādibʰiḥ
Verse: 34
Halfverse: ab
vidyād
adʰyaśanaṃ
bʰūyo
bʰuktasyopari
bʰojanam
\
Halfverse: cd
a
-kāle
bahu
cālpaṃ
vā
bʰuktaṃ
tu
viṣamāśanam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
trīṇy
apy
etāni
mr̥tyuṃ
vā
gʰorān
vyādʰīn
sr̥janti
vā
\
Halfverse: cd
kāle
sātmyaṃ
śuci
hitaṃ
snigdʰoṣṇaṃ
lagʰu
tan
-manāḥ
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
ṣaḍ
-rasaṃ
madʰura
-prāyaṃ
nāti
-druta
-vilambitam
\
Halfverse: cd
snātaḥ
kṣud
-vān
vivikta
-stʰo
dʰauta
-pāda
-karānanaḥ
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
tarpayitvā
pitr̥̄n
devān
atitʰīn
bālakān
gurūn
\
Halfverse: cd
pratyavekṣya
tiraśco
'pi
pratipanna
-parigrahān
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
samīkṣya
samyag
ātmānam
a
-nindann
a
-bruvan
dravam
\
Halfverse: cd
iṣṭam
iṣṭaiḥ
sahāśnīyāc
cʰuci
-bʰakta
-janāhr̥tam
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
bʰojanaṃ
tr̥ṇa
-keśādi
-juṣṭam
uṣṇī
-kr̥taṃ
punaḥ
\
Halfverse: cd
śākāvarānna
-bʰūyiṣṭʰam
aty
-uṣṇa
-lavaṇaṃ
tyajet
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
kilāṭa
-dadʰi
-kūcīkā
-kṣāra
-śuktāma
-mūlakam
\
Halfverse: cd
kr̥śa
-śuṣka
-varāhāvi
-go
-matsya
-mahiṣāmiṣam
\\ 40 \\
Halfverse: bV
-kṣāra
-śuktāmla
-mūlakam
Verse: 41
Halfverse: ab
māṣa
-niṣpāva
-śālūka
-bisa
-piṣṭa
-virūḍʰakam
\
Halfverse: cd
śuṣka
-śākāni
yavakān
pʰāṇitaṃ
ca
na
śīlayet
\\ 41 \\
Halfverse: bV
-tila
-piṣṭa
-virūḍʰakam
Verse: 42
Halfverse: ab
śīlayec
cʰāli
-godʰūma
-yava
-ṣaṣṭika
-jāṅgalam
\
Halfverse: cd
suniṣaṇṇaka
-jīvantī
-bāla
-mūlaka
-vāstukam
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
patʰyāmalaka
-mr̥dvīkā
-paṭolī
-mudga
-śarkarāḥ
\
Halfverse: cd
gʰr̥ta
-divyodaka
-kṣīra
-kṣaudra
-dāḍima
-saindʰavam
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
tri
-pʰalāṃ
madʰu
-sarpirbʰyāṃ
niśi
netra
-balāya
ca
\
Halfverse: cd
svāstʰyānuvr̥tti
-kr̥d
yac
ca
rogoccʰeda
-karaṃ
ca
yat
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
bisekṣu
-moca
-cocāmra
-modakotkārikādikam
\
Halfverse: cd
adyād
dravyaṃ
guru
snigdʰaṃ
svādu
mandaṃ
stʰiraṃ
puraḥ
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
viparītam
ataś
cānte
madʰye
'mla
-lavaṇotkaṭam
\
Halfverse: cd
annena
kukṣer
dvāv
aṃśau
pānenaikaṃ
prapūrayet
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
āśrayaṃ
pavanādīnāṃ
caturtʰam
avaśeṣayet
\
Halfverse: cd
anu
-pānaṃ
himaṃ
vāri
yava
-godʰūmayor
hitam
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
dadʰni
madye
viṣe
kṣaudre
koṣṇaṃ
piṣṭa
-mayeṣu
tu
\
Halfverse: cd
śāka
-mudgādi
-vikr̥tau
mastu
-takrāmla
-kāñjikam
\\ 48 \\
Halfverse: bV
koṣṇaṃ
piṣṭa
-mayeṣu
ca
Verse: 49
Halfverse: ab
surā
kr̥śānāṃ
puṣṭy
-artʰaṃ
stʰūlānāṃ
tu
madʰūdakam
\
Halfverse: cd
śoṣe
māṃsa
-raso
madyaṃ
māṃse
sv
-alpe
ca
pāvake
\\ 49 \\
Halfverse: bV
stʰūlānāṃ
ca
madʰūdakam
Halfverse: dV2
māṃseṣv
alpe
ca
pāvake
Verse: 50
Halfverse: ab
vyādʰy
-auṣadʰādʰva
-bʰāṣya
-strī
-laṅgʰanātapa
-karmabʰiḥ
\
Halfverse: cd
kṣīṇe
vr̥ddʰe
ca
bāle
ca
payaḥ
patʰyaṃ
yatʰāmr̥tam
\\ 50 \\
Halfverse: aV
vyādʰy
-auṣadʰādʰva
-bʰāra
-strī
-
Verse: 51
Halfverse: ab
viparītaṃ
yad
annasya
guṇaiḥ
syād
a
-virodʰi
ca
\
Halfverse: cd
anu
-pānaṃ
samāsena
sarva
-dā
tat
praśasyate
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
anu
-pānaṃ
karoty
ūrjāṃ
tr̥ptiṃ
vyāptiṃ
dr̥ḍʰāṅga
-tām
\
Halfverse: cd
anna
-saṃgʰāta
-śaitʰilya
-viklitti
-jaraṇāni
ca
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
nordʰva
-jatru
-gada
-śvāsa
-kāsoraḥ
-kṣata
-pīnase
\
Halfverse: cd
gīta
-bʰāṣya
-prasaṅge
ca
svara
-bʰede
ca
tad
dʰitam
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
praklinna
-deha
-mehākṣi
-gala
-roga
-vraṇāturāḥ
\
Halfverse: cd
pānaṃ
tyajeyuḥ
sarvaś
ca
bʰāṣyādʰva
-śayanaṃ
tyajet
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
pītvā
bʰuktvātapaṃ
vahniṃ
yānaṃ
plavana
-vāhanam
\\
55ab
\\
Halfverse: c
prasr̥ṣṭe
viṇ
-mūtre
hr̥di
su
-vi
-male
doṣe
sva
-patʰa
-ge
\\
55c
\\
Halfverse: d
viśuddʰe
codgāre
kṣud
-upagamane
vāte
'nusarati
\\
55d
\\
Halfverse: e
tatʰāgnāv
udrikte
viśada
-karaṇe
dehe
ca
su
-lagʰau
\\
55e
\\
Halfverse: f
prayuñjītāhāraṃ
vidʰi
-niyamitaṃ
kālaḥ
sa
hi
mataḥ
\\
55f
\\
Halfverse: fV
prayuñjītāhāraṃ
vidʰi
-niyamitaḥ
kālaḥ
sa
hi
mataḥ
Adhyaya: 9
Sūtrastʰāna
9
Verse: 1
Halfverse: ab
dravyam
eva
rasādīnāṃ
śreṣṭʰaṃ
te
hi
tad
-āśrayāḥ
\
Halfverse: cd
pañca
-bʰūtātmakaṃ
tat
tu
kṣmām
adʰiṣṭʰāya
jāyate
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
ambu
-yony
-agni
-pavana
-nabʰasām
samavāyataḥ
\
Halfverse: cd
tan
-nirvr̥ttir
viśeṣaś
ca
vyapadeśas
tu
bʰūyasā
\\ 2 \\
Halfverse: dV
vyapadeśaś
ca
bʰūyasā
Verse: 3
Halfverse: ab
tasmān
naika
-rasaṃ
dravyaṃ
bʰūta
-saṃgʰāta
-saṃbʰavāt
\
Halfverse: cd
naika
-doṣās
tato
rogās
tatra
vyakto
rasaḥ
smr̥taḥ
\\ 3 \\
Halfverse: aV
tan
naika
-bʰūta
-jaṃ
dravyaṃ
Verse: 4
Halfverse: ab
a
-vyakto
'nu
-rasaḥ
kiñ
-cid
ante
vyakto
'pi
ceṣyate
\
Halfverse: cd
gurv
-ādayo
guṇā
dravye
pr̥tʰivy
-ādau
rasāśraye
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
raseṣu
vyapadiśyante
sāhacaryopacārataḥ
\
Halfverse: cd
tatra
dravyaṃ
guru
-stʰūla
-stʰira
-gandʰa
-guṇolbaṇam
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
pārtʰivaṃ
gaurava
-stʰairya
-saṃgʰātopacayāvaham
\
Halfverse: cd
drava
-śīta
-guru
-snigdʰa
-manda
-sāndra
-rasolbaṇam
\\ 6 \\
Halfverse: dV
-manda
-sāndra
-guṇolbaṇam
Verse: 7
Halfverse: ab
āpyaṃ
snehana
-viṣyanda
-kleda
-prahlāda
-bandʰa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
rūkṣa
-tīkṣṇoṣṇa
-viśada
-sūkṣma
-rūpa
-guṇolbaṇam
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
āgneyaṃ
dāha
-bʰā
-varṇa
-prakāśa
-pavanātmakam
\
Halfverse: cd
vāyavyaṃ
rūkṣa
-viśada
-lagʰu
-sparśa
-guṇolbaṇam
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
raukṣya
-lāgʰava
-vaiśadya
-vicāra
-glāni
-kārakam
\
Halfverse: cd
nābʰasaṃ
sūkṣma
-viśada
-lagʰu
-śabda
-guṇolbaṇam
\\ 9 \\
Halfverse: bV
-vicāra
-glapanātmakam
Verse: 10
Halfverse: ab
sauṣirya
-lāgʰava
-karaṃ
jagaty
evam
an
-auṣadʰam
\
Halfverse: cd
na
kiñ
-cid
vidyate
dravyaṃ
vaśān
nānārtʰa
-yogayoḥ
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
dravyam
ūrdʰva
-gamaṃ
tatra
prāyo
'gni
-pavanotkaṭam
\
Halfverse: cd
adʰo
-gāmi
ca
bʰūyiṣṭʰaṃ
bʰūmi
-toya
-guṇādʰikam
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
iti
dravyaṃ
rasān
bʰedair
uttara
-tropadekṣyate
\
Halfverse: cd
vīryaṃ
punar
vadanty
eke
guru
snigdʰaṃ
himaṃ
mr̥du
\\ 12 \\
Halfverse: aV
iti
dravyaṃ
raso
bʰedair
Verse: 13
Halfverse: ab
lagʰu
rūkṣoṣṇa
-tīkṣṇaṃ
ca
tad
evaṃ
matam
aṣṭa
-dʰā
\
Halfverse: cd
carakas
tv
āha
vīryaṃ
tat
kriyate
yena
yā
kriyā
\\ 13 \\
Halfverse: cV
carakas
tv
āha
vīryaṃ
tu
Halfverse: dV2
yena
yā
kriyate
kriyā
Verse: 14
Halfverse: ab
nā
-vīryaṃ
kurute
kiñ
-cit
sarvā
vīrya
-kr̥tā
hi
sā
\
Halfverse: cd
gurv
-ādiṣv
eva
vīryākʰyā
tenānv
-artʰeti
varṇyate
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
samagra
-guṇa
-sāreṣu
śakty
-utkarṣa
-vivartiṣu
\
Halfverse: cd
vyavahārāya
mukʰya
-tvād
bahv
-agra
-grahaṇād
api
\\ 15 \\
Halfverse: aV
samagra
-guṇa
-sāra
-tvāc
Halfverse: bV2
cʰakty
-utkarṣa
-vivartanāt
Verse: 16
Halfverse: ab
ataś
ca
viparīta
-tvāt
saṃbʰavaty
api
naiva
sā
\
Halfverse: cd
vivakṣyate
rasādyeṣu
vīryaṃ
gurv
-ādayo
hy
ataḥ
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
uṣṇaṃ
śītaṃ
dvi
-dʰaivānye
vīryam
ācakṣate
'pi
ca
\
Halfverse: cd
nānātmakam
api
dravyam
agnī
-ṣomau
mahā
-balau
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
vyaktā
-vyaktaṃ
jagad
iva
nātikrāmati
jātu
cit
\
Halfverse: cd
tatroṣṇaṃ
bʰrama
-tr̥ḍ
-glāni
-sveda
-dāhāśu
-pāki
-tāḥ
\\ 18 \\
Halfverse: aV
vyaktā
-vyaktaṃ
jagad
idaṃ
Halfverse: aV2
vyaktāvyaktaṃ
yatʰā
viśvaṃ
Verse: 19
Halfverse: ab
śamaṃ
ca
vāta
-kapʰayoḥ
karoti
śiśiraṃ
punaḥ
\
Halfverse: cd
hlādanaṃ
jīvanaṃ
stambʰaṃ
prasādaṃ
rakta
-pittayoḥ
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
jāṭʰareṇāgninā
yogād
yad
udeti
rasāntaram
\
Halfverse: cd
rasānāṃ
pariṇāmānte
sa
vipāka
iti
smr̥taḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
svāduḥ
paṭuś
ca
madʰuram
amlo
'mlaṃ
pacyate
rasaḥ
\
Halfverse: cd
tiktoṣaṇa
-kaṣāyāṇāṃ
vipākaḥ
prāya
-śaḥ
kaṭuḥ
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
rasair
asau
tulya
-pʰalas
tatra
dravyaṃ
śubʰā
-śubʰam
\
Halfverse: cd
kiñ
-cid
rasena
kurute
karma
pākena
cāparam
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
guṇāntareṇa
vīryeṇa
prabʰāveṇaiva
kiñ
-ca
-na
\
Halfverse: cd
yad
yad
dravye
rasādīnāṃ
bala
-vat
-tvena
vartate
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
abʰibʰūyetarāṃs
tat
tat
kāraṇa
-tvaṃ
prapadyate
\
Halfverse: cd
viruddʰa
-guṇa
-saṃyoge
bʰūyasālpaṃ
hi
jīyate
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
rasaṃ
vipākas
tau
vīryaṃ
prabʰāvas
tāny
apohati
\
Halfverse: cd
bala
-sāmye
rasādīnām
iti
naisargikaṃ
balam
\\ 25 \\
Halfverse: bV
prabʰāvas
tān
vyapohati
Verse: 26
Halfverse: ab
rasādi
-sāmye
yat
karma
viśiṣṭaṃ
tat
prabʰāva
-jam
\
Halfverse: cd
dantī
rasādyais
tulyāpi
citrakasya
virecanī
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
madʰukasya
ca
mr̥dvīkā
gʰr̥taṃ
kṣīrasya
dīpanam
\
Halfverse: cd
iti
sāmānyataḥ
karma
dravyādīnāṃ
punaś
ca
tat
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
vicitra
-pratyayārabdʰa
-dravya
-bʰedena
bʰidyate
\
Halfverse: cd
svādur
guruś
ca
godʰūmo
vāta
-jid
vāta
-kr̥d
yavaḥ
\\ 28 \\
Halfverse: x
uṣṇā
matsyāḥ
payaḥ
śītaṃ
kaṭuḥ
siṃho
na
śūkaraḥ
\\
28x
\\
Adhyaya: 10
Sūtrastʰāna
10
Verse: 1
Halfverse: ab
kṣmāmbʰo
-'gni
-kṣmāmbu
-tejaḥ
-kʰa
-vāyv
-agny
-anila
-go
-'nilaiḥ
\
Halfverse: cd
dvayolbaṇaiḥ
kramād
bʰūtair
madʰurādi
-rasodbʰavaḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
teṣāṃ
vidyād
rasaṃ
svāduṃ
yo
vaktram
anulimpati
\
Halfverse: cd
āsvādyamāno
dehasya
hlādano
'kṣa
-prasādanaḥ
\\ 2 \\
Halfverse: bV
yo
vaktram
upalimpati
Verse: 3
Halfverse: ab
priyaḥ
pipīlikādīnām
amlaḥ
kṣālayate
mukʰam
\
Halfverse: cd
harṣaṇo
roma
-dantānām
akṣi
-bʰruva
-nikocanaḥ
\\ 3 \\
Halfverse: bV
amlaḥ
srāvayate
mukʰam
Verse: 4
Halfverse: ab
lavaṇaḥ
syandayaty
āsyaṃ
kapola
-gala
-dāha
-kr̥t
\
Halfverse: cd
tikto
viśadayaty
āsyaṃ
rasanaṃ
pratihanti
ca
\\ 4 \\
Halfverse: dV
rasanāṃ
pratihanti
ca
Verse: 5
Halfverse: ab
udvejayati
jihvāgraṃ
kurvaṃś
cimicimāṃ
kaṭuḥ
\
Halfverse: cd
srāvayaty
akṣi
-nāsāsyaṃ
kapolaṃ
dahatīva
ca
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
kaṣāyo
jaḍayej
jihvāṃ
kaṇṭʰa
-sroto
-vibandʰa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
rasānām
iti
rūpāṇi
karmāṇi
madʰuro
rasaḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
ā
-janma
-sātmyāt
kurute
dʰātūnāṃ
prabalaṃ
balam
\
Halfverse: cd
bāla
-vr̥ddʰa
-kṣata
-kṣīṇa
-varṇa
-keśendriyaujasām
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
praśasto
br̥ṃhaṇaḥ
kaṇṭʰyaḥ
stanya
-saṃdʰāna
-kr̥d
guruḥ
\
Halfverse: cd
āyuṣyo
jīvanaḥ
snigdʰaḥ
pittānila
-viṣāpahaḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
kurute
'ty
-upayogena
sa
medaḥ
-śleṣma
-jān
gadān
\
Halfverse: cd
stʰaulyāgni
-sāda
-saṃnyāsa
-meha
-gaṇḍārbudādikān
\\ 9 \\
Halfverse: bV
sa
medaḥ
-kapʰa
-jān
gadān
Verse: 10
Halfverse: ab
amlo
'gni
-dīpti
-kr̥t
snigdʰo
hr̥dyaḥ
pācana
-rocanaḥ
\
Halfverse: cd
uṣṇa
-vīryo
hima
-sparśaḥ
prīṇanaḥ
kledano
lagʰuḥ
\\ 10 \\
Halfverse: cV
uṣṇa
-vīryo
himaḥ
sparśe
Halfverse: dV2
prīṇano
bʰedano
lagʰuḥ
Verse: 11
Halfverse: ab
karoti
kapʰa
-pittāsraṃ
mūḍʰa
-vātānulomanaḥ
\
Halfverse: cd
so
'ty
-abʰyastas
tanoḥ
kuryāc
cʰaitʰilyaṃ
timiraṃ
bʰramam
\\ 11 \\
Halfverse: bV
mūḍʰa
-vātānulomanam
Verse: 12
Halfverse: ab
kaṇḍū
-pāṇḍu
-tva
-vīsarpa
-śopʰa
-vispʰoṭa
-tr̥ḍ
-jvarān
\
Halfverse: cd
lavaṇaḥ
stambʰa
-saṃgʰāta
-bandʰa
-vidʰmāpano
'gni
-kr̥t
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
snehanaḥ
svedanas
tīkṣṇo
rocanaś
cʰeda
-bʰeda
-kr̥t
\
Halfverse: cd
so
'ti
-yukto
'sra
-pavanaṃ
kʰalatiṃ
palitaṃ
valīm
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
tr̥ṭ
-kuṣṭʰa
-viṣa
-vīsarpān
janayet
kṣapayed
balam
\
Halfverse: cd
tiktaḥ
svayam
a
-rociṣṇur
a
-ruciṃ
kr̥mi
-tr̥ḍ
-viṣam
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
kuṣṭʰa
-mūrcʰā
-jvarotkleśa
-dāha
-pitta
-kapʰāñ
jayet
\
Halfverse: cd
kleda
-medo
-vasā
-majja
-śakr̥n
-mūtropaśoṣaṇaḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
lagʰur
medʰyo
himo
rūkṣaḥ
stanya
-kaṇṭʰa
-viśodʰanaḥ
\
Halfverse: cd
dʰātu
-kṣayānila
-vyādʰīn
ati
-yogāt
karoti
saḥ
\\ 16 \\
Halfverse: cV
dʰātu
-kṣayaṃ
cala
-vyādʰīn
Verse: 17
Halfverse: ab
kaṭur
galāmayodarda
-kuṣṭʰālasaka
-śopʰa
-jit
\
Halfverse: cd
vraṇāvasādanaḥ
sneha
-medaḥ
-kledopaśoṣaṇaḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
dīpanaḥ
pācano
rucyaḥ
śodʰano
'nnasya
śoṣaṇaḥ
\
Halfverse: cd
cʰinatti
bandʰān
srotāṃsi
vivr̥ṇoti
kapʰāpahaḥ
\\ 18 \\
Halfverse: bV
śodʰano
'nnasya
hāṣaṇaḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
kurute
so
'ti
-yogena
tr̥ṣṇāṃ
śukra
-bala
-kṣayam
\
Halfverse: cd
mūrcʰām
ākuñcanaṃ
kampaṃ
kaṭī
-pr̥ṣṭʰādiṣu
vyatʰām
\\ 19 \\
Halfverse: aV
kurute
so
'ti
-vegena
Verse: 20
Halfverse: ab
kaṣāyaḥ
pitta
-kapʰa
-hā
gurur
asra
-viśodʰanaḥ
\
Halfverse: cd
pīḍano
ropaṇaḥ
śītaḥ
kleda
-medo
-viśoṣaṇaḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
āma
-saṃstambʰano
grāhī
rūkṣo
'ti
tvak
-prasādanaḥ
\
Halfverse: cd
karoti
śīlitaḥ
so
'ti
viṣṭambʰādʰmāna
-hr̥d
-rujaḥ
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
tr̥ṭ
-kārśya
-pauruṣa
-bʰraṃśa
-sroto
-rodʰa
-mala
-grahān
\
Halfverse: cd
gʰr̥ta
-hema
-guḍākṣoṭa
-moca
-coca
-parūṣakam
\\ 22 \\
Halfverse: bV
-sroto
-rodʰa
-gala
-grahān
Halfverse: bV2
-sroto
-bandʰa
-mala
-grahān
Verse: 23
Halfverse: ab
abʰīru
-vīrā
-panasa
-rājādana
-balā
-trayam
\
Halfverse: cd
mede
catasraḥ
parṇinyo
jīvantī
jīvakarṣabʰau
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
madʰūkaṃ
madʰukaṃ
bimbī
vidārī
śrāvaṇī
-yugam
\
Halfverse: cd
kṣīraśuklā
tukākṣīrī
kṣīriṇyau
kāśmarī
sahe
\\ 24 \\
Halfverse: cV
kṣīraśuklā
tavakṣīrī
Verse: 25
Halfverse: ab
kṣīrekṣu
-gokṣura
-kṣaudra
-drākṣādir
madʰuro
gaṇaḥ
\
Halfverse: cd
amlo
dʰātrī
-pʰalāmlīkā
-mātuluṅgāmla
-vetasam
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
dāḍimaṃ
rajataṃ
takraṃ
cukraṃ
pālevataṃ
dadʰi
\
Halfverse: cd
āmram
āmrātakaṃ
bʰavyaṃ
kapittʰaṃ
karamardakam
\\ 26 \\
Verse: 26+1
Halfverse: ab
vr̥kṣāmla
-kola
-likuca
-kośāmlātaka
-dʰanvanam
\
Halfverse: cd
mastu
-dʰānyāmla
-madyāni
jambīraṃ
tila
-kaṇṭakam
\\ 26+1 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
varaṃ
sauvarcalaṃ
kr̥ṣṇaṃ
viḍaṃ
sāmudram
audbʰidam
\
Halfverse: cd
romakaṃ
pāṃsu
-jaṃ
sīsaṃ
kṣāraś
ca
lavaṇo
gaṇaḥ
\\ 27 \\
Halfverse: dV
kṣārāś
ca
lavaṇo
gaṇaḥ
Verse: 28
Halfverse: ab
tiktaḥ
paṭolī
trāyantī
vālakośīra
-candanam
\
Halfverse: cd
bʰūnimba
-nimba
-kaṭukā
-tagarāguru
-vatsakam
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
naktamāla
-dvi
-rajanī
-musta
-mūrvāṭarūṣakam
\
Halfverse: cd
pāṭʰāpāmārga
-kāṃsyāyo
-guḍūcī
-dʰanvayāsakam
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
pañca
-mūlaṃ
mahad
vyāgʰryau
viśālātiviṣā
vacā
\
Halfverse: cd
kaṭuko
hiṅgu
-marica
-kr̥mijit
-pañca
-kolakam
\\ 30 \\
Halfverse: cV
kaṭuko
hiṅgu
-maricaṃ
Halfverse: dV2
kr̥mijit
-pañca
-kolakam
Verse: 31
Halfverse: ab
kuṭʰerādyā
haritakāḥ
pittaṃ
mūtram
aruṣkaram
\
Halfverse: cd
vargaḥ
kaṣāyaḥ
patʰyākṣaṃ
śirīṣaḥ
kʰadiro
madʰu
\\ 31 \\
Halfverse: bV
pittaṃ
mūtram
aruṣkaraḥ
Halfverse: cV2
vargaḥ
kaṣāyaḥ
patʰyākṣaḥ
Verse: 32
Halfverse: ab
kadambodumbaraṃ
muktā
-pravālāñjana
-gairikam
\
Halfverse: cd
bālaṃ
kapittʰaṃ
kʰarjūraṃ
bisa
-padmotpalādi
ca
\\ 32 \\
Halfverse: dV
bisa
-padmotpalāni
ca
Verse: 33
Halfverse: ab
madʰuraṃ
śleṣmalaṃ
prāyo
jīrṇāc
cʰāli
-yavād
r̥te
\
Halfverse: cd
mudgād
godʰūmataḥ
kṣaudrāt
sitāyā
jāṅgalāmiṣāt
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
prāyo
'mlaṃ
pitta
-jananaṃ
dāḍimāmalakād
r̥te
\
Halfverse: cd
a
-patʰyaṃ
lavaṇaṃ
prāyaś
cakṣuṣo
'nya
-tra
saindʰavāt
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
tiktaṃ
kaṭu
ca
bʰūyiṣṭʰam
a
-vr̥ṣyaṃ
vāta
-kopanam
\
Halfverse: cd
r̥te
'mr̥tā
-paṭolībʰyāṃ
śuṇṭʰī
-kr̥ṣṇā
-rasonataḥ
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
kaṣāyaṃ
prāya
-śaḥ
śītaṃ
stambʰanaṃ
cābʰayāṃ
vinā
\
Halfverse: cd
rasāḥ
kaṭv
-amla
-lavaṇā
vīryeṇoṣṇā
yatʰottaram
\\ 36 \\
Halfverse: bV
stambʰanaṃ
cābʰayāmr̥te
Verse: 37
Halfverse: ab
tiktaḥ
kaṣāyo
madʰuras
tad
-vad
eva
ca
śītalāḥ
\
Halfverse: cd
tiktaḥ
kaṭuḥ
kaṣāyaś
ca
rūkṣā
baddʰa
-malās
tatʰā
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
paṭv
-amla
-madʰurāḥ
snigdʰāḥ
sr̥ṣṭa
-viṇ
-mūtra
-mārutāḥ
\
Halfverse: cd
paṭoḥ
kaṣāyas
tasmāc
ca
madʰuraḥ
paramaṃ
guruḥ
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
lagʰur
amlaḥ
kaṭus
tasmāt
tasmād
api
ca
tiktakaḥ
\
Halfverse: cd
saṃyogāḥ
sapta
-pañcāśat
kalpanā
tu
tri
-ṣaṣṭi
-dʰā
\\ 39 \\
Verse: 39.1+1
Halfverse: ab
lavaṇād
amla
-madʰurau
kāryau
syātāṃ
yatʰā
-kramam
\
Halfverse: cd
vāyor
nir
-anubandʰasya
pāka
-śānti
-pravr̥ttaye
\\ 39.1+1 \\
Halfverse: dV
pāka
-śānti
-prasaktaye
Verse: 39.1+2
Halfverse: ab
prāk
tikto
madʰuraḥ
paścāt
kaṣāyo
'nte
vidʰīyate
\
Halfverse: cd
taiḥ
pittaṃ
śamam
abʰyeti
pakvāccʰī
-kr̥ta
-piṇḍitam
\\ 39.1+2 \\
Verse: 39.1+3
Halfverse: ab
kaṭuḥ
prāk
tiktakaḥ
paścāt
kaṣāyo
'nte
vidʰīyate
\
Halfverse: cd
taiḥ
śleṣmā
śamam
abʰyeti
pakvāccʰī
-kr̥ta
-piṇḍitaḥ
\\ 39.1+3 \\
Halfverse: aV
kaṭukaḥ
prāk
tatas
tiktaḥ
Halfverse: dV2
pakvo
'ccʰī
-kr̥ta
-piṇḍitaḥ
Verse: 40
Halfverse: ab
rasānāṃ
yaugika
-tvena
yatʰā
-stʰūlaṃ
vibʰajyate
\
Halfverse: cd
ekaika
-hīnās
tān
pañca
-daśa
yānti
rasā
dvike
\\ 40 \\
Halfverse: cV
ekaika
-hīnās
te
pañca
-
Halfverse: dV2
-pañca
yānti
rasā
dvike
Verse: 40+1
Halfverse: ab
svādur
dvikeṣu
pañcāmlaś
caturo
lavaṇas
trayam
\
Halfverse: cd
dvau
tiktaḥ
kaṭukaś
caikaṃ
yāti
pañca
-daśeti
tu
\\ 40+1 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
trike
svādur
daśāmlaḥ
ṣaṭ
trīn
paṭus
tikta
ekakam
\
Halfverse: cd
catuṣkeṣu
daśa
svāduś
caturo
'mlaḥ
paṭuḥ
sakr̥t
\\ 41 \\
Halfverse: cV
catuṣke
tu
daśa
svāduś
Verse: 42
Halfverse: ab
pañcakeṣv
ekam
evāmlo
madʰuraḥ
pañca
sevate
\
Halfverse: cd
dravyam
ekaṃ
ṣaḍ
-āsvādam
a
-saṃyuktāś
ca
ṣaḍ
rasāḥ
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
ṣaṭ
pañcakā
ṣaṭ
ca
pr̥tʰag
rasāḥ
syuś
catur
-dvikau
pañca
-daśa
-prakārau
\
Halfverse: cd
bʰedās
trikā
viṃśatir
ekam
eva
dravyaṃ
ṣaḍ
-āsvādam
iti
tri
-ṣaṣṭiḥ
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
te
rasānu
-rasato
rasa
-bʰedās
tāratamya
-parikalpanayā
ca
\
Halfverse: cd
saṃbʰavanti
gaṇanāṃ
samatītā
doṣa
-bʰeṣaja
-vaśād
upayojyāḥ
\\ 44 \\
Adhyaya: 11
Sūtrastʰāna
11
Verse: 1
Halfverse: ab
doṣa
-dʰātu
-malā
mūlaṃ
sadā
dehasya
taṃ
calaḥ
\
Halfverse: cd
utsāhoccʰvāsa
-niśvāsa
-ceṣṭā
-vega
-pravartanaiḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
samyag
-gatyā
ca
dʰātūnām
akṣāṇāṃ
pāṭavena
ca
\
Halfverse: cd
anugr̥hṇāty
a
-vikr̥taḥ
pittaṃ
pakty
-ūṣma
-darśanaiḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
kṣut
-tr̥ḍ
-ruci
-prabʰā
-medʰā
-dʰī
-śaurya
-tanu
-mārdavaiḥ
\
Halfverse: cd
śleṣmā
stʰira
-tva
-snigdʰa
-tva
-saṃdʰi
-bandʰa
-kṣamādibʰiḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
prīṇanaṃ
jīvanaṃ
lepaḥ
sneho
dʰāraṇa
-pūraṇe
\
Halfverse: cd
garbʰotpādaś
ca
dʰātūnāṃ
śreṣṭʰaṃ
karma
kramāt
smr̥tam
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
avaṣṭambʰaḥ
purīṣasya
mūtrasya
kleda
-vāhanam
\
Halfverse: cd
svedasya
kleda
-vidʰr̥tir
vr̥ddʰas
tu
kurute
'nilaḥ
\\ 5 \\
Halfverse: cV
svedasya
keśa
-vidʰr̥tir
Halfverse: dV2
vr̥ddʰaś
ca
kurute
'nilaḥ
Verse: 6
Halfverse: ab
kārśya
-kārṣṇyoṣṇa
-kāma
-tva
-kampānāha
-śakr̥d
-grahān
\
Halfverse: cd
bala
-nidrendriya
-bʰraṃśa
-pralāpa
-bʰrama
-dīna
-tāḥ
\\ 6 \\
Halfverse: aV
kārśya
-kārṣṇyoṣṇa
-kāmi
-tva
-
Verse: 7
Halfverse: ab
pīta
-viṇ
-mūtra
-netra
-tvak
-kṣut
-tr̥ḍ
-dāhālpa
-nidra
-tāḥ
\
Halfverse: cd
pittaṃ
śleṣmāgni
-sadana
-prasekālasya
-gauravam
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
śvaitya
-śaitya
-ślatʰāṅga
-tvaṃ
śvāsa
-kāsāti
-nidra
-tāḥ
\
Halfverse: cd
raso
'pi
śleṣma
-vad
raktaṃ
visarpa
-plīha
-vidradʰīn
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
kuṣṭʰa
-vātāsra
-pittāsra
-gulmopa
-kuśa
-kāmalāḥ
\
Halfverse: cd
vyaṅgāgni
-nāśa
-saṃmoha
-rakta
-tvaṅ
-netra
-mūtra
-tāḥ
\\ 9 \\
Halfverse: cV
vyaṅgāgni
-sāda
-saṃmoha
Verse: 10
Halfverse: ab
māṃsaṃ
gaṇḍārbuda
-grantʰi
-gaṇḍorūdara
-vr̥ddʰi
-tāḥ
\
Halfverse: cd
kaṇṭʰādiṣv
adʰi
-māṃsaṃ
ca
tad
-van
medas
tatʰā
śramam
\\ 10 \\
Halfverse: bV
-gaṇḍorūdara
-vr̥ddʰa
-tāḥ
Verse: 11
Halfverse: ab
alpe
'pi
ceṣṭite
śvāsaṃ
spʰik
-stanodara
-lambanam
\
Halfverse: cd
astʰy
adʰy
-astʰy
adʰi
-dantāṃś
ca
majjā
netrāṅga
-gauravam
\\ 11 \\
Verse: 13
Halfverse: cV
mūtraṃ
tu
vaster
nistodaṃ
Verse: 12
Halfverse: ab
parvasu
stʰūla
-mūlāni
kuryāt
kr̥ccʰrāṇy
arūṃṣi
ca
\
Halfverse: cd
ati
-strī
-kāma
-tāṃ
vr̥ddʰaṃ
śuktaṃ
śukrāśmarīm
api
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
kukṣāv
ādʰmānam
āṭopaṃ
gauravaṃ
vedanāṃ
śakr̥t
\
Halfverse: cd
mūtraṃ
tu
vasti
-nistodaṃ
kr̥te
'py
a
-kr̥ta
-saṃjña
-tām
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
svedo
'ti
-sveda
-daurgandʰya
-kaṇḍūr
evaṃ
ca
lakṣayet
\
Halfverse: cd
dūṣikādīn
api
malān
bāhulya
-guru
-tādibʰiḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
liṅgaṃ
kṣīṇe
'nile
'ṅgasya
sādo
'lpaṃ
bʰāṣitehitam
\
Halfverse: cd
saṃjñā
-mohas
tatʰā
śleṣma
-vr̥ddʰy
-uktāmaya
-saṃbʰavaḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
pitte
mando
'nalaḥ
śītaṃ
prabʰā
-hāniḥ
kapʰe
bʰramaḥ
\
Halfverse: cd
śleṣmāśayānāṃ
śūnya
-tvaṃ
hr̥d
-dravaḥ
ślatʰa
-saṃdʰi
-tā
\\ 16 \\
Halfverse: dV
hr̥d
-gadaḥ
ślatʰa
-saṃdʰi
-tā
Verse: 17
Halfverse: ab
rase
raukṣyaṃ
śramaḥ
śoṣo
glāniḥ
śabdā
-sahiṣṇu
-tā
\
Halfverse: cd
rakte
'mla
-śiśira
-prīti
-sirā
-śaitʰilya
-rūkṣa
-tāḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
māṃse
'kṣa
-glāni
-gaṇḍa
-spʰik
-śuṣka
-tā
-saṃdʰi
-vedanāḥ
\
Halfverse: cd
medasi
svapanaṃ
kaṭyāḥ
plīhno
vr̥ddʰiḥ
kr̥śāṅga
-tā
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
astʰny
astʰi
-todaḥ
śadanaṃ
danta
-keśa
-nakʰādiṣu
\
Halfverse: cd
astʰnāṃ
majjani
sauṣiryaṃ
bʰramas
timira
-darśanam
\\ 19 \\
Halfverse: aV
astʰny
astʰi
-todaḥ
sadanaṃ
Verse: 20
Halfverse: ab
śukre
cirāt
prasicyeta
śukraṃ
śoṇitam
eva
vā
\
Halfverse: cd
todo
'ty
-artʰaṃ
vr̥ṣaṇayor
meḍʰraṃ
dʰūmāyatīva
ca
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
purīṣe
vāyur
antrāṇi
sa
-śabdo
veṣṭayann
iva
\
Halfverse: cd
kukṣau
bʰramati
yāty
ūrdʰvaṃ
hr̥t
-pārśve
pīḍayan
bʰr̥śam
\\ 21 \\
Halfverse: cV
kukṣiṃ
bʰramati
yāty
ūrdʰvaṃ
Verse: 22
Halfverse: ab
mūtre
'lpaṃ
mūtrayet
kr̥ccʰrād
vi
-varṇaṃ
sāsram
eva
vā
\
Halfverse: cd
svede
roma
-cyutiḥ
stabdʰa
-roma
-tā
spʰuṭanaṃ
tvacaḥ
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
malānām
ati
-sūkṣmāṇāṃ
dur
-lakṣyaṃ
lakṣayet
kṣayam
\
Halfverse: cd
sva
-malāyana
-saṃśoṣa
-toda
-śūnya
-tva
-lāgʰavaiḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
doṣādīnāṃ
yatʰā
-svaṃ
ca
vidyād
vr̥ddʰi
-kṣayau
bʰiṣak
\
Halfverse: cd
kṣayeṇa
viparītānāṃ
guṇānāṃ
vardʰanena
ca
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
vr̥ddʰiṃ
malānāṃ
saṅgāc
ca
kṣayaṃ
cāti
-visargataḥ
\
Halfverse: cd
malocita
-tvād
dehasya
kṣayo
vr̥ddʰes
tu
pīḍanaḥ
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
tatrāstʰani
stʰito
vāyuḥ
pittaṃ
tu
sveda
-raktayoḥ
\
Halfverse: cd
śleṣmā
śeṣeṣu
tenaiṣām
āśrayāśrayiṇāṃ
mitʰaḥ
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
yad
ekasya
tad
anyasya
vardʰana
-kṣapaṇauṣadʰam
\
Halfverse: cd
astʰi
-mārutayor
naivaṃ
prāyo
vr̥ddʰir
hi
tarpaṇāt
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
śleṣmaṇānugatā
tasmāt
saṃkṣayas
tad
-viparyayāt
\
Halfverse: cd
vāyunānugato
'smāc
ca
vr̥ddʰi
-kṣaya
-samudbʰavān
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
vikārān
sādʰayec
cʰīgʰraṃ
kramāl
laṅgʰana
-br̥ṃhaṇaiḥ
\
Halfverse: cd
vāyor
anya
-tra
taj
-jāṃs
tu
tair
evotkrama
-yojitaiḥ
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
viśeṣād
rakta
-vr̥ddʰy
-uttʰān
rakta
-sruti
-virecanaiḥ
\
Halfverse: cd
māṃsa
-vr̥ddʰi
-bʰavān
rogān
śastra
-kṣārāgni
-karmabʰiḥ
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
stʰaulya
-kārśyopacāreṇa
medo
-jān
astʰi
-saṃkṣayāt
\
Halfverse: cd
jātān
kṣīra
-gʰr̥tais
tikta
-saṃyutair
vastibʰis
tatʰā
\\ 31 \\
Halfverse: dV
-saṃyuktair
vastibʰis
tatʰā
Verse: 31+1
Halfverse: ab
majja
-śukrodbʰavān
rogān
bʰojanaiḥ
svādu
-tiktakaiḥ
\
Halfverse: cd
vr̥ddʰaṃ
śukraṃ
vyavāyādyair
yac
cānyac
cʰukra
-śoṣikam
\\ 31+1 \\
Halfverse: aV
praty
-anīkauṣadʰaṃ
majja
-
Halfverse: bV2
-śukra
-vr̥ddʰi
-kṣaye
hitam
Verse: 32
Halfverse: ab
viḍ
-vr̥ddʰi
-jān
atīsāra
-kriyayā
viṭ
-kṣayodbʰavān
\
Halfverse: cd
meṣāja
-madʰya
-kulmāṣa
-yava
-māṣa
-dvayādibʰiḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
mūtra
-vr̥ddʰi
-kṣayottʰāṃś
ca
meha
-kr̥ccʰra
-cikitsayā
\
Halfverse: cd
vyāyāmābʰyañjana
-sveda
-madyaiḥ
sveda
-kṣayodbʰavān
\\ 33 \\
Halfverse: aV
mūtra
-vr̥ddʰi
-kṣayottʰāṃs
tu
Verse: 34
Halfverse: ab
sva
-stʰāna
-stʰasya
kāyāgner
aṃśā
dʰātuṣu
saṃśritāḥ
\
Halfverse: cd
teṣāṃ
sādāti
-dīptibʰyāṃ
dʰātu
-vr̥ddʰi
-kṣayodbʰavaḥ
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
pūrvo
dʰātuḥ
paraṃ
kuryād
vr̥ddʰaḥ
kṣīṇaś
ca
tad
-vidʰam
\
Halfverse: cd
doṣā
duṣṭā
rasair
dʰātūn
dūṣayanty
ubʰaye
malān
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
adʰo
dve
sapta
śirasi
kʰāni
sveda
-vahāni
ca
\
Halfverse: cd
malā
malāyanāni
syur
yatʰā
-svaṃ
teṣv
ato
gadāḥ
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
ojas
tu
tejo
dʰātūnāṃ
śukrāntānāṃ
paraṃ
smr̥tam
\
Halfverse: cd
hr̥daya
-stʰam
api
vyāpi
deha
-stʰiti
-nibandʰanam
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
snigdʰaṃ
somātmakaṃ
śuddʰam
īṣal
-lohita
-pītakam
\
Halfverse: cd
yan
-nāśe
niyataṃ
nāśo
yasmiṃs
tiṣṭʰati
tiṣṭʰati
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
niṣpadyante
yato
bʰāvā
vividʰā
deha
-saṃśrayāḥ
\
Halfverse: cd
ojaḥ
kṣīyeta
kopa
-kṣud
-dʰyāna
-śoka
-śramādibʰiḥ
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
bibʰeti
dur
-balo
'bʰīkṣṇaṃ
dʰyāyati
vyatʰitendriyaḥ
\
Halfverse: cd
duś
-cʰāyo
dur
-manā
rūkṣo
bʰavet
kṣāmaś
ca
tat
-kṣaye
\\ 40 \\
Halfverse: cV
vi
-ccʰāyo
dur
-manā
rūkṣo
Halfverse: dV2
bʰavet
kṣāmaś
ca
tat
-kṣayāt
Verse: 41
Halfverse: ab
jīvanīyauṣadʰa
-kṣīra
-rasādyās
tatra
bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
ojo
-vr̥ddʰau
hi
dehasya
tuṣṭi
-puṣṭi
-balodayaḥ
\\ 41 \\
Halfverse: cV
ojo
-vr̥ddʰau
ca
dehasya
Halfverse: cV2
ojo
-vr̥ddʰau
tu
dehasya
