ARMAZI
Book: Sn. 
Šāhname (Georgian versions)

Vol. 1-2: Metrical parts

(Zaakiani, Saamiani, Rosṭomiani)


On the basis of the editions
Šah-names anu mepeta c̣ignis kartuli versiebi.
Ṭeksṭi gamosca da c̣inasiṭq̇vaoba da leksiḳoni daurto
Iusṭine Abulaʒem,
(Sakartvelos saisṭorio da saetnograpo sazogadoebis gamocema.
Ʒveli kartuli mc̣erloba, . 1)
Tbilisi 1916

and
Abu-l Q̣asim Pirdousi Ṭuseli: Šahname. Kartuli versiebi, . II /
Abu-l Kasym Firdousi: Šahname. Gruzinskie versii, tom II /
Abou'l Kasim Firdouçi: Le Chah-Nameh. Versions géorgiennes, t. II.
P̣rop. Iusṭ. Abulaʒis, Doc. Al. Baramiʒis, . Ingoroq̇vas,
P̣rop. . Ḳeḳeliʒis da P̣rop. Aḳ. Šaniʒis
redakciit, ḳomentarebit da leksiḳonit,
Ṭpilisi 1934

digitized by Jost Gippert,
Frankfurt 1996-1999;
text correction and reedition by Tamaz Abašiʒe and Xatuna Todua,
Tbilisi, 2001;
ARMAZI version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 31.12.2001 / 17.3.2007




As against the printed editions, the following general changes were made:

Abbreviations were dissolved in the following way:
   
ღ̃თან   as   ღ(მერ)თ(მ)ან
   
ღ̃თმან   as   ღ(მერ)თმან
   
მღ̃თისა etc. as   ღ(მრ)თისა etc.
   
ღ̃თისა etc. as   ღ(ვ)თისა etc.

The following symbols were used to indicate special use of characters in metrics:
   
უ̂   for   <უ>   used as a consonant;
   
ი̂   for    <ი>   used as a consonant (mostly in ვაი̂, but also in the name ქაი̂ან-;)
   
ე̂   for   <ე>   used as a consonant (in the particle ჱე̂);
   
ა̄   for   <აა>   representing one syllable (in names like ზაალ-).

As the numbering of strophes is quite inconsistent, esp. in the first volume, all strophes were renumbered in successive order. For easy reference, both the printed numbers and the new numbers are indicated, the latter given in brackets.
   
This is a complete list of inconsistent numbers:
   
Vol. 1:
      
323, 1734 and 1920 are given twice (here marked as 323A, 323B etc.)
      
615, 681-780 and 2729-2738 are missing.
   
Vol. 2:
      
3139, 3149, 3157, 3192, 3422 are used twice;
      
3242 is used five times, 3538 seventeen times.






Text: Zaak. 
ნაწილი პირველი.

ზააქიანი



Chapter: 1 
შესავალი







Strophe: 1_[1] 
Verse: a       გეხვეწები გონიერთა,   ვინც [არა ხართ თვ]ისა მკვლელი!
Verse: b       ამას ყური მოუპყარით,   -- ბრძენი იყოთ, ანუ ხელი:
Verse: c       საქართუ̂ელოს ეს ამბავი   დარჩომოდა ძველის ძველი.
Verse: d    და   თუმც იცოდეს ჩემგან უკეთ,   რად არ მიჰყო ერთმან ჴელი?!






Strophe: 2_[2] 
Verse: a       ვერ შეემართა შავთელსა    და ვერცა სერგის თმოგველსა,
Verse: b       ვერცა მანუჩარს მწერალსა,   ტქბილის სიტყვისა მკმობელსა:
Verse: c       [ე]რიდებოდეს სიტყუ̂ასა   უშვერსა და საგმობელსა,
Verse: d    [და   ვი]სცა გიკითხავთ ამბავი,   თქუ̂ენც ჰხედავთ გაუწყობელსა.






Strophe: 3_[3] 
Verse: a       შოთამ გალექსა ტარიას    და ავთანდილის ქებანი,
Verse: b       ნესტანჯარს უქო ციმციმი,   თინათინს მოვანებანი,
Verse: c       მათ მოაჴმარა გონება   და მისნი ტკბილნი მცნებანი,
Verse: d    [და   სხვ]ად არად სცალდა, მათ ზედა   იმღერდა, ვითა ებანი.






Strophe: 4_[4] 
Verse: a       თვით კახთა მეფე თემურაზ    ყოველთა უკეთესია:
Verse: b       [მსმ]ენელი, გამომეტყუ̂ელი   მისგან ვინ უკეთესია?!.
Verse: c       [ამა] სოფელსა სიმუხთლით   ლახვარი მას არ სთესია,
Verse: d    და   [ზი]ლიხან[ აქო, ლეილი,    -- მან არ ინდომა ესია.






