GNC
Author: Theoph.Bulg.
Theophylact
of
Ohrid
Book: Comm.Ev.Lk.
Commentary
on
St
.
Luke's
Gospel
On
the
basis
of
the
edition
Teopilaḳṭe
Bulgareli
,
Targmanebay
Luḳas
Saxarebisay
,
ṭeksṭi
gamosacemad
moamzada
da
gamoḳvleva
daurto
Sopio
Sarǯvelaʒem
,
Tbilisi
2010
electronically
prepared
for
the
GNC
project
by
Maia
Bartaia
under
the
direction
of
Irakli
Garibashvili
,
Tbilisi
2015;
GNC
version
by
Jost
Gippert
,
Frankfurt
a/M
, 2.5.2015
Page: 2
Line: 1
თეოფილაქტე
ბულგარელი
Line: 2
[თარგმანებაჲ
ლუკას
სახარებისაჲ]
Line: 3
[
Page of ms. J: 33r
;
Page of ms. K: 77v
]
ლუკა
საღმრთოჲ
ანტიოქელი
უკუე
იყო
Line: 4
მოქალაქობით
,
ხოლო
მკურნალი
--
ჴელოვნებით
,
და
გარეშითა
Line: 5
სიბრძნითა
ფრიადი
არა
ესე
ხოლო
,
არამედ
ებრაელებრიცა
Line: 6
სწავლულებაჲ
შეიკრიბა
.
მი-რაჲ-იწია
იერუსალჱმად
,
ოდეს\-იგი
Line: 7
უფალიცა
ჩუენი
ასწავებდა
,
ვინაჲცა
იტყჳან
ვიეთნიმე
Line: 8
ერთად
სამეოცდაათთა
მოციქულთაგანად
,
ამისსაცა
შესწავე\ბულებასა
Line: 9
და
მკუდრეთით
აღდგომილისა
ქრისტეს
თანა\მავალ-ყოფასა
Line: 10
კლეოპაჲს
თანა
.
ხოლო
ამაღლდა
რაჲ
უფალი
Line: 11
და
ჰრწმენა
პავლეს
,
თანამავალ
იქმნა
მისსა
,
ვიტყჳ
უკუე
Line: 12
პავლესსა
და
შედგომილ
მისსა
,
რომელმანცა
აღწერა
სახარე\ბაჲ
Line: 13
თჳსი
ფრიადითა
კრძალულებითა
,
ვითარცა
თჳთ
ცხად\-ჰყოფს
Line: 14
შესავალთა
შინა
თჳსთა
.
ხოლო
აღწერა
შემდგომად
Line: 15
ათხუთმეტისა
წლისა
ამაღლებისა
უფლისა
და
მისწერს
მას
Line: 16
თეოფილეს
,
ვისმე
მიმართ
სინკლიტიკოსისა
,
ნუუკუედა
Line: 17
მთავრისა
,
რამეთუ
,
მტკიცეობაჲ
მთავართა
და
ჴელმწიფეთა
Line: 18
მიმართ
ითქუმოდა
,
ვითარ-იგი
პავლეცა
იტყჳს
მთავრისა
Line: 19
ფესტოჲს
მიმართ
,
ვითარმედ
:
მტკიცეო
ფესტოს
.
1*
ხოლო
Line: 20
ყოველი
კაცი
ღმრთისმოყუარე
და
სიწმიდით
წინაგანმწყობი
Line: 21
ვნებათაჲ
,
ღმრთისმოყუარე
არს
მტკიცე
,
რომელი
ნამდჳლვე
Line: 22
ღირს
არს
მსმენელ-ყოფად
სახარებისა
.
Page: 3
Chapter: 1
Line: 1
თავი
პირველი
Part: S
Line: 2
სახარებაჲ
(1,1-4
):
ვინაჲთგან
მრავალთა
ჴელ-ყვეს
აღ\წერად
Line: 3
მითხრობისა
საქმეთათჳს
გულსავსექმნილთა
ჩუენ
შო\რის
,
Line: 4
ვითარცა
მომ\\ცეს
[
Page of ms. K: 78v
]
ჩუენ
დასაბამითგან
თჳთმხილ\ველ
Line: 5
და
მსახურქმნილთა
სიტყჳსათა
,
მთნდა
მეცა
შედგო\მილსა
Line: 6
ზემოჲთგანვე
ყოვლითა
კრძალულებითა
,
შემდგომითი
Line: 7
შემდგომად
მიწერა
შენდა
,
მტკიცეო
თეოფილე
,
რაჲთა
შეე\მეცნო
,
Line: 8
რომელთათჳს
ისწავე
სიტყუათა
კრძალულებისა
.
Part: T
Line: 9
[
Page of ms. J: 33v
]
თარგმანი
:
ვინ
უკუე
იყვნეს
ჴელმყოფელნი
იგი
Line: 10
მრავალნი
?
ცხად
არს
,
ვითარმედ
მტყუვარმოციქულნი
.
Line: 11
რამეთუ
მრავალთა
აღწერნეს
რეცა
"სახარებანი
,"
ვი\თარ-იგი
Line: 12
არს
"მეგჳპტელთად
"
წოდებული
იგი
,
და
"ათორ\მეტთად
Line: 13
ზედა
წარწერილი
."
გარნა
ვერ
სრულ-ყვეს
მათ
,
Line: 14
რამეთუ
ვინაჲთგან
თჳნიერ
საღმრთოჲსა
მადლისა
იწყეს
,
Line: 15
ამისთჳს
ვერცა
განასრულნეს
.
ვინაჲცა
კეთილად
თქუა
Line: 16
ლუკა
,
ვითარმედ
:
მრავალთა
ჴელ-ყვეს
.
ხოლო
მცი\რედთა
,
Line: 17
რომელ
არიან
მატთე
და
მარკოზ
,
არა
ჴელ-ყვეს
Line: 18
ხოლო
,
არამედ
სრულ-ყვესცა
,
რამეთუ
სრულმყოფელი
Line: 19
სული
აქუნდა
.
ხოლო
საქმეთათჳს
გულსავსექმნილთაო
,
Line: 20
--
თქუა
,
რამეთუ
არა
მარტივად
,
ლიტონისა
მოცე\მისაებრ
Line: 21
იყვნეს
ქრისტეს
ძლითნი
საქმენი
,
არამედ
ჭეშ\მარიტებასა
Line: 22
შინა
და
მტკიცესა
სარწმუნოებასა
და
ყოვ\ლისა
Line: 23
თანა
გულსავსებისა
.
ხოლო
ვითარ
არიან
ესენი
Line: 24
გულსავსექმნილ
,
თქუ
,
ჵ
,
ლუკა
?
ვითარცა
მომცესო
Line: 25
პირველითგან
თჳთმხილველთა
და
მსახურთა
სიტყჳსათა
.
Line: 26
ამისაგან
ცხად
არს
,
ვითარმედ
არა
პირველითგან
Line: 27
მოწაფე
იყო
ლუკა
,
არამედ
უკანაჲსკნელი
ჟამითა
.
Page: 4
Line: 1
რამეთუ
სხუანი
იყვნეს
პირველითგან
მოწაფექმნილნი
:
Line: 2
პეტრეეთნი
იგი
და
ზებედეეთნი
,
1*
რომელთაცა
მოსცნეს
Line: 3
მას
,
რაოდენნი
არა
იხილნა
მან
.
ხოლო
რაჲ
არს
,
ვი\თარმედ
:
Line: 4
რაჲთა
შეემეცნო
კრძალულებასა
,
რომელ\თათჳს
Line: 5
ისწავე
?
მრჩობელნი
გულისჴმის-ყოფანი
მქონან
Line: 6
ამისთჳს
.
ერთი
ვიდრემე
,
ვითარმედ
:
"პირველად
უკუე
Line: 7
უწერელად
გასწავე
შენ
,
ჵ
,
თეოფილე
,
ხოლო
აწ
წერით\მომცემელი
Line: 8
შენდა
სახარებისაჲ
განვაკრძალებ
უკუე
Line: 9
[
Page of ms. K: 78v
]
გულისსიტყუასა
შენსა
,
რაჲთა
არა
დაგვიწყდენ
Line: 10
უწერელად
მოცემულნი
."
ხოლო
Line: 11
მეორე
არს
ესე
:
ვითარ
ჩუეულებაჲ
გუაქუს
კაცთა
მრავალ\გზის
,
Line: 12
რაჲთა
რაჟამს
უწერელად
რას
ვინმე
გუეტყოდის
ჩუენ
,
Line: 13
იჭუნეულ
ვიქმნებით
,
ვითარმედ
ნუუკუე
ტყუის
.
ხოლო
რა\ჟამს
Line: 14
დაწერნესცა
,
რომელთა
იტყოდის
,
მაშინ
ვირწმუნებთ
,
Line: 15
ვითარმედ
არათუმცა
მინდობილ
იყო
,
[
Page of ms. J: 34r
]
ვითარმედ
ჭეშ\მარიტსა
Line: 16
იტყჳს
,
არამცა
აღეწერნეს
.
ამას
უკუე
იტყჳს
მახარე\ბელიცა
,
Line: 17
ვითარმედ
:
"ამისთჳს
მოვწერე
შენდა
სახარებაჲ
,
Line: 18
რაჲთა
რომელნი
უწერელად
ისწავენ
,
უმეტესითა
კრძალულე\ბითა
Line: 19
დაჰმარხნე
.
უფროჲსღა
აწ
,
მორწმუნექმნილმან
ჩემთჳს
,
Line: 20
ვითარცა
ესოდენ
მინდობილისამან
უწერელთა
მათ
ზედა
,
Line: 21
ვიდრემდის
წერითცა
დავსახავ
მათ
."
ხოლო
შენ
განიცადე
Line: 22
ესე
,
ვითარმედ
:
რაჲთა
შეემეცნო
.
რამეთუ
არა
თქუა
:
"თუ
Line: 23
რაჲთა
სცნა
,"
არამედ
რაჲთა
შეემეცნო
,
ესე
იგი
არს
,
მეორისა
Line: 24
ამისაგან
უმეტესი
მეცნიერებაჲ
მიიღო
და
მინდობილ
და
Line: 25
დამტკიცებულ
იყო
,
ვითარმედ
არა
ვტყუვი
.
Part: S
Line: 26
სახარებაჲ
(1,5
):
იყო
დღეთა
ჰეროდე
მეფისა
ჰურიასტანი\სათა
Line: 27
მღდელი
ვინმე
სახელითა
ზაქარია
,
დღითიდღედისაგან
Line: 28
აბიაჲსა
ცოლი
მისი
ასულთაგან
აჰრონისთა
,
და
სახელი
Line: 29
მისი
ელისაბედ
.
Page: 5
Part: T
Line: 1
თარგმანი
:
მოიჴსენებს
მეფობასა
ჰეროდესსა
,
თანად
Line: 2
უკუე
,
რამეთუ
წესისაებრ
წინაწარმეტყუელთაჲსა
ჰყოფს
Line: 3
მითხრობასა
,
ვინაჲთგან
იგინი
ესრეთ
იწყებდეს
,
ვითარმედ
:
Line: 4
დღეთა
იოაქაზისთა
და
ეზეკიაჲსთა
და
ამის
ვისთამე
იქმნეს
Line: 5
რაჲმე
და
თანად
ვინაჲთგან
ქრისტესთჳს
ჰნებავს
უწყებაჲ
,
Line: 6
ამისთჳს
მოიჴსენებს
ჰეროდეს
,
რაჲთა
აჩუენოს
,
ვითარმედ
ჭე\შმარიტად
Line: 7
მოვიდა
ქრისტე
ჰეროდეს
ზე
.
რამეთუ
ესე
ჰეროდე
Line: 8
მოკლებასა
იუდეანთა
მთავრობათასა
იყო
,
ვითარცა
არს
წი\ნაწარმეტყუელებაჲ
Line: 9
იაკობისი
.
2*
ვინაჲცა
გამოჩნდების
ჭეშ\მარიტად
Line: 10
მოსლვაჲ
ქრისტესი
და
კუალად
სხუაჲცა
რაჲმე
Line: 11
წარემა
[
Page of ms. K: 79r
]
რთების
,
რამეთუ
უტყუველობაჲ
სახარებისაჲ
Line: 12
შეისწავების
თქუმითა
ჟამისაჲთა
.
რამეთუ
ჴელმწიფებასა
მის\ცემს
Line: 13
მნებებელთა
გამოძიებად
და
ჟამისაგან
სწავლად
ჭეშ\მარიტად
Line: 14
ყოფასა
სახარებისასა
.
Line: 15
ხოლო
იწყებს
ზაქარიაჲსგან
და
იოვანეს
შობისა
და
Line: 16
კეთილად
ჰყოფს
.
რამეთუ
ვინაჲთგან
ქრისტეს
შობისათჳს
Line: 17
ეგულებოდა
თქუმაჲ
,
ხოლო
წინამორბედ
ქრისტესა
იოვანე
Line: 18
იყო
.
სამართლად
უკუე
[
Page of ms. J: 34v
]
უწინარეს
საუფლოჲსა
შობისა
,
Line: 19
წარმოიტყჳს
იოვანესსა
,
რომელი
არცა
იგი
იყო
თჳნიერ
Line: 20
საკჳრველებისა
.
რამეთუ
ვინაჲთგან
ქალწულსა
ეგულებოდა
Line: 21
შობაჲ
,
წინაწარ
განაგო
მადლმან
,
რაჲთა
ჟამგარდასრულმან
Line: 22
შვას
არა
სჯულთაებრ
ბუნებისათა
,
დაღათუ
მამაკაცისაგანვე
.
Line: 23
ხოლო
რაჲ
არს
დღითიდღიდისაებრ
აბიაჲსა
?
ვიეთნიმე
Line: 24
ესრეთ
გულისჴმა-ჰყოფენ
,
ვითარმედ
:
ორნი
იყვნეს
მღდელნი
Line: 25
ურთიერთას
მონაცვალენი
,
სრულმყოფელნი
მსახურებისანი
,
Line: 26
აბიად
ვინმე
სახელდებული
და
ზაქარია
.
და
ვინაჲთგან
იმ\ღდელა
Line: 27
მსახურებასა
მას
შინა
აბია
,
შემდგომად
მისისა
დღი\თიდღედისა
Line: 28
მსახურ
იქმნა
ზაქარია
.
გარნა
არა
ესრეთ
ყოფად
Line: 29
ვჰგონებ
მე
.
რამეთუ
სოლომონ
განასრულა
რაჲ
ტაძარი
,
გა\ნაწესნა
Line: 30
დღითიდღიდნიცა
,
რომელ
არს
მეშჳდეულნი
.
3*
და
Page: 6
Line: 1
ამას
რომელსა
მეშჳდეულესასა
შინა
დაადგინნა
ძენი
კო\რესნი
Line: 2
და
მას
რომელსამე
--
ასაფატ
და
სხუასა
--
აბია
და
Line: 3
სხუასა
სხუაჲ
ვინმე
.
