ARMAZI
Ammonius, In Aristotelem commentaria
Part No. 4
Previous part

Chapter: 3  
Line: 14  განყოფილებისათჳს


Paragraph: 2     
Line: 15    ხოლო განყოფილებაჲ ზოგადად და განთჳსებულად და უგანთჳსებულესად
Line: 16    ითქუმოდედ*1, რამეთუ განყოფილებაჲ ვიდრემე უპირველესი არს სახისაჲ
Line: 17    და რომლისა მიზეზისა ძლით უპირველეს წარმოითქუა სახისათჳს, ეგერა
Line: 18    თქუმულ არს. ხოლო აწ განყო/ფილებისათჳს ჰყოფს სიტყუასა და თქუმულსა
Line: 19    მას კანონსა მჴუმეველი კუალად აღჰრაცხს1 დანიშნულობათა განყოფილებისათა.
Line: 20    ხოლო რაჲთა თქუმად გულვებადთა შეუდგეთ, ვთქუათ ესრეთ: "სხუაობაჲ
Line: 21    ანუ განშორებითი არს შემთხუევითისაებრი, რომელსა მოუგიეს განშორებაჲ
Line: 22    მათი, რომელთა არს სხუაობა2, ანუ განუშორებელი, ვითარ3 განეყოფვიან4
Line: 23    ვინმე ურთიერთას ვისითამე უკუე დგომითა, ხოლო სხჳსა ჯდომითა და
Line: 24    განეყოფვიან5 ამისებრ ურთიერთას. ესე სადმე განყოფილებაჲ ითქუმის განშორებადად,
Line: 25    რომელსა პორფირიოს უწესს ზობადად, ვინაჲთგან არა
Line: 26    გამოსაზღვრებითა მის ვისდადმე არს, არამედ ზიარად ყოველთად. და ესე
Line: 27    ვიდრემე არს განშორებადი და შემთხუევისებრი განყოფილებაჲ. ხოლო უკუეთუ
Line: 28    განუშორებელი არს განყოფილებაჲ, ანუ /თავით თჳსით არს, ესე იგი არს.
Line: 29    თანშემასრულებელობითი არს არსებასა ქუედმდებარისასა, ანუ შემთხუევითისაებრ,
Line: 30    ესე იგი არს, არარაჲთ სრულმყოფელი ყოფისა მიმართ საქმისაჲ. და
Line: 31    ესე ვიდრემე არს განუშორებელი დაშემთხუევისებრი, ვითარ-იგი არს ნერბისცხჳრობაჲ*2,
Line: 32    ნიშნოვნობაჲ, ჩხიობაჲ*3, რამეთუ განეყოფვიან6, ურთიერთას
Line: 33    ვიეთნიმე, რომელიმე ნიშოან-ყოფითა, ხოლო რომელიმე ნერბისცხჳრ. ესენი
Line: 34    შემთხუევითებ სადმე არიან, ვითარცა არმყოფნი შემასრულებელად არსებათა
Line: 35    ქუედმდებარეთასა (რამეთუ შესაძლებელ იყო სოკრატი არ-ყოფად ნიშნიან და
Line: 36    ეგრეთცა ყოფად სოკრატად). ხოლო განუშორებელებ (რამეთუ არ მოუგიეს
Page: 71  
Line: 1    განშორებაჲ ქუედმდებარისაჲ), რომელთა თჳსად სახელ-სდებს პორფირიოს,
Line: 2    ვითარმედ განჩინებითა მისი ვისიმე არს ნიშ/ნოვნობაჲ ხოლო, განუშორებელი
Line: 3    და არა შემთხუევისებრი, არამედ შემასრულებელი არსებისაჲ არს, ვითარ
Line: 4    სიტყჳერი, მოკუდავი, რამეთუ განვეყოფვით1 უსიტყუთა ცხოველთა, ვითარ-იგი
Line: 5    ჩუენ სიტყჳერ, ხოლო იგინი უსიტყუ. ამას უკუე განყოფილებასა უთჳსესად
Line: 6    უწოდა.

Paragraph: 3     
Line: 7    განყოფილებისაჲ ვიდრემე რომელიმე ითქუმის ზოგადად, ხოლო რომელიმე
Line: 8    -- თჳსად და რომელიმე -- უთჳსესად. ზოგადად ვიდრემე -- შემთხუევისებრნი
Line: 9    და განშორებადნი და თნ́სად -- შემთხუევისებრნი განუშორებელნი. ხოლო
Line: 10    განუშორებელნი უკუე შემასრულებელადცა არსებასა ქუემდებარისასა და
Line: 11    თავით თჳსით მყოფნი უთჳსესად ითქუმიან. და პირველი სადმე განწვალებაჲ
Line: 12    განყოფილებათაჲ ესრეთ.

Paragraph: 4     
Line: 13    ხოლო კუალად ზედგანმწვალებელი მათი იტყჳს, ვითარმედ: "განყოფილებათაგანნი
Line: 14    რომელნიმე სხუებრობსა ჰყოფენ ქუემდება/რისასა2, ხოლო რომელნიმე
Line: 15    -- სხუაობასა. ზოგადად ვიდრემე და თჳსად სათქუმელი განყოფილებაჲ
Line: 16    -- სხუებრობასა (რამეთუ სხუებრობა არს დგომაჲ და ჯდომაჲ და
Line: 17    სხუებრ ნიშნოვანი და ნერბისცხჳრი), ხოლო უთჳსესნი -- სხუაობასა, რამეთუ
Line: 18    სხუა3 სიტყჳერი და სხუა4 -- უსიტყუელი, რამეთუ სხუებრი უკუე საქმისა
Line: 19    რომლისაებრმე ჰყოფს შეცვალებასა, ხოლო სხუაჲ უეჭუელად სხუასა შეიქმს.
Line: 20    რამეთუ სიტყჳერი სადმე ცხოველი სხუა, თჳნიერ უსიტყუელისა, ხოლო
Line: 21    მჯდომარე მდგომარისა არა სხუა, არამედ სხუებრ, [მსგავსად]5 ნერბისცხჳრი
Line: 22    -- ნიშნოვნისა. სამგუარად უკუე თქუმულობასა განყოფილებათასა რომელთასამე
Line: 23    უთჳსესად, უთჳსესთათჳს არს სიტყუაჲ ფილოსოფოსთაჲ, რამეთუ
Line: 24    თჳსნი და ზოგადნი განყოფილებისა მიმართ ნათესავთაჲსა არ ისაჴმრებიან6,
Line: 25    რამეთუ არავინ იტყჳს, ვითარმედ: ცხოველთაგანნი რომელნიმე სხენან /და რომელნიმე
Line: 26    დგანან (რამეთუ7 არა ყოველთა8 გარეშევიცავთ), არცა ვითარმედ:
Line: 27    რომელნიმე ნიშნიან და რომელნიმე ნერბისცხჳრ მსგავსადვე. ხოლო უკუეთუ
Line: 28    განწვალებისა მიმართ არსაჴმარ, არცა განსაზღვრებათა მიმართ. მხოლონი
Line: 29    სადმე უთჳსესნი იჴმარებიან.



Subchapter: 1  
Line: 30  და უთჳსესად ითქუმოდედ


Paragraph: 1     
Line: 31    ხოლო შეძინებითა ვითარმედ9: "ითქუმოდედ" დანიშნა მისვე სახელისაჲ
Line: 32    ამისიცა დადებულებაჲ, რამეთუ ჩუეულ იყვნეს ძუელნი ოდეს სახელსა რასმე
Line: 33    მოღებადთათჳს იჴუმევდიან თქუმასა, ვითარმედ "ითქუმოდედ", ხოლო ოდეს
Line: 34    სახელთა დაჰსხმიდენ მათი, ჩუეულ არიან, ვითარმედ "ეწოდებოდედ" თქუმად,
Line: 35    ვიდრე "ითქუმოდედ".



