TITUS
Text collection: Gk.Tlt.
Girkՙ
Tՙłtՙocՙ
The
Book
of
Letters
(Extracts)
On
the
basis
of
the
edition
Girkՙ
tՙłtՙocՙ
,
erkrord
hratarakowtՙiwn
,
Erowsałēm
1994
entered
by
Natia
Chantladze
,
Tbilisi
2005-2007;
TITUS
version
by
Jost
Gippert
,
Frankfurt
a/M
, 28.8.2010
[This
is
a
preliminary
version
covering
only
half
of
the
texts
contained
in
the
edition
.
Further
proofreading
is
necessary
.
JG
.]
Letter: 5
Page: 30
Line: 1
Թուղթ
Պրոկղեայ
Եպիսկոպոսի
Line: 2
առ
սուրբն
Սահակ
Հայրապետ
Հայոց
Line: 3
եւ
առ
Սուրբն
Մաժդոց
Line: 4
երանի
որ
հանապազորդ
լինիցին
ի
քաղցրահայեաց
Line: 5
տեսիլ
աստուածագեղ
երեսացդ
՝
եւ
զի՞
ասեմ
Line: 6
հանապազ
՝
այլ
գոնեա
յաւուրս
,
կամ
յամիսս
,
Line: 7
կամ
ի
տարեկանս
.
Ասացէ
եւ
իմ
անձն
սառնացեալ
,
Line: 8
ո՞
առնէր
զիս
արժանի
հասանել
անկանել
յոտս
Line: 9
աւետարանիչս
եւ
ասել
.
Մեղայ
յերկինս
եւ
առաջի
Line: 10
քո
,
եւ
չեմ
արջանի
եթէ
անուանեցայց
քո
Line: 11
որդի
,
այլ
համարըաց
քոյով
բազմագութ
ողորմութեամբդ
Line: 12
իբրեւ
զմի
ի
վարձկանացդ
.
Եւ
ուստի՞
Line: 13
ինձ
լինիցի
,
բայց
եթէ
յաղաւթից
սրբոյդ
,
զոր
Line: 14
մեծ
պատերազմաւ
միշտ
ի
վերայ
արժանէաց
եւ
Line: 15
անարժանեաց
,
ամենասուրբն
Աստուծոյ
Line: 16
մատուցանես
.
Line: 17
Եւ
վասն
հաստատոպթեան
եկեղեցաց
,
զոր
Line: 18
կարծեաց
յանկարծյարոյց
հողմ
մոլորութեան
Line: 19
շարժել
յաղաւթից
քոց
տեառն
սրբութեան
Line: 20
դադարեաց
՝
եւ
ի
միաբանութիւն
եկին
ամենայն
Line: 21
եպիսկոպոսոք
Հոռոմոց
,
ունել
հաստատուն
Page: 31
Line: 1
զառաջին
երեք
հարիւրոցն
հաւատս
,
եւ
նզովեցին
Line: 2
զի
մի
մի
ոք
իշխեսցէ
դնել
նորածին
ինչ
Line: 3
եւ
աւտարոտի
հաւատս
,
այլ
ի
նորին
վերայ
Line: 4
շինել
եւ
զնոյն
ուսուցանել
.
Խոստովանել
Line: 5
զՔրիստոս
Աստուած
Ճշմարիտ
,
Որդի
Աստուծոյ
,
Line: 6
եւ
միածին
,
ծնեալ
ի
Հաւրէ
յառաջ
քան
զամենայն
Line: 7
արարծս
,
եւ
Տէր
արարիչ
ամենայնին
,
եւ
Line: 8
զնոյն
Բանն
Աստուած
ի
վախճսն
ժամանակաց
Line: 9
զգեցեալ
մարմին
,
եղեալ
վասն
մեր
մարդ
Line: 10
առանց
շրջելոյ
եւ
անկանելոյ
եւ
խախտելոյ
Line: 11
յիւրոյ
աստուածային
ինքնութենէն
,
եւ
ծնեալ
Line: 12
ի
սուրբ
կուսէն
Աստուած
՝
ըստ
մարմնաւոր
Line: 13
ծննդեանն
մարդ
կատարեալ
՝
եւ
կոչի
եւ
է
Line: 14
կոյսն
Տիրածին
եւ
Աստուածածին
՝
եւ
կատարեալն
Line: 15
Աստուած
ասի
մարդ
կատարեալ
,
վասն
զի
կատարեալ
Line: 16
անդամովք
,
եւ
շնչապատեաց
զիւր
սուրբ
մարմինն
՝
Line: 17
եւ
ոչ
իբրեւ
մարդ
.
Եգ
յայտ
արասցեան
հակառակողքն
,
Line: 18
եւ
հանապազ
իւրեանց
բարբանջանաց
զոսդայնս
Line: 19
հինցին
,
ապա
թվ
այն
նոյն
վ
հասարակ
բոգսոյն
Line: 20
ծննդէանն
սկիզբն
.
