This text is part of the TITUS edition of Rustaveli, Vepxistqaosani.
Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 21.4.2021. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.
| Strophe: S1/K1 | ||
| Verse: a | რომელმან შექმნა სამყარო | ძალითა მით ძლიერითა, |
| Verse: b | ზეგარდმოთ არსნი სულითა | ყვნა ზეცით მონაბერითა, |
| Verse: c | ჩვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა, | გვაქვს უთვალავი* ფერითა, |
| Verse: d და | მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე | სახითა მის მიერითა. |
| Strophe: S2/K2 | ||
| Verse: a | ჰე, ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ | სახე ყოვლისა ტანისა, |
| Verse: b | შენ დამიფარე, ძლევა მეც | დათრგუნვად მე სატანისა, |
| Verse: c | მომეც მიჯნურთა სურვილი, | სიკვდიდმდე გასატანისა, |
| Verse: d და | ცოდვათა შესუბუქება, | მუნ თანა წასატანისა. |
| Strophe: S3/K3 | ||
| Verse: a | ვის ჰშვენის, - ლომსა, - ხმარება | შუბისა, ფარ-შიმშერისა, |
| Verse: b | - მეფისა მზის თამარისა, | ღაწვ-ბადახშ, თმა-გიშერისა, - |
| Verse: c | მას, არა ვიცი, შევჰკადრო | შესხმა ხოტბისა, შე-, რისა, |
| Verse: d და | მისთა მჭვრეტელთა ყანდისა | მირთმა ხამს მართ, მი-, შერისა. |
| Strophe: S4/K4 | ||
| Verse: a | თამარს ვაქებდეთ მეფესა | სისხლისა ცრემლ-დათხეული, |
| Verse: b | ვთქვენი ქებანი ვისნი მე | არ-ავად გამორჩეული. |
| Verse: c | მელნად ვიხმარე გიშრის ტბა | და კალმად მე ნა რხეული, |
| Verse: d და | ვინცა ისმინოს, დაესვას | ლახვარი გულსა ხეული. |
| Strophe: S5/K5 | ||
| Verse: a | მიბრძანეს მათად საქებრად | თქმა ლექსებისა ტკბილისა, |
| Verse: b | ქება წარბთა და წამწამთა, | თმათა და ბაგე-კბილისა, |
| Verse: c | ბროლ-ბადახშისა თლილისა, | მის მიჯრით მიწყობილისა. |
| Verse: d და | გასტეხს ქვასაცა მაგარსა | გვრდემლი ტყვიისა ლბილისა. |
| Strophe: S6/K6 | ||
| Verse: a | აწ ენა მინდა გამოთქმად, | გული და ხელოვანება, - |
| Verse: b | ძალი მომეც და შეწევნა | შენგნით მაქვს, მივსცე გონება; |
| Verse: c | მით შევეწივნეთ ტარიელს, | ტურფადცა უნდა ხსენება, |
| Verse: d და | მათ სამთა გმირთა მნათობთა | სჭირს ერთმანერთის მონება. |
| Strophe: S7/K7 | ||
| Verse: a | მო, დავსხდეთ, ტარიელისთვის | ცრემლი გვდის შეუშრობილი; |
| Verse: b | მისებრი მართ დაბადებით | ვინმცა ყოფილა შობილი! |
| Verse: c | დავჯე, რუსთველმან გავლექსე, | მისთვის გულს ლახვარ-სობილი, |
| Verse: d და | აქამდის ამბვად ნათქვამი, | აწ მარგალიტი წყობილი. |
| Strophe: S8/K8 | ||
| Verse: a | მე, რუსთველი ხელობითა, | ვიქმ საქმესა ამა დარი: |
| Verse: b | ვის ჰმორჩილობს ჯარი სპათა, | მისთვის ვხელობ, მისთვის მკვდარი; |