Halfverse: dV3
tuṣṭi
-puṣṭi
-balodayāḥ
Verse: 42
Halfverse: ab
yad
annaṃ
dveṣṭi
yad
api
prārtʰayetā
-virodʰi
tu
\
Halfverse: cd
tat
tat
tyajan
samaśnaṃś
ca
tau
tau
vr̥ddʰi
-kṣayau
jayet
\\ 42 \\
Halfverse: cV
tat
tat
tyajan
samaśnan
vā
Verse: 43
Halfverse: ab
kurvate
hi
ruciṃ
doṣā
viparīta
-samānayoḥ
\
Halfverse: cd
vr̥ddʰāḥ
kṣīṇāś
ca
bʰūyiṣṭʰaṃ
lakṣayanty
a
-budʰās
tu
na
\\ 43 \\
Halfverse: aV
kurvanti
hi
ruciṃ
doṣā
Verse: 44
Halfverse: ab
yatʰā
-balaṃ
yatʰā
-svaṃ
ca
doṣā
vr̥ddʰā
vitanvate
\
Halfverse: cd
rūpāṇi
jahati
kṣīṇāḥ
samāḥ
svaṃ
karma
kurvate
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
ya
eva
dehasya
samā
vivr̥ddʰyai
ta
eva
doṣā
viṣamā
vadʰāya
\
Halfverse: cd
yasmād
atas
te
hita
-caryayaiva
kṣayād
vivr̥ddʰer
iva
rakṣaṇīyāḥ
\\ 45 \\
Halfverse: dV
kṣayād
vivr̥ddʰer
api
rakṣaṇīyāḥ
Adhyaya: 12
Sūtrastʰāna
12
Verse: 1
Halfverse: ab
pakvāśaya
-kaṭī
-saktʰi
-śrotrāstʰi
-sparśanendriyam
\
Halfverse: cd
stʰānaṃ
vātasya
tatrāpi
pakvādʰānaṃ
viśeṣataḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
nābʰir
āmāśayaḥ
svedo
lasīkā
rudʰiraṃ
rasaḥ
\
Halfverse: cd
dr̥k
sparśanaṃ
ca
pittasya
nābʰir
atra
viśeṣataḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
uraḥ
-kaṇṭʰa
-śiraḥ
-kloma
-parvāṇy
āmāśayo
rasaḥ
\
Halfverse: cd
medo
gʰrāṇaṃ
ca
jihvā
ca
kapʰasya
su
-tarām
uraḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
prāṇādi
-bʰedāt
pañcātmā
vāyuḥ
prāṇo
'tra
mūrdʰa
-gaḥ
\
Halfverse: cd
uraḥ
-kaṇṭʰa
-caro
buddʰi
-hr̥dayendriya
-citta
-dʰr̥k
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
ṣṭʰīvana
-kṣavatʰūdgāra
-niḥśvāsānna
-praveśa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
uraḥ
stʰānam
udānasya
nāsā
-nābʰi
-galāṃś
caret
\\ 5 \\
Halfverse: dV
nāsā
-nābʰi
-galāṃś
caran
Verse: 6
Halfverse: ab
vāk
-pravr̥tti
-prayatnorjā
-bala
-varṇa
-smr̥ti
-kriyaḥ
\
Halfverse: cd
vyāno
hr̥di
stʰitaḥ
kr̥tsna
-deha
-cārī
mahā
-javaḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
gaty
-apakṣepaṇotkṣepa
-nimeṣonmeṣaṇādikāḥ
\
Halfverse: cd
prāyaḥ
sarvāḥ
kriyās
tasmin
pratibaddʰāḥ
śarīriṇām
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
samāno
'gni
-samīpa
-stʰaḥ
koṣṭʰe
carati
sarvataḥ
\
Halfverse: cd
annaṃ
gr̥hṇāti
pacati
vivecayati
muñcati
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
apāno
'pāna
-gaḥ
śroṇi
-vasti
-meḍʰroru
-go
-caraḥ
\
Halfverse: cd
śukrārtava
-śakr̥n
-mūtra
-garbʰa
-niṣkramaṇa
-kriyaḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
pittaṃ
pañcātmakaṃ
tatra
pakvāmāśaya
-madʰya
-gam
\
Halfverse: cd
pañca
-bʰūtātmaka
-tve
'pi
yat
taijasa
-guṇodayāt
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
tyakta
-dravya
-tvaṃ
pākādi
-karmaṇānala
-śabditam
\
Halfverse: cd
pacaty
annaṃ
vibʰajate
sāra
-kiṭṭau
pr̥tʰak
tatʰā
\\ 11 \\
Halfverse: dV
sāra
-kiṭṭe
pr̥tʰak
tatʰā
Verse: 12
Halfverse: ab
tatra
-stʰam
eva
pittānāṃ
śeṣāṇām
apy
anugraham
\
Halfverse: cd
karoti
bala
-dānena
pācakaṃ
nāma
tat
smr̥tam
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
āmāśayāśrayaṃ
pittaṃ
rañjakaṃ
rasa
-rañjanāt
\
Halfverse: cd
buddʰi
-medʰābʰimānādyair
abʰipretārtʰa
-sādʰanāt
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
sādʰakaṃ
hr̥d
-gataṃ
pittaṃ
rūpālocanataḥ
smr̥tam
\
Halfverse: cd
dr̥k
-stʰam
ālocakaṃ
tvak
-stʰaṃ
bʰrājakaṃ
bʰrājanāt
tvacaḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
śleṣmā
tu
pañca
-dʰoraḥ
-stʰaḥ
sa
trikasya
sva
-vīryataḥ
\
Halfverse: cd
hr̥dayasyānna
-vīryāc
ca
tat
-stʰa
evāmbu
-karmaṇā
\\ 15 \\
Halfverse: aV
śleṣmāpi
pañca
-dʰoraḥ
-stʰaḥ
Verse: 16
Halfverse: ab
kapʰa
-dʰāmnāṃ
ca
śeṣāṇāṃ
yat
karoty
avalambanam
\
Halfverse: cd
ato
'valambakaḥ
śleṣmā
yas
tv
āmāśaya
-saṃstʰitaḥ
\\ 16 \\
Halfverse: dV
yas
tv
āmāśaya
-saṃśritaḥ
Verse: 17
Halfverse: ab
kledakaḥ
so
'nna
-saṃgʰāta
-kledanād
rasa
-bodʰanāt
\
Halfverse: cd
bodʰako
rasanā
-stʰāyī
śiraḥ
-saṃstʰo
'kṣa
-tarpaṇāt
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
tarpakaḥ
saṃdʰi
-saṃśleṣāc
cʰleṣakaḥ
saṃdʰiṣu
stʰitaḥ
\
Halfverse: cd
iti
prāyeṇa
doṣāṇāṃ
stʰānāny
a
-vikr̥tātmanām
\\ 18 \\
Halfverse: bV
cʰleṣakaḥ
saṃdʰi
-saṃstʰitaḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
vyāpinām
api
jānīyāt
karmāṇi
ca
pr̥tʰak
pr̥tʰak
\
Halfverse: cd
uṣṇena
yuktā
rūkṣādyā
vāyoḥ
kurvanti
saṃcayam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
śītena
kopam
uṣṇena
śamaṃ
snigdʰādayo
guṇāḥ
\
Halfverse: cd
śītena
yuktās
tīkṣṇādyāś
cayaṃ
pittasya
kurvate
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
uṣṇena
kopaṃ
mandādyāḥ
śamaṃ
śītopasaṃhitāḥ
\
Halfverse: cd
śītena
yuktāḥ
snigdʰādyāḥ
kurvate
śleṣmaṇaś
cayam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
uṣṇena
kopaṃ
tenaiva
guṇā
rūkṣādayaḥ
śamam
\
Halfverse: cd
cayo
vr̥ddʰiḥ
sva
-dʰāmny
eva
pradveṣo
vr̥ddʰi
-hetuṣu
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
viparīta
-guṇeccʰā
ca
kopas
tūn
-mārga
-gami
-tā
\
Halfverse: cd
liṅgānāṃ
darśanaṃ
sveṣām
a
-svāstʰyaṃ
roga
-saṃbʰavaḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
sva
-stʰāna
-stʰasya
sama
-tā
vikārā
-saṃbʰavaḥ
śamaḥ
\
Halfverse: cd
caya
-prakopa
-praśamā
vāyor
grīṣmādiṣu
triṣu
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
varṣādiṣu
tu
pittasya
śleṣmaṇaḥ
śiśirādiṣu
\
Halfverse: cd
cīyate
lagʰu
-rūkṣābʰir
oṣadʰibʰiḥ
samīraṇaḥ
\\ 25 \\
Halfverse: aV
varṣādiṣu
ca
pittasya
Verse: 26
Halfverse: ab
tad
-vidʰas
tad
-vidʰe
dehe
kālasyauṣṇyān
na
kupyati
\
Halfverse: cd
adbʰir
amla
-vipākābʰir
oṣadʰibʰiś
ca
tādr̥śam
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
pittaṃ
yāti
cayaṃ
kopaṃ
na
tu
kālasya
śaityataḥ
\
Halfverse: cd
cīyate
snigdʰa
-śītābʰir
udakauṣadʰibʰiḥ
kapʰaḥ
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
tulye
'pi
kāle
dehe
ca
skanna
-tvān
na
prakupyati
\
Halfverse: cd
iti
kāla
-sva
-bʰāvo
'yam
āhārādi
-vaśāt
punaḥ
\\ 28 \\
Halfverse: bV
skanna
-tvān
na
vikupyati
Verse: 29
Halfverse: ab
cayādīn
yānti
sadyo
'pi
doṣāḥ
kāle
'pi
vā
na
tu
\
Halfverse: cd
vyāpnoti
sahasā
deham
ā
-pāda
-tala
-mastakam
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
nivartate
tu
kupito
malo
'lpālpaṃ
jalaugʰa
-vat
\
Halfverse: cd
nānā
-rūpair
a
-saṃkʰyeyair
vikāraiḥ
kupitā
malāḥ
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
tāpayanti
tanuṃ
tasmāt
tad
-dʰetv
-ākr̥ti
-sādʰanam
\
Halfverse: cd
śakyaṃ
naikaika
-śo
vaktum
ataḥ
sāmānyam
ucyate
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
doṣā
eva
hi
sarveṣāṃ
rogāṇām
eka
-kāraṇam
\
Halfverse: cd
yatʰā
pakṣī
paripatan
sarvataḥ
sarvam
apy
ahaḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
cʰāyām
atyeti
nātmīyāṃ
yatʰā
vā
kr̥tsnam
apy
adaḥ
\
Halfverse: cd
vikāra
-jātaṃ
vividʰaṃ
trīn
guṇān
nātivartate
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
tatʰā
sva
-dʰātu
-vaiṣamya
-nimittam
api
sarva
-dā
\
Halfverse: cd
vikāra
-jātaṃ
trīn
doṣān
teṣāṃ
kope
tu
kāraṇam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
artʰair
a
-sātmyaiḥ
saṃyogaḥ
kālaḥ
karma
ca
duṣ
-kr̥tam
\
Halfverse: cd
hīnāti
-mitʰyā
-yogena
bʰidyate
tat
punas
tri
-dʰā
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
hīno
'rtʰenendriyasyālpaḥ
saṃyogaḥ
svena
naiva
vā
\
Halfverse: cd
ati
-yogo
'ti
-saṃsargaḥ
sūkṣma
-bʰāsura
-bʰairavam
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
aty
-āsannāti
-dūra
-stʰaṃ
vi
-priyaṃ
vikr̥tādi
ca
\
Halfverse: cd
yad
akṣṇā
vīkṣyate
rūpaṃ
mitʰyā
-yogaḥ
sa
dāruṇaḥ
\\ 37 \\
Halfverse: dV
mitʰyā
-yogaḥ
su
-dāruṇaḥ
Verse: 38
Halfverse: ab
evam
aty
-ucca
-pūty
-ādīn
indriyārtʰān
yatʰā
-yatʰam
\
Halfverse: cd
vidyāt
kālas
tu
śītoṣṇa
-varṣā
-bʰedāt
tri
-dʰā
mataḥ
\\ 38 \\
Halfverse: dV
-varṣa
-bʰedāt
tri
-dʰā
mataḥ
Verse: 39
Halfverse: ab
sa
hīno
hīna
-śītādir
ati
-yogo
'ti
-lakṣaṇaḥ
\
Halfverse: cd
mitʰyā
-yogas
tu
nirdiṣṭo
viparīta
-sva
-lakṣaṇaḥ
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
kāya
-vāk
-citta
-bʰedena
karmāpi
vibʰajet
tri
-dʰā
\
Halfverse: cd
kāyādi
-karmaṇo
hīnā
pravr̥ttir
hīna
-saṃjñakaḥ
\\ 40 \\
Halfverse: cV
kāyādi
-karmaṇāṃ
hīnā
Halfverse: dV2
pravr̥ttir
hīna
-saṃjñikā
Verse: 41
Halfverse: ab
ati
-yogo
'ti
-vr̥ttis
tu
vegodīraṇa
-dʰāraṇam
\
Halfverse: cd
viṣamāṅga
-kriyārambʰa
-patana
-skʰalanādikam
\\ 41 \\
Halfverse: aV
ati
-yogo
'ti
-vr̥ttiś
ca
Verse: 42
Halfverse: ab
bʰāṣaṇaṃ
sāmi
-bʰuktasya
rāga
-dveṣa
-bʰayādi
ca
\
Halfverse: cd
karma
prāṇātipātādi
daśa
-dʰā
yac
ca
ninditam
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
mitʰyā
-yogaḥ
samasto
'sāv
iha
vāmu
-tra
vā
kr̥tam
\
Halfverse: cd
nidānam
etad
doṣāṇāṃ
kupitās
tena
naika
-dʰā
\\ 43 \\
Halfverse: bV
iha
cāmu
-tra
vā
kr̥tam
Verse: 44
Halfverse: ab
kurvanti
vividʰān
vyādʰīn
śākʰā
-koṣṭʰāstʰi
-saṃdʰiṣu
\
Halfverse: cd
śākʰā
raktādayas
tvak
ca
bāhya
-rogāyanaṃ
hi
tat
\\ 44 \\
Halfverse: dV
bāhya
-rogāyanaṃ
hi
sā
Verse: 45
Halfverse: ab
tad
-āśrayā
maṣa
-vyaṅga
-gaṇḍālajy
-arbudādayaḥ
\
Halfverse: cd
bahir
-bʰāgāś
ca
dur
-nāma
-gulma
-śopʰādayo
gadāḥ
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
antaḥ
koṣṭʰo
mahā
-srota
āma
-pakvāśayāśrayaḥ
\
Halfverse: cd
tat
-stʰānāḥ
cʰardy
-atīsāra
-kāsa
-śvāsodara
-jvarāḥ
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
antar
-bʰāgaṃ
ca
śopʰārśo
-gulma
-visarpa
-vidradʰi
\
Halfverse: cd
śiro
-hr̥daya
-vasty
-ādi
-marmāṇy
astʰnāṃ
ca
saṃdʰayaḥ
\\ 47 \\
Halfverse: dV
-marmāṇy
astʰnāṃ
tu
saṃdʰayaḥ
Verse: 48
Halfverse: ab
tan
-nibaddʰāḥ
sirā
-snāyu
-kaṇḍarādyāś
ca
madʰyamaḥ
\
Halfverse: cd
roga
-mārgaḥ
stʰitās
tatra
yakṣma
-pakṣa
-vadʰārditāḥ
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
mūrdʰādi
-rogāḥ
saṃdʰy
-astʰi
-trika
-śūla
-grahādayaḥ
\
Halfverse: cd
sraṃsa
-vyāsa
-vyadʰa
-svāp
a
-sāda
-ruk
-toda
-bʰedanam
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
saṅgāṅga
-bʰaṅga
-saṃkoca
-varta
-harṣaṇa
-tarpaṇam
\
Halfverse: cd
kampa
-pāruṣya
-sauṣirya
-śoṣa
-spandana
-veṣṭanam
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
stambʰaḥ
kaṣāya
-rasa
-tā
varṇaḥ
śyāvo
'ruṇo
'pi
vā
\
Halfverse: cd
karmāṇi
vāyoḥ
pittasya
dāha
-rāgoṣma
-pāki
-tāḥ
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
svedaḥ
kledaḥ
srutiḥ
kotʰaḥ
sadanaṃ
mūrcʰanaṃ
madaḥ
\
Halfverse: cd
kaṭukāmlau
rasau
varṇaḥ
pāṇḍurāruṇa
-varjitaḥ
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
śleṣmaṇaḥ
sneha
-kāṭʰinya
-kaṇḍū
-śīta
-tva
-gauravam
\
Halfverse: cd
bandʰopalepa
-staimitya
-śopʰā
-pakty
-ati
-nidra
-tāḥ
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
varṇaḥ
śveto
rasau
svādu
-lavaṇau
cira
-kāri
-tā
\
Halfverse: cd
ity
a
-śeṣāmaya
-vyāpi
yad
uktaṃ
doṣa
-lakṣaṇam
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
darśanādyair
avahitas
tat
samyag
upalakṣayet
\
Halfverse: cd
vyādʰy
-avastʰā
-vibʰāga
-jñaḥ
paśyann
ārtān
prati
-kṣaṇam
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
abʰyāsāt
prāpyate
dr̥ṣṭiḥ
karma
-siddʰi
-prakāśinī
\
Halfverse: cd
ratnādi
-sad
-a
-saj
-jñānaṃ
na
śāstrād
eva
jāyate
\\ 56 \\
Halfverse: aV
abʰyāsāj
jāyate
dr̥ṣṭiḥ
Halfverse: aV2
abʰyāsāt
kevalaṃ
dr̥ṣṭiḥ
Verse: 57
Halfverse: ab
dr̥ṣṭāpacāra
-jaḥ
kaś
-cit
kaś
-cit
pūrvāparādʰa
-jaḥ
\
Halfverse: cd
tat
-saṃkarād
bʰavaty
anyo
vyādʰir
evaṃ
tri
-dʰā
smr̥taḥ
\\ 57 \\
Halfverse: bV
kaś
-cit
pūrvāpacāra
-jaḥ
Halfverse: dV2
vyādʰir
evaṃ
tri
-dʰā
mataḥ
Verse: 58
Halfverse: ab
yatʰā
-nidānaṃ
doṣottʰaḥ
karma
-jo
hetubʰir
vinā
\
Halfverse: cd
mahārambʰo
'lpake
hetāv
ātaṅko
doṣa
-karma
-jaḥ
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
vipakṣa
-śīlanāt
pūrvaḥ
karma
-jaḥ
karma
-saṃkṣayāt
\
Halfverse: cd
gaccʰaty
ubʰaya
-janmā
tu
doṣa
-karma
-kṣayāt
kṣayam
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
dvi
-dʰā
sva
-para
-tantra
-tvād
vyādʰayo
'ntyāḥ
punar
dvi
-dʰā
\
Halfverse: cd
pūrva
-jāḥ
pūrva
-rūpākʰyā
jātāḥ
paścād
upadravāḥ
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
yatʰā
-sva
-janmopaśayāḥ
sva
-tantrāḥ
spaṣṭa
-lakṣaṇāḥ
\
Halfverse: cd
viparītās
tato
'nye
tu
vidyād
evaṃ
malān
api
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
tām̐
lakṣayed
avahito
vikurvāṇān
prati
-jvaram
\
Halfverse: cd
teṣāṃ
pradʰāna
-praśame
praśamo
'
-śāmyatas
tatʰā
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
paścāc
cikitset
tūrṇaṃ
vā
bala
-vantam
upadravam
\
Halfverse: cd
vyādʰi
-kliṣṭa
-śarīrasya
pīḍā
-kara
-taro
hi
saḥ
\\ 63 \\
Halfverse: aV
paścāc
cikitset
pūrvaṃ
vā
Verse: 64
Halfverse: ab
vikāra
-nāmā
-kuśalo
na
jihrīyāt
kadā
-ca
-na
\
Halfverse: cd
na
hi
sarva
-vikārāṇāṃ
nāmato
'sti
dʰruvā
stʰitiḥ
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
sa
eva
kupito
doṣaḥ
samuttʰāna
-viśeṣataḥ
\
Halfverse: cd
stʰānāntarāṇi
ca
prāpya
vikārān
kurute
bahūn
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
tasmād
vikāra
-prakr̥tīr
adʰiṣṭʰānāntarāṇi
ca
\
Halfverse: cd
buddʰvā
hetu
-viśeṣāṃś
ca
śīgʰraṃ
kuryād
upakramam
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
dūṣyaṃ
deśaṃ
balaṃ
kālam
analaṃ
prakr̥tiṃ
vayaḥ
\
Halfverse: cd
sat
-tvaṃ
sātmyaṃ
tatʰāhāram
avastʰāś
ca
pr̥tʰag
-vidʰāḥ
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
sūkṣma
-sūkṣmāḥ
samīkṣyaiṣāṃ
doṣauṣadʰa
-nirūpaṇe
\
Halfverse: cd
yo
vartate
cikitsāyāṃ
na
sa
skʰalati
jātu
cit
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
gurv
-alpa
-vyādʰi
-saṃstʰānaṃ
sat
-tva
-deha
-balā
-balāt
\
Halfverse: cd
dr̥śyate
'py
anya
-tʰā
-kāraṃ
tasminn
avahito
bʰavet
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
guruṃ
lagʰum
iti
vyādʰiṃ
kalpayaṃs
tu
bʰiṣag
-bruvaḥ
\
Halfverse: cd
alpa
-doṣākalanayā
patʰye
vipratipadyate
\\ 70 \\
Halfverse: bV
kalayaṃs
tu
bʰiṣag
-bruvaḥ
Halfverse: bV2
kalpayaṃs
tu
bʰiṣag
dʰruvam
Verse: 71
Halfverse: ab
tato
'lpam
alpa
-vīryaṃ
vā
guru
-vyādʰau
prayojitam
\
Halfverse: cd
udīrayet
-tarāṃ
rogān
saṃśodʰanam
a
-yogataḥ
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
śodʰanaṃ
tv
ati
-yogena
viparītaṃ
viparyaye
\
Halfverse: cd
kṣiṇuyān
na
malān
eva
kevalaṃ
vapur
asyati
\\ 72 \\
Halfverse: dV
kevalaṃ
vapur
apy
ati
Verse: 73
Halfverse: ab
ato
'bʰiyuktaḥ
satataṃ
sarvam
ālocya
sarva
-tʰā
\
Halfverse: cd
tatʰā
yuñjīta
bʰaiṣajyam
ārogyāya
yatʰā
dʰruvam
\\ 73 \\
Halfverse: dV
ārogyāya
yatʰā
bʰavet
Verse: 74
Halfverse: ab
vakṣyante
'taḥ
paraṃ
doṣā
vr̥ddʰi
-kṣaya
-vibʰedataḥ
\
Halfverse: cd
pr̥tʰak
trīn
viddʰi
saṃsargas
tri
-dʰā
tatra
tu
tān
nava
\\ 74 \\
Halfverse: cV
pr̥tʰak
trīn
viddʰi
saṃsargaṃ
Verse: 75
Halfverse: ab
trīn
eva
samayā
vr̥ddʰyā
ṣaḍ
ekasyātiśāyane
\
Halfverse: cd
trayo
-daśa
samasteṣu
ṣaḍ
dvy
-ekātiśayena
tu
\\ 75 \\
Halfverse: dV
ṣaḍ
dvy
-ekātiśayena
ca
Verse: 76
Halfverse: ab
ekaṃ
tulyādʰikaiḥ
ṣaṭ
ca
tāratamya
-vikalpanāt
\
Halfverse: cd
pañca
-viṃśatim
ity
evaṃ
vr̥ddʰaiḥ
kṣīṇaiś
ca
tāvataḥ
\\ 76 \\
Halfverse: cV
pañca
-viṃśatir
ity
evaṃ
Verse: 77
Halfverse: ab
ekaika
-vr̥ddʰi
-sama
-tā
-kṣayaiḥ
ṣaṭ
te
punaś
ca
ṣaṭ
\
Halfverse: cd
eka
-kṣaya
-dvandva
-vr̥ddʰyā
sa
-viparyayayāpi
te
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
bʰedā
dvi
-ṣaṣṭir
nirdiṣṭās
tri
-ṣaṣṭiḥ
svāstʰya
-kāraṇam
\\
78ab
\\
Halfverse: c
saṃsargād
rasa
-rudʰirādibʰis
tatʰaiṣāṃ
\\
78c
\\
Halfverse: cV
saṃsargād
rasa
-rudʰirādibʰis
tatʰaitān
Halfverse: d
doṣāṃs
tu
kṣaya
-sama
-tā
-vivr̥ddʰi
-bʰedaiḥ
\\
78d
\\
Halfverse: dV
doṣāṇāṃ
kṣaya
-sama
-tā
-vivr̥ddʰi
-bʰedaiḥ
Halfverse: e
ānantyaṃ
tara
-tama
-yogataś
ca
yātān
\\
78e
\\
Halfverse: f
jānīyād
avahita
-mānaso
yatʰā
-svam
\\
78f
\\
Adhyaya: 13
Sūtrastʰāna
13
Verse: 1
Halfverse: ab
vātasyopakramaḥ
snehaḥ
svedaḥ
saṃśodʰanaṃ
mr̥du
\
Halfverse: cd
svādv
-amla
-lavaṇoṣṇāni
bʰojyāny
abʰyaṅga
-mardanam
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
veṣṭanaṃ
trāsanaṃ
seko
madyaṃ
paiṣṭika
-gauḍikam
\
Halfverse: cd
snigdʰoṣṇā
vastayo
vasti
-niyamaḥ
sukʰa
-śīla
-tā
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
dīpanaiḥ
pācanaiḥ
snigdʰāḥ
snehāś
cāneka
-yonayaḥ
\
Halfverse: cd
viśeṣān
medya
-piśita
-rasa
-tailānuvāsanam
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
pittasya
sarpiṣaḥ
pānaṃ
svādu
-śītair
virecanam
\
Halfverse: cd
svādu
-tikta
-kaṣāyāṇi
bʰojanāny
auṣadʰāni
ca
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
su
-gandʰi
-śīta
-hr̥dyānāṃ
gandʰānām
upasevanam
\
Halfverse: cd
kaṇṭʰe
-guṇānāṃ
hārāṇāṃ
maṇīnām
urasā
dʰr̥tiḥ
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
karpūra
-candanośīrair
anulepaḥ
kṣaṇe
kṣaṇe
\
Halfverse: cd
pradoṣaś
candramāḥ
saudʰaṃ
hāri
gītaṃ
himo
'nilaḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
a
-yantraṇa
-sukʰaṃ
mitraṃ
putraḥ
saṃdigdʰa
-mugdʰa
-vāk
\
Halfverse: cd
cʰandānuvartino
dārāḥ
priyāḥ
śīla
-vibʰūṣitāḥ
\\ 7 \\
Halfverse: aV
a
-yantraṇa
-mukʰaṃ
mitraṃ
Verse: 8
Halfverse: ab
śītāmbu
-dʰārā
-garbʰāṇi
gr̥hāṇy
udyāna
-dīrgʰikāḥ
\
Halfverse: cd
su
-tīrtʰa
-vipula
-svaccʰa
-salilāśaya
-saikate
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
sāmbʰo
-ja
-jala
-tīrānte
kāyamāne
drumākule
\
Halfverse: cd
saumyā
bʰāvāḥ
payaḥ
sarpir
virekaś
ca
viśeṣataḥ
\\ 9 \\
Halfverse: bV
kāyamānaṃ
drumākule
Verse: 10
Halfverse: ab
śleṣmaṇo
vidʰinā
yuktaṃ
tīkṣṇaṃ
vamana
-recanam
\
Halfverse: cd
annaṃ
rūkṣālpa
-tīkṣṇoṣṇaṃ
kaṭu
-tikta
-kaṣāyakam
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
dīrgʰa
-kāla
-stʰitaṃ
madyaṃ
rati
-prītiḥ
prajāgaraḥ
\
Halfverse: cd
aneka
-rūpo
vyāyāmaś
cintā
rūkṣaṃ
vimardanam
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
viśeṣād
vamanaṃ
yūṣaḥ
kṣaudraṃ
medo
-gʰnam
auṣadʰam
\
Halfverse: cd
dʰūmopavāsa
-gaṇḍūṣā
niḥ
-sukʰa
-tvaṃ
sukʰāya
ca
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
upakramaḥ
pr̥tʰag
doṣān
yo
'yam
uddiśya
kīrtitaḥ
\
Halfverse: cd
saṃsarga
-saṃnipāteṣu
taṃ
yatʰā
-svaṃ
vikalpayet
\\ 13 \\
Halfverse: dV
taṃ
yatʰā
-svaṃ
prakalpayet
Verse: 14
Halfverse: ab
graiṣmaḥ
prāyo
marut
-pitte
vāsantaḥ
kapʰa
-mārute
\
Halfverse: cd
maruto
yoga
-vāhi
-tvāt
kapʰa
-pitte
tu
śāradaḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
caya
eva
jayed
doṣaṃ
kupitaṃ
tv
a
-virodʰayan
\
Halfverse: cd
sarva
-kope
balīyāṃsaṃ
śeṣa
-doṣā
-virodʰataḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
prayogaḥ
śamayed
vyādʰim
ekaṃ
yo
'nyam
udīrayet
\
Halfverse: cd
nāsau
viśuddʰaḥ
śuddʰas
tu
śamayed
yo
na
kopayet
\\ 16 \\
Halfverse: aV
prayogaḥ
śamayed
vyādʰiṃ
Halfverse: bV2
yo
'nyam
anyam
udīrayet
Verse: 17
Halfverse: ab
vyāyāmād
ūṣmaṇas
taikṣṇyād
a
-hitācaraṇād
api
\
Halfverse: cd
koṣṭʰāc
cʰākʰāstʰi
-marmāṇi
druta
-tvān
mārutasya
ca
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
doṣā
yānti
tatʰā
tebʰyaḥ
sroto
-mukʰa
-viśodʰanāt
\
Halfverse: cd
vr̥ddʰyābʰiṣyandanāt
pākāt
koṣṭʰaṃ
vāyoś
ca
nigrahāt
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
tatra
-stʰāś
ca
vilamberan
bʰūyo
hetu
-pratīkṣiṇaḥ
\
Halfverse: cd
te
kālādi
-balaṃ
labdʰvā
kupyanty
anyāśrayeṣv
api
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
tatrānya
-stʰāna
-saṃstʰeṣu
tadīyām
a
-baleṣu
tu
\
Halfverse: cd
kuryāc
cikitsāṃ
svām
eva
balenānyābʰibʰāviṣu
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
āgantuṃ
śamayed
doṣaṃ
stʰāninaṃ
pratikr̥tya
vā
\
Halfverse: cd
prāyas
tiryag
-gatā
doṣāḥ
kleśayanty
āturāṃś
ciram
\\ 21 \\
Verse: 21.1+1
Halfverse: ab
sādʰāraṇaṃ
vā
kurvīta
kriyām
ubʰaya
-yoginīm
\\ 21.1+1 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
kuryān
na
teṣu
tvarayā
dehāgni
-bala
-vit
kriyām
\
Halfverse: cd
śamayet
tān
prayogeṇa
sukʰaṃ
vā
koṣṭʰam
ānayet
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
jñātvā
koṣṭʰa
-prapannāṃś
ca
yatʰāsannaṃ
vinirharet
\
Halfverse: cd
sroto
-rodʰa
-bala
-bʰraṃśa
-gauravānila
-mūḍʰa
-tāḥ
\\ 23 \\
Halfverse: dV
-gauravānila
-mūḍʰa
-tā
Verse: 24
Halfverse: ab
ālasyā
-pakti
-niṣṭʰīva
-mala
-saṅgā
-ruci
-klamāḥ
\
Halfverse: cd
liṅgaṃ
malānāṃ
sāmānāṃ
nir
-āmāṇāṃ
viparyayaḥ
\\ 24 \\
Verse: 24.1+1
Halfverse: ab
viṇ
-mūtra
-nakʰa
-danta
-tvak
-cakṣuṣāṃ
pīta
-tā
bʰavet
\
Halfverse: cd
rakta
-tvam
atʰa
kr̥ṣṇa
-tvaṃ
pr̥ṣṭʰāstʰi
-kaṭi
-saṃdʰi
-ruk
\\ 24.1+1 \\
Halfverse: dV
pr̥ṣṭʰāstʰi
-kaṭi
-saṃdʰiṣu
Verse: 24.1+2
Halfverse: ab
śiro
-ruk
jāyate
tīvrā
nidrā
vi
-rasa
-tā
mukʰe
\
Halfverse: cd
kva
-cic
ca
śvayatʰur
gātre
jvarātīsāra
-harṣaṇam
\\ 24.1+2 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
ūṣmaṇo
'lpa
-bala
-tvena
dʰātum
ādyam
a
-pācitam
\
Halfverse: cd
duṣṭam
āmāśaya
-gataṃ
rasam
āmaṃ
pracakṣate
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
anye
doṣebʰya
evāti
-duṣṭebʰyo
'nyo
-'nya
-mūrcʰanāt
\
Halfverse: cd
kodravebʰyo
viṣasyeva
vadanty
āmasya
saṃbʰavam
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
āmena
tena
saṃpr̥ktā
doṣā
dūṣyāś
ca
dūṣitāḥ
\
Halfverse: cd
sāmā
ity
upadiśyante
ye
ca
rogās
tad
-udbʰavāḥ
\\ 27 \\
Verse: 27+1
Halfverse: ab
vāyuḥ
sāmo
vibandʰāgni
-sāda
-stambʰāntra
-kūjanaiḥ
\
Halfverse: cd
vedanā
-śopʰa
-nistodaiḥ
krama
-śo
'ṅgāni
pīḍayan
\\ 27+1 \\
Verse: 27+2
Halfverse: ab
vicared
yuga
-pac
cāpi
gr̥hṇāti
kupito
bʰr̥śam
\
Halfverse: cd
snehādyair
vr̥ddʰim
āyāti
sūrya
-megʰodaye
niśi
\\ 27+2 \\
Verse: 27+3
Halfverse: ab
nir
-āmo
viśado
rūkṣo
nir
-vibandʰo
'lpa
-vedanaḥ
\
Halfverse: cd
viparīta
-guṇaiḥ
śāntiṃ
snigdʰair
yāti
viśeṣataḥ
\\ 27+3 \\
Verse: 27+4
Halfverse: ab
dur
-gandʰi
haritaṃ
śyāvaṃ
pittam
amlaṃ
gʰanaṃ
guru
\
Halfverse: cd
amlīkā
-kaṇṭʰa
-hr̥d
-dāha
-karaṃ
sāmaṃ
vinirdiśet
\\ 27+4 \\
Verse: 27+5
Halfverse: ab
ā
-tāmra
-pītam
aty
-uṣṇaṃ
rase
kaṭukam
a
-stʰiram
\
Halfverse: cd
pakvaṃ
vi
-gandʰi
vijñeyaṃ
ruci
-pakti
-bala
-pradam
\\ 27+5 \\
Halfverse: dV
ruci
-vahni
-bala
-pradam
Verse: 27+6
Halfverse: ab
āvilas
tantulaḥ
styānaḥ
kaṇṭʰa
-deśe
'vatiṣṭʰate
\
Halfverse: cd
sāmo
balāso
dur
-gandʰiḥ
kṣud
-udgāra
-vigʰāta
-kr̥t
\\ 27+6 \\
Verse: 27+7
Halfverse: ab
pʰena
-vān
piṇḍitaḥ
pāṇdur
niḥ
-sāro
'
-gandʰa
eva
ca
\
Halfverse: cd
pakvaḥ
sa
eva
vijñeyaś
cʰeda
-vān
vaktra
-śuddʰi
-daḥ
\\ 27+7 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
sarva
-deha
-pravisr̥tān
sāmān
doṣān
na
nirharet
\
Halfverse: cd
līnān
dʰātuṣv
an
-utkliṣṭān
pʰalād
āmād
rasān
iva
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
āśrayasya
hi
nāśāya
te
syur
dur
-nirhara
-tvataḥ
\
Halfverse: cd
pācanair
dīpanaiḥ
snehais
tān
svedaiś
ca
pariṣkr̥tān
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
śodʰayec
cʰodʰanaiḥ
kāle
yatʰāsannaṃ
yatʰā
-balam
\
Halfverse: cd
hanty
āśu
yuktaṃ
vaktreṇa
dravyam
āmāśayān
malān
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
gʰrāṇena
cordʰva
-jatrūttʰān
pakvādʰānād
gudena
ca
\
Halfverse: cd
utkliṣṭān
adʰa
ūrdʰvaṃ
vā
na
cāmān
vahataḥ
svayam
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
dʰārayed
auṣadʰair
doṣān
vidʰr̥tās
te
hi
roga
-dāḥ
\
Halfverse: cd
pravr̥ttān
prāg
ato
doṣān
upekṣeta
hitāśinaḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
vibaddʰān
pācanais
tais
taiḥ
pācayen
nirhareta
vā
\
Halfverse: cd
śrāvaṇe
kārttike
caitre
māsi
sādʰāraṇe
kramāt
\\ 33 \\
Halfverse: bV
pācayen
nirharet
tatʰā
Verse: 33+1
Halfverse: ab
prāvr̥ṭ
-śarad
-vasanteṣu
māseṣv
eteṣu
śodʰayet
\
Halfverse: cd
sādʰāraṇeṣu
vidʰinā
tri
-māsāntaritān
malān
\\ 33+1 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
grīṣma
-varṣā
-hima
-citān
vāyv
-ādīn
āśu
nirharet
\
Halfverse: cd
aty
-uṣṇa
-varṣa
-śītā
hi
grīṣma
-varṣā
-himāgamāḥ
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
saṃdʰau
sādʰāraṇe
teṣāṃ
duṣṭān
doṣān
viśodʰayet
\
Halfverse: cd
svastʰa
-vr̥ttam
abʰipretya
vyādʰau
vyādʰi
-vaśena
tu
\\ 35 \\
Verse: 35.1+1
Halfverse: ab
trayaḥ
sādʰāraṇās
teṣām
antare
prāvr̥ṣādayaḥ
\
Halfverse: cd
prāvr̥ṭ
śuci
-nabʰau
teṣu
śarad
ūrja
-sahau
smr̥tau
\\ 35.1+1 \\
Verse: 35.1+2
Halfverse: ab
tapasyo
madʰu
-māsaś
ca
vasantaḥ
śodʰanaṃ
prati
\
Halfverse: cd
etān
r̥tūn
vikalpyaivaṃ
dadyāt
saṃśodʰanaṃ
bʰiṣak
\\ 35.1+2 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
kr̥tvā
śītoṣṇa
-vr̥ṣṭīnāṃ
pratīkāraṃ
yatʰā
-yatʰam
\
Halfverse: cd
prayojayet
kriyāṃ
prāptāṃ
kriyā
-kālaṃ
na
hāpayet
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
yuñjyād
an
-annam
annādau
madʰye
'nte
kavaḍāntare
\
Halfverse: cd
grāse
grāse
muhuḥ
sānnaṃ
sāmudgaṃ
niśi
cauṣadʰam
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
kapʰodreke
gade
'n
-annaṃ
balino
roga
-rogiṇoḥ
\
Halfverse: cd
annādau
vi
-guṇe
'pāne
samāne
madʰya
iṣyate
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
vyāne
'nte
prātar
-āśasya
sāyam
-āśasya
tūttare
\
Halfverse: cd
grāsa
-grāsāntayoḥ
prāṇe
praduṣṭe
mātariśvani
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
muhur
muhur
viṣa
-ccʰardi
-hidʰmā
-tr̥ṭ
-śvāsa
-kāsiṣu
\
Halfverse: cd
yojyaṃ
sa
-bʰojyaṃ
bʰaiṣajyaṃ
bʰojyaiś
citrair
a
-rocake
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
kampākṣepaka
-hidʰmāsu
sāmudgaṃ
lagʰu
-bʰojinām
\
Halfverse: cd
ūrdʰva
-jatru
-vikāreṣu
svapna
-kāle
praśasyate
\\ 41 \\
Adhyaya: 14
Sūtrastʰāna
14
Verse: 1
Halfverse: ab
upakramyasya
hi
dvi
-tvād
dvi
-dʰaivopakramo
mataḥ
\
Halfverse: cd
ekaḥ
saṃtarpaṇas
tatra
dvitīyaś
cāpatarpaṇaḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
br̥ṃhaṇo
laṅgʰanaś
ceti
tat
-paryāyāv
udāhr̥tau
\
Halfverse: cd
br̥ṃhaṇaṃ
yad
br̥hat
-tvāya
laṅgʰanaṃ
lāgʰavāya
yat
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
dehasya
bʰavataḥ
prāyo
bʰaumāpam
itarac
ca
te
\
Halfverse: cd
snehanaṃ
rūkṣaṇaṃ
karma
svedanaṃ
stambʰanaṃ
ca
yat
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
bʰūtānāṃ
tad
api
dvaidʰyād
dvitayaṃ
nātivartate
\
Halfverse: cd
śodʰanaṃ
śamanaṃ
ceti
dvi
-dʰā
tatrāpi
laṅgʰanam
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
yad
īrayed
bahir
doṣān
pañca
-dʰā
śodʰanaṃ
ca
tat
\
Halfverse: cd
nirūho
vamanaṃ
kāya
-śiro
-reko
'sra
-visrutiḥ
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
na
śodʰayati
yad
doṣān
samān
nodīrayaty
api
\
Halfverse: cd
samī
-karoti
viṣamān
śamanaṃ
tac
ca
sapta
-dʰā
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
pācanaṃ
dīpanaṃ
kṣut
-tr̥ḍ
-vyāyāmātapa
-mārutāḥ
\
Halfverse: cd
br̥ṃhaṇaṃ
śamanaṃ
tv
eva
vāyoḥ
pittānilasya
ca
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
br̥ṃhayed
vyādʰi
-bʰaiṣajya
-madya
-strī
-śoka
-karśitān
\
Halfverse: cd
bʰārādʰvoraḥ
-kṣata
-kṣīṇa
-rūkṣa
-dur
-bala
-vātalān
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
garbʰiṇī
-sūtikā
-bāla
-vr̥ddʰān
grīṣme
'parān
api
\
Halfverse: cd
māṃsa
-kṣīra
-sitā
-sarpir
-madʰura
-snigdʰa
-vastibʰiḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
svapna
-śayyā
-sukʰābʰyaṅga
-snāna
-nirvr̥ti
-harṣaṇaiḥ
\
Halfverse: cd
mehāma
-doṣāti
-snigdʰa
-jvaroru
-stambʰa
-kuṣṭʰinaḥ
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
visarpa
-vidradʰi
-plīha
-śiraḥ
-kaṇṭʰākṣi
-rogiṇaḥ
\
Halfverse: cd
stʰūlāṃś
ca
laṅgʰayen
nityaṃ
śiśire
tv
aparān
api
