ARMAZI
Author: Nemes.Emes. 
Nemesios Emesenus
Book: Nat.hom. 
De natura hominum

On the basis of the edition
Nemesios Emeseli,
Bunebisa-tws ḳacisa,
berʒnulitgan gadmoġebuli Iovane P̣eṭricis mier.
Kartuli ṭeksṭi šeisc̣avla, gamosacemad daamzada da leksiḳon-saʒieblebi daurto
S.R. Gorgaʒem,
Ṭpilisi 1914
(Gamocema Saeḳlesio Muzeumisa, 17)
electronically prepared by Beka Topuria,
Frankfurt a/M, 2000;
ARMAZI version by Beka Topuria and J. Gippert,
Frankfurt a/M, 23.2.2000 / 13.6.2000 / 25.9.2002 / 18.3.2007



Page: 3 
Line: 1  ნეტარისა მამისა ჩუენისა ნემესიოს
Line: 2  ემესელ მთავარებისკოპოსისაჲ
Line: 3  ბუნებისა-თჳს კაცისა
Line: 4  თავოანად თქუმული


Chapter: 1  
Line: 5 
თავი I
Line: 6 
ბუნებისა-თჳს კაცისა


Paragraph: 1  
Line: 7       კაცისა სულისა-გან გონიერისა და სხეულისა რჩეულად შემზადებაჲ,
Line: 8    -- და ესრეთ კეთილად, რომელ შეუწყნარებელ იყო სხუჱბრ
Line: 9    უმჯობესად შექმნაჲ მისი, გინათუ შემტკიცებაჲ, -- მრავალთა
Line: 10    და კეთილთა კაცთა ეთნო. ხოლო გონიერად თქუმისა-თჳს სულისა ვინაჲვე
Line: 11    იჭუნი მოაქუნდეს, რომელ უკუჱ მოსრულმან გონებამან სულისად,
Line: 12    ვითარცა სხუამან სხჳსად, გონიერად შექმნაა იგი, ანუთუ გონიერებაჲ
Line: 13    თჳსა-გან თჳთ და ბუნებით მოუგიეს სულსა და ესე* არს

Page: 4  
Line: 1    მისდა ნაწილ უკეთეს, ვითარ თუალი სხეულსა-შორის? ხოლო ვიეთ-მე
Line: 2    -- რომელთა-განი არს და პლოტინოს -- სხუაობისა სულისაჲსა
Line: 3    და სხუა[ობისა] გონებისაჲსა გარდამომცემელთა, სამთა-გან ეგულების
Line: 4    შემტკიცებაჲ კაცისაჲ: სხეულისა, სულისა-გან და გონებისა;


Line: 5    რომელთა შეუდგა აპოლინარიცა, რომელი ლაოდიკიისა იქმნა ეპისკოპოს,
Line: 6    რამეთუ ესე უკუჱ დამსჭუალა საძირკუჱლად თჳსისა [თ]ნებისად
Line: 7    და ნამეტნავნი დაჰრთნა თჳსისა-ებრ გარდაცემისა. ხოლო
Line: 8    ვიეთ-მე არა განაყენეს სულისა-გან გონებაჲ, არამედ არსებისა მისისა
Line: 9    მთავარ ყოფა გონიერისა იწადეს.
Paragraph: 2  
Line: 10          ხოლო არისტოტელი ძლითსა უკუჱ გონებასა თანაშემზადებ[ულ]ად
Line: 11    კაცისა, ხოლო მოქმედებითსა სარკუმელთაჲთ ჩუენდად
Line: 12    ზედშემოსრულად ითნებს, არა უკუჱ არსობისა და მყოფობისა კაცისაჲსა

Page: 5  
Line: 1    გამასრულებელად, არამედ, წარმართებისა-თჳს ბუნებითთა
Line: 2    ცნობათა, მხედველობისა შემწედ; ვინაჲცა მცირეთა კაცთა-მიერ
Line: 3    -- და მხოლოდ რომელთა იფილოსოფოსეს -- მოქმედებითისა გონებისა
Line: 4    ქონებასა დაამტკიცებს.
Paragraph: 3  
Line: 5       ხოლო პლატონ* არა ჰაზრობს თქუმად, თუ კაცი არს თანად-მრჩობლთა-გან,
Line: 6    სულისა და სხეულისა, არამედ სულსა** სხეულისა***
Line: 7    ესევითარად მმჴმარებელად [ითნებს], ღირსშუჱნიერად მეოცნე კაცისა-თჳს;
Line: 8    ამის-მიერ მომაქცევს ჩუენ სულისა მხოლოჲსა ღმრთეებრიობასა-ზედა
Line: 9    და ზრუნვასა, რათა, სულისა ჩუენდა ყოფად**** მრწმუნებელნი,
Line: 10    მხოლოდ სულისა კეთილთა ვსდევდეთ -- სათნოებათა და კეთილად-მსახურებასა,
Line: 11    და არა სხეულისა გულის-თქუმანი შევიყუარნეთ,
Line: 12    ვითარ არა კაცისანი, -- ნამდჳლ უკუჱ და კაც არს, -- არამედ პირველად

Page: 6  
Line: 1    უკუჱ ცხოველისანი, სოლო კაცისანი შემდგომადღა, ვინაჲთგან
Line: 2    ცხოველცა არს კაცი*.
Paragraph: 4  
Line: 3       კუალად უკუჱ უფლებრივად სხეულთასა სული ყოველთა კაცთა-გან
Line: 4    აღსაარებულა, რამეთუ ამის-გან, ვითარცა ორღანოჲ**, მიდრკების
Line: 5    სხეული: საცნაურ უკუჱ ჰყოფს სიკუდილი, რამეთუ, განეშოროს
Line: 6    რაჲ სული. ყოვლად უდრეკად და უქმად ჰგიეს სხეული, ვითარ
Line: 7    რაჲ ჴელოვნისა განშორებასა მიუდრეკელად ჰგიეს ორღანოჲ. ხოლო
Line: 8    საცნაურ არს, ვითარმედ და უსულოთაცა ეზიარების და უტყუთა
Line: 9    ცხოველთაჲსა-თანა აქუს ცსოველობისა და სიტყჳერთაჲსა-თანა მიუღიეს
Line: 10    გაგონებისა [ძალი]: რამეთუ*** ეზიარების უსულოთა ვიდრე-მე
Line: 11    სხეულითა და ოთხთა ასოთა-გან შეზავებითა****, ხოლო ნერგთა --

Page: 7  
Line: 1    ამითცა და მოზარდობისა და მთესველობისა ძალითა, ხოლო უტყუთა
Line: 2    ამათ-შორისცა უკუჱ, მაგრა ნაწლოვნობით და დახუდომისა-ებრ
Line: 3    მიმართებითაცა* და მნებებელობითა და წყრომითა და მგრძნობლობითა
Line: 4    და მფშჳნველობისა ძალითა, რამეთუ ესე ყოველი საზიარო
Line: 5    კაცთა და უტყუთა არს, დაღათუ არა ყოვლითა ყოველთა**. ხოლო
Line: 6    თანაშეეხების*** სიტყჳერებისა-მიერ უსხეულოთა და გონიერთა ბუნებათა,
Line: 7    ვითარცა მსიტყუველი და განმგონე და განმსჯელი და თჳთეულისა
Line: 8    მიმდგომი და, თხემისა მის სათნოებათაჲსა, კეთილად-მსახურებისა
Line: 9    შემტკბობელი, რომლის-თჳსცა ვითარ შორის საზღვართაჲსა
Line: 10    არს კაცი: გონიერთა და გრძნობადთა არსებათაჲსა, თანა შემხებელი
Line: 11    უკუ სხეულითა და სხეულეანითა ძალითა უტყუთა ცხოველთაჲ