| Verse: c | დავუძლურდი, მიჯნურთათვის | კვლა წამალი არსით არი, |
| Verse: d და | ანუ მომცეს განკურნება, | ანუ მიწა მე სამარი. |
| Strophe: S9/K9 | ||
| Verse: a | ესე ამბავი სპარსული, | ქართულად ნათარგმანები, |
| Verse: b | ვით მარგალიტი ობოლი, | ხელით-ხელ საგოგმანები, |
| Verse: c | ვპოვე და ლექსად გარდავთქვი, | საქმე ვქმენ საჭოჭმანები, |
| Verse: d და | ჩემმან ხელ-მქმნელმან დამმართოს* | ლაღმან და ლამაზმან ნები. |
| Strophe: S10/K10 | ||
| Verse: a | თვალთა, მისგან უნათლოთა, | ენატრამცა ახლად ჩენა; |
| Verse: b | აჰა, გული გამიჯნურდა, | მიჰხვდომია ველთა რბენა! |
| Verse: c | მიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმარის, | მისცეს სულთა ლხენა. |
| Verse: d და | სამთა ფერთა საქებელთა | ლამის ლექსთა უნდა ვლენა. |
| Strophe: S11/K11 | ||
| Verse: a | რაცა ვის რა ბედმან მისცეს, | დასჯერდეს და მას უბნობდეს: |
| Verse: b | მუშა მიწყივ მუშაკობდეს, | მეომარი გულოვნობდეს; |
| Verse: c | კვლა მიჯნურსა მიჯნურობა | უყვარდეს და გამოსცნობდეს, |
| Verse: d და | არცა ვისგან დაიწუნოს, | არცა სხვასა უწუნობდეს. |
| Strophe: S12/K12 | ||
| Verse: a | შაირობა პირველადვე | სიბრძნისაა ერთი დარგი, |
| Verse: b | - საღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი, | მსმენელთათვის დიდი მარგი, |
| Verse: c | კვლა აქაცა ეამების, | ვინცა ისმენს კაცი ვარგი; |
| Verse: d და | გრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის, | შაირია ამად კარგი. |
| Strophe: S13/K13 | ||
| Verse: a | ვითა ცხენსა შარა გრძელი და | გამოსცდის დიდი რბევა, |
| Verse: b | მობურთალსა - მოედანი, | მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა, |
| Verse: c | მართ აგრევე მელექსესა - | საუბართა ტკბილთა ფრქვევა. |
| Verse: d და | რა მისჭირდეს საუბარი | და დაუწყოს ლექსმან ლევა, |
| Strophe: S14/K14 | ||
| Verse: a | მაშინღა ნახეთ მელექსე | და მისი მოშაირობა, |
| Verse: b | რა ვეღარ მიჰხვდეს ქართულსა, | დაუწყოს ლექსმან ძვირობა, |
| Verse: c | არ შეამოკლოს ქართული, | არა ქმნას სიტყვა-მცირობა, |
| Verse: d და | ხელ-მარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა, | იხმაროს დიდი გმირობა. |
| Strophe: S15/K15 | ||
| Verse: a | მოშაირე არა ჰქვიან, | თუ ვინმე თქვას ერთი, ორი; |
| Verse: b | თავი ყოლა ნუ ჰგონია | მელექსეთა კარგთა სწორი; |
| Verse: c | განაღა თქვას ერთი, ორი, | უმსგავსო და შორი-შორი, |
| Verse: d და | მაგრა იტყვის: " ჩემი სჯობსო", | უცილობლობს ვითა ჯორი. |
| Strophe: S16/K16 | ||
| Verse: a | მეორე ლექსი ცოტაი, | ნაწილი მოშაირეთა, |
| Verse: b | არ ძალ-უც სრულ-ქმნა სიტყვათა, | გულისა გასაგმირეთა, |
| Verse: c | ვამსგავსე მშვილდი ბედითი | ყმაწვილთა მონადირეთა: |
