TITUS Texts: Old Georgian Hagiographical Texts, vol. VI

TITUS
Old Georgian Hagiographical Texts, vol. VI
Part No. 4

Previous part

Text: 2_Luars.
Page of ed.: 35
Line of ed.: 14   [ Page of ms.: 25r ] შესხმა და მოთხრობა ღუაწლთა და ვნებათა წმიდისა დიდისა
Line of ed.: 15   მოწამისა ლუარსაბ მეორისა, მეფისა საქართუელოჲსა,
Line of ed.: 16   ქმნილი ანტონისგან არხიეპისკოპოსისა ყოვლისა ზემოჲსა
Line of ed.: 17   საქართუელოჲსა, დავითიან-ბაგრატოვანისა

Line of ed.: 18   ლუარსაბისი ყუავილნნ წალკოტიანი
Line of ed.: 19   მწიფობენ მტილნი ნაყოფ ხილნარ ხიანი.
Line of ed.: 20   ესე სიტყჳთნი და სხივ ნათელ მზიანი
Line of ed.: 21   ჰკრთიან ელუანი ერმი მთიებრ ციანი,
Line of ed.: 22   არ ღამიერნი, ყოველ მადლიერ დღიანი.

Line of ed.: 23 სიტყუა მეორე

Line of ed.: 24        უპირატეს აწმყოჲსა დროჲსა ჴელ-ყოფამან დიდისა მის მზისა შა\რავანდედთა
Line of ed.: 25     ჩუენდა წთომილთა ვითარებათა და რაოდენობათა მო\თხრობისამან
Line of ed.: 26     მომიყუანნა ჩუენ სამჭევრმეთქვოჲსა შინაგანისა ად\გილისადმი
Line of ed.: 27     მეშჳდისა. ხოლო ადგილი იგი ზედწოდებულ რიტორ\თაგან
Line of ed.: 28     მჰსგავსებად, რომელსა შინა იცნობიან ორთა საქმეთა ურ\თიერთას
Line of ed.: 29     თანჴმობა, ესრეთ სადამე ჴელის-ჴელობამან მჰსგავსები\სამან
Line of ed.: 30     აღგულესნა წარმოდებად ესევითარნი ჰაზრნი და მიზეზნი,
Line of ed.: 31     რომლითაცა შემძლებელ ვართ თნებად მჰსმენელთადა, რათა მით
Line of ed.: 32     მოვინადირნეთმცა საგულხმონი მჰსმენელთანი: ხოლო კუალად
Page of ed.: 36   Line of ed.: 1     პოვნად ესეგუარნი ლექსნი და ჰაზრნი, რომლითაცა სიუხუესა ში\ნა
Line of ed.: 2     და განვრცომასა აწმყოჲსა თქმადისა ჩუენისა მიზეზთასა შემ\ძლებელ
Line of ed.: 3     ვიქმნეთ მჰსმენელთა შორის განღჳძებად აღძრუანი ნე\ბათანი,
Line of ed.: 4     რათა მით მოვინადირეთმცა ნებანი მჰსმენელთანი და
Line of ed.: 5     უღებსა ქუეშე მორჩილებისა სიტყუათა ჩუენთასა [ Page of ms.: 25v ]
Line of ed.: 6     შემოვიყუან/ნეთმცა.

Line of ed.: 7        ვიხილე სფერაჲ შემკული ნაწილთა თჳსთა შეწყობილებით ნა\ზავი,
Line of ed.: 8     რომელსა შინა ანუ რომელსა ზედა ვარსკულავთა მოძრავთა
Line of ed.: 9     აქუსყე თჳთოეულსა ღერძი თჳსი და ჰსრბიან გარემო, რომელსა
Line of ed.: 10     შორის ვჰსჭურეტდ ვარსკულავსა რომელსამე დიდსა, რომელიცა
Line of ed.: 11     მოვლიდა ჰსრბასა თჳსსა გარემო ღერძისა თჳსისა დასავალითრე
Line of ed.: 12     ანუ ქუეშეურთათ და "აღმოსავალად თქმულად საღმრთოჲსა ზა\ქარიას
Line of ed.: 13     მიერ მიიქცეოდა".

Line of ed.: 14        და ზედმჭურეტობაჲ ესე ჩემი აწცა, ვითარმედ რაზომ დიდ
Line of ed.: 15     იყო პირველი იგი რაოდენობითა, ეგზომ ვჰსჭურეტ ვარსკულავსა
Line of ed.: 16     მეორესა. ხოლო ვითარ-იგი ელვიდა პირველი, ეგფერუე მეორეცა
Line of ed.: 17     ესე, ანუ ვითარ-იგი გამოუტევებდა მჰსწრაფლ შარავანდედთა პირ\ველი
Line of ed.: 18     იგი, მეორეცა მებრუე, რაოდენ იყო სიმაღლე, ანუ სიმაღლე
Line of ed.: 19     სულისა პირველისა მის, მეორისაცა ეგრეთ.

Line of ed.: 20        არა იგავითისამებრ მჰსგავსებისა მჰსგავსებენ დიდნი ესე
Line of ed.: 21     ვარსკულავნი, არამედ მებრ სახითისა და ზედშემოღებითისა. მებრ
Line of ed.: 22     სახითისა, ვითარმედ მოსწრაფებნ სულად უცთომელად, ვითა
Line of ed.: 23     პირველი იგი, ეგსახედ მეორეცა, ხოლო ზედშემოღებითისაებრ,
Line of ed.: 24     ვითარ-იგი ითმენს ჰსრბასა თჳსსა პირველი, მებრ მეორეცა.

Line of ed.: 25        უმრავლესსა შინა მჰსგავსებენ ორნი ესე სიტყჳერნი ვარს\კულავნი,
Line of ed.: 26     ხატნი უზადოჲსა მზისანი უღამონი: 1. ერთი აქუსთ
Line of ed.: 27     არსებაჲ. 2. იგივე სარწმუნოებაჲ, 3. წინაპართა ნივთე\\ბითთა [ Page of ms.: 26r ] მი\ზეზთა
Line of ed.: 28     იგივეობაჲ. 4. ვითარებაჲ სიმაღლისა; 5. იგივე სურვილი
Line of ed.: 29     დასასრულისად; 6. იგივე ჰსრბაი; 7. იგივე გჳრგჳნი; 8. იგივე ვი\თარებაჲ
Line of ed.: 30     შარავანდედთა; 9. იგივე პატივი: 10. იგივე
Line of ed.: 31     შემძლებე/ლობაჲ.

Line of ed.: 32        მცირედსა შინა არა მჰსგავსებენ: 1. აქუსთ სხუაობაჲ ქუეშე\განწუალებითი;
Line of ed.: 33     2. დროჲ არსებად მოსულისა; 3. დროჲ ჰსრბისა.
Line of ed.: 34     4. ადგილი ჰსრბისა; 5. ვითარებაჲ ჴმეული ჰსრბასა შინა.

Line of ed.: 35        უჴამს არს სიტყუაჲ პოვნილი განუკარგუელად, ხოლო ვი\ნაჲთგან
Line of ed.: 36     მომიყუანნა ჩუენ საქმემან წინამდებარემან პოვნად ად\გილისა
Line of ed.: 37     თქმულისა, ვინა გჳღირს ჴმევად განკარგუად პოვნილი
Page of ed.: 37   Line of ed.: 1     იგი, ხოლო თუ სადამე ვჰყოფთ განმკარგუელნი სიტყუათანი
Line of ed.: 2     თქმათა, ვინა ჯერ არს პირველად დაწყებად და რათა დაწყებითა
Line of ed.: 3     გონებანი მკითხუელთანი განვჰმზადნეთ ყოფადთა ჰსრბათად სიტ\ყუათა
Line of ed.: 4     ჩუენთასა, რათა კეთილ-მეთნ-მმკაცრე და ადჳლ მჰსმენელ
Line of ed.: 5     ვჰყუნეთ იგინი.

Line of ed.: 6        ჰსთქუა სიბრძნემან ღმრთისამან: "მე მოყუარენი ჩემნი მი\ყუარან,
Line of ed.: 7     და რომელნი მეძიებენ მე, ჰპოვონ მადლი". ხოლო სი\ყუარული
Line of ed.: 8     არს განკარგუა სულისა მიღებულისა მიმართ მხიარუ\ლებისა,
Line of ed.: 9     რომელიცა იქმნების სრულებისაგან სხჳსა მით, რომელ
Line of ed.: 10     ოდეს ერთსა შინა ნივთსა მრავალნი რაჲმენი თანჴმობენ, ესე სრულ
Line of ed.: 11     უკუე არს თქმისაებრ ფილოსოფოსთასა და რაჟამს ნივთი სრულ
Line of ed.: 12     იყოს თანჴმობითა მრავალთა სხუათათა, მიჰსდრკების სიყუარუ\ლად
Line of ed.: 13     გონებაჲ, ვინაჲცა სიბრძნე [ Page of ms.: 26v ] ღმრთისა შეადგამს მრავალთა და
Line of ed.: 14     უმჯობესსა აღმრჩევობს, ესე იგი მოყუარეთა თჳსთა. ესე უკუე
Line of ed.: 15     "ნეტარ არს, რომელი ეძიებს სიბრძნესა" და მეძიებელმან სიბრ\ძნისამან
Line of ed.: 16     ჰპოვა მადლი.

Line of ed.: 17        მადლი უკუე მრავალგუარობს სხუაობით, მაგრა ღმრთისმეტ\ყუელებრ
Line of ed.: 18     "არს შეწევნა საღმრთო მოცემული დაბადებულითად
Line of ed.: 19     ნიჭად განმზადებად და მიმთუალუელად მადლთა ანაგებითთა და
Line of ed.: 20     ანუ ნიჭი დათხეული ღმრთისაგან სულთა ზედა, რომლითა ნაყო\ფიერ
Line of ed.: 21     იქმნების იგი ვინმე, რომელიცა იწოდების სათნომყოფე\ლად".
Line of ed.: 22     ვინა მოყუარეთა უფლისათა მოუგიეს საღმრთო შეწევნაჲ
Line of ed.: 23     ნიჭად, მაგრა ნიჭად ესევითარად, რათა განემზადნენმცა და მი\ითუალონ
Line of ed.: 24     მადლი ანაგებითი და ანუ ნიჭი ანაგებითი, რომელიცა
Line of ed.: 25     დაუთხევიეს ღმერთსა სულთა ზედა, ესე იგი ოდეს მოიგონა
Line of ed.: 26     ღმერთმან კაცი და "ჰქმნა ხატებისაებრ და ჰმსგავსებისა თჳსი\სა",
Line of ed.: 27     ესე იგი ხატებისაებრ "სიტყჳერებისაებრ და გონიერებისა და
Line of ed.: 28     თჳთ კელმწიფებისა და შობისაებრ გონებისა მიერ სიტყჳსა და
Line of ed.: 29     გამოვლინებისა სულისა ღმერთმთავრებრივობისაებრ, ამით უკუე
Line of ed.: 30     კაცი ხატება ღმრთისა. ხოლო მჰსგავსებისაებრ, ესე იგი
Line of ed.: 31     არს მადლი დათხეული ღმრთისაგან სულთა ზედა, რომლითა ნა\ყოფიერ
Line of ed.: 32     არს სული, ესე იგი სათნოებიანად.

Line of ed.: 33        ხოლო სათნოებიერ-ყოფა არს ბუნებითი კეთილმდგომარეო\ბა,
Line of ed.: 34     ვითარ-იგი დაიბადა ღმრთისაგან, რამეთუ იტყჳს: "და იხილა
Page of ed.: 38   Line of ed.: 1     ღმერთმან ყოველი, რაოდენი ჰქმნა და აჰა, კეთილ ფრიად".
Line of ed.: 2     ვჰსთქუა კუალად: "რომელმან აღმიაროს მე წინაშე კაცთა, მეცა
Line of ed.: 3     აღვიარო იგი წინაშე მამისა ჩემისა ზეცათასა". და "რომელმან
Line of ed.: 4     ჰსძლოს, მივჰსცე მას დაჯდომაჲ საყდარსა ჩემსა [ Page of ms.: 27r ], ვითარცა მე
Line of ed.: 5     ვჰსძლე და დავჰსჯედ საყდარსა მამისა ჩემისასა, მარჯუენით
Line of ed.: 6     მისსა". ესე უკუე მიზეზ სიტყუათა ჩემთა წინამდებარე, ესე მო\ყუარე
Line of ed.: 7     და მეძიებელი სიბრძნისა ღმრთისა, "რომლისა საყდარი
Line of ed.: 8     არს სუეტთა ზედა ღრუბლისათა". და მპოვნელი მადლისა, ესე
Line of ed.: 9     იგი კეთილობისა მის, ვითარცა დაიბადა ღმრთისა მიერ და ამით
Line of ed.: 10     სიტყუათა მიზეზითა მორწმუნეთა მჰსმენელთა მიმართ ვჰსდგა მო\ნადირებად
Line of ed.: 11     საგულხმოთა სულთა მათთასა.

Line of ed.: 12        ხოლო ჰაზრი და ლექსი სიტყუათა ჩემთა არს თქმად ესევი\თარი
Line of ed.: 13     რაჲმე ძლევაჲ მჴნე კაცისა და ძლიერი მამაკაცისა, რომელ\მანცა
Line of ed.: 14     ჰსძლო და დაჯდა საყდარსა მისსა მარჯუენით მისსა, რო\მელმანცა
Line of ed.: 15     ჰსძლო და დაჯდა საყდართა მამისათა მარჯუენით მის\სა.
Line of ed.: 16     ხოლო ჰაზრთა ამათ და ლექსთა სიუხჳთა და განვრცომითა მი\ზეზთა
Line of ed.: 17     მათ თქმულთათა ვლამი მდგომარე განღჳძებად მორწმუნე\თა
Line of ed.: 18     მჰსმენელთა შორის ნებათა მათთა და მონადირებად ორთავე
Line of ed.: 19     მათ ძალთა საგულხმოთა და მნებებელობითთა.

Line of ed.: 20        ნამდჳლ ჭეშმარიტ არს ხედუა ესე, რამეთუ ჯერ არს, "რათა
Line of ed.: 21     წმიდანი წმიდათა მიერ იქებოდენ და ბრძენნი ბრძენთაგან".
Line of ed.: 22     გარნა მე ორთაგანვე კლებული, სიწმიდისაგანცა სულისა და სი\ბრძნისაგანცა.
Line of ed.: 23     და ჩემდა ფრიად კადნიერებად სარაცხ არს შეკად\რებად
Line of ed.: 24     ყოვლად უაღრესისად და უზეესისად იწროჲსა გონებისა
Line of ed.: 25     ჩემისა სინათლისაგან, მაგრა ვინაჲთგან სურვილი თქმადისა სა\ტრფიალოჲსა
Line of ed.: 26     "დაიდუა გულსა ზედა ჩემსა, ვითარცა საბეჭდავი, და
Line of ed.: 27     სიყუარული მტკიცე არს, ვითარცა სიკუდილი". და სურვი\ლი
Line of ed.: 28     ესე ჩემი არს მებრ უფლებისა და თანმენათესავეობისა [ Page of ms.: 27v ] ად\გილობითისა
Line of ed.: 29     მებრცა და მშობელობითისა და კუალად, ვინაჲთგან
Line of ed.: 30     სხუათაცა რაჲმეთა მიქმნიეს წერაჲ და გამოთქმაჲ, ესეგუარისათჳს
Line of ed.: 31     მიზეზისა, რომელნიცა ითქუნეს, უსათანადოეს მგონიეს თავისად\მი
Line of ed.: 32     ჩემისა თქმად წინამდებარისა სიტყჳსა.

Line of ed.: 33        აღუსთქუამ უკუე მჰსმენელთად, ვითარმედ მოუთხრობ მე
Line of ed.: 34     საქმეთა დიდ-დიდთა და განსაკჳრუებელთა, საჭიროთა, სასარგებ\ლოთა
Line of ed.: 35     და ახალთა, დიდ-დიდთა, ვითარმედ ვითარ-იგი მებრ სამო\ქალაქოჲსა
Line of ed.: 36     ჰსჯულისა ანუ ქუეყნიერისა მეფობითისა, სხუა არს
Page of ed.: 39   Line of ed.: 1     მეფობა და მჴედრობა და სხუა არს უფლება და მონება პატივი\საებრ
Line of ed.: 2     და ღირსებისა, ეგსახედ სისხლიცა, ვითარ-იგი ჰსთქუა ნე\ტარმან
Line of ed.: 3     ბესარიონ მამათმთავარმანცა ჩუენმან თჳთ აწ თქმადისა
Line of ed.: 4     ჩემისა სამღუდელოჲსა ღუაწლისა მოთხრობასა შინა. ყოველივე
Line of ed.: 5     თქმაჲ მარტჳლთათჳს წმიდათა დიდ არს მით, რომელ ესრეთ
Line of ed.: 6     ჰსთქუა: "ძირმან და ნათესავმან დავითისმან და ვარსკულავმან
Line of ed.: 7     ბრწყინუალემან განთიადისამან", "რომელი-იგი ცხოველ არს და
Line of ed.: 8     იქმნა მკუდარ და აჰა ესერა, ცხოველ არს უკუნისამდე", "რო\მელმან
Line of ed.: 9     ჰსძლოს, მივჰსცე მას დაჯდომაჲ საყდარსა ჩემსა, ვითარ\ცა
Line of ed.: 10     მე ვჰსძლიე და დავჰსჯედ საყდართა მამისა ჩემისასა მარჯუ\ენით
Line of ed.: 11     მისსა". მაგრა სადა-იგი დამრჩობლდების საქმე, დამრა\ვალკეცდების
Line of ed.: 12     ერთკეცისაგან და შეუკეცელისა უძლიერეს და უდი\დეს
Line of ed.: 13     იქმნების, ხოლო აქა უკუე დამრჩობლდების საქმე, ესე იგი
Line of ed.: 14     კეთილმსახურ მეფობა და მარტჳლობა დამრავალკეცდებისცა, ესე
Line of ed.: 15     იგი კეთილმსახურ მეფობა, თან მენათესავ-ყოფა ჴორციელად [ Page of ms.: 28 ]
Line of ed.: 16     მოსრულისა სიტყჳსა ღმერთმთავრისა და მარტჳლობა, მაშასადამე,
Line of ed.: 17     საქმეცა ესე თჳთოეულისა თქმულთაგანისა შეუკეცელისა უძლიე\რეს
Line of ed.: 18     არს და უდიდეს.