Subchapter: 2  
Line: 36  რამეთუ განეყოფვის10 სოკრატი პლატონსა
Line: 37  სხუაობითა


Paragraph: 1     
Line: 38    რამეთუ ვითარცა კაცნი არ განიყოფვიან ურთიერთას, ხოლო ვითარცა
Line: 39    რომელიმე ნუუკუე ზის, ხოლო რომელიმე ვალს, განიყოფვიან.
Page: 72  



Subchapter: 3  
Line: 1  ხოლო სამარადისოდ ვითარ-ყოფათა შინა არს
Line: 2  /სხუაობაჲ


Paragraph: 1     
Line: 3    ესე იგი არს, განყოფილებანი ესე შემთხუევითისაებრ იხილვებიან, ხოლო1
Line: 4    ნაცვალად თქუმისა "შემთხუევითისებრობისაჲსა" თქუა: "ვითარ-ყოფათა შინა
Line: 5    არსო სხუაობაჲ", ვითარცა შემთხუევითი ვითარ-ყოფისა შორის
Line: 6    შეისმინების.



Subchapter: 4  
Line: 7  ვითარ-იგი კაცი ცხენსა სახისმოქმედითა
Line: 8  განყოფილებითა განეყოფვის ვითარობითა
Line: 9  სიტყჳერისაჲთა


Paragraph: 1     
Line: 10    ესე იგი არს, შემასრულებელითა სახისაჲთა, რამეთუ ცხოველი პირველ
Line: 11    მიიღებს ვიდრემე მოკუდავსა და სიტყჳერსა და შეიქმს კაცსა, ხოლო მოკუდავი
Line: 12    და უსიტყუელი შეიქმს ცხენსა და ძაღლსა. ესე უკუე განყოფილებანი
Line: 13    თანშეწყობილნი ნათესავთანი შეიქმან სახეთა და ამისთჳს სახეთმოქმედად2
Line: 14    ითქუმიან.



Subchapter: 5  
Line: 15  რამეთუ განყოფილებათაგანნი რომელნიმე
Line: 16  სხუებრსა შეიქმან, ხოლო რომელნიმე -- სხუასა


Paragraph: 1     
Line: 17       /სხუაჲ განწვალებაჲ3 გარდმოეცემის განყოფილებათაჲ, რამეთუ რომელნიმე,
Line: 18    იტყჳს4, შეიქმანო სხუებრსა და შემთხუევისებრნი არიან და განშორებადნი.
Line: 19    ხოლო განშორებადად ვიტყჳ ზოგადსაცა და თჳსსაცა და რამეთუ
Line: 20    იგიცა განშორებადი არს წულილმოგონებით. რამეთუ ძალ-მიც სოკრატისი
Line: 21    მტიერადცა და ვარჯოვნად ზედმოგონებაჲ, რამეთუ უთჳსესისაჲ არღა5 მერმე
Line: 22    არცა წულილმოგონებისაებრ ძალ-მიც განყოფაჲ, რამეთუ არცა შესაძლებელ
Line: 23    არს თჳნიერ სიტყჳსა ზედმოგონებაჲ კაცისაჲ, თუ არა, არღა მერმე იყოს კაც,
Line: 24    რამეთუ ყოველნი კაცნი სიტყჳერ და ყოველნი -- მოკუდავ. ვინაჲცა ნიშნოვნისაჲ
Line: 25    სადმე ძალ-მიც ნერბისცხჳრად მოგონებაჲ მადვე კაცად გებულისაჲ,
Line: 26    ხოლო კაცისაჲ არღარა თჳნიერ სიტყჳერისა ანუ მოკუდავისა, რამეეთუ არცაღა
Line: 27    ესე იყოს კაც. /ვინაჲცა უკუე თჳსად და ზოგადად თქუმულნი განყოფილებანი
Line: 28    განშორებადნი არიან, რამეთუ ოდეს მდგომარე დაჯდეს, არა იქმნა სხუა, არამედ
Line: 29    მხოლოდ სხუებრ. ვითარ ცხად-ჰყოფს ამას მოქმედიცა ოდჳსსეოჲსთჳს, სამისოთა7
Line: 30    შემთხუევითთა ათინაჲს მიერ გარდაცვალებასა, მეტყუელი: "სხუებრად არ
Line: 31    იხილვებისო"*, თჳნიერ რაჲთა ნიშნოვნად ანუ ნერბისცხჳრად ზედმოგონებულ
Line: 32    იქმნეს, რომლითა არა სხუა იქმნა, არამედ სხუებრ, რამეთუ ძალ-უც მასვე
Line: 33    თჳნიერ ნიშნოვნობისა ყოფად. ხოლო სახისმოქმედნი სხუასა შეიქმან, რამეთუ
Line: 34    სიტყჳერი სხუასა შეიქმს კაცსა, თნ́ნიერ ცხენისა, რამეთუ8 სხუად9
Line: 35    ვიტყჳთ არსებითა10 განყოფილთა, ვითარცა ვთქუთ აწ, ვითარ კაცსა და
Line: 36    ცხენსა.
Page: 73  



Subchapter: 6  
Line: 1  სხუაობისმოქმედთა უკუ განყოფილებათაებრ
Line: 2  განწვალებანი იქმნებიან ნათესა/ვთანი სახეთა
Line: 3  მიმართ


Paragraph: 1     
Line: 4       რამეთუ ვიტყჳთ: ცხოვლისაჲ1 ვიდრემე რომელიმე სიტყჳერ, ხოლო რომელიმე
Line: 5    უსიტყუელ არს და რომელიმე უკუე უკუდავ, ხოლო რომელიმე მოკუდავ.
Line: 6    და კუალად ამათ მიერვე გარდავსცემთ განსაზღვრებათა, რამეთუ
Line: 7    ვიტყჳთ, რაჲ არს კაცი: ცხოველი, სიტყჳერი, მოკუდავი...*1



Subchapter: 7  
Line: 8  განყოფილებათასა რომელთასამე ყოფასა
Line: 9  განშორებადებ, ხოლო რომელთასამე განუშორებელ


Paragraph: 1     
Line: 10       ამიერ კუალად იწყებს განწვალებისასა, ვითარცა დასაბამისა რაჲსაგანმე
Line: 11    და მათსავე ერთმანერთისაგან განშორებასა. განყოფილებათანი ვიდრემე რომელნიმე
Line: 12    არიან განშორებადნი, ხოლო რომელნიმე განუშორებელნი. და ესრეთ
Line: 13    განირჩევიან ზოგადებად, თჳსებად და უთჳსოებად. ხოლო განყოფილებათანი
Line: 14    რომელნიმე შეიქმან სხუასა, ხოლო რომელნიმე სხუებრსა და ესრეთ განერჩევიან
Line: 15    უთჳსესნი თჳსთა და /ზოგადთა.

Paragraph: 2     
Line: 16       ამათ უკუე წინააღმდგომ-დასხმათაგან, რომელთაგან განირჩევიან ურთიერთას
Line: 17    განყოფილებანი, შეიქმნებიან თანშეუღლვანი ექუსნი, რომელთაგანნი ორნი
Line: 18    აღსაარებულად თანშეუდგინებელნი არიან (რამეთუ არა თანშედგებიან2 განშორებადი
Line: 19    იგი და განუშორებელი*2, ანუ სხუებრი და სხუაჲ*3).

Paragraph: 3     
Line: 20       ხოლო ნეშტთა მათ ოთხთა თანშეუღლვათაგანი ერთი თანშეუდგინებელი
Line: 21    არს, განშორებადი და სხუაჲ*4. ხოლო სხუანი სამნი თანშედგებიან3, რამეთუ
Line: 22    განშორებადნი უკუე და სხუებრობისმოქმედნი*5 არიან საზოგადო, ხოლო
Line: 23    განუშორებელნი და სხუაობისმოქმედნი*6 -- უთჳსესებ, ხოლო განუშორებელნი
Line: 24    და სხუებრნი*7 შემთხუევითისაებრ არიან თჳსებ, ვითარ-იგი ნერბისცხჳრობაჲ.
Line: 25    ხოლო ითნოს სადმე სხუაჲცა განყოფილებაჲ ყოფად განშორებადთა
Line: 26    და სხუაობისმოქმედთაჲ, ხოლო ჭეშმარიტე/ბისაებრ, და ესეც, თანაშეუღლვაჲ
Line: 27    შეუდგინებელ არს. რამეთუ სიტყჳერი უკუე თავით თჳსით არს კაცისად
Line: 28    (რამეთუ თავით თჳსით სიტყჳერი არს კაცი, რომლისათჳს ყოველნი კაცნი
Line: 29    სიტყჳერებ), ხოლო ნერბისცხჳრობაჲ და სიშავე, ანუ დგომაჲ, ანუ სხუაჲ
Line: 30    რაჲმე ეგევითართაგანი -- არა თავით თჳსით, რამეთუ არა ვითარ-იგი კაც არს,
Line: 31    ნერბისცხჳრცა არს, შავ, ანუ სხუა რამე სხუათა მათგანებ, ვითარმედ უჴმდა
Line: 32    ყოველთა კაცთა შავ, ანუ ნერბისცხჳრ-ყოფაჲ? ვინაჲ დაღათუ არ ვინმე იყოს
Line: 33    ნერბისცხჳრ ანუ შავ, არა უდარეს კაც არს*6. არცა4 ერთი სადმე ესევითართა
Line: 34    განყოფილებათაჲ შეიქმს სხუასა.
Page: 74  