Page: 8  
Line: 1    დაუსულოთა, ხოლო სიტყჳერებითა უსხეულოთა არსებათა, ვითარ
Line: 2    ისიტეუა პირველვე. რამეთუ. ვითარ ჰგავს, შემოქმედი უმცირესთაგან
Line: 3    ურთი-ერთას შეახებს განთჳსებულთა ბუნებათა, რათა ერთ ყოს
Line: 4    და თანატომ ყოველი აგებული. რომლისა-გან უფროჲსად იჩუჱნების
Line: 5    ერთყოფაჲ ყოველთა მყოფთა შემოქმედისაჲ; რამეთუ არა მხოლოდ
Line: 6    შეაერთნა არსებანი ნაწილოვნობით განუკუჱთელთანი, არამედ და თჳთეულნი
Line: 7    თანად ურთი-ერთას მორთულ ყვნა საკუთრებით; რამეთუ, ვინა[ჲ]ვე
Line: 8    თჳთეულთა ცხოველთა-შორის შეაერთნა უგრძნულნი მგრძნობელთა,
Line: 9    -- ძუალნი და ფრჩხილნი და თმანი და სხუანი უგრძნულნი
Line: 10    გრძნობადთა ძარღუთა და სხუათა, -- რომლის-თჳსცა შექმნა უგრძნობელთა-გან
Line: 11    და მგრძნობელთა შეკრებული ცხოველი, და არა ხოლო
Line: 12    შეკრებულად, არამედ და ერთმყოფადცა აღმოაჩინა. და ესრეთვე
Line: 13    სხუათა გუაროვანად აგებულთა-ზედა ქმნა შემნაწევრებელმან ურთი-ერთას
Line: 14    მცირედ-მცირედ თჳსებითა და ცვალებითა ბუნებისაჲთა, რათა
Line: 15    არა დიდად განყენებულ იყვნენ ყოვლად უსულონი ნერგთა-გან,
Line: 16    მქონებელთა მოზარდობითისა ძალისათა, და არცა და კუალად ესენი
Line: 17    უტყუთა და მგრძნობელთა ცხოველთა-გან, არცა უტყუნი სიტყჳერთა-გან
Line: 18    უცხოდ ყოვლით-ურთ და შეუზავებელ თჳნი.ერ საკრველისა
Line: 19    რაჲსა-მე თანამებუნეობისა და ბუნებითისა იყვნენ; რამეთუ განიყოფების
Line: 20    ვიდრე-მე ქვაჲცა ქვისა-გან ძალითა რაჲთა-მე და რამეთუ მაღნანტი
Line: 21    ქვაჲ კიდე საგონებელ არს გამოსრულად სხუათა ქვათა ბუნებისა
Line: 22    და ძლისა-გან, რამეთუ საჩინოდ მიიზიდავს თჳსდა-მიმართ და
Line: 23    პყრობითა რკინისაჲთა, ვითარ საზრდელ თჳსა ყოფად მგულებელი
Line: 24    მისი, და არა მხოლოდ ერთსა-ზედა რკინასა მჩუენებელი ამის მოქმედად,
Line: 25    არამედ სხჳსა-მიერ მპყრობელად სხჳსა და ერთბამად მიცემად
Line: 26    ქონებულთა ყოველთა ძალისა თჳსისა: იპყრობების უკუჱ რკინაჲ
Line: 27    რკინისა-მიერ, რაჟამს მაღნანტისა-მიერ თჳთ იპყრობებოდის.

Page: 9  
Line: 1    მერმე კუალად შემდგომითი შემდგომად ნერგთა-გან ცხოველთა-ზედა
Line: 2    მიმმართებელმან* არა მეყსეულად მიმომავალსა-ზედა და მგრძნობელსა
Line: 3    მიმართა ბუნებასა, არამედ მცირედ-მცირედ კეთილმორთულად
Line: 4    მოვიდა ამას-ზედა; რამეთუ პინასნი და აკალიფადნი, ვითარ გრძნობადნი
Line: 5    ხენი, შეჰმზადნა, რამეთუ ძიროან ყვნა იგი[ნი] შორის
Line: 6    ზღჳსა, მსგავსად ნერგთაჲსა, და, ვითარ შეშაჲ, კეცი გარეშემოსდვა
Line: 7    მათ და ვითარ ნერგნი შექმნნა იგინი, ხოლო მგრძნობელობაჲ
Line: 8    მისცა მათ შემხებელობისაჲ, რომელ არს საზოგადო გრძნობაჲ ყოველთა
Line: 9    ცხოველთა, რათა ეზიარებოდინ ნერგთა, უკუჱ ძიროვანობითა
Line: 10    და დგომითა, ხოლო ცხოველთა -- შემხებელობითა, არამედ და
Line: 11    ღრუბელსაცა, რაჲცა გარემოხუჱულა კლდეთადა, ერთგან შემდგომელობითა
Line: 12    და მაშინებელობითა, რაჟამს მოსლვა იგრძნოსო ვისიცა, --
Line: 13    ვითარცა არისტოტელი აღნიშნავს; რომლისა-თვისცა და ესევითართა
Line: 14    ყოველთა ცხოელ ნერგად წოდებად ჩუჱულებაჲ აქუს ყოველთა
Line: 15    უძუჱლესთა ბრძენთა. ხოლო კუალად პინასთა და ესევითართა-თანა
Line: 16    შეაყო მავალთა უკუჱ ცხოველთაჲ მსგავსი შობაჲ, ხოლო შორს მიმოსლვად
Line: 17    ვერშემძლებლობაჲ, არამედ თჳს-გან და თჳსად სადავე მოძრაობაჲ;
Line: 18    რამეთუ ესევითარ არიან უმრავლესნი კეცტყაოანთანი და
Line: 19    ქუჱყანის-ნაწლევთანი. ესრეთ უკუჱ თჳთოეულად დასძინა რაჲ რომელთა[-მე]
Line: 20    გრძნობაჲ უფროჲსი, ხოლო რომელთა-მე მავალობაჲ უფროჲსად,
Line: 21    და მერმეღა უსრულესთა-რე უტყუთა ცხოველთა-მიმართ მივიდა;
Line: 22    ხოლო ვიტყჳ უსრულესად მქონებელთა ყოველთა საგრძნობელთასა
Line: 23    და შორს სლვად შემძლებელთა; არამედ კუალად მივიდა რაჲ
Line: 24    უტყუთა-გან მეტყუჱლსა ცხოელსა-ზედა, რომელ არს კაცი, არცა
Line: 25    ესე იჩქითად შეჰმზადა, არამედ პირველად და სხუათაცა ცხოველთა-შორის
Line: 26    ბუნებითნი რანი-მე გულის-ხმის-ყოფანი და ჴელოვნებანი და
Line: 27    გულარძნილობანი მაცხოვნებელობისა-მიმართნი დასხნა, რათა მახლობელ
Line: 28    სიტყჳერთა ესე ჩნდენ, და ესრეთღა, ჭეშმარიტად სიტყჳერი
Line: 29    [ცხოველი], კაცი წარმოაჩინა.