իսկ
Աստոաւած
Բանն
Ճշմարտիւ
Line: 21
եղեւ
մարդ
՝
վասն
էր
է
,
զի
խոստովանին
Line: 22
զբնութիւնն
,
եւ
բամբասեն
զանցս
անցից
Line: 23
ծնընդեանն
.
Արդ
մի
ի
յերկուց
անտի
ընդրեսցեն
՝
Line: 24
կամ
ամաչեսցեն
յանցս
անտի
ծննդեան
՝
ուրասցին
Line: 25
ի
բարուց
բնութենէ
անտի
,
եւ
զախտն
հիւանդացեալ
Line: 26
Մանիքեցւոցն
ընդ
ամբարիշտսն
համարեսցին
՝
Line: 27
կամ
թէ
յարեն
յանձինս
իւրեանց
զաւագուստն
Line: 28
մարդկանալոյն
՝
եւ
խոստովանին
զբնութենէն
Line: 29
անտի
,
մի
ամաւթ
համարեսցին
զանցս
անցից
Line: 30
բուսոյ
ծննդեանն
.
Line: 31
Արդ
ես
զարմացեալ
եմ
ընդ
պակասամտութիւնն
Line: 32
որ
նոր
նոր
ճանապարհս
խոտորս
ձեւեն
՝
զի
Line: 33
իմ
զմինն
գիտացեալ
եւ
ուսեալ
բարեպաշտութեամբ
Page: 32
Line: 1
Որդին
,
եւ
մի
խոստովանութիւն
ունիմ
զմարմնացելոյն
Line: 2
Աստուծոյ
Բանին
զաւրութիւն
.
իսկ
արդ
զի
Line: 3
մի
է
որ
անցից
համբերութեամբ
յանձն
առ
,
Line: 4
զմեծասքանչ
զաւրութիւնսն
կատարեաց
՝
արդ
Line: 5
ընդէ՞ր
զաստուածեղէնս
լռեալ
՝
զվատթարագոյնսն
Line: 6
յերկարեալ
բարբաջեն
զի
նա
ինքն
իբրեւ
Line: 7
կամեցաւ
թէ
հաւատարիմ
արարիչ
Աստուած
Line: 8
եմ
եւ
Բան
,
հաստատեցաւ
՝
կաց
որ
էրն
,
իսկ
Line: 9
եղեւ
մարմին
եւ
մանուկ
եւ
մարդ
,
ոչ
միով
Line: 10
իւրք
քա
..
.թեամբ
զխորհուրդն
թշնամանեաց
՝
Line: 11
նոյն
ինքն
եւ
զմեծասքանչ
զաւրութիւնսն
Line: 12
առնէր
,
եւ
նոյն
ինքն
ընդ
չարչարանաւքն
Line: 13
մտանէր
.
Նզանաւքն
եւ
արուեստիւքն
կալ
Line: 14
եւ
մնալ
յայնմ
որ
էրն
իսկ
՝
երեւեցուցանէ
՝
Line: 15
իսկ
չարչարանաւքն
որ
եղեւն
զինչ
ստեղծն
՝
Line: 16
հաստատէ
.
Արդ
՝
մի
եւ
զնոյն
մշտնջենաւոր
Line: 17
իսկզբանէ
եւ
ի
մարմնացեալ
խոստովաեսցուք
Line: 18
Որդի
եւ
մի
ինչ
այլ
մաենեւին
յաստուածութեանն
Line: 19
բնութիւնդ
աւատարոտի
եւ
խոտան
խառնեսցուք
՝
Line: 20
զի
ոչինչ
այլ
աւելորդ
գոյ
յայն
աթոռ
.
Line: 21
Իսկ
արդ
ապաքէն
ի
միւս
եւս
այլ
ի
Line: 22
բազում
հռչակաւոր
խորհուրդս
նիւթեալ
տողեն
Line: 23
տկարագոյն
քան
զսարդի
ոստայնս
.
Եթէ
Երրորդութիւնն
,
Line: 24
ասէ
,
միազաւոր
է
,
Երրորդութիւնն
առանց
Line: 25
անցից
չարչարանաց
վ
,
ապա
թէ
Աստուած
Բանն
Line: 26
առանց
չարչարանաց
է
,
գտանի
որ
ի
խաչն
Line: 27
ել
այլ
ոմն
քան
Աստուած
Բանն
որ
առանց
Line: 28
չարչարանացն
է
.
Արդարեւ
Ճշմարիտ
սարդի
Line: 29
ոստայն
հենուն
որ
զայդպիսի
խաւսին
,
եւ
Line: 30
ի
վեարայ
ջուրց
գիր
հանեն
,
որ
զընդունայն
Line: 31
խորհուրդս
զայս
վարեն
՝
ասեն
բայ
իմաստունք
Line: 32
են
՝
եւ
մորասցեն
եւ
խաւարեցան
անմտութեամբ
Line: 33
սիրտք
իւրեանց
՝
զի
աչք
բժաբերք
զարեգակն
Line: 34
ճառագայթս
սուրս
ընդունել
Page: 33
Line: 1
չկարեն
,
եւ
միտք
հիւանդացեալք
ի
հաւատոց
բարձրութիւն
Line: 2
անդր
հայել
չկարեն
.