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
tatra
saṃśodʰanaiḥ
stʰaulya
-bala
-pitta
-kapʰādʰikān
\
Halfverse: cd
āma
-doṣa
-jvara
-ccʰardir
-atīsāra
-hr̥d
-āmayaiḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
vibandʰa
-gauravodgāra
-hr̥l
-lāsādibʰir
āturān
\
Halfverse: cd
madʰya
-stʰaulyādikān
prāyaḥ
pūrvaṃ
pācana
-dīpanaiḥ
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
ebʰir
evāmayair
ārtān
hīna
-stʰaulya
-balādʰikān
\
Halfverse: cd
kṣut
-tr̥ṣṇā
-nigrahair
doṣais
tv
ārtān
madʰya
-balair
dr̥ḍʰān
\\ 14 \\
Halfverse: cV
kṣut
-tr̥ṣṇā
-nigrahair
doṣair
Halfverse: cV2
kṣut
-tr̥ṣṇā
-nigrahair
doṣaiś
Halfverse: dV3
cārtān
madʰya
-balair
dr̥ḍʰān
Verse: 15
Halfverse: ab
samīraṇātapāyāsaiḥ
kim
utālpa
-balair
narān
\
Halfverse: cd
na
br̥ṃhayel
laṅgʰanīyān
br̥ṃhyāṃs
tu
mr̥du
laṅgʰayet
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
yuktyā
vā
deśa
-kālādi
-balatas
tān
upācaret
\
Halfverse: cd
br̥ṃhite
syād
balaṃ
puṣṭis
tat
-sādʰyāmaya
-saṃkṣayaḥ
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
vi
-malendriya
-tā
sargo
malānāṃ
lāgʰavaṃ
ruciḥ
\
Halfverse: cd
kṣut
-tr̥ṭ
-sahodayaḥ
śuddʰa
-hr̥dayodgāra
-kaṇṭʰa
-tā
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
vyādʰi
-mārdavam
utsāhas
tandrā
-nāśaś
ca
laṅgʰite
\
Halfverse: cd
an
-apekṣita
-mātrādi
-sevite
kurutas
tu
te
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
ati
-stʰaulyāti
-kārśyādīn
vakṣyante
te
ca
sauṣadʰāḥ
\
Halfverse: cd
rūpaṃ
tair
eva
ca
jñeyam
ati
-br̥ṃhita
-laṅgʰite
\\ 19 \\
Halfverse: cV
rūpaṃ
tair
eva
vijñeyam
Verse: 20
Halfverse: ab
ati
-stʰaulyāpacī
-meha
-jvarodara
-bʰagandarān
\
Halfverse: cd
kāsa
-saṃnyāsa
-kr̥ccʰrāma
-kuṣṭʰādīn
ati
-dāruṇān
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
tatra
medo
-'nila
-śleṣma
-nāśanaṃ
sarvam
iṣyate
\
Halfverse: cd
kulattʰa
-jūrṇa
-śyāmāka
-yava
-mudga
-madʰūdakam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
mastu
-daṇḍāhatāriṣṭa
-cintā
-śodʰana
-jāgaram
\
Halfverse: cd
madʰunā
tri
-pʰalāṃ
lihyād
guḍūcīm
abʰayāṃ
gʰanam
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
rasāñjanasya
mahataḥ
pañca
-mūlasya
gugguloḥ
\
Halfverse: cd
śilā
-jatu
-prayogaś
ca
sāgnimantʰa
-raso
hitaḥ
\\ 23 \\
Halfverse: cV
śilāhvasya
prayogaś
ca
Verse: 24
Halfverse: ab
viḍaṅgaṃ
nāgaraṃ
kṣāraḥ
kāla
-loha
-rajo
madʰu
\
Halfverse: cd
yavāmalaka
-cūrṇaṃ
ca
yogo
'ti
-stʰaulya
-doṣa
-jit
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
vyoṣa
-kaṭvī
-varā
-śigru
-viḍaṅgātiviṣā
-stʰirāḥ
\
Halfverse: cd
hiṅgu
-sauvarcalājājī
-yavānī
-dʰānya
-citrakāḥ
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
niśe
br̥hatyau
hapuṣā
pāṭʰā
mūlaṃ
ca
kembukāt
\
Halfverse: cd
eṣāṃ
cūrṇaṃ
madʰu
gʰr̥taṃ
tailaṃ
ca
sadr̥śāṃśakam
\\ 26 \\
Halfverse: dV
tailaṃ
ca
sadr̥śāṃśikam
Verse: 27
Halfverse: ab
saktubʰiḥ
ṣo
-ḍaśa
-guṇair
yuktaṃ
pītaṃ
nihanti
tat
\
Halfverse: cd
ati
-stʰaulyādikān
sarvān
rogān
anyāṃś
ca
tad
-vidʰān
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
hr̥d
-roga
-kāmalā
-śvitra
-śvāsa
-kāsa
-gala
-grahān
\
Halfverse: cd
buddʰi
-medʰā
-smr̥ti
-karaṃ
saṃnasyāgneś
ca
dīpanam
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
ati
-kārśyaṃ
bʰramaḥ
kāsas
tr̥ṣṇādʰikyam
a
-rocakaḥ
\
Halfverse: cd
snehāgni
-nidrā
-dr̥k
-śrotra
-śukraujaḥ
-kṣut
-svara
-kṣayaḥ
\\ 29 \\
Halfverse: aV
ati
-kārśyaṃ
bʰramaḥ
śvāsa
-
Halfverse: bV2
-tr̥ṣṇādʰikyam
a
-rocakaḥ
Verse: 30
Halfverse: ab
vasti
-hr̥n
-mūrdʰa
-jaṅgʰoru
-trika
-pārśva
-rujā
jvaraḥ
\
Halfverse: cd
pralāpordʰvānila
-glāni
-ccʰardi
-parvāstʰi
-bʰedanam
\\ 30 \\
Halfverse: dV
-ccʰardiḥ
-parvāstʰi
-bʰedanam
Verse: 31
Halfverse: ab
varco
-mūtra
-grahādyāś
ca
jāyante
'ti
-vilaṅgʰanāt
\
Halfverse: cd
kārśyam
eva
varaṃ
stʰaulyān
na
hi
stʰūlasya
bʰeṣajam
\\ 31 \\
Halfverse: aV
viṇ
-mūtrādi
-grahādyāś
ca
Halfverse: dV2
na
hi
stʰaulyasya
bʰeṣajam
Verse: 32
Halfverse: ab
br̥ṃhaṇaṃ
laṅgʰanaṃ
vālam
ati
-medo
-'gni
-vāta
-jit
\
Halfverse: cd
madʰura
-snigdʰa
-sauhityair
yat
saukʰyena
ca
naśyati
\\ 32 \\
Halfverse: aV
br̥ṃhaṇaṃ
laṅgʰanaṃ
nālam
Halfverse: cV2
madʰura
-sneha
-sauhityair
Halfverse: dV3
yat
saukʰyena
vinaśyati
Verse: 33
Halfverse: ab
kraśimā
stʰavimāty
-anta
-viparīta
-niṣevaṇaiḥ
\
Halfverse: cd
yojayed
br̥ṃhaṇaṃ
tatra
sarvaṃ
pānānna
-bʰeṣajam
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
a
-cintayā
harṣaṇena
dʰruvaṃ
saṃtarpaṇena
ca
\
Halfverse: cd
svapna
-prasaṅgāc
ca
kr̥śo
varāha
iva
puṣyati
\\ 34 \\
Halfverse: aV
a
-cintayā
praharṣeṇa
Halfverse: cV2
svapna
-prasaṅgāc
ca
naro
Verse: 35
Halfverse: ab
na
hi
māṃsa
-samaṃ
kiñ
-cid
anyad
deha
-br̥hat
-tva
-kr̥t
\
Halfverse: cd
māṃsāda
-māṃsaṃ
māṃsena
saṃbʰr̥ta
-tvād
viśeṣataḥ
\\ 35 \\
Halfverse: dV
saṃbʰr̥ta
-tvād
viśiṣyate
Halfverse: dV2
saṃbʰr̥ta
-tvād
br̥hat
-tva
-kr̥t
Verse: 36
Halfverse: ab
guru
cā
-tarpaṇaṃ
stʰūle
viparītaṃ
hitaṃ
kr̥śe
\
Halfverse: cd
yava
-godʰūmam
ubʰayos
tad
-yogyāhita
-kalpanam
\\ 36 \\
Halfverse: dV
tad
-yogya
-hita
-kalpanam
Halfverse: dV2
tato
grāhita
-kalpanam
Verse: 37
Halfverse: ab
doṣa
-gatyātiricyante
grāhi
-bʰedy
-ādi
-bʰedataḥ
\
Halfverse: cd
upakramā
na
te
dvi
-tvād
bʰinnā
api
gadā
iva
\\ 37 \\
Halfverse: cV
upakramā
na
tu
dvi
-tvād
Adhyaya: 15
Sūtrastʰāna
15
Verse: 1
Halfverse: ab
madana
-madʰuka
-lambā
-nimba
-bimbī
-viśālā
-trapusa
-kuṭaja
-mūrvā
-devadālī
-kr̥migʰnam
\
Halfverse: cd
vidula
-dahana
-citrāḥ
kośavatyau
karañjaḥ
kaṇa
-lavaṇa
-vacailā
-sarṣapāś
cʰardanāni
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
nikumbʰa
-kumbʰa
-tri
-pʰalā
-gavākṣī
-snuk
-śaṅkʰinī
-nīlini
-tilvakāni
\
Halfverse: cd
śamyāka
-kampillaka
-hemadugdʰā
dugdʰaṃ
ca
mūtraṃ
ca
virecanāni
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
madana
-kuṭaja
-kuṣṭʰa
-devadālī
-madʰuka
-vacā
-daśa
-mūla
-dāru
-rāsnāḥ
\
Halfverse: cd
yava
-miśi
-kr̥tavedʰanaṃ
kulattʰā
madʰu
lavaṇaṃ
trivr̥tā
nirūhaṇāni
\\ 3 \\
Halfverse: cV
yava
-miśi
-kr̥tavedʰanaṃ
kulattʰo
Verse: 4
Halfverse: ab
vellāpāmārga
-vyoṣa
-dārvī
-surālā
bījaṃ
śairīṣaṃ
bārhataṃ
śaigravaṃ
ca
\
Halfverse: cd
sāro
mādʰūkaḥ
saindʰavaṃ
tārkṣya
-śailaṃ
truṭyau
pr̥tʰvīkā
śodʰayanty
uttamāṅgam
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
bʰadradāru
nataṃ
kuṣṭʰaṃ
daśa
-mūlaṃ
balā
-dvayam
\
Halfverse: cd
vāyuṃ
vīratarādiś
ca
vidāry
-ādiś
ca
nāśayet
\\ 5 \\
Halfverse: bV
daśa
-mūlaṃ
balā
-trayam
Halfverse: dV2
vidāry
-ādiś
ca
śodʰayet
Verse: 6
Halfverse: ab
dūrvānantā
nimba
-vāsātmaguptā
gundrābʰīruḥ
śītapākī
priyaṅguḥ
\
Halfverse: cd
nyagrodʰādiḥ
padmakādiḥ
stʰire
dve
padmaṃ
vanyaṃ
śārivādiś
ca
pittam
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
āragvadʰādir
arkādir
muṣkakādyo
'sanādikaḥ
\
Halfverse: cd
surasādiḥ
sa
-mustādir
vatsakādir
balāsa
-jit
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
jīvantī
-kākolyau
mede
dve
mudga
-māṣaparṇyau
ca
\
Halfverse: cd
r̥ṣabʰaka
-jīvaka
-madʰukaṃ
ceti
gaṇo
jīvanīyākʰyaḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
vidāri
-pañcāṅgula
-vr̥ścikālī
-vr̥ścīva
-devāhvaya
-śūrpaparṇyaḥ
\
Halfverse: cd
kaṇḍūkarī
jīvana
-hrasva
-saṃjñe
dve
pañcake
gopasutā
tripādī
\\ 9 \\
Halfverse: bV
-vr̥ścīva
-devā
-dvaya
-śūrpaparṇyaḥ
Halfverse: dV2
kaṇḍūkarī
gopasutā
tripādī
Verse: 10
Halfverse: ab
vidāry
-ādir
ayaṃ
hr̥dyo
br̥ṃhaṇo
vāta
-pitta
-hā
\
Halfverse: cd
śoṣa
-gulmāṅga
-mardordʰva
-śvāsa
-kāsa
-haro
gaṇaḥ
\\ 10 \\
Halfverse: cV
śoṣa
-gulmāṅga
-sādordʰva
-
Verse: 11
Halfverse: ab
śārivośīra
-kāśmarya
-madʰūka
-śiśira
-dvayam
\
Halfverse: cd
yaṣṭī
parūṣakaṃ
hanti
dāha
-pittāsra
-tr̥ḍ
-jvarān
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
padmaka
-puṇḍrau
vr̥ddʰi
-tugarddʰyaḥ
śr̥ṅgy
amr̥tā
daśa
jīvana
-saṃjñāḥ
\
Halfverse: cd
stanya
-karā
gʰnantīraṇa
-pittaṃ
prīṇana
-jīvana
-br̥ṃhaṇa
-vr̥ṣyāḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
parūṣakaṃ
varā
drākṣā
kaṭpʰalaṃ
katakāt
pʰalam
\
Halfverse: cd
rājāhvaṃ
dāḍimaṃ
śākaṃ
tr̥ṇ
-mūtrāmaya
-vāta
-jit
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
añjanaṃ
pʰalinī
māṃsī
padmotpala
-rasāñjanam
\
Halfverse: cd
sailā
-madʰuka
-nāgāhvaṃ
viṣāntar
-dāha
-pitta
-nut
\\ 14 \\
Halfverse: dV
viṣāntar
-dāha
-pitta
-jit
Halfverse: dV2
viṣāntar
-dāha
-pitta
-hr̥t
Verse: 15
Halfverse: ab
paṭola
-kaṭu
-rohiṇī
-candanaṃ
madʰusrava
-guḍūci
-pāṭʰānvitam
\
Halfverse: cd
nihanti
kapʰa
-pitta
-kuṣṭʰa
-jvarān
viṣaṃ
vamim
a
-rocakaṃ
kāmalām
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
guḍūcī
-padmakāriṣṭa
-dʰānakā
-rakta
-candanam
\
Halfverse: cd
pitta
-śleṣma
-jvara
-ccʰardi
-dāha
-tr̥ṣṇā
-gʰnam
agni
-kr̥t
\\ 16 \\
Halfverse: bV
-dʰānyakā
-rakta
-candanam
Halfverse: bV2
-dʰānyakaṃ
rakta
-candanam
Halfverse: bV3
-dʰanikā
-rakta
-candanam
āragvadʰendrayava
-pāṭali
-kākatiktā
-nimbāmr̥tā
-madʰurasā
-sruva
-vr̥kṣa
-pāṭʰāḥ
\
Verse: 17
Halfverse: ab
bʰūnimba
-sairyaka
-paṭola
-karañja
-yugma
-saptaccʰadāgni
-suṣavī
-pʰala
-bāṇa
-gʰoṇṭāḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
āragvadʰādir
jayati
ccʰardi
-kuṣṭʰa
-viṣa
-jvarān
\
Halfverse: cd
kapʰaṃ
kaṇḍūṃ
pramehaṃ
ca
duṣṭa
-vraṇa
-viśodʰanaḥ
\\ 18 \\
Halfverse: dV
medodara
-viśodʰanaḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
asana
-tiniśa
-bʰūrja
-śvetavāha
-prakīryāḥ
kʰadira
-kadara
-bʰaṇḍī
-śiṃśipā
-meṣaśr̥ṅgyaḥ
\
Halfverse: cd
tri
-hima
-tala
-palāśā
joṅgakaḥ
śāka
-śālau
kramuka
-dʰava
-kaliṅga
-ccʰāgakarṇāśvakarṇāḥ
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
asanādir
vijayate
śvitra
-kuṣṭʰa
-kapʰa
-krimīn
\
Halfverse: cd
pāṇḍu
-rogaṃ
pramehaṃ
ca
medo
-doṣa
-nibarhaṇaḥ
\\ 20 \\
Halfverse: bV
śvitra
-kuṣṭʰa
-vami
-krimīn
Verse: 21
Halfverse: ab
varuṇa
-sairyaka
-yugma
-śatāvarī
-dahana
-moraṭa
-bilva
-viṣāṇikāḥ
\
Halfverse: cd
dvi
-br̥hatī
-dvi
-karañja
-jayā
-dvayaṃ
bahalapallava
-darbʰa
-rujākarāḥ
\\ 21 \\
Halfverse: aV
varaṇa
-sairyaka
-yugma
-śatāvarī
-
Verse: 22
Halfverse: ab
varuṇādiḥ
kapʰaṃ
medo
mandāgni
-tvaṃ
niyaccʰati
\
Halfverse: cd
āḍʰya
-vātaṃ
śiraḥ
-śūlaṃ
gulmaṃ
cāntaḥ
sa
-vidradʰim
\\ 22 \\
Halfverse: aV
varaṇādiḥ
kapʰaṃ
medo
Halfverse: cV2
adʰo
-vātaṃ
śiraḥ
-śūlaṃ
Verse: 23
Halfverse: ab
ūṣakas
tuttʰakaṃ
hiṅgu
kāsīsa
-dvaya
-saindʰavam
\
Halfverse: cd
sa
-śilā
-jatu
kr̥ccʰrāśma
-gulma
-medaḥ
-kapʰāpaham
\\ 23 \\
Halfverse: dV
-gulma
-meha
-kapʰāpaham
Verse: 24
Halfverse: ab
vellantarāraṇika
-būka
-vr̥ṣāśmabʰeda
-gokaṇṭaketkaṭa
-sahācara
-bāṇa
-kāśāḥ
\
Halfverse: cd
vr̥kṣādanī
-nala
-kuśa
-dvaya
-guṇṭʰa
-gundrā
-bʰallūka
-moraṭa
-kuraṇṭa
-karambʰa
-pārtʰāḥ
\\ 24 \\
Halfverse: bV
-gokaṇṭakotkaṭa
-sahācara
-bāṇa
-kāśāḥ
Halfverse: cV2
vr̥kṣādanī
-nala
-kuśa
-dvaya
-guntʰa
-gundrā
-
Halfverse: cV
vr̥kṣādanī
-nala
-kuśa
-dvaya
-guñcʰa
-gundrā
-
Halfverse: cV2
vr̥kṣādanī
-nala
-kuśa
-dvaya
-guccʰa
-gundrā
-
Verse: 25
Halfverse: ab
vargo
vīratarādyo
'yaṃ
hanti
vāta
-kr̥tān
gadān
\
Halfverse: cd
aśmarī
-śarkarā
-mūtra
-kr̥ccʰrāgʰāta
-rujā
-haraḥ
\\ 25 \\
Halfverse: dV
-kr̥ccʰrāgʰāta
-rujāpahaḥ
Verse: 26
Halfverse: ab
lodʰra
-śābaraka
-lodʰra
-palāśā
jiṅginī
-sarala
-kaṭpʰala
-yuktāḥ
\
Halfverse: cd
kutsitāmba
-kadalī
-gataśokāḥ
sailavālu
-paripelava
-mocāḥ
\\ 26 \\
Halfverse: aV
lodʰra
-śābara
-kadamba
-palāśā
Halfverse: bV2
jʰiñjʰiṇī
-sarala
-kaṭpʰala
-yuktāḥ
Verse: 27
Halfverse: ab
eṣa
lodʰrādiko
nāma
medaḥ
-kapʰa
-haro
gaṇaḥ
\
Halfverse: cd
yoni
-doṣa
-haraḥ
stambʰī
varṇyo
viṣa
-vināśanaḥ
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
arkālarkau
nāgadantī
viśalyā
bʰārgī
rāsnā
vr̥ścikālī
prakīryā
\
Halfverse: cd
pratyakpuṣpī
pītatailodakīryā
śvetā
-yugmaṃ
tāpasānāṃ
ca
vr̥kṣaḥ
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
ayam
arkādiko
vargaḥ
kapʰa
-medo
-viṣāpahaḥ
\
Halfverse: cd
kr̥mi
-kuṣṭʰa
-praśamano
viśeṣād
vraṇa
-śodʰanaḥ
\\ 29 \\
Halfverse: aV
ayam
arkādiko
nāma
Verse: 30
Halfverse: ab
surasa
-yuga
-pʰaṇijjaṃ
kālamālā
viḍaṅgaṃ
kʰarabusa
-vr̥ṣakarṇī
-kaṭpʰalaṃ
kāsamardaḥ
\
Halfverse: cd
kṣavaka
-sarasi
-bʰārgī
-kārmukāḥ
kākamācī
kulahala
-viṣamuṣṭī
bʰūstr̥ṇo
bʰūtakeśī
\\ 30 \\
Halfverse: bV
kʰarabuka
-vr̥ṣakarṇī
-kaṭpʰalāḥ
kāsamardaḥ
Halfverse: bV2
kʰarabusa
-vr̥ṣakarṇī
-kaṭpʰalāḥ
kāsamardaḥ
Halfverse: bC
kʰaramukʰa
-vr̥ṣakarṇī
-kaṭpʰalaṃ
kāsamardaḥ
Halfverse: cV2
kṣavaka
-surasi
-bʰārgī
-kārmukāḥ
kākamācī
Halfverse: cV
kṣavaka
-surasi
-bʰārgī
-kāmukāḥ
kākamācī
Halfverse: cV2
kṣavaka
-sarasi
-bʰārgī
-kāmukāḥ
kākamācī
Halfverse: cV
kṣavaka
-svarasi
-bʰārgī
-kārmukāḥ
kākamācī
Verse: 31
Halfverse: ab
surasādir
gaṇaḥ
śleṣma
-medaḥ
-kr̥mi
-niṣūdanaḥ
\
Halfverse: cd
pratiśyāyā
-ruci
-śvāsa
-kāsa
-gʰno
vraṇa
-śodʰanaḥ
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
muṣkaka
-snug
-varā
-dvīpi
-palāśa
-dʰava
-śiṃśipāḥ
\
Halfverse: cd
gulma
-mehāśmarī
-pāṇḍu
-medo
-'rśaḥ
-kapʰa
-śukra
-jit
\\ 32 \\
Halfverse: bV
-palāśa
-dʰava
-śiṃśipam
Verse: 33
Halfverse: ab
vatsaka
-mūrvā
-bʰārgī
-kaṭukā
marīcaṃ
gʰuṇapriyā
ca
gaṇḍīram
\
Halfverse: cd
elā
pāṭʰājājī
kaṭvaṅga
-pʰalājamoda
-siddʰārtʰa
-vacāḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
jīraka
-hiṅgu
-viḍaṅgaṃ
paśugandʰā
pañca
-kolakaṃ
hanti
\
Halfverse: cd
cala
-kapʰa
-medaḥ
-pīnasa
-gulma
-jvara
-śūla
-dur
-nāmnaḥ
\\ 34 \\
Halfverse: dV
paśugandʰā
pañca
-kolakaṃ
gʰnanti
Verse: 35
Halfverse: ab
vacā
-jalada
-devāhva
-nāgarātiviṣābʰayāḥ
\
Halfverse: cd
haridrā
-dvaya
-yaṣṭy
-āhva
-kalaśī
-kuṭajodbʰavāḥ
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
vacā
-haridrādi
-gaṇāv
āmātīsāra
-nāśanau
\
Halfverse: cd
medaḥ
-kapʰāḍʰya
-pavana
-stanya
-doṣa
-nibarhaṇau
\\ 36 \\
Halfverse: bV
āmātīsāra
-pācanau
Verse: 37
Halfverse: ab
priyaṅgu
-puṣpāñjana
-yugma
-padmāḥ
padmād
rajo
yojanavally
anantā
\
Halfverse: cd
mānadrumo
moca
-rasaḥ
samaṅgā
punnāga
-śītaṃ
madanīya
-hetuḥ
\\ 37 \\
Halfverse: cV
sāradrumo
moca
-rasaḥ
samaṅgā
Halfverse: dV2
punnāma
-śītaṃ
madanīya
-hetuḥ
Verse: 38
Halfverse: ab
ambaṣṭʰā
madʰukaṃ
namaskarī
nandīvr̥kṣa
-palāśa
-kaccʰurāḥ
\
Halfverse: cd
lodʰraṃ
dʰātaki
-bilva
-peśike
kaṭvaṅgaḥ
kamalodbʰavaṃ
rajaḥ
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
gaṇau
priyaṅgv
-ambaṣṭʰādī
pakvātīsāra
-nāśanau
\
Halfverse: cd
saṃdʰānīyau
hitau
pitte
vraṇānām
api
ropaṇau
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
mustā
-vacāgni
-dvi
-niśā
-dvi
-tiktā
-bʰallāta
-pāṭʰā
-tri
-pʰalā
-viṣākʰyāḥ
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰaṃ
truṭī
haimavatī
ca
yoni
-stanyāmaya
-gʰnā
mala
-pācanāś
ca
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
nyagrodʰa
-pippala
-sadāpʰala
-lodʰra
-yugmaṃ
jambū
-dvayārjuna
-kapītana
-somavalkāḥ
\
Halfverse: cd
plakṣāmra
-vañjula
-piyāla
-palāśa
-nandī
-kolī
-kadamba
-viralā
-madʰukaṃ
madʰūkam
\\ 41 \\
Halfverse: aV
nyagrodʰa
-pippala
-sadāpʰala
-lodʰra
-yugma
-
Halfverse: bV2
-jambū
-dvayārjuna
-kapītana
-somavalkāḥ
Verse: 42
Halfverse: ab
nyagrodʰādir
gaṇo
vraṇyaḥ
saṃgrāhī
bʰagna
-sādʰanaḥ
\
Halfverse: cd
medaḥ
-pittāsra
-tr̥ḍ
-dāha
-yoni
-roga
-nibarhaṇaḥ
\\ 42 \\
Halfverse: aV
nyagrodʰādir
gaṇo
varṇyaḥ
Halfverse: dV2
-yoni
-doṣa
-nibarhaṇaḥ
Verse: 43
Halfverse: ab
elā
-yugma
-turuṣka
-kuṣṭʰa
-pʰalinī
-māṃsī
-jala
-dʰyāmakaṃ
\\
43a
\\
Halfverse: cd
spr̥kkā
-coraka
-coca
-pattra
-tagara
-stʰauṇeya
-jātī
-rasāḥ
\\
43b
\\
Halfverse: bV
-spr̥kkā
-coraka
-coca
-pattra
-tagara
-stʰauṇeya
-jātī
-rasāḥ
Halfverse: c
śuktir
vyāgʰranakʰo
'marāhvam
aguruḥ
śrīvāsakaḥ
kuṅkumaṃ
\\
43c
\\
Halfverse: cV
śuktir
vyāgʰranakʰo
'marāhvam
aguruḥ
śrīvāsakaṃ
kuṅkumaṃ
Halfverse: cV
śukti
-vyāgʰranakʰau
surāhvam
aguruḥ
śrīveṣṭakaḥ
kuṅkumaṃ
Halfverse: d
caṇḍā
-guggulu
-deva
-dʰūpa
-kʰapurāḥ
punnāga
-nāgāhvayam
\\
43d
\\
Verse: 44
Halfverse: ab
elādiko
vāta
-kapʰau
viṣaṃ
ca
viniyaccʰati
\
Halfverse: cd
varṇa
-prasādanaḥ
kaṇḍū
-piṭikā
-koṭʰa
-nāśanaḥ
\\ 44 \\
Halfverse: cV
varṇyaḥ
prasādanaḥ
kaṇḍū
-
Verse: 45
Halfverse: ab
śyāmā
-dantī
-dravantī
-kramuka
-kuṭaraṇā
-śaṅkʰinī
-carma
-sāhvā
- \\
45a
\\
Halfverse: aV
śyāmā
-dantī
-dravantī
-kramuka
-kuṭaraṇī
-śaṅkʰinī
-carma
-sāhvā
-
Halfverse: cd
-svarṇakṣīrī
-gavākṣī
-śikʰari
-rajanaka
-ccʰinnarohā
-karañjāḥ
\\
45b
\\
Halfverse: c
bastāntrī
vyādʰigʰāto
bahala
-bahu
-rasas
tīkṣṇavr̥kṣāt
pʰalāni
\\
45c
\\
Halfverse: cV
bastāntrī
vyādʰigʰāto
bahula
-bahu
-rasas
tīkṣṇavr̥kṣāt
pʰalāni
Halfverse: d
śyāmādyo
hanti
gulmaṃ
viṣama
-ruci
-kapʰau
hr̥d
-rujaṃ
mūtra
-kr̥ccʰram
\\
45d
\\
Verse: 46
Halfverse: ab
trayas
-triṃśad
iti
proktā
vargās
teṣu
tv
a
-lābʰataḥ
\
Halfverse: cd
yuñjyāt
tad
-vidʰam
anyac
ca
dravyaṃ
jahyād
a
-yaugikam
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
ete
vargā
doṣa
-dūṣyādy
apekṣya
kalka
-kvātʰa
-sneha
-lehādi
-yuktāḥ
\
Halfverse: cd
pāne
nasye
'nvāsane
'ntar
bahir
vā
lepābʰyaṅgair
gʰnanti
rogān
su
-kr̥ccʰrān
\\ 47 \\
Halfverse: aV
ete
vargā
doṣa
-dūṣyādy
avekṣya
Halfverse: dV2
sekālepair
gʰnanti
rogān
su
-kr̥ccʰrān
Halfverse: dV
svedābʰyaṅgair
gʰnanti
rogān
su
-kr̥ccʰrān
Adhyaya: 16
Sūtrastʰāna
16
Verse: 1
Halfverse: ab
guru
-śīta
-sara
-snigdʰa
-manda
-sūkṣma
-mr̥du
-dravam
\
Halfverse: cd
auṣadʰaṃ
snehanaṃ
prāyo
viparītaṃ
virūkṣaṇam
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
sarpir
majjā
vasā
tailaṃ
sneheṣu
pravaraṃ
matam
\
Halfverse: cd
tatrāpi
cottamaṃ
sarpiḥ
saṃskārasyānuvartanāt
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
mādʰuryād
a
-vidāhi
-tvāj
janmādy
eva
ca
śīlanāt
\
Halfverse: cd
pitta
-gʰnās
te
yatʰā
-pūrvam
itara
-gʰnā
yatʰottaram
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
gʰr̥tāt
tailaṃ
guru
vasā
tailān
majjā
tato
'pi
ca
\
Halfverse: cd
dvābʰyāṃ
tribʰiś
caturbʰis
tair
yamakas
tri
-vr̥to
mahān
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
svedya
-saṃśodʰya
-madya
-strī
-vyāyāmāsakta
-cintakāḥ
\
Halfverse: cd
vr̥ddʰa
-bālā
-bala
-kr̥śā
rūkṣāḥ
kṣīṇāsra
-retasaḥ
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
vātārta
-syanda
-timira
-dāruṇa
-pratibodʰinaḥ
\
Halfverse: cd
snehyā
na
tv
ati
-mandāgni
-tīkṣṇāgni
-stʰūla
-dur
-balāḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
ūru
-stambʰātisārāma
-gala
-roga
-garodaraiḥ
\
Halfverse: cd
mūrcʰā
-cʰardy
-a
-ruci
-śleṣma
-tr̥ṣṇā
-madyaiś
ca
pīḍitāḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
apaprasūtā
yukte
ca
nasye
vastau
virecane
\
Halfverse: cd
tatra
dʰī
-smr̥ti
-medʰādi
-kāṅkṣiṇāṃ
śasyate
gʰr̥tam
\\ 8 \\
Halfverse: cV
tatra
dʰī
-smr̥ti
-medʰāgni
-
Verse: 9
Halfverse: ab
grantʰi
-nāḍī
-kr̥mi
-śleṣma
-medo
-māruta
-rogiṣu
\
Halfverse: cd
tailaṃ
lāgʰava
-dārḍʰyārtʰi
-krūra
-koṣṭʰeṣu
dehiṣu
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
vātātapādʰva
-bʰāra
-strī
-vyāyāma
-kṣīṇa
-dʰātuṣu
\
Halfverse: cd
rūkṣa
-kleśa
-kṣamāty
-agni
-vātāvr̥ta
-patʰeṣu
ca
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
śeṣau
vasā
tu
saṃdʰy
-astʰi
-marma
-koṣṭʰa
-rujāsu
ca
\
Halfverse: cd
tatʰā
dagdʰāhata
-bʰraṣṭa
-yoni
-karṇa
-śiro
-ruji
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
tailaṃ
prāvr̥ṣi
varṣānte
sarpir
anyau
tu
mādʰave
\
Halfverse: cd
r̥tau
sādʰāraṇe
snehaḥ
śasto
'hni
vi
-male
ravau
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
tailaṃ
tvarāyāṃ
śīte
'pi
gʰarme
'pi
ca
gʰr̥taṃ
niśi
\
Halfverse: cd
niśy
eva
pitte
pavane
saṃsarge
pitta
-vaty
api
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
niśy
anya
-tʰā
vāta
-kapʰād
rogāḥ
syuḥ
pittato
divā
\
Halfverse: cd
yuktyāvacārayet
snehaṃ
bʰakṣyādy
-annena
vastibʰiḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
nasyābʰyañjana
-gaṇḍūṣa
-mūrdʰa
-karṇākṣi
-tarpaṇaiḥ
\
Halfverse: cd
rasa
-bʰedaikaka
-tvābʰyāṃ
catuḥ
-ṣaṣṭir
vicāraṇāḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
snehasyānyābʰibʰūta
-tvād
alpa
-tvāc
ca
kramāt
smr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
yatʰokta
-hetv
-a
-bʰāvāc
ca
nāccʰa
-peyo
vicāraṇā
\\ 16 \\
Halfverse: aV
snehasyānnābʰibʰūta
-tvād
Halfverse: dV2
nāccʰaḥ
peyo
vicāraṇā
Verse: 17
Halfverse: ab
snehasya
kalpaḥ
sa
śreṣṭʰaḥ
sneha
-karmāśu
-sādʰanāt
\
Halfverse: cd
dvābʰyāṃ
caturbʰir
aṣṭābʰir
yāmair
jīryanti
yāḥ
kramāt
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
hrasva
-madʰyottamā
mātrās
tās
tābʰyaś
ca
hrasīyasīm
\
Halfverse: cd
kalpayed
vīkṣya
doṣādīn
prāg
eva
tu
hrasīyasīm
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
hyastane
jīrṇa
evānne
sneho
'ccʰaḥ
śuddʰaye
bahuḥ
\
Halfverse: cd
śamanaḥ
kṣud
-vato
'n
-anno
madʰya
-mātraś
ca
śasyate
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
br̥ṃhaṇo
rasa
-madyādyaiḥ
sa
-bʰakto
'lpo
hitaḥ
sa
ca
\
Halfverse: cd
bāla
-vr̥ddʰa
-pipāsārta
-sneha
-dviṇ
-madya
-śīliṣu
\\ 20 \\
Halfverse: bV
sa
-bʰakto
'lpo
hitaś
ca
saḥ
Verse: 21
Halfverse: ab
strī
-sneha
-nitya
-mandāgni
-sukʰita
-kleśa
-bʰīruṣu
\
Halfverse: cd
mr̥du
-koṣṭʰālpa
-doṣeṣu
kāle
coṣṇe
kr̥śeṣu
ca
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
prāṅ
-madʰyottara
-bʰakto
'sāv
adʰo
-madʰyordʰva
-deha
-jān
\
Halfverse: cd
vyādʰīñ
jayed
balaṃ
kuryād
aṅgānāṃ
ca
yatʰā
-kramam
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
vāry
uṣṇam
accʰe
'nupibet
snehe
tat
sukʰa
-paktaye
\
Halfverse: cd
āsyopalepa
-śuddʰyai
ca
taubarāruṣkare
na
tu
\\ 23 \\
Verse: 23+1
Halfverse: ab
mūrcʰā
dāho
'
-ratis
tr̥ṣṇā
jr̥mbʰā
moha
-bʰrama
-klamāḥ
\
Halfverse: cd
bʰavanti
jīryati
snehe
jīrṇaḥ
syāt
taiḥ
śamaṃ
gataiḥ
\\ 23+1 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
jīrṇā
-jīrṇa
-viśaṅkāyāṃ
punar
uṣṇodakaṃ
pibet
\
Halfverse: cd
tenodgāra
-viśuddʰiḥ
syāt
tataś
ca
lagʰu
-tā
ruciḥ
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
bʰojyo
'nnaṃ
mātrayā
pāsyan
śvaḥ
piban
pīta
-vān
api
\
Halfverse: cd
dravoṣṇam
an
-abʰiṣyandi
nāti
-snigdʰam
a
-saṃkaram
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
uṣṇodakopacārī
syād
brahma
-cārī
kṣapāśayaḥ
\
Halfverse: cd
na
vega
-rodʰī
vyāyāma
-krodʰa
-śoka
-himātapān
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
pravāta
-yāna
-yānādʰva
-bʰāṣyāty
-āsana
-saṃstʰitīḥ
\
Halfverse: cd
nīcāty
-uccopadʰānāhaḥ
-svapna
-dʰūma
-rajāṃsi
ca
\\ 27 \\
Halfverse: bV
-bʰāṣyābʰyāsana
-saṃstʰitīḥ
Halfverse: bV2
-bʰāṣyāty
-aśana
-saṃstʰitīḥ
Halfverse: bV3
-bʰāṣyāty
-āśana
-saṃstʰitīḥ
Verse: 28
Halfverse: ab
yāny
ahāni
pibet
tāni
tāvanty
anyāny
api
tyajet
\
Halfverse: cd
sarva
-karmasv
ayaṃ
prāyo
vyādʰi
-kṣīṇeṣu
ca
kramaḥ
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
upacāras
tu
śamane
kāryaḥ
snehe
virikta
-vat
\
Halfverse: cd
try
-aham
accʰaṃ
mr̥dau
koṣṭʰe
krūre
sapta
-dinaṃ
pibet
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
samyak
-snigdʰo
'tʰa
-vā
yāvad
ataḥ
sātmyī
-bʰavet
param
\
Halfverse: cd
vātānulomyaṃ
dīpto
'gnir
varcaḥ
snigdʰam
a
-saṃhatam
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
snehodvegaḥ
klamaḥ
samyak
-snigdʰe
rūkṣe
viparyayaḥ
\
Halfverse: cd
ati
-snigdʰe
tu
pāṇḍu
-tvaṃ
gʰrāṇa
-vaktra
-guda
-sravāḥ
\\ 31 \\
Halfverse: aV
mr̥du
-snigdʰāṅga
-tā
glāniḥ
Halfverse: bV2
snehodvego
'tʰa
lāgʰavam
Halfverse: bV3
snehodvego
'ṅga
-lāgʰavam
Halfverse: cV
ati
-snigdʰe
tu
pāṇḍu
-tva
-
Halfverse: cV2
vi
-malendriya
-tā
samyak
-
Halfverse: dV3
-gʰrāṇa
-vaktra
-guda
-sravāḥ
Halfverse: dV
-snigdʰe
rūkṣe
viparyayaḥ
Verse: 32
Halfverse: ab
a
-mātrayā
-hito
'
-kāle
mitʰyāhāra
-vihārataḥ
\
Halfverse: cd
snehaḥ
karoti
śopʰārśas
-tandrā
-stambʰa
-vi
-saṃjña
-tāḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
kaṇḍū
-kuṣṭʰa
-jvarotkleśa
-śūlānāha
-bʰramādikān
\
Halfverse: cd
kṣut
-tr̥ṣṇollekʰana
-sveda
-rūkṣa
-pānānna
-bʰeṣajam
\\ 33 \\
Halfverse: bV
-śūlānāha
-bala
-kṣayān
Halfverse: cV2
kṣut
-tr̥ṣṇollekʰanaṃ
svedo
Halfverse: dV3
rūkṣaṃ
pānānna
-bʰeṣajam
Verse: 34
Halfverse: ab
takrāriṣṭa
-kʰaloddāla
-yava
-śyāmāka
-kodravāḥ
\
Halfverse: cd
pippalī
-tri
-pʰalā
-kṣaudra
-patʰyā
-go
-mūtra
-guggulu
\\ 34 \\
Halfverse: aV
takrāriṣṭaṃ
kʰaloddāla
-
Halfverse: bV2
-yava
-śyāmāka
-kodravam
Verse: 35
Halfverse: ab
yatʰā
-svaṃ
prati
-rogaṃ
ca
sneha
-vyāpadi
sādʰanam
\
Halfverse: cd
virūkṣaṇe
laṅgʰana
-vat
kr̥tāti
-kr̥ta
-lakṣaṇam
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
snigdʰa
-dravoṣṇa
-dʰanvottʰa
-rasa
-bʰuk
svedam
ācaret
\
Halfverse: cd
snigdʰas
try
-ahaṃ
stʰitaḥ
kuryād
virekaṃ
vamanaṃ
punaḥ
\\ 36 \\
Halfverse: bV
-rasa
-bʰuk
svedam
ācaran
Verse: 37
Halfverse: ab
ekāhaṃ
dinam
anyac
ca
kapʰam
utkleśya
tat
-karaiḥ
\
Halfverse: cd
māṃsalā
medurā
bʰūri
-śleṣmāṇo
viṣamāgnayaḥ
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
snehocitāś
ca
ye
snehyās
tān
pūrvaṃ
rūkṣayet
tataḥ
\
Halfverse: cd
saṃsnehya
śodʰayed
evaṃ
sneha
-vyāpan
na
jāyate
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
alaṃ
malān
īrayituṃ
snehaś
cā
-sātmya
-tāṃ
gataḥ
\
Halfverse: cd
bāla
-vr̥ddʰādiṣu
sneha
-parihārā
-sahiṣṇuṣu
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
yogān
imān
an
-udvegān
sadyaḥ
-snehān
prayojayet
\
Halfverse: cd
prājya
-māṃsa
-rasās
teṣu
peyā
vā
sneha
-bʰarjitā
\\ 40 \\
Halfverse: dV
peyā
vā
sneha
-bʰarjitāḥ
Verse: 41
Halfverse: ab
tila
-cūrṇaś
ca
sa
-sneha
-pʰāṇitaḥ
kr̥śarā
tatʰā
\
Halfverse: cd
kṣīra
-peyā
gʰr̥tāḍʰyoṣṇā
dadʰno
vā
sa
-guḍaḥ
saraḥ
\\ 41 \\
Halfverse: aV
tila
-cūrṇaṃ
ca
sa
-sneha
-
Halfverse: bV2
-pʰāṇitaṃ
kr̥śarā
tatʰā
Verse: 42
Halfverse: ab
peyā
ca
pañca
-prasr̥tā
snehais
taṇḍula
-pañcamaiḥ
\
Halfverse: cd
saptaite
snehanāḥ
sadyaḥ
snehāś
ca
lavaṇolbaṇāḥ
\\ 42 \\
Halfverse: dV
snehaś
ca
lavaṇolbaṇaḥ
Verse: 43
Halfverse: ab
tad
dʰy
abʰiṣyandy
a
-rūkṣaṃ
ca
sūkṣmam
uṣṇaṃ
vyavāyi
ca
\
Halfverse: cd
guḍānūpāmiṣa
-kṣīra
-tila
-māṣa
-surā
-dadʰi
\\ 43 \\
Halfverse: aV
tad
dʰi
viṣyandy
a
-rūkṣaṃ
ca
Verse: 44
Halfverse: ab
kuṣṭʰa
-śopʰa
-prameheṣu
snehārtʰaṃ
na
prakalpayet
\
Halfverse: cd
tri
-pʰalā
-pippalī
-patʰyā
-guggulv
-ādi
-vipācitān
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
snehān
yatʰā
-svam
eteṣāṃ
yojayed
a
-vikāriṇaḥ
\
Halfverse: cd
kṣīṇānāṃ
tv
āmayair
agni
-deha
-saṃdʰukṣaṇa
-kṣamān
\\ 45 \\
Halfverse: aV
kṣīṇānām
āmayair
agni
-
Verse: 46
Halfverse: ab
dīptāntarāgniḥ
pariśuddʰa
-koṣṭʰaḥ
pratyagra
-dʰātur
bala
-varṇa
-yuktaḥ
\
Halfverse: cd
dr̥ḍʰendriyo
manda
-jaraḥ
śatāyuḥ
snehopasevī
puruṣaḥ
pradiṣṭaḥ
\\ 46 \\
Adhyaya: 17
Sūtrastʰāna
17
Verse: 1
Halfverse: ab
svedas
tāpopanāhoṣma
-drava
-bʰedāc
catur
-vidʰaḥ
\
Halfverse: cd
tāpo
'gni
-tapta
-vasana
-pʰāla
-hasta
-talādibʰiḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
upanāho
vacā
-kiṇva
-śatāhvā
-devadārubʰiḥ
\
Halfverse: cd
dʰānyaiḥ
samastair
gandʰaiś
ca
rāsnairaṇḍa
-jaṭāmiṣaiḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
udrikta
-lavaṇaiḥ
sneha
-cukra
-takra
-payaḥ
-plutaiḥ
\
Halfverse: cd
kevale
pavane
śleṣma
-saṃsr̥ṣṭe
surasādibʰiḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
pittena
padmakādyais
tu
śālvaṇākʰyaiḥ
punaḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
snigdʰoṣṇa
-vīryair
mr̥dubʰiś
carma
-paṭṭair
a
-pūtibʰiḥ
\\ 4 \\
Halfverse: aV
pittena
padmakādyaiś
ca
Halfverse: bV2
śālvalākʰyaiḥ
punaḥ
punaḥ
Verse: 5
Halfverse: ab
a
-lābʰe
vāta
-jit
pattra
-kauśeyāvika
-śāṭakaiḥ
\
Halfverse: cd
baddʰaṃ
rātrau
divā
muñcen
muñced
rātrau
divā
-kr̥tam
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
ūṣmā
tūtkārikā
-loṣṭa
-kapālopala
-pāṃsubʰiḥ
\
Halfverse: cd
pattra
-bʰaṅgena
dʰānyena
karīṣa
-sikatā
-tuṣaiḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
anekopāya
-saṃtaptaiḥ
prayojyo
deśa
-kālataḥ
\
Halfverse: cd
śigru
-vāraṇakairaṇḍa
-karañja
-surasārjakāt
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
śirīṣa
-vāsā
-vaṃśārka
-mālatī
-dīrgʰavr̥ntataḥ
\
Halfverse: cd
pattra
-bʰaṅgair
vacādyaiś
ca
māṃsaiś
cānūpa
-vāri
-jaiḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
daśa
-mūlena
ca
pr̥tʰak
sahitair
vā
yatʰā
-malam
\
Halfverse: cd
sneha
-vadbʰiḥ
surā
-śukta
-vāri
-kṣīrādi
-sādʰitaiḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
kumbʰīr
galantīr
nāḍīr
vā
pūrayitvā
rujārditam
\
Halfverse: cd
vāsasāccʰāditaṃ
gātraṃ
snigdʰaṃ
siñced
yatʰā
-sukʰam
\\ 10 \\
Halfverse: cV
vastrāvaccʰāditaṃ
gātraṃ
Verse: 11
Halfverse: ab
tair
eva
vā
dravaiḥ
pūrṇaṃ
kuṇḍaṃ
sarvāṅga
-ge
'nile
\
Halfverse: cd
avagāhyāturas
tiṣṭʰed
arśaḥ
-kr̥ccʰrādi
-rukṣu
ca
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
nivāte
'ntar
-bahiḥ
-snigdʰo
jīrṇānnaḥ
svedam
ācaret
\
Halfverse: cd
vyādʰi
-vyādʰita
-deśartu
-vaśān
madʰya
-varāvaram
\\ 12 \\
Halfverse: aV
nir
-vāte
'ntar
-bahiḥ
-snigdʰo
Verse: 13
Halfverse: ab
kapʰārto
rūkṣaṇaṃ
rūkṣo
rūkṣaḥ
snigdʰaṃ
kapʰānile
\
Halfverse: cd
āmāśaya
-gate
vāyau
kapʰe
pakvāśayāśrite
\\ 13 \\
Halfverse: aV
kapʰe
taṃ
rūkṣaṇai
rūkṣo
Verse: 14
Halfverse: ab
rūkṣa
-pūrvaṃ
tatʰā
sneha
-pūrvaṃ
stʰānānurodʰataḥ
\
Halfverse: cd
alpaṃ
vaṅkṣaṇayoḥ
sv
-alpaṃ
dr̥ṅ
-muṣka
-hr̥daye
na
vā
\\ 14 \\
Halfverse: cV
alpaṃ
vaṅkṣaṇayoḥ
svedaṃ
Verse: 15
Halfverse: ab
śīta
-śūla
-kṣaye
svinno
jāte
'ṅgānāṃ
ca
mārdave
\
Halfverse: cd
syāc
cʰanair
mr̥ditaḥ
snātas
tataḥ
sneha
-vidʰiṃ
bʰajet
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
pittāsra
-kopa
-tr̥ṇ
-mūrcʰā
-svarāṅga
-sadana
-bʰramāḥ
\
Halfverse: cd
saṃdʰi
-pīḍā
jvaraḥ
śyāva
-rakta
-maṇḍala
-darśanam
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
svedāti
-yogāc
cʰardiś
ca
tatra
stambʰanam
auṣadʰam
\
Halfverse: cd
viṣa
-kṣārāgny
-atīsāra
-ccʰardi
-mohātureṣu
ca
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
svedanaṃ
guru
tīkṣṇoṣṇaṃ
prāyaḥ
stambʰanam
anya
-tʰā
\
Halfverse: cd
drava
-stʰira
-sara
-snigdʰa
-rūkṣa
-sūkṣmaṃ
ca
bʰeṣajam
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
svedanaṃ
stambʰanaṃ
ślakṣṇaṃ
rūkṣa
-sūkṣma
-sara
-dravam
\
Halfverse: cd
prāyas
tiktaṃ
kaṣāyaṃ
ca
madʰuraṃ
ca
samāsataḥ
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
stambʰitaḥ
syād
bale
labdʰe
yatʰoktāmaya
-saṃkṣayāt
\
Halfverse: cd
stambʰa
-tvak
-snāyu
-saṃkoca
-kampa
-hr̥d
-vāg
-gʰanu
-grahaiḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
pādauṣṭʰa
-tvak
-karaiḥ
śyāvair
ati
-stambʰitam
ādiśet
\
Halfverse: cd
na
svedayed
ati
-stʰūla
-rūkṣa
-dur
-bala
-mūrcʰitān
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
stambʰanīya
-kṣata
-kṣīṇa
-kṣāma
-madya
-vikāriṇaḥ
\
Halfverse: cd
timirodara
-vīsarpa
-kuṣṭʰa
-śoṣāḍʰya
-rogiṇaḥ
\\ 22 \\
Halfverse: dV
-kuṣṭʰa
-śopʰāḍʰya
-rogiṇaḥ
Verse: 23
Halfverse: ab
pīta
-dugdʰa
-dadʰi
-sneha
-madʰūn
kr̥ta
-virecanān
\
Halfverse: cd
bʰraṣṭa
-dagdʰa
-guda
-glāni
-krodʰa
-śoka
-bʰayārditān
\\ 23 \\
Halfverse: dV
-krodʰa
-śoka
-bʰayānvitān
Halfverse: dV2
-krodʰa
-rakta
-kṣayānvitān
Verse: 24
Halfverse: ab
kṣut
-tr̥ṣṇā
-kāmalā
-pāṇḍu
-mehinaḥ
pitta
-pīḍitān
\
Halfverse: cd
garbʰiṇīṃ
puṣpitāṃ
sūtāṃ
mr̥du
cātyayike
gade
\\ 24 \\
Halfverse: dV
mr̥du
tv
ātyayike
gade
Verse: 25
Halfverse: ab
śvāsa
-kāsa
-pratiśyāya
-hidʰmādʰmāna
-vibandʰiṣu
\
Halfverse: cd
svara
-bʰedānila
-vyādʰi
-śleṣmāma
-stambʰa
-gaurave
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
aṅga
-marda
-kaṭī
-pārśva
-pr̥ṣṭʰa
-kukṣi
-hanu
-grahe
\
Halfverse: cd
mahat
-tve
muṣkayoḥ
kʰalyām
āyāme
vāta
-kaṇṭake
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
mūtra
-kr̥ccʰrārbuda
-grantʰi
-śukrāgʰātāḍʰya
-mārute
\
Halfverse: cd
svedaṃ
yatʰā
-yatʰaṃ
kuryāt
tad
-auṣadʰa
-vibʰāgataḥ
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
svedo
hitas
tv
an
-āgneyo
vāte
medaḥ
-kapʰāvr̥te
\
Halfverse: cd
nivātaṃ
gr̥ham
āyāso
guru
-prāvaraṇaṃ
bʰayam
\\ 28 \\
Halfverse: x
upanāhāhava
-krodʰā
bʰūri
-pānaṃ
kṣudʰātapaḥ
\\
28x
\\
Verse: 28x
Halfverse: aV
upanāhāhava
-krodʰa
-
Halfverse: bV2
-bʰūri
-pānaṃ
kṣudʰātapaḥ
Halfverse: bV3
bʰūri
-pāna
-kṣud
-ātapaḥ
Verse: 28x+1
Halfverse: ab
svedayanti
daśaitāni
naram
agni
-guṇād
r̥te
\\
28x+1
\\
Verse: 29
Halfverse: ab
sneha
-klinnāḥ
koṣṭʰa
-gā
dʰātu
-gā
vā
sroto
-līnā
ye
ca
śākʰāstʰi
-saṃstʰāḥ
\
Halfverse: cd
doṣāḥ
svedais
te
dravī
-kr̥tya
koṣṭʰaṃ
nītāḥ
samyak
śuddʰibʰir
nirhriyante
\\ 29 \\
Adhyaya: 18
Sūtrastʰāna
18
Verse: 1
Halfverse: ab
kapʰe
vidadʰyād
vamanaṃ
saṃyoge
vā
kapʰolbaṇe
\
Halfverse: cd
tad
-vad
virecanaṃ
pitte
viśeṣeṇa
tu
vāmayet
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
nava
-jvarātisārādʰaḥ
-pittāsr̥g
-rāja
-yakṣmiṇaḥ
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰa
-mehāpacī
-grantʰi
-ślīpadonmāda
-kāsinaḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
śvāsa
-hr̥l
-lāsa
-vīsarpa
-stanya
-doṣordʰva
-rogiṇaḥ
\
Halfverse: cd
a
-vāmyā
garbʰiṇī
rūkṣaḥ
kṣudʰito
nitya
-duḥkʰitaḥ
\\ 3 \\
Halfverse: bV
-stanya
-rogordʰva
-rogiṇaḥ
Halfverse: cV2
a
-vāmyā
garbʰiṇī
-rūkṣa
-
Halfverse: dV3
-kṣudʰitā
nitya
-duḥkʰitāḥ
Verse: 4
Halfverse: ab
bāla
-vr̥ddʰa
-kr̥śa
-stʰūla
-hr̥d
-rogi
-kṣata
-dur
-balāḥ
\
Halfverse: cd
prasakta
-vamatʰu
-plīha
-timira
-kr̥mi
-koṣṭʰinaḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
ūrdʰva
-pravr̥tta
-vāyv
-asra
-datta
-vasti
-hata
-svarāḥ
\
Halfverse: cd
mūtrāgʰāty
udarī
gulmī
dur
-vamo
'ty
-agnir
arśasaḥ
\\ 5 \\
Halfverse: aV
ūrdʰva
-pravr̥tta
-vātāsra
-
Verse: 6
Halfverse: ab
udāvarta
-bʰramāṣṭʰīlā
-pārśva
-rug
-vāta
-rogiṇaḥ
\
Halfverse: cd
r̥te
viṣa
-garā
-jīrṇa
-viruddʰābʰyavahārataḥ
\\ 6 \\
Halfverse: aV
udāvarta
-śramāṣṭʰīlā
-
Verse: 7
Halfverse: ab
prasakta
-vamatʰoḥ
pūrve
prāyeṇāma
-jvaro
'pi
ca
\
Halfverse: cd
dʰūmāntaiḥ
karmabʰir
varjyāḥ
sarvair
eva
tv
a
-jīrṇinaḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
vireka
-sādʰyā
gulmārśo
-vispʰoṭa
-vyaṅga
-kāmalāḥ
\
Halfverse: cd
jīrṇa
-jvarodara
-gara
-ccʰardi
-plīha
-halīmakāḥ
\\ 8 \\
Halfverse: cV
jīrṇa
-jvarodara
-ccʰardi
-
Halfverse: dV2
-plīhānāha
-halīmakāḥ
Halfverse: dV3
-plīha
-pāṇḍu
-halīmakāḥ
Verse: 9
Halfverse: ab
vidradʰis
timiraṃ
kācaḥ
syandaḥ
pakvāśaya
-vyatʰā
\
Halfverse: cd
yoni
-śukrāśrayā
rogāḥ
koṣṭʰa
-gāḥ
kr̥mayo
vraṇāḥ
\\ 9 \\
Halfverse: cV
yoni
-śukra
-gatā
rogāḥ
Halfverse: cV2
yoni
-śukrāśayā
rogāḥ
Verse: 10
Halfverse: ab
vātāsram
ūrdʰva
-gaṃ
raktaṃ
mūtrāgʰātaḥ
śakr̥d
-grahaḥ
\
Halfverse: cd
vāmyaś
ca
kuṣṭʰa
-mehādyā
na
tu
recyā
nava
-jvarī
\\ 10 \\
Halfverse: aV
vātāsr̥g
ūrdʰva
-gaṃ
raktaṃ
Halfverse: dV2
na
tu
recyo
nava
-jvarī
Verse: 11
Halfverse: ab
alpāgny
-adʰo
-ga
-pittāsra
-kṣata
-pāyv
-atisāriṇaḥ
\
Halfverse: cd
sa
-śalyāstʰāpita
-krūra
-koṣṭʰāti
-snigdʰa
-śoṣiṇaḥ
\\ 11 \\
Halfverse: cV
sa
-śalyābʰihata
-krūra
-
Verse: 12
Halfverse: ab
atʰa
sādʰāraṇe
kāle
snigdʰa
-svinnaṃ
yatʰā
-vidʰi
\
Halfverse: cd
śvo
-vamyam
utkliṣṭa
-kapʰaṃ
matsya
-māṣa
-tilādibʰiḥ
\\ 12 \\
Halfverse: dV
matsya
-māṃsa
-tilādibʰiḥ
Halfverse: dV2
māṃsa
-māṣa
-tilādibʰiḥ
Verse: 13
Halfverse: ab
niśāṃ
suptaṃ
su
-jīrṇānnaṃ
pūrvāhṇe
kr̥ta
-maṅgalam
\
Halfverse: cd
nir
-annam
īṣat
-snigdʰaṃ
vā
peyayā
pīta
-sarpiṣam
\\ 13 \\
Halfverse: aV
niśāṃ
suptaṃ
ca
jīrṇānnaṃ
Verse: 14
Halfverse: ab
vr̥ddʰa
-bālā
-bala
-klība
-bʰīrūn
rogānurodʰataḥ
\
Halfverse: cd
ā
-kaṇṭʰaṃ
pāyitān
madyaṃ
kṣīram
ikṣu
-rasaṃ
rasam
\\ 14 \\
Halfverse: cV
ā
-kaṇṭʰaṃ
pāyayen
madyaṃ
Verse: 15
Halfverse: ab
yatʰā
-vikāra
-vihitāṃ
madʰu
-saindʰava
-saṃyutām
\
Halfverse: cd
koṣṭʰaṃ
vibʰajya
bʰaiṣajya
-mātrāṃ
mantrābʰimantritām
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
brahma
-dakṣāśvi
-rudrendra
-bʰū
-candrārkānilānalāḥ
\
Halfverse: cd
r̥ṣayaḥ
sauṣadʰi
-grāmā
bʰūta
-saṃgʰāś
ca
pāntu
vaḥ
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
rasāyanam
ivarṣīṇām
a
-marāṇām
ivāmr̥tam
\
Halfverse: cd
sudʰevottama
-nāgānāṃ
bʰaiṣajyam
idam
astu
te
\\ 17 \\
Halfverse: aV
rasāyanam
ivarṣīṇāṃ
Halfverse: bV2
devānām
amr̥taṃ
yatʰā
Verse: 17+1
Halfverse: ab
namo
bʰaga
-vate
bʰaiṣajya
-gurave
vaiḍūrya
-prabʰa
-rājāya
\\ 17+1 \\
Verse: 17+2
Halfverse: ab
tatʰā
-gatāyārhate
samyak
-saṃbuddʰāya
\\ 17+2 \\
Verse: 17+3
Halfverse: ab
tad
yatʰā
\\ 17+3 \\
Verse: 17+4
Halfverse: ab
bʰaiṣajye
bʰaiṣajye
mahā
-bʰaiṣajye
samudgate
svāhā
\\ 17+4 \\
Verse: 17+
Halfverse: 4V
bʰaiṣajye
bʰaiṣajye
mahā
-bʰaiṣajye
bʰaiṣajya
-samudgate
svāhā
Halfverse: 4V
bʰaiṣajye
mahā
-bʰaiṣajye
samudgate
svāhā
Verse: 18
Halfverse: ab
prāṅ
-mukʰaṃ
pāyayet
pīto
muhūrtam
anupālayet
\
Halfverse: cd
tan
-manā
jāta
-hr̥l
-lāsa
-prasekaś
cʰardayet
tataḥ
\\ 18 \\
Halfverse: aV
prāṅ
-mukʰaṃ
pāyayet
pītaṃ
Halfverse: aV2
prāṅ
-mukʰaṃ
pāyayet
pīte
Halfverse: dV3
-prasekaṃ
cʰardayet
tataḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
aṅgulībʰyām
an
-āyasto
nālena
mr̥dunātʰa
-vā
\
Halfverse: cd
gala
-tālv
a
-rujan
vegān
a
-pravr̥ttān
pravartayan
\\ 19 \\
Halfverse: dV
nā
-pravr̥ttān
pravartayan
Halfverse: dV2
nā
-pravr̥ttān
pravartayet
Halfverse: dV3
a
-pravr̥ttān
pravartayet
Verse: 20
Halfverse: ab
pravartayan
pravr̥ttāṃś
ca
jānu
-tulyāsane
stʰitaḥ
\
Halfverse: cd
ubʰe
pārśve
lalāṭaṃ
ca
vamataś
cāsya
dʰārayet
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
prapīḍayet
tatʰā
nābʰiṃ
pr̥ṣṭʰaṃ
ca
pratilomataḥ
\
Halfverse: cd
kapʰe
tīkṣṇoṣṇa
-kaṭukaiḥ
pitte
svādu
-himair
iti
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
vamet
snigdʰāmla
-lavaṇaiḥ
saṃsr̥ṣṭe
marutā
kapʰe
\
Halfverse: cd
pittasya
darśanaṃ
yāvac
cʰedo
vā
śleṣmaṇo
bʰavet
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
hīna
-vegaḥ
kaṇā
-dʰātrī
-siddʰārtʰa
-lavaṇodakaiḥ
\
Halfverse: cd
vamet
punaḥ
punas
tatra
vegānām
a
-pravartanam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
pravr̥ttiḥ
sa
-vibandʰā
vā
kevalasyauṣadʰasya
vā
\
Halfverse: cd
a
-yogas
tena
niṣṭʰīva
-kaṇḍū
-koṭʰa
-jvarādayaḥ
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
nir
-vibandʰaṃ
pravartante
kapʰa
-pittānilāḥ
kramāt
\
Halfverse: cd
samyag
-yoge
'ti
-yoge
tu
pʰena
-candraka
-rakta
-vat
\\ 25 \\
Halfverse: dV
pʰena
-candrika
-rakta
-vat
Verse: 25.1+(1)
Halfverse: ab
manaḥ
-prasādaḥ
svāstʰyaṃ
cāvastʰānaṃ
ca
svayaṃ
bʰavet
\
Halfverse: cd
vaiparītyam
a
-yogānāṃ
na
cāti
-mahatī
vyatʰā
\\ 25.1+(1) \\
Halfverse: aV
manaḥ
-prasādaḥ
svāstʰyaṃ
ca
Halfverse: bV2
avastʰānaṃ
svayaṃ
bʰavet
Verse: 26
Halfverse: ab
vamitaṃ
kṣāma
-tā
dāhaḥ
kaṇṭʰa
-śoṣas
tamo
bʰramaḥ
\
Halfverse: cd
gʰorā
vāyv
-āmayā
mr̥tyur
jīva
-śoṇita
-nirgamāt
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
samyag
-yogena
vamitaṃ
kṣaṇam
āśvāsya
pāyayet
\
Halfverse: cd
dʰūma
-trayasyānya
-tamaṃ
snehācāram
atʰādiśet
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
tataḥ
sāyaṃ
prabʰāte
vā
kṣud
-vān
snātaḥ
sukʰāmbunā
\
Halfverse: cd
bʰuñjāno
rakta
-śāly
-annaṃ
bʰajet
peyādikaṃ
kramam
\\ 28 \\
Halfverse: cV
purāṇa
-rakta
-śālīnām
Halfverse: cV2
bʰuñjāno
'nnam
apekṣeta
Halfverse: dV3
a
-sneha
-lavaṇoṣaṇam
Halfverse: dV
peyādikam
imaṃ
kramam
Halfverse: dV2
peyādikam
imaṃ
kramāt
Halfverse: dV3
peyādikam
amuṃ
kramam
Verse: 29
Halfverse: ab
peyāṃ
vilepīm
a
-kr̥taṃ
kr̥taṃ
ca
yūṣaṃ
rasaṃ
trīn
ubʰayaṃ
tatʰaikam
\
Halfverse: cd
krameṇa
seveta
naro
'nna
-kālān
pradʰāna
-madʰyāvara
-śuddʰi
-śuddʰaḥ
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
yatʰāṇur
agnis
tr̥ṇa
-go
-mayādyaiḥ
saṃdʰukṣyamāṇo
bʰavati
krameṇa
\
Halfverse: cd
mahān
stʰiraḥ
sarva
-pacas
tatʰaiva
śuddʰasya
peyādibʰir
antarāgniḥ
\\ 30 \\
Halfverse: dV
śuddʰasya
peyādibʰir
antar
-agniḥ
Verse: 31
Halfverse: ab
jagʰanya
-madʰya
-pravare
tu
vegāś
catvāra
iṣṭā
vamane
ṣaḍ
aṣṭau
\
Halfverse: cd
daśaiva
te
dvi
-tri
-guṇā
vireke
prastʰas
tatʰā
syād
dvi
-catur
-guṇaś
ca
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
pittāvasānaṃ
vamanaṃ
virekād
ardʰaṃ
kapʰāntaṃ
ca
virekam
āhuḥ
\
Halfverse: cd
dvi
-trān
sa
-viṭkān
apanīya
vegān
meyaṃ
vireke
vamane
tu
pītam
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
atʰainaṃ
vāmitaṃ
bʰūyaḥ
sneha
-svedopapāditam
\
Halfverse: cd
śleṣma
-kāle
gate
jñātvā
koṣṭʰaṃ
samyag
virecayet
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
bahu
-pitto
mr̥duḥ
koṣṭʰaḥ
kṣīreṇāpi
viricyate
\
Halfverse: cd
prabʰūta
-mārutaḥ
krūraḥ
kr̥ccʰrāc
cʰyāmādikair
api
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
kaṣāya
-madʰuraiḥ
pitte
virekaḥ
kaṭukaiḥ
kapʰe
\
Halfverse: cd
snigdʰoṣṇa
-lavaṇair
vāyāv
a
-pravr̥ttau
tu
pāyayet
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
uṣṇāmbu
svedayed
asya
pāṇi
-tāpena
codaram
\
Halfverse: cd
uttʰāne
'lpe
dine
tasmin
bʰuktvānye
-dyuḥ
punaḥ
pibet
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
a
-dr̥ḍʰa
-sneha
-koṣṭʰas
tu
pibed
ūrdʰvaṃ
daśāhataḥ
\
Halfverse: cd
bʰūyo
'py
upaskr̥ta
-tanuḥ
sneha
-svedair
virecanam
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
yaugikaṃ
samyag
ālocya
smaran
pūrvam
atikramam
\
Halfverse: cd
hr̥t
-kukṣy
-a
-śuddʰir
a
-rucir
utkleśaḥ
śleṣma
-pittayoḥ
\\ 38 \\
Halfverse: bV
smaran
pūrvam
anukramam
Verse: 39
Halfverse: ab
kaṇḍū
-vidāhaḥ
piṭikāh
pīnaso
vāta
-viḍ
-grahaḥ
\
Halfverse: cd
a
-yoga
-lakṣaṇaṃ
yogo
vaiparītye
yatʰoditāt
\\ 39 \\
Halfverse: aV
kaṇḍū
-vidāhaḥ
piṭikā
Verse: 40
Halfverse: ab
viṭ
-pitta
-kapʰa
-vāteṣu
niḥsr̥teṣu
kramāt
sravet
\
Halfverse: cd
niḥ
-śleṣma
-pittam
udakaṃ
śvetaṃ
kr̥ṣṇaṃ
sa
-lohitam
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
māṃsa
-dʰāvana
-tulyaṃ
vā
medaḥ
-kʰaṇḍābʰam
eva
vā
\
Halfverse: cd
guda
-niḥsaraṇaṃ
tr̥ṣṇā
bʰramo
netra
-praveśanam
\\ 41 \\
Halfverse: dV
śramo
netra
-praveśanam
Verse: 42
Halfverse: ab
bʰavanty
ati
-viriktasya
tatʰāti
-vamanāmayāḥ
\
Halfverse: cd
samyag
-viriktam
enaṃ
ca
vamanoktena
yojayet
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
dʰūma
-varjyena
vidʰinā
tato
vamita
-vān
iva
\
Halfverse: cd
krameṇānnāni
bʰuñjāno
bʰajet
prakr̥ti
-bʰojanam
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
manda
-vahnim
a
-saṃśuddʰam
a
-kṣāmaṃ
doṣa
-dur
-balam
\
Halfverse: cd
a
-dr̥ṣṭa
-jīrṇa
-liṅgaṃ
ca
laṅgʰayet
pīta
-bʰeṣajam
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
sneha
-svedauṣadʰotkleśa
-saṅgair
iti
na
bādʰyate
\
Halfverse: cd
saṃśodʰanāsra
-visrāva
-sneha
-yojana
-laṅgʰanaiḥ
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
yāty
agnir
manda
-tāṃ
tasmāt
kramaṃ
peyādim
ācaret
\
Halfverse: cd
srutālpa
-pitta
-śleṣmāṇaṃ
madya
-paṃ
vāta
-paittikam
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
peyāṃ
na
pāyayet
teṣāṃ
tarpaṇādi
-kramo
hitaḥ
\
Halfverse: cd
a
-pakvaṃ
vamanaṃ
dośān
pacyamānaṃ
virecanam
\\ 47 \\
Halfverse: bV
tarpaṇādiḥ
kramo
hitaḥ
Halfverse: bV2
tarpaṇādiḥ
kramo
mataḥ
Halfverse: bV3
tarpaṇādi
-kramo
mataḥ
Verse: 48
Halfverse: ab
nirhared
vamanasyātaḥ
pākaṃ
na
pratipālayet
\
Halfverse: cd
dur
-balo
bahu
-doṣaś
ca
doṣa
-pākena
yaḥ
svayam
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
viricyate
bʰedanīyair
bʰojyais
tam
upapādayet
\
Halfverse: cd
dur
-balaḥ
śodʰitaḥ
pūrvam
alpa
-doṣaḥ
kr̥śo
naraḥ
\\ 49 \\
Halfverse: bV
bʰojyais
taṃ
samupācaret
Verse: 50
Halfverse: ab
a
-parijñāta
-koṣṭʰaś
ca
piben
mr̥dv
alpam
auṣadʰam
\
Halfverse: cd
varaṃ
tad
a
-sakr̥t
-pītam
anya
-tʰā
saṃśayāvaham
\\ 50 \\
Halfverse: aV
varaṃ
tad
a
-sakr̥t
-pītaṃ
Halfverse: bV2
nānya
-tʰā
saṃśayāvaham
Verse: 51
Halfverse: ab
hared
bahūṃś
calān
doṣān
alpān
alpān
punaḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
dur
-balasya
mr̥du
-dravyair
alpān
saṃśamayet
tu
tān
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
kleśayanti
ciraṃ
te
hi
hanyur
vainam
a
-nirhr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
mandāgniṃ
krūra
-koṣṭʰaṃ
ca
sa
-kṣāra
-lavaṇair
gʰr̥taiḥ
\\ 52 \\
Halfverse: bV
hanyuś
cainam
a
-nirhr̥tāḥ
Verse: 53
Halfverse: ab
saṃdʰukṣitāgniṃ
vijita
-kapʰa
-vātaṃ
ca
śodʰayet
\
Halfverse: cd
rūkṣa
-bahv
-anila
-krūra
-koṣṭʰa
-vyāyāma
-śīlinām
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
dīptāgnīnāṃ
ca
bʰaiṣajyam
a
-virecyaiva
jīryati
\
Halfverse: cd
tebʰyo
vastiṃ
purā
dadyāt
tataḥ
snigdʰaṃ
virecanam
\\ 54 \\
Halfverse: cV
tebʰyo
vastiṃ
puro
dadyāt
Verse: 55
Halfverse: ab
śakr̥n
nirhr̥tya
vā
kiñ
-cit
tīkṣṇābʰiḥ
pʰala
-vartibʰiḥ
\
Halfverse: cd
pravr̥ttaṃ
hi
malaṃ
snigdʰo
vireko
nirharet
sukʰam
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
viṣābʰigʰāta
-piṭikā
-kuṣṭʰa
-śopʰa
-visarpiṇaḥ
\
Halfverse: cd
kāmalā
-pāṇḍu
-mehārtān
nāti
-snigdʰān
viśodʰayet
\\ 56 \\
Halfverse: dV
nāti
-snigdʰān
virecayet
Verse: 57
Halfverse: ab
sarvān
sneha
-virekaiś
ca
rūkṣais
tu
sneha
-bʰāvitān
\
Halfverse: cd
karmaṇāṃ
vamanādīnāṃ
punar
apy
antare
'ntare
\\ 57 \\
Halfverse: bV
rūkṣaiś
ca
sneha
-bʰāvitān
Verse: 58
Halfverse: ab
sneha
-svedau
prayuñjīta
sneham
ante
balāya
ca
\
Halfverse: cd
malo
hi
dehād
utkleśya
hriyate
vāsaso
yatʰā
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
sneha
-svedais
tatʰotkliṣṭaḥ
śodʰyate
śodʰanair
malaḥ
\
Halfverse: cd
sneha
-svedāv
an
-abʰyasya
kuryāt
saṃśodʰanaṃ
tu
yaḥ
\\ 59 \\
Halfverse: aV
sneha
-svedais
tatʰotkleśya
Halfverse: bV2
hriyate
śodʰanair
malaḥ
Verse: 59x
Halfverse: ab
dāru
śuṣkam
ivān
-āme
śarīraṃ
tasya
dīryate
\\
59xab
\\
Verse: 60x
Halfverse: ab
buddʰi
-prasādaṃ
balam
indriyāṇāṃ
dʰātu
-stʰira
-tvaṃ
jvalanasya
dīptim
\
Halfverse: cd
cirāc
ca
pākaṃ
vayasaḥ
karoti
saṃśodʰanaṃ
samyag
-upāsyamānam
\\
60x
\\
Halfverse: aV
buddʰeḥ
prasādaṃ
balam
indriyāṇāṃ
Halfverse: bV2
dʰātoḥ
stʰira
-tvaṃ
jvalanasya
dīptim
Adhyaya: 19
Sūtrastʰāna
19
Verse: 1
Halfverse: ab
vātolbaṇeṣu
doṣeṣu
vāte
vā
vastir
iṣyate
\
Halfverse: cd
upakramāṇāṃ
sarveṣāṃ
so
'graṇīs
tri
-vidʰas
tu
saḥ
\\ 1 \\
Halfverse: dV
so
'graṇīs
tri
-vidʰaś
ca
saḥ
Verse: 2
Halfverse: ab
nirūho
'nvāsanaṃ
vastir
uttaras
tena
sādʰayet
\
Halfverse: cd
gulmānāha
-kʰuḍa
-plīha
-śuddʰātīsāra
-śūlinaḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
jīrṇa
-jvara
-pratiśyāya
-śukrānila
-mala
-grahān
\
Halfverse: cd
vardʰmāśmarī
-rajo
-nāśān
dāruṇāṃś
cānilāmayān
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
an
-āstʰāpyās
tv
ati
-snigdʰaḥ
kṣatorasko
bʰr̥śaṃ
kr̥śaḥ
\
Halfverse: cd
āmātīsārī
vami
-mān
saṃśuddʰo
datta
-nāvanaḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
śvāsa
-kāsa
-prasekārśo
-hidʰmādʰmānālpa
-vahnayaḥ
\
Halfverse: cd
śūna
-pāyuḥ
kr̥tāhāro
baddʰa
-ccʰidrodakodarī
\\ 5 \\
Halfverse: dV
baddʰa
-ccʰidra
-dakodarī
Verse: 6
Halfverse: ab
kuṣṭʰī
ca
madʰu
-mehī
ca
māsān
sapta
ca
garbʰiṇī
\
Halfverse: cd
āstʰāpyā
eva
cānvāsyā
viśeṣād
ati
-vahnayaḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
rūkṣāḥ
kevala
-vātārtā
nānuvāsyās
ta
eva
ca
\
Halfverse: cd
ye
'n
-āstʰāpyās
tatʰā
pāṇḍu
-kāmalā
-meha
-pīnasāḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
nir
-anna
-plīha
-viḍ
-bʰedi
-guru
-koṣṭʰa
-kapʰodarāḥ
\
Halfverse: cd
abʰiṣyandi
-bʰr̥śa
-stʰūla
-kr̥mi
-koṣṭʰāḍʰya
-mārutāḥ
\\ 8 \\
Halfverse: bV
-guru
-koṣṭʰaḥ
kapʰodarī
Halfverse: cV2
abʰiṣyandi
-kr̥śa
-stʰūla
-
Verse: 9
Halfverse: ab
pīte
viṣe
gare
'pacyāṃ
ślīpadī
gala
-gaṇḍa
-vān
\
Halfverse: cd
tayos
tu
netraṃ
hemādi
-dʰātu
-dārv
-astʰi
-veṇu
-jam
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
go
-puccʰākāram
a
-ccʰidraṃ
ślakṣṇarju
guṭikā
-mukʰam
\
Halfverse: cd
ūne
'bde
pañca
pūrṇe
'sminn
ā
-saptabʰyo
'ṅgulāni
ṣaṭ
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
saptame
sapta
tāny
aṣṭau
dvā
-daśe
ṣo
-ḍaśe
nava
\
Halfverse: cd
dvā
-daśaiva
paraṃ
viṃśād
vīkṣya
varṣāntareṣu
ca
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
vayo
-bala
-śarīrāṇi
pramāṇam
abʰivardʰayet
\
Halfverse: cd
svāṅguṣṭʰena
samaṃ
mūle
stʰaulyenāgre
kaniṣṭʰayā
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
pūrṇe
'bde
'ṅgulam
ādāya
tad
-ardʰārdʰa
-pravardʰitam
\
Halfverse: cd
try
-aṅgulaṃ
paramaṃ
cʰidraṃ
mūle
'gre
vahate
tu
yat
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
mudgaṃ
māṣaṃ
kalāyaṃ
ca
klinnaṃ
karkandʰukaṃ
kramāt
\
Halfverse: cd
mūla
-ccʰidra
-pramāṇena
prānte
gʰaṭita
-karṇikam
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
vartyāgre
pihitaṃ
mūle
yatʰā
-svaṃ
dvy
-aṅgulāntaram
\
Halfverse: cd
karṇikā
-dvitayaṃ
netre
kuryāt
tatra
ca
yojayet
\\ 15 \\
Halfverse: bV
yatʰā
-svaṃ
dvy
-aṅgulāntare
Halfverse: dV2
kuryāt
tatra
prayojayet
Halfverse: dV3
kuryāt
tatra
tu
yojayet
Verse: 16
Halfverse: ab
ajāvi
-mahiṣādīnāṃ
vastiṃ
su
-mr̥ditaṃ
dr̥ḍʰam
\
Halfverse: cd
kaṣāya
-raktaṃ
niś
-cʰidra
-grantʰi
-gandʰa
-siraṃ
tanum
\\ 16 \\
Halfverse: aV
go
-'jāvi
-mahiṣādīnāṃ
Verse: 17
Halfverse: ab
gratʰitaṃ
sādʰu
sūtreṇa
sukʰa
-saṃstʰāpya
-bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
vasty
-a
-bʰāve
'ṅka
-pādaṃ
vā
nyased
vāso
'tʰa
-vā
gʰanam
\\ 17 \\
Halfverse: aV
grantʰitaṃ
sādʰu
sūtreṇa
Verse: 18
Halfverse: ab
nirūha
-mātrā
pratʰame
prakuñco
vatsare
param
\
Halfverse: cd
prakuñca
-vr̥ddʰiḥ
praty
-abdaṃ
yāvat
ṣaṭ
prasr̥tās
tataḥ
\\ 18 \\
Halfverse: bV
prakuñco
vatsarāt
param
Verse: 19
Halfverse: ab
prasr̥taṃ
vardʰayed
ūrdʰvaṃ
dvā
-daśāṣṭā
-daśasya
tu
\
Halfverse: cd
ā
-saptater
idaṃ
mānaṃ
daśaiva
prasr̥tāḥ
param
\\ 19 \\
Halfverse: bV
dvā
-daśāṣṭā
-daśasya
ca
Verse: 20
Halfverse: ab
yatʰā
-yatʰaṃ
nirūhasya
pādo
mātrānuvāsane
\
Halfverse: cd
āstʰāpyaṃ
snehitaṃ
svinnaṃ
śuddʰaṃ
labdʰa
-balaṃ
punaḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
anvāsanārhaṃ
vijñāya
pūrvam
evānuvāsayet
\
Halfverse: cd
śīte
vasante
ca
divā
rātrau
ke
-cit
tato
'nya
-dā
\\ 21 \\
Halfverse: dV
rātrau
ke
-cit
tato
'nya
-tʰā
Verse: 22
Halfverse: ab
abʰyakta
-snātam
ucitāt
pāda
-hīnaṃ
hitaṃ
lagʰu
\
Halfverse: cd
a
-snigdʰa
-rūkṣam
aśitaṃ
sānu
-pānaṃ
dravādi
ca
\\ 22 \\
Halfverse: dV
sānu
-pānaṃ
dravādi
vā
Verse: 23
Halfverse: ab
kr̥ta
-caṅkramaṇaṃ
mukta
-viṇ
-mūtraṃ
śayane
sukʰe
\
Halfverse: cd
nāty
-uccʰrite
na
coc
-cʰīrṣe
saṃviṣṭaṃ
vāma
-pārśvataḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
saṃkocya
dakṣiṇaṃ
saktʰi
prasārya
ca
tato
'param
\
Halfverse: cd
atʰāsya
netraṃ
praṇayet
snigdʰe
snigdʰa
-mukʰaṃ
gude
\\ 24 \\
Halfverse: dV
snigdʰaṃ
snigdʰa
-mukʰe
gude
Verse: 25
Halfverse: ab
uccʰvāsya
vaster
vadane
baddʰe
hastam
a
-kampayan
\
Halfverse: cd
pr̥ṣṭʰa
-vaṃśaṃ
prati
tato
nāti
-druta
-vilambitam
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
nāti
-vegaṃ
na
vā
mandaṃ
sakr̥d
eva
prapīḍayet
\
Halfverse: cd
sāvaśeṣaṃ
ca
kurvīta
vāyuḥ
śeṣe
hi
tiṣṭʰati
\\ 26 \\
Halfverse: cV
sāvaśeṣaṃ
prakurvīta
Verse: 27
Halfverse: ab
datte
tūttāna
-dehasya
pāṇinā
tāḍayet
spʰijau
\
Halfverse: cd
tat
-pārṣṇibʰyāṃ
tatʰā
śayyāṃ
pādataś
ca
trir
utkṣipet
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
tataḥ
prasāritāṅgasya
sopadʰānasya
pārṣṇike
\
Halfverse: cd
āhanyān
muṣṭināṅgaṃ
ca
snehenābʰyajya
mardayet
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
vedanārtam
iti
sneho
na
hi
śīgʰraṃ
nivartate
\
Halfverse: cd
yojyaḥ
śīgʰraṃ
nivr̥tte
'nyaḥ
sneho
'
-tiṣṭʰann
a
-kārya
-kr̥t
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
dīptāgniṃ
tv
āgata
-snehaṃ
sāyāhne
bʰojayel
lagʰu
\
Halfverse: cd
nivr̥tti
-kālaḥ
paramas
trayo
yāmas
tataḥ
param
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
aho
-rātram
upekṣeta
parataḥ
pʰala
-vartibʰiḥ
\
Halfverse: cd
tīkṣṇair
vā
vastibʰiḥ
kuryād
yatnaṃ
sneha
-nivr̥ttaye
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
ati
-raukṣyād
an
-āgaccʰan
na
cej
jāḍyādi
-doṣa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
upekṣetaiva
hi
tato
'dʰyuṣitaś
ca
niśāṃ
pibet
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
prātar
nāgara
-dʰānyāmbʰaḥ
koṣṇaṃ
kevalam
eva
vā
\
Halfverse: cd
anvāsayet
tr̥tīye
'hni
pañcame
vā
punaś
ca
tam
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
yatʰā
vā
sneha
-paktiḥ
syād
ato
'ty
-ulbaṇa
-mārutān
\
Halfverse: cd
vyāyāma
-nityān
dīptāgnīn
rūkṣāṃś
ca
prati
-vāsaram
\\ 34 \\
Verse: 34+1
Halfverse: ab
ādʰmāna
-saṃkoca
-purīṣa
-bandʰa
-kṣīṇendriya
-tvā
-ruci
-bʰaṅga
-śūlāḥ
\
Halfverse: cd
pāṅgulya
-śākʰāśrita
-vāta
-bʰagna
-bandʰāś
ca
sādʰyā
hy
anuvāsanena
\\ 34+1 \\
Halfverse: dV
-vātāś
ca
sādʰyā
hy
anuvāsanena
Verse: 35
Halfverse: ab
iti
snehais
tri
-caturaiḥ
snigdʰe
sroto
-viśuddʰaye
\
Halfverse: cd
nirūhaṃ
śodʰanaṃ
yuñjyād
a
-snigdʰe
snehanaṃ
tanoḥ
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
pañcame
'tʰa
tr̥tīye
vā
divase
sādʰake
śubʰe
\
Halfverse: cd
madʰyāhne
kiñ
-cid
-āvr̥tte
prayukte
bali
-maṅgale
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
abʰyakta
-sveditotsr̥ṣṭa
-malaṃ
nāti
-bubʰukṣitam
\
Halfverse: cd
avekṣya
puruṣaṃ
doṣa
-bʰeṣajādīni
cādarāt
\\ 37 \\
Halfverse: cV
avetya
puruṣaṃ
doṣa
-
Verse: 38
Halfverse: ab
vastiṃ
prakalpayed
vaidyas
tad
-vidyair
bahubʰiḥ
saha
\
Halfverse: cd
kvātʰayed
viṃśati
-palaṃ
dravyasyāṣṭau
pʰalāni
ca
\\ 38 \\
Halfverse: bV
tad
-vedyair
bahubʰiḥ
saha
Halfverse: bV2
tad
-vidʰair
bahubʰiḥ
saha
Verse: 39
Halfverse: ab
tataḥ
kvātʰāc
caturtʰāṃśaṃ
snehaṃ
vāte
prakalpayet
\
Halfverse: cd
pitte
svastʰe
ca
ṣaṣṭʰāṃśam
aṣṭamāṃśaṃ
kapʰe
'dʰike
\\ 39 \\
Halfverse: bV
snehaṃ
vāte
'nu
kalpayet
Halfverse: bV2
snehaṃ
vāte
tu
kalpayet
Verse: 40
Halfverse: ab
sarva
-tra
cāṣṭamaṃ
bʰāgaṃ
kalkād
bʰavati
vā
yatʰā
\
Halfverse: cd
nāty
-accʰa
-sāndra
-tā
vasteḥ
pala
-mātraṃ
guḍasya
ca
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
madʰu
-paṭv
-ādi
-śeṣaṃ
ca
yuktyā
sarvaṃ
tad
ekataḥ
\
Halfverse: cd
uṣṇāmbu
-kumbʰī
-bāṣpeṇa
taptaṃ
kʰaja
-samāhatam
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
prakṣipya
vastau
praṇayet
pāyau
nāty
-uṣṇa
-śītalam
\
Halfverse: cd
nāti
-snigdʰaṃ
na
vā
rūkṣaṃ
nāti
-tīkṣṇaṃ
na
vā
mr̥du
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
nāty
-accʰa
-sāndraṃ
nonāti
-mātraṃ
nā
-paṭu
nāti
ca
\
Halfverse: cd
lavaṇaṃ
tad
-vad
amlaṃ
ca
paṭʰanty
anye
tu
tad
-vidaḥ
\\ 43 \\
Halfverse: dV
vadanty
anye
tu
tad
-vidaḥ
Verse: 44
Halfverse: ab
mātrāṃ
tri
-palikāṃ
kuryāt
sneha
-mākṣikayoḥ
pr̥tʰak
\
Halfverse: cd
karṣārdʰaṃ
māṇimantʰasya
svastʰe
kalka
-pala
-dvayam
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
sarva
-dravāṇāṃ