Page: 10  
Paragraph: 5  
Line: 1       ესრეთვე ჴმასაცა-ზედა მეძიებელმან ჰპოო*, რამეთუ მარტივისა-გან
Line: 2    და მხოლოსახისა ცხენთა და ზროხათა მჴმობარეობისა თითოეულად
Line: 3    ფესუოანისა ფერად-ფერადისა-მიმართ და განთჳსებულისა წარმოჲჩინნეს
Line: 4    რაჲ ყორანთა და მჭურინავთა ქათამთა ჴმისა-გან, ვითარ
Line: 5    ნასხმანოანისა-მიმართ და სრულისა კაცობრივისა ჴმისად სრულ იქმნეს;
Line: 6    კუალად** უკუჱ ნაწევაროანი მიმორქუმაჲ, შეეხო რაჲ გაგონებასა და
Line: 7    გულის-სიტყუასა, ქადაგადცა შეიქმნა იგი გონებითთა მიმომიდრეკათაჲსა.
Line: 8    და ესრეთ ყოველნი ყოვლად თანამორთნა და თანაშეაკრნა
Line: 9    მუსიკელებრივ და ერთისა-მიმართ შეკრიბნა გონიერნი და უხილავნი
Line: 10    და კუალად ნივთიერნი ესე და სილულნი საშუვლობითა კაცთა ქმნულობისაჲთა.
Line: 11    რომლისა-თჳს კეთილად მოსემანცა, შესაქმისა გარდამომცემელმან,
Line: 12    დასასრულსაღა თქუა შექმნაჲ კაცისაჲ, რამეთუ არა
Line: 13    ხოლო ყოველთა მის-თჳს შე ქმნულთა შემდგომითი შემდგომად შემზადებაჲ
Line: 14    ყო და ესრეთღა მჴმარებელი იგი წარმოადგინა***, არამედ
Line: 15    რამეთუ გონიერისა არსებისა და ყოვლად ხილულისა ქმნულებისა მერმეღა
Line: 16    ჯერი ყო ვინაჲვე და შემკრველად მრჩობლთა მათ, რაჲთა ერთ
Line: 17    იყო ყოველი და თანამევნე თჳსსა და არა უცხო იგივე თჳსსა. იქმნა
Line: 18    უკუჱ მრჩობლთა ბუნებათა შემრთველ ცხოელი კაცი. არამედ შემოქმედისა უკუჱ
Line: 19    სიბრძნენი შემოკრებულად ითქუმოდედ. ვითარმედ,
Line: 20    ესევითარებ, რათა საზღვართა-შორის უტყჳსა და სიტყჳერისა ბუნებისათა
Line: 21    დაწესებული კაცი, უკუჱთუ სხეულთა-ზედა ვიდრე-მე მიიღუაროს
Line: 22    და სხეულთანი უფროჲსად შეიყუარნეს და უტყუთა შეიტკბოს
Line: 23    ცხოვრებაჲ, ამათცა-თანა ვინაჲვე აღირაცხოს და მიწისა-განად
Line: 24    იწოდოს პავლჱს-ებრ და ესმეს: "ქუჱყანაჲ იყავ და ქუჱყანად

Page: 11  
Line: 1    მიხჳდე"* და თანაშეერაცხა უტყუთა უგუნურთა და მიემსგავსა მათ;
Line: 2    ხოლო, უკუჱთუ სიტყჳერთა-მიმართ გზავნა ყოს, შეურაცხის-მყოფელმან
Line: 3    ყოველთა სხეულიანთა გემოთამან, საღმრთოსა უკუჱ და ღმრთისმოყუარებითსა
Line: 4    ცხორებასა თანმიუჴდეს, ვითარ საკუთრებით
Line: 5    კაცისასა, და იყოს ვითარ ზეცისა იგი, თქუმ[უ]ლისა მის-ებრ: "ეგევითარნივე
Line: 6    ზეციერნი და ვითარი მიწისაჲ, ეგევითარნივე მიწიერნი"**.
Line: 7    ხოლო სიტყჳერებითისა ბუნებისა თავ არს ლტოლვაჲ უკუჱ და გარემიქცევაჲ
Line: 8    ბოროტთაჲ, თანამიყოლაჲ და აღრჩევაჲ კეთილთაჲ.
Line: 9    არამედ კეთილთაჲ რომელი-მე უკუჱ მზიარებლობითი არს სულისაჲ
Line: 10    და სხეულისა, ვინაჲ და სულისა-მიმართვე აქუნდეს ამისიცა აღყვანებაჲ,
Line: 11    ვითარცა რაჲ სულისა სხეულთა მკმარებელისაჲ, ვითარ არიან
Line: 12    სათნოებანი, ხოლო მარტოდ სულისა სათნოებანი და სხეულისა თანა
Line: 13    არა მოქენისანი, ვითარ კეთილმსახურებაჲ, გინა მყოფთა მხედველობაჲ.
Line: 14    აწ უკუჱ რაოდენნი კაცისა ცსორებასა, ვითარ შეჰგავს კაცისა
Line: 15    ცხორებასა, აღირჩევდენ, და არა ვითარ ცხოველისასა მხოლოდ, --
Line: 16    სათნოებათა თანამავალ ექმნებიან და კეთილად-მსახურებასა. ხოლო
Line: 17    თუ რომელნი არიან სათნოებისანი და რომელნი კეთილად-მსახურებისანი,
Line: 18    შემდგომთა-შორის განისაჯოს, რაჟამს სულისა-თჳს და
Line: 19    სხე ულისა გარდამოვსცეთ სიტყუაჲ, რამეთუ არღასადა უწყებულა,
Line: 20    თუ რაჲ-მე არს სული ჩუენი არსებით, და არა შესატყჳსა არს პირველ
Line: 21    ძალთა და მოქმედებათა-თჳს მისთა თქუმაჲ.
Paragraph: 6  
Line: 22       ებრაელნი უკუჱ კაცისასა დასაბამით-გან არცა განჩინებით მოკუდავად
Line: 23    და არცა უკუდავად შექმნასა იტყჳან, არამედ საზღვართა-შორის
Line: 24    მრჩობლთა ბუნებათასა, რათა, უკუჱთუ სხეულიანთა შეუდგეს
Line: 25    ვნებათა, სხეულეანნიცა შეემთხუნენ მიმოქცევანი; ხოლო, უკუჱთუ

Page: 12  
Line: 1    სულისთა პატივ სცეს კეთილთა. უკუდავებისა ღირს იქმნას. რამეთუ,
Line: 2    უკუჱთუ დასაბამით-განვე მოკუდავად შეექმნა იგი ღმერთსა, არამცა
Line: 3    მცოდველი სიკუდილითა დაესაჯა, რამეთუ მოკუდავი მოკუდავებითა
Line: 4    არავინ დას[ა]ჯოს; არამედ და, თუმცა კუალად უკუდავად დაებადა. არამცა
Line: 5    საზრდელისა მოქენედ შეემზადა იგი, რამეთუ არავინ უკუდავთაჲ
Line: 6    საზრდელსა სსეულოანსა მოქენე არს, არცა-მცა ესრეთ ადვილად
Line: 7    შეინანა და ქმნილი უკუდავად მსწრაფლ მოკუდავადმცა შეექმნა, ვინაჲ* თგან
Line: 8    არცა მცოდველთა ანგელოზთა-ზედა ჩანს ესრეთ მოქმედად,
Line: 9    არამედ დასაბამით-განისა ბუნებისა-ებრ უკუდავად ეგნეს სხჳსა
Line: 10    მომლოდენი შეცოდებისა-თჳს მსჯავრისა და არა სიკუდილისანი. უმჯობეს
Line: 11    არს უკუჱ ესრე. გინათუ ესრესახედ გაგონებად წინამდებარისა,
Line: 12    ვითარმედ მოკუდავად უკუჱ შეიმზადა, ხოლო შემძლებელ იყო,
Line: 13    რათა წარმართებისა-გან სრულქმნილი უკუდავ იქმნეს, რომელ არს
Line: 14    ძლითად უკუდავი. ხოლო, ვინაჲთგან არა უმჯობეს იყო მისდა პირველ
Line: 15     განსრულებისა ცნობად ბუნებისა თჳსისა, ამცნო არ გემოჲს-ხილვად
Line: 16    ხისა-გან ცნობადისა, რამეთუ იყვნეს და უფროჲსღა ხოლო
Line: 17    და არიან აწცა ძალნი დიდნი შორის ნერგთა[ჲ]სა, ხოლო მაშინ, ვითარცა
Line: 18    დასაბამსა სოფლის შესაქმისასა უზადოდ მყოფთა, ძლიერებითნი
Line: 19    აქუნდეს მოქმედებანი. იყო უკუჱ გემოჲს-ხილვა რომლისა-მე
Line: 20    ნაყოფისა შე[მ]ქმნ[ე]ლი ცნობისა თჳსისა [ბუ]ნებისაჲსა. და
Line: 21    არა ეგულებოდა მისი ღმერთსა, პირველ სისრულისა, ცნობად თდსისა
Line: 22    ბუნებისა, რათა არა, ცნას რაჲ თჳსი მოქენე-ყოფა მრავალთა,