Subchapter: 8  
Line: 1  ხოლო შემქმნელნი სხჳსანი* სიტყუასა შინა
Line: 2  არსებისასა მოიხუმიან


Paragraph: 1     
Line: 3       ვითარმცა იტყოდა, ვითარმედ "სიტყუასა1 შინა", რომელი ცხად-ჰყოფდეს
Line: 4    ბუნებასა საქმისასა, ესე იგი არს, განსაზღვრებასა, რამეთუ განსაზღვრებანი
Line: 5    /ნათესავისაგან და შემამტკიცებელობითთა არიან განყოფილებათა, ესე იგი არს.
Line: 6    სახისმოქმედთა, რომელნი არ მიითუალვენ უფროჲსსა და უმცროჲსსა; რამეთუ
Line: 7    არა ითქუმის ვინმე უფროჲს მოკუდავად, არცა უფროჲს სიტყჳერად და უმცრო
Line: 8    სიტყჳერად, რამეთუ მცირენიცა2 ყრმანი მსგავსადვე სიტყჳირ არიან. ხოლო
Line: 9    დაიყენებიან ორღანოჲსა3 მიერ სიტყჳერებითთა შორის ქმნათა მიმართ. და
Line: 10    მარტივად ჯერ-არს ცოდნაჲ, ვითარმედ იგინი მიითუალვენ უფროჲსუმცროჲსობასა,
Line: 11    რაოდენნი მისვე ქუემდებარისათჳს შემტკიცნებოდინ წინააღმდგომად
Line: 12    მყოფნი, რომელნი შეირწყუმიანცა ურთიერთას, ვითარ-იგი თეთრი თეთრისა
Line: 13    უფროჲს, ითქუმის და უმცროჲს, ვითარ იგივე ქუემდებარე ოდესმე უკუე4
Line: 14    თეთრ იქმნების, ხოლო ოდესმე მელან და შეირწყუმიან5 ესენი ურთიერთას,
Line: 15    თეთრსა, /ვიტყჳ, და მმელნობსა6. და ოდესმე უკუე უწმიდესობაჲ, ხოლო
Line: 16    ოდესმე ზედშერეულებაჲ შეემთხუევის ქმნილად. ხოლო არსებათა ზედა არა
Line: 17    არს უფროჲსი და უმცროჲსი, ვითარ არარაჲ წინააღმდგომ არს არსებისა. არცა
Line: 18    სიტყჳერი და უსიტყჳ მისვე ქუემდებარისათჳს შემტკიცნებიან. ხოლო უკუეთუ
Line: 19    თქუას ვინმე, ვითარმედ: "ვითარ უკუე არისტოტელმან თქუა "კატიღორიათა"
Line: 20    შინა ხოლო: "არსებაჲ არს ყოვლად საკუთარი და პირველი უფროჲსად სათქუმელი".
Line: 21    რამეთუ აჰა, "უფროჲსიცა" თქუა, ვითარცა რაჲ უფროჲსუმცროჲსობასა
Line: 22    მიმთუალველისათჳს, ვი/ტყჳთ, ვითარმედ პირველად ვიდრემე, ვითარცა
Line: 23    ჩუენისა მეცნიერებისა მომართ ითქუმიან ესენი მისგან, რამეთუ "პირველად"
Line: 24    თქუა და "უფროჲსად" განუკუეთელი უფროჲს თანშეერთებულებისათჳს, ჩუენისა
Line: 25    და პირველ წარდგომისა, რამეთუ ამისგან ჟამ[ი]თა7 და ზედმიწევნულობითა
Line: 26    წარმატებულნი მივჰმართებთ /მეორისა ზედა -- სახისა მიმართ და ნათესავისა.
Line: 27    მერმე უკუეთუ შეუნდოსცა ვინ მათ შორის8 ყოფაჲ უფროჲსუმცროისობისაჲ,
Line: 28    არა სივრცეთა შორის იყოს, არამედ სიღრმეთა შორის, რამეთუ არცა კაცი
Line: 29    კაცისა უფროჲს კაც, ანუ უფროჲს სიტყჳერ არს, არცა ცხენი ჴარისა უფროჲს
Line: 30    ცხოველ, ანუ ამათსა კაცი, არამედ სიღრმისებრთა შორის, ვითარცა ვთქუ, შესაძლებელ
Line: 31    არს შორის სახილველობაჲ ამისი, რამეთუ უზენაესნი უდიდეს უქუენაესთასა,
Line: 32    რაოდენ მიიღებენცა უაღრესთაგან, ვითარ-იგი სიტყჳერი უფროჲს
Line: 33    არს გონებისა შორის. ხოლო უმცროჲს9 -- სულისა შორის; და უფროჲს -- ანგელოზთა
Line: 34    შორის, ხოლო უმცროჲს -- ზეციერთა სხეულთა შორის, ვითარ
Line: 35    იგინიცა სულიერ არიან და სიტყჳერ. მერმე უფროჲს მათ შორის, ვიდრემე
Line: 36    ჩუენ შორის და სხუებრცა. არსებაჲ უფროჲს არს ცხოვლი/სა10, ვიდრე კაცისა
Line: 37    შორის და უფრო ამის შორის, ვიდრე სოკრატის შორის, არამედ საშუალობითა
Line: 38    კაცისაჲთა ამასცა ზედდაენერგვის. წინა-ცხად11 უკუე, ვითარმედ პირველთა და
Line: 39    უსაშოვლოდ ვისთამე თანმქონებელთა მეორედ და საშუალობითა ვისითამე
Line: 40    თანმქონებელთასა უფროჲს თანა-აქუს. და კეთილად თქუმულ არს, ვითარმედ
Line: 41    სივრცისაებრნი არ შეიწყნარებენ უფროჲსუმცროჲსობასა.
Page: 75  



Subchapter: 9  
Line: 1  ხოლო შემთხუევითნი დაღათუ განუშორებელნი
Line: 2  იყვნენ1, განრთხმასა და დაფოთებასა მიიღებენ


Paragraph: 1     
Line: 3    ესე იგი არს შეიწყნარებენ უფროჲსუმცროჲსობასა. ხოლო ესე სახელნი
Line: 4    მოიხუმიან გარდმოღებისაგან ბარბითის ლართაჲსა, რამეთუ მუნ განრთხმული3
Line: 5    ვიდრემე ფრიადსა აღუტევებს ძგერასა, ხოლო დაფოთებული -- უკნინესსა.

Paragraph: 2     
Line: 6       ეგრეთვე უკუე4 ფილოსოფოსნი განრთხმად /ვიდრემე იტყჳან ფრიადსა მიღებასა
Line: 7    საქმისასა, ხოლო მოფოთებად -- უკნინესსა5, რამეთუ ესენი სადმე
Line: 8    არიან თითოეულისა სიტყჳსა შემასრულებელნი*1. განყოფილებანი არსებისა
Line: 9    შემასრულებელობითნი...*2, ხოლო განსაზღვრებანი მისნივე იგინივე არიან,
Line: 10    რამეთუ არა ოდესმე ცხოველ სიტყჳერ არს კაცი. ხოლო ოდესმე არა, არამედ
Line: 11    მარადის, ეგრეთვე არცა განრთხმისა, არცა დაფოთებისა შემწყნარებელი. ხოლო
Line: 12    ნერბისცხჳრ და ნიშნიან-ყოფაჲ და ფერდადებულებაჲ ვითამე განირთხმის
Line: 13    და დაფოთდების, რამეთუ არს სხუაჲ სხჳსა უთეთრეს და უმელნეს და
Line: 14    უნიშნოვნეს6.