śeṣāṇāṃ
palāni
daśa
kalpayet
\
Halfverse: cd
mākṣikaṃ
lavaṇaṃ
snehaṃ
kalkaṃ
kvātʰam
iti
kramāt
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
āvapeta
nirūhāṇām
eṣa
saṃyojane
vidʰiḥ
\
Halfverse: cd
uttāno
datta
-mātre
tu
nirūhe
tan
-manā
bʰavet
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
kr̥topadʰānaḥ
sañjāta
-vegaś
cotkaṭakaḥ
sr̥jet
\
Halfverse: cd
āgatau
paramaḥ
kālo
muhūrto
mr̥tyave
param
\\ 47 \\
Halfverse: bV
-vegaś
cotkaṭukaḥ
sr̥jet
Halfverse: bV2
-vegaś
cotkuṭakaḥ
sr̥jet
Halfverse: dV3
muhūrto
mr̥tyave
paraḥ
Verse: 48
Halfverse: ab
tatrānulomikaṃ
sneha
-kṣāra
-mūtrāmla
-kalpitam
\
Halfverse: cd
tvaritaṃ
snigdʰa
-tīkṣṇoṣṇaṃ
vastim
anyaṃ
prapīḍayet
\\ 48 \\
Halfverse: aV
tatrānulomika
-sneha
-
Verse: 49
Halfverse: ab
vidadyāt
pʰala
-vartiṃ
vā
svedanottrāsanādi
ca
\
Halfverse: cd
svayam
eva
nivr̥tte
tu
dvitīyo
vastir
iṣyate
\\ 49 \\
Halfverse: bV
svedanotrāsanādi
vā
Verse: 50
Halfverse: ab
tr̥tīyo
'pi
caturtʰo
'pi
yāvad
vā
su
-nirūḍʰa
-tā
\
Halfverse: cd
virikta
-vac
ca
yogādīn
vidyād
yoge
tu
bʰojayet
\\ 50 \\
Halfverse: bV
yāvad
vā
su
-nirūha
-tā
Halfverse: dV2
vidyād
yoge
tu
yojayet
Verse: 51
Halfverse: ab
koṣṇena
vāriṇā
snātaṃ
tanu
-dʰanva
-rasaudanam
\
Halfverse: cd
vikārā
ye
nirūḍʰasya
bʰavanti
pracalair
malaiḥ
\\ 51 \\
Halfverse: aV
koṣṇena
vāriṇā
snānaṃ
Halfverse: cV2
vikārā
ye
nirūhasya
Verse: 52
Halfverse: ab
te
sukʰoṣṇāmbu
-siktasya
yānti
bʰukta
-vataḥ
śamam
\
Halfverse: cd
atʰa
vātārditaṃ
bʰūyaḥ
sadya
evānuvāsayet
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
samyag
-dʰīnāti
-yogāś
ca
tasya
syuḥ
sneha
-pīta
-vat
\
Halfverse: cd
kiñ
-cit
-kālaṃ
stʰito
yaś
ca
sa
-purīṣo
nivartate
\\ 53 \\
Halfverse: cV
kiñ
-cit
-kālaṃ
stʰito
yasya
Verse: 54
Halfverse: ab
sānulomānilaḥ
snehas
tat
siddʰam
anuvāsanam
\
Halfverse: cd
ekaṃ
trīn
vā
balāse
tu
sneha
-vastīn
prakalpayet
\\ 54 \\
Halfverse: dV
sneha
-vastīn
prayojayet
Verse: 55
Halfverse: ab
pañca
vā
sapta
vā
pitte
navaikā
-daśa
vānile
\
Halfverse: cd
punas
tato
'py
a
-yugmāṃs
tu
punar
āstʰāpanaṃ
tataḥ
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
kapʰa
-pittānileṣv
annaṃ
yūṣa
-kṣīra
-rasaiḥ
kramāt
\
Halfverse: cd
vāta
-gʰnauṣadʰa
-niḥkvātʰa
-trivr̥tā
-saindʰavair
yutaḥ
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
vastir
eko
'nile
snigdʰaḥ
svādv
-amloṣṇo
rasānvitaḥ
\
Halfverse: cd
nyagrodʰādi
-gaṇa
-kvātʰa
-padmakādi
-sitā
-yutau
\\ 57 \\
Halfverse: bV
svādv
-amloṣṇa
-rasānvitaḥ
Verse: 58
Halfverse: ab
pitte
svādu
-himau
sājya
-kṣīrekṣu
-rasa
-mākṣikau
\
Halfverse: cd
āragvadʰādi
-niḥkvātʰa
-vatsakādi
-yutās
trayaḥ
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
rūkṣāḥ
sa
-kṣaudra
-go
-mūtrās
tīkṣṇoṣṇa
-kaṭukāḥ
kapʰe
\
Halfverse: cd
trayas
te
saṃnipāte
'pi
doṣān
gʰnanti
yataḥ
kramāt
\\ 59 \\
Halfverse: cV
trayaś
ca
saṃnipāte
'pi
Verse: 60
Halfverse: ab
tribʰyaḥ
paraṃ
vastim
ato
neccʰanty
anye
cikitsakāḥ
\
Halfverse: cd
na
hi
doṣaś
caturtʰo
'sti
punar
dīyeta
yaṃ
prati
\\ 60 \\
Halfverse: aV
nācārya
-carakasyāto
Halfverse: bV2
vastis
tribʰyaḥ
paraṃ
mataḥ
Verse: 61
Halfverse: ab
utkleśanaṃ
śuddʰi
-karaṃ
doṣāṇāṃ
śamanaṃ
kramāt
\
Halfverse: cd
tri
-dʰaiva
kalpayed
vastim
ity
anye
'pi
pracakṣate
\\ 61 \\
Halfverse: cV
tri
-dʰaivaṃ
kalpayed
vastim
Verse: 62
Halfverse: ab
doṣauṣadʰādi
-balataḥ
sarvam
etat
pramāṇayet
\
Halfverse: cd
samyaṅ
-nirūḍʰa
-liṅgaṃ
tu
nā
-saṃbʰāvya
nivartayet
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
prāk
sneha
ekaḥ
pañcānte
dvā
-daśāstʰāpanāni
ca
\
Halfverse: cd
sānvāsanāni
karmaivaṃ
vastayas
triṃśad
īritāḥ
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
kālaḥ
pañca
-daśaiko
'tra
prāk
sneho
'nte
trayas
tatʰā
\
Halfverse: cd
ṣaṭ
pañca
-vasty
-antaritā
yogo
'ṣṭau
vastayo
'tra
tu
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
trayo
nirūhāḥ
snehāś
ca
snehāv
ādy
-antayor
ubʰau
\
Halfverse: cd
sneha
-vastiṃ
nirūhaṃ
vā
naikam
evātiśīlayet
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
utkleśāgni
-vadʰau
snehān
nirūhān
maruto
bʰayam
\
Halfverse: cd
tasmān
nirūḍʰaḥ
snehyaḥ
syān
nirūhyaś
cānuvāsitaḥ
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
sneha
-śodʰana
-yuktyaivaṃ
vasti
-karma
tri
-doṣa
-jit
\
Halfverse: cd
hrasvayā
sneha
-pānasya
mātrayā
yojitaḥ
samaḥ
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
mātrā
-vastiḥ
smr̥taḥ
snehaḥ
śīlanīyaḥ
sadā
ca
saḥ
\
Halfverse: cd
bāla
-vr̥ddʰādʰva
-bʰāra
-strī
-vyāyāmāsakta
-cintakaiḥ
\\ 68 \\
Halfverse: cV
bāla
-vr̥ddʰādʰva
-bʰāṣya
-strī
-
Verse: 69
Halfverse: ab
vāta
-bʰagnā
-balālpāgni
-nr̥peśvara
-sukʰātmabʰiḥ
\
Halfverse: cd
doṣa
-gʰno
niṣ
-parīhāro
balyaḥ
sr̥ṣṭa
-malaḥ
sukʰaḥ
\\ 69 \\
Halfverse: bV
-nr̥paiśvarya
-sukʰātmabʰiḥ
Verse: 70
Halfverse: ab
vastau
rogeṣu
nārīṇāṃ
yoni
-garbʰāśayeṣu
ca
\
Halfverse: cd
dvi
-trāstʰāpana
-śuddʰebʰyo
vidadʰyād
vastim
uttaram
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
āturāṅgula
-mānena
tan
-netraṃ
dvā
-daśāṅgulam
\
Halfverse: cd
vr̥ttaṃ
go
-puccʰa
-van
mūla
-madyayoḥ
kr̥ta
-karṇikam
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
siddʰārtʰaka
-praveśāgraṃ
ślakṣṇaṃ
hemādi
-saṃbʰavam
\
Halfverse: cd
kundāśvamāra
-sumanaḥ
-puṣpa
-vr̥ntopamaṃ
dr̥ḍʰam
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
tasya
vastir
mr̥du
-lagʰur
mātrā
śuktir
vikalpya
vā
\
Halfverse: cd
atʰa
snātāśītasyāsya
sneha
-vasti
-vidʰānataḥ
\\ 73 \\
Halfverse: bV
mātrā
śuktir
vikalpya
ca
Halfverse: bV2
mātrā
śuktiḥ
prakalpya
vā
Verse: 74
Halfverse: ab
r̥joḥ
sukʰopaviṣṭasya
pīṭʰe
jānu
-same
mr̥dau
\
Halfverse: cd
hr̥ṣṭe
meḍʰre
stʰite
carjau
śanaiḥ
sroto
-viśuddʰaye
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
sūkṣmāṃ
śalākāṃ
praṇayet
tayā
śuddʰe
anu
-sevani
\
Halfverse: cd
ā
-mehanāntaṃ
netraṃ
ca
niṣ
-kampaṃ
guda
-vat
tataḥ
\\ 75 \\
Halfverse: bV
tayā
śuddʰe
anu
-sevanīm
Verse: 76
Halfverse: ab
pīḍite
'ntar
-gate
snehe
sneha
-vasti
-kramo
hitaḥ
\
Halfverse: cd
vastīn
anena
vidʰinā
dadyāt
trīṃś
caturo
'pi
vā
\\ 76 \\
Halfverse: aV
pīḍite
'nugate
snehe
Verse: 77
Halfverse: ab
anuvāsana
-vac
cʰeṣaṃ
sarvam
evāsya
cintayet
\
Halfverse: cd
strīṇām
ārtava
-kāle
tu
yonir
gr̥hṇāty
apāvr̥teḥ
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
vidadʰīta
tadā
tasmād
an
-r̥tāv
api
cātyaye
\
Halfverse: cd
yoni
-vibʰraṃśa
-śūleṣu
yoni
-vyāpady
asr̥g
-dare
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
netraṃ
daśāṅgulaṃ
mudga
-praveśaṃ
catur
-aṅgulam
\
Halfverse: cd
apatya
-mārge
yojyaṃ
syād
dvy
-aṅgulaṃ
mūtra
-vartmani
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
mūtra
-kr̥ccʰra
-vikāreṣu
bālānāṃ
tv
ekam
aṅgulam
\
Halfverse: cd
prakuñco
madʰyamā
mātrā
bālānāṃ
śuktir
eva
tu
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
uttānāyāḥ
śayānāyāḥ
samyak
saṃkocya
saktʰinī
\
Halfverse: cd
ūrdʰva
-jānvās
tri
-caturān
aho
-rātreṇa
yojayet
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
vastīṃs
tri
-rātram
evaṃ
ca
sneha
-mātrāṃ
vivardʰayan
\
Halfverse: cd
try
-aham
eva
ca
viśramya
praṇidadʰyāt
punas
try
-aham
\\ 82 \\
Halfverse: bV
sneha
-mātrāṃ
vivardʰayet
Verse: 83
Halfverse: ab
pakṣād
vireko
vamite
tataḥ
pakṣān
nirūhaṇam
\
Halfverse: cd
sadyo
nirūḍʰaś
cānvāsyaḥ
sapta
-rātrād
virecitaḥ
\\ 83 \\
Verse: 84
Halfverse: ab
yatʰā
kusumbʰādi
-yutāt
toyād
rāgaṃ
haret
paṭaḥ
\
Halfverse: cd
tatʰā
dravī
-kr̥tād
dehād
vastir
nirharate
malān
\\ 84 \\
Verse: 85
Halfverse: ab
śākʰā
-gatāḥ
koṣṭʰa
-gatāś
ca
rogā
marmordʰva
-sarvāvayavāṅga
-jāś
ca
\
Halfverse: cd
ye
santi
teṣāṃ
na
tu
kaś
-cid
anyo
vāyoḥ
paraṃ
janmani
hetur
asti
\\ 85 \\
Halfverse: cV
ye
santi
teṣāṃ
na
hi
kaś
-cid
anyo
Verse: 86
Halfverse: ab
viṭ
-śleṣma
-pittādi
-maloccayānāṃ
vikṣepa
-saṃhāra
-karaḥ
sa
yasmāt
\
Halfverse: cd
tasyāti
-vr̥ddʰasya
śamāya
nānyad
vaster
vinā
bʰeṣajam
asti
kiñ
-cit
\\ 86 \\
Halfverse: aV
viṭ
-śleṣma
-pittādi
-malācayānāṃ
Halfverse: aV2
viṭ
-śleṣma
-pittādi
-malāśayānāṃ
Halfverse: aV
viṇ
-mūtra
-pittādi
-malāśayānāṃ
Halfverse: bV2
vikṣepa
-saṃhāra
-karo
hi
vāyuḥ
Halfverse: dV
vasteḥ
samaṃ
bʰeṣajam
asti
yasmāt
Verse: 87
Halfverse: ab
tasmāc
cikitsārdʰa
iti
pradiṣṭaḥ
kr̥tsnā
cikitsāpi
ca
vastir
ekaiḥ
\
Halfverse: cd
tatʰā
nijāgantu
-vikāra
-kāri
-raktauṣadʰa
-tvena
sirā
-vyadʰo
'pi
\\ 87 \\
Halfverse: aV
tasmāc
cikitsārdʰam
iti
pradiṣṭaḥ
Halfverse: bV2
kr̥tsnā
cikitsāpi
ca
vastir
eke
Adhyaya: 20
Sūtrastʰāna
20
Verse: 1
Halfverse: ab
ūrdʰva
-jatru
-vikāreṣu
viśeṣān
nasyam
iṣyate
\
Halfverse: cd
nāsā
hi
śiraso
dvāraṃ
tena
tad
vyāpya
hanti
tān
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
virecanaṃ
br̥ṃhaṇaṃ
ca
śamanaṃ
ca
tri
-dʰāpi
tat
\
Halfverse: cd
virecanaṃ
śiraḥ
-śūla
-jāḍya
-syanda
-galāmaye
\\ 2 \\
Halfverse: bV
śamanaṃ
ca
tri
-dʰā
bʰavet
Verse: 2.1+1
Halfverse: ab
marśa
-dʰmānāvapīḍākʰyais
tat
punaḥ
ṣaḍ
-vidʰaṃ
smr̥tam
\\ 2.1+1 \\
Halfverse: aV
marśa
-dʰmānāvapīḍākʰyāt
Verse: 3
Halfverse: ab
śopʰa
-gaṇḍa
-kr̥mi
-grantʰi
-kuṣṭʰāpasmāra
-pīnase
\
Halfverse: cd
br̥ṃhaṇaṃ
vāta
-je
śūle
sūryāvarte
svara
-kṣaye
\\ 3 \\
Verse: 3.1+1
Halfverse: ab
snehena
tīkṣṇaiḥ
siddʰena
kalka
-kvātʰādibʰiś
ca
tat
\\ 3.1+1 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
nāsāsya
-śoṣe
vāk
-saṅge
kr̥ccʰra
-bodʰe
'va
-bāhuke
\
Halfverse: cd
śamanaṃ
nīlikā
-vyaṅga
-keśa
-doṣākṣi
-rājiṣu
\\ 4 \\
Halfverse: dV
-keśa
-doṣākṣi
-rogiṣu
Halfverse: dV2
-keśa
-doṣākṣi
-roga
-jit
Verse: 5
Halfverse: ab
yatʰā
-svaṃ
yaugikaiḥ
snehair
yatʰā
-svaṃ
ca
prasādʰitaiḥ
\
Halfverse: cd
kalka
-kvātʰādibʰiś
cādyaṃ
madʰu
-paṭv
-āsavair
api
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
br̥ṃhaṇaṃ
dʰanva
-māṃsottʰa
-rasāsr̥k
-kʰapurair
api
\
Halfverse: cd
śamanaṃ
yojayet
pūrvaiḥ
kṣīreṇa
salilena
vā
\\ 6 \\
Halfverse: dV
kṣīreṇa
salilena
ca
Halfverse: dV2
kṣīreṇa
ca
jalena
ca
Verse: 7
Halfverse: ab
marśaś
ca
pratimarśaś
ca
dvi
-dʰā
sneho
'tra
mātrayā
\
Halfverse: cd
kalkādyair
avapīḍas
tu
sa
tīkṣṇair
mūrdʰa
-recanaḥ
\\ 7 \\
Halfverse: dV
tīkṣṇair
mūrdʰa
-virecanaḥ
Verse: 8
Halfverse: ab
dʰmānaṃ
virecanaś
cūrṇo
yuñjyāt
taṃ
mukʰa
-vāyunā
\
Halfverse: cd
ṣaḍ
-aṅgula
-dvi
-mukʰayā
nāḍyā
bʰeṣaja
-garbʰayā
\\ 8 \\
Halfverse: aV
dʰmānaṃ
virecanaiś
cūrṇair
Halfverse: dV2
nāḍyā
bʰaiṣajya
-garbʰayā
Verse: 9
Halfverse: ab
sa
hi
bʰūri
-taraṃ
doṣaṃ
cūrṇa
-tvād
apakarṣati
\
Halfverse: cd
pradeśiny
-aṅgulī
-parva
-dvayān
magna
-samuddʰr̥tāt
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
yāvat
pataty
asau
bindur
daśāṣṭau
ṣaṭ
krameṇa
te
\
Halfverse: cd
marśasyotkr̥ṣṭa
-madʰyonā
mātrās
tā
eva
ca
kramāt
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
bindu
-dvayonāḥ
kalkāder
yojayen
na
tu
nāvanam
\
Halfverse: cd
toya
-madya
-gara
-sneha
-pītānāṃ
pātum
iccʰatām
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
bʰukta
-bʰakta
-śiraḥ
-snāta
-snātu
-kāma
-srutāsr̥jām
\
Halfverse: cd
nava
-pīnasa
-vegārta
-sūtikā
-śvāsa
-kāsinām
\\ 12 \\
Halfverse: aV
bʰuktābʰyakta
-śiraḥ
-snāta
-
Verse: 13
Halfverse: ab
śuddʰānāṃ
datta
-vastīnāṃ
tatʰān
-ārtava
-dur
-dine
\
Halfverse: cd
anya
-trātyayikād
vyādʰer
atʰa
nasyaṃ
prayojayet
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
prātaḥ
śleṣmaṇi
madʰyāhne
pitte
sāyan
-niśoś
cale
\
Halfverse: cd
svastʰa
-vr̥tte
tu
pūrvāhṇe
śarat
-kāla
-vasantayoḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
śīte
madʰyan
-dine
grīṣme
sāyaṃ
varṣāsu
sātape
\
Halfverse: cd
vātābʰibʰūte
śirasi
hidʰmāyām
apatānake
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
manyā
-stambʰe
svara
-bʰraṃśe
sāyaṃ
prātar
dine
dine
\
Halfverse: cd
ekāhāntaram
anya
-tra
saptāhaṃ
ca
tad
ācaret
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
snigdʰa
-svinnottamāṅgasya
prāk
-kr̥tāvaśyakasya
ca
\
Halfverse: cd
nivāta
-śayana
-stʰasya
jatrūrdʰvaṃ
svedayet
punaḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
atʰottānarju
-dehasya
pāṇi
-pāde
prasārite
\
Halfverse: cd
kiñ
-cid
-unnata
-pādasya
kiñ
-cin
mūrdʰani
nāmite
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
nāsā
-puṭaṃ
pidʰāyaikaṃ
paryāyeṇa
niṣecayet
\
Halfverse: cd
uṣṇāmbu
-taptaṃ
bʰaiṣajyaṃ
praṇāḍyā
picunātʰa
-vā
\\ 19 \\
Halfverse: dV
praṇālyā
picunātʰa
-vā
Verse: 20
Halfverse: ab
datte
pāda
-tala
-skandʰa
-hasta
-karṇādi
mardayet
\
Halfverse: cd
śanair
uccʰidya
niṣṭʰīvet
pārśvayor
ubʰayos
tataḥ
\\ 20 \\
Halfverse: cV
śanair
uccʰindya
niṣṭʰīvet
Verse: 21
Halfverse: ab
ā
-bʰeṣaja
-kṣayād
evaṃ
dvis
trir
vā
nasyam
ācaret
\
Halfverse: cd
mūrcʰāyāṃ
śīta
-toyena
siñcet
pariharan
śiraḥ
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
snehaṃ
virecanasyānte
dadyād
doṣādy
-apekṣayā
\
Halfverse: cd
nasyānte
vāk
-śataṃ
tiṣṭʰed
uttāno
dʰārayet
tataḥ
\\ 22 \\
Halfverse: aV
snehaṃ
recana
-nasyānte
Verse: 23
Halfverse: ab
dʰūmaṃ
pītvā
kavoṣṇāmbu
-kavaḍān
kaṇṭʰa
-śuddʰaye
\
Halfverse: cd
samyak
-snigdʰe
sukʰoccʰvāsa
-svapna
-bodʰākṣa
-pāṭavam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
rūkṣe
'kṣi
-stabdʰa
-tā
śoṣo
nāsāsye
mūrdʰa
-śūnya
-tā
\
Halfverse: cd
snigdʰe
'ti
kaṇḍū
-guru
-tā
-prasekā
-ruci
-pīnasāḥ
\\ 24 \\
Halfverse: cV
snigdʰe
'ti
kaṇḍūr
guru
-tā
Halfverse: dV2
prasekā
-ruci
-pīnasāḥ
Verse: 25
Halfverse: ab
su
-virikte
'kṣi
-lagʰu
-tā
-vaktra
-svara
-viśuddʰayaḥ
\
Halfverse: cd
dur
-virikte
gadodrekaḥ
kṣāma
-tāti
-virecite
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
pratimarśaḥ
kṣata
-kṣāma
-bāla
-vr̥ddʰa
-sukʰātmasu
\
Halfverse: cd
prayojyo
'
-kāla
-varṣe
'pi
na
tv
iṣṭo
duṣṭa
-pīnase
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
madya
-pīte
'
-bala
-śrotre
kr̥mi
-dūṣita
-mūrdʰani
\
Halfverse: cd
utkr̥ṣṭotkliṣṭa
-doṣe
ca
hīna
-mātra
-tayā
hi
saḥ
\\ 27 \\
Halfverse: dV
hīna
-māna
-tayā
hi
saḥ
Verse: 28
Halfverse: ab
niśāhar
-bʰukta
-vāntāhaḥ
-svapnādʰva
-śrama
-retasām
\
Halfverse: cd
śiro
-'bʰyañjana
-gaṇḍūṣa
-prasrāvāñjana
-varcasām
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
danta
-kāṣṭʰasya
hāsasya
yojyo
'nte
'sau
dvi
-bindukaḥ
\
Halfverse: cd
pañcasu
srotasāṃ
śuddʰiḥ
klama
-nāśas
triṣu
kramāt
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
dr̥g
-balaṃ
pañcasu
tato
danta
-dārḍʰyaṃ
maruc
-cʰamaḥ
\
Halfverse: cd
na
nasyam
ūna
-saptābde
nātītāśīti
-vatsare
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
na
conāṣṭā
-daśe
dʰūmaḥ
kavaḍo
nona
-pañcame
\
Halfverse: cd
na
śuddʰir
ūna
-daśame
na
cātikrānta
-saptatau
\\ 31 \\
Halfverse: bV
kavaḍo
nyūna
-pañcame
Verse: 32
Halfverse: ab
ā
-janma
-maraṇaṃ
śastaḥ
pratimarśas
tu
vasti
-vat
\
Halfverse: cd
marśa
-vac
ca
guṇān
kuryāt
sa
hi
nityopasevanāt
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
na
cātra
yantraṇā
nāpi
vyāpadbʰyo
marśa
-vad
bʰayam
\
Halfverse: cd
tailam
eva
ca
nasyārtʰe
nityābʰyāsena
śasyate
\\ 33 \\
Halfverse: cV
tailam
eva
ca
nasyārtʰaṃ
Verse: 34
Halfverse: ab
śirasaḥ
śleṣma
-dʰāma
-tvāt
snehāḥ
svastʰasya
netare
\
Halfverse: cd
āśu
-kr̥c
-cira
-kāri
-tvaṃ
guṇotkarṣāpakr̥ṣṭa
-tā
\\ 34 \\
Halfverse: dV
guṇotkr̥ṣṭāpakr̥ṣṭa
-tā
Halfverse: dV2
guṇotkr̥ṣṭāpakarṣa
-tā
Halfverse: dV3
guṇotkarṣāpakarṣa
-tā
Verse: 35
Halfverse: ab
marśe
ca
pratimarśe
ca
viśeṣo
na
bʰaved
yadi
\
Halfverse: cd
ko
marśaṃ
sa
-parīhāraṃ
sāpadaṃ
ca
bʰajet
tataḥ
\\ 35 \\
Halfverse: dV
sāpadaṃ
ca
vadet
tataḥ
Verse: 36
Halfverse: ab
accʰa
-pāna
-vicārākʰyau
kuṭī
-vātātapa
-stʰitī
\
Halfverse: cd
anvāsa
-mātrā
-vastī
ca
tad
-vad
eva
vinirdiśet
\\ 36 \\
Halfverse: dV
tad
-vad
eva
ca
nirdiśet
Verse: 36+1
Halfverse: ab
paṭola
-mudga
-vārtāka
-hrasvamūlaka
-jāṅgalaiḥ
\
Halfverse: cd
rasaiḥ
śāli
-yavān
adyān
nasya
-karmaṇi
ṣaḍ
-vidʰe
\\ 36+1 \\
Verse: 36+2
Halfverse: ab
uccair
-bʰāṣaṇam
āyāsam
a
-jīrṇā
-sātmya
-bʰojanam
\
Halfverse: cd
datta
-nasyo
naraḥ
krodʰaṃ
yānādīṃś
ca
vivarjayet
\\ 36+2 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
jīvantī
-jala
-devadāru
-jalada
-tvak
-sevya
-gopī
-himaṃ
\\
37a
\\
Halfverse: cd
dārvī
-tvaṅ
-madʰuka
-plavāguru
-varī
-puṇḍrāhva
-bilvotpalam
\\
37b
\\
Halfverse: c
dʰāvanyau
surabʰiṃ
stʰire
kr̥miharaṃ
pattraṃ
truṭīṃ
reṇukāṃ
\\
37c
\\
Halfverse: d
kiñjalkaṃ
kamalād
balāṃ
śata
-guṇe
divye
'mbʰasi
kvātʰayet
\\
37d
\\
Verse: 38
Halfverse: ab
tailād
rasaṃ
daśa
-guṇaṃ
pariśeṣya
tena
tailaṃ
paceta
salilena
daśaiva
vārān
\
Halfverse: cd
pāke
kṣipec
ca
daśame
samam
āja
-dugdʰaṃ
nasyaṃ
mahā
-guṇam
uśanty
aṇu
-tailam
etat
\\ 38 \\
Halfverse: bV
tailaṃ
pacec
ca
salilena
daśaiva
vārān
Verse: 39
Halfverse: ab
gʰanonnata
-prasanna
-tvak
-skandʰa
-grīvāsya
-vakṣasaḥ
\
Halfverse: cd
dr̥ḍʰendriyāsta
-palitā
bʰaveyur
nasya
-śīlinaḥ
\\ 39 \\
Halfverse: cV
dr̥ḍʰendriyās
tv
a
-palitā
Adhyaya: 21
Sūtrastʰāna
21
Verse: 1
Halfverse: ab
jatrūrdʰva
-kapʰa
-vātottʰa
-vikārāṇām
a
-janmane
\
Halfverse: cd
uccʰedāya
ca
jātānāṃ
pibed
dʰūmaṃ
sadātma
-vān
\\ 1 \\
Halfverse: aV
jatrūrdʰvaṃ
kapʰa
-vātottʰa
-
Verse: 2
Halfverse: ab
snigdʰo
madʰyaḥ
sa
tīkṣṇaś
ca
vāte
vāta
-kapʰe
kapʰe
\
Halfverse: cd
yojyo
na
rakta
-pittārti
-viriktodara
-mehiṣu
\\ 2 \\
Halfverse: cV
yojyo
na
pitta
-raktārta
-
Halfverse: cV2
yojyo
na
pitta
-raktārti
-
Verse: 3
Halfverse: ab
timirordʰvānilādʰmāna
-rohiṇī
-datta
-vastiṣu
\
Halfverse: cd
matsya
-madya
-dadʰi
-kṣīra
-kṣaudra
-sneha
-viṣāśiṣu
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
śirasy
abʰihate
pāṇḍu
-roge
jāgarite
niśi
\
Halfverse: cd
rakta
-pittāndʰya
-bādʰirya
-tr̥ṇ
-mūrcʰā
-mada
-moha
-kr̥t
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
dʰūmo
'
-kāle
'ti
-pīto
vā
tatra
śīto
vidʰir
hitaḥ
\
Halfverse: cd
kṣuta
-jr̥mbʰita
-viṇ
-mūtra
-strī
-sevā
-śastra
-karmaṇām
\\ 5 \\
Halfverse: dV
-strī
-sevā
-śastra
-karmiṇām
Verse: 6
Halfverse: ab
hāsasya
danta
-kāṣṭʰasya
dʰūmam
ante
piben
mr̥dum
\
Halfverse: cd
kāleṣv
eṣu
niśāhāra
-nāvanānte
ca
madʰyamam
\\ 6 \\
Halfverse: aV
hāsyasya
danta
-kāṣṭʰasya
Verse: 7
Halfverse: ab
nidrā
-nasyāñjana
-snāna
-ccʰarditānte
virecanam
\
Halfverse: cd
vasti
-netra
-sama
-dravyaṃ
tri
-kośaṃ
kārayed
r̥ju
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
mūlāgre
'ṅguṣṭʰa
-kolāstʰi
-praveśaṃ
dʰūma
-netrakam
\
Halfverse: cd
tīkṣṇa
-snehana
-madʰyeṣu
trīṇi
catvāri
pañca
ca
\\ 8 \\
Halfverse: aV
mūle
'gre
'ṅguṣṭʰa
-kolāstʰi
-
Verse: 9
Halfverse: ab
aṅgulānāṃ
kramāt
pātuḥ
pramāṇenāṣṭakāni
tat
\
Halfverse: cd
r̥jūpaviṣṭas
tac
-cetā
vivr̥tāsyas
tri
-paryayam
\\ 9 \\
Halfverse: cV
r̥jūpaviṣṭas
tac
-citto
Verse: 10
Halfverse: ab
pidʰāya
ccʰidram
ekaikaṃ
dʰūmaṃ
nāsikayā
pibet
\
Halfverse: cd
prāk
piben
nāsayotkliṣṭe
doṣe
gʰrāṇa
-śiro
-gate
\\ 10 \\
Halfverse: dV
doṣe
nāsā
-śiro
-gate
Verse: 11
Halfverse: ab
utkleśanārtʰaṃ
vaktreṇa
viparītaṃ
tu
kaṇṭʰa
-ge
\
Halfverse: cd
mukʰenaivodvamed
dʰūmaṃ
nāsayā
dr̥g
-vigʰāta
-kr̥t
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
ākṣepa
-mokṣaiḥ
pātavyo
dʰūmas
tu
tris
tribʰis
tribʰiḥ
\
Halfverse: cd
ahnaḥ
pibet
sakr̥t
snigdʰaṃ
dvir
madʰyaṃ
śodʰanaṃ
param
\\ 12 \\
Halfverse: bV
dʰūmas
trīṃs
trīṃs
tribʰis
tribʰiḥ
Verse: 13
Halfverse: ab
triś
catur
vā
mr̥dau
tatra
dravyāṇy
aguru
guggulu
\
Halfverse: cd
musta
-stʰauṇeya
-śaileya
-naladośīra
-vālakam
\\ 13 \\
Halfverse: aV
triś
catur
vā
mr̥dos
tatra
Verse: 14
Halfverse: ab
varāṅga
-kauntī
-madʰuka
-bilva
-majjailavālukam
\
Halfverse: cd
śrīveṣṭakaṃ
sarja
-raso
dʰyāmakaṃ
madanaṃ
plavam
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
śallakī
kuṅkumaṃ
māṣā
yavāḥ
kundurukas
tilāḥ
\
Halfverse: cd
snehaḥ
pʰalānāṃ
sārāṇāṃ
medo
majjā
vasā
gʰr̥tam
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
śamane
śallakī
lākṣā
pr̥tʰvīkā
kamalotpalam
\
Halfverse: cd
nyagrodʰodumbarāśvattʰa
-plakṣa
-lodʰra
-tvacaḥ
sitā
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
yaṣṭīmadʰu
suvarṇatvak
padmakaṃ
raktayaṣṭikā
\
Halfverse: cd
gandʰāś
cā
-kuṣṭʰa
-tagarās
tīkṣṇe
jyotiṣmatī
niśā
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
daśa
-mūla
-manohvālaṃ
lākṣā
śvetā
pʰala
-trayam
\
Halfverse: cd
gandʰa
-dravyāṇi
tīkṣṇāni
gaṇo
mūrdʰa
-virecanaḥ
\\ 18 \\
Halfverse: aV
daśa
-mūla
-manohvāla
-
Halfverse: bV2
-lākṣā
śvetā
pʰala
-trayam
Verse: 19
Halfverse: ab
jale
stʰitām
aho
-rātram
iṣīkāṃ
dvā
-daśāṅgulām
\
Halfverse: cd
piṣṭair
dʰūmauṣadʰair
evaṃ
pañca
-kr̥tvaḥ
pralepayet
\\ 19 \\
Halfverse: cV
piṣṭair
dʰūmauṣadʰair
eva
Verse: 20
Halfverse: ab
vartir
aṅguṣṭʰaka
-stʰūlā
yava
-madʰyā
yatʰā
bʰavet
\
Halfverse: cd
cʰāyā
-śuṣkāṃ
vi
-garbʰāṃ
tāṃ
snehābʰyaktāṃ
yatʰā
-yatʰam
\\ 20 \\
Halfverse: aV
vartir
aṅguṣṭʰa
-vat
stʰūlā
Verse: 21
Halfverse: ab
dʰūma
-netrārpitāṃ
pātum
agni
-pluṣṭāṃ
prayojayet
\
Halfverse: cd
śarāva
-saṃpuṭa
-ccʰidre
nāḍīṃ
nyasya
daśāṅgulām
\\ 21 \\
Verse: 21x
Halfverse: ab
aṣṭāṅgulāṃ
vā
vaktreṇa
kāsa
-vān
dʰūmam
āpibet
\\
21xab
\\
Verse: 22x
Halfverse: ab
kāsaḥ
śvāsaḥ
pīnaso
vi
-svara
-tvaṃ
pūtir
gandʰaḥ
pāṇḍu
-tā
keśa
-doṣaḥ
\
Halfverse: cd
karṇāsyākṣi
-srāva
-kaṇḍv
-arti
-jāḍyaṃ
tandrā
hidʰmā
dʰūma
-paṃ
na
spr̥śanti
\\
22x
\\
Verse: 22x+1
Halfverse: ab
hr̥t
-kaṇṭʰendriya
-saṃśuddʰir
lāgʰavaṃ
śirasaḥ
śamaḥ
\
Halfverse: cd
yatʰeritānāṃ
doṣāṇāṃ
samyak
-pītasya
lakṣaṇam
\\
22x+1
\\
Adhyaya: 22
Sūtrastʰāna
22
Verse: 1
Halfverse: ab
catuḥ
-prakāro
gaṇḍūṣaḥ
snigdʰaḥ
śamana
-śodʰanau
\
Halfverse: cd
ropaṇaś
ca
trayas
tatra
triṣu
yojyāś
calādiṣu
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
antyo
vraṇa
-gʰnaḥ
snigdʰo
'tra
svādv
-amla
-paṭu
-sādʰitaiḥ
\
Halfverse: cd
snehaiḥ
saṃśamanas
tikta
-kaṣāya
-madʰurauṣadʰaiḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
śodʰanas
tikta
-kaṭv
-amla
-paṭūṣṇai
ropaṇaḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
kaṣāya
-tiktakais
tatra
snehaḥ
kṣīraṃ
madʰūdakam
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
śuktaṃ
madyaṃ
raso
mūtraṃ
dʰānyāmlaṃ
ca
yatʰā
-yatʰam
\
Halfverse: cd
kalkair
yuktaṃ
vipakvaṃ
vā
yatʰā
-sparśaṃ
prayojayet
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
danta
-harṣe
danta
-cāle
mukʰa
-roge
ca
vātike
\
Halfverse: cd
sukʰoṣṇam
atʰa
-vā
śītaṃ
tila
-kalkodakaṃ
hitam
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
gaṇḍūṣa
-dʰāraṇe
nityaṃ
tailaṃ
māṃsa
-raso
'tʰa
-vā
\
Halfverse: cd
ūṣā
-dāhānvite
pāke
kṣate
cāgantu
-saṃbʰave
\\ 6 \\
Halfverse: dV
kṣate
vāgantu
-saṃbʰave
Verse: 7
Halfverse: ab
viṣe
kṣārāgni
-dagdʰe
ca
sarpir
dʰāryaṃ
payo
'tʰa
-vā
\
Halfverse: cd
vaiśadyaṃ
janayaty
āśu
saṃdadʰāti
mukʰe
vraṇān
\\ 7 \\
Halfverse: aV
viṣa
-kṣārāgni
-dagdʰe
ca
Halfverse: cV2
vaiśadyaṃ
janayaty
āsye
Halfverse: dV3
saṃdadʰāti
mukʰa
-vraṇān
Verse: 8
Halfverse: ab
dāha
-tr̥ṣṇā
-praśamanaṃ
madʰu
-gaṇḍūṣa
-dʰāraṇam
\
Halfverse: cd
dʰānyāmlam
āsya
-vairasya
-mala
-daurgandʰya
-nāśanam
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
tad
evā
-lavaṇaṃ
śītaṃ
mukʰa
-śoṣa
-haraṃ
param
\
Halfverse: cd
āśu
kṣārāmbu
-gaṇḍūṣo
bʰinatti
śleṣmaṇaś
cayam
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
sukʰoṣṇodaka
-gaṇḍūṣair
jāyate
vaktra
-lāgʰavam
\
Halfverse: cd
nivāte
sātape
svinna
-mr̥dita
-skandʰa
-kandʰaraḥ
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
gaṇḍūṣam
a
-piban
kiñ
-cid
-unnatāsyo
vidʰārayet
\
Halfverse: cd
kapʰa
-pūrṇāsya
-tā
yāvat
sravad
-gʰrāṇākṣa
-tātʰa
-vā
\\ 11 \\
Verse: 11x
Halfverse: ab
a
-saṃcāryo
mukʰe
pūrṇe
gaṇḍūṣaḥ
kavaḍo
'nya
-tʰā
\\
11xab
\\
Halfverse: aV
a
-saṃcāryo
mukʰe
'
-pūrṇe
Verse: 12
Halfverse: ab
manyā
-śiraḥ
-karṇa
-mukʰākṣi
-rogāḥ
praseka
-kaṇṭʰāmaya
-vaktra
-śoṣāḥ
\
Halfverse: cd
hr̥l
-lāsa
-tandrā
-ruci
-pīnasāś
ca
sādʰyā
viśeṣāt
kavaḍa
-graheṇa
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
kalko
rasa
-kriyā
cūrṇas
tri
-vidʰaṃ
pratisāraṇam
\\
13ab
\\
Halfverse: aV
kalko
rasa
-kriyā
cūrṇaṃ
Verse: 14
Halfverse: ab
yuñjyāt
tat
kapʰa
-rogeṣu
gaṇḍūṣa
-vihitauṣadʰaiḥ
\
Halfverse: cd
mukʰālepas
tri
-dʰā
doṣa
-viṣa
-hā
varṇa
-kr̥c
ca
saḥ
\\ 14 \\
Halfverse: cV
mukʰa
-lepas
tri
-dʰā
doṣa
-
Verse: 14.1+1
Halfverse: ab
vyādʰer
apacayaḥ
puṣṭir
vaiśadyaṃ
vaktra
-lāgʰavam
\
Halfverse: cd
indriyāṇāṃ
prasādaś
ca
kavaḍe
śuddʰi
-lakṣaṇam
\\ 14.1+1 \\
Verse: 14.1+2
Halfverse: ab
hīnāj
jāḍya
-kapʰotkleśāv
a
-rasa
-jñānam
eva
ca
\
Halfverse: cd
ati
-yogān
mukʰe
pākaḥ
śoṣa
-tr̥ṣṇā
-ruci
-klamaḥ
\\ 14.1+2 \\
Halfverse: aV
hīnād
dʰmāna
-kapʰotleśāv
Verse: 15
Halfverse: ab
uṣṇo
vāta
-kapʰe
śastaḥ
śeṣeṣv
aty
-artʰa
-śītalaḥ
\
Halfverse: cd
tri
-pramāṇaś
catur
-bʰāga
-tri
-bʰāgārdʰāṅgulonnatiḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
a
-śuṣkasya
stʰitis
tasya
śuṣko
dūṣayati
ccʰavim
\
Halfverse: cd
tam
ārdrayitvāpanayet
tad
-ante
'bʰyaṅgam
ācaret
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
vivarjayed
divā
-svapna
-bʰāṣyāgny
-ātapa
-śuk
-krudʰaḥ
\
Halfverse: cd
na
yojyaḥ
pīnase
'
-jīrṇe
datta
-nasye
hanu
-grahe
\\ 17 \\
Halfverse: dV
datte
nasye
hanu
-grahe
Verse: 18
Halfverse: ab
a
-rocake
jāgarite
sa
tu
hanti
su
-yojitaḥ
\
Halfverse: cd
a
-kāla
-palita
-vyaṅga
-valī
-timira
-nīlikāḥ
\\ 18 \\
Halfverse: bV
sa
ca
hanti
su
-yojitaḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
kola
-majjā
vr̥ṣān
mūlaṃ
śābaraṃ
gaura
-sarṣapāḥ
\
Halfverse: cd
siṃhī
-mūlaṃ
tilāḥ
kr̥ṣṇā
dārvī
-tvaṅ
nis
-tuṣā
yavāḥ
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
darbʰa
-mūla
-himośīra
-śirīṣa
-miśi
-taṇḍulāḥ
\
Halfverse: cd
kumudotpala
-kalhāra
-dūrvā
-madʰuka
-candanam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
kālīyaka
-tilośīra
-māṃsī
-tagara
-padmakam
\
Halfverse: cd
tālīśa
-gundrā
-puṇḍrāhva
-yaṣṭī
-kāśa
-natāguru
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
ity
ardʰārdʰoditā
lepā
hemantādiṣu
ṣaṭ
smr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
-mukʰālepana
-śīlānāṃ
dr̥ḍʰaṃ
bʰavati
darśanam
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
vadanaṃ
cā
-parimlānaṃ
ślakṣṇaṃ
tāmarasopamam
\
Halfverse: cd
abʰyaṅga
-seka
-picavo
vastiś
ceti
catur
-vidʰam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
mūrdʰa
-tailaṃ
bahu
-guṇaṃ
tad
vidyād
uttarottaram
\
Halfverse: cd
tatrābʰyaṅgaḥ
prayoktavyo
raukṣya
-kaṇḍū
-malādiṣu
\\ 24 \\
Halfverse: dV
rūkṣa
-kaṇḍū
-malādiṣu
Verse: 25
Halfverse: ab
arūṃṣikā
-śiras
-toda
-dāha
-pāka
-vraṇeṣu
tu
\
Halfverse: cd
pariṣekaḥ
picuḥ
keśa
-śāta
-spʰuṭana
-dʰūpane
\\ 25 \\
Halfverse: bV
-dāha
-pāka
-vraṇeṣu
ca
Verse: 26
Halfverse: ab
netra
-stambʰe
ca
vastis
tu
prasupty
-ardita
-jāgare
\
Halfverse: cd
nāsāsya
-śoṣe
timire
śiro
-roge
ca
dāruṇe
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
vidʰis
tasya
niṣaṇṇasya
pīṭʰe
jānu
-same
mr̥dau
\
Halfverse: cd
śuddʰākta
-svinna
-dehasya
dinānte
gavya
-māhiṣam
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
dvā
-daśāṅgula
-vistīrṇaṃ
carma
-paṭṭaṃ
śiraḥ
-samam
\
Halfverse: cd
ā
-karṇa
-bandʰana
-stʰānaṃ
lalāṭe
vastra
-veṣṭite
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
caila
