TITUS
Codex: Cod.Satb. 
Textus homiletici et exegetici

e Codice Satberdiensi (S-1141)


On the basis of the edition
Šaṭberdis ḳrebuli X sauḳunisa,
gamosacemad moamzades
B. Gigineišvilma da El. Giunašvilma /
Šatberdskij sbornik X veka,
podgotovili k izdaniju
B.K. Gigineišvili i E.A. Giunašvili,
Tbilisi 1979
electronically prepared by J. Gippert,
Berlin / Bamberg / Frankfurt a/M, 1986-1998;
TITUS version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 28.2.1998 / 14.7.1998 / 31.8.1999 / 27.12.1999 / 1.6.2000 / 27.12.2002 / 21.3.2007



Manuscripts:
   S   -   S 1141
   J   -   Jer. 44
   C   -   H 600
   A   -   Ath. 11





Text: Greg.Nyss._Hom.Op. 
Gregorius Nyssenus

De hominis opificio



For the sake of easy collation, page numbers were added in accordance with the edition
Uʒvelesi redakciebi
Basili Ḳesarielis "Ekusta dġetaysa" da
Grigol Noselis targmanebisa "Ḳacisa agebulebisatws",
X-XIII ss-is xelnac̣erta mixedvit gamosca,
gamoḳvleva da leksiḳoni daurto
Ilia Abulaʒem /
Drevnejšie redakcii
"Šestodneva" Vasilija Kesarijskogo i
tolkovanija "Ob ustroenii čeloveka" Grigorija Nisskogo,
po rukopisjam X-XIII vv. izdal,
issledovaniem i slovarem snabdil
I.V. Abuladze,
Tbilisi 1964,
pp. 137-230.




Page of ed.: 67 
Page of sec. ed.: 139 
Line of ed.: 1  
თქუმული წმიდისა და ნეტარისა მამისა [!] ჩუენისა გრიგოლი
Line of ed.: 2  
ნოსელ ებისკოპოსისაჲ კაცისა შესაქმისათჳს, რომელი
Line of ed.: 3  
მიუწერა ძმასა თჳსსა პეტრეს ებისკოპოსსა საბასტიელსა*



Chapter: Intr.  
Page of ed.: 67  
Line of ed.: 4        Ms. page: 1v   უკუეთუ-მცა ჯერ-იყო დიდებაჲ სათნოვების-მომგებელთაჲ პატივითა
Line of ed.: 5     მონაგებთაჲთა, იპოვნეს-მცა ყოველნი სიქადულნი საფასეთანი უნდო, რაჟამს-მცა
Line of ed.: 6     შევატყუთ სათნოვებათა შენთა თქუმულისა მისებრ სოლომონ
Line of ed.: 7     ბრძნისა, რამეთუ უზეშთაეს პატივისა მის საფასეთაჲსა არს მადლი იგი ღირსი,
Line of ed.: 8     შენდა. და აწ მაწუვეს ჩუენ დღესასწაული. წმიდისა და დიდებულისა აღვსებისაჲ
Line of ed.: 9     ჩუეულებისაებრ პირველისა მოწყალებასა მეგობრებაჲ შენი და ჩუენ
Line of ed.: 10     წინა-უყოფთ დიდებულებასა შენსა. ჵ კაცო ღმრთისაო, ძღუენსა კნინსა და
Line of ed.: 11     ვითარ-იგი შენდა ღირს-არს, ხოლო არა თუ უკნინესსა ძალისა ჩუენისა[სა]. და
Line of ed.: 12     ესე ძღუენი თქუმულ არს ვითარცა სამოსელი შეურაცხი მოქსოვილი გონებისაგან
Line of ed.: 13     გლახაკისა შრომითა. და მიზეზსა ამის თქუმულისასა ვჰგონებ თუ
Line of ed.: 14     მრავალთა აგონონ, ვითარმედ სილაღით იქმნა ჩუენი ესე დაწყებაჲ, რომლისა-იგი
Line of ed.: 15     არა ღირს-ვიყვენით და თანა-მდებ. ხოლო არა-ვე შორს არს თანა-მდებებისაგან
Line of ed.: 16     სამართლისა წმიდაჲ ბასილი -- მამაჲ და მოძღუარი ყოველთაჲ -- იგი
Line of ed.: 17     ხოლო მარტოჲ გამოიკულევს დაბადებულთა შინა ღმრთისათა მართლად
Line of ed.: 18     დაბადებული მსგავსად ღმრთისა ჭეშმარიტად, რომლისაჲ-იგი სული არს ვითარცა
Line of ed.: 19     ხატი დამბადებელისა თჳსისაჲ. გამოაცხადა მცნებაჲ დაბადებულთა
Line of ed.: 20     ღმრთისათაჲ დაფარულთაჲ და ყვნა იგინი გამოჩინებულ და გულისხმის-საყოფელ
Line of ed.: 21     მათთჳს, რომელნი ეძიებდენ მას. Page of sec. ed.: 140  ხოლო ჩუენ დავაკლებთ საკჳრველებათა
Line of ed.: 22     Ms. page: 2r   მისა მიმართ, რომელი ზედა გუედების დიდებულებათაგან და
Line of ed.: 23     საშინელებათა მისთა.

