Strophe: 1 | ||
Verse: a | ქ. ესე ამბავი იწყების | ქართუელთა ჴემწიფეთანი; |
Verse: b | ვინ ჴლმითა ბადრობს, მებძოლთა | შეაქნა ყოლგნით კუეთანი; |
Verse: c | ვერვინ დაუდგა სულდგმული, | აბჯართა უწყო ფეთანი. |
Verse: d | სხუა ვით მოუთქუა სიკეთე, | ანუ სისავსე ზნეთანი. |
Strophe: 2 | ||
Verse: a | ჟამნი გარდაჴდენ. მეფეთა | არვის უბძანეს წერასა. |
Verse: b | არცავინ ჴელჰყო გამოთქმად, | ტკბილ საუბართა თქმევასა. |
Verse: c | ან მელექსესა რა რჯიდა, | ველად დაეწყო რბენასა; |
Verse: d | დაუმადლებლად სიტყუანი | სად წარმოეთქუა ენასა?! |
Strophe: 3 | ||
Verse: a | სიბძნით სავსემან რუსთუელმან | აქო ნესტანჯა, ტარია |
Verse: b | იგ თინათინ და ავთანდილ, | მართ მათი შესადარია; |
Verse: c | მრუდიცა მართლად გამართა, | ნახულთა დასადარია. |
Verse: d | მთქმელი და გამამეტყუელი | მისებრი არსად არია. |
Strophe: 4 | ||
Verse: a | შეაერთა ტკბილ ქართულად, | სიტყვა მჭევრი ასად ასო; |
Verse: b | მიჯნურთათუი ეშყი გულსა | დასათრობლად ასად ასო; |
Manuscript page: 14 Verse: c | სიტყუა საღმთოდ* გასაგონი | მსმენელთათუი ასადასო; |
Verse: d | თინათინით მოიპოვნა, | ტყვედ ნესტანჯარ ა სადა სო. |
Strophe: 5 | ||
Verse: a | როსტომ აქო სერაპიონ, | კაცი სრული, არ თუ ნასი; |
Verse: b | ხოტბა ჰკადრა ფალავნური, | იგ შეამკო მეტად ხასი; |
Verse: c | ბევრს მორივა უნებლიედ, | ვის შეეძლო სიტყუით ბასი, |
Verse: d | მან მელექსე მოიმდურვა, | აღარ მისცა დასტიფასი. |
Strophe: 6 | ||
Verse: a | კახთა მეფემან თეიმურაზ | იწყო ლექსებსა წერასა; |
Verse: b | აქო ლეილი და მაჯნუნი, | თუით გაისაჯა მწუე რასა; |
Verse: c | უსუფ ზილიხაც შეამკო | მიჯნურთა ფეჴთა მტუერასა. |
Verse: d | მას სიბძნე ჰქონდა ზღუისაებრ, | უგბილთა შენამტერასა. |
Strophe: 7 | ||
Verse: a | მათ შეამკუეს საუბარი; | სხუა ცუდია, ნუ მოსცდების; |
Verse: b | ნუც ედრების მათ მელექსე*, | დაიღალვის, ვერ მისწუდების*; |
Page of edition: 6 Verse: c | შეუმოკლდეს ლექს* ქართული, | მაშინ ცეცხლი მოედების; |
Verse: d | დაიღალვის ცუდად რბენით, | სხუას ვერ ავნებს, თუით ივნების. |
Strophe: 8 | ||
Verse: a | მაგრამ მათ აქეს უცხონი: | ინდო და არაბელია: |
Manuscript page: 15 Verse: b | ზოგი სხუაც ვინმე ახსენეს, | ცუდად ნადირთან ვლელია; |
Verse: c | [.....] დაუნახეს ნაქმარნი, | იყუნეს რის საქმის მქნელია. |
Verse: d | [.....] სიტყუა სათქმელად, | ვერ დაიმაგრებს მთქმელია. |
Strophe: 9 | ||
Verse: a | [მ]ათნი ტკბილნი გონებანი | მიკუირს ვისთუ გარდააგეს! |
Verse: b | რამდენ გუარად სიტყუა მჭევრი | ათქმევინეს ტურფა ბაგეს; |
Verse: c | გამოჩხრიკეს დაუკლებლად, | კარგ სიტყუათა თუალნი აგეს; |
