ARMAZI
Text collection: Lit. 
Textus Liturgici Iberici
Text: Jac.I 
Liturgiae St. Iacobi

Versio vetus

cum versione veteri Missae Praesanctificatorum

e codice olim Sinaitico


Fragmentum Pragense

on the basis of the original manuscript
electronically prepared for the ARMAZI project by Sopiḳo Sarǯvelaʒe,
Tbilisi 2000-2001;
notes provided by V. Imnaishvili in his edition in

Uʒvelesi kartuli xelnac̣erebi avsṭriaši.
Xanmeṭi lekcionari, Psalmuni,
Svimeon Salosis cxoreba,
Iovane Okroṗirisa da Iaḳob mocikulis žamisc̣irvebi...
Tbilisi 2004,
pp. 265-266.



Fragmentum Gracense

on the basis of the original manuscript,
preserved as no. 2058-4 in Handschriftenabteilung, University Library, Graz / Austria,
as part of the bequest of Hugo Schuchardt,


edited by V. Imnaishvili in
Uʒvelesi kartuli xelnac̣erebi avsṭriaši.
Xanmeṭi lekcionari, Psalmuni,
Svimeon Salosis cxoreba,
Iovane Okroṗirisa da Iaḳob mocikulis žamisc̣irvebi...
Tbilisi 2004,
pp. 266-294;


colour photographs by courtesy Handschriftenabteilung, University Library, Graz


The passage missing between the Prague and Graz fragments is substituted by the corresponding passage from the Tbilisi mss. A_81 and A_86 as edited by
Kor. S. Kekelidze [Ḳorneli Ḳeḳelidze],
Drevne-gruzinskij arxieratikon,
Tiflis 1912,
pp. t-i (9-10)

and reprinted in V. Imnaishvili's edition, p. 266.


ARMAZI version by Jost Gippert,
Frankfurt a/M, 2.5.2009



The division into paragraphs is based on Imnaishvili's edition;
the division of the Graz fragment into major units (chapters) is based on the edition by

Michael Tarchnischvili,
Liturgiae Ibericae Antiquiores,
Lovanii 1950
(Scriptores Iberici, 1/1 / Corpus Scriptorum Christianorum Orientalium, 122),
pp. 1-34 / 93-101.

The content of the Prague fragment is numbered chapter 0.




Chapter: 0 
Paragraph: 1 
Manuscript page: 1r 
Line of ms.: 1    მღდელი რ(ა)ჟ(ამ)ს წირვ/ად
Line of ms.: 2    
განემზადებ(ო)დის
Line of ms.: 3    
ესე ლ(ო)ცვაჲ წარმ(ოთ)ქ(ოჳ)ას:
Line of ms.: 4    
ღ(მერ)თო შემოსლვასა ა/მას
Line of ms.: 5    
ჩემსა ტაძარსა
Line of ms.: 6    
წ(მი)დასა დიდებისა შე/ნისასა
Line of ms.: 7    
ღირს მყვენ
Line of ms.: 8    
მონანი შენნი მადი/დებელად
Line of ms.: 9    
სახელისა
Line of ms.: 10    
შენისა წ(მი)დისა:
Line of ms.: 11    
რ(ამეთოჳ) ღ(მერ)თი მოწყალე ხარ
Line of ms.: 12    
და კაცთმოყოჳარე
Line of ms.: 13    
და შ(ე)ნდა დიდ(ე)ბასა შე/ვსწ(ი)რ(ა)ვთ
Line of ms.: 14    
მამისა და
Line of ms.: 15    
ძისა და წ(მიდ)ისა ს(ოჳ)ლისა აწ.

Paragraph: 2  
Manuscript page: 1v  
Line of ms.: 1    
ლ(ო)ც(ვა)ჲ დაგებისაჲ ბოს/პოროსა
Line of ms.: 2    
ზ(ედ)ა:
Line of ms.: 3    
ო(ჳფალ)ო ცხოველს მყოფელო
Line of ms.: 4    
და ყ(ოვ)ლისა კეთილისა
Line of ms.: 5    
განმყოფელო რ(ომე)ლმ(ა)ნ
Line of ms.: 6    
მოეც კაცთა სასოე/ბაჲ
Line of ms.: 7    
საოჳკოჳ(ოჳ)ნოჲსა
Line of ms.: 8    
ცხორებისაჲ, ო(ჳფალ)ი ჩ(ოჳე)ნი
Line of ms.: 9    
და ღ(მერ)თი ი(ესო)ჳ ქ(რისტ)ე. ღირსმ/ყვენ
Line of ms.: 10    
ჩ(ოჳე)ნ სიწმიდესა შენსა და ესე შენდა საღ/მრთოჲ
Line of ms.: 11    
მსახ(ოჳ)რებაჲ
Line of ms.: 12    
აღსროჳლებად საშოჳე/ბელად
Line of ms.: 13    
განმზადებ(ოჳ)ლ/თა
Line of ms.: 14    
მათთჳს კეთილთა