Line of ed.: 24        და ჯერ-გჳჩნდა თანა-მდებისაგან სამართლისა, რაჲთა განვასრულოთ
Line of ed.: 25     ნეშტი იგი პირველისა მის გამოცხადებულისაჲ მოძღურისა მის ბრძნისაჲ შესაქმისათჳს
Line of ed.: 26     კაცისა.

Line of ed.: 27        არა თუ დაკლებულად ვხედავთ თქუმულსა ამას მისსა, რომლითა-ესე მონაწილე
Line of ed.: 28     ვექმნენით თქუმულითა ამით ჩუენითა. ნუ იყოფვინ ესე დიდებულისა
Line of ed.: 29     მისთჳს პირისა, ვითარ-მცა შეურაცხ-იქმნა გინა ნაკლულევან თქუმულითა ამით
Line of ed.: 30     ჩუენითა. ხოლო რაჲთა არა ეგონოს ვის-მე, ვითარმედ დიდებაჲ მოძღურისაჲ
Line of ed.: 31     დაკლებულ არს მოწაფეთა შორის მისთა, და უკუეთუ-მცა ნანდჳლ თქუმული
Line of ed.: 32     მისი ნაკლულევან იყო, რომელი-იგი თქუა შესაქმისათჳს ექუსთა მათ დღეთაჲსა
Line of ed.: 33     და არავინ-მცა მოწაფეთა მისთაგანმან იღუაწა განსრულებაჲ ნეშტისაჲ
Line of ed.: 34     მის, დაშთა გამოუჩინებელად მის მიერ, იყო-მცა ღონჱ და მიზეზი მოძღუარსა
Line of ed.: 35     ზედა, ოდეს არა ყო მოწაფეთა შორის მისთა ძალი გულისხმის-ყოფად
Line of ed.: 36     და გამოთქუმად.

