TITUS
Old Georgian Hagiographical Texts, vol. V
Part No. 4
Previous part

Text: Razhd. 
Page of ed.: 64 
Line of ed.: 1  წამებაჲ და ღუაწლი წმიდისა დიდისა მოწამისა რაჟდენისი,
Line of ed.: 2 
რომელი იწამა ჟამთა დიდისა მეფისა ვახტანგისათა
Line of ed.: 3 
სპარსთა მიერ ქართლს შინა, სოფელსა შინა წრომს
Line of ed.: 4 
მამაო, გუაკურთხენ*.


Line of ed.: 5       მოწამეთა ჴსენებითა ვითარცა იქმნა განძღომად ღმრთისმოყუ\არეთაგან
Line of ed.: 6    
და მარტჳლმოყუარეთა, რამეთუ მოწამენიცა განუძღო\მელითა
Line of ed.: 7    
სიყვარულითა მყოფისა მათისათა მოტყინარე იყვნეს უმ\ძაფრეს
Line of ed.: 8    
ცეცხლისა, ამისთჳსცა ახოვნად შეჰკადრეს ფიცხელთა სა\ტანჯველთა
Line of ed.: 9    
და ძჳრ-ძჳრთა სიკუდილთა და ვერარამან განჰკუე\თა
Line of ed.: 10    
მათი იგი ღმრთისა მიმართ სურვილი, ვერცა ცეცხლმან და მახ\ჳლმან,
Line of ed.: 11    
ვერცა განთჳსამან ასოთამან და ხუეტამან ჴორცთამან, ვერ\ცა
Line of ed.: 12    
ურმისთუალთა სიფიცხემან, ვერცა მჴეცთა მძჳნვარებამან, ვერ\ცა
Line of ed.: 13    
ნაკუერცხალთა მოტყინარებამან, ვერცა ლანძუთა და ტაფაკთა
Line of ed.: 14    
მჴურვალებამან და ვერცა მძლავრთა გულისწყრომამან და ვერცა
Line of ed.: 15    
სხუამან რაჲმანმე სიძნელემან და სიფიცხემან ჭირთა და სატანჯ\ველთამან
Line of ed.: 16    
მეუძლო განკუეთად და დაშრეტად მათ შორის დანერ\გულისა
Line of ed.: 17    
მის ცეცხლებრ მოტყინარისა სიყუარულისა ღმრთისა,
Line of ed.: 18    
არამედ ყოველსავე ერეოდეს და ზეშთა ექმნებოდეს და არა თუ
Line of ed.: 19    
ოდენ სიხარულით ისწრაფდეს, არამედ ფრიადითაცა სურვილითა
Line of ed.: 20    
და დიდითა წადიერებითა მოითმენდეს და მრავლითა გულისმოდგი\ნებითა
Line of ed.: 21    
მირბიოდეს წამებისა მიმართ და სატანჯველთა, ვითარცა
Line of ed.: 22    
საფასეთა*, მოიტაცებდეს.

Line of ed.: 23       
რამეთუ ცეცხლსა შინა შეთხევაჲ და განჴურვებულთა რკინისა
Line of ed.: 24    
ცხედარსა ზედა განრთხმაჲ, ვითარცა ლბილთა სარეცელთა ზედა
Line of ed.: 25    
განსუჱნებაჲ, ესრეთ მიითუალეს* და დაჭრა მახჳლთა მიერ და
Line of ed.: 26    
შანფურთა განჴურვებულთა განცუმაჲ*, ვითარცა სურნელთა ყუ\ავილთა
Line of ed.: 27    
ზედა ფრჴივ-მავალობაჲ და არათუ სხჳთა, რამეთუ რომ\ლითამე
Line of ed.: 28    
ბუნებითა, არამედ ჩუენითა ამით უძლურითა ჴორცთა ბუ\ნებითა
Line of ed.: 29    
და გუამითა ამ/ით კაცობრივითა მიითუალვიდეს ესეოდენთა
Line of ed.: 30    
მოუთმენელთა სატანჯველთა და ახოვან იქმნებოდეს დათმენად სას\ტიკთა
Line of ed.: 31    
წყლულებათა, რამეთუ საცნაურითა მით თუალითა მიხედ\ვიდეს
Line of ed.: 32    
აღთქმულთა მათ კეთილთა, რომელი-იგი აღუთქუა ტკბილ\მან
Line of ed.: 33    
მან მეუფემან და უმეტესად განიცდიდეს ცხოველს მყოფელთა
Page of ed.: 65  Line of ed.: 1    
ვნებათა მაცხოვრისათა, რომელი-იგი დაითმინა ჩუენ ცოდვილ\თათჳს
Line of ed.: 2    
უვნებელმან მან ღმრთეებითა ჯუარი და სიკუდილი და სხუ\ანი
Line of ed.: 3    
იგი ვნებანი უკუდავმყოფელნი ჩუენნი. ესე ყოველი მტკიცედ
Line of ed.: 4    
დაიდვეს გონებასა შინა და თჳთ ნებსით თჳსით მისცნიან თავნი
Line of ed.: 5    
თჳსნი ესევითართა ფიცხელთა სატანჯველთა და ძჳრ-ძჳრთა სიკუ\ღილთა,
Line of ed.: 6    
ხოლო იხილის რაჲ სახიერმან მან და ზეშთა სახიერებისა
Line of ed.: 7    
უფსკრულმან მათი იგი მჴურვალე სიყუარული და ცეცხლებრ*
Line of ed.: 8    
მოტყინარებაჲ, ვითარ-იგი უშიშად შეჰკადრიან ცეცხლსა და მახ\ვლსა,
Line of ed.: 9    
მყის მოვიდის უხილავად შეწევნად მათდა, განაძლიერნის
Line of ed.: 10    
იგინი და შემოსის ახოვნებაჲ უძლეველი და აღსჭურის ბრძოლად
Line of ed.: 11    
მტერთა მათ უხილავთა და მერმე ხილულნიცა იგი მტერნი
Line of ed.: 12    
მოაუძლურნიან და დასცნიან მოთმინებითა საკჳრველითა, რამეთუ
Line of ed.: 13    
მძლავრთა მათ უწყალოთა ნება თჳსი ვერ აღასრულიან, რაჟამს ყო\ველი
Line of ed.: 14    
ღონე დაელიის*. ხოლო მოწამენი სასურველსა თჳსსა და სა\წადელსა
Line of ed.: 15    
ადრე მიემთხუეოდეს. იხილეთ სიბრძნე იგი ყოვლად
Line of ed.: 16    
ძლიერისა ღმრთისაჲ, ვითარ განაძლიერნა მიწისა ესე ბუნებაჲ
Line of ed.: 17    
და მათ მიერ დასცა ზუავი იგი და დიდად მოქადულობაჲ უჴორ\ცოჲსა
Line of ed.: 18    
მის მტერისა და ესენი შემძლებელ ყვნა საქმეთა უზეშ\თაეს
Line of ed.: 19    
ბუნებათასა*, რამეთუ სადა დაემკჳდროს უზეშთაესი იგი
Line of ed.: 20    
ბუნებათა. მუნ უზესთაეშნიცა ბუნებათა საქმენი იქმნებიან. ნუ ვინ
Line of ed.: 21    
ჰგონებნ, თუმცა წყრომან მან სახიერებისამან და უფსკრულმან
Line of ed.: 22    
მოწყალებისამან ზოგნიმცა ესრეთ განაძლიერნის, ვითარ-ესე ხე\დავთ
Line of ed.: 23    
და გეს/მისთ მოთმინებასა წმიდათაჲსა, და სხუანი იგი შე\უწევნელადმცა
Line of ed.: 24    
დაუტევნა, ნუ იყოფინ ესე, რამეთუ მადლი მისი
Line of ed.: 25    
და შეწევნანი და ზეგარდმო მოხედვანი ყოველთათჳს უშურველ
Line of ed.: 26    
არს, რომელნი ხადიან მას ჭეშმარიტებით, ვითარცა წერილ არს,
Line of ed.: 27    
არამედ მიზეზი იგი მათ შორის დამკჳდრვბისა ღმრთისანი წმიდანი
Line of ed.: 28    
იგი იყვნეს. რაჟამს შეესაკუთრნეს სიყუარულსა ღმრთისასა და
Line of ed.: 29    
სრულიად განუკუთნვს თავნი თჳსნი და მცნებათა მისთა გულსმოდ\გინე
Line of ed.: 30    
იქმნნეს დამარხვად, მაშინ მოვიდის, დაემკჳდრის მათ შორის,
Line of ed.: 31    
ვითარცა იტყჳს წყარო იგი ჭეშმარიტებისა, ვითარმედ: "უკუეთუ
Line of ed.: 32    
ვისმე უყუარდე მე, მცნებანი ჩემნი დაიმარხნეს და მამამანცა ჩემ\მან
Line of ed.: 33    
შეიყუაროს იგი და მოვიდეთ მისსა და მის თანა სავანე ვყოთ;"
Line of ed.: 34    
ესე იყო მიზეზი, ვითარცა ვთქუ ღმერთსა მათ შორის
Line of ed.: 35    
დამკჳდრე/ბისა.