-veṇikayā
baddʰvā
māṣa
-kalkena
lepayet
\
Halfverse: cd
tato
yatʰā
-vyādʰi
śr̥taṃ
snehaṃ
koṣṇaṃ
niṣecayet
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
ūrdʰvaṃ
keśa
-bʰuvo
yāvad
aṅgulaṃ
dʰārayec
ca
tam
\
Halfverse: cd
ā
-vaktra
-nāsikotkledād
daśāṣṭau
ṣaṭ
calādiṣu
\\ 30 \\
Halfverse: cV
ā
-vaktra
-nāsikā
-kledād
Verse: 31
Halfverse: ab
mātrā
-sahasrāṇy
a
-ruje
tv
ekaṃ
skandʰādi
mardayet
\
Halfverse: cd
mukta
-snehasya
paramaṃ
saptāhaṃ
tasya
sevanam
\\ 31 \\
Halfverse: dV
saptāhaṃ
tasya
secanam
Verse: 32
Halfverse: ab
dʰārayet
pūraṇaṃ
karṇe
karṇa
-mūlaṃ
vimardayan
\
Halfverse: cd
rujaḥ
syān
mārdavaṃ
yāvan
mātrā
-śatam
a
-vedane
\\ 32 \\
Halfverse: bV
karṇa
-mūlaṃ
vimardayet
Verse: 33
Halfverse: ab
yāvat
paryeti
hastāgraṃ
dakṣiṇaṃ
jānu
-maṇḍalam
\
Halfverse: cd
nimeṣonmeṣa
-kālena
samaṃ
mātrā
tu
sā
smr̥tā
\\ 33 \\
Halfverse: cV
nimeṣonmeṣa
-mātreṇa
Verse: 34
Halfverse: ab
kaca
-sadana
-sita
-tva
-piñjara
-tvaṃ
paripʰuṭanaṃ
śirasaḥ
samīra
-rogān
\
Halfverse: cd
jayati
janayatīndriya
-prasādaṃ
svara
-hanu
-mūrdʰa
-balaṃ
ca
mūrdʰa
-tailam
\\ 34 \\
Halfverse: aV
kaca
-śadana
-sita
-tva
-piñjara
-tvaṃ
Halfverse: aV2
kaca
-śadana
-sita
-tva
-piñjara
-tva
-
Halfverse: aV
kaca
-sadana
-sita
-tva
-piñjara
-tva
-
Adhyaya: 23
Sūtrastʰāna
23
Verse: 1
Halfverse: ab
sarveṣām
akṣi
-rogāṇām
ādāv
āścyotanaṃ
hitam
\
Halfverse: cd
ruk
-toda
-kaṇḍu
-gʰarṣāśru
-dāha
-rāga
-nibarhaṇam
\\ 1 \\
Halfverse: dV
-dāha
-roga
-nibarhaṇam
Verse: 2
Halfverse: ab
uṣṇaṃ
vāte
kapʰe
koṣṇaṃ
tac
cʰītaṃ
rakta
-pittayoḥ
\
Halfverse: cd
nivāta
-stʰasya
vāmena
pāṇinonmīlya
locanam
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
śuktau
pralambayānyena
picu
-vartyā
kanīnike
\
Halfverse: cd
daśa
dvā
-daśa
vā
bindūn
dvy
-aṅgulād
avasecayet
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
tataḥ
pramr̥jya
mr̥dunā
cailena
kapʰa
-vātayoḥ
\
Halfverse: cd
anyena
koṣṇa
-pānīya
-plutena
svedayen
mr̥du
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
aty
-uṣṇa
-tīkṣṇaṃ
rug
-rāga
-dr̥ṅ
-nāśāyākṣi
-secanam
\
Halfverse: cd
ati
-śītaṃ
tu
kurute
nistoda
-stambʰa
-vedanāḥ
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
kaṣāya
-vartma
-tāṃ
gʰarṣaṃ
kr̥ccʰrād
unmeṣaṇaṃ
bahu
\
Halfverse: cd
vikāra
-vr̥ddʰim
aty
-alpaṃ
saṃrambʰam
a
-parisrutam
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
gatvā
saṃdʰi
-śiro
-gʰrāṇa
-mukʰa
-srotāṃsi
bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
ūrdʰva
-gān
nayane
nyastam
apavartayate
malān
\\ 7 \\
Halfverse: aV
gatvā
saṃdʰi
-sirā
-gʰrāṇa
-
Verse: 8
Halfverse: ab
atʰāñjanaṃ
śuddʰa
-tanor
netra
-mātrāśraye
male
\
Halfverse: cd
pakva
-liṅge
'lpa
-śopʰāti
-kaṇḍū
-paiccʰilya
-lakṣite
\\ 8 \\
Halfverse: cV
pakva
-liṅge
'lpa
-śopʰārti
-
Verse: 9
Halfverse: ab
manda
-gʰarṣāśru
-rāge
'kṣṇi
prayojyaṃ
gʰana
-dūṣike
\
Halfverse: cd
ārte
pitta
-kapʰāsr̥gbʰir
mārutena
viśeṣataḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
lekʰanaṃ
ropaṇaṃ
dr̥ṣṭi
-prasādanam
iti
tri
-dʰā
\
Halfverse: cd
añjanaṃ
lekʰanaṃ
tatra
kaṣāyāmla
-paṭūṣaṇaiḥ
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
ropaṇaṃ
tiktakair
dravyaiḥ
svādu
-śītaiḥ
prasādanam
\
Halfverse: cd
tīkṣṇāñjanābʰisaṃtapte
nayane
tat
prasādanam
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
prayujyamānaṃ
labʰate
pratyañjana
-samāhvayam
\
Halfverse: cd
daśāṅgulā
tanur
madʰye
śalākā
mukulānanā
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
praśastā
lekʰane
tāmrī
ropaṇe
kāla
-loha
-jā
\
Halfverse: cd
aṅgulī
ca
suvarṇottʰā
rūpya
-jā
ca
prasādane
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
piṇḍo
rasa
-kriyā
cūrṇas
tri
-dʰaivāñjana
-kalpanā
\
Halfverse: cd
gurau
madʰye
lagʰau
doṣe
tāṃ
krameṇa
prayojayet
\\ 14 \\
Halfverse: cV
guru
-madʰya
-lagʰau
doṣe
Halfverse: dV2
tāḥ
krameṇa
prayojayet
Verse: 14+1
Halfverse: ab
piṇḍasya
tīkṣṇa
-dravyasya
mr̥du
-dravya
-kr̥tasya
ca
\
Halfverse: cd
hareṇu
-mātraṃ
dvi
-guṇaṃ
pramāṇaṃ
katʰayanty
api
\\ 14+1 \\
Verse: 14+2
Halfverse: ab
rasa
-kriyāyām
apy
evaṃ
viḍaṅga
-pʰala
-mātrakam
\
Halfverse: cd
śalākāṃ
dvi
-guṇāṃ
tīkṣṇe
cūrṇe
ca
tri
-guṇāṃ
mr̥dau
\\ 14+2 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
hareṇu
-mātrā
piṇḍasya
vella
-mātrā
rasa
-kriyā
\
Halfverse: cd
tīkṣṇasya
dvi
-guṇaṃ
tasya
mr̥dunaś
cūrṇitasya
ca
\\ 15 \\
Halfverse: aV
piṇḍo
hareṇu
-mātras
tu
Halfverse: aV2
hareṇu
-mātraṃ
piṇḍasya
Halfverse: aV3
hareṇu
-mātraḥ
piṇḍas
tu
Halfverse: bV
valla
-mātrā
rasa
-kriyā
Halfverse: dV2
mr̥doś
cūrṇāñjanasya
ca
Verse: 16
Halfverse: ab
dve
śalāke
tu
tīkṣṇasya
tisras
tad
-itarasya
ca
\
Halfverse: cd
niśi
svapne
na
madʰyāhne
mlāne
noṣṇa
-gabʰastibʰiḥ
\\ 16 \\
Halfverse: bV
tisraḥ
syur
itarasya
ca
Halfverse: cV2
niśi
svapnena
madʰyāhne
Halfverse: dV3
pānānnoṣṇa
-gabʰastibʰiḥ
Verse: 17
Halfverse: ab
akṣi
-rogāya
doṣāḥ
syur
vardʰitotpīḍita
-drutāḥ
\
Halfverse: cd
prātaḥ
sāyaṃ
ca
tac
-cʰāntyai
vy
-abʰre
'rke
'to
'ñjayet
sadā
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
vadanty
anye
tu
na
divā
prayojyaṃ
tīkṣṇam
añjanam
\
Halfverse: cd
vireka
-dur
-balaṃ
cakṣur
ādityaṃ
prāpya
sīdati
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
svapnena
rātrau
kālasya
saumya
-tvena
ca
tarpitā
\
Halfverse: cd
śīta
-sātmyā
dr̥g
āgneyī
stʰira
-tāṃ
labʰate
punaḥ
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
aty
-udrikte
balāse
tu
lekʰanīye
'tʰa
-vā
gade
\
Halfverse: cd
kāmam
ahny
api
nāty
-uṣṇe
tīkṣṇam
akṣṇi
prayojayet
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
aśmano
janma
lohasya
tata
eva
ca
tīkṣṇa
-tā
\
Halfverse: cd
upagʰāto
'pi
tenaiva
tatʰā
netrasya
tejasaḥ
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
na
rātrāv
api
śīte
'ti
netre
tīkṣṇāñjanaṃ
hitam
\
Halfverse: cd
doṣam
a
-srāvayet
stabdʰaṃ
kaṇḍū
-jāḍyādi
-kāri
tat
\\ 22 \\
Halfverse: cV
doṣam
a
-srāvayat
stabdʰaṃ
Halfverse: cV2
doṣam
a
-srāvayat
stambʰa
-
Halfverse: cV
doṣaṃ
na
srāvayet
stambʰa
-
Halfverse: dV2
-kaṇḍū
-jāḍyādi
-kāri
tat
Verse: 23
Halfverse: ab
nāñjayed
bʰīta
-vamita
-viriktāśita
-vegite
\
Halfverse: cd
kruddʰa
-jvarita
-tāntākṣi
-śiro
-ruk
-śoka
-jāgare
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
a
-dr̥ṣṭe
'rke
śiraḥ
-snāte
pītayor
dʰūma
-madyayoḥ
\
Halfverse: cd
a
-jīrṇe
'gny
-arka
-saṃtapte
divā
-supte
pipāsite
\\ 24 \\
Halfverse: dV
divā
-svapne
pipāsite
Verse: 25
Halfverse: ab
ati
-tīkṣṇa
-mr̥du
-stoka
-bahv
-accʰa
-gʰana
-karkaśam
\
Halfverse: cd
aty
-artʰa
-śītalaṃ
taptam
añjanaṃ
nāvacārayet
\\ 25 \\
Halfverse: cV
aty
-artʰaṃ
śītalaṃ
taptam
Verse: 26
Halfverse: ab
atʰānumīlayan
dr̥ṣṭim
antaḥ
saṃcārayec
cʰanaiḥ
\
Halfverse: cd
añjite
vartmanī
kiñ
-cic
cālayec
caivam
añjanam
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
tīkṣṇaṃ
vyāpnoti
sahasā
na
conmeṣa
-nimeṣaṇam
\
Halfverse: cd
niṣpīḍanaṃ
ca
vartmabʰyāṃ
kṣālanaṃ
vā
samācaret
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
apetauṣadʰa
-saṃrambʰaṃ
nirvr̥taṃ
nayanaṃ
yadā
\
Halfverse: cd
vyādʰi
-doṣartu
-yogyābʰir
adbʰiḥ
prakṣālayet
tadā
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
dakṣiṇāṅguṣṭʰakenākṣi
tato
vāmaṃ
sa
-vāsasā
\
Halfverse: cd
ūrdʰva
-vartmani
saṃgr̥hya
śodʰyaṃ
vāmena
cetarat
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
vartma
-prāpto
'ñjanād
doṣo
rogān
kuryād
ato
'nya
-tʰā
\
Halfverse: cd
kaṇḍū
-jāḍye
'ñjanaṃ
tīkṣṇaṃ
dʰūmaṃ
vā
yojayet
punaḥ
\\ 30 \\
Halfverse: aV
vartma
-prāptāñjanād
doṣo
Halfverse: bV2
rogān
kuryāt
tato
'nya
-tʰā
Verse: 30x
Halfverse: ab
tīkṣṇāñjanābʰitapte
tu
cūrṇaṃ
pratyañjanaṃ
himam
\\
30xab
\\
Halfverse: aV
tīkṣṇāñjanāti
-tapte
tu
Halfverse: aV2
tīkṣṇāñjanāti
-yoge
tu
Halfverse: bV3
cūrṇaṃ
pratyañjanaṃ
hitam
Adhyaya: 24
Sūtrastʰāna
24
Verse: 1
Halfverse: ab
nayane
tāmyati
stabdʰe
śuṣke
rūkṣe
'bʰigʰātite
\
Halfverse: cd
vāta
-pittāture
jihme
śīrṇa
-pakṣmāvilekṣaṇe
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
kr̥ccʰronmīla
-sirā
-harṣa
-sirotpāta
-tamo
-'rjunaiḥ
\
Halfverse: cd
syanda
-mantʰānyato
-vāta
-vāta
-paryāya
-śukrakaiḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
āture
śānta
-rāgāśru
-śūla
-saṃrambʰa
-dūṣike
\
Halfverse: cd
nivāte
tarpaṇaṃ
yojyaṃ
śuddʰayor
mūrdʰa
-kāyayoḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
kāle
sādʰāraṇe
prātaḥ
sāyaṃ
vottāna
-śāyinaḥ
\
Halfverse: cd
yava
-māṣa
-mayīṃ
pālīṃ
netra
-kośād
bahiḥ
samām
\\ 4 \\
Halfverse: bV
sāyaṃ
cottāna
-śāyinaḥ
Verse: 5
Halfverse: ab
dvy
-aṅguloccāṃ
dr̥ḍʰāṃ
kr̥tvā
yatʰā
-svaṃ
siddʰam
āvapet
\
Halfverse: cd
sarpir
nimīlite
netre
taptāmbu
-pravilāyitam
\\ 5 \\
Halfverse: dV
taptāmbu
-pravilāpitam
Verse: 6
Halfverse: ab
naktāndʰya
-vāta
-timira
-kr̥ccʰra
-bodʰādike
vasām
\
Halfverse: cd
ā
-pakṣmāgrād
atʰonmeṣaṃ
śanakais
tasya
kurvataḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
mātrā
vigaṇayet
tatra
vartma
-saṃdʰi
-sitāsite
\
Halfverse: cd
dr̥ṣṭau
ca
krama
-śo
vyādʰau
śataṃ
trīṇi
ca
pañca
ca
\\ 7 \\
Halfverse: aV
mātrāṃ
vigaṇayet
tatra
Verse: 8
Halfverse: ab
śatāni
sapta
cāṣṭau
ca
daśa
mantʰe
daśānile
\
Halfverse: cd
pitte
ṣaṭ
svastʰa
-vr̥tte
ca
balāse
pañca
dʰārayet
\\ 8 \\
Halfverse: bV
daśa
mantʰe
'nile
daśa
Verse: 9
Halfverse: ab
kr̥tvāpāṅge
tato
dvāraṃ
snehaṃ
pātre
nigālayet
\
Halfverse: cd
pibec
ca
dʰūmaṃ
nekṣeta
vyoma
rūpaṃ
ca
bʰāsvaram
\\ 9 \\
Halfverse: dV
vyoma
rūpaṃ
ca
bʰās
-karam
Verse: 10
Halfverse: ab
ittʰaṃ
prati
-dinaṃ
vāyau
pitte
tv
ekāntaraṃ
kapʰe
\
Halfverse: cd
svastʰe
tu
dvy
-antaraṃ
dadyād
ā
-tr̥pter
iti
yojayet
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
prakāśa
-kṣama
-tā
svāstʰyaṃ
viśadaṃ
lagʰu
locanam
\
Halfverse: cd
tr̥pte
viparyayo
'
-tr̥pte
'ti
-tr̥pte
śleṣma
-jā
rujaḥ
\\ 11 \\
Halfverse: dV
tr̥pte
'ti
śleṣma
-jā
rujaḥ
Verse: 12
Halfverse: ab
sneha
-pītā
tanur
iva
klāntā
dr̥ṣṭir
hi
sīdati
\
Halfverse: cd
tarpaṇān
-antaraṃ
tasmād
dr̥g
-balādʰāna
-kāriṇam
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
puṭa
-pākaṃ
prayuñjīta
pūrvokteṣv
eva
yakṣmasu
\
Halfverse: cd
sa
vāte
snehanaḥ
śleṣma
-sahite
lekʰano
hitaḥ
\\ 13 \\
Halfverse: bV
pūrvokteṣv
eṣu
yakṣmasu
Halfverse: bV2
pūrvokteṣu
ca
yakṣmasu
Verse: 14
Halfverse: ab
dr̥g
-daurbalye
'nile
pitte
rakte
svastʰe
prasādanaḥ
\
Halfverse: cd
bʰū
-śaya
-prasahānūpa
-medo
-majja
-vasāmiṣaiḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
snehanaṃ
payasā
piṣṭair
jīvanīyaiś
ca
kalpayet
\
Halfverse: cd
mr̥ga
-pakṣi
-yakr̥n
-māṃsa
-muktāyas
-tāmra
-saindʰavaiḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
sroto
-ja
-śaṅkʰa
-pʰenālair
lekʰanaṃ
mastu
-kalkitaiḥ
\
Halfverse: cd
mr̥ga
-pakṣi
-yakr̥n
-majja
-vasāntra
-hr̥dayāmiṣaiḥ
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
madʰuraiḥ
sa
-gʰr̥taiḥ
stanya
-kṣīra
-piṣṭaiḥ
prasādanam
\
Halfverse: cd
bilva
-mātraṃ
pr̥tʰak
piṇḍaṃ
māṃsa
-bʰeṣaja
-kalkayoḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
urubūka
-vaṭāmbʰo
-ja
-pattraiḥ
snehādiṣu
kramāt
\
Halfverse: cd
veṣṭayitvā
mr̥dā
liptaṃ
dʰava
-dʰanvana
-go
-mayaiḥ
\\ 18 \\
Halfverse: bV
-pattraiḥ
snigdʰādiṣu
kramāt
Verse: 19
Halfverse: ab
pacet
pradīptair
agny
-ābʰaṃ
pakvaṃ
niṣpīḍya
tad
-rasam
\
Halfverse: cd
netre
tarpaṇa
-vad
yuñjyāt
śataṃ
dve
trīṇi
dʰārayet
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
lekʰana
-snehanāntyeṣu
koṣṇau
pūrvau
himo
'paraḥ
\
Halfverse: cd
dʰūma
-po
'nte
tayor
eva
yogās
tatra
ca
tr̥pti
-vat
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
tarpaṇaṃ
puṭa
-pākaṃ
ca
nasyān
-arhe
na
yojayet
\
Halfverse: cd
yāvanty
ahāni
yuñjīta
dvis
tato
hita
-bʰāg
bʰavet
\\ 21 \\
Verse: 21x
Halfverse: ab
mālatī
-mallikā
-puṣpair
baddʰākṣo
nivasen
niśām
\\
21xab
\\
Halfverse: bV
baddʰākṣo
nivasen
niśi
Verse: 22x
Halfverse: ab
sarvātmanā
netra
-balāya
yatnaṃ
kurvīta
nasyāñjana
-tarpaṇādyaiḥ
\
Halfverse: cd
dr̥ṣṭiś
ca
naṣṭā
vividʰaṃ
jagac
ca
tamo
-mayaṃ
jāyata
eka
-rūpam
\\
22x
\\
Adhyaya: 25
Sūtrastʰāna
25
Verse: 1
Halfverse: ab
nānā
-vidʰānāṃ
śalyānāṃ
nānā
-deśa
-prabodʰinām
\
Halfverse: cd
āhartum
abʰyupāyo
yas
tad
yantraṃ
yac
ca
darśane
\\ 1 \\
Halfverse: bV
nānā
-deśa
-vibādʰinām
Verse: 2
Halfverse: ab
arśo
-bʰagandarādīnāṃ
śastra
-kṣārāgni
-yojane
\
Halfverse: cd
śeṣāṅga
-parirakṣāyāṃ
tatʰā
vasty
-ādi
-karmaṇi
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
gʰaṭikālābu
-śr̥ṅgaṃ
ca
jāmbavauṣṭʰādikāni
ca
\
Halfverse: cd
aneka
-rūpa
-kāryāṇi
yantrāṇi
vividʰāny
ataḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
vikalpya
kalpayet
buddʰyā
yatʰā
-stʰūlaṃ
tu
vakṣyate
\
Halfverse: cd
tulyāni
kaṅka
-siṃharkṣa
-kākādi
-mr̥ga
-pakṣiṇām
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
mukʰair
mukʰāni
yantrāṇāṃ
kuryāt
tat
-saṃjñakāni
ca
\
Halfverse: cd
aṣṭā
-daśāṅgulāyāmāny
āyasāni
ca
bʰūri
-śaḥ
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
masūrākāra
-pary
-antaiḥ
kaṇṭʰe
baddʰāni
kīlakaiḥ
\
Halfverse: cd
vidyāt
svastika
-yantrāṇi
mūle
'ṅkuśa
-natāni
ca
\\ 6 \\
Halfverse: dV
mūle
'ṅkuśa
-nibʰāni
ca
Verse: 7
Halfverse: ab
tair
dr̥ḍʰair
astʰi
-saṃlagna
-śalyāharaṇam
iṣyate
\
Halfverse: cd
kīla
-baddʰa
-vimuktāgrau
saṃdaṃśau
ṣo
-ḍaśāṅgulau
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
tvak
-sirā
-snāyu
-piśita
-lagna
-śalyāpakarṣaṇau
\
Halfverse: cd
ṣaḍ
-aṅgulo
'nyo
haraṇe
sūkṣma
-śalyopa
-pakṣmaṇām
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
mucuṇḍī
sūkṣma
-dantarjur
mūle
rucaka
-bʰūṣaṇā
\
Halfverse: cd
gambʰīra
-vraṇa
-māṃsānām
armaṇaḥ
śeṣitasya
ca
\\ 9 \\
Halfverse: aV
mucuṭī
sūkṣma
-dantarjur
Verse: 10
Halfverse: ab
dve
dvā
-daśāṅgule
matsya
-tāla
-vat
dvy
-eka
-tālake
\
Halfverse: cd
tāla
-yantre
smr̥te
karṇa
-nāḍī
-śalyāpahāriṇī
\\ 10 \\
Halfverse: bV
-tālu
-vat
dvy
-eka
-tāluke
Halfverse: cV2
tālu
-yantre
smr̥te
karṇa
-
Halfverse: dV
-nāḍī
-śalyāpahāraṇe
Halfverse: dV2
-nāḍī
-śalyāpakarṣaṇī
Verse: 11
Halfverse: ab
nāḍī
-yantrāṇi
suṣirāṇy
ekāneka
-mukʰāni
ca
\
Halfverse: cd
sroto
-gatānāṃ
śalyānām
āmayānāṃ
ca
darśane
\\ 11 \\
Halfverse: bV
ekāneka
-mukʰāni
tu
Verse: 12
Halfverse: ab
kriyāṇāṃ
su
-kara
-tvāya
kuryād
ācūṣaṇāya
ca
\
Halfverse: cd
tad
-vistāra
-parīṇāha
-dairgʰyaṃ
sroto
-'nurodʰataḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
daśāṅgulārdʰa
-nāhāntaḥ
-kaṇṭʰa
-śalyāvalokinī
\
Halfverse: cd
nāḍī
pañca
-mukʰa
-ccʰidrā
catuṣ
-karṇasya
saṃgrahe
\\ 13 \\
Halfverse: bV
-kaṇṭʰa
-śalyāvalokane
Verse: 14
Halfverse: ab
vāraṅgasya
dvi
-karṇasya
tri
-ccʰidrā
tat
-pramāṇataḥ
\
Halfverse: cd
vāraṅga
-karṇa
-saṃstʰānānāha
-dairgʰyānurodʰataḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
nāḍīr
evaṃ
-vidʰāś
cānyā
draṣṭuṃ
śalyāni
kārayet
\
Halfverse: cd
padma
-karṇikayā
mūrdʰni
sadr̥śī
dvā
-daśāṅgulā
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
caturtʰa
-suṣirā
nāḍī
śalya
-nirgʰātinī
matā
\
Halfverse: cd
arśasāṃ
go
-stanākāraṃ
yantrakaṃ
catur
-aṅgulam
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
nāhe
pañcāṅgulaṃ
puṃsāṃ
pramadānāṃ
ṣaḍ
-aṅgulam
\
Halfverse: cd
dvi
-ccʰidraṃ
darśane
vyādʰer
eka
-ccʰidraṃ
tu
karmaṇi
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
madʰye
'sya
try
-aṅgulaṃ
cʰidram
aṅguṣṭʰodara
-vistr̥tam
\
Halfverse: cd
ardʰāṅguloccʰritodvr̥tta
-karṇikaṃ
ca
tad
-ūrdʰvataḥ
\\ 18 \\
Halfverse: dV
-karṇikaṃ
tu
tad
-ūrdʰvataḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
śamy
-ākʰyaṃ
tādr̥g
a
-ccʰidraṃ
yantram
arśaḥ
-prapīḍanam
\
Halfverse: cd
sarva
-tʰāpanayed
oṣṭʰaṃ
cʰidrād
ūrdʰvaṃ
bʰagandare
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
gʰrāṇārbudārśasām
eka
-ccʰidrā
nāḍy
-aṅgula
-dvayā
\
Halfverse: cd
pradeśinī
-parīṇāhā
syād
bʰagandara
-yantra
-vat
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
aṅgulī
-trāṇakaṃ
dāntaṃ
vārkṣaṃ
vā
catur
-aṅgulam
\
Halfverse: cd
dvi
-ccʰidraṃ
go
-stanākāraṃ
tad
-vaktra
-vivr̥tau
sukʰam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
yoni
-vraṇekṣaṇaṃ
madʰye
suṣiraṃ
ṣo
-ḍaśāṅgulam
\
Halfverse: cd
mudrā
-baddʰaṃ
catur
-bʰittam
ambʰo
-ja
-mukulānanam
\\ 22 \\
Halfverse: cV
mudrā
-baddʰaṃ
catur
-bʰinnam
Halfverse: cV2
mudrā
-baddʰaṃ
catuṣ
-koṇam
Verse: 23
Halfverse: ab
catuḥ
-śalākam
ākrāntaṃ
mūle
tad
vikasen
mukʰe
\
Halfverse: cd
yantre
nāḍī
-vraṇābʰyaṅga
-kṣālanāya
ṣaḍ
-aṅgule
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
vasti
-yantrākr̥tī
mūle
mukʰe
'ṅguṣṭʰa
-kalāya
-kʰe
\
Halfverse: cd
agrato
'
-karṇike
mūle
nibaddʰa
-mr̥du
-carmaṇī
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
dvi
-dvārā
nalikā
piccʰa
-nalikā
vodakodare
\
Halfverse: cd
dʰūma
-vasty
-ādi
-yantrāṇi
nirdiṣṭāni
yatʰā
-yatʰam
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
try
-aṅgulāsyaṃ
bʰavec
cʰr̥ṅgaṃ
cūṣaṇe
'ṣṭā
-daśāṅgulam
\
Halfverse: cd
agre
siddʰārtʰaka
-ccʰidraṃ
su
-naddʰaṃ
cūcukākr̥ti
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
syād
dvā
-daśāṅgulo
'lābur
nāhe
tv
aṣṭā
-daśāṅgulaḥ
\
Halfverse: cd
catus
-try
-aṅgula
-vr̥ttāsyo
dīpto
'ntaḥ
śleṣma
-rakta
-hr̥t
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
tad
-vad
gʰaṭī
hitā
gulma
-vilayonnamane
ca
sā
\
Halfverse: cd
śalākākʰyāni
yantrāṇi
nānā
-karmākr̥tīni
ca
\\ 28 \\
Halfverse: dV
nānā
-karmākr̥tīni
tu
Verse: 29
Halfverse: ab
yatʰā
-yoga
-pramāṇāni
teṣām
eṣaṇa
-karmaṇī
\
Halfverse: cd
ubʰe
gaṇḍū
-pada
-mukʰe
srotobʰyaḥ
śalya
-hāriṇī
\\ 29 \\
Halfverse: bV
teṣām
eṣaṇa
-karmaṇi
Verse: 30
Halfverse: ab
masūra
-dala
-vaktre
dve
syātām
aṣṭa
-navāṅgule
\
Halfverse: cd
śaṅkavaḥ
ṣaḍ
ubʰau
teṣāṃ
ṣo
-ḍaśa
-dvā
-daśāṅgulau
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
vyūhane
'hi
-pʰaṇā
-vaktrau
dvau
daśa
-dvā
-daśāṅgulau
\
Halfverse: cd
cālane
śara
-puṅkʰāsyāv
āhārye
baḍiśākr̥tī
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
nato
'gre
śaṅkunā
tulyo
garbʰa
-śaṅkur
iti
smr̥taḥ
\
Halfverse: cd
aṣṭāṅgulāyatas
tena
mūḍʰa
-garbʰaṃ
haret
striyāḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
aśmary
-āharaṇaṃ
sarpa
-pʰaṇā
-vad
vakram
agrataḥ
\
Halfverse: cd
śara
-puṅkʰa
-mukʰaṃ
danta
-pātanaṃ
catur
-aṅgulam
\\ 33 \\
Halfverse: aV
aśmary
-āharaṇe
sarpa
-
Halfverse: bV2
-pʰaṇā
-vad
vaktram
agrataḥ
Verse: 34
Halfverse: ab
kārpāsa
-vihitoṣṇīṣāḥ
śalākāḥ
ṣaṭ
pramārjane
\
Halfverse: cd
pāyāv
āsanna
-dūrārtʰe
dve
daśa
-dvā
-daśāṅgule
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
dve
ṣaṭ
-saptāṅgule
gʰrāṇe
dve
karṇe
'ṣṭa
-navāṅgule
\
Halfverse: cd
karṇa
-śodʰanam
aśvattʰa
-pattra
-prāntaṃ
sruvānanam
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
śalākā
-jāmbavauṣṭʰānāṃ
kṣāre
'gnau
ca
pr̥tʰak
trayam
\
Halfverse: cd
yuñjyāt
stʰūlāṇu
-dīrgʰāṇāṃ
śalākām
antra
-vardʰmani
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
madʰyordʰva
-vr̥tta
-daṇḍāṃ
ca
mūle
cārdʰendu
-saṃnibʰām
\
Halfverse: cd
kolāstʰi
-dala
-tulyāsyā
nāsārśo
-'rbuda
-dāha
-kr̥t
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
aṣṭāṅgulā
nimna
-mukʰās
tisraḥ
kṣārauṣadʰa
-krame
\
Halfverse: cd
kanīnī
-madʰyamānāmī
-nakʰa
-māna
-samair
mukʰaiḥ
\\ 38 \\
Halfverse: cV
kaniṣṭʰā
-madʰyamānāmī
-
Verse: 39
Halfverse: ab
svaṃ
svam
uktāni
yantrāṇi
meḍʰra
-śuddʰy
-añjanādiṣu
\
Halfverse: cd
anu
-yantrāṇy
ayas
-kānta
-rajjū
-vastrāśma
-mudgarāḥ
\\ 39 \\
Halfverse: cV
aṇu
-yantrāṇy
ayas
-kānta
-
Verse: 40
Halfverse: ab
vadʰrāntra
-jihvā
-vālāś
ca
śākʰā
-nakʰa
-mukʰa
-dvi
-jāḥ
\
Halfverse: cd
kālaḥ
pākaḥ
karaḥ
pādo
bʰayaṃ
harṣaś
ca
tat
-kriyāḥ
\\ 40 \\
Halfverse: aV
vadʰry
-antra
-jihvā
-vālāś
ca
Halfverse: aV2
vardʰrāntra
-jihvā
-vālāś
ca
Halfverse: bV3
-śākʰā
-nakʰa
-mukʰa
-dvi
-jāḥ
Verse: 40x
Halfverse: ab
upāya
-vit
pravibʰajed
ālocya
nipuṇaṃ
dʰiyā
\\
40xab
\\
Verse: 41x
Halfverse: ab
nirgʰātanonmatʰana
-pūraṇa
-mārga
-śuddʰi
-saṃvyūhanāharaṇa
-bandʰana
-pīḍanāni
\
Halfverse: cd
ācūṣaṇonnamana
-nāmana
-cāla
-bʰaṅga
-vyāvartanarju
-karaṇāni
ca
yantra
-karma
\\
41x
\\
Verse: 42x
Halfverse: ab
vivartate
sādʰv
avagāhate
ca
grāhyaṃ
gr̥hītvoddʰarate
ca
yasmāt
\
Halfverse: cd
yantreṣv
ataḥ
kaṅka
-mukʰaṃ
pradʰānaṃ
stʰāneṣu
sarveṣv
adʰikāri
yac
ca
\\
42x
\\
Halfverse: aV
nivartate
sādʰv
avagāhate
ca
Halfverse: dV2
stʰāneṣu
sarveṣv
a
-vikāri
yac
ca
Adhyaya: 26
Sūtrastʰāna
26
Verse: 1
Halfverse: ab
ṣaḍ
-viṃśatiḥ
su
-karmārair
gʰaṭitāni
yatʰā
-vidʰi
\
Halfverse: cd
śastrāṇi
roma
-vāhīni
bāhulyenāṅgulāni
ṣaṭ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
su
-rūpāṇi
su
-dʰārāṇi
su
-grahāṇi
ca
kārayet
\
Halfverse: cd
a
-karālāni
su
-dʰmāta
-su
-tīkṣṇāv
artite
'yasi
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
samāhita
-mukʰāgrāṇi
nīlāmbʰo
-ja
-ccʰavīni
ca
\
Halfverse: cd
nāmānugata
-rūpāṇi
sadā
saṃnihitāni
ca
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
svonmānārdʰa
-caturtʰāṃśa
-pʰalāny
ekaika
-śo
'pi
ca
\
Halfverse: cd
prāyo
dvi
-trāṇi
yuñjīta
tāni
stʰāna
-viśeṣataḥ
\\ 4 \\
Halfverse: aV
sva
-mānārdʰa
-caturtʰāṃśa
-
Verse: 4+(1)
Halfverse: ab
maṇḍalāgraṃ
vr̥ddʰi
-pattram
utpalādʰy
-ardʰa
-dʰārake
\
Halfverse: cd
sarpaiṣaṇyau
vetasākʰyaṃ
śarāry
-āsya
-tri
-kūrcake
\\ 4+(1) \\
Verse: 4+(2)
Halfverse: ab
kuśāsyaṃ
sāṭa
-vadanam
antar
-vaktrārdʰa
-candrake
\
Halfverse: cd
vrīhi
-mukʰaṃ
kuṭʰārī
ca
śalākāṅguli
-śastrake
\\ 4+(2) \\
Halfverse: aV
kuśāsyā
sāṭa
-vadanā
Halfverse: bV2
antar
-vaktrārdʰa
-candrakam
Halfverse: bV
cʰanna
-vaktrārdʰa
-candrake
Halfverse: bV2
cʰanna
-vaktrārdʰa
-candrakam
Verse: 4+(3)
Halfverse: ab
baḍiśaṃ
kara
-pattrākʰyaṃ
kartarī
nakʰa
-śastrakam
\
Halfverse: cd
danta
-lekʰanakaṃ
sūcyaḥ
kūrco
nāma
kʰajāhvayam
\\ 4+(3) \\
Verse: 4+(4)
Halfverse: ab
ārā
catur
-vidʰākārā
tatʰā
syāt
karṇa
-vedʰanī
\\
4+(4)ab
\\
Halfverse: bV
tatʰā
syāt
karṇa
-vedʰanam
Verse: 5
Halfverse: ab
maṇḍalāgraṃ
pʰale
teṣāṃ
tarjany
-antar
-nakʰākr̥ti
\
Halfverse: cd
lekʰane
cʰedane
yojyaṃ
potʰakī
-śuṇḍikādiṣu
\\ 5 \\
Halfverse: aV
maṇḍalāgraṃ
pʰalaṃ
teṣāṃ
Verse: 6
Halfverse: ab
vr̥ddʰi
-pattraṃ
kṣurākāraṃ
cʰeda
-bʰedana
-pāṭane
\
Halfverse: cd
r̥jv
-agram
unnate
śopʰe
gambʰīre
ca
tad
anya
-tʰā
\\ 6 \\
Halfverse: dV
gambʰīre
tu
tato
'nya
-tʰā
Verse: 7
Halfverse: ab
natāgraṃ
pr̥ṣṭʰato
dīrgʰa
-hrasva
-vaktraṃ
yatʰāśrayam
\
Halfverse: cd
utpalādʰy
-ardʰa
-dʰārākʰye
bʰedane
cʰedane
tatʰā
\\ 7 \\
Halfverse: bV
-hrasva
-vaktraṃ
yatʰāśayam
Halfverse: bV2
-hrasva
-vaktraṃ
yatʰā
-kramam
Halfverse: bV
-hrasva
-vaktraṃ
yatʰā
-yatʰam
Halfverse: bV2
-hrasva
-vaktre
yatʰā
-yatʰam
Verse: 8
Halfverse: ab
sarpāsyaṃ
gʰrāṇa
-karṇārśaś
-cʰedane
'rdʰāṅgulaṃ
pʰale
\
Halfverse: cd
gater
anveṣaṇe
ślakṣṇā
gaṇḍū
-pada
-mukʰaiṣaṇī
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
bʰedanārtʰe
'parā
sūcī
-mukʰā
mūla
-niviṣṭa
-kʰā
\
Halfverse: cd
vetasaṃ
vyadʰane
srāvye
śarāry
-āsya
-tri
-kūrcake
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
kuśāṭā
-vadane
srāvye
dvy
-aṅgulaṃ
syāt
tayoḥ
pʰalam
\
Halfverse: cd
tad
-vad
antar
-mukʰaṃ
tasya
pʰalam
adʰy
-ardʰam
aṅgulam
\\ 10 \\
Halfverse: aC
kuśāṭā
vadane
srāvye
Verse: 11
Halfverse: ab
ardʰa
-candrānanaṃ
caitat
tatʰādʰy
-ardʰāṅgulaṃ
pʰale
\
Halfverse: cd
vrīhi
-vaktraṃ
prayojya
ca
tat
sirodarayor
vyadʰe
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
pr̥tʰuḥ
kuṭʰārī
go
-danta
-sadr̥śārdʰāṅgulānanā
\
Halfverse: cd
tayordʰva
-daṇḍayā
vidʰyed
upary
astʰnāṃ
stʰitāṃ
sirām
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
tāmrī
śalākā
dvi
-mukʰī
mukʰe
kurubakākr̥tiḥ
\
Halfverse: cd
liṅga
-nāśaṃ
tayā
vidʰyet
kuryād
aṅguli
-śastrakam
\\ 13 \\
Halfverse: aV
tāmrī
śalākā
dvi
-mukʰā
Verse: 14
Halfverse: ab
mudrikā
-nirgata
-mukʰaṃ
pʰale
tv
ardʰāṅgulāyatam
\
Halfverse: cd
yogato
vr̥ddʰi
-pattreṇa
maṇḍalāgreṇa
vā
samam
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
tat
pradeśiny
-agra
-parva
-pramāṇārpaṇa
-mudrikam
\
Halfverse: cd
sūtra
-baddʰaṃ
gala
-sroto
-roga
-ccʰedana
-bʰedane
\\ 15 \\
Halfverse: bV
-pramāṇārpita
-mudrikam
Verse: 16
Halfverse: ab
grahaṇe
śuṇḍikārmāder
baḍiśaṃ
su
-natānanam
\
Halfverse: cd
cʰede
'stʰnāṃ
karapattraṃ
tu
kʰara
-dʰāraṃ
daśāṅgulam
\\ 16 \\
Halfverse: bV
baḍiśaḥ
su
-natānanaḥ
Verse: 17
Halfverse: ab
vistāre
dvy
-aṅgulaṃ
sūkṣma
-dantaṃ
su
-tsaru
-bandʰanam
\
Halfverse: cd
snāyu
-sūtra
-kaca
-ccʰede
kartarī
kartarī
-nibʰā
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
vakrarju
-dʰāraṃ
dvi
-mukʰaṃ
nakʰa
-śastraṃ
navāṅgulam
\
Halfverse: cd
sūkṣma
-śalyoddʰr̥ti
-ccʰeda
-bʰeda
-praccʰāna
-lekʰane
\\ 18 \\
Halfverse: dV
-bʰeda
-praccʰanna
-lekʰane
Verse: 19
Halfverse: ab
eka
-dʰāraṃ
catuṣ
-koṇaṃ
prabaddʰākr̥ti
caikataḥ
\
Halfverse: cd
danta
-lekʰanakaṃ
tena
śodʰayed
danta
-śarkarām
\\ 19 \\
Halfverse: bV
pravr̥ddʰākr̥ti
caikataḥ
Verse: 20
Halfverse: ab
vr̥ttā
gūḍʰa
-dr̥ḍʰāḥ
pāśe
tisraḥ
sūcyo
'tra
sīvane
\
Halfverse: cd
māṃsalānāṃ
pradeśānāṃ
try
-aśrā
try
-aṅgulam
āyatā
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
alpa
-māṃsāstʰi
-saṃdʰi
-stʰa
-vraṇānāṃ
dvy
-aṅgulāyatā
\
Halfverse: cd
vrīhi
-vaktrā
dʰanur
-vakrā
pakvāmāśaya
-marmasu
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
sā
sārdʰa
-dvy
-aṅgulā
sarva
-vr̥ttās
tāś
catur
-aṅgulāḥ
\
Halfverse: cd
kūrco
vr̥ttaika
-pīṭʰa
-stʰāḥ
saptāṣṭau
vā
su
-bandʰanāḥ
\\ 22 \\
Halfverse: aV
sā
sārdʰa
-dvy
-aṅgulā
sarvā
Halfverse: bV2
vr̥ttās
tāś
catur
-aṅgulāḥ
Verse: 23
Halfverse: ab
sa
yojyo
nīlikā
-vyaṅga
-keśa
-śāteṣu
kuṭṭane
\
Halfverse: cd
ardʰāṅgula
-mukʰair
vr̥ttair
aṣṭābʰiḥ
kaṇṭakaiḥ
kʰajaḥ
\\ 23 \\
Halfverse: bV
-keśa
-śātana
-kuṭṭane
Verse: 24
Halfverse: ab
pāṇibʰyāṃ
matʰyamānena
gʰrāṇāt
tena
hared
asr̥k
\
Halfverse: cd
vyadʰanaṃ
karṇa
-pālīnāṃ
yūtʰikā
-mukulānanam
\\ 24 \\
Halfverse: cV
vyadʰane
karṇa
-pālīnāṃ
Halfverse: dV2
yūtʰikā
-mukulānanā
Verse: 25
Halfverse: ab
ārārdʰāṅgula
-vr̥ttāsyā
tat
-praveśā
tatʰordʰvataḥ
\
Halfverse: cd
catur
-aśrā
tayā
vidʰyec
cʰopʰaṃ
pakvāma
-saṃśaye
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
karṇa
-pālīṃ
ca
bahalāṃ
bahalāyāś
ca
śasyate
\
Halfverse: cd
sūcī
tri
-bʰāga
-suṣirā
try
-aṅgulā
karṇa
-vedʰanī
\\ 26 \\
Halfverse: bV
tasyā
eva
ca
śasyate
Verse: 27
Halfverse: ab
jalaukaḥ
-kṣāra
-dahana
-kācopala
-nakʰādayaḥ
\
Halfverse: cd
a
-lauhāny
anu
-śastrāṇi
tāny
evaṃ
ca
vikalpayet
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
aparāṇy
api
yantrādīny
upayogaṃ
ca
yaugikam
\
Halfverse: cd
utpāṭya
-pāṭya
-sīvyaiṣya
-lekʰya
-praccʰāna
-kuṭṭanam
\\ 28 \\
Halfverse: cV
utpāṭya
-pāṭya
-sevyaiṣya
-
Halfverse: dV2
-lekʰya
-praccʰanna
-kuṭṭanam
Verse: 29
Halfverse: ab
cʰedyaṃ
bʰedyaṃ
vyadʰo
mantʰo
graho
dāhaś
ca
tat
-kriyāḥ
\
Halfverse: cd
kuṇṭʰa
-kʰaṇḍa
-tanu
-stʰūla
-hrasva
-dīrgʰa
-tva
-vakra
-tāḥ
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
śastrāṇāṃ
kʰara
-dʰāra
-tvam
aṣṭau
doṣāḥ
prakīrtitāḥ
\
Halfverse: cd
cʰeda
-bʰedana
-lekʰyārtʰaṃ
śastraṃ
vr̥nta
-pʰalāntare
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
tarjanī