Strophe: 5_[5] 
Verse: a       [ბრძ]ენი ვინცა ხართ, გასინჯეთ   ეს ჩემი დანაწერობა:
Verse: b       [ზაა]ქიანი[ გავლექსე   და ფრიდონისა ქველობა,
Verse: c       ჯიმშედს და მეფეს აფთიონს    ავად არ უნდა ჴსენება,
Verse: d    და   სალიმ და თურიმ ძმა მოჰქლა,   ჯოჯოხეთს ყოფნა ინება.






Strophe: 6_[6] 
Verse: a       მეფის მდივანმან მამუკამ    ვთქუ̂ი ესე ზააქიანი,
Verse: b       [მარ]გია ესე სასმენლად,   -- კაცი ვინცა ხართ ჭქვიანი.
Verse: c       ოდიშს ტვუ̂ედ ვიყავ, გავლექსე,   მე თავსა უყავ ზიანი,
Verse: d    [და]   ვინცა შენდობა მიბძანოთ,   თქუ̂ენი არ იყოს ზიანი.






Strophe: 7_[7] 
Verse: a       ქება ვით ვჰკადრო მე ლომსა   და მზეებრ მანათობელსა,
Verse: b       ჴელ-მწიფეს, პატრონს, დადიანს    ლევანს ოდიშის მფლობელსა,
Verse: c       [მისთა მებრძოლთა] სიუხვით   და ჴლმითა დამაყრობელსა,
Verse: d    [და   მისთა ერთგულთა] ლხინსა და   ორგულთა დამამკობელსა.






Strophe: 8_[8] 
Verse: a       [ჴელ-მწი]ფის მანუჩარისა    ძე არის მტერთა მზარავი.
Verse: b       ლევან[ არს მისი სახელი,   მტერთა სრვად დაუ]ფარავი,
Verse: c       [ვი]სა მორჩი[ლობს ლაშქარი   მინდორთა] დამაჯარავი,
Verse: d    [და   ზნე]-უკლები და მამაც[ი,   საწუთრო-გაუმწარავი.






Strophe: 9_[9] 
Verse: a       ისპა[თა] -გათავებული   საქ[მით ყოველთა მე]ტია.
Verse: b       მისი ისარი სიგრძითა   ყოველთა და[მაჟლ]ეტია,
Verse: c       მოსპარაზენედ ვერვინ სჯობს,   -- მჭვრეტელთა გამაცეტია!
Verse: d    და   თუ ამაზედან მემტყუვნოს,   თავსა შემექმნეს რეტია!






Strophe: 10_[10] 
Verse: a       [ვერვინ შემართებს] წყენასა,   სხვათა სჭირს მისგან ძალანი,
Verse: b       მისი მებრძოლი გაბეგრა,   თავს აძევს მათგან ყალანი,
Verse: c       [მისსა მკ]ლაუ̂ს, ვერვინ დაუდგამს   კლდე ტინი, ვერცა სალანი.
Verse: d    [და]   .............................   ...........................






Strophe: 11_[11] 
Verse: a       [ყოველთა], საყუ̂არელია,   ვიმოწმებ ღმერთსა ცხოველსა:
Verse: b       [ლომებრ გულადი], ამაყი,   შუ̂ენებითა სჯობს ყოველსა,
Verse: c       [ქვრივთა და] ობოლთ მოწყალე,   მრავალსა მისცემს მთხოელსა,
Verse: d    [და   ვისცა მტერ] ექმნას, ნატრიდეს   მინდორში თხასა მძოელსა!






Strophe: 12_[12] 
Verse: a       [პატრონთ] მიბრძანეს, გავლექსე   ამბავნი ზააქისანი,
Verse: b       ტკბილთა სიტყუ̂ათა შეწყობა,   მოკლედ ამბისა თქმისანი.
Verse: c       [ხოტბისა რიდი] არა ჴამს   პატრონთა წინა ყმისანი:
Verse: d    და   ვიქმ ამა ძნელსა საქმესა,   თუ ძალი შემწევს ღვთისანი.






Strophe: 13_[13] 
Verse: a       პირველ უნდა ჴელ-მწიფენი   სამართლითა იქცეოდეს:
Verse: b       ავი საქმე გარდაუშჴას,   ქარგსა ხანგრძლად ექცეოდეს,
Verse: c       ნაოჴარი ააშენოს,   კარგი არსად იქცეოდეს,
Verse: d    და   ღმერთი ამას დაიმადლებს,   -- განქითხვასა მისსა ოდეს.






Strophe: 14_[14] 
Verse: a       თქუ̂ენც გასმია, ზააქ რა ქნა:   "უმალ თავის მამა მოჰკლა.
Verse: b       უბრალონი ჴელ-მწიფენი   აფთიონ და ჯიმშედ მოჰკლა
Verse: c       სხვა მრავალი ქუ̂ეყანასა   გველისათვის კაცი მოჰკლა,
Verse: d    და   სული ეშმაკს მიაბარა,   დღენი მისნი შეამოკლა.




Next part



This text is part of the TITUS edition of Shahname 1 and 2: Metrical parts.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 26.4.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.