Page of ed.: 66 
Line of ed.: 1       
იხილეთ, რაჲსა ვიტყჳ, მორწმუნენო, ანუ რაჲ არს დღეს. მი\ზეზი
Line of ed.: 2    
სიტყჳსა ჩემისა და თქუენისა აქა შემოკრებისაჲ: არამედ
Line of ed.: 3    
საჩინო იგი მნათობი, თუალი და დასაბამი მოწამეთა, წმიდაჲ იგი
Line of ed.: 4    
და სამგზის სანატრელი მოწამე რაჟდენ. დასაბამი მოწამეთა რაჲ
Line of ed.: 5    
ვთქუ, არა თუ სახით ყოველთა მოწამეთა დასაბამად ვთქუ, არა\მედ
Line of ed.: 6    
ჩუენთა ამათ და ქართველთა შორის გამობრწყინვებულთა
Line of ed.: 7    
მოწამეთა დასაბამ იქმნა სანატრელი ესე.

Line of ed.: 8       
რამეთუ ვითარცა ახალსა ამას მადლსა შინა პირველმოწამო\ბითა*
Line of ed.: 9    
ბრწყინავს და იჴსენებისცა პირველმოწამედ სტეფანე და კუ\ალად
Line of ed.: 10    
მის თანა დედათა შორის წმიდაჲ თეკლა, ეგრეთვე ქუეყანა\სა
Line of ed.: 11    
ამას ჩუენსა პირველად ამან განუღო კარი წამებისა შემდგომთა
Line of ed.: 12    
მისთა მოწამეთა და პირველად ამან დასთხია სისხლი და ექმნა მი\ზეზ
Line of ed.: 13    
სხუათაცა ახოვნებისა და სიქველისა, რამეთუ პირველ ამის
Line of ed.: 14    
ნეტარისა არა ვისი სმენილ არს მარტჳლობაჲ ქუეყანასა ამას
Line of ed.: 15    
სა/ქართველოსასა.

Line of ed.: 16       
რამეთუ ვითარცა ღამესა შინა ბნელსა აღმობრწყინდეს რაჲ
Line of ed.: 17    
მთიები და შემდგომად მისსა სხუანი ვარსკულავნი შეუდგიან და მის
Line of ed.: 18    
თანა გამობრწყინდიან, ეგრეთვე ესე ექმნა წინამძღუარ მოწამეთა,
Line of ed.: 19    
რამეთუ ამან რაჲ იღუაწა ქრისტესთჳს ღუაწლი იგი უკუდავებისა,
Line of ed.: 20    
შემდგომად მისა უძლეველმან მან მეფე/მან ვახტანგ. რამეთუ მან\ცა
Line of ed.: 21    
გჳრგჳნი მოწამობისა შეიმოსა ჴელითა უღმრთოთა სპარსთაჲთა
Line of ed.: 22    
ქრისტესთჳს და სჯულისა მისისათჳს. მერმე შემდგომად მცირე\დისა
Line of ed.: 23    
მოსლვასა მას ყრუჲსასა ორთა ძმათა მთავართა მათ არგუ\ეთისათა
Line of ed.: 24    
დავით და კოსტანტინე ახოვნებაჲ სრული აჩუენეს და
Line of ed.: 25    
გჳრგჳნოსან იქმნნეს მოწამობითა. მერმე შემდგომად დიდმან მეფე\მან
Line of ed.: 26    
არჩილ, და ესრეთ შემდგომითი შემდგომად მოწამენი მრავალნი
Line of ed.: 27    
მეფენი და მთავარნი გამობრწყინდეს, არა ხოლო თუ ესევითარნი
Line of ed.: 28    
მჴნენი მამაკაცნი, არამედ დედანიცა უძლურნი, მდედრნი ბუნები\თა
Line of ed.: 29    
ახოვან იქმნნეს და ბუნებაჲ იგი უძლური დაივიწყეს და ფი\ცხელთა
Line of ed.: 30    
და სასტიკთა სატანჯველთა უშიშად შეჰკადრეს და არა თუ
Line of ed.: 31    
უნდოთა ვიეთმე და მდაბიურთა, არამედ დედოფალთა და პალატ\სა
Line of ed.: 32    
შინა სამეუფოსა მყოფთა. დამაკლებს მე ჟამი ესე აღრიცხულ
Line of ed.: 33    
სიმრავლესა მათსა, რომელნი გამობრწყინდეს შემდგომად წმიდი\სა
Line of ed.: 34    
ამის მოწამისა, რომელნი აღწერილ არიან წიგნთა შინა უწყე\ბისა
Line of ed.: 35    
მათისასა და ჩუენდა საცნაურ ქმნილ არიან. და რომელნი ჩუენ
Line of ed.: 36    
არა უწყით, იგინი ზეცას აღწერილ არიან წიგნსა შინა ცხოველთა\სა.
Line of ed.: 37    
და ნუუკუე საწყინოცა თქუენდა იქმნეს განვრცელებაჲ სიტყჳ\საჲ
Line of ed.: 38    
ესოდენნი და ესევითარნი კეთილნი შეუდგეს ღუაწლსა წმი\დისა
Page of ed.: 67  Line of ed.: 1    
რაჟდენისსა, რომელმან ესრეთ იღუაწა და ესრეთ ახოვან იქ\მნა,
Line of ed.: 2    
ვიდრეღა ყოველნი ქართველნი მეფენი და მთავარნი, მღდელ\ნი
Line of ed.: 3    
და მოწესენი და ყოველი ჰასაკი თანამდებ ყო შესხმად ბრწყინ\ვალეთა
Line of ed.: 4    
ღუაწლთა მისთა და ქებად ახოვნებისა მისისა და უფროჲ\სად
Line of ed.: 5    
დიდებისმეტყუელებად განმაძლიერებელსა და გჳრგჳნოსან
Line of ed.: 6    
მყოფელსა მისსა ქრისტესსა.

Line of ed.: 7       
გნებავსთ თუ, რაჲთა ვიტყოდი კუალად კერძოებითსა ცხორე\ბასა
Line of ed.: 8    
მისსა, და უწყი მეცა, ვითარმედ სურვიელ ხართ სმენად ზე\და-მიწევნილობასა*
Line of ed.: 9    
მოქალაქობისა მისისასა, ღუაწლთა და სიმ\ჴნეთა
Line of ed.: 10    
მისთა, და მე ვიტყოდი ძალისაებრ ჩემისა და წარმოვთქუა
Line of ed.: 11    
ვითარ და ვინაობაჲ მისი, მამული და ნათესაობაჲ, ჟამი და ადგილი
Line of ed.: 12    
და მერმე ღუაწლთა მიმართ სიმჴნით განწყობანჲ. არამედ მეშინის
Line of ed.: 13    
უღირსებისაგან ჩემისა და ნუუკუეცა დაკნინებაჲ რაჲმე ეცეს უნ\დოებითა
Line of ed.: 14    
სიტყჳსა ჩემისათა დიდთა მათ და ბრწყი/ნვალეთა ღუ\აწლთა
Line of ed.: 15    
მისთა, რომელი-იგი თანა-წარჰჴდა ყოველსა სჯულსა მაქე\ბელთასა
Line of ed.: 16    
და ანგელოზნი განაკჳრნა და ეშმაკნი სირცხჳლეულ ყო,
Line of ed.: 17    
გარნა ვესავ ღუაწლთშემოსილსა მას და გჳრგჳნშემოსილსა, რა\ჲთა
Line of ed.: 18    
ძალისაებრნი ესე სიტყუანი არა უღირს იჩინოს.

Line of ed.: 19       
იყო ესე სამგზის სანატრელი, ვითარცა ძუელნი მატიანენი გუ\აუწყებენ
Line of ed.: 20    
და მიმოგანთესილობანი ესევითართა უწყებათანი, ვი\თარმედ
Line of ed.: 21    
იყო ნათესავით სპარსი, დიდთა და დიდებულთა მთავარ\თაგანი
Line of ed.: 22    
და საკუთართა შორის სპარსთა* მეფისათა წარჩინებულ და
Line of ed.: 23    
შჯულითა იყო იგი ცეცხლის მოსავ და მსახურ მზისა და მთოვარი\სა*,
Line of ed.: 24    
რომელსაცა არწმუნეს ასული მეფისა აღსაზრდელად, რამეთუ
Line of ed.: 25    
წესი იყო მაშინ სპარსთა შორის, ვითარცა ჩუენ ქართველთაცა შო\რის,
Line of ed.: 26    
რომელსა მამამძუძედ უჴმობდეს და დიდად რადმე პატივად
Line of ed.: 27    
ანიჭებდეს ესევითართა საქმეთა მთავართა და დიდებულთა ოვსთა.