Subchapter: 10  
Line: 15  სამად უკუე სახილველობასა განყოფილებისა სახეთასა
Line: 16  და რომელთასამე ყოფასა განშორებადად,
Line: 17  ხოლო რომელთასამე7 განუშორებელად; და კუალად
Line: 18  განუშორებელთასა რომელთასამე ყოფასა
Line: 19  თავით თჳსითებ, ხოლო რომელთა/სამე შემთხუევისაებრ,
Line: 20  კუალად თავით თჳსით განყოფილებათა


Paragraph: 1     
Line: 21    აღსთქუმიდა პორფირიოს უსიტყჳერესობით სწავლად წინამდებარეთათჳს, ვინაჲცა
Line: 22    ჰგულავს განყოფილებათაგან სწავლებაჲ რათაჲმე, რომელნი თანეჴუმეოდინ8
Line: 23    განმწვალებელობითისა და განმსაზღვრებელობითისა ღონისა მიმართ. იტყჳს
Line: 24    უკუე, ვითარმედ: სახისმოქმედთა განყოფილებათანი რომელნიმე არიან შემამტკიცებელობითნი,
Line: 25    ხოლო რომელნიმე განმწვალებელობითნი, არა სხუანი და სხუანი,
Line: 26    არამედ იგინივე ოდესმე იქმნებიან განმწვალებელობითად, ხოლო ოდესმე
Line: 27    შემამტკიცებელობითად, სხუებრ და სხუებრ მოღებულნი, რამეთუ სიტყჳერი
Line: 28    და უსიტყუელი, მოკუდავი და უკუდავი ცხოველისა არიან განყოფილებანი
Line: 29    და არიან ესენი განმწვალებელობითნი (რამეთუ ამათდა მიმართ განიწვალების
Line: 30    ცხოვე/ლი). [ხოლო უკუეთუ შემძლებე]ლნი თანშე[თხზვად, ერთბა]მად მოიღებვოდინ,
Line: 31    ვითარ სიტყჳერი და მოკუდავი იქმნებიან შემამტკიცებელობითნი კაცისანი
Line: 32    განყოფილებანი, რამეთუ შეადგენენ, ესე იგი არს, შეასრულებენ ბუნებასა
Line: 33    მისსა. ცხად-არს უკუე, ვითარმედ განმწვალებელობითნი უკუე განყოფილებანი
Line: 34    იჴმარებიან განმწვალებელობითისა მეღონეობისა9 მიმართ, ვითარ
Line: 35    ამათებრ იქმნებიან სახეთა მიმართ განწვალებანი ნათესავთანი, ხოლო შემამტკიცებელობითნი
Line: 36    განმსაზღვრებელობისა მიმართ, ვითარმედ განსაზღვრებანი
Line: 37    ნათესავთაგან არიან და ეგევითართა განყოფილებათა. ხოლო იცნობებოდედ,
Line: 38    ვითარმედ თან დაისხნენ, რაჲ ესენი, შეიქმან ოთხთა თანშეუღლვათა, რომელთანი
Line: 39    სამნი უკუე თანშედგებიან, ხოლო ერთი შეუდგინებელ /არს, ვითარ-იგი
Line: 40    იყვნედ სიტყჳერი და უსიტყუელი, მოკუდავი და უკუდავი. აწ უკუე აჰა, სიტყჳერი
Page: 76  
Line: 1    და მოკუდავი თანშედგებიან, რამეთუ არს კაცი სიტყჳერი, მოკუდავი;
Line: 2    და სიტყჳერი და უკუდავი თანშგდებიან, რამეთუ არს ღმერთი. და
Line: 3    უსიტყუელი და მოკუდავი -- ცხენი. ხოლო არღა მერმე არს უსიტყჳ და მოკუდავი,
Line: 4    რამეთუ იძიების ნეშტისა შეუღლვისათჳს1 უსიტყჳსა, ვიტყჳ, და უკუდავისა,
Line: 5    ვითარ შედგების. და არს რაჲმე უსიტყჳ უკუდავი, ვითარ-იგი სთნავს
Line: 6    სიტყჳსმოქმედსა სკჳლლისათჳს თქუმად: "არამედ უკუდავი ჰავი არს", ანუ
Line: 7    -- არა. რამეთუ რომელნიმე იტყჳან ყოფად რასმე უსიტყუსა ნათესავსა საეშმაკოსა
Line: 8    უკუდავსა, რომელსაცა მიონაჲსაჲ მოაქუსო წესი, რომელთაცა გარემივაქცევთ.
Line: 9    ხოლო რომელნიმე იტყჳან მოკუდ/ავ-ყო[ფასაცა ეგევითარისა] მის
Line: 10    ნათესავისასა, რამეთუ რომელი უკუდავ, სიტყჳერცა არს უეჭუელად.
Line: 11    მოვიდეთ არსებისაცა ზედა და იგინივე უპოვნეთ, რამეთუ აქაცა ორ-ყოფასა
Line: 12    წინაუკმოობათასა: სულიერისა, უსულოჲსა; მგრძნობელობითისა და გრძნობელისა,
Line: 13    და ამათსა თანშეთხზულობასა სამნი მხოლონი შედგებიან თანშეუღლვანი,
Line: 14    ხოლო ნეშტი იგი შეუდგინებელ არს. რამეთუ სულიერი უკუე და უგრძნობელი
Line: 15    -- ნერგი, და უსულოჲ და უგრძნობელი -- ქვაჲ, ხოლო სულიერი
Line: 16    და მგრძნობელობითი -- კაცი. ხოლო უსულოჲ და მგრძნობელობითი არაჲ
Line: 17    არს, რამეთუ რომელსაცა აქუს გრძნობაჲ, მრავალთად უფროჲს ბუნებითი
Line: 18    აქუს სული, რამეთუ სადა ნერგობითი, არ უეჭუელად მგრძნობელობითიცა. ხოლო
Line: 19    სადა მგრძნობელ/ობითი, უეჭუელად ნერგობითიცა.



Subchapter: 11  
Line: 20  არამედ ესენი განმწვალებელობითნი ნათესავთანი,
Line: 21  შემამტკიცებელობითნი და შემდგომნი*1


Paragraph: 1     
Line: 22    ხოლო ვითარ-იგი არიან რაჲმე მხოლოდ სახენი ოდენ და რომელნიმე
Line: 23    მხოლოდ ნათესავნი ოდენ, ხოლო რომელნიმე ნათესავნიცა და სახენი, ეგრეთ
Line: 24    განყოფილებათა ზედა, რამეთუ სახისმოქმედთა განყოფილებათანი რომელნიმე
Line: 25    არიან მხოლოდ განმწვალებელობითნი უნათესვესთანი და რომილნიმე მხოლოდ
Line: 26    შემადგინებელობითნი უსახეესთანი, ხოლო რომელნიმე შემადგინებელობითნი
Line: 27    და განმწვალებელობითნი ურთიერთარსნი. რამეთუ არსებისა ვიდრემე
Line: 28    განყოფილებანი, სხეულსა, ვიტყჳ, და უსხეულოსა მხოლოდ განმწვალებელობითნი
Line: 29    არსებისანი, ხოლო არსადა შემადგინებელობითნი; ხოლო კაცისა განყოფილებანი,
Line: 30    ვითარ /სიტყჳერი და მოკუდავი, [მხ]ოლოდ შემადგინებელობითნი2
Line: 31    კაცისანი; ხოლო საშუალთაგანნი, ვითარ-იგი ცხოველისანი მოკუდავი და უკუდავი,
Line: 32    სიტყჳერი და უსიტყჳ, შემადგინებელობითნიცა და განმწვალებელობითნი,
Line: 33    რამეთუ წინააღმდგომობითნი განწვალებულებანი ცხოველისანი, ვითარ მოკუდავი
Line: 34    და უკუდავი (რამეთუ ამათდა მიმართ განიყოფვის ცხოველი) და სიტყჳერი
Line: 35    და უსიტყჳ ეგრეთვე. ხოლო ურთიერთასმიმართნი სახეთანი არიან შემადგინებელობითნი,
Line: 36    რამეთუ სიტყჳერი უკუე და მოკუდავი -- კაცისა შემადგენელ,
Line: 37    ხოლო სიტყჳერი და უკუდავი -- ანგელოზისა, და უსიტყჳ და მოკუდავი
Line: 38    -- ცხენისა.