Manuscript page: 2r  
Line of ms.: 1    
რ(აჲთ)ა დავიცვნეთ ძალი/თა
Line of ms.: 2    
შენითა ყ(ოვე)ლსა ჟამ/სა:
Line of ms.: 3    
და შენდა დ(იდე)ბასა
Line of ms.: 4    
შევსწირვიდეთ მამი/სა
Line of ms.: 5    
და ძისა და წ(მიდ)ისა
Line of ms.: 6    
ს(ოჳ)ლისა აწ და მ(არა)დის და
Line of ms.: 7    
ო(ჳ)კ(ოჳნი)თი ო(ჳ)კ(ოჳნისამდ)ე ამენ + :

Paragraph: 3  
Line of ms.: 8    
ლ(ო)ც(ვა)ჲ: ბ^: ბარძიმსა ზ(ედ)ა
Line of ms.: 9    
ო(ჳფალ)ო ღ(მერთ)ო ჩ(ოჳე)ნო რ(ომელმა)ნ მო/გჳწოდენ
Line of ms.: 10    
ჩ(ოჳე)ნ ნათელ/სა
Line of ms.: 11    
ჭეშმარიტსა რ(ომე)ლი
Line of ms.: 12    
განანათლებს ყ(ოვე)ლ/სა
Line of ms.: 13    
კაცსა მომავალ/სა
Line of ms.: 14    
სოფლად: მლხინე/ბელ
Line of ms.: 15    
გოჳექმენ ცოდ/ვათა

Manuscript page: 2v  
Line of ms.: 1    
ჩ(ოჳე)ნთა და მოგჳ/ტევენ
Line of ms.: 2    
ბრალნი ჩ(ოჳე)ნნი:
Line of ms.: 3    
და ღირსმყვენ ჩ(ოჳ)ენ მსა/ხოჳრებად
Line of ms.: 4    
წ(მიდა)თა შენ/თა
Line of ms.: 5    
საიდოჳმლოთა:
Line of ms.: 6    
რ(ამეთოჳ) ჰსოჳფევ მამაჲ
Line of ms.: 7    
და ძჱ და სოჳლი წ(მიდა)ჲ
Line of ms.: 8    
აწ და მ(არადი)ს და ო(ჳ)კ(ოჳნით)ი ო(ჳ)კ(ოჳნისამდ)ე ა(მე)ნ.:.

Paragraph: 4  
Line of ms.: 9    
ოდეს პარექელი დაჰბ/ოჳროს
Line of ms.: 10    
ესე ლ(ო)ც(ვა)ჲ წ(ა)რ(მო)თქ(ოჳა)ს.:.
Line of ms.: 11    
ო(ჳფალ)ო ღ(მერ)თო ჩ(ოჳე)ნო რ(ომელმა)ნ პოჳრი
Line of ms.: 12    
ზეცისაჲ მოეც საჭმ/ლად
Line of ms.: 13    
ყ(ოვე)ლთა მორწმოჳ/ნეთა
Line of ms.: 14    
ო(ჳფალ)ი ჩ(ოჳე)ნი ი(ესო)ჳ ქ(რისტ)ე მხო/ლოდშობილი
Line of ms.: 15    
ძჱ შენი

Manuscript page: 3r  
Line of ms.: 1    
რ(ომე)ლი გარდამოავლინე1*
Line of ms.: 2    
ზეცით ცხ(ო)რებად ჩ(ოჳე)ნდა
Line of ms.: 3    
რ(ომ)ლისა მიერ ინებე ჴსნ/აჲ
Line of ms.: 4    
და ღოჳწოლაჲ ჩ(ოჳე)ნი
Line of ms.: 5    
რ(ომ)ლისა მიერ მაკოჳრთ/ხენ
Line of ms.: 6    
და წ(მი)და მყვენ აკ/ოჳრთხე
Line of ms.: 7    
+ წინადაგე/ბული
Line of ms.: 8    
ესე და შეიწირე
Line of ms.: 9    
შენსა ზეცისა საკ(ოჳრთ)ხე/ველსა
Line of ms.: 10    
მსხოჳერპლად
Line of ms.: 11    
სოჳლად სოჳლნელად
Line of ms.: 12    
შენდა სათნოდ საი/დოჳმლოდ:
Line of ms.: 13    

Line of ms.: 14    
მოიჴსენენ ვ(ითარც)ა მოწ/ყალე
Line of ms.: 15    
და კაცთმოყ(ოჳ)ა/რე