Արդ
զինչ
մեք
,
եթէ
Line: 3
լուր
բանին
աստուածութեանն
՝
Երրորդութիւնն
Line: 4
միազաւր
է
եւ
առանց
չարչարանց
,
արդ
ոչ
Line: 5
եթէ
զի
ասեմք
զՈրդին
մտեալ
ընդ
չարչարանաւք
,
Line: 6
ըստ
բանի
աստուածութեանն
ասեմք
եթէ
չարչարանք
Line: 7
հասին
նմա
,
զի
առանց
զամենայն
չարչարանս
Line: 8
ընդունելոյ
է
բնութիւն
աստուածութեանն
՝
Line: 9
այլ
խոստովանիմք
զԱստուած
Բանն
՝
որ
մի
Line: 10
յԵրրորդութենէ
անտի
վ
՝
մարմնացեալ
՝
եւ
Line: 11
տամք
մեք
պատճառս
իմաստութեան
գտանել
Line: 12
այնոցիկ
որք
հաւատովքն
հարցանեն
վասն
Line: 13
որոյ
մարմնացաւ
.
Քանզի
կամեցաւ
Աստուած
Line: 14
Բանն
խափանել
զչարչարանս
ամենայն
ցանկութեանց
,
Line: 15
որոյ
վախճան
էր
մահ
՝
եւ
թողուլ
դարծեալ
Line: 16
զչարչարանս
ի
տեղոջ
՝
անմահ
բնութիւնն
Line: 17
ոչ
առնոյր
յանձն
՝
զի
եթէ
ամենայն
չարչարանք
Line: 18
հակառակութիւն
է
եւ
կռիւ
է
կցկցեալ
արարածոց
,
Line: 19
իսկ
որ
անհիւթանիւթն
է
ոչ
մի
կցկցութիւն
Line: 20
ի
նա
ժամանելոց
է
չարչարանաց
,
քանզի
ոչինչ
Line: 21
կցկցութիւն
ինմա
չգոյր
.
Արդ
կամեցաւ
նա
Line: 22
որ
բռնադատէին
զբանաւոր
մարմինն
չարչարանքն
՝
Line: 23
խափանել
,
որպէս
եւ
յառաջն
ասացաք
,
որոց
Line: 24
գլուխն
ինքնին
է
մահ
.
Մարմնացաւ
նա
ի
Line: 25
կուսէ
անտի
,
որպէս
գիտէ
Աստուած
Բանն
՝
Line: 26
եւ
կերպարանդցաւ
իբրեւ
զմարդ
,
զի
այս
Line: 27
ինքն
կամք
էին
նորա
,
եւ
ինքն
զինքն
յինքն
Line: 28
ամփոփեաց
՝
ի
կերպարանստ
ծառայութեան
եղեւ
՝
Line: 29
ոչ
մի
ինչ
պակասութիւն
աստուածութեանն
Line: 30
արար
,
եւ
այնպէս
փրկեաց
զամենայն
ազգս
Line: 31
մարդկաց
,
եւ
մարմնով
իւրով
խափանեաց
Line: 32
զամենայն
չարչարանս
,
ողջ
եւ
անարատ
Line: 33
զաստուածութիւնն
պահեաց
.
Վասն
Page: 34
Line: 1
այսորիկ
եւ
Գաբրիէլ
ի
տալ
Line: 2
զաւետիս
ծնըդեանն
զինքն
իշխան
զաւրութիւնն
Line: 3
գոչէ
առ
Մարիամ
՝
Նա
ինքն
,
ասէ
,
փրկեսցէ
Line: 4
զժողովուրդ
իւր
յամենայն
անաւրէնութեանց
Line: 5
նորա
.
իսկ
արդ
ժողովուրդ
ոչ
լինիմ
մարդոյ
Line: 6
այլ
Աստուծոյ
,
եւ
ոչ
զաշխարհ
ոք
կարէ
Line: 7
փրկել
ի
մեղաց
որ
ինքն
ապականութեամբ
Line: 8
յերկիր
անկեալ
եւ
ոչ
իցվ
սկիզբն
ծննդեան
Line: 9
իւրոյ
առանց
արատոյ
՝
յայտ
է
եթէ
նոյն
Line: 10
Աստուած
է
մարդ
,
ոչ
եթէ
բաժանեալ
ինչ
Line: 11
յերկուս
,
այլ
կայ
մնայ
մի
եւ
նոյն
.