Verse: d | უცხოთათუი საბძოლელად | მიდგეს, ჴმალი არ ჩააგეს. |
Strophe: 10 | ||
Verse: a | რას ეჴელყუის საქებარად | ტარიელ და ავთანდილი? |
Verse: b | სად იცნობდეს უცხოს უცხო, | ან რა ნახეს მათგან ქნილი? |
Verse: c | ყუელა ტყუილი შეატმასნეს, | ყოფილიყო გარდავლილი; |
Verse: d | აქეს ვინმე უმეცარი, | გაიმწარეს მათთუი ძილი. |
Strophe: 11 | ||
Verse: a | აწ, თუცა ვარ უგუნური, | ჴემწიფისა ყმა და მონა, |
Verse: b | არც სიბძნე მაქუს, შემეტყობის | რომე სიტყუა მამეგონა; |
Verse: c | პატრონისთუის საქებარად | მწარე ტკბილად მამეწონა; |
Verse: d | ვდგავარ მათად სამსახურად, | დამიყრია ჭკუა და გონა. |
Strophe: 12 | ||
Verse: a | თუით მინახავს პატრონისა | ძალი, სიმჴნე, ჯომარდობა, |
Manuscript page: 16 Verse: b | ჴემწიფობა ცისა სწორად: | მუდამ იკვრის* დაბდაბ, ნობა; |
Verse: c | მტერი ყოლგნით დაიმონა, | მათ მიეცა ლახუარ სობა. |
Verse: d | ტინი კლდეცა ვერ დაუდგის, | შიშისაგან შექნის დნობა. |
Strophe: 13 | ||
Verse: a | ყუელა ვსწერო, ვერ გაუალ; მართლად | ვიტყუი,* არა ჭორად; |
Verse: b | სამამაცო მისგან ქნილი, | რაც მინახავ გმირთა სწორად. |
Verse: c | რაცა ბძანის, მეუნებლემ | ვერა ქნის რა ერთი ორად, |
Verse: d | თუარემ ცეცხლებ მოეკიდის, | წამსვე შექნის დასამორად. |
Strophe: 14 | ||
Verse: a | თუ მამისმენ ჴემწიფისთუი | ვით ვაუბნო ტკბილად ენა; |
Verse: b | მას ვაქებ და მას ვადიდებ, | თუარემ რა მრჯის, ცუდად რბენა? |
Verse: c | თავი დამიც საწამებლად, | ვერ დამიგმობ, რაცა ვთქუენა; |
Verse: d | სიმჴნე მითქუამს ჴემწიფისა, | ვის არ მართებს ამის სმენა?! |
Strophe: 15 | ||
Verse: a | გიაჯი, სოფელს მყოფელნო, | ისმინოთ ჩემგან თქმულია; |
Verse: b | რას ვიჴელოვნებ უგბილი, | ანუ ვით მოვრთმევ გულია; |
Verse: c | ვისი მწადს ქება, დიდება, | მისთუი ვარ დადაგულია; |
Verse: d | ამად მივმართე სიტყუანი, | არ იქნას დაკარგულია. |
Strophe: 16 | ||
Verse: a | ვადიდოთ დამბადებელი, | ღმერთი* არსითგან ქებული. |
Manuscript page: 17 Verse: b | წამის ხანს შექმნა ყოველი, | მის გამო არდაკლებული; |
Verse: c | ცა, მიწა, წყალი შეათხზნა, | მზე, მთუარე მიწყივ* რებული; |
Verse: d | ანგელოზთ დასი შეამკო, | ეშმაკი შექმნა ვნებული. |
Strophe: 17 | ||
Verse: a | ადამ შექმნა მიწისაგან, | მას უჩინა გუერდსა ევა. |
Verse: b | მათ სამოთხე მიაბარა, | ვერ იტუირთა, მით ქნა ჰე, ვა! |
Verse: c | ამცნო სიბძნე, სურნელება, | რომ ესმინა მისი თქმევა, |
Verse: d | მაგრამ დასცდეს გუელისაგან, | მით მიეცა ეზომ წყევა. |
Strophe: 18 | ||
Verse: a | რაღას არგებს სინანული, | რადგან დარჩენ ბაღსა გარე; |