Line of ed.: 19        განკჳრუებადთა, ვითარმედ საკჳრუელ არს ყოველთა სათნო\ებათა
Line of ed.: 20     შორის აზნაურება სისხლისა მარტჳლობითისა მით, რამეთუ
Line of ed.: 21     სიკუდილი ცხოველთად საშიშ არს და მწარე, რამეთუ თქმულ
Line of ed.: 22     არს: "დაჰსდუა შიში მისი ყოველსა ზედა ჴორციელსა". და
Line of ed.: 23     კუალად: "ჵ, სიკუდილო, რაბამ მწარე არს ჰჴსენება შენი კაცისა
Line of ed.: 24     მიმართ მშჳდისა ცხოვრებისა მქონებელისა". გარნა დიდ\სულთა
Line of ed.: 25     მოწამეთა ტკბილადრე შესუეს და სიხარულით სასმელი
Line of ed.: 26     იგი სულად და ჴორცად განწუალვისა. ხოლო თუ სადამე განვჰსა\ჯეთმცა,
Line of ed.: 27     ფრიად და დიდ უმწარეს აღუჩნდეს გონებასა სიკუდილი
Line of ed.: 28     მით, რომელ აქუს სულსა კაცობრივსა სხეულისა თანა კავშირი
Line of ed.: 29     რაჲვე, რომლითა შეიერთებიან და ურთიერთას შორის ესრეთ
Line of ed.: 30     ძლიერადვე შეიკრჳან, ვითარმედ მოძრავობათა შინა და გრძნობა\თა
Line of ed.: 31     მოფარდულობითსა მისცემენ შეწევნასა და ორნი ესე კერძონი
Line of ed.: 32     კაცისანი, ერთი მოქენე არს შეწევნისა მეორისადმი. იძრჳან სა\გრძნონი,
Line of ed.: 33     ესე იგი ორღანონი გრძნობათანი, რომელ არიან ჴორცნი
Line of ed.: 34     და სულსა შინა იქმნების იდეა ანუ მოგონება. ყოველნი წევრნი
Line of ed.: 35     ვიდრემე ჴორცთანი იძრჳან მაშინ, ოდეს-იგი მნებავ არს სული,
Line of ed.: 36     რათა იბრძვოდენმცა იგინი. ჰმართებს სული კაცობრივი ჴორცსა
Line of ed.: 37     და მმართუელობა იგი ძა\\ლი [ Page of ms.: 28v ] არს სულისა ჴორციელთა მოძრავო\ბათა
Page of ed.: 40   Line of ed.: 1     ნებისაებრ თჳსისა ესთა განსაზღურებად, ვითარმედ უცუა\ლებელ
Line of ed.: 2     იქმნების მოძრავობა ესე და არა სხუა. ვნებანი ვიდრემე
Line of ed.: 3     არიან სულისანი შუება და არა თნებაჲ, რომელნიცა გონებასა
Line of ed.: 4     ძლიერადრე შეეხებიან. ხოლო ყოველი ვნება არს გრძნობა უძ\ლიერესი,
Line of ed.: 5     შეერთებული უჩუეველისა თანა რომელისამე მოძრავო\ბისა
Line of ed.: 6     სისხლისა ჴორცსა შინა ცხოველისასა, რამეთუ დროსა შუე\ბისა,
Line of ed.: 7     ანუ არა თნებისასა, უჩუეველი იგი მოძრავობა სისხლისა
Line of ed.: 8     ვიდრე ტვნადმდე მიიწევის (რომელი არს ჴორციელებრი მოძ\რავობაჲ
Line of ed.: 9     და არა სულისა, დაღათუ არა თჳნიერ სულისა) და სულ\სა
Line of ed.: 10     შინა განიღჳძების შუება ანუ არა თნება. რაჲმესა იტყჳ შენ ესე\ვითართა
Line of ed.: 11     ვიდრემე ნაწილთა ურთიერთას ესრეთ ძლიერადრე შეკ\რულთა
Line of ed.: 12     და ერთმანერთისად ესეგუართა მოფარდულობათა მიმ\ცემთა
Line of ed.: 13     განწუალუა ნებსითი ურთიერთას, რომელი ჰქმნეს ქრის\ტესთჳს
Line of ed.: 14     მოწამეთა, არა განსაკჳრვო არსა? უწყი, ვითარმედ იტყჳ:
Line of ed.: 15     განსაკჳრვო არს, ვინა მოთხრობაჲ ჩემი არს განსაკჳრვო.

Line of ed.: 16        საჭიროთა, ვითარმედ უწყით ესე კეთილმსახურებით, რამე\თუ
Line of ed.: 17     შეკრებული პატიოსნითარე სისხლითა მხოლოდშობილისა
Line of ed.: 18     სიტყჳსათა და შეერთებული "ერთითა უფლითა, ერთითა სარ\წმუნოებითა
Line of ed.: 19     უფლისა მიმართ და ერთითა ნათლისღებითა", ერ\თი
Line of ed.: 20     წმიდა, კათოლიკე და სამოციქულო ეკკლესია დაემტკიცა,
Line of ed.: 21     [ Page of ms.: 29r ] აღყუავნა და განმრავლდა სისხლითა წმიდათა მოწამეთათა, რო\მელიცა
Line of ed.: 22     საჭირო არს ესე ცნობად კეთილმსახურთად. ხოლო მათ\დამი
Line of ed.: 23     თხრობად და ცნობის მიცემად ესე მათდა, რომელთაცა არა
Line of ed.: 24     უწყიან, ანუ რომელთა უწყიან, მათდამი ცნობის მიცემად და გან\მტკიცებად,
Line of ed.: 25     საჭირო არს მღუდელთადა, რათა ამით ნუგეშინის\ჰსცემდენ
Line of ed.: 26     ერთა მიმართ, ვითარ-იგი ბრძანებულ არს ჩუენდა:
Line of ed.: 27     "ნუგეშინისცემად ერისა ღმრთისად", ვინა საჭირო არს თქმად
Line of ed.: 28     ჩუენდა სიტყუაჲ აწინდელი თქუენდამი.

Line of ed.: 29        სასარგებლოთა, ვითარმედ მსხუერპლი მირთმული ღმრთი\სად
Line of ed.: 30     "რისხუასა აღძრულსა ერისად დააყენებს". ხოლო სიტყუა
Line of ed.: 31     ჩუენი არს მსხუერპლისათჳს ვერძისა სიტყჳერისა, რომლისა სის\ხლი
Line of ed.: 32     უხილავითარე საიდუმლოჲთა ეცხო ეკკლესიასა საქართუე\ლოჲსასა
Line of ed.: 33     წყრთილთა ზედა კარისათა და განერა მომსრუელისაგან
Line of ed.: 34     მაშინდელისა მის და შემდგომისა ძჳრისა, ვინა სასარგებლო არს
Line of ed.: 35     თქმაჲ ჩემი.

Page of ed.: 41
Line of ed.: 1        ახალთა, ვითარმედ ახალი არს მსხუერპლი ესე და არა ძუე\ლი.
Line of ed.: 2     ესრეთ არა ძუელისა არს ეკკლესიისა, რათა იყოსმცა ეს არა
Line of ed.: 3     სიტყჳერ, ხოლო თუ სადამე ქუეშე განვჰსწუალავთმცა, ახალ არს
Line of ed.: 4     ერთ პატივთა შორის თჳსთა წმიდათა მოწამეთა, ახალ არს ჰასა\კითა,
Line of ed.: 5     ახალ ყუავილოვნებითა სიჭაბუკისათა, ახალ განახლებითა
Line of ed.: 6     სისხლისა მიერ თჳს შორის ნათლისღებისა სამოსლისათა.

Line of ed.: 7        სათანადო არს ჩუენდა, რათა ადჳლ სასმენელ ვჰყოთ სიტ\ყუაჲ
Line of ed.: 8     ჩუენი მჰსმენელთად, რომლისათჳსცა განმზა\\დებულ [ Page of ms.: 29v ] ვართ
Line of ed.: 9     თქმად, რათა განვჰსწუალოთმცა განცხადებულთა მიერ და გან\ჰრჩეულთა
Line of ed.: 10     ნაწილთა.

Line of ed.: 11        მიზეზი თქმისა ჩუენისა არა საიჭვო არს, დაღათუ მაღალ არს,
Line of ed.: 12     არამედ არს მყუდრო და საჭიროჲ მით, რომელ საღმრთო არს, რა\მეთუ
Line of ed.: 13     "სახლი ესე სარწმუნოებისა აღაშენა უფალმან" და "და\ამტკიცა
Line of ed.: 14     იგი არა ქჳშასა ზედა, არამედ კლდესა ზედა, რომელიცა
Line of ed.: 15     დიდროამან განსაცდელთამან ვერ შეჰსძრა".

Line of ed.: 16        "ქალაქი ესე განკარგული სხუადასხუათა მიერ შუენიერ-შენე\ბულთა,
Line of ed.: 17     ესე იგი სათნოებათა, დაიცუა უფალმან, ამისთჳს არცა
Line of ed.: 18     ცუდად ჰშურებინ მაშენებელი ამისი, არცა ცუდად იღჳძებს მჴუ\მილი
Line of ed.: 19     ამისი".

Line of ed.: 20        თქმადი უკუე ჩემი "ესავს უფალსა, რომლისათჳსცა, ვითარცა
Line of ed.: 21     მთა სიონი, არა შეირყიოს უკუნისამდე. მთანი გარემოს მისა და
Line of ed.: 22     უფალი გარემოს ერისა თჳსისა ამიერითგან და უკუნისამდე, რა\მეთუ
Line of ed.: 23     არა დაუტევოს უფალმან კუერთხი ცოდვილთა ნაწილსა ზედა
Line of ed.: 24     მართალთასა". ვერვის ძალ-უძს მღუდელმოქმედებად თავი თჳსი
Line of ed.: 25     შეწირულად ღმრთისადმი, უკეთუმცა არა უფალმან წინასწარ იცნ\ნამცა,
Line of ed.: 26     "რამეთუ რომელნი იგი წინასწარ იცნა, წინასწარცა გა\ნაჩინნა
Line of ed.: 27     თანამჰსგავსად ხატისა მის ძისა თჳსისა, რათა იყოს იგი
Line of ed.: 28     პირმშო მრავალთა შორის ძმათა. ხოლო რომელნი-იგი წინასწარ
Line of ed.: 29     განაჩინნა, მათცა უწოდა და, რომელთა-იგი უწოდა, იგინიცა
Line of ed.: 30     განამართლნა და, რომელნი-იგი განამართლნა, იგინიცა ადიდ\ნა",
Line of ed.: 31     ვინა წარმოებს აქა კიდურმდგმოებაჲ, ვითარმედ საღმრთო
Line of ed.: 32     არს დაწყება ჩუენი, სადაცა არა ფრიად მეცადი\\ნობა [ Page of ms.: 30r ] გვიღირს
Line of ed.: 33     კეთილთნებად სიტყუანი ჩუენნი მჰსმენელთად.

Line of ed.: 34        განვჰსწუალოთ უკუე თქმადი ჩუენი: სხუათაგან არს მეფე
Line of ed.: 35     კეთილმსახური, სხუა მეფობითთა შთამოსრულთა კეთილმსახურთა
Line of ed.: 36     არა მეფეთაგან არს დავითიანი, არა ძირთაგან ფარნავაზიანთა, არცა
Line of ed.: 37     არშაკიანთა, არცა ხოსროვანთაგან. არს ლუარსაბ მეორე, არა პირ\ველი,
Page of ed.: 42   Line of ed.: 1     არს მეფე ქართლისა, არს ჭაბუკი, არს შუენიერი მორფნა\კუეთობითა,
Line of ed.: 2     არს ძლიერი ასოთა შესაბამშედგმულებითა ქედისა,
Line of ed.: 3     შუენიერ თავისადმი შესაბამობითა, მკლავმაგარი რაინდობათა ში\ნა,
Line of ed.: 4     მორკინალობათა, ოროლისა და ერთმახჳლისა შუბისა მღერათა,
Line of ed.: 5     მემშჳლდეობათა შინა და აღჳრის პყრობათა, ლახტის ძლიერად
Line of ed.: 6     მტერთადმი კუეთებათა შინა და ჴრმლისა ძლიერად აღმოწუდათა
Line of ed.: 7     და ხეთქებათა თავთადმი უღმრთოთა თათარ-ხანთასა, საგდებელისა
Line of ed.: 8     სროლათა შინა, ჩოგნისა ცემათა და წურთათა შინა ყოველთა სამ\ჴედროთა
Line of ed.: 9     და საჭაბუკოთა, მტკიცე ძლიერად და მარჯუე იდაყუ\მაჯებითა
Line of ed.: 10     და ჴელებითა ყოველსა შინა ჴმარებასა ამათსა, ძლიერ
Line of ed.: 11     და განმტკიცებულ და მარჯუე მუჴლნი მისნი და ფერჴნი, ანუ ტა\იჭთა
Line of ed.: 12     ზედა მჯდომარეობასა შინა და ავჟანდათა ზედა დადგმათა
Line of ed.: 13     და ანუ ჩაუქად სხუა ასაილ ყოფითა ქუეითობასა შინა.

Line of ed.: 14        პირი ყოვლად შუენიერ, მწყაზარ და ჰაეროვან. "საბელ ძო\წეულ
Line of ed.: 15     ბაგენი მისნი", ღირსად შეხებულნი ღმერთმყო\\ფელთა [ Page of ms.: 30v ] სა\იდუმლოთა
Line of ed.: 16     და ჴმარებულნი აღსარებასა შინა ჭეშმარიტებისასა და
Line of ed.: 17     ღმრთისადმი მადლობათა და ლოცუათა და ჰსჯათა მეფობითთა.
Line of ed.: 18     "კბილნი მისნი, ვითარცა არვე მორისულთა საბანელით აღმოს\რულთა".
Line of ed.: 19     თეთრ და სპეტაკ მარხჳთა უჯეროთა და დაყენებულთა
Line of ed.: 20     ჭამადთაგან. "ქოჩორნი მისნი, ვითარცა არვე თხათა", მფარუ\ელად
Line of ed.: 21     თხემისა ტჳნის მპყრობელისა, რომელსა შინა გამოიხატვოდ\ენ
Line of ed.: 22     ყოვლად წმიდანი იგი მიდმოებანი გულისსიტყუათა მისთანი,
Line of ed.: 23     სადა იყო ქრისტე გამოწერილ, სადა ყოვლად წმიდისა სამებისა
Line of ed.: 24     იყო საკურთხეველი, სადა-იგი შეიწირვოდიან ყოვლად წმიდანი
Line of ed.: 25     იდეანი და ფანტაზიანი. ულუაშნი მცირენი, სამკაულნი ყოვლად
Line of ed.: 26     წმიდათა შუენიერთა ბაგეთა მისთანი და ქრისტეს მიმართ მჴედ\რად
Line of ed.: 27     მირთმულისა მამრ-ჭაბუკობისა მისისა ნიშანნი. წუერგამოება
Line of ed.: 28     ყოვლად შუენიერი, არა დამაკლებელი მოხუცებულებრთა გრძელ\თა
Line of ed.: 29     ჰსჯათაგან, "რამეთუ სიბერისა პატივოსნება არა მრავალი ჟა\მი,
Line of ed.: 30     არცა რიცხჳ წელთა აღრაცხილ, რამეთუ მჴცოვანება არს გო\ნიერება
Line of ed.: 31     კაცთა და ჰასაკ სიბერისა ცხოვრება უბიწო" და "არა
Line of ed.: 32     მრავლისა წლისანი არიან ბრძენნი, არცა მოხუცებულთა უწყიან
Line of ed.: 33     საჰსჯელი".

Line of ed.: 34        ჰასაკი ახალი, დაღათუ მაგრა არა გარდაჰყუა სავსებელისა
Line of ed.: 35     დუღილსა შინა, არცა მოაკლდა შთაზიდუასა შინა საბლისასა გუა\რისა
Page of ed.: 43   Line of ed.: 1     და ანაგებისა თანა შეერთებული, გარნა ყოვლითურთ შეუ\ყოფელად
Line of ed.: 2     ვნებათა. და დადუმდინ და დაჰსცხერინ ცილისმწამე\ბელნი
Line of ed.: 3     იგი პირნი მზაკუა\\რნი, [ Page of ms.: 31r ] ანუ სხუათა მომადლებისათჳს ცრუ\ნი
Line of ed.: 4     მოუბარნი, რომელნიცა შეახებენ ყოვლად წმიდასა მას სიჭაბუ\კესა
Line of ed.: 5     მისსა ბრძჳლსა ვნებათასა, რამეთუ იტყჳს სული წმიდა: "ნუ
Line of ed.: 6     შეეხებით ცხებულსა ჩემსა" და კუალად "ცხებულსა ჩემსა კჳროს,
Line of ed.: 7     რომელსა ჟამსა უპყარ ჴელი მარჯუენაჲ მისი წინაშე ჩემსა". კმა
Line of ed.: 8     არს შინაგანცემა უსჯულოებად ბოროტისა მის მონისად, ნურღა\რა
Line of ed.: 9     ცილსა ჰსწმასნიან იგი და ბოროტად მაქებელნი მისნი, რამეთუ
Line of ed.: 10     წმიდა არს და შუენიერ ლუარსაბ შინაგნით და გარეგნით: შინაგ\ნით
Line of ed.: 11     სულსა შინა და გარეგნით ქრისტესთჳს ვნებულთა ჴორცთა ში\ნა,
Line of ed.: 12     შუენიერ ბუნებითა, შუენიერ მადლითა, მორთხმული ჯუარითა
Line of ed.: 13     ქრისტესითა, ჭურვილი სიმჴნითა ქრისტეს ზიარ შეერთებულითა,
Line of ed.: 14     მტკიცე ლოცჳთა და მარხჳთა ვნებათათა, ძლიერი ყოვლად წმიდი\თა
Line of ed.: 15     და ჭეშმარიტითა სარწმუნოებითა, ახოვანი სულითა, ყოვლად
Line of ed.: 16     შეურყეველი ღმერთმამაკაცისა იესუს სახელისა გულსა შინა
Line of ed.: 17     თჳსსა გამოწერითა.

Line of ed.: 18        ერიდენით, მტერნო სიჭაბუკისა მისისანო, ერიდენით, რამეთუ
Line of ed.: 19     მას "საწერტელნი იგი უფლისა იესუსნი ჴორცთა შინა თჳსთა უტჳ\რთავენ".
Line of ed.: 20     "აღდეგინ ღმერთი გონებასა შინა ჭაბუკისა ამისსა და
Line of ed.: 21     განიბნინედ ყოველნი მტერნი მისნი".