აწ
უკუე
იტყოდის
რაჲ
,
ვითარმედ
:
იყო
Line: 4
ზაქარია
დღითიდღიდისაგან
აბიაჲსა
,
ესრეთ
ჯერ-არს
Line: 5
გულისჴმის-ყოფად
,
ვითარმედ
:
შჳდეულისაგან
აბიაჲსა
იყო
.
1*
Line: 6
არა
რამეთუ
შემდგომად
აბიაჲსა
მიითუალვიდა
იგი
შჳდეულსა
Line: 7
მღდელმოქმედებად
,
რამეთუ
არა
თქუა
,
ვითარმედ
:
"შემდგო\მად
"
Line: 8
დღითიდღედისა
აბიაჲსა
,
ხოლო
აწ
იტყოდის
რაჲ
,
ვი\თარმედ
Line: 9
დღითიდღედისაგან
აბიაჲსა
,
წარმოაჩინებს
,
ვი\თარმედ
Line: 10
წესისაგან
აბიაჲსა
[
Page of ms. K: 79v
]
და
შჳდეულისაგან
იყო
Line: 11
მისისა
.
და
წადიერი
გამოჩინებად
ამისსა
,
ვითარ
ორკერძოვე
Line: 12
სჯულიერად
სამღდელოჲსა
ტომისაგან
იყო
იოვანე
,
იტყჳს
:
და
Line: 13
ცოლი
მისი
ასულთაგან
აჰრონისთა
,
რამეთუ
არა
ჴელ\ეწიფებოდა
Line: 14
სხჳსა
ტომისაგან
მიყვანებაჲ
ცოლისაჲ
,
არამედ
Line: 15
მისვე
მისისაგან
.
და
ითარგმანების
უკუე
ელისაბედ
,
ვი\თარმედ
:
Line: 16
ღმრთისა
განსუენებაჲ
,
ხოლო
ზაქარია
,
ვითარმედ
:
Line: 17
ჴსენებაჲ
ღმრთისაჲ
,
ანუ
მძლე
ლომი
.
Part: S
Line: 18
სახარებაჲ
(1,6
):
და
იყვნეს
ორნივე
ესე
მა\\რთალ
[
Page of ms. J: 35r
]
წინაშე
Line: 19
ღმრთისა
.
Part: T
Line: 20
თარგმანი
:
მრავალგზის
დაღათუ
ვიეთნიმე
მართალ
,
Line: 21
გარნა
არა
წინაშე
ღმრთისა
,
არამედ
გარეშითა
სახითა
,
და
Line: 22
წინაშე
კაცთა
იყვნიან
.
ხოლო
იგინი
წინაშე
ღმრთისა
იყვნეს
Line: 23
ესევითარ
.
Part: S
Line: 24
სახარებაჲ
(1,6
):
მავალნი
ყოველთა
შინა
მცნებათა
და
Line: 25
სამართალთა
უფლისათა
უბრალონი
.
Part: T
Line: 26
თარგმანი
:
მცნებანი
უკუე
არიან
ესე
,
ვითარმედ
:
არა
იმ\რუშო
,
Line: 27
არა
იპარო
,
2*
ხოლო
სამართალნი
,
ვითარმედ
:
რო\მელმან
Line: 28
ბოროტი
თქუას
მამისათჳს
,
გინა
დედისა
,
სიკუდილით
Line: 29
მოკუედინ
3*
.
რამეთუ
ესე
არს
სამართალი
.
ხოლო
უწყოდე
,
ვი\თარმედ
Line: 30
შესაძლებელ
არს
მცნებისა
სიმართლედცა
სახელის\დებაჲ
,
Line: 31
ვითარცა
კაცისა
განმამართლებელისა
უფროჲსღა
სი\მართლედ
Page: 7
Line: 1
ღმრთისა
აღსარებულისაჲ
.
რამეთუ
მას
დღესა
Line: 2
შინა
,
ვითარცა
აღწერილისა
სიმართლისა
მქონებელი
ღმერთი
Line: 3
მცნებათა
თჳსთაჲ
დამსჯის
ჩუენ
,
რამეთუ
არა
თუმცა
მოვიდა
Line: 4
და
მეტყოდა
ჩუენ
,
ცოდვაჲმცა
არა
გუაქუნდა
1*
და
კუალად
Line: 5
სიტყუასა
,
რომელსა
ვეტყოდე
მათ
,
მან
საჯნეს
იგინი
.
2*
ხოლო
Line: 6
რაჲსათჳს
იტყჳს
,
ვითარმედ
:
მავალნი
ყოველთა
შინა
მცნე\ბათა
Line: 7
უბრალონი
?
ისმინე
,
ვითარმედ
:
მრავალნი
ვლენან
ვიეთ\ნიმე
Line: 8
სჯულსა
შინა
ღმრთისასა
,
არამედ
ყოველსავე
იქმან
Line: 9
საჩუენებელად
კაცთა
.
3*
ვინაჲცა
არა
უბრალო
არიან
იგინი
.
Line: 10
ხოლო
ზაქარია
მოქმედებდაცა
მცნებათა
უფლი\\სათა
[
Page of ms. K: 80r
]
და
Line: 11
უბრალოდცა
მოქმედებდა
,
არა
სათნო-ყოფისათსჳს
კაცთაჲსა
Line: 12
სრულმყოფელი
მათი
.
Part: S
Line: 13
სახარებაჲ
(1,7
):
და
არა
იყო
მათდა
შვილი
,
რამეთუ
Line: 14
ელისაბედ
იყო
ბერწ
.
და
ორნივე
გარდასრულ
იყვნეს
დღეთა
Line: 15
მათთა
.
Part: T
Line: 16
თარგმანი
:
ცოლნი
მართალთანი
და
თჳთ
მართალნი
მრა\ვალგზის
Line: 17
უშვილოდ
იპოებიან
.
რაჲთა
შენ
ისწავო
,
ვითარმედ
:
Line: 18
შჯული
არა
მიჰჴდის
შვილმრავლობასა
ჴორციელსა
,
არამედ
Line: 19
სულიერსა
.
ხოლო
გარდასრულ
იყვნეს
ორნივე
ჴორციელადცა
Line: 20
და
სულიერადცა
.
რამეთუ
სულიერად
გარდასრულ
,
ესე
იგი
Line: 21
არს
,
წარმატებულ
იყვნეს
აღსლვისა
გულსა
შინა
დადებითა
.
4*
Line: 22
და
დღედ
მოეგო
,
არა
ღამედ
ცხორებაჲ
,
ვითარცა
დღესა
შინა
Line: 23
შუენიერად
მავალთა
.
5*
Part: S
Line: 24
[
Page of ms. J: 35v
]
სახარებაჲ
(1,8-10
):
და
იყო
მღდელობასა
მას
მისსა
,
Line: 25
წესსა
დღითიდღედისა
მისისასა
წინაშე
ღმრთისა
Line: 26
ჩუეულებისაებრ
მღდელობისა
ხუდა
მას
კუმევაჲ
შესრულსა
,
Line: 27
ტაძრად
უფლისა
.
და
ყოველი
სიმრავლე
ერისაჲ
მლოცველ
Line: 28
იყო
გარე
ჟამსა
საკუმეველისასა
.
Part: T
Line: 29
თარგმანი
:
წინაშე
ღმრთისა
წმიდანი
ხოლო
მღდელობენ
,
Line: 30
ხოლო
არაწმიდათაგან
გარემიიქცევს
ღმერთი
პირსა
თჳსსა
.
Page: 8
Line: 1
არამედ
ოდეს
ხუდა
მას
კუმევაჲ
?
ანუ
თუ
უეჭუელად
ჟამსა
Line: 2
ლხინებისასა
,
ოდეს-იგი
მხოლოჲ
შევიდოდა
,
მღდელთმთავარი
Line: 3
წმიდასა
შინა
წმიდათასა
.
რამეთუ
ვითარ-იგი
მღდელთმთა\ვარმან
Line: 4
ამან
,
შე-რაჲ-ვიდა
წმიდისა
მიმართ
წმიდათაჲსა
,
მაშინ
Line: 5
მოიღო
ნაყოფი
,
ეგრეთვე
უფალმანცა
იესუ
,
მხოლომან
და
Line: 6
დიდმან
და
ჭეშმარიტმან
მღდელთმთავარმან
შესრულმან
Line: 7
წმიდასა
შინა
წმიდათასა
,
ესე
იგი
არს
,
თჳთ
მათ
ცათა
ჴორ\ცითა
,
Line: 8
მოიღო
ნაყოფი
ჴორციელად
მოსლვისა
თჳსისაჲ
,
რო\მელ
Line: 9
არს
ჩუენი
შვილებაჲ
და
მაცხოვარებაჲ
.
Part: S
Line: 10
სახარებაჲ
(1,11
):
და
ეჩუენა
მას
ანგელოზი
უფლისაჲ
,
Line: 11
მდგომარე
მარჯუენით
საკურთხეველსა
საკუმეველთასა
.
Part: T
Line: 12
თარგმანი
:
არა
ყოველთა
ეჩუენების
ანგელოზი
,
არამედ
Line: 13
წმიდათა
ხოლო
გულითა
,
ვითარ-იგი
იყო
ზაქარია
.
ხოლო
სა\კურთხეველი
Line: 14
საკუმეველთაჲ
--
თქუა
,
[
Page of ms. K: 80v
]
ვინაჲთგან
იყო
Line: 15
სხუაჲცა
საკურთხეველი
ყოვლად
დასაწუველთაჲ
.
Part: S
Line: 16
სახარებაჲ
(1,12-14
):
შეშფოთნა
ზაქარია
,
იხილა
რაჲ
,
შიში
Line: 17
დაეცა
მას
ზედა
.
და
თქუა
ანგელოზმან
მისსა
მიმართ
:
ნუ
Line: 18
გეშინინ
,
ზაქარია
,
რამეთუ
შეისმა
ვედრებაჲ
შენი
და
ცოლმან
Line: 19
შენმან
,
ელისაბედ
,
გიშვეს
შენ
ძე
.
და
უწოდო
სახელი
მისი
იო\ვანე
.
Line: 20
და
იყოს
შენდა
სიხარულ
და
მხიარულება
და
მრავალთა
Line: 21
შობასა
მისსა
განიხარონ
.
Part: T
Line: 22
თარგმანი
:შეშფოთნების
უკუე
ზაქარია
,
რამეთუ
უჩუევ\ელი
Line: 23
სახილავი
წმიდათაცა
შეაშფოთებს
.
არამედ
ანგელოზი
Line: 24
დააწყნარებს
შფოთსა
მისსა
.
რამეთუ
ყოველგან
ესე
აქუნდინ
Line: 25
საცნაურებად
საღმრთოთა
გამოცხადებათა
და
საეშმაკოთა
Line: 26
უცნებათად
:
რამეთუ
უკუეთუ
შფოთე\\ბისაგან
[
Page of ms. J: 36r
]
ვიდრემე
Line: 27
იწყოს
გულისსიტყუამან
და
უკანაჲსკნელ
დასწყნარდეს
,
მა\ლიად
Line: 28
დაჴსნითა
შიშისაჲთა
,
უეჭუელად
საღმრთოჲ
არს
გა\მოცხადებაჲ
Page: 9
Line: 1
იგი
.
ხოლო
უკუეთუ
მიმყოვრდეს
შფოთი
და
Line: 2
შიში
,
საეშმაკოჲ
უცნებაჲ
არს
.
Line: 3
გარნა
რაჲსათჳს
იტყჳს
ანგელოზი
,
ვითარმედ
:
შეისმა
Line: 4
ვედრებაჲ
შენი
და
ცოლმან
შენმან
ელისაბედ
,
გიშვეს
შენ
ძე
?
Line: 5
რამეთუ
ნუუკუე
შვილისათჳს
ილოცვიდა
ზაქარია
,
არამედ
Line: 6
ცოდვათათჳს
ერისათა
?
1*
იტყჳან
ვიეთნიმე
,
ვითარმედ
:
ვი\ნაჲთგან
Line: 7
ცოდვათათჳს
ერისათა
ილოცვიდა
,
ხოლო
ეგულე\ბოდა
Line: 8
შობაჲ
ძესა
მღაღადებელსა
,
ვითარმედ
:
აჰა
,
კრავი
Line: 9
ღმრთისაჲ
,
რომელმან
აიხუნეს
ცოდვანი
სოფლისანი
.
2*
Line: 10
სამართლად
იტყჳს
მისსა
მიმართ
ანგელოზი
,
ვითარმედ
:
Line: 11
შეისმა
ვედრებაჲ
შენი
მიტევებისათჳს
ცოდვათა
ერისათა
,
Line: 12
რამეთუ
შვეს
ძე
,
რომლისა
მიერ
იყოს
მიტევებაჲ
ცოდვათა
Line: 13
ერისათაჲ
.
ხოლო
ვიეთნიმე
ესრეთ
გულისჴმა-ჰყოფენ
,
ვი\თარმედ
:
Line: 14
შეისმა
ვედრებაჲ
შენი
,
ჵ
ზაქარია
,
და
მიუტევნა
Line: 15
ღმერთმან
ცოდვანი
ერისანი
.
Line: 16
მერმე
ვითამცა
ვთქუა
მისდა
:
ვინაჲ
ცხად
არს
ესე
?
ეტყჳს
Line: 17
მას
ანგელოზი
:
ამას
მიგცემ
შენ
სასწაულად
,
რამეთუ
გიშვეს
Line: 18
შენ
ელისაბედ
ძე
.
ვინაჲცა
შობისაგან
ელისაბედისა
სარწმუნო
Line: 19
იქმნების
შენდა
ერისაცა
ცოდვათა
მიტევებაჲ
,
Part: S
Line: 20
[
Page of ms. K: 81r
]
სახარებაჲ
(1,15-17
):
იყოს
რამეთუ
დიდ
წინაშე
Line: 21
უფლისა
და
ღჳნოჲ
და
თაფლუჭი
არა
სუას
,
და
სულითა
წმიდ\ითა
Line: 22
აღივსოს
მიერ
დედისმუცლითგან
მისით
.
და
მრავალნი
Line: 23
ძეთა
ისრაჱლისათაგანნი
მოაქცინეს
უფლისა
მიმართ
Line: 24
ღმრთისა
მათისა
.
და
თჳთ
წინაგანვიდეს
წინაშე
მისსა
სუ\ლითა
Line: 25
და
ძალითა
ელიაჲსითა
,
მოქცევად
გულნი
მამათანი
Line: 26
შვილთა
მიმართ
და
ურჩნი
გონიერებითა
მართალთაჲთა
,
Line: 27
მომზადებად
უფლისა
ერი
შემზადებული
.
Part: T
Line: 28
თარგმანი
:
დიდ-ყოფასა
იოვანესსა
უქადაგებს
ანგელოზი
,
Line: 29
არამედ
წინაშე
ღმრთისა
.