Verse: b | სიტკბოება მოეშალათ, | მათ მოჰკრიფეს ხესა მწარე; |
Verse: c | სამოთხესა გაეყარენ, | დაუბნელდა ყოვლი არე; |
Verse: d | ვინ დაბადა, მათ უარყუეს; სხუა | ვინ დარჩეს დაუმცდარე?! |
Strophe: 19 | ||
Verse: a | ვიცი ბძენი ამა პირსა | არ დამიგმობს, რაცა ვკადრე. |
Verse: b | მართებს შიში მოწყალისა, | მემცა ამად შევეკადრე. |
Verse: c | ვინცა ეძებს სიმართლესა, | უსათუოდ ჰპოოს ადრე. |
Verse: d | კაცი ღთისა მიუნდობლად | თუ გამოდგეს, დაცამფადრე! |
Strophe: 20 | ||
Verse: a | არ დააკლდების* სიმაღლე, | ვინ გზა მართალსა ვლიდესა; |
Verse: b | სავაჭრო ჰქონდეს ძუირფასი, | ადუილ არ გარდაჰყრიდესა; |
Verse: c | სჯობს საუკუნე ეძებნოს, | სიმშუიდის ბარგსა ჰკურიდესა, |
Manuscript page: 18 Verse: d | თუარამ ბოლოჟამ ინანდეს, | ამ სოფლის გარდამკიდესა. |
Strophe: 21 | ||
Verse: a | ღმერთო,* შენ გაქებს ყოველნი, | ჴელით შექმნილნი შენითა; |
Verse: b | საკურველო და საშიშო, | ძნელად საქებო ენითა; |
Verse: c | გიაჯი შეწყნარებასა, | ცოდვილთა რაცა ვქენითა; |
Verse: d | რადგან ადამს აქვს* ოხება, | ნურც შუილნი შევიჩუენეთა. |
Strophe: 22 | ||
Verse: a | გავბედე სიტყუა მცირედი, | ღმერთო,* ძალითა შენითა, |
Verse: b | მამეც შეძლება სიტყუის თქმად, | ვიყო უსტართა რჩევითა; |
Page of edition: 8 Verse: c | არსად შევღონდე, პასუხი | უკლებლად მოადენითა; |
Verse: d | ჴელვყავ ამბავთა წერასა, | საქმითა ესოდენითა. |
Strophe: 23 | ||
Verse: a | დავით, სიბძნითა სავსემან, | მოირთო ტკბილნი ებანი; |
Verse: b | იესოს ხისა ნაყოფი, | შეითხზნა იგ სავსებანი; |
Verse: c | ახსენა დამბადებელი, | შეასხა მგზავსად ქებანი; |
Verse: d | ქრისტიანეთა დაუგდო | სიტყუა, ურთიერთებანი. |
Strophe: 24 | ||
Verse: a | სოლომონ ფილასოფოსმან | ზეცით გუირგუინი მოიცა; |
Verse: b | მას სიღრმე ჰქონდა სწავლისა, | მით საპატრონო მოიცა; |
Verse: c | სჭირდა წყალობა ზეგარდმო, | ჩამოეფინა, მოიცა; |
Manuscript page: 19 Verse: d | მცირეს სიტყუითა უარ ჰყო, მისგან | გაძება მოიცა. |
Strophe: 25 | ||
Verse: a | ვახტანგ გუარგასალ მეფემან | დაიპყრა ხაზარელია; |
Verse: b | რუსნი დაჰფანტა, ყივყაჩნი, | უომრად მათ არ ელია; |
Verse: c | თარაყან მოკლა, ბაღათარ, | საქმე ქნა საზარელია; |
Verse: d | ყაბარდის მეფე შეიპყრა, | თქუა: "წასულას ნუღარ ელია"! |
Strophe: 26 | ||
Verse: a | ჩერქეზი* დაიონავრა*, | მინდორი სულა დაფანტა*, |
Verse: b | შეიპყრა ციხე ქალაქი, | მებძოლი ყუელგნით დაფანტა; |
Verse: c | ჴმალს შეაჯერა კუეთანი*, | დაჭრა, დახია, დაფარტა; |
Verse: d | მას არ მიაჩნდა სულდგმული | სწორად, მართ ვითა აპანტა. |
Strophe: 27 | ||