Page: 13  
Line: 1    სხეულოანთა საჴმართა მზრუნველმან დაუტეოს სულისა განგებაჲ.
Line: 2    და ამის მიზეზისა-თჳს დააყენა იგი მიღებისა-გან ნაყოფისა ცნობადისა[ჲ]სა.
Line: 3    ხოლო უსმ ექმნა რაჲ და იცნა თავი თჳსი, სისრულისა-გან
Line: 4    უკუჱ განვარდა და, სხეულოანთა მესაჴრმე-ქმნილმან, მსწრაფლ
Line: 5    უკუჱ საბურველი იძია, რამეთუ იტყჳს მოსე, ვითარმედ შიშუჱლ
Line: 6    არსო, იუწყა; ხოლო პირველ განკჳრვებასა-მინა შექმნა იგი და
Line: 7    უმეცრებასა-შორის თავისა თჳსისასა. განვარდა უკუჱ განსრულებისა-გან
Line: 8    და მსგავსადვე განვარდა და უკუდავებისა-განცა, რომელი შემდგომად
Line: 9    მიიღოს მადლითა შემქმნელისა მისისა[ჲ[თა. ხოლო შემდგომად განვრდომისა
Line: 10    და ჴორცთაცა მიღებად შეენდოო, რამეთუ პირველ მხოლოდ
Line: 11    ქუჱყანით უბრძანა მას კმა-ყოფად; ესე უკუჱ იყო სამოთსეს-შინა;
Line: 12    ხოლო უსასოქმნილსა სრულობისა-თჳს, მიშუჱბით შეენდოო
Line: 13    შეხებად და ჭამად ჴორცისა.
Paragraph: 7  
Line: 14       არამედ, ვინაჲთგან სხეულთა-გან არს კაცი, ხოლო ყოველი
Line: 15    სხეული ოთხთა ასოთა-გან შემტკიცებულა, საჭირო არს ვნებათა ამათ
Line: 16    შთაჭრა მისი, რომელთადა და ასონიცა: დაჭრისა და მიმოცვ* ალებისა
Line: 17    და დინებისა, რომელ არიან მხოლოდ ოდენ სხეულისანი. მიმოცვალებაჲ
Line: 18    უკუჱ რომელობითა, ხოლო დინებაჲ დაცარიელებითა;
Line: 19    რამეთუ სამარადისოდ დაცარიელდების ცხოველი საცნაურთა-მიერ ნესტუთაჲსა
Line: 20    და უცნაურთაჲსა, რომელთა-თჳს შემდგომად ვთქუათ. აწ
Line: 21    უკუჱ საჭირო არს დაცარიელებულთა მიღებად ნაცვლისა სწორისა, ანუ-თუ
Line: 22    დაჴსნაჲ ცხოელისაჲ ნაკლულევანებითა სხუათა მონაცვალედ შემავალთაჲთა;
Line: 23    და რამეთუ ჴმელნი ხოლო იყვნენ და ნოტიონი და
Line: 24    სული დაცალიერებულნი, საჭირო არს ჴმელისა და ნოტიოჲსა საზრდელისა
Line: 25    თანამდებობაჲ ცხოველისა და მსგავსადვე და სულისაჲცა. რამეთუ,
Line: 26    ვინაჲთ-გან ოთხთა ასოთა-მიერ არიან საზრდელნი და სასუმელნი,

Page: 14  
Line: 1    რომელთა-გან შევიმტკიცენით, თჳთეული შესაბამითა თჳსითა
Line: 2    და მსგავსითა იზარდების, ხოლო წინააღმდგომითა განიკურნების,
Line: 3    რამეთუ რომელთა-მე ასოთა თჳთმახლობელად, სოლო რომელთა-მე
Line: 4    საშუალქმნითა ვიე თთა-მე მოვიღებთ, ვითარ რაჲ წყალსა ოდეს-მე
Line: 5    თჳთ მას, სოლო ოდეს-მე მესაშუვლეობითა ღჳნისა და ზეთისაჲთა
Line: 6    და სხუ[ა]თა ყოველთა ნოტიო [ნა]ყოფად წოდებულთაჲთა; რამეთუ
Line: 7    სხუაჲ არა რაჲ არს ღჳნო[ჲ], ვითარ წეალი ვენაჴისა-მიერ შეცვალებული.
Line: 8    და მსგავსადვე ამისა ცეცხლსაცა მოვიღებთ, ოდეს-მე მახლობელად
Line: 9    მის-მიერ განტფობილნი, ხოლო ოდეს-მე სხუათა-მიერ
Line: 10    საშუვალთა, რომელთა ვჭამთ, გინათუ ვსუამთ, რამეთუ ყოველთა-შორის,
Line: 11    -- გინათუ დიდად, გინათუ მცირედ, -- ნაწილი ცეცხლისა[ჲ]
Line: 12    დათესულა. ამითვე სახითა და ჰაერსაცა მოვიოებთ მახლობელად უკუჱ
Line: 13    საფშჳნველითა და სულის-კუ[ჱ]თითა ჩუენდა გარემოჲს-ქონებულითა,
Line: 14    რამეთუ ჭამასა და სუმასა-შინა მოვიზიდავთ ჰაერსა ჩუენდად,
Line: 15    არამედ საშუვალობითა სხუათა ყოველთა-მიმართ რომელთა მომღებელ
Line: 16    ვართ. ხოლო ქუჱყანასა უსაშუვლოდ და მახლობელად ჩუენდა
Line: 17    არაოდეს მოვიღებთ. არამედ რომელთა-მე საშუვალთა-მიერ, რამეთუ
Line: 18    ქუჱყანაჲ ხუარბლად იქმნების და ხუარბალსა ვჭამთ ჩუენ. რამეთუ
Line: 19    გურიტნი და ტრედნი მრავალგზის და კაკაბნიცა მახლობელად ქუჱყანასა
Line: 20    ჭამენ; არამედ კაცი საშუალებისა-მიერ თესლთაჲსა და მაღნარისა
Line: 21    მწუერვალთაჲსა და ჴორცთაჲსა.
Paragraph: 8  
Line: 22       ხოლო, ვინაჲთგან არა მარტოდ შუჱნიერებისა-მიერ ოდენ,
Line: 23    არამედ და კეთილმგრძნობელობისაცა-მიერ შემხებელობითისა დაამეტებს
Line: 24    ყოველთა ცხოველთა კაცი, -- რამეთუ არა გარეშემომდვა* ჩუენ
Line: 25    არცა ზრქელი ტყავი, ვითარ ზროხათა და სხუათა ზრქელტყავთა,
Line: 26    არცა თმანი დიდნი და ჴშირნი, ვითარ თხათა და ცხუვართა და
Line: 27    ყურდგელთა, არცა ქეცნი, ვითარ გუჱლთა და თევზთა, არცა კეცნი,