Line of ed.: 28       
მას ჟამსა დიდმან მეფემან ვახტანგ ინება მზახობაჲ სპარსთა მე\ფისა
Line of ed.: 29    
და მოსთხოვა ცოლად ასული იგი, რომლისადა მამამძუძე
Line of ed.: 30    
ქმნილ იყო სანატრელი იგი. და ოდეს ქმნეს ქორწილი და მიიწივ\ნეს
Line of ed.: 31    
ქართლად, თანა-ყვა ნეტარიცა ესე. და მეფემან ვახტანგ დი\დითა
Line of ed.: 32    
პატივითა და შემსგავსებულითა არზანიგითა*, ვითარ, ჰშუე\ნოდა
Line of ed.: 33    
მთავრობასა მისსა, ეგრეთ პატივ-სცა ნეტარსა მას და დიდ\ნი
Line of ed.: 34    
სოფელნი და აგარაკნი მიანიჭნა და საკუთარ და თანამზრახველ
Line of ed.: 35    
თჳსსა ყო იგი. და არა მხოლოდ ოდენ მთავრებრივისა და დიდე\ბულებისა
Line of ed.: 36    
მისისა შესატყჳსობისათჳს, არამედ სიკეთისა და სათნო\ებათა
Line of ed.: 37    
მისთა ღირსებისათჳს, რამეთუ ჯერეთ მამულითა შჯულითა
Page of ed.: 68  Line of ed.: 1    
მყოფი არა უდარეს ნათელღებულთასა იქცეოდა, რამეთუ ყოვლი\თა
Line of ed.: 2    
სათნოებითა შემკულ იყო, რომელსა გუასწავებს სახარებისა
Line of ed.: 3    
შჯული: სიმართლითა და ჭეშმარიტებითა, მოწყალებითა და სიმდაბ\ლითა
Line of ed.: 4    
და სიმშჳდითა და სხჳთა ყოვლითა სათნოებითა, რომელ
Line of ed.: 5    
საყუარელ და სათნო არს ღმრთისა, ამისთჳს საყუარელ იყო ყო\ველთა
Line of ed.: 6    
მიერ და უფროჲს/ად მეფისა მიმართ აქუნდა საკუთრებაჲ
Line of ed.: 7    
ესეოდენთა კეთილთა მისთათჳს, არამედ ფრთხილ იყო და მახჳლცა
Line of ed.: 8    
გონებითა ნეტარი რაჟდენ. იხილა რაჲ წესი ქრისტეანობისა და
Line of ed.: 9    
სიყუარულითა ქრისტესითა და ცეცხლებრ მოტყინარე იყო სარ\წმუნოებისათჳს
Line of ed.: 10    
და სუროდა ნათლისღებისათჳს, რომელი-იგი პირ\ველივე
Line of ed.: 11    
განათლებულ იყო საქმეთა მიერ კეთილთა და აღბეჭდულ
Line of ed.: 12    
ღმრთისმსახურებითა. ზედჲს-ზედა მივალნ იგი ეკლესიად და ის\მენნ
Line of ed.: 13    
სიტყუათა საღმრთოთა და ქადაგებათა შჯულისათა და პირ\ველ
Line of ed.: 14    
ნათლისღებისა, ვითარცა ვთქუ, არა უდარეს გამოჩნდა იგი
Line of ed.: 15    
ადრიდგან ნათელღებულთასა, ხოლო ნათელს-იღო რაჲ, უმეტესად
Line of ed.: 16    
წარემატა სათნოებითა და მის ზედა მოფენილი იგი მადლი სულისა
Line of ed.: 17    
უმჴურვალესად აღატყინა მის შორის, რამეთუ მარადის გამოიკუ\ლევდა
Line of ed.: 18    
ცხორებასა წმიდათასა და უფროჲსად მოწამეთათჳს სურ\ვიელ
Line of ed.: 19    
იყო და ნატრიდა ცხორებასა მათსა და აღსასრულსა, ვითარ\ცა
Line of ed.: 20    
იტყჳს ბრძენი სოლომონ, და ილოცვიდა, რაჲთა იგიცა ღირს
Line of ed.: 21    
იქმნეს, ინებოს თუ ღმერთმან, ღუაწლსა მას წამებისასა და შესუ\მად
Line of ed.: 22    
სასუმელსა უკუდავებისასა." და ესრეთ განშუენებულ იყო და
Line of ed.: 23    
შემკულ ღმრთისმსახურებითა, ვიდრეღა თანა-წარჴდა სიყრმითგან
Line of ed.: 24    
ღმრთისმსახურებასა შინა აღზრდილთა და ამისთჳს საყუარელ იყო
Line of ed.: 25    
ყოველთა მიერ და საკუთარ მეფეთა და მთავართა.

Line of ed.: 26       
ხოლო ოდეს მიშუებითა ღმრთისაჲთა აღდგეს სპარსნი ქრის\ტეანეთა
Line of ed.: 27    
ზედა და აღიძრნეს ურიცხჳთა მჴედრებითა, რამეთუ დი\დი
Line of ed.: 28    
იყო მაშინ ბრძოლაჲ და დაუცხრომელი მტერობაჲ ქრისტეანე\თა
Line of ed.: 29    
ზედა და უფროჲსად ბერძენთა მიმართა*, ხოლო ჩუენ ქართ\ველთა
Line of ed.: 30    
მომართ ამისთჳს, რამეთუ ეძჳნებოდა ჩუენი ბერძენთა მი\მართ
Line of ed.: 31    
სიყუარული და ერთობაჲ, და ესე იყო ნება მათი, რაჲთა ჩუ\ენცა
Line of ed.: 32    
მათ თანა მტერ ვექმნნეთ ბერძენთა.

Line of ed.: 33       
მაშინ აღილაშქრეს, ვითარცა ვთქუ, მეფემან სპარსთამან
Line of ed.: 34    
ურიცხჳთა მჴედრობითა და დიდითა ძალითა თვისთა. პირველ მო\იწივნეს
Line of ed.: 35    
საზღუართა ქართლისათა და ენება / დამორჩილება მათი,
Line of ed.: 36    
რაჲთა ესენიცა თანა წარიტანოს, ხოლო ქართველთა ესე არა ენება
Page of ed.: 69  Line of ed.: 1    
და არცა მიერთნენ, არამედ შეივლტოდეს ციხეთა და ქალაქთა ში\ნა,
Line of ed.: 2    
რამეთუ მაშინ ბერძენნი უცალო იყვნეს და ვერ ეძლო შეწევ\ნაჲ
Line of ed.: 3    
ქართველთა. მაშინ მეფემან ვახტანგ განამაგრა ციხენი და ქა\ლაქნი
Line of ed.: 4    
და თჳთ დადგა მცხეთას, სამეუფოსა მას ქალაქსა შინა. მო\ვიდეს
Line of ed.: 5    
სპარსნი და აღავსეს ქართლი სპათა სიმრავლითა და გარე\მოიცვეს
Line of ed.: 6    
მცხეთა. მაშინ განიყვნეს იგინი, რამეთუ ზოგნი დადგეს
Line of ed.: 7    
ავჭალას, ზოგნი ნაქულბაქევს, დიღუამით კერძოდ, და უმრავლესი
Line of ed.: 8    
მჴედრობაჲ მუხრანით კერძოდ და შიდა ქართლს, იმიერ და ამიერ
Line of ed.: 9    
მტკურისა. და იყო მიმდემი ბრძოლაჲ და ურთიერთას კუეთებაჲ,
Line of ed.: 10    
რამეთუ გამოვიდიან მცხეთით რჩეული მჴედრები და დაუცხრომე\ლად
Line of ed.: 11    
ებრძოდიან და ზოგჯერ სძლევდენ სპარსთა და მშჳდობით შე\მოიქციან
Line of ed.: 12    
ქალაქად და ზოგჯერ იძლინიან ქართველნი და მოისრვო\დეს
Line of ed.: 13    
მათ მიერ. და განგრძელდა ბრძოლა იგი ვიდრე ოთხ თუემდე.

Line of ed.: 14       
დღესა ერთსა ჩუეულებისაებრ განვიდა წმიდაჲ რაჟდენ ბრძო\ლად,
Line of ed.: 15    
რამეთუ იგი უმეტეს* სხუათა ქართველთასა უმჴურვალეს
Line of ed.: 16    
იბრძოდის სიყუარულისათჳს ქრისტესა, რამეთუ იყოცა წმიდაჲ
Line of ed.: 17    
ესე ახოვან წყობათა შინა და გამოცდილი და რჩეული მებრძოლი,
Line of ed.: 18    
რამეთუ მრავალგზის განსრული და მძლე ქმნილი ძალითა ქრისტე\სითა,
Line of ed.: 19    
ძლევაშემოსილი უვნებელად შემოიქცის. კუალად განვიდა
Line of ed.: 20    
არმაზით კერძო და ბრძოლა ყო მათდა მიმართ. ხოლო იგინი მარა\დის
Line of ed.: 21    
უმზირდეს და ენება ცოცხლივ შეპყრობაჲ მისი, რამეთუ დი\დად
Line of ed.: 22    
ძლევად შეერაცხა შეპყრობაჲ მისი ცოცხლივ, რამეთუ ეძჳ\ნებოდა
Line of ed.: 23    
მათ ქრისტეანობაჲ მისი და მამულისა სჯულისა დატევნე\ბაჲ
Line of ed.: 24    
და ახოვნებისათჳსცა მისისა ენება ჴელთგდებაჲ მისი. ცნეს
Line of ed.: 25    
რაჲ სპარსთა მუნ დაბანაკებულთა, მზირ უყვეს იმიერ და ამიერ
Line of ed.: 26    
და გზისა სივიწრითა ვერღარა ეძლო პირის-პირ შეტევებაჲ და
Line of ed.: 27    
შეიპყრეს სანატრელი იგი მჴედარი ქრისტესი და შეკრული წარიყ\ვანეს
Line of ed.: 28    
წინაშე სპარსთა მეფისა. ხოლო ცნა რაჲ მე/ფემან შეპყრო\ბაჲ
Line of ed.: 29    
წმიდისა რაჟდენისი, განიხარა ფრიად, ვითარმცა სრულიად
Line of ed.: 30    
მძლე ქმნილ იყო ყოველთა წინააღმდგომთა თჳსთა. და ვითარცა
Line of ed.: 31    
წარადგინეს წინაშე მისსა, იხილა იგი მეფემან და ეტყოდა მხია\რულითა
Line of ed.: 32    
პირითა: "გიხაროდენ, მჴნეო რაჟდენ, მშჳდობაჲ შენდა!
Line of ed.: 33    
სადა უკუე იყავ ესოდენთა ამათ ჟამთა, რაჲსათჳს უარ გიქმნიეს მა\მული
Line of ed.: 34    
შჯული და შედგომილ ხარ შჯულსა უცხოსა, რომელი არა
Line of ed.: 35    
გასწავეს მამათა შენთა, და ბრწყინვალისა მზისა წილ და ცეცხლი\სტა
Line of ed.: 36    
და სხუათა მათ მნათობთა მსახურებ ჯუარცმულსა კაცსა, რო\მელი
Page of ed.: 70  Line of ed.: 1    
ჰურიათა მოაკუდინეს და შენ იგი ღმრთად შეგირაცხიეს,
Line of ed.: 2    
ანუ არა ესე ყოველი ესრეთ არსა?"*