Manuscript page: 3v  
Line of ms.: 1    
ხარ ყ(ოვე)ლნი რ(ომე)ლთა შე/მოწირეს
Line of ms.: 2    
შესაწირა/ვი
Line of ms.: 3    
ესე: და შენ მოგოჳ/ანიჭე
Line of ms.: 4    
ყ(ოვე)ლივე საცხო/რებელად
Line of ms.: 5    
თხოვაჲ ჩ(ოჳე)ნი
Line of ms.: 6    
ნოჳ სატანჯველად ჩ(ოჳე)ნ/და
Line of ms.: 7    
იყოფინ: ნოჳცა
Line of ms.: 8    
განსაკითხავად და
Line of ms.: 9    
სამხილებელად ცოდ/ვათა:
Line of ms.: 10    
ა(რამე)დ საცხორე/ბელად
Line of ms.: 11    
+ საოჳკოჳნ(ო)დ:

Paragraph: 5  
Line of ms.: 12    
ლ(ო)ც(ვა)ჲ შემოსისაჲ:
Line of ms.: 13    
რ(ომე)ლმან შეიმოსე ნათე/ლი
Line of ms.: 14    
ვ(ითარც)ა სამოსელი გა/მოოჳთქოჳმელითა
Line of ms.: 15    


Manuscript page: 4r  
Line of ms.: 1    
სიმდაბლითა ქოჳეყ/ანასა
Line of ms.: 2    
ზ(ედ)ა გამოსჩ/ნდი
Line of ms.: 3    
და კაცთა შორ(ი)ს
Line of ms.: 4    
იქცეოდე: მღდელთ/მოძღოჳარ
Line of ms.: 5    
იქმენ
Line of ms.: 6    
ჩ(ოჳე)ნდა ო(ჳ)კ(ოჳნისამდ)ე წესსა მას
Line of ms.: 7    
ზ(ედ)ა მელქისედეკისსა:
Line of ms.: 8    
რ(ომელმა)ნ შეამკვე ჭეშმა/რიტებითა
Line of ms.: 9    
ეკლესიაჲ
Line of ms.: 10    
შენი ო(ჳფალ)ო ყ(ოვ)ლისა მპყ/რობელო:
Line of ms.: 11    
მოგოჳა/ნიჭე
Line of ms.: 12    
ჩ(ოჳე)ნ ზეცისაჲ
Line of ms.: 13    
და ოჳხრწნელებისაჲ
Line of ms.: 14    
სამოსელი:
Line of ms.: 15    
ღირს მყავ მე რ(ომე)ლი ესე

Manuscript page: 4v  
Line of ms.: 1    
მოვალ საღმრთოსა
Line of ms.: 2    
ამას ზეცისა მსახოჳ/რებასა
Line of ms.: 3    
შენისაგან
Line of ms.: 4    
მადლისა: რ(აჲთ)ა ყ(ოვე)ლი
Line of ms.: 5    
მწინკოჳლევანებაჲ
Line of ms.: 6    
განვიძარცო ვ(ითარც)ა შე/გინებოჳლი
Line of ms.: 7    
სამოსელი:
Line of ms.: 8    
შეამკვე სოჳლი ჩემი
Line of ms.: 9    
ბრწყინვალებითა
Line of ms.: 10    
და ჴორცნი ჩემნი სი/წმიდითა:
Line of ms.: 11    
განმაყე/ნენ
Line of ms.: 12    
ჩემგან ლოცვა/ნი
Line of ms.: 13    
ჩემნი: და განსთხი/ენ
Line of ms.: 14    
ჩემგან ოჳშჯოჳ/ლოებანი
Line of ms.: 15    
ჩემნი:

Manuscript page: 5r  
Line of ms.: 1    
შემმოსე მე სათნოებ(ა)ჲ
Line of ms.: 2    
სიწმიდჱ: და სიმტკიცჱ
Line of ms.: 3    
რ(აჲთ)ა შენ მიერ შემოსი/ლი
Line of ms.: 4    
მღდელობისა მა/დლსა
Line of ms.: 5    
ღირს ვიქმნე
Line of ms.: 6    
შესლვად სიწმიდესა
Line of ms.: 7    
შენსა მათ თანა რ(ომე)ლ/თა
Line of ms.: 8    
შეოჳცთომელად
Line of ms.: 9    
დაიმარხნეს წ(მი)დანი
Line of ms.: 10    
მცნებანი შენნი:
Line of ms.: 11    
და ვიპოვო მე ქორ/წილსა
Line of ms.: 12    
მას ზეცისა/სა
Line of ms.: 13    
ბრძენთა მათ თა/ნა
Line of ms.: 14    
წ(მიდა)თა ქალწოჳლთა
Line of ms.: 15    
შენდა დიდებისმეტ/ყოჳელებად