Page of ed.: 68  
Line of ed.: 1        და ამისთჳს თავს-ვიდვათ კადნიერად, რაჲთა განვასრულოთ დაშთომილი
Line of ed.: 2     პირველისაჲ მის. და უკუეთუ იპოვოს რაჲმე თქუმულსა ამას ჩუენსა შინა, რომელი
Line of ed.: 3     ღირდეს თქუმად, ვითარმედ ესე სწავლისაგან მისისა არს, უკუე არს იგი
Line of ed.: 4     მტკიცჱ მისა. და უკუეთუ არს თქუმული ესე ჩუენი განზრახვათა მისთა წულილადთა,
Line of ed.: 5     უკუე არს იგი უბრალო, რაჟამს არა იპოვა მოწაფეთა მისთა შორის
Line of ed.: 6     ძალი მიწდომად. და (ჩუენ) ვიყვნეთ ბრალეულ Ms. page: 2v   და აღუვაროთ ნაკლულევანებაჲ
Line of ed.: 7     ჩუენი მაბრალებელთა ჩუენთა, რაჟამს არა დაიტია გულმან
Line of ed.: 8     ჩუენმან სიბრძნჱ იგი მოძღურისაჲ. და ჯერ-მიჩნდა, რომელი-ესე ვაზმენით
Line of ed.: 9     თქუმულისა ამის ჩუენისაჲ არა თუ უნაკლულეს საკჳრველებათა მათ, რომელ
Line of ed.: 10     არიან დაბადებულთა შორის, არამედ უზეშთაეს და უაღრეს ყოველთა მათ
Line of ed.: 11     გულისხმის-საყოფელთა, რამეთუ არარაჲ არს არსთა შორის მსგავს ღმრთისა,
Line of ed.: 12     ვითარ შესაქმჱ კაცისაჲ, და ამისთჳს უფროჲ[ს] ვიყვნეთ შენდობილ სიწმიდის
Line of ed.: 13     მომპოვნებელთაგან, ვიდრე-ღა არა მსმენელთაგან. და უკუეთუ იპოვოს
Line of ed.: 14     თქუმული ჩუენი დაკლებულ უფროჲს ჯერისა მის, Page of sec. ed.: 141  რომელი თანა-გუაც, რამეთუ
Line of ed.: 15     ჯერ-არს გამოძიებაჲ პირველისაჲ მის გარდასრულისაჲ და რომელი-ესე
Line of ed.: 16     აწ ჰგიეს და რომელი-იგი მერმე ყოფად არს, რაჲთა არარაჲ დაშთეს
Line of ed.: 17     გამოუძიებელად არსთა შორის, რომელსა ვაზმენით გამოკულევად (!) და მითხრობად
Line of ed.: 18     საქმენი დამტკიცებულნი კაცთა შორის, არამედ რომელი საგონებელ
Line of ed.: 19     არს, ვითარმედ გარეშე არს თქუმულსა ამას წიგნთასა, რომელსა-იგი
Line of ed.: 20     ზედა დაებადა კაცი დასებასა, რომელ-ესე არა ჩანს მას შინა აწ.

Line of ed.: 21        ხოლო ჩუენ გამოვაცხადოთ წიგნთაგან და რომელი მოვიღოთ საუნჯისაგან
Line of ed.: 22     გონებისა, რაჲთა შეერთოს თქუმული ესე ჩუენი ყოვლით კერძო შეწევნითა
Line of ed.: 23     საღმრთოჲსა ძალისაჲთა, რომელმან-იგი მოსცის ძალი ცნობად და
Line of ed.: 24     სასოვებაჲ მიწდომად მიუწდომელთა და მიუძღჳს მუნ, სადა არა არნ ღონჱ.
Line of ed.: 25     და ჯერ-მიჩნდა, რაჲთა დავდვა თქუმულთა ამათ ჩუენთა განყოფაჲ სახეთაჲ,
Line of ed.: 26     რაჲთა იცნობოს მათგან ძალი ყოველთა მათ დაწესებულთაჲ Ms. page: 3r   თითოვეულად,
Line of ed.: 27     მწრაფლ.

Line of ed.: 28        ა̂: თავი ა̂: ბუნებისათჳს ქუეყანისა ერთ ნაწილად და გამოცხადებაჲ
Line of ed.: 29     წულილადი, რომელნი დაებადნეს უწინარჱს კაცისა.

Line of ed.: 30        ბ̂: თავი ბ̂: რაჲსათჳს დაებადა კაცი უკუანაჲსკნელ ყოველთა დაბადებულთა.

Line of ed.: 31        გ̂: თავი გ̂: რამეთუ ბუნებაჲ კაცისაჲ უპატიოსნჱს არს ყოველთა შორის,
Line of ed.: 32     რომელნი გამოჩნდეს დაბადებულთაგანნი.

Line of ed.: 33        დ̂: თავი დ̂: რამეთუ შემზადებაჲ [კაცისაჲ] მოასწავებს მთავრობასა
Line of ed.: 34     ჴელმწიფებისასა ყოვლით კერძო-ვე.

Line of ed.: 35        ე̂: თავი ე̂: რამეთუ კაცი მსგავს არს მეუფებასა ღმრთეებისასა.