-madʰyamāṅguṣṭʰair
gr̥hṇīyāt
su
-samāhitaḥ
\
Halfverse: cd
visrāvaṇāni
vr̥ntāgre
tarjany
-aṅguṣṭʰakena
ca
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
tala
-praccʰanna
-vr̥ntāgraṃ
grāhyaṃ
vrīhi
-mukʰaṃ
mukʰe
\
Halfverse: cd
mūleṣv
āharaṇārtʰāni
kriyā
-saukaryato
'param
\\ 32 \\
Halfverse: cV
mūleṣv
āharaṇārtʰe
tu
Halfverse: cV2
mūleṣv
āharaṇārtʰeṣu
Verse: 33
Halfverse: ab
syān
navāṅgula
-vistāraḥ
su
-gʰano
dvā
-daśāṅgulaḥ
\
Halfverse: cd
kṣauma
-pattrorṇa
-kauśeya
-dukūla
-mr̥du
-carma
-jaḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
vinyasta
-pāśaḥ
su
-syūtaḥ
sāntarorṇā
-stʰa
-śastrakaḥ
\
Halfverse: cd
śalākā
-pihitāsyaś
ca
śastra
-kośaḥ
su
-saṃcayaḥ
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
jalaukasas
tu
sukʰināṃ
rakta
-srāvāya
yojayet
\
Halfverse: cd
duṣṭāmbu
-matsya
-bʰekāhi
-śava
-kotʰa
-malodbʰavāḥ
\\ 35 \\
Halfverse: cV
duṣṭāmbu
-matsya
-bʰekādi
-
Verse: 36
Halfverse: ab
raktāḥ
śvetā
bʰr̥śaṃ
kr̥ṣṇāś
capalāḥ
stʰūla
-piccʰilāḥ
\
Halfverse: cd
indrāyudʰa
-vicitrordʰva
-rājayo
romaśāś
ca
tāḥ
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
sa
-viṣā
varjayet
tābʰiḥ
kaṇḍū
-pāka
-jvara
-bʰramāḥ
\
Halfverse: cd
viṣa
-pittāsra
-nut
kāryaṃ
tatra
śuddʰāmbu
-jāḥ
punaḥ
\\ 37 \\
Halfverse: cV
viṣa
-pittāsra
-jit
kāryaṃ
Halfverse: dV2
tatra
śuddʰāmbu
-saṃbʰavāḥ
Verse: 38
Halfverse: ab
nir
-viṣāḥ
śaivala
-śyāvā
vr̥ttā
nīlordʰva
-rājayaḥ
\
Halfverse: cd
kaṣāya
-pr̥ṣṭʰās
tanv
-aṅgyaḥ
kiñ
-cit
-pītodarāś
ca
yāḥ
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
tā
apy
a
-samyag
-vamanāt
pratataṃ
ca
nipātanāt
\
Halfverse: cd
sīdantiḥ
salilaṃ
prāpya
rakta
-mattā
iti
tyajet
\\ 39 \\
Halfverse: cV
sīdanti
salilaṃ
prāpya
Verse: 40
Halfverse: ab
atʰetarā
niśā
-kalka
-yukte
'mbʰasi
pariplutāḥ
\
Halfverse: cd
avanti
-some
takre
vā
punaś
cāśvāsitā
jale
\\ 40 \\
Halfverse: cV
kāñjike
kālaśeye
vā
Verse: 41
Halfverse: ab
lāgayed
gʰr̥ta
-mr̥t
-stanya
-rakta
-śastra
-nipātanaiḥ
\
Halfverse: cd
pibantīr
unnata
-skandʰāś
cʰādayen
mr̥du
-vāsasā
\\ 41 \\
Halfverse: aV
lāgayet
pala
-mr̥t
-stanya
-
Verse: 42
Halfverse: ab
saṃpr̥ktād
duṣṭa
-śuddʰāsrāj
jalaukā
duṣṭa
-śoṇitam
\
Halfverse: cd
ādatte
pratʰamaṃ
haṃsaḥ
kṣīraṃ
kṣīrodakād
iva
\\ 42 \\
Halfverse: aV
saṃsr̥ṣṭād
duṣṭa
-śuddʰāsrāj
Verse: 42+(1)
Halfverse: ab
gulmārśo
-vidradʰīn
kuṣṭʰa
-vāta
-rakta
-galāmayān
\
Halfverse: cd
netra
-rug
-viṣa
-vīsarpān
śamayanti
jalaukasaḥ
\\ 42+(1) \\
Verse: 43
Halfverse: ab
daṃśasya
tode
kaṇḍvāṃ
vā
mokṣayed
vāmayec
ca
tām
\
Halfverse: cd
paṭu
-tailākta
-vadanāṃ
ślakṣṇa
-kaṇḍana
-rūṣitām
\\ 43 \\
Halfverse: bV
mokṣayed
vāmayec
ca
tāḥ
Halfverse: cV2
paṭu
-tailākta
-vadanāḥ
Halfverse: dV3
ślakṣṇa
-kaṇḍana
-rūkṣitām
Halfverse: dV
ślakṣṇa
-kaṇḍana
-rūṣitāḥ
Halfverse: dV2
ślakṣṇa
-kaṇḍana
-rūkṣitāḥ
Verse: 44
Halfverse: ab
rakṣan
rakta
-madād
bʰūyaḥ
saptāhaṃ
tā
na
pātayet
\
Halfverse: cd
pūrva
-vat
paṭu
-tā
dārḍʰyaṃ
samyag
-vānte
jalaukasām
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
klamo
'ti
-yogān
mr̥tyur
vā
dur
-vānte
stabdʰa
-tā
madaḥ
\
Halfverse: cd
anya
-trānya
-tra
tāḥ
stʰāpyā
gʰaṭe
mr̥tsnāmbu
-garbʰiṇi
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
lālādi
-kotʰa
-nāśārtʰaṃ
sa
-viṣāḥ
syus
tad
-anvayāt
\
Halfverse: cd
a
-śuddʰau
srāvayed
daṃśān
haridrā
-guḍa
-mākṣikaiḥ
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
śata
-dʰautājya
-picavas
tato
lepāś
ca
śītalāḥ
\
Halfverse: cd
duṣṭa
-raktāpagamanāt
sadyo
rāga
-rujāṃ
śamaḥ
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
a
-śuddʰaṃ
calitaṃ
stʰānāt
stʰitaṃ
raktaṃ
vraṇāśaye
\
Halfverse: cd
vy
-amlī
-bʰavet
paryuṣitaṃ
tasmāt
tat
srāvayet
punaḥ
\\ 48 \\
Halfverse: cV
amlī
-bʰavet
paryuṣitaṃ
Verse: 49
Halfverse: ab
yuñjyān
nālābu
-gʰaṭikā
rakte
pittena
dūṣite
\
Halfverse: cd
tāsām
anala
-saṃyogād
yuñjyāt
tu
kapʰa
-vāyunā
\\ 49 \\
Halfverse: dV
yuñjyāc
ca
kapʰa
-vāyunā
Verse: 50
Halfverse: ab
kapʰena
duṣṭaṃ
rudʰiraṃ
na
śr̥ṅgeṇa
vinirharet
\
Halfverse: cd
skanna
-tvād
vāta
-pittābʰyāṃ
duṣṭaṃ
śr̥ṅgeṇa
nirharet
\\ 50 \\
Halfverse: bV
na
śr̥ṅgeṇāti
nirharet
Halfverse: bV2
na
śr̥ṅgeṇābʰinirharet
Verse: 51
Halfverse: ab
gātraṃ
baddʰvopari
dr̥ḍʰaṃ
rajjvā
paṭṭena
vā
samam
\
Halfverse: cd
snāyu
-saṃdʰy
-astʰi
-marmāṇi
tyajan
praccʰānam
ācaret
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
adʰo
-deśa
pravisr̥taiḥ
padair
upari
-gāmibʰiḥ
\
Halfverse: cd
na
gāḍʰa
-gʰana
-tiryagbʰir
na
pade
padam
ācaran
\\ 52 \\
Halfverse: dV
na
pade
padam
ācaret
Verse: 53
Halfverse: ab
praccʰānenaika
-deśa
-stʰaṃ
gratʰitaṃ
jala
-janmabʰiḥ
\
Halfverse: cd
harec
cʰr̥ṅgādibʰiḥ
suptam
asr̥g
vyāpi
sirā
-vyadʰaiḥ
\\ 53 \\
Halfverse: bV
grantʰitaṃ
jala
-janmabʰiḥ
Verse: 54
Halfverse: ab
praccʰānaṃ
piṇḍite
vā
syād
avagāḍʰe
jalaukasaḥ
\
Halfverse: cd
tvak
-stʰe
'lābu
-gʰaṭī
-śr̥ṅgaṃ
siraiva
vyāpake
'sr̥ji
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
vātādi
-dʰāma
vā
śr̥ṅga
-jalauko
-'lābubʰiḥ
kramāt
\
Halfverse: cd
srutāsr̥jaḥ
pradehādyaiḥ
śītaiḥ
syād
vāyu
-kopataḥ
\\ 55 \\
Verse: 55x
Halfverse: ab
sa
-toda
-kaṇḍuḥ
śopʰas
taṃ
sarpiṣoṣṇena
secayet
\\
55xab
\\
Halfverse: aV
sa
-toda
-kaṇḍū
-śopʰas
taṃ
Adhyaya: 27
Sūtrastʰāna
27
Verse: 1
Halfverse: ab
madʰuraṃ
lavaṇaṃ
kiñ
-cid
a
-śītoṣṇam
a
-saṃhatam
\
Halfverse: cd
padmendragopa
-hemāvi
-śaśa
-lohita
-lohitam
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
lohitaṃ
prabʰavaḥ
śuddʰaṃ
tanos
tenaiva
ca
stʰitaḥ
\
Halfverse: cd
tat
pitta
-śleṣmalaiḥ
prāyo
dūṣyate
kurute
tataḥ
\\ 2 \\
Halfverse: aV
lohitaṃ
pravadec
cʰuddʰaṃ
Verse: 3
Halfverse: ab
visarpa
-vidradʰi
-plīha
-gulmāgni
-sadana
-jvarān
\
Halfverse: cd
mukʰa
-netra
-śiro
-roga
-mada
-tr̥ḍ
-lavaṇāsya
-tāḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
kuṣṭʰa
-vātāsra
-pittāsra
-kaṭv
-amlodgiraṇa
-bʰramān
\
Halfverse: cd
śītoṣṇa
-snigdʰa
-rūkṣādyair
upakrāntāś
ca
ye
gadāḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
samyak
sādʰyā
na
sidʰyanti
te
ca
rakta
-prakopa
-jāḥ
\
Halfverse: cd
teṣu
srāvayituṃ
raktam
udriktaṃ
vyadʰayet
sirām
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
na
tūna
-ṣo
-ḍaśātīta
-saptaty
-abda
-srutāsr̥jām
\
Halfverse: cd
a
-snigdʰā
-sveditāty
-artʰa
-sveditānila
-rogiṇām
\\ 6 \\
Halfverse: aV
na
nyūna
-ṣo
-ḍaśātīta
-
Verse: 7
Halfverse: ab
garbʰiṇī
-sūtikā
-jīrṇa
-pittāsra
-śvāsa
-kāsinām
\
Halfverse: cd
atīsārodara
-ccʰardi
-pāṇḍu
-sarvāṅga
-śopʰinām
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
sneha
-pīte
prayukteṣu
tatʰā
pañcasu
karmasu
\
Halfverse: cd
nā
-yantritāṃ
sirāṃ
vidʰyen
na
tiryaṅ
nāpy
an
-uttʰitām
\\ 8 \\
Halfverse: dV
na
tiryaṅ
nāpy
an
-uccʰritām
Verse: 9
Halfverse: ab
nāti
-śītoṣṇa
-vātābʰreṣv
anya
-trātyayikād
gadāt
\
Halfverse: cd
śiro
-netra
-vikāreṣu
lalāṭyāṃ
mokṣayet
sirām
\\ 9 \\
Halfverse: dV
lālāṭyāṃ
mokṣayet
sirām
Halfverse: dV2
lālāṭyā
mokṣayet
sirāḥ
Halfverse: dV3
lalāṭyā
mokṣayet
sirāḥ
Verse: 10
Halfverse: ab
apāṅgyām
upanāsyāṃ
vā
karṇa
-rogeṣu
karṇa
-jām
\
Halfverse: cd
nāsā
-rogeṣu
nāsāgre
stʰitāṃ
nāsā
-lalāṭayoḥ
\\ 10 \\
Halfverse: aV
apāṅgyā
upanāsyā
vā
Verse: 11
Halfverse: ab
pīnase
mukʰa
-rogeṣu
jihvauṣṭʰa
-hanu
-tālu
-gāḥ
\
Halfverse: cd
jatrūrdʰva
-grantʰiṣu
grīvā
-karṇa
-śaṅkʰa
-śiraḥ
-śritāḥ
\\ 11 \\
Halfverse: cV
jatrūrdʰvaṃ
grantʰiṣu
grīvā
-
Verse: 12
Halfverse: ab
uro
-'pāṅga
-lalāṭa
-stʰā
unmāde
'pasmr̥tau
punaḥ
\
Halfverse: cd
hanu
-saṃdʰau
samaste
vā
sirāṃ
bʰrū
-madʰya
-gāminīm
\\ 12 \\
Halfverse: aV
uro
-'pāṅga
-lalāṭa
-stʰām
Halfverse: dV2
sirā
bʰrū
-madʰya
-gāminīḥ
Verse: 13
Halfverse: ab
vidradʰau
pārśva
-śūle
ca
pārśva
-kakṣā
-stanāntare
\
Halfverse: cd
tr̥tīyake
'ṃsayor
madʰye
skandʰasyādʰaś
caturtʰake
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
pravāhikāyāṃ
śūlinyāṃ
śroṇito
dvy
-aṅgule
stʰitām
\
Halfverse: cd
śukra
-meḍʰrāmaye
meḍʰra
ūru
-gāṃ
gala
-gaṇḍayoḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
gr̥dʰrasyāṃ
jānuno
'dʰas
-tād
ūrdʰvaṃ
vā
catur
-aṅgule
\
Halfverse: cd
indra
-vaster
adʰo
'pacyāṃ
dvy
-aṅgule
catur
-aṅgule
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
ūrdʰvaṃ
gulpʰasya
saktʰy
-artau
tatʰā
kroṣṭuka
-śīrṣake
\
Halfverse: cd
pāda
-dāhe
kʰuḍe
harṣe
vipādyāṃ
vāta
-kaṇṭake
\\ 16 \\
Halfverse: aV
ūrdʰvaṃ
gulpʰasya
saṃdʰy
-artau
Verse: 17
Halfverse: ab
cipye
ca
dvy
-aṅgule
vidʰyed
upari
kṣipra
-marmaṇaḥ
\
Halfverse: cd
gr̥dʰrasyām
iva
viśvācyāṃ
yatʰoktānām
a
-darśane
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
marma
-hīne
yatʰāsanne
deśe
'nyāṃ
vyadʰayet
sirām
\
Halfverse: cd
atʰa
snigdʰa
-tanuḥ
sajja
-sarvopakaraṇo
balī
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
kr̥ta
-svasty
-ayanaḥ
snigdʰa
-rasānna
-pratibʰojitaḥ
\
Halfverse: cd
agni
-tāpātapa
-svinno
jānūccāsana
-saṃstʰitaḥ
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
mr̥du
-paṭṭātta
-keśānto
jānu
-stʰāpita
-kūrparaḥ
\
Halfverse: cd
muṣṭibʰyāṃ
vastra
-garbʰābʰyāṃ
manye
gāḍʰaṃ
nipīḍayet
\\ 20 \\
Halfverse: dV
manye
gāḍʰaṃ
prapīḍayet
Verse: 21
Halfverse: ab
danta
-prapīḍanotkāsa
-gaṇḍādʰmānāni
cācaret
\
Halfverse: cd
pr̥ṣṭʰato
yantrayec
cainaṃ
vastram
āveṣṭayan
naraḥ
\\ 21 \\
Halfverse: dV
vastram
āveṣṭayen
naraḥ
Verse: 22
Halfverse: ab
kandʰarāyāṃ
parikṣipya
nyasyāntar
vāma
-tarjanīm
\
Halfverse: cd
eṣo
'ntar
-mukʰa
-varjyānāṃ
sirāṇāṃ
yantraṇe
vidʰiḥ
\\ 22 \\
Halfverse: bV
tasyāntar
vāma
-tarjanīm
Halfverse: cV2
eṣo
'ntar
-mukʰa
-varjānāṃ
Verse: 23
Halfverse: ab
tato
madʰyamayāṅgulyā
vaidyo
'ṅguṣṭʰa
-vimuktayā
\
Halfverse: cd
tāḍayed
uttʰitāṃ
jñātvā
sparśād
vāṅguṣṭʰa
-pīḍanaiḥ
\\ 23 \\
Halfverse: dV
sparśāṅguṣṭʰa
-prapīḍanaiḥ
Verse: 24
Halfverse: ab
kuṭʰāryā
lakṣayen
madʰye
vāma
-hasta
-gr̥hītayā
\
Halfverse: cd
pʰaloddeśe
su
-niṣ
-kampaṃ
sirāṃ
tad
-vac
ca
mokṣayet
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
tāḍayan
pīḍayaṃś
caināṃ
vidʰyed
vrīhi
-mukʰena
tu
\
Halfverse: cd
aṅguṣṭʰenonnamayyāgre
nāsikām
upa
-nāsikām
\\ 25 \\
Halfverse: aV
tāḍayan
pīḍayan
vaināṃ
Halfverse: aV2
tāḍayan
pīḍayec
caināṃ
Verse: 26
Halfverse: ab
abʰyunnata
-vidaṣṭāgra
-jihvasyādʰas
tad
-āśrayām
\
Halfverse: cd
yantrayet
stanayor
ūrdʰvaṃ
grīvāśrita
-sirā
-vyadʰe
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
pāṣāṇa
-garbʰa
-hastasya
jānu
-stʰe
prasr̥te
bʰuje
\
Halfverse: cd
kukṣer
ārabʰya
mr̥dite
vidʰyed
baddʰordʰva
-paṭṭake
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
vidʰyed
dʰasta
-sirāṃ
bāhāv
an
-ākuñcita
-kūrpare
\
Halfverse: cd
baddʰvā
sukʰopaviṣṭasya
muṣṭim
aṅguṣṭʰa
-garbʰiṇam
\\ 28 \\
Halfverse: dV
muṣṭim
aṅguṣṭʰa
-garbʰiṇīm
Verse: 29
Halfverse: ab
ūrdʰvaṃ
vedʰya
-pradeśāc
ca
paṭṭikāṃ
catur
-aṅgule
\
Halfverse: cd
vidʰyed
ālambamānasya
bāhubʰyāṃ
pārśvayoḥ
sirām
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
prahr̥ṣṭe
mehane
jaṅgʰā
-sirāṃ
jānuny
a
-kuñcite
\
Halfverse: cd
pāde
tu
su
-stʰite
'dʰas
-tāj
jānu
-saṃdʰer
nipīḍite
\\ 30 \\
Halfverse: cV
pāde
tu
bʰū
-stʰite
'dʰas
-tāj
Verse: 31
Halfverse: ab
gāḍʰaṃ
karābʰyām
ā
-gulpʰaṃ
caraṇe
tasya
copari
\
Halfverse: cd
dvitīye
kuñcite
kiñ
-cid
-ārūḍʰe
hasta
-vat
tataḥ
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
baddʰvā
vidʰyet
sirām
ittʰam
an
-ukteṣv
api
kalpayet
\
Halfverse: cd
teṣu
teṣu
pradeśeṣu
tat
tad
yantram
upāya
-vit
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
māṃsale
nikṣiped
deśe
vrīhy
-āsyaṃ
vrīhi
-mātrakam
\
Halfverse: cd
yavārdʰam
astʰnām
upari
sirāṃ
vidʰyan
kuṭʰārikām
\\ 33 \\
Halfverse: dV
sirāṃ
vidʰyan
kuṭʰārayā
Halfverse: dV2
sirāṃ
vidʰyet
kuṭʰārayā
Halfverse: dV3
sirāṃ
vidʰyet
kuṭʰārikām
Verse: 34
Halfverse: ab
samyag
-viddʰā
sraved
dʰārāṃ
yantre
mukte
tu
na
sravet
\
Halfverse: cd
alpa
-kālaṃ
vahaty
alpaṃ
dur
-viddʰā
taila
-cūrṇanaiḥ
\\ 34 \\
Halfverse: aV
samyag
-viddʰe
sraved
dʰārā
Halfverse: bV2
yantre
mukte
ca
na
sravet
Halfverse: dV3
dur
-viddʰā
taila
-cūrṇitaiḥ
Verse: 35
Halfverse: ab
sa
-śabdam
ati
-viddʰā
tu
sraved
duḥkʰena
dʰāryate
\
Halfverse: cd
bʰī
-mūrcʰā
-yantra
-śaitʰilya
-kuṇṭʰa
-śastrāti
-tr̥ptayaḥ
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
kṣāma
-tva
-vegi
-tā
-svedā
raktasyā
-sruti
-hetavaḥ
\
Halfverse: cd
a
-samyag
asre
sravati
vella
-vyoṣa
-niśā
-nataiḥ
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
sāgāra
-dʰūma
-lavaṇa
-tailair
dihyāt
sirā
-mukʰam
\
Halfverse: cd
samyak
-pravr̥tte
koṣṇena
tailena
lavaṇena
ca
\\ 37 \\
Halfverse: dV
tailena
lavaṇena
vā
Verse: 38
Halfverse: ab
agre
sravati
duṣṭāsraṃ
kusumbʰād
iva
pītikā
\
Halfverse: cd
samyak
srutvā
svayaṃ
tiṣṭʰec
cʰuddʰaṃ
tad
iti
nāharet
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
yantraṃ
vimucya
mūrcʰāyāṃ
vījite
vyajanaiḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
srāvayen
mūrcʰati
punas
tv
apare
-dyus
try
-ahe
'pi
vā
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
vātāc
cʰyāvāruṇaṃ
rūkṣaṃ
vega
-srāvy
accʰa
-pʰenilaṃ
\
Halfverse: cd
pittāt
pītāsitaṃ
visram
a
-skandy
auṣṇyāt
sa
-candrikam
\\ 40 \\
Halfverse: dV
a
-skandy
auṣṇyāt
sa
-candrakam
Verse: 40+1
Halfverse: ab
vātikaṃ
śoṇitaṃ
śīgʰraṃ
bʰūmiḥ
pibati
cāvr̥tam
\
Halfverse: cd
makṣikāṇām
a
-kāntaṃ
ca
raktaṃ
bʰavati
paittikam
\\ 40+1 \\
Verse: 40+2
Halfverse: ab
ślaiṣmikaṃ
makṣikākrāntaṃ
śuṣyaty
api
na
ceṇayat
\\
40+2ab
\\
Verse: 41
Halfverse: ab
kapʰāt
snigdʰam
asr̥k
pāṇḍu
tantu
-mat
piccʰilaṃ
gʰanam
\
Halfverse: cd
saṃsr̥ṣṭa
-liṅgaṃ
saṃsargāt
tri
-doṣaṃ
malināvilam
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
a
-śuddʰau
balino
'py
asraṃ
na
prastʰāt
srāvayet
param
\
Halfverse: cd
ati
-srutau
hi
mr̥tyuḥ
syād
dāruṇā
vā
calāmayāḥ
\\ 42 \\
Halfverse: aV
a
-śuddʰaṃ
balino
'py
asraṃ
Verse: 43
Halfverse: ab
tatrābʰyaṅga
-rasa
-kṣīra
-rakta
-pānāni
bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
srute
rakte
śanair
yantram
apanīya
himāmbunā
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
prakṣālya
taila
-plotāktaṃ
bandʰanīyaṃ
sirā
-mukʰam
\
Halfverse: cd
a
-śuddʰaṃ
srāvayed
bʰūyaḥ
sāyam
ahny
apare
'pi
vā
\\ 44 \\
Halfverse: cV
a
-śuddʰau
srāvayed
bʰūyaḥ
Verse: 45
Halfverse: ab
snehopaskr̥ta
-dehasya
pakṣād
vā
bʰr̥śa
-dūṣitam
\
Halfverse: cd
kiñ
-cid
dʰi
śeṣe
duṣṭāsre
naiva
rogo
'tivartate
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
sa
-śeṣam
apy
ato
dʰāryaṃ
na
cāti
-srutim
ācaret
\
Halfverse: cd
harec
cʰr̥ṅgādibʰiḥ
śeṣaṃ
prasādam
atʰa
-vā
nayet
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
śītopacāra
-pittāsra
-kriyā
-śuddʰi
-viśoṣaṇaiḥ
\
Halfverse: cd
duṣṭaṃ
raktam
an
-udriktam
evam
eva
prasādayet
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
rakte
tv
a
-tiṣṭʰati
kṣipraṃ
stambʰanīm
ācaret
kriyām
\
Halfverse: cd
lodʰra
-priyaṅgu
-pattaṅga
-māṣa
-yaṣṭy
-āhva
-gairikaiḥ
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
mr̥t
-kapālāñjana
-kṣauma
-maṣī
-kṣīri
-tvag
-aṅkuraiḥ
\
Halfverse: cd
vicūrṇayed
vraṇa
-mukʰaṃ
padmakādi
-himaṃ
pibet
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
tām
eva
vā
sirāṃ
vidʰyed
vyadʰāt
tasmād
an
-antaram
\
Halfverse: cd
sirā
-mukʰaṃ
vā
tvaritaṃ
dahet
tapta
-śalākayā
\\ 50 \\
Halfverse: cV
sirā
-mukʰaṃ
ca
tvaritaṃ
Verse: 51
Halfverse: ab
un
-mārga
-gā
yantra
-nipīḍanena
sva
-stʰānam
āyānti
punar
na
yāvat
\
Halfverse: cd
doṣāḥ
praduṣṭā
rudʰiraṃ
prapannās
tāvad
dʰitāhāra
-vihāra
-bʰāk
syāt
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
nāty
-uṣṇa
-śītaṃ
lagʰu
dīpanīyaṃ
rakte
'panīte
hitam
anna
-pānam
\
Halfverse: cd
tadā
śarīraṃ
hy
an
-avastʰitāsr̥g
agnir
viśeṣād
iti
rakṣitavyaḥ
\\ 52 \\
Halfverse: cV
tadā
śarīraṃ
hy
an
-avastʰitāsram
Halfverse: dV2
agnir
viśeṣād
iti
rakṣaṇīyaḥ
Halfverse: dV
agnir
viśeṣeṇa
ca
rakṣitavyaḥ
Verse: 53
Halfverse: ab
prasanna
-varṇendriyam
indriyārtʰān
iccʰantam
a
-vyāhata
-paktr̥
-vegam
\
Halfverse: cd
sukʰānvitaṃ
puṣṭi
-balopapannaṃ
viśuddʰa
-raktaṃ
puruṣaṃ
vadanti
\\ 53 \\
Verse: 53+1
Halfverse: ab
rakta
-jā
vyaṅga
-kuṣṭʰādyāḥ
kaṇṭʰāsyākṣi
-śiro
-gadāḥ
\
Halfverse: cd
palitārūṃṣikābādʰāḥ
śāmyanty
ete
sirā
-vyadʰāt
\\ 53+1 \\
Verse: 53+2
Halfverse: ab
nir
-vyādʰi
-nīlotpala
-pattra
-netraṃ
su
-vyakta
-mūlāsita
-baddʰa
-keśam
\
Halfverse: cd
candropamaṃ
padma
-su
-gandʰi
vaktraṃ
bʰavel
lalāṭe
tu
sirā
-vyadʰena
\\ 53+2 \\
Adhyaya: 28
Sūtrastʰāna
28
Verse: 1
Halfverse: ab
vakrarju
-tiryag
-ūrdʰvādʰaḥ
śalyānāṃ
pañca
-dʰā
gatiḥ
\
Halfverse: cd
dʰyāmaṃ
śopʰa
-rujā
-vantaṃ
sravantaṃ
śoṇitaṃ
muhuḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
abʰyudgataṃ
budbuda
-vat
piṭikopacitaṃ
vraṇam
\
Halfverse: cd
mr̥du
-māṃsaṃ
ca
jānīyād
antaḥ
-śalyaṃ
samāsataḥ
\\ 2 \\
Halfverse: aV
abʰyunnataṃ
budbuda
-vat
Halfverse: cV2
mr̥du
-māṃsaṃ
vijānīyād
Verse: 3
Halfverse: ab
viśeṣāt
tvag
-gate
śalye
vi
-varṇaḥ
kaṭʰināyataḥ
\
Halfverse: cd
śopʰo
bʰavati
māṃsa
-stʰe
coṣaḥ
śopʰo
vivardʰate
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
pīḍanā
-kṣama
-tā
pākaḥ
śalya
-mārgo
na
rohati
\
Halfverse: cd
peśy
-antara
-gate
māṃsa
-prāpta
-vac
cʰvayatʰuṃ
vinā
\\ 4 \\
Halfverse: aV
pīḍane
'
-kṣama
-tā
pākaḥ
Halfverse: dV2
-prāpta
-vac
cʰvayatʰor
vinā
Verse: 5
Halfverse: ab
ākṣepaḥ
snāyu
-jālasya
saṃrambʰa
-stambʰa
-vedanāḥ
\
Halfverse: cd
snāyu
-ge
dur
-haraṃ
caitat
sirādʰmānaṃ
sirāśrite
\\ 5 \\
Halfverse: cV
snāva
-ge
dur
-haraṃ
caitat
Verse: 6
Halfverse: ab
sva
-karma
-guṇa
-hāniḥ
syāt
srotasāṃ
srotasi
stʰite
\
Halfverse: cd
dʰamanī
-stʰe
'nile
raktaṃ
pʰena
-yuktam
udīrayet
\\ 6 \\
Halfverse: dV
pʰena
-yuktam
udīrayan
Verse: 7
Halfverse: ab
niryāti
śabda
-vān
syāc
ca
hr̥l
-lāsaḥ
sāṅga
-vedanaḥ
\
Halfverse: cd
saṃgʰarṣo
bala
-vān
astʰi
-saṃdʰi
-prāpte
'stʰi
-pūrṇa
-tā
\\ 7 \\
Halfverse: cV
saṃharṣo
bala
-vān
astʰi
-
Verse: 8
Halfverse: ab
naika
-rūpā
rujo
'stʰi
-stʰe
śopʰas
tad
-vac
ca
saṃdʰi
-ge
\
Halfverse: cd
ceṣṭā
-nivr̥ttiś
ca
bʰaved
āṭopaḥ
koṣṭʰa
-saṃśrite
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
ānāho
'nna
-śakr̥n
-mūtra
-darśanaṃ
ca
vraṇānane
\
Halfverse: cd
vidyān
marma
-gataṃ
śalyaṃ
marma
-viddʰopalakṣaṇaiḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
yatʰā
-svaṃ
ca
parisrāvais
tvag
-ādiṣu
vibʰāvayet
\
Halfverse: cd
ruhyate
śuddʰa
-dehānām
anuloma
-stʰitaṃ
tu
tat
\\ 10 \\
Halfverse: aV
yatʰā
-yatʰaṃ
parisrāvais
Verse: 11
Halfverse: ab
doṣa
-kopābʰigʰātādi
-kṣobʰād
bʰūyo
'pi
bādʰate
\
Halfverse: cd
tvaṅ
-naṣṭe
yatra
tatra
syur
abʰyaṅga
-sveda
-mardanaiḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
rāga
-rug
-dāha
-saṃrambʰā
yatra
cājyaṃ
vilīyate
\
Halfverse: cd
āśu
śuṣyati
lepo
vā
tat
-stʰānaṃ
śalya
-vad
vadet
\\ 12 \\
Halfverse: bV
yatra
vājyaṃ
vilīyate
Halfverse: cV2
āśuṣyati
pralepo
vā
Verse: 13
Halfverse: ab
māṃsa
-praṇaṣṭaṃ
saṃśuddʰyā
karśanāc
cʰlatʰa
-tāṃ
gatam
\
Halfverse: cd
kṣobʰād
rāgādibʰiḥ
śalyaṃ
lakṣayet
tad
-vad
eva
ca
\\ 13 \\
Halfverse: bV
karṣaṇāc
cʰlatʰa
-tāṃ
gatam
Verse: 14
Halfverse: ab
peśy
-astʰi
-saṃdʰi
-koṣṭʰeṣu
naṣṭam
astʰiṣu
lakṣayet
\
Halfverse: cd
astʰnām
abʰyañjana
-sveda
-bandʰa
-pīḍana
-mardanaiḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
prasāraṇākuñcanataḥ
saṃdʰi
-naṣṭaṃ
tatʰāstʰi
-vat
\
Halfverse: cd
naṣṭe
snāyu
-sirā
-sroto
-dʰamanīṣv
a
-same
patʰi
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
aśva
-yuktaṃ
ratʰaṃ
kʰaṇḍa
-cakram
āropya
rogiṇam
\
Halfverse: cd
śīgʰraṃ
nayet
tatas
tasya
saṃrambʰāc
cʰalyam
ādiśet
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
marma
-naṣṭaṃ
pr̥tʰaṅ
noktaṃ
teṣāṃ
māṃsādi
-saṃśrayāt
\
Halfverse: cd
sāmānyena
sa
-śalyaṃ
tu
kṣobʰiṇyā
kriyayā
sa
-ruk
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
vr̥ttaṃ
pr̥tʰu
catuṣ
-koṇaṃ
tri
-puṭaṃ
ca
samāsataḥ
\
Halfverse: cd
a
-dr̥śya
-śalya
-saṃstʰānaṃ
vraṇākr̥tyā
vibʰāvayet
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
teṣām
āharaṇopāyau
pratilomānulomakau
\
Halfverse: cd
arvācīna
-parācīne
nirharet
tad
-viparyayāt
\\ 19 \\
Halfverse: cV
avācīna
-parācīne
Verse: 20
Halfverse: ab
sukʰāhāryaṃ
yataś
cʰittvā
tatas
tiryag
-gataṃ
haret
\
Halfverse: cd
śalyaṃ
na
nirgʰātyam
uraḥ
-kakṣā
-vaṅkṣaṇa
-pārśva
-gam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
pratilomam
an
-uttuṇḍaṃ
cʰedyaṃ
pr̥tʰu
-mukʰaṃ
ca
yat
\
Halfverse: cd
naivāhared
vi
-śalya
-gʰnaṃ
naṣṭaṃ
vā
nir
-upadravam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
atʰāharet
kara
-prāpyaṃ
kareṇaivetarat
punaḥ
\
Halfverse: cd
dr̥śyaṃ
siṃhāhi
-makara
-varmi
-karkaṭakānanaiḥ
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
a
-dr̥śyaṃ
vraṇa
-saṃstʰānād
grahītuṃ
śakyate
yataḥ
\
Halfverse: cd
kaṅka
-bʰr̥ṅgāhva
-kurara
-śarāri
-vāyasānanaiḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
saṃdaṃśābʰyāṃ
tvag
-ādi
-stʰaṃ
tālābʰyāṃ
suṣiraṃ
haret
\
Halfverse: cd
suṣira
-stʰaṃ
tu
nalakaiḥ
śeṣaṃ
śeṣair
yatʰā
-yatʰam
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
śastreṇa
vā
viśasyādau
tato
nir
-lohitaṃ
vraṇam
\
Halfverse: cd
kr̥tvā
gʰr̥tena
saṃsvedya
baddʰācārikam
ādiśet
\\ 25 \\
Halfverse: dV
baddʰācārikam
ācaret
Verse: 26
Halfverse: ab
sirā
-snāyu
-vilagnaṃ
tu
cālayitvā
śalākayā
\
Halfverse: cd
hr̥daye
saṃstʰitaṃ
śalyaṃ
trāsitasya
himāmbunā
\\ 26 \\
Halfverse: aV
sirā
-snāyu
-vilagnaṃ
ca
Halfverse: aV2
sirā
-snāva
-vilagnaṃ
tu
Verse: 27
Halfverse: ab
tataḥ
stʰānāntaraṃ
prāptaṃ
āharet
tad
yatʰā
-yatʰam
\
Halfverse: cd
yatʰā
-mārgaṃ
dur
-ākarṣam
anyato
'py
evam
āharet
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
astʰi
-daṣṭe
naraṃ
padbʰyāṃ
pīḍayitvā
vinirharet
\
Halfverse: cd
ity
a
-śakye
su
-balibʰiḥ
su
-gr̥hītasya
kiṅkaraiḥ
\\ 28 \\
Halfverse: aV
astʰi
-dr̥ṣṭe
naraṃ
padbʰyāṃ
Halfverse: aV2
astʰi
-naṣṭe
naraṃ
padbʰyāṃ
Halfverse: aV
astʰi
-lagnaṃ
naraṃ
padbʰyāṃ
Halfverse: aV2
astʰi
-stʰaṃ
na
paraṃ
padbʰyāṃ
Verse: 29
Halfverse: ab
tatʰāpy
a
-śakye
vāraṅgaṃ
vakrī
-kr̥tya
dʰanur
-jyayā
\
Halfverse: cd
su
-baddʰaṃ
vaktra
-kaṭake
badʰnīyāt
su
-samāhitaḥ
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
su
-saṃyatasya
pañcāṅgyā
vājinaḥ
kaśayātʰa
tam
\
Halfverse: cd
tāḍayed
iti
mūrdʰānaṃ
vegenonnamayan
yatʰā
\\ 30 \\
Halfverse: dV
vegenonnamayed
yatʰā
Verse: 31
Halfverse: ab
uddʰarec
cʰalyam
evaṃ
vā
śākʰāyāṃ
kalpayet
taroḥ
\
Halfverse: cd
baddʰvā
dur
-bala
-vāraṅgaṃ
kuśābʰiḥ
śalyam
āharet
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
śvayatʰu
-grasta
-vāraṅgaṃ
śopʰam
utpīḍya
yuktitaḥ
\
Halfverse: cd
mudgarāhatayā
nāḍyā
nirgʰātyottuṇḍitaṃ
haret
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
tair
eva
cānayen
mārgam
a
-mārgottuṇḍitaṃ
tu
yat
\
Halfverse: cd
mr̥ditvā
karṇināṃ
karṇaṃ
nāḍy
-āsyena
nigr̥hya
vā
\\ 33 \\
Halfverse: aV
tenaiva
vā
nayen
mārgam
Halfverse: bV2
a
-mārgottuṇḍitaṃ
ca
yat
Verse: 34
Halfverse: ab
ayas
-kāntena
niṣ
-karṇaṃ
vivr̥tāsyam
r̥ju
-stʰitam
\
Halfverse: cd
pakvāśaya
-gataṃ
śalyaṃ
virekeṇa
vinirharet
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
duṣṭa
-vāta
-viṣa
-stanya
-rakta
-toyādi
cūṣaṇaiḥ
\
Halfverse: cd
kaṇṭʰa
-sroto
-gate
śalye
sūtraṃ
kaṇṭʰe
praveśayet
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
bisenātte
tataḥ
śalye
bisaṃ
sūtraṃ
samaṃ
haret
\
Halfverse: cd
nāḍyāgni
-tāpitāṃ
kṣiptvā
śalākām
ap
-stʰirī
-kr̥tām
\\ 36 \\
Halfverse: bV
jatu
-digdʰam
a
-jātuṣam
Verse: 37
Halfverse: ab
ānayej
jātuṣaṃ
kaṇṭʰāj
jatu
-digdʰām
a
-jātuṣam
\
Halfverse: cd
keśondukena
pītena
dravaiḥ
kaṇṭakam
ākṣipet
\\ 37 \\
Halfverse: bV
jatu
-digdʰam
a
-jātuṣam
Halfverse: cV2
keśāṇḍakena
pītena
Halfverse: cV3
keśāṇḍukena
pītena
Halfverse: cV
keśoṇḍukena
pītena
Verse: 38
Halfverse: ab
sahasā
sūtra
-baddʰena
vamatas
tena
cetarat
\
Halfverse: cd
a
-śakyaṃ
mukʰa
-nāsābʰyām
āhartuṃ
parato
nudet
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
ap
-pāna
-skandʰa
-gʰātābʰyāṃ
grāsa
-śalyaṃ
praveśayet
\
Halfverse: cd
sūkṣmākṣi
-vraṇa
-śalyāni
kṣauma
-vāla
-jalair
haret
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
apāṃ
pūrṇaṃ
vidʰunuyād
avāk
-śirasam
āyatam
\
Halfverse: cd
vāmayec
cā
-mukʰaṃ
bʰasma
-rāśau
vā
nikʰanen
naram
\\ 40 \\
Halfverse: cV
vāmayed
ā
-mukʰaṃ
bʰasma
-
Halfverse: cV2
vāmayed
vā
-mukʰaṃ
bʰasma
-
Halfverse: cV
vāmayed
vā
sukʰaṃ
bʰasma
-
Verse: 41
Halfverse: ab
karṇe
'mbu
-pūrṇe
hastena
matʰitvā
taila
-vāriṇī
\
Halfverse: cd
kṣiped
adʰo
-mukʰaṃ
karṇaṃ
hanyād
vācūṣayeta
vā
\\ 41 \\
Halfverse: dV
hanyād
vācūṣayet
tadā
Halfverse: dV2
hanyād
vācūṣayeta
ca
Verse: 42
Halfverse: ab
kīṭe
sroto
-gate
karṇaṃ
pūrayed
lavaṇāmbunā
\
Halfverse: cd
śuktena
vā
sukʰoṣṇena
mr̥te
kleda
-haro
vidʰiḥ
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
jātuṣaṃ
hema
-rūpyādi
-dʰātu
-jaṃ
ca
cira
-stʰitam
\
Halfverse: cd
ūṣmaṇā
prāya
-śaḥ
śalyaṃ
deha
-jena
vilīyate
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
mr̥d
-veṇu
-dāru
-śr̥ṅgāstʰi
-danta
-vālopalāni
na
\
Halfverse: cd
viṣāṇa
-veṇv
-ayas
-tāla
-dāru
-śalyaṃ
cirād
api
\\ 44 \\
Halfverse: bV
-danta
-vālopalādi
na
Verse: 45
Halfverse: ab
prāyo
nirbʰujyate
tad
dʰi
pacaty
āśu
palāsr̥jī
\
Halfverse: cd
śalye
māṃsāvagāḍʰe
cet
sa
deśo
na
vidahyate
\\ 45 \\
Halfverse: cV
śalye
māṃsāvagāḍʰe
ca
Verse: 46
Halfverse: ab
tatas
taṃ
mardana
-sveda
-śuddʰi
-karṣaṇa
-br̥ṃhaṇaiḥ
\
Halfverse: cd
tīkṣṇopanāha
-pānānna
-gʰana
-śastra
-padāṅkanaiḥ
\\ 46 \\
Halfverse: bV
-śuddʰi
-karśana
-br̥ṃhaṇaiḥ
Verse: 47
Halfverse: ab
pācayitvā
harec
cʰalyaṃ
pāṭanaiṣaṇa
-bʰedanaiḥ
\
Halfverse: cd
śalya
-pradeśa
-yantrāṇām
avekṣya
bahu
-rūpa
-tām
\\ 47 \\
Verse: 47x
Halfverse: ab
tais
tair
upāyair
mati
-mān
śalyaṃ
vidyāt
tatʰāharet
\\
47xab
\\
Halfverse: bV
śalyaṃ
vidyāt
tato
haret
Adhyaya: 29
Sūtrastʰāna
29
Verse: 1
Halfverse: ab
vraṇaḥ
saṃjāyate
prāyaḥ
pākāc
cʰvayatʰu
-pūrvakāt
\
Halfverse: cd
tam
evopacaret
tasmād
rakṣan
pākaṃ
prayatnataḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
su
-śīta
-lepa
-sekāsra
-mokṣa
-saṃśodʰanādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
śopʰo
'lpo
'lpoṣma
-ruk
sāmaḥ
sa
-varṇaḥ
kaṭʰinaḥ
stʰiraḥ
\\ 2 \\
Halfverse: aV
su
-śīta
-lepa
-sekāsr̥ṅ
-
Halfverse: cV2
śopʰo
'lpo
'lpoṣma
-ruk
cāmaḥ
Verse: 3
Halfverse: ab
pacyamāno
vi
-varṇas
tu
rāgī
vastir
ivātataḥ
\
Halfverse: cd
spʰuṭatīva
sa
-nistodaḥ
sāṅga
-marda
-vijr̥mbʰikaḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
saṃrambʰā
-ruci
-dāhoṣā
-tr̥ḍ
-jvarā
-nidra
-tānvitaḥ
\
Halfverse: cd
styānaṃ
viṣyandayaty
ājyaṃ
vraṇa
-vat
sparśanā
-sahaḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
pakve
'lpa
-vega
-tā
mlāniḥ
pāṇḍu
-tā
vali
-saṃbʰavaḥ
\
Halfverse: cd
nāmo
'nteṣūnnatir
madʰye
kaṇḍū
-śopʰādi
-mārdavam
\\ 5 \\
Halfverse: aV
pakve
'lpa
-vega
-tā
glāniḥ
Halfverse: aV2
pakve
'lpa
-vedanā
glāniḥ
Halfverse: aV3
pakve
'lpa
-vedanā
mlāniḥ
Halfverse: aV
pakve
'lpā
vedanā
mlāniḥ
Verse: 6
Halfverse: ab
spr̥ṣṭe
pūyasya
saṃcāro
bʰaved
vastāv
ivāmbʰasaḥ
\
Halfverse: cd
śūlaṃ
narte
'nilād
dāhaḥ
pittāc