Page: 15  
Line: 1    ვითარ ქელონთა-კუთა და ოსტრა-კუთა, არცა ჩჳლკეცნი, ვითარ
Line: 2    კარავიდთა, არცა ფრთანი, ვითარ ქათამთა, -- საჭიროდ სამოსთა მოქენე
Line: 3    ვიქმნენით აღმასრულებელად ჩუენ-შორის ნაცვალსა მათსა, რომელ
Line: 4    ბუნებამან სხუათა მიანიჭა. და ვინაჲცა ამის მიზეზისა-თჳს საზრდელსა
Line: 5    და სამოსსა მოქენე ვართ და არა-შესაბამად მჴეცთაჲსა შესავედრებელსა.
Line: 6    არამედ ძნიად შეზავებისა-თჳს რომელობათაჲსა და
Line: 7    დაჴსნისა-თჳს შემტკიცებულობისა სხეულთაჲსა მკურნალთა და საკურნებელთა
Line: 8    მოქენე ვიქმნენით. ხოლო ცვალებათა-თჳს, რომელობათა-გან
Line: 9    ქმნულთაჲსა, საჭირო იქმნა წინააღმდგომისა სხჳსა რომელობისა-მიერ
Line: 10    სწორსაზომადვე აღყვანებაჲ სხეულთა დგომისა[ჲ]; რამე-თუ
Line: 11    არა, ვითარ ჰაზრობენ ვიეთნი-მე, განჴურვებულისა სხეულისა
Line: 12    სრულიად განგრილებაჲ წინამდებარე არს მკურნალთა-მიერ, არამედ
Line: 13    კეთილშეზავებულად მიყენებაჲ, რამეთუ სრულიად განგრილებისა-გან
Line: 14    წინააღმდგომისა-მიერ გარემოჲცვის სენისა წინამდებარეობაჲ მისი.
Line: 15    არამედ უკუჱ საჴმარნი კაცისანი, ვითარ რაჲ საზრდელისა და სასუმელისა,
Line: 16    ცვალებისა-თჳს და განთხევისა; ხოლო სამოსლისა ამისთჳს, რომელ არა რაჲ
Line: 17    აქუს ბუნები სა-გან ძლიერი გარეშესაბლარდნელი;
Line: 18    არამედ ს[ა]ხლნი ძნელად შეზავებისა-თჳს გარემოჲს ჩუენსა ქონებულისა
Line: 19    ჰაერისა და მჴეცთა-თჳს; -- ხოლო საკურნებელნი მიმოცვალებისა-თჳს
Line: 20    რომელობათაჲსა და გრძნობათა-თჳს, რომელნი დასხმულ
Line: 21    არიან სხეულსა-შორის: რამეთუ, თუმცა არა იყვნეს ჩუენდა გრძნობანი,
Line: 22    არამცა გუჱლმოდა და არცამცა კურნებისა მოქენე ვიქმნენით არა-მლმობელნი
Line: 23    და განვიხრწნენითმცა უმეცრებასა-შორის ძჳრთასა, ვნებისა
Line: 24    ვერ-მეკურნენი. ხოლო ჴელოვნებათა და ზედმიწევნულებათა და
Line: 25    რომელნი ამათ-გან საჴმარ არიან ურთი-ერთას მოქენე ვართ ერთმან-ერთისა
Line: 26    თანამესაკრველობისა-თჳს, რათა ამის-მიერ მრავალნი
Line: 27    ერთ ვიქმნებოდეთ, რამეთუ ვეზიარებით ურთი-ერთას ცხორებით საჴმართა