Subchapter: 12  
Line: 39  ხოლო უსიტყჳსა და მოკუდავისანი უსიტყუთა ცხოველთანი*2


Paragraph: 1     
Line: 40    დააშთინა პორფირიოს უსიტყჳ და უკუდავი, ვითარცა საე/ჭუელი გინა
Line: 41    თუ არიან ეგევითარნი არსებანი, გინა არა. რამეთუ არიან, ვითარცა ვთქუ,
Page: 77  
Line: 1    უსიტყუნიცა ეშმაკნი მინოაჲსა* წესსა მქონებელნი ყოვლისა შორის და განჩინებულნი
Line: 2    ტანჯვისა1 ღირსთა სულთა მიმართ, რომელნი ვიეთგანმე უკუე
Line: 3    უკუდავად, ხოლო ვიეთგანმე მოკუდავ-ყოფად იგონებიან.



Subchapter: 13  
Line: 4  და უფროჲსღა ამისი არს საჴმარებაჲ განწვალებისა
Line: 5  მიმართ ნათესავთაჲსა და შემდგომნი


Paragraph: 1     
Line: 6       უფროჲსღაობაჲ დაჰრთო, რამეთუ მრავალგზის კაცობრივისა უძლურებისათჳს
Line: 7    უღონოქმნილნი ესევითართა განყოფილებათა მოვიხუამთ შემთხუევითთაგან,
Line: 8    ვითარ-იგი ყორანსა ზედა ნაცვალად განყოფილებათაჲსა მმელნობობასა
Line: 9    მოვიღებთ და კჳკნოსა ზედა -- თეთრობასა. რამეთუ2 ოდეს ცხენისა განმასაზღვრებელნი
Line: 10    ვიტყოდით "ცხოველად უსიტყუელად, მჴჳვანობითად ყოფასა",
Line: 11    არსებისზედად /თჳსად მყოფსა ნაცვალად არსებითთა განყოფილებათასა
Line: 12    მივიღებთ, არ შესაძლებელობისათჳს არსებითსა განყოფილებასა მოვედ ცხენისა
Line: 13    და ვირისასა პოვნად.



Subchapter: 14  
Line: 14  რომელთაცა განმასაზღვრებელნი ვიტყჳთ: განყოფილებაჲ
Line: 15  არს, რომლითა ჰმატს სახე ნათესავსა


Paragraph: 1     
Line: 16       აღმრიცხუველსა დანიშნულობათა განყოფილებისათა და მეტყუელსა,
Line: 17    რომლისა დანიშნულისათჳს არს უფროჲსღა სიტყუაჲ ფილოსოფოსთაჲ, ჰნებავს
Line: 18    წარწერისა გარდაცემაჲ მისი. იტყჳს უკუე, ვითარმედ: "განყოფილებაჲ
Line: 19    არს, რომლითა ჰმატს სახე ნათესავსა", რამეთუ კაცი სიტყჳერობითა და მოკუდაობითა
Line: 20    ჰმატს ცხოველსა. ხოლო უღონოებასა რასმე უღონოებს პორფირიოს
Line: 21    განსაზღვრებისა ამისგან და აღჰჴსნის3 მას. ხოლო უღონოებისასა წინამოიხუმიან
Line: 22    ორნი რაჲმე /ცხადნი ღირსებანი, რომელნი ესრეთ იწოდებიან პერიპატოელთაგან,
Line: 23    ვითარცა: შინაგან თჳსსა მქონებელნი რწმუნების ღირსებისანი. ხოლო
Line: 24    არიან ღირსებანი4 ესე:
Line: 25    პირველი უკუე, ვითარმედ "არარაჲ იქმნების არვითა არსადა მყოფისაგან".
Line: 26    ვითარ-იგი ნავი შეიქმნა შეშისაგან, რომლისაჲ რომელიმე უკუე იყო
Line: 27    (რამეთუ შეშაჲ იყო), ხოლო რომელიმე არ იყო, რამეთუ არღასადა იყო ნავი,
Line: 28    რამეთუ იყო თუმცა, არა უჴმდა შემქმნელობაჲ ხურისაჲ. და ქვანიცა რომლითამე
Line: 29    არიან მყოფ, ვითარცა ქვანი, ხოლო რომლითამე -- არა მყოფ, რამეთუ
Line: 30    არღა სახლ, არსადა მყოფისაგან ვითარმცა იქმნა რაჲმე?
Line: 31    ხოლო მეორე, ვითარმედ "წინააღმდგომნი მასვე ქუემდებარესა შინა მასვე
Line: 32    და ერთსა ჟამსა ერთბამად არ ეგებიან ყოფად, რამეთუ ურთიერთას დამარღუეველობითნი5
Line: 33    არიან წინააღმდგომნი". ამათ პირველთქუმულთაგან უღონოებაჲ
Line: 34    გამოვალს გუარითა მით/. საჭირო არს[განყოფილება]თაჲ ანუ ნათესავისაგან
Line: 35    სახეთა ზედა მიწევნაჲ პირველვე მყოფთაჲ მის შორის, ანუ არ ვითარ
Line: 36    არსადა მყოფისაგან. ხოლო უადგილო არს თითოეული ამათი, რამეთუ
Line: 37    უკუეთუ ნათესავთა შორის არიან განყოფილებანი, იყვნენ წინააღმდგომებ
Line: 38    მასვე შორის ერთსა და მასვე ჟამსა მოკუდავი და უკუდავი,
Line: 39    სიტყჳერი და უსიტყჳ, რომელი უადგილო არს. ხოლო უკუეთუ არა
Page: 78  
Line: 1    არიან განყოფილებანი ნათესავთა შორის, სადაჲთ იქმნებიან სახეთა შორის?
Line: 2    რამეთუ იყოს რაჲმე ქმნილი არ ვითარ არსადა მყოფისაგან, რომელი უადგილო
Line: 3    არს, რამეთუ არა სხჳსა ვისგანმე შესაძლებელ არს ყოფად, ვითარმედ
Line: 4    არარაჲ არს სხუაჲ საშუალ ნათესავთა და სახეთა, თჳნიერ განყოფილებანი.
Line: 5    ხცად-არს უკუე, ვითარმედ უუღონოესი არს სიტყუაჲ.

Paragraph: 2     
Line: 6       ვინაჲცა უღონოქმნილი1 აღჰჴსნის2 უღონოობასა პერიპატოულად,/ რამეთუ3
Line: 7    იტყჳს პორფირიოს, ვითარმედ: "წინააღმდგომნი მასვე შინა და ერთსა ჟამსა
Line: 8    მოქმედებით ვიდრემე ყოფად ვერ შესაძლებელ არიან, ხოლო ძალითა შემძლებელ
Line: 9    არიან ყოფად". ხოლო რაჲთა ხცად-იქმნენ თქუმულნი, ვიტყოდით ესრეთ:
Line: 10    სხუაჲ არს ძალითა რაჲმე ყოფაჲ და სხუაჲ -- მოქმედებითა. რამეთუ ძალითად
Line: 11    სადმე უსრული ითქუმის და არწარმოჩენილი მოქმედებისა მიმართ.
Line: 12    ვითარ-იგი ძალითა ღრამმატიკოსი არს ყრმაჲ (რამეთუ ძალ-უც ღრამმატიკოს4
Line: 13    -- ყოფად) და ცივი წყალი ითქუმის ძალითა ცხელად. ესე ვიდრემე არს ძალითი.
Line: 14    ხოლო მოქმედებით ღრამმატიკოსად ითქუმის ეგერა საღრამმატიკოსოჲთა
Line: 15    ზედმიწევნულობითა ანაგებისაებრ განსრულებული და რომელი სიტყუათა
Line: 16    მისცემდეს ღრამმატიკოსთა /და გრილი უკუე [წყალი ძალ]ითა ითქუმის
Line: 17    ყოფად ტფილად*1... ცხელად.