Line of ed.: 22        დაიმჴუენით მტერნი ლუარსაბისნი, შეიმუსრენით და განიბნი\ვენით,
Line of ed.: 23     რამეთუ ჭაბუკი ესე შუენიერი მჯდომარებს დაღათუ სიჭა\ბუკისა
Line of ed.: 24     ცხენსა ზედა, მაგრა სარწმუნოებისა და სიწმიდისა. "ჭიმი\თა
Line of ed.: 25     და აღჳრითა უქცევს ღაწუთა მისთა" და ჴელთა შინა მქო\ნებელი
Line of ed.: 26     ელვისა მძლეობითისა თქუენგან მიხე\\დუად [ Page of ms.: 31v ]
Line of ed.: 27     შეუძლებე/ლისა.

Line of ed.: 28        "განეშორენით ჭაბუკისა ამისგან, მოქმედნო უსჯულოე\ბისანო",
Line of ed.: 29     ამას უკუე დაუციეს მრავალგზის "ლომი და
Line of ed.: 30     დათჳ" -- რისხჳსა ვნებანი და ჴორცთა განმასუქებელობანი.
Line of ed.: 31     აქუს ჴელსა შინა მისსა კუერთხი სიმჴნისა და გამოურჩევიეს თა\ვისა
Line of ed.: 32     თჳსისად ხუთნი ქუანი, ხუთთა ვიდრემე გრძნობათა დამამორ\ჩილებელნი
Line of ed.: 33     გულისსიტყუანი გონებისა მიმართ და შთაუდვიეს იგი\ნი
Line of ed.: 34     ტავარჯოხსა შინა სამწყემსოსა ნამდჳლ ჭეშმარიტისა მეფობი\სასა.
Line of ed.: 35     და ჴელსა შინა მისსა აქუს შურდული სარწმუნოებისა უზა\დოჲსა
Page of ed.: 44   Line of ed.: 1     და განსრულსა წყობად უცხოთესლისა მის (უსხეულოჲსა),
Line of ed.: 2     რომელსა აღუმაღლებიან წარბნი და გმობითა ღმრთისათა გამო\სრულ
Line of ed.: 3     არს წყობად ჭაბუკისა ამის მწყემსისა სიტყჳერთასა, დაუ\ციეს
Line of ed.: 4     და შეუმუსრავს თავი მისი და მოუღიეს ჯილდოდ ღმერთ\მთავრისაგან
Line of ed.: 5     მეფისა ზიარებაჲ დიდებისა.

Line of ed.: 6        დაიწჳნ და აღიჴოცენ წერილნი იგი ცილისწამებითნი მონათა
Line of ed.: 7     არაკეთილთა და ავქსონთა სიბოროტისათა, რომელნიცა ჰსწამეს
Line of ed.: 8     ქრისტეს მოწამისათჳს რეცა განსამართლებელად უკეთურისა მის
Line of ed.: 9     შინაგანმცემელისა მონისა და მზაკუარისა და უმადლოჲსა მოქა\ლაქისა,
Line of ed.: 10     რამეთუ არს ლუარსაბ მოშიში უფლისა, რომელიცა და\იმტკიცების
Line of ed.: 11     წმიდითა მით ვნებითა მისითა და "ანგელოსნი უფლი\სანი
Line of ed.: 12     დაბანაკებულ არიან გარემოს მისსა".

Line of ed.: 13        აღჰსწერნეს უწინარეს ჩემსა ღუაწლი წმიდისა [ Page of ms.: 32r ] ლუარსაბისი,
Line of ed.: 14     რომელთაგანი არს ბესარიონ მამათმთავარი ჩუენი. ხოლო მტერ\თაცა
Line of ed.: 15     წმიდისათა და ესგუართაცა, რომელნი არა ცხადად მტერ
Line of ed.: 16     იქმნნეს დაღათუ, მაგრა შინაგანმცემელისა მისისა მონისა მაქებელ
Line of ed.: 17     და მწე-მქებარე იქმნნეს, გარნა ესენიცა ითქმიან მტერ, რამეთუ
Line of ed.: 18     საღმრთო არს თქმა ესე: "რომელი არა არს ჩემ თანა, იგი მტერი
Line of ed.: 19     ჩემი არს" და თქმულნი ესე ავქსონნი, მეგობარნი სურვილით და
Line of ed.: 20     მტერნი იძულებულნი ჭეშმარიტებისაგან თანად ყოველნი მოუ\თრობენ,
Line of ed.: 21     ვითარმედ ლუარსაბ ჰსწამა ქრისტესთჳს და მოკუდა
Line of ed.: 22     უღმრთოთაგან და მიიღო გჳრგჳნი მოწამეთა.

Line of ed.: 23        აქა ვიდრემე მებრ ჴელოვნებისა სამჭევრმეთქვოიჲსა სათანადო
Line of ed.: 24     არს ჩუენდა ჴმევად თხრობაჲ მართალი და სარწმუნოჲ. ესრეთ
Line of ed.: 25     ყოველთა წინაპართა ჩუენთა თანმედროეთა წმიდისათა ერთგულ\თა
Line of ed.: 26     და მტერთა თქუეს ჭეშმარიტი ზეპირ და მოჰსწუთა ჩუენდაცა
Line of ed.: 27     თქმული ესე, ვითარმედ მეფემან ლუარსაბ მეორემან, მოწამემან
Line of ed.: 28     ჭეშმარიტებისამან, მიიღო სიკუდილი ქრისტესთჳს.

Line of ed.: 29        ხოლო მწერალთა საწელიწდოთა ისტორიათათა ყოველთა და
Line of ed.: 30     ეპისკოპოსმან იოსებ ტფილელმან, ჭეშმარიტისა თქმა უმჯობეს
Line of ed.: 31     არს, არაერთგულმან მისმან, მაქებელმან შაირსიტყუაობით მეფისა
Line of ed.: 32     ლუარსაბის შინაგანმცემელისა ბოროტისა მის მონისამან, აღიარნეს
Line of ed.: 33     და ჰსწამეს ჭეშმარიტი, ვითარმედ არს ლუარსაბ ქრისტეს მოწამე.
Line of ed.: 34     ხოლო მამათმთავარმან ჩუენმან ბესარიონ მოგჳთხრა შობითგან
Line of ed.: 35     წმიდისათ ვიდრე სიკუდილადმდე, რომელიცა მიიღო ლუარსაბ, ზი\არმან
Line of ed.: 36     სიკუდილისა ქრისტესმან და დაფლუადმდე მისა აღჰსწერა
Line of ed.: 37     არა მოკლედ [ Page of ms.: 32v ] ყოველნი საქმენი წმიდისანი. სხუათა ჰქმნეს აკოლო\თიაჲ
Page of ed.: 45   Line of ed.: 1     მწუხრისა და ცისკრისა ამისთჳს და ამით სარწმუნო არს და
Line of ed.: 2     მართალი თხრობაჲ ჩემი.

Line of ed.: 3        დასამტკიც და განმართლებად მიზეზთა თხრობათა ჩემთასა
Line of ed.: 4     კმა თქმული მომთხრობელნი.

Line of ed.: 5        გიორგი მეათემან, კეთილმსახურმან მეფემან ქართუელთამან,
Line of ed.: 6     დავითიან-ბაგრატოვანმან, ძემან სიმეონ დიდისამან, შობილმან დე\დოფლისაგან,
Line of ed.: 7     ასულისა კახთა მეფისა -- ლეონ დიდისა, იქორწინა
Line of ed.: 8     ჩინებულისა მთავრისა ლიპარიტიანის ასულისა თანა, ზედწოდებით
Line of ed.: 9     თამარის, წესითა ქრისტიანეთათა კეთილმსახურებითა და მამა\ქმნილსა
Line of ed.: 10     შვილთასა დაეკუეთე ტიხი ყოვლად კეთილდღიური და
Line of ed.: 11     დასანატრი, ვითარმედ ჰშუა ლუარსაბ მეორეჲ, რომლისაებრისა
Line of ed.: 12     მეფეთა შორის ბაგრატოვანთა ვერვინ ღირს იქმნა ძისა მამა-ყოფად
Line of ed.: 13     მით, რომელ ლუარსაბ ჰსძლო და მძლესა სიკუდილისასა სიკუდი\ლითა
Line of ed.: 14     ეზიარა.

Line of ed.: 15        ლუარსაბ ყრმამან ყოვლად შუენიერმან, "ზიარებულმან ყრმა\თად
Line of ed.: 16     ჴორცითა და სისხლითა", სიტყჳსამან მიმღებელმან გუარზე\ობით
Line of ed.: 17     მეფეთაგან წარმოებითისა შობისა და ყოვლად წმიდითა სა\ბანელითა
Line of ed.: 18     აღმოშობისამან, დროსა შესაბამსა მიიღო ცნობაჲ კეთილ\მსახურებისა
Line of ed.: 19     სარწმუნოებითისა ჰსჯულისა და საცხოვრებელთა
Line of ed.: 20     ჩუენთა განგებულებათა და საიდუმლოთა საღმრთოთა და სამღუ\დელოთა
Line of ed.: 21     წერილთა.

Line of ed.: 22        ჰყუავოდა ესე წალკოტთა შინა დავითისსა კეთილმსახურებითა
Line of ed.: 23     და სიმშჳდითა, სიმჴნითა, შუენიერე\\ბითა [ Page of ms.: 33r ] სულისათა და შუენიე\რებითა
Line of ed.: 24     შესახედავისა და ნაკუეთისათა. ესე უმტკიცე უფროს ადა\მატინისა
Line of ed.: 25     ბრძოლათა შინა ჴორციელთა, უცხოთესლთა მტერთასა
Line of ed.: 26     და ბრძოლათა შინა არაჴორციელთა, "მთავრობათა მიმართ და
Line of ed.: 27     ჴელმწიფებათა სოფლის მპყრობელთა მიმართ ბნელისა ამის სა\წუთოსათა,
Line of ed.: 28     სულთა მიმართ უკეთურებისათა". უსპეტაკეს უფ\როს
Line of ed.: 29     მარგარიტისა, ვითარმედ არა არს ბრყვილი რაჲმე კეთილ\მსახურებითსა
Line of ed.: 30     სარწმუნოებასა შინა მისსა, არცა ჴორციელსა შინა
Line of ed.: 31     სიწმიდესა, არცა სიწმიდესა შინა გულისა მისისასა მტერთად,
Line of ed.: 32     დაღათუ ორგულთა თჳსთად შურისძიებად და შერისხუად იყუანე\ბოდა
Line of ed.: 33     იგი ერთგულთაგან მონათა. უმჭჳრუალეს უფროს იასპისა,
Line of ed.: 34     ვითარმედ ჰსჭჳრს სიკუდილი იგი მისი ყოვლად წმიდა მჭჳრუალი
Line of ed.: 35     ზიარებითა სიკუდილისა განჴორციელებულისა სიტყჳსათა. უშუე\ნიერეს
Line of ed.: 36     და უმკრთოლუარეს ანთრაკისა ძით, რომელ ტრფიალება
Page of ed.: 46   Line of ed.: 1     მისი არს ცეცხლ დაუშრეტელ, რომელი "დროსა შინა აღატყინა
Line of ed.: 2     ცეცხლისა მიფენად მოსრულმან შანთმან ღმრთაებისამან შერაბა\მებულ
Line of ed.: 3     საპფირონისა და სამარაგდოჲსა მით, რომელ ვერ წარიტაცა
Line of ed.: 4     იგი სიჭაბუკისა ფერშუენიერებამან, რათა წურთითა სიკუდილისა\თა
Line of ed.: 5     ფეროებაჲ სულისა მისისა ანაზდითარე სისპეტაკითა ანუ სი\მეწამულითამცა
Line of ed.: 6     ადჳლ დაცხრომადითა იცუალა. ოქრო გამოცდი\ლებს
Line of ed.: 7     უფროს ოქროჲსა, ცხრა წელ მეექსორიე და პატიმარი და
Line of ed.: 8     შენაბორკილი და მომკუდარიცა ქრისტესთჳს, არს მის შორის
Line of ed.: 9     "მახჳლი, რომლისა მიფენად მოვიდა" ღმერთმამაკაცი, სიტყუა [ Page of ms.: 33v ] და
Line of ed.: 10     განიყოფის მახჳლითა ამით ლუარსაბ ობოლი, დაღათუ მამისაგან,
Line of ed.: 11     მაგრა დედისაგან ძისმოყუარის და ნათესავთა მათ და სამეფოჲსაგან.

Line of ed.: 12        აჰა, დაგლახაკება ქრისტესთჳს მდიდრისა, აჰა, პატიმარ-ყოფა
Line of ed.: 13     ქრისტესთჳს მეფისა, აჰა, სიკუდილი ქრისტესთჳს შუენიერისა
Line of ed.: 14     ჭაბუკისა.

Line of ed.: 15        ვერძი ესე -- კრავი ჰასაკსა შინა სიჩჩოებისასა ხლდებოდა ბუ\ნებისაებრ
Line of ed.: 16     ჰასაკისა სადიდებელად ღმრთისა და წინათ დაჰხატჳდა
Line of ed.: 17     სიმჴნესა თჳსსა საკჳრუელსა და სიმტკიცესა შეუძრუელსა და სი\წრფოებასა
Line of ed.: 18     გონებისასა და ქრისტეს მჴედარსა მეფესა მამასა შეჰ\სცხრებოდა
Line of ed.: 19     და დედისა თჳსისა წიაღთა პატიოსანთა მგორუალე
Line of ed.: 20     გონებასა დედისასა უდიდესად აღსავალად შუებისა მოიყუანებდა.
Line of ed.: 21     ხოლო ერთგულთა სიმეონ დიდისათა ქართუელთა სიქადულობად
Line of ed.: 22     დიდად თავსა თჳსსა წინა დაუდებდა.

Line of ed.: 23        თქმულმან მეფემან გიორგი, მამამან ლუარსაბისმან, მისრულ\მან
Line of ed.: 24     ერმანიად, ქალაქსა ერევანს. წინაშე შაჰ-აბას პირველისა, უღმ\რთოჲსა
Line of ed.: 25     მეფისა, რომელმანცა მიუწოდა თანამბრძოლ-ყოფად, რო\მელიცა
Line of ed.: 26     აქუნდა მას ბრძოლაჲ ოსმალთად მყოფთა ციხესა შინა
Line of ed.: 27     ერევნისასა, რამეთუ უჴმარმან მან და დაყროლებულმან ჴორცმან
Line of ed.: 28     ოდენ შახუდაბანდა, მამამან შაჰ-აბასისმან, თჳსითა კერძოდ
Line of ed.: 29     ცხოველ-ყოფითა წარჰსწყმიდა კნინღა ყოველივე სამეფოჲ და მი\უღეს
Line of ed.: 30     ოსმალთა. და შაჰ-აბას, მეცადინი გამოღებად ციხისა, გარემო\დგომილი
Line of ed.: 31     ჰბრძოდა ციხესა მას, რომელსა ზედა სიმჴნითა მოსრულ\მან
Line of ed.: 32     სპითუ\\რთ [ Page of ms.: 34r ] თჳსით მეფემან გიორგი დაიპყრა ციხეჲ და შეჰმუ\სრა
Line of ed.: 33     სიმტკიცეჲ მისი და მოჰსრნა მახჳლითა გუშაგნი ციხისანი და
Line of ed.: 34     ჰყო ფლობასა ქუეშე შაჰ-აბასისსა ერევანი ციხითურთ.

Line of ed.: 35        მხილუელმან მეფემან აბას სიმჴნისა მის საკჳრუელისა მეფისა
Line of ed.: 36     გიორგისა და ქართუელთამან, შეჭმულმან შურითა ორთა მიერ
Page of ed.: 47   Line of ed.: 1     მიზეზთა ცოდვისათა: პირველად, რომელი-იგი აქუნდა დამარხულ
Line of ed.: 2     ძჳრი ლუარსაბ პირველისა საქმეთათჳს, რამეთუ მეცნიერ იყო ყო\ველსა
Line of ed.: 3     მას, რომელნიცა ჰქმნა მან ბრძოლანი შაჰ-თამასის მიმართ
Line of ed.: 4     პირველისა და არა ათავისუფლა იგი ფლობად საქართუელოსა ზე\და.
Line of ed.: 5     მეორედ, ჰსძულობდა შაჰ-აბას მჴნეთა ჭაბუკთა სიმჴნესა და
Line of ed.: 6     რაოდენსაცა დიდებასა მიიღებდა ვინ ჭაბუკთაგანი სიმჴნისა ძლით,
Line of ed.: 7     განგმერდა იგი გულსა მისსა, ვითარ-იგი თქმულ არს ანტჳპატ\როსის
Line of ed.: 8     მიმართ მაკედონელისა შური, ქონებული ალექსანდრესგან
Line of ed.: 9     დიდისა ძლევისა მისთჳს სახელოვანისა ანტჳპატროსისგან ელლინ\თა
Line of ed.: 10     მიმართ ქმნილისა დიდებისათჳს ალექსანდრეჲსა და დამორჩი\ლებისათჳს
Line of ed.: 11     ელლინთასა ალექსანდრესად. მომზრახობენ, მისცაო
Line of ed.: 12     წამალი მეფესა გიორგის სასიკუდინეჲ, რომლითა შემდგომად რა\ოდენთამე
Line of ed.: 13     დღეთა წარვიდა ცხოვრებად საუკუნოდ წელსა განჴორ\ციელებითგან
Line of ed.: 14     სიტყჳსა ღმრთისა ჩქგ (1603 წ.).

Line of ed.: 15        დაჰშთა უკუე მამისაგან ობლად ლუარსაბ ყრმათა ორთა თანა
Line of ed.: 16     დათა თჳსთა, რომელთა სახელნი ხუარაშან და ელენე.

Line of ed.: 17        მაშინ ლუარსაბ დაღათუ ყრმაი დროჲთა წელიწდი\\სათა, [ Page of ms.: 34v ] მაგრა
Line of ed.: 18     გონიერებითა და სიბრძნითა სხუა ჭაბუკი მეფე სოლომონ, სხუა
Line of ed.: 19     დავით სიმჴნითა უცხოთესლთა მიმართ, ანუ სხუა გედეონ.

Line of ed.: 20        ჰსცხეს ლუარსაბს საცხებელითა მეფობისათა და ქრისტეს სა\ხელისა
Line of ed.: 21     შეუმწიკულებელ ზედწოდებისა თანსახელი ცხებულ უფ\ლისა
Line of ed.: 22     იქმნა, ვჰგონებ, ვითარმედ ზაქარიას მიერ კათოლიკოსისა
Line of ed.: 23     მაშინდელისა.