Line of ed.: 36        ვ̂: თავი ვ̂: გამოძიებისათჳს, რომელნი შეარწყუმენ გონებასა ბუნებასა
Line of ed.: 37     თანა და მას შინა არს და[ჴსნაჲ] თქუმათა მწვალებელთაჲ.

Line of ed.: 38        ზ̂: თავი ზ̂: რაჲსათჳს დაებადა კაცი შიშულად საჭურველთაგან მისთა და
Line of ed.: 39     სამოსლისაგან ბუნებითისა.

Line of ed.: 40        ჱ̂: თავი ჱ̂: რაჲსათჳს შემზადებაჲ კაცისაჲ მართლ არს განმარტებულ და
Line of ed.: 41     რამეთუ ჴელნი დაებადნეს საზრახავისათჳს და გამოძიებაჲ განყოფათათჳს
Line of ed.: 42     სულთაჲსა.

Page of ed.: 69  
Line of ed.: 1        თ̂: თავი თ̂: რამეთუ გუამი კაცისაჲ დაებადა ჭურად საზრახავისათჳს.
Page of sec. ed.: 142 
Line of ed.: 2        ი̂: თავი ი̂: რამეთუ გონებაჲ იქმს საქმეთა თჳსთა საგრძნობელთაგან.

Line of ed.: 3        ი̂ა: თავი ი̂ა: რამეთუ ბუნებაჲ გონებისაჲ უხილავ არს.

Line of ed.: 4        ი̂ბ: თავი ი̂ბ: გამოძიებაჲ საუნჯისათჳს გონებისა და სიტყუაჲ ბუნებითი
Line of ed.: 5     სიცილისათჳს და ტირილისა.

Line of ed.: 6        ი̂გ: თავი ი̂გ: ძილისათჳს და ფქნარებისა და სიზმართათჳს.

Line of ed.: 7        ი̂დ: თავი ი̂დ: რამეთუ გონებაჲ არა ერთკერძოსა გუამისასა ჰგიეს და
Line of ed.: 8     განყოფაჲ აღძრვათაჲ სულიერთა და ჴორციელთაჲ.

Line of ed.: 9        ი̂ე: თავი ი̂ე: სულისათჳს ჭეშმარიტად სახელ-ედების სული მეტყუელი
Line of ed.: 10     მართლად, ხოლო სხუანი იგი სახელ-დებულ არიან სულად ზიარებითა
Line of ed.: 11     ხოლო სახელისაჲთა და რამეთუ ყოველი Ms. page: 3v   ძალი გონებისაჲ
Line of ed.: 12     განფენილ არს ყოველსა შინა გუამსა თითოვეულსა ასოსა
Line of ed.: 13     მსგავსად ძალისა მათისა.

Line of ed.: 14        ი̂ვ: თავი ი̂ვ: გამოძიებისათჳს, რომელი თქუა ღმერთმან: "ვქმნეთ კაცი
Line of ed.: 15     ხატად და მსგავსად ჩუენდა"*. და მას შინა არს ძიებაჲ იგი მსგავსებისათჳს
Line of ed.: 16     გინა ვითარ ჰგავს ვნებადი იგი, რომელსა არა თანა-აც
Line of ed.: 17     ვნებაჲ, და მოკუდავი უკუდავსა მას, გინა ვითარ ეგების ყოფად
Line of ed.: 18     მსგავსთა შორის ღმრთისათა მამალი და დედალი.

Line of ed.: 19        ი̂ზ: თავი ი̂ზ: რაჲ მიუგოთ, რომელნი იკითხვიდენ განთესულობისათჳს
Line of ed.: 20     და შობიერებისა, უკუეთუ შემდგომად ცოდვისა იქმნა და უკუეთუ-მცა
Line of ed.: 21     კაცსა არა ეცოდა, ვინაჲ-მცა იყვნეს სულნი?

Line of ed.: 22        ი̂ჱ: თავი ი̂ჱ: რამეთუ აღძრვაჲ პირუტყუებრი დამტკეცილი ჩუენ
Line of ed.: 23     შორის არს მიზეზითა მახლობელობისა ჩუენისაჲთა მათა მიმართ.