Paragraph: 3     
Line: 18       იტყჳს უკუე, ვითარმედ: წინააღმდგომნი, ვითარ გრილი და ტფილი, მოქმედებით
Line: 19    სადმე ერთბამად ყოფად რაჲსადმე შეუძლებელ, ხოლო ძალითა შესაძლებელ
Line: 20    არიან, რამეთუ ნელტფილი წყალი არცა ცხელი, არცა ცივი არს
Line: 21    მოქმედებით, ხოლო ძალითა არს ორივე. და ჩჩჳლსა ძალითა სათნოებაჲცა*2
Line: 22    აქუს და სიბოროტე. და ნივთი ძალითა ყოვლებრ არს წინაღმგომებ.

Paragraph: 4     
Line: 23       ვინაჲცა უკუეთუ ნათესავსაცა ნივთისაჲ მოაქუს სიტყუაჲ, ვითარცა წამართ
Line: 24    იტყჳს, ცხად-არს, ვითარმედ ჰქონან მის შორის ყოველნი წინააღმდგომნი
Line: 25    განყოფილებანი. ხოლო სხუებრცა შესაძლებელ არს ერთისა შორის ყოფაჲ
Line: 26    ყოველთაჲ. დაღათუ სხუაჲ უკუე აქუს მოქმედებად და სხუაჲ -- ძალად. რამეთუ
Line: 27    მოქმედებითა ცივი ძალითა /[არს ცხელი, ვითარმედ მ]ოუგიეს გარდაქცევაჲ
Line: 28    ცხელად. ხოლო ესე ვთქუ, ვითარ არიან რაჲმე მხოლოჲსა ერთკერძოჲსაჲ
Line: 29    წინააღმდგომთაჲსა შემწყნარებელობითნი. რამეთუ მყინვარი გრილად
Line: 30    მყოფი არაოდეს განტფეს სადმე, არცა ცეცხლმან წინაუკუმოჲ5 სიცივე მიითუალოს
Line: 31    ვიდრემე6. ხოლო აირი და წყალი ნაწილებითა არიან შემწყნარებელებ
Line: 32    წინააღმდგომთა, რამეთუ*3... არათუმცა ორი აქუნდა ძალითი, არამცა
Line: 33    მოქმედებითცა გარდაიცვალებოდა თითოეულისა მიმართ, არამედ ვითარ წინაუკუმონი
Line: 34    ჰქონან ძალითნი, ამისთჳს თითოეულისა მიმართ გარდაიცვალების
Line: 35    ნაწილებითა.

Paragraph: 5     
Line: 36       ესრეთ უკუე ნათესავსაცა ჰქონანო, იტყჳს, წინააღმდგომნი განყოფილებანი
Line: 37    ძალითა და არცა არ ვითარ არსადა მყოფისაგან იქმნებიან, არცა წი/ნააღმდგო[მნი
Line: 38    მისვე შორის არიან] მოქმედებით.

Paragraph: 6     
Line: 39       ამას აღჴსნასა ი[ჴ]უმევენ პერიპატოელნი, რომლისათჳს პორფირიოსცა გარდასცა,
Page: 79  
Line: 1    ვითარმედ ეგერა ითქუა, "კატიღორიათა შინა არისტოტელისთა საჴმარსა
Line: 2    წერს წიგნსა.

Paragraph: 7     
Line: 3    ხოლო საჴმარ-არს ცნობად, ვითარმედ პლატონეთნი წინააღუდგებიან აღჴსნასა
Line: 4    ამას და რამეთუ მოქმედებითაცა იტყჳან ყოფად განყოფილებათა ნათესავთა
Line: 5    შორის და იტყჳან, ვითარმედ: არა ჯერ-არს შეშინებად მოქმედებით დასხმისათჳს
Line: 6    ნათესავსა შორის სიტყჳერსა და უსიტყუსა, მოკუდავსა და უკუდავსა.
Line: 7    და იჴუმევენ აღმოსაჩენელად ამისსა ესევითართა სიტყუათა, რამეთუ პირეელად
Line: 8    უკუე, არა არსო, იტყჳან, წინააღმდგომ სიტყჳერისა უსიტყუელი, არცა მოკუდავი
Line: 9    უკუდავისა, რამეთუ წინააღმდგომნი განხრწნიან ურთიერთ/თას, ხოლო [ესენი
Line: 10    არა], ხოლო არა1 განმხრწნელ ერთმანერთისა, არამედ შემადგინებელცა არიან
Line: 11    ურთიერთას. რამეთუ სიტყჳერი და უკუდავი შემადგინებელობითი არს მოკუდავისა
Line: 12    და უსიტყუელისაჲ, რამეთუ ღმერთი უკუდავად და სიტყჳერად მყოფი,
Line: 13    შეადგენს მოკუდავთა და უსიტყუთა; და კაცი სიტყჳერად მყოფი, მოურნე იქმნების
Line: 14    უსიტყჳსა და მაცხოვარ; და ანგელოზნი უკუდავად მყოფნი, მოკუდავთა
Line: 15    არიან მოურნე და მცველებ.

Paragraph: 8     
Line: 16    ვინაჲ არ წინაადმდგომებ2 სიტყჳერი და უსიტყჳ, არცა მოკუდავი და უკუდავი,
Line: 17    ხოლო უკუეთუ არ წინაადმდგომებ3, არ შეუძლებელ არს ერთბამად ყოფჲ
Line: 18    მათი ნათესავისა შორის, ვითარ უსიტყუნიცა ძალნი, გულისწყრომასა
Line: 19    ვიტყჳ და გულისთქუმასა და ბრძნობასა, და სიტყჳერი ცხორებაჲ მყის თანად
Line: 20    იხილვებიან ერთ/ისა ცხოველისა შორის -- კაცისა. მერმე იტყჳანღა, დაღათუ
Line: 21    წინააღმდგომცა არიან, არარაჲთ უადგილო არს მისვე ნათესავისა შორის მოქმედებით
Line: 22    ყოფაჲ მათი4, ვითარ არა ვითარცა ერთისა ქუედმდებარისა შორის
Line: 23    არიან -- სხეეულისა, არამედ უსხეულოჲსა რაჲსმე შორის (რამეთუ უსხეულო
Line: 24    არს ნათესავი). და უსხეულოჲსა შორის შესაძლებელ არს ყოფაჲ წინააღმდგომთაჲ,
Line: 25    რამეთუ ამისთჳს ვერ ძალ-უც წინააღმდგომთა5 ქუედმდებარესა რასმე
Line: 26    სხეულსა შორის ყოფაჲ, ვითარ ორთავე ჰნებავს თანქონებაჲ ქუედმდებარისაჲ.
Line: 27    ხოლო განნაწილებულად მყოფი სხეული ურთიერთას განმხრწნელობითთა
Line: 28    მყის თანადშეწყნარებად ვერ შემძლებელ არს. ხოლო უსხეულოთა ზედა
Line: 29    არა არს ესე.

Paragraph: 9     
Line: 30    ამას თანა ბუნებასაცა ჰქონან სიტყუანი ყოველთა წინააღმდგომთანი და
Line: 31    შეგუამებულსაცა, ვითარ-იგი /თუალთა მყის თანად მიეხების თეთრისა და მმელნობისა
Line: 32    სიტყუები, კეთილისა და ჰავისა, ცივისა და ცხელისაჲ. და სულსაცა
Line: 33    მყის თანად ჰქონან მაშინვე სიტყუანი წინააღმდგომთანი, ვითარ ერთი არს ზედმიწევნულობაჲ
Line: 34    წინააღმდგომთაჲ. ვინაჲცა არაჲ უადგილოობაა6 შეჰხუდების7
Line: 35    მეტყუელსა სიტყუასა მოქმედებით ყოფისა განყოფილებათაჲსასა
Line: 36    ნათესავისა შორის. ესრეთვე ნავისაცა8 შორის სხეულეანად ვიდრემე
Line: 37    სამყურისა და ოთხყურისა და მრგულისა ქმნად ვერ შემძლებელ ვართ, ვითარ
Line: 38    ურთიერთას შეირევიან სახენი, ხოლო სულისა9 შორის გუქონან ესე ყოველნი
Line: 39    შეურევნელად, რომლისათჳსცა შეურევნელად წარმოვადგენთ ამათ და
Line: 40    ვაჩუენებთ... პირველსაცა სახილავსა და მეორესა და მესამესა, და მრგულისათჳს
Line: 41    და სამყურისა/თჳს, რომლისათჳსცა [უსხეულო]თა შორის შესაძლებელ
Line: 42    არს მოქმედებით ერთბამად ყოფაჲ წინააღმდგომთაჲ. და სხუებრცა. უკუეთუ
Line: 43    ძალითა არიან ნათესავთა შორის განყოფილებანი, რაჲ არს მოქმედებაჲ მქონებელი
Page: 80  
Line: 1    მათი სახხეთა შორის? რამეთუ ყოველი ძალითა მყოფი მოიყვანების მოქმედებად
Line: 2    ვისმე მიერ, მოქმედებით ეგევითარად მყოფისა. რამეთუ წყალი ცივი,
Line: 3    ძალითა ცხელად მყოფი, იქმნების მოქმედებით ცხელ [ცე]ცხლისა1 მიერ, მოქმედებით
Line: 4    ცხელად მყოფისა. და ყრმაჲ ძალითა ღრამმატიკოსად მყოფი, მოქმედებით
Line: 5    იქმნების ღრამმატიკოს მოქმედებით ღრამმატიკოსად მყოფისა მიერ.