რამეთუ
მრავალნი
იწოდებიან
დიდ
Line: 30
წინაშე
კაცთა
და
არა
ღმრთისა
,
ვითარ-იგი
ორგულნი
.
ხოლო
Page: 10
Line: 1
დიდ
არს
იოვანე
სულითა
,
ვითარ-\\იგი
[
Page of ms. J: 36v
]
მცირე
არს
სუ\ლითა
Line: 2
ყოველი
,
რომელი
დაბრკოლდებოდის
.
რამეთუ
არავინ
Line: 3
დაბრკოლდების
დიდი
,
არამედ
მცირედნი
და
სულმოკლენი
,
Line: 4
ვინაჲცა
იტყჳს
უფალი
:
რომელმან
დააბრკოლოსო
ერთი
მცი\რეთაგანი
.
Line: 5
1*
Line: 6
ხოლო
ვითარცა
მშობელნი
იოვანესნი
მართალ
იყვნეს
წი\ნაშე
Line: 7
ღმრთისა
,
ეგრეთვე
ყრმაჲ
მათი
დიდ
იყო
წინაშე
Line: 8
უფლისა
.
ხოლო
თაფლუჭად
ითქუმის
ყოველი
,
დათრობად
Line: 9
ვიდრემე
შემძლებელი
,
არამედ
არა
ვენაჴისაგანი
.
ვინაჲცა
Line: 10
მუცელსა
დედისასა
მყოფი
ჯერეთ
აღივსო
სულითა
წმიდითა
,
Line: 11
ოდეს-იგი
მოვიდა
დედაჲ
უფლისაჲ
ელისაბედისსა
და
ჰკრთე\ბოდა
Line: 12
ყრმაჲ
განმხიარულებული
მოსლვისათჳს
უფლისა
.
Line: 13
ხოლო
მოაქცინა
გულნი
მამათანი
შვილთა
მომართ
,
Line: 14
რამეთუ
მამანი
იყვნეს
ებრაელნი
,
ხოლო
შვილნი
მათნი
მო\ციქულნი
.
Line: 15
და
მოაქცინა
გულნი
ებრაელთანი
მოციქულთა
მო\მართ
,
Line: 16
ასწავა
რაჲ
,
ქრისტესათჳს
და
წამა
.
და
რომელი
ქრისტ\ესთჳს
Line: 17
წამებდეს
,
განაღა
ღირს
რწმუნების
ჰყოფს
მოწაფე\თაცა
Line: 18
მისთა
.
გარნა
არა
ყოველნი
მოაქცინა
იოვანე
,
არამედ
Line: 19
მრავალნი
.
ხოლო
უფალმან
ყოველნი
განანათლნა
.
Line: 20
ხოლო
სულითა
ელიაჲსითა
მოვიდა
,
რამეთუ
ვითარ-იგი
Line: 21
ელიაჲს
შორის
მოქმედებდა
მადლი
,
ეგრეთვე
იოვანეს
შორის
.
Line: 22
რამეთუ
ელია
მეორედ
მოსლვისა
წინამორბედი
არს
და
იო\ვანე
Line: 23
პირველისაჲ
.
ხოლო
ძალითა
ელიაჲსითა
,
ვინაჲთგან
Line: 24
იგივე
და
ერთი
ძალი-უც
ორთავე
მოსლვასა
--
ელიაჲსსა
და
Line: 25
იოვანესსა
,
რამეთუ
ქრისტეს
მიმართ
შეჰკრე\\ბენ
[
Page of ms. K: 81v
]
ყოვ\ელთა
.
Line: 26
და
სხუებრცა
ძალითა
ელიაჲსითა
მოვიდა
იოვანე
,
Line: 27
რამეთუ
მეუდაბნოეცა
იყო
ესეცა
და
უნამეტნაოჲ
და
Line: 28
ლევიტელი
.
ვითარცა-იგი
ხოლო
მოაქცინა
ურჩნი
ჰურიანი
Line: 29
გონებითა
მართალთაჲთა
,
ესე
იგი
არს
,
მოძღურებითა
მო\ციქულთაჲთა
Line: 30
რამეთუ
გონება
მოციქულთა
იყო
მათ
შორის
Line: 31
მყოფი
იგი
მადლი
ქრისტესი
,
რომლითა
მართებულ
იქმნე\ბოდეს
.
Page: 11
Line: 1
და
განუმზადა
უფალსა
,
ესე
იგი
არს
,
ქრისტესა
,
ერი
Line: 2
შემზადებული
,
ესე
იგი
არს
,
მზაჲ
შეწყნარებად
ქადაგებისა
.
Line: 3
ვითარ
რასა
ვიტყჳ
ვინაჲ\\თგან
[
Page of ms. J: 37r
]
მოვიდეს
რაჲ
ვინმე
წინა\წარმეტყუელი
Line: 4
ქადაგებად
,
არა
ყოველთა
ირწმუნიან
,
არამედ
Line: 5
შემზადებულთა
,
ესე
იგი
არს
,
წინაწარგანმზადებულთა
თავ\თასა
Line: 6
ამისდა
მიმართ
.
რამეთუ
ვითარ-იგი
მი-თუ-ვინმე-ვიდეს
Line: 7
ღამე
სახიდ
,
არა
ყოველნი
შეიწყნარებენ
მას
,
არამედ
მღჳძა\რენი
Line: 8
ხოლო
და
მიმლოდენი
მისნი
და
განმზადებულნი
შეწყ\ნარებად
.
Line: 9
ესრეთვე
იოვანე
განუმზადა
უფალსა
ერი
,
გარნა
Line: 10
არა
ურჩი
,
არამედ
შემზადებული
,
რომელ
არს
წინაგანმზადე\ბული
Line: 11
შეწყნარებად
ქრისტესა
.
Part: S
Line: 12
სახარებაჲ
(1,18
):
და
თქუა
ზაქარია
ანგელოზისა
მიმართ
:
Line: 13
რაჲთა
ვცნა
ესე
,
რამეთუ
მე
მოხუცებულ
ვარ
და
ცოლი
ჩემი
Line: 14
გარდასრულ
დღეთა
მისთა
?
Part: T
Line: 15
თარგმანი
:
დაღათუ
მართალ
იყო
ზაქარია
და
წმიდა
,
Line: 16
გარნა
ეგრეცა
უღონოებათა
მიმართ
შვილთმშობელობისათა
Line: 17
მხედველი
,
ვერ
ადვილად
ირწმუნებდა
,
რომლისთჳსცა
ან\გელოზი
Line: 18
იტყჳს
პატივსა
თჳსსა
.
Part: S
Line: 19
სახარებაჲ
(1,19-20
):
და
მიმგებელმან
ანგელოზმან
ჰრქუა
Line: 20
მას
:
მე
ვარ
გაბრიელ
,
წინაშემდგომელი
ღმრთისაჲ
.
და
Line: 21
მოვივლინე
თქუმად
შენდამი
და
ხარებად
შენდა
ამათ
.
და
აჰა
,
Line: 22
იყო
შენ
მდუმარე
და
ვერშემძლებელ
ზრახვად
ვიდრე
დღე\თამდე
,
Line: 23
რომელთა
იქმნნენ
ესენი
,
მით
,
რომელ
არა
ირწმუნენ
Line: 24
სიტყუანი
ჩემნი
,
რომელნი
აღესრულნენ
ჟამსა
თჳსსა
.
Part: T
Line: 25
თარგმანი
:
იყო
ყრუ
და
ვერშემძლებელ
სიტყუად
.
და
Line: 26
სამართლად
შეემთხჳნეს
ორნივე
ესე
ვნებანი
,
რაჲთა
არცა
Line: 27
ესმოდის
და
[
Page of ms. K: 82r
]
არცა
მეტყუელებდეს
.
რამეთუ
ვითარ
Line: 28
ურჩსა
დაასაჯა
სიყრუვე
,
ხოლო
ვითარცა
წინააღდგომობით
Line: 29
მეტყუელსა
--
დადუმებაჲ
.
გარნა
წინადასახვიდა
საქმეთაცა
Line: 30
ჰურიათასა
.
რამეთუ
ვითარცა
ამან
ბერმან
და
უნაყოფომან
Line: 31
და
არამრწმუნებელმან
შვა
ძე
უფროჲსი
წინაწარმეტყუელთაჲ
,
Page: 12
Line: 1
ეგრეთვე
შესაკრებელმან
ჰურიათამან
და
მღდელობამან
და\ძუელებულმან
Line: 2
და
უნაყოფომან
და
ურწმუნომან
და
ურჩმან
--
Line: 3
სიტყუაჲ
ღმრთისაჲ
,
მეუფე
წინაწარმეტყუელთაჲ
,
შვა
[
Page of ms. J: 37v
]
Line: 4
ჴორცითა
,
რომელიცა
იშვა
რაჲ
,
პირველ
ურჩ-ყოფილნი
იგი
Line: 5
რწმუნებად
და
ჴმატკბილობად
მოვიდეს
.
Part: S
Line: 6
სახარებაჲ
(1,21-22
):
და
იყო
ერი
მომლოდე
ზაქარიაჲსა
და
Line: 7
უკჳრდა
დაყოვნებაჲ
მისი
ტაძარსა
შინა
.
ხოლო
გამო-რაჲ\ვიდა
,
Line: 8
ვერ
ეძლო
ზრახვად
მათდა
,
და
ცნეს
,
ვითარმედ
ჩუენე\ბაჲ
Line: 9
იხილა
ტაძარსა
შინა
და
იგი
იყო
წამისმყოფელ
მათდა
და
Line: 10
დაადგრა
ყრუდ
.
Part: T
Line: 11
თარგმანი
:
ხედავა
,
ვითარ
ჰურიანი
ვიდრემე
ელოდეს
,
Line: 12
ვიდრე
არა
გამოვიდეს
მღდელთმთავარი
?
ხოლო
ჩუენ
,
Line: 13
ქრისტეანენი
,
მყის
შესლვასავე
თანა
ეკლესიად
,
უკუეთუ
არა
Line: 14
გამოვიდეთ
მიერ
,
საძნაურისა
რაჲსმე
შემთხუევაჲ
გუგონიეს
.
Line: 15
ხოლო
წამს-უყოფდა
ზაქარია
,
ნუუკუე
და
მკითხველსა
Line: 16
დადუმებისა
მიზეზთასა
რამეთუ
ვერშემძლებელი
სიტყუად
Line: 17
წამის-ყოფისა
მიერ
განუცხადებდა
ამას
.
გარნა
იხილე
ესე
,
Line: 18
რამეთუ
ვიდრემდე
არა
აღესრულნეს
დღენი
მსახურებისა
Line: 19
მისისანი
,
არა
წარვიდა
სახიდ
თჳსა
,
არამედ
იქცეოდა
ტა\ძარსა
.
Line: 20
და
რამეთუ
კიდე
იყო
უეჭუელად
მთით
კერძოჲ
Line: 21
ადგილი
და
განყოფილი
იერუსალჱმისაგან
,
გარნა
დაღათუ
Line: 22
თჳთ
მუნ
იერუსალჱმსაცა
შინა
ედგის
სახლი
მღდელსა
,
არა
Line: 23
ჴელ-ეწიფებოდის
გარეგან
ეზოსა
ტაძრისასა
განსლვად
ჟამსა
Line: 24
დღითიდღედისა
მისისასა
.
Line: 25
ხოლო
ჩუენ
,
ჵ
,
მე
,
ვითარღა
უდებ-ვჰყოფთ
საღმრთოთა
Line: 26
მსახურებათა!
რამეთუ
ვერშემძლებელობაჲ
ზაქარიაჲსი
Line: 27
სიტყუად
,
არამედ
წამის-მყოფელობაჲ
ერისაჲ
,
უსიტყუელსა
Line: 28
მოქა\\ლაქობასა
[
Page of ms. K: 82v
]
ჰურიათასა
ცხად-ჰყოფს
.
რამეთუ
თა\ვადისა
Line: 29
სიტყჳსა
მომკლველთა
ვერ
ძალ-უც
სიტყჳსა
მიცემაჲ
Page: 13
Line: 1
მათთჳს
,
რომელთა
იქმან
,
ანუ
იტყჳან
,
არამედ
დაღათუ
საწი\ნაწარმეტყუელოჲ
Line: 2
რაიმე
ჰკითხო
მათ
,
პირდაყოფილ
იქმნებიან
Line: 3
და
ვერ
ძალ-უც
შენდა
მოცემაჲ
სიტყჳსაჲ
და
მოგებისაჲ
.
Part: S
Line: 4
სახარებაჲ
(1,24-25
):
და
იყო
ვითარცა
აღივსნეს
დღენი
Line: 5
მსახურებისა
მისისა\\ნი
,
[
Page of ms. J: 38r
]
წარვიდა
სახიდ
თჳსა
.
ხოლო
Line: 6
შემდგომად
დღეთა
ამათ
მიუდგა
ელისაბედი
,
ცოლი
მისი
,
და
Line: 7
იმალვიდა
თავსა
თჳსსა
თთუეთა
ხუთთა
მეტყუელი
,
ვი\თარმედ
Line: 8
ესრეთ
მიყო
მე
უფალმან
დღეთა
შინა
,
რომელთა
Line: 9
მოხედვა-ყო
მოსპობად
ყუედრებაჲ
ჩუენი
კაცთა
შორის
.
Part: T
Line: 10
თარგმანი
:
ვითარცა
სიწმიდისმოყუარე
,
ელისაბედ
,
Line: 11
იკრძალვოდა
და
ამისთჳს
იფარვიდა
თავსა
თჳსსა
,
ვიდრე
არა
Line: 12
მიუდგეს
მარიამცა
.
ხოლო
ვინაჲთგან
იგი
მიუდგა
და
ჰკრთებოდა
Line: 13
ჩჩჳლი
მუცელსა
ამისსა
,
არღარა
იფარვიდა
თავსა
Line: 14
თჳსსა
,
არამედ
კადნიერ
იქმნებოდა
,
ვითარცა
დედაჲ
ესევი\თარისა
Line: 15
ყრმისაჲ
,
რომელი
პირველ
შობისავე
საწინაწარ\მეტყუელოჲთა
Line: 16
მადლითა
პატივცემულ
იყო
.
Part: S
Line: 17
სახარებაჲ
(1,26-30
):
და
თუესა
მეექუსესა
მოივლინა
ან\გელოზი
Line: 18
გაბრიელ
ღმრთისა
მიერ
ქალაქად
გალილეაჲსა
,
Line: 19
რომლისა
სახელი
ნაზარეთ
,
ქალწულისა
,
მოთხოილისა
Line: 20
ქმარსა
,
რომლისა
სახელი
იოსებ
,
სახლისაგან
დავითისა
;
და
Line: 21
სახელი
ქალწულისაჲ
მარიამ
.