| Verse: d და | დიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს | ხოცა ნადირთა მცირეთა. |
| Strophe: S17/K17 | ||
| Verse: a | მესამე ლექსი კარგი არს | სანადიმოდ, სამღერელად, |
| Verse: b | სააშიკოდ, სალაღობოდ, | ამხანაგთა სათრეველად; |
| Verse: c | ჩვენ მათიცა გვეამების, | რაცა ოდენ თქვან ნათელად. |
| Verse: d და | მოშაირე არა ჰქვიან, | ვერას იტყვის ვინცა გრძელად. |
| Strophe: S18/K18 | ||
| Verse: a | ხამს, მელექსე ნაჭირვებსა | მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს, |
| Verse: b | ერთი უჩნდეს სამიჯნურო, | ერთსა ვისმე აშიკობდეს, |
| Verse: c | ყოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს, | მას აქებდეს, მას ამკობდეს, |
| Verse: d და | მისგან კიდე ნურა უნდა, | მისთვის ენა მუსიკობდეს. |
| Strophe: S19/K19 | ||
| Verse: a | ჩემი აწ ცანით ყოველმან, | მას ვაქებ, ვინცა მიქია; |
| Verse: b | ესე მიჩს დიდად სახელად, | არ თავი გამიქიქია! |
| Verse: c | იგია ჩემი სიცოცხლე, | უწყალო ვითა ჯიქია; |
| Verse: d და | მისი სახელი შეფარვით | ქვემორე მითქვამს, მიქია. |
| Strophe: S20/K20 | ||
| Verse: a | ვთქვა მიჯნურობა პირველი | და ტომი გვართა ზენათა, |
| Verse: b | ძნელად სათქმელი, საჭირო | გამოსაგები ენათა; |
| Verse: c | იგია საქმე საზეო, | მომცემი აღმაფრენათა; |
| Verse: d და | ვინცა ეცდების, თმობამცა | ჰქონდა მრავალთა წყენათა. |
| Strophe: S21/K21 | ||
| Verse: a | მას ერთსა მიჯნურობასა | ჭკვიანნი ვერ მიჰხვდებიან, |
| Verse: b | ენა დაშვრების, მსმენლისა | ყურნიცა დავალდებიან; |
| Verse: c | ვთქვნე ხელობანი ქვენანი, | რომელნი ხორცთა ჰხვდებიან; |
| Verse: d და | მართ მასვე ჰბაძვენ, თუ ოდენ | არ სიძვენ, შორით ბნდებიან. |
| Strophe: S22/K22 | ||
| Verse: a | მიჯნური შმაგსა გვიქვიან | არაბულითა ენითა, |
| Verse: b | მით რომე შმაგობს მისისა | ვერ-მიხვდომისა წყენითა; |
| Verse: c | ზოგთა აქვს საღმრთო სიახლე, | დაშვრების აღმაფრენითა, |
| Verse: d და | კვლა ზოგთა ქვე უც ბუნება | კეკლუცთა ზედა ფრფენითა. |
| Strophe: S23/K23 | ||
| Verse: a | მიჯნურსა თვალად სიტურფე | ჰმართებს მართ ვითა მზეობა, |
| Verse: b | სიბრძნე, სიუხვე, სიმდიდრე, | სიყმე და მოცალეობა, |
| Verse: c | ენა, გონება, დათმობა, | მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა. |
| Verse: d და | ვისცა ეს სრულად არა სჭირს, | აკლია მიჯნურთ ზნეობა. |
| Strophe: S24/K24 | ||
| Verse: a | მიჯნურობა არის ტურფა, | საცოდნელად ძნელი გვარი; |
| Verse: b | მიჯნურობა სხვა რამეა, | არ სიძვისა დასადარი: |
| Verse: c | იგი სხვაა, სიძვა სხვაა, | შუა უზის დიდი ზღვარი, |
| Verse: d და | ნუვინ გაჰრევთ ერთმანერთსა, | გესმას* ჩემი ნაუბარი! |