cʰopʰaḥ
kapʰodayāt
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
rāgo
raktāc
ca
pākaḥ
syād
ato
doṣaiḥ
sa
-śoṇitaiḥ
\
Halfverse: cd
pāke
'tivr̥tte
suṣiras
tanu
-tvag
-doṣa
-bʰakṣitaḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
valībʰir
ācitaḥ
śyāvaḥ
śīryamāṇa
-tanū
-ruhaḥ
\
Halfverse: cd
kapʰa
-jeṣu
tu
śopʰeṣu
gambʰīraṃ
pākam
ety
asr̥k
\\ 8 \\
Halfverse: aV
valībʰir
ācitaḥ
śyāmaḥ
Verse: 9
Halfverse: ab
pakva
-liṅgaṃ
tato
'
-spaṣṭaṃ
yatra
syāc
cʰīta
-śopʰa
-tā
\
Halfverse: cd
tvak
-sāvarṇyaṃ
rujo
'lpa
-tvaṃ
gʰana
-sparśa
-tvam
aśma
-vat
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
rakta
-pākam
iti
brūyāt
taṃ
prājño
mukta
-saṃśayaḥ
\
Halfverse: cd
alpa
-sat
-tve
'
-bale
bāle
pākād
vāty
-artʰam
uddʰate
\\ 10 \\
Halfverse: dV
pākād
aty
-artʰam
uddʰate
Halfverse: dV2
pāke
vāty
-artʰam
uddʰate
Verse: 11
Halfverse: ab
dāraṇaṃ
marma
-saṃdʰy
-ādi
-stʰite
cānya
-tra
pāṭanam
\
Halfverse: cd
āma
-ccʰede
sirā
-snāyu
-vyāpado
'sr̥g
-ati
-srutiḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
rujo
'ti
-vr̥ddʰir
daraṇaṃ
visarpo
vā
kṣatodbʰavaḥ
\
Halfverse: cd
tiṣṭʰann
antaḥ
punaḥ
pūyaḥ
sirā
-snāyv
-asr̥g
-āmiṣam
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
vivr̥ddʰo
dahati
kṣipraṃ
tr̥ṇolapam
ivānalaḥ
\
Halfverse: cd
yaś
cʰinatty
āmam
a
-jñānād
yaś
ca
pakvam
upekṣate
\\ 13 \\
Halfverse: bV
tr̥ṇolupam
ivānalaḥ
Halfverse: bV2
tr̥ṇopalam
ivānalaḥ
Halfverse: bV3
tr̥ṇoccayam
ivānalaḥ
Verse: 14
Halfverse: ab
śva
-pacāv
iva
vijñeyau
tāv
a
-niścita
-kāriṇau
\
Halfverse: cd
prāk
śastra
-karmaṇaś
ceṣṭaṃ
bʰojayed
annam
āturam
\\ 14 \\
Halfverse: aV
śva
-pacāv
iva
jānīyāt
Halfverse: bV2
dvāv
a
-niścita
-kāriṇau
Halfverse: cV3
prāk
śastra
-karmaṇaḥ
śreṣṭʰaṃ
Verse: 15
Halfverse: ab
pāna
-paṃ
pāyayen
madyaṃ
tīkṣṇaṃ
yo
vedanā
-kṣamaḥ
\
Halfverse: cd
na
mūrcʰaty
anna
-saṃyogān
mattaḥ
śastraṃ
na
budʰyate
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
anya
-tra
mūḍʰa
-garbʰāśma
-mukʰa
-rogodarāturāt
\
Halfverse: cd
atʰāhr̥topakaraṇaṃ
vaidyaḥ
prāṅ
-mukʰam
āturam
\\ 16 \\
Halfverse: cV
atʰāhr̥topakaraṇo
Verse: 17
Halfverse: ab
saṃmukʰo
yantrayitvāśu
nyasyen
marmādi
varjayan
\
Halfverse: cd
anulomaṃ
su
-niśitaṃ
śastram
ā
-pūya
-darśanāt
\\ 17 \\
Halfverse: aV
saṃmukʰaṃ
yantrayitvāśu
Verse: 18
Halfverse: ab
sakr̥d
evāharec
tac
ca
pāke
tu
su
-mahaty
api
\
Halfverse: cd
pāṭayed
dvy
-aṅgulaṃ
samyag
dvy
-aṅgula
-try
-aṅgulāntaram
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
eṣitvā
samyag
eṣiṇyā
paritaḥ
su
-nirūpitam
\
Halfverse: cd
aṅgulī
-nāla
-vālair
vā
yatʰā
-deśaṃ
yatʰāśayam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
yato
gatāṃ
gatiṃ
vidyād
utsaṅgo
yatra
yatra
ca
\
Halfverse: cd
tatra
tatra
vraṇaṃ
kuryāt
su
-vibʰaktaṃ
nir
-āśayam
\\ 20 \\
Halfverse: bV
utsaṅgaṃ
yatra
yatra
ca
Verse: 21
Halfverse: ab
āyataṃ
ca
viśālaṃ
ca
yatʰā
doṣo
na
tiṣṭʰati
\
Halfverse: cd
śauryam
āśu
-kriyā
tīkṣṇaṃ
śastram
a
-sveda
-vepatʰū
\\ 21 \\
Halfverse: cV
śauryam
āśu
-kriyā
tīkṣṇa
-
Halfverse: dV2
-śastram
a
-sveda
-vepatʰū
Verse: 22
Halfverse: ab
a
-saṃmohaś
ca
vaidyasya
śastra
-karmaṇi
śasyate
\
Halfverse: cd
tiryak
cʰindyāl
lalāṭa
-bʰrū
-danta
-veṣṭaka
-jatruṇi
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
kukṣi
-kakṣākṣi
-kūṭauṣṭʰa
-kapola
-gala
-vaṅkṣaṇe
\
Halfverse: cd
anya
-tra
ccʰedanāt
tiryak
sirā
-snāyu
-vipāṭanam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
śastre
'vacārite
vāgbʰiḥ
śītāmbʰobʰiś
ca
rogiṇam
\
Halfverse: cd
āśvāsya
parito
'ṅgulyā
paripīḍya
vraṇaṃ
tataḥ
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
kṣālayitvā
kaṣāyeṇa
plotenāmbʰo
'panīya
ca
\
Halfverse: cd
guggulv
-aguru
-siddʰārtʰa
-hiṅgu
-sarja
-rasānvitaiḥ
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
dʰūpayec
paṭu
-ṣaḍgrantʰā
-nimba
-pattrair
gʰr̥ta
-plutaiḥ
\
Halfverse: cd
tila
-kalkājya
-madʰubʰir
yatʰā
-svaṃ
bʰeṣajena
ca
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
digdʰāṃ
vartiṃ
tato
dadyāt
tair
evāccʰādayec
ca
tām
\
Halfverse: cd
gʰr̥tāktaiḥ
saktubʰiś
cordʰvaṃ
gʰanāṃ
kavalikāṃ
tataḥ
\\ 27 \\
Halfverse: bV
tair
evāccʰādayec
ca
tam
Verse: 28
Halfverse: ab
nidʰāya
yuktyā
badʰnīyāt
paṭṭena
su
-samāhitam
\
Halfverse: cd
pārśve
savye
'pa
-savye
vā
nādʰas
-tān
naiva
copari
\\ 28 \\
Halfverse: bV
paṭṭena
su
-samāhitaḥ
Verse: 29
Halfverse: ab
śuci
-sūkṣma
-dr̥ḍʰāḥ
paṭṭāḥ
kavalyaḥ
sa
-vikeśikāḥ
\
Halfverse: cd
dʰūpitā
mr̥davaḥ
ślakṣṇā
nir
-valīkā
vraṇe
hitāḥ
\\ 29 \\
Halfverse: bV
kavalyaḥ
su
-vikeśikāḥ
Verse: 30
Halfverse: ab
kurvītān
-antaraṃ
tasya
rakṣāṃ
rakṣo
-niṣiddʰaye
\
Halfverse: cd
baliṃ
copaharet
tebʰyaḥ
sadā
mūrdʰnā
ca
dʰārayet
\\ 30 \\
Halfverse: aV
kurvītān
-antaraṃ
samyag
-
Halfverse: bV2
rakṣāṃ
rakṣo
-nivr̥ttaye
Halfverse: bV
-rakṣāṃ
rakṣo
-niṣiddʰaye
Halfverse: dV2
sadā
mūrdʰnāvadʰārayet
Verse: 31
Halfverse: ab
lakṣmīṃ
guhām
atiguhāṃ
jaṭilāṃ
brahmacāriṇīm
\
Halfverse: cd
vacāṃ
cʰattrām
aticcʰattrāṃ
dūrvāṃ
siddʰārtʰakān
api
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
tataḥ
sneha
-dinehoktaṃ
tasyācāraṃ
samādiśet
\
Halfverse: cd
divā
-svapno
vraṇe
kaṇḍū
-rāga
-ruk
-śopʰa
-pūya
-kr̥t
\\ 32 \\
Halfverse: aV
tataḥ
sneha
-vidʰānoktaṃ
Verse: 33
Halfverse: ab
strīṇāṃ
tu
smr̥ti
-saṃsparśa
-darśanaiś
calita
-srute
\
Halfverse: cd
śukre
vyavāya
-jān
doṣān
a
-saṃsarge
'py
avāpnuyāt
\\ 33 \\
Verse: 33+(1)
Halfverse: ab
vraṇe
śvayatʰur
āyāsāt
sa
ca
rāgaś
ca
jāgarāt
\
Halfverse: cd
tau
ca
ruk
ca
divā
-svāpāt
tāś
ca
mr̥tyuś
ca
maitʰunāt
\\ 33+(1) \\
Verse: 34
Halfverse: ab
bʰojanaṃ
ca
yatʰā
-sātmyaṃ
yava
-godʰūma
-ṣaṣṭikāḥ
\
Halfverse: cd
masūra
-mudga
-tubarī
-jīvantī
-suniṣaṇṇakāḥ
\\ 34 \\
Halfverse: aV
bʰojanaṃ
tu
yatʰā
-sātmyaṃ
Verse: 35
Halfverse: ab
bāla
-mūlaka
-vārtāka
-taṇḍulīyaka
-vāstukam
\
Halfverse: cd
kāravellaka
-karkoṭa
-paṭola
-kaṭukā
-pʰalam
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
saindʰavaṃ
dāḍimaṃ
dʰātrī
gʰr̥taṃ
tapta
-himaṃ
jalam
\
Halfverse: cd
jīrṇa
-śāly
-odanaṃ
snigdʰam
alpam
uṣṇodakottaram
\\ 36 \\
Halfverse: dV
alpam
uṣṇaṃ
dravottaram
Verse: 37
Halfverse: ab
bʰuñjāno
jāṅgalair
māṃsaiḥ
śīgʰraṃ
vraṇam
apohati
\
Halfverse: cd
aśitaṃ
mātrayā
kāle
patʰyaṃ
yāti
jarāṃ
sukʰam
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
a
-jīrṇāt
tv
anilādīnāṃ
vibʰramo
bala
-vān
bʰavet
\
Halfverse: cd
tataḥ
śopʰa
-rujā
-pāka
-dāhānāhān
avāpnuyāt
\\ 38 \\
Halfverse: aV
a
-jīrṇe
tv
anilādīnāṃ
Verse: 39
Halfverse: ab
navaṃ
dʰānyaṃ
tilān
māṣān
madyaṃ
māṃsam
a
-jāṅgalam
\
Halfverse: cd
kṣīrekṣu
-vikr̥tīr
amlaṃ
lavaṇaṃ
kaṭukaṃ
tyajet
\\ 39 \\
Halfverse: bV
madyaṃ
māṃsaṃ
tv
a
-jāṅgalam
Verse: 40
Halfverse: ab
yac
cānyad
api
viṣṭambʰi
vidāhi
guru
śītalam
\
Halfverse: cd
vargo
'yaṃ
nava
-dʰānyādir
vraṇinaḥ
sarva
-doṣa
-kr̥t
\\ 40 \\
Halfverse: dV
vraṇināṃ
sarva
-doṣa
-kr̥t
Verse: 41
Halfverse: ab
madyaṃ
tīkṣṇoṣṇa
-rūkṣāmlam
āśu
vyāpādayed
vraṇam
\
Halfverse: cd
vālośīraiś
ca
vījyeta
na
cainaṃ
parigʰaṭṭayet
\\ 41 \\
Halfverse: cV
bālośīraiś
ca
vījyeta
Verse: 42
Halfverse: ab
na
tuden
na
ca
kaṇḍūyec
ceṣṭamānaś
ca
pālayet
\
Halfverse: cd
snigdʰa
-vr̥ddʰa
-dvi
-jātīnāṃ
katʰāḥ
śr̥ṇvan
manaḥ
-priyāḥ
\\ 42 \\
Halfverse: bV
cʰayānaḥ
paripālayet
Halfverse: cV2
siddʰa
-vr̥ddʰa
-dvi
-jātīnāṃ
Verse: 43
Halfverse: ab
āśā
-vān
vyādʰi
-mokṣāya
kṣipraṃ
vraṇam
apohati
\
Halfverse: cd
tr̥tīye
'hni
punaḥ
kuryād
vraṇa
-karma
ca
pūrva
-vat
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
prakṣālanādi
divase
dvitīye
nācaret
tatʰā
\
Halfverse: cd
tīvra
-vyatʰo
vigratʰitaś
cirāt
saṃrohati
vraṇaḥ
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
snigdʰāṃ
rūkṣāṃ
ślatʰāṃ
gāḍʰāṃ
dur
-nyastāṃ
ca
vikeśikām
\
Halfverse: cd
vraṇe
na
dadyāt
kalkaṃ
vā
snehāt
kledo
vivardʰate
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
māṃsa
-ccʰedo
'ti
-rug
-raukṣyād
daraṇaṃ
śoṇitāgamaḥ
\
Halfverse: cd
ślatʰāti
-gāḍʰa
-dur
-nyāsair
vraṇa
-vartmāvagʰarṣaṇam
\\ 46 \\
Halfverse: cV
ślatʰāti
-gāḍʰa
-dur
-nyastair
Verse: 47
Halfverse: ab
sa
-pūti
-māṃsaṃ
sotsaṅgaṃ
sa
-gatiṃ
pūya
-garbʰiṇam
\
Halfverse: cd
vraṇaṃ
viśodʰayec
cʰīgʰraṃ
stʰitā
hy
antar
vikeśikā
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
vy
-amlaṃ
tu
pāṭitaṃ
śopʰaṃ
pācanaiḥ
samupācaret
\
Halfverse: cd
bʰojanair
upanāhaiś
ca
nāti
-vraṇa
-virodʰibʰiḥ
\\ 48 \\
Halfverse: dV
nāti
-vraṇa
-viśodʰibʰiḥ
Verse: 49
Halfverse: ab
sadyaḥ
sadyo
-vraṇān
sīvyed
vivr̥tān
abʰigʰāta
-jān
\
Halfverse: cd
medo
-jām̐
likʰitān
grantʰīn
hrasvāḥ
pālīś
ca
karṇayoḥ
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
śiro
-'kṣi
-kūṭa
-nāsauṣṭʰa
-gaṇḍa
-karṇoru
-bāhuṣu
\
Halfverse: cd
grīvā
-lalāṭa
-muṣka
-spʰiṅ
-meḍʰra
-pāyūdarādiṣu
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
gambʰīreṣu
pradeśeṣu
māṃsaleṣv
a
-caleṣu
ca
\
Halfverse: cd
na
tu
vaṅkṣaṇa
-kakṣādāv
alpa
-māṃse
cale
vraṇān
\\ 51 \\
Halfverse: dV
alpa
-māṃsa
-cale
vraṇān
Halfverse: dV2
alpa
-māṃsa
-calān
vraṇān
Verse: 52
Halfverse: ab
vāyu
-nirvāhiṇaḥ
śalya
-garbʰān
kṣāra
-viṣāgni
-jān
\
Halfverse: cd
sīvyec
calāstʰi
-śuṣkāsra
-tr̥ṇa
-romāpanīya
tu
\\ 52 \\
Halfverse: dV
-tr̥ṇa
-romāpanīya
ca
Verse: 53
Halfverse: ab
pralambi
māṃsaṃ
viccʰinnaṃ
niveśya
sva
-niveśane
\
Halfverse: cd
saṃdʰy
-astʰi
ca
stʰite
rakte
snāyvā
sūtreṇa
valkalaiḥ
\\ 53 \\
Halfverse: cV
saṃdʰy
-astʰy
avastʰite
rakte
Halfverse: dV2
snāvnā
sūtreṇa
valkalaiḥ
Verse: 54
Halfverse: ab
sīvyen
na
dūre
nāsanne
gr̥hṇan
nālpaṃ
na
vā
bahu
\
Halfverse: cd
sāntvayitvā
tataś
cārtaṃ
vraṇe
madʰu
-gʰr̥ta
-drutaiḥ
\\ 54 \\
Halfverse: dV
vraṇe
madʰu
-gʰr̥ta
-plutaiḥ
Halfverse: bV
gr̥hṇan
sv
-alpaṃ
na
vā
bahu
Halfverse: cV2
śāntayitvā
tataś
cārtaṃ
Halfverse: cV3
sāntayitvā
tataś
cārtaṃ
Verse: 55
Halfverse: ab
añjana
-kṣauma
-ja
-maṣī
-pʰalinī
-śallakī
-pʰalaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-lodʰra
-madʰukair
digdʰe
yuñjyād
bandʰādi
pūrva
-vat
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
vraṇo
niḥ
-śoṇitauṣṭʰo
yaḥ
kiñ
-cid
evāvalikʰya
tam
\
Halfverse: cd
saṃjāta
-rudʰiraṃ
sīvyet
saṃdʰānaṃ
hy
asya
śoṇitam
\\ 56 \\
Halfverse: bV
kiñ
-cid
eva
vilikʰya
tam
Verse: 57
Halfverse: ab
bandʰanāni
tu
deśādīn
vīkṣya
yuñjīta
teṣu
ca
\
Halfverse: cd
āvikājina
-kauśeyam
uṣṇaṃ
kṣaumaṃ
tu
śītalam
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
śītoṣṇaṃ
tulā
-saṃtāna
-kārpāsa
-snāyu
-valka
-jam
\
Halfverse: cd
tāmrāyas
-trapu
-sīsāni
vraṇe
medaḥ
-kapʰādʰike
\\ 58 \\
Halfverse: bV
-kārpāsa
-snāva
-valka
-jam
Verse: 59
Halfverse: ab
bʰaṅge
ca
yuñjyāt
pʰalakaṃ
carma
-valka
-kuśādi
ca
\
Halfverse: cd
sva
-nāmānugatākārā
bandʰās
tu
daśa
pañca
ca
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
kośa
-svastika
-muttolī
-cīna
-dāmānuvellitam
\
Halfverse: cd
kʰaṭvā
-vibandʰa
-stʰagikā
-vitānotsaṅga
-goṣ
-pʰaṇāḥ
\\ 60 \\
Halfverse: dV
-vitānotsaṅga
-go
-pʰaṇāḥ
Verse: 61
Halfverse: ab
yamakaṃ
maṇḍalākʰyaṃ
ca
pañcāṅgī
ceti
yojayet
\
Halfverse: cd
yo
yatra
su
-niviṣṭaḥ
syāt
taṃ
teṣāṃ
tatra
buddʰi
-mān
\\ 61 \\
Halfverse: cV
yo
yatra
saṃniviṣṭaḥ
syāt
Verse: 61.1+(1)
Halfverse: ab
vidadʰyāt
teṣu
teṣv
eva
kośam
aṅguli
-parvasu
\
Halfverse: cd
svastikaṃ
karṇa
-kakṣādi
-staneṣūktaṃ
ca
saṃdʰiṣu
\\ 61.1+(1) \\
Verse: 61.1+(2)
Halfverse: ab
muttolīṃ
meḍʰra
-grīvādau
yuñjyāc
cīnam
apāṅgayoḥ
\
Halfverse: cd
saṃbādʰe
'ṅge
tatʰā
dāma
śākʰāsv
evānuvellitam
\\ 61.1+(2) \\
Verse: 61.1+(3)
Halfverse: ab
kʰaṭvāṃ
gaṇḍe
hanau
śaṅkʰe
vibandʰaṃ
pr̥ṣṭʰakodare
\
Halfverse: cd
aṅguṣṭʰāṅgulimeḍʰrāgre
stʰagikām
antra
-vr̥ddʰiṣu
\\ 61.1+(3) \\
Verse: 61.1+(4)
Halfverse: ab
vitānaṃ
pr̥tʰulāṅgādau
tatʰā
śirasi
cerayet
\
Halfverse: cd
vilambini
tatʰotsaṅgaṃ
nāsauṣṭʰa
-cibukādiṣu
\\ 61.1+(4) \\
Verse: 61.1+(5)
Halfverse: ab
goṣ
-pʰaṇaṃ
saṃdʰiṣu
tatʰā
yamakaṃ
yamike
vraṇe
\
Halfverse: cd
vr̥tte
'ṅge
maṇḍalākʰyaṃ
ca
pañcāṅgīṃ
cordʰva
-jatruṣu
\\ 61.1+(5) \\
Verse: 62
Halfverse: ab
badʰnīyād
gāḍʰam
ūru
-spʰik
-kakṣā
-vaṅkṣaṇa
-mūrdʰasu
\
Halfverse: cd
śākʰā
-vadana
-karṇoraḥ
-pr̥ṣṭʰa
-pārśva
-galodare
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
samaṃ
mehana
-muṣke
ca
netre
saṃdʰiṣu
ca
ślatʰam
\
Halfverse: cd
badʰnīyāc
cʰitʰila
-stʰāne
vāta
-śleṣmodbʰave
samam
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
gāḍʰam
eva
sama
-stʰāne
bʰr̥śaṃ
gāḍʰaṃ
tad
-āśaye
\
Halfverse: cd
śīte
vasante
'pi
ca
tau
mokṣaṇīyau
try
-ahāt
try
-ahāt
\\ 64 \\
Halfverse: bV
bʰr̥śaṃ
gāḍʰaṃ
tad
-āśraye
Halfverse: cV2
śīte
vasante
ca
tatʰā
Halfverse: dV
mokṣayet
tau
try
-ahāt
try
-ahāt
Halfverse: dV2
mokṣaṇīyas
try
-ahāt
try
-ahāt
Verse: 65
Halfverse: ab
pitta
-raktottʰayor
bandʰo
gāḍʰa
-stʰāne
samo
mataḥ
\
Halfverse: cd
sama
-stʰāne
ślatʰo
naiva
śitʰilasyāśaye
tatʰā
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
sāyaṃ
prātas
tayor
mokṣo
grīṣme
śaradi
ceṣyate
\
Halfverse: cd
a
-baddʰo
daṃśa
-maśaka
-śīta
-vātādi
-pīḍitaḥ
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
duṣṭī
-bʰavec
ciraṃ
cātra
na
tiṣṭʰet
sneha
-bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
kr̥ccʰreṇa
śuddʰiṃ
rūḍʰiṃ
vā
yāti
rūḍʰo
vi
-varṇa
-tām
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
baddʰas
tu
cūrṇito
bʰagno
viśliṣṭaḥ
pāṭito
'pi
vā
\
Halfverse: cd
cʰinna
-snāyu
-siro
'py
āśu
sukʰaṃ
saṃrohati
vraṇaḥ
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
uttʰāna
-śayanādyāsu
sarvehāsu
na
pīḍyate
\
Halfverse: cd
udvr̥ttauṣṭʰaḥ
samutsanno
viṣamaḥ
kaṭʰino
'ti
-ruk
\\ 69 \\
Halfverse: bV
sarvehāsu
na
pīḍayet
Halfverse: cV2
uddʰr̥tauṣṭʰaḥ
samutsanno
Verse: 70
Halfverse: ab
samo
mr̥dur
a
-ruk
śīgʰraṃ
vraṇaḥ
śudʰyati
rohati
\
Halfverse: cd
stʰirāṇām
alpa
-māṃsānāṃ
raukṣyād
an
-uparohatām
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
praccʰādyam
auṣadʰaṃ
pattrair
yatʰā
-doṣaṃ
yatʰartu
ca
\
Halfverse: cd
a
-jīrṇa
-taruṇāc
cʰidraiḥ
samantāt
su
-niveśitaiḥ
\\ 71 \\
Halfverse: cV
a
-jīrṇā
-taruṇāc
cʰidraiḥ
Verse: 72
Halfverse: ab
dʰautair
a
-karkaśaiḥ
kṣīri
-bʰūrjārjuna
-kadamba
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰinām
agni
-dagdʰānāṃ
piṭikā
madʰu
-mehinām
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
karṇikāś
conduru
-viṣe
kṣāra
-dagdʰā
viṣānvitāḥ
\
Halfverse: cd
bandʰanīyā
na
māṃs
-pāke
guda
-pāke
ca
dāruṇe
\\ 73 \\
Halfverse: cV
na
māṃs
-pāke
ca
badʰnīyād
Halfverse: cV2
māṃsa
-pāke
na
badʰnīyād
Verse: 74
Halfverse: ab
śīryamāṇāḥ
sa
-rug
-dāhāḥ
śopʰāvastʰā
-visarpiṇaḥ
\
Halfverse: cd
a
-rakṣayā
vraṇe
yasmin
makṣikā
nikṣipet
kr̥mīn
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
te
bʰakṣayantaḥ
kurvanti
rujā
-śopʰāsra
-saṃsravān
\
Halfverse: cd
surasādiṃ
prayuñjīta
tatra
dʰāvana
-pūraṇe
\\ 75 \\
Halfverse: bV
rujā
-śopʰāsra
-visrutīḥ
Verse: 76
Halfverse: ab
saptaparṇa
-karañjārka
-nimba
-rājādana
-tvacaḥ
\
Halfverse: cd
go
-mūtra
-kalkito
lepaḥ
sekaḥ
kṣārāmbunā
hitaḥ
\\ 76 \\
Halfverse: cV
go
-mūtra
-kalkitālepaḥ
Verse: 77
Halfverse: ab
praccʰādya
māṃsa
-peśyā
vā
vraṇaṃ
tān
āśu
nirharet
\
Halfverse: cd
na
cainaṃ
tvaramāṇo
'ntaḥ
sa
-doṣam
uparohayet
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
so
'lpenāpy
apacāreṇa
bʰūyo
vikurute
yataḥ
\
Halfverse: cd
rūḍʰe
'py
a
-jīrṇa
-vyāyāma
-vyavāyādīn
vivarjayet
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
harṣaṃ
krodʰaṃ
bʰayaṃ
cāpi
yāvad
ā
-stʰairya
-saṃbʰavāt
\
Halfverse: cd
ādareṇānuvartyo
'yaṃ
māsān
ṣaṭ
sapta
vā
vidʰiḥ
\\ 79 \\
Halfverse: aV
harṣaṃ
krodʰaṃ
bʰayaṃ
vāpi
Verse: 80
Halfverse: ab
utpadyamānāsu
ca
tāsu
tāsu
vārtāsu
doṣādi
-balānusārī
\
Halfverse: cd
tais
tair
upāyaiḥ
prayataś
cikitsed
ālocayan
vistaram
uttaroktam
\\ 80 \\
Adhyaya: 30
Sūtrastʰāna
30
Verse: 1
Halfverse: ab
sarva
-śastrānu
-śastrāṇāṃ
kṣāraḥ
śreṣṭʰo
bahūni
yat
\
Halfverse: cd
cʰedya
-bʰedyādi
-karmāṇi
kurute
viṣameṣv
api
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
duḥkʰāvacārya
-śāstreṣu
tena
siddʰim
a
-yātsu
ca
\
Halfverse: cd
ati
-kr̥ccʰreṣu
rogeṣu
yac
ca
pāne
'pi
yujyate
\\ 2 \\
Halfverse: bV
tena
siddʰiṃ
na
yātsu
ca
Verse: 3
Halfverse: ab
sa
peyo
'rśo
-'gni
-sādāśma
-gulmodara
-garādiṣu
\
Halfverse: cd
yojyaḥ
sākṣān
maṣa
-śvitra
-bāhyārśaḥ
-kuṣṭʰa
-suptiṣu
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
bʰagandarārbuda
-grantʰi
-duṣṭa
-nāḍī
-vraṇādiṣu
\
Halfverse: cd
na
tūbʰayo
'pi
yoktavyaḥ
pitte
rakte
cale
'
-bale
\\ 4 \\
Halfverse: aV
bʰagandarāpacī
-grantʰi
-
Halfverse: dV2
pitte
rakte
bale
'
-bale
Verse: 5
Halfverse: ab
jvare
'tīsāre
hr̥n
-mūrdʰa
-roge
pāṇḍv
-āmaye
'
-rucau
\
Halfverse: cd
timire
kr̥ta
-saṃśuddʰau
śvayatʰau
sarva
-gātra
-ge
\\ 5 \\
Halfverse: dV
śvayatʰau
sarva
-gātra
-je
Verse: 6
Halfverse: ab
bʰīru
-garbʰiṇy
-r̥tu
-matī
-prodvr̥tta
-pʰala
-yoniṣu
\
Halfverse: cd
a
-jīrṇe
'nne
śiśau
vr̥ddʰe
dʰamanī
-saṃdʰi
-marmasu
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
taruṇāstʰi
-sirā
-snāyu
-sevanī
-gala
-nābʰiṣu
\
Halfverse: cd
deśe
'lpa
-māṃse
vr̥ṣaṇa
-meḍʰra
-sroto
-nakʰāntare
\\ 7 \\
Halfverse: cV
deśe
'lpa
-māṃse
vr̥ṣaṇe
Halfverse: dV2
meḍʰre
sroto
-nakʰāntare
Verse: 8
Halfverse: ab
vartma
-rogād
r̥te
'kṣṇoś
ca
śīta
-varṣoṣṇa
-dur
-dine
\
Halfverse: cd
kāla
-muṣkaka
-śamyāka
-kadalī
-pāribʰadrakān
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
aśvakarṇa
-mahāvr̥kṣa
-palāśāspʰota
-vr̥kṣakān
\
Halfverse: cd
indravr̥kṣārka
-pūtīka
-naktamālāśvamārakān
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
kākajaṅgʰām
apāmārgam
agnimantʰāgni
-tilvakān
\
Halfverse: cd
sārdrān
sa
-mūla
-śākʰādīn
kʰaṇḍa
-śaḥ
parikalpitān
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
kośātakīs
catasraś
ca
śūkaṃ
nālaṃ
yavasya
ca
\
Halfverse: cd
nivāte
nicayī
-kr̥tya
pr̥tʰak
tāni
śilā
-tale
\\ 11 \\
Halfverse: bV
śūka
-nālaṃ
yavasya
ca
Verse: 12
Halfverse: ab
prakṣipya
muṣkaka
-caye
sudʰāśmāni
ca
dīpayet
\
Halfverse: cd
tatas
tilānāṃ
kutalair
dagdʰvāgnau
vigate
pr̥tʰak
\\ 12 \\
Halfverse: cV
tatas
tilānāṃ
kutilair
Halfverse: cV2
tatas
tilānāṃ
kuntālair
Verse: 13
Halfverse: ab
kr̥tvā
sudʰāśmanāṃ
bʰasma
droṇaṃ
tv
itara
-bʰasmanaḥ
\
Halfverse: cd
muṣkakottaram
ādāya
praty
-ekaṃ
jala
-mūtrayoḥ
\\ 13 \\
Halfverse: bV
droṇaṃ
cetara
-bʰasmanaḥ
Verse: 14
Halfverse: ab
gālayed
ardʰa
-bʰāreṇa
mahatā
vāsasā
ca
tat
\
Halfverse: cd
yāvat
piccʰila
-raktāccʰas
tīkṣṇo
jātas
tadā
ca
tam
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
gr̥hītvā
kṣāra
-niṣyandaṃ
pacel
lauhyāṃ
vigʰaṭṭayan
\
Halfverse: cd
pacyamāne
tatas
tasmiṃs
tāḥ
sudʰā
-bʰasma
-śarkarāḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
śuktīḥ
kṣīra
-pakaṃ
śaṅkʰa
-nābʰīś
cāyasa
-bʰājane
\
Halfverse: cd
kr̥tvāgni
-varṇān
bahu
-śaḥ
kṣārottʰe
kuḍavonmite
\\ 16 \\
Halfverse: bV
-nābʰīṃś
cāyasa
-bʰājane
Halfverse: cV2
kṣārāccʰe
kuḍavonmite
Verse: 17
Halfverse: ab
nirvāpya
piṣṭvā
tenaiva
pratīvāpaṃ
vinikṣipet
\
Halfverse: cd
ślakṣṇaṃ
śakr̥d
dakṣa
-śikʰi
-gr̥dʰra
-kaṅka
-kapota
-jam
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
catuṣ
-pāt
-pakṣi
-pittāla
-manohvā
-lavaṇāni
ca
\
Halfverse: cd
paritaḥ
su
-tarāṃ
cāto
darvyā
tam
avagʰaṭtayet
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
sa
-bāṣpaiś
ca
yadottiṣṭʰed
budbudair
leha
-vad
gʰanaḥ
\
Halfverse: cd
avatārya
tadā
śīto
yava
-rāśāv
ayo
-maye
\\ 19 \\
Halfverse: aV
sa
-bāṣpaiś
ca
yadā
tiṣṭʰed
Halfverse: cV
avatārya
tataḥ
śīte
Halfverse: cV2
avatārya
tataḥ
śīto
Halfverse: cV3
avatārya
tadā
śīte
Verse: 20
Halfverse: ab
stʰāpyo
'yaṃ
madʰyamaḥ
kṣāro
na
tu
piṣṭvā
kṣipen
mr̥dau
\
Halfverse: cd
nirvāpyāpanayet
tīkṣṇe
pūrva
-vat
prativāpanam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
tatʰā
lāṅgalikā
-dantī
-citrakātiviṣā
-vacāḥ
\
Halfverse: cd
svarjikā
-kanakakṣīrī
-hiṅgu
-pūtika
-pallavāḥ
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
tālapattrī
viḍaṃ
ceti
sapta
-rātrāt
paraṃ
tu
saḥ
\
Halfverse: cd
yojyas
tīkṣṇo
'nila
-śleṣma
-medo
-jeṣv
arbudādiṣu
\\ 22 \\
Halfverse: aV
tālapattrī
viḍaṅgaṃ
ca
Verse: 23
Halfverse: ab
madʰyeṣv
eṣv
eva
madʰyo
'nyaḥ
pittāsra
-guda
-janmasu
\
Halfverse: cd
balārtʰaṃ
kṣīṇa
-pānīye
kṣārāmbu
punar
āvapet
\\ 23 \\
Halfverse: aV
madʰyeṣv
eva
ca
madʰyo
'nyaḥ
Halfverse: aV2
madʰyeṣv
eṣu
ca
madʰyo
'nyaḥ
Halfverse: bV
pittāsr̥g
-guda
-janmasu
Verse: 24
Halfverse: ab
nāti
-tīkṣṇa
-mr̥duḥ
ślakṣṇaḥ
piccʰilaḥ
śīgʰra
-gaḥ
sitaḥ
\
Halfverse: cd
śikʰarī
sukʰa
-nirvāpyo
na
viṣyandī
na
cāti
-ruk
\\ 24 \\
Halfverse: aV
nāti
-tīkṣṇo
mr̥duḥ
ślakṣṇaḥ
Verse: 25
Halfverse: ab
kṣāro
daśa
-guṇaḥ
śastra
-tejasor
api
karma
-kr̥t
\
Halfverse: cd
ācūṣann
iva
saṃrambʰād
gātram
āpīḍayann
iva
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
sarvato
'nusaran
doṣān
unmūlayati
mūlataḥ
\
Halfverse: cd
karma
kr̥tvā
gata
-rujaḥ
svayaṃ
evopaśāmyati
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
kṣāra
-sādʰye
gade
cʰinne
likʰite
srāvite
'tʰa
-vā
\
Halfverse: cd
kṣāraṃ
śalākayā
dattvā
plota
-prāvr̥ta
-dehayā
\\ 27 \\
Halfverse: dV
plota
-plāvita
-dehayā
Verse: 28
Halfverse: ab
mātrā
-śatam
upekṣeta
tatrārśaḥsv
āvr̥tānanam
\
Halfverse: cd
hastena
yantraṃ
kurvīta
vartma
-rogeṣu
vartmanī
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
nirbʰujya
picunāccʰādya
kr̥ṣṇa
-bʰāgaṃ
vinikṣipet
\
Halfverse: cd
padma
-pattra
-tanuḥ
kṣāra
-lepo
gʰrāṇārbudeṣu
ca
\\ 29 \\
Halfverse: dV
-lepo
gʰrāṇārbudeṣu
tu
Verse: 30
Halfverse: ab
praty
-ādityaṃ
niṣaṇṇasya
samunnamyāgra
-nāsikām
\
Halfverse: cd
mātrā
vidʰāryaḥ
pañcāśat
tad
-vad
arśasi
karṇa
-je
\\ 30 \\
Halfverse: bV
samunnasyāgra
-nāsikām
Halfverse: cV2
mātrā
vidʰārya
pañcāśat
Halfverse: cV3
mātrā
vidʰāryāḥ
pañcāśat
Verse: 31
Halfverse: ab
kṣāraṃ
pramārjanenānu
parimr̥jyāvagamya
ca
\
Halfverse: cd
su
-dagdʰaṃ
gʰr̥ta
-madʰv
-aktaṃ
tat
payo
-mastu
-kāñjikaiḥ
\\ 31 \\
Halfverse: aV
kṣāraṃ
pramārjanenāśu
Verse: 32
Halfverse: ab
nirvāpayet
tataḥ
sājyaiḥ
svādu
-śītaiḥ
pradehayet
\
Halfverse: cd
abʰiṣyandīni
bʰojyāni
bʰojyāni
kledanāya
ca
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
yadi
ca
stʰira
-mūla
-tvāt
kṣāra
-dagdʰaṃ
na
śīryate
\
Halfverse: cd
dʰānyāmla
-bīja
-yaṣṭy
-āhva
-tilair
ālepayet
tataḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
tila
-kalkaḥ
sa
-madʰuko
gʰr̥tākto
vraṇa
-ropaṇaḥ
\
Halfverse: cd
pakva
-jambv
-asitaṃ
sannaṃ
samyag
-dagdʰaṃ
viparyaye
\\ 34 \\
Halfverse: cV
pakva
-jambū
-nibʰaṃ
sannaṃ
Verse: 35
Halfverse: ab
tāmra
-tā
-toda
-kaṇḍv
-ādyair
dur
-dagdʰaṃ
taṃ
punar
dahet
\
Halfverse: cd
ati
-dagdʰe
sraved
raktaṃ
mūrcʰā
-dāha
-jvarādayaḥ
\\ 35 \\
Halfverse: bV
dur
-dagdʰaṃ
tat
punar
dahet
Verse: 36
Halfverse: ab
gude
viśeṣād
viṇ
-mūtra
-saṃrodʰo
'ti
-pravartanam
\
Halfverse: cd
puṃs
-tvopagʰāto
mr̥tyur
vā
gudasya
śātanād
dʰruvam
\\ 36 \\
Halfverse: dV
gudasya
śātanaṃ
dʰruvam
Halfverse: dV2
gudasya
sadanād
dʰruvam
Halfverse: dV3
gudasya
sadanaṃ
dʰruvam
Verse: 37
Halfverse: ab
nāsāyāṃ
nāsikā
-vaṃśa
-daraṇākuñcanodbʰavaḥ
\
Halfverse: cd
bʰavec
ca
viṣayā
-jñānaṃ
tad
-vac
cʰrotrādikeṣv
api
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
viśeṣād
atra
seko
'mlair
lepo
madʰu
gʰr̥taṃ
tilāḥ
\
Halfverse: cd
vāta
-pitta
-harā
ceṣṭā
sarvaiva
śiśirā
kriyā
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
amlo
hi
śītaḥ
sparśena
kṣāras
tenopasaṃhitaḥ
\
Halfverse: cd
yāty
āśu
svādu
-tāṃ
tasmād
amlair
nirvāpayet
-tarām
\\ 39 \\
Verse: 39+(1)
Halfverse: ab
viṣāgni
-śastrāśani
-mr̥tyu
-tulyaḥ
kṣāro
bʰaved
alpam
ati
-prayuktaḥ
\
Halfverse: cd
rogān
nihanyād
a
-cireṇa
gʰorān
sa
dʰī
-matā
samyag
-anuprayukto
\\ 39+(1) \\
Verse: 40
Halfverse: ab
agniḥ
kṣārād
api
śreṣṭʰas
tad
-dagdʰānām
a
-saṃbʰavāt
\
Halfverse: cd
bʰeṣaja
-kṣāra
-śastraiś
ca
na
siddʰānāṃ
prasādʰanāt
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
tvaci
māṃse
sirā
-snāyu
-saṃdʰy
-astʰiṣu
sa
yujyate
\
Halfverse: cd
maṣāṅga
-glāni
-mūrdʰārti
-mantʰa
-kīla
-tilādiṣu
\\ 41 \\
Halfverse: bV
-saṃdʰy
-astʰiṣu
sa
yojyate
Verse: 42
Halfverse: ab
tvag
-dāho
varti
-go
-danta
-sūrya
-kānta
-śarādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
arśo
-bʰagandara
-grantʰi
-nāḍī
-duṣṭa
-vraṇādiṣu
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
māṃsa
-dāho
madʰu
-sneha
-jāmbavauṣṭʰa
-guḍādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
śliṣṭa
-vartmany
asr̥k
-srāva
-nīly
-a
-samyag
-vyadʰādiṣu
\\ 43 \\
Halfverse: cV
śliṣṭa
-vartmany
asr̥k
-srāve
Halfverse: dV2
nīly
-a
-samyag
-vyadʰādiṣu
Verse: 44
Halfverse: ab
sirādi
-dāhas
tair
eva
na
dahet
kṣāra
-vāritān
\
Halfverse: cd
antaḥ
-śalyāsr̥jo
bʰinna
-koṣṭʰān
bʰūri
-vraṇāturān
\\ 44 \\
Halfverse: bV
na
dahet
kṣāra
-varjitān
Verse: 45
Halfverse: ab
su
-dagdʰaṃ
gʰr̥ta
-madʰv
-aktaṃ
snigdʰa
-śītaiḥ
pradehayet
\
Halfverse: cd
tasya
liṅgaṃ
stʰite
rakte
śabda
-val
lasikānvitam
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
pakva
-tāla
-kapotābʰaṃ
su
-rohaṃ
nāti
-vedanam
\
Halfverse: cd
pramāda
-dagdʰa
-vat
sarvaṃ
dur
-dagdʰāty
-artʰa
-dagdʰayoḥ
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
catur
-dʰā
tat
tu
tuccʰena
saha
tuccʰasya
lakṣaṇam
\
Halfverse: cd
tvag
vi
-varṇoṣyate
'ty
-artʰaṃ
na
ca
spʰoṭa
-samudbʰavaḥ
\\ 47 \\
Halfverse: aV
catur
-dʰā
tac
ca
tuccʰena
Halfverse: aV2
catur
-dʰā
tat
tu
tuttʰena
Halfverse: aV3
catur
-dʰā
tatra
tuccʰena
Halfverse: bV
saha
tuttʰasya
lakṣaṇam
Verse: 48
Halfverse: ab
sa
-spʰoṭa
-dāha
-tīvroṣaṃ
dur
-dagdʰam
ati
-dāhataḥ
\
Halfverse: cd
māṃsa
-lambana
-saṃkoca
-dāha
-dʰūpana
-vedanāḥ
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
sirādi
-nāśas
tr̥ṇ
-mūrcʰā
-vraṇa
-gāmbʰīrya
-mr̥tyavaḥ
\
Halfverse: cd
tuccʰasyāgni
-pratapanaṃ
kāryam
uṣṇaṃ
ca
bʰeṣajam
\\ 49 \\
Halfverse: aV
sirādi
-nāśa
-tr̥ṇ
-mūrcʰā
-
Halfverse: cV2
tuttʰasyāgni
-pratapanaṃ
Verse: 50
Halfverse: ab
styāne
'sre
vedanāty
-artʰaṃ
vilīne
manda
-tā
rujaḥ
\
Halfverse: cd
dur
-dagdʰe
śītam
uṣṇaṃ
ca
yuñjyād
ādau
tato
himam
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
samyag
-dagdʰe
tavakṣīrī
-plakṣa
-candana
-gairikaiḥ
\
Halfverse: cd
limpet
sājyāmr̥tair
ūrdʰvaṃ
pitta
-vidradʰi
-vat
kriyā
\\ 51 \\
Halfverse: aV
samyag
-dagdʰe
tukākṣīrī
-
Halfverse: dV2
pitta
-vidradʰi
-vat
kriyām
Halfverse: dV3
pitta
-vidradʰi
-vat
kriyāḥ
Verse: 52
Halfverse: ab
ati
-dagdʰe
drutaṃ
kuryāt
sarvaṃ
pitta
-visarpa
-vat
\
Halfverse: cd
sneha
-dagdʰe
bʰr̥śa
-taraṃ
rūkṣaṃ
tatra
tu
yojayet
\\ 52 \\
Verse: 52+(1)
Halfverse: ab
śastra
-kṣārāgnayo
yasmān
mr̥tyoḥ
paramam
āyudʰam
\
Halfverse: cd
a
-pramatto
bʰiṣak
tasmāt
tān
samyag
avacārayet
\\ 52+(1) \\
Halfverse: dV
tat
samyag
avacārayet
Verse: 53
Halfverse: ab
samāpyate
stʰānam
idaṃ
hr̥dayasya
rahasya
-vati\
Halfverse: cd
atrārtʰāḥ
sūtritāḥ
sūkṣmāḥ
pratanyante
hi
sarvataḥ
\\ 53 \\
Halfverse: cV
atrārtʰāḥ
sūcitāḥ
sūkṣmāḥ
This text is part of the
TITUS
edition of
Vagbhata, Astangahrdayasamhita
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.