და
შესრულმან
ანგელოზმან
Line: 22
მისა
მიმართ
თქუა
:
გიხაროდენ
,
მიმადლებულო
,
უფალი
შენ
Line: 23
თანა
.
კურთხეულ
ხარ
შენ
დედათა
შორის!
ხოლო
იგი
Line: 24
მხილველი
აღშფოთნა
სიტყუასა
ზედა
მისსა
და
იგულს\სიტყუვიდა
:
Line: 25
ვითარმე
იყო
მოკითხვაჲ
ესე
?
და
ჰრქუა
ან\გელოზმან
Line: 26
მას
:
ნუ
გეშინინ
,
მარიამ
,
რამეთუ
ჰპოვე
მადლი
Line: 27
უფლისა
მიერ
.
Part: T
Line: 28
თარგმანი
:
თუესა
მეექუსესა
იტყჳს
იოვანეს
მუცლად\ღებისასა
Line: 29
და
იტყჳს
მიმთხოელად
ქალწულისა
კაცსა
,
მყოფსა
Line: 30
სახლისაგან
დავითისა
,
რაჲთა
აჩუენოს
,
ვითარმედ
ქალ\წულიცა
Line: 31
ნათესავისაგან
დავითისა
შთამოვიდოდა
.
რამეთუ
Page: 14
Line: 1
მისვე
ნათესავისა
და
მისვე
ტომისაგან
ყოფაჲ
ორთავე
კერ\ძოთაჲ
Line: 2
დაწესებულ
იყო
სჯულად
.
1*
ხოლო
ვინაჲთ\\გან
[
Page of ms. K: 83r
]
Line: 3
ევას
ჰრქუა
უფალმან
:
მწუხარებით
შობაჲ
შვილთაჲ
,
2*
Line: 4
დაჰჴსნის
მწუხარებასა
ესე
სიხარული
,
რომელი
ანგელოზმან
Line: 5
მოართუა
ქალწულსა
მეტყუელმან
:
გიხაროდენ
,
მიმადლე\ბულო!
Line: 6
და
ვინაჲთგან
დაიწყევა
ევა
,
კურთხეულობაჲ
ესმის
Line: 7
ამას
.
[
Page of ms. J: 38v
]
ხოლო
განიზრახვიდა
მოკითხვისათჳს
,
ვიდრემდის
Line: 8
რაჲ
იყო
ესე
:
ნუსადა
უწესოჲ
რაჲმე
და
მეძვური
,
ვითარცა
Line: 9
მამაკაცისაგან
ქალისა
მიმართ
,
ანუ
საღმრთოჲ
,
ვინაჲთგან
Line: 10
ჴსენებაჲცა
ღმრთისაჲ
თანაშერთულ
არს
მოკითხვისა
და
ვი\თარმედ
Line: 11
უფალი
შენ
თანა
?
ამისთჳს
პირველად
დააწყნარებს
Line: 12
გონებასა
მისსა
შიშნეულობისაგან
,
რაჲთა
უშფოთველობასა
Line: 13
შინა
მყოფმან
შეიწყნაროს
საღმრთოჲ
ხარებაჲ
.
რამეთუ
არცა
Line: 14
შესაძლებელ
იყო
აღშფოთებულობასა
შინა
მისსა
უც\თომელობით
Line: 15
ყურად-ღებაჲ
მითხრობილთაჲ
მისდა
.
Line: 16
და
რომელ-იგი
ზემო
თქუა
,
მიმადლებულობაჲ
,
ვითარცა
Line: 17
მთარგმანებელი
მისი
იტყჳს
რამეთუ
:
ჰპოვე
მადლი
წინაშე
Line: 18
ღმრთისა
,
ვინაჲთგან
ესე
არს
მიმადლებულობაჲ
,
პოვნაჲ
Line: 19
მადლისაჲ
წინაშე
ღმრთისა
.
ესე
იგი
არს
,
სათნო-ყოფილობაჲ
Line: 20
ღმრთისაჲ
.
არამედ
ესე
ვიდრემე
საზოგადოჲ
არს
,
რამეთუ
Line: 21
სხუათაცა
მრავალთა
პოვეს
მადლი
წინაშე
ღმრთისა
,
ხოლო
Line: 22
შემდგომი
ესე
არღარასადა
.
Part: S
Line: 23
სახარებაჲ
(1,31-33
):
და
აჰა
,
იტჳრთო
მუცელსა
შინა
და
Line: 24
ჰშვე
ძე
,
და
უწოდი
სახელი
მისი
იესუ
,
რამეთუ
ესე
იყოს
დიდ
Line: 25
და
ძე
მაღლის
ეწოდოს
,
და
მისცეს
მას
უფალმან
საყდარი
Line: 26
დავით
მამისა
მისისაჲ
;
და
მეფობდეს
სახლსა
ზედა
იაკობისსა
Line: 27
საუკუნეთა
,
და
მეფობისა
მისისა
არა
იყოს
დასასრულ
.
Part: T
Line: 28
თარგმანი
:ესე
არს
განსაკრთომელი
,
რომელსა
არცა
ერთი
Line: 29
ვინ
ღირს-იქმნა
სხუაჲ
.
ხოლო
მუცლად-ღებაჲ
,
თქუა
,
რაჲთა
Line: 30
აჩუენოს
,
ვითარმედ
თჳთ
მის
ქალწულებრისა
საშოჲსაგან
Line: 31
არსებით
განჴორციელდა
უფალი
.
Page: 15
Line: 1
ხოლო
სამართლად
ეწოდა
იესუ
,
ვითარცა
მაცხოვრად
Line: 2
ნათესავისა
ჩუენისა
მოსრულსა
,
რამეთუ
სახელი
ესე
ელ\ლადელთა
Line: 3
ენად
რაჲ
[
Page of ms. K: 83v
]
მოიცვალებოდის
,
მაცხოვრებად
Line: 4
ღმრთისა
ითარგმანების
.
რამეთუ
იესუ
მაცხოვრად
სახელ\იდების
,
Line: 5
ვინაჲთგან
იაო
მაცხოვარებად
იწოდების
.
Part: S
Line: 6
სახარებაჲ
(1,32
):
ხოლო
იყოს
დიდ
, --
იტყჳს
, --
და
ძე
მაღ\ლის
Line: 7
ეწოდოს
.
Part: T
Line: 8
თარგმანი
:
დიდ
უკუე
იყო
იოვანეცა
,
გარნა
არა
ძე
Line: 9
მაღლისა
.
ხოლო
მაცხოვარი
დიდ
--
ვიდრემე
ვითარ-იგი
ას\წავებდა
,
Line: 10
ხოლო
[
Page of ms. J: 39r
]
ძე
მაღლის
,
ამისთჳს
,
რამეთუ
ეგრეთ
Line: 11
ასწავებდა
,
ვითარ-იგი
ვის
აქუნ
ჴელმწიფებაჲ
და
ნიშთმოქ\მედებისათჳსცა
Line: 12
საკჳრველებათაჲსა
.
და
იწოდების
ძე
მაღლის
Line: 13
ხილულსა
მას
კაცსა
,
რამეთუ
ვინაჲთგან
ერთი
იყო
გუამი
Line: 14
მისი
,
რომელი
ძე
იყო
მაღლისაჲ
და
კუალად
კაცი
ძე
ქალ\წულისაჲ
.
Line: 15
რამეთუ
პირველ
საუკუნეთა
ძე
იყო
მაღლისაჲ
Line: 16
სიტყუაჲ
,
გარნა
არა
ეწოდებოდა
,
არცა
იცნობებოდა
.
ხოლო
Line: 17
ვინაჲთგან
განჴორციელდა
და
გამოჩნდა
ჴორცითა
,
Line: 18
მაშინ
ეწოდა
ძე
მაღლისცა
გამოჩინებულსა
მას
და
საკჳრველთმოქ\მედსა
.
Line: 19
გარნა
საყდარი
რაჲ
დავითისი
Line: 20
გესმას
,
ნუ
გრძნობადსა
მოიგონებ
,
არამედ
საღმრთოჲ
იგი
Line: 21
გულისჴმა-ყავ
,
რომელითა
მეფე
იქმნა
ყოველთა
ზედა
წარ\მართთა
Line: 22
საღმრთოჲსა
ქადაგებისა
მიერ
.
რამეთუ
სახლ
იაკო\ბისა
Line: 23
ებრაელთაგან
მორწმუნექმნილნი
არიან
,
და
მათ
თანა
Line: 24
სხუათაცა
ნათესავთაგანნი
.
რამეთუ
ესენი
არიან
საკუთრად
Line: 25
იაკობ
და
ისრაჱლ
.
1*
Line: 26
გარნა
თუ
ვითა
ითქუმის
მჯდომარედ
საყდარსა
ზედა
Line: 27
დავითისსა
?
ისმინე
:
მცირე
იყო
დავით
ძმათა
შორის
მისთა
,
2*
Line: 28
და
უფალიცა
უნდოდა
შეურაცხ-ქმნილ
,
ვითარცა
მჭამელი
და
Line: 29
ღჳნისმსუმელი
და
ძე
ხუროჲსაჲ
3*
და
ძმათა
მისთა
,
ძეთა
იოსე\ბისთა
,
Line: 30
დაწუნებული
.
რამეთუ
არცა
ძმათა
მისთა
ჰრწმენა
Page: 16
Line: 1
მისიო
,
თქუმულ
არს
.
1*
იგი
ქველისმოქმედი
ქველ-ყოფილისა
Line: 2
მიერ
იდევნებოდა
,
2*
და
უფალი
საკჳრველებათა
მოქმედი
Line: 3
იგინებოდა
და
ქვადაკრებულ
იქმნებოდა
.
3*
მან
სიმშჳდისა
Line: 4
მიერ
სძლო
და
იქადაგა
მე\\ფედ
,
[
Page of ms. K: 84r
]
და
უფალმან
სიმშჳდით
Line: 5
თავს-იდვა
ჯუარი
და
მეუფე
იქმნა
.
Line: 6
ხედავა
,
ვითარ
ითქუმის
მჯდომარედ
საყდარსა
ზედა
Line: 7
დავითისსა
?
რამეთუ
ვითარცა
დავით
გრძნობადი
მეფობაჲ
Line: 8
დაიპყრა
,
ეგრეთვე
უფალმან
საცნაური
,
რომლისა
არა
იყოს
Line: 9
დასასრული
.
და
რამეთუ
არა
იყოს
დასასრულ
მეფობისა
Line: 10
ქრისტესისა
,
ესე
იგი
არს
,
ღმრთისმეცნიერებისა
და
Line: 11
ქრისტეანობისა
.
და
რამეთუ
ვიდევნებოდით
რაჲ
,
უფროჲსად
Line: 12
ვბრწყინავთ
მადლითა
ქრისტესითა
.
Part: S
Line: 13
[
Page of ms. J: 39v
]
სახარებაჲ
(1,34
):
და
ჰრქუა
მარიამ
ანგელოზსა
:
Line: 14
ვითარ
იყოს
ჩემდა
ესე
,
ვინაჲთგან
მამაკაცი
არა
უწყი
?
Part: T
Line: 15
თარგმანი
:
არა
ვითარცა
ურწმუნოქმნილმან
თქუა
ქალ\წულმან
,
Line: 16
ვითარმედ
:
ვითარ
იყოს
ჩემდა
ესე
?
არამედ
ვითარცა
Line: 17
ბრძენმან
და
გულისჴმიერმან
,
გამოიძია
სწავლად
სახე
მის
Line: 18
საქმისაჲ
;
რამეთუ
არცა
პირველ
ქმნილ
იყო
ესევითარი
რაჲმე
,
Line: 19
არცაღა
ამისა
შემდგომად
იქმნებოდა
.
რომლისათჳსცა
შეუნ\დობს
Line: 20
მას
ანგელოზი
და
არა
დასჯის
,
ვითარცა
ზაქარიას
,
Line: 21
არამედ
უფროჲსღა
გამოუთარგმანებს
სახესა
მიდგომილების\ასა
.
Line: 22
და
რამეთუ
ზაქარია
სამართლად
დაისაჯა
,
რამეთუ
მრა\ვალნი
Line: 23
ჰქონდეს
მას
მაგალითნი
.
Part: S
Line: 24
სახარებაჲ
(1,35
):
სული
წმიდაჲ
, --
ეტყჳს
, --
მოვიდეს
შენ
Line: 25
ზედა
.
Part: T
Line: 26
თარგმანი
:
რომელმან
შვილისმშობელად
განჰმზადოს
Line: 27
საშოჲ
შენი
და
დაჰბადნეს
ჴორცნი
თანაარსისა
თჳსისა
სიტყჳ\სანი
.
Line: 28
ხოლო
ძალ
მაღლისა
არს
ძე
ღმრთისაჲ
და
რამეთუ
Line: 29
ქრისტე
ძალი
მაღლისაჲ
,
4*
გაგრილობდეს
შენო
,
ესე
იგი
არს
,
Line: 30
გფარვიდეს
შენ
და
ყოველით
კერძო
გარეშეგიცვიდეს
.
Line: 31
რამეთუ
ვითარცა
მფრინველი
აგრილობს
მართუეთა
თჳსთა
Page: 17
Line: 1
ყოველთავე
ფრთეთა
მისთა
გარემოსხმითა
ეგრეთვე
ძალმან
Line: 2
ღმრთისამან
ყოვლითურთ
გარეშეიცვა
ქალწული
.
და
ესე
არს
,
Line: 3
ვითარმედ
--
გაგრილობდეს
შენ
.
ხოლო
ნუუკუედა
სხუებრცა
Line: 4
ვინმე
თქუას
,
ვითარმედ
:
ვითარ-იგი
მხატვარი
პირველ
Line: 5
დაჰსახავს
და
მერმეღა
წამალთა
მიერ
სრულად
[
Page of ms. K: 84v
]
Line: 6
დაჰსახავს
ხატსა
,
ეგრეთვე
უფალმან
,
თჳთ
დამბადებელმან
Line: 7
ჴორცთა
თჳსთამან
და
კაცობრივისა
ხატისა
შემმზადებელმან
,
Line: 8
პირველად
დასახა
ესე
საშოსა
შინა
ქალწულისასა
,
სისხლთა\გან
Line: 9
რაჲ
ქალწულისათა
შეამტკიცნა
ჴორცნი
და
მერმეღა
მცი\რედ-მცირედ
Line: 10
სახოვან-ყვნა
იგინი
.
არამედ
ესე
საეჭუელი
არს
.
Line: 11
რამეთუ
ვიეთნიმე
იტყჳან
,
რამეთუ
მყის
მაგრილობელ
ექმნა
Line: 12
რაჲ
უფალი
საშოსა
ქალწულისასა
,
მეყსეულად
სრულ
იყოო
Line: 13
ჩჩჳლი
.
ხოლო
ვიეთნიმე
არა
მიითუალვენ
ამას
.