Line: 12
Ծնանեալ
ի
կնոջէ
յայտ
առնէր
՝
եթէ
մարդ
էր
,
իսկ
Line: 13
առանց
ամուսնութեան
կոյս
պահել
զմայր
՝
Line: 14
ձաձտնի
վկայեալ
թէ
Աստուած
է
՝
զի
ապրեցոյց
Line: 15
զաշխարհ
Յիսուս
,
որ
Քրիստոսն
է
,
որ
եկն
Line: 16
յերկիր
եւ
ընդ
մարդկան
շրջեցաւ
.
Ապա
թէ
Line: 17
Քրիստոս
դոյզն
մարդ
ոք
է
,
եւ
ոչ
ինքն
Line: 18
Աստուած
Բանն
,
զիարդ
ստեղծ
նա
իսկզբանէ
Line: 19
զամենայն
,
մինչդեռ
չէրն
՝
զի
եթէ
կրտսեր
Line: 20
ամենայն
արարածոց
է
մարդն
,
յայտ
է
եթէ
Line: 21
որ
յառաջն
էին
քան
զնա
,
նոցա
կենդանութիւնն
Line: 22
ջէ
շնորհեալ
Քրիստոսի
՝
իբրեւ
կրտսերոյ
Line: 23
արարածոց
,
իբրեւ
դոյզնաքեայ
ինչ
մարդոյ
.
Line: 24
իսկ
զիարդ
Պագղոս
գոչէ
՝
Մի
է
Տէր
Յիսուս
Line: 25
Քրիստոս
,
որով
ամենայն
ինչ
եղեւ
՝
զի
եթէ
Line: 26
ի
Քիստոս
է
ամենայն
ինչ
,
յայտ
է
եթէ
Քրիստոս
Line: 27
Աստուած
է
Բանն
,
որպէս
գոչէ
աւետարանիչն
՝
Line: 28
իսկզբանէ
էր
Բանն
եւ
Բանն
էր
առ
Աստուած
,
Line: 29
եւ
Աստուած
էր
Բանն
,
նա
էր
իսկզբանէ
առ
Line: 30
Աստուած
,
ամենայն
ինչ
նովաւ
եղեւ
՝
եւ
Line: 31
Բաւղոս
զնոյն
քարոզէ
եւ
ասէ
՝
Մի
է
Տէր
Line: 32
Յիսուս
Քրիստոս
որով
ամենայն
,
յայտ
է
Line: 33
եթէ
Քրիստոս
Աստուած
է
Բանն
.
Ապա
եթէ
Line: 34
բերեն
ի
մէջ
որ
ի
սիւրբ
գիրս
բառբարք
Line: 35
են
,
յորում
անուանեալ
մարդ
,
զի
Պետրոս
Line: 36
ասաց
զՅիսուսն
որ
ի
Նազարեթէն
՝
այր
,
եւ
Պաւղոս
աղաղակէ
,
Page: 35
Line: 1
յառն
անդր
յորում
հաստատեաց
Line: 2
զհաւատսն
՝
եւ
նոյն
իսկ
Տէրն
ասաց
,
Զի՞
Line: 3
խնդրէք
զիս
սպանանել
զայր
մի
՝
գիտասցեն
Line: 4
նոքա
եթէ
կամ
վասն
վատթարութեան
հեղգութեան
Line: 5
տգիտութեան
պակասեցան
ի
գրոցն
խորհրդոց
,
Line: 6
եւ
կամ
վասն
խորամանգութեան
խոտորեն
զգեղեցիկ
Line: 7
գրեալն
՝
զի
ասէ
մարդ
իսճկ
ճշմարտիւ
Քրիստոսն
՝
Line: 8
այլ
ամենայն
նովաւ
եղեւ
՝
ոչ
եթէ
յառաջ
Line: 9
ինչ
էր
մարդ
,
բայց
միայն
Աստուած
էր
՝
Line: 10
զի
զոր
աւրինակ
Աստուած
ոչ
ստեղծանելոյ
Line: 11
է
,
եւ
նոյն
մարդ
երեւելով
՝
եւ
զոր
աւրինակ
Line: 12
Աստուած
Հաւրն
ըստ
աստուածութեանն
միազաւր
Line: 13
է
,
սոյն
աւրինակ
եւ
կուսին
ըստ
մարմնոյ
Line: 14
հոմատոհմակ
է
՝
յամենայնի
ճշմարտութեան
Line: 15
խորհրդոյն
ճառագայթեալ
՝
եւ
յամենայն
խաբէութեանց
Line: 16
դատարկացեալ
,
ապա
թէ
՝
ոչ
ծնաւ
զԱստուած
Line: 17
Կոյսն
,
եւ
ոչ
բազում
զարմանալեաց
արժանի
Line: 18
է
,
որ
առանց
ամուսութեան
ծնաւ
՝
զի
բազում
Line: 19
եւ
այլ
կանայք
պտղաբեր
եղեն
արդարոց
յաշխարհ
.