Verse: a | მოვყუეთ მცხეთელსა მირიანს, | ვინ მეფე იყო რომელი; |
Verse: b | დედაქალაქი ჴელთ ჰქონდა, | მას ვერა სჯობდა რომელი; |
Verse: c | ჰყუანდა ურიცხუი ლაშქარი, | უანგარიშო რომელი; |
Verse: d | გარდაჴდა, გავლო სოფელი, | მას ვითღა ნახავ რომელი. |
Strophe: 28 | ||
Verse: a | აშოთ კურატმა ძლიერმა | თურქთ უყო დიდი რიალი; |
Verse: b | მათ შეანანა ნაქმარი, | ვინცავინ* შექნა ყრიალი; |
Manuscript page: 20 Verse: c | მოსრნა, მოსწყუიტა ერთობით, | გაქცეულთ შექნეს გრიალი; |
Verse: d | ქართუელნი დაათამამა*, | ჰქონდათ ზათქი და ზრიალი. |
Strophe: 29 | ||
Verse: a | მან დიდმან არჩილ მეფემან | ირწმუნა წმიდა სამება; |
Verse: b | ახსენა არსთა მპყრობელი, | ინდომა მისი ამება; |
Verse: c | ქართუელნი იხსნა თურქთაგან, | დასწყვიტა ცრემლთა თქამება, |
Verse: d | სამოთხე დაისაკუთრა | მით, რომ თავს იდვა წამება. |
Strophe: 30 | ||
Verse: a | ბაგრატ კურატმა სიმჴნითა | საქმე ქნა დევთა სადარი. |
Verse: b | ჟამნი გარდაჴდენ, მისებრი | აღარ იხსენა სად არი. |
Verse: c | ქუთათის ყოვლაწმიდისა | მანვე შეუმკო სადარი, |
Verse: d | და ჰქმნა შეძლება ღთისაგან | და საფარველი სადარი. |
Strophe: 31 | ||
Verse: a | ყოველთა იცით სიდიდით, | თუ რა ქნა იმან და ვითა; |
Verse: b | სხუა დიდნი მოსრნა მეფენი, | ურიდლათ იმან დავითა; |
Verse: c | სარწმუნოებით სავსემან, | არ გასცა იმან დავითა; |
Verse: d | მრავლად აშენა საყდარი, | არა ქნა იმან დავითა. |
Strophe: 32 | ||
Verse: a | თამარ მეფემან სიწყნარით | მოირთო ყოვლი რიგია; |
Manuscript page: 21 Verse: b | თავი მამაცად მოირთო, | უნდოდა არ დარიგია, |
Verse: c | გლახათა მისცის უზომო, | თქუა: "სულსა მით მოვიგია". |
Verse: d | სამოთხე ჰპოვა უთუოდ, მისი | სამყოფი იგია. |
Strophe: 33 | ||
Verse: a | იტყოდიან: "ქალმან ჴმალი | სამესისხლოდ ვით მოლესა. |
Verse: b | საჴელმწიფო, ტახტ გუირგუინი | მას შეჰფერობს ", -- აგრე თქუესა. |
Verse: c | ჩინ მაჩინს და იმა მაშრიყს | აქებდიან მისსა ზნესა. |
Verse: d | მის ჟამშია საქართველოს | ლომთაც ვერა დააკლესა* |
Strophe: 34 | ||
Verse: a | სხუანიც გარდაჴდენ მრავალნი, | სახელოანნი მეფენი; |
Verse: b | წავიდეს, გავლეს სოფელი; | ოჴრად დააგდეს სეფენი; |
Verse: c | უხუნი, გუნება მდაბალნი, | არ სიჩქარითა მცქეფენი. |
Verse: d | აწ გამიგონეთ, მსმენელნო, | ვის უქო სიიეფენი. |
Strophe: 35 | ||
Verse: a | უნებლად გავლეს სოფელი, | ტახტი დასცალეს მათითა; |
Verse: b | ვერა ირგეს რა, საწუთრომ | ბოლოს გაჰჴადა დაგითა; |
Verse: c | ვის შიში ჰქონდის უფლისა, | ევედრის ტურფა ბაგითა; |
Verse: d | აქ დარჩა მათი საჭურჭლე, | ვის გესმით, თუალნი* აგითა. |