Line of ed.: 3       
ხოლო წმიდამან მიუგო*: "ჰე, ჭეშმარიტად ეგრე არს, ვი\თარცა
Line of ed.: 4    
სთქუ, მეფეო, რამეთუ მე ქრისტეანე ქმნილ ვარ და დამი\ტევებიეს
Line of ed.: 5    
მამული უღმრთოებაჲ* და არღარა თაყუანის-ვცემ ცე\ცხლსა
Line of ed.: 6    
შემწუველსა*, არცა მზესა კაცთათჳს სამსახურად დიდე\ბულსა,
Line of ed.: 7    
არამედ ღმერთსა ცხოველსა, რომელმან ქმნნა ცანი და ქუ\ეყანაჲ
Line of ed.: 8    
და ყოველნი, რაჲ არს მათ შინა ხილულნი ანუ უხილავნი,
Line of ed.: 9    
რომელსა აქუს უკუდავებაჲ და მკჳდრ არს* იგი ნათელსა შინა
Line of ed.: 10    
თუალშეუდგამსა, რომელი-იგი არავინ იხილა, ვერცა ხილვად
Line of ed.: 11    
შემძლებელ არს*. ესე არს ღმერთი ჩუენი, რომელსა მე შეგემეც\ნე
Line of ed.: 12    
სამგუამოვნებით დიდებული და ერთღმრთეებით აღსარებუ\ლი,
Line of ed.: 13    
რომელი უკანაჲსკნელთა ამათ ჟამთა მოვიდა ჴსნისათჳს კაცთა
Line of ed.: 14    
ნათესავისა, ერთი წმიდისა სამებისაგანი ჴორციელ იქმნა და დაემკ\ჳდრა
Line of ed.: 15    
ჩუენ შორის და იქმნა მსგავს კაცთა თჳნიერ ცოდვისა და ყო\ველივე
Line of ed.: 16    
განგებულებაჲ ცხორებისა ჩუენისა აღასრულა და უკანაჲს\კნელ
Line of ed.: 17    
ჯუარს ეცვა და მოკუდა ბუნებითა ჩუენითა და ჩუენ უკუდა\მებაჲ
Line of ed.: 18    
მოგუანიჭა და დაეფლა და აღდგა მესამესა დღესა და ამაღლ\და
Line of ed.: 19    
ზეცად მუნვე წიაღთა, ვინა-იგი გარდამოჴდა და მჯდომარე არს
Line of ed.: 20    
მამისა თანა, და კუალად მოველით დიდებითა ღმრთივ-შუენიერითა
Line of ed.: 21    
მაცხოვრად მორწმუნეთა მისთა დასჯად მათდა, რომელთა არა
Line of ed.: 22    
ჰრწამს* ღმრთეებაჲ მისი".

Line of ed.: 23       
ესე რაჲ წარმოთქუა ქრისტეს მოწამემან ბრწყინვალითა ჴმი\თა
Line of ed.: 24    
დიდთა მათთჳს საიდუმლოთა მოკლითა სიტყჳთა, აღივსო გუ\ლისწყრომითა
Line of ed.: 25    
დაუპყრობელითა მძლავრი / იგი, არამედ ჯერეთ
Line of ed.: 26    
ჰგებდავე და სიმმჳდესა იჩემებდა, ჰგონებდა, ნუუკუე ნიჭთა და
Line of ed.: 27    
პატივთა მიერ შეუძლოს მოქცევაჲ მისი პირველისავე უსახურებისა
Line of ed.: 28    
მიმართ და მორჩილებაჲ. ბრძანებისა მისისა და ეტყოდა კუალად:
Line of ed.: 29    
"ისმინე, რაჟდენ, და დაუტევენ უჴმარნი ეგე სიტყუანი და ერჩდი
Line of ed.: 30    
ბრძანებათა ჩუენთა და მიგანიჭნეთ პატივნი და დიდებანი უფროჲს
Line of ed.: 31    
პირველისა და გყოთ თანა-ზიარ დიდებისა ჩუენისა და იყო საკუთარ,
Line of ed.: 32    
მეგობარ და საყუარელ ჩუენდა. და უკუეთუ ესე არა ყო, სიკუდი\ლითა
Line of ed.: 33    
მწარითა და სატანჯველითა მრავალფერითა მოგაკუდინოთ
Line of ed.: 34    
შენ.

Line of ed.: 35       
მაშინ მოწამემან მცირედ განიღიმა, ესმნეს რაჲ სიტყვანი ესე
Line of ed.: 36    
მეფისანი, მიუგო და ჰრქუა: "რაჲ არიან ნიჭნი და პატივნი შენნი,
Page of ed.: 71  Line of ed.: 1    
მეფეო, არა საწუთრონი* არიანა და მსგავსად სიზმრისა განქარვე\ბადნი
Line of ed.: 2    
ღა აჩრდილებრ წარმავალნი? რამეთუ ვითარცა კუამლი
Line of ed.: 3    
განქარდების* და ვითარცა მტუერი განიბნევის, რამეთუ მიწანი ვართ
Line of ed.: 4    
და მიწადცა მივიქცევით, სოლო სული უკუდავ არს, უკუდავადცა
Line of ed.: 5    
ჰგიეს. და უკუეთუ ვისმინო ბრძანებისა შენისა და ვერჩდე თქმულ\თა
Line of ed.: 6    
შენთა, არა მოვკუდეა მეცა ვითარცა ზოგად ყოველნი კაცნი?
Line of ed.: 7    
და მერმე საუკუნოდ ვიტანჯებოდი ცეცხლსა შინა უშრეტსა და
Line of ed.: 8    
სიმდიდრე მენი აქავე დაუტეო. ხოლო უკუეთუ* მოვკუდე ქრის\ტესთჳს,
Line of ed.: 9    
უკუდაგ ვიქმნე საუკუნოდ და მის თანა ვსუფევდე და
Line of ed.: 10    
მის თანაცა ვიდიდო დიდებითა დაუსრულებელითა. ესე არს განზ\რახვა
Line of ed.: 11    
ჩემი უცალებელი და თქუენ, რომელიცა სათნოჲ არს, თქუენ
Line of ed.: 12    
იგი ყავთ, არა რომლითა სახითა ვერჩდე ბრძანებასა შენსა".

Line of ed.: 13       
მაშინ უმეტესითა გულისწყრომითა აღივსო მეფე იგი უსჯუ\ლოჲ
Line of ed.: 14    
და უბრძანა წინაშე მდგომელთა, რაჲთა სცენ პირსა მისსა
Line of ed.: 15    
ძლიერად. და სცემდეს უწყალოდ ესეოდენ, ვიდრე კბილთა სრული\ად
Line of ed.: 16    
შემუსრვადმდე. რამეთუ განირყვნა და შეიმუსრა პირი მისი და
Line of ed.: 17    
აღმოიფხურნეს კბილნი მისნი და აღივსო ადგილი იგი მძაფრ მომ\დინარითა
Line of ed.: 18    
მით სისხლითა. ხოლო იგი მადლობასა აღუარებდა
Line of ed.: 19    
ღმერთსა, რომელ სახელისათჳს მისისა ღირს იქმნა ესოდენსა და
Line of ed.: 20    
ესევითარსა გუემასა. კუალად განსძარცვეს იგი / და შიშუელსა ით\რევდეს
Line of ed.: 21    
ქვათა მახჳლთა ზედა და სცემდეს უწყალოდ არგნებითა.
Line of ed.: 22    
და მყოვარ ჟამ რაჲ ითრიეს*, მერმე შეკრეს ჴელით და ფერჴით
Line of ed.: 23    
და რკინითა მაგრად შეჭედილი საპყრობილესა ბნელსა შეაყენეს,
Line of ed.: 24    
თჳნიერ ყოვლისა ნუგეშინისცემისა.