Line: 20
Ապա
թէ
մարգարէիցն
լըզուք
զանճառ
խորհուրդն
Line: 21
յառաջագոյն
փող
հարեալ
գոչեն
՝
Ահաւասիկ
Line: 22
կոյս
յղասցի
եւ
ծնցի
որդի
եւ
կոչեսցեն
Line: 23
զանուն
նորա
Եմմանուէլ
,
զոր
թարգմանեաց
Line: 24
Գաբրիէլ
՝
ասէ
Ընդ
մեզ
աստուած
,
արդ
ընդէ՞ր
Line: 25
վասն
ծննդեանն
խոնարհման
,
զփառս
ծնելոյն
Line: 26
շուրջ
յապաւեն
.
Line: 27
Դարձեալ
ընդդէմ
դնեն
զայս
՝
ամենայն
Line: 28
ծնունդ
համատոհմակ
է
ծնելոյն
,
զի
եթէ
Line: 29
մարդ
է
որ
ծնաւն
,
ապա
յայտ
է
եթէ
մարդ
Line: 30
է
զոր
ծնաւն
.
Զայս
բաուք
ասացէք
այսպիսիք
՝
Line: 31
նա
յայնժամ
համատոհմակ
,
որ
երկնայն
,
երբ
Line: 32
ըստ
բուսոյ
բարուց
ծննդըամբ
ծնունդն
երեւեսցի
,
իսկ
բուսոյ
Page: 36
Line: 1
բարուց
ծննդեան
սկիզբն
խառնակութիւն
Line: 2
ամուսուծեանն
է
՝
քանզի
խառնակութիւն
յառաջագոյն
Line: 3
լինի
քան
զապականութիւնն
,
իսկ
ուր
թշնամանացս
Line: 4
այսոցիկ
բնաւ
եւ
ոչ
մտաւ
ածելով
,
անդ
Line: 5
ամենեւին
ժամանակ
երեւի
,
այլ
յանկարծակի
Line: 6
համառաւտ
որ
ի
խերինսն
է
,
քան
զասել
մեծասքանչ
Line: 7
զարմանալիքն
,
որ
ի
վեր
է
քան
զբոյս
բարուցն
՝
Line: 8
անդ
ծնունդն
ինքն
աստուած
.
Line: 9
Արդ
խոստովանիմք
այսուհետեւ
եթէ
է
Line: 10
որ
զաշխարհ
արար
,
եւ
զաւտէնսն
եդ
,
եւ
Line: 11
ի
մարգարէսն
շնչեաց
,
եւ
ի
կատարածի
մարմնացաւ
,
Line: 12
եւ
զառաքեալսն
ի
փրկութիւն
հեթանոսաց
Line: 13
եւ
ժողովրդոց
որսացաւ
,
փախիցուք
ի
պտղորչաց
Line: 14
անտի
,
եւ
ի
խոհերական
խաբեութեան
հեղեղաջուրց
Line: 15
անտի
,
զի
ընդ
աստուածամարդ
հերեսիութիւն
Line: 16
խոստմանցն
ասեմ
,
զԱրայ
,
Մաթեայ
,
Մարաթովնա
Line: 17
մոլեգնութիւնսն
ասեմ
,
որ
ի
մէջ
մատուցեալ
Line: 18
ի
մէջ
անբաժնի
երրորդութեանն
,
բաժինս
Line: 19
արկանեն
,
զԵւնոմեայ
ժպրհութիւնսն
ասեմ
,
Line: 20
որ
չափէ
լուրջ
գիտութեամբ
զանհաս
բնութիւնն
,
Line: 21
զՄակեդովնի
կատաղբւթիւնն
,
որ
քակէ
յաստուածութենէ
Line: 22
անտի
զանքակ
բղխումն
Հոգոյ
՝
եւ
զնորակերտ
Line: 23
զնորաձայնս
զայս
ասեն
զնոր
ընդունայն
Line: 24
հայհոյութիւնսն
,
որք
բազմապատիկ
հայհոյութիւն
Line: 25
հրէութեան
խորհրդովք
,
բազմապատիկ
անցանեն
Line: 26
զանցանեն
ըստ
նոցա
հայհոյութեամբն
,
զի
Line: 27
նոքա
զՈրդին
անարգելով
զլանան
շառաւեղին
,
Line: 28
սոքա
քան
զճշմարիտն
,
որ
էր
՝
միւս
եւս
Line: 29
այլ
ի
ներքս
,
մատուցանեն
,
թշնամանեալ
Line: 30
նշկահեն
իբրեւ
զբազմածին
զանարատ
բնուծիւնն
.