Line of ed.: 24        ი̂თ: თავი ი̂თ: მათთჳს, რომელნი-იგი იტყჳან, ვითარმედ საშუებელნი
Line of ed.: 25     იგი კეთილნი მერმისანი საჭმელთაგან და სასუმელთა ყოფად
Line of ed.: 26     არიან, რამეთუ კაცი დასაბამსა ბრძანებულ-იქმნა, რაჲთა ცხოვნდებოდის
Line of ed.: 27     ამათ ორთაგან.

Line of ed.: 28        კ̂: თავი კ̂: რაჲ არს ცხორებაჲ იგი, რომელ არს სამოთხესა შინა. და
Line of ed.: 29     რაჲ არს ხჱ იგი, რომლისაგან დაეყენნეს.

Line of ed.: 30        კ̂ა: თავი კ̂ა: რამეთუ დაჯერებაჲ აღდგომისაჲ მოსალოდებელ არს
Line of ed.: 31     განმრავლებითა სახეთაჲთა შემდგომითი შემდგომად უფროჲს თქუმულისა
Line of ed.: 32     მის წიგნთაჲსა.

Line of ed.: 33        კ̂ბ: თავი კ̂ბ: მათთჳს, რომელნი იკითხვიდენ: უკუეთუ აღდგომაჲ კეთილ
Line of ed.: 34     არს და ტკბილ, რაჲსათჳს არა აწ-ვე იქმნა, არამედ მოველით
Line of ed.: 35     მრავალთა ჟამთა შემდგომად?
Page of sec. ed.: 143 
Line of ed.: 36        კ̂გ: თავი კ̂გ: მათთჳს, რომელნი აღიარებენ დაწყებასა სოფლისასა
Line of ed.: 37     უნებლიაჲთ-ცა, თანა-აც აღსაარებად აღსასრული-ცა მისი.

Line of ed.: 38        კ̂დ: თავი კ̂დ: სიტყჳს-გებაჲ მათა მიმართ, რომელნი იტყჳან, ვითარმედ:
Line of ed.: 39     ნივთი Ms. page: 4r   დაუსაბამოჲ არს ღმრთისა თანა.

Line of ed.: 40        კ̂ე: თავი კ̂ე: ვითარ შეიწყნარონ უვარის-მყოფელთა შჯულისათჳს
Line of ed.: 41     თქუმული წიგნთაჲ აღდგომისათჳს.

Line of ed.: 42        კ̂ვ: თავი კ̂ვ: რამეთუ აღდგომაჲ არა თუ თანა-მდებ არს.

Page of ed.: 70  
Line of ed.: 1        კ̂ზ: თავი კ̂ზ: რამეთუ ეგების, რაჲთა კუალად ეგნენ გუამნი კაცთანი
Line of ed.: 2     ოთხთა მათგან ნივთთა ქუეყანისათა შემდგომად დაჴსნისა მათისა
Line of ed.: 3     და განიყვნენ ერთ-სახენი თითოვეულად ნაწილად ყოველთაგან.

Line of ed.: 4        კ̂ჱ: თავი კ̂ჱ: მათთჳს, რომელნი იტყჳან, ვითარმედ სულნი დაებადნეს
Line of ed.: 5     უწინარჱს ჴორცთა, გინა თუ ჴორცნი უწინარჱს სულთა. დაჴსნაჲ
Line of ed.: 6     სიტყჳსა მათისაჲ, რომელნი დაამტკიცებენ, ვითარმედ სულნი
Line of ed.: 7     დაადგრენ მრავალთა შინა გუამთა.

Line of ed.: 8        კ̂თ: თავი კ̂თ: გამოძიებაჲ, რომელი მოასწავებს, ვითარმედ სულისა და
Line of ed.: 9     ჴორცთა ა[რ]სებაჲ შეერთებულ არს.

Line of ed.: 10        ლ̂: თავი ლ̂: სიტყუაჲ მკურნალთაგან, რომელი მოასწავებს ასოთა გუამთა
Line of ed.: 11     კაცთასა დაბადებასა შინა მათსა და არს იგი სიტყუაჲ მწრაფლი.



Next part


This text is part of the TITUS edition of The Shatberd Codex.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 18.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.