Line of ed.: 25       
ხოლო შე-რა-ვიდა საპყრობილესა მას შინა, უმეტესითა და
Line of ed.: 26    
გულსმოდგინებითა და უმხურვალესითა სურვილითა მადლობდა
Line of ed.: 27    
ღმერთსა, რომელ ესევითარსა ღირს იქმნა გუემასა ქრისტეს სა\ხელისათჳს,
Line of ed.: 28    
რამეთუ დაღაცათუ ჴორცითა შეკრულ იყო ნეტარი
Line of ed.: 29    
იგი, არამედ სულითა ჴსნილი და თავისუფალი. ილოცვიდა და
Line of ed.: 30    
ევედრებოდა უფალსა, რაჲთა განაძლიეროს და არა დაუტეოს შე\წევნისაგან
Line of ed.: 31    
მისისა წინამდებარეთა მიმართ ღუაწლთა, რომელი
Line of ed.: 32    
ეგულებოდა დათმენად, და ღირს-ყოსცა მათ მიერ გჳრგჳნსა წმი\დათა
Line of ed.: 33    
თანა ზეცის ჩინებისასა, რომელთა-იგი მისთჳს ივნეს და ვიდ\რე
Line of ed.: 34    
აღსასრულამდე სრულ ყვეს სრბაჲ წამებისა მათისა. მყოვარ
Line of ed.: 35    
ჟამ რაჲ იცვებოდა საპყრობილესა მას შინა, ვერ მიდრიკეს გონე\ბაჲ
Line of ed.: 36    
მისი სიყუარულისაგან ღმრთისაჲ. მაშინ მოვიდეს მთავარნი
Line of ed.: 37    
ქართველთანი, რომელნიცა მაშინ სპარსთა თანა მისრულ იყვნეს,
Page of ed.: 72  Line of ed.: 1    
ევედრნეს მეფესა მას უღმრთოსა გამოყვანებად წმიდისა მის საპ\ყრობილით
Line of ed.: 2    
და ეტყოდეს: "ჩუენ თავსმდებ ვექმნეთ რაჟდენს ახო\ვანსა"
Line of ed.: 3    
და მოახსენებდეს სიკეთესა მისსა და სიბრძნესა და სიქვე\ლესა
Line of ed.: 4    
მისსა, რამეთუ მრავლისა პატივისა ღირს არსო კაცი იგი და
Line of ed.: 5    
არა ჯერ-არს ესრეთ უპატიოდ და უწყალოდ სიკუდილი მაგისი. გა\ნუტევე
Line of ed.: 6    
ეგე მცირედ ჟამ, რაჲთა წარვიდეს მამულსა თჳსსა
Line of ed.: 7    
და იხილნეს ცოლი და შვილნი თჳსნი, მეგობარნი და მოძმენი,
Line of ed.: 8    
ნუუკუე სიწყალულითა მათითა და მათმიერითა განზრახვითა* ერ\ჩდეს
Line of ed.: 9    
ბრძანებასა თქუენსა და არა მიეცეს ესრეთ უწყალოსა სიკუ\დილსა,
Line of ed.: 10    
რამეთუ დიდად გუელმისო მაგისთჳს, და, ოდესცა ბრძანოთ,
Line of ed.: 11    
მსწრფალ წარმოგიდგინოთ წინაშე თქუენსა".

Line of ed.: 12       
შემდგომად მრავლისა ვედრებისა ისმინა მათი მძლავრმან მან
Line of ed.: 13    
და ბრძანა / გამოყვანებაჲ წმიდისა მის საპყრობილით და მიჰმადლა
Line of ed.: 14    
იგი მათ და განუტევა იგი სახიდ თჳსად და ამცნო მათ, რაჲთა ადრე
Line of ed.: 15    
წარმოადგინონ წინაშე მისსა. ხოლო წმიდასა მას უძნდა ესე და არა
Line of ed.: 16    
ენება განტევებაჲ, რომელ არა ადრე მიემთხჳა სასურველსა თჳსსა
Line of ed.: 17    
და ეტყოდა, ვითარმედ: "ესე ყოველი ღონე არს ჩემ ზედა ეშმაკი\სა,
Line of ed.: 18    
რაჲთა ღონისძიებით დამიხრწიოს წინამდებარე ესე ღუაწლი და
Line of ed.: 19    
დამაჭირვოს აღთქმულნი იგი კეთილნი წმიდათათჳს
Line of ed.: 20    
განმზადებულ/ნი".

Line of ed.: 21       
მაშინ წარვიდა წმიდაჲ იგი სახიდ თჳსა და პირველად მივიდა
Line of ed.: 22    
ხილვად მეფისა ვახტანგისა და იხილნა და მოიკითხნა მეფე და დე\დოფალი.
Line of ed.: 23    
ცნა რაჲ ესე მეფემან ღმრთისმოყუარემან, განიხარა
Line of ed.: 24    
ფრიად და მიეგებნეს წინა სიხარულით და მოწლედ ამბორს-უყოფ\დეს
Line of ed.: 25    
და სიყუარულით მოიკითხვიდეს ამბორისმყოფელნი თუალთა
Line of ed.: 26    
და პირთა მისთანი, ქრისტესთჳს შემუსრვილთა, და ყოველთა ასო\თა
Line of ed.: 27    
მისთა მოწყლულთა ნატრიდა და ეტყოდა: "ნეტარ ხარ შენ,
Line of ed.: 28    
მჴნეო რაჟდენ, და სამგზის სანატრელ არს ღუაწლი შენი, რომელ
Line of ed.: 29    
სახელისათჳს ღმრთისაჲ თავს-ისხენ ესევითარნი ვნებანი, რამეთუ
Line of ed.: 30    
საწერტელნი ქრისტესნი ჴორცთა შინა შენთა გიტჳრთავს. და ეს\რეთ
Line of ed.: 31    
განაძლიერებდა და ახოვან ყოფდა უმეტესთა* ღუაწლთა მი\მართ
Line of ed.: 32    
და ითხოვდა მისგან, რაჲთა მეოხ ექმნას წინაშე ღმრთისაჲ.