| Strophe: S25/K25 | ||
| Verse: a | ხამს მიჯნური ხანიერი, | არ მეძავი, ბილწი, მრუში, |
| Verse: b | რა მოჰშორდეს მოყვარესა, | გაამრავლოს სულთქმა, უში, |
| Verse: c | გული ერთსა დააჯეროს, | კუშტი მიჰხვდეს, თუნდა ქუში; |
| Verse: d და | მძულს უგულო სიყვარული, | ხვევნა, კოცნა, მტლაში-მტლუში. |
| Strophe: K26 | ||
| Verse: a | მას ცოცხალი ნუ ელევის, | რაცა პირველ შეუყვარდეს, |
| Verse: b | ნუცა ლხინსა აუზვავდეს, | ნუცა ჭირსა შეუზარდეს: |
| Verse: c | მისთვის დათმოს ყველაკაი, | მისთვის ველთა გამოვარდეს, |
| Verse: d და | ნურა გაჰვა, სოფელიცა | მისი კერძი გარდაქარდეს |
| Strophe: S26/K27 | ||
| Verse: a | ამა საქმესა მიჯნური | ნუ უხმობს მიჯნურობასა: |
| Verse: b | დღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა, | სთმობდეს გაყრისა თმობასა; |
| Verse: c | ესე მღერასა ბედითსა ჰგავს, | ვაჟთა ყმაწვილობასა. |
| Verse: d და | კარგი მიჯნური იგია, | ვინ იქმს სოფლისა თმობასა. |
| Strophe: S27/K28 | ||
| Verse: a | არს პირველი მიჯნურობა | არ-დაჩენა ჭირთა, მალვა, |
| Verse: b | თავის-წინა იგონებდეს, | ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა, |
| Verse: c | შორით ბნედა, შორით კვდომა, | შორით დაგვა, შორით ალვა, |
| Verse: d და | დათმოს* წყრომა მოყვრისაგან, | მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა. |
| Strophe: S28/K29 | ||
| Verse: a | ხამს, თავისსა ხვაშიადსა | არვისთანა ამჟღავნებდეს, |
| Verse: b | არ ბედითად "ჰაჲ-ჰაჲ"-ს ზმიდეს, | მოყვარესა აყივნებდეს, |
| Verse: c | არსით აჩნდეს მიჯნურობა, | არასადა იფერებდეს, |
| Verse: d და | მისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს, | მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს. |
| Strophe: S29/K30 | ||
| Verse: a | მას უშმაგო ვით მიენდოს, | ვინ მოყვარე გაამჩივნოს? |
| Verse: b | ამის მეტი რამცა ირგო: | მას ავნოს და თვითცა ივნოს. |
| Verse: c | რათამე-ღა ასახელოს, | რა სიტყვითა მოაყივნოს? |
| Verse: d და | რა ჰგავა*, თუ მოყვარესა | კაცმან გული არ ატკივნოს*! |
| Strophe: S30/K31 | ||
| Verse: a | მიკვირს, კაცი რად იფერებს | საყვარლისა სიყვარულსა: |
| Verse: b | ვინცა უყვარს, რად აყივნებს | მისთვის მკვდარი მისთვის წყლულსა? |
| Verse: c | თუ არ უყვარს, რად არა სძულს? | რად აყივნებს, რაც არ სძულსა?! |
| Verse: d და | ავსა კაცსა ავი სიტყვა | ურჩევნია სულსა, გულსა. |
| Strophe: S31/K32 | ||
| Verse: a | თუ მოყვარე მოყვრისათვის | ტირს, ტირილსა ემართლების; |
| Verse: b | სიარული, მარტოობა | ჰშვენის, გაჭრად დაეთვლების. |
| Verse: c | იგონებდეს, მისგან კიდე | ნურად ოდეს მოეცლების, |
| Verse: d და | არ დააჩნდეს მიჯნურობა, | სჯობს, თუ კაცთა ეახლების. |