რამეთუ
ის\მინე
,
Line: 14
რასა
იტყჳს
:
რომლისათჳს
შობადსაცა
წმიდა
,
ესე
იგი
Line: 15
არს
,
[
Page of ms. J: 40r
]
მცირედ-მცირედ
საშოსა
შინა
შენსა
აღორძინე\ბადსა
Line: 16
და
არა
მეყსეულად
,
სრულად
საცნაურქმნილსა
,
ხოლო
Line: 17
დაიყოფვის
ამათ
მიერ
ნისტორისცა
პირი
.
რამეთუ
იგი
Line: 18
იტყოდა
,
ვითარმედ
:
არა
ძე
ღმრთისაჲ
,
საშოსა
შინა
ქალ\ნულისასა
Line: 19
დამკჳდრებული
,
განჴორციელდა
,
არამედ
ლიტონსა
Line: 20
კაცსა
,
მარიამისგან
შობილსა
,
უკანაჲსკნელ
აქუნდა
ღმერთი
Line: 21
"თანამოკარვედ
"
თჳსა
.
ესმოდედ
უკუე
,
ვითარმედ
:
შობილი
Line: 22
საშოჲსა
მისისა
მიერ
,
იგი
იყო
ძე
ღმრთისაჲ
და
არა
სხუაჲ
,
Line: 23
ვიდრემე
მიდგომილ
იქმნებოდა
საშოსა
შინა
,
ხოლო
სხუაჲ
Line: 24
იყო
ძე
ღმრთისაჲ
,
არამედ
ერთი
და
იგივე
იყო
,
ქალწულისა
Line: 25
დედისა
და
ღმრთისა
მამისა
ძე
.
ხოლო
შენ
იხილე
,
თუ
ვითარ
Line: 26
წარმოაჩენდა
საიდუმლოსა
სამებისა
წმიდისასა
:
სული
წმიდაჲ
,
Line: 27
ძალი
--
ძე
,
მაღალი
--
მამაჲ
.
Part: S
Line: 28
სახარებაჲ
(1,36
):
და
,
აჰა
,
ელისაბედს
,
ნათესავსა
შენსა
,
Line: 29
და
მასცა
მუცლად
უღებიეს
ძე
სიბერესა
თჳსსა
.
Part: T
Line: 30
თარგმანი
:
უღონოებდეს
ვინმე
,
თუ
ვითარ
ნათესავი
იყო
Line: 31
ქალწულისაჲ
ელისაბედ
,
ვინაჲთგან
ქალწული
ვიდრემე
Line: 32
ტომისაგან
იუდაჲსსა
იყო
,
ხოლო
ელისაბედ
ასულთაგან
Page: 18
Line: 1
აჰრონისთაჲ
.
რამეთუ
სჯული
ბრძანებდა
მისვე
ტომისაგან
Line: 2
ქმნასა
მზახობათასა
,
ვინაჲცა
ნათესაობანი
მისვე
და
ერთისა
Line: 3
ტომისაგანთა
შორის
იპოვებოდეს
.
სათქუმელ
არს
,
უკუე
,
ვი\თარმედ
Line: 4
მიერ
ტყუეობითგან
შერევნაჲ
იქმნა
[
Page of ms. K: 85r
]
ნათესავ\თაჲ
.
Line: 5
ხოლო
უმჯობესი
ესე
არს
:
აჰრონ
ცოლად
მიიყვანა
Line: 6
ელისაბედ
,
ასული
ამინადაბისი
,
რომელი
იყო
ტომისაგან
იუ\დაჲსა
.
1*
Line: 7
ხედავა
,
რამეთუ
ზემოჲთ
და
აჰრონისგანვე
თჳს\ეყვოდა
Line: 8
ღმრთისმშობელი
ელისაბედს
?
რამეთუ
,
ვინაჲთგან
Line: 9
ცოლი
აჰრონისი
იუდაჲსგან
შთამოვიდოდა
,
რომლისა
ტომი\საგან
Line: 10
იყო
ღმრთისმშობელიცა
,
ხოლო
ელისაბედ
ასულთაგან
Line: 11
იყო
აჰრონისთაჲ
,
სამართლად
ნათესავი
იყო
ღმრთისმშობლი\საჲ
Line: 12
ელისაბედი
,
რამეთუ
პირველი
დედაჲ
მისი
,
რომელ
არს
Line: 13
ცოლი
აჰრონისი
,
ტომისაგან
იყო
იუდაჲსა
.
ხოლო
განიცადე
Line: 14
შემდგომობაჲცა
ნათესავობისაჲ
:
ელისაბედ
,
[
Page of ms. J: 40v
]
ცოლი
Line: 15
აჰრონისი
და
ელისაბედ
,
ცოლი
ზაქარიაჲსი
,
ვითარცა
მისგან
Line: 16
შთამომავალი
.
არამედ
ვიხილოთ
,
რასა
იტყჳს
ქალწული
.
Part: S
Line: 17
სახარებაჲ
(1,38
):
აჰა
,
მჴევალი
უფლისაჲ
;
მეყავნ
სიტყჳ\საებრ
Line: 18
შენისა
.
Part: T
Line: 19
თარგმანი
:
ფიცარი
ვარ
მე
სამხატვროჲ
რომლისაჲ
ჰნე\ბავს
Line: 20
მწერალსა
,
დაწერენ
,
რომელი
ჰნებავს
უფალსა
,
ჰყოფ\დინ
.
Line: 21
ვინაჲცა
რაჲ-იგი
პირველ
თქუა
:
ვითარ
იყოსო
ესე
ჩემდა
?
Line: 22
არა
ურწმუნოებისაჲ
იყო
,
არამედ
გულისმთქუმელობისაჲ
Line: 23
სწავლად
სახესა
მიდგომილებისასა
.
რამეთუ
უკუეთუმცა
Line: 24
ურწმუნოქმნილ
იყო
,
არამცა
ეთქუა
:
აჰა
,
მჴევალი
უფლისაჲ
;
Line: 25
მეყავნ
მე
სიტყჳსაებრ
შენისა
.
Line: 26
ხოლო
შესწავებულ
იყავნ
,
ვითარმედ
გაბრიელ
უკუე
Line: 27
ითარგმანების
ესრეთ
:
კაცი-ღმერთი
.
ხოლო
მარიამ
--
დე\დუფალი
Line: 28
და
ნაზარეთი
,
ვითარმედ
--
შესამოსელ
.
ვინაჲცა
Line: 29
ეგულებოდა
რაჲ
ღმერთსა
კაც-ქმნაჲ
,
ჯეროვნად
მოივლინე\ბის
Line: 30
გაბრიელ
,
რომელი
ითარგმანების
კაცი-ღმერთი
.
არამედ
Line: 31
ადგილსაცა
წმიდასა
იქმნების
მოკითხვაჲ
,
რომელ
არს
Line: 32
ნაზა/რეთი
.
Page: 19
Line: 1
რამეთუ
სადა
ღმერთი
იყოს
,
არცა
ერთი
რაჲ
არს
Line: 2
არაწმიდაჲ
.
Part: S
Line: 3
სახარებაჲ
(1,39-42
):
ხოლო
მარიამ
აღდგა
ამათ
დღეთა
Line: 4
შინა
,
და
წარვიდა
მთად
კერძო
მსწრაფლ
,
ქალაქად
იუდაჲსა
;
Line: 5
და
შევიდა
სახლსა
ზაქარიაჲსსა
და
მოიკითხა
ელისაბედ
.
და
Line: 6
იყო
,
ვითარცა
ესმა
[
Page of ms. K: 85v
]
ელისაბედს
მოკითხვაჲ
მარიამისი
,
Line: 7
ჰკრთებოდა
ყრმაჲ
იგი
მუცელსა
მისსა
;
და
აღივსო
სულითა
Line: 8
წმიდითა
ელისაბედ
და
ჴმა-ყო
ჴმითა
დიდითა
და
თქუა
:
Line: 9
კურთხეულ
ხარ
შენ
დედათა
შორის
და
კურთხეულ
არს
ნაყ\ოფი
Line: 10
მუცლისა
შენისაჲ!
Part: T
Line: 11
თარგმანი
:
ესმა
რაჲ
ქალწულსა
ანგელოზისაგან
,
ვი\თარმედ
Line: 12
მიდგომილ
არს
ელისაბედ
,
წარემართა
მისსა
მიმართ
,
Line: 13
თანად
უკუე
მოხარული
კეთილსა
ზედა
ნათესავისასა
,
და
Line: 14
თანად
,
ვითარცა
უფროჲსად
გულისჴმიერსა
სრულისა
გულ\სავსებისა
Line: 15
მიმთხუევაჲ
ენება
,
უკუეთუ
ჭეშმარიტსა
იტყოდა
Line: 16
გამოჩინებული
იგი
მისდა
,
რაჲთა
[
Page of ms. J: 41r
]
ამისგან
არცაღა
Line: 17
თჳსსა
მას
ზედა
იჭუნეულ
იყოს
.
რამეთუ
ვითარცა
Line: 18
განკრძალულსა
ეშინოდა
,
ნუსადა
შე-ვითამე-სცთეს
.
და
არა
Line: 19
ვითარცა
ურწმუნოსა
,
არამედ
ვითარცა
უუცთომესობით
Line: 20
სწავლად
წყურიელსა
მის
საქმისათჳს
.
მთით
კერძო
უკუე
Line: 21
მკჳდრობდა
ზაქარია
და
ამისთჳს
მიისწრაფდა
მუნ
.
Line: 22
გარნა
იოვანე
,
ვითარცა
უმეტესსა
მადლსა
სხუათა
კაც\თასა
Line: 23
მიმღებელი
,
ჰკრთების
მუცელსა
შინა
დედისასა
,
რომ\ლისათჳსცა
Line: 24
უფროჲსად
წინაწარმეტყუელთად
შეისწავების
.
1*
Line: 25
რამეთუ
იგინი
ვიდრემე
შემდგომად
შობისა
ღმრთისა
წინა\წარმეტყუელ
Line: 26
იქმნებოდეს
,
ხოლო
ესე
,
ჯერეთ
მუცელსა
Line: 27
დედისასა
მყოფი
,
ღირს
იქმნებოდა
ამის
მადლისა
.
რამეთუ
Line: 28
იხილე
,
ვითარ
იტყჳს
,
ვითარმედ
:
მოიკითხაო
ქალწულმან
Line: 29
ელისაბედ
,
ესე
იგი
არს
,
ეუბნა
.
ვინაჲცა
ჴმაჲ
ქალწულისაჲ
მის
Line: 30
შორის
განჴორციელებულისა
ღმრთისა
იყო
ჴმა
.
და
ამისთჳს
Line: 31
წინამორბედიცა
მადლიერ-ყო
საშოსა
შინა
და
წინაწარ\მეტყუელად
Line: 32
გამოაჩინა
.
რამეთუ
რაოდენნი-რაჲ
წინაწარ\მეტყუელებით
Page: 20
Line: 1
თქუნა
ელისაბედ
მარიამის
მიმართ
,
არა
Line: 2
ელისაბედისნი
იყვნეს
სიტყუანი
,
არამედ
ჩჩჳლისა
მისისანი
და
Line: 3
მხოლოდ
პირი
ოდენ
ჰმსახურებდა
ელისაბედისი
ვითარ-იგი
Line: 4
პირიცა
მარიამისი
ჰმსახურებდა
საშოსა
შინა
მისსა
მყოფსა
Line: 5
ძესა
ღმრთისასა
.
და
ესრეთ
იწყო
რაჲ
კრთომად
ჩჩჳლმან
Line: 6
მუცელსა
შინა
,
მაშინღა
აღივსო
სულითა
ელისაბედ
.
რამეთუ
Line: 7
არა
თუმცა
აღემღერნეს
ჩჩჳლსა
,
არამცა
ეწინაწარმეტყუელა
Line: 8
მას
.
რამეთუ
ვითარ-იგი
იტყჳან\\
[
Page of ms. K: 86r
]
წინაწარმეტყუელ\თათჳს
Line: 9
პირველად
განკჳრვებულ-ყოფასა
და
სულითა
განათ\ლებასა
,
Line: 10
და
ეგრეთღა
წინაწარმეტყუელებისა
დამწყებელო\ბასა
,
Line: 11
ეგრეთვე
რეცა
იოვანე
პირველად
აღიმღერნა
ვითარცა
Line: 12
ესრეთ
განათლებულმან
და
ეგრეთღა
წინაწარმეტყუელა
Line: 13
პირითა
დედისაჲთა
.
ხოლო
რაჲ
წინაწარმეტყუელა
?
კურთხე\ულ
Line: 14
ხარ
შენ
დედათა
შორის!
Line: 15
მერმე
ვინაჲთგან
მრავალთა
წმიდათა
დედათა
მრავალ\გზის
Line: 16
ეშვნეს
არაწმიდანი
,
ვითარ-იგი
რებეკას
ესავ
,
ეტყჳს
:
და
Line: 17
ნაყოფიცა
მუცლისა
შენისაჲ
კურთხეულ
არს!
და
სხუებრცა
Line: 18
გულისჴმა-იყოს
ესე
,
ვითარმედ
:
კურთხეულ
ხარ
შენ
დედათა
Line: 19
შორის
.
რომელიცა
თქუას
:
"რაჲ
"
ვითარმცა
ჰკითხვიდა
Line: 20
[
Page of ms. J: 41v
]
ვინმე
მას
:
"თუ
რაჲსათჳს
კურთხეულ
არს
?"
იტყჳს
Line: 21
მიზეზსა
,
რამეთუ
:
"კურთხეულ
არსო
ნაყოფი
მუცლისა
შენი\საჲ
"
Line: 22
ესე
იგი
არს
,
რამეთუ
ღმერთი
არს
ნაყოფი
მუცლისა
Line: 23
შენისაჲ
,
ვინაჲთგან
ღმერთი
არს
კურთხეული
,
ვითარცა
Line: 24
დავით
იტყჳს
:
კურთხეულ
არს
მომავალი
1*
და
შემდგომთა
,
Line: 25
რამეთუ
ჩუეულებაჲ
არს
წერილისაჲ
,
რაჲთა
"დონანსა
"
იჴ\მარებდეს
Line: 26
ნაცვალად
"რამეთჳსა
."
ვითარ-იგი
იტყოდის
რაჲ
:
და
Line: 27
ამაო
არს
ცხორებაჲ
კაცისაჲ
,
ნაცვალად
ამისსა
:
რამეთუ
ამაო
Line: 28
არს
ცხორებაჲ
კაცისაჲ
.
2*
და
,
კუალად
:
შენ
განჰრისხენ
და
Line: 29
ჩუენ
ვცოდეთ
,
3*
ნაცვალად
ამისსა
:
რამეთუ
ჩუენ
ვცოდეთ
.
Line: 30
ხოლო
ნაყოფად
მუცლისა
ღმრთისმშობლისა
მარიამისა
Line: 31
თქუა
უფალი
ამისთჳს
,
რამეთუ
უმამაკაცო
იყო
მიდგომილე\ბაჲ
.