Line of ed.: 24        ხოლო მომზრახობენ, რომელ შემდგომად რაოდენთამე წელთა,
Line of ed.: 25     მეათექუსმეტედ წელიწად მიწევნილი მეფე ცხირეთს მყოფი არა
Line of ed.: 26     ლაშქრითა და განმზადებითა ბრძოლად, არამედ პალატისა თჳსისა
Line of ed.: 27     შინათა თანხლებითა მყოფობდა. მაშინ წარმოსრულნი კონსტანტი\ნუპოლით
Line of ed.: 28     სპანი თათართანი, წარსრულნი ქუეყანად თჳსა, რომელნი\ცა
Line of ed.: 29     მოუწოდნა სულთანმან კოსტანტინუპოლისამან შემწედ ბრძო\ლისა,
Line of ed.: 30     რომელი აქუნდა მას ბაღდადისად, სიმოკლისათჳს გზისა და
Line of ed.: 31     აღწყუედისათჳს და წარტყუენისა საქართუელოჲსა, გარდამოსრულ\ნი
Line of ed.: 32     მთათა ზედა თრიალეთისა და აბოცისათა, მოიწივნეს ჴევსა მან\გლისისასა
Line of ed.: 33     მჰსმენელნი, ვითარმედ არს მეფე ქართლისა ყრმაი და
Line of ed.: 34     ვერ შემძლებელ ბრძოლისა და ჰგონებდეს, ვითარმედ ყოველსავე
Line of ed.: 35     იქმენ ნებისაებრ მათისა.

Line of ed.: 36        იტყჳს ბესარიონ მამათმთავარი ჩუენი: "განგებითაო ზეგარ\დამოჲთა
Line of ed.: 37     ვერ იხილეს დიდებული იგი ეკკლესიაჲ მანგლისისა
Page of ed.: 48   Line of ed.: 1     ღმრთისმშობელისა, რამეთუ ესევითარმან ღრუბელმან ზრქელმან
Line of ed.: 2     და ნისლმან დაჰფარა იგი, ვიდრეღა პირისპირ მისა შთავლო ესო\დენმან
Line of ed.: 3     სიმრავლემან მჴედრობათამან და ეკკლესიაჲ იგი სოფლი\თურთ
Line of ed.: 4     ვერ [ Page of ms.: 35r ] იხილეს".

Line of ed.: 5        ახს დაბა რომელიმე მანგლისს, ზედწოდებული კუელთა, სადა\იგი
Line of ed.: 6     შეკრბეს თათარნი და შეიპყრეს ხუცესი ვინმე კეთილმსახური,
Line of ed.: 7     სახელითა თეოდორე და ზედამოადგეს და ჰსტანჯვიდეს, რათა
Line of ed.: 8     აჩუენოს მათ გზაჲ და უფროსღა, რათა მიიყუანნესმცა იგინი უც\ნაურად
Line of ed.: 9     მეფისად. მაშინ სანატრელი იგი მღუდელი, მჴმეველი კე\თილგონიერთა
Line of ed.: 10     და წმიდათა განჰსჯათა, უფროსღა აღირჩევდა სი\კუდილსა,
Line of ed.: 11     ვიდრეღა შინაგანცემასა მეფისა და მამულისა.

Line of ed.: 12        მაშინ ღირსმან მან წმიდათა თანა ჰჴსენებისამან მღუდელმან
Line of ed.: 13     საღმრთომან თეოდორე, მცნობელმან მეფისა ცხირეთს ყოფისამან,
Line of ed.: 14     ჰყო წინაწარძღოლაჲ უღმრთოთა მათ ლაშქართა მიცილებით ცხი\რეთისა
Line of ed.: 15     და შთამოუძღუა გზასა ზედა ერთაწმიდისა და ქუენადრი\სისასა,
Line of ed.: 16     სადა-იგი ეწიათ ვნებაჲცა მრავალი იწროთა გზათა ძლით
Line of ed.: 17     მათ და ცხენთა მათთა, რომლისათჳსცა მოკლეს თავისა წარკუეთი\თა
Line of ed.: 18     და მიიღო სანატრელი აღსასრული ცხოვრებისა წმიდათა თანა.

Line of ed.: 19        შთამოსრულნი ვაკედ უცხოთესლი ველსა ზედა, ზედწოდებით
Line of ed.: 20     დოესსა განეფინნეს სიმრავლითა, ვითარცა მკალნი, სადა თანმყოფ\ნი
Line of ed.: 21     მეფისანი მთავართაგანნი და აზნაურნი არა ფრიად მრავალნი
Line of ed.: 22     ემდევრნნეს უკანაგან და ავნეს თათართა არამცირედ და მოჰსწყჳ
Line of ed.: 23     დნეს თათართაგანნი მთავარნიცა და მჴედარნი მათნი, რომელთა\გან\\ნი
Line of ed.: 24     [ Page of ms.: 35v ] იყუნეს ციციშვილი ზაზა, იარალი და გიორგი სააკაჲსძე და
Line of ed.: 25     სხუანი.

Line of ed.: 26        დროსა თათართა გარდამოსლვისასა იყო თთუე იუნისი და
Line of ed.: 27     არამცირედ დიდროოდა მდინარე, ზედწოდებით მტკუარი და ფრი\ად
Line of ed.: 28     ძჳლ შესაძლებელ იყო განსულად იმიერ. მაშინ მგზავრმავალი
Line of ed.: 29     ვინმე ხუცესი სომეხთა წუალებისაგანი, გორელი, მხილუელი ლაშ\ქართა
Line of ed.: 30     უცხოთესლთა, უკუნ იქცა მლტოლუარე და ფიცარნი მახ\ლობელ
Line of ed.: 31     მყოფისა ჴიდისანი გარდაჰყარნა და თჳთ განვიდა იმიერ
Line of ed.: 32     და მდევარნი თჳსნი უცხოთესლნი დააჭირუნა განსულად ცხენითა
Line of ed.: 33     დიდსა მას მდინარესა შინა.

Line of ed.: 34        მომწოდებელმან მჰსწრაფლ სპათა ქართუელთამან მეფემან
Line of ed.: 35     ლუარსაბ, განზრახჳსაებრ თანგანმზრახთა თჳსთასა ამიერ ბარათიან\თა
Line of ed.: 36     და სხუათა ამიერთამან და იმიერ ერისთავთა არაგჳსა და ქსნისა,
Line of ed.: 37     ამილახუარისა და სხუათა იმიერთამან, წარსლუა ჰყო თჳთმდევრო\ბით
Line of ed.: 38     უკანაგან თათართა, ჯერეთღა ყრმამან ათხუთმეტისა ანუ
Page of ed.: 49   Line of ed.: 1     ათექუსმეტისა წლისამან და მისრულმან ამიერ პირისპირ დაბისა
Line of ed.: 2     ქუენატკოცისა ჰყო მუნ დაცადებად ღამისათჳს.

Line of ed.: 3        ქართუელნი ღამესა მას მვედრებელნი ღმრთისადმი ცრემლით,
Line of ed.: 4     ცოდუათა აღსარებითა და დილას ღმერთმყოფელისაცა საიდუმ\ლოჲსა
Line of ed.: 5     მიმღებელნი და ჯაჭუებითა და ჩაფხუტებითა და საჭურუ\ელებითა
Line of ed.: 6     ჭურვილნი შევიდეს მდინარესა მას შინა დიდსა, რომელ\თა
Line of ed.: 7     წინა უძღოდა მეფე, და განვიდეს ამიერ [ Page of ms.: 36r ] თჳნიერ ყოვლისა დაკ\ლებისა.
Line of ed.: 8     ხოლო მისრულთა ბოლოს სურამის ჭალისა და იმიერთა
Line of ed.: 9     და ამიერთა ლაშქართა, ყოველთა ქრისტეს მოსახელეთა ერთად
Line of ed.: 10     შეკრებულთა, დააცადეს დევნაჲ განზრახჳსათჳს წინამდებარისა
Line of ed.: 11     ბრძოლისა მჴნეთა და გამოცდილთა კაცთა და ჰქმნეს განზრახუაჲ,
Line of ed.: 12     თუ ვითარითა ჴელოვნებითა ბრძოლისათა ეკუეთნენ.

Line of ed.: 13        დროსა მას იყო ჰჴსენებული ზემორე სააკაჲსძე გიორგი, აზნა\ურთაგანი,
Line of ed.: 14     მჴედარი გამოცდილი ბრძოლათა შინა და ჭაბუკიცა
Line of ed.: 15     ჰასაკითა. და სხუანი მჴნენი და მამაცნი ქართუელთაგანნი, რომელ\ნიცა
Line of ed.: 16     აზრახებდეს ყრმასა მეფესა მარჯუე და წესიერ მიყუანებასა
Line of ed.: 17     ბრძოლად ლაშქართასა მტერთა ზედა.

Line of ed.: 18        დღესა მეორესა განაწყო მეფემან სპაი თჳსი ცხენოსანიცა და
Line of ed.: 19     ქუეითი და თათართაცა მხილუელთა მათთა. და იქმნა ატაკი ორ\თავე
Line of ed.: 20     ლაშქართა საშინელი, და მძღუან მკვდართა თჳსთა და წინა\მავალცა
Line of ed.: 21     და წარგრძელებულ მწყობრისაგან იყო მეფე, რამეთუ
Line of ed.: 22     იძულებულნი ჭეშმარიტებისაგან ესრეთ ჰსწერენ ორგულნიცა
Line of ed.: 23     მისნი.

Line of ed.: 24        მაშინ კუეთებანი საშინელნი ლახტთანი და საზარელნი იგი
Line of ed.: 25     ძგერებანი შუბთა და ოროლთანი, აღმოწუდანი და მკლავმაგარ\კუეთანი
Line of ed.: 26     ჴრმალთანი და ამით დათრგუნუანი და წაქელუანი და აღ\წყუედანი
Line of ed.: 27     მძჳნუარენი უცხოთესლთანი და ძლევა ყოვლად ბრწყინ\უალე
Line of ed.: 28     და სახელოვანი მეფისა. ხოლო მომზრახობენ ომსა მაშინ\დელსა
Line of ed.: 29     მეფი\\საგან [ Page of ms.: 36v ] ფიცხელსა და მრავალთა უცხოთესლთა ჴრმლი\თა
Line of ed.: 30     და შუბითა მოწყუედასა თჳთ მეფისაგან. და ესრეთ მეფე სპი\თურთ
Line of ed.: 31     თჳსით ძლევაშემოსილი და დამცემელი მტერთა, მმადლო\ბელი
Line of ed.: 32     ძლევისმომცემელისადმი უკმოიქცა ბრძოლით. დამაშურალ\ნი
Line of ed.: 33     გარდაჴდეს ცხენისაგან და ცრემლით ჰმადლობდიან ღმერთსა.

Line of ed.: 34        საკჳრუელ იყო და დიდებულ მაშინ ძლევა იგი, რამეთუ მომ\ზრახობენ
Line of ed.: 35     ლაშქართა მათთჳს, ვითარმედ იყუნესო სამმეოცი ათა\სამდე
Line of ed.: 36     კაცნი და სანატრელი ბესარიონ იტყჳს მათგანთა ათოთხ\მეტთა
Line of ed.: 37     ოდენ ცხოვლად განრინებასა.

Page of ed.: 50
Line of ed.: 1        შაჰ-აბას უღმრთომან მეფემან სპარსთამან გულისმსიტყუელ\მან,
Line of ed.: 2     ვითარმედ ქრისტეანეთა აღუჩნდების ძნელად ცოლად მიცემად
Line of ed.: 3     მახმედიანთად შვილნი ანუ დანი თჳსნი, ჰსთხოვა მეფესა ლუარსაბს
Line of ed.: 4     დაჲ ცოლად, რამეთუ, თუ სადამე არა მიჰსცემს, ჰპოვებს მიზეზსა
Line of ed.: 5     შობისასა, რაჲცაღა მუცლად ეღო უკეთურსა მას ძჳრი მეფეთათჳს
Line of ed.: 6     ქართლისათა და ქართუელთა.

Line of ed.: 7        მჰსმენელმან ამისმან მეფემან ფრიად მწუხარემან იზრახა, ვი\თარმე
Line of ed.: 8     უკუე მიჰსცეს დაჲ თჳსი კეთილმსახური ბარბაროსსა და
Line of ed.: 9     ექმნეს დასა თჳსსა მიზეზ უკუთქმისა ღმრთაებისა ქრისტეს ღმრთი\სა
Line of ed.: 10     ჩუენისა. და, თუ სადამე არა მიჰსცეს, იქმნეს მიზეზ მოოჴრებისა
Line of ed.: 11     სამეფოჲსა თჳსისა და დარღუევისა წმიდათა ეკკლესიათა. თანგან\მზრახთა
Line of ed.: 12     მეფისათა ქართუელთა აზრახეს მეფესა [ Page of ms.: 37r ] მიცემაჲ და მიეცა
Line of ed.: 13     მაშინ უღმრთოსა შაჰ-აბასს ცოლად დაჲ მეფისა ლუარსაბისი
Line of ed.: 14     ელე/ნეჲ.

Line of ed.: 15        კუალად გულისმსიტყუელმან შაჰ-აბასვე, რათა ამზახლოს მე\ფე
Line of ed.: 16     ლუარსაბ და მეფე თეიმურაზ ურთიერთას, მეცნიერმან, ვი\თარმედ
Line of ed.: 17     არიან ფრიად თანტომ ურთიერთას და უცხო არს ქრის\ტეანეთაგან
Line of ed.: 18     ქმნად ესე, ხოლო თუ სადამე ურჩ ექმნენ მეფენი, ჰპო\ვოს
Line of ed.: 19     მიზეზი მათ ზედა ძჳრის განცხადებისა, რამეთუ ბებია მეფისა
Line of ed.: 20     ლუარსაბ მეორისა დედოფალი ნესტან-დარეჯან და იყო მეფისა
Line of ed.: 21     კახთასა ალექსანდრე მესამისა, რომელიცა იყო პაპა თეიმურაზ
Line of ed.: 22     პირუელისა, ხოლო უბრძანა შაჰ-აბას მეფესა თეიმურაზს, რათა
Line of ed.: 23     იქორწინოს დისა თანა მეფისა ლუარსაბისა. და უბრძანა მეფესა
Line of ed.: 24     ლუარსაბს, რათა მისცეს დაჲ თჳსი მეფესა თეიმურაზს ცოლად.

Line of ed.: 25        მჰსმენელნი მეფენი განკჳრვებულნი უკეთურისა მის ჰაზრი\საგან
Line of ed.: 26     და მძრწოლარენიცა შეხებად საქმისა ამის, მაგრა განზრა\ხუელნი
Line of ed.: 27     და განგულისმსიტყუელნი, ვითარმედ ნუუკუე ამით დაც\ვულ
Line of ed.: 28     იქმნენ ქართუელნი და კახნი მოუოჴრებელ, აღუსპობელ და
Line of ed.: 29     წარუტყუენუელ და წმიდანი ეკკლესიანი დაურღუეველ, დაემორ\ჩილნეს
Line of ed.: 30     შემდგომად მრავლისა ვედრებით მოჴსენებისა, რათა და\აყენოსმცა
Line of ed.: 31     მათდამი ბრძანებაჲ ესე და მისცა მეფემან ლუარსაბ
Line of ed.: 32     დაჲ თჳსი ხუარაშან მეფესა კახთასა თეიმურაზს.

Line of ed.: 33        ჰჴსენებული იგი გიორგი სააკაჲძე, აზნაურთაგანი და არა
Line of ed.: 34     მთავარი, იყო თანაზრდილ [ Page of ms.: 37v ] მეფისა, რამეთუ იტყჳს ამისთჳს ტფი\ლელი
Line of ed.: 35     იოსებ, ეპისკოპოსი (სააკაჲსძე), ვითარმედ "იყო მეფე
Line of ed.: 36     ლუარსაბ წელიწადსა შინა მეათსამმეტესა, ოდეს მიართუა მონად
Page of ed.: 51   Line of ed.: 1     გიორგი სააკაჲსძე წელიწადსა შინა მეოცესა მყოფი მამამან
Line of ed.: 2     თჳსმან". და უყუარდა იგი ფრიად მეფესა სიმჴნისათჳს და თანაშე\ზრდილებისა
Line of ed.: 3     თჳსისა.

Line of ed.: 4        ჰყუა უკუე ლუარსაბს მეფესა მზრდელი, რომელა მამამძუძე
Line of ed.: 5     ბარათაშვილი, ზედწოდებულ შადიმან და იგიცა უყუარდა მეფესა.
Line of ed.: 6     ხოლო შადიმან და გიორგი ჰსძულობდეს ურთიერთას, რამეთუ
Line of ed.: 7     ამტერებდა მათ თანაჰსწორი იგი სიყუარული და წყალობაჲ მეფი\საგან,
Line of ed.: 8     ვითარცა არს ჩუელება სამეფოთა პალატისა შინათა. და
Line of ed.: 9     ესეცა ჭეშმარიტ არს, ვითარმედ მრავალ მტერ ესხნეს გიორგი სა\აკაჲსძეს
Line of ed.: 10     მით, რომელ მომზრახობენ მისთჳს ჭეშმარიტნი ისტორი\კოსნი,
Line of ed.: 11     ვითარმედ "იყო გიორგი სააკაჲსძე გულარძნილი და ორგულ
Line of ed.: 12     მეფეთა და მეცადინ თჳსდამი მიდრეკად გულნი ყოველთა ქართუ\ელთანი
Line of ed.: 13     და განდრეკად მეფეთაგან და არა დაჰსცხრის ესეგუართა\გან
Line of ed.: 14     დრკუთა მეცადინობათა. მკუეთრგონება იყო იგი სიმჴნისა და
Line of ed.: 15     ბრძოლისა საქმეთა მიმართცა და მოგებათად საჴმართა და სიმდიდ\რეთა
Line of ed.: 16     და აქუნდა ამით ქონებანი მაშინდელისა დროჲსა შესაბამ
Line of ed.: 17     კმანი და მიჰსცემდის ქართუელთა თავადთა და აზნაურთა და გან\დრეკდის
Line of ed.: 18     მეფისაგან და ერთგულობად თჳსად მოიყუანებდის ვიეთ\მე
Line of ed.: 19     ქართუელთა". და ნიშანნი ესე ყოველთა გონებასა იჭუეულებად
Line of ed.: 20     მოიყუანებდა, ვითარმედ მცირედ-მცირედ მეფობის მოგებისა იყუ\ნეს
Line of ed.: 21     მეცა\\დინობანი, [ Page of ms.: 38r ] რომელიცა შემდგომად წმიდისა ლუარსაბისა,
Line of ed.: 22     ყოვლად წმიდისა, სიკუდილისა განცხადნა. ესე ყოველნი ქართუ\ელთა
Line of ed.: 23     მთავართა, რომელნიცა არა იყუნეს ნათესავ ანუ მძახალ მისა,
Line of ed.: 24     დიდადრე დაკლებად მეფისა და თჳსა აღუჩნდებოდათ, მაგრა მეფე
Line of ed.: 25     ყოვლად განწმედილითა გონებითა ჰსწყალობდა მას.