Manuscript page: 5v  
Line of ms.: 1    
ქ(რისტ)ე ღ(მერთ)ო ჩ(ოჳე)ნო
Line of ms.: 2    
რ(ომელმა)ნ აიხოჳენ ყ(ოვე)ლთა
Line of ms.: 3    
კაცთა შეცოდებ(ა)ნი
Line of ms.: 4    
რ(ამეთოჳ) შენ ხარ წმიდა მყო/ფელი
Line of ms.: 5    
სოჳლთა და ჴო/რცთა
Line of ms.: 6    
ჩ(ოჳე)ნთაჲ ღ(მერთ)ო ჩ(ოჳე)ნო
Line of ms.: 7    
და შენდა დიდებ(ა)სა
Line of ms.: 8    
შევსწირავთ თანა მამით და სოჳლით
Line of ms.: 9    
წ(მი)დითოჳრთ აწ და
Line of ms.: 10    
მ(არადი)ს და ოჳკ(ოჳნით)ი ო(ჳ)კ(ოჳნისამდ)ე ა(მე)ნ.:

Paragraph: 6  
Line of ms.: 11    
ლ(ო)ც(ვა)ჲ საკოჳმ(ე)ველსა ზ(ედ)ა
Line of ms.: 12    
დიაკ(ო)ნმან: კ(ოჳე)რ(ე)ქს ყოს:
Line of ms.: 13    
მღ(დელმა)ნ ესე ლ(ო)ც(ვა)ჲ წ(ა)რ(მო)თქ(ოჳ)ას.
Line of ms.: 14    
სახიერო მეოჳფეო

Manuscript page: 6r  
Line of ms.: 1    
ყ(ოვე)ლთაო და ყ(ოვე)ლთა
Line of ms.: 2    
დაბადებოჳლთა შე/მოქმედო:
Line of ms.: 3    
შეიწირე
Line of ms.: 4    
შესაწირავი რ(ომე)ლნი
Line of ms.: 5    
ესე შესწირვენ შენდა
Line of ms.: 6    
ქ(რისტ)ე შენისა მიერ:
Line of ms.: 7    
და ეკლესიისა შენისა/გან
Line of ms.: 8    
კაცად კაცა/დისა
Line of ms.: 9    
იგი სარგებ(ე)ლი
Line of ms.: 10    
აღასროჳლე და ოჳ/ძღოდე
Line of ms.: 11    
ყ(ოვე)ლთა სროჳ/ლებისა
Line of ms.: 12    
მიწევნად
Line of ms.: 13    
და ღირს მყვენ ჩ(ოჳე)ნ მა/დლსა
Line of ms.: 14    
და სიწმიდე/სა
Line of ms.: 15    
შენსა: რ(ამეთოჳ) ღ(მერთ)ი მოწ/ყალე

Manuscript page: 6v  
Line of ms.: 1    
და კაცთმ(ო)ყ(ოჳა)რე
Line of ms.: 2    
ხარ და შენდა დიდე/ბასა
Line of ms.: 3    
შევსწირავთ
Line of ms.: 4    
მამისა და ძისა <და>2*
Line of ms.: 5    
წ(მი)დისა ს(ოჳ)ლისა აწ და
Line of ms.: 6    
მ(არადი)ს და ოჳკ(ოჳნით)ი ო(ჳ)კ(ოჳნისამდ)ე ამენ.:.

Paragraph: 7  
Line of ms.: 7    
ლ(ო)ც(ვა)ჲ გ^: საკოჳმ(ე)ვ(ე)ლსა ზ(ედ)ა:
Line of ms.: 8    
რომ(ე)ლმან შეიწირე
Line of ms.: 9    
შესაწირავი აბელისი:
Line of ms.: 10    
ნოვესი: აბრაჰ/ამისი:
Line of ms.: 11    
აჰრონისი:
Line of ms.: 12    
სამოველისი: ზაქა/რიაჲსი:
Line of ms.: 13    
საკოჳმეველი:
Line of ms.: 14    
შეიწირე ჴელთაგან
Line of ms.: 15    
ჩ(ოჳე)ნ ცოდვილთაჲსა

Manuscript page: A_86_10_(t)  
Line of ms.: 8    
საკუმეველი ესე სულად
Line of ms.: 9    
სულნელად. შენდობა ყავ
Line of ms.: 10    
შეცოდებათა ჩუენთათჳს, რამეთუ
Line of ms.: 11    
კურთხეულ და წმიდა და
Line of ms.: 12    
დიდებულ არს სახელი მამისა

Manuscript page: A_86_11_(t)  
Line of ms.: 12          
და
Line of ms.: 13    
ძისა და წმიდისა სულისაჲ, აწ
Line of ms.: 14    
და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე.
Line of ms.: 15    
ამენ.



Next part



This text is part of the ARMAZI edition of Liturgy of St. James / Missa Praesanctificatorum.

Copyright ARMAZI Project, Frankfurt a/M, 2.5.2009. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.