Page: 21
Line: 1
რამეთუ
სხუანი
ვიდრემე
ყრმანი
მამათანი
არიან
ნაყ\ოფნი
.
Line: 2
ხოლო
ქრისტე
მხოლოჲსა
ღმრთისმშობელისა
მუცლისა
Line: 3
არს
ნაყოფ
.
რამეთუ
მხოლომან
გამოიღო
იგი
ნაყოფად
.
Part: S
Line: 4
სახარებაჲ
(1,43-45
):
და
ვინაჲ
ჩემდა
ესე
,
რაჲთა
მოვიდეს
Line: 5
დედაჲ
უფლისა
ჩემისაჲ
ჩემდამო
?
რამეთუ
,
აჰა
,
ესერა
,
ვი\თარცა
Line: 6
იყო
ჴმაჲ
მოკითხვისა
შენისაჲ
ყურთა
მომართ
ჩემთა
,
Line: 7
ჰკრთებოდა
ყრმაჲ
ესე
სიხარულით
მუცელსა
ჩემსა
,
და
ნეტარ
Line: 8
არს
,
რომელსა
ჰრწმენეს
,
რამეთუ
იყოს
აღსრულებაჲ
თქუ\მულთაჲ
Line: 9
მათ
მისსა
მიმართ
,
უფლისა
მიმართ
.
Part: T
Line: 10
თარგმანი
:
ვითარ-იგი
ნათლის-ღებად
მომავალსა
ქრის\ტესა
Line: 11
იოვანე
აყენებდა
კრძალულებით
მეტყუელი
,
ვითარმედ
:
Line: 12
არა
ღირს
ვარ
,
1*
ეგრეთვე
აწ
ჴმობს
დედისა
მიერ
თჳსისა
:
ვი\ნაჲ
Line: 13
ესე
ჩემდა
,
რაჲთა
მოვი\\დეს
[
Page of ms. K: 86v
]
დედაჲ
უფლისა
ჩემისაჲ
Line: 14
ჩემდამო
?
პირველ
ვიდრე
შობადმდე
უფლისა
დედად
სახე\ლისმდებელი
Line: 15
მუცლადმღებელისაჲ
.
რამეთუ
სხუათა
,
ვიდრემე
Line: 16
ზედა
უწინარეს
შობისა
არა
ჯერ-არს
დედად
სახელის-დებაჲ
Line: 17
შიშისათჳს
მორყუნილობისა
.
ხოლო
ქალწულისათჳს
არა
რაჲ
Line: 18
ესევითარი
საეჭუელ
იყო
.
ამისთჳს
პირველ
შობისა
დედა
და
Line: 19
სანატრელ
ხარ
შენ
,
ჵ
მარიამ
,
ვითარცა
მრწმუნებელი
,
ვი\თარმედ
Line: 20
იყოს
აღსრულებაჲ
თქუმულთაჲ
უფლისა
მიერ
.
Part: S
Line: 21
[
Page of ms. J: 42r
]
სახარებაჲ
(1,46-50
):
და
თქუა
მარიამ
:
ადიდებს
Line: 22
სული
ჩემი
უფალსა
,
და
განიხარა
სულმან
ჩემმან
ღმრთისა
Line: 23
მიმართ
მაცხოვრისა
ჩემისა
,
რამეთუ
მოხედნა
სიმდაბლესა
Line: 24
ზედა
მჴეჳლისა
თჳსისასა
.
რამეთუ
,
აჰა
,
ესერა
,
ამიერითგან
Line: 25
მნატრიან
მე
ყოველნი
ნათესავნი
;
რამეთუ
ყო
ჩემ
თანა
Line: 26
დიდებული
ძლიერმან
,
და
წმიდა
არს
სახელი
მისი
.
და
წყა\ლობაჲ
Line: 27
მისი
ნათესავითი
ნათესავამდე
მოშიშთა
მისთა
ზედა
.
Part: T
Line: 28
თარგმანი
:
უსრულესად
გულსავსექმნილი
ქალწული
დიდე\ბისმეტყუელებს
Line: 29
ღმერთსა
,
რამეთუ
მას
მიაჩემებს
საკურველე\ბასა
Line: 30
და
არა
თავსა
თჳსსა
.
რამეთუ
:
მან
მოიხილაო
,
იტყჳს
,
Page: 22
Line: 1
მდაბალსა
ზედა
;
არა
მე
აღვიხილენ
მისა
მიმართ
.
მან
Line: 2
შემიწყალა
,
არა
მე
გამოვიძიე
იგი
.
და
ამიერითგან
მნატრი\დენ
Line: 3
მე
ყოველნი
ნათესავნი
,
არა
ელისაბედ
ხოლო
,
არამედ
Line: 4
ყოველნი
ნათესავნი
მორწმუნეთანი
.
ხოლო
რაჲსათჳს
Line: 5
მნატრიდენ
მე
?
ნუუკუე
ჩემისა
სათნოებისათსჳსა
?
არასადა
,
Line: 6
არამედ
რამეთუ
ყვნა
ჩემ
თანა
დიდ-დიდნი
ღმერთმან
.
Line: 7
და
ძლიერად
სახელს-დვა
მას
,
რაჲთა
არავინ
ურწმუნო
Line: 8
იქმნეს
თქმულთა
ამათ
.
მეტყუელი
ესრეთ
,
ვითარმედ
Line: 9
შემძლებელ
არს
ღმერთი
ქმნად
ამათდა
.
და
წმიდა-ყოფაჲ
Line: 10
თქუა
სახელისა
მისისაჲ
,
განმაცხადებელმან
,
ვითარმედ
არა\რაჲთ
Line: 11
შეიგინების
საშოსა
დედაკაცისასა
მუცლად-ღებითა
Line: 12
ზესთა
წმიდათაჲ
იგი
,
არამედ
ჰგიეს
წმიდადვე
.
რომლისა
Line: 13
წყალობაჲ
არა
ჩემ
ზედა
ხოლო
,
არამედ
ყოველთა
ზედა
არს
Line: 14
მოშიშთა
მისთა
.
რამეთუ
არა
მოშიშნი
მისნი
,
არამედ
ყოვლი\თურთ
Line: 15
უღირსნი
არა
შეიწყალებიან
.
Line: 16
ხოლო
თქუა
რაჲ
,
ნათესავითი
ნათესავადმდე
ყოფაჲ
Line: 17
ღმრთისა
წყალობისაჲ
,
ესე
წარმოაჩინა
,
ვითარმედ
აწინ\დელსა\\ცა
[
Page of ms. K: 87r
]
Line: 18
ნათესავისა
შინა
შეიწყალებიან
,
ესე
იგი
არს
,
Line: 19
აქასა
ამას
საუკუნესა
და
ყოფადსაცა
დაუსრულებელთა
,
Line: 20
ვიტყჳ
,
საუკუნეთა
.
რამეთუ
აქა
ასსა
წილსა
მიიღებენ
,
ხოლო
Line: 21
მუნ
უმრავლესსა
ფრიად
.
1*
არამედ
განიცადე
,
რამეთუ
Line: 22
პირველად
ადიდებს
,
თქუა
,
სული
ჩემი
უფალსა
და
მერმე
,
Line: 23
ვითარმედ
იხარებდა
სული
ჩემი
,
რომლისასა
ესრეთ
ვჰგონებ
Line: 24
[
Page of ms. J: 42v
]
განმარტებასა
:
ადიდებს
ღმერთსა
,
რომელი
ღირსად
Line: 25
ღმრთისად
ვიდოდის
.
ქრისტეანე
გეწოდა
,
ნუ
დაამცირებ
Line: 26
სახელსა
ქრისტესსა
და
პატივსა
ქმნითა
არასათანადოთაჲთა
,
Line: 27
არამედ
განადიდე
იგი
დიდთა
და
ზეცისა
საქმეთა
მო\ქმედებითა
.
Line: 28
მაშინ
სულიცა
შენი
იხარებდეს
,
ესე
იგი
არს
,
Line: 29
სულიერი
მადლი
,
რომელი
მიიღე
დიდთა
წარმართებათა
Line: 30
მიერ
,
ჰკრთებოდეს
და
წარემატებოდის
,
არა
თუ
შემცირდე\ბოდის
.
Line: 31
ხოლო
ესე
უწყოდე
,
ვითარმედ
,
წერილი
მარტივად
,
Line: 32
ვიდრემე
მისვე
და
ერთისა
არსებისა
ზედამომღებელად
Page: 23
Line: 1
საგონებელ
არს
ორთა
მათ
სახელთა
სულისათა
,
ხოლო
სა\კუთრად
Line: 2
განჰყოფს
მათ
.
რამეთუ
მშჳნვიერად
კაცად
უწესს
Line: 3
ბუნებითისა
წესისაებრ
,
ხოლო
ცხოველსა
და
კაცობრივითა
Line: 4
გულისსიტყჳთა
განმგებელსა
,
ვითარ-იგი
რაჟამს
ჰშიოდის
,
Line: 5
მჭამელსა
,
მტრისა
მომძულებელსა
,
და
მარტივად
ითქუ\მოდენ
,
Line: 6
ვერარაჲს
მიერ
კერძო
ბუნებისა
მომგონებელსა
.
Line: 7
ხოლო
სულიერად
ზესთა
აღსრულსა
ბუნებისა
სჯულთასა
და
Line: 8
არარაჲს
კაცობრივისა
მომგონებელსა
.1"
და
ესე
არს
განყო\ფილებაჲ
Line: 9
სამშჳნველისა
და
სულისაჲ
წერილთა
შინა
.
დაღათუ
Line: 10
მკურნალნი
სხუებრ
განჰყოფენ
ამათ
,
არამედ
ჩუენდა
წერ\ილისაჲ
Line: 11
საძიებელ
არს
,
ხოლო
მკურნალნი
ხრწნილებასა
Line: 12
მიეცემოდედ
.
Part: S
Line: 13
სახარებაჲ
(1,51-52
):
ყო
სიმტკიცე
მკლავითა
თჳსითა
;
გა\ნაბნინა
Line: 14
ამპარტავანნი
გონებითა
გულთა
მათთაჲთა
.
დაამჴუნა
Line: 15
ძლიერნი
საყდართაგან
,
და
აღამაღლნა
მდაბალნი
.
მშიერნი
Line: 16
აღავსნა
კეთილითა
,
და
მდიდარნი
განავლინნა
ცუდნი
.
შეეწია
Line: 17
ისრაჱლსა
,
მონასა
თჳსსა
,
მოჴსენებად
წყალობისა
,
ვითარცა
Line: 18
ეტყოდა
მამათა
[
Page of ms. K: 87v
]
ჩუენთა
აბრაჰამსა
და
ნათესავსა
Line: 19
მისსა
საუკუნოდ
.
Part: T
Line: 20
თარგმანი
:
მკლავ
მამისა
არს
ძე
.
ყო
უკუე
სიმტკიცე
და
Line: 21
ძალი
ბუნებასა
ზედა
ღმერთმან
ძისა
მიერ
მისისა
.
რამეთუ
Line: 22
განჴორციელდა
რაჲ
ძე
,
ძლეუ\\ლ
[
Page of ms. J: 43r
]
იქმნა
ბუნებაჲ
,
ქალ\წულისა
Line: 23
დედად
გამოჩინებითა
,
ღმრთისა
განკაცებითა
და
Line: 24
კაცისა
--
განღმრთობითა
.
და
განაბნინა
უფალმან
ამპარტა\ვანნი
Line: 25
ეშმაკნი
,
განჴადნა
რაჲ
იგინი
სულებისაგან
კაცთაჲსა
.
Line: 26
და
რომელნიმე
უფსკრულთად
შთაჴადნა
,
ხოლო
რომელნიმე
Line: 27
ღორთა
შინა
შეავლინნა
.
შესაძლებელ
არს
ჰურიათათჳსცა
Line: 28
უკუე
გულისჴმის-ყოფაჲ
ამისი
,
რომელნი
განაბნინა
ყოველსა
Line: 29
სოფელსა
,
და
აწ
მიმოდათესულნი
მსხემობენ
.
ამას
თანა
Line: 30
დაამჴუნაცა
ძლიერნი
საყდართაგან
ეშმაკთა
,
ვიტყჳ
,
რო\მელნი
Line: 31
მძლავრ
ექმნებოდეს
კაცთა
და
საყდრად
აქუნდეს
Line: 32
კაცობრივნი
სულნი
,
ვითარცა
მათ
შორის
განსუენებულთა
.
Page: 24
Line: 1
არამედ
ფარისეველნიცა
მძლავრ
იყვნეს
,
ვითარცა
მომტაცე\ბელნი
Line: 2
გლახაკთასა
და
საყდარნი
აქუნდეს
,
ვითარცა
მოძღუ\ართა
,
Line: 3
რომელთაგან
დამჴობილ
იქმნნეს
.
და
აღამაღლნა
მდა\ბალნი
Line: 4
--
ცხად
არს
,
ვითარმედ
კაცნი
,
რომელნი
დაამდაბლნა
Line: 5
ცოდვამან
,
ანუ
წარმართნი
.
ხოლო
აღამაღლნა
ესენი
მადლით
Line: 6
შვილებისა
მიმნიჭებელმან
მათმან
.
რამეთუ
,
ვითარცა
ესე
Line: 7
მშიერნი
წარმართთაგანთა
ვიტყჳ
,
რომელთა
არა
აქუნდეს
Line: 8
წერილნი
,
ანუ
სჯული
,
ანუ
მცნებანი
.
აღავსნა
კეთილითა
Line: 9
წერილთა
მიერითა
;
ხოლო
მდიდარნი
ჰურიანი
სჯულისა
მიერ
Line: 10
და
მცნებათა
,
განავლინნა
იერუსალჱმისაგან
,
ზენაჲსაცა
და
Line: 11
ქუენაჲსაცა
ცალიერნი
ყოვლისა
კეთილისაგან
.
რამეთუ
არ\არაჲ
Line: 12
აქუს
აწ
ჰურიათა
,
დაღათუ
აზმნობენ
ქონებასა
.
Line: 13
შეეწია
ისრაჱლსა
,
მონასა
თჳსსა
,
ანუ
გრძნობადთა
ის\რაიტელთა
Line: 14
იტყჳს
,
რამეთუ
მრავალთა
ბევრეულთა
ჰრწმენა
Line: 15
მათგანთა
და
აღესრულა
აბრაჰამის
მიმართი
აღთქუმაჲ
,
მისსა
Line: 16
მიმართ
მეტყუელისა
ღმრთისაჲ
,
ვითარმედ
:
ნათესავისა
Line: 17
შენისა
მიმართ
იკურთხეოდიან
ყოველნი
ტომნი
Line: 18
ქუეყნი\\სანი
.