Line of ed.: 26        დრკუმან, ორგულმან და გულარძნილმან გიორგი იზრახა მოხ\დად
Line of ed.: 27     სახლსა შინა თჳსსა მეფეჲ და მასპინძელ-ყოფად მეფისა და,
Line of ed.: 28     ვინაჲთგან ჭაბუკ იყო, არა ესუა ცოლი, ღჳნოსმულ-ყოფასა შინა
Line of ed.: 29     ჩუენებად დაჲ თჳსი, რომელიცა იყო შუენიერ შესახედავითა, იჭუ\ეულ
Line of ed.: 30     ქმნილმან, ვითარმედ ეტრფიალების მეფე, ვითარცა ჭაბუკი, და
Line of ed.: 31     ესე მიზეზ ორგულების განცხადებისა ექმნების მას და ნუუკუე,
Line of ed.: 32     ვითარცა ჭაბუკმან, ტრფიალებისაგან შერეულითარე და არა გან\ყოფითითა
Line of ed.: 33     მოგონებითა ცოლადცა მოყუანებად ინებოს იგი და
Line of ed.: 34     ამას არა დაითმენენ მთავარნი ჩინებულნი, რათა დედოფლად მათ\და
Line of ed.: 35     იყოსმცა ქალი აზნაურისა და უფროსდა უაზნო და განუტევებს
Line of ed.: 36     მეფე დასა მისსა ჰაზრისაებრ და განზრახჳსა მთავართასა და ესე
Line of ed.: 37     მიზეზ ორგულების განცხადებისა იქმნების მისდა.

Line of ed.: 38        ჰაზრებული ესე თჳსი და განზრახული ჰქმნა სააკაჲსძემან
Line of ed.: 39     და აწჳა მეფე სახლსა შინა თჳსსა და, ვითარცა ჰშუენოდა მეფისად,
Page of ed.: 52   Line of ed.: 1     რაოდენ ეძლო, უმასპინძლა მან. და მცნობელმან მეფისა და მთა\ვართა
Line of ed.: 2     ღჳნოსმულ-ყოფისამან შეიმოიყუანა შორის მეინახეთა დაჲ
Line of ed.: 3     თჳსი, ქალწული იგი შუენიერი [ Page of ms.: 38v ] და უბრძანა მას, რათა მწდე ექმ\მნესმცა
Line of ed.: 4     მეფესა.

Line of ed.: 5        მხილუელმან მეფემან ქალწულისა შუენიერებისამან სათნო
Line of ed.: 6     იყო გონებასა შინა განმსიტყუელმან საიდუმლოდ ცოლად მოყუა\ნებად
Line of ed.: 7     იგი და არა თუ ქალწულებისა წინააღმდგომი რაჲმე ჰქმნა
Line of ed.: 8     მის თანა. და ჭეშმარიტებისა ამის მოწამე არს არაქილ სომეხი,
Line of ed.: 9     მომთხრობელი წიგნსა შინა თჳსსა (თავსა).

Line of ed.: 10        დღესა მეორესა უბრძანა გიორგის მეფემან დისა მისისა ცო\ლად
Line of ed.: 11     თჳსა სათნო-ყოფაჲ. და ესე უცილოდ მისისა მის კეთილმსა\ხურისა
Line of ed.: 12     გონებისა იყო შესაბამ სიწმიდე და სიმდაბლე. სიწმიდე,
Line of ed.: 13     ვინაჲთგან ვითარცა ჭაბუკმან სათნო-იყო ქალწული შუენიერი და
Line of ed.: 14     არა ბიწისათჳს აღრევისა უყუარდა. სიმდაბლე, ვინაჲთგან იყო
Line of ed.: 15     უაზნოთაგან და უჩინებულოთა მშობელთა და ნათესავთა ქალი იგი.
Line of ed.: 16     არა სათაკილოდ და დამაკლებელად დიდებისა მეფობითისა შეჰრა\ცხა.
Line of ed.: 17     ჰაზრი ესე მეფისა ყოვლად უბიწო არს არა წამებითა ჩუენ
Line of ed.: 18     ქართუელთა ოდენ ერთგულთა მისთათა, არამედ სხუათა ნათე\სავთა,
Line of ed.: 19     არა მონათა ამისთა, არამედ სხუათა სხჳთა ენითა და სხჳთა
Line of ed.: 20     წერილითა უბნობით და წერით დამამტკიცებელთა.

Line of ed.: 21        იტყჳს მზაკუარი იგი, ვითარმედ: "ურჩქმნილი საქმისა ამის
Line of ed.: 22     მეფისად ცრემლთამდე დიდითა ვედრებითა ვევედრე მეფესა და
Line of ed.: 23     დედოფალსა თამარს, დედასა მეფისასა, ვითარმედ არა შესაბამ არს
Line of ed.: 24     მეფობისა მისისა ცოლად და დედოფლად მთავართა ქალი უჩინე\ბულო.
Line of ed.: 25     და არცა მთავარნი თავს-იდებენ ამას [ Page of ms.: 39r ] და ამისთჳს, რათა
Line of ed.: 26     დადგესმცა ჩემდა ბრძანებაჲ ესე". იტყჳს იგივე: "არა მისმინაო
Line of ed.: 27     მეფემან და მერმეღა დავემორჩილე ბრძანებასა მისსა".

Line of ed.: 28        ესე ჭეშმარიტ ვიდრემე არს რამეთუ ნება ესე მეფისა ქორწი\ნებითი
Line of ed.: 29     არა ვინმე ინებეს მთავართა ქართუელთა და არცა სხუა\თა,
Line of ed.: 30     რომელნიცა იყუნეს ერთგულ მეფისა, არამედ ზოგად ყოველნი
Line of ed.: 31     აყენებდეს ქმნად ამისგან, ვითარცა უშესაბამოჲსა და ყოვლად სა\თაკილოჲსაგან
Line of ed.: 32     საქმისა. კუალად ენება მეფესა ცოლად ქალი იგი,
Line of ed.: 33     მაგრა ქართუელნი არა უტევებდეს ერთგულებისა თჳსისა მისდამი
Line of ed.: 34     წინადამდებნი, ვითარცა ჰსჯულიერისა მემკჳდრისად და ვითარცა
Line of ed.: 35     ძისწულისად სიმეონ დიდისა და ვითარცა ძისად გიორგი მჴნისა.

Line of ed.: 36        ესრეთ უკუე ერთგულებდეს მეფესა სიმეონ დიდსა ქართუ\ელნი,
Line of ed.: 37     ვითარმედ ოდეს დაკუეთებაჲ დიდისა მის განსაცდელისა მი\იღო
Line of ed.: 38     მეფემან სიმეონ დიდმან და შეიპყრეს ბრძოლათა შინა ოს\მალთა
Line of ed.: 39     და წარიყუანეს კოსტანტინუპოლიდ, მაშინ საჴსრად მეფისა
Page of ed.: 53   Line of ed.: 1     ყოველნი საუნჯენი მეფეთანი, რომელნიცა არამცირე იყუნეს და
Line of ed.: 2     ყოველნი ქონებანი ქართუელთა მთავართა, აზნაურთა და ცოლთა
Line of ed.: 3     მათთანი და ვაჭართანიცა საჴსრად მეფისა სიმეონისა წარიგზავნ\ნეს
Line of ed.: 4     და დიდად სიგლახაკედრე მიიწია ქართლი. თჳთ მე სიყრმესა
Line of ed.: 5     ჩემსა, შობითგან ჩემით მყოფმან წელიწადსა შინა მეათხუთმეტე\სა,
Line of ed.: 6     ვისმინენ თქმულნი თჳთ პირისაგან სანატრელისა ბესარიონ მა\მათმთავრისა
Line of ed.: 7     ჩუენისა დედისა [ Page of ms.: 39v ] ჩემისა მიმართ, სახლსა შინა დედისა
Line of ed.: 8     ჩემისასა ქალაქსა გორს, ვითარმედ: "საჴსრისა გამო სიმეონ დიდი\სა
Line of ed.: 9     ესოდენ გლახაკ იქმნნეს ქართუელნი ყოველნი, ვითარმედ ქორ\წილსა
Line of ed.: 10     შინა მეფისა გიორგი მეათისა, ძისა სიმეონ დიდისა და მა\მისა
Line of ed.: 11     ლუარსაბ მეორისა, მსხდომარენი ინაჴით მთავარნი და ერის\თავნი
Line of ed.: 12     ჩოხებითა და ნაბდებითა მოსილ იყუნეს".

Line of ed.: 13        ესრეთ სიმდიდრეთა წარგებითა და დაგლახაკებითა და სისხლ\თა
Line of ed.: 14     დათხევითა ერთგულებდიან მეფეთად ქართუელნი და რაჲმე
Line of ed.: 15     საკჳრუელ ესე, ვითარმედ ვინაჲთგან მხოლოდ ლუარსაბ იყო მაშინ
Line of ed.: 16     ესოდენთა მრავალთა სახელოვანთა მეფეთა წინაპართა პაპათა მემ\კჳდრე,
Line of ed.: 17     არა მიტევებად იგი ქორწინებად ქალისა თანა სააკაჲსძისა.
Line of ed.: 18     ხოლო ესეცა საიჭუე იყომცა, ჰხედვიდეს რა უკეთურისა გიორგის
Line of ed.: 19     გულარძნილ და დრკუდ იდუმალ ამასთან და მისთან ჩურჩნასა,
Line of ed.: 20     ნუუკუე ძჳრი რაჲმე შეამთხჳვოს მეფესა დაუყენებელად შესრულ\მან
Line of ed.: 21     საწოლსა შინა დისა თჳსისა.

Line of ed.: 22        იტყჳს არაქილ სომეხი, ვითარმედ: "არა იქორწინა ქალისა მის
Line of ed.: 23     თანა მეფემან ლუარსაბ". ხოლო რომელთაცა ჰსწერეს ქორწინებაჲ,
Line of ed.: 24     ორგულთა და განმამართლებელთა უკეთურისა მის მონისათა და\წერეს,
Line of ed.: 25     პირუელად თჳთ მან გიორგი, ხოლო კუალად საქებრად
Line of ed.: 26     გიორგისა მის იოსებ ტფილელმან სააკაჲსძემან შაირსიტყუაობით,
Line of ed.: 27     დიდადრე მაქებელმან გიორგისმან, გალავნად და სიმტკიცედ სა\ქართუელოჲსა
Line of ed.: 28     მწოდებელმან მისმან დაწერა, ვითარმედ იქორწინაო
Line of ed.: 29     ლუარსაბ მეფემან სააკაჲს [ Page of ms.: 40r ] ძისა გიორგის დისა თანა. ხოლო თქმულ\თა
Line of ed.: 30     ამათ მხილუელთა და მჰსმენელთა შემდგომთა მეისტორიეთა
Line of ed.: 31     ვერ განჰსაჯეს, ვითარმედ ორგულთაგან მეფისა ლუარსაბისთა და
Line of ed.: 32     განმამართლებელთა მათთაგან იყო წერილ ქორწინებაჲ ქალისა მის
Line of ed.: 33     თანა მეფისა და მათცა მოთხრობათა შინა თჳსთა შთაჰსწერეს. ხო\ლო
Line of ed.: 34     სანატრელი ბესარიონ ქორწინებასა და არა ქორწინებასა და
Line of ed.: 35     მეფისაგან ქალისა მის ცოლად მოყუანებისა ნებებასა ყოველსავე
Line of ed.: 36     დაიდუმებს ამად, ვითარმედ ჯერეთ უცხოთა მეისტორიეთაგან არა
Line of ed.: 37     ჰსმენოდა ქალისა მის თანა არა ქორწინებაჲ მეფისა, და ქორწინე\ბაჲ
Page of ed.: 54   Line of ed.: 1     დაჰსწერა პირუელად ნეტარისა ბესარიონისა იოსებ, რომელი-ესე
Line of ed.: 2     ყოვლად დაუჯერებელ იყო და ამისთჳს ორივე დაიდუმა ნეტარმან
Line of ed.: 3     მამამან. გარნა ჩუენ წინაშე წმიდისა ცხოველსმყოფელისა სამებისა
Line of ed.: 4     წარმკითხუელთა სომხურისა ისტორიისათა ვჰსცანთ ჭეშმარიტი,
Line of ed.: 5     ვითარმედ ლუარსაბ მეორე არცა ბიწიერ შეჰხებიეს ქალსა მას,
Line of ed.: 6     რამეთუ ქალწულებით ჰსწერს ლუარსაბს მეორესა არაქილ და
Line of ed.: 7     ჰსწამებს ამასცა, ვითარმედ არა იქორწინა ქალისა მის თანა.

Line of ed.: 8        ამისთჳს უკუე მომზრახობენ ორგულნი ქორწინებასა, ვითარ\მედ
Line of ed.: 9     ვინაჲთგან განუტევა ცოლი ლუარსაბ და, თუ სადამე გრძელ
Line of ed.: 10     ცოცხლებდამცა სოფელსა შინა, სხჳსა თანა იქორწინებდა, უიჭვოდ,
Line of ed.: 11     ჰაზრისაებრ მათისა, მრუშება იქმნებოდა ესე. გარნა ორგულნი
Line of ed.: 12     იგი ვერ უკუჰსთქმენ, არამედ დაამტკიცებენ წერილით, ვითარმედ
Line of ed.: 13     მიიღო ლუარსაბ [ Page of ms.: 40v ] სიკუდილი ქრისტესთჳს. მეორედ ამისთჳს, ვითარ\მედ
Line of ed.: 14     შეამთხჳა სირცხჳლი გიორგის სააკაჲსძეს მეფემან და განუ\ტევა
Line of ed.: 15     დაჲ მისი ქორწინებული მის თანა და შეპყრობასაცა ჰლამობდა
Line of ed.: 16     გიორგისსა უსამართლოდ და ამისთჳს განიმართლების ორგულე\ბასა
Line of ed.: 17     ზედა მეფისასა გიორგი.

Line of ed.: 18        მაზრახებელთა მთავართა ქართუელთა მეფისად განტევებად
Line of ed.: 19     ქალისა სააკაჲსძისა, ვითარ-იგი დავამტკიცეთ, არა ქორწინებული,
Line of ed.: 20     ესეცა აზრახეს მეფესა, რათა შეიპყრას გიორგი, ვითარცა ორგული
Line of ed.: 21     და გარდამაქცეველი მრავალთა ერთგულთა მეფისათა ორგულებად.
Line of ed.: 22     წინადადებითა მრავალთა ჭეშმარიტთა მიზეზთათა არწმუნეს მეფე
Line of ed.: 23     და ბრძანა განტევებაჲ დისა მისისა და შეპყრობადცა გიორგი.

Line of ed.: 24        მაშინ მეფე, დრო იყო ზაფხულისა, და კოჟორსა ზედა ანუ
Line of ed.: 25     თავსა წავკისისასა მყოფებდა სიმრთელისათჳს ჰაერისა, ვითარ-იგი
Line of ed.: 26     არს ჩუეულებაჲ მეფეთა ქართუელთა ზაფხულრე ადგილთა მათ
Line of ed.: 27     შინა დგომად, სადა იზრახეს შეპყრობაჲ გიორგისა და შინა გან\ტევებაჲ
Line of ed.: 28     დისა მისისა.

Line of ed.: 29        ხუაშიადი ესე სცნა გიორგი სააკაჲსძემან და ივლტოდა და მის\რულმან
Line of ed.: 30     ნუგზარის მიმართ, სიმამრისა თჳსისა, არა ერთგულისა
Line of ed.: 31     მეფეთად, აღლესა თჳთ ნუგზარცა ორგულებად მეფისა და ორნივე
Line of ed.: 32     წარვიდეს შაჰ-აბასისად სპარსეთს.

Line of ed.: 33        ჰსწერს არაქილ სომეხი: ოდეს-იგი მივიდა [ Page of ms.: 41r ] გიორგი შაჰ-აბა\სისად,
Line of ed.: 34     იყოფებოდაო მაშინ შაჰ-აბას კერძოთა მიდიისათა, პროვინ\ციასა
Line of ed.: 35     შინა დედაქალაქისა კჳროპოლისსა (რომელსა ზედწოდებულ
Line of ed.: 36     ჰყოფენ შამახიად), ქალაქსა შინა, ზედწოდებულსა ყიზილ-ჰაჯი\ლად.
Line of ed.: 37     და მისრული გიორგი წარდგა წინაშე სპარსთა მეფისა. ხოლო
Line of ed.: 38     მკითხუელმან მისდამი შაჰ-აბას ვინაობისა მისისამან, აცნობა თავი
Line of ed.: 39     თჳსი სიმდაბლით გიორგი მისრულად აჩრდილსა ქუეშე ჴელმწი\ფებისა
Page of ed.: 55   Line of ed.: 1     მისისასა და თავი თჳსი აღიარა საჴმარად მსახურებასა ში\ნა
Line of ed.: 2     მისსა ყოველსა შინა სამჴედროსა საქმესა და ზედმიწევნილება\სა
Line of ed.: 3     შინა ქართუელთა საქმისა ყოვლისასა.

Line of ed.: 4        მომზრახობენ, რომელ წარსრულმან ისპაანად შაჰ-აბას თანა
Line of ed.: 5     წარიტანა გიორგი და გზასა ზედა ცხენით სლუასა შინა გამოიკი\თხჳდა
Line of ed.: 6     მისგან ნათესავობათა ქართუელთა მეფეთა და თავადთასა
Line of ed.: 7     და სიმაგრეთა და ადგილთა საქართუელოჲსათა. და იგი, შინაგანმცე\მელი
Line of ed.: 8     უფლისა თჳსისა და მამულისა, ყოველსავე განმკაცრებით
Line of ed.: 9     აუწყებდის ჰამბავთა, ვითარცა ორგულთა მისთასა და მეფობისა
Line of ed.: 10     მისისა წინააღმდგომთასა.