Page: 16  
Line: 1    მიმოცვალებისა-მიერ; ვიეთ-მე უკუჱ თანამავალობასა და თანხეულობასა
Line: 2    ქალაქად სახელ სდვეს, ვინაჲ მახლობელობით და არა
Line: 3    მშორებლობით ერთი-ერთარსსა სარგებელსა მივინაყოფებთ; რამეთუ
Line: 4    ბუნებით თანმეჯოგედ და მოქალაქედ ცხოველად შეიქმნა კაცი; რამეთუ
Line: 5    ერთი არავინ კმა ეყოფვის თავსა თჳსსა ყოვლისა-მიმართ საქმისა.
Line: 6    საუწყო, რამეთუ ქალაქნი მიმოცვალებისა და სწავლისა-თჳს
Line: 7    შეიმზადნეს.
Paragraph: 9  
Line: 8       [ორსა]* ამას უხუცესობასა კაცი საკჳრველებით ღირს იქმნა:
Line: 9    რამეთუ ესე მხოლოდ შენდობასა მიემთხუჱვის, შეინანოს თუ, და
Line: 10    სხეულთა ამათ მხოლოჲ მოკუდავთა უკუდავებოან ჰყოფს, მომჴმარებელად
Line: 11    სხეულთასა სულისა-თჳს, ხოლო სულისასა სხეულთა-თჳს. რამეთუ
Line: 12    მხოლოდ კაცი, სიტყჳერებისა საკჳრველებით მქონებელი, შენდობასა
Line: 13    ღირს იქმნა სინანულისა-მიერ: არამედ არცა ეშმაკნი და არცა
Line: 14    ანგელოზნი, შეინანონღა თუ, შენდობასა ღირს იქმნებიან. და უფროჲს
Line: 15    ხოლო ამის-მიერ ღმერთი მართლად და მოწყალედ იხილვების
Line: 16     და ითქუმის. რამეთუ ანგელოსთა უკუჱ არა რაჲ ჰქუანან საჲძულებელნი
Line: 17    და მიმზიდველნი ცოდვათა-მიმართ, არამედ თავის-უფალ
Line: 18    არიან ბუნებით-განვე სხეულებრივთა ვნებათა და საჴმართა და გემოთაჲსა,
Line: 19    -- სამართლად და არცა ერთი მიეცემის შენდობაჲ მონანულთა;
Line: 20    ხოლო კაცი მხოლოდ არა სიტყჳერ ოდენ არს, არამედ და ცხოელიცა,
Line: 21    რამეთუ საჴმარნი ცხოველისანი და ვნებანი მრავალგზის
Line: 22    გარემოჲცვენ გულის-სიტყუათა; არამედ, ოდეს რაჲ აღიხედნეს, ევლტის
Line: 23    ამათ და მიჰმართებს სათნოებათა-ზედა, და წყალობასა მართლისა-გან
Line: 24    მიემთხუჱვის მეძიებელი და შენდობასა. და თუ ვითარ
Line: 25    თჳს არს არსებისა მისისა მოცინარობაჲ და რამეთუ საკუთრებით კაცისა
Line: 26    ოდენ არსებასა აქუს და საყოელთაოდ და სამარადისოდ, -- ესრეთვე
Line: 27    ყოველთა ნიჭთა-შორის საკუთარ კაცისა არს, უფროჲს ყოვლისა
Line: 28    სიტყჳერისა აგებულისა, სინანულისა-მიერ განერად მიზეზსა
Line: 29    პირველთა ცთომათასა. რამეთუ მხოლოდ კაცსა მოენიჭა ესე ყოვლადვე
Page: 17  
Line: 1    და სამარადისოდ ჟამთა-შორის სოფლისა ამის ცხორებისათა, ხოლო
Line: 2    შემდგომად სიკუდილისა არღარა. ესრეთ უკუჱ ვიეთ-მე და ანგელოზთაჲცა
Line: 3    ეგულების შემდგომად დაცემისა არღა მიმთხუჱვად სინანულისა-მიერ
Line: 4    შენდობასა, რამეთუ სიკუდილ ამათდა არს დაცემაჲ;
Line: 5    ხოლო პირველ დაცემისა, მსგ[ა]ვსადვე კაცთა ცხორებისა, და მათიცა
Line: 6    ღირს-ყოფად შენდობისა; რომლისა-თჳსცა, თუ არა ქმნან ესე, შეუნდობელი
Line: 7    და საუკუნოჲ აქუნდეს ნამეტნავი სატანჯველთაჲ სამართლად
Line: 8    მისაგებელი. უწყებულ იყავნ ამათ ზემოთქმულთა-გან მათდა,
Line: 9    რაოდენნი სინანულსა არა შეიწყნარებენ, რჩეულსა ნიჭსა და საკუთარსა
Line: 10    კაცისასა, რომელ წყალობათა ღმრთისათა გარეშესწერენ. -- ხოლო
Line: 11    საკუთარ მისდა ურჩეულეს არს და ესეცა: მხოლოდ, სხუათა ცხოველთა
Line: 12    უმეტეს, სხეულთა ამათ*, შემდგომად სიკუდილისა, აღდგინებაჲ
Line: 13    და უკუდავებისა ღირს-ყოფად. რამეთუ მიემთხუჱ ვის ამას**
Line: 14    უკუდავებისა-თჳს სულისა, და ოდეს-მე ვნებათა-მიმართ სულისათა
Line: 15    სხეულთა უძლურებისა-თჳს და მრავალვნებულებისა. ხოლო საკუთარ
Line: 16    მისდა არს ჴელოვნებათა და ზედმიწევნულებათა სწავლულებაჲ, ვინაჲ
Line: 17    ჴელოვნებათა-ებრ და მოქმედებანიცა. რომლისა-თჳსცა და, კაცსა
Line: 18    განასაზღვრებენ რაჲ, საზღვარისა-მიერ შემოსწერენ ესრე: "ცხოველი
Line: 19    სიტყჳერი, მოკუდავი, გონებისა და ზედმიწევნულებისა შემწყნარებელი".
Line: 20    "ცხოველი" უკუჱ, რამეთუ კაციცა არსება არს სულიერი
Line: 21    და გრძნობადი, რამეთუ ესე არს სა ზღვარი ცხოველისა; ხოლო სიტყჳერი",
Line: 22    რათა განეყოს უტყუთა; და "მოკუდავი", რათა უკუდავთა
Line: 23    სიტყჳერთა განეყოხ; არამედ "გონებისა და ზედმიწევნულებისა
Line: 24    შემწყნარებელი", რამეთუ სწავლულებისა-მიერ მომართ გუჱქმნებიან
Line: 25    ჩუენ ჴელოვნებანი და ზედმიყენებანი, რამეთუ გუაქ[უ]ს ძალი,
Line: 26    შემწყნარებელი გონებისაცა და ჴელოვნებათა, არამედ მო ქმედებათა
Line: 27    მომგებელ ვართ სასწავლოთა-გან. იტყჳან უკუჱ ამის საზღვარისა
Page: 18  
Line: 1    უკანაჲსკნელ დამატებად, რამეთუ განსრულდა კაცი თჳნიერ უკანაჲსკნელისაცა
Line: 2    საზღვარისა; ხოლო, ვინაჲთგან ქუჱყანისთა და სხუათა
Line: 3    ვინათავე ტომთა იტყჳან ვიეთნი-მე მრავალჟამოანთა ეშმაკთასა, არამედ
Line: 4    არა უკუდავთა, -- რათა და ამათ-განცა განყონ კაცი, დართეს
Line: 5    გონებისა და ზედმიწევნულებისა შემწყნარებელობაჲ; რამეთუ არავინ
Line: 6    მათ-განი* ისწავლის, არამედ ბუნებით იცის, რომელი იცის.
Line: 7    ხოლო ებრაელთა გარდაცემაჲ ყოველსა** ამის კაცისა-თჳს იტყჳს
Line: 8    შექმნად, არამედ უფროჲს მისდა უმახლობელესთა ყოველთასა, ვითარ
Line: 9    ტერფმოსილთა და ზროხათასა; და ესენი შრომისა-მიმართ, ხოლო
Line: 10    თივაჲ ამათ-თჳს. რამეთუ ქმნულთა[ჲ] რომელი-მე თჳთ თავისა თჳსისა-თჳს
Line: 11    იქმნა, ხოლო რომელი-მე სხუათა-თჳს: თავისა თჳსისა-თჳს უკუჱ
Line: 12    სიტყჳერნი ყოველნი, არამედ სხუათა-თჳს უტყუნი და უსულონი.
Line: 13    ხოლო, ვინაჲთგან ესენი სხუათა-თჳს იქმნნეს, -- თუ რაჲსა-თჳს
Line: 14    იქმნ[ნ]ეს, განვიცადოთ. ნუუკუჱ და ანგელოზთა-თჳსცა? არამედ არავინ
Line: 15    კეთილცნობიერმან თქუას ანგელოსთა-თჳს ამათი შექმნაჲ: რამეთუ
Line: 16    ყოველნი სხუათა-თჳს ქმნილნი დადგრომისა-თჳს მათიხა და გებისა
Line: 17    და განსუჱნებისა იქმნ[ნ]ეს, გინა აღორძინებისა-თჳს ტომისა, ანუთუ
Line: 18    საზრდელისა, გინა საბურველისა, ანუთუ კურნებისა, გინა ქცევისა
Line: 19    და განსუჱნებისა-თჳს. ხოლო ანგელოსი არარას ამათ-განსა მოქენე
Line: 20    არს, რამეთუ არცა აღორძინებაჲ აქუს ტომისაჲ, არცა საზრდო[ჲ]სა
Line: 21    მოქენე სხეულოანისა, არცა საბურველისა და არცა რათ
Line: 22    სხუათა. არამედ, ვინაჲთგან ანგელოსი ამათ-განისა არარაჲს მოქენე,
Line: 23    -- უწყებულ, რომელ არცა სხუაჲ რომელი-მე ბუნებაჲ, ზესთაღმავალი
Line: 24    ანგელოსთა; რამეთუ, რაჲზომ ზესთმდებარიცა დასი
Line: 25    დასისად, უფროჲს ხოლო მისდა არმოქენეობაჲ არს. ვინაჲვე
Line: 26    იძიებოდედ ბუნებაჲ სიტყჳერი უკუჱ და მოქენე თქმულთა
Line: 27     ამათ. და თუ სხუაჲ ესევითარი გამოჩნდეს, თჳნიერ ჩუენ კაცთაჲსა?
Line: 28    ხოლო, ვინაჲთგან ესე ესრეთ არს, შეკრბების ამის კაცისათჳს
Line: 29    უტყუთა და უსულოთა შექმნაჲ. ხოლო, ვინაჲთგან ამისთჳს,
Line: 30    ვითარ აწ იჩუჱნაცა, ამის-თჳსცა მთავრად მათდა დაიდგინა; ხოლო

Page: 19  
Line: 1    საქმე მთავრისა -- საზომისა-ებრ საჴმართაჲსა ჴმარებაჲ სამთავროჲსა
Line: 2    და არა ვნებათა-მიმართ დაუპყრობელად გინებაჲ და არცა ტჳრთთაებრ
Line: 3    დამძიმებაჲ სამთავროსა. აწ უკუჱ ცოდვენ, რომელნი უტყუთა
Line: 4    არა კეთილად იხმარებდენ, რამეთუ არა მთავრისა საქმესა იქმან და,
Line: 5    არა ხოლო [მთავრისასა, არამედ არცა] მართლისასა, წერილისა-ებრ,
Line: 6    ვითარმედ: "მართალი სწყალობს სულსა უტყუთა მისთასა"*.
Line: 7    არამედ და ნუთუ-მე და თქუას ვინ-მე, ვითარმედ: "არა სხჳსა-თჳს,
Line: 8    არამედ თჳთეული თავისა თჳსისა-თჳს იქმნა". განაყენენინ უკუჱ
Line: 9    პირველად სულიერნი უსულოთა-გან და ვიხილოთ, თუ შემძლებელ
Line: 10    რაჲცავე უსულოთა თჳთ თავისა თჳსისა-თჳს ქმნად, გინა კმაყოფად.
Line: 11    არამედ, თუ ესენი თჳთ თავისა-თჳს, -- ვითარ გინა სადაჲთ განიზარდნენ
Line: 12    ცხოველნი? რამეთუ განვიცადოთ ბუნებაჲ მომცემელად ცხოველთა
Line: 13    საზრდელისა ქუჱყანისა-გან ნაყოფთაჲსა და ნერგთაჲსა,
Line: 14    თჳნიერ მცირედთა ჴორცის-მჭამელთაჲსა; და ესეცა ჴორცის-მჭამელნი
Line: 15    საზრდელ თჳსსა ჰყოფენ ცხოველთა-გან ქუჱყანის-მძოვნელთაჲსა, ვითარ:
Line: 16    მგელნი და ლომნი -- კრავთა და თხათა და ეშუთა და ირემთა,
Line: 17    ხოლო ორბნი -- კაკაბთა და ჴოჴობთა და ყურდგელთა და მსგავსთა,
Line: 18    რომელნი ნაყოფთა ქუჱყანისათა ძოვენ. არამედ და თევზთაცა ბუნებაჲ,
Line: 19    ერთი მეორისა მჭამელი, არა ვიდრე-მე ყოველთადმდე გასწუთების
Line: 20    ჴორცის-მჭამელობაჲ, არამედ განსრულდების მძოვნელთა-მიერ
Line: 21    მხავსთა და ფუკიათაჲსა და სხუათა, რანიცა წყალთა-შორის აღმოცენებადნი
Line: 22    არიან. არამედ, თუმცა ყოველნი ტომნი თევზთანი ჴორცის-მჭამელ
Line: 23    იყუნეს და არა რომელიმცა განევლტოდა ჴორცის ჭამასა,
Line: 24    არცამცა მცირედ კმა იყვნეს, არამედ განიხრწნნესმცა რომელნი-მე
Line: 25    ურთი-ერთას, ხოლო რომელნი -მე საზრდელისა მოკლებისა-გან.
Line: 26    არამედ, რათა არა ესრეთ იქმნას, რომელნი-მე თევზთანი შეიქმნ[ნ]ეს
Line: 27    უკუჱ ჴორცთა-გან განყენებულნი და, -- თქუას ვინ-მე, ვითარმედ, -- ზღჳსა
Line: 28    თივათა მძოვნელნი იქმნ[ნ]ეს, რათა ამათ-გან სხუანი ჴორცის-მჭამელნი
Line: 29    ცხოვნდებოდინ; რამეთუ იქმნებიან საჭმელ ამათდა ფუკიანი და
Line: 30    მხავსნი, არამედ იგინი სხუათა-თჳს და კუალად ესენი სხუათა-თჳს