Line of ed.: 33       
შემდგომად ამისა წარვიდა სახლეულითა მიმართ თჳსთა* და
Line of ed.: 34    
მოიკითხნა, ხოლო მათ მხილველთა მისთა და სიხარულითა უზო\მოჲთა*
Line of ed.: 35    
აღვსებულთა მადლობა შეწირეს ღმერთსა, რამეთუ არღა\რა
Line of ed.: 36    
ელოდეს ხილვასა მისსა, შეიტკბობდეს და ამბორს-უყოფდეს
Page of ed.: 73  Line of ed.: 1    
ჴელთა და ფერჴთა მისთა და ეტყოდეს: "ჵ სანატრელო რაჟდენ,
Line of ed.: 2    
ოდეს-ღა ვესვიდით ცოცხლებით ხილვასა შენსა, რამეთუ განეწი\რე
Line of ed.: 3    
ყოველთა და ყოველნი სიკუდილსა შენსა ვჰგონებდით. აწ ვი\ნაიჲ
Line of ed.: 4    
განცოცხლებით გიხილეთ, ნურღარა ღაგჳტევებ. ხოლო მას
Line of ed.: 5    
არარად შეერაცხა, არცა სუროდა ხილვაჲ მათი და ზრახვაჲ, არა\მედ
Line of ed.: 6    
იგი სასურველსა თჳსსა იგონებდა, მას განიცდიდა გონებითა
Line of ed.: 7    
და იგი ეოცნებოდა. მერმე შემდგომად მცირედისა ბირებითა ეშ\მაკისათა
Line of ed.: 8    
აღიძრა მეუღლე მისი მსგავსად პირველისა მის დედისა,
Line of ed.: 9    
განაზრახებდა* წმიდასა მას და ეტყოდა: "რად ესრეთ განგიწირავს
Line of ed.: 10    
ცხორებაჲ თჳსი და მიგიცემიეს თავი შენი სიკუდილად და ჩუენცა
Line of ed.: 11    
სრულიად ოჴერ და ობოლ გუყოფ? / ერჩდი ბრძანებასა მათსა და
Line of ed.: 12    
იჴსენ თავი შენი და ჩუენცა, რაჲთა არა ბოროტად მოკუდე შენ
Line of ed.: 13    
და ჩუენ სიკუდილითა შენითა მივეცნეთ განსაცდელსა მწარესა და
Line of ed.: 14    
მწუხარებასა ძნელსა". და სხუასაცა მრავალსა ეტყოდეს და აწუ\ევდეს
Line of ed.: 15    
შეტკბობად წუთ-ჟამისა ამის ცხორებისა და დიდებისა
Line of ed.: 16    
მისთჳს წარუალისა არა სუროდა მათ, არცა ცხორებისა მისთჳს
Line of ed.: 17    
დაუსრულებელისა გონებდეს, რამეთუ არა ემსგავსებოდა* მაკა\ბელთა
Line of ed.: 18    
დედასა, არცა წმიდა ნატალიას, მეუღლესა წმიდისა ანდრი\ანესა,
Line of ed.: 19    
არცა დედაკაცსა მას ღმრთისმოყუარესა ერთისა მის ორმე\ოცთაგანისსა,
Line of ed.: 20    
არამედ სხუათა უმჴნოთა და დაჴსნილთა დედათა
Line of ed.: 21    
მსგავს იყო, ხოლო ესმა რაჲ ზრახვა ესე წმიდასა მას მეუღლისა\გან
Line of ed.: 22    
თჳსისა, მიხედა მას მკსინვარედ გულისწყრომით და ეტყოდა:
Line of ed.: 23    
"რად ესრეთ ბოროტისა განმზრახ* მექმნები, დედაკაცო, ვი\თარცა
Line of ed.: 24    
ევა*, ანუ ვითარცა ცოლი იგი იობისი, რაჲთამცა ვისმინე
Line of ed.: 25    
შენი და ვიქმენმცა, ვითარცა ადამ, უკუდავებისა წილ მოკუდავ და
Line of ed.: 26    
უხრწნელებისა წილ განხრწნილ და მიწად მიქცეულ. ნუ იყოფინ
Line of ed.: 27    
ესე ჩემდა სმენადმცა სიტყუათა შენთა, რაჲთა მივეცე წარსაწყმედ\ლად
Line of ed.: 28    
და გამოვეჴუა ცხორებისა მისგან საუკუნოჲსა რაჲ არს უტკ\ბილეს
Line of ed.: 29    
ქრისტესთის სიკუდილსა, ვინაჲთგან მანცა ჩუენთჳს სი\კუდილისა
Line of ed.: 30    
გემო იხილა და ჩუენ უკუდავებაჲ მოგუანიჭა. რაჲ\დიდ
Line of ed.: 31    
არს, უკუეთუ ჩუენცა მოვკუდეთ მისთჳს, მიწანი ესე და
Line of ed.: 32    
მტუერნი, და რაჲთა მის თანაცა ვსუფევდეთ". და მყის აღდგა და
Line of ed.: 33    
განეშორა მათგან, ხოლო იგინი აღივსნეს მწუხარებითა და მოიცვ\ნა
Line of ed.: 34    
ტირილმან და გოდებამან მწარემან და ესრეთ გამოვიდა ნეტა\რი
Line of ed.: 35    
იგი მათგან და წარვიდა თჳთ უწოდებელად მუნვე, სადა-იგი
Line of ed.: 36    
პირველ ეღუაწა ღუაწლი იგი უკუდავებისა, მძლავრთა მათ მი\მართ
Page of ed.: 74  Line of ed.: 1    
უღმრთოთა, რომელთა მიმართ აღეთქუა მუნვე მიქცევაჲ.
Line of ed.: 2       
ხოლო იგინი, ვინაჲთგან მცირედ და-რაჲ-ეყოვნა წმიდასა მას,
Line of ed.: 3    
ჰგონებდეს არღარა მიქცევასა მისსა მუნვე, უბრძანეს გუნდსა
Line of ed.: 4    
მჴედრობათასა მყის წარსლვად და რაჲთა იძულებით და ჭირით
Line of ed.: 5    
მოიყვანონ. ხოლო ნეტარი იგი თჳთ უწოდებელად მივიდოდა ნებ\სით
Line of ed.: 6    
თჳსით დაკლვად, ვითარცა კრავი. ხოლო იგინი შეემთხჳნ/ეს
Line of ed.: 7    
წმიდასა მას და ვერ იცნეს იგი ფრიადისა მის შეურაცხებისაგან
Line of ed.: 8    
და მის ზედა შემთხუეულთა მათ სატანჯველთაგან და ჰკითხვიდეს
Line of ed.: 9    
მას, თუ სადა არს რაჟდენ მათ მიერ საძიებელი. ხოლო იგი მიუ\გებდა,
Line of ed.: 10    
ვითარმედ: "მე ვარ, რომელსა თქუენ მეძებთ". მყის შეიპ\ყრეს
Line of ed.: 11    
უღმრთოთა მათ, სცემდეს თავსა მისსა უწყალოდ არგნები\თა,
Line of ed.: 12    
შეკრეს და ესრეთ წარიქციეს წინა და მიჰგუარეს* იგი მეფესა
Line of ed.: 13    
მას. იხილა რაჲ მძლავრმან მან, კუალად ეტყოდა და აიძულებდა
Line of ed.: 14    
უარისყოფად ქრისტესა და პკითხვიდა: "ვითარ ხარ, მჴნეო რაჟ\დენ,
Line of ed.: 15    
და რა განიზრახე ესეოდენთა ამათ დღეთა, ნუუკუე აწცა არა
Line of ed.: 16    
გულისჴმა-გიყოფიესა უმჯობესი თავისა შენისა? და რამეთუ ესო\დენთა
Line of ed.: 17    
ამათ ჟამთა სულგრძელ გექმნენით, რამეთუ გუეწყალის სი\კეთე
Line of ed.: 18    
შენი და არა გუნებავს უჟამოდ სიკუდილი შენი".
Line of ed.: 19    
წმიდაჲ იგი მიუგებდა: "ჵ მეფეო, განზრახვა* ჩემი უცვალებელ
Line of ed.: 20    
არს და უქცეველ, რამეთუ ვინაჲთგან ერთგზის დაუტევე მამული
Line of ed.: 21    
უღმრთოებაჲ და ვიცან ჭეშმარიტებაჲ, არღარა ჯერ არს მუნვე
Line of ed.: 22    
მიქცევაჲ ჩემი უღმრთოებად და დატევებად ცხოველი ღმერ\თი
Line of ed.: 23    
და არცა ესოდენთა ამათ ღუაწლთა, რომელ თავს ვის\ხენ
Line of ed.: 24    
ქრისტესთჳს, მისი უქმად წარჴდომად". ხოლო მეფე იგი
Line of ed.: 25    
აღუთქმიდა კუალად ნიჭთა და პატივთა უდიდესთა უფრო\ჲს
Line of ed.: 26    
პირველისა და იგიცა უმტკიცეს იყო უფროჲს პირველისა მის
Line of ed.: 27    
ღუაწლისა და უმეტესითა კადნიერებითა მიუგებდა და ეტყოდა:
Line of ed.: 28    
"ვერარამან განმაშოროს სიყუარულსა ქრისტესსა, ჭირმან ანუ იწ\როებამან,
Line of ed.: 29    
დევნამან ანუ პყრობილებამან, სიკუდილმან ანუ ცხო\რებამან,
Line of ed.: 30    
სიმდიდრეთა ანუ სიგლახაკეთა, ვერარამან შეუძლოს გან\ყენებაჲ
Line of ed.: 31    
ჩემი სიყუარულსა ღმრთისასა, რამეთუ მზა ვარ ყოვლი\სავე
Line of ed.: 32    
დათმენად".

Line of ed.: 33       
კუალად შეიპყრეს წმიდაჲ იგი, პირველისაებრ სცემდეს უწყა\ლოდ
Line of ed.: 34    
და ითრევდეს და აიძულებდეს, რაჲთა დაემორჩილოს ბრძა\ნებასა
Line of ed.: 35    
მეფისასა. ხოლო იგი დუმნა და არარას მიუგებდა. და იხი\ლეს
Line of ed.: 36    
რაჲ უქცეველობაჲ მისი, შეკრეს იგი და წარგზავნეს სხჳსა
Line of ed.: 37    
მთავრისა მიმართ, რომელი დაბანაკებულ იყო ზემოსა სოფელსა
Page of ed.: 75  Line of ed.: 1    
წრომს, და მიუმცნო ესრეთ, რაჲთა აიძულო/ს, რომლითაცა ღონითა
Line of ed.: 2    
და შეუძლოს განშორებაჲ მისი ქრისტესგან და მორჩილებაჲ მე\ფეთა
Line of ed.: 3    
და, უკუეთუ ისმინოს მისი, დიდითა პატივითა მისდავე მო\აქციოს.
Line of ed.: 4    
ხოლო უკუეთუ ეგოს პირველსავე მას ურჩებასა ზედა,
Line of ed.: 5    
თჳნიერ ყოვლისა წყალობისა მწარითა სატანჯველითა განიყენოს
Line of ed.: 6    
ამის ცხორებისაგან, ესრეთ უწყალოდ, ვიდრე-ღა არცა თუ ჴორ\ცთა
Line of ed.: 7    
მისთა შემდგომად სიკუდილისა ექმნას მიწასა შინა დაფლვაჲ.
Line of ed.: 8    
წარიყვანეს კუალად შეკრული და წარუდგინეს წინაშე მთავრისა
Line of ed.: 9    
მის ზემოჴსენებულისა.

Line of ed.: 10       
იხილა რაჲ წმიდაჲ იგი მთავარმან, განიხარა ფრიად, რამეთუ
Line of ed.: 11    
სუროდა ხილვაჲ მისი, რამეთუ ასმიოდა პირველივე სიკეთე და
Line of ed.: 12    
ახოვანება მისი. მოწლედ მოიკითხა იგი და ეტყოდა: "გიხაროდენ,
Line of ed.: 13    
მჴნეო რაჟდენ, შენ ხარ, რომელმან აჩუენე სიმჴნე უძლეველი და
Line of ed.: 14    
წინა-აღუღეგ ბრძანებასა თვთმპყრობელთასა და აგინებ შჯულსა
Line of ed.: 15    
მამულსა და შედგომილ ხარ შჯულსა ჰურიათაგან მოკლულისა
Line of ed.: 16    
კაცისასა. აწ მოვედ და ისმინე ჩემი: უარ-ყავ საცთური ეგე, რომ\ლითა
Line of ed.: 17    
შეცთომილ ხარ, და მსახურე მზესა და მთოვარესა და ცე\ცხლსა
Line of ed.: 18    
ამას ბრწყინვალესა, რომელ შჯულ გიდვეს მამათა შენთა,
Line of ed.: 19    
და მიიხუენ პატივნი და დიდებანი უმეტესნი პირველთასა და იყავ
Line of ed.: 20    
ცოცხლებით და ნუ აღირჩევ სიკუდილსა ტკბილისა ამის საწუთ\როჲსა
Line of ed.: 21    
წილ".