Line: 31
Արդ
մեք
եկայք
ասացուք
Պաւղոսիւ
հանդերձ
՝
Line: 32
Քրիստոս
է
խաղաղութիւն
Page: 37
Line: 1
մեր
,
որ
արար
զերկուսին
նմի
,
եւ
զհրեայս
եւ
զհեթանոսս
Line: 2
ի
մի
նոր
մարդ
ստեղծ
միաբանեաց
հաւանեցոյց
զաւրութեամբն
,
Line: 3
այն
որ
մեկնեալ
էին
ի
միմիեանց
գործովք
Line: 4
գնացիւքն
իւրեանցղ
արդ
սոսկասցին
ի
դատապարտութենէ
Line: 5
անտի
,
որ
զնորաձայն
ամպարշտութիւնն
ի
Line: 6
ներքս
արկանեն
,
զի
եթէ
որ
այլոց
պատառմանցն
Line: 7
ի
միաբանութիւն
հաւանութեան
եղեւ
արարիչ
Line: 8
եւ
որ
հաւանեցոյց
եւ
միաբանեաց
,
ինքն
Line: 9
յերկուս
բաժանեալ
գտանիցի
ըստ
նոցա
բանիցն
Line: 10
ասացեալ
.
Բայց
արդ
այսուհետեւ
զերկայնութիւն
Line: 11
բանիցս
թողեալ
ի
համառաւտ
անդր
եկեսցուք
Line: 12
ուղութեան
հրամանին
.
Line: 13
Եթէ
ոք
կամեսցի
գիտել
ճշմարտութեամբ
Line: 14
թէ
սա
ինքն
է
մի
եւ
միայն
որդին
,
որ
յառաջ
Line: 15
քան
զԱբրահամն
էր
,
եւ
ի
կատարած
հաս
մարմնոյ
Line: 16
հասակաւ
,
զի
կայ
միզտ
յաստուածութեան
Line: 17
անդ
կատարեալ
,
հարցջիր
ցՊաւղոս
եւ
նա
Line: 18
որոտացցէ
զաստուածպաշտութիւնն
ցուցեալ
,
Line: 19
զի
աստուած
էր
յաւիտենից
եւ
եկն
ի
հրէից
Line: 20
մարմնով
,
զի
վասն
Հեբրայեցւոցն
ասաց
զկերեւուրաց
Line: 21
եւ
զաստուածամարտաց
ազգն
զորս
յարգէրն
Line: 22
վասն
արմատոյն
,
զԱբրահամն
եւ
զզաւակն
Line: 23
որ
է
Տէր
Յիսուս
Քրիստոս
,
զի
այսպէս
Line: 24
ասէ
,
Որոց
ասէ
,
որդեգրութիւն
էր
՝
ինքն
Line: 25
Աստուած
կոչէ
ի
բերանոյ
մարգարէիցն
՝
Որդի
Line: 26
իմ
անդրանիկ
իսրայել
,
եւ
փառքն
,
զի
անչափ
Line: 27
փառս
շահէ
զանգիտելոցն
,
մի
զմիով
արկեալ
Line: 28
էր
զսքանչելիսն
՝
զկտակարանս
ասէ
,
որ
առ
Line: 29
Աբրահամն
էին
՝
զբազմութիեան
զաւրհ
նութիւնն
Line: 30
յերաշխեալ
,
զաւրինադրութիւնն
ասէ
որ
ի
Line: 31
լերինն
մատամբն
Աստուծոյ
գրեալ
էր
,
եւ
Line: 32
զաւետարանս
ասյ
,
զերկիրն
Պաղեստինդայ
,
Line: 33
եւ
զաւակէ
անտի
ասէ
Աբրահամու
աւրհնեալ
Line: 34
զամենայն
հեթանոս
ուստի
հարքն
՝
ոյք
ի
Line: 35
մոլորութեան
գիշերին
ծագեցին
Page: 38
Line: 1
իբրեւ
լուսաւորք
հաւատովքն
,
ուստի
եւ
Քրիստոսն
Line: 2
է
ըստ
ըստ
մարմնոյ
զի
յայտնեսցէ
զծնունդն
.
Եւ
ոչ
Line: 3
եթէ
կացոյց
այսուհեդեւ
Պաւղոս
զբանն
,
Line: 4
զի
ոչ
եթէ
յորմէհետեւ
ծնունդն
Մարեմայ
Line: 5
է
.
յայնմհետէ
սկիզբն
անսկզբանականին
գոյութեան
,
Line: 6
այլ
աստուած
թափեաց
վաղվաղակի
եւ
ասէ
Line: 7
ըստ
մարմնոյն
յայտնութեան
,
այլ
ոչ
եթէ
Line: 8
ըստ
աստուածութեանն
ծնունդն
՝
արդ
ով
է
Line: 9
այս
՝
ինքն
Քրիստոս
որ
ի
կուսէ
անտի
ծնաւ
՝
Line: 10
որուն
այրք
եղեն
բաւական
զոր
ինքն
միայն
Line: 11
գիտէ
՝
որ
ի
մսուր
անդ
բազմեցաւ
,
որ
ի
Line: 12
ջամանակի
ըստ
մարմնոյ
աճեաց
,
որ
մինչ
Line: 13
ի
ստորինս
երկրի
էչ
,
որ
զամենայն
անցս
Line: 14
մարմնոյ
համբեր
՝
զի
հաւատարիմ
արասցէ
Line: 15
ճշմարտութեամբ
եթէ
եկն
եղեւ
մարդ
,
ոչ
Line: 16
եթէ
այլ
ոմն
է
քան
զայն
որ
էջն
,
այլ
նա
Line: 17
ինքն
է
որ
էջն
եւ
որ
ելն
՝
զի
ոչ
եթէ
ել
Line: 18
նախ
,
այլ
էջ
,
իբր
ոչ
եթէ
ուրուք
ձեռամբ
Line: 19
ինչ
յառաջ
ածելով
է
աստուած
՝
քաւ
լիցի
՝
Line: 20
այլ
վասն
գրութեան
իւրոյ
եկն
եւ
եղեւ
Line: 21
մարդ
,
զի
այսուիկ
իսկ
էաք
մեք
կարաւտ
.