Line of ed.: 11        იზრახა შაჰ-აბას ბირებითა უღმრთოჲსა მის მონისა მზაკუარი\სათა
Line of ed.: 12     განმჴედრებად საქართუელოსა ზედა და შეკრიბნა სპანი და
Line of ed.: 13     წარმოსრულმან ისპაანით თანა წარმოიყუანა ბოროტგანმზრახიცა
Line of ed.: 14     გიორგი და მოსრულმან [ Page of ms.: 41v ] ქუეყანად ალვანიად დედაქალაქსა შინა,
Line of ed.: 15     ზედწოდებულსა განძად, დააცხრო სულაჲ თთუე რაოდენმე და
Line of ed.: 16     ეტყოდა გიორგის: ოდეს იქმნებისო დროჲ, რათა წარგვიყუანნე
Line of ed.: 17     ჩუენ საქართუელოდ, რომლისათჳს მიუგო: მცირედრე მოითმინო\სო
Line of ed.: 18     მეფობამან თქუენმან, რამეთუ ჯერეთ არა არს დრო და ოდეს\იგი
Line of ed.: 19     იქმნას დროჲ შესლვისა თქუენისა, მოვაჴსენო მეფობასა თქუე\ნსა;
Line of ed.: 20     რამეთუ უდროობასა იტყოდა გიორგი, რათა წარვლოს ზა\ფხულმან
Line of ed.: 21     და ხენი ტყეთა შინა ფურცელ დაცვივნულ იქმნეს და
Line of ed.: 22     თოვლითა აღივსნენ მთანი და კლდენი და სიმაგრენი და მაშინ
Line of ed.: 23     ვერღარავინ განერეს ჴელთაგან სპარსთასა.

Line of ed.: 24        მჰსმენელმან მეფემან და ქართუელთა მოსლვისა შაჰ-აბასისა\თა
Line of ed.: 25     აუწყეს მეფესა კახთასა თეიმურაზს და მიმწერელთა აზრახეს
Line of ed.: 26     მეფენი და ქართუელნი და კახნი ერთადრე შეკრებად, სადაცა ენე\ბოს
Line of ed.: 27     მათ. და ურთიერთას დაზავებითა ნებათათა შეჰკრბენ ჭალასა
Line of ed.: 28     ნარეკუავისასა და ფიცით აღუთქუეს ურთიერთას წინაშე ქრის\ტეს
Line of ed.: 29     ღმრთისა დადებად სულნი და სიკუდილი ქრისტესთჳს.

Line of ed.: 30        იტყჳან, ვითარმედ ორთავე მეფეთა მიმართ წარმგზავნა ეპის\ტოლენი
Line of ed.: 31     ზაკჳთრე შაჰ-აბას განცხადებულად სიყუარულისანი და
Line of ed.: 32     დაზავებისა წადილისანი. და იდუმალ ერთმანერთისა მიჰსწერა
Line of ed.: 33     ორთავე მეფეთა უზავომან შაჰ-აბას ლუარსაბს: "ნუ მინდობილ ხა\რო
Line of ed.: 34     თეიმურაზის მიმართ, რომელსაცა უნებს მოკლუაჲ შენი და
Line of ed.: 35     დაპყრობად სამეფოჲ შენი თჳ\\სად, [ Page of ms.: 42r ] არამედ უსწარ შენ და მოჰკალ
Line of ed.: 36     ეგე", ხოლო თეიმურაზის მიმართცა ესევე. ორგზის და სამგზის
Line of ed.: 37     მიჰსწერნა შაჰ-აბას მეფეთა ეპისტოლენი ესე.

Page of ed.: 56
Line of ed.: 1        განმჰსჯელთა მეფეთა უიჭვოდ სამეფოთა მათთა ზედა მოსუ\ლისა
Line of ed.: 2     შაჰ-აბასისთა და მთავართა თჳსთა არა ყოველთა თჳსდამი
Line of ed.: 3     დროსა მას ერთგულებისათა (რომელნიცა წმიდისა ქეთავანის საღ\მრთოჲსა
Line of ed.: 4     ღუაწლისა ისტორიათაცა შინა გვითქუამს) და კუალად,
Line of ed.: 5     ვითარმედ გიორგი სააკაჲსძე იყო ფრიად გამოცდილ მეცნიერებასა
Line of ed.: 6     შინა სიმაგრეთა ქართლისა და კახეთისათა და არარაჲმე იყო გულ\სა
Line of ed.: 7     შინა მისსა სხუა, გარნა სიკუდილი ლუარსაბისი და აღოჴრებაჲ
Line of ed.: 8     საქართუელოჲსა, იზრახეს ლტოლუაჲ იმერეთად.

Line of ed.: 9        იტყჳან მომთხრობელნი სომეხთანი: განზრახჳთა გიორგისათა
Line of ed.: 10     შაჰ-აბას თთუესა შინა დეკემბერსა, დღეთა დიდისა დღესასწაუ\ლისათა,
Line of ed.: 11     ოდეს-იგი არს დროჲ ზამთრისა მკსინუარისა და მთათა
Line of ed.: 12     თოვლითა აღუსებისა, განიმჴედრა შაჰ-აბას კახეთსა ზედა ეტიკო\ბითა
Line of ed.: 13     გიორგისათა და, რაიცა ჰქმნეს კახეთსა შინა სპათა შაჰ-აბა\სისთა,
Line of ed.: 14     ყოველივე სავსედ და კმად აღწერილ არს ისტორიასა შინა
Line of ed.: 15     სომხურსა არაქილის მიერ, მოძღუარისა სომეხთასა.

Line of ed.: 16        წარვიდეს უკუე მეფენი იმერეთად წელიწადსა ჩქიე (1615 წ.),
Line of ed.: 17     ხოლო წინა მოეგება მათ საჩხერეს, სამთავროსა წერეთელთასა,
Line of ed.: 18     მეფე იმერთა გიორგი, კაცი კეთილგანმჰსჯელი საქმეთ [ Page of ms.: 42v ] მეფობითთა
Line of ed.: 19     და ისტუმრა კეთილად და წინაწარმძღუანუელმან მიიყუანნა მე\ფენი
Line of ed.: 20     თჳს თანა, სამეფოსა ქალაქსა ქუთაისს.

Line of ed.: 21        შაჰ-აბას უკუე შესრულმან აღოჴრებად კახეთისა და შემო\სრულმან
Line of ed.: 22     კახეთით ქართლად არა თუ რისხჳთა აღწყუედითა აღოჴ\რებითა
Line of ed.: 23     წარტყუენვითა და დარღუევითა, ვითარ-იგი ჰყო შესრულ\მან
Line of ed.: 24     კახეთს შინა, არამედ სახითა მშჳდობისათა, რამეთუ მომზრა\ხობენ
Line of ed.: 25     მეისტორიენი სომეხთანი, ვითარმედ ჰჴმობდა ქადაგი: "ბრძა\ნება
Line of ed.: 26     არსო დიდისაგან და მსოფლიო აღმაშენებელისა მეფისა შაჰ\აბასისა,
Line of ed.: 27     რათა ქუეყანა ქართლისა ყოვლით დაბნებითურთ თჳსით
Line of ed.: 28     და მთავრითურთ და გლეხით ეგნენმცა მშჳდობასა შინა და წარ\სულნი
Line of ed.: 29     ყოველნი ციხედ და სიმაგრედ შიშისათჳს ლაშქართა სპარს\თასა,
Line of ed.: 30     ამიერითგან მოიქცენ უშიშად სამკჳდრებელად თჳსად და
Line of ed.: 31     დაადგრენ საქმეთა შინა თჳსთა და აღმაშენებლობათა. ხოლო იყავნ
Line of ed.: 32     სიყუარული და მშჳდობა, მისულა და მოსულა ნათესავთა შორის
Line of ed.: 33     სპარსთა და ქართუელთასა მით, რამეთუ ქუეყანა ქართლისა სა\კუთარ
Line of ed.: 34     ჩემდა ვიცი და არა დავარღჳვო იგი ჩემთჳს და მეფისა ლუ\არსაბისთჳს
Line of ed.: 35     მით, რამეთუ უწყი იგი ძედ ჩემდა, ძმად და კეთილის\მექმედ.
Line of ed.: 36     და რაჟამს მოვალს იგი ჩემდა, მივჰსცე მას ქუეყანაჲ თჳსი
Line of ed.: 37     და მე წარვიდე ქუეყანასა ჩემსა. და თუ სადამე არა მოვალს ლუარ\საბ,
Line of ed.: 38     აჰა, გიორგი სააკაჲსძე, რომელ არს ქუეყანისაგან ქართლისა
Page of ed.: 57   Line of ed.: 1     და ნათესა\\ვისაგან [ Page of ms.: 43r ] ქართუელთასა, მივჰსცე უკუე ქართლი გიორ\გის
Line of ed.: 2     და მე წარვიდე".

Line of ed.: 3        ამით უკუე და ესეგუარითა მახეებითა ზაკჳსათა კაც-ეშმაკმან
Line of ed.: 4     შაჰ-აბას მოიყუანნა ქართუელნი სამკჳდრებელად თჳსად.

Line of ed.: 5        ჰსწერს უკუე ვახუშტი ისტორიასა შინა ქართლისასა, ვითარ\მედ
Line of ed.: 6     "მოქცეულმან შაჰ-აბას კახეთით ქართლად შემდგომად აღოჴ\რებისა,
Line of ed.: 7     აღწყუედისა, წარტყუენვისა, დაწჳსა, დარღუევისა და
Line of ed.: 8     გარდასახლვისა კახეთისა დააცხრო სულაჲ თჳსი ქალაქსა გორს".
Line of ed.: 9     ხოლო ნეტარი ბესარიონ იტყჳს არა თუ გორს დავანებასა შაჰ-აბა\სისსა,
Line of ed.: 10     არამედ მცირესა მას ქალაქსა ალს, მახლობელ იმერეთისა.
Line of ed.: 11     "და წარგზავნა მოციქული იმერთა მეფისა გიორგის მიმართ და
Line of ed.: 12     ჰსთხოვნა მეფენი და აღუთქუა მიცემად საფასენი მრავალნი. ჰსცნა
Line of ed.: 13     რა ესე მეფემან გიორგი, თანა წარატანა მოციქულთა შაჰ-აბასისთა
Line of ed.: 14     კათოლიკოსი აფხაზეთისა მალაქიაჲ და მთავარი აბაშიძეჲ ლეონ
Line of ed.: 15     ძღუნითა შესაბამითა და მიუწერა ესრეთ: ვევედრებით სიმდაბლით
Line of ed.: 16     მეფობასა თქუენსა მიცემად მეფეთად სამეფონი თჳსნი და მსახუ\რებად
Line of ed.: 17     ესენი მით შესაბამ დიდებულისა მეფობისა თქუენისა".

Line of ed.: 18        ზედმმჰაზრუელმან უკუე შაჰ-აბას, ვითარმედ ძალითა ძჳლ შე\საძლებელ
Line of ed.: 19     იქმნა ჴელთ გდება მეფეთა, მოივერაგა ჴელოვნებაჲ
Line of ed.: 20     სხუაი მრავალმფერებმან ზაკუათა შინა და მოჰხადა ბარათაშვილი
Line of ed.: 21     შადიმან, მზრდელი მეფისა ლუა\\რსაბისი, [ Page of ms.: 43v ] რომელიცა თანა წარჰყუა
Line of ed.: 22     მოციქულთა მათ და ეტყოდა, ვითარმედ: "უგულებელს-ვყოო ძის
Line of ed.: 23     წული მეფისა სიმეონისი და ძე მეფისა გიორგისი, განაღა მეც\ნიერ
Line of ed.: 24     ვარ, ვითარმედ მომიცთუნა იგი თეიმურაზ. და აწ უწყოდე
Line of ed.: 25     შენ სარწმუნოდ, თუ სადამე მოვიდესმცა ჩემდა ლუარსაბ, მივჰსცნე
Line of ed.: 26     მას თჳსნი ყოველნი და უმეტესნიღა სხუანი". და ეფუცა შაჰ-აბას
Line of ed.: 27     ცრემლით შადიმანს აღსრულებად ყოველი ესე და ფრიად სარწმუ\ნო
Line of ed.: 28     ჰყო შადიმან სიტყუათა ამათ მიმართ. ხოლო კათოლიკოსსა მა\ლაქიას
Line of ed.: 29     და ლეონს მიანიჭნა მრავალნი და შეჰსთუალნა მეფისა გი\ორგის
Line of ed.: 30     მიმართ ესრეთ: "არსო ძუელად თეიმურაზ მტერ ჩემდა
Line of ed.: 31     და ვერ სადამე მინდობილ ვიქმნე მისდა, ხოლო თუ სადამე მოვალს
Line of ed.: 32     ჩემდა მეფე ლუარსაბ, მივანიჭნე ყოველნივე მსახურებისათჳს მა\მა-პაპათა
Line of ed.: 33     მისთა". და განუტევნა მოციქულნი იგი ესრეთ. იტყჳს
Line of ed.: 34     ვახუშტი: "წარუგზავნაო ჴრმალი სპეკალთა მიერ განკაზმული მე\ფესა
Line of ed.: 35     ლუარსაბს".

Line of ed.: 36        მომზრახობენ მეისტორიენი სომეხთანი: "მოიჴელოვნაო ღონეჲ
Line of ed.: 37     ახალი ყაენმან შაჰ-აბას და წარჰგზავნა ერთი რომელიმე თჳსთა სა\იდუმლოთა
Page of ed.: 58   Line of ed.: 1     განმზრახთაგანი, რომელი იყო უდიდესი მთავარი დი\დებული.
Line of ed.: 2     და წარჰგზავნა იგი მოციქულად მშჳდობითად ეპისტო\ლითა
Line of ed.: 3     იმერეთად ლუარსაბის მიმართ, ხოლო წიგნი იგი უწყებისა
Line of ed.: 4     იყო ესეგუარისამებრ სახისა: "შაჰ-აბას მეფისაგან მჴნეთასა მრავლი\თარე
Line of ed.: 5     სიყუარულითა მიიწიოს გიხაროდენი ლუარსაბის მიმართ,
Line of ed.: 6     მეფისა ქართუელთასა. მრავალგზის [ Page of ms.: 44r ] მივჰსწერე თქუენდა სიყუა\რულით
Line of ed.: 7     და ვაჩუენე კეთილმყოფლობაჲ გულისა ჩუენისა, რომელ
Line of ed.: 8     არს შენდამი, მაგრა შენ არა ისმინე და არცა ირწმუნე სიტყუანი
Line of ed.: 9     ჩემნი. აწ ვიდრემე უწყებულ იქმენ საქმისაგან და გრწმენინ, ვი\თარ-იგი
Line of ed.: 10     ზედმჭურეტ ხარ, რამეთუ ქუეყანაჲ აღვაოჴრე თეიმურა\ზისი,
Line of ed.: 11     ხოლო შენი დავიცევ შენთჳს მრთელ და აღშენებულ მომ\ლოდნემან
Line of ed.: 12     მოსლვისა შენისამან. აწ სადამე ნუ გცონისმცა მოსლუ\ად
Line of ed.: 13     და ნუ ისმენღა უგუნურთა და უმეცართა სწავლის მომცემთასა
Line of ed.: 14     და ნუცაღა ჴუებულ იქმნები მეფობისაგან შენისა მით, რომელ არა
Line of ed.: 15     მაქუს გულსა შინა ჩემსა შური და ზაკუაჲ შენდამი, ვითარცა შენ
Line of ed.: 16     არარაჲმე გიქმნიეს ბრალი ჩემდა, განაღა შენსა მოსლუასა ვითხოვ
Line of ed.: 17     ამისთჳს, რამეთუ დროთა წინაპართა ჩუენთასა შეერთება იყო შო\რის
Line of ed.: 18     ორთა ამათ ნათესავთა, ესთავე მნებავს, რათა იყოს დროსაცა
Line of ed.: 19     შინა ჩუენსა. და მე ყოველნი ჩრდილოეთისა გარწმუნნე კერძონი,
Line of ed.: 20     რომელ არს იმიერ კერძო არეზ მდინარისა, რათა შენ იყომცა ზე\დამდგომელ
Line of ed.: 21     და ბრძანების მიმცემ ყოველთა მათ კერძოთა მთა\ვართა
Line of ed.: 22     ზედა და შენ ზრუნვიდე ამა კერძოთათჳს, ხოლო ჩუენ უზ\რუნუელქმნილნი
Line of ed.: 23     ამათ კერძოთანი ვზრუნვიდეთმცა მეორეთათჳს
Line of ed.: 24     კერძოთა და ვიპყრობდეთ პირთა მტერთა ჩუენთასა. მრთელ იყავ".

Line of ed.: 25        სახელი იყო წარგზავნილისა მის ლუარსაბის მიმართ მოციქუ\ლისა
Line of ed.: 26     სარუ-ხოჯა. ხოლო იტყჳს ამისთჳს არჩილ მეფე იმერთა ვი\თარმედ
Line of ed.: 27     საჭურისი იყო [ Page of ms.: 44v ] კაცი იგი, მეგობრობასა შინა მყოფი შაჰ\აბასისა
Line of ed.: 28     და აქუნდა ამას ლუარსაბის მიმართ წიგნიცა დისა მისისა,
Line of ed.: 29     სარწმუნო მყოფი მისი, ვითარმედ არარაჲმე ევნების მუნ
Line of ed.: 30     მისუ/ლითა.

Line of ed.: 31        და მი-რა-იწივნნეს ესენი და უწყებულ იქმნა სიტყუათა და
Line of ed.: 32     ეპისტოლეთა შაჰ-აბასისთა წმიდა იგი, ერწმუნა ყოველთა ვერ
Line of ed.: 33     განჰმსჯელი "ძე სასუფეველისა გონიერებისა ძეთა სოფლისათა",
Line of ed.: 34     ანუ ვერ სადამე ჰპოვა სხუაჲ ღონეჲ, რათა დაიცუასმცა წმიდანი
Line of ed.: 35     ეკკლესიანი და სამეფოჲ თჳსი მშჳდობით და აღირჩია დადებად
Page of ed.: 59   Line of ed.: 1     სული თჳსი მეგობართათჳს და ძმათა თჳსთა ქრისტიანეთა ფრიად
Line of ed.: 2     ძმათმოყუარემან ჭაბუკმან, რამეთუ იტყჳს: "უფროსი ამისა სი\ყუარული
Line of ed.: 3     არავის აქუს, რათა სული თჳსი დაჰსდუას მეგობართა
Line of ed.: 4     თჳსთათჳს".