Line of ed.: 22       
ხოლო წმიდაჲ იგი მიუგებდა: "რასა მაიძულებთ, უსჯულო\ნო,
Line of ed.: 23    
ცხოველისა ღმრთისაჲ დატევებად, რომელმან დაბადა ცაჲ და
Line of ed.: 24    
ქუეყანაჲ და ყოველი, რაჲ არს მათ შინა, და მსახურებად ცეცხ\ლსა
Line of ed.: 25    
შემწუელსა და სხუათა მათ უნდოთა ნივთთა ადრევე უარ\ქმნილთა
Line of ed.: 26    
ჩემ მიერ? მე პატივნი თქუენნი და ნიჭნი გინებად შემი\რაცხიან,
Line of ed.: 27    
რომელი დღეს არს და ხვალე-არღარა. ხოლო თქუენ და
Line of ed.: 28    
ყოველთა მორჩილთა თქუენთადა, რომელნი სჯულსა თქუენსა
Line of ed.: 29    
აღიარებენ, მიელის ცეცხლი დაუშრეტელი და სხუანი იგი სატან\ჯველნი
Line of ed.: 30    
საუკუნოდ მტანჯველნი. არა უწყით, რამეთუ, რომელი
Line of ed.: 31    
მოკუდეს ქრისტესთჳს, უკუდავებაჲ და უხრწნელებაჲ და დაუს\რულებელი
Line of ed.: 32    
ცხორებაჲ მიელის ზეცათა შინა, რომელი განუმზადა
Line of ed.: 33    
ღმერთმან მოყუარეთა თჳსთა? აწ რომელიცა გენებოსთ, ყავთ
Line of ed.: 34    
იგი, რამეთუ მე მზა ვარ დათმენად ყოველთა ძჳრთა ქრისტე\სთჳს".
Line of ed.: 35    
ესმა რაჲ მსაჯულსა მას სიტყუანი წმიდისანი, აღივსო გუ\ლის/წყრომითა,
Line of ed.: 36    
უბრძანა ცემაჲ თავსა და პირსა მისსა უწყალოდ
Line of ed.: 37    
ღა კუალად შემუსრნეს კბილნი და ღაწუნი მისნი და ესეოდენნი
Line of ed.: 38    
ტკივილნი მოიწია წმიდისა მის ზედა, ვიდრეღა არცაღა შემძლე\ბელ
Line of ed.: 39    
არს ენაჲ გამოთქუმად, ხოლო იგი მადლობასა აღუარებდა
Page of ed.: 76  Line of ed.: 1    
ღმერთსა და იხარებდა სულითა მსგავსებისათჳს ქრისტეს
Line of ed.: 2    
ვნება/თასა.

Line of ed.: 3       
კუალად წარიყვანეს შეკრული ჴელით და ფერჴით და შეაყე\ნეს
Line of ed.: 4    
საპყრობილესა მწარითა ტკივილითა მოცული და იგი ყოველ\სავე
Line of ed.: 5    
მადლობით მოითმენდა. ხოლო მეუფჱ ქრისტე არაოდეს და\უტეობდა
Line of ed.: 6    
შეუწევნელად მონასა თჳსსა, არცა განეშორებოდა,
Line of ed.: 7    
არამედ საპყრობილესა შინა გამოუჩნდებოდა, ნუგეშინის-ცემდა და
Line of ed.: 8    
განაძლიერებდა და წმიდაჲ იგი უახოვნეს იქმნებოდა და უმჴურ\ვალეს
Line of ed.: 9    
წინამდებარისა ღუაწლისა მიმართ.

Line of ed.: 10       
ხოლო შემდგომად დღეთა არა მცირედთა კუალად გამოიყვა\ნეს
Line of ed.: 11    
ნეტარი იგი და აიძულებდეს კუალადცა უარის-ყოფად პირვე\ლისაებრ
Line of ed.: 12    
და წინა უყოფდეს პატივთა და ნიჭთა დიდ-დიდთა და ეგ\რეთვე
Line of ed.: 13    
პატიჟთა და ჭირთა უფიცხესთა და სიკუდილსა მწარესა უძ\ჳრეს
Line of ed.: 14    
პირველისა მის, უკუეთუ არა ისმინოს. ხოლო ახოვანი იგი
Line of ed.: 15    
და ყოვლად უშიში გონებითა კუალადცა შეურაცხებით უკუნ-აქ\ცევდა
Line of ed.: 16    
სიტყუათა მათთა და სიმჴნით განეწყობოდა სატანჯველთა
Line of ed.: 17    
უმძჳნვარესთა და კუალად იტყოდა: "ვერა რომლითა სახითა გან\მაშოროთ
Line of ed.: 18    
სიყუარულსა მისსა". მაშინღა უსასო იქმნნეს გარდაქ\ცევისათჳს
Line of ed.: 19    
მისისა, რამეთუ ყოველი ღონე დაელია მძლავრთა მათ
Line of ed.: 20    
უღმრთოთა.

Line of ed.: 21       
ბრძანეს მოხუმად ძელთა, რაჲთა მით მოაკუდინონ სამგზის
Line of ed.: 22    
სანატრელი იგი, რამეთუ თქუეს უსჯულოთა მათ: "ვინაჲთგან ძელ\სა
Line of ed.: 23    
ზედა მოკლულისა მიმართ აქუს სასოებაჲ, ჯერ არს, რაჲთა ესე\ცა
Line of ed.: 24    
ძელითა აღესრულოს". აღმართეს ძელი იგი და მას ზედა დამ\სჭუალეს
Line of ed.: 25    
ტარიგი ქრისტესი.

Line of ed.: 26       
მერმე მოიყვანეს სხუანი ხუთნი ძჳრის-მოქმედნი ავაზაკნი, აღ\მართეს
Line of ed.: 27    
ძელები და მის თანა დამოკიდნეს და შორის მათსა ნეტა\რი
Line of ed.: 28    
იგი, ვითარცა ჩუენი იესუ შორის ავაზკთასა ჯუარცმული. და
Line of ed.: 29    
მერმე განაწყვეს მოისარნი იმიერ და ამიერ და იწყეს სრო/ლად.
Line of ed.: 30    
და ესეოდენ უწყალოდ ესროდეს უღმრთონი იგი, ვითარცა მჴეც\ნი
Line of ed.: 31    
განძჳნებულნი და არა კაცნი პირმეტყუელნი, რამეთუ ისარ\ნი
Line of ed.: 32    
იგი მათ მიერ ტყორცებულნი* და ჴორცთა შინა წმიდისათა ძლი\ერად
Line of ed.: 33    
განწონილნი აღმოსწუადიან და იგივე კუალად განაწონონ,
Line of ed.: 34    
რამეთუ მრავალგზის ყვეს ესრეთ უღმრთოთა მათ და ძლიერი
Line of ed.: 35    
წყლულებაჲ მოაწიეს მის ზედა და ყოველნი ჴორცნი მისნი აღავ\სეს
Line of ed.: 36    
წყლულებითა. და ესრეთ დაწრეტილი და დაგუმერილი ძელსა
Line of ed.: 37    
ზედა დამოკიდებულად იხილვებოდა და ვერღარა ეძლო წმიდასა
Page of ed.: 77  Line of ed.: 1    
მას მრავალ ჟამ ცხორებად, ვინაჲთგან კაცი იყო, მასცა თანა-ედვა
Line of ed.: 2    
ბუნებით იგი სიკუდილი. მაშინღა ჴმა-ყო: "ჴელთა შენთა, უფალო,
Line of ed.: 3    
შეგჰვედრებ სულსა ჩემსა" და ესრეთ განუტევა სული და
Line of ed.: 4    
აღეს/რულა.

Line of ed.: 5       
სამგზის სანატრელისა მის ღუაწლნი! დიდებული იგი სი\კუდილი,
Line of ed.: 6    
უკუდავად გარდაცვალებაჲ! მსგავსებაჲ იგი მისი,
Line of ed.: 7    
რომლითა ემსგავსა მეუფესა თჳსსა. სხუათა თითოსახეთა* სატანჯ\ველთა
Line of ed.: 8    
თანა ესეცა პატივად და ნიჭად მოემადლა წმიდასა მას, რა\ჲთა
Line of ed.: 9    
მსგავსად მჴსნელისა ესეცა ჯუარითა აღესრულოს და შორის
Line of ed.: 10    
ძჳრის-მოქმედთა, ვითარცა ესეცა მათ მიერ ძჳრის-მოქმედად შერა\ცხილი,
Line of ed.: 11    
ყოვლისა პატივისა და ქებისა ზეშთა ქმნილი.