Page: 20  
Line: 1    დასასრულისა*, საზრდელ[ი]სა მოუკლებელად, ვითარცა ქუჱყანისა-გან,
Line: 2    ზღჳსა-მიერ მქონებელნი, ვინაჲ და სხუათა გუამოვანებაჲ ცხოვნდებოდის.
Line: 3    რომლისა-თჳსცა აღმოაჩინა სიტყუამან ნერგთა ქმნულებაჲ
Line: 4    არა თავისა თჳსისა-თჳს, არამედ საზრდელისა-თჳს და მდგომობისა
Line: 5    კაცთა და სხუათა ცხოველთაჲსა; იუწყებოდედ, ვითარმედ ამათისა
Line: 6    აღორძინებისა და ქმნისა მიზეზნი ამათ-თჳს იქმნნეს. ვინაჲ ვარსკულავთა
Line: 7    მიდრეკანი და ცაჲ და მთანი და ბორცუნი და ყოველნი ესე-ვითარნი
Line: 8    ამათ-თჳს იქმნ[ნ]ეს, რათა საზრდელთა და სიმრგულესა-შორის
Line: 9    სფეროთასა სამარადისოდ მიმცემადთა და მოუკლებელად მიმღებადთა
Line: 10    ნაყოფთა-გან დაადგრეს ბუნებაჲ, ვიდრემდის ეპოებოდინ
Line: 11    ესენი ნაყოფთა-თჳს, ხოლო ნაყოფნი ცხოველთა და კაცთა-თჳს.
Line: 12    არამედ წინამდებარე არს აწ გამოსაძიებელად: რაჲ უკუჱ და უტყუთა
Line: 13    ბუნებაჲ თჳთ თავისა-თჳს იქმნა, ანუ თუ კაცისა-თჳს? ნუთუ
Line: 14    უჯერო ცნობისა-გან უნაწილოთაჲ და ბუნებრივ[ი]თა მიმართებითა მხოლოდ
Line: 15    ცხოვნებულთა და ქუჱყანისა-მიმართ ქუჱდადრეკილთაჲ და მონებრობასა
Line: 16    დანახეთქისასა სახისა-მიერ მჩუჱნებელთაჲ თქუმად, ვითარმედ
Line: 17    თავისა თჳსისა-თჳს წარმოჲჩინნეს. მრავალ უკუჱ არს ჯეროვანი
Line: 18    ამათდა-მიმართ სიტყუაჲ, და კნინღა სხჳსა აღწერისა სიმრავლისა-თჳს
Line: 19    მოქენე, გარნა არშემნდობელ წინამდებარე საუწყებელთაჲ
Line: 20    სიგრძისა სიტყუათაჲსა, არამედ მსწრაფლ უკლებელად აღსრულებაჲ
Line: 21    ამისი ჯერარს. აწ უკუჱ, ვითარ ხატსა რაჲ, კაცსა, ვითარცა
Line: 22    სარკუმელთაჲთ-მიერ ვიჭუროთ, ნუუკუჱ და ვიყვნეთ საძიებელთა
Line: 23    აღმოჩენასა არსებისა-გან დამწყებელნი; -- ვიხილოთ უკუჱ მებრ ჩუენშორისსა
Line: 24    სულსა-შორის უტყუჱბაჲ და ამისნი ნაწილნი, -- ხოლო
Line: 25    ვიტყჳ წადილსა და გულის-წყრომასა, -- სამსახურებელად მიცემულნი
Line: 26    სიტყჳერისადა, რომელი-მე მთავრად, ხოლო კუალადი სამთავროდ, და
Line: 27    რომელი-მე მბრძანებელად, ხოლო რომელი-მე საბრძანებელად
Line: 28    და მსახურად საჴმართა-თჳს, რაჲცა-რაჲ სიტყუამან განუჩინოს,
Line: 29    რაჟამს ცსოვნდებოდის მებრ ბუნებით კაცი. ხოლო ვინაჲთგან

Page: 21  
Line: 1    ჩუენ-შორისსა უტყუსა ჩუენ-შორისი ჰმთავრობს სიტყჳერებაჲ,
Line: 2    ვითარ უკუჱ არა ჯერ-იყოს და გარეგანთაცა უტყუთა
Line: 3    მის-გან დაპყრობაჲ და საჴმართა-მიმართ მოცემად ამათი? რამეთუ
Line: 4    ბუნებით მსახურად დაწესებულა უტყჳ სიტყჳერისა, ვითარ აწ
Line: 5    ესე ჩუენ-შორის იჩუჱნა. უწყებულ იყავ და სხუათაცა ცხოველთა შემზადებაჲ
Line: 6    მსახურებისა-თჳს კაცისა მარჯუჱდ ქმნილად, უკუჱ და ყოველნი
Line: 7    ტერფმოსილნი მუშაკობისა-მიმართ და მტჳრთაობისა, და
Line: 8    მრავალნი მფრინველთა და წყ ლის-შორისთა-განნი და ჴმელთანიცა
Line: 9    შუჱბისა-თჳს ვინაჲვე, ხოლო მჴმობარენი განშუჱნებისა-თჳს და
Line: 10    გან-სუჱნებისა.
Paragraph: 10  
Line: 11       არამედ, დაღათუ არა ყოველნი ესევითართა საჴმართა ჰმსახურებენ,
Line: 12    არამედ რომელნი-მე განჰბძარვენცა კაცთა, -- იუწყებოდედ, ვითარმედ
Line: 13    პირველ მსახურებისა-თჳს ამის კაცისა სხუანიცა ყოველნი,
Line: 14    და რაოდენცა ძესაძლებელ იყო, შეიმზადნეს, რათა არა აკლდეს აგებულსა
Line: 15    ყოველთა მიმჴდომთა ქმნულებაჲ. არამედ არცა ესე ყოვლად
Line: 16    ყოვლით-ურთ განევლტო კაცთა სარგებლისა-გან: ვინაჲ სამსალოან-თაცა
Line: 17    თჳსისა სარგებლისა-მიმართ სიტყუაჲ ნაყოფიერ აყოფს, რამეთუ
Line: 18    იჴმარებს მათ კურნებისა-თჳს მათ-განვე შემთხუჱულთა ვნებათაჲსა
Line: 19    და სხუათა უძლურებათა სამრთელოდ; ვითარ არიან სათერიაკოდ
Line: 20    წოდებულნი ძესამზადებელნი, რომელნი სიტყუამან განიგონნა,
Line: 21    რათა და ესენიცა იპყრნეს თჳთ მათ-მიერვე და ვითარ მბრძოლისა
Line: 22    შეპყრობითა ირგოს. ჰქონან ვინაჲვე კაცთა ბევრეულნი წინაგანმწყობნი
Line: 23    მათდა-მიმართ, რომელნი მოცემულად შემოქმედისა-გან
Line: 24    უქმქმნად და ნაცვლისა უკუნქცევად და განმართებად ზრახვათა მათთა
Line: 25    შემძლებელნი. რამეთუ სხუაჲ სხუათა-თჳს ჯერარს საჴმართაჲსა. ხოლო
Line: 26    საზოგადოდ ყოველნი კურნებისა-თჳს კაცისა შემასრულებელად
Line: 27    შემძლებელნი, დაღათუ არა სხჳთა საჴმარებითა საჴმარნი. ვითარ აწ
Line: 28    ესე აწინდელისა ამის ცხორებისა ჩუენიხა მყოფობისა-თჳს ითქუა, დასაბამსა
Line: 29    ვინაჲთგან არარაჲ ცხოველთა-გან იკადრებდა ვნებად კაცისა,