Line of ed.: 5        მრავალნი ვიდრემე სხუაგუარ ჰსწერენ წარმოსულასა შაჰ-აბა\სისად
Line of ed.: 6     იმერეთით ლუარსაბისსა და რომელნიმე აბრალებენ სიჭაბუ\კით
Line of ed.: 7     განჰსჯასა, მაგრა ჰსწერს ნეტარი ბესარიონ დადებისათჳს სუ\ლისა
Line of ed.: 8     ერისათჳს თჳსისა.

Line of ed.: 9        აყენებდა უკუე ვედრებით წმიდასა ამას შაჰ-აბასის მიმართ
Line of ed.: 10     წარსულისაგან მეფე თეიმურაზ და დედაჲ თჳსი და დაჲ და თჳთ
Line of ed.: 11     მეფეცა გიორგი იმერთა. მაგრა აზრახებდა შადიმან წარსულასა
Line of ed.: 12     და არა ისმენდა ზრახუასა მეფეთასა და არცა ცრემლთა დედისა და
Line of ed.: 13     დისა თჳსისასა, არამედ მინდობილმან ქრისტეს ღმრთისა მიმართ
Line of ed.: 14     იყო წარსლუაჲ. და დაიდუა გულსა თჳსსა დადებად სული თჳსი
Line of ed.: 15     და [ Page of ms.: 45r ] მიუგებდა მათ, ვითარმედ: "მოსრულ არსო შაჰ-აბას და მჯდო\მარე
Line of ed.: 16     ქუეყანასა ჩემსა, ითხოვს ჩემგან მშჳდობასა და, თუ სადამე
Line of ed.: 17     არა მივიდემცა, ყოველი სამეფოჲ ჩემი აღაოჴროს და განჰხრწნას
Line of ed.: 18     და დაარღჳვნეს ეკკლესიანი და შემუსრნეს ქრისტეანენი და ესე
Line of ed.: 19     ყოველი იქმნეს მიზეზითა ჩემითა. კეთილ არს ჩემდა მისულაჲ
Line of ed.: 20     შაჰ-აბასისა და განთავისუფლებად ყოველი ქართლი, რათა ვიდ\რემდისცა
Line of ed.: 21     ცოცხალ ვიყო დროსა შინა რაჲმესა, იყოს ცხოვრება
Line of ed.: 22     იგი სჳნდისისაებრ და ესოდენნი სულნი არა თანამდებ იქმნენ აღო\ჴრებისა
Line of ed.: 23     მიზეზითა ჩემითა, არამედ ღმრთისადმი სასოებით წარ\ვიდე
Line of ed.: 24     სიწრფოებით მისდა და მუნ რაიცა დამეკუეთოს მე, ანუ სი\კუდილი,
Line of ed.: 25     ანუ ცხოვრებაჲ, იყავნ კურთხეულ ნებაჲ უფლისა".

Line of ed.: 26        წარსულმან იმერეთით შაჰ-აბასისად ლუარსაბ გარდმოვლო
Line of ed.: 27     მთაჲ ლიხისა. ხოლო მაშინდელსა დგომასა შაჰ-აბასისსა იტყჳს ნე\ტარი
Line of ed.: 28     ბესარიონ შორის ალისა და ნაბახტევისა. მჰსმენელმან შაჰ\აბას
Line of ed.: 29     განსულა-ჰყო ბანაკით ყოველთა თანა მთავართა თჳსთა, სპარს\თადმი
Line of ed.: 30     მჩუენებელმან რეცა ნადირობად განსულისამან და მეფისა
Line of ed.: 31     ლუარსაბის მიმართ მიგებებად მისსა, რამეთუ ესეგუარ ჰსწერენ
Line of ed.: 32     არჩილ მეფე იმერთა და ვახუშტი.

Line of ed.: 33        ხოლო ოდეს მოვიდა ლუარსაბ შაჰ-აბასისად და მოიკითხნეს
Line of ed.: 34     ურთიერთას, აღრია შაჰ-აბას პატივი სიყუარულისა თანა და სი\ყუარული
Line of ed.: 35     განჰკაზმა მზაკუარითარე სიხარულითა, ვითარმედ
Line of ed.: 36     ცრემლთაცა ადინებდა, რეცა მოხარული ყოვლად მზაკუარი იგი,
Line of ed.: 37     და [ Page of ms.: 45v ] ეტყოდა: "ვითარ-მე შესაძლებელ არს ჩემდა ძჳრი ყოფად შენ
Page of ed.: 60   Line of ed.: 1     მჴნისა მაგის და ყოვლად შუენიერისა და ერთგულთა და სარწმუ\ნოთა
Line of ed.: 2     ჩემთა ნაყოფისა?" ეტყოდა უკუე ამათ შაჰ-აბას ლუარსაბს
Line of ed.: 3     ზაკჳთ დაღათუ, მაგრა განაკჳრუა შუენიერებამან სიჭაბუკისა და
Line of ed.: 4     მჴნედრე შენადგომამან წმიდისა სხეულისა მისისამან.

Line of ed.: 5        ყოველნი მომთხრობელნი ამისნი მომზრახობენ დიდითა პატი\ვითა
Line of ed.: 6     პატივისცემასა შაჰ-აბასისგან და რომელნიმე იტყჳან ჰსწორად
Line of ed.: 7     თჳსა პატივისცემასა.

Line of ed.: 8        შეაქცევდის ლუარსაბს შაჰ-აბას ნადიმითა და მუსიკითა, გა\ლობითა
Line of ed.: 9     და საკრავებითა და ლიქნისა სიტყუებითა, რამეთუ საგო\ნის
Line of ed.: 10     იყვის, რეცა ჰსწთოდის თაფლი მზაკუართაგან ბაგეთა მისთა
Line of ed.: 11     ლუარსაბის მიმართ, მაგრა მათ შინა დაფარულ იყო სამსალაჲ
Line of ed.: 12     მომსპობელი. ეგსახედ მიანიჭებდისცა მრავალთა სპეკალთა მიერ
Line of ed.: 13     წახნაგებულთა საჭურუელთა ანუ სხუათა რათამე ლართა და შესა\მოსელთა
Line of ed.: 14     ძვჳრფასთა და ცხენთა გამოცდილთა. და ესრეთ წარმო\ემართა
Line of ed.: 15     ლუარსაბითურთ შაჰ-აბას ტფილისად აღმთქმელი მისდა
Line of ed.: 16     ფიცით: "დაგიტევოო ბედნიერად საყდარსა შენსა ზედა ტფილისს
Line of ed.: 17     და მე წარვიღე სპარსეთად". ესეგუარი აქუს უკუე ჩუუფლებაჲ
Line of ed.: 18     მეცნიერსა მას გუელსა მანკიერსა, ნათესავსა სპარსთასა და უფ\როსღა
Line of ed.: 19     მრავალთავთა მათ ვეშაპთა. ძეთა შაჰ-ისმაილისთა აქუნდათ
Line of ed.: 20     ჴელოვნებაჲ ყოვლად მზაკუარი: მახჳლნი დაფარულნი მშჳდობისა
Line of ed.: 21     და სიყუარულისა სიტყუათა და საქმეთა შინა, და დროსა განცხა\დებულნი
Line of ed.: 22     მოსპობად [ Page of ms.: 46r ] მათდა, რომელთადცა ჰსთქვან ანუ ჰქმნიან.

Line of ed.: 23        მოსრულმან ტფილისად შაჰ-აბას თქმულნივე აჩუენა შექცე\ვანი
Line of ed.: 24     და სიყუარული და მინიჭებანი ლუარსაბს და ეტყოდა: "მწად\სო
Line of ed.: 25     შექცევაჲ ნადირობად ველთა ზედა ყარაიისათა, რათა დედა\კაცთაცა
Line of ed.: 26     შინაგან მყოფთა ჩუენთა უჩუენნეთ სრუანი ნადირთანი".
Line of ed.: 27     და ესრეთ წარვიდა და თანა წარიყუანა ლუარსაბცა. ხოლო ოდეს
Line of ed.: 28     განიმზადებოდა ველთა ზედა ყარაიისათა ნადირობაჲ ხუალისა
Line of ed.: 29     დღისად, მიუწერა დამან თჳსმან ლუარსაბს, ცოლმან შაჰ-აბასის\მან,
Line of ed.: 30     რათა არა უჩუენოს შაჰ-აბასს სიმარჯუენი სროლათა მისთანი
Line of ed.: 31     სრუად ნადირთა, რომელთა შინა კნინღა უთანასწოროდრე გამოც\დილ
Line of ed.: 32     იყო, და არცაღა ცხენთა ჴმარებისა სიმარჯუენი ამისთჳს, ვი\თარმედ
Line of ed.: 33     ჰსძულსო და ემტერების ესეგუართა ჭაბუკთა.

Line of ed.: 34        მჰსმენელმან მჴნემან მან და წმიდამან ჭაბუკმან არა ისმინა
Line of ed.: 35     გულისმსიტყუელმან, ვითარმედ არღარა განუტევებს მას შაჰ\აბას
Line of ed.: 36     და რად სადამე ეჩუენოს მას ჯაბან და უმარჯვო.

Line of ed.: 37        მრავალსა იტყჳან ნადირობასა მას შინა მოკულასა მეფისაგან
Line of ed.: 38     ნადირთასა, ქურციკთა, ირემთა და ღორთასა, რომლითაცა განკჳ\რუებად
Line of ed.: 39     მოიყუანა შაჰ-აბას. და კუალად აღავსო შაჰ-აბას ნიჭითა
Page of ed.: 61   Line of ed.: 1     მეფეჲ და დაღათუ ტკბილ საგონისთა, არამედ ნავღლისა უმწარეს\თა
Line of ed.: 2     მათ სიტყუათა მიერ მოილიქნიდა და უფრთხოდაცა ფარულად\რე,
Line of ed.: 3     რათა არა განევლტოსმცა ჴელთაგან.

Line of ed.: 4        ეტყოდა შაჰ-აბას მეფესა: "ვინაჲთგან ჰსჩან შენ მჴედრო\\ბათა [ Page of ms.: 46v ]
Line of ed.: 5     შინა და სროლათა უზესთაეს ყოველთა და შეუსწორებელ, მწადს,
Line of ed.: 6     რათა ნადირობითა შევექცეთმცა ერთად ყარაბაღსა შინა" (ესე იგი
Line of ed.: 7     ნაწილთა ალვანიისათა, რომელსა ქართუელნი რანად ზედწოდე\ბულ
Line of ed.: 8     ვჰყოფთ). მჰსმენელმან მეფემან ჰსცნა მზაკუარნი იგი ზრა\ხუანი
Line of ed.: 9     მისნი შეერთებულნი იდეასა თანა მკულელობითსა, მაგრა
Line of ed.: 10     არღარა იყო ღონე ჴელთაგან მისთა განრომისა, რათა განერამცა
Line of ed.: 11     იგი ჴელთაგან მისთა მშჳდობით და სამეფოჲცა მისი აღუოჴრე\ბელმცა
Line of ed.: 12     დაცვულ იყო. ამისთჳს ერჩდა და თანა წარჰყუა ყარაბაღს.

Line of ed.: 13        შექცეულმან მუნცა ნადირობითა მჰსგავსად ყარაიისა შაჰ-აბას
Line of ed.: 14     და მხილუელმან მეფისაგან რაინდობათა შინა უცხოდრე გამოცდი\ლებისამან
Line of ed.: 15     და მიმნიჭებელმან მისდა მრავალთამან და პატივის\მცემელმან
Line of ed.: 16     მისმან ჰსწორად თავისა თჳსისა ჰრქუა მეფესა: "აწ სა\დამე
Line of ed.: 17     ჯერ არს არა დატევებად სანადიროჲ მაზანდარანისა" (ესე
Line of ed.: 18     იგი ჳრკანიისა) და წარიყუანა მუნცა.

Line of ed.: 19        მისრულმან შაჰ-აბას ლუარსაბითურთ ინადირა მაზანდარანს
Line of ed.: 20     შინა, პატივისმცემელმან მეფისამან და მიმნიჭებელმან კუალად
Line of ed.: 21     მრავალთამან.

Line of ed.: 22        მოჰხადა შაჰ-აბას მეფეჲ ტაბლად ნადიმად თჳს თანა და იყო
Line of ed.: 23     მაშინ მარხუაჲ წმიდათა ორმეოცთა. და მისრულსა მეფესა აწჳა
Line of ed.: 24     შაჰ-აბას ჭამად თევზი, ხოლო იგი ყოვლითურთ ურჩ ექმნა. კუა\ლად
Line of ed.: 25     აწუევდა უღმრთო იგი ლიქნით, გარნა წმიდა იგი არა ერჩდა
Line of ed.: 26     და მიუგებდა: "არა ჯერ არს ჩუენდა წმიდათა [ Page of ms.: 47r ] ორმეოცთა შინა
Line of ed.: 27     ჭამად თევზი და თუ სადამე გერჩდემცა, მერმეღა მაწჳო ჭამად
Line of ed.: 28     ჴორცი, რომელი უცხო არს ყოველთა ქრისტიანეთაგან და შემდ\გომად
Line of ed.: 29     მითცა სრულყოფისა ბრძანებულისა შენისა მაწჳეო უარის\ყოფად
Line of ed.: 30     ქრისტე ჩემისა შემოქმედისა და უფლისა. და ამისთჳს, მე\ფეო,
Line of ed.: 31     უმჯობეს აღჳრჩიო სიკუდილი. ვიდრეღა ჭამად თევზი". გარნა
Line of ed.: 32     შაჰ-აბას განამრავლებდა მისდა სიტყუასა, რათა ჰსჭამოს თევზი,
Line of ed.: 33     რომლისათჳს აღჰსდგა ტაბლითრე ლუარსაბ და წარვიდა სადგომად
Line of ed.: 34     თჳსა.

Line of ed.: 35        მხილუელმან შაჰ-აბას ლუარსაბისგან ქმნილისა მისდამი ურ\ჩებისამან
Line of ed.: 36     და დიდადრე შეურაცხებად თჳსად შემრაცხუელმან ჰყო
Page of ed.: 62   Line of ed.: 1     განცხადებაჲ ძჳრისა. რომელიცა აქუნდა დაფარულ და მზაკუარიცა
Line of ed.: 2     იგი მონა გიორგი სააკაჲსძე და არა დაჰსცხრებოდა შაჰ-აბასის მი\მართ
Line of ed.: 3     შესმენითა ლუარსაბისათა და ყოვლითურთ მეცადინობდა
Line of ed.: 4     მოკლუასა მისსა.

Line of ed.: 5        აწჳვა შაჰ-აბას ლუარსაბს უარის-ყოფაჲ ქრისტესი დიდთა დი\დებათა
Line of ed.: 6     და მშჳდობით და დიდითარე ბედნიერობით სამეფოდ თჳსა
Line of ed.: 7     წარვლინებისა აღთქმითა და, თუ სადამე არა ერჩდესმცა მძჳნუა\რისა
Line of ed.: 8     სიკუდილისა ქადებით. მაგრა წმიდა იგი უმტკიცე ადამანტი\ნისა
Line of ed.: 9     "განძლიერებული უფლისაგან და სიმტკიცითა ძლიერებისა
Line of ed.: 10     მისისათა შემოსილი ყოვლად საჭურუელითა ღმრთისათა", ესე
Line of ed.: 11     იგი ღმრთისა მიმართ უნივთოჲთა ლოცჳთა და სასოებითა მოღები\სათა,
Line of ed.: 12     რამეთუ ვითარცა ნაყოფსა კეთილმსახურთასა, აქუნდა მას
Line of ed.: 13     ჩუეულებაჲ ლოცჳსა და კრძალულებისა და უფროსღა დღეთა მათ
Line of ed.: 14     განსაცდელთა თჳსთათა, რამეთუ უწყებულ არს თქმულთაგან ნე\ტარისა
Line of ed.: 15     ბე\\სარიონისთა: [ Page of ms.: 47v ] "ილოცჳდაო ნეტარი იგი ცრემლით და
Line of ed.: 16     სულთქმით და იტყოდა: უფალო იესუ ქრისტე, ღმერთო ჩუენო,
Line of ed.: 17     შენ უწყი, რამეთუ არავინ მივის თჳნიერ შენსა, არცა მამაჲ, არცა
Line of ed.: 18     დედაჲ, არცა ძმანი, არცა სხუა რაჲვე შენსა გარეშე და დაუსაბა\მოჲსა
Line of ed.: 19     მამისა შენისა და თანა სამარადისოჲსა ყოვლად წმიდისა სუ\ლისა
Line of ed.: 20     შენისა, რომელმან არა არსისაგან მოიყუანენ ყოველნი არსნი,
Line of ed.: 21     ხილულნი და უხილავნი და შენითა ძლიერებითა გიპყრიეს ყოველ\ნი
Line of ed.: 22     დაბადებულნი და წამისყოფითა შენითა განაგებ ყოველთა არს\თა.
Line of ed.: 23     შენ უწყი, რამეთუ ყრმა ვარ მე და გამოუცდელ ესევითართა
Line of ed.: 24     მანქანებათა და სივერაგეთაგან. შენ დამიცევ, ყოვლად ძლიერო,
Line of ed.: 25     ჴელთაგან ამის მზაკუარისათა, რათა არა მიდრკეს გონებაჲ ჩემი
Line of ed.: 26     მის უკეთურისა ლიქნათაგან, რამეთუ მე არაოდეს განვეშორო სი\ყუარულსა
Line of ed.: 27     შენსა, არცა უარვჰყო სახელი შენი. იყავნ ჴელი შენი
Line of ed.: 28     მტკიცე მაცხოვრად ჩემდა, რამეთუ შენ გესავს სული ჩემი და შენ\და
Line of ed.: 29     მომართ არს ყოველი სასოებაჲ ჩემი, და მზა ვარ მე სიკუდი\ლად
Line of ed.: 30     სახელისა შენისათჳს წმიდისა". იტყჳს ნეტარივე ბესარიონ:
Line of ed.: 31     "მიერითგან შეჰსძინაო ლოცუაჲ და მარხუაჲ უმჴურუალეს პირ\ველისა
Line of ed.: 32     (ესე იგი უმჴურუალეს პირველისა ჩუეულებისა, რომე\ლიცა
Line of ed.: 33     აქუნდა მას სიჩჩოჲთგან ჩუეულებაჲ მარხჳსა და ლოცჳსა).
Line of ed.: 34     არა ერჩდა ბრძანებასა მეფისასა და ყოვლითურთ გარე-მიაქცევდა
Line of ed.: 35     და თავსა თჳსსა ცხოველსმყოფელითა ჯუარითა დაბეჭდვიდა.
Line of ed.: 36     "აღმღები ყოვლად საჭურუელისა ღმრთისა, რომლითა შეუძლო
Page of ed.: 63   Line of ed.: 1     წინადადგომად დღესა მას ბოროტსა და ყოველსავე იქმოდა
Line of ed.: 2     (ღმრთისათჳს), რათა ჰსდგეს".