Paragraph: 10     
Line: 6       აწ სადმე უკუეთუ ძალითა არიან[ნათესავთა]2 შორის განყოფილებანი, ხოლო
Line: 7    წარმოიჩინებიან მოქმედებისა მიმართ, მოქენე იქმნენ სხჳსა ვისმე მოქმედებით
Line: 8    განყოფილებათ მქონებელისა. ხოლო არცა ერთი რაჲ ა/[რს თნ́ნიერ მათსა].
Line: 9    არ სადმე ძალითა არიან [ნათესავთა]3 შორის. და კუალად ყოველი სადმე ძალითა
Line: 10    მყოფი უსრულ არს, ხოლო მოქმედებითი -- სრულ. უკუეთუ უკუე სახეთა
Line: 11    ვიდრემე მოქმედებით ჰქონან განყოფილებანი, ხოლო ნათესავთა -- ძალითა,
Line: 12    იყვნენ უსახეესნი სადმე ყოველთასა უსრულეს და უპატიოსნეს, ხოლო უნათესვესნი
Line: 13    -- ყოველთასა უუსრულეს და უუპატიოეს, რომელი უადგილო არს,
Line: 14    რამეთუ იყვნენ ნამიზეზევნი უსრულეს და უშჯილეს მიზეზთასა.

Paragraph: 11     
Line: 15       საჭირო სადმე არს განყოფილებათათჳს მოქმედებით ყოფაჲ [ნათესავთა]4
Line: 16    შორის.

Paragraph: 12     
Line: 17       აწ უკუე განსაგდებელ არსა ყოვლითურთ პერიპატოელთა სიტყუაჲ? ვიტყჳთ
Line: 18    უკუე, ვითარმედ: არასადა, რამეთუ5 სამგუარობასა ნათესავთასა, ვითარცა
Line: 19    მრავალგზის გჳთქუამს, პლატონურნი სადმე მრავალთასა პირველთა შორის
Line: 20    იტყოდეს (რამეთუ მრავალთა [ნათესავთასა]6 შორის არიან მოქმედებით /განყოფილებანი,
Line: 21    [რამეთუ სიტყუანი ყოველთანი] მუნ არიან მოქმედებით), ხოლო
Line: 22    პერიპატოელნი -- მრავალთშორისთათჳს, რამეთუ ცხად-არს, ვითარმედ ბუნებაჲ
Line: 23    უსაყოველთაოესთაგან უკერძოობითესთა მიმართ მოგზაურობს და კერძოობითნი
Line: 24    ძალითა უსაყოველთაოესთა შორის წინაშემტკიცნეს. ვითარ-იგი
Line: 25    შთათესულისა თესლისაგან პირველ ჴორცი დაიბადების, ვითარცა იტყჳან მკურნალნი,
Line: 26    საშოსა შინა, რომელ არს სხეული. ხოლო სხეული საყოველთაო. არამედ
Line: 27    ესე, ვითარცა სხეული უკუე, მოქმედებით არს, ხოლო ვითარცა სულიერი,
Line: 28    ძალითი, რამეთუ არღა სულიერ არს მოქმედებითი. ხოლო ოდეს ზრდილი და
Line: 29    აღორძინებული სულდგმულობდეს, მოქმედებით ვიდრემე სულიერად ითქუმის,
Line: 30    ხოლო ძალით -- ცხოველად, არღა მიმთხუეული გრძნობისა და მოძრავობისაჲ.
Line: 31    ხოლო ოდეს ესენი მიიხუნეს, მოქმედებით სადმე -- ცხოველად, ხოლო ძალით --
Line: 32    სიტყჳე/[რად, ხოლო ოდეს] განსრულდეს და სიტყუაჲ მიიღოს იქმნების მოქმედებით
Line: 33    სიტყჳერ. აჰა უკუე ნათესავთა შორის ძალითა იხილვებიან მრავალთა
Line: 34    შორის განყოფილებანი და კეთილად ესრეთ იტყჳან ბუნებითნი.
Line: 35    ვინაჲცა ვითარცა პორფირიოს წინაედვა მწერლობაჲ წიგნისაჲ ამის არა
Line: 36    პლატონურთა მოფარდულობათა, არამედ არისტოტელურთა მიმართ თანშეტყუებულისაჲ,
Line: 37    ამისთჳს პერიპატოელთაჲ იჴუმია აღჴსნაჲ, ვითარცა ეგერა წინაწარმოვთქუენით
Line: 38    ყოველნი. და ვითარმედ ცხადი არს ლექსი, აღმოვიკითხოთ უკუე
Line: 39    იგი.
Page: 81  

Subchapter: 15  

Paragraph: 1     
Line: 1       არცა ერთი ამათგანი რაჲ არს*1, რამეთუ არა
Line: 2       თუმცა თანაქუნდა სიტყჳერისა და მოკუდავისაჲ
Line: 3       ცხოველსა, სადაჲთ აქუნდა შეწყნარებაჲ სახისაჲ?
Line: 4       არცა ყოველნი ჰქონან წინააღმდგომობანი*2, თუ
Line: 5       არა იყვნენ წინააღმდგომნი მყისთანად, არამედ
Line: 6       ვითარცა აღირსებენ

Paragraph: 2     
Line: 7       /ვითარ პორფირიოს [პლატონურად] მყოფი არა თჳსთა სათნოყოფილთა
Line: 8    იტყჳს, რამეთუ თქუა, ვითარმედ: "აღირსებემო პერიპატოელნი", რამეთუ ბუნებათმმეტყუელებნი
Line: 9    კეთალად მადიდებელობენ ესრეთ, ვითარმედ ს.აყოველთაოთა
Line: 10    პირველვე ძალთა ჰქონან კერძოობითნი და ეგრეთ მოქმედებისამიმართ
Line: 11    წარემატებიან.



Subchapter: 16  
Line: 12  ხოლო განასაზღვრებენ ესრეთ


Paragraph: 1     
Line: 13       აქა სრულსა წარწერასა იტყჳს მოღებულსა განყოფილებისაგან ჴმათაჲსა
Line: 14    მეტყუელისა, ვითარმედ: ჴმათაგანნი რომელნიმე უნიშნონი არიან, ხოლო რომელნიმე
Line: 15    დამნიშნველობითნი.