Line: 22
Արդ
մի
յինէն
ուսանիր
զայդ
կամ
յայլմէ
Line: 23
ումեքէ
,
այլ
ի
Պաւղոսէ
՝
որ
ի
Հաւրէ
յայտնութեամբ
Line: 24
ուսաւ
զՈրդի
եւ
ասէ
՝
այլ
յորջամ
հաճոյ
Line: 25
թուեցաւ
Աստուծոյ
որ
ընտդեաց
զիս
ի
միջոյ
Line: 26
մաւր
իմոյ
,
եւ
կոչեցաւ
զիս
ի
ձեռն
շնորհեաց
Line: 27
իւրոց
յայտնել
զՈրդին
իւր
յիս
,
նա
ուսուղէ
Line: 28
քեզ
ճշմարտիւ
՝
Ո
է
Յիսուս
Քրիստոս
՝
զի
Line: 29
ինքն
աղաղակէ
եւ
ասէ
՝
Ուստի
Քրիստոսն
Line: 30
է
ըստ
մարմնոյ
որ
է
ի
վերայ
ամընայնի
Line: 31
Աստուած
աւրհնեալ
յաւիտեանս
Զինչպիսի
Line: 32
սպրդութիւնս
հայհոյութեան
մարդկան
ոչ
Line: 33
քակեն
Պաւղոսի
բանքն
բամբասասէր
մարդկան
.
Line: 34
Ասաց
զնա
բայ
Քրիստոս
,
զի
յայտ
արասցէ
Line: 35
եթէ
ճշմարտիւ
ըղեւ
մարդ
.
Ասաց
զնա
ի
հրէից
Line: 36
ըստ
մարմնոյ
,
զի
յայտ
արասցէ
՝
զի
ոչ
եթէ
Page: 39
Line: 1
յորմէհետէ
մարմնացաւ
,
յայնմհետեւ
միայն
Line: 2
է
.
Ասաց
զնմանէ
թէ
էր
՝
զի
անսկիզբն
երեւեցուցեալ
Line: 3
որոտասցէ
Պաւղոս
.
Ասաց
զնա
ի
վերայ
ամենայնի
,
Line: 4
զի
արարածոց
ամենայնի
Տէր
զնա
քարոզեսցուք
.
Line: 5
Ասաց
զնա
Աստուած
,
զի
մի
որք
վասն
չարչարանացն
Line: 6
եւ
կերպարաղնացն
լշմորեալ
զանսատակման
Line: 7
նորա
ուրասցուք
զբնութիւնն
.
Ասաց
զնա
Line: 8
աւհնեալ
,
զի
իբրեւ
ամընակալի
երկիրպագցուք
Line: 9
նմա
,
եւ
ոչ
իբրեւ
զծառայակից
մեր
բամբասեսցուք
.
Line: 10
Ասաց
զնա
յաւիտեանս
,
զի
յայտ
արասցէ
,
Line: 11
թէ
որ
բանիւ
արա
,
միշտ
մղտնջենաւոր
ի
Line: 12
մէջ
նոցա
իբրեւ
Աստուած
առաւորի
.
Արդ
Line: 13
ունիմք
զՔրիստոս
որ
էրն
,
եւ
աստուած
է
,
Line: 14
եւ
աւրհնեալ
է
,
նմա
երկիրպագցուք
,
եւ
Line: 15
ասասցուք
յայլանդակսն
յայտնապէս
,
եթէ
Line: 16
ոք
զհոգին
ոչ
ունի
,
սա
չէ
նորա
,
զի
մեք
Line: 17
զմիտս
Քրիստոսի
ունիմք
՝
քանզի
եւ
ակն
Line: 18
ունիմք
գալստեան
երեւելոյ
փառաց
մեծին
Line: 19
Աստուծոյ
,
փռկչին
մերոյ
Յիսուսի
Քրիստոսի
,
Line: 20
որ
հատուցանէ
բարեպաշտիցն
յաղթութեան
Line: 21
փառաց
պարգեւս
,
եւ
ժխտողաց
անհնազանդիցն
Line: 22
ժպրհութեան
պատիժս
.