Line of ed.: 3        შაჰ-აბას განამრავლებდა ლიქნათა და დიდებითთა და ბედნი\ერობითთა
Line of ed.: 4     აღთქმათა და მძჳნუა\\რეთა [ Page of ms.: 48r ] სატანჯუელთა ქადებათა.
Line of ed.: 5     ლუარსაბ "მტკიცედ ჰსდგა მორტყმული ჭეშმარიტებითა და შემო\სილი
Line of ed.: 6     ჯაჭჳთა სიმართლისათა".

Line of ed.: 7        განმრავლდებოდა შაჰ-აბასისგან ქადებანი სატანჯუელთანი და
Line of ed.: 8     ვითარცა ისარნი გონებასა წმიდისასა დაესხმოდეს, მაგრა "აღიღო
Line of ed.: 9     მან ფარი სარწმუნოებისა, რომლითა შეუძლო მან ყოველთა მათ
Line of ed.: 10     ისართა ბოროტისათა განჴურვებულთა დაშრეტად, და ჩაფხუტისა
Line of ed.: 11     ცხოვრებითისა თავსა ზედა დამდგმელი აღმოიწუდიდა მახჳლსა
Line of ed.: 12     სულისასა, რომელ არს სიტყუა ღმრთისა".| და ესრეთ ბრძოლად
Line of ed.: 13     "არა ჴორცთა და სისხლთა მექონთა მთავრობათა მიმართ და ჴელ\მწიფებათა
Line of ed.: 14     სოფლის-მპყრობელთა მიმართ ბნელისა ამის საწუთოჲ\სათა,
Line of ed.: 15     მყოფთა ცასა ქუეშე სულთა მიმართ უკეთურებისათა
Line of ed.: 16     გან/ვიდოდა".

Line of ed.: 17        მაშინ ბრძანა ექსორიობაჲ შაჰ-აბას წმიდისა შირაზით კერძო,
Line of ed.: 18     რომელი არს მახლობელ სპარსეთისა ანუ ბასრულისა ზღჳსა, შო\რის
Line of ed.: 19     ფარსისტანისა, ციხესა შინა, ზედწოდებულსა გულაბს, და თა\ნა
Line of ed.: 20     წარყოლაჲ ორთა ვიდრემე მონათა. ხოლო მცნობელი წმიდა იგი
Line of ed.: 21     ლოცჳთა უნივთოჲთა და ქრისტეს მიმართ ჭეშმარიტებით და სი\მართლით
Line of ed.: 22     უკუნ-უქცეველად მირთმითა თავისა თჳსისათა წმიდა\ქმნილი
Line of ed.: 23     და მარხჳთა და კრძალულებითა ჴორცთა თჳსთა წმიდამყო\ფელი
Line of ed.: 24     ეზიარა ღმერთმყოფელსა საიდუმლოსა, უხრწნელსა ჴორცსა
Line of ed.: 25     და პატიოსანსა სისხლსა ქრისტეს ღმრთისასა და ესრეთ განემზადა
Line of ed.: 26     სიხარულით და მადლობით ქრისტესთჳს ექსორიობად და
Line of ed.: 27     სიკუდი/ლად.

Line of ed.: 28        [ Page of ms.: 48v ] უკანასკნელისა და დასასრულისა ჴელთა ამბორის-ყოფისა მე\ფისა
Line of ed.: 29     მიმართ მყოფელნი ქართუელნი, უნუგეშინისცემოჲთა გლო\ვითა
Line of ed.: 30     აღუსებულნი, რამეთუ დაჰსცხრა ძეთაგანი შჳლიერებაჲ სჳმე\ონ
Line of ed.: 31     დიდისა, ზედმჭურეტნი სიმჴნესა და ყოვლად შეუძრუელსა სიმ\ტკიცესა
Line of ed.: 32     გონებისა ქრისტეს მჴედრისა მეფისა მათისასა და ყოვ\ლად
Line of ed.: 33     შუენიერებასა და სიწრფოებასა ვერძისა საკურთხეველად ზე\ცისა
Line of ed.: 34     შეწირუად განმზადებისასა, ჩუეულებისაებრ მათისა თავთა
Line of ed.: 35     იტყებდიან თმათა და წუერთა მფხურელნი და ღაწუთა დამხოკნი
Page of ed.: 64   Line of ed.: 1     და ვითარცა მკუდარსა ეგერეთ ჰგოდებდიან მეთქუენი: ჵ, მეფეო,
Line of ed.: 2     სიმტკიცეო და შუენიერებაო ჩუენო, ლუარსაბ ჭაბუკო, მკლავმაგა\რო,
Line of ed.: 3     უქცეველო ატაკთა შინა მტერთადმი და ნადირთა სროლათა
Line of ed.: 4     შინა შეუსწორებელო, უმაგალითოო ასპარეზთა შინა სამჴედროთა
Line of ed.: 5     და განსაკჳრუებო რაინდობათა შინა, ყოვლად მტკიცეო და შეურ\ყეველო
Line of ed.: 6     ავჟანდათა შინა და აღჳრის-პყრობათა, საკჳრუელო მებრ\ძოლო
Line of ed.: 7     ლახტითა, შუბითა და მახჳლითა, შუენიერო, მჴნეო და
Line of ed.: 8     მკლავმაგარო ცემათა შინა ჩოგნისათა, ოროლითა და შუბითა,
Line of ed.: 9     მღერათა შინა მემშჳლდეობათა შინა უთანაჰსწოროო, სადა წარ\ხუალ,
Line of ed.: 10     დიდებაო ჩუენო და სიმდიდრეო, დააცხრობ სიხარულსა სა\მეფოჲსა
Line of ed.: 11     შენისასა და შენ წმიდათა ანგელოსთა თანა ჰლამი მოხა\რულ-ყოფად,
Line of ed.: 12     დაგუფარავ უშენობისა ძლით წყუდიადითა ბნელითა
Line of ed.: 13     და შენ ჰლამი განათლებად ნათლითა სამგუამოვანისა ერთღუთაე\ბისათა,
Line of ed.: 14     განგუეშორები ამიერითგან, ნათელო ჩუენო, და ეზიარე
Line of ed.: 15     ნათელსა განუსაზღურებელსა, მოჰკუდები ჭაბუკი მუღაბანი, რომ\ლისა
Line of ed.: 16     სიკუდილისა ნაცუალად სიხარულით მზა ვართ ოჴერნი სპა\ნი
Line of ed.: 17     შენნი და შენ ზიარებითა სიკუდილისა ქრისტესითა იდიდები".

Line of ed.: 18        წარიგზავნა ლუარსაბ ქრისტესთჳს ნებსით პატიმარი [ Page of ms.: 49r ] და შეი\ყენა
Line of ed.: 19     ციხესა შინა ჰჴსენებულსა. იტყჳს ნიკოლაოს ეპისკოპოსი მრო\ველი
Line of ed.: 20     შაირთა შინა ქების მსიტყუაობი წმიდისა ამისთჳს, ვითარ\მედ
Line of ed.: 21     შჳლ წელ მარტოებდაო ტანჯული გულაბს ციხესა შინა".

Line of ed.: 22        არდაცხრომილმან გიორგი სააკაჲსძემან შაჰ-აბასის მიმართ
Line of ed.: 23     შესმენათაგან მოკლუად ლუარსაბისა შემდგომად არწმუნა შაჰ\აბასს
Line of ed.: 24     მეტყუელმან: "გარდამოუყუანიეს იმერეთით კახთა მეფეჲ
Line of ed.: 25     თეიმურაზ და მეფობს დღეს კახეთს შინა წინააღმდგომად მეფო\ბისა
Line of ed.: 26     შენისა. აწ სადამე თუ არა მოჰკლა ლუარსაბ, მივიდნენ ქარ\თუელნი
Line of ed.: 27     ნავით გზითა ზღჳსათა და მოიპარონ ადჳლად ლუარსაბ
Line of ed.: 28     ციხით და იქმნას "უკანასკნელი საცთური უძჳრეს პირუელისა".

Line of ed.: 29        წერილ არს სჳნაქსარსა შინა ამის წმიდისასა, ვითარმედ" "პა\ტიმარი
Line of ed.: 30     ციხესა შინა მეფე ლუარსაბ შჳდ წელ მარადღე იიძულე\ბოდა
Line of ed.: 31     შეწყნარებად ჰსჯულისა და ქადაგებისა ყოვლად ბილწისა
Line of ed.: 32     მახმედისა, მაგრა იგი, ვითარცა კლდე ადამატინისა, ეგო შეურყე\ველად
Line of ed.: 33     და ყოვლად მიუცილებელ ჭეშმარიტისაგან მსახურებისა
Line of ed.: 34     ქრისტეს ღმრთისა ჩუენისა". და კუალად ზედასზედა მოსრულნი
Line of ed.: 35     ეტყოდეს: "ჵ, მეფეო, შეიწყალე სიჭაბუკეჲ და შუენერებაჲ შენი
Line of ed.: 36     და ერჩდი ბრძანებასა შაჰ-აბასისსა, რამეთუ, თუ სადამე ერჩდე
Page of ed.: 65   Line of ed.: 1     ბრძანებასა მისსა, მიიღო მისგან პატივი დიდი, ხოლო თუ სადამე
Line of ed.: 2     არა ერჩდე, მოიკლა მწარითა სიკუდილითა". მჰსმენელმან მიუგო
Line of ed.: 3     მეფემან: "ღმერთი დიდებულ არს ზრახუასა შინა წმიდათასა, დიდ
Line of ed.: 4     არს და საშინელ მათ ზედა ყოველნი, რომელნი არიან გარემოს მის\სა",
Line of ed.: 5     და საკჳრუელ და საშინელ არს ღმერთი წმიდათა შორის
Line of ed.: 6     მისთა. ჭეშმარიტად იდიდა ღმერთი ასოთა მიერ წმიდათა მოწამე\თათა
Line of ed.: 7     და "ვინ-მე იტყოდეს ძლიერებასა მისსა და ანუ ვინ სასმენელ
Line of ed.: 8     ჰყუნეს ყოველნი ქებულებანი უფლისა ღმრთისა და მაცხოვრისა
Line of ed.: 9     ჩუენისა იესუ ქრისტესნი?" . [ Page of ms.: 49v ] მჰსმენელმან და მორწმუნექმნილ\მან
Line of ed.: 10     თქმულთა მათ სიტყუათა სააკაჲსძისათა შაჰ-აბას წარავლინა
Line of ed.: 11     მოციქული ლუარსაბის მიმართ, სადა-იგი პატიმარ იყო და შეჰს\თუალნა
Line of ed.: 12     მისდა, ვითარმედ: "ანუ უარჰყავ ქრისტეჲ, ანუ თანა-გაძს
Line of ed.: 13     სიკუდილი მჭჳნუარეჲ".

Line of ed.: 14        მჰსმენელმან ლუარსაბ ბრძანებისა უღმრთოჲსა მეფისამან,
Line of ed.: 15     ყოვლითურთ არა მიდრეკილმან ნამდჳლ ჭეშმარიტისაგან კეთილ\მსახურებისა
Line of ed.: 16     და ესოდენთა წელთა ციხესა მას შინა ყოფასა მარხჳ\თა
Line of ed.: 17     დაწულილებულმან და წმიდითა ლოცჳთა ფრთოვანქმნილმან
Line of ed.: 18     და წმიდითა "სარწმუნოებითა სიყუარულისაგან შეწევნილითა"
Line of ed.: 19     განათლებულმან და ესოდენთა წელთა შინა მაიძულებელთა მათ\გან
Line of ed.: 20     ბოროტთა ყოვლად შეურყეველმან და "მომლოდნემან ნეტარი\სა
Line of ed.: 21     მის სასოებისა და გამოჩინებისა დიდებისა დიდისა ღმრთისა და
Line of ed.: 22     მაცხოვრისა ჩუენისა იესუ ქრისტეჲსა" არცაღათუ ერთისა პასუ\ხისა
Line of ed.: 23     მიცემად ღირს-ჰყუნა მოციქულნი.

Line of ed.: 24        ხოლო რაოდენსაცა დიდებისა და ბედნიერობისა აღთქმათა და
Line of ed.: 25     წინამდებარისა მძჳნუარისა სიკუდილისა ქადებათა განამრავლებ\დეს
Line of ed.: 26     მოციქულნი იგი და მაიძულებელნი, მოწამე ქრისტესი უდი\დესითა
Line of ed.: 27     სიმტკიცითა მიუახლებლობდა სიტყუათა მათთაგან. გარნა
Line of ed.: 28     ითხოვა მათგან მცირედ დაცადებაჲ, რათა ილოცოს და მერმეღა
Line of ed.: 29     სრულ-ყოფად ბრძანებული მეფისა.

Line of ed.: 30        აქუნდა უკუე წმიდასა მას მფარუელად ხატი ყოვლად წმიდისა
Line of ed.: 31     დედოფლისა ჩუენისა ღმრთისმშობელისა და მარადის ქალწულისა
Line of ed.: 32     მარიამისი. და შესრულმან [ Page of ms.: 50r ], სადაცა იყო წმიდა იგი ხატი, მოიდ\რიკნა
Line of ed.: 33     მუჴლნი და იტყოდა ცრემლით: "ჵ, დედოფალო ჩუენო
Line of ed.: 34     ღმრთისმშობელო, შენდამი დამიძს ყოველი სასოებაჲ ცხოვრებისა
Line of ed.: 35     ჩემისა, შენ ხარ მფარუელი ჩემი, შენ ხარ ნუგეშინისმცემელი ჩე\მი,
Line of ed.: 36     შენ მომეც მე შეწევნაჲ ღუაწლისა ამის ჩემისა, შენ მიოხე წი\ნაშე
Page of ed.: 66   Line of ed.: 1     ძისა შენისა და შემრთე წმიდათა მოწამეთა თანა, რათა მეცა
Line of ed.: 2     ვადიდებდე მამასა და ძესა და წმიდასა სულსა".

Line of ed.: 3        და შემდგომად მოიღეს მტარუალთა საბელი მშჳლდისა და მო\აშთუეს
Line of ed.: 4     ტარიგი ყოვლად წმიდაჲ წელიწადსა ჩქკბ (1622).

Line of ed.: 5        იტყჳს ნეტარი ბესარიონ, ვითარმედ: "ორთა მათ მონათა,
Line of ed.: 6     მყოფთა წმიდისა თანა, მათცა ქრისტესთჳს მიიღეს სიკუდილი მარ\ტჳლობითი
Line of ed.: 7     მოშთობისა მიერ და ეზიარნეს მეფისა თჳსისა თანა
Line of ed.: 8     სიკუდილსა ჴორცითა უკუდავისა სიტყჳსასა და შეერთნეს გუნდთა
Line of ed.: 9     მოწამეთასა".

Line of ed.: 10        ხოლო ღამესა მას დაუტევეს დაუფლუელ წმიდა და სანატრე\ლი
Line of ed.: 11     იგი სხეული მისი, რომელიცა ჰსჩნდა ყოვლად ბრწყინუალედ
Line of ed.: 12     ვითარცა თოვლი და მრავალნი მოვიდოდეს ხილუად წმიდისა მის,
Line of ed.: 13     რომელსა ზედა ნათლისა ბრწყინუალისა მხილუელნი განკჳრდეს.
Line of ed.: 14     და დღესა მეორესა დაჰფლეს მასვე ციხესა შინა ყოვლად პატიოსა\ნი
Line of ed.: 15     იგი სხეული მისი. და რომელნიცა შეპყრობილ არიან სნეულე\ბითა
Line of ed.: 16     და საფლავსა მისსა მიეახლებიან, კურნებასა მიიღებენ.

Line of ed.: 17        იყო უკუე დასასრული აწინდელისა ავქსონობისა ჩუენისა
Line of ed.: 18     ამისთჳს, რათა არა დავიწყდენ საქმენი მისნი ჩუენ შორის, რომე\ლიცა
Line of ed.: 19     ნათესავობით დავითიან-ბაგრატოვანებდა და კეთილმსახურე\ბით
Line of ed.: 20     ცხებულებდა და სიჭაბუკისა შუენიერებითა უბიწოებასა [ Page of ms.: 50v ] ში\ნა
Line of ed.: 21     ჰყუავოდა და ქრისტეს მიმართ მჴედრად მიმრთმელი თავისა
Line of ed.: 22     თჳსისა ყოველსა შინა სამჴედროსა სიმარჯუესა აღმატებულებდა
Line of ed.: 23     და სიჭაბუკესა შინა მიმღებელი სიკუდილისა ქრისტესთჳს არასადა
Line of ed.: 24     მიდრკა კეთილმსახურებისაგან და ღმრთისმოშიშებისა. ხოლო წა\მებისაცა
Line of ed.: 25     გჳრჳვნოსანქმნილი ქრისტესა ძესა ღმრთისასა ეზიარა და
Line of ed.: 26     ყოვლისა სოფლისა მეოხად დადგა წინაშე მისსა საქადულობად
Line of ed.: 27     ნათესავთა თჳსთა ყოვლისა სოფლისა და სამეფოისა თჳსისა.

Line of ed.: 28        გარნა ჩუენ მმადლობელნი ცხოველსმყოფელისა სულისა მი\მართ
Line of ed.: 29     აწინდელისა ავქსონობისა ჩუენისა წარმმართებელისად გან\ვემზადნეთ
Line of ed.: 30     ყოვლად დიდებულისა მოწამისა მეფისა არჩილ მეო\რისა
Line of ed.: 31     ღუაწლთაცა დიდითარე სიმკაცრითა მოთხრობად მჰსმენელ\თად
Line of ed.: 32     კეთილმსახურთად, რომელთადმი მადლი უფლისა ჩუენისა
Line of ed.: 33     იესუ ქრისტესი, ამინ".

Next part

This text is part of the TITUS edition of Old Georgian Hagiographical Texts, vol. VI.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 18.8.2015. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.