Subchapter: 17  
Line: 16  რამეთუ საქმეთა ნივთისაგან და სახისა
Line: 17  შედგომილობასა


Paragraph: 1     
Line: 18       მიზეზსა გარდასცემს აწ, თუ რაჲსათჳს ნათესავი უკუე რაჲ არსობისა შორის
Line: 19    შეისმინების, ხოლო განყოფილებაჲ -- რომელირაჲარსობისა შორის.
Line: 20    იტყჳს უკუე, ვითარმედ: ყოველნი ანუ საკუთრად ნივთისაგან და სახისა /არიან,
Line: 21    ანუ აღსიტყუვით სახისა და ნივთისაჲ აქუს შედგომაჲ. ყოველთა ვიდრემე უკუე
Line: 22    ბუნებითთა საქმეთა ქუემდებარე არს, რომელსა უწოდენ საკუთრად ნივთად,
Line: 23    უშუენიეროჲ და უსახოჲ. ხოლო არს საკუთარი სახეცა შემამკობელი მისი და
Line: 24    მის შორის ქმნილი. ესრეთ ვიდრემე უკუე საკუთარი ნივთი და საკუთარი სახე
Line: 25    ბუნებითთა საქმეთა შორის იხილვების, ხოლო ჴელოვნებათა შინა -- აღსიტყუვითი.
Line: 26    ვითარ-იგი რვალისაგან იქმნების ანდრიანტი, ვინაჲცა რვალი ითქუმის ნივთად,
Line: 27    გარნა არ საკუთრად, არამედ აღსიტყუვით1, რამეთუ არუსახო არს რვალი,
Line: 28    არამედ ვითარ დაერეცების ჴელოვანსა და მიითუალავს სახესა ანდრიანტისასა,
Line: 29    ვითარ საკუთრად ნივთიცა, ამისთჳს ნივთად ითქუმის. და ნაკუეთიცა სახედ აღსიტყუვით
Line: 30    იწოდების, ვითარ /დასტჳფრავს [რვალსა, ხოლო რამეთუ]
Line: 31    ერთსა რასმე ნივთსა ქუეშე სხენან ბუნებითნი, ამისთჳს ურთიერთას მიმართ
Line: 32    შეიცვალებიანცა ყოველნი, რამეთუ შეუძლებელ იყო ურთიერთას მიმართ2
Line: 33    შეცვალებაჲ ყოველთაჲ, არათუმცა ერთი რაჲმე იყო ნივთი და საზგადოდ
Line: 34    ქუე-ედვა3 ყოველთა. ამისთჳს უკუე ჭურჭელთა რვალისათა შესაძლებელ არს
Line: 35    ურთიერთას გარდაცვალებაჲ, ვითარცა ზოგადისა ნივთისა მქონებელთაჲ, ვითარ-იგი
Line: 36    სიავისაგან ანდრიანტად, რამეთუ არმქონებელთა ერთისა ნივთისათაჲ
Line: 37    შეუძლებელ არს გარდაცვალებაჲ ურთიერთას მიმართ, რამეთუ არა იქმნეს
Line: 38    ოდესცა სიავისაგან ნავი, ხოლო იქმნების აირისაგან წყალი და წყლისაგან --
Line: 39    აირი და აირისაგან -- ცეცხლი, ვითარმედ4 ერთი აქუს ქუემდებარე -- ნივთი.
Page: 82  

Paragraph: 2     
Line: 1       ყოველნი უკუე ბუნებითნი საქმენი ნივთისაგან არიან საკუთრად და სახისა,
Line: 2    ვითარ-იგი /[კაცი, ცხენი] და სხუანი, ხოლო ჴელოვნებითნი -- აღსიტყუვისაგან
Line: 3    ვიდრემე ნივთისა, ვითარ ცხოვლისა1, ხოლო აღსიტყუვისაგანვე სახე
Line: 4    ეგევითარისა ნაკუთისაჲ.

Paragraph: 3     
Line: 5    იტყჳს უკუე, ვითარმედ: ნათესავსა ვიდრემე ნივთისაჲ მოაქუს სიტყუაჲ,
Line: 6    ხოლო განყოფილებათა -- სახისა, რამეთუ ვითარ-იგი არსებისაებრ უკუე არარაჲთ
Line: 7    განეყოფვიან2 ურთიერთას ჭურჭელნი რვალისანი, ხოლო განყოფილებაჲ
Line: 8    ნაკუთისაებრ იქმნების, ეგრეთვე ნათესავისაებრ ვიდრემე, ვითარ-იგი ცხოველნი
Line: 9    ვართ, არარაჲთ განიყოფვიან კაცი და ცხენი და ძაღლი და სხუანი, ხოლო
Line: 10    განყოფილებათაებრ განიყოფვიან, რამეთუ ცხოველი, მიმთუალველი
Line: 11    სიტყჳერისა და მოკუდავისაჲ, შეიქმს კაცსა, ხოლო უსიტყჳსა და მოკუდავისა
Line: 12    მიმთუალველი, კუალად შიქმს ცხენსა. ვინაჲცა ნივთსა უკუე აღჰსიტყუავს3
Line: 13    ნათესავი, ხოლო სახესა -- განყოფილ/ებანი. ვითარ უკუე ნივთი ყოფასა
Line: 14    მიჰმადლებს თითოეულსა, ხოლო სახე -- რომელობასა და ეგევითარობასა, სამართლად
Line: 15    ნათესავი ვიდრემე რაჲარსობისა შორის შეისმინების, ვითარცა აღმსიტტყუველი
Line: 16    ნივთისაჲ, ხოლო განყოფილებაჲ -- რომელირაჲარსობისა შორის, ვითარცა
Line: 17    აღმსიტყუავი სახისაჲ.



Subchapter: 18  
Line: 18  საზოგადოდ და განთჳსებულად, საზოგადოდ4 თითოეულისაჲ
Line: 19  და განთჳსებულად საყოველთაოჲ*.


Paragraph: 1     
Line: 20    ხოლო წარსწერენ ესრეთცა: განყოფილებაჲ არს
Line: 21    განკიდეებისა მომგებელი მისვე ნათესავისა
Line: 22    ქუეშეთაჲ

Paragraph: 2     
Line: 23    რამეთუ შემო-რაჲ-ვიდა "სიტყჳერი" და "მოკუდავი", განაკიდეა კაცი ცხენისაგან,
Line: 24    არმცირეობაჲ თქუა რაჲ განმაკიდეებელთაჲ, რამეთუ არა კნინი არს განყოფილებაჲ.
Line: 25    და რამეთუ არცა ზოგადი, არცა განთჳსებული, /არცა მჯდომარეობაჲ
Line: 26    და მდგომარეობჲ ანუ ნიშნოვნობაჲ და ნერბისცხჳრობაჲ განაკიდეებს,
Line: 27    არამედ უგანთჳსებულესი და შემადგენელი: "გონებისა და ჴელოვნებისა და
Line: 28    ზედმიწევნულობისა შემწყნარებელობითად ყოფაჲ". რამეთუ ესე მხოლოდ არს
Line: 29    კაცისაჲ, ვითარ არცა ღმრთისაჲ, ვითარცა ყოვლისა მეცნიერებისა უაღრესისაჲ,
Line: 30    არცა უტყუთაჲ არს, ვითარცა არმომგებელთაჲ და კუალად არცა ამის რაჲსმე
Line: 31    ზედმიწევნულობისაჲ (ვითარ ღრამმატიკოსობაჲ ღრამმატიკოსთა მხოლოთა შემოიყვანებს),
Line: 32    არამედ ყოვლისაჲ.



Subchapter: 19  
Line: 33  და რაჲსა იყო ყოფაჲ და რომელი საქმისაჲ არს
Line: 34  კერძოჲ


Paragraph: 1     
Line: 35    ნაცვალად ვითარმედ "საზღვრისა მიმართ", რამეთუ "რაჲსა იყო ყოფაჲო"
Line: 36    -- საზღვარსა დაჰნიშნავს5 არისტოტელისებრ (ვითარ-იგი ღრამმატიკოსთაებრ
Line: 37    ძჳრმდგმოობაჲ რისხვასა), ვითარმედ საზღვარი რაჲარს/ობასა დაჰნიშნავს6,
Line: 38    [რომელი უკუე] კერძოჲ არს საზღვრისაჲ, მას განსჯის და განარჩევს, რამეთუ
Line: 39    "გონებისა და ჴელოვნებისა, ზედმიწევნულობისა შემწყნარებელობითი" კერძო
Line: 40    იქმნების საზღვრისა. ამისთჳს განყოფილებაჲ იგი სხუათაგან განარჩევს კაცსა.
Page: 83  
Line: 1    რამეთუ არ მოუგიეს ცურვაჲ*1, ესე იგი არს, მენავეობაჲ. და რამეთუ კაცსა თჳს
Line: 2    ეყვის ესე, გარნა არ დაიხატვის მენავეობისა მიერ კაცი, თუ არა, არღასადა მენავექმნილნი
Line: 3    არამცა იყვნეს კაცებ.



Next part


This text is part of the ARMAZI edition of Ammonius, In Aristotelem commentaria.

Copyright ARMAZI Project, Frankfurt a/M, 22.8.2010. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.