Line of ed.: 12       
კუალად აქაცა იქმნა რაჲმე მსგავსი ვნებისა მის მეუფისა, რო\მელი-იგი
Line of ed.: 13    
უვნებელმან მან ჩუენთჳს დაითმინა მსგავსად დღისა
Line of ed.: 14    
მის ჯუარცმისა: გარდამოჴდა ბნელი წყუდიადი შუადღე და იქმნა
Line of ed.: 15    
ბნელი, მსგავსად ღამისა, და ქარი სასტიკი, ვიდრეღა განიბნინეს
Line of ed.: 16    
ყოველნი მუნ შემოკრებილნი და შერბიოდეს შინაგან და იმალვო\დეს.
Line of ed.: 17    
ხოლო მცველნიცა იგი, რომელნი დაედგინნეს უსჯულოსა მას
Line of ed.: 18    
მთავარსა, რაჲთა არა აუფლონ არავის ქრისტეანეთაგანსა წარღე\ბად
Line of ed.: 19    
გუამი იგი წმიდისა მის და არცა დაფლვად მიწასა შინა, არა\მედ
Line of ed.: 20    
რაჲთა მჴეცთა და მფრინველთა შეჭამონ, იქმნა რაჲ საშინე\ლი
Line of ed.: 21    
იგი დღე და ბნელი წყუდიადი და ქარი სასტიკი, ვერვინ შემ\ძლებელ
Line of ed.: 22    
იყო მუნ დგომად. მაშინღა მოვიდეს მორწმუნენი მის და\ბისანი
Line of ed.: 23    
და მათ თანა მღდელი ერთი და აღიღეს გუამი იგი მრა\ვალმოდუაწე
Line of ed.: 24    
შიშით და კრძალულებით და დაკრძალეს ადგილსა
Line of ed.: 25    
ფარულსა.

Line of ed.: 26       
ამის შემდგომად იქმნა მშვიდობაჲ დიდი შორის / სპარსთა და
Line of ed.: 27    
ქართველთა, რამეთუ მეფემან სპარსთამან მიავლინა მიციქულ\ნი
Line of ed.: 28    
ვახტანგისა მიმართ მეფისა მშჳდობისათჳს და ერთობისა და
Line of ed.: 29    
ქმნეს ზავი ურთიერთას და იქმნა მშჳდობაჲ შორის სპარსთა და
Line of ed.: 30    
ქართველთა. გამოვიდა მეფე ვახტანგ და იხილნეს ურთიერთას
Line of ed.: 31    
ორთავე მეფეთა და დიდნი პურობანი გარდაიჴადნეს და ძღუენნი
Line of ed.: 32    
სამეუფონი ურთიერთას ანიჭნეს, რომელსა იგი გუაუწყებენ ცხო\რებანი
Line of ed.: 33    
ქართველთანი.

Line of ed.: 34       
სოლო მეფე სპარსთა შეიქცა მუნვე და წარვიდა სამეფოდ
Line of ed.: 35    
თჳსად და მიერითგან იქმნა მყუდროებაჲ დიდი ქართველთა შო\რის.
Line of ed.: 36    
ესე ყოველი მადლმან ქრისტესმან ქმნა მეოხებითა წმიდისა
Line of ed.: 37    
და ყოვლად ქებულისა რაჟდენისათა, რამეთუ ვითარცა იგი სისხ\ლმან
Page of ed.: 78  Line of ed.: 1    
სამეუფომან ქმნა მმჳდობაჲ დიდი შორის ცისა და ქუეყანისა,
Line of ed.: 2    
ანგელოზთა და კაცთა, ეგრეთვე მისთჳს დათხეულმან სისხლმან
Line of ed.: 3    
ქმნნა ქართველთა შორის და დაიცვნა ეკლესიანი ჩუენნი და შეზ\ღუდა
Line of ed.: 4    
მშჳდობითა.

Line of ed.: 5       
შემდგომად მისა გარდაჴდეს წელნი რაოდენნიმე და იქმნა
Line of ed.: 6    
დაწყნარებაი. მეფემან ვახტანგ იწყო ძიებად ნაწილთა მათ წმიდი\სათა,
Line of ed.: 7    
რამეთუ ფარულად იყო დაკრძალულ მცირედთა ვიეთმე
Line of ed.: 8    
კაცთაგან და არავინ უწყოდა თჳნიერ მღდელისა მის, რომელი ზე\მო
Line of ed.: 9    
ვაჴსენეთ, რომელსა დაეკრძალა იგი. ხოლო არცაღა მოწამესა
Line of ed.: 10    
მას ენება დაფარვად მრავალ-მოღვაწე იგი გუამი მისი, არამედ
Line of ed.: 11    
მინიჭებად იგი მეფისა მის ღმრთისმოყუარისადა, რაჲთა ცხადად
Line of ed.: 12    
წარმოიჩინოს საკვრველებაჲ მისი, ღამესა ერთსა ეჩუენა მღდელ\სა
Line of ed.: 13    
მას წმიდა იგი დიდებითა დიდითა და ბრწყინვალებითა შემო\სილი,
Line of ed.: 14    
რომლისა თუალთშედგომად ვერ შემძლებელ იყო, და ეტ\ყოდა:
Line of ed.: 15    
"ხუცესო, აღდეგ და ნურღარა ჰყოვნი. რამეთუ სურის მე\ფესა
Line of ed.: 16    
ნაწილნი ჩემნი ხილვად და შემთხუევად, წარვედ და აუწყე,
Line of ed.: 17    
სადა იგი სხენან და, სადაცა თჳთ ენებოს, მუნ დასხნეს იგინი".
Line of ed.: 18    
მაშინ აღდგა ხუცესი იგი აღვსებული შიშითა და სიხარულითა დი\დითა
Line of ed.: 19    
და მყის წარვიდა მეფისა მიმართ და შე-რა-ვიდა წინაშე მის\სა,
Line of ed.: 20    
აუწყა ესე ყოველი, თუ ვითარ და ოდეს და სადა-იგი დაეკრ\ძალა
Line of ed.: 21    
და აწ ვითარ გამოუჩნდა და რაჲ იგი ამცნო, ესე ყოველი
Line of ed.: 22    
ზედა მიწევნითა აუწყა მეფესა.

Line of ed.: 23       
ესმა რაჲ ესე მეფესა, აღივსო სიხარულითა გამოუთქმელითა
Line of ed.: 24    
და მადლი შეწირა ყოვლად ძლიერსა ღმერთსა და სანატრელსა*
Line of ed.: 25    
მას* მოწამესა*. მყის იჴმნა ეპისკოპოზნი სამეფოჲსა თჳსისანი და
Line of ed.: 26    
სიმრავლე სამღდელოჲსა მწყობრისა და წარავლინნა იგინი სამეუ\ფოთა
Line of ed.: 27    
ნიჭთა სიმრავლითა სოფელსა მას, რომელი ზემო ვაჴსენეთ,
Line of ed.: 28    
წრომს, სადა-იგი იყო დაკრძალულ მრავალმოღუაწე იგი გუამი
Line of ed.: 29    
ღუაწლით-შემოსილისა მის მოწამისა. და ვითარცა მიიწინეს მუნ
Line of ed.: 30    
და იხილნეს ნაწილნი იგი წმიდანი, დიდითა შიშითა და სურვილითა
Line of ed.: 31    
შეემთხჳნეს და აღმოიღეს მიერ სამაროჲთ. და სურნელებაჲ მი\უთხრობელი
Line of ed.: 32    
გარდაეფინა და აღავსო ყოველი იგი ადგილი. და
Line of ed.: 33    
აღიღეს მუნით და წარემართნეს გალობითა ფსალმუნებითა სან\თელთა
Line of ed.: 34    
და კერეონთა სიმრავლითა და საკმეველთა სურნელებითა და
Line of ed.: 35    
წარიღეს ნიქოზს საეპისკოპოზოსა მას ეკლესიასა, მისვე მეფისა
Line of ed.: 36    
ვახტანგის მიერ აღშენებულსა. ცნეს რაჲ ესე მეფემან და დედო\ფალმან,
Line of ed.: 37    
ვითარ შუენოდა ღმრთისმსახურებასა მათსა და სიყუა\რული
Page of ed.: 79  Line of ed.: 1    
იგი მოწამისა აწუევდა, შორს მიეგებნეს დიდითა სურვილი\თა
Line of ed.: 2    
და სარწმუნოებითა, ცრემლით ამბორს-უყოფდეს და შიშით
Line of ed.: 3    
შეემთხუეოდეს მთავართა და დიდებულთა თჳსთა თანა და ქუეით\ნი
Line of ed.: 4    
ფრჴივ თანა ყვებოდეს ცხედარსა მას წმიდისასა და მიიწივნეს*
Line of ed.: 5    
ნიქოზს და მუნ დაკრძალნეს დიდითა დიდებითა და პატივითა სამგ\ზის
Line of ed.: 6    
სანატრელისა შინ გუამი და დღესასწაული შუენიერი შეუმ\ზადეს
Line of ed.: 7    
თუესა აგვსტოსა სამსა, დღესა წამებისა მისისასა. ხოლო
Line of ed.: 8    
შემდგომად ამისა, ვითარცა აწუევდა სურვილი მოწამისა მეფესა
Line of ed.: 9    
მას ღმრთისმსახურსა, ტაძარი შუენიერი აღუშენა ციხესა შინა
Line of ed.: 10    
უჯარმოსასა, სახელსა ზედა წმიდისა რაჟდენისსა, და ერთი სხუაჲ
Line of ed.: 11    
ეკლესია ველსა ზედა უჯარმისასა, რომელსა სამგორობით უჴმობენ,
Line of ed.: 12    
სადიდებელად* ყოვლად ძლიერისა ღმრთისა, სამებისა ერთღმრთე\ებისა
Line of ed.: 13    
განუყოფელისა და შეურევნელისა, მამისა და ძისა და ყოვ\ლად
Line of ed.: 14    
წმიდისა სულისა, რომელსა შუენის ყოველი დიდებაჲ, პატივი
Line of ed.: 15    
და დაუსრულებელთა მათ საუკუნეთა უკუნისამდე, ამინ.



Next part



This text is part of the TITUS edition of Old Georgian Hagiographical Texts, vol. V.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 21.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.