1*
[
Page of ms. K: 88r
]
ანუ
საცნაურისა
ისრაჱლისათჳს
იტყჳს
,
Line: 19
ვინაჲთგან
ისრაჱლად
სახელ-იდების
ყოველი
მხედველი
Line: 20
ღმრთისაჲ
.
ესრეთ
თარგმანებითა
ამის
სახელისაჲთა
შეეწია
Line: 21
უკუე
ამათ
მხედველთა
ღმრთისათა
,
[
Page of ms. J: 43v
]
ზეცათა
Line: 22
სამკჳდრებელად
აღყვანებითა
მათითა
.
Part: S
Line: 23
სახარებაჲ
(1,56
):
ხოლო
დაადგრა
მარიამ
ელისაბედის
Line: 24
თანა
სამ
თუე
,
ამისსა
შემდგომად
კუალადიქცა
.
Part: T
Line: 25
თარგმანი
:
რამეთუ
ვინაჲთგან
ეგულებოდა
ელისაბედს
Line: 26
შობაჲ
,
წარვიდა
მიერ
ქალწული
,
სიმრავლისათჳს
რომელთა
Line: 27
ეგულებოდა
მოსლვაჲ
შობასა
მისსა
,
რამეთუ
არა
შუენიერ
Line: 28
იყო
ქალწულისათჳს
ქცევაჲ
ეგევითართა
მათ
თანა
.
ხოლო
Line: 29
ვითარმედ
ეგულებოდა
რაჲ
ელისაბედს
შობაჲ
,
მაშინ
განე\შორა
Line: 30
მიერ
ქალწული
,
ესე
ცხად
არს
;
ამიერ
თუესა
მეექუსესა
Line: 31
წინამორბედისა
მუცლად-ღებისასა
მოვიდა
ანგელოზი
Page: 25
Line: 1
მარიამისსა
.
და
დაადგრა
ელისაბედის
თანა
სამ
თუე
.
აჰა
,
Line: 2
კნინღა
და
ცხრანი
თუენი
.
Part: S
Line: 3
სახარებაჲ
(1,57-64
):
ხოლო
ელისაბედისნი
აღივსნეს
ჟამნი
Line: 4
შობისა
მისისანი
;
და
შვა
ძე
.
და
ესმა
გარემოთა
და
ნათე\სავთა
,
Line: 5
რამეთუ
განადიდა
უფალმან
წყალობაჲ
მისი
მის
თანა
;
Line: 6
და
მის
თანა
იხარებდეს
.
და
იყო
მერვესა
დღესა
და
მოვიდეს
Line: 7
წინადაცუეთად
ყმისა
მის
;
და
რაჲთამცა
უწოდეს
მას
სახელად
Line: 8
მამისა
მისისა
ზაქარია
.
და
მიუგო
დედამან
მისმან
და
ჰრქუა
:
Line: 9
არა
,
არამედ
ეწოდოს
მამას
იოვანე
.
და
ჰრქუეს
მას
,
ვი\თარმედ
:
Line: 10
არავინ
არს
ნათესავსა
შენსა
,
რომელსა
ჰრქჳან
სახ\ელი
Line: 11
ეგე
.
და
წამს-უყოფდეს
მამასა
მისსა
,
რაჲძი
უნდეს
სახ\ელის-დებად
Line: 12
მისსა
.
და
მოითხოა
ფიცარი
,
და
დაწერა
და
Line: 13
თქუა
:
იოვანე
არს
სახელი
მისი
.
და
დაუკჳრდა
ესე
ყოველთა
.
Line: 14
და
მეყსეულად
აღეღო
პირი
მისი
და
ენაჲ
,
და
იტყოდა
და
Line: 15
აკურთხევდა
ღმერთსა
.
Part: T
Line: 16
თარგმანი
:
და
დაადგრა
უკუე
ქალწული
ელისაბედის
თანა
Line: 17
სამ
თუე
,
ნუუკუე
განცჳბრებული
საკჳრველებასა
მას
ზედა
Line: 18
[
Page of ms. K: 88v
]
და
მოქენე
ნუგეშინის-ცემისა
,
რაჲსამე
რომლისაჲ
Line: 19
ეგულებოდა
მიღებაჲ
თანაქცევითა
ელისაბედისითა
.
ხოლო
Line: 20
ვინაჲთგან
მოეახლა
შობაჲ
,
განეშორა
მიერ
.
არამედ
ესე
უწყე\ბულ
Line: 21
იყავნ
,
ვითარმედ
ცოდვილთა
ზედა
არა
ითქუმის
:
Line: 22
აღვსებაჲ
ჟამთა
შობისათაჲ
,
1*
არამედ
მხოლოდ
სადა
მარ\თალი
Line: 23
იყოს
შობადი
იგი
.
რამეთუ
ვითარ
ჰგავს
Line: 24
ნაკლუ\\ლნი
[
Page of ms. J: 44r
]
და
უსრულნი
არიან
შობანი
ცოდვილთანი
,
Line: 25
ვინაჲთგან
უმჯობეს
იყო
მათდა
,
არათუმცა
შობილ
იყვნეს
.
Line: 26
ხოლო
რაჲსათჳს
შემდგომად
წინადაცუეთისა
ეწოდებოდა
სახ\ელი
?
Line: 27
ამისთჳს
რამეთუ
პირველად
ღმრთისა
მიერ
მიცემულსა
Line: 28
ბეჭედსა
შეწყნარებაჲ
უჴმდა
და
ეგეთღა
კაცობრივსა
Line: 29
სახელსა
.
და
კუალად
,
წინადაცუეთაჲ
ცხად-ჰყოფს
განგებასა
Line: 30
ჴორციელთასა
.
ვინაჲცა
არავინ
არა
თუ
პირველად
განყარნეს
Line: 31
და
მოიკუეთნეს
ჴორციელნი
,
ვერ
ღირს
იქმნების
რაჲთა
Page: 26
Line: 1
სახელ-ედვას
მჴედრად
ღმრთისა
და
წიგნსა
შინა
ზეცისასა
Line: 2
აღიწეროს
სახელი
მისი
.
ხოლო
ელისაბედ
,
ვითარცა
წინაწარ\მეტყუელმან
Line: 3
თქუა
სახელისათჳს
ყრმისა
,
ვითარმედ
:
იოვანე
Line: 4
არს
სახელი
მისი
.
და
ნუუკუე
და
თჳთ
იოვანე
დასდვა
თავსა
Line: 5
თჳსსა
სახელი
,
რამეთუ
მან
გარდასცა
დედასა
საწინაწარ\მეტყუელოჲ
Line: 6
მადლი
.
ხოლო
ზაქარია
ვერშემძლებელი
განცხა\დებად
Line: 7
სახელისა
წამის-ყოფისა
მიერ
,
მოითხოვდა
ფიცარსა
.
Line: 8
და
ვინაჲთგან
თანაეწამა
მეუღლესა
სახელისათჳს
ჩჩჳლისა
,
Line: 9
განაცჳბრნა
ყოველნი
.
რამეთუ
არა
იყო
ნათესავსა
შინა
მათსა
Line: 10
სახელი
ესე
,
ვითარმცა
ვინ
თქუა
,
ვითარმედ
პირველვე
ჟამისა
Line: 11
ეწუართა
ესე
ორთავე
.
Line: 12
და
იოვანე
ვიდრემე
ითარგმანების
ღმრთისა
მადლად
.
Line: 13
რომლისათჳსცა
მამაჲცა
მისი
მეყსეულად
მადლითა
აღივსე\ბის
,
Line: 14
და
წინაწარმეტყუელებს
პირველად
ქრისტესთჳს
და
Line: 15
მერმე
იოვანესთჳს
.
Part: S
Line: 16
სახარებაჲ
(1,65-75
):
და
იყო
ყოველთა
ზედა
შიში
გარე\მოჲს
Line: 17
მკჳდრთა
მათთა
;
და
ყოველთა
მთით
კერძოთა
ჰური\ასტანისათა
,
Line: 18
მიმოითქუმოდეს
ყოველნი
ესე
სიტყუანი
.
და
Line: 19
დაიდვეს
გულსა
,
რომელთა
ესმოდა
ესე
და
იტყოდეს
:
რაჲმე
Line: 20
იყოს
ყრმაჲ
ესე
?
[
Page of ms. K: 89r
]
და
ჴელი
უფლისაჲ
იყო
მის
ზედა
.
და
Line: 21
მამაჲ
მისი
ზაქარია
აღივსო
სულითა
წმიდითა
,
წინაწარ\მეტყუელებდა
Line: 22
და
თქუა
:
კურთხეულ
არს
უფალი
ღმერთი
ის\რაჱლისაჲ
,
Line: 23
რამეთუ
მოხედნა
და
ყო
ჴსნაჲ
ერისა
თჳსისაჲ
და
Line: 24
აღმიდგინა
ჩუენ
რქაჲ
ცხორებისაჲ
შორის
სახლსა
მას
დავი\თის
,
Line: 25
მონისა
თჳსისასა
,
ვითარცა
იტყოდა
პირითა
წმიდათაჲთა
Line: 26
საუკუნითგან
წინაწარმეტყუელთა
მისთაჲთა
,
ცხორებასა
Line: 27
[
Page of ms. J: 44v
]
მტერთა
ჩუენთაგან
და
ჴელისაგან
ყოველთა
მოძულეთა
Line: 28
ჩუენთაჲსა
.
ყოფად
წყალობისა
მამათა
ჩუენთა
თანა
და
მოჴ\სენებად
Line: 29
აღთქუმისა
წმიდისა
მისისა
;.
ფიცით
,
რომელ
ეფუცა
Line: 30
აბრაჰამსა
,
მამასა
ჩუენსა
,
მოცემად
ჩუენდა
უშიშად
ჴსნად
Line: 31
ჴელთაგან
მტერთა
ჩუენთაჲსა
მსახურებად
მისა
,
ღირსებით
Page: 27
Line: 1
და
სიმართლით
წინაშე
მისსა
ყოველთა
დღეთა
ცხორებისა
Line: 2
ჩუენისათა
.
Part: T
Line: 3
თარგმანი
:
იყო
ყოველთა
ზედა
შიში
საკჳრველებისა
Line: 4
მისთჳს
აღტყუებისა
ზაქარიაჲსა
,
რამეთუ
ვითარ
დადუმებასა
Line: 5
ზედა
განკჳრდა
ერი
,
ეგრეთვე
აწ
აღტყუებასა
ზედა
მისსა
,
Line: 6
ვიდრემდის
ორთა
ამათ
საკჳრველებათა
მიერ
,
ჰგონებდეს
Line: 7
ყოველნი
შობადისა
მისთჳს
,
ვითარმედ
უაღრეს
მრავალთასა
Line: 8
ყოფად
არს
.
და
ესე
ყოველი
განგებულებით
იქმნებოდა
,
Line: 9
რაჲთა
რომელსა
ქრისტესთჳს
ეგულებოდა
წამებაჲ
,
ღირს
Line: 10
რწმუნებისა
იყოს
და
ყოველნი
გულსავსე
იქმნენ
თჳთ
მის
შო\ბისაგან
Line: 11
იოვანესა
,
ვითარმედ
უაღრეს
მრავალთაჲსა
არს
.
Line: 12
ხოლო
აკურთხევს
ზაქარია
ღმერთსა
,
რომელმან
მოხედნა
Line: 13
ისრაიტელთა
,
რამეთუ
ნამდჳლვე
მოვიდა
ცხოვართათჳს
წარ\წყმედულთა
Line: 14
სახლისათა
,
არამედ
არა
ინებეს
მრავალთა
მათ\განთა
Line: 15
შეწყნარებაჲ
მადლისაჲ
.
რომლისათჳსცა
ჭეშმარიტთა
Line: 16
ისრაიტელთა
მიმართ
მიიხილა
,
რომელ
არიან
მორწმუნენი
Line: 17
მისნი
.
და
აღადგინა
რქაჲ
ცხორებისაჲ
,
ესე
იგი
არს
,
ძალი
და
Line: 18
მეფობაჲ
საცხორებელი
.
რამეთუ
რქა
,
ანუ
ძალსა
დაჰნიშნავს
,
Line: 19
ვინაჲთგან
რქოსანთა
ცხოველთა
რქათა
შინა
აქუს
ძალი
,
ანუ
Line: 20
მეფობასა
,
რამეთუ
რქასა
იჴუმევდეს
მეფენი
.
ვინაჲცა
ქრისტე
Line: 21
და
ძალიცა
არს
და
მეფობაჲ
მამისაჲ
,
აღმიდგინა
ჩუენ
უკუე
Line: 22
რქად
მაცხოვარებისად
ქრისტე
.
რამეთუ
საგონებელ
[
Page of ms. K: 89v
]
Line: 23
ვითამე
იყო
მძინარედ
და
უგულებელს-მყოფელად
სიმრავ\ლისა
Line: 24
ცოდვათაჲსა
,
და
სულგრძელებისა
მჩუენებელად
Line: 25
კერპბოგნეულობასა
ზედა
კაცთასა
.
არამედ
უკუანაჲსკნელთა
Line: 26
ჟამთა
განჴორციელდა
რაჲ
,
აღდგა
და
შემუსრნა
ყოველნი
Line: 27
მოძულენი
ჩუენნი
ეშმაკნი
,
არღარა
თავსმდებელმან
მერმეცა
Line: 28
ძალისა
და
სულგრძელებისამან
.
Line: 29
ხოლო
აღდგა
სახლსა
შინა
[
Page of ms. J: 45r
]
დავითისსა
,
ესე
იგი
არს
,
Line: 30
ბეთლემი
,
რამეთუ
მუნ
იშვა
.
და
ბეთლემი
განაღა
ქალაქი
არს
Line: 31
დავითისი
,
ვითარცა
იტყოდეს
წინაწარმეტყუელნი
,
და
Page: 28
Line: 1
რამეთუ
ყოველთა
თქუს
განჴორციელებისათჳს
.
ხოლო
მიქეა
Line: 2
სახლისათჳსცა
დავითისა
ბეთლემს
,
ვიტყჳ
,
მოიჴსენებს
Line: 3
მეტყუელი
:
და
შენ
,
ბეთლემ
,
არასადა
უმრწემეს
ხარ
.
და
Line: 4
რამეთუ
შენგან
გამოვიდეს
წინამძღუარი
.
1*
Line: 5
ხოლო
იყო
წყალობაჲ
არა
ცოცხალთა
თანა
ხოლო
,
არა\მედ
Line: 6
მამათაცა
ჩუენთა
თანა
.
რამეთუ
მადლი
ქრისტესი
მათ\დამდეცა
Line: 7
აღიწია
,
ეგერა
ადრევე
მომწყდართა
.
ვითარ-ესე
Line: 8
მომცა
ჩუენ
,
ცოცხალთა
,
სასოებაჲ
აღდგომისაჲ
,
და
აღედგე\ბით
,
Line: 9
გარნა
არა
ხოლო
ჩუენ
ღირს
ვიქმნებით
ამის
მადლისა
,
Line: 10
არამედ
პირველაღსრულებულნიცა
.