Line: 23
Եւ
զի
այս
ամենայն
զի
գրեաց
առ
ձեր
Line: 24
սէր
այդր
,
զի
լու
եղեւ
մեզ
եթէ
արք
ոմանք
Line: 25
ժանդախաւսք
ցնորախաւսք
,
անկան
ի
յաշխարհ
Line: 26
այդր
,
եւ
կամին
ժանդաժող
իմն
գրովք
,
Line: 27
հակառակութեամբ
,
ստաբան
խոստախորհուրդ
Line: 28
գիտութեամբ
,
խոտորել
զպարզամտութիւն
,
Line: 29
զանպաճոյճ
,
զամենեքենայ
,
զուղղափառ
գեղն
Line: 30
հաւատոյն
,
բայց
ես
զերանելոյն
Պաւղոսի
Line: 31
զառաքելոյն
դարձեալ
ասեմ
ձեզ
՝
Զգոյշ
լինիջիք
Line: 32
գուցէ
իցէ
ոք
,
որ
զձեզ
կապուտ
կողոպուտ
Line: 33
թողուցու
ճարտարմտութեան
բանիւք
,
եւ
ընդունայն
Line: 34
խաբէութեամբ
վարդապետութեան
,
ընդունայն
Line: 35
խորհուրդ
մարդկան
,
եւ
ոչ
ըստ
վարդապետութեանն
Page: 40
Line: 1
Քրիստոսի
՝
զի
հիմն
սրբութեան
հաւատոյ
,
Line: 2
այլ
ինչ
ոք
կարէ
դնել
քան
զայն
որ
եդեալն
Line: 3
է
,
այսինքն
է
Յիսուս
Քրիստոս
.
Արդ
կացէք
Line: 4
հաստատուն
ի
մի
հոգի
,
եւ
ի
մի
անձն
,
նահատակակիցք
Line: 5
եղեալ
հաւատովք
աւետարանիս
,
եւ
մի
խրտուցեալք
Line: 6
ընդուստանիցիք
՝
մի
յիմիք
ի
չարեաց
թշնամոյն
,
Line: 7
եւ
մի
ի
նզով
եւ
ի
կորուստ
մատնջիք
ընդ
Line: 8
Նեստորեայ
,
եւ
ընդ
Թէոդորեայ
որ
վարդապետն
Line: 9
լեալ
էր
նորա
,
եւ
որ
զչար
բոյսն
երեւեցոյց
Line: 10
եւ
չարչարան
նորաձայն
,
որ
անցուցին
զանցուցին
Line: 11
ըստ
ուրացութիւն
հրէութեան
,
եւ
ըստ
հերեսիութիւն
Line: 12
առաջին
Արիանոսացն
,
Թեանցն
,
եւ
Մարեթոնեաց
Line: 13
եւ
այլոցն
որ
խոտորեցան
ի
փառացն
արբութենէ
Line: 14
եւ
յուղիղն
հաւատոց
,
նզովեցան
նոքա
յամենայն
Line: 15
ժողովրդոց
եւ
այրեցան
որ
վատի
խորհրդոց
Line: 16
գիրք
էին
նոցա
,
յանդիման
ամենայն
ժողովրդոց
,
Line: 17
յորմէ
եւ
դուք
պահեսջիք
զանձինս
,
եւ
զնոյն
Line: 18
գործ
գործեսջիք
զոր
սուրբ
ժողովք
եպիսկոպոսացն
Line: 19
գործեցին
,
եւ
մի
ոք
զառժամանակեայ
ամաւթն
,
Line: 20
ամաւթ
անձին
համարեալ
,
զյաւիտենից
ամաւթն
Line: 21
ժառանգեսցէ
,
եւ
ընդ
նոսա
դատապարտեալ
Line: 22
ի
դժոխս
կործանեսցի
.
Այլ
պահեսջիք
դուք
Line: 23
զվարդապետութիւն
,
զոր
ընկալեալ
ի
հարցն
Line: 24
սրբոց
որ
ի
Նիկիա
սիւնհոդոսն
էր
ժողովոյն
,
Line: 25
եւ
զուղիղն
սուրբ
փառս
հաւատոցն
հաստատեցին
.
Line: 26
Եւ
զոր
վարդապետութիւն
սուրբքն
երանելիք
,
Line: 27
Բասիլիոս
,
եւ
Գրիգորիոս
եւ
որ
միանգամ
Line: 28
նմանեն
նոցա
,
որ
սրբութեամբ
եւ
հաւանութեամբ
,
Line: 29
սուրբ
հաւատս
ի
կեանս
իւրեանց
հաստատեցին
,
Line: 30
որոց
անուանքն
գրեալ
են
ի
դպրութեան
կենացն
.
Line: 31
Ողջ
լերուք
ի
տէր
եւ
շնորհեալ
լիջիք
մեզ
Line: 32
աստուածասէր
եղբարք
.
Line: 33
գրեալ
յամի
տեառն
ՆԼ՜Ե
.
This text is part of the
TITUS
edition of
Girk tltoc
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 28.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.