Page: 22  
Line: 1    არამედ იყვნეს ყოველნი მონა მისა და ქუჱშედაწესებულ და
Line: 2    მორჩილ, ვიდრემდის იპყრობდა ვნებათა მის-შორისისა მის უტყჳსათა;
Line: 3    არამედ, არ იპყრნა რაჲ ვნებანი, დაპყრობილ იქმნა მათ-გან და
Line: 4    შეპყრობილ იქმნა გარეგანთა-განცა, სამართლად, მჴეცთაჲსა: რამეთუ
Line: 5    ცოდვასა შემოჰყვა ამათ-მიერი ვნებაჲ. რომელი ესე ჭეშმარიტ და
Line: 6    საცნაურ არს მათ-გან, რომელთა რჩეულად წარვლეს ცხორებაჲ, რამეთუ
Line: 7    უზეშთაეს გამოჩნდეს ესენი მჴეცთა წადილისა-გან, ვითარ
Line: 8    ლომთა უკუჱ -- დანიელ, ხოლო პავლე -- ნაკბენისა-გან იქედნისა.
Line: 9    ვინ უკუჱ ღირსებით განკჳრდეს კეთილტომოვნებასა ამის
Line: 10    ცხოველისასა*, შეაერთნეს რაჲ მის-შორის მოკუდავნი და უკუდავნი და
Line: 11    სიტყჳერი უტყუთა-თანა შეახოს და მოჰქონდის თავსა-შორის თდსსა
Line: 12    ბუნებაჲ ყოვლისა აგებულისა[ჲ], ვითარ რაჲ ხატნი, ვინაჲცა "მცირედ
Line: 13    სოფლად" ისიტყუვის, ესეზომსა ღირს ქმნილი ღმრთისა-მიერ განგებასა,
Line: 14    რომლისა-თჳსცა ყოველნი აწინდელნი და მერმენი-მომავალნი,
Line: 15    რომლისა-თჳს ღმერთი კაც იქმნა, უხრწნელებისა-მიმართ სრულყოფისა-თჳს
Line: 16    და მოკუდავების განლტოლვისა? რამეთუ ცათა ჰმყოფობს,
Line: 17    მებრ ხატად და მსგავსად ღმრთისა ქმნილი ესე, ქრისტეს-თანა ჰგიეს,
Line: 18    ღმრთისა შვილ არს და ყოვლისა დასაბამისა და ჴელმწიფებისა
Line: 19    წინამჯდომარეა. ვინ-მე შემძლებელ იქმნა გამოთქუმად ცხოველისა ამის
Line: 20    წარმატებათა! რამეთუ უფსკრულსა განჰვლის, ცათა მავალ არს ხედვითა,
Line: 21    ვარსკულავთა მიდრეკასა და სიშუჱნიერესა და რიცხუსა განიგონებს
Line: 22    და ქუჱყანასა და ზღუასა მოჲნაყოფებს, მჴეცთა და უტყუთა
Line: 23    შეურაცხ ჰყოფს; ყოველსა ზედამიწევნულებასა და ჴელოვნებასა
Line: 24    და გუარსა წარჰმართებს და გარეგან საზღვართაჲსა რომელთა ეგულ[ე]ბოდის
Line: 25    ზრახავს**, არამახლობელი სხეულთა-გან წინამეტყუჱლებს
Line: 26    მომავალთა; ყოველთა ჰმთავრობს, ყოველთა იპყრობს, ყოველთა მიიღებს;
Line: 27    ანგელოსთა-გან და ღმრთისა ისიტყჳს, დაბადებულსა უბრძანებს,
Line: 28    ეშმაკთა შეჰრისხავს; მყოფთა ბუნებასა გამოჲძევს, ღმრთისა

Page: 23  
Line: 1    ცნობად მეცადინობს, სახლ და ტაძარ იქმნების ღმრთისა; -- და ამას
Line: 2    ყოველსა სათნოებათა-გან შეიძენს და კეთილად-მსა ხურებისა.
Line: 3    არამედ, რათა არა ვეთნნეთ ვიეთ-მე ეზომთა სიკეთეთა-თჳს
Line: 4    მიუწთომელთა სიგრძეთა აღმწერელად კაცისა-თჳს, და არა მხოლოდ
Line: 5    ამისი ბუნებაჲ წინადადებად, ვითარ წინაჲთვე დაგუჱდვა, -- არამედ
Line: 6    აქა ვინაჲვე დავაცხროთ სიტყუაჲ, გინათუ უფროჲს ხოლო ბუნებისა
Line: 7    მისისა სიკეთეთა ვიტყოდეთ, ბუნებაჲ რაჲ მისი განვჰმარტოთ. და
Line: 8    ვცნათ [რაჲ], თუ რაბამისა კეთილტომოვანობისა მიმღებელ ვიქმნენით,
Line: 9    რამეთუ ნერგნი ვართ ზეციერნი, -- ნუ ვარცხუენთ ბუნებასა, ნუცა ეზომთა
Line: 10    ნიჭთაჲსა გამოვჩნდებით უღირსად, არამედ ნუცა თავთა თდსთა
Line: 11    ესერაბამთა ჴელმწიფებათა და ნეტარებათა-გან მოვაკლებთ და მცირისა
Line: 12    ჟამისა და წუთისა გემოჲსა-თჳს ყოველთა საუკუნეთა განმცემელ
Line: 13    ვექმნეთ შუჱბასა; არამედ კეთილთა საქმეთა-მიერ, განყენებითა ლირწთა-გან
Line: 14    და სიმართლით განცდითა და ლოცვათა-მიერ კეთილტომოვანობაჲ
Line: 15    დავიცვათ.
Paragraph: 11  
Line: 16       ამათ-თჳს უკუჱ და კმა ესეცა.
Paragraph: 12  
Line: 17       ხოლო, ვინაჲთგან კაცისა სულისა და სხეულთა-გან ყოფასა
Line: 18    საზოგადოჲ შთამოაგდებს სიტყუაჲ, -- მოჲღე და განვაყვნეთ და პირველ
Line: 19    სულისა-თჳს ვიწყოთ, ხოლო ფრიად წულილადსა და მიმოღულარჭნილსა
Line: 20    და მრავალთა-თჳს საძიებელთა ძნიად გასაგონებელსა
Line: 21    თანაწარვჰჴდეთ.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Nemesios of Emessa, De natura hominum.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 19.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.