რამეთუ
ყოველი
ბუნებაჲ
Line: 11
მიემთხჳა
კეთილსა
.
და
კუალად
სხუებრცა
ყო
წყალობაჲ
მათ
Line: 12
თანა
,
ვითარ-იგი
აღასრულნა
სასოებანი
მათნი
.
რამეთუ
Line: 13
რაოდენთა
რათ
მოელოდეს
,
ქრისტეს
მიერ
აღსრულებულად
Line: 14
იხილნეს
,
არამედ
შვილთაცა
მათთა
ხედვიდენ
რაჲ
მამანი
Line: 15
აღვსებულთა
ესოდენთა
მიერ
კეთილითა
,
იხარებდენ
და
Line: 16
თანაზიარ
სიხარულისა
ქმნილნი
თავთა
თჳსთად
შეჰრაცხენ
Line: 17
წყალობასა
მას
.
Line: 18
ხოლო
რომელი
აღთქუმაჲ
,
ანუ
რომელი
ფიცი
მოიჴსენა
Line: 19
აბრაჰამის
მიმართ
ქმნილი
?
ანუ
თუ
უეჭუელად
,
ვითარმედ
Line: 20
კურთხევით
გაკურთხო
შენ
,
და
განმრავლებით
განგამრავლო
Line: 21
შენ
.
2*
რამეთუ
ნამდჳლვე
აწ
განმრავლდა
აბრაჰამი
,
ეშვილნეს
Line: 22
რაჲ
მას
ყოველნი
წარმართნი
სარწმუნოებისა
მიერ
.
რამეთუ
Line: 23
ვითარცა
ჰრწმენა
მას
,
ეგრეთვე
სარწმუნოებისა
მიერ
საკუ\თარ
Line: 24
იქმნნეს
ესენი
.
Line: 25
არამედ
მიჴსნნაცა
ჩუენ
მტერთაგან
უშიშად
,
ესე
იგი
არს
,
Line: 26
[
Page of ms. K: 90r
]
უჭირველად
.
გარნა
რაჲსათჳს
მიჴსნნა
ჩუენ
,
ნუ
შუე\ბისათჳს
Line: 27
სამეა
?
არა
,
არამედ
მსახურებად
მისა
,
და
ესე
არა
Line: 28
ერთგზის
,
ანუ
ორთა
დღეთა
,
არამედ
ყოველთა
დღეთა
.
Line: 29
ხოლო
მსახურებად
არა
ხოლო
ჴორციელისა
თაყუანისცემისა
Line: 30
და
მონებრივისა
მიერ
,
არამედ
ღირსებით
და
სიმართლით
Line: 31
და
არს
ღირსება
,
ვიდრემე
ღმრთისა
მიმართი
სიმართლე
,
Line: 32
ხოლო
სიმართლე
--
კაცთამიმართი
.
ვითარ-იგი
უკუეთუ
ვინმე
Page: 29
Line: 1
ჰრიდებდეს
სიწმიდეთა
და
არა
ჴელ-ჰყოფდეს
საღმრთოთა
Line: 2
[
Page of ms. J: 45v
]
უღმრთოდ
,
არამედ
ყოველსა
პატივსა
აღავლენდეს
Line: 3
პატიოსანთა
მიმართ
,
ესევითარსა
მას
ღირს
ეწოდების
.
ეს\რეთვე
Line: 4
პატივის-მცემელიცა
მშობელთაჲ
ღირსვე
არს
.
Line: 5
ხოლო
უკუეთუ
ვინმე
არა
ანგაჰრებდეს
,
არა
იტაცებდეს
,
Line: 6
არა
ისიძვიდეს
,
ეგევითარი
იგი
მართალ
არს
.
ესრეთ
უკუე
Line: 7
ჯერ-არს
მსახურებაჲ
ღმრთისაჲ
:
ღირსებით
საღმრთოთა
მი\მართ
,
Line: 8
კრძალულებითა
,
ვიტყჳ
,
და
სიმართლით
კაცობრივთა
Line: 9
მიმართ
საქებელითა
მოქალაქობითა
.
ხოლო
მსახურებად
წი\ნაშე
Line: 10
მისსა
,
არა
წინაშე
კაცთა
,
მსგავსად
კაცთმოთნეთა
და
Line: 11
ორგულთაჲსა
.
Part: S
Line: 12
სახარებაჲ
(1,76-80
):
და
შენ
,
ყრმაო
,
წინაწარმეტყუელ
Line: 13
მაღლის
იწოდო
,
რამეთუ
წარსძღუე
შენ
წინაშე
პირსა
Line: 14
უფლისასა
განმზადებად
გზათა
მისთა
,
მიცემად
მეცნიერებაჲ
Line: 15
ცხორებისაჲ
ერსა
თჳსსა
მოტევებითა
ცოდვათა
მათთაჲთა
.
Line: 16
მოწყალებითა
წყალობისა
ღმრთისა
ჩუენისაჲთა
,
რომელთა
Line: 17
მიერ
მომხედნა
ჩუენ
აღმოსავალმან
მაღლით
გამოჩინებად
Line: 18
მათ
ზედა
,
რომელნი
სხენან
ბნელსა
და
აჩრდილთა
და
წარ\მართებად
Line: 19
ფერჴთა
ჩუენთა
გზასა
მშჳდობისასა
.
ხოლო
ყრმაჲ
Line: 20
იგი
აღორძინდებოდა
და
განმტკიცნებოდა
სულითა
და
იყო
Line: 21
უდაბნოს
,
ვიდრე
გამოცხადებადმდე
მისა
ისრაჱლისა
მიმართ
.
Part: T
Line: 22
თარგმანი
:
უცხოდ
ჩანს
მეტყუელებაჲ
ზაქარიაჲსი
ყრმისა
Line: 23
მიმართ
,
რომელთა
იტყჳს
აწ
,
რამეთუ
უეჭუელად
ჯერეთ
Line: 24
უგრძნობელისაჲ
არა
თანა-ედვა
ზრ\\ახვაჲ
.
[
Page of ms. K: 90v
]
სათქუმელ
Line: 25
არს
უკუე
,
ვითარმედ
ვითარცა
უცხოჲ
შობაჲ
მოეგო
ყრმასა
Line: 26
მას
,
რომელი
ჰკრთებოდა
და
წინაწარმეტყუელებდა
საშოსა
Line: 27
შინა
შესლვასა
ზედა
მარიამისსა
.
ეგრეთვე
არარაჲ
არს
Line: 28
ურწმუნო
,
ვითარმედ
აგრძნობდაცა
მამისა
მიერ
თქმულთა
,
Line: 29
შემდგომად
შობისა
.
ხოლო
"წინაწარსძღუეო
,"
ეტყჳს
,
"წინაშე
Line: 30
ქუესადმე
დამტევებელი
ჩემი
."
რამეთუ
მეცნიერ
Page: 30
Line: 1
იყო
ზაქარია
,
ვითარმედ
შემდგომად
მცირედისა
ჴუებულ
იქ\მნეს
Line: 2
მისგან
უდაბნოს
მილტოლვითა
მისითა
.
გარნა
რაჲსათჳს
Line: 3
წინაწარძღუეს
?
განმზადებისათჳს
გზათა
უფლისათა
.
ხოლო
Line: 4
გზა
არიან
სულნი
,
რომელთა
ზედა
ვა\\ლს
[
Page of ms. J: 46r
]
უფალი
.
ვი\ნაჲცა
Line: 5
სულნი
განჰმზადნა
წინამორბედმან
,
რაჲთა
ვლოს
მათ
Line: 6
ზედა
ქრისტემან
.
გარნა
ვითარ
განჰმზადნა
იგინი
?
მისცა
Line: 7
მეცნიერებაჲ
მაცხოვარებისაჲ
ერსა
.
და
მაცხოვარებაჲ
Line: 8
ვიდრემე
არს
უფალი
იესუ
ქრისტე
.
ხოლო
მიეცა
მეცნიერებაჲ
Line: 9
მაცხოვარებისაჲ
,
ესე
იგი
არს
,
ქრისტესი
,
ერსა
იოვანეს
Line: 10
მიერ
.
რამეთუ
იოვანე
წამებდა
იესუს
.
და
მეცნიერებაჲ
მიტე\ვებითა
Line: 11
ცოდვათაჲთა
იქმნა
.
რამეთუ
არამცა
სხუებრ
შე\მეცნებულ
Line: 12
ვიყვენით
ღმერთ-ყოფასა
უფლისასა
,
არა
თუმცა
Line: 13
მიეტევნეს
ცოდვანი
ერისა
.
და
რამეთუ
ღმრთისაჲ
არს
მიტე\ვებაჲ
Line: 14
ცოდვათაჲ
.
ხოლო
მომიტევნა
ჩუენ
ესენი
მოწყალებითა
Line: 15
წყალობისაჲთა
,
რამეთუ
არა
საქმეთათჳს
ჩუენთა
,
რამეთუ
Line: 16
არარაჲ
გუექმნა
კეთილი
.
არამედ
მან
მომხედნა
ჩუენ
მაღ\ლით
,
Line: 17
აღმოსავალად
სახელდებულმან
,
რამეთუ
მზე
არს
სი\მართლისაჲ
.
Line: 18
და
გამოჩნდა
ჩუენ
ზედა
ბნელსა
შინა
,
ესე
იგი
Line: 19
არს
,
უმეცრებასა
და
აჩრდილთა
სიკუდილისათა
,
რომელ
არს
Line: 20
ცოდვაჲ
,
მსხდომარეთაჲ
.
რამეთუ
ორთა
ბოროტთა
მოეცვა
Line: 21
ბუნებაჲ
კაცთაჲ
:
უმეცრებასა
ღმრთისასა
,
რომლითა
შეპყრო\ბილ
Line: 22
იყვნეს
ელენნი
,
და
მცოდველობასა
ღმრთისა
მიმართ
,
Line: 23
რომლისაგან
იუფლებოდეს
ებრაელნი
,
დაღათუ
აქუნდა
მეც\ნიერებაჲ
Line: 24
ღმრთისაჲ
.
გამოუჩნდა
უკუე
კაცობრი\\ვსა
[
Page of ms. K: 91r
]
Line: 25
ბუნებასა
,
რაჲთა
ბნელსა
შინა
,
რომელ
არს
უმეცრებაჲ
და
Line: 26
უღმრთოებაჲ
,
და
აჩრდილთა
სიკუდილისათა
,
ცოდვასა
ვიტყჳ
,
Line: 27
მსხდომარენი
განანათლნეს
.
Line: 28
ხოლო
აჩრდილ
სიკუდილისა
არს
ცოდვაჲ
,
ამის
სიტყჳ\საებრ
,
Line: 29
ვითარ-იგი
ვჰგონებ
:
ვითარ-იგი
აჩრდილი
შეუდგს
Line: 30
გუამსა
,
ეგრეთვე
სადაცა
სიკუდილი
,
მუნ
ცოდვაჲ
არს
.
ვი\თარ-იგი
Line: 31
მო-რაჲ-კუდა
ადამ
,
მუნ
იყო
ცოდვაჲცა
.
რომლი\სათჳსცა
Line: 32
არცაღა
თჳთ
მას
ქრისტეს
სიკუდილსა
ჰპოებ
თჳნიერ
Line: 33
ცოდვისა
.
რამეთუ
მოკუდა
ქრისტე
,
არამედ
ცოდვათათჳს
Page: 31
Line: 1
ჩემთა
,
ვინაჲცა
სამართლად
ითქუმის
აჩრდილ
სიკუდილისა
--
Line: 2
ცოდვაჲ
,
ვითარცა
მარადის
შედგომილი
მისი
.
და
სხუაჲცა
Line: 3
რაჲმე
სათქუმელ
არს
ამისდა
მიმართ
,
რომელი
ვჰგონებ
, --
Line: 4
გჳთქუამს
,
განვჰმარტებდით
რაჲ
მათეს
[
Page of ms. J: 46v
]
Line: 5
სახა/რებასა
.
Line: 6
გარნა
ნუუკუე
კმა-იყო
ოდენ
გამოჩინებაჲ
ხოლო
დაბ\ნელებულთა
Line: 7
ზედა
?
არა
,
არამედ
ჯერ-იყო
წარმართებაჲთცა
Line: 8
ფერჴთა
ჩუენთაჲ
გზასა
მშჳდობისასა
,
ესე
იგი
არს
,
სიმარ\თლისასა
.
Line: 9
რამეთუ
ვითარ-იგი
ცოდვა
მტერობაჲ
არს
ღმრთისა
Line: 10
მიმართ
,
ეგრეთვე
სიმართლე
--
მშჳდობაჲ
.
გზასა
უკუე
მშჳდო\ბისასა
,
Line: 11
ესე
იგი
არს
,
სიმართლისასა
წარუმართა
ფერჴთა
Line: 12
სულისა
ჩუენისათა
მაღლით
აღმობრწყინვებულმან
.
Line: 13
ხოლო
აღორძნდა
ყრმაჲ
ჰასაკისაებრ
ჴორციელისა
და
Line: 14
განმტკიცნებოდა
სულითა
,
რამეთუ
ჴორცთა
თანა
აღორძი\ნებულად
Line: 15
იხილვებოდა
სულიერიცა
მადლი
.
და
რაოდენ
Line: 16
უფროჲს
აღორძნდებოდა
ყრმაჲ
,
ეგოდენ
სულისაცა
მოქმედე\ბანი
Line: 17
იხილვებოდეს
,
ორღანოჲსა
მიერ
შემძლებელ-ყოფითა
Line: 18
დატევნისა
მათისაჲთა
.
Line: 19
ხოლო
რაჲსათჳს
იყო
უდაბნოთა
შინა
?
რაჲთა
გარეგან
Line: 20
მრავალთა
სიბოროტისა
იქცეოდის
და
რაჲთა
არავისგან
Line: 21
მოკრძალი
კადნიერებით
ამხილებდეს
.
რამეთუ
უკუეთუმცა
Line: 22
სოფელსა
შინა
დადგრომილ
იყო
,
ნუუკუე
ბიწიან
ქმნილ-იყო
Line: 23
მეგობრობითა
და
ჩუეულებითა
კაცთაჲთა
.
ამის
თანა
რაჲთა
Line: 24
რწმუნებისაცა
[
Page of ms. K: 91v
]
ღირსად
შეირაცხოს
,
ვითარცა
მეუდაბ\ნოე
Line: 25
და
უაღრეს
მრავალთა
საარებული
.
და
დაიფარვოდა
უდ\აბნოთა
Line: 26
შინა
,
ვიდრემდის
სათნო-იყო
ღმერთმან
,
გამოცხადე\ბად
Line: 27
იგი
ისრაიტელთა
ერსა
.
Page: 32
This text is part of the
TITUS
edition of
Theophilact of Ohrid, Commentary on St. Luke's Gospel
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 18.8.2015. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.